hawlati781

تىةت بة هاو تايبيانةىاري زاني ئ��ةو ى بةثين، مةسعودوتو كةوتى هاو دةست ضيرظان نى سةرؤكى ثارتى، نيرزا باوةى ئة بؤسثاردووة رارزانى باوةىيكردنة ئاساي سةرثةرشتى ةطةل حيزبةكةى ليةكانىيوةندي ثة بكات، ئؤثؤزسيؤنيةنةكانى ثؤستىوةىط��رت��ن��ة وةرش ثي تى. ةكيى حكومةت لةي سةرؤكشكراى ئا�ي�ةك�ان�اري زان�ي دواىرزانىك�ةن، مةسعود با دة ى وطؤر وةى ماوةى ئال ذكردنة دري تيدا ةكين ثارتىء ي وا حكومةت لةني ضيرظان ، ني نوى ى رةتاى سال بؤ سةوةى ئة بؤسثاردووة رارزانى باتء ئامادةكارى بيني ى ئاشتى ب رؤلة بكات.وةى ثؤستطرتنة بؤ وةر ثارتى سةرؤكىكةى يارة بروة ئةيةكاناري زاني كداية، لةكاتيكةىوةونة كة لةكؤبو وو خةنةر دة مستةفا،�ةوش�ي�روان ن �ةط�ةل ل توي ئةو مةسةلةيةى تاورزانى با كردووة.س�ث�اردن�ى، دواب����ةدواى رارةتاى لةسةرزانى با ضيرظان ني ةبانى تال �ةط�ةل لنطةدا، ما ئ�ةموةى ب��ؤ ئ���ةوةت���ةوة ك���ؤب���و حكومةتوةىط��رت��ن��ةوةر ل��ةزام���ةن���دى بؤ �تء رة �ن�ي�اب�ي دلت. بطرينطاوةكانى وةر هةوة ي��ارب��و ن�دة واب��ر ه�ةرض�ة طرى ةكو جيرزانى و ضيرظان با نيرت��ى س��ةردان��ى س��ةرؤك��ى ث��ايةنةكانى ةطةل مانى بكاتء ل سليم بةوة، تة بي كؤب ئؤثؤزسيؤندانراوة. نةنطاوةستا ئةو هة تائيداري��ةك��ى ئ��اط��ارض��اوة س��ة�ى ئ�ؤث�ؤزس�ي�ؤن،ي�ةن�ةك�ان ل�ةو ي��ارب��و واب��ر« وتت��ىه��او ب�ة جةذنش ثيرزانى با ضيرظان ني سةردانىونةوانة كؤبو ئةو بؤ بةهؤىم ب��ة بكات، مانى سلي ةبانىء تال ةطةل لوةىونة كؤبو دةرةوة، بؤرزان�ى ب�ا سةفةرى.«وةتو سةردانةكة دواكةوية كة نةيويسترضاوة ئةو سةوةشى ئةوة، تة وبكري ب ن�اوىنطة سةردانةكةى رة وو كة خستةر مانى، كة رزانى بؤ سلي ضيرظان با نيوةىيكردنة ئاساي ى لي مةبةست دواى تة بكةوييةكانة،يوةندي ثةى جةذن.وةكان ثشو هةرسين ئاريوة،يةمبارة لة ثارتيةتيكرداي سةر ئةندامي كدا دواني مانى، لةلي زطاى سلي لةثاري شتيداريئاطا« وتىتى هاو بؤ ضيرظان اك ني نيم كة كو جؤرة لة.« ماني بكات سليت سةرداني ةوي بي سةعيد شاهؤ د. ه�اوك�ات، ان، بي وةي طؤر ذي بزووتنة وتةبيطةياند.وة رايةوبارة خؤي لةي ئاطاي سةرؤكىرزانى با مةسعودابردوودا دواىماوةى ر م، لة هةري ةبانى، تال ةطةل لوةىونة كؤبو ي ئةمساليطةياند كة تا كؤتاي را لةحكومةتدايةك ي وطؤر ئال هيض هةنطاوي وة نوي ي تء لةسال ناكريت. بؤ دةنريستي وي ثي خواستى دواىوةش ئ���ةى ب�اثرسانى بةر زؤري��ن��ةى هات تى ةكي ي لةثارتىء هةريةكى سةرؤكايةتىوةى ثؤست بؤ مانةزبةكةيان.ى حي ، حكومةت طايةيان ؛ كام ري سةرؤك ت؟ ري دةبذي هةلتي هاوwww.hawlati.co ةريدةكاتي رةنج د ئةهليية ضاثخانةي طشتيي سياسيةكي رؤذنامةيا ئيبراهيم ئار �ت�ى كة �ةك�يي��ةى يو دة ك��ادي��رة ب��ا �ك ل��ة �ةك�ي يدى ى جد كات كة هةولشكراى دةوة، ئاتةشاوة ستيانلةكاركي دة تيش ةكيكردايةتى ي كى سةر ، ئةنداميوةيان اندنة راداية بؤ طةر لةئات. ى دةزانيان بؤ حيزبةكةان بةزي كي ةكيا يانى تةني ن وازهي تى لةو ةكيى ي، دة كاديرى با دا لةمانطى ئابى ئةمسالت كة وةدةكري باس لةداستا لةئيندة، هةرضةوة حيزبةكة كشانة م ليست زطاكانى هةري ردنى ئةنجومةنى ثاري بذا ئةوان بؤ هةلستا هيض كة تائيوةكةنةوةدةم جةخت لةكةن، بةروستدة دداوة. نة كيان ياري برو كةراى كردبور ئاشكدايةكى ئاطارضاوةتريش، سةش ثيء ئةطةرىوةونةتة ثارتى كؤبو ةطةلديرانة، ل لةو كايةك ذمارةوة.كانى ئةو حيزبة ريزة هةية بضنةانة كة نةيويستشاو ستلةكاركي دةديرانة لةو كاك ةكي يستا خؤيان كة تائيوةكاتةوةدة، جةخت لةوة تة وبكري ناوى ب نيية.ويانيكراض بةرنامةيةكى دياروةء هيتةكردووة ساغ نة تى ةكي ي ةطةلشتر ل مة ثي ئي« وتتىهاو، بةو كاديرة ئةطرت، ضاكسازيمان وةر ى هةندي ن ي ء بةلطؤمان كردووة طفتوندةء هةرضةكردووة نةيةكيان ضاكسازيستا هيض م تائي بةةتييةكةىكردايةمان لةسةرم رةخن ة، بة تيمان قبول ةكيبدةئى ي مة.« داية زؤرى تيعةدالةتى هةيةء نا ئاماذة تى، ةكي يدارى ئاطايةكىرضاوة سة هاوكات،وة،تةشاوة ستيانلةكاركي دة كةسانةى ئةو كةوةدةدات ب��ة طشتى رى طرى سكرتي جي ةت رةسولن لةكؤسر نزيك زؤربةيانت. وبراو كرا بيةيى لةناة طلوة رةنط تى، بةو هؤيةشة ةكي ي بؤراداية لةئاك ي هةول،تى هاويةكانىاري زاني ى بةثي طةى ضةند تى لةري ةكيثرسانة بؤ ناو يى ئةو بةروة اندنة طةروة.ةتييةكردايى مةكتةبى سياسىء سةر ك ئةندامي ة دارى ئةو هةولئاطا« كة، وتىشاوة ستلةكاركي كاديرة دة.«ة هةيني جدي كؤميتةى ئةندامى ع�ةب�دو �ز ئ�اريوة،ي�ةم�ب�ارة ل�ةنة، لةكاتىديراكات كة ئةو كاوةدة تى، باس لة ةكيكردايةتى ي سةركاريء ى بؤ داوا نء طويا كردوو د طفتوطؤى لةطةل ةبانى تال خؤيداتء وبيا بوكيش رةويةكاري، بؤية هةر داواوةيان طرتوةكان رةخن كراوة. بةجي ان جيت، بؤي وبي تيدا بو ةكيرذةوةندى ي لةبةانى يةك ن وازهي« وتىتى هاو كدا بؤ دواني ، لةلي عةبدوستاش نة تائيديرام ئةو كات، بة ةنيطةي تى دة ةكي كادير زيان بةي.«ت ني ر وازبهي كادية يةك ى خؤش نيي تى ثي ةكينء ي تي ةكي ي تى: ةكي شاوةى ي ستلةكاركيى دةكى با كادريرادايةدى لةئا ى جد هةولوةمان بؤ طةأاندنة دانة)10000( اذ ت دينار)1000( نرخ2011/11/10 مة نجشةم ثي)781( ذمارة ت ري دةسثي ى ئاشتى ثي رزانى، رؤل مةسعود بايةكانءيوةنديى ثةوةيكردنةنى، كار بؤ ئاسايرزا ضيرظان با نيت دةكاتى حكومةوةطرتنة وةررزانى ضيرظان با مستةفاو نيةوشيروان شترى ن كى ثي ةكتربينيني ي

Upload: hawlati-hawlati

Post on 21-Feb-2016

313 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

hawlati newspaper

TRANSCRIPT

Page 1: hawlati781

تايبةت بة هاوآلتى

زانيارييانةى ئ��ةو بةثيى دةست هاوآلتى كةوتوون، مةسعود بارزانى سةرؤكى ثارتى، نيضيرظان ئةوةى بؤ راسثاردووة بارزانى ئاساييكردنةوةى سةرثةرشتى لةطةل حيزبةكةى ثةيوةندييةكانى بكات، ئؤثؤزسيؤن اليةنةكانى ثؤستى وةرط��رت��ن��ةوةى ثيش

سةرؤكى حكومةت لةيةكيتى.ئاشكراى زان��ي��اري��ي��ةك��ان دواى بارزانى مةسعود دةك��ةن، ئالوطؤرى ماوةى دريذكردنةوةى يةكيتيدا ثارتىء لةنيوان حكومةت بؤ سةرةتاى سالى نوى، نيضيرظان ئةوةى بؤ راسثاردووة بارزانى ئامادةكارى ببينيتء ئاشتى رؤلى

بؤ وةرطرتنةوةى ثؤستة بكات.ثارتى سةرؤكى بريارةكةى ئةوة زانيارييةكان لةكاتيكداية، لةكؤبوونةوةكةى كة دةخةنةروو مستةفا، ن��ةوش��ي��روان ل��ةط��ةل تاوتوي مةسةلةيةى ئةو بارزانى

كردووة.

دواب�����ةدواى راس��ث��اردن��ى، لةسةرةتاى بارزانى نيضيرظان تالةبانى ل��ةط��ةل مانطةدا، ئ��ةم ك���ؤب���ووةت���ةوة ب���ؤ ئ���ةوةى حكومةت ل��ةوةرط��رت��ن��ةوةى دل��ن��ي��اب��ي��تء رةزام���ةن���دى بؤ

هةنطاوةكانى وةربطريت.ه��ةرض��ةن��دة واب��ري��ارب��ووة جيطرى وةكو بارزانى نيضيرظان س��ةرؤك��ى ث��ارت��ى س��ةردان��ى اليةنةكانى لةطةل بكاتء سليمانى بةآلم كؤببيتةوة، ئؤثؤزسيؤندا

تائيستا ئةو هةنطاوة نةنراوة.س��ةرض��اوةي��ةك��ى ئ��اط��ادار ل��ةالي��ةن��ةك��ان��ى ئ��ؤث��ؤزس��ي��ؤن، »واب��ري��ارب��وو وت ب��ةه��اوآلت��ى جةذن ثيش بارزانى نيضيرظان سةردانى كؤبوونةوانة ئةو بؤ بةهؤى ب��ةآلم بكات، سليمانى تالةبانىء لةطةل كؤبوونةوةى دةرةوة، بؤ ب��ارزان��ى سةفةرى

سةردانةكة دواكةوتووة».ئةو سةرضاوةية كة نةيويست ئةوةشى بآلوبكريتةوة، ن��اوى خستةروو كة رةنطة سةردانةكةى

نيضيرظان بارزانى بؤ سليمانى، كة ئاساييكردنةوةى ليى مةبةست دواى بكةويتة ثةيوةندييةكانة،

ثشووةكانى جةذن.هةرسين ئاري لةمبارةيةوة، ثارتي سةركردايةتي ئةندامي لةليدوانيكدا سليمانى، لةثاريزطاى شتي »ئاطاداري وتى هاوآلتى بؤ نيضيرظان كاك كة نيم جؤرة لةو بيةويت سةرداني سليماني بكات».

سةعيد شاهؤ د. ه��اوك��ات، بي طؤران، بزووتنةوةي وتةبيذي ئاطايي خؤي لةوبارةيةوة راطةياند.

سةرؤكى بارزانى مةسعود دواى رابردوودا لةماوةى هةريم، تالةبانى، لةطةل كؤبوونةوةى ئةمسال كؤتايي تا كة رايطةياند لةحكومةتدا ئالوطؤرييةك هيض هةنطاوي نويوة لةسالي ناكريتء

ثيويستي بؤ دةنريت.خواستى دواى ئ����ةوةش ب��اآلى بةرثرسانى زؤري��ن��ةى هات يةكيتى لةثارتىء هةريةك ثؤستى سةرؤكايةتى مانةوةى بؤ

حكومةت، الى حيزبةكةيان.

سةرؤك؛ كام ريطايةيان هةلدةبذيريت؟ هاوآلتي

www.hawlati.co

رؤذنامةيةكي سياسيي طشتيي ئةهليية ضاثخانةي رةنج دةريدةكات

ئارا ئيبراهيم

كة ي��ةك��ي��ت��ى ب��االي��ةى ك��ادي��رة دة ل���ةو ي��ةك��ي��ك دةستيانلةكاركيشاوةتةوة، ئاشكراى دةكات كة هةولى جددى لةئاراداية بؤ طةراندنةوةيان، ئةنداميكى سةركردايةتى يةكيتيش

وازهينانى تةنيا يةكيكيان بةزيان بؤ حيزبةكةى دةزانيت.لةو يةكيتى باآلى كاديرى دة ئةمسالدا، ئابى لةمانطى حيزبةكة كشانةوة، هةرضةندة لةئيستادا باس لةوةدةكريت كة ليست هةريم ثاريزطاكانى ئةنجومةنى هةلبذاردنى بؤ ئةوان هيض تائيستا كة لةوةدةكةنةوة جةخت بةآلم دروستدةكةن،

برياريكيان نةداوة.كة كردبوو ئاشكراى ئاطادار سةرضاوةيةكى ثيشتريش، ذمارةيةك لةو كاديرانة، لةطةل ثارتى كؤبوونةتةوةء ئةطةرى

هةية بضنة ريزةكانى ئةو حيزبةوة.نةيويست كة دةستلةكاركيشاوانة كاديرانة لةو يةكيك تائيستا خؤيان كة لةوةدةكاتةوة ناوى بآلوبكريتةوة، جةخت

ساغ نةكردووةتةوةء هيض بةرنامةيةكى دياريكراويان نيية.يةكيتى لةطةل ثيشتر »ئيمة وت بةهاوآلتى كاديرة، ئةو وةرطرت، ضاكسازيمان هةندي بةلينى كردووةء طفتوطؤمان هةرضةندة نةكردووةء ضاكسازييةكيان هيض تائيستا بةآلم مةبدةئى يةكيتيمان قبولة، بةآلم رةخنةمان لةسةركردايةتييةكةى

هةيةء ناعةدالةتى زؤرى تيداية».ئاماذة يةكيتى، ئاطادارى سةرضاوةيةكى هاوكات، دةستيانلةكاركيشاوةتةوة، كةسانةى ئةو كة ب��ةوةدةدات زؤربةيان نزيكن لةكؤسرةت رةسول جيطرى سكرتيرى طشتى

يةكيتى، بةو هؤيةشةوة رةنطة طلةيى لةناوبراو كرا بيت.بؤ لةئاراداية هةوليك هاوآلتى، زانيارييةكانى بةثيى ضةند لةريطةى يةكيتى ناو بؤ بةرثرسانة ئةو طةراندنةوةى

ئةنداميكى مةكتةبى سياسىء سةركردايةتييةوة.هةولة ئةو »ئاطادارى وتى دةستلةكاركيشاوةكة، كاديرة

جديية هةين».كؤميتةى ئةندامى ع��ةب��دوآل ئ��اري��ز ل��ةم��ب��ارةي��ةوة، سةركردايةتى يةكيتى، باس لةوةدةكات كة ئةو كاديرانة، لةكاتى خؤيدا تالةبانى طفتوطؤى لةطةلدا كردوونء طويى بؤ داواكاريء رةخنةكانيان طرتووة، بؤية هةر داواكارييةكيش رةوا بووبيتء

لةبةرذةوةندى يةكيتيدا بووبيت، بؤيان جيبةجيكراوة.يةك »وازهينانى وتى هاوآلتى بؤ لةليدوانيكدا عةبدوآل، كادير زيان بةيةكيتى دةطةيةنيت، بةآلم ئةو كاديرانة تائيستاش

يةكيتينء يةكيتى ثيى خؤش نيية يةك كادير وازبهينيت».

كادريكى باآلى دةستلةكاركيشاوةى يةكيتى:

هةولى جددى لةئاراداية بؤ طةأاندنةوةمان

نرخ )1000( دينار ترياذ )10000( دانة ذمارة )781( ثينجشةممة 2011/11/10

مةسعود بارزانى، رؤلى ئاشتى ثيدةسثيريتنيضيرظان بارزانى، كار بؤ ئاساييكردنةوةى ثةيوةندييةكانء

وةرطرتنةوةى حكومةت دةكات

يةكتربينينيكى ثيشترى نةوشيروان مستةفاو نيضيرظان بارزانى

Page 2: hawlati781

ئارا ئيبراهيم

وةزيرانى ئةنجومةنى سكرتيرى ئاشكراى ك��وردس��ت��ان، ه��ةري��م��ى لةبةردةم بةربةستيك هيض دةك��ات ئةنجومةنى هةلبذاردنى ئةنجامدانى حكومةتيش نةماوةء ثاريزطاكاندا سةرجةم لةطةل بةريككةوتن بةنيازة وادةى ثةرلةماندا، فراكسيؤنةكانى

ئةنجامدانى بؤ دياريبكات.ثةرلةمانى راب��ردوودا، لةرؤذانى

كوردستان ثرؤذة ياساى هةمواركراوى ثاريزطاكانى ئةنجومةنى هةلبذاردنى

هةريمى كوردستانى ثةسةند كرد.ئةنجامدانى دواكةوتنى ل��ةدواى ثاريزطاكان ئةنجومةنى هةلبذاردنى وادةيةكى تائيستا ضةندينجار، بؤ دي���اري���ك���راو دان����ةن����راوة، ب��ةآلم هةلبذاردنةكة، ياساى بةثةسةندكردنى يةكيك لةو بةربةستانة بؤ هةلبذاردنةكة

باس دةكرا، نامينيت.سكرتيرى ق��ةرةداغ��ى محةمةد

جةخت وةزي�����ران، ئ��ةن��ج��وم��ةن��ى ثةسةندى دواى كة ل��ةوةدةك��ات��ةوة ثاريزطاكانى هةلبذاردنى ياساى هةريم،حكومةت بةنيازة دواى ثشووى كاتةكةيةوة لةبارةى طفتوطؤ ضةذن لةطةل فراكسيؤنةكانى ثةرلةماندا بكات.

هاوآلتى بؤ لةليدوانيكدا قةرةداغى، ئةنجامدانى بؤ بةربةستيك »هيض وتى هةلبذاردنةكانى ئةنجومةنى ثاريزطاكان برياريداوة هةريم حكومةتى نةماوةء ثةرلةمان فراكسيؤنةكانى كؤى لةطةل

طفتوطؤ بكات تا كاتةكةى ديارى بكةن».كة خستةروو ئةوةشى ناوبراو، كؤميسيؤنى لةطةل مةبةستة، ئةو بؤ باآلى هةلبذاردنةكان لةعيراق، قسةيان

كردووةء ئةوان هيض طرفتيكيان نيية.تا »كؤميسيؤن وت��ى ه��ةروةه��ا داهاتوو سالى ثينجى مانطى كؤتايى كاتى هةية، بةحكومةتيشيان وتووة ئيمة دوو مانطمان دةويت، بؤية بةدلنياييةوة حكومةت ثةلةيةتىء دةيةويت زوو ئةو

هةلبذاردنة ئةنجام بدريت».

رؤذنامةيةكي سياسيي طشتيي ئةهليية ضاثخانةي رةنج دةريدةكات

www.hawlati.infoهاوآلتي

دانا رةزطةيى

زانيارييانةى بةلطةء ئةو بةثيى دةس����ت ه����اوآلت����ى ك���ةوت���وون، بةريوةبةرى طشتى ديوان لةدةستةى بةوةزارةتى سةر كة مروظ مافى ثؤستةكةى هةريمة، دادى حكومةتى خؤى تايبةتى ب��ةرذةوةن��دى ب��ؤ سةرثيضى ضةندين بةكارهيناوةء كارةكانى ناوبراو بةآلم ك��ردووة،

بةناياسايى نازانيت.ناسراو عةبدولكةريم عةبدوآل طشتى بةريوةبةرى دلير، بةعةبدوآل مروظ مافى وةزارةت����ى دي��وان��ى ئةو هةلوةشاندنةوةى دواى بووة، دةستةى دروستكردنى وةزارةت��ةء داد، بةوةزارةتى سةر مرؤظ مافى بةبةريوةبةرى تائيستاش ناوبراو

طشتى ديوانى دةستةكة ماوةتةوة.ئةو بةلطةنامةكان، بةثيى ذمارة بةنوسراوى ب��ةري��وةب��ةرة، داواى ،2008/4/15 لة )567/12/1(لةوةزارةتى ناوخؤ كردووة، ذمارةى وةربطريت، شارستانى ئوتومبيلى بةبيانووى ئةوةى دةضيتة ناوضةكانى ترى عيراق ثيويست ثييةتى، لةكاتيكدا كارة ئةو دةرةوةء ناضيتة ناوبراو مروظ، مافى طشتى بةريوةبةرى

دةيكات.ئةو زانيارييانة، ئاشكراى دةكةن راويذكاريكى دلير، عةبدوآل كة لةكاتيكدا ليذنة، بةئةندامى كردووة ل��ةرووى راوي��ذك��ار وةزيفى ثلةى لةبةريوةبةرى بةرزترة ئيدارييةوة كارة لةو خؤى ئةو ب��ةآلم طشتى، بةخؤى دةسةالتةى ئةو دةكردووةء

بةخشيووة.

زان���ي���اري���ي���ةك���ان ئ����ةوةش كةلوثةلء ناوبراو، كة دةخةنةروو كارى بؤ ثؤستةكةى ئوتومبيلى ئوتومبيليكى بةكاردةهينيت، مالةوة شوينةكةى كة ذمارةكةى )38( مافى قوتابخانة بؤ مندالةكانى مروظة،

ثيدةطوازيتةوة.زانيارييانة، ل��ةو تر بةشيكى عةبدوآل كة دةكةن ئةوة بؤ ئاماذة )ديدار( بةناوى دلير، كضةكةى خؤى لةكاتيكدا دامةزراندووة، خؤى الى ثينج دواى هةورةها بووة، قوتابى بةنوسراوى لةدامةزراندنةكةى مانط دراسى مؤلةتى 2009/5/26 لة 794سال يةك دواى لةكاتيكدا ثيداوة،

لةدامةزراندن، مؤلةت دةدريت.دلير ع��ةب��دوآل ل��ةم��ب��ارةي��ةوة، دةستةى ديوانى طشتى بةريوةبةرى هاوآلتى لةليدوانيكدا بؤ مافى مروظ، وتى »ئةوانة هيض شتى ناقانونى نيية،

بةلكو زؤر ئاسايية».ئاماذة طشتيية، بةريوةبةرة ئةو داواى كةس ضةندين كة بةوةدةدات ئؤتؤمبيل بؤ شارستانى ذم��ارةى مالى ئةوةى ةبةر ئةويش كردووة، لةكةركوكةء شوينةكةي خراثة، بؤية

ئةو داوايةى كردووة.بةكارهينانى ب��ة س��ةب��ارةت ئؤتؤمبيلى حكومى بؤ كارى تايبةتى، برؤم خؤم بةيانى »ئةطةربيتء وتى لةطةل مندالةكانيشم ئةوا دةوام، بؤ

خؤمدا دةطةيةنم».راويذكاريك دانانى لةبارةى ب��ةئ��ةن��دام��ى ل��ي��ذن��ة، ن��اوب��راو ئةوةدةخاتةروو كة وةزارةتى داد ئةو دةستى لةذير بةآلم داناوة، كةسةى

ديوانى مافى مرؤظداية.

دانا رةزطةيى

ه��اوآلت��ى دةس��ت زانيارييانةى ئ��ةو بةثيى عةبدوآل ب��راى ئ��ؤج��ةالن عوسمان ك��ةوت��وون، ثةكةكة، دةستبةسةركراوى سةرؤكى ئؤجةالنى بةجيهيشتووةء كوردستانى هةريمى بةيةكجارى

لةئيران نيشتةجى دةبيت.ساليكة ضةند م��اوةى ئ��ؤج��ةالن، عوسمان لةريزةكانى ثارتى كريكارانى كوردستان )ثةكةكة(دا نةماوةء لةهةريمى كوردستان نيشتةجيى بوو، بةآلم

لةضةند رؤذى رابردوودا هةريمى بةجيهيشتووة.حاجى ل��ةم��ةرزى ئ��اط��ادار سةرضاوةيةكى بآلوبكريتةوة، ن��اوى نةيويست كة ئ��ؤم��ةران وتى ثشتراستكردةوةء هاوآلتى زانيارييةكانى كة ثيراطةياندين واى ئ��ؤج��ةالن »عوسمان بةيةكجارى كوردستان ب��روات دةي��ةوي��ت ئةو

بةجيبهيليت».لةعوسمان نزيك سةرضاوةيةكى هاوكات، سةفةرى ئةو »راستة وت بةهاوآلتى ئؤجةالن، كردووة، بةالم ئةو خيزانةكةى خةلكى رؤذهةالتةء

لةوانةية سةردانى بؤ مالى خزمانى خيزانى بكات».ن��اوى نةيويست ك��ة س��ةرض��اوةي��ة ئ��ةو ئاطادارى كة دةدات بةوة ئاماذة بآلوبكريتةوة، ئةوة نيية ناوبراو بةيةكجارى هةريمى كوردستانى

جيهيشتبيت.يةكيتى ثارتىء »هةرضةندة وتى هةروةها ئاطادارن لةو سةفةرة، بةآلم ثيشتر لةاليةن ئيرانةوة ئةو ئةمرى طرتنى هةبووة، بةالم نازانم ئيستا ضؤن

رؤيشتووة».

ئارا ئيبراهيم

س���ةرض���اوةي���ةك���ى ئ���اط���ادار ئاشكراى ئيسالمى، لةيةكطرتووى بةتةنياى س���ةردان���ى ك��ة دةك����ات سةآلحةدين بةهادئةين بؤ الى تالةبانى، بةرثرسيكى ضةند لةناو نيطةرانى ئةنداميكى دروستكردووة، يةكطرتوودا حيزبةش ئ��ةو سياسى مةكتةبى

بةئاسايى دةزانيت.قوربان، جةذنى رؤذى سييةم

سةآلحةدين مانطة، ئةم 8ى سيشةممة بةهائةدين ئةميندارى طشتى يةكطرتوو، سكرتيرى تالةبانى جةالل سةردانى طشتى يةكيتى كرد لةهاوينةوارى دوكان.

ئيسالمى يةكطرتووى كاديريكى بآلوبكريتةوة، ن��اوى نةيويست كة بةهاوآلتى وت »سةردانةكةى ئةميندارى تالةبانةى الى بؤ يةكطرتوو طشتى مةكتةبى ئةندامانى بةبي بةتةنياء نيطةرانى سةركردايةتى، سياسىء باسى كةس ب��ةآلم ليكةوتووةتةوة،

ناكات».ل��ةم��ب��ارةي��ةوة، ه��ي��وا م��ي��رزا سياسى مةكتةبى ئةندامى سابير هاوآلتى بؤ لةليدوانيكدا يةكطرتوو، بؤ ئةميندار »س��ةردان��ةك��ةى وت��ى كار سةردانى بووةء ثيرؤزة ضةذنة سياسى مةكتةبى ئةندامانى تا نةبووة مةسعود الى بؤ تةنانةت بيت، لةطةلدا لةبينينى بةتةنيا ضووة، بةآلم بارزانيش دةضيت باس قسةء سةركردانةدا ئةو

بةبةيناء المان زؤر ئاسايية».

ئارا ئيبراهيم

سةرؤكى حكومةتى هةريم، ئاشكراى عيراقيدا حكومةتى لةطةل كة كردووة ريككةوتنيان لةسةر رةشنووسى ياساى ئةنداميكى بةآلم كردووة، غاز نةوتء لةثةرلةمانى غ��از ن���ةوتء ليذنةى بةو عيراق دةزانيت بةزةحمةتى عيراق،

ريككةوتنةوة ثابةند بيت.د. بةرهةم سالح سةرؤكى حكومةت، ئارى ثى ئين راديؤى بؤ لةليدوانيكيدا

لةطةل كة رايطةياندووة ئةمةريكى، ريككةوتوون عيراق وةزيرانى سةرؤك نةوتء غاز ياساى لةسةر رةشنووسى عيراق ثةرلةمانى رةوانةى لةوةى بةر

بكريتء دةنطى لةسةر بدريت.خستووةتةروو ئةوةشى سالح، نةوت كؤنترؤلكردنى سةردةمى كة ض��ووةء بةسةر ن��اوةن��دةوة لةاليةن ناكريت سامانى وآلت لةاليةن ناوةندةوة

كؤنترؤل بكريت.حةسةن بايةزيد د. لةمبارةيةوة،

ئةندامى ليذنةى نةوتء غاز لةثةرلةمانى عيراق، ئاماذة بةوة دةدات كة ريككةوتن لةنيوان مانطدا دوو لةماوةى ك��راوة ئةوةى بؤ ناوةنددا هةريمء حكومةتى ئامادة غاز نةوتء ياساى رةشنووسى

بكريت.ناوبراو، لةليدوانيكدا بؤ هاوآلتى وتى »زؤر زةحمةتة حكومةتى عيراق ثيوةى ثابةندبيت، ضونكة ئةوان سوورن لةسةر نادةستوورى كارةكانى حكومةتى هةريم

لةمةر ثرسى نةوت».

ئارا ئيبراهيم

وت���ةب���ي���ذى وةزارةت�������������ى ت���ةن���دروس���ت���ى ح����ك����وم����ةت����ى جةخت ه���ةري���م، ل��ةوةدةك��ات��ةوة كافترياكانى كة ن كيشا لة طة نيرم�������ةرج�������ى ن ستييا و ر ند تةتيدا نيية، وةزيرى طةشتوطوزاريش ئ���ام���اذة ب��ةوة كة دةدات ئةو ئ��ةط��ةر نة ينا شو

ئامادةن ئةوا هةبيت، زيانيان قةدةغةي بكةن.

دك���ت���ؤر خ��ال��س ق���ادر وت���ةب���ي���ذى وةزارةت������ى حكومةتى ت��ةن��دروس��ت��ى بؤ لةليدوانيكدا ه��ةري��م، كة بةوةكرد ئاماذةى هاوآلتى، وشياركردنةوةيان هةلمةتيكى نةكيشانى بؤ دةستثيكردووة

نيرطةلة.»كيشانى وتى ناوبراو، تووش بؤ هؤكارة نيرطةلة بةنةخؤشييةكانى ب��وون ئةو زؤرب��ةى شيرثةنجةء مةرجى شوينانة كافترياء

تةندروستييان تيدا نيية».ه���ةروةه���ا ئ��ةوةش��ى رون��������ك��������ردةوة ك��ة ي��اس��اى ج��ط��ةرةك��ي��ش��ان ئةوةى بؤ هةمواردةكةنةوة سنوردار نيرطةلة كيشانى

بكات.وةزارةت��ى وتةبيذى

ت��ةن��دروس��ت��ى، ئ��ةوةش��ى خ����س����ت����ةروو ك����ة ب��ؤ رووب����ةرووب����وون����ةوةى ثيويستيان ح��ال��ةت��ة، ئ��ةو وةزارةت���ى بةهةماهةنطى بؤ ط��ةش��ت��وط��وزار ه��ةي��ة كةمكردنةوةى ريطرتنء

نيرطةلة. كيشانى سةمير ل��ةم��ب��ارةي��ةوة، عةبدوآل وةزيرى شارةوانىء حكومةتى طةشتوطوزارى ه���ةري���م، ل��ةل��ي��دوان��ي��ك��دا ب��ؤ ه����اوآلت����ى، ئ��اش��ك��راى وةزارةت���ى تائيستا، ك��رد ت��ةن��دروس��ت��ى ل��ةب��ارةى قسةيان نيرطةلةوة كيشانى ن���ةك���ردوون بؤ ل��ةط��ةل��دا ئةوةى هاوكارييان بكةن لةو

هةلمةتةياندا.»ئةطةر وت��ى ع��ةب��دوآل، زيانى شوينانة ئةو بزانين تةندروستى هةية بؤ طةنجان،

ئةوة قةدةغةى دةكةين».

ساالر حةسةن

بةهؤى نؤذةنكردنةوةى بيناكةيانةوة، دةوام��ى مانطة لةيةك زياتر م��اوةى راطيراوةء لةكةالر ئاشنا قوتابخانةى

سةرجةم قوتابييةكانيشى لةمالةوةن.سآ رؤذان��ة ئاشنا، قوتابخانةى دةوامى تيدابووةء ذمارةى خويندكارانيش بةهؤى بةآلم خويندكارة، لةهةزار زياد دةوامى نؤذةندةكريتةوة ئيستا ئةوةى خويندكارةكانيشى راط��ي��راوةء تيدا

بيبةشن. لةتائيستا لةخويندن ئةو لةخويندكارةكانى يةكيك

»حكومةت وت بةهاوآلتى قوتابخانة، بؤضى نايةت لةهاويندا نؤذةنى بكاتةوةء دوا لةخويندن شيوةية بةم ئيمةش ئيتر

نةدةكةوتين».حسين س���االر ل��ةم��ب��ارةي��ةوة، بةريوةبةرى طشتى ثةروةردةى طةرميان ثشتراستكردنةوةى ويراى بةوةكالةت، وتى هاوآلتى بؤ لةليدوانيكدا هةوالةكة، كة ك��ردووة داوام��ان ب��ةردةوام »ئيمة نؤذةنكردنةوةى قوتابخانةكان لةوةرزى ثشوداندا بيت، بةآلم ئيشى تةندةرات بةو

شيوةيةية».ح��س��ي��ن، ث��ي��ي��واي��ة ئ��ةو م��اوةي��ة

لةسةر نابيت ئةوتؤى كاريطةرييةكى مةنهةجء ت��ةواوك��ردن��ى دواك��ةوت��ن��ى قوتابخانةكة دةوام��ى كةمدا لةكاتيكى

دةكريتةوة.بةثيى بريارى وةزارةتى ثةروةردةى سةرجةم دةبيت ه��ةري��م، حكومةتى خويندن قؤناغةكانى ث��ؤلء ئاستء بةآلم بكةن، ت��ةواو مةنهةج ساآلنة لةخويندكارانى هةنديك وتةى بةثيى مانط ي��ةك ئةطةر قوتابخانةية، ئ��ةو ئةوا دريذبكةنةوة، بؤ دةواميشيان تةواو ثرؤطرامةكانيان تةواوى ناتوانن

بكةن.

هاوآلتى »سةرثيضييةكانى« بةأيوةبةرى طشتى ديوان لةدةستةى

مافى مرؤظ بآلودةكاتةوة

ئؤجةالن كوردستان

بةجيدةهيليتسةردانةكةى سةآلحةددين بةهادئةين بؤ الى تالةبانى،

نيطةرانى ليدةكةويتةوة

ثابةندبوونى حكومةتى عيراقى بةريككةوتنةكانةوة، بةزةحمةت دةزانريت

وةزارةتى طةشتوطوزار، ئامادةية كافترياكانى نيرطةلةكيشان دابخات

زياتر لةمانطيكةدةوامى قوتابخانةيةك لةكةالر راطيراوة

وادةى ئةنجامدانى هةلبذاردنى ئةنجومةنى ثاريزطاكانى هةريم، بةريككةوتن دياريدةكريت

Page 3: hawlati781

دانا رةزطةيى

ريطا سى توركيا بةرثرسانى ثارتى رووب��ةرووب��وون��ةوةى بؤ كريكارانى كوردستان دةخةنة بةردةم هةريم تاوةكو ب��ارزان��ى مةسعود ثةكةكةش تيوةنةطليت، لةكيشةكان بةيةكيتى تةنيا كورد دةبيت ثييواية

ناوخؤيى، كيشةكان ضارةسةر بكات.راب����ردوودا، رؤذى ل��ةض��ةن��د هةريمى سةرؤكى بارزانى مةسعود طةيشتة بةسةردانيك كوردستان، توركياء لةطةل بةرثرسانى باآلى ئةو

وآلتة، ثرسى ثةكةكةى تاوتوي كرد.رةجةب تةيب ئةردؤطان سةرؤك كردووة ئاشكراى توركيا، وةزيراني مةسعود لةطةل لةطفتوطؤكانياندا كة خستووةتة ريطةيان سي بارزاني،

بةردةمي.لةراطةيةنراويكدا ئ��ةردؤط��ان بارزانييةوة، سةردانةكةي لةبارةي كة ب�����ةوةك�����ردووة ئ���ام���اذةي داواي��ان��ك��ردووة ئ��ي��دارةي ك��وردي بةشيوةيةكي ع��ي��راق، لةباكوري بكةن ه��اوك��اري��ي��ان ض��االك��ان��ة لةدذايةتيكردني ثةكةكةو سي ريطةيان

خستووةتة بةردةم بارزاني.بريتين توركيا، ريطاكةي سي لةوةي يان هةريم هاريكاري سةربازي يان ثةكةكة، ل��ةدذي بكات توركيا ثةكةكة دذي ثيكةوة بةغدا هةريم و دذي خؤي توركيا يان بوةستنةوة، لةشكركيشي دةوةستيتةوة و ثةكةكة

بؤ ناو خاكي هةريم دةكات.ثيشتر لةكاتيكداية، ئ��ةوةش تائيستاش رايطةياندبوو ئةردؤطان كوردستان هةريمي ض��اوةروان��ن يارمةتييان بدات لةروبةرووبوونةوةي لةو بوون هيواش بي ئةطةر ثةكةكة، خؤيان ئةوا كورديةكان يارمةتييةي

ضي ثيويست بيت ئةنجامي دةدةن.سي كةنالي ديكةوة، لةاليةكي بارزاني بلويكردةوة، تورك ئين ئين لةسةردانةكةيدا بؤ توركيا دؤسيةيةكي بة كةنالةكة ك��ة ثيشكةشكراوة »دؤس��ي��ةي س��ور» ن��اوي��ب��ردووة و بةكارهيناني بة تايبةتة بةشيكي و ثةكةكة لةدذي ثيشمةرطة هيزي هةولير فرؤكةخانةي كؤنترؤلكردني بؤ يارمةتي ريطةيةوة لة ئةوةي بؤ

ثةكةكة نةروات.راطةياندنى بةرثرسى والت رؤذ )بالى سةربازى ثاراستنى طةل هيزى

ل��ةوةدةك��ات��ةوة جةخت ث��ةك��ةك��ة(، ئاشتى ب��ةري��ط��اى ئ��اك��ةث��ة، ك��ة كورد كيشةى ناخوازيت نايةويتء ضارةسةربكريت، ضونكة ئةوان رؤذانة

خةلك دةستطيردةكةنء شةردةكةن.»بةبرواى وت بةهاوآلتى وآلت، دروست يةكيتى كورد واباشة ئيمة، بكاتء كيشةى كورد ضارةسةربكات،

لةيةكتر نزيكببنةوة».دةست زانيارييانةى ئةو بةثيى لةطفتوطؤكانى ك��ةوت��وون، ه��اوآلت��ى بةرثرسانى ب���ارزان���ىء ن��ي��وان راطرتنى داواى ئةرؤطان توركيا، ريطريكردنى ثةكةكةء هاوكارييةكانى

لةضاالكييةكانيان كردووة.ك��ردووة ثيشنيارى ه��ةروةه��ا، بارةطاى هةريم شوينيكى لةضةند بةهيز خؤى بوونى بكاتةوةء خؤى ثاراستنيان م��ةرج��ةى ب��ةو بكات، لةبةرانبةر بيت، هةريمدا لةئةستؤى ئةو كارانةشدا، توركيا لةثرسى ناوضة كورد كيشةكانى دابرينراوةكانء

لةعيراق، هاوكاري هةريم دةكات.هيزى راطةياندنى بةرثرسى هةلويستى وةسفى طةل، ثاراستنى

دةدات بةوة ئاماذة دةكاتء بارزانى كيشةى دةي��ةوي��ت ئ��ةردؤط��ان كة ضارةسةربكات، بةشةر تةنيا كورد رةتيكردووةتةوة ب��ارزان��ى ب��ةآلم بكريتةوةء ك��ورد ك��وردو ش��ةرى

بةضارةسةرى نازانيت.كورد »ثيويستة وتى وآلت، رؤذ بكاتء يةكتر هاريكارى ل��ةم��ةوال ضونكة بوةستيتةوة، دوذمن بةرانبةر كيشةى لةباكور، ك��ورد كيشةى

سياسيية نةوةكو تةنيا ثةكةكة بيت».لةكاردانةوة ناوخؤييةكانى توركيا ب��ارزان��ى، س��ةردان��ةك��ةى بةرانبةر بزاظي سةرؤكي باخضةلي دةول��ةت بؤ ئاماذةى توركيا، نةتةوةثةرستي ثيشوازى نةدةبواية كة كردووة ئةوة ضونكة بكريت، كةسانة ج��ؤرة لةو ئةوانة هيض جؤرة طرنطييةكيان نيية بؤ

ضارةسةرى كيشةى تيرؤر لةتوركيا.ميللةت( بة)رؤذنامةى باخضةلى، بيت مةبةستيان هةريم ئةطةر وتووة، والت لةسنورى ثةكةكة دةتوانن ئةوا دروست توركيا بؤ كيشة دةربكةنء نةكةن، بةالم »ئةوان هيض شتيك ناكةن لة ناكات ثيويست بؤية توركيا بؤ

توركيا ثيشوازى لةوانة بكريت»«.هةروةها بةثيى هةواليكى رةخنةي بارزاني مةسعود سةردانةكةي لة سةرؤكي هةريمي كوردستان طرت بؤ توركياو رايطةياند لةكاتيكدا دةسةالتي عيراق لة دةستي دةولةتي ناوةنديداية، دانوستان لةمةر ثرسي ثةكةكة لةطةل

باكوري عيراق كاريكي هةلةية.حةسيب قاثلن ئةندامى ثةرلةمانى ثييواية بةدةثة، ليستى لةسةر توركيا توركيا بؤ ب��ارزان��ى سةردانةكةى كيشةى ثةكةكة نيية، بةلكو وابةستةية

بةكيشةى كوردةوة.»توركيا وتى هاوآلتى بؤ قاثآلن، دةيةويت شيوةيةك بةهةموو ئيستا كورد لةناوبةريت، بؤية هةموو كةسيك دةستطيريان بةثةكةكةء دةشوبهينيت دروس��ت بؤ تؤمةتيكيان دةك��اتء تاوانيان هيض ئةوان لةكاتيكدا دةكات،

نيية تةنها ئةوةنةبيت كة كوردن».ئ��ةو ث��ةرل��ةم��ان��ت��ارة ك���وردةى كة دةك��ات ئةوة بؤ ئاماذة توركيا، توركياء بؤ لةسةردانةكةيدا بارزانى لةطفتوطؤكانيدا لةطةل بةرثرسانى ئةو هةبووة، كوردانةى هةلويستى وآلتة،

شةرو ئةو ضيتر كة لةوةكراوة باس كوشتارةى هةية، نةمينيت.

ئةوانة »دةول��ةت وتى هةروةها ئيمة هةميشة ضونكة ناكات، قبول توركيا داوةت��ة ئاشتيمان داخ��وازى ثيويستة بؤية رةتكراوةتةوة، بةالم

دةولةتى توركيا بةخؤيدا بضيتةوة».بةرثرسانى هةوليدا زؤر هاوآلتى سةرؤكايةتى هةريم يان ثارتى لةسةر هةولةكان بةآلم بدوينيت، سةردانةكة

بى ئاكام بوون.لةطفتوطؤيةكيدا ترء لةاليةكى ل��ةط��ةل رادي���ؤي دةن��ط��ي ك��وردي سةرؤكي حسين فوئاد لةئةمةريكا، ئةوةى هةريم، سةرؤكايةتي ديواني سةردانةكةى كة خستووةتةروو بووةء ئاشتى ثةياميكي ب��ارزان��ى، توركياش هةنطاوي بةرةو ئاشتي ناوة.

دةكاتى دةم��ى رووى حسين، دةك��ات داوا ب��اك��ور، ك��وردةك��ان��ى ئامانجةكاني بطةنة ديالؤط لةريطةي نةهيشتني »طرنط وت��ى خ��ؤي��ان، لةاليةن ضةكة بةكارهيناني ش��ةرو هةردوواليةنةوة، هةولةكانيش بؤ ئةو

ئامانجةية».

دلشاد ئةنوةر

ضةند لةماوةى طشتى، دواك��ارى دؤسيةى دةي��ان راب���ردوودا، مانطى لةسةر ضةندين وروذاندووةء سكاآلى تؤماركردووة، تر كةسى بةرثرسء ب����ةآلم ت��ائ��ي��س��ت��ا ئ���ةو ب��اب��ةت��ان��ة

بةيةكليينةكراوى ماونةتةوة.ياسايى، شارةزايانى ضاوديرانء داواك��ارى لةكارةكانى ريطريكردن ليثيضينةوة نةبوونى ضاالك طشتىء سةرةكى بةهؤكارى ياساييةكان،

ثةكخستنى ئةو دؤسيييانة دةزانن.داواك��ارى لةمةوبةر، مانط ثينج سامانى بةهةدةردانى بةتؤمةتى طشتى ضةندين ل��ةس��ةر س��ك��االى طشتى، بةالم تؤماركردووة، باال بةرثرسى بةرثرسانةى ئةو بانطى دادطا تائيستا

نةكردووة يان ئامادةنةبوون.سكااليان ب��ةرث��رس��ان��ةى ئ��ةو لةعومةر بريتين تؤماركراوة، لةسةر حكومةت ثيشووى سةرؤكى فةتاح موحةرةم هيرش سليمانى، ئيدارةى دانا وةبةرهينان، دةستةى سةرؤكى نورى شيخ ئاسؤى مةجيدء ئةحمةد ثاريزطارانى ثيشووى سليمانى، شةونم محةمةد بةريوةبةرى ثيشووى كارةباى

سليمانىء ضةندين بةرثرسى تر.ثيشووى سةرؤكى فةتاح عومةر لةسةر حكومةت، سليمانى ئيدارةى ديارنةمانى بريكى زؤر ثارة لةثرؤذةى مةسةلةى لةسةر تةقتةقء كارةباى قةرةويلةييةكة ضوارسةد نةخؤشخانة

دراوةتة دادطا.

هةروةها هيرش محةرةم سةرؤكى بةهةمان وةب��ةره��ي��ن��ان، دةس��ت��ةى نةخؤشخانة مةسةلةى لةسةر شيوة سكاالى قةرةويلةييةكة ضوارسةد شةونم ب��ةالم ت��ؤم��ارك��راوة، لةسةر مولكى بةكارهينانى لةسةر محةمةد دراوةتة تايبةت بؤبةرذةوةندى طشتى

دادطا.ثاريزطارى نورى شيخ ئاسؤى

بردنى لةسةر سليمانى ثيشووترى حكومةت، ئؤتؤمبيلى ذم��ارةي��ةك هةروةها دانا ئةحمةد مةجيد ثاريزطارى ثيشووى سليمانى بةتؤمةتى ئيختيلس

سكاالى لةسةر تؤماركراوة.س���ةرض���اوةي���ةك���ى ئ���اط���ادار »لةمانطى وت بةهاوآلتى لةدؤسيةكان، طشتى داواك��ارى ئةمسالدا، شةشى بةرثرسانة ئ��ةو ل��ةس��ةر س��ك��االى بانط تائيستا كةضى تؤماركردووة،

نةكراون يان ئامادة نةبوون».نةيويست كة سةرضاوةية ئ��ةو دؤسيةى ضةندين بآلوبكريتةوة، ناوى ئاشكراكرد هاوالتى رؤذنامةى بؤ ترى وروذاندوونىء طشتى داواك��ارى كة سةرجةم كردوون، دادطاى ئاراستةى مافى جؤليندراوةكانيش دؤس��ي��ة

طشتييان تيداية.داواك��ارى سةرضاوةكة، بةوتةى طشتى نؤزدة دكتؤرى داوةتة دادطا، ئةو بيستء رابردوودا لةساالنى دكتؤرانة لةاليةن لةدؤكان زةوييان دؤنم يةك حكومةتةوة بؤ ثرؤذةى طةشتوطوزارى

ثيفرؤشراوة.دكتؤرةكان »كةضى وتى هةروةها ثرؤذةى نةكردووةتة زةوييةكانيان ط��ةش��ت��ي��ارىء ظ��ي��لي��ان ل��ةس��ةر داواك���ارى بؤية دروس��ت��ك��ردووة، ليذنةيةشى ئةو دكتؤرةكانء طشتى زةوييةكةى رووبةرة كة دادطا داوةتة

ثيفرؤشتوون».داواي��ك��ردووة طشتى، داواك���ارى هةلبوةشينريتةوة طريبةستة ئ��ةو زةوييةكةى ف��راوان��ة رووب���ةرة كة زةوييةكة بةدكتؤرةكانء ثيفرؤشراوة

بطةريندريتةوة بؤ طةشتوطوزار.س����ةرض����اوة ئ���اط���ادارةك���ة، ئاشكراشيكرد كة داواكارى طشتى، ضةند دادطا، داوةتة ئةهلى نةخؤشخانةيةكى لةو نةخؤشخانانةدا دةرمانى ئيكسثايةر رينمايية ثيضةوانةى يان فرؤشراوة

تةندروستييةكان كاريانكردووة.لةسةر تؤماركردن لةسكاال جطة طشتى داواك��ارى نةخؤشخانانة، ئةو دةرمان بؤ دابنريت نرخ داوايكردووة طران بةنرخى دةرمان نةتوانريت تا هةماهةنطى داواشكراوة بفرؤشريت، دةرمانخانةكاندا دكتؤرء لةنيوان بكريت دياري ئةوةش نةهيلدريتء نةخؤش ضةند دكتؤريك رؤذانة كة

ببينيت.ئ���ةو س���ةرض���اوةي���ة، ئ��ام��اذة بةضةندين كارى ترى داواكارى طشتى لةدؤسيةى ليكؤلينةوة لةوانة دةكات، ب���ازارةك���ان���ى ض���ةك ف��رؤش��ت��نء دروستى راستىء بؤ بةدواداضوون خويندكارانةى ئ��ةو ب��روان��ام��ةى ياساى كؤليذى رابردوودا لةساالنى هةروةها كردووة، تةواو ئيوارانيان بةزةويية فرؤشتن كرينء دؤسيةى

كشتوكالييةكانى سيتةكء ميرطةثان.ب��وارى ثسثؤريكى ب��ةب��رواى ياسايى، دةسةالت ريطرة لةكاراكردنى دةس��ةالت ضونكة طشتى، داواك��ارى بةمةترسى دةزطاية ئةو كاراكردنى

بؤسةر خؤى دةزانيت.دك���ت���ؤر ش�����ؤرش ح��ةس��ةن زانكؤى ياساى كؤليذى مامؤستاى هاوآلتى بؤ لةليدوانيكدا سليمانى، كارا طشتى داواك��ارى »ئةطةر وتى

بكريت، ذمارةيةكى زؤر مولكء مالى بةهةدةردراو بؤ حكومةت دةطةريتةوة، سامانى ناتوانريت لةوةى جطة ئةمة

طشتى بةفيرؤ بدريت».ئةوةشى خستةروو سةرضاوةكة، كة داواكارى طشتى نوسراويكى فةرمى اليةنة سليمانىء ثاريزطاى ئاراستةى ئةوةى بؤ كردووة، ثةيوةنديدارةكان ليذنةيةكى لةهةموو نوينةريان هةبيت تاوةكو ثيكدةهينريت كة ليكؤلينةوةدا

»ضاوثؤشى لةطةندةلى نةكريت».لةمبارةيةوة، حاكم فةرهاد حاتةم سةرؤكى فةرمانطةى داواكارى طشتى زانيارييةكانى هةرضةندة سليمانى، ه���اوآلت���ى رةت���ن���ةك���ردةوة، ب���ةالم

ئامادةنةبوو ليدوان بدات. ليذنةى ئةنداميكى ه��اوك��ات، ياسايى ثةرلةمانى كوردستان، جةخت لةحالةتى دةك��ات��ةوة ل��ةس��ةرئ��ةوة داواكارى دةزطاى سةربةخؤكردنى طشتى، ريذةى طةندةلىء بةهةدةردانى نزم ئاستيكى بؤ طشتى سامانى

دادةبةزيت.ليستى ئةندامى ئ��ازاد ط��ؤران لةليدوانيكدا لةثةرلةمان، كوردستانى داواك��ارى »ئةطةر وتى ه��اوآلت��ى بؤ ثيويستمان بكريت، سةربةخؤ طشتى

بةدةستةى نةزاهةش نابيت».ياسايى، ليذنةى ئةندامةى ئةو داراي��ى ض��اودي��رى ئةطةر ثييواية بكاتء دةستنيشان ط��رف��ت��ةك��ان ئةو لةسةر ئيش طشتى داواك���ارى طةندةلىء ريذةى ئةوا بكات، طرفتانة بؤ طشتى، سامانى ب��ةف��ي��رؤدان��ى

ئاستيكى نزم دادةبةزيت.

هاوآلتي ذمارة )781( ثينجشةممة 2011/11/10هةواألء سياسةت2

لةتيف مستةفا شيخ ئةمين

ه��ه م��و ئ��ام��اذةك��ان دةل��ي��ن تازة دةروخيت. سوريا رذيمي نة ناوخؤ نةدةرةوةش ئةو رذيمة ئيمةي بؤ ئةوةي ناكةن. قبول كورد طرنطة جؤن باشترين سود بة ئةويش ببينين. دةرفةتة لةو سود وةرطرتن لةو هةالنةي كاتي عيراق لةكوردستاني ئيمة خؤي تيي كةوتين بؤية من بة ثيويستم زاني سةرنجي خؤم دةرببرم لةم

خاالنةي خوارةرةوةدا:هيزةكاني ههمو 1-ثيويستة دةسةالت بة باشور كوردستاني ينك )بةتايبةتي وة موعارةزة و ستراتيجيكي لةسةر وب��دك( بكةون يةكطرتوو ريك نةتةوةيي كردن محاولة ضؤنيةتي لةسةر نةتةوةيية. قضية ئ��ةو لةطةل بؤ كار بروات هةرحيزبةو نةك بكات. خؤي حيزبي ئةجينداي ناوضة ل��ةط��ةل ئ���ةوةي وةك كة كرديان خؤمان دابراوةكاني لةو طةورة زيانيكي سةرةنجام ناوضانة دران. هةروةها ثيويستة هيزةكاني لةطةل هةماهةنطي بةتايبةت توركيا كوردستاني

ثةكةكةش بكريت.2- ثيويستة لةئيستاوة هةولي هيزة خباتي يةك و ريزي يةك سوريا كوردستاني كورديةكاني ئ��ةوان��ةي بةتايبةتي ب��دري��ت. و بارتي بةسةر دابةشبوون ثةكةكةدا.هةروةها و يةكيتي يارمةتي بو ميكانيزميك داناني هيزة تةنانةت سورياو كورداني سةردةمي لة لةكورد نزيكةكان

شورشدا.روخان لةطةل ثيويستة -3واقيع ئ��ةم��ري ب��دري��ت ه���ةول دروست ناوجانة ئةو لةهةمو ب��ك��ري ك��ة ك��وردس��ت��ان��ن. وة ي��ارم��ةت��ي��دان��ي��ان ب��ة م���ادي و )خبرة( شارةزايي و مةعنةوي

ئيدارةيةكي كردني دروست بو بةثةلةو خزمةتطوزار موديرني ل��ة ث��ي��ش دروس���ت ب��ون��ةوةي

حكومةتي تازةي سوريا.لةطةل ك���ردن 4-تةنسيق ئ��ةوان ئيستا ضونكة توركيا ه��ةس��ت��اون ب��ةل��ةخ��ؤط��رت��ن��ي سوريا ئؤثؤزسيوني هيزةكاني ب��و ئ���ةوةي ك���ورد ث��ةراوي��ز يةكيك لةوانةية جونكة نةخريت بيت ئةوة توركيا لةئامانجةكاني كة كورد سود لة روخاني رذيمي ئةزموني و وةرنطريت سوريا دوب��ارة ب��اش��ور كوردستاني

نةبيتةوة.ئ����ةوةش اح��ت��م��ال��ي -5لةوانةية كة لةبةرضاوبطيري يان ن��ةروخ��ي سوريا رذيمى .ئةم بكةويت دوا روخانةكةي ئةوةي خويان بو جؤرة رذيمانة رزطار بكةن هةمو شتيك دةكةن. لةسةر كار ك��ورد طرنطة بوية دةروخيت تا كة بكات ئ��ةوةش هةول بدات سود لةم رذيمة ببينيت دةست ليي دةتوانري ئةوةي و ليي ب��دات بو هةولي بكةويت بسةنيت كةدةبيتة بناغةيةكي ثتةو دانثياناني بةتايبةتي داهاتوو. بو ك��وردو بةمافةكاني ياسايي ئةوة ضونكة كوردستان. خاكي طرنط ميذويي وثيقةيةكي دةبيتة كة لةسوريا كوردةوة بةدةست هةروةك ليدةبيني سودي دواتر قانوني ئازارو 11 بةياني ضؤن عيراق كوردستاني زاتي حوكمي لةم دةبيت ,بةالم هةبوو سودي روةوة زؤر حةزةرمان هةبيت و كورد واليك نةدريتةوة كة لةطةل رذيمة و دواتر كة روخا بكةوينة سورياو طةلي دوذمناني خانةي

شورشةكةي.

areenlatif2003@yahoo.

