helikopter - bölüm 01 - giriş - emre akar
TRANSCRIPT
Helikopter Yapı ve Sistemleri
İstanbul Arel Üniversitesi – 2016
Emre Akar
İçindekiler
• Helikoptere Giriş
• Uçuş Aerodinamiği
• Uçuş Kumandaları
• Helikopter Yapısı ve Sistemleri
• Helikopter Uçuş Manueli
• Ağırlık ve Denge
• Helikopterlerde Performans
• Yer Prosedürleri ve Uçuş Öncesi Hazırlıklar
• Basit Uçuş Manevraları
• İleri Uçuş Manevraları
• Acil Durumlar ve Tehlikeler
• Helikopter Göstergeleri
• Gece Operasyonları
• Havacılıkta Efektif Karar Verme
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 2
01 - Helikoptere Giriş
• Helikopteron (Yunanca): hareketli kanatlar
• Dikey kalkış ve iniş yapabilen döner kanatlı bir hava taşıtı.
Helikopterlere özel yetenekler
• Havada asılı kalma (hover)
• Dikey kalkış ve iniş (bazı askeri uçaklarda mevcut)
• Geri gidebilme
• Manevra kabiliyetleri
İçindekiler SayfasıBölüm BaşıEmre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 3
01 - Helikoptere Giriş
Kullanım alanları
• Yolcu taşıma
• Lojistik (yük taşıma)
• Sağlık ve kurtarma operasyonları
• Askeri (kurtarma ve taaruz)
İçindekiler SayfasıBölüm BaşıEmre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 4
01 - Helikoptere Giriş (İlk Helikopterler)
• Igor Sikorsky VS-300 (1909) • Paulo Cornu (1907)
İçindekiler SayfasıBölüm BaşıEmre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 5
01 - Helikoptere Giriş (İlk Helikopterler)
• Leonardo Da Vinci (1452-1529) helikopter çizimleri
İçindekiler SayfasıBölüm BaşıEmre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 6
01 - Helikoptere Giriş (İlk Helikopterler)
İçindekiler SayfasıBölüm BaşıEmre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 7
01 - Helikoptere Giriş
• Bell UH-1B
İçindekiler SayfasıBölüm BaşıEmre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 8
01 - Helikoptere Giriş
• Bell UH-1B
İçindekiler SayfasıBölüm BaşıEmre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 9
01 - Helikoptere Giriş
• SA 341 gazelle
İçindekiler SayfasıBölüm BaşıEmre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 10
01 - Günümüzde Helikopterler
• SA 341 gazelle
İçindekiler SayfasıBölüm BaşıEmre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 11
01 - Helikoptere Giriş
• Helikopterlerin gelişimi İçtenyanmalı ve türbinli motorlarıngelişimiyle paralel ilerlemiştir.
• Elektrikli ya da yanmalı motorlarıngücü beygir gücü (HP) olarak verilir.
• HP Watt birimi üzerindendönüştürülmüş bir değerdir (JamesWatt)
• 1 HP = 745,699 W (746W)
• Bir atın bir 12 fit yarıçaplı birdeğirmen çarkını saatte 144 kezveya dakikada 2,4 kez çevirebildiğive çarka uyguladığı kuvvet
İçindekiler SayfasıBölüm BaşıEmre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 12
01 - Helikoptere Giriş
• Havacılığın ilk zamanlarındaki motorların beygir güçleri 25-35 HP civarındaydı.
• Gelişmemiş Malzeme teknolojisi ile hava araçları için yeterli ağırlık / taşıma kuvveti oranı yakalanamıyordu.
• Günümüzde beygir güçleri, binek araçlarda dahi 100-400 arası seyrederken, türbinli motorlarda ise 10000’lere kadar bir çok motor bulunmaktadır.
İçindekiler SayfasıBölüm BaşıEmre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 13
01 - Helikoptere Giriş
• İlk gaz türbinli Kaman K-225
• Türbinli motor 2900 devirde sabit 175 HP gücünde çalışabiliyor.
• Boeing 502-2E Turboşaft motor
• Turboşaft motorlar daha başarılı helikopter modellerinin önünü açmıştır.
