heads up! braintraining in soccer (dutch)
DESCRIPTION
Koninklijke HFC, 2013TRANSCRIPT
Koppie d’r bij! Brain training in het voetbal
Door:
Afke van de Wouw
Sportpsycholoog & Bewegingswetenschapper
www.afkevandewouw.nl
Twitter: @afkevandewouw
Mentale Sportbegeleiding
Mentale Sportbegeleiding
• Wat is mentale training?
• Concentratie
• Verbeelding
• Communicatie
• Feedback
Inhoud
Mentale Sportbegeleiding
Sportpsychologie
Wetenschappelijk Mentale Begeleiding
Keuze Topsport
Relaties Persoonlijk Mentale
Training
Mentale Sportbegeleiding
• Hoeveel % van die prestatie wordt beïnvloed door mentale factoren?
• Hoeveel % van je training bestaat uit mentale training?
Denk aan een belangrijke wedstrijd:
‘Een Atleet heeft begeleiding nodig. Ten aanzien van voeding, fysiek en ook geestelijk.’ Bart Veldkamp (Schaatser, Trainer
en commentator tijdens OS Peking
2008)
‘Mentale training is niet anders dan tactische, technische en conditie training. Je traint gewoon een bepaald onderdeel van de prestatie’
Maurits Hendriks (Chef de Mission
Olympische Spelen Londen 2012
en Rio 2016)
‘Mental coaches hebben alleen invloed op labiele mensen. Ik geloof daar helemaal niet in.’
Johan Derksen in Voetbal
International (23 februari 2009)
54.20
Mentale Sportbegeleiding
Het leren en oefenen
van mentale vaardigheden
met als doel het verbeteren
van prestaties
Brain Training
Leren Concentreren
Mentale Sportbegeleiding
• Onbewust onbekwaam
• Bewust onbekwaam
• Bewust bekwaam
• Onbewust bekwaam
4-staps leerproces
Mentale Sportbegeleiding
Raoul Oudejans onderscheidt 2
type denkfouten:
– Afleiding (gedachten dwalen af)
– Verlamming door over analyse
(expliciet je bewegingen
overpeinzen)
Denkfouten
2.35
Mentale Sportbegeleiding
“Ik weet nu altijd al wat ik ga doen bij een kans.
Echt, ik ram nooit zomaar blind op doel. Zelfs niet
in een periode van droogstand.
En nog zo'n stelregel: een goede vrije trap neem
je eigenlijk met je ogen. Als je focust op een punt,
gaat er als vanzelf een stroompje van je ogen naar
je benen.“
Klaas-Jan Huntelaar in AD
Mentale Sportbegeleiding
1 = ik en mijn taak
2 = directe afleidingen
3 = is-behoort te zijn
vergelijking
4 = winnen/ verliezen
5 = consequenties van
winst/ verlies
6 = zinsvraag
Aandachtscirkels
Mentale Sportbegeleiding
“When trying to cope with pressure the first thing to do is
to try and blank everything else out and just play.
If you can concentrate on
your own game and think
about what you need to do,
you won’t be thinking
about the game as much.”
Wayne Rooney
Mentale Sportbegeleiding
Breed Smal
Extern Publiek
Hele veld
(overzicht)
Bal
Richting van pass
Intern Planning
Eigen gevoelens
Idee/ gedachte
Lichaam
Aandachtsstijlen
Mentale Sportbegeleiding
Extern Geluid
Publiek
Condities (weer, speelveld)
Teamgenoten
Scheidsrechter
Intern Denken aan het verleden
Denken aan de toekomst
Vermoeidheid, angst en pijn
Gebrek aan zelfvertrouwen
Afleiders
Mentale Sportbegeleiding
Awareness test
Mentale Sportbegeleiding
1. Waar zit ik met mijn concentratie?
(Bewustwording)
2. Stoppen (zodra een nieuwe fase aanbreekt)
3. Uitblazen
4. Bedenken wat en waar je met de volgende
bal/actie naar toe wil (Refocus)
5. In gedachten die bal/actie doornemen
(Visualiseren)
In concentratie
Mentale Sportbegeleiding
• Beter gaat presteren
• Meer zelfvertrouwen krijgt
• Meer ontspannen bent
• Beter gefocussed bent
Als er een training zou zijn waardoor je
Zou je dat dan regelmatig gaan doen?