س���ةرن���جشتيك بؤ

كوردستانيسوريا

سةرؤك؛ كام ريطايةيان هةلدةبذيريت؟توركيا سى ريطا دةخاتة بةردةم بارزانىء ثةكةكةش داواى يةكيتى دةكات

سكاآلكانى داواكارى طشتى ثشتطويدةخريندةيان دؤسيةى وروذينراوى بةرثرسانء مةسةلةى تر، تائيستا بةيةكاليي نةكراوى ماونةتةوة

طشتى، داواك��ارى ضةند نةخؤشخانةيةكى دادطا، داوةتة ئةهلى نةخؤشخانانةدا لةو ئيكسثايةر دةرمانى ف����رؤش����راوة ي��ان رينمايية ثيضةوانةى ن كا ستيية و ر ند تة

كاريانكردووة

Page 4: hawlati781

دانا رةزطةيي

ئيسالميية حيزبة دوو تاديت هةريمى ئ��ؤث��ؤزس��ي��ؤن��ةك��ةى كؤمةل( )يةكطرتوو، كوردستان ئةوةش نزيكدةبنةوة، لةيةكتر بؤضونى جياوازى لةناو ئةو دوو

حيزبة دروستكردووة.نزيكبونةوةى ئةو دوو اليةنة ئاستيك، طةيشتة ئيسالميية كؤمةلى ئةميرى باثير عةلى لةضةند كوردستان ئيسالمى لةميانةى راب���ردوودا هةفتةى كةنالى لةطةل ضاوثيكةوتنيكدا ئ��اس��م��ان��ى )س��ث��ي��دة(ى س��ةر ئةطةرى رايطةياند بةيةكطرتوو يةكطرتوو لةطةل يةكطرتنيان

بةهيزة.ئ�����ةوة ل��ةك��ات��ي��ك��داي��ة هةلبذاردنى ل��ةس��ةروب��ةن��دى ث��ةرل��ةم��ان��ى ك��وردس��ت��ان لة كؤمةلء كة 2009 تةمموزى لةطةل بةهاوبةشى يةكطرتوو زةحمةتكيشان سؤسياليستء خ��زم��ةت��ط��وزارىء بةليستى ك��رد، ب��ةش��داري��ان ضاكسازى لةنيوانياندا توند ملمالنييةكى دروست بوو لةسةر سةرؤكايةتي

كردنى ليستةكة.لةيةكطرتووى سةرضاوةيةك ئاماذة نةيويست كة ئيسالمى هاوآلتى بة بكريت بةناوةكةى لة باس ئةوةى لةطةل راطةياند دوو ئةو زياترى نزيكبونةوةى هةندى ب��ةآلم دةكريت حيزبة لةوة يةكطرتوو لةبةرثرسانى

نارازين.رون����ي����ش����ي����ك����ردةوة يةكطرتوو »ئ��اي��دؤل��ؤذي��اى كؤمةلى هى لة ج��ي��اوازة زؤر ئايدؤلؤذيايةكى ئةوان ئيسالمى، بةحوكمى هةية تونديان ئاينى هيزيكى ثيشتر ئةوان كة ئةوةى ضةكدارى بوون، بةآلم يةكطرتوو ميانرةو ئيسالمى حيزبيكى بة

ناسراوة».ئاماذةى سةرضاوةية ئةو يةكطرتوو ئةطةر كة بةوةكرد ئةوا يةكبطريت كؤمةل لةطةل ئ��اس��ت��ى ج���ةم���اوةرى ب��ةرةو سةنط ئةو دةرواتء نزمبونةوة

و قورساييةى نامينيت.زانياريانةى ئ��ةو بةثيي لةيةك كةوتووة، هاوآلتى دةست نيوان ئةمجارةى نزيكبونةوةى سازكردنى يةكطرتوو، كؤمةلء ك��ؤب��ون��ةوةك��ان��ى ن��ي��وان��ي��ان، كؤمةلى داواك����ارى ل��ةس��ةر ثيي ك��ؤم��ةل ب��ووة، ئيسالمى بةيةك يةكطرتوو لةطةل باشة هةلبذاردنى ب��ةش��دارى ليست هةريمى ثاريزطاكانى ئةنجومةنى

كوردستان بكةن.ئةندامى مةجيد عةبدولستار كؤمةلى سياسى مةكتةبى راطةياند ه��اوآلت��ى بة ئيسالمى

راب����ردوودا ل��ةم��اوةى »ئيمة هةلويستيمان لةهاو جؤريك ه��ةب��ووة دةرب�����ارةى ث��رسء ضارةنوسسازةكان مةسةلة لةوة ئةمةش بةغدا، ء لةهةريم وةكو كة طرتووة سةرضاوةى ثةيوةنديمان ئ��ؤث��ؤزس��ي��ؤن زياتريش هةبووةو بةيةكةوة

نزيكتربووين». لةيةكةوة هةروةها وتى »لة كؤبونةوةى ه��ةردووال سياسى مةكتةبى بنيين باشتر هةنطاوى برياردرا لة باشتر نزيكبونةوةى ليك ء ئؤرطانةكانمان هةبيتء نيوانمان

هةماهةنطى باشترينيان هةبيت».

نازانيت ب���ةدورى مةجيد كؤمةلء نزيكبونةوةى لةيةك يةكطرتوو بطاتة ئاستيك كة وةكو هاوثةيمانى ببنة ثارتى يةكيتىء وتى بةآلم يةكترى، ستراتيذى ئةو نةطةيشتوينةتة جارى »ئيمة ستراتيذى هاوثةيمانى تا ئاستة هةنطاوى ب��ةآلم بهينين، ثيك دةستيشمان ن���اوةء باشمان ئاوا هةنطاوانةش ئةو ثيكردوة، بروات دةطاتة ئاستى هاوثةيمانى

ستراتيذى».ب��ةث��ي��ي زان��ي��اري��ي��ةك��ان��ى ن��ارةزاي��ي ل��ة جطة ه���اوآلت���ى، يةكطرتوو لةبةرثرسانى بةشيك

ل��ة ن��زي��ك��ب��ون��ةوةى ت���ةواوى لةناو لةطةل كؤمةل، حيزبةكةيان نارةزايي كؤمةليشدا بةرثرسانى تةنانةت عةلى لةو شيوةية هةية، باسي لةكؤبونةوةيةكدا باثير ئةوةيكردبوو كة لةطةل يةكطرتوو نزيكبونةتةوةء لةيةكتر ت��ةواو بةرثرسيكى يةكبطرن، ثيويستة باآلى كؤمةل وتبوى بارودؤخةكة باسةكة تةنها نييةو شيوةية بةو نزيكبونةوةية لةيةكتر لةسةر

نةك يةكطرتن.وتةبيذى بابةكر سةالحةدين هاوآلتى بة ئيسالمى يةكطرتووى »لةكؤبونةوةماندا راط��ةي��ان��د هةنطاو برياردرا كؤمةل، لةطةل بةهةنطاو كارةكان برؤنة ثيشةوة تا سةرةنجام زؤرترين ليك نزيك لةنيوانمان هةماهةنطى بوونةوةو

هةبيت».بريارة دواى ثشووى جةذني ديكة كؤبونةوةيةكى قوربان ئةنجام حيزبة دوو ئةو لةنيوان بة كؤبونةوةكان دريذة و بدريت

بدريت.بةكؤى »ئيمة وتى بابةكر دةنط هاودةنطين و يةكهةلويستين كؤمةلى لة نزيكبوونةوةمان بؤ زياتر وادةكات ئةمةش ئيسالمى

كار بةرةو ثيشةوة بضن».س��ةب��ارةت ب��ة ج��ي��اوازى حيزبةكةيان بيروبؤضونةكانى لةطةأل كؤمةل، بابةكر رونيكردةوة »ئةوة نابيتة طرفتيك ضونكة خالة لةضاو زؤرت��رن هاوبةشةكان ئيمةش ناكؤكةكانمان خ��ال��ة

هاوبةشةكاندا خالة لة سةرةتا دةست ثيدةكةين، لةو خاآلنةى كة جياوازى بيروراش هةبيت ثةنا بؤ

طفتوطؤ دةبةين».

كؤمةلء يةكطرتووبةيةك ليست دادةبةزن؟

كوردستان ئيسالمى كؤمةلى سةركردايةتيدا لةكؤبونةوةى لةطةل برياريدا دةن��ط بةكؤى بةيةك ئيسالمى يةكطرتووى هةلبذاردنى ب��ةش��دارى ليست بكات، ثاريزطاكان ئةنجومةنى مةسةلةية ئ��ةو هيشتا ب��ةآلم لةاليةن هةردوو حيزبةوة بريارى

يةكالكةرةوةى لةسةر نةدراوة.ئةندامى مةجيد، عةبدوستار كؤمةلى سياسي مةكتةبي ئيسالمى وتى »هةردووال تاوتويى هةية زؤريش ئةطةرى دةكةينء

كةبةيةكةوة دابةزين».سةالحةدين خ��ؤي��ةوة، الى يةكطرتوو وت��ةب��ي��ذى بابةكر بةآلم ئةطةريكة، ئةوة رايطةياند بةشيوةى جددى باس نةكراوة لة قسةى داهاتوودا كؤبونةوةكانى

لةسةردةكريت.»ئيمة رون��ي��ش��ي��ك��ردةوة ئيستا تاكو يةكطرتوو وةك��و ئاخؤ ن��ةداوة، برياريكمان هيض لةطةل يان دادةب��ةزي��ن بةتةنيا ئيسالمى ليستيكى ياخود كؤمةل دروس��ت��دةك��ةي��ن ي��ان ل��ةط��ةل ئةوةش دادةبةزين ئؤثؤزسيؤن سياسى مةكتةبى كؤبونةوةى لة

خؤمان قسةى لةسةر دةكةين».

ئا: دلشاد ئةنوةر

سةر بةهيزةكانى اليةنة طؤرةثانى سياسى هةريم لة ريطةى راكيشانى و خؤنزيككردنةوة بضووكةكانةوة، طروثة و حيزب لةهةولى خؤ بةهيزكردندان وةكو هةلبذاردنى بؤ ئامادةكاريةك

ئةنجومةنى ثاريزطاكان.وادةيةكى تائيستا هةرضةندة دي��اري��ك��راو ب��ؤ ه��ةل��ب��ذاردن��ى ئةنجومةنى ثاريزطاكانى هةريمى ك��وردس��ت��ان دي��اري��ن��ةك��راوة، ئامادةكارييان اليةنةكان بةآلم هةلبذاردنةكة بؤ دةستثيكردووة لةضةند دةكريت ض��اوةروان كة

مانطى ئايندةدا ئةنجام بدريت.

ثارتىثارتى ديموكراتى كوردستان بؤ هةية ضروثرى بةرنامةى لةحيزبة بةشيك لة نزيكبوونةوة مةبةستةى ب��ةو بضووكةكان ركيفى ذير بخاتة حيزبانة ئةو خؤيةوةء لةو ريطةيةوة طؤرةثانى كؤنترؤل كوردستان سياسى

بكات.سةرضاوةيةكى ب��ةوت��ةى ثارتى ه��ةول��ةك��ان��ى ئ��اط��ادار، حيزبة ل��ةط��ةل ريككةوتن بؤ مةبةستة، دوو بؤ بضووكةكان كردنى بةهيزتر مةبةستيكيان ية و جةماوةرى ثيطةى سياسى ضونكة هةل و مةرجى داهاتووى عيراق وادةخوازيت كة حيزبةكان

هةولى خؤ بةهيزكردن بدةن.دووةمى مةبةستى هةروةها ث��ارت��ى خ��ؤ ئ��ام��ادةك��ردن��ة بؤ ضونكة ثاريزطاكان، هةلبذاردنى هةموو بةالى هةلبذاردنة ئةو هةلبذاردنيكى اليةنةكانةوة

ضارةنووسسازة.ئةنجومةنى ئةنداميكى جةخت ثارتى، سةركردايةتى ل��ةس��ةر ئ��ةوة دةك��ات��ةوة ئةو حيزبةكةى سياسيةى سيستةمة ثارتى هانى لةسةردةكات، كارى

هةموو لةطةل ثةيوةندى دةدات اليةنةكان ثتةوبيت.

وتى ح��ةم��ةع��ةل��ى، ن���ورى بضووكةكان حيزبة ناليين »ئيمة ضونكة طةورةكان، حيزبة يان هةبيت مؤلةتى حيزبيك هةر دةكةين، تةماشاى حيزب وةكو قةبارةوة لةرووى رةنطة بةآلم

جياوازى هةبيت».

يةكيتى هةولةكانى لةطةل هاوكات لةريطةى يةكيتيش ثارتيدا، هةنديك ل��ةط��ةل ريكةوتنةوة حيزب و طروثى بضووك لةهةولى ئامادةكاريداية و خؤبةهيزكردن

بؤ هةلبذاردنى ثاريزطاكان.سةركردايةتى ئةنداميكى يةكيتى كة نةيويست ناوى بهينريت بارودؤخى راطةياند بةهاوآلتى وادةخ��وازي��ت هةريم و عيراق بكةن، بةهيز خؤيان حيزبةكان حيزبةكةى سؤنطةيةوة ل��ةو لةكاديرانى بةشيك ل��ةط��ةل و ريككةوت زةحمةتكيشاندا بةيةكيك سةركردايةتى ثؤستى هةروةها بةخشى، كاديرانة لةو ئةوةداية لةهةولى لةئيستاشدا تةواوى حزبى رزطارى بهيننة ناو

يةكيتى.»هةوليكى وت��ى ه��ةروةه��ا عةزيزدا، قادر لةطةل زؤريشمان بى ئةم ساتة تا هةولةكان بةآلم

ئةنجام بوون».سةركردايةتيةكةى ئةندام ل��ةوةش��ك��رد ب��اس��ي يةكيتى، لةطةل لةطفتووطؤدان لةئيستادا ريكخراوى و طروث ذمارةيةك بضوك بؤئةوةى بضنة ناو يةكيتى يةكيتى لةوةى جطة ئةمة يةوة، ئاشتكردنةوةى بؤ بةرنامةى

كاديرة نيطةرانةكان داناوة.عةبدوآل ئاريز خؤيةوة الى سةركردايةتى كؤميتةى ئةندامى ي��ةك��ي��ت��ى، ج��ةخ��ت ل��ةس��ةر ئ��ةوةدةك��ات��ةوة ذم��ارةي��ةك��ى هةن كةسايةتى ريكخراو زؤر

كةهاوشيوةى يةكيتى ضةثن، بؤية مافى خؤيانة هةولى راكيشانيان لةو دةبن بةردةواميش و بدةن

جؤرة هةوآلنة.يةكيتى، بةرثرسةى ئ��ةو ئ��ام��اذةى ب���ةوةدا ئ��ةط��ةر ئةو يةكيتى ناو نةشيةنة حيزبانة ي��ةوة دةي��ان��ةوي��ت ل���ةدةرةوة

هاوثةيمانيان بن.

بزووتنةوةى طؤرانو ثارتى هةولةكانى لةطةل حيزب كؤكردنةوةى بؤ يةكيتيدا لةدةورى بضووكةكان طروثة و طؤرانيش بزووتنةوةى خؤيان، كاديرة راكيشانى لةهةولى هةوليرى دةظةرى نارازيةكانى ي��ةك��ي��ت��ىء ئ��اش��ت��ك��ردن��ةوةى نيطةرانةكانى ه��ةل��س��وراوة

خؤيداية.مانطى دوو ل���ةم���اوةى سةركردةى ضةندين راب��ردوودا سةردانى ط��ؤران بزووتنةوةى بورهانى سةعيد سؤفى و كاديرة هةولير دةظ��ةرى نارازيةكانى ليكردوون داوايان و يانكردووة

بضنة ناو طؤرانةوة.لةو ئاطادار سةرضاوةيةكى »بةآلم وت بةهاوآلتى هةوآلنة كاديرة و ب��وره��ان تائيستا بضنة نةبوون رازى نارازيةكان ناو طؤرانةوة، ئةوان موجامةلةى كؤسرةت دذايةتى و تالةبانى ضونكة دةك�����ةن، رةس�����ول

لةكؤسرةت رةسول نيطةرانن». بزووتنةوةى هةلسوراويكى ط������ؤران رةت���ي���دةك���ات���ةوة لةطةل هةولى بزووتنةوةكةى ثيشةييةكاندا و سياسى طروثة

دابيت بؤئةوةى بضنة ناويانةوة.»ضاومان وتى سةآلح مةزن، كة نية طروثانة ئةو لةراكيشانى كؤمةآليةتيان و سياسى ثيطةى لةطةرمةى ئاسايية بةآلم هةية، هاوثةيمانيتى ه��ةل��ب��ذاردن��دا بكةين طروثانةدا ئ��ةو لةطةل كةبةرنامةيان لةطؤرانةوة نزيكة».

[email protected]هاوآلتي

ذمارة )781( ثينجشةممة 2011/11/10

لةدةمى هةلبذاردندا، حيزبة بضوكةكان دةبنة نيضيرى حيزبة طةورةكانثارتىء يةكيتىء طؤران هةولةكانيان بؤ خؤنزيككردنةوة لة طروثء اليةنة بضوكةكان دةستثيكردووة

كؤمةلء يةكطرتوو يةكدةطرن؟»هةنديك لةبةرثرسانى يةكطرتووى ئيسالمى نارازين لة نزيكبونةوةي حيزبةكةيان لةطةل كؤمةل«

Page 5: hawlati781

دانا رةزطةيى

ثارتةكةى دةوت��ري��ت ه��اوآلت��ى: رووداويكي وةكو )ئاكةثة( ئةردؤغان كارةساتة لةطةل مامةلةي سياسي كردووة، وان شارى سروشتييةكةى

ئيوة دةلين ضى؟ب��ري��ار ط��اب��ارى: ب��وم��ةل��ةرزة كارةساتيكي سروشتيية لةزؤر شوينء لةمةودواش روويداوةء دنيادا جيطاي لةخودي هةتا رووب���دات، لةوانةية بومةلةرزة ضةندجار كوردستانيش رووةوة لةم ئيمة لةبةرئةوة هةبووة لةطةل دياردةيةكي لةم ضةشنة غةريب ئةطةر ئةمةية راستييةكة بةآلم نين، دامةزراوةكاني دةزط��اء وةكو بليين بؤ كرابيت ئامادةكاري كوردستان لةزياني ريطريكردن ثيشوازيكردنء

كارةساتيكي لةم ضةشنة.يةكةمى لةدةقيقةكةي ب��ةآلم كيشة ه��ةن��دي ب��وم��ةل��ةرزةك��ةوة حكومةتء نمونة ب��ؤ دةرك����ةوت، يةكةمجار توركيا راطةياندنةكاني بومةلةرزةكةيان بة)٦.٦( بةثلةي ريختةر سةعاتيك ضةند هةتا ب���وك��ردةوة هةندي جيهانييةكاندا لةراطةياندنة شوين باسي نؤ ثلةيان دةكرد بةثيوةري وتي لةكؤتاييدا ئةمريكاش ريختةر، ثلة )٧.٣( ريختةر بةثيوانةي ثلةكةي كة دةدات نيشان ئةوة ئةمةش بووة، نييةء ط��ةورة ئةوةندة كارةساتيكي ليرةشدا ليناكةويتةوة، زيان ئةوةندةي هةبوو زؤري كاريطةري راطةياندن لةوةي كة ريطة بطريت لة بآلوبوونةوةى يةكةمين ئةوةش رووداوةك��ة، راستي ئةو بةرامبةر سياسييانةية هةلويستي دووةمين كرا، سروشتيية كارةساتة وتيان كة بوو كاتيك كرا كة شتيش يةكةمين لةتوركيا )٧.٣(ثلةية، ثلةكةي كةس كةكةوتة جولة ئةردؤطان بوو بؤ خؤي ضةند سةعات دواي بومةلةرزةكة ئةوي ئةردؤطان ضووةتة وان طةيشتة دواي خةلك فرياطوزاري تيمي بةلم ئيمة ئةوي، طةيشتووةتة سةعات ٢٣وامان ئةزاني كة ئةردؤطان ثاضء بيليك لةمردن كةسيك طياني دةداتي دةست ئةوي ضووةتة بةلم دةك��ات، رزط��ار يةكةم تيمي فرياطوزاري ثي نييةء هيض ثيداويستييةكي ثي نيية، سييةم لةنيوان بومةلةرزةكةدا، صةلةى )٧.٣( )٦.٦(ء نةبووةتةوة دلنيا طشتي راي هيشتا

لةوةى كاميان راستة.

ئةردؤطان يةكةمدا، لةكؤبونةوةي وانء شارةواني سةرؤكي جيطري ج��ي��ط��ري ب��ةدةث��ةي ئ��ةو ش��ارةي ئةوةي بؤ دةرك���ردووة لةكؤبونةكة ضونكة نةخةنةروو، داواكارييةك هيض ئةوان لةناو خةلكدان، هةروةها رينمايي ثيويستة كة وان والي بؤ دةركردووة ئةم تةداخولي بةدةثة شارةوانييةكاني كارةكةيان لةدةرةوةي نةكةنء ئيشة

بهيلنةوة.لةو ئ��ةردؤط��ان كة تر كاريكى تيمي بردني لةجياتي ك��ردى، ش��ارة خةلك بؤ ثيداويستي فرياطوزاريء خؤي لةطةل رؤذنامةواني كؤمةليك برد، لةثيش راطةياندن وةكو شانؤطةري رؤذنامةواني طةورةي كؤنطرةيةكي دواي سةعات ضةند طواية كة كرد شويني طةيشتووةتة بومةلةرزةكة هةلسوكةوتي طةراوةتةوة، رووداوء وةزي��ران كؤمارء س��ةرؤك س��ةرؤك ك��اري��ط��ةري ئ����ةوةي ه��ةب��وو كة بةشيوةيةكي راطةياندن لةكةنالةكاني ئةم بلين بدوينء فاشيزمانة زؤر خؤزطة ب���وو، ل���ةوان ك��ارةس��ات��ة

دياربةكريش واي لي بيت.كيشةيةدا لةم توركيا دةولةتي طةنجيك ضةند ك���ردووة، جياكاري دةكةن قسة ئينتةرنيتييةوة لةسايتيكي لةخؤرا ئةوة كارةساتة ئةم لةسةر نيية، ئةوة هةلويستي خودي دةولةتةء ضةمك ضةمكي فاشيزميية، لةكارةساتي فاشيزميية ئ���ةم س��روش��ت��ي��ش��دا

بةكاردةهينن.ل��ةرؤذي هةر ت��رةوة، لةليةكى يةكةمةوة يارمةتي دةرةوة رةتكرايةوة، دةبيت كة دي��ت ماناية بةو ئ��ةوةش خؤت ئيش بكةيت، بةآلم كة بؤ خؤشت دةرةوةش يارمةتي ناكةيتء هيض هةية، واتايةكي ض ئةوة رةتدةكةيتةوة،

هةبيت ب��ةرذةوةن��دي ئةطةر ئاكةثة لةناوةراستي هاويندا ئةروات سةلجةء شت كؤمةليك ن��ةوتء ماكةرؤنيء بهينيت دةنط ئةوةي بؤ ب�ودةكاتةوة تيانةبيت ب��ةرذةوةن��دي��ش��ي ئةطةر شانؤطةري وةك��و وان بؤ دةروات كؤنطرةي رؤذنامةواني دةكاتء درؤي زل زل دةكات، ئةوة بةكورتي ثيناسةي ثيناسةي ئةوة ئةردؤطانة، ئاكةثةء ثيناسةي ئةوة ئةردؤطانة ئيس�مي ئ��ةردؤط��ان��ةء ئةخ�قي وي����ذدانء توركياية، دةولةتي فاشيزمي ثيناسةي بريني كارةساتةكة ساريذ طةلي كورد بيتء رووخا مالي ئةطةرضي دةكات لةدةستدا طيانيان خؤشةويستاني لةليةن سوكايةتييةي ئةو بةلم بيت، ئةبةد هةتا ثييكراوة ئةردؤطانةوة

ساريذ نابيت.هاوآلتى: بةبرواي تؤ ئةو كارةساتة، كاريطةرى سلبى ناكاتة سةر كةسايةتي لةو دةنطةكانى ذمارةى ئةردؤطانء

ناوضانة؟بةراشكاوي من طابارى: بريار ناموسي شةرةفء ئةطةر كورد ئةليم هةبيت دةبيت بةم كارةساتة سروشتيية باش بؤضونةكةي بيرو ئةردؤطانء ناسي بيت، ئةمةش تةنيا بؤ باكوور ناليم بةلكو بؤ باشووريش، ضونكة ئةردؤطان كوردي لةسةر نيية بةليةك تةنيا فةتحول ئةردؤطانء نفوزي باكوور، طولةن لةباشوور لةهي ثارتيء يةكيتي هةموو ثيويستة ئةمة زياترة، زؤر كورد ئةطةر بؤية جا بيزانيت كةسيك لةدواي دةبيت هةبيت شةرةفي دينء ئةم رووداوةوة ئةردؤطان بناسيت، ئيمة لةوة تيئةطةين كة تيكؤشانيك دةكةينء لةشةرء ئةكات لةئيمة نكؤلي ئةويش لةكارةساتيكي ب��ةلم سياسةتدا، دةبيت ئةخ�ق وي��ذدانء سروشتيدا كارةساتيكي ئةوة ضونكة بكات كار دةست س��ةرةراي بؤية سروشتيية، دلسؤزي بؤ خؤشحاليم خؤشيء رةخنةيةكيشم لةباشوور، كورد طةلي ئةويش كة هةية راطةياندنةكاني لة هةوالةكاني ه��ةم��وو س��ةرض��اوةي لةئاكةثةن، نزيك راطةياندنةكاني كة لةو هؤكارانة بوو تر يةكيكي ئةوة درةنط لةباشوور خةلك هةلويستي كةوت، ضونكة سةرضاوةكاني راطةياندن بةزماني ئاكةثة قسةيان دةكرد بةوةش

لةخةلكدا هةستياري دروست نابيت.هاوكاريية سةيري ضؤن هاوآلتى: ئةو بؤ دةكةيت بارزاني مادييةكةى

كارةساتة؟ن��ازان��م ضةند ط��اب��ارى: ب��ري��ار يارمةتييانةي ئةو لةوةي بووة ئاطادار دروست بؤ ئاستةنطان كؤدةكريتةوة دةرةوة ك���وردي ئيستا دةك��ري��ت، ناتوانريت كؤكردووةتةوةء يارمةتيان بطاتة كوردستان، نازانين ضةند برواي بةوة هةية ئةو ثارةية لةريطاي ئاكةثةوة دةطاتة دةستي خةلك يان نا، بةلم لةبةر كردن باسمان هؤكارانةي ئةو هةموو طةيشتباية راستةوخؤ دةكرد حةزمان برينداري زؤر فةقيرء خةلكي دةستي زؤر برةكةي ضونكة دةك��رد، ساريذ

بوو.لةميانةي قةرةي�ن هاوآلتى: موراد دةل��ي��ت رؤذت��ي��ظ��ي، بةرنامةيةكي بةهاوكاري خ��واك��ورك كارةساتي نيودةولةتي موخابةراتي دةزطايةكي دةزطاكةي ناوي بةآلم ئةنجامدراوة، دةزطاية ئةو بزانين دةكريت نةبرد،

كويية؟بريار طابارى: بةلي ديارة ماوةيةك لةئةمريكا رةخنةي توركيا لةمةوبةر زؤر ثةكةكة ل���ةدذي وت��ي ط��رتء يارمةتي ئيمة نادةن، لةوةلمدا بالويزي ئةمريكا لةئةنكةرة هةستاء وتي توركيا ناهةقي دةكات ئيمة رؤذانة يةك مليؤن دؤلر مةسرةفمان هةية لةكؤكردنةوةي بؤ ثةكةكة لةسةر هةوالطري زانياري توركيا، لةدذي ثةكةكة ئيمة رؤذانة يةك ئةوةش دةكةين، سةرف دؤلر مليؤن دةدات نيشان كؤمةليك شت بؤ خؤي ئةمريكا دةرةوةي وةزي��ري ئةوةتا يةكتري هاوكاري ئةنكةرةء ضووةتة بةسةر رؤذانة فرؤكانةي ئةم دةكةن، دةسورينةوةء طةري�وة هةريمةكاني شوينة طرنطةكان دةست نيشان دةكةن،

ئةمريكاء هي ئةوانة نين توركيا هي ئيسرائيلن، لةوانةية ئيمة نةزانين دةشيت ضونكة بيت، تيا عيراقيشي فرؤكةي دةكريت قؤلي سي ميكانيزمي باسي لةنيوان توركياء ئةمريكاء عيراق، زؤر بؤ هةية، لةنيوانياندا تريش هاوكاري ليكؤلينةوة تائيستا رووداوةش ئةو ليكؤلينةوةية ئةم ئةطةر بةردةوامةء بطاتة ئةنجام، بزوتنةوةي ئيمة بؤ راي

طشتي ئاشكراي دةكات.لةسةر بؤضوونتان ه���اوآلت���ى: بؤ عيراق سوثاي هاتني دةنطؤي

سةرسنور، ضيية؟زياتر لةدةنطؤ ط��اب��ارى: بريار ه��ةري��مء ب��ؤ وةف��دان��ة ئ��ةو هاتني لةثيناو ضوونيان بؤ توركيا هةموويان وةفدةكاني ثةكةكةء لةدذي كاركردنن توركياش كاتيك ثيش بةريكةوتنيان بؤ كوردستان دةضينة دةلين كوردستان داواي هاوكاري لةدذي ثةكةكة دةكةين، توركيا ثيش دانيشتنةكةيان لةطةل كاك نيضيرظان بارزاني، وتيان ليي دةخوازين بةشداربيت لةطةلمان ثيشمةرطة كة توركيا ثةكةكة، دذي لةشةركردن ض بةلم ناكات قسانة ئةم بةشةرمني وةلميك دةدةنةوةء ضةند قبول دةكةنء طوماناويية، ئةوة ناكةن، قبول ضةند لةليةكى ترةوة ئةوان تاضةند ئةوةيان عيراقيش سوثاي لةكاتيكدا ثيدةكريت كة نةماوة توانايةي ئةو م��ردووةء بيتة هةوليرء لةبةغداوة بةسةربةستي

سليماني ض جاي ئةوةي بيتة قةنديل.بؤ دةكات قسانة ئةم كة ماليكى لةراستيدا بةلم سياسيية هاوسةنطي رايةكي هةيةء زيندوو طةليكي ئيستا طشتي بةهيز هةية زؤريك هاوسةنطي بةو بايةخ زؤر ئيمة هةن تر سياسي بةلمانةوة نين طرنط نادةين، قسانة كرداري لةبواري لةبةرئةوةي تةنيا

جيبةجي ناكريت.

ب��ؤ ه��ةل��وي��س��ت��ي ب��اش��ووري هةلويستيكي دةبيت كوردستانيش، كورد زؤرينةي ضونكة هةبيت، جددي لةطةل دةولةتيكي داطيركةر لةشةرداية، كةم لني ثيناكريت ئةمةشت ئةطةر

دةبيت بي�يةن بيت.جوآلندنى لةئةطةرى ه��اوآلت��ى: قةنديلء بةئاراستةى عيراق سوثاي ثيشمةرطةوة، لةليةن هاوكاريكردنيان

هةلويستتان ضي دةبيت؟بريار طابارى: بةبرواي ئيمة طةلي ثيشمةرطة هيزي نيية قبولي باشوور هيض بؤ بجولينريت خؤي لةجيطاي حيزبيكي هيض دذايةتي بؤ شوينيك سةركردة ليدواني دةبيت تر، كوردي كة بخةينةروو هةريم سياسييةكاني وةسف بةحةرام كورد كوردء شةري

دةكريتء ئةو دةفتةرة قةثات بووة.ئؤجةلن، كردنى بةئازاد هاوآلتى:

ئيوة ئامادةن ضةك دابنين؟ب��ري��ار ط��اب��ارى: ب��ارودؤخ��ي كورد ضارةسةري ثرسي س��ةرؤكء دوو شتي لةيةكتري جياواز نين، ضونكة ئاثؤ سةرؤكي ئةم بزوتنةوةية، ئةوةي شةخس تاكة وةك سةرؤك دةيةويت دؤزي ضونكة هةلةية، بدات نيشان يةكترةء طريدراوي لةتوركيا كورد س���ةرؤك ئ��اث��ؤش م��ةرج��ةع��ي ئةم بزوتنةوةية، بؤية ئازاد بووني سةرؤك ئاثؤ يةكيكة لةبنكة سةرةكييةكاني ئةم هةشت تائيستا لةوة جطة كيشةية، دةستطيركراوةء سياسةتمةدار هةزار دةك��ري��نء دادط��اي��ي هةنديكيان هيلراونةتةوة لةزيندان هةنديكيشان دةكريت ئيوة بةدواداضوون بكةن بزانن داواي ئازادي تةنيا داواي ثةكةكةية يان هي هةموو طةلي كوردة، خؤ فراكسيؤني داوا توركياية لةثةرلةماني ك��وردي دةكةن ئؤجةلن ئازاد بكريت خؤ ئةوان

زةختيان لةسةر نيية.

هاوآلتي [email protected]

ذمارة )٧81( ثينجشةممة ٢011/11/10

بةبى هةر سياسيةك زؤر قسةى كردو زؤر جوآل بيت باش طةلةكةى ئايندةى بؤ كة ثتةو بةرنامةيةكى هةلةى زؤريش دةكات، بارزانى ثيش ئةوةى بضيتة ئيران دوو هةنطاوى نا هةردوو هةنطاوةكةى ثيضةوانةى ئةو هةنطاوانةبوون كة خؤى هاويشتنى، لةديداريكى كةنالى دةولةتة بؤ نامةبوو زياتر ديدارةكة كة »عةرةبية» سوثاى طةر رايطةياند ماليكى و مةزهةبةكان سونة لةعيراق ناوخؤ و تايفى شةرى بكشيتةوة ئةمريكا لةثريس ديدارةكةى ثاش رؤذيك ضةند روودةدات، لةتاران ئيران دةرةوةى وةزيرى لةطةل كؤنفرانسيك »بةكشانةوةى ووتى خؤى قسةى ئةو ثيضةوانةى رون��ادات» شتيك هيض لةعيراق ئةمريكا هيزةكانى خؤ بةآلم بوو، ئيرانيةكان بؤدلدانةوةى قسانةى ئةم لةعةرةبية ئةزانن و دةزانن ئيرانيةكان زمانى عةرةبى ضى وتوة، لةسةفةرةكةى كةركوكيش كة نامةيةك بوو بؤتوركةكان وتى ئيدى ئةبيت كةركوكيةكان برياربدةن وةكجاران يانى ئةوةبكةن، باشة بؤشارةكةيان ضى طةرانةوةى لةسةر نةدةكرد طورةشةى هةرةشةو كةركوك و ئةو ليدوانةشى ماناى وابوو هةوليك هةية كردنى بةهةريم بؤ تالةبانيةوة و بارزانى لةليةن حالةتةى ئةو تةنها تالةبانيش ثرؤذةكةى كةركوك، ليدةكةويتةوة كةركوك ببيتة هةريم، ثيش ضةند ساليك دةكرد كةركوكمان بوونى بةهةريم باسى ئيمة كاتيك دةكرد تةفسيريان بيطانة بةدةستى حزب ثياوانى و كاردةكةن هةمان خؤيان ئيستة كةضى بؤخةلك هةلبةتة خةلكا. بةطويى دةيدةن ديبلؤماسى بةهةولى ثرؤذةيةكى شارةكان كردنى بةهةريم بانطةشةى بة ئيدى تيطةيشتوون سونةكان مةزهةبة، سونة ديموكراسيةت بة حكوم، بضنةوة سةر ناتوانن كودةتا ثيناكريت،ضونكة بةرابةر شيعة شتيكيان دةنطدانيش و فيدرالى هةولى دةبيت ناضار زؤرينةية، شيعة كةم شيعة دةسةآلتى ئةوةى بؤ بدةن ثاريزطاكان بكةنةوةو دةسةآلتةكانى خؤيان لةناو ثاريزطاكان برةو هةولةية بةو ثةيوةندى ماليكيش نيطةرانى ثيبدةنةوة، فيدرالى ثرؤذةى لة هيض ماليكى فشارةكانى ئةطينا خؤيان كارةكةى دةستوريةن سونةكان و ناوةستينن ئةوةية لةسونةكان بةشيك ديدى دةدةن، ئةنجام ناتوانيت عيراق بضوك هةريمى دروستكردنى بةبى ثرؤذةيةو بةم نيطةرانن زؤر ئيرانيةكان دابمةزريت، ثةيوةندى بةشيكى سةرةكى بارزانيش بانطهيشتةكةى سونةكان دةدةن ئةوة هةولى هةيةو ثرؤذةيةوة بةو بارزانى ئةطينا سةرنةكةون، دةستوريةيان هةولة لةم تاران ضونكة تاران نةضوةتة سنووريةكان بؤمةسةلة ناوضة سنووريةكان بؤ هةية ثةكةكة لةطةل ريكةوتنى

نةك ريكةوتنى لةطةل هةريم هةبيت.دؤخةكةش بؤتوركةكان هةمان ديوة، هةم كيشةى بارزانى باكور، كوردةكانى كيشةى هةم و عيراق و ئ��ؤردوط��ان سياسةتةكانى ثشتطيرى لةتوركيا بليت ئةوةناكات جةسارةتى قةت بةآلم دةكات، طويل ناكريت، سياسةتى بةليةنيك ئاشتى ثيكةوة ضةكدانين باسيكرد، خؤى جةذن رؤذى يةكةم كة ئؤردوطانيش كوردو ضةكدارى شؤرشى هاتنى كؤتايى لة بريتية ثرؤذةى لةسةر حزبانةى ئةو هةموو سرينةوةى لةناو ئيدى ئةوان ثةكةكة كاردةكةن، ثاش سرينةوةى بكريت، كورد لةسةر قسة توركن كةزؤرينة ثةرلةمان بارزانيش ثشتطيرى ئةم سياسةتة ئةكات! دوورنية طةر توركيا دةستى كرد بةهيرش هيزةكانى حزب كةناويان ثيشمةرطةية ببنة ضاوساخى توركةكان بؤ دؤزينةوةى طةري�كان، لةذيريشةوة ثةيوةنديةكانى ثارتى و ثةكةكة قسةيةك هيض نايةويت جاري ثةكةكة لةئاستيكداية ثةيوةندى ئةمةش بكات، هةولةكانى و بارزانى دذى توركةكانة، لةطةل لةليةك بارزانى هةية، بة سورياوة لةليةك لةطةل ئيرانيةكان، نةثيى خؤشة سوريا بكةويت نةئارةزووى ئةوةش دةكات لةم كةوتة دةستى نةبيت، هةرةشة لةئاستى عيراقيشى و ناوخؤى كيشةكانى ثيشمةرطة هيزى و نةوتةكة دةيةويت هيشتوةتةوةو كة شةهرستانى بةآلم دةيةويت، خؤى بن جؤرة بةو خؤى لةعيراقةكةى بةرطرى راستةقينةيةو عيراقيةكى نوييةكةيدا جاريكى دى هةموو عةقدة لةديدارة دةكات جيطةى ئةوةى ثرسيار، ذير خستةوة نةوتيةكانى بة يارى دةولةتةكان ئةوةية نيوانةدا لةم ثرسيارة هةريم دةكةن، هيض ريكةوتنيكى ستراتيذى دريذخايةن يان كورتخايةن نابينين لةنيوان هةريم و دراوسيكاندا، ئةوةى دةيبينين لةوكاتانة ثيويستيان بةهةريمة بارزانى قسةدةكات ثايتةختةكان بةثيى ئةويش دةبةن، و دينن ليدوانةكانى ثيضةوانةى دةليت شتيك هةرجارةو و ملم�نييةدا لةم هةريم نةدةزانين خؤيةتى، ثيشووى ذيرةذيرةكانى ريكةوتنة نةرونيشة بةسةرديت، ضى هاوكارى لةئاستى يان هةريمداية لةئاستى بارزانى كورديةكان، هيزة سرينةوةى بؤ سيخورى كردنى بةآلم ئةوةى روونة بارزانى بةم »٣» ثاريزطاية رازيةو لةطةل ئةوةدةدات هةولى و ناكاتةوة ئةيلول هةلةكةى بوونةوة، بةهةريم دؤخى بخةنة كةركوك تالةبانى دةطةرينةوة قةزا كؤمةليك ئيدى رويدا ئةمكارةش كة سةركةركوك و سليمانى كورسيةكانى ثةرلةمانى كةم ئةو خستنى ثةراويز دورنية لةودؤخةشدا دةبنةوة، شارة ببيتة هؤى ئةوةى داواى فيدالى بكات بؤ ئةوةى

لةثةراويز خستن خؤى رزطار بكات.

بارزانى لةنيوانعةنقةرةو تاراندا

لةتاريكيدانةبةز طؤران دةينووسيت

»نفوزي ئةردؤطانء فةتحوآل طولةن لةباشوور، لةهي ثارتيء يةكيتي زؤر زياترة»

بريار طابارى ئةندامي ديواني كؤنسةي سةرؤكايةتي كؤما جظاكي كوردستان بؤ هاوآلتى

بريار طابارى ئةندامي ديواني كؤنسةي سةرؤكايةتي كؤما

جظاكي كوردستان )كةجةكة(، ثييواية كورد ئةطةر شةرةفء

ناموسي هةبيت، دةبيت لةدواى كارةساتةكةى وانةوة ئةردؤطان

باش بناسيت.هةروةها دةليت »ئةو قسةية تةنيا بؤ باكوور ناليم، بةلكو

بؤ باشووريش، ضونكة ئةردؤطان تةنيا بةليةك نيية لةسةر كوردي باكوور، نفوزي

ئةردؤطانء فةتحول طولةن لةباشوور لةهي ثارتيء يةكيتي

زؤر زياترة».لةم ضاوثيكةوتنةدا، طابارى

جةخت لةوةدةكاتةوة كة كورد بريني كارةساتةكةى

وان ساريذ دةكات ئةطةر مالي رووخابيتء خؤشةويستاني طيانيان لةدةستدابيت، بةلم ئةو سوكايةتييةي لةليةن

ئةردؤطانةوة ثييكراوة، هةتا ئةبةد ساريذ نابيت.

ئةو بةرثرسة باليةى ثةكةكة، باس لةضةند تةوةريكى ترى

تايبةت بةكيشةكانى نيوان توركياء كورد دةكاتء ئاشكراى

دةكات كة رؤذانة، يةك مليؤن دؤلر بؤ كؤكردنةوةى زانيارى لةسةر ثةكةكة خةرج دةكريتء بةثيويستيشى دةزانيت هةريمى

كوردستان، بةرابنةر شةرى نيوان ثةكةكةء توركيا يان

هةلويستى جددى هةبيت يان بياليةن بيت.

ئاكةثة ئةطةر

بةرذةوةندي

هةبيت لةناوةراستي

هاويندا ئةروات

سةالجةء

ماكةرؤنيء نةوتء

كؤمةليك شت

بلودةكاتةوة بؤ

ئةوةي دةنط

بهينيت ئةطةر

بةرذةوةنديشي

تيانةبيت دةروات

بؤ وان وةكو

شانؤطةري كؤنطرةي

رؤذنامةواني

دةكاتء درؤي زل

زل دةكات، ئةوة

بةكورتي ثيناسةي

ئاكةثةء ئةردؤطانة

Page 6: hawlati781

د.ناجح ئةلعوبةيدي

ل����ةه����ةن����ط����اوي����ك����ي ئةنجومةني ضاوةرواننةكراودا برياريدا سةالحةدين ثاريزطاي سةربةخؤ هةريميكي بةثيكهيناني ئيدارييةوة، داراي���ي و ل��ةرووي ل��ي��رةو ل��ةوي��ش ق��س��ةو ب��اس ئةنبار هةريمي ثيكهيناني لةسةر ناوضةيةي زؤرينةي ئةو دةكريت، مةزهةبن، سوننة دانيشتوانةكةي تائيستاش كة لةكاتيكداية ئةمة بة خةون بةسرة لةخةلكي هةندي دةبين هةريميكةوة دروستكردني عيراق ب��اش��ووري بةشةي ل��ةو هةولةكانيان جاريكيش ضةند و دووب�����ارة دةك���ةن���ةوة، ث��اش شكستيان 2009 لةسالي ئةوةي ئامانجة، ب��ةو لةطةيشتن هينا اليةنطران و حالةتةكاندا لةهةموو ضاويان فيدرالي بةرهةلستكاراني ئةو غازي نةوت و لةسةر ساماني

ناوضانةية.ناوضةي تاكة كة كوردستان ع��ي��راق��ة س��ةرك��ةوت��وو ب��ووة هةريميك ك��ردن��ي ل��ةدروس��ت لةضوارضيوةي دةستور بةثيي كؤماري عيراقي فيدرالدا، ئةوانيش كيشةيانة ناوةند حكومةتي لةطةل دةرهينان و مةسةلةي لةسةر ناردنة دةرةوةي نةوت، ئةمة جطة تر بةشيكي كةركوكيش ل��ةوةي

ثيكدةهينيت. لةكيشةكانيان هةموو ئةم نمونانة بةو ثةري تيدةطةيةنيت ئةوةمان دلنياييةوة ناكؤكيةكان ن���اوةرؤك���ي ك��ة ئةو ساماني لةدةوري لةعيراقدا هةرضةندة دةخوليتةوة، والت��ة سياسييةكان الي��ةن��ة ه��ةم��وو رووثؤش حالةتة ئةم دةيانةويت يةكطرتووي بةدروشمي بكةن ض��ارةن��ووس��ي ع��ي��راق و خاكي ناكؤكي رةتكردنةوةي هاوبةش و

نةتةوةيي و تايفي .ئةلمانيةي ثةندة ئةو وةك هاورييةتي ثارةدا «لةكاتي دةليت نامينيت«، دةبيت هةموو اليةنةكان روودةدات ناكؤكيةي ئةو تيبطةن ئ��اس��اي��ي��ةو دةب��ي��ت ب��ةوث��ةري لةطةلدا مامةلةي راشكاويةوة

بكريت.سيستةمة ئ���ةو ئ���ةط���ةر دةس��ت��ور بةثيي فيدرالييةي ئةو سةرةكي هؤكاري ضةسثيوة لةراستيدا ئ��ةوا بيت، ملمالنيية طونجاو ضارةسةريكي دةكريت دةب��ن��ري��ت ك��ة م��اف��ي ه��ةم��وو بيت ثاريزراو تيا عيراقيةكاني

هةوليرو ب��ةس��ةرةو لةبةغداو رةمادي ، هةمان كات بةرذةوةندي هةذارةكان دةولةمةندو ناوضة

وةك يةك لةبةرضاو بطريت.يةكةم ب��ةث��ل��ةي ف��ي��درال��ي عاديالنةي دابةشكردني بةماناي بةسةر ديت سامان دةس��ةالت و لةبةر هةر جياوازةكاندا، ناوضة ئةم هؤيةشة دةبيتة مايةي ريطري تاكرةوانة دةسةالتي لةطةرانةوةي طرتنة بةهؤي جار زؤرب��ةي كة ئابورييةوة سياسةت و دةستي

روودةدات.فيدرالي ئةزمووني ئةطةر طرتبيت، ثيي لةعيراقدا ت��ازة ثيويستي ط��ةش��ةك��ردن��ي ئ���ةوا ئابوري و بةاليةنة طرنطي بةوةية ئةوةي بؤ بدريت.. داراييةكةي بتوانن لؤكالييةكان دةس��ةالت��ة ثيويستيان ب��ن، دةس��ت��ك��راوة كة هةية سةربةخؤ بةبودجةي بةداهاتة ثشت شت هةموو ثيش ن��اوخ��ؤي��ي��ةك��ان دةب��ةس��ت��ي��ت، فيدرالي سيستةمي ئ��ةوة بةبي بي لةثيكهاتةيةكي دةبيت بريتي

ناوةرؤك.ضةندين ئ����ةوةي ل��ةط��ةل ب��رط��ةي دةس��ت��وري ع��ي��راق��ي داراييةكان و لةسةرضاوة باس دةكات دابةشكردنيان شيوازي بةالم جياوازةكاندا، ئاستة بةسةر بؤ ياسايي رينمايي نةبووني ئةم وايكردووة كردنيان جيبةجي لةبةردةم بيت كراوة مةسةلةية ليكدانةوةو شيكارو ريككةوتني بي

بنةما.ثاش ع��ي��راق��ي دةس��ت��وري بةستووة ثشتي حسين س��ةدام ئةمةش المةركةزي ، بةسيستةمي طؤرانكارييةكي كة بوو هةنطاويك سياسي لةسيستةمي بنةرةتي والتدا خولقاند، لةدةستوردا ئاماذة ئةو يان هةريمة ئةو كراوة بةوة ضوارضيوةي لة ثاريزطايانةي ه��ةري��م��ي��ك��دا ري���ك ن��ةخ��راون هةية، بةرفراوانيان دةسةالتيكي ئ��ةم ح��ال��ةت��ةش ل��ةس��ةردةم��ي

ثيشوودا بةرضاو نةدةكةوت.ئ��ةم س��ةرب��ةخ��ؤ ب��وون��ةش بةثلةي يةكةم لةوةوة سةرضاوةي هةريم و حكومةتي كة طرتووة حكومةتي لةاليةن ثاريزطاكان بةلكو دانامةزرينرين، ناوةندةوة لةريي هةلبذاردنيكي راستةوخؤوة بةرثرس بةمةش دةكرين، دياري دةنطدةرانيان، لةبةرامبةر دةبن لةهةلبذاردندا بردنةوة بيطومان هيزيكي ياساي طةورة بةدةسةالتة

لؤكالييةكة دةبةخشيت، وايليدةكات دةسةالتي بةرامبةر رووب��ةروو ثاريزطاري بوةستيت و ناوةند دانيشتواني ب��ةرذةوةن��دي ل��ة

ثاريزطاكةي بكات.ئيدارييةي سةربةخؤ ئ��ةم ل��ةدةس��ت��وردا ض��ةس��ث��ي��ن��راوة، جياوازةكانةوة هيزة ل��ةالي��ةن توند بةرهةلستكارييةكي تووشي هيشتا هيزانةي ئةو بووةتةوة، ئاسنين بةدةستيكي دةيانةويت وةك ببةن، ب��ةري��وة دةس���ةالت ماليكي نوري ناوة ناوة ئ��ةوةي لةبةر ب��اس وةزي���ران س��ةؤرك ف��راوان��ك��ردن��ي دةس��ةالت��ةك��ان��ي لةسةر دةكات ناوةند حكومةتي الوةكييةكاني دةسةالتة حسابي سةربةخؤيي زانراوة ئةوةش تر، نايةت، بةرهةم دةسةالت ئيداري لةسةر لةراستةقينةدا ه��ةت��ا ثيك بةهيز داراي��ي بنةمايةكي

نةهينريت.داوة ريطةي دةستور راستة بةشيوةيةكي ثاريزطاكان هةريم و زياد داهاتةكانيان سةربةخؤ بكةن، بةالم هةتا ئيستا ثاريزطاكان فيدرال دةولةتي بةبودجةي ثشت هؤيةوة ب��ةم ه��ةر دةب��ةس��ت��ن، جا لةبةغدا داراي��ي وةزارةت���ي شتيك ه��ةر نيةتةكةي ئ��ةط��ةر كاريطةري دةس����ةالت و ب��ي��ت، بةثيي دةتوانيت كة هةية تةواوي ئةو سياسييةكان ب��ارودؤخ��ة

بةكاربهينيت. دةسةالتة هةموو ئةمانة ثيويستي بووني سةرضاوة روون��ي سيستةميكي ئ��اراوة، دةهينيتة داراي��ي��ةك��ان ئةمةش ئةو اليةنةية كة دةستوري كاتيك ث��ي��داوة طرنطي عيراقي عاديالنةي لةدابةشكردني باس داهاتي حكومةتي فيدرال و هةريم و بةشيوةيةك دةكات، ثاريزطاكان بةرثرسياريتيية ئةو بةشي كة ئةوةش بؤ شانيانةو لةسةر بكات لةبةرضاو دانيشتوان ري���ذةي

بطيريت.حالةتةوة ئةم بةهؤي هةر بووة، دروست ناكؤكي ضةندين ساليك ه��ةم��وو ئ���ةوةي وةك هةريمي ثشكي لةسةر هةرايةك عيراق لةبودجةي كوردستان لةبنةرةتدا كة دةبيت، دروس��ت بنةماي نةبووني بؤ دةطةريتةوة لةوردةكاري ثر روون و ياسايي دارايي دابةشكردني شيوازي كة جياوازةكاندا دةسةالتة لةنيوان

ثةيرةو بكات.

دةبيت حالةتةية ئةم لةبةر دةس��ةالت��ة بكريتة ل���ةوة بير خؤيان بودجةي لؤكالييةكانيش ببةستيت ث��ش��ت ك��ة ه��ةب��ي��ت خؤيان، ناوخؤييةكاني بةداهاتة ثاشكؤيةتي ب��ةه��ؤي��ةوة ك��ة كةم ن��اوةن��د بؤ تر اليةنةكاني المةركةزيةت بنةماي دةكاتةوة و

دةضةسثينيت.

سةربةخؤيي و طةشةكردن لةهةموو بةر هةريمةكان دارايي لةسةر دةوي��ت تيطةيشتني شت دابةشكردني داهاتي نةوت، ضونكة كة لةئاراداية ك��ةش وه��ةواي��ةك ثيبردني ئيرةيي ثريةتي لةطومان و

دوواليةنة.نيمضة بةشيوةيةكي تائيستا داهاتةكان سةرجةم يةكالبووةوة ئةو دةط��ةري��ت��ةوةو ن��اوةن��د بؤ ناوضانةش كة خؤيان بةرهةمهيني لةو كةميان زؤر بريكي نةوتن،

داهاتة بةردةكةويت.نةبووني ئامادة لةحالةتي ئابوري و بنةما ئةم ضاوديريشدا

دةكريت ثةيرةو ئيستا داراييةي بةرهةمهيني دةبيتة خ��ؤي بؤ لةمةش ريطرتن بؤ ديكتاتؤريةت، ريك اليةنةكان هةموو دةبيت دابةشكردني ل��ةس��ةر ب��ك��ةون ع��ادي��الن��ةي س��ام��ان��ةك��ان، كة ثاوةنكردني مةترسي بةهؤيةوة لةاليةن نةوت داهاتي سةرجةم ن���اوض���ةي ب��ةره��ةم��ه��ي��ن��ةوة

دةرةويتةوة.

هةوليداوة عيراقي دةستوري بكات، ض��ارةس��ةر كيشةية ئ��ةم فيدرال بةحكومةتي ريي بةوةي داوة مةسةلةي ئيدارةداني نةوت و لةكيلطةكان دةرهيناني غ��ازو هةمان لة ب��ةالم ئةستؤ، بطريتة كاتدا جةختي لةوةش كردووةتةوة بةشيوةيةكي داه��ات��ة ئ��ةو ك��ة دادثةروةرانةو بة لةبةر ضاوطرتني ذم����ارةي دان��ي��ش��ت��وان داب��ةش مةسةلةي هةرضةندة بكريتةوة، ن��وي كيلطةي ل��ة بينين س��ود ئاماذةي ماوةتةوةو بةنارؤشني

ثينةكراوة.