İçindekiler SayfasıBölüm BaşıEmre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 14
01 - Helikoptere Giriş
• Turboşaft Motor
• Bell UH-1 Motor
• Textron Lycoming T53-L-13B turboşaftmotor 1100kW/1400 hp
İçindekiler SayfasıBölüm BaşıEmre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 15
01 - Helikoptere Giriş
İçindekiler SayfasıBölüm BaşıEmre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 16
01 - Helikoptere Giriş
İçindekiler SayfasıBölüm BaşıEmre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 17
01 - Helikoptere Giriş
İçindekiler SayfasıBölüm BaşıEmre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 18
01 - Helikoptere Giriş
• Daha güçlü, verimli ve hafif motorlar
• Malzeme teknolojisinin gelişmesi
• Mühendislik problemlerinin aşılması (vibrasyon, anti-tork, elektronik sistemler, uçuş destek sistemleri…)
İçindekiler SayfasıBölüm BaşıEmre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 19
01 - Helikopterlerin Uçma Prensipleri
İçindekiler Sayfası
1. Ana rotor
2. Trim Tab
3. Batarya kutusu
4. Pitot tüp
5. Çene kısmı / ön kısım
6. İniş kızakları
7. Kızak ayakları
8. Bagaj kısmı
9. Transmisyon / güç iletim bölümü
10.Ana rotor pitch değiştirme bağlantıları
11.Gövde
12.Egzost çıkışı
13.Sol pozisyon ışığı (kırmızı
14.Yatay stabilize
15.Kuyruk
16.Kuyruk iğnesi
17.Arka pozisyon ışığı (beyaz)
18.Kuyruk rotoru
19.Dikey stabilize
20.Çarpışma koruma ışığı
21.Sağ pozisyon ışığı (green)
22.Kanat hücum kenarı
23.Ana rotor bağlantısı
24.Blade/pal bağlantıları
25.Kanat firar kenarı
Bölüm BaşıEmre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 20
İçindekiler SayfasıBölüm BaşıEmre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 21
İçindekiler SayfasıBölüm BaşıEmre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 22
01 - Helikoptere Giriş
• Yükselme
• İleri
• Geri
• Yanlara
• Askıda kalma
• Sağ-sol dönüş
• alçalma
İçindekiler SayfasıBölüm BaşıEmre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 23
01 - Helikoptere Giriş
Rotor yerleşimlerine göre
• Geleneksel rotor
• Coaxial Rotor
• Intermeshing Rotor
• Tandem Rotor
İçindekiler SayfasıBölüm BaşıEmre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 24
01 - Helikoptere Giriş
Anti-Tork Sistemlerine Göre
• Geleneksel Kuyruk Rotoru
• Ducted Fan (Fenestron)
• Coaxial Rotor
• Intermeshing Rotor
• Tandem Rotor
• Notar
İçindekiler SayfasıBölüm BaşıEmre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 25
01 - Helikoptere Giriş
Rotor Blade Yapılarına Göre
• Fully Articulated Rotor
• Semi-Rigid Rotor
• Rigid Rotor
İçindekiler SayfasıBölüm BaşıEmre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 26
01 - Helikoptere Giriş
Helikopter Kumandaları
• Collective (& Throttle)
• Cyclic
• Pedals
İçindekiler SayfasıBölüm BaşıEmre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 27
İçindekiler SayfasıBölüm BaşıEmre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 28
01 - Helikoptere Giriş
• Bölüm sonu…
İçindekiler SayfasıBölüm BaşıEmre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 29
Faydalı Linkler
• Compare Helicopters
http://helicopters.axlegeeks.com/
• Helicopter Size Compare
http://www.aircraftcompare.com/category/helicopters/4
• Helicopter Size Comparasion
http://www.aviastar.org/scale/
• Airbus Helicopters
http://www.airbushelicopters.com/website/en/ref/home.html
• FAA Helicopter Flying Handbook
https://www.faa.gov/regulations_policies/handbooks_manuals/aviation/helicopter_flying_handbook/
• Youtube: helicopter (7.630.000 sonuç)
https://www.youtube.com/results?search_query=helicopter
Emre Akar, İstanbul Arel Üniversitesi - 2016 30