Mentale Sportbegeleiding
Peter van Vossen, destijds assistent-trainer, zei tegen mij:
‘Denk de avond voor de wedstrijd in bed na over wat je de volgende dag gaat doen als je in een bepaalde situatie terecht komt.’ Die raad heb ik sinds kort opgevolgd en het helpt. Neem het duel tegen Roda JC. Ik had een dag eerder al bedacht hoe ik naar binnen zou kappen, kaatsen met de spits en scoren in de verre hoek. Ik maakte precies zo’n goal. Het was een déjà vu.
Dries Mertens
Mentale Sportbegeleiding
• “I always like to picture the game the night before: I’ll ask the kitman what kit we’re wearing, so I can visualise it. It’s something I’ve always done, from when I was a young boy. It helps to train your mind to situations that might happen the following day. I think about it as I’m lying in bed. What will I do if the ball gets crossed in the box this way? What movement will I have to make to get on the end of it? Just different things that might make you one per cent sharper.”
Wayne Rooney
Mentale Sportbegeleiding
• Een voorstelling maken van gewenste situaties (wedstrijd en/of training)
• Met zoveel mogelijk zintuigen
• Liefst na ontspanning en regelmatig
• Op een positieve manier
• Simpel beginnen en dan opbouwen
Wat is verbeelding?
Mentale Sportbegeleiding
• Je bereid je voor op ´wat als´ scenario´s
• Je weet beter en sneller wat je moet doen in beslissende situaties
• Je voorprogrammeert je lichaam en hoofd
• Aandacht focussen
• Je slijpt bewegingen in
• Je maakt een olifantenpaadje in je hoofd
• Voor je hersenen maakt het geen verschil of je het echt doet of in gedachten
Hoe werkt het?
Mentale Sportbegeleiding
Mentale Sportbegeleiding
De hersenen reageren
bijna hetzelfde op wat je
ziet en denkt
Mentale Sportbegeleiding
Mentale Sportbegeleiding
• Ontspanning
• Verbeelding vaardigheden
• Verbeelding wedstrijden (2.35)
• Powerflow
• Verbeelding Teambuilding
• Affirmaties
Presteren
Communicatie
Mentale Sportbegeleiding
Mentale Sportbegeleiding
Mentale Sportbegeleiding
Mentale Sportbegeleiding
Mentale Sportbegeleiding
Mentale Sportbegeleiding
Mentale Sportbegeleiding
• 7% woorden
• 38% tonaliteit
• 55% fysiologie
Communicatie
Mentale Sportbegeleiding
Mentale Sportbegeleiding
• Zenuwstelsel kan geen ontkenning vasthouden
• Woordgebruik
• Duidelijke coaching in handelen
• De kaart is niet het gebied
Woorden…
Mentale Sportbegeleiding
‘Het gaat om duidelijke taal spreken. Tijdens het
coachen van spelers moet men het niet meer
hebben over ‘initiatief nemen’ of ‘anticiperen’ ,
want dat zegt de speler niets. Je kunt
vervolgens spelers niet verantwoordelijk
maken voor ‘anticiperen’. Die abstracte zaken
kun je concreet maken in handelingen. Wat
dóet een speler die jij initiatiefrijk noemt?’ Leon Vlemmings
Mentale Sportbegeleiding
• Mensen houden van andere mensen die zijn
zoals ze zelf zijn.
• Rapport tot stand brengen door:
– spiegelen (van)
– afstemmen (op)
Rapport
Mentale Sportbegeleiding
Rapport
Mentale Sportbegeleiding
Rapport
Mentale Sportbegeleiding
• Vergelijk het resultaat met de bedoeling,
en vraag je af wat je (of je renner) kan
leren van het gebeurde.
• Terugkoppelen wat je hebt geobserveerd
en daar waar mogelijk suggesties geven
hoe het ook anders kan.
Feedback = Terugkoppeling
Mentale Sportbegeleiding
• Beoordeling
• Uiting van ongenoegen
• Aangeven van gebreken.
Feedback ≠ Kritiek
Mentale Sportbegeleiding
• Mislukking bestaat niet, alleen feedback
• Timing
• Onderling
• Hoeveelheid
• Aanspreken op gedrag, bekrachtigen op persoon
• Duidelijke feedback op handelen
• Privé
• Sandwich feedback
Feedback
Mentale Sportbegeleiding
Wat ik vind dat je
specifiek goed doet…
én
Wat je mogelijk zou kunnen verbeteren
Over het algeheel genomen vind ik
het
…. (iets positiefs)……
Mentale Sportbegeleiding
Het kan ook anders…
Voor meer info:
afkevandewouw.nl
sportsimagery.nl
facebook.com/avdwsportspsychology
@afkevandewouw