دةستور دةزان��ي��ن ئ��ةوةش كيشة ئةم ناتوانيت خؤي بةتةنها ضونكة بكات، ضارةسةر ئالؤزة بةدةركردني ثيويستي لةثاليدا بةالم هةية، تايبةت ياساي هةندي نوينةران ئةنجومةني شكستي نةوت و ياساي لةيةكالكردنةوةي طاز وايكردووة دةرطاكان بةرووي كيشةي ضةندين سةرهةلداني ضؤن ه��ةروةك بن، كراوة نويدا تايبةت رينمايي دةرن��ةك��ردن��ي ساماني دابةشكردني لةبارةي ئةوةي مايةي بووةتة نةوتةوة بيتة سةير رةف��ت��اري ه��ةن��دي هةندي ئ���ةوةي وةك ئ���اراوة، ثاريزطاكاني لةعةشيرةتةكاني سةثاندووة سةرانةي باشوور بيانيةكاندا كؤمثانيا ب��ةس��ةر بدةن رييان ئ��ةوةي لةبةرامبةر حكومةتي لةطةل ريكةوتنةكةيان تايبةتة كة بكةن جيبةجي عيراقي نةوتيةكاني كيلطة بةبوذاندنةوةي

باشوور.دؤالر يةك ثيداني برياري نةوتيك بةرميلة هةر لةبةرامبةر لي نةوتةكةي ثاريزطايةي ئةو بؤ طرنط بةهةنطاويكي دةردةهينريت بةئاراستةي دةك��ري��ت ئ��ةذم��ار فةرامؤشكردنةي ئةو نةهيشتني لةسةردةمي ثاريزطا ه��ةن��دي ديكتاتؤريدا رذيمي دةسةالتي بةالم ناالندويانة، بةدةستيةوة ريي لةسةر هةنطاويكة تةنها ئةمة بةهةنطاوي ثيويستي راس��ت و بةهؤيةوة دواج���ار كة زي��ات��رة دابةشكردني لة دادث����ةروةري اليةنةكة سي هةر نةوتي داهاتي ثاريزطاكان( هةريم و و )ناوةند دةبيت ئةمةشيان بهينيت، بةرهةم ئاشكرا روون و بنةمايةكي لةسةر ئيرةيي ل��ةم��ن��ةت و دوور بيت باسي بنةمايةي ئ��ةم ثيبردن، دنيا والت��ي لةضةندين دةكةين ئةوانةشدا لةنيو دةكريت ثةيرةو ثيطةيشتوو ت��ازة والت��ي دةي��ان

هةية.هةر دوور نةرؤين طةر ئاماذة عةرةبي ئيماراتي بةئةزمووني ئيمارةتيك هةر كاتيك بدةين، م��اف��ي ئ����ةوةي ه��ةي��ة س��وود سةرضاوة سروشتي و لةساماني ببينيت، خ��ؤي ئابورييةكاني هاوثشتي و دروستكردني لةطةل ئيمارةتة لةنيوان هةماهةنطي قةت دةولةمةندةكاندا، و هةذار دوبةي نةكردووة بةدي ئةوةمان ئةبوزةبي لةوةي بيت نارةحةت بةلكو دةردةهينيت، بؤخؤي نةوت

دوب��ةي كاتيك بةثيضةوانةوة كيشةي تووشي 2009 سالي ئةبوزةبي بوو، كتوثر نةختينةي طرت و ثشتي بةنةوت دةولةمةند

هةليساندةوة.بنةماي ث��ةي��رةوك��ردن��ي داب��ةش��ك��ردن��ي س��ام��ان��ةك��ان هةية بةضاكسازي ثيويستي لةسيستةمي باجدا، ئةمة سةرةراي رؤشن ريطايةكي ثةيرةوكردني لةنيو باج داهاتي لةدابةشكردني جياوازةكاندا، ناوضة هةموو دةكريت بةهةماهةنطي كارة ئةم هةولةكان ضركردنةوةي لةثال بودجةي بةشيكي باج ئةوةي بؤ ثشت بةتةنها ثيكبهينريت و طشتي

بةنةوت نةبةستريت.دةست لةئيستاوة هةر دةبيت مةوداكاني بةفراوانكردني بكريت ئةو باشكردني وةرط��رت��ن و باج ثةيرةو ئيستا باجةي سيستةمي ضةندين سةثاندني دةك��ري��ت و جؤري نويي باج، وةك باجي نرخة دةبيت هةمانكات زيادكراوةكان، مؤركيكي كة بكريتةوة لةوة بير باجدا سيستةمي بةسةر فيدرالي ئةوةية ماناي ئةمةش بسةثينريت، مافيان لؤكالييةكان دةس��ةالت��ة باج تايبةتي ياساي كة ثيبدريت بتوانن تا دةرب��ك��ةن بؤخؤيان بكةنةوة، بةرز خؤيان بودجةي ثيضةوانةي ئ��ةوةش بةمةرجيك سياسةتي طشتييةكاني هيلة

ئابوري والت نةبيت.لةاليةكي ترةوة دةبيت ياساي دابةشكردني بؤ دةربكريت نوي حكومةتي بةجؤريك باج، داهاتي ثاريزطاكان ه��ةري��م و ن��اوةن��دو لةباجي بريكيان يةكةيان هةر تر جؤرةكاني خانوبةرةو داهات و

بةربكةويت.فيدرالي بنةماي ثةيرةوكردني رةنطة داه��ات لةدابةشكردني ئةو هيوربوونةوةي مايةي ببيتة ملمالني توندة سياسي و مةزهةبي و ناوضةطةريتيةي نةتةوةيي و ضؤن ه��ةروةك هةية، لةعيراقدا لةضةسثاندني دةبيت كاريطةر كيبركي هانداني دادث��ةروةري و دواجار جياوازةكاندا، اليةنة لةنيو لةبةرذةوةندي ئةمانةش هةموو ط��ش��ت��ي��دا دةب���ي���ت، ل��ةه��ةم��وو ب��ةرذةوةن��دي حالةتيكيشدا ريطةضارةية باشترين هاوبةش كة والتيك يةكريزي ثاراستني بؤ نةتةوةيي و لةفرةرةنطي ثريةتي

ئايني .سةرضاوة: سايتى نيقاش

ئا: هاوآلتى

هةنطاوانةي ئ��ةو ل��ةط��ةل زيادكردني بؤ عيراقي حكومةتي فةرمانبةران دةرمالةي موضةو شت و كةرةستة نرخى دةي��دات؛ بةرز لةبازارةكاندا مةكةكان و ئابووري ثسثؤراني دةبيتةوةو هةوالنة ئةو بةوةدةكةن ئاماذة

دةبيتة هؤي هةالوسان لةنرخدا.مانطي ض��ةن��د م����اوةي ل��ة ث��ي��ش��وودا، وةزارةت����ي داراي��ي ع��ي��راق ب���ري���اري زي��ادك��رن��ي تويذيكي ض��ةن��د ب��ؤ م��وض��ةي برياريشة دةركرد و فةرمانبةران ئايندةدا ثلةكاني دة و نؤ لة سالي

موضةكانيان زياد بكريت.ئةو بريارانةي كة لة حكومةتي حكومةتي دةردةضيت؛ ناوةندي ثابةند ناضاردةكات هةريميش بيت ثييانةوة، ضونكة بؤ هةر زياد كردنيكي مووضة لة عيراقدا، بةشي دةخريتة كوردستانيش هةريمي بودجةي 17%ي ثشكي س��ةر

هةريمي كوردستان.مونتةداى لة كةريم، محةمةد «بؤية وتى كوردستان، ئابوورى دةنطؤى بالوبوونةوةى لةطةل بازار نرخى موضةدا زيادكردنى بوونةوةى بةرز بةرزدةبيتةوة، ن��رخ��ى ب���ازاري���ش وادةك����ات لةزيادكردنى س��ود فةرمانبةر

موضة وةرنةطريت«.دةزانيت بةثيويستى هةروةها

حكومةت لةبرى زيادكردنى موضة، تردا بطةريت بةدواى ضارةسةرى خةلك طوزةرانى باشتركردنى بؤ و ريطرتن لةبةرز بوونةوةى نرخ.

وتيشى «درةنط بيت يان زوو بةرهةم دةزطاى حكومةت دةبيت بكاتةوة زيندوو خؤمالى هينانى كة برةودانة بةكةرتة كشتوكالى و

ثيشةسازى و كةرتةكانى تر«.ئ��ةو هيشتا ه��ةرض��ةن��دة بةشيك زيادكراوانةى مووضة برياري ك��ة ف��ةرم��ان��ب��ةران ل��ة زيادكردنى دراوة، خةرج نةكراوة، كةرةستةو هةنديك نرخى بةالم بةخؤوة بةرزبوونةوة خ��ؤراك

دةبينيت.مانطى ض��ةن��د ل���ةم���اوةى كوردستان ثةرلةمانى رابردوودا ثيشينةى زيادكردنى بريارى لةطةل دةرك��رد، خانووبةرةى راستةوخؤ بريارةكةدا دةركردنى كةرةستةكانى و زةوى نرخى

بيناسازى بةرز بوونةوة.بريارةكةى لةطةل هةروةها ث��ةرل��ةم��ان��دا ب��ؤ زي��ادك��ردن��ى و ه��اوس��ةرط��ي��رى ثيشينةى فةرمانبةران، موضةى زيادكردنى م��ةك و ش��ت و زي���ر ن��رخ��ى بةرضاو بةريذةى لةبازارةكاندا

بةرةو هةلكشان رؤيشت.لةو و راب��ردوودا لةماوةي هةريم حكومةتي ك��ة ك��ات��ةي ب��ري��اري زي��ادك��رن��ي ق��ةرزي بؤ مليؤن 15 لة خ��ان��وب��ةرةي

دةرك��رد؛ دي��ن��ارةوة مليؤن 20بةهؤي بوو خيرا بةشيوةيةكي كةرةسةي نرخي زيادكردني هةريمي بازارةكاني لة بيناسازي

كوردستاندا.مامؤستاية كة حةسةن فاتيح ذيانى لةساليكة كةمتر ماوةى و ه��اوس��ةرط��ي��رى ث��ي��ك��ةوةن��اوة، دةردةب��ري��ت خ��ؤى نيطةرانى داوا ن��رخ، ل��ةب��ةرزب��وون��ةوةى موضة، زيادكردنى لةبرى دةكات

حكومةت بازار كؤنترؤل بكات.كاتيك مامؤستاية، ئ��ةو نرخى ناوة ثيكةوة خيزانى ئةو ضل و دووس��ةد زي��ر مسقاليك كاتيك بةالم بووة، دينار هةزار ثيشينةى زيادكردنى دةنطؤى بالوبووةتةوة، هاوسةرطيرى بؤ زير مسقاليك نرخى كتوثر بةرز ه��ةزار هةشتا دووس��ةدو

بووةتةوة.مامؤستا فاتيح، وتى «طةر بةم يارى لةبازارةكاندا ئيستا شيوةى زيادكردنى بكريت، بةنرخةوة

موضة سودى نابيت«.كة ئةنوةر دةشتى هاوكات و ل��ةدام لةيةكيك بةطريبةست بةموضةى حكوميةكان دةزط��ا دينار هةزار دووسةد مانطانةى بةوةدةكات ئاماذة دةكات، دةوام ط���ةر دةس��ت��ى ث��ي��وةن��ةط��ري��ت هةفتةيةكى بةشى موضةكةى

ناكات.دةش���ت���ى، وت���ى «ب��ةه��ؤى

موضةكةت طةر بازارةوة، طرانى بيت كةمتر دينار لةمليؤنيك

ناتوانيت بةئاسانى بذيت«.زانستي ياساكاني بةثيي ئةو بري كاتيك هةر ئابووري زياتر هةية لةبازاردا كة دراوةي بيت لةو كاال و خزمةتطوزارييانةي هةروا هةية بازارةكاندا لة كة هؤكاري دةبيتة راس��ت��ةوخ��ؤ هةالوسان نرخ بووني دروست ئاستي كة والتانةي لةو بةتايبةت الوازة زؤر ناوخؤييان بةرهةمي بةو كوردستانيش هةريمي كة

شيوةية.ن��اس��ك ت��ؤف��ي��ق، ئ��ةن��دام��ى وتى ك��وردس��ت��ان، ثةرلةمانى بةئارةزوو لةبازارةكاندا «ئيستا يارى بةنرخةوة دةكريت ، ئةمةش طةياندووة بةفةرمانبةران زيانى نةبن سودمةند واي��ك��ردووة و زي��ادك��ردن��ى و لةثيشينةكان

موضة«.ثةرلةمانتارة، ئةو بةبرواى طةر حكومةت بيةويت فةرمانبةران لة ببن سودمةند هاوالتيان و ثيشينة و زيادكردنى موضة دةبيت و ب��ازار سةر بخاتة ضاوديرى ريطربيت لةياريكردنى فرؤشياران

بةنرخةوة.وتيشى ت��ؤف��ي��ق، ن��اس��ك بكات ري��ط��رى حكومةت «ط��ةر ئةو ب��ةن��رخ ي��اري��ك��ردن��ةوة ل��ة دةبيت سودمةند خةلكى ك��ات لةزيادكردنى موضة و ثيشينةكان«.

7ذمارة )781( ثينجشةممة 2011/11/10هاوآلتي [email protected]ئـــابــوورى

هيشتا مووضة زيادي نةكردووةو نرخةكانيش لة بةرزبوونةوةدان

سيستةمي فيدرالي لةدابةشكردني سامانةكاندا

Page 7: hawlati781

د. كةمال ميراودةلي

)1(ئ��ةوةي��ة نةبين ي��ان بين

ثرسيارةكة؟

لة ة هامليت- رامانى ئةوة سةختدا: بوونياريى لةحزةيةكى ئالوز، ئةوةندة سةخت، ئةوةندة كة طومان و بةطري ئ��ةوةن��دة لة بير دةب���ي ن��اض��ار هامليت ب��وون، ب��ك��ات��ةوة. خوكوشتن خوكوشتن تيداية. مردنى ذيان، خواستى بة مردنة هةلبذاردنى لة خواستة ئةو ئايا بةالم خوت؟ ضون خواستة ئةو دي؟ كويوة دةطاتة ئةو ئاستةى مروظ بيةوي بة خواستى خوى بة دةستى خوى بيني؟ خوى ذيانى بة كوتايى ضى ذي��ان��ةوة دي��وى ل��ةو باشة هةية؟ بو كوي هةلدي؟ ئةم ثرسة ية، وجودى بوونيارى ثرسيكى

ثرسيكى جةوهةريى فةلسةفةية.كة ك��ام��ووة ئةلبرت ب��ةالى ئةديبةكانى و ريبةر لة يةكيكة تاقة خوكوشتن بوونياري، بيرى راستةقينةى سةختى كيشةى

فةلسةفيية.تارماى ريطاى لة هامليت بو راستييةى ئ��ةو باوكييةوة كلوديوس مامى كة دةبي ئاشكرا و كوشتووة خيانةت بة باوكى

دايكيشى مارة كردوتةوة.دابونةريتى ثيى بة هامليت: تولةى دةبي بي، ثياو دةبي باو مامى و بكاتةوة باوكى مةرطى ئةوةى )ئازادييي( ئةو بكوذي، بيكوذي هةلبذيري ئةوة هةية بة ئازادييي- نةيكوذي. ي��ان لة تةنيا بوونيارييةكةى مانا نةكردندا و ك��ردن ئةزموونى لة ئازاديى دةردةب���ري. خ��وى ئازاديى بيركردنةوةوة بو ئازاديى ليكدانةوةو كردندا خوى دةنويني. لة جوريكة )نةكردن(يش ديارة نةكارةكةي، مانا بة كردن كردن،

نيطةتيظةكةي.لةوةدا تةنيا هامليت طرنطى لةوةشداية دةريدةبري، كة نيية لةو واتة دةري��دةب��ري ضون كة كة بةهيزةداية ب��ةرزو تةكنيكة بيرةكانى دةربرينى بو شكسثير ه��ام��ل��ي��ت ب��ةك��ارى ه��ي��ن��اوة. لة نةبين( يا )ببين بيرى هامليت حالةتى لة واتة سولوليكويىدا خودوواندندا خوكردن(، بو )قسة سييةم ئ��ةم��ة دةردةب�������ري. درام��اك��ةدا لة خ��ودووان��دن��ةي��ة خودوواندنةش ئةم مةبةستى ئةوةية كة هامليت وةك كةسيكى تةنياى دابراو، واق ورماو، راميار، رةوشتيار و شيكةرةوة بيرمةند، لةرةوشى كة بدا. كةسيك نيشان مروظانةيداية، بوونى ئةبستراكتى ضاالكة لةمروظة كة رةوشيك سروشتيةكانى و ئاسايى بةكارة جيادةكاتةوة. دةوروب��ةرةك��ةى خواستى نيوان ناكوكى ليرةدا كار ئةنجامدانى توانستى و كار دةردةكةوي. لةسةرةتاوة هامليت

ئةو ميتافورة دةردةبري كة ئايا:كيشة دةري��اى دذى ضةك بة و هةلبطري ئاستةنطةكان و بةرهةلستى كردنيان كوتاييان ثي

بيني.هامليت ه��ةس��ت��ةى ئ���ةو دةريدةبري كة ئةو لة ئاستى ئةو ئةركةدا نيية، كة ذيان خستويةتية ئ��ةس��ت��وي. ك��ة ه��ةول��دان��ى راستكردنةوةى بو تاكرةوانةى وةك جيهانةكةى ضةوتييةكانى )خوكوشتن( واية. لةمةوة دةضيتة فةلسةفى ليكدانةوةيةكى سةر بيروكةيةكى و س��ارد و هيمن رينايسانس س��ةردةم��ى ب��اوى ذيانة ئةم داخ��و شىدةكاتةوة: سةريةمان دةردى هةراو لة ثآ واية، باشتر يان ذينة شايانى لي خ��وم��ان��ى خوكوشتن ب��ة دةيباتة ئةمة بكةين؟ دةرب��از تر بوونيارى بيروكةيةكى سةر هةية. خوى ئاكامى بيركردنةوة ديويكدا بةهةر بوونمان ئينسانى

نرخى خوى هةية:ترسنوك. بة دةمانكا ويذدان

مردنيش وةسف كراوة بة:ئ��ةو والت���ة ن����ةدوزراوةى

هةريمةكانى ل��ة ك��ةس هيض نةطةراوةتةوة.

خودواندنةكةى دى اليةنيكى )ئةليكس كة وةك ئةوةية هامليت نويل( دةلي: هةمووى لة عةقلةوة دي نةك لة سوزةوة. يارة )عةقلى خوبةريوةبةر- ئوتونوميدار(

فةلسةفيية لةبنةما يةكيكة يش ع��ةق��ل��ي��ي��ة )ك��ان��ت(ي��ي��ةك��ان��ى ليبرالي. بوونيارى فةلسةفةى بةردةواممان هوشيارى عةقل خومان )بوونياريي( دةرب��ارةى هوشيارييةش ئ��ةو دةدات����ي بي ي��ان ئاطابين بة ب���ةردةوام ثرسة ئةو رووى ب��ةرةو ئاطا، يا بينين دةكاتةوة: بنكارييةمان

نةبين- ئةوةية ثرسيارةكة!بوونيارييةوة روانطةى لة ث��ةك��ك��ةوت��ةي��ى و ن��ةك��اري��ى دلى دوو بةبي ل��ةوةى هامليت بة خواستةكةى بينةوبةرة و بكوذي، مامى و بطةيةني ئةنجام رةوشى جةوهةرى روالةتيكى شتةية ئةو ئةمة مروظة. بوونى بوونةوةرانى هةموو لة ئيمة كة شوينيكى ج��ي��ادةك��ات��ةوة، دى دةداتي طةردووندا لة تايبةتيمان و خومان و دةلويني بومان و دروست شيوة بةو جيهانةكةمان ك��ةي��ن��ةوة ك��ة دةم��ان��ةوي يان تايبةتمةنديية ئةو دةلوي. بومان )ئازاديي(ةية ئةو جةوهةرييةش و هةلبذاردن ئازاديى هةمانة كة و خواست ئازاديى كاردكردن، ئازاديىية ئةم بةالم ئةنجامدان. و طةورةترين كاتدا هةمان لة شانمان: لةسةر بارة قورسترين كاركردنمان )ئازاديي( ضونكة شان سةر دةخاتة ئةوةشمان ل��ةوةى بين ب��ةرث��رس��ي��ار ك��ة ئةنجامى لة نايكةين، و دةيكةين بريار دةتوانم من كارةكانمان نةيكةم ي��ان بكةم ك��اري ب��دةم بةدةست ت��ةواوةت��ى ب��ة ئةمة كرد كارةم ئةو كة بةالم خومة ئيدى لةدةستم دةردةضي، ئةوةى هةلناوةشيندريتةوة. ك��را كة كةسيكى ل��وم��ةى ناتوانم من خوم كة ك��اري بو بكةم ديكة داوة. ئةنجامم داوةو بريارم لةزور هةلبذاردنة لةحزةى ئةمة ئاسان ذيانماندا تايبةتى لةحزةى نيية، رةها ئازاديىية ئةو نيية، دذوارة سايكولوجى رةوشيكى ئةو هيز و خواست و لةاليةكةوة توانستةى هةستى ثي دةكةين كة كاروبار كونترولى دةتوانين ئيمة بكةين خومان ضارةنووسى و خوشمان خروشيكى و ج��وش راستةقينةيى بة هةست دةداتي خومان بوونى ئ��ازاد و ب��وون كة دةكةين بةوة دةكةين، هةست لةم جيهانةدا دةتوانين كار بكةين، و بطورين رووداوةكان ريرةوى دةمانةوي. كة بذين شيوة بةو ئازاديى ئ��ةو ت��رةوة لةاليةكى قةلةقيكى و ت��رس كاركردنة ب��ةردةوام��ى ال دروس��ت دةك��ا ئةنجامى دةيكةين ئةوةى ضونكة هةليبوةشينينةوة. ناكري دةدةين و لةهةلبذاردن من ئازاديى بوية رةوشيكى هةميشة كاركردندا بةر ئةو لةطةلة بنلةقيى و ترازان كارةكانمانةوة لة ثرسياريتيةى دروست دةبي رةنطة قورستر بي دةتوانين روالةتةى ئاسانيية لةو كار. بخةينة ثي ئازاديييةكةمانى كيشةى بة بوونيارية كيشة ئةم )زانين و نةزانين(ى ثاشة روذةوة و روودةدا ض بةوةى بةستراوة، دووخواستي، رووبدا. ض دةشي هامليت دايليماى دوو-بيريي،

دةكا هةست لةكاتيكدا كة ئةوةية دةبي كاريكى طةورةى ترسناك بو روانطةى لة ثيويست ئامانجيكى نازاني ئةو دا، ئةنجام نةريتةوة ئةنجامة ئةو كارةيةى بةم داخو دةي��ةوي. خ��وى كة دى دينيتة داخو لةجياتى ئةوةى ئازارو تولة بو دةينيري بطةيةني مامى بة ديكة ذيانيكى ئةطةر )بةهةشت( ناتواني ئةو حال بةهةر هةبي. قبول كارة ئةم بةرثرسياريتى لةطةل و نةيكا ناشتواني بكا، كة بذى كوشندةية زانينة ئةو زرةبابي، دايكي، ميردى و مامى خوشةويستى باوكى بكوذى تةنطاوييةدا لةحزة لةم خويةتي. دةربازطةيةك وةك خوكوشتنى

بو خوى ثيشكةش دةكات.

طةالن هةية ميذوو لةوةتى بو و ب���وون ئ���ازاد ن���اوى ب��ة يونانييةكان جةنطاون، ئازادييى و لةوانةوة كةلتوورى روذاوايي، جياكةرةوةى ئايدولوجيةتى لةسةر دى ئةوانى لةطةل خويان كة دام��ةزران��دوة بنةماية ئ��ةو بوونى لةدايك مةلبةندى روذئاوا كومةلطاى و ئ��ازادي��ى بيرى وت��ار، بير، ئ��ازادي��ى ئ����ازادة: حكومةتى هةلبذاردنى و كردةوة )ئاسيايي( ط��ةالن��ى خ��وي��ان. ئيستيبداديى سيستمى ل��ة بةوالوة ئازاديكوذ ستةمطةريى يان ئازاديى ئةزمونيكى هيض وةك ئازاديى تةنانةت كة نيية. ئايداييس و فةلسةفيى ثرسيكى طشتى طفتوطوى و ناكري باس ئازاديى ناكري. لةسةر كراوةى لة روذاوا بة تايبةتى و لة زوربةى مروظايةتيدا كومةلطاكانى مروظة، بةهاى بةهادارترين كوكةرةوة و ضركةرةوةى هةموو ئةو تايبةتمةندى و ئايدياالنةن كة باش و بةرز ثيروزن الى مروظ

و مروظايةتي.ب�����ةالم ب���وون���ي���ارةك���ان ثرسى بو نوييان بوضوونيكى بويان كة كرد ثيشكةش ئازاديى وةك ئازاديى رةوش��ى لواندين ميذووى سةرةتاكانى لة ضةمك كة بخوينينةوةو مروظايةتييةوة كردمان كورتى بة وةك بتوانين بوونيارى رةوش���ى دووب���ارة بدةينةوة، ليك هامليت بنلةقى ئيمةى كة واية باوةريان ئةوان دلييةكى دوو م��روظ توخمى و ئازاديى دةرب��ارةى قوولمان

خواستى ئازاديى خومان هةية.ثول ج��ان- تةنيا طةرضى كة كرد قبوول ئةوةى سارتةر بوونيارى فةيلةسوفيكى وةك وةك بوونيارى بكري، ن��اوزةد رةوش��ي��ك��ى ب��ي��رك��ردن��ةوة و خوى شياوى شوينى ليكدانةوة طرتووة. فةلسةفةدا ب��وارى لة و بيرمةند و فةيلةسوف ئ��ةو ن��ووس��ةران��ةى ب��ة )ب��وون��ي��ار( روانطةيةكى لة دةبةين ناويان هاوبةشن. يةكتاكدا رووناكبيرى ئةم روانطة عةقليية، رووناكبيريية دةلوينن بومان كة راظةكاريية مروظايةتيدا بيرى ميذووى بة و بيرى نموونةى شوربينةوة، فةلسةفييةكان لةكارة وج��ودى كوبكةينةوة. ئةدةبييةكاندا و سةخت رامانيكى بوونياريي: ئالوزةكانى كيشة لة قوولة و لة بوون و ذيانمان وةك مروظ، و زةوى لةسةر بوونمان ماناى ضارةنووسمان. و ومردن ذيان راستةقينةى ماناى بوونياريى سوكراتييةكةى واتا بة فةلسةفة بة زيندوويى بةكارى دةهيليتةوة: ف��ةل��س��ةف��ة ش���ي���وةى ذي��ان��ة، ئ��ةوةى ب��و ذيانة سةرنجدانى ئةو و دةذي���ن ك��ة دلنيابين ذيانة شايانى تييداين ذيانةى و سةرنجدراو ذيانيكى ضونكة

هوشيارانةية.بةرفراوان ثيناسةيةكى بة هاوبةشة ئةوةى بليين دةتوانين لة نيوان فةيلةسوفة بوونيارةكاندا ئازاديى ثرسى بة بايةخدانيانة مروظي. هةموويان طرنطى دةدةن بة جيهان وةك دةوروبةرى بوون و ذيانى مروظ كة وةك بابةتيكى جياكراوةتةوة بوون وينةى تاك

لةبةر دةكري لةطةل مامةلةى و بو هةلبذاردنى ئةو توانستةى كة ري���ب���ازى ك���ار و ض��االك��ى و ئةم هةيةتي. خوى ضارةنووسى ئازاديى هةلبذاردنة ضيية و دةبي ئةو ئةمانة بكري؟ وةسف ضون نيوةندييان بايةخى كة بابةتانةن زور بةالم هةية. بوونيارةكان بو طرنطيان كة ه��ةن فةيلةسوف و ئازاديى خواستى و ثرس بة بوونيار و داوة مروظ ئازاديى زياد ئةوة دةب��ي بوية نةبوون بكةين كة بو بوونيارةكان كيشةى كيشةيةكى مانايةك بة ئازاديى سةرةكى مةبةستى ثراكتيكىية، شتيكدا هةموو لةثيش ئ��ةوان بدةن خةلكى نيشانى كة ئةوةية بو ضاويان كة ئازادن، ئةوان كة شتيك بكةنةوة كة هةميشة راست بووة، بةالم لةبةر هةر هويةك بي نةكراوة ثي دةركى كاتي هةموو

ئةويش ئةوةية:هةر نةك ئازادة مروظ كة بةلكو دةيكا، كة هةلبذيري ئةوة

كة ض بة نرخ بطري و ضون بذي.فةلسةفى خ��وي��ن��ةران��ى بوونيارى داوايان لي دةكري نةك مروظ ئازاديى لةسروشتى تةنيا ئازادييية ئ��ةو بةلكو رابمينن ثراكتيكى و بكةن ئةزموونيش

بكةن.

ئازاديى ميتافيزيكى ضةمكى ليكى ب��وون��ي��اري��ي��ةك��ان وةك دةدةنةوة، جةخت لةسةر ئازاديى )خ��واس��ت( وةك ه��ةل��ب��ذاردن مروظ ئايا دةك��ا. )ك��ردةوة( و ضون هةية؟ يةى ئازاديى ئةو دةردةك��ةوي يان دةردةب��ردري، تيدةكا؟ كارى و دةكا كار ضون م��روظ ميتافيزيكى ئ��ازادي��ى ئةرستووة لةاليةن يةكةمجار ش��ي��ك��راوةت��ةوة. و ب��اس��ك��راوة جوالن كة واية باوةرى ئةرستو و رةف��ت��ار و هةلسوكةوت و كردةوةى مروظ لة شتى بي طيان و زيندةوةرانى ديكة لةوةدا جياية كة ميكانيكى يان بةتةنيا غةريزةيى مروظ لة تةنيا شتةكان نيية. كاردانةوةيان ئةو و نادةن روو مروظ بةلكو ناكات بةرامبةر روو شتةكان بكا وا دةت��وان��ي رووداو دةتواني مروظ بدةن، ثيشخةرى دةست بكا، دروست هوكارى ثروسةيةكى و بكا ئةوةى لةجياتى كار بخاتة خوى بةدةست ب��ي يارييةك تةنيا قةدةرو و سروشت ثروسةكانى توثيك كاتي مروظيك ميذووةوة. لة توثةكة دةطري نيشانةيةك لة نيية؛ ئازاد توثةكة دةروا، هةوادا ئةو بة حوكمى هيزى هاويشتنةكة بآ ئةوةندة فيزيكى ياساى بة و دةكةوي ئةوسا دةيكا، كة دةكا و ج��وول��ةى ل��ي��دةب��ري. ب��ةالم ثروسةية ئةو خ��وى مروظةكة ئةو بةرةو توثةكة كار، دةخاتة دةي��ةوي كة دةه��اوي نيشانةية خواستةكةى هةنطاوتى طةر و خوى دينيتةدي، طةر نةيهةنطاوت تايبةت كةسى )ئةزموونيكي( وةردةطري مروظ وةك بةخوى و ه��ةل��ةك��ردن ث��روس��ةى بة و فيردةبي زياتر فيربوون ليوة باالتر ثلةيةكى خواستةكةى و بو توانستة ئ��ةو وةردةط���ري. دةستثيكردنى و دةستثيشخةرى وةالم��دان��ةوةى بو ثروسةكان خوى ئارةزووةكانى و خواست م��روظ )ئ��ازادي��ي( كة ئ��ةوةي��ة كة ئازادييةية ئ��ةم ثيكديني. بةزاراوةى بوونيارةكان )رةوشى لةجيهاندا( م���روظ ب��وون��ى رةوشيكى مروظ جيادةكاتةوة، ب���وون(ى )ل��ةدن��ي��ادا تايبةتي ئةم ئ��ازادة خواستى كة هةية، بيروكةية كة لةبنضينةدا نةك تةنيا بيريى سيستميكى بةلكو بيروكة زةردةشت كة تةواوة فةلسةفى و دايمةزراندووة طاتاكاندا لة ناوة: بنيات لةسةر ئايينةكةى ئيختيارى هةية ئازاديى و مروظ ئازاديى و كرداردا وتارو بير، لة ضاكةو هةلبذاردةى و وي��ذدان كاتدا لةهةمان هةية خراثةى و خةلك بةرامبةر بةرثرسيارة و سروشت زيندةوةرو و ذيان

بوونيارةكان بةالم دةوروب��ةر، ليكدةدةنةو ثراكتيكدا لة ئةمانة خواستة ئةم دةردةخ��ةن ئ��ةوة دوور بوونيارييانةى كيشة لةو ناخاتةوة كة لة نموونةى هامليتدا ديمان و كةم يان زور الى هةموو

كةس هةية.

)2(بونياريى ئ��ازادي��ى ثرسى وةك يةكةمجار ل��ةروذئ��اوادا لةاليةن فةلسةفى بنةمايةكى Heidegger وة )هايديطةر(ة بنةماى ك��راوة. سيستماتيكى و )م��روظ( ناساندنى فةلسةفى )بوويةك( هةموو راستييةكةى

لةفةلسةفةى )بوونةوةريك( و روذئاواييدا و يونانى كالسيكى شتيك ه��ةم��وو ك��ة ئ��ةوةي��ة خوى )سروشتي( يان )جةوهةر( هةية كة ئةمة جةوهةر و سروشتة واتة بوونياريةكانى تايبةتمةنديية يان شتة ئ��ةو بوونى رةوش��ى سروشتى دةك��ا. دي��ارى ب��ووة )ب���ةرد( ضية؟ ي��ان ج��ةوه��ةرى ئةوةية ماددةيةكى رةقة، دةشكي، و دةك��ةوي دةيتةوة ب��ةرى كة دةس��ةالت��ى ب��ةس��ةر ش��ي��واز و بةربوونةوةكةيدا رادةى ئاستى ليناية، نيية، بة سةريا برو دةنطى و خواستة بي و طيان بي واتة هةموو ب��ةردة. سروشتى ئةمة و طةرديك لة دنيادا لة شتةكان دياردة و مروظ تا ضلةطيايةكدا هةموو ط���ةردوون مةزنةكانى

خويان سروشتى و جةوهةر هةية.

كالسيكيش فةلسةفةى الى ئةوةية مروظيش ج��ةوه��ةرى هوشيارى كة هةية، عةقلى كة دةربارةى بوونى خوى و ئايدياى ضاك و خراثة و ثاشةروذ و مردن و نةمريى هةية. ئايدياي)عةقل( بة ئاخاوتنكاريية بة شيوازة تايبةتى هوشياريي، وةك: جياوازةكانى بيركردنةوة، بيئاطايي، خ��ود، م���روظ، سروشتى وي����ذدان، شوينيكى ...هتد ئازاد، خواستى بةردةوامى و برياردةر نيوةندى زانستى و فةلسةفى لةبيرى ئةمةش ط��رت��ووة. روذئ����اوادا كومةلي سةرهةلدانى هوى بوتة ئاشت )دوال��ي��زم��ي( دووان��ةي��ى

هوش نيوان لة ناكوكى نةكراوة: جةستةدا(، و )عةقل يان لةش و لة ناكوكى كردار، بيرو ناكوكى مروظ ن��اوةوةى دنياى نيوان دنياى و بير( دن��ي��اى )خ���ود، نيوان لة ناكوكى دةرةوةي���دا، دا، )واق���ع( واب���وون و م��روظ ماددى بوونى نيوان لة ناكوكى نيوان لة ميتافيزيكدا، بوونى و خواستى و ئ���ازاد خ��واس��ت��ى جار زور هةولى هةلومةرجبةندا. فةيلةسوفةكان نةزوكى و بيهودة ب���و ئ��اش��ك��را ك���ردن���ةوة ي��ان ض���ارةس���ةرى ئ��ةم ك��ودذان��ة ميذووى ثروسةى بابةتةكانى

فةلسةفةى روذئاوايى ثيكديني.ثيشرةوى بة بوونيارةكان لةم دةدةن ه���ةول هايديطةر بةوةى بي رزطاريان دواليزمة مروظ كة رةتدةكةنةوة ئةو كة جةوهةريكى ي��ان )س��روش��ت( وام��ان كة هةية ب��ري��اردراوى ليدةكا بةو جورة بين كة هةين يا

دةبين. -1٩٧٦( هايديطةر مارتن فةلسةفيية كتيبة ل��ة )1٨٨٩كات( و )بوون بةناوبانطةكةيدا لة رةخنة sein und zeit)دياردةياريي( فينومينولوجى دةطري كة لة كاتيكدا هةولةكانى بو )هوشياريي( سةر كردنة جةخت ليكدانةوةى ن��ي��وةن��دى وةك خويداية، لةجيى جيهان فةلسةفى وةك فينومينولوجيستةكان هيشتا Husserlه���اس���ي���رلميتافيزيكييان بيرى ضةمكةكانى )خ��ود( ن��ي��وان ن��اك��وك��ى وةك و )ب��اب��ةت( ي��ان )ك����ردةوة( و ئةمانة كة دينا بةكار )ناوةروك( ئةو بابةتانة نين كة لة )هوشياري( بةلكو دةدوزري��ن��ةوة م��روظ��دا )كونسيثتانةن( كوزانانة ئةو ك��ة ل��ة ف��ةل��س��ةف��ةى ك��ون��ةوة )هاسيرل( هةروةها م��اون��ةوة. دووانةيىيةى)ديسكارت(ى ئةو جيهانى ك��ةدوو بوو كرد قبول هاوتةريبى )هوشياري( و )واقيع( هةن، هايديطةر باوةرى وابوو كة يان ئايدياى لة فينوميلوجى دةبي دةست بةخويةوة بوون رةوشى بةر رةوش��ة ئةم كة ثيدةكات، هوشيارى نيوان دابرانةى لةو ئةزموونة ئةو هةية، وابووندا و ليدةكا وام��ان كة بوونيارةى خوى بدوزينةوة كودذانة ئةو بدري سةرنجى دةبي خويدا لة دةب��ي ئةمةش ب��و ب��زان��ري، و فةلسةفييةكانى زاراوة لة ثشت يونانى فةلسةفةى و )ديسكارت( ثيش سوكرات بكةين و لة سفرةوة نويى زاراوةسازى سةرةتاوة لة

بوون بكةينةوة. ث���روذةك���ةى ه��اي��دي��ط��ةر طواستنةوةية لة بيرةوة بو بوون، لة بيرةكانةوة لة بيركردنةوة يان بيرةكان، بة بيركردنةوة ب��و يان سةلماندن بو بيركردنةوة رةتكردنةوةى بيرةكان بو ئةوةى بكةينةوة، جيا ب��وون ل��ة بير )بوون( بدةين ري راستر يان خويدا بيرى لة خوى هةية وةك خ��وى دةردةب���ري، ض��ون ئةمة و بةزمان بيري هةموو دةكري؟ لة خوى ئةوة دةردةب��ري، وشة بوونة كردنى ميتافيزيكى خويدا لةم دةرضوون بو بةالم لةبيردا دايليماية، هايديطةر زاراوةى نوي بةكارديني كة هةول دةدا رةوشى )شوينيي- زةمينةى لة ب��وون خويدا م��روظ ذيانى كاتيي(

دابمةزريني نةك جيايكاتةوة.زاراوةس��ازي��ى طرنطترين )كوزاني( زاراوة هايديطةر نويى دوو لة ئةمة Dasein )داساين( )بةماناى )دا( ئةلمانى: وشةى بوون ماناى بة Sein و ل��ةوي( داساين كةواتة ه��ات��ووة، ثيك لة ( يان بوونة( )ل��ةوي ماناى دنيادا بوونة(. ئةمة دامينى شوينى شوينةى لةو مروظ هوشيارى دةردةبري. دنيا( )ئةوي، تييداية جةخت هايديطةر زاراوةي��ة بةم لةسةر ئةوة دةكا كة ئيمةى مروظ بوونى لة هوشياريمان ن��ةك هوشياريمان بةلكو هةية خومان ليرةين، كة هةية ئةوة دةربارةى دياريكراو، تايبةتى شوينيكى لة

دةردةخ��ا ئ��ةوة زياتر لةمةش ب��وون، هوشيارييةى ئ��ةم كة تر ئةوانى هى لة مروظ بوونى وشةى تةنيا بوية جيادةكاتةوة )بوون( كة دةشي بو هةموو شتي تايبةتى ناتوانى رةوشى بةكاربي بوونى مروظ كة جياية لة بوونى ميش، ميروولة، بةرد، دار، ديوار، هتد جيابكاتةوة دةساين: يارمةتى بوونيكى وةك ئيمة دةدا ئةوة بوونى دةرب����ارةى ه��وش��ي��ار ئةم ب��ةالم جيابكاتةوة، خومان

جيابوونةوةية لة ض داية؟

تةنيا نةك مروظ لةوةداية )سروشتة( و )ج��ةوه��ةر( ئ��ةو

بو فةيلةسوفةكان كة نيية ى ناسينى شتةكان و بوونةوةرةكان ئةو بةلكو ك��ردب��وو، دي��اري��ان )بوونى خوشى وةك ثرسيك يان وةردةطري خوي( بو ثرسياريك

واتة:

و بةرد وةك مروظةكان -1دار و ديوار نةك تةنيا هةن، بةلكو هةبوونى دةربارةى هوشياريان خويان هةية، جيا لةو شتانةى كة توانستةمان ئةو ئيمة هةن، تةنيا بدةين ئةوة سةرنجى كة هةية )ض��ون و )هةين( كة بزانين و فةلسةفة لة ئةمة طةرضى هةين( )تراديشن( كونةباودا بيرى و Self-ب��ة خ���و- ه���وش���ي���اري

ن��اوب��راوة، Consciousnessناهيني بةكار ئةمة هايديطةر دوواليةنى لة خوى ئ��ةوةى بو )دواليزمي( هوش و لةش و خود ثرسى - دوورخاتةوة. جيهان و لة مروظةوة دةست )بوون( دةبي كة مروظة تةنيا ضونكة بكا ثي ثرسيارى )بوون( دةكا لةبةر ئةوة دةرب��ارةى سةرةتايى بيريكى ثيداويستى بة و هةية )هةبوون( بايةخيش بة بوون بة طشتى واتة

بة )ئةوانى تر( دةدا.

دةربارةى ئةم هوشيارية -2بوونمان ضونيتى و ب���وون ئيمة بنضينةى ئ��ازادي��ى بيرى بةدةستةوة. دادة م��روظ وةك بووةية ئةو بوو( )لةوي دةزاين كراوةيى بة بوونى رةوشى كة ج��ورة هيض ل��ة دةم��ي��ن��ي��ت��ةوة بنضينةيى و ثيشين ثرينسيكى وةك نيية. داخراو باوةريكدا و ئيمة دى زيندةوةرانى و )بةرد( جةوهةر و سروشتيكى تايبةتى و نيية، سنووردارمان و دياريكراو خومان كة ئازاديين ئيمة بةلكو بوونى جةوهةرى و سروشت

خومان ديارى بكةين.

ئيمة ديكةوة لةاليةكى -3و رابردوو نين ميذوومان ديلى وةك ئيمة ثاشةروذى و ئيستا ئةو ئيمة ناكا: ديارى ئازاد تاكى ض هةية ئيختيارةمان هةلبذاردةو نموونة بو بكةين: ضون بكةين يان مةلةكردن ترسى تو طةر تو هةبي هةلطةرانت ضيادا بة دةبي كة بدةى بريار دةتوانى مةلةبى فيرى ئاوةوة ناو بضيتة يان هةلطةريى ضيادا بة ي��ان جطةرة خواردن و خواردنةوة كة بكةى تةرك الت، عادةت بوونة بةرامبةر خوت هةلويستى يان هاورييانت و ه��اوس��ةرةك��ةت بكةى ئةمانة دةتوانى تو بطوري. ضونكة هةية، خواستت ضونكة ترسةكانى ديلى ذيانت ناتةوي و شيوة لة ي��ان ب��ي راب���ردوو ن��ةط��وردا تايبةتى شيوازيكى كة ل��ةوةى جطة ببةستي. ضةق و ضونين خومان دةزانين ئيمة دةسلةمينةوة و دةترسيين ض لة دةكةين، هةلسوكةوت ضون و كة هةية توانستةشمان ئ��ةو لةريطاى خ��وم��ان سروشتى دروس��ت ئ����ازادةوة خواستى خوى توانستة ئةو ديارة بكةين وةك م��روظ ئيمةى كة ئةوةية بةالى بةالم جيادةكاتةوة جور توانستة ئ��ةم بوونيارييةوة و بكةر ديار سروشتيكى وةك

برياردةر نيية.

ثاشماوةكةى لة 17 بخوينةوة

هاوآلتي ذمارة )781( ثينجشةممة 62011/11/10 تــايـبــــةت

بوون و ئازاديي )لة هامليت- ةوة بو هايديطةر(

الى فةلسةفةى كالسيكيش جةوهةرى

مروظيش ئةوةية كة عةقلى هةية، كة

هوشيارى دةربارةى بوونى خوى و

ئايدياى ضاك و خراثة و ثاشةروذ و مردن و نةمريى

هةية. ئايدياي)عةقل( بة تايبةتى بة شيوازة

ئاخاوتنكاريية جياوازةكانى

وةك: هوشياريي، بيئاطايي، خود،

بيركردنةوة، ويذدان، سروشتى مروظ، خواستى ئازاد، ...هتد شوينيكى

نيوةندى برياردةر و بةردةوامى لةبيرى فةلسةفى و زانستى

روذئاوادا طرتووة

Page 8: hawlati781

حةمة‌طوثالة‌‌‌

دةولةت‌بوية‌دروست‌دةكريت‌ضونكة‌تاكةكةس‌ناتوانيت‌بة‌تةنها‌ذيانى‌خوى‌ريك‌بخات،‌‌

هةميشة‌ثيويستى‌بة‌شتى‌زياترة

ئةفالتون

دةول���ةت ب��ي ط��ةل و ناذي، زةويةكى سةربةخو

بي ناسنامة، زمان، ميذوو، ئاين، جوطرافيا، نةتةوة ناذى ، دةولةت بي حكومةت ، دةستور، ياسا، ثوليس و سةرباز، جةماوةر،ديموكراسي، ذيرخانيكى بةهيز هةميشة مةترسى

داروخانى ليدةكريت،ب��ري��اردةر، ئ��ازاى سةركردةيةكى ب��ي دةول���ةت كوردستان دةولةتى نابيت، دروست كولنةدةر طةليكى كومةلةو و ديموكرات و ثذاك ثةكةكةو ئيدانةكردنى بة راكردن بو توركياو ئيران و بةغداو سوريا دروست نابيت، ئةوا بهينين بةدى طةلةكةمان خةونى بمانةويت ئةطةر ناتوانين والتانى سةردةستةى كوردستان لة خومان رازى بكةين ، ئةبيت خومان ئامادة بكةين بو هةموو روداوو لة يةكالكةرةوة شةريكى بو سياسي، طورانكاريةكى

هةموو بوارةكان دا. لة جيهاندا نزيكةى ٨ هةزار زمان هةية بةالم لةاليةن بة دةولةت ١٩٣ نزيكةى تةنها يةكطرتوةكانةوة نةتةوة رةسمى دانى ثيدا نراوة، ضةندين نةتةوةى تريش هةن كةوا هةموو خاسيةتيةكى بةدةولةت بونيان تيداية بةالم بة هوى دةيةها هوكارى سياسى ، ميذويى ، ناوخوى و دةرةكيةوة تا ئيستا بة رةسمى دانى ثيدانةنراوة ، لةم ساالنةى دواييدا روذهةالت و بةلقان و ئةوروثاى لة ضةندين والتى نوي ئةفريقاش دروست بوون و بوون بة خاوةنى دةولةتى خويان، بةالم ثرسيارى سةرةكى ئةوةية بوضى تا ئيستا دةولةتى كوردستان دروست نةبووة! بوضى زوربةى ثارتة و ئوتونومى دروشمى كوردستانيةكان كوردو سياسية فيدراليةتيان تي نةثةراندوة ! هوكارى ئةوة ضية طةلى كورد هةموو خاسيةت و كةرةستةيةكى بةدةولةت بوونى تيداية بةالم تا ئيستا خاوةنى سيادةو دةولةتى سةربةخوى خوى نية! بو وةالمى ئةم ثرسيارانة و طةليك ثرسيارى تريش

بة كورتى ئاماذة بةم هوكارانةى خوارةوة دةكةم سةركردةو سياسى هوشيارى ئاستى نزمى .١ريبةرانى شورشة يةك لة دوا يةكةكانى طةلى كوردستان سياسيةكان ثيشهاتة روداوو لةطةل نةكردن مامةلة و و ساتيكدا ئان هيض لة و دروست، راست بة شيوةيةكى تاوةكو نيودةولةتى كومةلطاى بكريتة سةر كار نةتوانرا سياسةتى خويان بةرامبةر طةلةكةمان بطورن و ثشتطيرى دروستبوونى دةولةتى كوردستان بكةن ، ئةم هوكارةشة واى كرد دةيةها ثيالن و ريككةوتنامة و كونطرةى جيهانى و سياسى وةك لوزان و جةزائير دذ بة طةلةكةمان لة

دايك ببيت.درندةيى و دارايى و تواناى سةربازى و بوونى .٢

نةبونى ديموكراسى ئةو والتانةي كة وا كوردستانيان بة سةردا دابةش كراوه.

نيودةولةتى كومةلطاى بةردةوامى ثشتطيرى .٣والتانى بو ناوضةكة ئةمريكاو ئةوروثاو تايبةت بة سةردةستةى كوردستان و بيدةنط بونيان لة ئاست هةموو

ئةو قةتل و عام و تاوانانةي دةرهةق بة طةلةكةمان كرا.٤. بوونى ناكوكى دوبةرةكى سياسى لة نيوان ثارت و

ريكخراوة سياسية كوردو كوردستانيةكان .٥. طةلى كورد هةميشة ضاوةريى فريادرةسيك، هيزيكى سةركردة و حيزب و ريبةران ئةمريكا، وةك دةرةكى سةرةوة لة دةرةوةو لة تاوةكو كردوة سياسيةكانيان طةلى ،واتا بكةن دروست بو كوردستانمان دةولةتى كورد بة دةطمةن ثشتى بة هيزو تواناى رولةكان و ضين بةرةوثيشةوة بة سةبارةت خوى بةستوة تويذةكانى و بردنى ثرسى دروست بوونى دةولةتى كوردستان ، ئةمةش واى كرد بةشيك لة حيزب و سةركردة سياسيةكانمان هةر روذيك لة ئاوازيكى نةتةوةيى بخوينن، واتا ئةمرو داواى ئوتونومى دةكةن و سبةيني ليى ثةشيمان دةبنةوة، سبةيني طةلةكةمان بو مافى ضارةى خونوسين و فيدرالى داواى

دةكةن و دوو روذى تر ليى ثاشطةز دةبنةوه. دةولةتى كوردستان بة يةك كةس و دوو كةس، بة حيزب و دوو حيزب دروست نابيت، بة تواناو بةرخودانى جةماوةر، بة ئاخافتن و ريككةوتن لةطةل ثةرلةمانتاران و طةورة ليثرسراوانى ئةوروثاو ئةمريكاو جيهان، بة طورينى سياسةت و ثشتيوانى زياترى كومةلطاى نيودةولةتي، بة ناكوكةكان جي ناوضة زارى و زةوى كرينى طيرانةوةو لؤبى ثيكهينانى ثروذةو بة كوردستان، خاكى سةر بو ثةرلةمانتارة و دلسوز بة بةستن ثشت بة ك��وردى، كوردةكانى ئةوروثاو جاليةى كوردى لةجيهان، بةيةكطرتن ضوار هةر لة كوردةكانمان برا كردنى ثشتطيرى و ثارضةى كوردستان، بة سياسةتيكى راست و دروست، بة بوذانةوةو ديموكراسيزةكردنى كوردستان، بة شةونخونى دروست هةموومان بة راطةياندنةكان، ضاالكى كارو و دةبيت نةك بةم حيزب و ئةو حيزب ياخود فالنة سةروك و فيسارة سةروك، كةواتة دةست لة ناو دةست بو يةك كوردستانة ، سةربةخوى دةولةتى ئةويش مةبةست

خةونيكةو ئةبيت طةلةكةمان ثيى بطات.

9 [email protected]هاوآلتي

ذمارة )7٨١( ثينجشةممة ٢0١١/١١/١0

ثرسى دةولةت لةباشوورى كوردستاندؤسية

نـايــف حـةواتمـة: خؤرئــــــــــــاوا لةطةأل بة«عوسمانيكردنيكي« نويدانء ئةمةش دذديتةوة لةطــــــةأل دامةزراندني دةولـةتي كـورديدا

دةولةتى كوردستان

عيراقدا، لة جيابكةينةوة دةبيت ئةو دةمينيتةوة لةعيراقدا ئ��ةوةي دةسكةوتة لة بةرطري كة اليةنانةية ثيكهاتووكانيان دةكةنء طواستنةوةي و دةس��ت��وري��ي ثةسةندييةكي ب��ؤ تينةثةراندني، ياساييكردنيء بة ليدةبيت طويمان ب��ةزؤري ئ��ةوةي لة جيابوونةوة بة هةرةشةكردنة ستاندةكاندا؛ ناوضةييةكانء ثيكهاتة »بة ك��ام ج��ؤر ط��وي��رةي بة ب��ةالم داخةوة بة ثيي دوو ئاينزايي ئيسالمي دةتوانريت ضؤن شيعة(»، � )سونة ثيكبهينريت نيشتيماني شوناسيكي لة هةميشة كة ... حالةتةدا؟! لةم ملمالنيي بةردةوامي توانةوةيةكي بةرتةسكةكانداية، لقوثؤثة شوناسة لةسةر حسابي دةولةتي هاوالتيبوون بة كردةيي، وة مافي برياردان لةسةر

ضارةنووسي رةطةزييء نةتةوةيي.كةلةكة قةيرانةكة واقيعةدا لةم و بيبروايي قةيراني وة دةب���ن، وة ثيكهاتةكاندا، نيوان لة بيمتمانةيي ثراكتيزةكردني لة شارةزايي نةماني ثيويستة كة ئةوةي ديموكراتيةتدا، قؤناغيك بة طةيشتنة بكريت داوا كة كامل ثيطةييوء لةديموكراسيةتي ليوة ثيطةيشتووي كامل ثةرلةمانيكي ضارةسةر كيشةكان بيتء دايك لة ب��ك��ات، ن��ةك دوان��ط��ةي)م��ي��ن��ب��ةر( ئامرازةية ئةو ثةرلةمان طوتاربيذيي، ض��اودي��ري كة ط��ةل��ةوة دةس��ت بة دؤزينةوةي حكومةتء كارةكاني تيثةراندني ثيشيلكارييةكء هةموو ثيي حكومةت كة دةكا سنورةكان ثشكي سيستةمي هةلدةستيت. ريكةوتنامةكان � تايةفةطةريتي كة ك����ردوة ث��ةرل��ةم��ان ل��ة واي ملمالنيء ط��ؤرةث��ان��ي ب��ة ببيت لة يةكتري، بؤ تؤمةت بةشينةوةي مةسةلةكان خويندنةوةي جياتي ب��ة ط��وي��رةي م��اف��ي دةس��ت��وريء ثيكهينانء س���ازدانء دووب���ارة وة بنضينةييةكان، خزمةتطوزاريية بريارةكانء ديموكراتيزةكردني بة ذياني لة طرنطةكان ياسا دةرهيناني ب��ةرةو وة ه��اوالت��ي��دا، رؤذان����ةي

دةولةتي ماف و ياسا.ط��ؤران بة ثيويستي ئةمة ئايا ديموكراتييةكاندا ئامرازة لة نيية »دةول��ةت��ي ب��ةرةو ب��ن��ةرةت��ةوة لة ثيويستييةكي وة شارستاني» خودي دروستكردني بؤ ط��ةورة ثيويستييةكي ئةمة ئاية م��رؤظ)!( هةمووانة، ئةركي كة نيية نيشتيماني طشتيانةي ثيكهاتة ئةو هةموو بة راط��ةي��ان��دنء نيشتيمانيء ه��ي��زة دام����ةزراوة ث��ةروةردةي��ي��ةك��ان و هةموو لة ريكخراوة شارستانييةكان كؤمةلطاي شارستانييدا، كة مةرجيكة ل��ة م��ةرج��ةك��ان��ي دروس��ت��ك��ردن��ي لةسةر كة نوي ديموكراتي دةولةتي ثيكبهينريت؛ دروس��ت بناغةيةكي نيشتيمان بؤ تيايدا اليةنداريتي كة بة تايةفةطةريتي، به ن��ةك بيت هةر بؤ بيت ثالنةر كة ج��ؤري��ك داهاتوو هةلبذاردنةكاني ئةنجاميكي و ئةنجامةكاني بةقبولكردني دةسةالتةوة لة حوكم رادةستكردني تيطةيشتنةوة بةو ئؤثؤزيسوين... بؤ كةدةسةالت كةلةثوريكة لةطةل خؤيدا شيواندنة رابووردووةء كةلةثوريكي قولةكاني لةطةل خؤي هةلطرتووة، وة لةطةل خؤيدا هةموو ئةو ثيدراوةكاني لة ك��ة هةلطرتوو خ��ؤي��دا ل��ةط��ةل عيراق ناو ثيكدادانةكاني ئةنجامي لة خؤيء لةسةر طؤرةثاني عيراق و رابووردووةوة، سةدةي بيستةكاني بةالم ل����ةدواي٢00٣وة، ثيشء لة بؤ ت��ةواوةت��ي به ث��ةي��وةن��دي��دارة سازدان ئامادةكردنء طةرانةوةي بةرهةمهيناني وة عيراقدا، واقيعي لة مةعريفةء راطةياندنء كارطةليكي شوناسي زان��ي��اري��يء زان��س��تء رؤشنبيريي، وة هةولدان بؤ دووبارة و شارستانييةكان دام����ةزراوة زؤرة ماوةيةكي كة رؤشنبيرييةكان بةرذةوةندي بة كة نةبووة نةماونء ئايدؤلؤذيطةليكي رؤشنبيرطةليكء خيلةكي س��وث��اي��ي ستةمكاريي

ش��ك��اوةت��ةوة، ت��اي��ةف��ةط��ةري��ت��يء داطيركاريي هيزةكاني وة ئاينزايي، يةكةم ن��وي دةول��ةت��ي دةرةك���ي، كاملكردنيكي ب��ة ث��ةي��وةن��دي��دارة و زان��س��ت��ي شارستانيي ن��وي��ي سةرثةرشتياركردني ئاسؤي طؤراني ريكوثيكي قولكردنةوةي وة مرؤظ، وة و طشتي راي بةرهةمهيناني لة طيانيي، و ماددي بةهاي و مةعريفة نةخؤشيية لة رزط��ارب��وون ب��ةرةو ئاسايشء هيزي هيرشي كؤنةكانء وة ناهوشيارانةء ضاوديريكردنيكي برواي كة ثؤليس كؤنةكةي لؤذيكة تايبةتمةنديتي مافء ئ��ازاديء بة بةهاي بة برواي وة نةبوو تر ئةوي دادثةروةرييء هاوبةشيء يارمةتيء و م��رؤي��ي جيهاني ب��ة ت��وان��ةوة

شارستانيةت نةبوو.لةسةر ضيية هةلويستت هاوآلتى: بة راثرسيي ثرؤسةيةكي سازداني يةكطرتووةكان نةتةوة سةرثةرشتي كةمة ضارةنوسي مافي دةرب��ارةي نةتةوايةتييةكان لة جيهاني عةرةبيدا، خواروي غةربيء سةحراي وةك سودانء كةمةنةتةوايةتييةكاني تر لة

مافي كة ئةوةي لةطةل ثاشةرؤذدا، مافيكي طةليك هةر بؤ ضارةنوس ياساييةء ء مرؤيي ء ديموكراتي جارنامةي بةندةكاني لة بةنديكة لةسالي مرؤظ مافةكاني جيهاني هةر بة داوة مافةي ئةم ١٩٤٨دا

نةتةوةء كةمةنةتةوايةتيةك ؟بيطومانء ح��ةوات��م��ة: نايف مافي لةطةل ئةمالوال بي بةئاشكراو لة وةك ضارةنووسين، بريارداني ثرسيارةكةدا هاتووة: مافي برياردان لةسةر ضارةنووس بؤ هةموو طةليك و مرؤيي و ديموكراتيي مافيكي مافي بؤ جيهاني جارنامةي ياسايية، راطةياندووة، مافةي ئةم م��رؤظ ميذووي ضووني بةرةوثيشةوة لةسةر جةختي طةالن بزووتنةوةي ثيوة ثالمان ئةمةش ك��ردوةت��ةوة،

دةنيت كة بةرةو ئاراستةي خةباتمان وةالمةكاني لة ئةوةشمان برؤين، ثرسياري ثيشوتردا ثيشاندا. وة لةو ثةرتووكةكانمدا: »ئؤسلؤ و ئاشتيةكي ت��ري ه��اوس��ةن��ط»، »ب��ةرن��ام��ةي لة »دوورت���ر كاتي»، نيشتيماني كوي؟!»، بةرةو فةلةستين ئؤسلؤ... ... عةرةبي ضةثي ثةرتوكي» دواتر � طةوةركان سةركةوتنة و ديدطا رةخنة و ثيشبينييةكان» سالي ٢0١0،

كة ١١ جارضاثكراوةتةوة... بةرهةلستكارييةكاني هاوآلتى: ك��ورديء دةولةتي دروستبووني وةك تر نةتةوةييةكاني ق��ةوارة و ئةمازيغ كةمةنةتةوايةتييةكاني

خةلكي سةحراي غةربي ضيية؟ ن��اي��ف ح���ةوات���م���ة: ه��ةم��وو خؤي تايبةتمةنديتي مةسةلةيةك سةحراي تر، ل��ةوي جياية هةيةء رؤذئ����اواي����ي راث���رس���ي خ��ؤي يةكطرتووةكان ن��ةت��ةوة ه��ةي��ةء ب��ةالم ك���ردوة، سةرثةرةشتييان تايةبةتمةنديتييةكي ئامازيغييةكان هةية، رؤشنبيرييان رةط���ةزيء هةية ب���االي���ان دةوري���ك���ي وة شارستاني »دةولةتي لةدامةزراندني لةسةر ك��ة ن��وي��دا»، ديموكراتي تةواوء هاوالتيبوونيكي ثرنسيثي هةموو لةنيوان يةكساني بةديهيناني ئةركدا لةمافةكانء هاوالتياندان جياكاريي نةبووني وة ثيكديت، و توخم هؤكاري بة نيوانياندا لة و ئاين يان بروا و رةطةز و نةتةوة وة حيزبيي، و سياسيي اليةنداريي دةستوريكي ثيي بة ثةيوةندييةكان وة ريكيدةخات، طةل كة شارستانيي حيزبء دامةزراندي ئازادي تيايدا سةنديكاكان لةخؤ دةطريت، وة مافي ئازادي وة ريكخستنةكان، كؤمةلةء دينييةكان، سروتة ثراكتيزةكردني وة دينةكان، هةموو لة ريزطرتن وة سياسةتء نيوان لة نةكردن تيكةل ديندا، دةستوري نوي لة حوزةيراني كة ب��ةوةي دةستوريدا دا ٢0١١زمانيكي ئةمازيغيةكان »زماني فةرمييةء يةكسانة بة زماني عةرةبي، رؤشنبيريي م��ي��ذووء زان��ك��ؤي زماني ئةمازيغيةكان ئةمازيغيةكان، ثةيمانطايان قوتابخانةء خويندنء فراوانن هةنطاوطةليكي ئةمانة هةية» بةرةو جيهانيكي كراوة بةسةر مافي ض��ارةن��ووس...، لةسةر ب��ري��اردان كة ضةكدا هيزيكي ثيكهيناني وة سةربةخؤيي ل��ة بيت ب��ةرث��رس خ��اك، نيشتيمانء ثاراستني و ك��اروب��اري دةس��ت��وةرن��ةدات��ة وة سياسييةوة. ئةوةش زياد دةكةين بؤ رةنطدانةوةي كة دةستور ناوةرؤك؛ بيت ج��ؤراوج��ؤرةك��ان س��ةرض��اوة جؤريك بة نيشتيماني شوناسي بؤ يةكطرتووي بؤ بيت ثالثشت كة سةثاندني ن��ة وة نيشتيمان، ه��اوالت��ي ذي��ان��ي ك��ة ياساطةليك تايبةتةكاندا ب��وارة لة ريكدةخات لةطةل بيت ناكؤك شيوةيةك بة ياسادانانيك يان باوةرةكانياندا، تايبةتةكاندا طشتييةكانء بوارة لة مسؤطةركردني لةطةل بيت ناكؤك طشتييةكندا، ئازاديية مرؤظء مافي دةقيك داهاتوو دةستوري هةروةها عارةبيية كؤمةلطا هةموو بؤ بيت ج��ي��اوازةك��ان ل��ةس��ةر» دةول��ةت��ي هيض نوي»وة ديموكراتي شارستاني بيت ناكؤك كة نةبيت تيا دةقيكي

لةطةل »شارستانيةتي دةولةتدا». ب������ةالم دةرب��������ارةي ئ��ةو ئ��اس��ت��ةن��ط��ان��ةي ك��ة دي��ت��ة ري���ي دامةزراندني دةولةتي كوردي؛ ثيشتر باسكرد، ئةمةمان لةوةالمةكاماندا ئالؤسكاويي ئالؤزييء دةرب��ارةي وة ناوضةكة، دةولةتانء رةوش��ي زلهيزةكانء دةربارةي ستراتيذيةتي هاوثةيمانيتيان و هةذموونكارةكان ل��ةط��ةل دةول��ةت��ان��ي ت��ري ب��اال ء ئةو روان��ط��ةي ل��ة ن��اوض��ةك��ةدا، رؤذهةالتي »ثرؤذةي كة ئالؤزييةي هيناويتية ط���ةورة» ن��اوةراس��ت��ي كة دواهاتنانةي بة ئةو و ئ��اراوة ئةمة دةتوانين لييكةوتوةتةوة...

هةستثيبكةين لة ثرسياريكي كراوةدا ئةو ع��ةرةب��ي»، »بةهاري لةسةر دةستيثيكردوة كة شؤرشانةي وة شوناسةكاني بناغةي لةسةر لة بةلكو نيشتيمانييةكةي، ثيشةكيية ئازادي لةسةر كاراوة روانطةيةكي نةخؤشيةكاني لة نيشتيماني عةقلي ء دةستبةسةراطرتن داطيركارييء بةندييةكي مةرج ئةمة ستةمكاريي، مةرج ئةم بؤي، ميذوويية بابةتي بةنديةش لة دةورةكةيةوة لة ميانةي و رةوشتي تري مةرجنبةندييةكي دةردةكةويت، نةتةوةييةوة و ماف راطةياندن بةلطةنامةو ميانةي لة وة نةتةوة لة فةرمييةكان نيونةتةوةيية وة دةردةكةويت، يةكطرتووةكانةوة وةستاني طةندةليء ليداني بةرةو ناضارييةكان، هةذاريية بزووتنةوةي وة نةخويندةواري، برسيتيء وة ثيشكةشكردني ضةندين وةالم لةسةر

ثرسيارة تيذء تووندةكان.يةكالكةرةوة ثرسياري ب��ةالم ئةم هةية توانادا لة ئايا ئةوةية: باال دةولةتة بةديبهينريت؟ ثرؤذانة زؤريك حوكمي هةذمووندارةكان لة بوارةكاني سياسةتي رؤذهةالتي ضؤن دةبينين دةكةن!، ناوةراستدا لة ريفؤرمخوازي ب��زووت��ن��ةوةي دةك���ةن، ث��ةردةث��ؤش بةحريندا بواره لة زؤريك حوكمي واشنتؤن ري��ط��ةي ل��ة دةك���ات سياسيةكان س��ي��م��ب��ولء دةس��ةالت��ةك��ان��ي��ةوة بة ن��اوةراس��ت��دا، رؤذه��ةالت��ي لة خؤي بةرذةوةنديةكاني طويرةي سياسي ذياني دةس��ت��وةردةدات��ة شؤرشة و راثةرين ئةو و خةلكي بةحريندا ل��ة ري��ف��ؤرم��خ��وازةي دةطوزةريت. ثةردةثؤشييةك لةاليةن لةاليةن ئاسمانييةكانةوةء كةنالة دةكريت، بةرثا راطةياندنةكانةوة بة ثةيوةنديدارة كة بةشيوةيةك قةيرانة ش���اراوةي بةرنامةيةكي ئ��اي��ن��زاي��ي��ةك��ان��ةوة، ئيسالميية

بةرثا ثةردةثؤشيية ئةم بةجؤريك ب���ةرذةوةن���دي ئةو دةك��ري��ت ك��ة بة هاوثةيمان لؤكالييةكاني حوكمة لةطةل ناراستةوخؤ و راستةوخؤ

واشنتؤندا بثاريزيت.ب��ةم ش��ي��وةي��ةء ه��ةن��دي��ك بة هةمان دةت��وان��ي��ن ج��ي��اوازي��ي��ةوة تةحريري مةيداني لة ببينين شت الواني نيوان لة ميسردا؛ ثايتةختي »كؤمةليك و ميسري شؤرشطيري بؤ ملكةضةكردني شؤرش»، ئيسالمي هةية هةرضي راس��ت��رةو سياسي لةطةل بةرنامةريذييةوة دةيخاتة هيزي ميراتطرةكاني رذيمي ثيشوودا، دةولةتي هيزة ثالثشتي بة هةلبةت وة هةذموونكارةكان، لؤكاليية و ئيعالمي و لؤجستي ثالثشتي بة سياسي سيستةمي حوكمي و كةنالة ئاسمانييةكاني خليج؛ دزيني شؤرشي ميسر و شكاندنةوةي بة بةرذةونةدي زلهيزةكاني و سياسي ئيسالمي بةرنامةي ترسناكترين جيهان، ثالنداريذراو ئةو هيزة هةذموونكارة لة هةنديك لةطةل دةولةتييانةية كة لؤكاليةكاندا، جيبةجيكارة هيزة بؤ ثالنيان هةذموونكارةكان هيزة دارشتووة كة دةوريكي بااليان هةبيت لة خةريتةي نوي و ئارستة نويكاندا وة هةموواليةكيان، بةرذةوةندي بة ئيسالمي بة باال دةوريكي ثيداني ثةيوةنديية ل��ة س��ون��ي، سياسي ئابوورييةكاندا، سياسيية دةولةتيية شيوةيةكي بة كة خ��ةون��ةوة ب��ةو ن���وي ب��ط��ةري��ن��ةوة ب��ؤ م��ي��ذووي عوسمانيةكان دري���ذي دووروو بة نويوة، »عوسمانيكردنيكي» وبة هةلكيشانةوة خؤ و ثيخؤشحالي س����ةرك����ردة س��ي��اس��ي��ي��ةك��ان نةوةي »ئيمة دةلين و رايدةطةيةنن ثيويستة ئةمة ؛ «... عوسمانييةكانين ليكؤلينةوةي و بطيريت لةبةرضاو ل��ةس��ةر ب��ك��ري��ت ك��ة ب��ةرام��ب��ةر دام��ةزران��دن��ي دةول��ةت��ي ك��وردي ئالؤطؤرة لة ئةويش دةوةستيتةوة، ثةيوةنديية و ئاسايشيي و سياسيي

دةولةتية هةذموونكارةكاندا.قورسة ب��ارة و ث��رؤذان��ة ئ��ةم ج���ؤراوج���ؤرةك���ان���ي زري��ان��ي لة ثر تايفةطةريي، و ئايدؤلؤذيي و خوينريذةكان، ناوخؤيية فتنة بناغةو بي جةنطيكي سةنطةرليداني بي بيانوو، تةنيا بؤ ئةوةي ريطربن لة رؤشنطةرييةكي و رووناكايي هةرض لةسةر ئةمةش ناوضةكةدا، لة نوي تةكفيرييةكاندا فتواضيية دةستي ك��ة ل��ة دواك��ةوت��ووي��ةت��ي��ي��ان��ةوة بةرثا رقوكينة» و »ثيسي جةنطي ثالنريذيي و بةرنامة ئةم دةكةن... لة دوورة ب��ةرذةوةن��دي��ي��ان��ة و طةلةوة، راستةقينةي بةرذوةندي ض��اودي��ري��ي و ب��ةرن��ام��ة ثيي ب��ة بيطانةكانةوة هةذموونكرانة اليةن و هةذمووكردن بةرةو دةجوليت؛ دةستبةسةرطرتنيكي و تاريكستاني وة خ��وي��ن��اوي... و زؤرداري�����ي طةورةترين بةرتةسك... حساباتيكي شتيك كة بكريت خؤ رزطاركردنة لةم يةكةم، ثلةي بة عةرةبةيية ئالؤزيية داخراو ئاسؤيةكي لة رزطاربوون ناهةمواريية، قؤناغي بةم دوايهينان وة هةولدان بؤ دووبارة نةبوونةوةي نوي، هةذموونكاريي و ستةمكاريي و ئاراستة ئ��ةو هةمووي ئةمانة ئةمرؤي شؤرشي كة دروشمانةية ع��ةرةب��ي ب��ةرزي��ان ك��ردوةت��ةوة، واقعيانة و بابةتيانة دروشمطةليكي ب��ؤ داواك��ردن��ي دادث��ةروةري��ي و و ديموكراتيةت و ئ��ازادي��ةك��ان دةول��ةت��ي بةهاكاني و مافةكان دادثةروةر ... كة لة ثيناويدا خوينيكي بيطةرد و ثاك رذينراوة بةو هيوايةي

كة ثاشةرؤذيكي باش بيتة ئاراوة ...

http://www.ahewar.org/debat/show.art.asp?aid=279685http://www.ahewar.org/debat/show.art.asp?aid=279685

ثيداني دةوريكي بالا بة

ئيسالمي سياسي سوني، لة ثةيوةنديية دةولاةتيية سياسيية ئابوورييةكاندا،

بةو خةونةوة كة بة شيوةيةكي نوي

بطةرينةوة بؤ ميذووي دووروو دريذي

عوسمانيةكان وبة »عوسمانيكردنيكي» نويوة، بة ثيخؤشحالاي و خؤ هةلاكيشانةوة

سةركردة سياسييةكان رايدةطةيةنن و

دةلاين »ئيمة نةوةي عوسمانييةكانني ...» ؛ ئةمة ثيويستة لةبةرضاو بطرييت و ليكؤلاينةوةي

لةسةر بكريت كة بةرامبةر دامةزراندني

دةولاةتي كوردي دةوةستيتةوة

دةولاةتة بالا هةذمووندارةكان حوكمي زؤريك لة

بوارةكاني سياسةتي تي ناوةراستدا رؤذهةلا

دةكةن!، دةبينني ضؤن بزووتنةوةي

ريفؤرمخوازيلة بةحريندا

ثةردةثؤش دةكةن، واشنتؤن حوكمي زؤريك لة بواره

سياسيةكان دةكات لة ريطةي سيمبولء

تةكانيةوة دةسةلاتي لة رؤذهةلا

ناوةراستدا

Page 9: hawlati781

سازدانى: حةميد كةشكوليجيهاد موحةمةد

لةعةرةبييةوة: جيهاد موحةمةد

بةشى ضوارةمء كؤتايى

هاوآلتى: ثيتان واية قؤناغي داهاتوو، قؤناغي دةبيتة عةرةبي، بةهاري دواي و بوونةوة ئاسايي و تيطةيشتن ليك طةالن، نيوان كيشةكاني ضارسةركردني يان دةبيت بة قؤناغيكي نوي لة جياكاريي زياتر و هةلطيرساني نةرةو هاتوهاواريي

نةتةوةيىء رةطةزيىء ليكترازان؟ديدطاو وةك ح��ةوات��م��ة: نايف لةسةر روو خستة خؤمان تيروانيني «دةولةتي دةربارةي ثيشوو ثرسياري دي��اري��ك��ردن��يء وة شارستانيي« وةالمدانةوة لةسةر ثرسياري «دةولةت« باسي وة نويدا، عةرةبي واقيعي لة ضةسثاوي هةذموونكاريي هةموو هةموو كة كرد، ثيشوومان سةدةكاني دوورو دةيةيي ضةندين عةرةبي طةالني و ناحةقي و تووندوتيذيي لة دري��ذة طةليك شيواز ذير لة ستةمكارييداء لةتؤتاليتاريي دةسةالتي سياسييدا ذياوة، راثةرينطةليكء و كودةتاطةليك بة كة سياسييدا ثاكتاوطةليكي ململنيطةليكء حالةتةي ئةم طةيشتوةتة تا تيثةرييوة؛ ئيستاي كةخؤي لة داخراوييدا دةبينيتةوة؛ عةرةبيية جظاكيية قةيراناويية ئاراستة دواكةوتووةكان ميراتطريية ميذووييه ثشتيواني نويطةرايةتي ثيش جيهاني لة لة ئةمةش دةك��ةن، ئيمة قسةيةي لةم ميذووييء قةيرانطةليكي ئةنجامي وة بؤي، ميذوويي لةخويندنةوةيةكي قةيرانطةليكي رؤشنبيريي و قةيرانطةليكي سةرضاوةي قةيراناوييةوة كارطيريي و هاوالتيبوون باسي ثيشتر ... طرتووة ليرةدا كرد؛ ثيكهاتةكةيمان قةيرانةكاني ياساي ي��ةك و ثيوةر ي��ةك ناتوانين ملمالنيكان و قةيرانةكان بؤ طشتي تةماشاي نموونه بؤ ه��ةر دابنيين، بكةين، لةميسردا« قبتيةكان «مافي لة ت��ةواوة هاوالتيبووني مافيكي ئةمة قبتييةكان شارستانييدا، دةولةتيكي قبتي ميسردا لة موسلمانةكان ميسرين، كاتي لة ئيسالم بؤ ط��ؤراون و ب��وون ميسردا، دةستبةسةراطرتني داطيركردني طةلي هةموو طشتية، قةيرانةكة بةالم دينيش مةسةلةي وة دةطريتةوة، ميسر دةطريتةوة كة رذيم طةمةي هاوثةيمانيتي لةسةركرد، داروخاوي مالي دةسةالتي طةلي هةموو بة دذ ثيشيلكارييةكان وة ميسرة، وة لة دةستاودةستكردني ئاراستة راسترةوةكاندا، سياسيية ئيسالميية وةك دين بووني ئاويتة لةميانةي وة بروادارييء بةهاي خواثةرستيء برواء

طريدراويي لة ويذدانيانة رةوشتيكي ئيسالمء � سياسي نويي ث���رؤذةي خؤي كة تيروانيينةكاني ثيي بة دينةوة، وة دةبينيتةوة، دينيي«دا «دةولةتي لة لة سادات دةستوري بة ثشتبةستن بة لة بوو بةرةجةستةيةك سالي1971دا وةك ئيسالمييةكان ياسايية «ثرنسيثة سةرضاوةيةكي سةرةكي بؤ ياسا دانان«، بةرةو � جظاكي كة ثرؤذةي سياسي وة بؤ «ئيسالمي شوناسي دروستكردني ئةوا جظاك« بةموسلمانكردني دةولةتء بوارةكاني شيوةطةليكي نيوان لة دةبيت، كؤمةاليةتي، رةف��ت��اري بؤ س��ن��وردار بؤ ريطةطةليك رؤشنبيرييء بؤ وة رؤذانةي رةفتاري وة تاكةكان، ذياني ئةنجامة وة طشتييةوة، بةخةلكي تايبةت يناريرء 25ي شؤرشي ثيش ديارةكاني خوينرشتنة ثيكدادانةكانء دوات��ر: نةك دوات��ري��ان تايةفةطةريتييةكانء طؤرةثاني سةربرطةي دوواهاتنيان

تةحرير بوو لة 2011/10/9 دا.ئيسالميية تيروانينة ديدطاو ئةم دةبيت ك��ة ب���ةوةي ثشتدةبةستيت بةثيي وة دانيشتوان، زؤري زؤرب��ةي و زكماكيي دينداريية جظاكيية شوناسة شوناسيكي بؤ طؤراني وة ويذدانييةكة، شوناسي ب���ةالم دي��ن��ي، � سياسي «قبتي زاراوةي ثيويستة نيشتيمانيي ئيسالمي« ميسري ي��ان مةسيحي خؤي سياسةت ضونكة لةخؤنةطريت، دةط��ةري��ت��ةوة ضينايةتييةو لةخؤيدا بةرذةوةندطةليكي فاكتةرطةليكء بؤ ط��ؤرانء وة سياسي، � كؤمةاليةتي دةستاودةستي ثيدةكريت بةثيي مةوقيعة مةرجبةندييةكاني... ضينايةتييةكانء تةنطةذة ئاستةنطء لةم طةورة بةشيكي لةسةر دةبيتةوة ثيضةوانة هةلضوو نيوان كؤمةاليةتيةكاني ثةيوةنديية لة مةسةلةية ئةم خؤيان، تويذةكان تيثةرينرا يةنايردا 25ي ش��ؤرش��ي ناوةندييء لةثيطةي ت��ةواوي��ي، ب��ة سيمبوليي طؤرةثاني تةحريرةوة؛ كيشةء كؤمةاليةتييةكان ثةيوةنديية طرفتةكاني ثشتطوي ئةوة ئةوةي بي بة تيثةرينرا، كؤمةاليةتييةكان ثةيوةنديية كة بخةين يةكداو بة ض��وون فاكتةر ضةندين بة بةرذةوةندييةكاني ل��ةط��ةل ئ��ال��ؤزن ت��اق��مء دةس��ت��ةءت��وي��ذةك��ان ك��ة بة شاراوةكاندا فاكتةرة دواي بة ثيويست دةوري وة س��ةرق��ال��ة، دةط���ةري���تء دابةشكردني لةثشيوييء سولتان ئةمة سةرقالكردنيان، جظاكء ط��ةلء لةتةقينةوة هةر كةس لة نيية ش��اراوة خوينريذييء وةحشيطةريكةي كةنيسةي شؤرشي سةرةتاي لة ئةسكةندةرييةوة قورباني بة ب��وون كة يةنايردا، 25ي رذيميكي ب��ةرذةوةن��دي ثيناوي لة خوينريذ و داروخراودا بوو ئةو راستيية

دةسةلمينيت. ئةوةي شيكاريي ل��ةراظ��ةك��ردنء نيشاندانء لةبةر وة ك��ةش��اراوةي��ة، ذي��ر ل��ة خ��راث��ي و ثوضةلي دان��ان��ي كؤمةاليةتييةكاندا، ثةيوةنديية ناوي ملمالنيي ف��اك��ت��ةرةك��ان��ي ض��وون��ك��ة تةنيا ئةوة ميذوو دريذايي بة بةردةوام ئةمة سودةكانيتي، «بةرذةوةنديية«و نيو لة كورتكريتةوة تةنيا ناتوانريت

يان دينييةكاندا، � رؤشنبيريية شوناسة ئةوةي دينيةكان، برواييء قةناغةتة بةئاشكرا كؤمةاليةتييةكةدا لةملمالني لة اليةنداريية راستيدا لة بةكاردةبريت ديني � سياسيي ثرؤذةطةليكي ثيناوي هاوثةيمانيتي بةمةبةستي تايةفةطةريتي بؤ بةكاربةر سةرمايةداريي ضينايةتي ناوةراست، )ضيني طةل ناو ضينةكاني كريكار، هةذاري شارنشين و دةشتةكي،

ثةراويزخراوان و بيكاران(.ملمالنييانة ئ��ةم س���ةرض���اوةي ك��ةل��ةك��ةب��ووي ء راب��������ووردوو وة ثاشكةوتووة، فةرمانرةوايةتيي راب��ووردوو ط��ةران��ةوةي بؤ هةولدانة ثةيوةست لة و ئيستاوة بة طريداني و ئةم ئةوةي بؤ ثاشةرؤذةوة، بة بوون لة ئةمة بيت، ب���ةردةوام ملمالنييانة دةستوريية «دةقة راظةكردنةكاني ماناو كؤنةثةرستة راس��ت��رةوة ضينايةتيية دي��ارء تايفةطةريتييةكاندا« دينية جيبةجيكردني بةمةبةستي ئاشكراية،

ب��ةرذوةن��دي��ي��ة ب���ي س��ن��ورةك��ان، ثياواني ناشيرينةكاني بةرذةوةديية دةسةالتدارة سياسيةكان ء حيزبيةك��ان هةميشةييةكانيان بةرزةخوازيية ء

لةسةثاندني «دةقةكاندا« بةسةر خةلكدا.دةطةنة ديني ثياواني لة هةنديك تيؤريستانء لة سيستةميك كة ئةوةي بةجؤريك بةدةستبينن، حاكمةكان سوالتان بةرزةخوازيي بةرنامةء كة هةلينجانيك مةبةستي بة بةديبهينيت سودةكانيدا، ل��ةط��ةل بطونجيت ك��ة لةسةر كارمانكرد ئاستةنطانةوة لةم دةول��ةت��ي ثرسياري وةالم��دان��ةوةي ضةسثاندني قبولكردنء وة شارستانيي، ئامرازطةليكء بةهاء وةك ديموكراتيةت ذياني لة شارستانيانة رةفتارطةليكي رؤذانةي مرؤظةكاندا، بةهاي يةكساني لة هاوالتيبووندا و مافي رةطةز و نةتةوةيي بة برياردان لةسةر ضارةنووسي خؤيان، لةوةش طرنطتر ئةوةية كة ئةم مافة كورت زؤرينةدا، و كةمايةتيي لة نةكريتةوة وةس��ت��ان��ةوة ب��ةرام��ب��ةر ه��ةر ج��ؤرة هيزي بة تووندرةوانة داخوازييةكي «ميسري زارةوةي نةماني وة ياسا، بؤ ط��ةران��ةوة وة ناميسري«، ب��وونء دادث���ةروةي ميسرء طةلي هةستي ضةسثاندني و مرؤيي، � كؤمةاليةتي شارستانيي ئ��ازادي ثيويستةييةكاني � كؤمةاليةتي رةوش��ي بة ط��ري��دراو بة نيشتيماني، شوناسي ئابوورييةوة، وة ديموكراتيزةكردني، بة بؤ هةولدان لةمرؤظ طةورةية قةوارة ئةو طؤريني دةولةتي ث���رؤذةي ب��ةرذةوةن��دي بؤ هاوالتيبوون، دةول��ةت��ي شارستاني، بكات ناضاري نةتوانيت كةس هيض كة لة سياسي ث��رؤذةي ب��ةرذةوةن��دي بؤ بةكاربةرة ضينايةتيية سياسيية هيزطةلة

شارستانييء دينيية تايةفةطةريكاندا.بدةين بةوة ئاماذة ثيويستة ئاليرةدا كة بابةتي سةربةخؤيي باشوري سودان لةم ضةند تةواوةتي جياوازة، سودان بة ثيكهاتةكان« «دةولةتي دواييدا دةيةيةي دةية؛ سي بةدريذايي بةلكو نةبوو، لة ئيسالميةوة ئةزمووني ناو ض��ووة فةرمانرةوايةتييدا و كةوتة نيو جةنطيكي مرؤظي مليؤن دوو كة دري��ذخ��اي��ةن عةرةبي سودان و ئةفريقيةكان بوون بة قورباني تيايدا، مافي طةلي سودانة بريار بدات لةسةر ضارةنووسي خؤي، ئةمةش ئاشكراو راثرسييةكي ئةنجامي لة ديارةوة هات، ئةزمووني كورد لةطةل ئةو رذيمانةي كة كوردستانيان دابةشكردوة يان «ن��ةت��ةوةي��ي« دروش��م��ي ذي��ر لة تري والتاني لة هةروةها «دي��ن��ي«...

عةرةبي و رؤذهةالتي ناوةراستدا.ل��ةدةول��ةت��ي «ه��اوالت��ي��ب��وون بةديبهينريت دةتوانريت ثيكهاتةكاندا« بة لةعيراقداو سياسي ثرؤسيسيكي لة ديموكراتي، ئامرازطةليكي ئاراستةي ناتوانين بؤضي دةكةين: ثريسار ليرةدا سالي لة دامةزرينين ن��وي دةول��ةت��ي ئةنجامي لة واتة ئةمرؤ؟ تا وة 2005ديموكراتييةوة. ئ��ةزم��وون��ي ي��ةك��ةم بؤ ثالنريذيانكرد هةلبذاردنةكان ئةوةشي نوي، دةولةتي دروستبووني ثيكهاتةكانة«، «دةولةتي هةية ئيستا كوردستان تايبةتةكةي حالةتة بيطومان

ب����ؤق����س����ةك����ردنء ثرسى لةسةر هةلويستةكردن دةولةتى كوردستانء دةولةتى لةضوارضيوةى فةلةستينء هاوبةشى ب��ةرن��ام��ةي��ةك��ى دةزطاى هاوآلتىء رؤذنامةى )مؤسسة مؤديرن ديالؤطى الحوار املتمدن( ضةند ضاالكيةك وتويذةى ئةم ئةنجامدةدريت، خوارةوة يةكيكة لةو ضاالكيانة.

هاوآلتيدؤسية8 [email protected]

ذمارة )781( ثينجشةممة 2011/11/10

ثرسى دةولةت لةباشوورى كوردستان

نـايــف حـةواتمـة: خؤرئــــــــــــاوا لةطةأل بة«عوسمانيكردنيكي« نويدانء ئةمةش دذديتةوة لةطــــــةأل دامةزراندني دةولـةتي كـورديدا

ثيشةكى: لةكؤتايى ئةم وتوويذةدا سياسةتمةدارء

رؤشنبيرى فةلةستينى نايف حةواتمة لةسةر

كاريطةرييةكانى بةهارى عةربى لةسةر ثيكةوذيانى ئاشتيانة طةالن دةوستيتء

هاوكات ئاماذة بةوةش دةكات كة خؤرئاوا لةطةل

ئةوةداية رؤليكى زياتر بدات بةسوونةكانء ئةمةش

ضانسى زيندوكردنةوةى خةونى عوسمانيية

نوييةكانى بوذاندوةتةوة، ئةوةش روندةكاتةوة

كةئةمةش خؤى بؤ خؤى دذى دامةزراندنى دةولةتى

كورديية.

ثرسي دةولةتي كوردستانءرؤلي هاوآلتي

كامةران بابان زادة

هاوآلتي بة ماوةي نزيك بة شةش مانطة رؤذنامةي كؤمةليك ضاالكي, رؤليكي ميحوةري لة ناو رؤشنبيرانء رؤذنامةوانانء ناوةندى روناكبيري كوردستاندا دةطيري, لة هةموو ذمارةكاني دؤسيةيةكي بؤ ثرسي دروستكردني تةرخان نةتةوةيي ق��ةوارةي كوردستانء دةولةتي بةو تايبةتي كؤري زنجيرةيةك ئاب مانطي لة كردووة, لة كاريطةريةي بةشدارية ئةو ئينجا سازكرد, دؤسيةية ئيستادا هةيةتي لة بةشداري دامةزراندني دامةزراوةيةك رؤشنبيراني هةولي ضركردنةوةي ثرسي ثةرةثيداني بؤ

من كوردستان, دةولةتي ستراتيذيةتي لةسةر قسةكردن ئاراستةي بة كوردستان ليردا نامةوي زياتر لةسةر ئةو هةولة جدية بدويم, كة ستاظي هاوآلتي دةستي داوةتي لةسةر ثرسي نةتةوةييء دةولةتداري, بةلكو دةمةوي ليرةوة بة ضةند خاليكي ثوخت بةبيرهينانةوةي بةستن ثشت بة بكةم ثرسة ئةو رةهةنديكي ضةند لةسةر قسة

ميذوويي بؤ واقيعي ئيستاو ئةو بزاظةي دةستي ثيكردووة: بة دابةشكردنيةتي طيروطرفت سةر بة سةركةوتن طرنطي بنةرةتيكي يةكةم/ سةر تةوةرةء اليةنةكاني ثةيوةست بةو طيروطرفتة, ثرسي دةولةتي كوردستانيش هةلوةشانةوةي لةطةأل نةتةوةيي دةولةتي سةرهةلداني قؤناغي بة بووة ثةيوةست بووة زاأل سةدة ثينج ماوةي بؤ شمولي دةولةتيكي وةك كة عوسماني, دةولةتي بةسةر زؤربةي نةتةوةكاني رؤذهةآلتي ناوةراست, بة خويندنةوةيةكي ميذوويي بؤ ئةو ثرسة بةردةم قةناعةتة, كة كؤسثي ئةو ئةو رؤذطارةو ساآلني دواتر دةطةينة دابةش بكةين بة سةر هؤكارة ناوخؤييء هؤكارة ئيقليميء هؤكارة نيودةولةتيةكان. هؤكارانة ئةو هاوتةريب خالي بة بكةين ثرسة ئةو سةيري ئيستاش هةتا ئةطةر كؤسثن لة بةردةم دروستبووني دةولةتي كوردستان, هةر فاكتةريك يان دوو فاكتةر

حزوري هةبوو بيت بة بي فاكتةرةكةي ديكة هةلي ميذوويي لة دةس ضووة.شكست دةولةتي ضارةنووسي بؤ كة )1920( سيظةر ثةيماني لةكاتي دووةم/ نيودةولةتي فاكتةري بوو, ريكخرا دةولةتي عوسماني ليكهةلوةشاوةي خواردووي عةرةبء ئةرمةنء ك��وردء نةتةوةكاني ضارةنووسي بؤ بووة كردندا لةقسة ضةركةسء هةموو ئةوانةي ثيش شةري يةكةمي جيهاني رةعةيةتي ئةو دةولةتةيان بةسةرةوة بووة, عيراقيك هيشتا دروستكردني لة قؤناغي بيرؤكةدا بووة, ئيران وةكو ليكهةلوةشاوةي ليهاتبوو لةبةردةم كيبةركي رؤذاني شةري يةكةمي جيهاني )1914-

بؤ بكات كار نةبووة حزورةي ئةو كورد 1922-1920 دريذايي بة كةضي )1918ثرسي دةولةتي كوردستانء كوردي كوردستاني باكور, كة ئةوكات ضةقي قورسايي دروستكردني بؤ بوون كةمال مستةفا ثشتطيري بووة, لةوي نةتةوةيي بزاظي دروستكردني لة كرد ئاشكرا خؤي مةبةستي دواتر ناشيوناليستةي قةوارة ئةو واليةتي كوردةكاني سةر كردة كاري ئةمة توندرةو, ناسيوناليستي قةوارةيةكي بكةنء بؤ خؤيان سةير ئوميد ئةنادؤأل وةكو لة كةمال موسليش شؤرشي مستةفا

كوردةكاني كوردستاني ئيرانيش بكةنة سةرضاوةي هاوكاري خؤيان.)سيظةر( بريارةكاني برطةو بة ضاوخشاندنةوة دووبارة بؤ كة )1922( لؤزان بةوةي كرد بةشداريان كةمال مستةفا نوينةري هاوشاني كوردان بوو, سازدرا

ثيكةوةذيان لةطةأل توركياي تازة هةلدةبذيرن لة جياتي جيابوونةوة. كاتيكي نوينةري كؤمةلةي طةالن لة سالي 1925 دةطاتة واليةتي موسأل, حكومةتي عيراق لةو ثةري ساوايدايةو بةريتانيا دةستي ثيوةطرتووة, كورد لةو راثرسيةدا لة نيوان توركياي كةمالء عيراقي تازة دروست بوو, يةكدةنط نةبووة بؤ سةربةخؤييء بة ئيرادةيةكي يةكطرتووانة نةهاتة دةنط هةتا فاكتةرة ئيقليميء نيودةولةتي ئةو كاتة بقؤزيتةوة بؤ ئامانجي دروستكردني قةوارةيةكي سةربةخؤ لة كوردستاني باشوور. لة شؤرشةكاني شيخ مةحمودء شيخ سةعيدي ثيرانء قازي موحةمةدء ئةيلولي دوو بةآلم بووة ناوخؤ ئيرادةي بووني رةنطدانةوةي راستة باشوور كوردستاني

فاكتةرةكاني ديكة حزوريان نةبووة.بؤ دةروازةيةك )2003( عيراق لة بةعس رذيمي رووخاني دوايي لة دووةم/ سياسيء ئيرادةي بة دةكرا هاتةكايةوةء نيودةولةتي ئيقليميء فاكتةري هةردوو لؤزان ضووينةوة بةآلم باس, بةر بخراية باشوور كوردستاني بؤ جةماوةري ئيرادةي نةبي هيض دةكرا رةتكردةوة, سيظةرمان دةرفةتي بةشانازيةوة لةبةغداء كورد ئةو حالةتي بقؤستايةوة بؤ ئةوةي قؤناغةكاني دواتر بة طرفتيك بة ناوي ناوضة شةري ئاسةوارةكاني ئةوكاتيش هةتا بةآلم نةبوويناية, طيرؤدة جيناكؤكةكانةوة ناوخؤء دوو ئيدارةييء دوو ئيرادةيي شثرزةيةكي لة واقيعي سياسي كورد دروست

كردبوو, كة خويندنةوةي دروست بؤ ئةو قؤناغة نةكري.سييةم/ هةرضي دةرفةتة ئةطةر ثيشتر كاري بؤ نةكرابي لة دةمي هاتنة ثيشةوةي ئةو دةرفةتة سوودي ليوةرناطيري, ئةطةر ئةمرؤ نةكريتة دةسثيك بؤ خؤسازدان بؤ ئةو دةرفةتانةي ثيشبيني دةكري وةكو بينةثيشةوة وةكو دةرفةتةكاني ديكة لةدةست

دةضي.هةروةها رابردوو ئةوةي سةلماند ئةطةر ئةو ئيرادةية لة شةقامي كوردستانء لة ناو نوخبةي رؤشنبيري كوردء كاية كؤمةآليةتيء ئةكاديميةيكاني خةلكي كوردستان وةكو ئيرادةيةكي بةهيز بةشداري نةكات نابيتة كارتيكي فشار بةسةر سياسيةكاني

كورد, دوور نية لة كاتي دةرفةتةكاندا وةكو رابردوو بة سوودي ليوةرنةطيري. حيزبيء شةري كوردستانة رؤشنفيكري نوخبةي شةقامء ئيرادةي ئةمرؤ ئةو هةر ئةمرؤ كردؤتةوة, كاأل كوردستان سياسيةكاني اليةنة ناو لة ئايدلؤذي ئيرادةيةية حكومةتء دةسةآلتي سياسي لة هةريمي كوردستان ناضار بةضاكسازي كورديء رؤشنفيكري نوخبةي ئيرادةي ئةمرؤ بةريوةبردن, سيستمي لة دةكات فشاري لةذير كوردستانة سياسيةكاني النة كردووة واي كوردستانة شةقامي توركياو ئيران بير لة شةري )كورد – كورد( تةنانةت ليدواني شةر ئاميزيش نةكةنةوة.

سياسيء رؤشنبيريء ضاالكي ريطةي لة ئيرادةية ئةم هةر دةكري بؤية كؤمةآليةتي خؤيةوة ئيرادةي بةهيز بؤ شةقامي كوردستان دروست بكات لة دةرفةتة رةخساوةكاندا ريطةنةدات دةنطي شةقامي كوردي حيسابي بؤ نةكري, سةكردايةتي وريا شةقامةش ئةو شةقامء ئيرادةي بة بكاتةوة ثةيوةست كوردستان سياسي

بكاتةوة بة مافة رةواو ئاساييةكاني خؤي.ليرةوة دةليم: دةبي رؤلي رؤذنامةي )هاوالتي( بةرز بنرخينين كة لة ضوارةم/ بؤ كردني ضاالك طرنطي ميحوةريكي بؤتة هاتووةء لةباردا دةرفةتيكي ثيشبيني عةرةبيء بةهاري شؤرشي كاتيكدا لة ئةمة ناوخؤيية, ئيرادة ئةو ثةرةثيداني ساأل )9( دواي نةيانتواني عيراق سياسيةكاني هيزة نيودةولةتيء فاكتةري

ئيرادةيةكي يةكطرتوو بؤ دامةزراندنةوةي عيراقيكي يةكطرتوو دروست بكةن. ئةمة لةكاتيكدا خةباتي سياسي كورد لة قؤناغي كيشةي ناوخؤيي ثةيوةست بةو دةولةتانةي كورديان ثيوة لكاوة ضؤتة دةري, شةثؤلي طؤرانكاري سياسي طةورة ريطةضارةي لة بير ناضاركردووة نيودةولةتيةكاني ئيقليميء هيزة هةمووالوة لة دةليم ليرةوة بؤية ناوضةكة. لة ئارامي ئؤقرةييء ضةسثاندني بؤ بكةنةوة تازة دةستخؤش بؤ ئيرادةي يةكطرتوانةي بزاظي نوخبةي كوردي كة دةيةوي كار لةسةر ثرسيكي وا طرنطء ضارةنووسساز بكات, دةستخؤشي لة هةموو ئةوانةي بة جدي لة سةر ئةو بابةتة بة نووسينء ضاوثيكةوتنء ضاالكي جؤراوجؤر بةشداري دةكةن, دةستخؤشي لة ستاظي هاوالتي كة كؤنداكتيكي بةهيزي دةنطء رةنطة جياوازةكاني نوخبةي كورد بووة لة ماوةي ئةو ضةند مانطةي ثيشوو بؤ ئةو ئامانجة ستراتيذية

طرنطة.

بابةتيسةربةخؤيي باشوري سودان بة تةواوةتي

جياوازة، سودان لةم ضةند دةيةيةي دواييدا «دةولةتي ثيكهاتةكان« نةبوو، بةلكو بةدريذايي

سي دةية؛ ضووة ناو ئةزمووني ئيسالميةوة لة فةرمانرةوايةتييدا و كةوتة نيو جةنطيكي دريذخايةن كة دوو

مليؤن مرؤظي عةرةبي سودان و ئةفريقيةكان

بوون بة قوربانيتيايدا

Page 10: hawlati781

هاوآلتى لةندةن – سةردار ئةمين

ساالنيكة دونياى سةرمايةدارى سةختى قةيرانيكى دووض���ارى لة كة بوتةوة دراوي��ى و ئابورى رابووردوودا سالى ٨٠ ئةم ماوةى وينةى نةبووة. بةهوى ئةم قةيرانةوة و بوون نابووت بانك ذمارةيةك ضةند ووالتيكيش نزيك كةوتونةتةوة وةك ج��ا . ب���وون ن��اب��ووت ل��ة ئةم خوى راستةو دةرئةنجاميكى بةردةوامة، ئةمرو تا ،كة قةيرانةى هيض نزيكيشةوة يان دوور لة و ديار ليى دةربازبوون ئاسويةكى مال ك��ارو م��روظ ملوينةها نيية. وموضةى خانةنيشينى لةدةست داوة، زيندةطى لةم ووالتاندا تا ديت بةرةو دونياى دانيشتوانى دةضي، خراثتر الوان بةتايبةتى س��ةرم��اي��ةدارى دلةراوكييةكى و ترس سايةى لة لة ترس دةك��ةن، ذيان بةردةوامدا موتةكة كةوةك ناديار ئايندةيةكى

بةروكى الونى طرتووة.ك���رداري���ك ث��ةرض��ة وةك بةرانبةر ووالتانة ئةم دانيشتووانى ووالتانى زورب��ةى لة قةيرانة، ئةم دنياى سةرمايةداريدا بزوتنةوةيةكى دةرةوةى لة نارةزايى خورسكى س��ةرك��ردةى و سياسى حيزبى هاتوتة ب��ووةو دروس��ت كاريزما خورسكة بزوتنةوة ئةم مةيدان. ستايلة و م��ودي��ل ش��ي��وازو ب��ةم ثايتةختى لة جار يةكةم نوييةوة ناوةراستى لة )مةدريد( ئيسثانيا بةوةى هةلدا سةرى ئاياردا مانطى طورةثانى ئيسثانى الوى س��ةدان كردو داطير مةدريديان سةركى هةلداو تيا ض��ادري��ان س��ةدان و ئامانج و خويان نيشتمانى كرديانة ئةمروش تا وة داواكارييةكانيان و ناسراوة كة بزووتنةوةية، ئ��ةم بةرداوامة. ،٥/١٥ بزوتنةوةى بة دوابةدواى ئةم ئةزموونةى ئيسثانيا، تيكوشان، تازةى موديليكى وةك ثةرييةوة بو ئةو بةرى ئوقيانووسى نيويورك شارى الوانى و ئةتلةسى ول ستريتيان داطير كرد و لةويشوة ضةند كةنةداو بو كرد تةشةنةى ئةم ئيستا ئةمةريكا. كةى شاريكى شةثولى نارازى بوونة لة نزيكةى ٣٦

شارى ئةمةريكادا بةردةوامة.

ئةمةريكادا لة بزووتنةوةكة نةوةستاو بةلكو لة زوربةى ووالتانى

و ئاسيا ووالتيكى ضةند و ئةوروثا ئوستوراليا ونيوزالندة سةرى هةلدا. كة ئةوروثا ووالتانةى لةو يةكيك بزووتنةوةية ئةم ئةمةريكا دواى دوو بةريتانياية، هةلدا سةرى تيايا لة ئاثوورةيةك لةمةوبةر هةفتة تةنيشت ن���ارازى ت��ورةو خةلكى كةنيسةى سان ثوليان كردة بارةطاى ضادريان دةيان و بزووتنةوةكةيان مةزةندة ذم��ارةي��ان كة تياهةلدا دةكريت بة ٣٠٠ بو ٤٠٠ نارازييةوان، ئةم شوينة ، لةوين كة بةشةو روذ لةندةنةوة، بورةسةى لة نزيكة زور دةضيت هةفتةيةك نزيكةى بو ئةوة خةلكى ل��ة دى دةستةيكى ك��ة لةم دوور ميليك نزيكةى ن��ارازى بة ك���ردووة ثاركيكيان جيطةية بة بزووتنةوةكة دووةمى بارةطاى هةلداوة، تيا ضادريان شيوة هةمان شوينة، دوو ئةم كة باسة شايانى تيا خوى بارةطاى بزووتنةوةكة كة جةرطةى ناو دةكةويتة هةلداوة، ئةم مالييةكانى دةزطا دامو و بانك سوورن نارازييةوان ووالت���ةوة. ل��ةس��ةر ئ���ةوةى ك��ة ئ��ام��ادة نين تا بهيلن ب��ةج��ي شوينةكانيان وة دى نةيةتة داخوازييةكانيان بةريتانيا ترى لةشارةكانى بةتةمان

كةمثينى نارازى بوون دةستثيبكةن.

ئامانج و داخوازييةكانىئةم بزوتنةوةية

١. دادثةروةرى لة دابةشكردنى سةروةت و سامانى كومةاليةتيدا

بيكاران بو كار دوزينةوةى .٢لة دةركردنى خةلك كة وازهينان و

سةر كارسيستةميكى هينانةدى .٣دي��م��وك��راس��ى راس��ت��ةق��ي��ن��ة كة مافى كومةلطا ئةنداميكى هةموو لة بكات بةشدارى هةبيت ئ��ةوةى

دروستكردنى بريارداسيستةمى ض��اك��ك��ردن��ى .٤

ثةروةدةو خويندنبو س��ن��ووري��ك دان��ان��ى .٥و كوثةرتيظ و بانك دةس��ةالت��ى

كومثانيا طةورةكان.لة ريشةيى ضاكسازييةكى .٦

سيستةمى حوكمرانيكردندا

خةسلةتةكانى ئةم بزووتنةوةية كة دةكري دانيشتوانى كوردستان

سوودى ليوةرطرنب��زووت��ن��ةوةي��ة، ئ���ةم .١

ب��ةدةر خورسكة، ئةزموونيكى و ئاديولوجيا سياسي، حيزبى لة

سةركردةيةكى كاريزميئاشتى بزووتنةوةيةكى .٢وةختة ساتة ئ��ةم تا خ��وازان��ةي��ة شيوازةكانى بو بردن ثةنا لة دورة

توندوتيذي٣. بروايان بة دايةلوط هةية بو

طةيشتن بة داخوازييةكانيانئيعالمى دةزط��اي��ةك��ى .٤بةلكو نيية، ثشتةوة لة دياريكراوى هةموو ثةيوةندييةكانيان بة جيهانةوة لة ريطةى ئينتةرنيت و فةيسبووك و

تويتةرةوةيةهةموو ل��ة تيكةلةيةكة .٥و ك��اردار لة كومةلطا تويذةكانى

بيكار، تةمةندارو الو ،ذن و ثياو٦. لة باوشى ئةم بزووتنةوةيةدا لة جياجياكان ب��وض��وون��ة بيرو جيطةيان هارمونيدا ثةيوةنييةكى ئةنارشيستةكان، وةك ب��وت��ةوة. س��وش��ي��ال��ي��س��ت، ك��وم��ون��ي��س��ت، و ديندار ناسيوناليست، ديموكرات، بيدين، كرستيان، موسلمان و بوودي

تيكةليكى لة ثيكهاتووة .٧رةنطينى كومةلى رةطةز و نةتةوةى

ئيسثاني، ئينطليز، وةك: هةمةرةنط سكوتي، هيدني، طريكي، ئةلماني، ئةفةريقاى ئاسوري، كورد، عةرةب،

وئاسياويكةسانى لة ثرة بزوتنةوةكة .٨موسيقار، نيطاركيش، هونةرمةند، بة ك��ة طورانيبيذ، و سةماكةر كةمثةكةيان ناو ذيانى بةهرةكانيان

مانادار كردووة

ذيانى ناو ئةم كةمثةلة بزوتنةوةية ئ��ةم ضاالكى ١٠٠٠م لة كةمتر روبةريكى سةر كةنيسةى موولكى كة دووجاية لةندةنة، كوئوثةرتيظى و ثول سان ضادريان دةي��ان بة روب��ةرةدا لةم لةسةر كومةلطايةكيان و هةلداوة دروس����ت ك����ردووة ب��ة ه��ةم��وو ثيداويستيةكانى ذيان و بةشيوةيةكى تيادا زيندةطى شارستانيانة زور ئةنجام تيا ضاالكييةكانى و دةكةن دةدةن. ئةم كةمثة لة طونديك دةضي بذى تيادا ط��ةورةى خيزانيكى كة بنةماى لةسةر ثةيوةنديةكانيان كة تيطةيشتن و خوشةويستى و ريز يةكتر و هاوسوزى و يارمةتى و

قةبوول كردن وةستاوة. بو برياردان لة سةر هةر مةسةلةيةك دةطةرينةوة

بو ثرنسيثى ديموكراسيانة.

ذيرخانة مروييةكانى ناو ئةم كةمثة١. ضادريك كة كراوةتة قاوةخانة و خوبةخشانة كارى تيدا دةكري و بة

خورايى ضاو قاوة ئةدري بة خةلكك���راوةت���ة ض����ادري����ك .٢خوبةخشانة و ضيشتخانةيةك خواردنى تيدا دروست دةكريت و بي

ثارة دةيدةن بة خةلكدانيشطاى كراوةتة ضادريك .٣روذان���ة ب����ةردةوام كة كامثةكة كورى و دةوتريتةوة تيا سيمينارى ضادرى لةناو دةبةستريت. تيادا كة هةية كتيبخانةيةك دانيشطاكةدا

ئةتوانن كتيبى ليبةرن بو خويندنةوةك��اروب��ارى ب��و ٤. ض��ادري��ك

ياساييبارى ك��ارو ب��و ض��ادري��ك .٥

تةندروستي٦. ضادريك بو ميديا و ئينتةرنيت

ناو ثاراستنى ض���ادرى .٧كةمثةكة

و رينمايى ب��و ض��ادري��ك .٨

زانياري٩. ضةند بةرميليك بو خاشاك و

ثيسي١٠. ئاودةستخانة

بضوكى مووةليدةيةكى .١١كارةبا درووستكردن

ئةم ثيويستييةكانى خةرجى خةلك كة ديت ثارانةوة لةو كةمثة ريكخستنى بو دةك��ات. تةبةروعى كة هةية كوميتةيةك ك��ارة ئ��ةم خةرجى و داه��ات سةرثةرشتى

دةكات.

كورد و ئةم كةمثةكةمثةدا ئةم ناو طوشةيةكى لة لةاليةن مامناوةندى ضادريكى كريكارانى ث��ارت��ى ه��ةواداران��ى هةلدراوة، ك( ك )ث كوردستانةوة دروشمى بة ضادرةكة دةرةوةى ثارتةكة و وتةى ئوجةالن رازاوةتةوة، لة ناويشةوة وينةى طةورة طةورةى ئوجةالن و ئاالى هيزى طةريالى ئةم ثارتة رازاوةتةوة، نوين و ثيخةف لة و ناميلكة راخراوة، ضادرةكةدا ناو ئينطليزى و توركى زمانى بة بةيان و خويان خويندنةوةى بو دانراوة

بة خةلكدا بةسةر بالوكردنةوة بو ذمارةيةك بةبةردةوامي ثارة، بي ضادرةكةدان ناو لة كض ك��ورو لة رويةكى بة دةرةوةن، لة يانذى بةحةماسيكى و خوشةوة و طةش خةلكةوة ب��ةدةم شورشطيرانةوة دين. زمانزانى زور باشيان هةية كة ئةمروى بارودوخى باشى بة زور

كوردستانى باكور راظة دةكةن. الويكى كةمثةدا ئ��ةم ن��او لة ناو ي)كازراني( بة زورضاالك هةية كة بة رةطةز ئاسوريية و لة دهوك لة دايك بووة و زياتر لة يونان و نةمسا دةذي، كة بة كورديةكى جوان دةدوا، هونةرمةنديكى من ط��ووت دةى وتيثيكمان ميوزيكيشم و جيهانى

هةية.كة طووت دةيان برادةرانة ئةم كاتذمير ١٠/٢٧ روذى ئيوارةى كة سةرئيخبارى لة ئيوارة ى ٧ضادرةكةياندا لةناو ضةك طواية ذمارةيان كة ثوليس هيزيكى هةية، لة و ب��وون ثوليس ٤٠ نزيكةى هةبووة تايبةت هيزيكى ناويشياندا بة ضةكةوة و سةطيكى ثوليسيشيان ثيبووة، لة ئاسمانيشةوة هةليكوثتةر هيزة ئةم لةثر بووة بةسةريانةوة نزيكةى بةسةريانداو داوة خوى ثرسيارو و ثشكنين خولةك ٤٥ثاش داوة، ئةنجام ليكولينةوةيان ، ن��ةدوزي��وةت��ةوة هيضيان ئ��ةوةى بكةن ليبووردن داواى بيئةوةى بةالم بةجيهيشتووة، ضادرةكةيان دانيشتوى كة بوون دلخوش بةوة خةمخورو زور كةمثةكة ن��او ثشتطيريكةريان بوون، بةثيى قسةى نوينةرةكانيان، طومانيان لة حكومةتى شوظينييةكانى توركة و ت��ورك دانيشتوى ئةم ووالتةن كة خةبةريان

ليدابن.

دواين هةوال دةربارةى ئةم كةمثة ١٠/٣٠ دةكاتة كة دويني .١رابةرى كةنيسةى سان ثول كة ناوى كارةكةى لة دةستى نولسة طريم ل��ةروذان��ى ه��ةروةه��ا كيشايةوة. ترى كارمةندى دوو ثيشوتردا

كةنيسةكة وازيان لة كارهيناوة.كةنيسةو و ث��ول��ي��س .٢ ٤٨ دوينى لةندةن كوثةرةتيظى داوة كةمثكة بة مولةت كاتذميريان بو ثةنا دةنا ضولكةن ئةو شوينة تا داطا فةرمانى بة كة دةب��ةن دادط��ا

ضادرةكان ال بةرن.

هاوآلتي

وادةي نزيكبوونةوةي لةطةل ئةمةريكا هيزةكاني كشانةوةي لةعيراق كة كةمتر لةشةست رؤذي ماوة، كيشةيةكي نوي سةريهةلداوة ع��ي��راقء حكومةتي ل��ةن��ي��وان دةسةآلتداراني ئةمةريكادا، ئةوةيش زيندانيكراوانةن ئ��ةو كيشةي وآلتاني خةلكي ناعيراقيينء كة كاري بةهؤي لةعيراقدا ديكةنء دةستطيركراون. توتدوتيذييةوة ي��ةك��ي��ك ل���ةوان���ة ئ��ةن��دام��ي��ك��ي لوبنانيية حيزبولآلي ثلةبةرزي لةعيراقء ٢٠٠٧���ةوة لةسالي كة ئةمةريكاوة هيزةكاني لةاليةن

دةستطيركراوة.عةلي موسا دةقدوق

راثؤرتيكي زةمان رؤذنامةي بةو سةبارةت بآلوكردووةتةوة ئاماذة تيايدا حيزبولآلء ئةندامةي بةوة دةكات كة كتوثر ناوي »عةلي باس سةر كةوتة دةقدوق» موسا ئةمةريكادا لةسةربازطةكاني كة لةبةرئةوةي ك���راوة، دةستطير لةنيوان طرييةك بووةتة دةق��دوق بةثيي ع��ي��راق��دا. ئ��ةم��ةري��ك��اء ئةمةريكاء نيوان ريككةوتننامةي دةستطيركراوةكاني دةبيت عيراق لةطةل ئةمةريكا هيزةكاني الي ئةمةريكادا، هيزةكاني كشانةوةي رادةستي حكومةتي عيراق بكرينةوة. ٢٠٠٧���ةوة لةسالي دةق��دوق، دةس��ت��ط��ي��رك��راوةء رؤذن��ام��ةي

بةئةفسةريكي تايمز نيويؤرك يةكيك لوبنانيء دياري حيزبولآلي ناوي تةقينةوةكان لةثسثؤراني ئةندامي ئةو كة بةتايبةتي بردووة، ريكخستنةكاني ٢٨٠٠ي يةكةي

حيزبولآلية.دةيانةويت ئةمةريكييةكان دةق�����دوق ت��ةس��ل��ي��م ب��ةب��ةغ��دا يةكيكة كة بةوثييةي نةكةنةوة، ناعيراقييةكان. دةستطيركراوة لة فشاريان لوبنان، ئيرانء ب��ةآلم خستووةتة سةر حكومةتي عيراق تا دةقدوق لةناو ليستي ئةو طيراوانةدا ئةمةريكا دةب��ي��ت ك��ة داب��ن��ري��ت عيراقيان حكومةتي رادةس��ت��ي زيندانةكاني بيانباتة بكاتةوةء ئاخؤ ئةوةية ثرسيارةكة بةغداوة. لوبنانييةي دةستطيركراوة ئةم تاقيكردنةوةيةك دةبيتة حيزبولآل بؤ حكومةتي عيراق ئاخؤ دةتوانيت خؤي بريارةكاني سةربةخؤبووني برياري ملكةضي ياخود بثاريزيت،

ئيرانء حيزبولآلي لوبناني دةبيت. عيراقي ئةمةريكاء بةرثرساني يةكطرتووةكان وياليةتة دةلين هيشتنةوةي ب��ؤ ه���ةول���دةدات لةعيراقدا دةستطيركراو طرنطترين لةكاتيكدا ئةمةريكادا، لةدةستي ماوة رؤذي لةشةست كةمتر كة ل��ةوآلت ئةمةريكا ه��ي��زةك��ان��ي

ثاشةكشة بكةن.تا ئيستا روون نيية ئاخؤ بةغدا بداتة دةقدوق بةوةي دةبيت رازي هاتو ئةطةريش ئةمةريكا، دةست

ئةو ئةمةريكا ئايا رووي��دا، ئةوة دةستطيركراوة بؤ كوي دةبات؟

طوماني دةق��دوق، موسا عةلي ئةوةي لةسةرة كة لةسالي ٢٠٠٧دا داناوة رفاندني ثرؤسةيةكي ثالني ثينج كوذراني هؤي بووةتة كة

سةربازي هيزةكاني ئةمةريكا.

ئةطةري هةية عيراق ئازادي بكاتترسي ئةمةريكا ياسادانةراني ئةمةريكا ئةطةر كة هةية ئةوةيان

دةسةآلتي دةست بداتةوة دةقدوق نةتوانيت بةغدا حكومةتي عيراقي، بكات. ئازادي بثاريزيتء ناوبراو رؤذنامةي راثؤرتةكةي لةدريذةي بةرثرسي دوو كة هاتووة زةماندا ناوي نةيانويستووة كة ئةمةريكي رايانطةياند بكةن ئاشكرا خؤيان ئيدارةي سةرؤك ئؤباما، حةزدةكات ئةمةريكا رادةستي دةقدوق بةغدا، دةقدوق ضارةنووسي بةآلم بكات. ئ��ةوةي ء ئةمةريكييةكان الي

دةبيتة بةسةردينن، ضي ئاخؤ رووبةرووي كة كيشة طةورةترين ئؤباما دةبيتةوة كة ئيستا سةرقالي

كشانةوةي هيزةكانيةتي لةعيراق.كةمبوونةوةي س����ةرةراي زؤر ب��ةرادةي��ةك��ي توندوتيذيي هيماي هيشتا ب��ةآلم لةعيراقدا، بةغدا تواناكاني لةسةر ثرسيار لةطةل مامةلة ضؤن ئاخؤ كة هةية لةناويشياندا دةكات، توندرةوةكاندا تؤمةتبارة كة دةقدوق موسا عةلي

راهيناني م��ةش��قء ك��ة ب���ةوةي كردووة عيراقيي بةتوندرةواني بةكارهيناني ضؤنيةتي لةبارةي ء »م��ؤرت��ةر» مووشةكهاويذي

جؤرةكاني ديكةي مووشةك.وتي ئةمةريكي بةرثرسيكي ئةمةريكا ئاخؤ نيية روون هيشتا رادةستكردني داواي بةفةرميي نا، يان لةبةغدا كردووة دةقدوقي ئاطاداري سةرضاوةي دوو بةآلم بةرثرسيكي يةكيكيان كة عيراقي كرد ئاشكرايان عيراقة سةربازيي يةكطرتووةكان وياليةتة حكومةتي ئةو ك���ردووة داواي بةفةرمي

زيندانيية لةعيراق وةربطريتةوة.سةربازييةكةي بةرثرسة ع��ي��راق وت��ي ئ���ةوان داواي��ان��ن ك���ردووة وةري��ب��ط��رن��ةوة، ب��ةآلم رازي كردووةتةوةء رةتي عيراق دةقدوق بةرادةستكردني نةبووة

بةئةمةريكا.ئيدارةي طةورةي بةرثرسيكي ئؤباما الي خؤيةوة ئاماذةي بةوةدا لةئاراداية جدديي »وتوويذي كة مامةلةكردن ضؤنيةتي لةبارةي دركاندني بةبي ناوبراودا»، لةطةل

وردةكاريي ئةو مامةلةكردنة.ئيرانء لوبنان لةهةولي

وةرطرتنةوةيدان٢٠٠٧دا ل��ةئ��ازاري دةق���دوق، خؤي س��ةرةت��ا دةستطيركراء هيزةكاني ثيشانداوة، بةكةروآلل ئةمةريكا بةوة تؤمةتباريان كردووة ئيراني قودسي فةيلةقي بؤ كار كة

١٩٨٣ش���ةوة لةسالي دةك���اتء ثةيوةنديي بةحيزبولالي لوبنانييةوة

كردووة.سةربازييةكةي بةرثرسة مةرزوق كة كرد ئاشكراي عيراق لةطرتووخانةكاندا لةيةكيك ئيستا كة هيزةكاني ئةمةريكا بةهاوبةشي دةبةن، بةريوةي عيراقدا لةطةل ضةند لةكاتيكدا ك��راوة، دةستطير لةلوبنان، ل��ةئ��ي��رانء كةسيك

لةهةولدان بؤ وةرطرتنةوةي.ب��ةث��ي��ي وت���ةي ب��ةرث��رس��ة لوبنانييةكان، ئيرانيء عيراقييةكة، دانوستانةوة وت��ووي��ذء ل��ةري��ي لةهةولي عيراقي، حكومةتي لةطةل

وةرطرتنةوةي دةقدوقدان.ئاخؤ نيية روون هيشتا بةآلم ضووة لةعيراق دةق��دوق ئةطةر ضؤن ئيدارةكةي، ئؤباماء دةرةوة، ثيناضيت دةكةن. لةطةل مامةلةي زينداني وةك بيت بةنياز ئةمةريكا بكات، لةطةلدا مامةلةي طوانتانامؤ لةبةرئةوةي ئؤباما بةليني داوة ئةو

طرتووخانةية دابخات.سيناتؤري م��ةك��ي��ن ج���ؤن ديكةي ياسادانةري ١٨ كؤمارييء ئةمةريكا، ثيراني ئةنجومةني ئةمةريكا »ئةطةر هؤشياريياندا دةقدوق وةرنةطريت لةعيراقييةكان، دةك��ري��تء ئ��ازاد بيطومان ئ��ةوا شةرء طؤرةثاني بؤ دةطةريتةوة دذ تيرؤريستييةكاني ضاالكيية بةرذةوةندييةكاني، ء بةئةمةريكا

دةستثيدةكاتةوة».

هاوآلتي

بزووتنةوةى دذة سيستةمى سةرمايةدارى لة ناوةراستى شارى لةندةندا

ئةمةريكا داوا دةكات ئةنداميكي زيندانيكراوي حيزبولآل لةعيراق، لةطةأل خؤي بباتكيشةي زيندانة ناعيراقييةكان لةنيوان عيراقء ئةمةريكادا دروستدةبيت

تايبةت ذمارة )٧٨١( ثينجشةممة ٢٠١١/١١/١٠

Page 11: hawlati781

مةم بورهان قانع

بةشي سييةملةالثةرةى دواتردا )43(، دةنوسيت: ».. زؤربةى ئةوانةى وانةكانيان لةبوارى مامؤستاى دةوتةوة، رؤذنامةنوسيدا وانةى زمانى ئينطليزىء نوسين بون». هيناوةء لةكويوة قسةيةى ئةم نازانم تويذينةوةيةكى يان بةلطةيةك، ض لةبةردةستداية كة بيسةلمينى زانستيى وانةى لةسةرةتادا ئةوانةى هةموو مامؤستاى دةوتةوة، رؤذنامةنوسييان ئينجا بون، نوسين ئينطليزىء زمانى مةبةستى ضيية لةمامؤستاى »نوسين»؟! دةك��ات؟ ك��وى باسى ئةمة هةروةها ئةطةر مةبةستى بةشى رؤذنامةنوسيى ثةيمانطةى تةكنيكيى سليمانيية )كة من دةرضونى خولى يةكةمين خويندكارى بوم(، ئةوا راست نييةء مامؤستاكان وا نةبون، تيياندا بوو ماجستيرى لةبوارى خواليخؤشبوو كة هةبوو، راطةياندندا يةكيك عومةر، عةلى فاروق مامؤستا

بو لةوانة.

بةطيل زانينى خوينةران!بة سةبارةت )44(داء لةالثةرة رؤذنامة لةروى ناوةرؤكةوة، »تويذةر» ثيناسةيةكمان دةزان���ىء بةطيلمان س��ةب��ارةت ب��ة »رؤذن��ام��ة ل��ةروى ناوةرؤكةوة» بؤ دةكات، كة بةمجؤرةية: راطةياندنء لةهؤيةكانى »هؤيةكة بيروبؤضونء دةربرينى بؤ كةناليكة شيوةكانى لةريطاى زانيارى طةياندنى ثيكهاتون كة رؤذنامةنوسيى، نوسينى راثؤرت، ريثؤرتاج، وتار، )ه��ةوال، لة ئةمةيش بؤ كاريكاتير»ء ستون، وينة، 152ء ،151( الثةرةكانى بة ئاماذةى 153(ى كتيبةكةى دكتؤر سامى زوبيان ثيكردء ئاماذةم ثيشتر كة ك��ردوة، )واتة ئةويش كوردىء كردومةتة من تويذةر( ثشتى بةسةرضاوة عةرةبييةكة بؤ ط��ةرام��ةوة كاتى ب��ةآلم بةستوة، الث��ةرةي��ةى س��ى ئ��ةو خويندنةوةى تويذةر ئاماذةى ثيكردوة، دوورء نزيك بةمةيش نييةء تيدا لةوجؤرةى شتى خوينةران »تويذةر» دةردةك��ةوي��ت لةطفتوطؤء )لةكاتيكدا بزانيت بةطيل هةلسةنطاندنى ياريدةدةرة ثسثؤرةكانى ئةو وا س��ةر!( ضوةتة بؤى زانكؤدا سةرضاوةية دةخاتة رو، بيئةوةى شتى ثيناسةية ئةو لةوة، بى بيت. تيدا واى يةكيكة كة »وت���ار»، هةلةيةء زؤر لةهونةرةكانى رؤذنامةنوسيى، »ستونى يةكيك بةتةنها رؤذنامةنوسيى»، رؤذنامةنوسيى، لةهونةرةكانى نيية ضؤن وةك لةوتار، بةشيكة بةلكو لةوتارى بةشيكة »سةروتار»يش، رؤذنامةنوسيى، بةآلم طوزارشت لةراى دةك��ات. رؤذنامةيةك هةر رةسمى نيية يةكيك »كاريكاتير»، هةروةها لةهونةرةكانى نوسينى رؤذنامةنوسيى، مامةلةى طرافيك وينةء وةك بةلكو لةطةلدا دةكريت، نةك هونةرى نوسينى

رؤذنامةنوسيى بيت.ه���ةر ل���ةم الث����ةرةي����ةدا، بؤ بؤضونيكى بؤ رؤذنامة، ثيناسةكردنى نوسةرء كؤمةلناس »ريبوار سيوةيلى» بضوكةكان» شتة »دنياى لةكتيبى طةراوةتةوة، كة دةلى: »رؤذنامةطةريى؛ جؤريكة لةراظةكردنى دونياء مةيدانيكى راظة خستنةروى بؤ ديموكراتيية

جياوازةكان لةسةر دونيا».رستةيةكى ه���ةر ت���وي���ذةر، كة كةوتبيت، بةرضاو لةشوينيكدا هةر يان »رؤذنامةطةريى»، لةبارةى بابةتيكى ديكةى ثةيوةنددارةوة بوبيت، طواستويةتييةوة، هاتوة يةكسةر بيئةوةى لةزانياريىء هةلسةنطاندنةكانى يةكيك لةكاتيكداية ئةمة ببيتةوة، دلنيا ضؤن ئةوةية »تويذةر»، لةئةركةكانى تاضةندة هةلدةبذيريتء سةرضاوةكان متمانةيان تويذينةوةكةى نوسينى بؤ ثيدةكاتء سوديان ليدةبينيت، لةكاتيكدا »رؤذنامةطةريى» لةسةر رايةى ئةم خراوةتةرو، راى ثسثؤريكى ئةكاديميى ناكريت نييةء رؤذنامةطةريى بوارى ميديا ب��وارى زانستيى رايةكى وةك زؤر رايةكة لةوة، بى بكريت، هةذمار ثيناسةيةك، وةك دةكريت طشتييةء »شانؤ» »كتيب»، ب��ةرى بة بكريت »فةلسةفة»، »نيطاركيشان»، »سينةما»، بوارى كايةء دةي��ان »ض��ي��رؤك»...ء ديكة، كة جؤريكن لةراظةكردنى دونياء مةيدانيكى ديموكراتيشن بؤ خستنةروى

راظة جياوازةكان لةسةر دونيا.ميديادا، ئةركةكانى )ج(ى لةخالى

تويذينةوة )45(ى الثةرة كةوتوةتة كة ثشتى »تويذةر»ةوة، ضاثكراوةكةى بةناوى بةستوة بةسةرضاوةيةك سالى كة للتأريخ« كمصدر »الصحافة بةر سال )57( واتة ضاثكراوة، 1960لةكاتى طفتوطؤكردنى ئةم تويذينةوةية، لةكاتيكدا نةك سال بةسال، بطرة مانط ئةركء م��اوةدا، لةكةمترين بةمانطء طؤرانكاريىء قابيلى ميديا وةزيفةكانى ئ��ي��زاف��ةك��ردن��ى ئ��ةرك��ى دي��ك��ةن.. ئةركةكانى خستنةروى بؤ هةربؤية، ميديا(، ناوةنديكى )وةك رؤذنامة سةرضاوةء بةتازةترين ثيويستمان ترين زانستى باوةرثيكراوترينء

سةرضاوةية.

جياكردنةوةى رؤذنامةىتايبةتمةندء ثرؤفيشنال!

»تويذةر» الث��ةرةي��ةدا، لةم هةر رؤذنامة جار هةندى ....« دةنوسيت: ثرؤفيشنالةكانيش ء تايبةتمةند رؤذنامةى واتة البدةن». ليى نةتوانن »تايبةتمةند»ى وةك جؤريكى رؤذنامة وةك »ثرؤفيشنال»يش ريزكردوةء ئةمة كة رؤذنامة، ديكةى جؤريكى

لةكؤميديا زياتر بةوالوة ضيديكة نيية.نوكتة ئةوةية، هةر لةم الثةرةيةداء وتاريك بة ئ��ام��اذةى ل��ةث��ةراوي��زدا، لةاليةن 1995دا لةسالى كة ك��ردوة هةردو رؤذنامةى »واشنتؤن ثؤست»ء بآلوكراوةتةوة. تايمز»ةوة »نيويؤرك دواتر بؤ راستى قسةكانىء ئةو وتارةى بآلوكراوةتةوة، 1995دا لةسالى كة بةناوى سةرضاوةيةك بؤ طةراوةتةوة سالى كة الجماهريي»، املجتمع »صحافة ئةو وات��ة ضاثكراوة. لةرياز 1977سالى روداوةى ئةو باسى كة كتيبةى 1995 دةكات، بةثيى »تويذةر» بيت، 18

سال بةر لةو روداوة ضاثكراوة!»تويذةر» ئ��ةوةي��ة: ك��ارةس��ات؛ ،)46( دوات�������ردا ل����ةالث����ةرةى رؤذنامةنوسيى دةستثيشخةريى األخبار»! »سبق بة كردوة صحفي( )سبق خويندكاريكى كارةساتيكة؛ ض ئةمة كة تويذينةوةكةيدا، لةنيو ماجستير ضةند كة دكتؤريكة، بةسةرثةرشتى راوي��ذك��ارى دك��ت��ؤرة ئ��ةم ساليكة سةرؤك كؤمارى عيراقة بؤ كاروبارى واتة صحفى«، »سةبقى راطةياندن، سةبقى رؤذنامةنوسيى، بة »سبق األخبار«

بنوسيت؟!

توانجى سياسيى!ل��ةالث��ةرةى كارةساتترء ل��ةوة ل��ةخ��س��ت��ن��ةروى )47(دا، دوات����ر رؤذنامةنوسيدا، هونةرى شيوةكانى ض ئةمة نوسيوة! سياسيى» »توانجى السياسيى»، »تعليق نةخويندةوارييةكة، بكريتة توانجى سياسيى؟! كة مةبةست »كؤمينتى السياسيى»، »تعليق ل��ة سياسيى»، يان ليدوانى سياسيية لةسةر سياسيي؛ دياردةيةكى يان روداوي��ك، يان سياسيى، ضاوديريكى لةاليةن كة كارةكتةريكى ياخود رؤذنامةنوسيك، بةآلم روو، دةخريتة سياسييةوة تويذةر وا تيطةيشتوة »تعليق» بةماناى خةلك هةندى توانجةى ئةو »توانج»ة، دةدةن! ديكةى لةخةلكى جادة لةسةر بةهونةرةكانى سةبارةت دواتر هةر رؤذن��ام��ةن��وس��ي��ى، »راث�����ؤرت»ى يةكيكة كة بيخاتةرو، لةبيركردوة

لةهونةرة زيندوةكانى رؤذنامةنوسيى.لةثةرةطرافى دواتردا، كة خالى )8(

ى بؤ داناوة، نوسيويةتى: »بةكارهينانى هاوشانى بةشيوةيةك ئاسان زمانيكى بيت خةلكى هؤشياريى ئاستى ئةو هةمان بؤ ئةمةيش بؤ بةطشتى»ء عةلى دلشاد دكتؤر موحازةرانةى ثيكرد، ئاماذةم ثيشتر كة طةراوةتةوة؛

دلشاد »د. ثيناسةيةى ئةو لةكاتيكدا عةلى» بؤ زمانى رؤذنامةنوسيى، وةك يةك بةسةر هةموو ناوةندةكانى ميدياء رؤذنامةنوسيى، شيوةكانى ج��ؤرء )تةعميم( واتة بطشتينرين، ناكريت

بكرين.ك����ارةس����اتء وي���ران���ى ئ��ةم الثةرة ليدةكات وامان تويذينةوةية بةثةرةطراف ثةرةطراف ب��ةالث��ةرةء ئةوة لةكاتيكدا بوةستين، لةسةرى ليذنةى بةريزةكانى مامؤستا ئيشى طفتوطؤء هةلسةنطاندن بوة، كة بةثلةى »زؤر باشة» ئةم »نامةى ماجستير»ةيان من بؤ ئةمةيش بةآلم، ثةسةندكردوة. خوينةريك، رؤذنامةنوسيكء وةك ئةمةيش دةزان���م، خؤمى بةئةركى لةوآلتيكدا كة زؤر كةمن ئةو كارةكتةرة زانكؤيش )مامؤستايانى نوخبانةى ثيويست وةك كة ل��ةوان��ة( يةكيكن ء راثةرينن سةرشانيان ئةركةكانى دلسؤزبن بؤ ئةركةكانيان، كة ئةوةيش

ئةركيكى نيشتمانيية.

با بييينةوة سةر الثةرةى دواتر )48(..طرنطةكانى بةذانرة سةبارةت يةكةم الثةرة )كة راستتر بو بينوسياية ل��ةم��ةودوا ئيتر ي��ةك��ةم، الث����ةرةى راستناكةمةوة(، بؤ هةلةيةى ئ��ةو »مانشيت»ى خستوةتةرو، وةك يةكيك الثةرةية، ئةو طرنطةكانى لةذانرة ذانرى »مانشيت» كة ل��ةوةى بيئاطا ناونيشانةء بةلكو نية، رؤذنامةنوسي رؤذنامةيشة، سةرةكيى ناونيشانى هةية، دوو جؤرى ناونيشان، لةكاتيكدا »كوشتنى كوللة»ء »كوشتنى ئةوانيش فيل»ن، وةك ضؤن دكتؤر عةبدولستار األخبار»دا كتابة »فن لةكتيبى ج��ةواد لةناونيشانى كة ك��ردوة، ليوة باسى زانياريى زؤرترين كوللة»دا، »كوشتنى »كوشتنى لةناونيشانى كؤدةكريتةوةء يان زانياريى، طرنطترين فيل»يشدا، هةوالةكة نيو روداوى طرنطترين

دةخريتةرو.بةهونةرة س��ةب��ارةت دوات���ر، هةمةرةنطةكان: رؤذنامةنوسيية ريزكردوة، »طفتوطؤ»ى »ئينتةرظيو»،ء راديؤ بؤ شتن، يةك هةردوكيان كة ء بةكاردةهينرى »طفتوطؤ» زياتر »ئينتةرظيو»، زياتر تةلةفزيؤنيش بؤ بةكاردةهينريت. ضاوثيكةوتن يان جياوازييةكانى تويذةر هةقة هةربؤية، ئينتةرظيوء طفتوطؤمان بؤ رونبكاتةوةء ضؤن كة رونبكاتةوة؛ بؤ ئةوةيشمان هةلسةنطاندن، سةردير، لة: هةريةكة هونةرى ثاشكؤ، ن��ام��ة،ء ثوختة، هةروةك رؤذنامةنوسين؟! نوسينى ضؤن لةو بارةيةوة بؤ ئةم سةرضاوةية رؤذنامةوانىء ذانرةكانى طةراوةتةوة: نوسينى ل��ة ضاثخانة، م��ي��ذووى د.مةغديد سةثان. لةكاتيكدا، »سةردير»، وةك ناونيشانة، ديكةى جؤريكى ديكةى جؤريكى »مانشيت»يش، ضؤن سةرةكيى بةناونيشانى ء ناونيشانة رؤذن��ام��ة ن���اودةب���ريء ه��ةروةه��ا »ثاشكؤ»يش، ضةند الثةرةيةكى تايبةتة بةشيكة لةبوارةكانداء لةبواريك تييدا دةش��ى بةطشتىء لةرؤذنامة رؤذنامةنوسيى هونةرةكانى تةواوى ثاشكؤيةكى نمونة بؤ هةبيت، بونى دةش��ى »تةندروستى»، بة تايبةت هةريةكة لةم هونةرانةى رؤذنامةنوسيى تيدا بيت: هةوال، راثؤرت، ضاوثيكةوتن، ئةم وات��ة، هتد. وت���ار.. ري��ث��ؤرت��اج، زانياريية تازةء عةنتيكةية؛ كة »تويذةر» لةسةرضاوةكانى بةيةكيك ثالثشت ئ���ةو م��ام��ؤس��ت��اي��ان��ةى ئ��ةن��دام��ى هةلسةنطاندنى طفتوطؤى ليذنةى »تويذينةوة»كةى بوة، خستويةتيية رو؛ كة طواية »ثاشكؤ» يةكيكة لةهونةرةكانى

نوسينى رؤذنامةنوسيى!»ت��وي��ذةر» )49(دا، ل��ةالث��ةرة طةشةسةندنى »دةتوانين ثيماندةلى: رؤذنامةنوسيى نوسينى هونةرةكانى ضربكةينةوة، قؤناغيكدا لةضةند دؤزينةوةى ل��ةدواى يةكةم قؤناغى ئيتر ث��ي��دةك��ات». دةس��ت ضاثخانة قؤناغى سةر دةضيتة ئةوةوة، لةدواى رونبكاتةوة بؤمانى بيئةوةى دووةم، ض ضاثخانة دؤزينةوةى دواى قؤناغى لةكاتيكدا دةكات؟! سةردةميك سالء لةهؤيةكانى يةكيك ضاثةمةنيى ث��ةي��وةن��دي��ك��ردن��ة ل��ةس��ةردةم��ى ئيشء زؤرب����ةى ه���اوض���ةرخ���داء لةريى سةردةمةدا لةم كارةكانمان ضاثةمةنييةوة دةكريت، هةر لةضاثكردنى ثسولةكانى دةطاتة تا بيطرة، ثارةوة كتيبةكانى ري��ك��آلم��ةك��انء ن���رخء

قوتابخانة...ء هتد. مرؤظ لةبةرةبةيانى لةال ضاثخانةى بيرؤكةى ميذوةوة، ثييانواية: سةرضاوة هةندى ء هةبوة، »ضينييةكان»، يةكةمين نةتةوة بون؛ كة ضاثةمةنييان بةشيوةيةكى هاوضةرخانة زاناى 1436ي��ش، سالى داهيناوةء ئةلمان »جؤن طؤتينبيرط»، ثيتى كانزايى كاتيكيش دؤزيوةتةوةء ضاثةمةنيى بؤ ئةوروثا ضوة نيو ضاخى رينيسانسةوة، سةريهةلدا. ضاثةمةنيى نويى شيوازى بةضةندين ضاثةمةنيى، ضاثخانةء واتة، تيثةريوةء جيادا قؤناغى س��ةردةمء رونناكاتةوة بؤمانى »تويذةر»يش مةبةستى ئايا ضاثخانة، دؤزينةوةى لةالى كانزايية ثيتى لةدؤزينةوةى »طؤتينبيرط»؟ ئةطةر مةبةستى لةوةية، ئايا لة ض ساليكدا بوةء مةبةستت قؤناغى ضةند ضاثخانةيش، دؤزينةوةى دواى سال، يان ضةند دةية، ياخود ضةند سةدة

دواى ئةو دؤزينةوةيةية؟!لةبارةى كة )50(دا، ل��ةالث��ةرة يةكةمدا، ل��ةالث��ةرةى ه��ةوال��ةوةي��ة »تويذةر» دةنوسيت: »مرؤظى سةردةم بةهةوال بايةخ ميذوييةوة، لةسؤنطةى تيناطةمء رستةية لةو من دةدات...». خوينةريكى هةر »تويذةر»ء هيوادارم بؤمانى تيطةيشت، ليى بةريزيش بؤ هؤكارةكةى دواتريش رونبكاتةوة. دواتردا، لةالثةرةى دةطيريتةوةء ئةوة دريذة بةو رايةى دةداتء دةليت: ضونكة بؤ بةتؤمارييةك هةوال، تؤماركردنى روداوة ئةو واتة دادةن��ري��ت. ميذوو لةجيهاندا ئيستا كة سياسييانةى جيهان. لةميذوى بةشيكن رودةدةن، روداوة تةنها »ت��وي��ذةر»، الى وات��ة: سياسييةكان بةشيكن لةميذوى جيهان ئابوريى، كؤمةآليةتيى، روداوى ء ثةروةردةيى، هونةريى، سروشتى، زانستيى، طةردونيى، تةرفيهى..ء دةيان لةميذوى نين بةشيك ديكة ج��ؤرى جيهانء نابنة هةوال؛ تاكو بةتؤمارييةك

بؤ ميذوو دابنرين.

ثؤلينكردنى هةوال»لةثيناسةء باس )52(دا، لةالثةرة لةدوو دةك��اتء ه��ةوال» ثؤلينكردنى ديرى سةرةتاى ئةم بةشةدا دةنوسيت: واى هةواليش، طرنطييةى ئةم ...«بلين: كة ك��ردوة ك��ةس لةهةنديك راستةقينةكانى هةوالة طةلةى ئةو يان بى لةئيستا دةكريت، زةوت لى هةذار ئازاديى بنةماكانى بؤ لةداهاتو، »فةلسةفة»ية ئةم ناليت ثيمان دةبيت». سةرضاوةيةك لةض هاتوةء لةكويوة ئةو ئايا وةرطرتوةء فةلسةفةيةى ئةم هةوالى باسى كة كين؛ كةسة هةندى دةبيت ئينجا ك��ردوةء راستةقينةيان دواتر بن؟! كامانة ناراستةقينة هةوالى لةنيوان ثةرةطرافةداء ئةم لةكؤتايى دوو كةوانةدا، دةنوسيت: )ثيناسةكردنى نيية(ء ئاسان كاريكى هةروا ه��ةوال ديرةى ئةو كة سةرضاوةيةيشى ئةو »عبداللطيف كتيبيكى وةرطرتوة، لى التحرير فن يف »املدخل بةناوى حمزة«ية ضاثكراوة، 1958 سالى كة الصحفي«، واتة تويذةر قسةى نوسةريكى ميسريى لة بةر سال 49 كة دوبارةدةكاتةوة؛ بى ك��راوة، تويذنةوةكةى ضاثكردنى ئةوةى ئةرك بكيشىء بؤ سةرضاوةى ثيناسةى ضؤن كة بطةريتةوة؛ نوى

هةوال دةكةن.لةثةراويزيكدا، دواترء لةالثةرةى »تؤماس بةسةرضاوةيةكى ئاماذةى ب��ي��رى» ك���ردوة؛ ك��ة س��ال��ى 1964 زؤرب���ةى ض��ؤن )وةك ض��اث��ك��راو سةرضاوة ت��وي��ذةر سةرضاوةكانى ك��ؤن��ةك��ان��ن(ء ن��اوى ن��وس��ةرةك��ةى لةنوسينى )وةك ضؤن نوسيوة بةهةلة ناوةكانء سةرضاوةكاندا، زؤرب��ةى ئاماذةكردن ريزبةندكردنء ضؤنيتيى ب��ةالث��ةرةك��ان��ى س��ةرض��اوةك��انء بةهةلة نوسةرةكانى ناوى هةروةها بؤيان ناضارم ب��ةدوا ليرة نوسيوةء كرد؛ ثيويستى ئةطةر نةطةريمةوةء ريزدةكةم(ء هةمويان ديكةدا لةكاتى ناوى نوسةرةكةى بة »تؤماس البيري»

نوسيوة!ب��اس ك��ة )54(دا، ل���ةالث���ةرة رؤذنامةنوسيى هةوالى لةجؤرةكانى دةك����ات، ه��ةوال��ى »س��ي��اس��ةت»ى هةوالى ليكدراوء بةهةوالى ك��ردوة هةوالى بة ك��ردوة »وةرزش»ي��ش��ى ضيية حيكمةت دةث��رس��م: تايبةت! ب��ةآلم نيية، »ت��اي��ب��ةت» سياسةت ميدياى لةكاتيكدا تايبةت»ة؟ »وةرزش وةكضؤن هةية، سياسيى تايبةتمةندى وةرزش��ى-ش تايبةتمةندى ميدياى

هةية.تيطةيشتن لة »بةهاى هةواليى»!

تويذينةوةكةى )55(ى الث��ةرة تةرخانكردوة بؤ »بةهاى هةوال»، واتة »قيمة األخبار»، لةبرى ئةوةى »بةهاى اإلخبارية»- »القيمة واتة هةواليى»، وةكضؤن بنوسيت، News Values

ثيشتر رونمكردةوة.كة دةك��ات؛ لةوة باس ليرةدا وتةنى، )خ��ؤى ه��ةوال» »بةهاى نةك بةهاى هةواليى( جيطير نييةء لةسةر ثيشكةوتودا لةجيهانى دياريدةكريتء بنةمايةك ضةند بةآلم ريزكردوة، خاليكى ضةند ثيمانى ناليت بؤ نمونة مةبةستت ثيشكةوتوو، وآلتيكى لةجيهانى يان لةئاسيا، ذاث��ؤن��ة وةك��و يان ئةمريكا، ياخود روسيا، ياخود ئ��ةوروث��ا، وآلت��ان��ى بةهاى لةكاتيكدا ك��ةن��ةدا، لةكؤمةلطةيةكى هةواليى، ثيشكةوتوى وةك ئةمريكادا، كؤمةلطةيةكى ل��ةط��ةل ثيشكةوتوى وةك »ضين»دا دةطؤرريتء ئةو هةواآلنةى بة ثةيوةندييان نمونة بؤ »ثارتى كؤمؤنيستيي»يةوة بةهاى لة»ضين»، هةية هةوالييان هةية، لةكاتيكدا

بة ثةيوةنديى ئةطةر هةواليك هةر كؤمؤنيستيى»يةوة بيرى »ث��ارتء بؤ ئةمريكادا وةك لةوآلتيكى هةبيت، هةواليى ئةوتؤى بةهايةكى نمونة،

نابيت.ثالثشت )57(داء ل���ةالث���ةرة اليةنى ثيماندةلى: بةسةرضاوةيةك، خيرايى، لة: ثيكديت ه��ةوال م��اددى نزيكى ناوبانط، وروذان��دن، تازةيى، اليةنة ب���ةآلم، ملمالنى. ش��وي��ن، نامادييةكانى هةوالمان بؤ رون ناكاتةوة؛ تا باشتر بةرضاومان لةوبارةيةوة رون

ببيتةوة!وتار باسى )59(وة، ل��ةالث��ةرة ل���ةدي���رى ي��ةك��ةم��ى ئةو دةك����اتء »ئةطةر دةن��وس��ي��ت: الث���ةرةي���ةوة؛ ري��ث��ؤرت��اذ ب��ةئ��ال��ؤزت��ري��ن ج��ؤرى دابنريت، رؤذنامةنوسيى نوسينى طرانترين رؤذنامةنوسيى، وتارى ئةوا ضيية؟ ماناى قسةية ئةم جؤريةتى». طران، ئالؤزء لةنيوان ضيية جياوازيى ثسثؤرانةى لةو كام راى ئةمة ئايا ثييانواية كة لةجيهاندا؛ ميدياية بوارى »ريثؤرتاذ» ئالؤزترين جؤرى نوسينى ئةوة ه��ةروةه��ا ء رؤذنامةنوسيية ميديادا؛ لةجيهانى ثسثؤرة كام راى جؤريى طرانترين »وتار» ثييواية: كة ئايا رؤذنامةنوسيية،ء نوسينى ثاداشتى لةروى لة»طران»، مةبةست ضى؟! يان نرخةوةية، بآلوكردنةوةء سةرثيينء رستةى ئةوانة ياخود »تويذةر» بؤمانى ريزكردوة؟! لةكاتيكدا خؤم متةوازيعى ئةزمونى بةطويرةى رابردودا، سالى 18 لة زياد لةماوةى ئالؤزيىء مةسةلةى دةركةوتوة بؤم ذانرةكانى لةنوسينى زةحمةتيى سةر دةك��ةوي��ت��ة رؤذنامةنوسيدا، رؤذنامةنوسةكةء ليوةشاوةيى تواناء ثةيبردنيش بةاليةنى زانستيى لةنوسينى هةريةكة لةذانرةكانى رؤذنامةنوسيداء سةليقةى هةستء بونى ه��اوك��ات نوسينى وادةك��ات رؤذنامةنوسيى، زةحمةت ئالؤزء ذانرانة لةو كام هيض خودى الى رةنطة لةكاتيكدا، نةبن، كاركردنى ئةزمونى بةثيى »تويذةر»ء »ريثؤرتاذ»، نوسينى ميديادا، لةبوارى ئالؤزترينيان بوبيتء نوسينى وتاريش ثيدةضى وةك��ض��ؤن »طرانترين»، سالى لةضةند وتار، كةمترين نوسينى رابردودا لةاليةن »تويذةر»ةوة، راستى

قسةكةمان بسةلمينى.لةالثةرة )61(دا، باسى »جؤرةكانى دةك��اتء رؤذنامةنوسيى» وت��ارى لةرؤذنامةدا سةروتار دةنوسيت: كة ناودةبرى. سةرؤك» »وتارى بة سةرضاوةية يةكةم يةكةمجارةء ئةمة »سةرؤك- وتارى سةروتار دةيبينم

وتارى زانيومة ب��ةآلم بيت، رئيس» نوسةرء ه��ةر ي��ان »سةرنوسةر»، بةناوى كة ديكةية، رؤذنامةنوسيكى لةكاتيكدا دةينوسيت، رؤذنامةكةوة لةوةرطيرانةكةدا »تويذةر» ثيدةضى )املقال س��ةروت��ار كردبيتء هةلةى )املقال سةرةكيى وت��ارى اإلفتتاحي( لةجياتى ت��وي��ذةر بيتء الرئيسي( كة بيت، نوسي »رئيس»ى »الرئيسي»،

ماناى »سةرؤك» دةكات!ستونى »زانستى فةلسةفى»!

سةبارةت )63(داء لةالثةرة بة »ستون»ى رؤذنامةنوسيى، ئاماذةى »ستون» لةجؤرةكانى بةيةكيك »زانستى ستونى ئةويش كة كردوة، ثشتى ئةمةيش بؤ فةلسةفى»يةء بةناوى بةستوة؛ بةسةرضاوةيةك املتغريات»، ع��ال��م يف الصحافة »مباديء الثةرة السيد، جاسم عزيز لةنوسينى

.122ئةو كةوى شةنء ئةوةى دواى السيد»م جاسم »عزيز سةرضاوةيةى شيوةيةك بةهيض كرد؛ تيبينيم كرد، »ستون»ى ن��اوى الث��ةرةي��ةدا ل��ةو باس بةلكو نةهاتوة، رؤذنامةنوسيى دةكات، رؤذنامةنوسيى» لة»طؤشةى نةكردوة جياوازيى »تويذةر» واتة رؤذنامةنوسيىء »ستون»ى لةنيوان

»طؤشة»ى رؤذنامةنوسيدا.هةر »تويذةر» ئةوةية كؤميديا ثشتى طواية )ك��ة الث��ةرةي��ةدا ل��ةم »عزيز س��ةرةوةى بةسةرضاوةكةى جؤرى لةنيو بةستوة، السيد» جاسم »ستونى بة ئاماذةى »ستون»ةكاندا، زانستى فةلسةفيى» كردوة، كة دوورء السيد» جاسم »عزيز نوسةر نزيك لةوجؤرةى شتيكى الث��ةرةي��ةدا، لةو بةوشةيةكيش تةنانةت نةنوسيوةء ناوى »ستون»ى نةهيناوة، بةلكو باسى »طؤشة» دةكاتء »تويذةر»، »زاوية»ى كردوةتة »ستون»، كة ماناكةى »طؤشة» رؤذنامةنوسيى»ش، »ستونى دةكاتء »عمود بةماناى عةرةبيدا لةزمانى

صحفي» ديت.س���ةب���ارةت ب���ة »س���ت���ون»ى دورء تويذةر )كة رؤذنامةنوسيى دةشى نةداوة(، لةقةرةى خؤى نزيك نمونة بؤ هةية، جؤرى ضةندين بليين: طوتةزا، رةئ��ى، هةواليى، ج��ؤرى» طيرانةوة..هتد». بؤ نمونة لة »ستون»ى هةواليك لةدةسثيكدا هةواليى»دا، تاوتويدةكرىء ثاشان دةخريتةرو، لةستونى دةكرىء بؤ هةلسةنطاندنى يان روداوي���ك، »طيرانةوة»يشدا، بيرةوةرييةك، ياخود دي��اردةي��ةك، ثاشان دةطيردريتةوةء باسيك يان بؤ هةلسةنطاندنى دةك��رىء تاوتوى دةكريت...ء هتد. بةآلم، شتيك نيية ناوى لةكاتيكدا بيت، فةلسةفيى» »ستونى دونيايةكة؛ رؤذنامةطةريى، دونياى راستةوخؤ موخاتةبةى شةقام دةكاتء لةفةلسةفة، جياوازة تةواو ئةمةيش فةلسةفة، دةاللةتةكانى ماناء كة كةمترين خوينةر ليى تيدةطةنء بابةتة ضةمكيكى هيندة »فةلسةفة»يةكانيش، ئاسان نين؛ لةستونيكى رؤذنامةنوسيدا )وةكضؤن ئةم زاراوةية لةاليةن خودى بوختانةء داتاشراوةء »تويذةر»ةوة بةدةمى نوسةر »عزيز جاسم السيد»ةوة كراوة(، بخرينة روو و تاوتوى بكرىء هةلبسةنطينرين. ئينجا، مةرج نيية هةر نوسةريك، يان »تويذةر»يك لةكتيبيكدا جؤرء بؤ ثؤلينى خؤى بةئارةزوى ميديا لةبوارةكانى بواريك شيوةكانى كردبيت، بى جةختكردنةوة لةراستيىء روانينةكانى، زان��ي��ارىء وردي���ى نيو بخريتة بطويزريتةوةء يةكسةر سةرضاوة وةك تويذينةوةكةوةء

ه��ةذم��ارب��ك��ري��ت، »تويذةر» هةلةى لةوة ليرةدا لةكاتيكدا زةقترى بةسةردا تيثةريوة، كة ئةويش ضةمكةكانء ل��ةزاراوةء تينةطةيشتنة عةنتيكةء س��ةي��رء ن���اوى دان��ان��ى ليذنةى ئةندامانى خوينةرء خلةتاندنى نامةكة؛ طفتوطؤى هةلسةنطاندنء لةويوة طواية كة بةسةرضاوةطةلى،

وةريطرتون. نوسةر الث���ةرةي���ةدا، ل��ةم ه��ةر لةبةردةم )5(ى ذم��ارة ث��ةراوي��زى يةكانطير( )ش��ي��وازى دةس��ت��ةواذةى

سةرضاوةيةكى بؤ طواية دان��اوةء دا لةكاتيكدا طةراوةتةوة، بيرى» »تؤماس ئةو هةمان سةرضاوةيةء ئةو هةمان »عزيز لةسةرضاوةكةى الث��ةرةي��ة، ثيكراوةء ئاماذةى السيد»دا جاسم »تويذةر»يش دةقى ئةوةى داناوة، نةضوة ئةرك بكيشيتء سةرضاوة ئةسلييةكةى هةرضةندة بهينى، بيرى» »تؤماس لةوة ض��اث��ك��راوة. 1964دا لةسالى لةعةرةبييةكةدا، ئةوةية: كؤميدياتريش »تؤماس سةرضاوةيةى ئةو بؤ كة شيوةيةك بةهيض طةراوةتةوة، بيرى» وةك نةهاتوة، يةكانطير» »شيوازى دايتاشيوةء لةخؤرا »تويذةر» ليرةدا

خستويةتييةرو.

ناسينةوة لةريى »سةردير«ةوةلةالثةرة )65(دا، كة باس لة»مانشيت يةكةم دةك���ات، يةكدا» ل��ةالث��ةرةى كة دةستثيدةكات؛ زانياريية بةم دير لةسةرضاوةيةكى »د. مةغديد سةثان»ى وةرطرتوةء دةنوسيت: »هةمو نوسينء طؤظاردا، لةرؤذنامةء بآلوكراوةيةك دةناسريتةوة». سةرديرةوة بةهؤى هةروةها »تويذةر»ء مةبةستى ئةطةر راي��ةى ئ��ةو ك��ة نوسةرةيشى ئ��ةو ثشتى ليرةدا »تويذةر» دةربريوةء ناونيشان »س��ةردي��ر»، ثيبةستوة، لةرؤذنامةنوسيى هةروةكضؤن بيت، بةماناى »س��ةردي��ر»، ض��اث��ك��راودا، »هيد لةتةلةفزيؤندا ديتء ناونيشانيش لةنةشرةى كة ثيدةوتريت؛ الي��ن»ى لةدةستثيكردنى بةر هةوالةكانداء ناونيشانى سةرةكيى هةوالةكان، وةك دةخ��وي��ن��ري��ت��ةوة. ه��ةوال��ي��ك ضةند لةميدياى »سةردير» دةكةين تيبينيى يةكسةر كة نيية بةوجؤرة ضاثكراودا، طؤظارةكان رؤذن��ام��ةء بةهؤيةوة هةندى رةنطة كة هيندةى بناسينةوة، جار بى بينينى »لؤطؤ»ى هةر رؤذنامةء شيوازى ديزايينء بةهؤى طؤظاريك، ئةوةيش بيانناسينةوة، نوسينةكانةوة طؤرينى هةروةكضؤن ج��ار، هةندى دةكات وا رؤذنامةنوسيى، سياسةتى بةهؤى كة راستنةبيت؛ قسةية ئةو طؤظارةكان رؤذنامةء »سةردير»ةوة، سياسةتى هةروةكضؤن بناسينةوة، رؤذنامةنوسيى، ضةمكيكة لةهةر كاتء روداوء طؤرينىء بةهؤى ساتيكء لةميدياى )بةتايبةتى ثيشهاتةكانةوة سياسةتة سياسيدا( تايبةتمةنديى ئةمةيش دةط��ؤرىء ميدياييةكةيشى »س��ةردي��ر»ةوة بةهؤى دةك��ات وا

نةناسريتةوة.

هاوآلتي تايبةت

مةنطوأى-يةوةلةبارةى ماستارنامةكةى د. شيركؤ ذمارة )781( ثينجشةممة 2011/11/10

Page 12: hawlati781

عومةرى حاجى عنايةتى هةلةبجةيي

لة ناوةراستي مانطى تشرينى يةكةمى ئةمريكا سةرؤكى ئؤباماى 2011دا هيزة سةرجةم كشانةوةى ب��ري��ارى عيراق، لة ئةمريكاىدا سةربازيةكانى كؤتايي تا ثيويستة ئؤباما ووتةى بة سةربازة هةموو 2011 سالى سالى ئةمريكيةكان عيراق بةجيبهيلن و بؤ زياتر جةختكردنةوة لةسةر ئةم فةرمانة ووتى ئةوانةى ئةمريكيةكان سةربازة هةموو جةذنى ئةمسال عيراقدان لة ئيستا خؤياندا خيزانةكانى لةناو كريسمس هةرضةندة ئؤباما بريارةوى ئةم ئةكةن، ثارتة ئةندامانى توندى رةخنةى بةر و جمهوريةكان ئةمريكا ركابةرةكةى )جؤبايدن( كةوت بةآلم ثيدةضي بريارةكة بؤضى جيبةجيكردن، بيتة و بيت جدى ئؤباما بة ثةلة ئةم بريارةى دا؟ لة ئةنجامى لةبيرضونةوةى و عيراقيةكان لوتبةرزى نةباية ئةمريكا طةر كة راستيةى ئةو سةدام ك��ورى ك��ورى بوو زؤر ئةطةر حوكمى دةكردن و ئةوانةى ئيستا حوكمى عيراق دةكةن بةتايبةت )شيعة و كورد( بة خةويش نةك دةسةآلت، ذيانى ئاسايشيان ئةبةد بؤ دةبواية و نةدةبوو عيراقدا لة لةكوضةى و بووناية غوربةت ميوانى عةرةبانى تاران سةرطةرمى جعل )تزوير(

)مةرجة مةيدانةكانى لة و ليزةثاس ى سةرطةرمى دمشق( زةينةبى سةيدة و تةزبيح و موسيلة فرؤشتن دةبوون، اليةنة دةسةآلتدارةكانى ئةمرؤى عيراق ئةوةيان لة يادضوو كة ئةوان لة لة سايةى فرؤكة جةنطيةكانى ئةمريكا و لة ثشت تةثوتؤزى ضونة ئةمريكاوة زريثؤشةكانى زنجيرى سةر كورسي حوكم بةآلم لة ذير فشارى بة نةبوون قايل دراوسيدا دةولةتانى سةربازةكانى مانةوةى دريذكردنةوةى ئةمريكا و تةنانةت ثيدانى مافى ثاراستن )حصانة( بةو سةربازانةى ثةلى ئةمانيان و هةشت بؤ سةر كورسيى حوكم طرت

سالة كورسيةكانيان دةثاريزن.ئةمريكاى سةربازى عيراق كاتي ليناميني ئةوكات ئةبيتة ثارويةكى ضةورى بةردةستى ئيرانيةكان و ثيشتر كة )قاسم قودس فةيلةقى فةرماندةى سولةيمان( ئيتر عيراق لة ثةردةبوو ثشتى حاكمى لة بةتايبةت بةحر بةرو حاكمى دةبيتة ناوضة شيعة نشينةكان و ضةندى ثيبكري سةرئيشة و كيشة بؤ كورد و سونةكان رزطاركردنى سةرةتاى لة دروستئةكات. هةلةيةكى ئةمريكيةكان ع��ي��راق��ةوة حوكمى خؤيان كاتيك كرد طةورةيان )ثؤلبريمةر(يان و دةست طرتة عيراقيان ثيية بةم ووآلت موتلةقى حاكمى كردة نةيارةكانى ئةمريكا لة دةولةتانى دراوسي هةستيان بة مةترسيى طةورة كرد لةسةر خؤيان و كةوتنة هاندانى هاوسؤزةكانيان حوكم مةجليسى ناو عيراقيةكانى لة ليرةوة عيراق بووة دذى ئةمريكيةكان و ئةمريكا سوثاى نيوان ملمالنيي مةيدانى ئيسالمى جمهورى سةربة شيعةكانى و توندرةوةكانى هيزة و لةاليةك ئيران لةاليةكى ئةلقاعيدة طروثي لة كة سونة

سالدا 8 م��اوةى لة دةرئةنجام دى، و ئةمريكى سةربازى 5000 نزيكةى دةيان هةزار هاونيشتمانى عيراقى كوذران ئةلقاعيدةش هيزةكانى ل��ةالش��ةوة و طورزى كوشندةى بةركةوت و كوذرانى )زةرقاوى( طورجبرترين طورز بوو بؤيان و تا رادةيةك ئةمريكا توانى عيراق بكاتة طؤرةثانى يةكالييكردنةوةى ناكؤكيةكانى خؤيي و ئةو ريكخراوة و تؤلةى بةشيك لة كارةساتى 11ى سيثتةمبةر لة ئةلقاعيدة كوذرانى تؤلةكةش لوتكةى و بكاتةوة بةوثيية ئةفغانستان، لة بوو الدن( )بن دةزانيت بةسةركةوتوو خؤى ئةمريكا لة تيرؤر دةستى توانيويةتى ثييواية و شةرى مةيدانى و دوربخاتة ئةمريكا ئةمريكا دةرةوةى بردة تيرؤرى دذة ك��ردةى ي��ةك تةنانةت روون��ةدان��ى و تيرؤرستى لة ئةمريكا لة ثاش كارةساتى ئةم بةلطةى باشترين سيثتةمبةر 11ى لةسةر ثيداطرى زؤر بؤية ضونةن بؤ و نةكرد لةعيراق هيزةكانى مانةوةى طةورةترين بوونى بةهؤى الشةوة لةو سةفارةت لة عيراق و بنكة سةربازيةكانى لة ناوضةى كةنداو بةرذةوةنديةكانى خؤى لة عيراق و ناوضةكة ئةثاريزيت بيئةوةى

سةربازيكيش بةكوشت بدا.جيدةهيلي عيراق ئةمريكا وا ئيستا و دةكات ثاشةكشة رؤذانة سوثاكةى و ثاش 5000كوشتة و خةرجكردنى نزيكةى ئازادى ثرؤسةى بؤ تريليؤن دؤالر يةك جيدةهيلي، عيراقيةكان بؤ عيراق عيراق، بةآلم عيراقيكى ئالؤز و وون لةناو طيذاوى عيراقيكى ثيضاوثيضدا، هاوكيشةى دةيان زةمينى و ئاسمانى هيزى لةروى الواز و دةريايةوة كة بةثيي ليدوانةكانى سوثا ناتوانى 2020 سالى تا عيراق ساالرى ثشت بة تواناى سةربازى خؤى ببةستي دةكريت عيراق، ثاراستنى سةروةرى بؤ جينةهيلي عيراقيةكان بؤ عيراق بليين و باآلدةست دةول��ةت��ى سي بؤ بةلكو جيدةهيلي عيراق دراوسيي دةولةمةندى ) ئيران و توركيا و سعودية( بؤ ئةوةى عيراقدا ناو لة خؤيان ذميرةى ثاكتاوى

بكةنةوة.دةول��ةت��ى ع��ي��راق ل��ة س��ةرةت��اى س��ال��ى 1922 ل��ة دروس��ت��ب��وون��ي��ةوة دةستى ك��راوى مونتاج دةولةتيكى ئيستا تا ساتةوة لةو بوو ئينطليزةكان نابيت و نةبووة بيكيشة رؤذ يةك بؤ كردوة عيراقيةكان لة واي ئةوةشة هةر

بكةنةوة دووب��ارة راستية ئةم هةميشة و بلين)اتفق العراقيون علي ان ال يتفقوا(واتة كة ريكةوتن ئةوة لةسةر عيراقيةكان هةرطيز ريكنةكةون بؤية هةميشة ناكؤكى نيوان لة سةربازى ثيكدادانى و سياسي ثيكهاتةكانى عيراقدا هةبووة )شيعة-سونة ، ئيسالم –مةسيحى، عةرةب – توركمان، عةرةب- كورد( دياترينيان ناكؤكى نيوان عةرةب و كورد بووة و دةسةآلتى ناوةند كة سةركردايةتيةكةى خؤى لة سونةكاندا ئةبينيةوة بةم ئةركة هةلدةسا و زياتر لة دريذةى ثيكدادانة شةرو ئةم سال 80دةسةآلتى سةردةمى لة بةآلم هةبووة طةيشتة مةزهةبةكاندا سونة بةعسية رةطةزى ثاكتاوى و دذايةتى لوتكةى ئةمجارةيان شيعةكان، و كورد بة دذ و الواز ووآلتيكى و دةروا ئةمريكا كة جيديلى ناتةبا و ئاشووب لة ليوانليو طةلى ئايا ضيبن؟ ئ��ةط��ةرةك��ان ئةبي عيراق دوينيي ضةوساوةكانى و عيراق و رابورد لة دةرسيان كورد و شيعة لة وةرطرتووة؟ ئايا هةمان هةلةى دوينى كة ئةمان كةوتن تيي عيراق دةسةآلتدارانى فيعلى بة ئيستا شيعةكان تييناكةونةوة؟ حاكميةتة ئةم عةرةبين عيراقى حاكمى زؤرينة حوكمى بة كة ئةوةى سةربارى ئيران بيثشتيوانى بةآلم هينا وةدةستيان لةبةرئةوةى س��ةر ن��ةدةض��ووة بؤيان ليستى عراقيةى سونةكان بة 91 كورسي زؤرترين دةنطى وةدةستهينا بةآلم ئيران و شيعةكان طروثة سةر خستة فشارى نيوان)دولة لة ثيكهينا هاوثةيمانيةكيان القانون و سةدريةكان و مجلس االعلى( و بونة طةورةترين كوتلةى ناو ثارلةمان و بارزانى مةسعود دةسثيشخةريةكةى بة ناسراوة( هةولير )ريكةوتنةكةى بة كة ئيستا ثيكهات، شيعة حوكومةتيكى حاكمى ك��ردارى شيوةى بة شيعةكان وةزيرى و وةزي��ران )س��ةرؤك عيراقن بة وةكالةت ناوخؤ و وةزارةتى بةرطرى يةكةمى جيطرى و داراي��ي وةزارةت��ى شيعةن(و ئةندامان زؤرينةى ثةرلةمان عيراق سنورةكانى ئةمريكا رؤشتنى بة لةسةر نيشتةجين تييدا شيعةكانى كة بي ئيرانيةكاندا بةروى دةكرينةوة ثشت هيض سانسؤريك هةرضةندة لةم 8 سالةى نا و فةرمى دةروازة سنورية رابوردودا عيراق ناوةراستى و خوار فةرميةكانى ئيرانيةكان بةروى كراوةبوون بةردةوام تا ب��ةآلم جاسوسيةكانياندا دةزط��ا و رادةيةك ئةمريكيةكان ئةم ثةيوةنديانةيان سنوردار كردبوو بةرؤشتنى ئةمريكيةكان نامينى. سنورداركردنة و سانسؤر ئةم بة خؤيان كة سونةكان ل��ةوالش��ةوة عيراقدا لة دةزانن دةسةآلت ميراتطرى خؤيان بة ستةم ليكراو دةزانن و بةهيوان ئةم لةذير لةريطةكان ريطةيةك بة ستةمةدا دةربازبن و خةو بة طةرانةوةى و ئةبينن دةسضوويان لة دةسةآلتى دواى 1922 سالى كة كوردةكانيش ثةيمانى لؤزان ثةيوةستكران بة عيراقةوة بؤ لة خةباتدان ئيستا تا ميذوةوة لةو و و زةوتكراوةكانيان مافة وةدةستهينانى بة طريداوة خؤيان سالةى 80 خةباتى

زؤرينةى بةدةنطى كة دةستوريكةوة خةلكى عيراق هاتة كايةوة، لة سالى 2005 سونةكان لةسةردرا دةنطى دةستور كة لةم بةشداريان و ب��وون كةنارطيريدا لة ئيستا بوو سنوردار زؤر ثرؤسةيةدا يان هةلوةشاندنةوة بؤ دةطةرين هةليك زياتر دةستورة ئةم هةمواركردنةوةى هةروةها كوردةكان بةرذةوةندى بة دذ بة شيعةكانيش اليةنى و كةس هةنديك بؤضونيان هةمان سةدر رةوتى تايبةت لة دةستور كة هةلدةطةرين بؤ هةية بةرذةوةندى خؤيان بطةريننةوة بة تايبةت نةوت ياساى و 140 مادةى لةباربردنى ثيشمةرطة ثيطةى و فيدراليةت و غاز و دةستور بةندانةى ئةم لةباربردنى بة و يةكةم ضيوةى ضوار ئةطةريتةوة كورد لة هةية كورد ثاشةكشةى ئةطةرى و بؤ ط��ةران��ةوة و ثارلةمان و حكومةت كوردستان دواجار شةرو ثيكدادان لةسةر ناوضة جيناكؤكان دوريشنية كة حكومةتى ئةو و رابطةيةنري كوردى سةربةخؤى كوردستانيش عةرةبية بةهاري تةوذمى العةرةبى( )ئةبو ه��ةروةك بطريتةوة ضووة بؤى جولةكة ناودارى تويذةرى درةستبوونى دةولةتى كوردى ئةطةريكى نزيكة لةم ضةند سالةى دادي لةوالشةوة مةزهةبى شةرى سةرهةلدانى ئةطةرى لةسةر كوشتن سونة و شيعة نيوان لة نيوان تةنانةت شةرى ناسنامة دورنية و و ديية ئةطةريكى شيعةكانيش طروثة كرانةوةى سنورةكان بةروى طروثة توند رةوةكانى سةر بة القاعدة يةكيكة لة هةرة ئةطةرة ترسناكةكان و روبةروبونةوةيان كوردةكان و مةهدى سوثاى لةطةل مةيدانى دةبيتة عيراق و دةبي مسؤطةر دةولتانى ناكؤكيةكانى يةكالييكردنةوةى بة هاوسي دةولةتيكى هةر و دراوسيي لةو كيكةى ويلدةبي شوين بةشى خؤيدا دةرئةنجام و عيراق دةوت��ري ثيي كة بةسةر بوونى داب��ةش ئةطةرى عيراق شيعةكانى ناوضة دةبيت هةريمدا سي هاوسنورى ئيران واتة هةريمى شيعةكان و ناوضة سوننيةكان كة خؤى لة رومادى دةبيتة تكريت و موسل لة بةشيك و هةريمى سونةكان و كوردستان و بةشيك لة بةشيك بة دابراوةكان ناوضة لة لة 195 دةولةتى دةبيتة كةركوكيشةوة هةمى دونيا و ليرةوة ملمالنيي دذى ئةو دةولةتةى كة بة نةشتةرطةرى قةيسةرى لة دايكبووة دةسثيدةكا بة تايبةت لة اليةن و ئيرانةوة و توركياش وةك ياريكةريكى ميراتطرى بة خؤى كة ناوضةكة طرنطى و لةاليةك دةزان���ى موسل ووالي��ةت��ى و كركوك ناو توركمانةكانى ثاراستنى ديتة دى لةاليةكى سنجار و تةلةعفةر شةرى دروستبوونى ئةطةرى مةيدان. يان عةرةب و كورد نيوان لة نةتةوةيي لةناو عةرةب و توركمان لةطةل كورد كةركوكدا لةئارادا دةبي كةركوك دابةش مةسيحيةكان نةتةوة 3 نيوان لة دةبي توند ئيسالمية هةرةشةى بةر ئةكةونة

رةوكان و روو لة كوردستان دةكةن .)قصى بؤضونةكانى ثيضةوانةى بة تةلةفزيؤنى ثةيامنيرى لةطةل سوهةيل(

2003-10-26 رؤذى لة كة العربية نةمانى بة بؤدةضوو واي كرا، ثةخش و تيرؤريةكان كردوة ئةمريكا هيزةكانى توند و تيذى كةم دةبنةوة من وايبؤدةضم دووبارة واتة ئةمريكا هيزةكانى نةمانى كوشتن تيذى و توند سةرهةلدانةوةى سةرهةلدانةوةى و ناسنامة لةسةر بة دةبي بةهيز زياتر قاعيدة ريكخراوى لة مةزهةبةكان سونى ناوضة لة تايبةت بةرامبةر مليشيا شيعةكانى وةك سوثاى شيوةية بةم ب��ةدر، فةيلةقى و مةهدى عيراق دابةش دةبي بةسةر سي هةريمدا ئةوة ئةطةرى كورد و سونة و شيعة هةريميكى ببيتة بؤخؤى بةسرة هةية بة دى جاريكى بةعسيةكان سةربةخؤ هاوكارى ئيسالمية سونية توند رةوةكان دينةوة مةيدان و لة هةولى وةرطرتنةوةى دةسةآلتدا روبةروى شيعة و كورد ئةبنةوة بة تايبةت حيزبى دةعوة و سوثاى مةهدى سياسةت ئةمجارة ثيويستة كورديش و بكات و خؤينةكاتة ثياوباش و موسلح و ريش سثى اليةنة ناكؤكةكانى شيعة سونة ثيكبهينيتةوة و هةولى بةهيزكردنى خؤى و سةربازى و ئيدارى ستراكتؤرى بداو تواناى دارايي خؤى بةهيزتر بكات ئةطةر كيشة هةموو مانطةدا دوو لةم بتواني ئاراستةى بة و بني وةال ناخؤييةكان بكات كار كوردى دةولةتى دروسبوونى داطيركراوةكانيش ناوضة ى %20 ئةطةر براوةية هةر بيت دةول��ةت ئةو لةطةل جؤراو ريطا بة ئايندةدا لة دةتوني و جؤرةكان داواى طةرانةوةى ئةو ناوضانة لة هةلةى ئةم ناكريت و نابيت و بكات ئةمريكا هيزةكانى كشانةوةى ئةنجامى ديتة ئاراوة لةدةست بدات بة تايبةت لةم يةكيك كة عةرةبيدا بةهارى سةردةمةى واتة كورد نةيارةكانى لة سةرسةخترين ئيران لة طيانةآلداية و حكومةتى ديمشق بة دةست سزا نيودةولةتيةكانةوة دةناليني و نةوةويةكانيةتى كورة سةرطةرمى و وة ثةكةكة كيشةى بةدةست توركياش نيوانيشى ئابوريةكى و بووة هةراسان تايبةت بة طرذية لة روو ئيران لةطةل هةوالطيرى ناوةنديكى دامةزراندنى ثاش لة ش��ةرن��اخ ن��اوض��ةى ل��ة ئةمريكى

رؤذهةآلتى كوردستانى بندةستى توركيالةم كةين و بةينةدا خالة الوازةكانى كورد بريتي دةبن لة دةسةآلتيكى حيزبى سوثايةكى نةبوونى لةت، دوو كوردى غيابى و بةهيز يةكطرتووى نيشتمانى و كوردستان لة ديموكراتى سيستمى الوازى حكومةتى هةريم لةروى ئابوريةوة و كؤمةآليةتى دادث��ةروةرى نةبوونى و لةسةر ديثلؤماتيةكان ثةيوةندية الوازى هةريمايةتى و دةول��ةت��ى نيو ئاستى تاكى لةسةر دةبيت تةواويان كاريطةرى دةسةآلتدارانى لة ثشتطيرى بؤ كوردى كورد ئةطةر هةنطاويكى بنين بة ئاراستةى بة بةآلم كوردى. دةولةتى دروستبوونى و كورد الوازانةشةوة خالة ئةم هةموو سةرانى كورد دةبيت ئةم هةلة بقؤزنةوة و لة دةستى نةدةن وةك ئةو هةالنةى كة ثيشتر بؤ كورد هةلكةوتوة و نةشارةزايانة

و خةمساردانة مامةلةيان لةطةلكردوة

عةزيز رةئووف

كؤمةلطةيةكة كوردى كؤمةلطةى لةميذة دةست و ثةنجةى لةطةل ضةمكى دريذايى بة ك��ردووة. نةرم قوربانيدا ناسيؤناليزمى كوردى هةميشة تاكةكانى ئةم كؤمةلطةية قوربانى ثةتى سيدارةى عيراق لةدوايةكةكانى يةك دةسةآلتة نةريتى ئ���ةوةش س��ةرب��ارى ب���وون. ئاذةل سةربرينى و قوربان» »جةذنى ئةم كؤمةلطةية ديارى سيمايةكى هةرة بووة و تا ئةم ضركة ساتةش بةردةوامة. جيهاندا لة دةبةين شك نةتةوة كةم خؤى ه��ةم ك��ورد ن��ةت��ةوةى هيندةى بكاتة تر ئةوى هةم و بيت قوربانى

قوربانى.ب��ة دري���ذاي���ى س��ةره��ةل��دان��ى سةرةتاكانى لة كوردى ناسيؤناليزمى »قوربانى» ضةمكى بيستدا س��ةدةى ضةمكيكى تةواو ديار بووة الى شاعيرانى سةردةميكدا لةوةها شاعيران كورد. هانى طةنجان دةدةن كة جةستةى خؤيان ضةمكى كوردستان. بؤ قوربانى بكةنة قوربانى لة سةرةتاكانى سةدةى بيستدا ضةمكيكة سياسية، ت��ةواو ضةمكيكى طةنجان جةستةى ئامادةية هةميشة دنيايةكى خولقاندنى بؤ قوربانى بكاتة بةوة ك��وردى ناسيؤناليزمى باشتر. ناسراوة كة كار لةسةر جةستة دةكات.

ناسيؤناليزمى هةميشة تر بةمانايةكى جةستةى ضركةساتةش ئةم تا كوردى ئةم تا قوربانى. دةكاتة طةنجةكانى ك��وردى كؤمةلطةى ضركةساتةى رةسةنن طروثانة و ثارت ئةو هةميشة كة زؤرترين قوربانيان داوة و زؤرترين بوون. شةهيد اليةنطريان و ئةندام سةدةى يةكةمى نيوةى لة بؤية هةر ك��وردى ناسيؤناليزمى راب����ردوودا هةموو طروثدا و ث��ارت شيوةى لة قوربانيداندا و شةر لة خؤى هةوليكى ضر دةكردةوة. بوونى ضةمكى قوربانى هةر لوتكة. دةطاتة نويدا شؤرشى لة لة سةركردةيةكى وةك خالة ئةمةية وا و بذى كةم بليت: كة دةكات شةهاب طةنجانةى ئةو بوون زؤر بذى. كةل جةستةى بةعسدا زيندانةكانى لة كة نةبوون ئامادة خؤيان كردة قوربانى و دةسبةردارى شؤرش بن بة خودى خالة تا جةستةى خؤيان كردة شةهابيشةوة

قوربانى.لة قوربانى ضةمكى دةركةوتةى دةركةوتةيةكى كورديدا كؤمةلطةى هةم لةسةر جةستةى تةواو خويناويية و سياسيةكةى مةفهومة بة مرؤظةكان ئاينيةكةى مةفهومة بة ئاذةلةكان هةم

كارى كردووة.لة دواى راثةرينةوة ضةمكى قوربانى بةخؤوة دةطريت. دينى تةواو فؤرميكى

بةوةوة ثةيوةندى لةاليةكةوة ئةمةش هةية كة ثياوانى ئاينى هةميشة بانطيشتى دةك��ةن قوربانى و خ��ي��رات و خير جةذنى ضركةساتةكانى لة بةتايبةتى ثةيوةندى ت��رةوة لةاليةكى قورباندا، كة هةية نالةبارةوة تةواو دؤخيكى بة كؤمةلطةى كوردى لةبةردةم كؤمةلطةى خؤى ئاينيدا كؤمةلطةى و مؤديرن دةبينيتةوة. ئيمة لة شارةكاندا جوانترين و ئؤتؤمؤبيل و خانوو مؤديلةكانى دةكةينةوة، تاقى جلوبةرط و مؤبايل كةضى بة بيركردنةوة و رةفتارماندا تاكو ئيستا عةقليةتى سةدةكانى ناوةراستمان جينةهيشتووة. ض حيكمةتيك لةوةدا هةية ثر كؤضة و كؤآلن و شةقامةكانى شار بكةين لة جؤطةلةى خوين و نةوةكانمان بةناو خوينى ئاذةلةكاندا ري بكةن )وةك ئةو ديمةنةى خةندانى بضكؤلة و ثةروانة لة رؤمانى »ئيوارةى ثةروانة»دا بةختيار لة تيناطةم من كردووة(؟ ويناى عةلى و ريكخراو دةبيت مؤديرندا كؤمةلطةى طروثطةلى حكومى و ناحكومى دةستيان ئةم هةذارانى يارمةتيدانى لة هةبيت كيلؤيةك ئاينى ثياوانى نةك وآلت��ةدا نيو بكةنة ئاذةليك طةرمى طؤشتى ماآلندا بةسةر و رةشةوة عةالطةيةكى

بيبةشنةوة.سةربرينى ئةو ذمارة زؤرةى ئاذةل ثيي دةلين شارى لةشاري سليمانى كة

و تيرامان مايةى بةراستى رؤشنبيرى ئةو ذمارة لةسةر وةستانة. سةربرينى لةسةر خوين رذانى و ئاذةل لة زؤرة شةقامةكانى ئةم شارة ويناطةليكن كة بؤ يةك ضركةش وينةى شاريكى مؤديرنى ناخولقينيت. بؤ سييةممان ه��ةزارةى ترسى لة ترساوةكان ئاذةلة راونانى بةردةم بؤ ثةلكيشكردنيان سةربرين و تةواو كؤمةلطةيةكى ك��ردةوةى ضةقؤ كؤمةلطةيةك نةك دلرةقة و ستةمكار لة ضةقؤى تةنها شازدة سالة كة خؤى

جةالدةكانى بةعس قوتارى بووة.لةسةر ئ��اذةل��ةك��ان سةربرينى خوين جؤطةلة وينةى و شةقامةكان كؤمةلطانةمان ئةو وينةى هةميشة ثيشان دةدةن كة نةوةكانى لة دوارؤذدا كارةكتةرى و ضةقؤكيش بة دةب��ن لة ضؤن وةك نةوةطةليك تيرؤريست، منداليدا ضاويان خوينى بينيوة، بةهةمان كاروكتةرة بةو دةبن طةنجيدا لة شيوة تيرؤرستانةى كة بة دةسةآلتى دةولةت ناتوانن دنيا هيزى زلهيزترين و

ضاالكيةكانيان بوةستينن.سةربرينى ئاذةل لة جةذنى قورباندا

بة دوو دياردة ئاشنامان دةكات:كؤمةلطةى كارةكتةرةكانى يةكةم: ئيمة دةستيكى باآليان هةية لة شيواندنى سروشت. سةربرينى ئةو ذمارة زؤرة لة ئاذةل بيشك دةستى هةية لة شيواندنى

سروشتى ئةم كؤمةلطةية، ئةمة جطة لة ثايةيةكى وةك ئاذةل كةمكردنةوةى

سةرةكى ئابوورى ئةم هةريمة.كة ب���ةوةى ب��رواب��وون دووةم: ه��ةذاران يارمةتيدانى و خيركردن ل��ةري��ط��ةى س��ةرب��ري��ن��ى ئ��اذةل��ةوة سةلةفيانةية. ت��ةواو بروابوونيكى كةسيك بيةويت يارمةتى هةذارانى ئةم ريطةيةك لة ئةوا زياد بدات كؤمةلطةية هةلبذاردنى يارمةتيدان. بؤ هةية لة جؤريك وةك ئ��اذةل سةربرينى هةلبذاردنيكى ه��ةذاران يارمةتيدانى تةواو ستةمكارانةية و ضيذ وةرطرتنة لة بينينى خوين و سةبوورى هاتنةوةية بة هةلمذينى هةلمى طةرمى طؤشتى ئاذةلى

تازة سةربردراو.دواجار بةر لةهةر ساتيك لة ئيستادا جيهيشتن بة ثيويستى ئيمة كؤمةلطةى ئاينييةكان سيمبولة فةرامؤشكردنى و هةية، ئةو سيمبولة ئاينيانةى كة لةسةر خوين و قوربانيدان وةستاوة. كؤمةلطةى ئيمة هيندةى ثيويستى بةو كارةكتةرانة رةمزة تةماشاى بةطومانةوة كة هةية ثيويستى ئةوةندة نيو دةكةن ئاينيةكان سةربرينى كة نية ئاينيانة ثياوة بةو ئاذةل وةك فةرزيك تةماشا دةكةن و لة دةكةن ثر قورباندا شةقامةكان جةذنى لة خوين و نةوةكانمان بة توندوتيذى و

راهاتن بة بينينى خوين ئاشنا دةكةن.

بـــيـــــروإاهاوآلتي [email protected]

ستارة عارف

وةك *ئيمةش نةتةوةيةكي ه��ةر خ�����اوةن زم����ان و و ئ��اآل و ناسنامة بة شانازي ق��ةوارة، ئاآل و ناسنامة بوني قةوارةكةمانةوة و مافمان و دةك��ةي��ن وآلت ه���ةر ه��ةي��ة

خؤمان ئ��اآلي و ناسنامة بة ن��ةت��ةوةي��ةك و بمانناسنةوة، ئةم مافة لة طشت بةلطة نامة جيهاني بةلطةنامةي و مرؤظ مافي جيهاني جارنامةي و

نةتةوة يةكطرتوةكانيشدا ناسراوة.ئةم تري نوينةرةكاني و هةريم * سةرؤكي هةريمة هةر كة سةرداني توركيا و ئيران و هةتا نةناسيني و داطيركاري مؤتةكةي دةكةن، بةغداد وةك نةناسينمان فةرمي بة و ئاآل و ناسنامة دةكةنةوة خةونةكانمان بة تيكةل نةتةوةيةك، لة ئاسايشمان كة دةكةين هةست تر جاريكي و ئةوان تيكدةضيت، لي ئاراميمان و مةترسيداية هةميشة بة زةبوني لةبةردةم ئةم وآلتة ناحةز بة كوردانةدا دةبينين و وةك سةركردةي جةربةزة و

بوير نايانبينين.* لة سةردانةكةي سةرؤكي هةريم بؤ ئيران ناوي توركيا بؤ دانةنابو، كوردستانيان ئاآلي عيراق هات، باكوري بة هةريمي كوردستان هةر وةزيري لةطةل رؤذنامةوانيةكةيدا كؤنطرة لة باكوري ئؤغلوو، داود ئةحمةد توركيا دةرةوةي لة دذي عيراق و خواستي هاوكاريكردني توركيا بؤ بون، ئاشكران ئاماذةي كؤمةليك ثةكةكة، طوتانةي ئةو رةتكردنةوةي ئيرادةي نةبوني توركيا و ئةو وآلتانة، كة ساآلنيكي زؤرة ثةيوةندي ثتةويان لةطةل هةريمي كوردستاندا هةية، كةضي لةم هاوسةنطي و زال��ة ئ��ةوان خواستي هةر

ثةيوةنديانةدا نية.كوردستانيةتي بة دداني توركيا ئيستا تا *دواي نةتوانراوة و نةناوة كوردستاندا هةريمي هيندة سال ثةيوةندي دبلؤماسي و ساغكردنةوةي ك��اآلي ب��ةس��ةرض��وي ت��ورك��ي ل��ةه��ةري��م��دا و بةآلم داخوازيةكاني، و بةند جيبةجيكردني طشت دداننان مةرجي كوردستان هةريمي نوينةراني و بسةثينن بةسةردا كوردستانيان هةريمي بة لةسةردانةكانياندا ئاآلي كوردستانيان لة ثشتةوة خؤي وةك كوردستان هةريمي ناوي و دابنين

بهينن.ناسيني نة فةرمي بة لة باس كاتةي ئةو *دةكريت، توركياوة لةاليةن كوردستان هةريمي وةزيراني سةرؤك لةسةرداني باس دةسةآلتيش ئةمة طواية دةكات، ثايتةخت بؤ هةوليري توركيا لةاليةن هةريم ناسيني فةرمي بة و دداننان بة نويدا لة سةرداني بةآلم ناو دةكةن، بة توركياوة هةر ناوي باكوري عيراقمان بيست و وةك جاراني ئةمة ناوةرؤكدا لة بون، كوردستان ئاآلي بي تر توركياي كة ئابوري بةرذةوةندي نةك ناسينة

طةياندة هةوليري ثايتةخت!!. ئةو دةضنة كة هةريمة ئةم بةرثرساني *وآلتانة، تةواوي مةرجةكاني ئةوان ثةسةند دةكةن، بي ئاآليي و باكوري عيراق ثةسةند دةكةن و هةر دةطةنة ويستي وآلتانة ئةو بةرذةوةندي كاتيك توركيا و وآلتاني تري ناحةز بة كورد، كةضي هيندة بير و ذميرةي داهاتويان نية كة ضةند رؤذيكي تر دةطةرينةوة هةريم و دينةوة بةر ديدةي خةلكيكي نارةزامةند بةم سةفةرة ثر سوكايةتيانة بة كورد و

هةريمي كوردستان.* دةكريت توانستي ئةوةيان هةبيت فشار بؤ سةر ئةو وآلتانة بكةن وةك خؤيان بياناسن، ضونكة ئيمة وةك هةريمي كوردستان ثيش ئةوةي وةك دراوسي هةريميكي وةك ثيشةوة، بضينة كورد دةبيت كةواتة دةكةين، لةطةلدا بةرخورديان تارادةيةك مةرجي ئةم هةريمة وةك خؤي ثةسةند بكةن و وةك خؤي ناوي بهينن، نوينةرةكانيشمان ئةم مةرجانة ئاشكرا بكةن و فشاريش بكةن، هةر خةلكةكةيان طةرانةوة كة ئةوةي بؤ نةبيت هيض رةخنةيان لي نةطرن و بة ستايشةوة طوي بؤ وتة و

بريار و كؤبونةوةكاني داهاتويان بطرن.هيناني * دواي 21 سال حوكمراني كوردي، عيراق باكوري بة كوردستان هةريمي ن��اوي لةاليةن توركياوة و لةبةردةم سةرؤكي هةريم كة طةورةترين دةسةآلتي جيبةجي كردنة لةم هةريمةدا نيضيرظان بارزاني كة سةرؤكي لة ثيش ضاوي و كةسايةتي لة بوة، حكومةت ثيشوي كابينةي ئةواندا سوكايةتية بةو شيوة حوكمرانيية كوردية، بيري خؤي وتةيةي ئةو توركيا ثةيامةش بةم كورد و نوينةراني هةريمي كوردستان دةخاتةوة، كة ثيش ساآلنيك وتي، كورد ئةطةر لة ئةفريقاش

بيت ئيمة ناهيلين ببيت بة دةولةت.و رةخنة لة طوييان بةرثرسان خؤزطة *ليرةوة تا بطرتاية، هاوآلتي ئيمةي داخوازيةكاني بمتوانياية بليم تكاية سةرؤكي هةريم و نوينةراني ئةم هةريم و ئةزمونة ئازيزة، ضيتر سوكايةتي بة كورد ثةسةند ناكةين و ئيوةش ثةسةندي مةكةن، و هةية كوردستانمان هةريمي و ئاآلمان ضونكة باكوري عيراق نين و ئيرة هةريمي كوردستانة!!!!.....

ئيرة كوردستانة باكوري عيراق

نية!!!!

ئةطةرى رووداوةكان لة عيراق ثاش ثاشةكشةى هيزةكانى ئةمريكا )2(

وةرزى قوربانى، وةرزى كوشتنى جوانيةكان

ذمارة )781( ثينجشةممة 2011/11/10

Page 13: hawlati781

نازم سائيغ*

كابينةهات و كابينة رؤيي سةرؤكي هةريم و سةروكي حكومةت بآ جيطر بوون ، واديارة لة ئةذنداي سياسةتي كوردي ثؤستةكاني سةرؤكي هةريم و حكومةت وجيكريان دةبآ بؤ كورد سةركةوتووش ئةطةر خؤ بيت، نيشانكردني دةس��ت لة ن��ةب��وون ملمالنيي ببةو بينةو بةهؤى كةسيك حيزبايةتي، ئيتر نابآ بؤ هيض ميللةتيكي تر بيت بةلكو دةبآ بة خالي بمينيتةوة، نية و كةسي تري غةيري كورد بؤي نية، ثؤستانةي ئةم وةرطرتني مافي دةيانووت لةئيستا بةر هةر خؤشيان توركمانةكان هةماهةنطي ئيمة سةرؤك جيطري ثؤستي بؤ دةكةين وابيت ئةطةر باشة ، عيراق كؤماري هةولير توركمانةكاني هةماهةنطي بؤ ثؤستةي دوو لةم يةك بؤ ناكةن جيطري سةرؤكي هةريم و حكومةتي برا بؤ تريش ئ��ةوةي با ، ه��ةري��م مةسيحييةكان بيت ، تاكو كابينةكةمان ليرةدا ، بيت رازاوةت���ر جوانترو

سةمةرة سةيرو شتيكي دةم��ةوآ بطيرمةوة ، كةخؤم ئامادةي سازداني بووم رؤذنامةواني ضاوثيكةوتنيكي رؤذنامةنووس هاوريي ، )ريثؤرتاذ( ليثرسراوة لة سةيري ثرسياريكي توركمانةكة كرد كة ئةمة دة قةكةيةتي ب��ةردةوام توركمان ئيوةي )باشة حكومةتي ل��ة طلةييتان س��اك��اآلو هةريمي كوردستان هةية بةآلم ئيمةش كيشةيان هيض دةبينين توركمانةكان

ئةوةية ماف وادي��ارة ، دةذين( نيةو براي ، بذيت و نةبيت كيشةت كة زؤر ثآ ذيانيشمان رؤذنامةنووس دةبينيت ، جا ئوميدةوارم ئةم بؤضونة تةنها بؤضوني هةظالي رؤذنامةنووسم حكومةتي بؤضوني ن��ةوةك ، بيت توركمانةكاني شاري ، ضونكة هةريم ئةم شارةن، رةسةني خةلكي هةولير شارستانيةتي و كةلتور خ��اوةن ذير كةسايةتي خؤيانن، تايبةتي مافي ، هةية ئةزمونيشيان خ��اوةن بةشداري بونيان لة حكومةت و طشت دامودةزطاكاني حكومةتيان هةية نابيت ثةراويز بخرين ، خؤ ئيمة لةدةرةوةي بازنة نين ، دةبيت بخرينة ناو بازنةي بةآلم ذيانةوة، ثيكةوة و برايةتي هةنطاويك لةهةر بةر طرنطة ئةوةي دةبيت رةزامةندي طشت توركمانةكاني لةسةر بيت، نةوةك هةر لةسةر بيرو بؤضوني ثيشتر بيت، كة لةماوةي ضةند سالي رابردوو هيضمان بةهيض نةكرد و تةنها ضةند كةسانيك سوودمةند بوون ، كة بةناوي توركمان و مافةرواكاني هيضيان ئاطاداري توركمان و كيشةي

توركمان نةبوون نة لة دور و نة لة نزيك ، جا ئةم كرانةوةي هةردوو طةلي برا توركمان و كورد بة رووي يةكتردا لةم ساتة هةستيارةدا ، بةهةنطاويكي زؤر ئوميدةوارم ، دةكريت ثيرؤز هةذمار لةنوآ سةر بؤ ، فاكتةريك ببيتة ريكخستنةوةي مالي كوردو توركمان ، كة دةبيتة هؤي بةهيزبوونمان بؤ وة ناكةم برواش ، مافةكانمان ديهيناني هيض يةكيان سةرضاوةي ترس بن بؤ بةبآ توركمان نة من بةراي ، يةكتر بةدةست مافةكاني دةتوانيت كورد بةهةمانشيوة نةكورديش و ، بينيت كارة وةبيرهينانةوةي لة دوور جا ، ، راب��ردوو ساآلني ناهةموارةكاني بةلكو تةنها بؤ دةرس وةرطرتنيك بيت دةست بةيةك بقؤزينةوة هةلة ئةم و سةنطةري بضينة مةبةست يةك بؤ بة بكةين كرانةوةية ئةم ، خةباتةوة بةخوداي ثشت ، دةسثيك خاليكي

ثةروةرديطار .

* ضاالكواني توركمان[email protected]

د. كامةران مةنتك

بةشىدووةمكالسيكيانةى وي��ن��اك��ردن��ة ئ��ةم نويدا، لةسةردةميكى ئةمريكاييةكان طةمةيةكى ئةمريكا واي���ك���ردوة، لة بكات ثيادة ناتةندروست سياسى بؤ ئةنجاميكيش دةر وةك هةريمةكة، زلهيزى دوو ضةوتة، سياسةتة ئةو ، ،ئيران ئارا هاتنة ناوضةكة لة طةورة سةفةوى ئيمثراتؤريايةكى خةريكة كة ل��ةط��ةل ، ئ��ةت��ؤم��ى دادةم���ةزري���ن���ى دامةزراندنةوةى بؤ كار كة توركيايةك لةسةر دةكات عوسمانى ئيمثراتؤرياى شيوازيكى نوى ، جا هةرضةندة ئةمريكا وةك ، توركياى ئ��ةو كة تيبطات وا طةشةسةندنى لةبةردةم بةربةستيك وةكو و كردؤتةوة قيت شيعة ئيرانيكى ثرديكيش بةكاريدةهينى بؤ بةستنةوةى ئاسياى بة رؤذئاوا بةرذةوةنديةكانى طؤرانكاريةكان واقعى ن��اوةراس��ت، توركيا دةسةلمينن! ئةمة ثيضةوانةى مةركةزو دةولةتيكى دةبيتة خةريكة زارى لةسةر راش��ك��اوان��ة خؤشيان ئؤغلوو( )داود دةرةوي���ان وةزي��رى كةواتة دةك���ةن! ئةمة ب��ؤ بانطةشة و ك��ؤن سياسةتيكى ث��ي��ادةك��ردن��ى بةهؤى بوو ، ئةمريكاييةكان هةلةى ئيمثراتؤرياى دوو كردنةوةى زيندوو نوى، ستايليكى بة بةآلم ، هةلوةشاوة دوو ئ��ةو م��ي��ذووى ثيضةوانةى بة ئيمثراتؤرياية لة رابردوودا ، كة هةميشة شيعى ئاينزاى هةردوو نوينةرى وةك بوون ش���ؤردا ل��ةش��ةرو سووننى و ب��وون��ةوةو نزيك لةيةك ئ��ةط��ةرى ،هاوثةيمانيةتيان لة قؤناغى ئيستادا زؤر ، هةستياردا ضركةيةكى لةهةر زؤرترة بة تايبةتى ئةو بةرذةوةندية ئابوريانةى كة لةسةر سنورةكانى ئةو دوو دةولةتة وةك نمونة بؤ لةطةشةسةندنداية، كة دةكات وا ، ناظؤكؤ طازى ث��رؤذةى ئةطةرى هاوثةيمان بوونيان زؤر زياتر ئابورييةكانيان، بةرذةوةندية و بيت بةروو روو لةهةر بخاتةوة دووري��ان هةر ضوونيكدا، بةطذثةكدا بوونةوةو دوو ئةو لةنيوان هاوثةيمانيةتيةكيش هةموو لةدةستدانى وات��اى ه��ي��زةدا، ئاسياى خ����وارةوةى س��ن��ورةك��ان��ى دةولةمةندةكانى ناوضة و ناوةراست ئةو و ت��رة، دةظةرةكانى و قةزوين بة ئاسيا كة دادةخ��ات دةروازةي���ةش ئةمة سةربارى ، دةبةستيتةوة ئةوروثا نةوتيةكانى كيلطة هةموو ئ��ةوةى رؤذهةآلتى ناوةراست و كةنداو دةكةونة هاوثةيمانيةتية، ئةم هةذموونى ذير هةرضى لة سنورةكانى باكورى ئاسياى بة تر زلهيزى دوو ئةوة ، ناوةراستة لةم ثيشوازى بيت رةنط خؤشحاليةوة و ضين ئةوانيش كة بكةن، هةنطاوة ئةمريكا ، هةرضةندة فيدرالن رووسياى هةنديك بنكةى سةربازى لة ثينج كؤمارة ثيشوو سؤظيةتى سةربةخؤبووةكانى بةرامبةر بنكانة ئةم ب��ةآلم ، دان��اوة هيض ناتوانن نويية هاوثةيمانيةتية ئةو

رؤليكى كاريطةر ببينن ، ضونكة لة اليةك هاتنى بةهانةوة جوطرافياو رووى لة هيزى سةربازيةوة، لة ئةمريكاوة دوورن ترى بنكةكانى هةموو تر لةاليةكى ،ئةمريكا لة رؤذهةآلتى ناوةراست ياخود كؤنترؤلى ذير دةكةويتة راستةوخؤ بنكةكانى وةكو ، هاوثةيمانيةتة ئةو ، ياخود دةكةونة بن هةذموونى توركيا بنكةكانى وةك ، هاوثةيمانيةتة ئةو جا عةرةبى، دورط��ةى نيمضة كةنداو لةنيوان بوونةوةيةك نزيك هةر ئةطةر )توركيا، بدات روو زلهيزةدا ضوار ئةو ئيران ، روسيا ، ضين (ى، كة دةرياضةى قةزوين و ئةو سامانة نةوتى و طازيةى زؤر هؤكاريكى هةية، ناوضةيةدا لةو لةبارو ياريدةدةرة بؤ ئةو هةنطاوةو، ئةو هةموو بةرذةوةنديةكانى كة ثيطةيةية دةبةستيتةوة، بةيةكةوة هيزانة ئةو بةردى دانانى هؤى دةبيتة ئةمةش كة ، ئاسيايى ئيمثراتؤريايةكى بناغةى ئةوروثا ئةمريكاو دةستى بةيةكجارى بوونى دروس��ت دةك��ات��ةوة، ئاسيا لة شيوةيةش لةو ئيمثراتؤريةكى هةر ،دةبيتة هؤى لةدايك بوونى طةورةترين ئيمثراتؤرياى جيهانى و شارستانيةتيكى ئاسيايى فرة رةنط ، بةهؤى دةولةمةندى سةرضاوة هةموو لة كيشوةرة ئةو لة وات��ة مرؤييةكانةوة، و سروشتى دةتوانيت هيز، سةرضاوةكانى هةموو طؤى هةموو بةسةر خؤى هةذموونى قؤناغى بةمةش بسةثينيت، زةوي��دا باآلدةستى س��ةدةى ثينج لة زياتر

شارستانييةتى رؤذئاوا بة كؤتا ديت !!!ئ���ةوةى ل��ةو ش��ي��وازة ق���ةوارة ثاشخانة ئةو ، هةية مةترسى نوييةدا بن نةتةوة جيطةى كة ، كةلتوورييةية تيدا زةحمةت بة بيهيزةكان و دةست كة نةتةوانةى ئةو بؤية ، دةبيتةوة بةيةكةوة هيز و دةولةت نةيانتوانيوة بنين ، ئةطةرى توانةوةو لة ناوضوونيان ئةو ئةطةر تايبةتيش بة ، دةبيت زؤرتر ضوار جةمسةرة كار لةسةر بةهيزبوونى سةنتةراليزم و جةمسةرةكانيان السةنط بوون بةهيز ثيناو لة ، بكةن ئةو لةنيوان هيز هاوسةنطى كردنى بؤية ! قؤلييةدا ضوار هاوثةيمانييةتة ئةمريكا رؤذئاوا ، سةربارى كاتى ئيستا ، لة خاليكى ستراتيذى دوورة مةوداشدا ، بةرذةوةنديةكانيان لةطةل هاوثةيمانيةتى

ضونكة ، يةكدةطريتةوة كورددا لةطةل نيوان لة ناوبريك ريك ، كوردستان كة ، دةك��ات دروس��ت ئيران توركياو لةخوارةوة كةنداو دةروازةكانى لةسةر دريذ دةبيتةوة تا دةطاتة سةردةرياضةى قةزوين و خوارووى قةفقاسيا، ثانتاييةكى جوطرافى سروشتى و جوطرافي مرؤيى ئةو دلى دةكاتة كة ، ثيكدةهينيت وا بوونى دروس��ت ئةطةرى زةمينةيةى هاوثةيمانيةتيةكى هةر و هيزيك هةر كة ، ناوضةيةكيشة تاكة ، ليدةكريت ثرطالى كراوانةتر دةست دةتوانريت سياسى نةخشةى س��ةرو بخريتة

رؤذهةآلتى لةسةر دابريذريتةوة!، س��ةردةم��ى ه����ةروةك ض���ؤن ثيشةسازى نةخشةى سياسى طةورةيى دةولةتى كؤمةليك هيناو خؤيدا لةطةل تا جوطرافى ثانتايى خاوةن نةتةوةيى شؤرشى ، دامةزراند طةورة رادةيةك ثيويستى ئةلكترؤنيةكانيش و طةياندن بة نةخشةى سياسى بضووك هةية ، واتة نةخشةى هةموو وآلتةكان ، بة تايبةتيش رؤذهةآلتى ناوةراست ثيويستى بةسةر لةسةر واتة هةية، دارشتنةوة لةنوى ياخود كؤمةليك ، دةولةتة شار بنةماى كؤنفيدرالى ياخود فيدرالى ق��ةوارةى ئةوةى هؤى دةبيتة ئةمة كة ، بضووك ريطا زياتر خؤش بكات بؤ دامةزراندنى جيهانى شارستانيةتيكى و حكومةتيك بةرفراوان ، بةضةشنيك كة هاوسةنيةكى هيزى واى لةنيوان دابين بكريت كة ئةطةر سةرهةلدانى شةرو ناكؤكى لة نيوانياندا مةترسى هاوكات ، بطريت دوور بة ئيمثراتؤرياى كؤمةليك بوونى دروست كةمبكاتةوة فراوانخواز و شةرانطيز ناوضةكةو لة ئاشتى زياتر بةمةش ،جيهان بةرقةرار دةبيت و سةرضاوةكانى شيوةيةك بة جيهان بؤهةموو بذيوى واتة ، دابةشكردن ديتةوة شيوةكان لة هاوسةنطيةكى تا رادةيةك لةيةك نزيك لةنيوان داهاتى هةموو مرؤظةكان دينيتة ئارا ، ئةمةش تةنها بةمة دةبيت كة ناوضة هةذارةكان ناوضة و دةولةمةندةكان جهانيةوة حكومةتى يةك ريطاى لة ئةمريكايى بيتوو !ئةطةر ببرين بةريوة هيزى خ��اوةن كة ، رؤذئاواييةكان و راستةقينةن لة كاتى ئيستادا سياسةتيكى لة هةموو ئةمرؤ ، بةر بطرنة حةكيمانة ئةو ثيادةكردنى بؤ لةبارترة رؤذي��ك سةرةتاكةى كة ، سياسةتة ج��ؤرة كوردستان باشورى لة 1991 لةسالى سةدةى نةوةدةكانى ناوةراستى لة و ناوضةكانى يؤطسالظياو لة رابردووش بالكان دةستى ثيكرد و ئيستاش لة ريطاى بةهارى عةرةبيةوة وآلتانى ترى عةرةبى طؤرانكاريةكانى تايبةتي بة ، طرتؤتةوة ئةو خزمةتى لة دةك��ري��ت سورياش ستراتيذية دابيت ، ئةويش بة دابةشكردنى سياسى قةوارةيكى ضةند بؤ سوريا بةرذةوةنديةكانيان بتوانن كة ، جياواز ل��ةس��ةر ب��ن��ةم��اى ه��اوس��ي��س��ازى و دي��ارة ، ريكبخةن ذي��ان بةيةكةوة دةبيت طرنط ترى هةنطاويكى ئةمةش بثةريتةوة طؤرانكاريةكان ئةوةى بؤ

ئيران دابةشبوونى ،سةربارى و ئيران جياواز سياسى قةوارةيةكى ضةند بؤ ، ثيشوو بنةماكانى هةمان لةسةر ، كوردستانيش خاكى لةسةر دةكريت كة لة رووى جيؤثؤلةتيكيةوة طرنطترين ثيطةى هةية ، ضةند قةوارةيةكى فيدرالى ئةمة كة ، دابمةزريت كؤنفدرالى ياخود هةردوو ديوى توركياو ئيران دةطريتةوة توركيا ئيستادا قؤناغى لة هةرضةندة ،

ئةمريكاو ستراتيذى هاوثةيمانيكى هاوثةيمانيةتى لة ئةنداميكة رؤذئاوايةو رؤذئاوا سياسةتى ئةطةر بةآلم ، ناتؤ شيوةية بةو بةكوردستان بةرامبةر دؤخةكة و بيت بةردةوام ديماطؤكيانة يةكةم جيهانى جةنطى دواى ماوةى بؤ ضاوةريى دةبيت ئةوا ، بطةريننةوة نوييةكان عوسمانية ترى سولتانيكى ظيةننا دةرطاى لة تةنيا بة نةك كة بن ئةو لةريطاى ئةمجارةيان بةلكة ، بدات هاوثةيمانييةتيةى كة باسمان كرد هةموو

ئةوروثا بخاتة ذير ركيفى خؤيةوة.كة رايةى ئةو دةطةينة كؤتاييدا لة سياسةتى بة ئةمريكاييةكان ثيويستة ، دابضنةوة بةكورد بةرامبةر خؤيان و فارس و تورك رازيكردنى ثيناو لة

مرؤظ مليؤن 40 بةرذةوةندى عةرةب جاردا لةدوا كة ،، مةترسيةوة نةخةنة لكاوةو ثيوة خؤيانى ضارةنووسى طلؤباليزمدا دنياى سياسةتى لةطةل سياستيكى ثيادةكردنى ، ناطونجيت بؤ ن��وى خويندنةوةيةكى واقعيانةو ثيويست ، سةردةمى شؤرشى طةياندن كورد لة زياتر ئةمريكا دةك��ات بةوة جيؤثؤلةتيكى ضونكة ، بيتةوة نزيك كوردستان ، هاوسةنطى هيز لةوناوضةية هةلدةوةشينيتةوةو ئةلتةرناتيظيكى لةبارة هيزانةى ئةو بؤ رةواندنةوةى مةترسى كة لة ئايندةيةكى نزيكدا ، هةرةشة نةك ئةمريكاو بةرذةوةنديةكانى لة تةنيا بة رؤذئاوا دةكةن لة ناوضةكةدا ، بةلكو باآل دةتويننةوة جيهان لة ئةمريكا دةستى !بؤية ثيويستة ئةمريكا هاوسةنطيةك لة نيوان هاردثاوةرو سؤفت ثاوةرةكةى لة كوردستان لة تايبةتى بة و رؤذهةآلت بينيتةدى و زياتر رةضاوى بةرذةوةندى بكات ناوضانة ئةو و كةرامةتى طةالنى بةرذةوةنديةكانى لةبةهاو ريزطرتن ،هيزى بؤ بةها ري��زو ، نةتةوانة ئةو ئةمريكاييةكان دةطةرينيتةوة ، كة رؤذ بة رؤذ لة كزيداية ! بة ثيضةوانةى ئةمةشةوة ناثليؤن ضارةنووسى هةمان ئةمريكا ،دووضارى ضونكة ، دةكات ضاوةريى

هةمان نةخؤشى ناثليؤنى هاتووة .توانى رووداوةكانى ئةمريكا راستة بة بقؤزيتةوةو باشى بة سيثتمبر 11بؤ بضوينى نويى هاربةريكى ثيرل ميذوويى هةليكى هينانى وةدةس��ت لة توانيان ، و فراوانخوازيةكانيان بؤ داطير طرنط ثيطةى دوو رؤذه��ةآلت بكةن ، ئةفغانستان و عيراق ، ئةفانستان سةربارى ئةوةى لة رووى سةربازيةوة شيعى ئيرانى باليكى ئابلووقةدانى ستراتيذيةوة رووى لة و دةطةيةنى دةروازةيةكة لةسةر ئاسياى ناوةراست ، عيراقيش الى ضةثى ئيرانى ثى ئابلووقة ستراتيذيةوةش رووى لة دراوةو سنوورةكانى لةطةل مامةلة راستةوخؤ كةنداوى دةروازة توركياو خوارووى واتا ، دةك��ات دةول��ةم��ةن��د ن��ةوت بة ثيطةى سةربازيةوة رووى لة ئةمريكا ستراتيذى داطيركردوة ، بةآلم سةربارى سةرةكى شكستهينانى ، ئ���ةوةش ، لة ريطاى شكستهينانى ئةمريكاييةكان ئةويش ، دةبيت ثاوةرةكةيان سؤفت بة بايةخدانة سةرةكى بةشيوةيةكى مافةكانى مرؤظ ، ئةطةر ئةمريكاييةكان بؤ نةسةلميننةوة خؤيان راستطؤيى ئاماذةمان وةك ئةوا ، ثرةنسيثانة ئةو ناثليؤن ضارةنووسى هةمان ، ثيكرد ،ئةطةر راستة ،ضونكة دةكات ضاوةريى بن سةرةكى هؤكارى ثاوةرةكان هارد بةآلم ، هيزةكان داطيركارى و هاتن بؤ سؤفت ثاوةرةكاننكة هؤكارى سةرةكين بؤ مانةوةو بةردةوام بوونى ئةو هيزانة !

لة جارة يةكةم بؤ زاراوةي��ة ئةم -*ئةدةبياتى سياسى بةكارديت، مةبةست تييدا و ثرةنسيثةكان نيوان لة بوونة ناهاوسةنط

هيزة سةربازية ماديةكاندا.

هاوآلتي [email protected]بـــيـــــروإا12

كاميار سابير

ثارسال لة يادى دةسالةى »هاوآلتي»دا بةشيك »هاوآلتي» ستافى بو وت��ارةم ئةم ناوةروكى لة نارد. وةك هةر روتيناتيكى تر كةس طويى ثي نةدا. راستييةكةى نيازم نيية قسة لةسةر اليةنة ثوزةتيظ و نيطةتيظةكانى ميدياى ئةهليى بكةم و رولى بةرضاوي بةكورتييةكةى بكةم. دةستنيشان ــي» ــاوآلت »ه»هاوآلتي» و ستافى ئةوسا و هةنووكةيشى كاريكى هةلومةرجى بةثيى كرد ثروفيشناآلنةيان ئازايانةو بةهةموو كوردستان، كولتووريى و سياسيى روذنامةى يةكةمين كةموكورييةكانيشيانةوة

ئةهلييان لةكوردستاندا جيكةوت كرد. و ثيروزبايى وي��راى س��ال��ةدا، 11 لةيادى دةستخوشيى لةستافى »هاوآلتي» ئةم سةرنجانة بو

راى طشتيى و خوينةرانى »هاوآلتي»دةنووسم.

ناو سةربةخوى روذنامةى يةكةمين وةك .1عيراقدا، كوردستانى لةهةريمى كورديى ميدياى زمانى زمانةوانيي، اليةنى بة بايةخ زور ثيويستة يان روذنامةكة بابةتةكانى دارشتنى و نووسين تا هةوالةكانةوة لةسةرديرى بدري. هةفتةنامةكة بدري، ثي بايةخى دةبي تيكستةكانى ناوةروكى روذنامةكةية خودى ناوى طرينطتر لةهةموويشى بطيردري لةبةرضاو ئةوة دةبي ية. »هاوآلتي» كة سال 10 و هةنووكة كورديى نووسينى زمانى كة لةمةوبةر ئالوطوريكى ريشةيى و زمانةوانيى زورى

بةسةردا هاتووة.و فونةتيك ل��ةرووى »هاوآلتي» ن��اوى .2دارشتن و زمانةوانييةوة، تيرمونولوجي »زاراوة»ى »املواطنة» ياخود »املواطن» عةرةبييةكة وشة داتا تر، دروس��ت »هاوآلتي» بةلكو ناطةيةنيت. بةخشتر و طونجاوترة. تيرمى »هاوآلتي» كة دةكاتة »Citizenship»ى ئينطليزيى زور شياوترة لةرووى فونةتيك، واتا و زانستى زمانةوانيية تا بة »هاوآلتي»

دةطات. بةم خزمةت بهينينةوة نموونةيةك ضةند .3ناوطورينة دةكات. سةرةتاى دروستبوونى يةكيتيى »يةكيتى بة ناوةكةى كوردستان، نيشتمانيى نيشتمانى كوردستان» دةنووسرا. واتة بةيةك» ي» دةياننووسي. دواتر كرديان بة »يةكيتى ى نيشتمانى ى كوردستان» . وةك ئةوةى جورئةت نةكةن »ي» بنووسينن. ثيكةوة ئاوةلناوييةكان و ثيوةنديى نيشتمانيى »يةكيتيى بة كرديان سةرةنجام جيطةى»ي» ئاوةلناو »ي» وات��ة كوردستان» كرد ئةوةيان رةضاوى بةمةش طرتةوة. ثيوةنديى بةسةريةكةوة »ي» سي ئةطةر كوردييدا لةزمانى ناوى ينك دةنووسرين. دوو»ي» هةر ئةوة هاتن، ريكخراوةكةى طوريي، هةر بةخشكةيى كرديان، كة دةبوواية الى كةم لة ثلينيوميكدا يان لة كونفراسيكدا بيكرداية، ثيشمواية زوو كرديان و كاريكى باشيشيان كرد. هاوكات لة دة سالى رابردوودا، وشة و ضةمكى »ئازاديي، زمانى كورديي، روشنبيريي، كولتووريي، سياسيي، كومةآليةتيي........................تاد» جيطةى ئةو وشةو ضةمكانةى طرتةوة كة بةشيوةيةكى كالسيكيى

بةيةك »ى» لةزمانى كوردييدا دةنووسران.»هاووآلتيي» ب��و ــي» ــاوآلت ط��وري��ن��ي»ه .4ئةجينداى م��ةغ��زاو ل��ة نيية دوورك��ةوت��ن��ةوة كاريكى زمانةوانييةوة لةرووى بةلكو روذنامةكة، و زم��ان زانستى رةض���اوى ثروفيشناآلنةيةو طةشةكردنى زمانى كورديى دةكري، بةتايبةتيى كة ئةلفبيى بة كوردستاندا لةهةريمى كورديى زمانى و واتا ثيويستة دةنووسري. ئاراميي-عةرةبيى لة »ئاوةلناو» ليك جودا بكرينةوة. »وشة» و رولى نةبزوين »و»يكى ثيويستة »هاووآلتيي»دا تيرمى بةواتايةكى بزوينةوة. »و» و « ا « نيوان بخريتة تر » و»ى نةبزوين ، دةبي دوو بزويني » ا» و »و» »ي» كاتيشدا، لةهةمان بكاتةوة. جوي لةيةكتر ضونكة بنووسري، دوو»ي» بة ثيويستة كوتايى دةيخاتة دوخى راستةقينةى تيرمونولوجييةكةوة كة لةيةك كاتدا لةزمانى كوردييدا ، »ناو»يش دةبيت و

»ئاوةلناو» يش دةبيت. ستافى ئةطةر باشة كاريكى من بةبرواى .5را بة هةندي زماننساسى كورد »هاوآلتي»، ثرس و بكةن و بير لةطورينى ناوى روذنامةكةيان بكةنةوة. »هاووآلتيي». بة بيكةن لة»هاوآلتي»يةوة وات��ة هةلةيةى ن��اوة ئةم بكيشي دري��ذة هةرضةندة زمانةوانييةوة، زانستى لةرووى كةم الى ئيستا، ثروفيشناآلنةى كارى و كورديى زمانى لة زولم ناوى سالة 11 ئ��ةوة دةك��ري. روذنامةطةريى هاتووة ئةوة كاتى دةنووسري، بةهةلة »هاوآلتي» ناوةكة ضاك بكريتةوةو بة »هاووآلتيي» بطوردري.

»هاوآلتي»، نةيارى و دوست طةواهيى بة .6وةك خوى راب��ردوودا لةماوةى روذنامةية ئةم روذنامة بةربآلوترين و باشترين لة يةكيك ئةهلييةكانى كوردستان بة راى طشتيى ناساندووة. بةراستيى ستةميكى طةورة لةو ميذووةو لة زمانى كورديى دةكري، ئةطةر دريذة بةم هةلةية بدري و دريذة ثشتطويخستن و طوينةدان بيروكراتييةتى بكيشي و ناوى ئةم روذنامةية بة هةلة دريذة بكيشي.

»هاوآلتي« بة

»هاووآلتيي«

بطورن

بةيةك دةست بؤ يةك مةبةست

ئةمريكاو نةخؤشى ناثليؤنى لةكوردستان*خويندنةوةيةك بؤ سياسةتى ئةمريكا لةكوردستانء رؤذهةآلت بةطشتى

هةروةك

ضؤن ، سةردةمى

ثيشةسازى نةخشةى

سياسى طةورةيى لةطةل

خؤيدا هيناو كؤمةليك

دةولةتى نةتةوةيى

خاوةن ثانتايى

جوطرافى تا رادةيةك

طةورة دامةزراند

، شؤرشى طةياندن

و ئةلكترؤنيةكانيش

ثيويستى بة نةخشةى

سياسى بضووك هةية ،

واتة نةخشةى هةموو

والتةكان ، بة تايبةتيش

رؤذهةالتى ناوةراست

ثيويستى بةسةر لةنوى

دارشتنةوة هةية

لةماوةي ضةند سالي

رابردوو هيضمان بةهيض نةكرد و تةنها

ضةند كةسانيك سوودمةند بوون

بةناوي توركمان و مافةرواكاني ، كة هيضيان ئاطاداري توركمان و كيشةي

توركمان نةبوون

ذمارة )781( ثينجشةممة 2011/11/10

Page 14: hawlati781

15ذمارة )781( ثينجشةممة 2011/11/10هاوآلتي

تةها ئةحمةد

زؤر دةميكة دةمةويت برواي خؤم و قةناعةتي خؤم لةم بارةوة نووسينيكدا ضيوةي ض��وار لة بخةمة روو، بةالم لةبةر نةبووني كات ئةم نووسينةم لةم بارةيةوة بالوبوونةوةي بةالم دواخست، ضةند بابةتيك لةم بارةوة بةبؤنةي كؤنطرةي ب��وون��ةوةي نزيك زؤري ئيسالمي يةكطرتووي ضووني بؤ كةضيتر هينام بؤ خ��ؤم ل��ةم ب���ارةوة دوان��ةخ��ةم كورتيش بة ئةطةر بتوانم و بكةم، لي باسيكي قسةو بيت زؤري��ك ثيدةضيت هةرضةندة بةرثرساني و كةسايةتي لة هةمان ئيسالمييةكانيش اليةنة بةالم هةبيت، بؤضوونةيان ئةم نةتوانن ريطر هةنديك لةبةر روو، بخةنة بؤضونةيان ئ��ةم ليوةدةكةن باسي ئةوانةشي زؤرةوة ترسيكي و حةزةر بة هةبيت لةوة ترسيان بليت وةك ئةوانةي و حزب غةزةبي بةر تونديان بؤضووني كة ناسراون

هةية نةكةون.

حزبايةتي و ئيسالمباوةكةي ثيناسة بةثييي ه��ؤك��اري��ك ل��ة بريتية ح��زب ريطةيةوة لة كة )وةسيلةيةك( لةسةر كة خةلكي ذمارةيةك ريكةوتون دياريكراو بيريكى ئامانجيك، بة بطةن دةيانةويت واتا حزب خؤي ئامانج نيية وةك

هةنديك ثييان واية. ئ��ةم��ةش ئ���ةوةم���ان ث��ى ئاين لة حزب كة ئةوةي دةليت جيادةكاتةوة ئةوةية حزب خؤي خؤي دي��ن ب��ةالم نيية ئامانج ئاين دةش��ي��ت بؤية ئامانجة، حزبيك ناشيت بةالم بيت حزب ئاين، هةموو لة بيت بريتي بةشيوةيةكىتر بلين ناكريت ئاين كؤبكةينةوة، حزبيكدا تاكة لة ئاين طةورةيي فراواني لةبةر بيخزينين، حزبيكدا لة ناكريت هؤكاريكة دةول��ةت يان حزب تيدا مرؤظي جؤرةها كةدةشيت دينيك ناشيت بةالم كؤببيتةوة ضةند بيرو بؤضونيكى دذ بةيةكى

تيدا بيت.

ب��ةالم حزبة دي��ن راس��ت��ة يان ح��زب ب��ؤ تيطةيشتنمان هةلةية تيطةيشتنيكي دةول��ةت ل��ةب��ةر ئ���ةوةي ئ��ةو دةول��ةت��ة ئيسالم سةرةتاي ئاينييةكةى لةناو كةسيكي ج��ؤرة هةموو تةنانةت كردبؤوة، جي خؤيدا وةك دينيش بةالم ئةميان جيطاي

وردبوونةوةي زياترة.دين حزبة بةالم حزبايةتي لة ، نيية و حزبايةتي حةرامة ديندا ئةمة بؤضوني ثةيرةواني بةشيكة لة بيري سةلةفيةتة، ئةم بؤضونة ناشيت دين ئةوةي لةبةر راستة بضوكةوة، حزبيكي بخزينريتة بكريت، بةحزبايةتي ئاين ياخود ك��ورت ئايني ئامانجي وات��ا حزبيكدا ئامانجي لة بكريتةوة يان بطؤردريتةوة ياخود سازش بكريت لةسةر زؤريك لة مةبدةئة سةرةكي و بنةما سةرةكييةكاني ئاين لة ثيناو حزب و طؤرانكاريية بةثيى ح��زب سياسيةكانى و سياسى ك��ارى قؤناغةكانى

كردنةبةرى بةرطيكى ئاينى .لةبةردةم ريطر طةورةترين ب��ة ح��زب��ي ك��ردن��ي ئ��اي��ن يان لةحزبيكدا ئاين كورتكردنةوةي ثيغةمبةران تةنها كة ئةوةية هةية ب��ؤي��ان و دةت���وان���ن نوينةرايةتي ئاين بكةن لةناو تاكة

حزبيكدا.

حزبايةتي لة ديدي سةلةفيةتةوة:موسلمانان لة زؤر بةشيكي ريبازي ثةيرةواني بة كة خؤيان جؤرة هةموو دةزانن، سةلةفي

رةت ئيسالمدا لة حزبايةتييةك لة واي��ة ثييان يان دةك��ةن��ةوة، دين واتا نيية، حزبايةتي ديندا يان نيية، حزبةوة بةسةر كاري ئةم لةطةل دين بليين رونتر لة كة حزبايةتييةي لة شيوازة ئيستادا ثةيرةو دةكريت ناكؤكةو حزبايةتيش شتيكةو ديندارى

شتيكي تر.تا راستن ئةمانة هةموو بةناوي نةبيت حزبيك ئ��ةوةي دينةوة و خؤي بة تاكة نوينةري بزانيت، دينة ئةو راستةقينةي ب���ةالم ث��ةي��رةو ك��ردن��ى ك��ارى هؤكاريك وةك حزبايةتي و كؤمةلطا بةريوةبردنى بؤ شيوةية بةم حزبدا لة كاركردنة لةطةل نيية دذايةتييةكى هيض ئايندا، لةبةر ئةوةى كؤمةليك يان بؤ بيانةويت ئةطةر دةستةيةك بةريوةبردني لة بةشداريكردن كاروبارى هاوالتيانى والتةكةيان لة ضوار ضيوةى حزبيكدا كؤببنةوة كارة ئةم بليت ناتوانيت كةس ناشةرعى بةكاريكى و حةرامة هيض ئةوكات ضونكة دانانريت، هةر لةطةل نابيت جياوازيةكى كؤمةلةو و دةزط��اي��ةك��ىت��ري بةريوبردني دةستةيةكىتري نمونةى بلين رون��ت��ر والت، و ثزيشكان سةنديكاي وةك كردني ثاريزطاري كؤمةلةي كؤمةلةو ئةم هةموو و ذنطة شوارضيوةى لة ريكخراوانةى كارةكانيان مةدةنيدا كؤمةلطةى ئةم كة ئاشكراية رادةثةرينن، نوينةري بة خؤيان ريكخراوانة بةسةر ن��ازان��ن خ��وا و دي��ن ثيشةي كاريكي و خةلكييةوة لةبةر هةر دةكةن، كارطيري و نةي ك��ةس تائيستا ئةمةية ئةمانة كاريكي بوتريت بيستووة شةرعةوة رووي لة و حةرامة حزبيكي ب��وون��ى ن��ادروس��ت��ة، بؤ ه��ؤك��اري��ك وةك سياسي بةريوة بردني والت هةمان شكل ئةطةر دةطريت لةخؤ شيوة و نوينةري نةكاتة خؤي هاتوو

دينيكي دياريكراو.

بانطةواز و حزبايةتي:ئةم دذي ئةواني ئةشيت بكةن ئةوة ثرسياري بؤضونةن، ئةطةر حزبيك نةبي لة ريطةيةوة ئةو دين، بؤ الي بكةن بانطةواز بالو خةلكيدا ناو لة ضؤن دينة لي ثةيرةوي خةلكي و دةبيتةوة بؤ خةلكةو دين لةكاتيكدا بكةن؟ رؤذان��ةي ذياني لة ئةوةية بؤ ليى كؤمةاليةتياندا و سياسي ثييان؟ ببيت تيكةل و دانةبرين ضي ئيسالميانة حزبة ئةو ئةي لة دةبيت ضي ئةركيان و بكةن

دواي ئةمة.لة دةل��ي��ن ئيمة س��ةرةت��ا موسلماندا كؤمةلطايةكى ئيسالميى حزبى بة ثيويست واقعيشدا لة هةروةها ناكات، بة خؤيان ئةوانةى دةشبينين سةلةفى ريبازى كةرانى ثةيرةو سالح دةزانن بانطةوازيش دةكةن بؤ نيية حزب بة ثيويستيشيان

كارى بانطةواز كردنةكةيان.بانطةوازيش بةطشتى ثاشان

ب���ؤالى دي���ن ت��ةن��ه��ا ل��ةس��ةر لة وةك ثيويستة، كؤمةليك ثيكراوة، ئاماذةي ئايةتةكاندا ريطةي لة دةشكريت هةروةها دروستكردني دةستة و طروثيكي س��ةرب��ةخ��ؤ ل��ة ض��وارض��ي��وةى كاري لة دوور و ريكخراويكدا ئةو سةرجةم لة كة حزبايةتي اليةنة بةتوانايانةى كةسايةتيية بهينريت ثيك ئيسالمييةكانةوة ئةم ريكخراوة ئامانجى تةنها كة بانطةواز كردن بيت بؤ دين نةك حزبيكي يان اليةنيك الي بؤ بةشيوةيةكى واتا دياريكراو، سياسي ئامانجي راستةوخؤ هةرضةندة نةبيت، ثشتيةوة لة ليى طشتى بةشيوةيةكى ئةطةر بانطةواز ئةم دواجار بروانيين، و رةوتيك بة خزمةت كردنةش دةكات، دياريكراو سياسةتيكى ثةيرةوى حزبيك ئةنداماني كة ل��ي��دةك��ةن ل��ة ض��وارض��ي��وةي كؤمةلطاي ري��خ��راوةك��ان��ي

مةدةنيدا.كاركردنةش لة جؤرة ئةم دور لة حزبى سياسى دةستي ئةو بؤ سةر دةكات واالتر كؤمةلةية بانطةوازي طيرانةوةي لةنوآ مزطةوتةكان، ن��او ب��ؤ ديني ئةويش لة دوو روانطةوة جيطةى

هةلويستة لةسةر كردنة.ي����ةك����ةم: ل���ة روان���ط���ة

شةرعييةكةيةوة:كة قورئان دةقةكانى بةثيى لة ئايةتةكانيدا ئاماذة بةوةدةكات بةدةر خواية بؤ مزطةوت كة هةر بؤ كردن بانطةواز خوا لة برياردانة و شةريكة شتيكىتر ناشةرعيية، كاريكى و خوا بؤ »طرن كة حزبييةى كادرة ئةو نيية سةر بةض حزبيكة» كاتيك لة كردن بانطةواز ثال لة مزطةوتدا الي بؤ خةلكيش خوا الى بؤ ئةوكات دةكات، بانط حزبةكةي بةم و كارةيان بةم ئةم حزبيانة ئايةتةكانى دذى ك��ردةوةي��ان ئةمة ئ��اي��ا ن��اك��ةن؟ ق��ورئ��ان ناهينيتة ئيشكاليةت طةورةترين هةرلطرانى بةرامبةر لة ئاراوة ديندا؟ كردنى حزب بة بيرى طةورةترين ئةمة بةلي بيطومان

ناكؤكى دروست دةكات. سود روانطةى لة دووةم:

طةياندن بة بانطةواز:ل��ةالي��ةك��ى ت��ري��ش��ةوة لة نشيندا موسلمان كؤمةلطايةكى بطريت ريطة نيية بؤي كةس ل��ة ب��ان��ط��ةواز ك���ردن ل��ة ناو ئيتر كةس يان مزطةوتةكاندا دةست ناهينيتة ريي ئةو كةسانةي تةنها كاريان و دةكةن بانطةواز وانة فيركردني بالوكردنةوةو و مزطةوت لةناو شةرعييةكانة دةرةوةي مزطةوت و هةر مينبةر والت��دا، ئ��ازادى سةكؤيةكي و ريطريش ئيستادا لة ئةطةر خؤ ئةوا ئاينى بانطةوازى لة بكريت زؤر ريطاي تر كراوة و ئاوةالية نارةزايةتي جؤرةها ب��ةرووي اليةنة ثشتيطيري و دةربرين و خؤثيشاندان و سياسيةكان لة ضاخةدا لةم كة كاريتر زؤر دةسةالتيك هةر توانيداهةية بؤ ويستي ملدان بة بكات ناضار خؤي، موسلمانةكةي جةماوةرة هيض كةسيك ناتوانيت بة بيانووي كار كردن بؤ حزب ريطة بطيريت و مزطةوت ناو لة بانطةواز لة

هةر شوينيكىتر طشتيدا.ئةم دةردةك��ةوي��ت لةمةوة وةرطرتني و جياكردنةوةية ث��س��ث��ؤري ل���ة ك��ارةك��ان��دا كردنةوةي ك��ةم ه��ؤي دةبيتة و طيران تيك و بيسةروبةري لةطةل نةزانانة كةوتني بةريةك نشينةكاندا موسلمان كؤمةلطا بةنةشارةزاي كةسانةي ئةو و دةكةن حزبايةتي دةمارطيري و رووب��ةروي و دينةوة ناوي بة و دةبيتةوة دةوروب��ةرةك��ةى فةزايةكي ثرلة ئاشوب دةخاتةوة.

ميذووي حزب و حكومةت لة ئيسالمدا:

ب��ةم ح��ك��وم��ةت و ح���زب سةردةمي لة ئيستا شيوةيةي نةبووة، بووني دا ئيسالم هاتني ثيغةمبةر لةسةردةمي ب��ةدةر بؤ ب��ووة ن��ي��ردراوي خ��وا كة حكومةت سةرجةمي م��رؤظ ب��ةدري��ذاي و دةس���ةالت���داران ميذووي ئيسالم نةيان توانييةوة خؤياندا لة اليةنةكة ه��ةردوو خؤيان ناشتوانن و كؤبكةنةوة دنياي و دي��ن ب��ةخ��واوةن��ي سةرجةم بزانن، خةلكى هةموو بةبةردةوامى دةس��ةالت��داران شارةزاياني و زانايان لةاليةن دي��ن��ةوة ض��اودي��ري ك��راون و كراونةتةوة، زؤرجاريش ئاطادار رووي لةنيوانياندا بةريةكةوتن داوة و دةسةالتداران ويستويانة بكةن هةلسوكةوت بةوشيوةية نةك مةبةستيانة خؤيان كة داواي ئيسالم دينى ئ���ةوةي دةكات لييان، نمونةش بؤ ئةمة لة ميذووي ئيسالمدا زؤر ثيويستى بة بةلطة هينانةوة ناكات، زؤريك لة زاناكان لةاليةن دةسةالتداراني دراون ئةشكةنجة ئةوكاتةوة زيندانةكانةوة، خراونةتة و خؤيان زانايان زؤربةى ياخود دوور ب��ة دةس���ةالت���داران ل��ة نةبوونةتةوة نزيك و طرتووة ل��ة دةس����ةالت، ب��ةردةوام��ي��ش دارانيان دةسةالت ئامؤذطاري كردوة و لة دةرةوةي دةسةالتي حزمةتيان كارطيري و سياسي ب��اوةرةدا لةو ضونكة ك��ردووة، لةدةسةالت ناتوانن كة بوون كة دابن وةك ئيستايان بتوانن حةق بطةينن وةك ئةوةي دين داوايان ليرةدا خؤيةتى جيى ليدةكات، باس لة دوو نمونةى زيندوو بكةم لة ميذوودا كةويش بريتيةلة دوو ئةحمةدي وةك طةورةى زاناى زةري ئةبو و حةنبةل ك��وري غ��ةف��اري، س��ةرةت��ا ئ��ةب��وزةى وةف��ات��ي دواي ل��ة غ��ةف��ارى كرد كةناطر خ��ؤى ثيغةمبةر خويندنةوةى كةناطرتنة خؤ ئةم شارةزايان دةكريت، بؤ زؤرى كةناطرتنةى خؤ ئةم واية ثييان بووة روانطةيةوة لةو غةفارى ثيغةمبةرى دواي لة ناكريت كة خ����واوة ه��ي��ض ك���ةس رؤل���ي ببيتة جينشينى، ببينيت ثيغةمبةر سيستمي روان���ط���ةوةى ل��ة ئايني سيستمي و حكومةتداري بةرطيكي و كؤبكاتةوة ثيكةوة دةسةالتةكةي ببةخشيتة ئايني مامةلة رةها حاكميكى وةك و

لةطةل دةوروبةردا بكات.ئيسالمييةكان ئةطةر خؤ واناكةين ئيدعايةي ئيمة دةلين با ئةوا نةوتوة، وام��ان قةت و لة كة بكةن ئةوكاتانة سةيري بة دةنطدان بؤ هةلبذاردنةكاندا ئاراستةو بؤ ضونيك ض ميتؤدوو مامةلة دةكةن، ئايا نالين و نةيان وتوة كة دةنطدان بة ئيمة دةنطدانة بة بةهةشت و دةنط نةدان بة ئيمة دينة؟ و ئيسالم رةتكردنةوةي خودي ناو لة رادةي��ةي ئةو تا خؤياندا لةناو ئيسالميةكانيشدا هةية، ح��زوري تؤمةتانة ئ��ةم بةتةنها ئةطةر اليةنيكي ئيسالمي لةطةل هاوثةيمانيتيةكيشى حزبيكي نةتةوةيشدا كردبيت ئةوا و كراوة تؤمةتبار بةجي دةست بدات دةنط هةركةسيك وتراوة بة داوة دةنطي ئةوا ليستة بةو خؤي بؤ دؤزةخ���ي و دؤزةخ

مسؤطةر كردووة.

حزب و كؤمةلطا:لة ئيستادا حزب و حزبايةتى ب��ةه��ةم��وو ج��ؤرةك��ان��ي��ي��ةوة الى لة بةطشتى بةشيوةيةكى بيزراوة، هاوالتيان زؤرب��ةى بةالم دين بةردةوام لة الى خةلك

خؤشةويستة.

ناشرين دين ئيمة ناكريت بةهؤى ك��ارةم��ان ب��ةم بكةين ن��اش��ري��ن��ى ح��زب��اي��ةت��ي��ي��ةوة لةبةر بكةين ناشرين دينيش بليين و خؤمان ئارةزوةكانى هةردةبيت وابيت كى لةطةلى نيية بالؤرةى ثاشان خؤيةتى، كةيفى لةسةردةمى كة ليبدريتةوة ئةوة باوةرةكان بي ثيغةمبةريشدا جارى رةتكردؤتةوة، ئيسالميان لة حزبايةتى رقى زؤرى ئةوةى و حزبى بةناو ئيسالميية ئةوانةن بةزؤر ئيمة بةالم كة موسلمانن، ثةيرةوكردنة هةلة ئةم لةبةر جةماوةرة ب��ةزؤر دةمانةويت بازنةى لة موسلمانةكة طشتيية بؤ تةنها بنين، وةدةر ئيسالم بؤضونةكةى بيسةلمينين ئةوةى

ئيمة راستة.مرؤظيك ه��ةم��وو ث��اش��ان هةلةدةكات، خؤ ئةطةر ئةو هةلةية بةناوى ئيسالمييةوة بكريت ئةوا خةلكة رةشؤكةكة يةكسةر دةلين ئةطةر بةالم ضؤنة، ئيسالم ئةها ئيسالميةكةى ثاشطرى و هات ثيوةنةبوو ئةوا هةلةكان ناخريتة ئةستؤى ئيسالم، خؤئةطةر باشة دةلين ئ��ةوا كؤمةلة لةو بينرا خةلكة كة حيزبةن ئةو ئةمانة

موسلماننةكانى تيداية.كؤمةلةيةى ئةو هةروةها بانطةواز تةنها ك��اري��ان ك��ة تةرخان خؤيان باشتر دةبيت بالوكردنةوةى كارى بؤ دةكةن

ثةيامةكةيان.اليةنة ل��ةس��ةر ثيويستة زياتر خةمى ئيسالمييةكان بانطةوازى ثيشينةيان لة و بةداخةوة بةالم بيت، ئاينةكةيان حزبيكدا لة خؤيان هةموويان وةك دةتوانن نة كؤبوونةتةوة نة بكةن، بانطةواز ثيويست كارى لة شارةزاشن كةسانيكى كردندا، سياسةت و حزبايةتى جيطر و ريطر بوونةتة هةروةها ش��ارةزاو كةسانى ل��ةب��ةردةم ثسثؤر لة بوارى سياسى و كارى لةو يةكيكة ئةمةش ريكخراويدا، بةرةو بؤتة هؤى هؤكارانةى كة هاتنة و بانطةواز بردنى دواوة ئيسالميية اليةنة ثيشةوةى

لةكاية سياسيةكةدا.سةركردة ثيويستة بؤية لةناو تيطةيشتوةكان و ليهات بارة ئةم ئيسالمييةكاندا رةوتة كارى و دي��ن ل��ةك��ؤل قورسة

سياسى بكةنةوة.كؤمةلطاى ل��ةن��او ئيستا لة و بةطشتى م��وس��ل��م��ان��دا بةتايبةتى، كوردستان هةريمى ئ����ةوةى ب��ؤت��ةب��ةرب��ةس��ت لة بوونى بةجةماوةرى ب��ةردةم تيكةالو و ئيسالمييةكان اليةنة حزبانةى و بة جةماوةر بوونى ئيسالمين، ئايديايةكى هةلطرى كة ئيسالمييةيةكة ثاشطرة ئةو جوع، من وةاليوغنى اليوسمينو مومارةسةى غةيرى ئةمةش هةلةى خؤمان و ناشرين كردنى نةزان خةلكانى لةاليةن ئيسالم بةناو طروثة ناو نةشارةزاى و ك��ردووة واي��ان ئيسالميةكان! اليةنة لة بكاتةوة سل جةماوةر زؤرب��ةي��ان ك��ة سياسيانةى خورةوشت و دلسؤز كةسانى لةبةرامبةردا دةستثاكن و بةرز لة كةسانيك بةر دةبةنة ثةنا كة سياسييةكانىتر الي��ةن��ة ئامانجةكانيان و كار زؤرج��ار باوةريشيانة بيرو ثيضةوانةى ثةروةرييان داد نا دنيايةك و ل��ة والت����دا ب��الوك��ردؤت��ةوة، لةكاتيكدا كيية؟ هةلةى ئةمة ئيسالميى كؤمةلطا ه��ةم��وو ذيانى لة بةكردةوةش قبولةو و سياسى هةتا و كؤمةاليةتى ثةيرةوى دةكات، دةولةتداريشدا ئةوة تةنها ريطريية ئةم ئةى

نةبيت ئاخؤ ضيبيت؟.كةسيكى ئةشيت هةروةها حزبيكى لة ليهاتو بانطخوازى

سياسيدا كار بكات، ضونكة دينى و حزبى ك��ارى دذى ئيسالم طرتنة بةمةبةستى نيية سياسيى دةول���ةت، ك��اروب��ارى دةستى حزبة ئةو مةرجةى بةو ب��ةالم بزانيت، ئيسالم نوينةرى بة ريكخراويكى لة ضؤن وةك واتا يان مامؤستايان وةك ثيشةيى بةهةمان كاردةكات، ثزيشكان طروثةدا و حزب لةو شيوةش بشتوانيت و بكات خ��زم��ةت دي���ن ب��ةب��ي��رى ه��اوري��ك��ان��ى »دين وت��راوة وةك بهينيتةوة ثسثؤرى ل��ةم ئامؤذطارية»، دةردةكةويت جياكردنةوةيةدا ك��ى زؤرت��ر دل��س��ؤزى دي��ن و بانطةوازةكةيةتى و كيش حةزى ثيدةضيت حزبايةتيية؟ بةكارى بانطةوازى بؤ خؤيةكالكةرةوان ثةنجةكانى بة ئيسالم دينى لة بةتايبةتى بذميردرين، دةست ناو ئةوانةى ثسثؤريان لة بوارى شةرعيدا هةية ، ئةمةش تةنها لة بةر خؤشةويستيان بؤ دةسةالت و كارى سياسى نةك دين دارى.

طؤرانكارييةكى ثيويست:لةم طوزةركردنة خيرايةماندا مامةلةي م��ي��ذوي و بةفكر حكومةتدا و حزب لةطةل ئاين لة كة دةبيتةوة روون بؤمان ئيسالمييةكان ثيويستة ئيستادا نشيندا موسلمان والت��ان��ى لة كاركردني ميكانيزمي و شيواز خ��ؤي��ان ب��ط��ؤرن، ب��ان��ط��ةواز و كاري لة دابرنن ئيسالمي كاري وةك مانايةي ب��ةو سياسةت ضؤن ئيستا بة ثيويست دةزانريت ثييان و بيت بياليةن راطةياندن سةربةخؤ راطةياندني كة واية هةمان بة زياترة، كاريطةري بانطةوازو بؤ ئةمة شيوةش لة دوور ئيسالمي ك���اري حزبايةتى و كارى سياسيى هةر بانطةواز ئةوة كارى لةبةر واية، بة شيوةى سةربةخؤ و لة ضوار

كؤمةلةي و ريكخراو ضيوةي جؤراجؤرةوة طاريطةريان زياترة لة ريطةى وةرطرتنى ثسثؤرى لة بوارى بانطةوازدا لة ضوارضيوةى قوتابخانة و ثةيمانطاكانى زانستة دةتوانريت شةرعييةكانةوة بةشيوةيةكى ئاينى ثةيامي هةموو بطةيةنريتة دروس��ت لةاليةكيتريشةوة ميللةت، كةساني ئةمةش بةشاني شان و كارطيري ب��واري ثسثؤري سياسي ك��ارى و حزبايةتى حزبيكى ض��وارض��ي��وةى ل��ة و دادث��ةروةر و خزمةتطوزار هةلطرتني بةبي ضاكةخوازدا هيض ئ��ي��س��الم��ي ث��اش��ط��ري بطرة نابينريت، تيدا ريطرييةكى رؤحي لة زياتر شيوازةيان ئةم و نزيكترة خواييةوة بانطةوازي حزبايةتي دةلين كة ئةوانةشي لة ديندا نيية و بةاليانةوة حةرامة بةلطةيةكيان هيض ئ��ةوك��ات لةسةر بؤ نامينيت بةدةستةوة باركردنى تؤمةت و خويندن بةرامبةرةكانيان بة بيدعة ضيي و هةموو بيدعةيةكيش طومرايية و هةموو طومراييةكيش بؤ دؤزةخة، لة خةلكى طرتنى رةخةنة يان ئيسالميي حزبيكى ضةند بووني لة تةفرةقة ماييةي دةبيتة كة نيوان موسلماناندا و ئةم تؤمةت و شوبهةيةش دةرةوينريتةوة بة يةك جارى، ضونكة حزبيك وةك ط��وزاري خزمةت دةزط��ا باقي شةرعي لةروي ئيدارييةكان و كةس ب��وون��ةوة ناشةرعي و بدؤزيتةوة، لي تانةى ناتوانيت ثيويستة ئيستادا لة بؤية هةر حزبة ئيسالمييةكان خؤيان يةكال بينة دةرةوة بكةنةوة يان ئةوةتا خؤيان و سياسييةكة لةكاية بةنطةوازى كؤمةلةيةكي وةك كاري تةنها و بناسينن رووت ئايني بالوكردنةوةي بانطةوازو سةرةكيان، كاري بكةنة ئيسالم ياخود تةنها كاري سياسي بكةن بوونى ب��ةب��ي حزبيك وةك و ئيسالمي ثاشطريكي هيض بانطةوازي كاري رادةستكردني تايبةتمةند بةكةساني ئيسالمي

لةو بوارةدا.ناطةيةنيت ئ��ةوة ئةمةش هةموو سياسيية ئ��ةوالي��ةن��ة لةخؤي ئايني ضاالكييةكي كة ئةوةية تةنها بكات، قةدةغة ميللةتة لةناو كاركردنى بازنةي كةيدا كة زؤرينةشيان موسلمانن فراوانتر دةكةن و هيضي تر، ئةمة ئةركي ئيستا و داهاتووي اليةنة ئيسالمييةكانة، خؤ ئةطةر ئةم بؤ بةالي هةنديكةوة قورس ضوونة ئايندةيةكي لة دلنيام ئةوا بيت، نزيك ياخود دور هةر دةطةنة ئةم برواية، هةروةك زؤر قةناعةتيتر كوفري بة خؤيدا لةكاتي كة سياسي دادةنرا بةالم لة ئيستادا بةاليانةوة، ئاسايية كاريكى زؤر ئةميش بة هةمان شيوة هةرواي كاروانةكة دواجار بةالم ليديت، ثيشضوون لةبةرةو ماوةيةك بؤ ئ��ةوةي وةك دوادةك���ةوي���ت، كة دةك���ةن ث��ةي��رةوي ئيستا الدان كوفرو بة خؤيدا لةكاتيى اليةنة بؤ دةزانى موداهةنةيان رةخنةى و ئيسالمييةكانيتر رووى لة دةطرتن لئ تونديان كارى سياسى و شيوازي كار و فيكر و بؤضونياندا بةدى دةكرا لة هةفتةيةك و نةوةدةكان ساالنى ث��ي��ش داط��ي��ر ك��ردن��ى ع��ي��راق ثيى هةبوو، خؤ ئةطةر باوةريان ئةوكاتانة ئةم طؤرانكاريانةى كة ئيستا هاتوة بةسةر كارى سياسى بيان ئيستا ضوونةكانياندا بؤ و ئيسالمي حالةتي ئيستا كرداية، لة قؤناغيكيتر تردا دةبوو، بةالم و رؤح لة ضةنديك كارةكانمان بيت دوور دينةوة هةري جةو دوورتر ئامانجةكةى لة ئةوةندة دةكةويتةوة و ناطةين ثيي و زؤر

درةنط دةطةين بة ئامانج.

دين و حزبايةتي ئيشكالييةتي بووني حزبي ئيسالميي لة كؤمةلطا موسلمان نشينةكاندا

كــؤمـةلـطا

طةورةترين ريطر

لةبةردةم بة

حزبي كردني

ئاين يان

كورتكردنةوةي

ئاين لةحزبيكدا

ئةوةية كة تةنها

ثيغةمبةران

دةتوانن و

بؤيان هةية

نوينةرايةتي ئاين

بكةن لةناو تاكة

حزبيكدا

Page 15: hawlati781

سةركةوت ع��ةرةب��ي��ةوة: لة جةالل

ن��ادي��ن ال��ب��ةدي��ر س��ال��ى كضة ، ب���ووة ل��ةداي��ك 1978سعوديية رؤذنامةنووسيكى دةول��ةم��ةن��دى لةخيزانيكى ن���اس���راوةو م��اوةي��ةك��ي��ش��ة تةلةفزيؤنى ب��ةرن��ام��ةي��ةك��ى ئيستا ك����ردووةو ثيشكةش كاتيك نادين دةذى.. لةدوبةى سعودى وةت��ةن��ى ط��ؤظ��ارى لة يةكسانى بةرنامةى دةينوسى ثيشكةش ال��ح��رة ل��ةك��ةن��ال��ى كاتيشدا ل��ةه��ةم��ان دةك���رد، مةسةلةى سياسيةتء لةسةر ت��ةح��ةداي��ةك��ى وةك ذن����ان خؤى بيروبؤضونةكانى طةورة دةخستةروو، بؤية هةنديك اليان سةعداوى نةوال ذنة ئةم واية نادين خليجى، بةشيوةى يةو نوسينةكانى هةلويستء لةسةر روو جار ضةندين ئيستا تاكو بووةتةوةو مةترسى بةرةووى كة مةلةسةى لةسةر بةتايبةتى ثيضةوانةى ئايينة الى واية دةبيت ثياو تةنيا يةك ذنى هةبيت. زؤر كة لةوةدا ذيري دواي بة طةرام مارةبكات، ئافرةتيك ضةند ثياو ذيري لةنوستني لةطةل يةكي، الي يةكيكي تر نان بخوات، بطةريتةوة بةالم بنويت... سييةمدا لةطةل تا

وةالمم نةدؤزيةوة.كردم سةرسامي زؤر ئةوة ذني رؤلي بكات قةبول ذن كة يان سييةم دووةم، ي��ةك��ةم،

ضوارةم ببيني. ل���ة ك���ات���ي م���ن���دال���ي و ثرسيارة زؤرجار هةرزةكاريمدا كؤنةكةم لة خيزاني خالم دةكرد: هةلبذاردوة بيدةنطيت بةرضي لة تري ذنيكي كة خالم بةرامبةر

هيناوة؟ وةالم��ةك��ةي ب��ة دري���ذاي دري���ذ و دوور س��االن��ي��ك��ي بة ب��ةردةوام��ي بة ن��ةط��ؤردرا، ثيي بة منالكارانةكةم ثرسيارة لة و ثيدةكةني ئةو، تيطةيشتني دةست لة هيضم دةيطوت والمدا

نايةت.لةضةند ثرسيارم هةمان وةالمةكانيان كرد. تر ئافرةتيكي دةكةوتنة دةض��وون، يةكتر لة دةست لة )هيضمان ضوارضيوةي

نايةت(.طوت: دراوسيكةمانم بة

بؤضي )هيضت لة دةستنايةت(؟شؤكي ب��ةه��ؤي ن��اوب��راو تووشي ميردةكةيةوة ذنهيناني ببوو، دةم��ارةك��ان هةوكردني ثييطؤتم ئةمة مافيكي ئاسمانيةتي.

ئ��اي��ا ئ��اس��م��ان ري����دةدات ئافرةتةكان دلي بطري؟ مرؤظ

بسووتيت؟ ئاسمان دادثةروةرة. ئةمة سونةتي ثةروةردطارة لة ئيمة دروستكراوةكاني... بؤ ذيرةوةين ئةوان لة سةرةوة، ئيمة طرنطترين ثياو. ئةوان ئافرةتين رؤذي ئيمة كة ئ��ةوةي��ة شت

ليثرسينةوةمان بؤ دةمينيتةوة.تةنها يةكيك وةالميكي دامةوة تيينةطةيشتم، خؤيدا كاتي لة كة كاتي خؤي هةموو شتيك طوتي:

هةية. ئةويش دايكم بوو.لةوانةية بيزاركرد زؤرم زؤرتر بريناريشم كردبيت كاتيك ضؤن دةك��رد: لي ثرسيارم كة بيدةنطيت بؤ دةهينيتةوة؟ ثاساو دةزانيت كاتيكدا لة هةلبذاردوة نهيني و ئاشكرا بة باوكم كة تؤ كاتيكدا لة دةكات، بريندارت

رؤشنبير و تيطةيشتوي؟كاتي شتيك هةموو طوتي: خؤي هةية ئافرةت لة تورةبوون

بةهيزترة.الوازية، خودي ئةوة بةالم شتةكان ب��ؤ م��ن ج���ؤرة ب��ةو بيدةنط ئافرةت ضؤن دةروان��م. بة بيدةنطية ئ��ةو و دةب��ي��ت دادةنيت وزة هيزو سةرضاوةي و دةب���ات خشتة ل��ة خ��ؤي ؟ ئةو ديت رؤذيك كة وادةزانيت ليدةكات؟ ليبوردني داواي ناثاكة ضاكاتةوة؟ هةلةكةي ئةوةي بؤ ليبوردن بكات؟ بؤ ئةوةي داواي بؤ ئةوةي تؤلةي ليبكةيتةوة؟ ئةو

كاتة ضية كة هيشتا نةهاتوة؟ئينجا ناوزرانةكةي سةرؤكي

كلينتؤن بيل ئةمريكا ثيشوي هاتة لوينسكي مؤنيكا لةطةل من سةرسامي ئةوةي بؤ ثيش

زيادكات لة بةر دوو هؤ:ن��اوزران��ة ئ��ةم يةكةميان مرؤظايةتي جياوازي قةبارةي بؤ رؤذئ���اواي و ئيمة ن��ي��وان ريزاني ضةثلة ئاشكراكردم.. داوينثيسي بؤ رؤذهةالتةكةمان خؤهةلكيشاني ث��ي��اوةك��ان��ي، ب��ة ذم����ارةي ذن��ةك��ان��ي��ان و لة كؤمةلطادا خؤشةويستةكانيان ثياوةتي ب��ؤ هيمايةك وةك لة بةخشندةييان، و ثياوةكاني رؤذئاوا هةولداني بةرامبةردا ب��ؤ ك��ةالخ��س��ت��ن��ي س��ةرؤك��ة كة كاتيك خ��ي��زان��دارةك��ةي��ان

داوينثيسيةكةي ئاشكرا بوو.بيدةنطي دووةم ه���ؤي ئ���ةو ئ��اف��رةت��ة رؤذئ��اواي��ي��ة ئافرةتةوة ب��ارةي لة كة ب��وو يان من هيشتا سةرسامي كردم، كارامانةبووم، هيشتا ثضوكترم لة لةوة كاردانةوةكةي تيطةيشتني،

بةهيزتر بوو كة من ليي تيبطةم.راستي ب��ة ئ��اف��رةت��ة ئ��ةم بة هيزة ب��ي ئ��ةو ب��ووة، شيت لة بةرطري دةكات هةموو هيزي كةسيك هةموو كة ميردةكةي لة ناثاكي بة دةكةن تاوانباري هاوسةريتيدا. و ثيشةيي ذياني هةتا ئيستا كاتيك كة باسي دةكات ئاماذةي ثي دةكات بة )سةرؤكي طةورةم( بؤضي؟ تةنها لة ثيناوي

نازناوي هاوسةري سةرؤكدا؟سال ضةندان دواي ئيمرؤ

دةبينم كة هيالري خؤي ثاالوتوة ئةو هيوادارم سةرؤكايةتي بؤ ئةوةي بؤ بباتةوة ثيشبركيية عةرةبةكانمان فةرمانرةوايي نين ئامادة كة ئةوانةي بكات

ئافرةتيك ببي بة دةسةالتدار.ش��ت��ي��ك ل���ة ن��اخ��م��ةوة بة كرد هيالري ثيشكةوتنةكاني جؤرة ليكدانةوةيةكي وةالمةكةي هيالري بووني بيدةنط دايكم، بيدةنطي ساليك، ضةند ثيش خيزانةكةي خالم و دراوسيكةمان و هةموو ئافرةتةكاني كة رؤذيك الوازن. دةزان��ي وام رؤذان لة نةبواية هيالري بووني بيدةنط نة ئيمرؤ ناوزرانةكةدا كاتي لة

دةطةيشتة ئةو ئةنجامة ميذويية.ئيستا ، كاتةي ئةو ئةمةية هيالري لة ناويدا دةذي، ئةمةشة بناغةي ئةمة ميينة كةواتة هيزي سةيرة رام��ي��اري طةمةيةكي ثياو لةطةل ذن ثةيوةندي كة

ريكدةخات.ث��ي��او وادةزان���ي���ت ك��ة بة م��اس��ول��ك��ةك��ان��ي ط����ةردون دةج��ول��ي��ن��ي��ت��ةوة، ت��اب��ل��ؤ بؤ ثةخشان دةكيشيت، ئافرةتةكاني بؤدةنيريت عةشقدارييان و بة دةستكات ئ���ةوةي ثيش ،ئافرةتيش دانيان، ئازار و ليدان لة بليمةتة دةكيشيت، نةخشة هيلةكاني و نةخشةكيشان، كةواتة ئةضنيت. ثي ئايندةي ب��ةالم بليمةتتربوو، الوازةك���ة وةالمي هيالري سةركةوتنةكةي

ثرسيارة كؤنةكةمي نةدايةوة.

لة وازي ئافرةتيك كةواتة بةرخاتري لة هينا هةمووشتيك ليرةدا ناثاكي ثياويك، ناثاكي ئةوةش دةطريتةوة، فرةذنيش بةراي من ناخؤشترين جؤرةكاني جياوازيكردنة لةدذي ذن، جا ئايا ئافرةت كة دةطةينيت ئةوة ئةمة الوازة؟ ئةطةر هيالري دةرفةتيكي طونجاوي ذينطةي و ميذويي هؤيةوة بةو و بوبيت لةبةردةما ئايا ، هةلبذاردبيت بيدةنطي ضي ئيمة غةمبارةكاني ئافرةتة بةردةم لة كة دةنيت ثيوة ثاليان ذنهينةرةكاندا ثياوة زؤرداري��ي

بيدةنط بن؟كؤشكي حةرةمسةراي لة ئةستةمبول ل��ة توبكابيي ضومة دةك�����رد، ه��ات��وض��ؤم ئيوارة كة سولتانةوة ديوةخاني ذنةكاني لةطةل ليدةكرد خواني ذمارةيةكي و ك��ورةك��ان��ي و ثيش كةنيزةكان.... كؤتايي بي هةموو بةناو طةرانةكةم ئةوةي بكةم تةواو طةورةكةدا كؤشكة دةرضووم، كة سولتان لةوي ثالي ليدابؤوةو بة بةراورد لةطةل ئةو خاكةكةيدا فراوانةي رووب��ةرة كردبو تةرخان ثضوكي بةشيكي

بؤ حةرةمسةرا.سولتاندا دي��وةخ��ان��ي ل��ة ه��اوس��ةرةك��ان��ي س��ول��ت��ان لة و دادةنيشتن تايبةتدا سوضيكي بؤ ضؤن دةبيني كةنيزةكانيان و دةكةن سةما تاقانة... ميردي

نازدةكةن.ئ��اف��رةت��ةك��ان ثلةبةنديي

كةنيزةكة لة ذنةكانيان خانمة جيادةكردةوة، سةماكةرةكان ب����ةالم ه��ةم��ووي��ان ط��روث��ة كاروانيكن لة كؤيلة. طةرامةوة بؤ هؤيةك ض لةبةر ثرسيار: هةمان لوذيكة ئ��ةو حةريم ئافرةتي ثيكردنة سووكايةتي ئةو نزمةو

ثياو ساالريةيان ثةسند دةكرد؟زؤر عوسمانيةكانم حةريمي ئةوةي لةبةر نةبوو، سةير ال كضيك وةك رؤذان لة رؤذي��ك لةناو حةريمدا دةذيام، ثيشم وانية كة ئافرةت لةهةندي لة دةولةتاني بةراود بة ثيشكةوتبيت عةرةبيدا لةطةل كاتي عوسمانيةكان، لةبةر رؤذ كؤياليةتي كارواني ئةوةي

لة دواي رؤذ ثرتر دةبيت.كارواني كة تيدةطةم ئيستا ياخود ت��رس��ي��ان ك��ؤي��ل��ةك��ان لة بةهيزترة ب��ةرذةوةن��دي��ان

ئازاديان.عوسمانيةكة كؤشكة لة هاتمة دةرةوة بة سةرئةنجاميكي طرنط ئةويش ئةوةية كة بيدةنطيي

ئافرةت بيدةنطيةكي ميذويية.***

لة وةرس��ب��ووم كؤتايدا لة لة ثرسيار ب��ةردةوام��ب��وون��ي بة بةرامبةر ئافرةت نةريني ثياوداو، لةطةل جياوازيكردني بة خةودةبينم ئ��ةوة لةجياتيي ت��رةوة، دادث����ةروةر ذيانيكي بة دةب��م كةمنيش رؤذةي ئةو ميرد و كؤيلة دةيان سولتانيك، لة دةور و ثشتم دةبن. يةكيكيان سةما دةكات ئةوةي تريان ضةثلة لي دةدات و سييةميان هيواداري

سةرنجيكة لةمنةوة.بةر دةك��ةوم��ة زؤرج����ار هيرشي رةخنةي تيذي نيرينةكان لةبةر ئةوةي داوا دةكةم فرةذني ضؤن وةك��و بكريت ق��ةدةغ��ة لة قةدةغةكرد كؤيلةيةتيمان كاتيكدا ئيسالم حةرامي نةكردوة.

رةخنةي ب��ةر دةك��ةوت��م��ة دةم ك��ة كاتيك تيذتر زؤر ئافرةت ضيية هؤكاري ثرسي . كراوة قةدةغة لي ميرديي فرة ئةوةي رادةي طةيشتة تةنانةت ئاينيةكان قوتابخانة لة يةكيك تاوانباريان كردم بة الدةر لة ئاين لةذيانمدا يةكةمجار بؤ كاتيك

دةربارةي فرةيي ثرسيارم كرد:هةموو ئةو ذني فرة ئةطةر باسيان كة هةية باشيةي اليةنة من بؤ ضي بةر لة ئةي دةكةيت

فرةميردي قةدةغةية ؟ك��ات��ي��ك ك��ة م����ةزن ب��وم دل��ن��ي��اك��ةرةوةم و وةالم��ي��ك��ي ثياو ب��ةرض��ي ل��ة ن��ةدؤزي��ةوة نازي ذنيك ضةند هةية ب��ؤي وةالميكي بؤ دةطةرام هةلطرن، لةو ضي بةر لة كة سةلميندراو

نازة بيبةشكراوم.ب��دةن ف��رةي��ي ري��ط��ةي -ضيذو بةراست ئةطةر بةمنيش،

لةزةتي لي دةبينن.وا باسي سؤزانيةتية =باسي دةضيت لةوة ئةوة بكةيت لةطةل بكةيت جوتبون خواستي

ضةند ثياويكدا.ثياو ب��ؤ ك��ةوات��ة ئ��ةي -وةها دةربريني لة ناكات شةرم

خواستيكدا؟=ئ����اف����رةت دةرةق���ةت���ي لةاليةنة ن��اي��ةت ث��ي��اوي ف��رة

فيزيؤلؤذيةكة و بايؤلؤذيةكةوة.بؤ ط���وت؟ ئ��ةم��ةي ك��ي -و، داوينثيس ئافرةتي نمونة هةموويان لةشفرؤشةكان، ثياو دةي��ان ل��ةط��ةل دةيانجار

سيكس دةكةن.ري��ش��ةي و رةط ئ��ةي =

منالةكان؟ئين )دي جينةتيكي ترشي -

ئا( دياري دةكات.ترشي ثشكنيني ئ��اي��ا =جينةتيكي )دي ئين ئا( ي هةموو

مناليك بكةين كة بيتة ذيانةوة.باشبي شتيكي رةن��ط��ة -ثشكنين بؤ هةموو لةدايكبوةكاني رؤذهةالتة عةرةبيةكةمان بكةين.

بةردةوام دةتانةويت ئةطةر بة سةر با دادي بي لة سةر بن

هةمووماندا ثيادةبكريت.دلخؤشدةبم كةميك ئةزانن كاتيك روخساري ثياويك دةبينم طفتوطؤ بةهؤي و دةبيت تورة

بيركردنةوةيةوة ئةم دةربارةي حةزي ئةو كاتيكدا لة نارةزاية، ذنهينانيكي خيزانةكةي نية لي واية ثيي بكات، قةدةغة لي تري كة رازي بوون و بيدةنطي بووني و ذي��ان بناغةكاني لة يةكيكة بةرامبةر ذنة ئةركي ثضوكترين

بة ميرد.بؤضي طوت: ثيم كؤتايدا لة ت���ورةي���ت؟ ه��ةس��ت ب��ةئ��ازار ئيستا ناثاكي؟ بةتاليي دةكةيت؟ هةستت كرد بةوةي كة مليؤنةها بةناوي تيثةردةبن ثيدا ئافرةت ئاينةوة، بةناوي )سوثاي ئيسالم(

ذمارةكةي زؤربوني تؤ كة ةوة ثيرؤزةكاني ئةركة لة يةكيك بة

ئافرةت دةزانيت.

*** نادؤزمةوة هؤيةك هيض من كة لة كةنداو ريطةي ضاالكواناني ئافرةتان بطريت كة رةتكردنةوي فرة ذني ئاشكرا بكةن، لة كاتيكدا نيوان لة داواكانيان هةنديكيان هيشتؤتةوة ضوارضيوةيةدا ئةو رييان والت راميارةكاني كة

ثيدةدةن داوايبكةن.بةرثرسة ئةطةر نمونة بؤ ريطاي سعودية لة رامياريةكان داوا ل��ةب��ةردةم خؤشنةكرداية كة ئافرةت ريطاثيداني كردني كةسيك ئايا ليخوريت ئؤتؤمبيل لةو ئافرةتانة دةيويرا جار بؤئةم

داواية بدا ؟ل����ة ت���ون���س ف���رةذن���ي ئةنجامةكةشي و قةدةغةكراوة ك���ةم���ب���ون���ةوةي ري�����ذةي

جيابونةوةية.ل��ة ن��اوض��ةك��ةي ئ��ي��م��ةدا بة ئةوثةري طةيشتؤتة فرةذني هةموو لة و هةمووجؤرةكاني و مسيار ئيمة ئاستةكاندا: متعةو مصيافمان هةن و ريذةي بةرزبونةوةيةكي لة جيابونةوة

سةرسورهينةرداية.ش��ي��ك��ردن��ةوةي ئ��ةم��ةش بناغة ئ��ةوةي ب��ةر لة ئاسايية ثياو يةك دةلين مرؤظايةتيةكان بؤ هةر ذنيك و يةك ذن بؤ هةر كة دةليت مرؤظايةتي ثياويك، جيابونةوة بة ثةيوةندة فرةيي ئافرةتان زؤربةي ئةوةي لةبةر لةطةل رةت��دةك��ةن��ةوة م��ان��ةوة ميردةكانيان كة ناثاكي لة ثيرؤزي بةناوي دةك��ةن ثةيوةندية ئةم ذم��ارةي زيادكردني و ف��رةي نةتةوة كة بووني نية جطة لة ناو

خةوي ثةرتوكةكاني ميذودا.زؤربوني فرةيي ئةنجامي دةستة خوشك و برا دوذمنةكانة.

فرةيي بةواتاي زؤربوني رق لةبةر ذنةكاندا لةنيوان كينةية و بةخيلي و رق ئافرةت ئ��ةوةي

دةبات بة هةويكةي.كومةلطادا ناو لة بةوجؤرة لة روان��د كينةيان و رق تؤوي لة خؤشةؤيستي تؤوي جياتي

ناو تاكةكاني كؤمةلطادا.و رق ري���ذةي كؤتايدا لة بوينة هةتا بةرزبؤتةوة كينة لة رقمان تيداضوو كؤمةلطايةكي دادةنين، بؤ تةلةي خؤشمانةو كةواتة ئاسايية رقمان لة كةساني و ليكةين ثيشداوةريان بيت، تر بةر لة بكةين بؤ مردنيان داواي ئاوا و بةخيوكراوين ئاوا ئةوةي

دةذين.جيهانيةكة مرؤظايةتية بناغة

دةليت يةك ثياو و يةك ذن.لة ديانبينن ئ��ةوة ب��ةر لة ثيكةوة ثيريش بة رؤذئ���اوادا يةكتريان دةستي دةكةن ثياسة يادة طرتوة..يادةكانيان هةلطرتوة دورودريذةكان رابردوويةكي ثر لة ثر ميذوويةكي و شانازي لة ذيان. شيرينيةكاني و تاليةكان طةشتةكانيان بة دةكةن دةست دةسورينةوة والتاندا لةنيوان و نيطام لة سةريانة لة هةر شوينيك ديدةوانييان ريزةوة بة بيانبينم، جوانيان جلوبةرطيكي دةك��ةم، ثؤشيوة، لةسةرخؤ سةيري يةكتر دةوروثشتيان تةماشاي دةكةن، دةكةن. تؤبلي باسي ض بكةن؟ ضي نيطا ئةو ريطاي لة دةطؤرنةوة شتيكة ئايا دريذانةوة؟ دوورو ذينطةكةي لة دةزان��م سور كة خؤمدا قةت فيري نابم ؟ ناتوانم دزة لة بكةم قةدةغة ضاوةكانم نيطا، لة بةر ئةوةي ئةوة هةستيكة ئيمةدا ثيرةكاني فةرهةنطي لة

زؤر بة دةطمةن هةية.بةالم سةبارةت بة ريوشويني

ناوخؤمان...ثياويكي نةمبيني ذيانمدا لة ب��ةت��ةم��ةن ل��ةط��ةل ه��اوس��ةرة ئةمة بكات، ثياسة بةتةمةنةكةي بووني رؤشنبيريماندا لة شتيكة تةمةندا ن��اوةراس��ت��ي لة نية، لة و جيابونةوةو و دادةبرين دةستثيدةكات، ط��ؤش��ةخ��زان دةست ثيرةكة سولتانة ئةوكات كضة ب��ةدواي بةطةران دةك��ات نةوةكانيدا، تةمةني لة طةنجيك ريطاو دةيكريت، دةيدؤزيتةوةو ثريةتي، رؤذه���ةالت بانةكاني شانزة مناليكي دةيدؤزيتةوة. كؤيلة سالة، بيست يان س��ال و بازارةوة خستويتية فرؤشيك

هةرزانفرؤشي دةكات.ب���اوك���ةك���ة ن��رخ��ةك��ةي وةردةط����ري����ت داي��ك��ةك��ةش ذياني بوكةكةش مارةييةكةي، كاخةز دراوي بؤ بةخشدةكات

)بةنكةنؤتيك(.ساليك بيست كة كاتيك هةشتا باوةشي فريدةدريتة ساليك ئايا دواي ئةمة ئوميدمان لةوة بةكؤمةلطايةك دةب��ي��ت

سيستر؟ب���ةالم ذن��ة ذي��رك��ةوت��ووة ثاشاكان ذنة وةك نةطبةتةكةش دةبريتة نيطا داماو دادةنيشيت. ض��اودي��ري و هيز ئاسماني بةرهةمةكاني رؤل��ةك��ان��ي، خؤي ن��ةواي��ي دل و دةك���ات بة )ئوميدم دةليت دةدات��ةوةو كؤتايي )ذياني و نةوةكانمة( لةخؤم منة(. بو دنياش ئ��ةوةو ذن ضيرؤكي بةمجؤرة دةثرسم ديت؟ ثي كؤتايي ميردايةتي و ذنيكي و »هةرزةكار« ميرديكي راب��وردوةي ئةو كوا بيدةنط. كوا كؤيكردوونةوة؟ ثيكةوة ثيكةنينةكانيان؟ ضيرؤكةكانيان؟ قؤشمةو هةوةسةكانيان؟ كوا ئةو

وينانةي ثيكةوة طرتوويانن؟ ئةو شتانة تةواو بوون!

هةموو ئةو شتانة سوتان!هةمووي ئةمانة دةشلين

فةرمانن...***

ئاسمان رؤذان لة رؤذي��ك ئينجا دةبارينيت، رةش بارانيكي ترشقةيةكي ه��ةورة ب��ةدواي��دا بة ئاسمان ئ��ةوك��ات ت��اري��ك، ث��ؤخ��ت��ةي��ي ت���ؤل���ةي ئ���ازارو بالشكينراوةكان هةنسكةداني

دةكاتةوة.

سةرضاوة: الراى

هاوآلتي [email protected]

ذمارة )781( ثينجشةممة 2011/11/10 كؤمةآليةتىء الوان

سولتانةخانم و ضوار ميرد!!

لة ذيانمدا نةمبيني ثياويكي

بةتةمةن لةطةل هاوسةرة

بةتةمةنةكةي ثياسة بكات،

ئةمة شتيكة لة رؤشنبيريماندا

بووني نية، لة ناوةراستي

تةمةندا دادةبرين و

جيابونةوةو و لة طؤشةخزان

دةستثيدةكات، ئةوكات

سولتانة ثيرةكة دةست

دةكات بةطةران بةدواي

كضة طةنجيك لة تةمةني

نةوةكانيدا، دةيدؤزيتةوةو

دةيكريت، ريطاو بانةكاني

رؤذهةلت ثريةتي،

دةيدؤزيتةوة. مناليكي

شانزة سال يان بيست سالة،

كؤيلة فرؤشيك خستويتية

بازارةوة و هةرزانفرؤشي

دةكات

Page 16: hawlati781

17 خةمـي هاوآلتييـان هاوآلتي

بةريزانحكومةتى س��ةرؤك��ى

هةريمى كوردستانكوردستان/ ثةرلةمانى

نوسينطةى سليمانىثاريزطاى سليمانى

قائيمقاميةتى سليمانىب/ روونكردنةوة

ئ��ةو وةك ئ��ي��م��ة لةهاوثيضدا بةشداروانةى ن��او ئ��ي��م��زام��ان ك���ردووة دةكةين لةبةريزتان داوا ك��ةه��ةول��ى ج���دى ب��دةن ب���ؤ ض��ارةس��ةرك��ردن��ى تةواوكردنى كيشةكانمانء ث��رؤذةك��ة، ب��ةري��زان وةك جاريك ضةند ئ��اط��ادارن ل��ةراط��ةي��ان��دن��ةك��ان��ةوة ب��اس ل��ةك��ي��ش��ةى ن��ي��وان ح��ك��وم��ةت��ى ه���ةري���مء ك��راوة ب��ةري��ز كؤمثانياى

بةمةبةستى لةئةستؤ طرتنء ت��ةواوك��ردن��ى س��ةرج��ةم خ��زم��ةت��ط��وزاري��ي��ةك��ان ئيمةى سةرئةنجام ب��ةآلم ئةو ب��اج��ى ب��ةش��دارب��وو داو ملمالنييةمان ناكؤكىء كوى رووبكةينة نازانين ب��ؤ ق��ةرةب��ووك��ردن��ةوةى دريذةى دوورو ماوة ئةو مانط ض��واردة نزيكةى كة دا لةكريضى ئيمة زياترة ذي���ان ب��ةس��ةر دةب��ةي��نء ل��ةب��ةروارى ئ��ةو ت��ةواوى بةثيى ث��رؤذةك��ة ب��وون��ى كؤمثانياو خ��اوةن وت��ةى كؤمثانياو طريبةستى ئيمةش وة ب��ةش��دارب��وان نين شوقة خ��اوةن��ى ن��ةك ئاوةرةو رؤذةو هةر بةلكو بؤ طةرةكيكةوة لة كريضين

طةرةكيكى تر.

لةم سةكؤيةوة بةريزان ئاراستةى داواكاريانة ئةم بةريز كؤمثانياى ئيوةو زوت��ر داواى دةك��ةي��نء

جيبةجى كردنى دةكةين.جدى هةولدانى يةكةم/ حكومةتى راستةقينةى يارمةتيدانى ب��ؤ ه��ةري��م ك��ؤم��ث��ان��ي��اى ب���ةري���ز بؤ خزمةتطوزارى تةواوكردنى ئاوةرؤو لةئاوو ثرؤذةكة ك��ارةب��او ري��ط��اوب��ان وة دي��اري��ك��ردن��ى م���اوةى ت��ةواوب��وون��ى ث��رؤذةك��ة

لةاليةن كؤمثانياوة. / م ة و و دث���اش���ط���ةزب���وون���ةوةى لةو ب��ةري��ز كؤمثانياى ئاطاداريء داوايانةى لةسةر سيتى ديية ب��ةش��داروان��ى بةمةبةستى كردوة تؤماري

شوقةكان، قيستى ثيدانى دا لةطريبةست ضونكة دةل��ي��ت ت��ا ت��ةواوب��وون��ى ثرؤذةكة س��ةدى لةسةدا ثيويستة نؤزدة هةزار دؤالر ئيمةش كؤمثانيا بة بدريت ثارةية برة ئةو ئامادةنين ثرؤذةكة ت��اوةك��و بدةين نةبيتء ت��ةواو ت��ةواوى بة بوون نيشتةجى بةكةلكى نةيةت بةثيضةوانةوة لةدواى نيشتةجى ت��ةواوب��وونء مافى لةشوقةكاندا ب��وون داواى بةريزةكة كؤمثانياى ئةو برة ثارةية لةئيمة بكاتء خؤى ياسايى شوينى رىء

بطريتة بةر.ئيمة بةريزان سييةم/ بؤ؟ بثرسين دةمانةويت ئةو تيروثشكى لةكاتى خاوةنى بةريز شوقانةدا

ياسين م���ةال كؤمثانيا ليذنةكانداو ض��اوى لةبةر ب��ةش��دارب��ووان��دا م��ذدةى لةهةموو كة ثيداين ئةوةى تأميناتيكى ء روسماتيك بةآلم بةخشراوين حكومى ثاشطة بةلينانةى لةو ئيستا بووةتةو داواى برى نؤ سةد وةك دةك��ات دينار ه��ةزار

رسوماتء تأمينات.ئيمة بةريزان ضوارةم/ ئةم بةشداربووانى وةك ضواردة كةماوةى ثرؤذةية ناكؤكيةكانى باجى مانطة كؤمثانيامان حكومةتء ق��ةرةب��ووى داواى داوة دةكةينء زؤرة م��اوة ئةو بةهيواين حكومةتى هةريمى كوردستان ببيتة ضاوديريكى دل���س���ؤزء ك���ار ل��ة س��ةر

داواكارييةكانمان بكات.

حكومةتى س��ةرؤك��ى هةريمى كوردستان، جةنابى بةرهةم دكتؤر كاك بةريز

سالحهةريمى دادى وةزيرى بةريز/ جةنابى كوردستان،

حاكم رئووفوةزي�����رى ن��اوخ��ؤى هةريمى كوردستان جةنابى

بةريز/ كةريم سنجارىي���ةك���ةم/ ب���ةري���زان 2011/1/4-3 ل��ةب��ةروارى سةمةد )عةبدول لةكاتيكدا لةطةل سليمان( ع��ةزي��ز مندالةكانى خ��ي��زان��ىء لةميوانى ق����ةآلدزى ل��ة دةط���ةري���ت���ةوة ب���ةرةو ريطاى لةسةر حاجياوا، لةنيوان قةآلدزى( – )رانية س��ةي��ت��ةرةى ئ��اس��اي��شء س��ؤران دووى ف��ةوج��ى قةل( )بانووة رييانى لةسى شةو كاتذمير )8:30(ى شةو ضةند سةيتةرةى دةكةويتة ضةكداريكء خؤيىء خيزاني بةر دةكةونة مندالةكانى )عةبدول طوولة دةستريذى دةكريتء تيرؤر سةمةد( طيان دوو كة خيزانةكةى بريندار بةسةختى دةبيت لةسكيدا كوريكى دةبيتء

دوو دةك��وذري��تء دةبيت بريندار ت��رى مندالةكةى خ��ي��زان��ةك��ةى وة دةب���ن، ك��ةن��اوى )ن��ةزي��رة ق��ادر( بتل دوو ش��ةس��تء 62ثينج دةكريتء تي خوينى دةكريتء بؤ نةشتةرطةرى بةكةم خ��ي��زان��ةك��ةى وة

ئةندامى ماوةتةوة.دواى تؤماركردنى سكاآل لةاليةن خانةوادةكةيةوة، كة ناسرابوون ضةكدارةكان لةبنكةى ياسايى سكاآليى س��ةن��ط��ةس��ةرء ثؤليسى ليكؤلينةوةى دادط����اى وة ت��ؤم��ارك��راوة، ثشدةر بريارى دادط��اوة لةاليةن بؤ دةس��ت��ط��ي��رك��ردن��ى بكوذانى ت��ؤم��ةت��ب��ارانء )عةبدول سةمةد( دةرضووة، دةسةآلتى لةاليةن ب��ةآلم نةك دةستطير كار جيبةجى هةولى بطرة ن��ةك��راون، بؤ دةستطيركردنيشيان

نةدراوة.بةداخةوة زؤر ب��ةآلم )2011/8/7( ل��ةب��ةروارى مذاويدا تةمء لةروادويكى ك��ةس��ي��ك ب��ةن��اوى )م��ةال بكوذانى كةخزمى كةريم( بوو س��ةم��ةد( )ع��ةب��دول

– )ران��ي��ة ري��ط��اى لةسةر وة دةكوذريت. ق��ةآلدزى( بةجيى راستةوخؤ ئةوانيش عةبدول كةسءكارى كارى هيض بةبى دةزانن سةمةدى

بةلطةو دةليليك.كةناوم م��ن دووةم/ كة فتاح( ئةحمةد )ئةمير كةمئةندامانى لقى كارطيرى لةو كة لةرانية ثيشمةرطةم ب����ةروارةوةى س���ةرةوةدا بةئيشى برادةريك سةردانى راثةريم 24ى مةلبةندى ئاطادارى ثيشتر كة ك��رد، محةمةد )ك���اك ب��ةري��ز وةت���م���ان( ل��ي��ث��رس��راوى مةبةستى بؤ كرد، مةلبةندم كاتى سةردانيان بةئاطادارى مةلبةندء ئةندامىء ضةندين من كة تر كةسيكى ضةند لةكاتى ب��ووم لةمةلبةند روداوةك�����ةو دوات��ري��ش، كةالى كاك محةمةد وةتمان ب���ووم، ك��ةب��ى ئ��اط��ام لةو لةبةروارى بةآلم روداوة، جيى لةكاتى )2011/8/8(ب��ةج��ى ك��ردن��ى ك��ارةك��ةم ئةندامانى كةم لقى لة بووم كوريكم كة ، سةنطةسةر ب��ةن��اوى )ري��ب��از(ةك��ة كة تةلةفؤنى ضيية، تةنةكة

ضوار وتى«بابة ك��ردم بؤ س��ةي��ارة ث��ر ل��ةض��ةك��دار خةريك سةر هاتووةنةتة بوو بمكوذن منيش ئاطادارى رشيد( سعيد )حيدةر كاك بةريوةبةرى ئاسايش رانيةم )5:30( لةكاتذمير ك��رد،

لةكاتى عةسر دواى ى خؤم لةدةوانى طةرانةوةم ضوار مالةوة بؤ بةطةيشتنم كة لةضةكدار ثر سةيارةم دابةزينء مالمان بةرانبةر لي كولةيان دةستريذى كردم، بةضةكى كآلشنكؤفء لةناو شارى رانية بيكةيسى طشتى، ج���ادةى ل��ةس��ةر ب��ةري��وةب��ةراي��ةت��ى نزيك كةبةو ثؤليسءئاسايش، ه��ؤي��ةوة ب��ري��ن��دار ب��ووم، بوو، رزطارم معجيزة بةآلم طةيشتنة ثؤليس ئاسايشء لةضةكدارانة بةآلم الم��ان، دةسطير كةسيان يةك تةنيا ك���رد، ك��ة ئ��ةو داب��راب��وو ئةوانةى لةسةيارةكةيان، تريش وةكو بةرزةكى بانان بةيانى بؤ دةرض���وون، بؤ خيزانم خؤمء 2011/8/9ضووين خزميك ضةندة و بؤ رانية ثؤليسى بنكةى بؤ ثيشتر كة نوسين، سكاآل

ليثرسراوى هونةر / رائد كرد، ئاطادار رانية بنكةى بنوسة، سكاآل وةرة وتى لي وةرطرتنمء لةجياتى وتة روداوة لةو ثرسينةوة بؤ )عميد/ لةشكر( بةريوةبةرى تةلةفؤنى رانية ثؤليسى ئةفسةرى هونةر رائد بؤ ران��ي��ة ثؤليسى ب��ن��ك��ةى دةست «ئةمانة وتى كرد بوو ئ��ةوة بكةن« بةسةر بةسةركراينء دةست ئيمة بةندينخانةى رةوان����ةى كراين طواستنةوةى طرتنء من لةطةل ئةوانةى لةرانية هةر بةسةركراون، دةست كارى ئيشء لةسةر يةكةو بى ب��ووة، رؤذان��ةى خؤى روداوة لةو ئاطاى ئةوةى بةلطةوة، بةشاهيدء بيت 2011/8/9ةوة لةبةروارى نوسينى ت��ا بةندكراوين ئازاد هةر ب��ةروارةش ئةم

نةكراوين.ب��ؤي��ة داواك����اري����ن تةداخول كة لةبةريزتان تاكو بكةن كيشةيةدا لةو ضونكة ن��ةب��ووة، خراثتر دةظةرةكةمان دةظةرى قةزاو

قةدةرة.ئةمير ئةحمةد فتاح

مامة خةمة

مالء لةخؤىء ثاريزطاري بؤ هةية حيمايةى ضةندين بةرثرسيك هةر ثاريزةر، بةواتاى حيماية لةكؤمةآلنى بةرثرسةكة هةتا دةطؤرى، بةرثرسةكة ذمارةى حيمايةكانيش كةسايةتى بةثيى خيزانى، بطرىء طلةييةكانيان لةداواو طوى خةلكء ثيشوازى بؤ بى ئاواآل دةرطاى ء بى نزيك خةلكةوة بةدواداضوون بكات بؤ كارة ناياسايىء هةوالة رؤذنامةوانيةكانء شةفافانة كار بكاتء لةطةل ئازارةكانى بةرذةوةندي طةندةلىء بؤ نةك بةكاربهينى نيشتمان طةلء خزمةتى بؤ ثؤستةكةى بذىء خةلكدا دةبى، كةم حيماية بةذماريةكى ثيويستى بيت ثؤستيكدا لةهةر بةرثرسة ئةو ئةوا كةسى )شخصى(، ئةو بةآلم ثاريزةرى، هاوكارو ببنة هةموو خةلك دةكات وا خةلك الى خؤشةويستى ريزو ضونكة بةرثرسانةى وةك نةدىء بدى لةخؤيان دةطؤرينء خزمةتء قوربانى جةماوةريان بيردةضيتةوة ، وةك فةردة دوو سى بين دواين دةرخوار فةردة ساوةريان خةلك جا وتبووى« بيوةفايةى بةرثرسة ئةو لةخزمةتى كاريزماء دةكةنة ثى دةكاتء خؤيان ئةوانةى ثؤستةكان هةوايان دةدةينةوة«، ساوةريان دةستكةوتن ماشينةوةى تآلنكردنى وآلتء ضةوساندنةوةى خةلكنء سةرقالى نابنء خةريكى خةلكا باى لةكويوة خةلكء رةخنةكانى ئازارو لة دوور و داخراو لةروداوةكانء بيئاطا مشتةخؤرى وةك ليكؤلينةوةيةك بؤ روداوةكان بةرذةوةندي هةلبكات سةنطةرى بؤ دةطوازنةوةو هيض بةدواداضوونء ناكةنء هةر خةريكى ضاوبةستء ديزة بةدةرخؤنةنء ثيالنطيرنء تؤمةت دةبةخشتنةوة لةبرى ثالنى خزمةتكردن، ئةوانة لةهةر شوينى خؤثيشاندان بكرى ءلةهةر رؤذنامةيةكاد بابةت لةسةر طةندةليةكانيان بنوسرى ئةوا زارةترةك دةبنء سيبةرى خؤشيان ليدةبيتةوة دوذمن، بيطومان ئةوانة حيمايةى زؤريان هةيةو خةلك هيواى لةناوضونيان بؤ دةخوازن نةك ببنة ثاريزةريان، بة نمونة مامؤستايةكىنموونةيىء روح فريشتة ئةو دةضيتة دةستى كى نيية بةحيماية ثيويستى عةبدول مامؤستا جةمال وةز بةريزى سوكة؟ من بةش بةحالى خؤم ئةو سةركردةو بةرثرسانةى ئيمةيان كردة قوربانى ئةنفالضيةكان،هةموو مامؤستا ببمة حيمايةى بةرانبةر بةبى ئامادةم بةآلم ببمة حيمايةيان، دةبمةوة تةريق بدةنى دونيام ناوى خؤش ئةوانةم هةرطيز من بةريزانة، ئةو وةك ترى موفتىءكةسانى شةمال عةبدولء جةمال

بةضاوى سووك سةيرى خةلكء حيمايةكانيان دةكةنء ثشتيان ناطرن.نةجةف ئةفسةريكمان هةبوو خةلكى بوو( جيطرى كةم ماوةيةكى )هةر ضةند لةكاتى سةربازيدا فةرماندةى بؤ تةلةفؤنى سيخؤريك ناردبووة سةربازيكى بةآلم ، وةستابوو مؤلةت دابةزينء بوو، فةوج كردبوو، فةرماندة تةلةفؤنى كرد كة ئةو سةربازةى بؤ بنيرى، ئةويش وتبووى نادوومة بؤ بازار بةسةرضاو كة هاتةوة دةينيرم، خيرا سةيارةيةكى نارد بوو بةشوينيادا تا هةم خؤى بةدرؤ نةكةويتةوةو مقاشى بوونةتة ئةم هةريمة وةك خؤيان بةرثرسةكانى بةآلم نةبيت. توشى طرفت تا سةربازةكةش خةلكانى طيانى دةدةنة بةريان مقاشء دةكةنة بةردةستةكانيان حيمايةو ئاواش باآلكان بةرثرسة نارازىء طةنجء قوتابىء خير لةخؤ نةديوو مامؤستاى زانكؤو رؤذنامةنووسى ويلى دواى راستيةكانء ضاالكوانانى كؤمةلطةى مةدةنى، هةنديكيان دةبنة )حةجاجى( كوردىء طةورةترين سوكايةتى بةخةلك دةكةن، لةبةر موضةى زؤرو ثلةو دةستكةوت رةفتارى نامرؤظانةو نا جواميرانة وةك جاشء تةواريةكان ئةنجام دةدةن. ئةوةتا بؤ بيدةنط كردنء ترساندنى رؤذنامةنوسان، حيمايةكانى خؤيان كردؤتة ضةتةو مافياو كارى رفاندنء تيهةلدانء تيرؤرو هةرةشةيان ثيدةسيرن دذى نوسةرو رؤذنامةنوسان، دوايش كةئاشكرا بوون لةذير فشارى خةلكء ريكخراوة نيودةولةتيةكاندا، حاشا لةناسينى حيمايةكانى خؤشيان دةكةنء ثشتيان تي دةكةن بةدوريشى نازانم بةكةسانى تر بيان كوذن تا نهينيةكان ئاشكرا نةبن، يان قوتار ياساغ لةدةست ئةوانيش هةريم دةرةوةى دةيانيرنة يان دةشارنةوة ئةنفالضيةكان وةك ضؤن بيربكةنةوة... طةر تؤزى »براينة دةليم بةطويى حيماية طوناهبارةكانداو دةدةم ثةياميك ليرةوة بكةن، ئيوة خؤتان بةكورى ئةم ميللةتة خيرنةديوة دةزانن، مةبنة مقاش ، ضونكة دواجار هةر مقاش دةسوتى، بةثيى شةرعيش خوا ريى نةداوة بةمندال لةكارى نارةوادا بةقسةى دايكء باوكيشى بكات، هةر مقاش نارةوا كارى بؤ تا ثياو كوذةكان طةندةلء بةرثرسة بةريزن الى ئةوةندة ئيوةش دةكريت تاوانبارة ئيوةى ضؤن بؤ نةبى بؤ طةلء خاكةكةى تيدةكةن، كةسيك وةفاى بةكارتان دةهينن دواجار ثشتيان

دةبى؟نارد بوو هونةرمةندى كاتى خؤشى لةسةردةمى شؤرشدا لةسةر )ئاش(ء عيراقضيتى كةسيكيان كؤضكردوو »حسةين ميسرى« بكوذى، ئةو برادةرة، ضونكة زؤر رؤشنبيرو خويندةوار نةبوو،هاتبوو ئةو تاوانة بكات، بةآلم برادةريكى وةك فريشة ثةشيمانى كردبؤوة، ئةوةتا ئةمرؤش خؤيان عيراقضيتيةكةيان

لةعةرةبةكانيشى تيثةراندووة!ئيوة ضؤن ليوةربطرن ثةندو وانةى ببيتة بةرثرسانة ئةم نارةواى بؤية دةبى هةموو روداويكى خؤتان بة )ث.م( دةزانن وةك ثياوى ئاغا رازى دةبنء طةلى خؤتان ثي سةركوت بكةنء كارى تيرؤرو مافياكانتان ثي ئةنجام بدةن دذ بةرؤذنامةنوسة بويرةكان؟ ئيوة ثيشئةوةى حيمايةى بةرثرسةكان بن ئافةرين كارى ثارةو بؤ نةكةن ميللةتةن، ئةم ئيوة كورى بن، ضونكة نيشتمانة دةبى حيمايةى طةلء ئازارتان مردووةو ويذدانتان ئايا نازانى، كةس بلين بكةنء خةخؤرةكان بةقةلةمة دةرهةق نارةوا نادات؟ طةر ئيستاش تاوانةكانتان ئاشكرا نةبى بةدوورى مةزانن هةر هاوريكانتان ويذدانى خةبةرى بيتةوة يان بةهؤى وازهينانء سةنطةر طؤرينةوة ثةردة لةسةر راستيةكان البدات، لةميذوودا زؤرتاوان

لةشةوة زةنطا ئةنجام درانء بةرؤذى روناك ئاشكرا بوون!بةسةرضوو، ضةك هةرةشةو سةردةمى بزانن دةبى ثةرستةكان ثؤست طةندةلء بةرثرسة توشى طةلةكةشيان ء ئةقلة دؤطماكان خؤيان بويرةكانة، قةلةمة ئةقلء طؤرانء سةردةمى شؤرشى لةكرنوشدا بذينء كارةساتء ضةقبةستن دةكةن، ئةو بةرثرسانةى ثشت دةكةنة طةل دةبى هةميشة ببيتة لةشؤرشطيرةو دةبى بدات لةدةست طةل ئةوةى داطيركةرانداو ثةيكةرى لةبةردةم بضةمنةوة

مافياو فايل قةترانىء شتى تريش.

هةرجارةو كةسيك دةينووسيت

ثةياميك بؤ حيماية طوناهبارةكان

خةمي هةفتة روونكردنةوةيةك لةكؤمةليك بةشداروانى ثرؤذةى شوقةكانى ديية سيتى

سكاآليةك بؤ بةردةم... سةرؤكى هةريمى كوردستان جةنابى بةريز/ كاك مةسعود بارزانى

4- - ئةوةى ئيمة ديارى دةكا دةوتري ثيى كة نيية شتيك تةنيا راستى بةلكو ب��وون هوشيارى بوونى مروظانةمانة ئيمة نةك تةنيا ضونيتى دةربارةى هوشياريمان بوونمان هةية بةلكو )باك( يشمان هةية، بوونمان دةربارةى ضونيتى ضون لةوةى نين باك( )بي ئيمة وةك ئيمة دةكةين ض و دةذي��ن كة نين ضيمةنتوية شوستة ئةو باكمان نةبي كي و ضمان بةسةردا نين بةردة خشتة ئةو ئيمة دةروا، شوستة، بة بكريين دةك��ري كة زيندان بة ثةرذين بة دي��وار، بة رةطةزيكى )باكداريي( و )ب��اك( ليرةدا بوونياريمانة، هةميشةيى باشترة ئةمة روونكردنةوةى بو ئةو هامليت، ب��و بطةريينةوة نيية لةو ئةركةى كةوتوتة )بيباك( ئةو ئةنجامةكانى لة و ئةستوى بة ليدةكا واى )ب��اك��ب��وون��ةي( لي بيرى فةلسةفةيانة و قوولى دةمينيتةوة ئةوة ئاخرى بكاتةوة. ئازاد، تاكيكى وةك هامليت سةر دةكا رةفتار ضون بالدار هوشيار، تةنيا هةلدةبذيري، بريتييةك ض و بة باكمان ئيمة كة كاتةى ئةو شتةكان هةية و بايةخ بة ثرسةكان

كيشةكان ل��ة خ��ةم و دةدةي���ن دةكةوينة ئيمة ئةوسا دةخوين، ثرسياركردن دةربارةيان و وةالم شيوةى لة ثرسيارانة ئ��ةو ب��و )واط����وي- زان��ي��ن( دةرب���ارةى Knowledge- ثرسيارةكان

Claim بةدةست دينين.كوزانةكانمان و بير -5 وابن ثيكار و ئامراز وةك دةشي لة جيهانةكةى بدةن يارمةتيمان و لةطةليا و بطرين دةوروبةرمان هةلكةين بةالم مروظ تةنيا بة بير و وشة ناذيا و كار ناكا و هةلناكا! سةرةتايى وش��ة ل��ة ئ��ام��رازى هةن: كاريطةرترمان ب��ةالم تر و ضةكوش ريطاى لة دارتاشي بة خوى ثيوةندى مشارةكةيةوة دنياوة دامةزراندووة و راطرتووة. هايديطةر ب��و شتةكان جيهانى رةوش��ى ئامرازةكانة. جيهانى هةبي، شتي بو كة ئةوةية بوون زةمين بو جووتيار ئةو خاكةية كة شتيكى جيولوجيناس بو دةيكيلي ئةفسةريكى بو هةروةها ت��رة! شتيكى سةربازيى ستراتيجى بو زةوى كة مانايةى ئةو ترة. دةط��ري وةرى هةريةكيكيان ثيوةندى بةو بايةخ و باكةوة هةية

ثيكديني. مروظ وةك )ئةو( كة بةرةوثيشضووةيدا( )بزاظة لةو خوى ثيطةشةكانى بةديهينانى بو كة دن��ي��ادا( ل��ة- )ه��ةب��وو- وةك مروظ ديكةية( )ئ��ةوى بة باكى شياوى يان مانادار كوبةنديكى تيطةيشتنى بابةتةكان دادةمةزريني )بزاظة ئةنجامى كاتدا لةيةك كة ثانتايى ئةو بةرةوثيشضووةكةي( تايبةتيةكانى بابةتة تييدا كة يةية بةدى دين يان دةناسرين. ئةو باك بةالم جياواز، مروظى بايةخة و ثيكبةند ثيك ديني. بوية كة دةبينى مروظ شتةكان وةك ئامراز سةير ثيطةشةكانى بةديهينانى بو دةكا خوى نابي ئةمة روانطةى جياوازى نموونة بو بكات بةدةر شتةكان تةنيا ئةمة )طويزان( دةليين كة بوونيةوة ثراكتيكى روانطةى لة تاشين( )ريش بو ئامرازيك وةك مانا نابةخشي. الى زانايةك رةنطة ليكولينةوةيةكى بابةتى وةك ثيكهاتةى دةرب����ارةى بابةتى بكري. سةير طويزانةكة فيزيكى و روانطة رةنطة دى كةسيكى بو

مانايةكى دى هةبي.بة ئاكامدا لة ئةوةى -6 دروست من بايةخدانى و باك

كوبةندةكانى يان كوبةندى دةبي ثيك من جيهانةكةى كة مانادارن و جيا بووني( )لةوي نةك دينن تاك هةروةها دي(. )ئةوى زبرى و دنيادا( لة- )هةبووني- بة تةنيا كةسانى بة )بووني( ثيوةندى بة خ��ودى وةك خ���وى دي��ك��ةوة، هاوثيوةنديى دةدوزيتةوة، تاك ب��وون(، )ل��ةط��ةل- كومةاليةتى بة م��ن بايةخدانى س��ةرب��ارى رةوشى ئامراز، وةك شتةكان ئةم ثيكديني. مروظ وةك بوونم نيوثيوةنديية يان هاوثيوةنديية كومةاليةتييةية كة خوى لة ريبازة )ئةو بيركردنةوة ضةسثاوةكانى كردن هةست و بيردةكاتةوة( دةدا. نيشان دةك��ا( هةست )ئةو )بوون- لة بريتية دنيادا لة بوون روان��ط��ة و Mitsein ل��ةط��ةل( تةنيا )كةسييةكان( تايبةتةكان جيهانة ئ��ةو بنضينةى ل��ةس��ةر )ئ��ةوى ئةنداميتى و هاوبةشة كة بايةخدان يان باك بة مروظ( ثيكدينن. مروظ بنضينةى خاسيتى م��روظ( )ئ��ةوى ئةندامى وةك جيهانى ثيشنيازى )من( جيهانى ئةو مروظ دةكا، مروظ( )ئةوى بةديهينانى بو ثالنراوة كة بووةية

نةك كار بكةويتة ثيطةشةكانى وةك )خود( يكى دابرانخواز، بةلكو تيكةلة ثيداويستى بة كة بوويةك )دنياى و شتةكان( )دنياى لةطةل

كةسةكان( دا.قةت مروظ لةمةوة - -7فورمة لةو ب��ةت��ةواوى ناتواني هةبوون ب��ي��ن��اوةى ناكةسيية لة ئةندامبوونى لة كة دةربازبي )ئةوى مروظ( دا ريشةى هةية. لة هةمان كاتدا مروظ وةك ثيطةشةى نةسةثيندراوة بةسةريا ب��وون تةنيا بةيةك شيوة يان ريطا خوى ريطةى دوو هةبي. يان بةديبيني لة دةتواني كراونةوة: لةبةردةم دا خوى مروظ( )ئةوى ئةنداميتى لة ئاستةى ئ��ةو تا دةك��ا غ��ةرق دةبي نوقم دا رةوة هوشياري- و Crowd-Consciousnessيةك دلنيايى ج��ورة ج��ورة بةم بةرثرسياريتى حيسابى لةسةر ئاراستةكردنى خ��و و كةسيى ئةمة بيني. بةدةست تول و توند يان ية، )ناراستةقينة( ذيانيكى دةتواني بةالى كةمةوة لة ئاستيكى بةرثرسياريتى دا س��ن��ووردار خوى ضارةنووسى بو كةسيى وةربطري، بة ئازادييى ثيطةشةكان

هةلبذيري، خوى ئةطةرةكانى و ل��ة س����ةرووى ه��ةم��ووي��ان��ةوة مردني: ب���ةرةو ض��ارةن��ووس��ى ئةمةيان )هةبوونى راستةقينة( ية.

ئةم ض���ون ب���ةالم -8 مروظدا لةبةردةم ريطاية دوو لةمة بطةين بو ئةوةى كراونةوة؟ دةبي ئةوة بزانين كة مروظ )فري مروظ جيهانةوة. ناو دراوةت��ة( دراوةت���ة( )ف���ري كة بوويةكة كوتاييدارة ذيانى جيهانةوة خوى ئ��ةو ف��ةرام��وش��ك��راوة. و ثيطةشةكانى بةديهينانى بةدواى كارةشى بةم و عةودالة خويدا فورمى وةك دنيا تةفسيرى ئةو خ��وى تايبةتييةكانى ث���روذة ئةطةرى و ثيطةشة دوا و دةكا هةموو و كةخوى ثيشكةوتنى لةناو ديكة بةرحالةكانى و ئةطةر بووةية ئةو مروظ مردنة، دةبا داهاتوو ب��ةرةو بزاظيدا لة كة خوى )لة دةكا تيثةآ خوى لة بوويةك وةك دةبيتةوة بةرزتر و جيهانةوة ف��ري��دراوةت��ة ك��ة

ضارةنووسةكةى مةرطة.ناديارى هوشيارى -9 جةوهةرى حالةتى و رةوش مروظ )ترسة( بةالم ئةو دةتواني

ل��ة ه��ةول��ي��دا ئ��ةو ت��رس��ةى كة نادياريةتى كة هاوريى هوشيارى دةربارةى ماناى بوونى لة جيهاندا هةيةتى بة خونقومكردن لة )ئةوى مروظ( دا، لة قةرةبالغيدا، فراموش بةرهةلستى دةتواني يان بكا، )اغ��راء( خوشراكيشييةى ئةو رةوشى ئازاديى بة و بكا خوى دنيادا لة- ب��وون- وةك خ��وى بناسي و قبول بكات، كة ئةمة بكا )هةبوونى يان ذيان واية ماناى بةو هةلدةبذيري راستةقينة( ئةو كاتدا هةمان لة مةرجةى ئةو بةديهينانى بة ثابةندبي ليرة كة ئةطةرانةوة و بةرحال و كراونةوة ئةو بو هةنووكة و بهيني بةدييان دةتواني ئةو تةنيا راستةقينة( )هةبوونى ضونكة جورة هةموو لة كشانةوة ماناى )ئيلتيزاميك( خوبةستنةوةيةك )هةبوونى نيية. جيهاندا لةناو بونى ثةتى و ثاك ى راستةقينة( هةميشة م���روظ ضونكة نيية ئةندامى يةو دنيادا( لة )ل��ةوي، بةالم دةمينيتةوة. مروظ( )ئةوى راستةقينة( )هةبوونى تارادةيةك دةتواني م��روظ كة ئةطةريكة

بةدةستى بيني.

ثاشماوة...بوون و ئازاديي )لة هامليت- ةوة بو هايديطةر(

ذمارة )781( ثينجشةممة 2011/11/10

Page 17: hawlati781

ئا: هاوآلتى

لة زان��ك��ؤ م��ام��ؤس��ت��اى دوو كةسانى اليةن لة كةركوك شارى رؤذى ئ��ي��وارةى ن��ةن��اس��راوةوة دانةيةكيان كة رفينران، هةينى هةردوو ئةهلييةو كؤليذيكى راطري

مامؤستاكةش شيعة مةزهةبن.رفاندنى ئةو مامؤستايانة بةضةند مانطيك دواى ئةوة ديت كة ذمارةيةك اليةن لة ش��اردا هةمان لة ثزيشك

كةسانى نةناسراوةوة رفينران.سةرضاوةيةك لة ثؤليسي شارى ئاماذة نةيويست ك��ة ك��ةرك��وك كة رايطةياند، بكريت ناوةكةى بة سوثاى جلي بة ضةكدارانةى ئةو موسا م. لة هةريةكة عيراقييةوة مستةفا راطري كؤليذى ئيمام سادقء هةمان مامؤستاى رةز س��ام��ي كؤتايي كاتذميرةكانى لة كؤليذيان

رؤذى هةينيدا رفاندووة. لقيكة س��ادق، ئيمام كؤليذى حسين ء س��ادق ئيمام زانكؤى لة كة دةك��ات، سةرؤكايةتى بةرةكة دةع��وةى ثارتى سةركردةيةكى لة عيراقء ئيسالميي شيعة مةزهةبة

مالكى ن���وري س��ةرك��ردةك��ةش��ي سةرؤك وةزيرانى ئيستاى عيراقة.

س���ةرض���اوةك���ةى ث��ؤل��ي��س رون��ي��ك��ردةوة ك��ة ض��ةك��دارةك��ان مامؤستاكةيان مالى ط��ةم��ارؤى داوةو ثاش رفاندنى بةرةو شوينيكى رونيشيكردةوة هةآلتوون. ناديار رةطةز بة مامؤستاكة ه��ةردوو كة

توركماننء شيعة مةزهةبن.س��ةرض��اوةك��ة ري��ك��خ��راوى

بة كرد تؤمةتبار ئةنسارولسوننةى »ضةند وتى كارةو ئةو ئةنجامدانى نووسراويكيان ثيشتر رؤذي��ك��ى هةرةشةيان تييدا بآلوكردووةتةوةو لة كوردو توركمان ء شيعة كردووة

بة مةبةستى هةلطيرساندنى فيتنة».ذم��اري��ةك راب���ردوو هاوينى ثزيشك لة اليةن كةسانى رفينراوةوة لةسةر كات ئةو هةر ئامانج كرانة بةثةلة كؤبوونةوى ثاريزطا ئاستى

بؤ ئةو مةبةستة سازكرا. بةرثرسانى كاتة ئ��ةو ك��ةرك��وك تةندروستى رفاندنة لةو ئامانج رايانطةياندكة

تةنها ثارةية.رفاندنى دواى رؤذيك هةروةها واتا زانكؤ، مامؤستايةى دوو ئةو ضةكداريكي ضةند شةممة، رؤذي ن��ةن��اس��راو ك��وري��ك��ي خ���اوةن بة نافيعيان بن عوقبة بةنزينخانةي لة مةردان» ئةحمةد »ميعراج ناوى

كةركوك شارى واسيتى طةرةكي رفاند.

حةمة عةبدوال عوسمان عةقيد كة رونيكردةوة بارةيةوة لةو ئةمين لةو كاتةدا كة ئةو باندة ئةو مندالةيان رفاندبوو، ثؤليسي نةهيشتني تاوانةكان دةرئةنجام ب���وون، ب��ةدواي��ان��ةوة ئةنداماني نيوةي رؤذ هةمان هةر

باندةكةيان دةستطيركردووة.هةروةها جةختيشي لةسةر ئةوة ئةنداماني طشتي كؤي كة ك��ردةوة ب��ان��دةك��ة 7 ك��ةس��ن و زؤرب��ةي��ان لة ذمارةيةكيشيان و توركمانن

نةتةوةي عةرةبن. شارانةى لةو يةكيكة كةركوك تيدا رفاندنى ناوبةناو كة عيراق ئةنجامدةدريت، بةالم ئةمة يةكةمجارة كة دوو مامؤستاى زانكؤ ثيكةوةو لة

يةك كاتدا برفينرين.مامؤستايانى كوشتنى رفاندنء لة تايبةتى ب��ة ع��ي��راق ل��ة زان��ك��ؤ بة 2003ةوة، سالى دواى لة بةغدا بةو تؤماركردووةو حالةتى دةيان بروانامةى خاوةن سةدان هؤيشةوة عيراقيان زاانكؤ مامؤستاى بةرزو

بةجيهيشتووة.

ث.ى. د. ولى محمود حمد *

مةرجى تاقة دةزانين وةك طوزةرانى خؤش و ثيشكةوتن طيريان س��ةق��ام و والت����ان و ضاك و باش ثةروةردةيةكى من . ية سةردةميانة و ساغلةم لةسالى )1969- 1970( كةباوكى رةح��م��ةت��ي��م دةس��ت��ى ط��رت��م و زؤر لةخويندنطا كا قيدم بردمى بةريوةبةرو بة لةبيرةكة ضاكم )ولى( هائةوة وت مامؤستاكانى فيرى و دةسثيرم ئيوة بة كورم من بؤ ئيسقان و ثيست و كةن زؤر سةرةتا ئيوة بؤ طؤشتيش راهاتم وردة وردة تا ترسام خويندن و رةوي���ةوة ترسم و و خؤشويست خويندنطام و خؤم من . طةياندم رؤذةى بةم مامؤستاى خ���واردووة ليدانم ويذدانيش ب��ى نامامؤستاو داوم ئةزيةت ضاكى هةبووة ئةوةندةى فيرى كردووم ئةوةندة نةبووة كة ترساندومى )بروابكةن بي لةبيركارى سةرةتايى لة ه��ي��زب��ووم وات��ة خ��راث ب��ووم بوو مامؤستاكة هؤكارةكةى بةليدان باش دةكردين نةفيرى لى سةرى تؤقاندنيش و ترس و مالةوةو ئةطةر شيواندبووين نةبواية بةردةواميان هاندانى ك��اري��ط��ةرى خ��راث��ى ه��ةب��وو لة ئينطليزى زمانى لة ، لةسةرم سةرةتايى شةشى و ثينج ثؤلى مامؤستاى ضونكة ئ��ةوك��ات شارةزاى و ثسثؤر و بابةتةكة ساالنيكى ن��ةب��وو زم��ان��ةك��ةم دوات����رو ب��ط��رة ت��ائ��ةم��رؤش كاريطةرى و سةرةتاية ئ��ةم لة بةشيوةيةك بنةماية ئ��ةم هةرماوة كاريطةرى شيوةكانى دةزان���ن خ��ؤت��ان .) ل��ةس��ةرم بةر لةمةو كةمى تاساالنيكى ليدان لةشيوةكان بةشيوةيةك لةخويندن وتؤقاندن وت��رس ى )3( ثؤلى تاوةكو بةتايبةتى بنةرةتى ى )9( واتة ناوةندى لةوى ليرةو هةرهةبووة ئيستا سيستةمى دةزان����ن وةك .لةسةردةستى والتة لةم خويندن يةكان بةريتانيايى و ئينطليز عيراق سةرتاسةرى لة دانراوة هةر لةشيوةكان بةشيوةيةك خويندنى سيستةمى كاريطةرى بةالم . هةبووة بةريتانيا والتى ى بةثى و راث��ةري��ن دواى لة طؤرانكاريةكانى كاريطةرى والتانى و دةورووب��ةر دونياو رذي��م نةمانى وة ثيشكةوتوو خوودى لة طؤرانكاريةكان و و سيستةم لة بةريتانياش والتى وردة وردة ليرةش ثرطرامةكان واتة )2008(ةوة لة بةالم طؤرا نوى )3( سالة سيستةمى ماوةى داهينراوة و طؤران و طؤرانكارى لة ك�����ردووة ل���ةري���ش���ةوةى

سيستةمى ثةروةردة )وةزارةتى هةموو بة ليدان . ) ث��ةروةردة شيوةيةك قةدةغة كراوة )ممنوع(

ة ، بةالم زؤر جار لة مامؤستا و ثةروةردةكارانمان بةريوةبةرو لةم طلةيى تارادةيةك بيستوة دةكةن يان وانة بةستانة دةست وة هةنديك جار لة خويندكارةكان زؤر كةخويندكارى دةبيستين هيض لة و بووة ثةيدا هاج هارو

و ثةنضةرة تةختةو و ناترسى يان دةشكينن كارةباش ثالكى هةظالة لةطةل هةلسوكةوتيان نىية ب��اش خويندكارةكانيان ه��ةن��دي��ك ج��ار رووب����ةرووى ري��زى ب��ى مامؤستاكانيشيان ليدان ضونكة ب��ةالم دةنوينن بة زؤرجار قةدةغةية و نةماوة يوةبةر بةر و مامؤستا ناضارى و نابةجى و ناشيرين قسةى

ئةم ئاراستةى ناثةروةردةيى كة دةك��ةن خويندكارانة جؤرة كاريكى ب��ةداخ��ةوة ئةمةشيان رووى لة نةشياوة ناراستةو ك��اري��ط��ةرى بةجيهيشتنى ن��ةري��ن��ى ل��ةس��ةر خ��ورةوش��ت و خويندكارة ئةم كةسيتى و دةبى لىى طويشيان ئةوانةى ب��ةري��وةب��ةرو وة بةدلنيايى .بةالم هةرمرؤظن مامؤستاش

و شوينةكة ك��ارةك��ةو ج��ؤرى جؤريكى بةرثرسيارةيةتيةكةيان ترى لة هةلسو كةوت لييان دةوى كة جياوازبيت لةشةقام و بازار و بابةتة ئةم بؤية تر. شوينةكانى كاريكى قورس و طرانة شارةزايى و دل��س��ؤزى و بةسةليقةيى و س���ةرةراى دةوى نةترسانى ب��ودج��ةش و ك��ات و ش��وي��ن )خيزانى( سيستةمة ئةم ضونكة

كردؤتة كارةكانيشى خويند تائيستا وة لةثرؤسةكة بةشيك طونجاو( و ضاالك )ميكانزميكى نيوان هةماهةنطى ضؤنيةتى بؤ مامؤستا و بةريوةبةر و خيزان بؤضارةسةرى ن��ةدراوة ئةنجام دةتوانم ياخود طرفتان. ئ��ةم ثةروةردةكارانيش خودى بليم ت��ةواوي��ان كاتى و ش��ارةزاي��ى و نةدؤزيوةتةوة بابةتة ئةم بؤ ناكريت نةكردووة. ثةيرةويشيان لةمةو دوا ضيتر ئةم بابةتة بدةينة بؤخؤى وزةمانة قةدةر دةست كة ضونكة بكات ض��ارةس��ةرى سةر دةيبةنة بيت شيت يةكيك ب��ةالم م��ةن��دان ئ��ؤم��ةر ضاكى كارةساتةكة خواستة خوانة مةندان ئؤمةر ئةطةر ليرةية من . كوى بيبةينة تيكضوو خؤي سزانيم و ليدان لةطةل هةرطيز هةية مرؤظ حةقيقةتيكى بةالم خؤيان لةمرؤظةكان بةشيك هؤكارى تيذية لةتوندو حةزيان ئةم هؤى كةدةبنة هةية جياجيا بيركردنةوةية و كةوت و هةلس خؤئةطةر هيض مرؤظيكى دل رةق و ب��ى وي��ذدان و ه��ارو ه��اج و )بةندكردن( نةبواية الدةر لةرى )ك��ةل��ةث��ض��ة( )ث��ؤل��ي��س(و و دادطا نةبوو ثيويست هةرطيز وبةندينخانةى ليثيضانةوة و هيض ل��ة هةرطيز ض��اك��س��ازى لةدونيادا نةبوو. دونيا شوينيكى تةمةنةكان والت لةهةنديك ديارى كراون بؤ جؤرى سزاكان بكات ياسايى بى منداليك ئةطةر )دايك و باوكى( واتة خيزانةكةى منداليك ئةطةر دةدري���ن س��زا باوكى ي��ان دايكى لةتةنيشت خؤى و دانيشى لةئؤتؤمبيل هاتووضؤ ثؤليسى نةبةستبيتةوة غةرامة باوكةكة يان دايكةكة دةلى ضونكة س��زادةدا و دةكا بؤكةسيكى بةالم بةرثرسى تؤ خؤي كةسةكة بةتةمةن و كامل دةكةن غةرامة و دةدةن سزا كؤمةليك واهةية باوكى و .دايك هاجيان هارو و عةجول مندالى ضاك ناثرذين ثى خؤيان هةية واي��ان و بكةن ث��ةروةردةي��ان لةطرنطى هةنديك كة ليبكةن بزانن خ��وي��ن��دن خويندنطاو خواخوايا نة كاتى دةوام و ضونة مندالةكانيان و بيت خويندنطا ئ��ةوان خ��وي��ن��دن��ط��او بنيرنة بؤية بدةن. ثشويةك لةمالةوة خيزانةكانة هاوكاريةكى ض ئةمة خويندنطاكان؟ و مامؤستا بؤ وةزع��ى دةب��ى ئاخؤ دةث��رس��م لةطةل مامؤستاكان بةريوةبةرو ضؤن خويندكارانة ج��ؤرة ئةم بى دادو ه��ةى )كةدلنيام ب��ى ئةطةر .) بةدةستيانةوة داديانة ئةم ئاماريكى بمانةوى ئيستا لةزؤربةى دلنيام بكةين حالةتانة لةم خويندنطاكان و ثؤلةكان

زؤرة. خويندكارانةمان جؤرة ئةو ن��وي��ي��ةو سيستةمة ئ��ةم ضارةسةرى كؤمةاليةتية ئاستة طونجاويان النية كةباش و بةهيزو دانة دي��ارى ئ��ةم ب��رك��ةرى بنة ئةوةية مةبةستمة ئةوةى بيت. دةب��ى وةزارةت���ى ث���ةروةردة و بةرثرسانى ئةم دةزطاية بير لةوة طونجاو ضارةى ريطا بكةنةوة ليمان خةريكة ضونكة بدؤزنةوة باش هةلةيةو )ليدان دةضى تيك نى ية ؟ ( بةالم بةديلةكةى ضية و ضؤنةو ضؤن كارةكة بكةين الوازة و وةك ثيويست نى ية ضونكة كة مامؤستا و بةريوةبةرةكان توورة )جوين نامينى ضاريان و دةبن وق��ي��ذةو ه��اوار ه��اوار دةك��ةن بةكاردينن ناشياو وش��ةي و ليدانةكة وةك ئةمةش ب��ةالم هةنديك خراثتريشة بطرة يةو بى سيستةمى بةرنامةو كات(. ناوةرؤك و ناواقعى و نةطونجاو لةطةل ئاستى رؤشنبيرى كؤمةلطا ج��ؤرى ح��وك��م سيستةمى و ئاستى نةطونجانى و حكومرانى لة ث��ةروةردةش بةريوةبةرانى طةليدا تووشى كارةساتى طةورة تازةترين ئايندةماندا. لة دةبين ئةوة بةريتانيا لةوالتى راثرسى ليدان نةمانى ثاش دةردةخ��ات ب��ؤ دةي���ان س��ال��ة هةر و س��زا بةديلةكةى توانيوة نةيان باش نيوةى بؤية بكةن بةجى جى داوة دةنطيان والتة ئةو خةلكى بؤ تيال و دار ط��ةران��ةوةى بؤ سيستةمى خويندن و ثةروةردة. فؤرميك بكةين راثرسى با بؤية بؤ يةكيك بةجيا خويندكاران بؤ يةكيكيش بةجيا ثةروةردةكاران ئةنجامةكان بةطشتى خةلك بؤ خةلكى بزانين كؤبكةينةوة . بارةيةوة لةو دةلين ضى ئيمة و بكةين ضارةسةرى وةض��ؤن . بدؤزينةوة ضؤن باش بةديلى ئةنجامةى ئةو وةنايشارمةوة زؤر ب��ةالوة بةريتانيام والت��ى سةيرة و تووشى سةرسورمانى طةورةو والت��ة بؤئةم ك��ردووم ثاش ضى ئةمةيانى ثيشةنطة و سزا نةمانى لة سال ضةندين خةلكةكةى نيوةى تازة ليدان داربطةريتةوة كة داوادةك��ةن دةبى ث��ةروةردة ثرؤسةى بؤ تكاية ؟ بى ضى هؤكارةكةى بخؤن خةميك ليرة ئ��ي��وةش شيوازيكى دؤزي��ن��ةوةى ب��ؤ ضاك و ساغلةم ثةروةردةيى ثيش بناغةى ب��ةردى ودانانى ناكرى . والتةكةمان كةوتنى ضونكة . نةئةويان و نةئةميان هةموومان دةزانين ثةروةردةية ثيش طرينطةكةى هةرة كؤلةطة

كةوتنى ميللةتان .

* ئةندامى ئةنجومةنى ناوةندى يةكيتى نيشتمانى كوردستان

هاوآلتي ثةروةردةو خويندنرفينةران لة كةركوك؛ مامؤستايانى زانكؤ دةكةنة ئامانج

ثةروةردة كؤلةكة هةرة طرنطةكةى ثيشكةوتن

فةرمانبةرانى وةزارةتى ثةروةردة 210 هةزار دينار دةرمالةى خةرجنةكراويان

ثيدةدريت

ئا: هاوآلتى

ب��ري داه��ات��وودا، رؤذى لةضةند ب��ري��ارة 150هةزار دينارى دةرمالةى زيادكراوى سةرجةم خةرجبكريت، ثةروةدة وةزارةت��ى فةرمانبةرانى بريارةكةى عيراقي حكومةتي كة ئ��ةوةى ثاش

دةركرد..مامؤستايان يةكيتى رابردوو وةفديكى هةفتةى داراي���ي وةزي���ري ل��ةط��ةل مةبةستة ئ��ةو ب��ؤ يةكيتى بةرثرسانى وتةى ثيي بة كؤبوويةوةو دارايي وةزيري لةكؤبوونةوةكةدا مامؤستايان هةزار 150 ئةو جةذن ك��ةدواي جةختيكردةوة فةرمانبةرانى سةرجةم مامؤستايانء بؤ دينارة

سةر بة وةزارةتى ثةروةردة خةرجدةكةن.مامؤستايانى يةكيتى سكرتيري حةمةد، كةمال كوردستان رايطةياند خةرجكردنى ئةو ثارةية تةنها هةر رونيشيكردةوة ماوة، هونةريي كاروبارى مامؤستاو فةرمانبةريكى ثةروةردة بري 210 هةزار يةكةمى تشرينى مانطى بري لة ثيدةدريت ديناري

رابردوو هةروةها 12 رؤذى مانطى ئةيلولي.تايبةت دارايي وةزارةت��ى بريارة وتى كةمال بةآلم دةرمالةية، ئةو خةرجكردنى بؤ دةربكات

رونينةكردنةوة كة ئةو رينمايية تايبةتيانة ضين.

ذمارة )781( ثينجشةممة 2011/11/10

Page 18: hawlati781

دةتةويت رؤذنامةو

طؤظارت ثيبطات؟

دارا محيدين ئامادةية بؤ طةياندنى رؤذنامةو شوينة بؤ طؤظارةكان طشتييةكانى ناو شارى

سليمانى.ذ.م: 07701584764

07501546464

19هاوآلتي ريكالم

خاوةني ئيمتيازتاريق فاتيح

[email protected]

سةرنووسةركةمال رةئوف

[email protected]

جيطري سةرنووسةر كاذاو جةمال

[email protected]

ناونيشان: سليماني شةقامي سالم نزيك باخي طشتي

تةلةفؤن: 3207607 - 3209647

هةولير: دووإيانى سةيداواتةلةفؤن: 07504703919

هاوآلتي

كؤمثيوتةري سؤز

بؤ فؤإمات و دابةزاندني ضاككردني ث��رؤط��رام- فرؤشتني كؤمثيوتةر كؤمثيوتةرو ث��ارض��ةي

بةرنامةي كؤمثيوتةرسليماني- ناونيشان:

ش��ةق��ام��ي م��ةول��ةوي- سي نهؤمي سؤز- بازاإي

ذ.م: 07701490024

ثيشانطاى راكؤ

بؤ هةموو كاريكى هونةرى، ئامادةين بؤ كؤثيكردنى سيدى بؤ سيدىء كاسيت بؤ سيدىء بةثيضةوانةشةوة

ناونيشان: سليمانى كؤآلنى يةكةمى دارةسووتاوةكةذ. م ئاسيا: 07702246795ذ.م كؤإةك: 07501596723

ثيشانطاى ئاشتى)سفر ن��وآ ك��ؤرى ئؤتؤمبيلى بؤ جؤرةكانييةوةء بةهةموو كيلؤمةتر(

بةنرخيكى زؤر طونجاوتر لة بازاإ،جؤرةكانى )كيا ئؤثتيما، كيا سثؤرتاج،

كيا سؤرينتؤ، كيا سيراتؤ، هؤنداى ئيلنترا، هؤنداى ئيكسنت، شؤفرليتى ئؤثترا ئيل ئيس( بؤ شارى سليمانىء دةوروبةرى

بؤ زانيارى زياتر: 07480117147

ثيشانطاى ثاكبؤ دابينكردنى كةرةستةى تةندروستى مةغسةلء اكسسوارات ماركةى ئةوروثىء توركى، ذمارة سوثةرماركيتى بةرانبةر مةحمود مةليك شةقامى ناونيشان: .07704304444 يان 07704301111 تةلةفؤن:

ئةمجةد رةباتى.

بةرطدرووى باهير

جؤرة هةموو دوورينى بؤ )جلى ثياوان جلوبةرطيكى يان كراس( ثانتؤألء كوردىء لةسةر تر مؤديليكى ه��ةر

ئارةزووى خؤتان.بازاإى - سليمانى ناونيشان:

مورادوةس���ت���ا ذ.م: 07701929744

باهير

فإنى كوليرةىئيرانى ضلكانيان

ه���ةم���وو ج��ؤرةك��ان��ى ئيرانيمان نانى كوليرةو بة كة دةستدةكةويت، ال بةدةستى شيوةو باشترين رؤذهةآلت شارةزاى وةستاى ثةيوةندى دروستدةكريت.بكةن بة ذ.م: 07702268924

ناونيشان: سليمانى/ طةإةكى ئاسايش/

بةإيوةبةريتى بةرامبةر كارةباى سليمانى

دةرفةتي كاري بةردةستكارةكاني نةوت لة كوردستان

كؤمثانيايةكي نيودةولةتي نةوت ، دةطةإيت بةدواي كارمةند بؤ ثروطراميكي ثشكنيني نةوت لة باكووري رؤذهةآلتي هةولير.

ثيكردني وئيش دامةزراندن كردني ثالثشتي مةبةستي بة ئةم بؤ هةية كارمةند بة ثيويستمان ئيمة نويية ثرؤذة ئةم

ثؤستانة: راويذكاري كارووباري حكومي

وةرطيري كة كارووباري حكومي، ثشتكيري رةخساندني بؤ دةبي هةولير، لة تيمةكةي وآلتء لة بةإيوةبةر بؤ رةسمي خاوةن ثلة يان هاوتاي ئامادةكراوي نيشتماني يان نيودةولةتي لة شارةزايي قسةكردنء ثةيوةنديكردنء تواناكاني بيتء

بةإيوةبردني ناوبانط هةبيت.سةرضاوةكاني مرؤييء بةإيوةبةري سةرثةرشت

مرؤييء سةرضاوةكاني س��ةرك��ردةي ئامادةكردني بؤ تيمةكةي، وآلتء ب��ةإي��وةب��ةري ثالثشتيكردني ئؤفيسي بؤ كاريطةر بةإيوةبردنيكي وةسةرثةرشتيكردني لة نيودةولةتي يان نيشتماني هاوتاي ياخود )ثلةي هةولير. تواناكاني بةإيوةبردني سةرضاوةكاني مرؤيي ثيويستة بؤ ئةم

ثؤستة ياريدةدةري كةسي )P.A.( بؤ بةإيوةبةري وآلت

بةإيوةبردني طشتي، كارطيإي ثالثشتي دابينكردني بؤ ياداشتةكانء خزمةتطوزاري وةرطيإان بؤ بةإيوةبةري وآلت لة هةولير. )ثيويستة ثلة ياخود هاوتا لة تواناكاني نيشتماني يان

نيودةولةتي لة بةإيوةبردني سةرضاوةكاني مرؤيي هةبيت(

شارةزاييء تايبةمةندةكاني ثيويست كارزانييةكي سةركةوتو سةلمينراو لة رؤلي بةإيوةبردنيكي خيرا بؤ كاري دةولةتيء نيودةولةتي يان لة فةرمانطاي حكومي

طونجاو شارةزاييةكي تةواو لة زمانء دياليكتةكاني خؤمالي )زماني

خؤمالي ثاراو( بيت.

)نووسينء كار زماني وةكو ئينطليزي زماني لة شارةزاي قسةكردن(

هةلويستي ضاكء تواناي بةجيطةياندني »باشترين بو كار«و ضارةسةر بةشيوةي نةرمء بنيادنةر.

نامة زةرفي لةطةأل بةيةكةوة لةكار شارةزاييت c.vو تكاية [email protected] :بنيرة بؤ

كانديتي طونجاو ثةيوةندي ثيدةكريت. جيبةجي بؤ ثزيشكي ثشكنيني دةبيت دةرضوو كانديتي

بكريت ثيش دةست بةئيش كردنء دامةزراندن.

Positions AvailableOil Venture In Kurdistan

An international oil company is seekingapplicants for an energy explorationprogramme northeast of Erbil.

To support the establishment and operation of this newventure, we are seeking candidates for the following posts:

Government Affairs Advisor. To provide Government Affairs support, including official translator for the Country Manager and his team in Erbil. (A degree or equivalent national or international qualification/accreditation in communications or reputation management is required.)

HR & Admin Manager. To provide human resource leadership and support to the Country Manager and his team, and supervise the effective administration of the Erbil office. (A degree or equivalent national or international qualification/ accreditation in human resources management is required.)

Personal Assistant (P.A.) to the Country Manager.To provide comprehensive administrative support, diarymanagement and translation services to the Country Manger in Erbil. (A degree or equivalent national or international qualification/accreditation in human resources management is required.)

EXPERIENCE & ATTRIBUTES REQUIRED Demonstrable, successful track record in a similar role in a fast moving international or national business or an appropriate government department

Fluent in local language and dialect, and in English as a business language (both written and spoken)

Team player, pleasant and positive, and able to seek “best for business” solutions in a flexible and constructive manner

Please forward a resume of your work history together with a cover letter to: [email protected] Candidates short-listed for interview will be contacted.Successful candidates will be subject to reference checks and a pre-employment medical screening.

ذمارة )781( ثينجشةممة 2011/11/10

ئامانجمان ئاسانرتكردنى ذيانى هاوآلتيانء يارمةتيدانى تاكةكةسة

)بؤ ماوةيةك بى بةرانبةرة(بؤ ثةيوةندي كردن: [email protected]

نوءسينطةي هةوليرو دهؤك 07504703919 نوءسينطةي سليمانيء كةركوكء طةرميان

07708678400

هةلى كار

بة ث��ي��وي��س��ت��م��ان دام���ةزران���دن���ى لة هةية، وةرطيإيك عةرةبييةوة زمانى تةنيا ف��ارس��ى، ب��ؤ وةرطرتن، بؤ مةرج لة ش���ارةزاي���ي���ة

تايثكردندا.ثةيوةنديكردن: بؤ

07701525979

وةزيرثةنجةرةى دةرطاو دروستكردنى بؤ وةزير }pvc{ كارطةى

ثالستيك بة باشترين شيوة و تةكنيكى سةردةم نزيك شار تةالرى بيناى سالم- شةقامى ناونيشان/سليمانى

بةإيوةبةرايةتى ثةروةردةى سليمانى.}تؤكمةيى و راستطؤيى{ لةباشترين كارةكانمانة

مؤبايل : 07701509190 - 07501509192

سةرتاشخانةى بلندتازةترين بة نوآ، مةساج كردن بةشيوازى بؤ سةرضاككردن ئامادةين ناونيشان: سليمانى - فةرمانبةران - نزيك ئاميرى سةردةم.

قوتابخانةى كانى كوردةى بنةإةتى تيكةآلو ذ . م: 07701462122

Page 19: hawlati781

هاوآلتي هـةمـةإةنـط18ئةمريكا تةنها تةواليتةكةى سةدام لةطةأل خؤى دةباتةوة

ضى قةرةبووى جيابوونةوةى ذنان لةخؤشةويستةكانيان دةكاتةوة؟

طؤأينى رةنطى ضاو لة 20 ضركةدا

تويذينةوةيةك: لةكؤى دوو مناأل، مناليك تةحةروشى ثيدةكريت

ئةمريكا سوثاى هيزةكانى حسين سةدام طةورةكانى بالةخانة جةنط سةرؤكايةتى لةبارةطاى لةبةغداد ضؤأل دةكةن، ئةو تةواليتةش كة سةدام حسين لةماوةى دوو سالى لةطةأل بةكاريهيناوة زيندانييةكةيدا سةفةر ئةمريكا ب��ةرةو سوثاكةدا بكريت ثيشكةش بؤئةوةى دةكات بةمؤزةخانةى ثؤليسى سةربازى لة

وياليةتة يةكطرتووةكانى ئةمريكا. كة برؤكس جيرى كولونيل سةربازيى نووسيكى م��ي��ذوو «هيض رايطةياندووة ئةمريكيية لةطةأل عيراقييةكان كةلوثةليكى خؤمان نابةين، تةنها ئةو كةلوثةالنة لةطةأل خؤمان دةبةينةوة كة خؤمان هيناوة، بةكارمان ليرة هيناومانةو ثيويستمان ل��ي��رة ك��ة هةربؤية بةبةكارهينانى نةمابيت لةطةأل خؤمان

دةيبةينةوة بؤ ووآلتةكةمان«.هيزةكانى كة ظياليةش ئ��ةو ئةمريكا زيندانةكةى سةدام حسينء دارودةستةكةيى كيميايىء عةلى ضاوديرييةكى لةذير بنياتنابوو تيدا سةربازييةكانداية ثاسةوانة ووردى فرؤكةخانةى نزيك دةكةويتة كة

«ئةلنةسر« بنكةى ب��ة ب��ةغ��دادء لةمانطى ب���ري���ارة ن���اس���راوةء دواى داه���ات���وو دي��س��ةم��ب��ةرى هيزةكانى يةكجارةكى كشانةوةى رادةستى سالدا لةكؤتايى ئةمريكا

حكومةتى عيراقى بكريتةوة. بنكةى «ئةلنةسر« كة بةدريذايى تةقينةوة دذة ديوارى كيلؤمةتر 42ضواردةور كراوة بةطةورةترينى ئةو دادةنريت سةربازييانة يةكة 505كارى لةعيراق ئةمريكا سوثاى كة هةزار 40 لة زياتر ك��ردووةء تيدا 25 نزيكةى ئةمريكىء سةربازى كة طرتووة لةخؤ كريكارى هةزار لةئيستادا تةنها 4 هةزار سةرباز لةو

بنكةيةدا ماوةتةوة. س���ةرب���ازى 170 ل���ةك���ؤى ثرؤسةى كةلةسةرةتاى ئةمريكيش رزطاركردنى عيراقدا هاتبوونة عيراق، هةزار 31 تةنها واشنتؤن ئيستا سةربازى لةعيراقدا ماوة كة بةسةر

21 بنكةى سةربازيدا دابةشكراون.ثرؤسةى كيشانةوةى هيزةكانى بةرضاو خيراييةكى رؤذانة ئةمريكا دواى ئةمةش دةبينيت بةخؤيةوة وياليةتة سةرؤكى ئؤباماى ئةوةى

يةكطرتووةكانى ئةمريكا لةليدوانيكيدا هيزةكانى ت��ةواوى كة رايطةياند لة ئةمساأل هاتنى بةكؤتايى ئةمريكا

عيراق دةكشينةوة.سةركردة كة بالةخانانةش ئةو جةنطيان ب��اآلك��ان��ى ئةمريكيية بةبى دةكرين ضؤأل لةخؤدةطرت فةرةنسيانة كةلوثةلة ئةو ئ��ةوةى دةستكارى بكرين كة لةبنةرةتدا لةنيو هةبوون، سةدامدا بالةخانانةى ئةو ل��ةالي��ةك��ى دي��ك��ةش��ةوة ت���ةواوى كينطء بورطةر ضيشتخانةكانى ئةمريكييةكانى ضيشتخانة سابواىء لةئؤردوطاى كة دادةخرين ديكةش هةزارةها لةخزمةتى «ئةلمترب«

سةربازى ئةمريكيدا بوون. ئةمريكييةكان ب��ةرث��رس��ة ئاشكرايان كردووة كة لةدواى خؤيان نؤذةنكردنةوةء ث��رؤذةى ضةندان «ئةلنةسر« بنكةى لة بنياتنانةوة مليؤن 100 برى كة بةجيدةهيلن ت��ي��ض��ووةء ئ��ةم��ري��ك��ى دؤالرى لةثرؤذةكانى دروستكردنى بيناو طل كارةباء مؤليدةى ء ئاو دةرةوةى ض��ةن��دان ث���رؤذةى دي��ك��ةدا خةرج

كراون.

ئاماذة نوآ تويذينةوةيةكى ريطا باشترين كة دةك��ات ب��ةوة هةستة ئ���ةو ن��ةه��ي��ش��ت��ن��ى ب��ؤ ذن��ان ب��ي��روه��ؤش��ى سلبييةى جيابوونةوةيان لةكاتى دادةطريت رووكردنة لةخؤشةويستةكانيان

بازارو كرينى ثيآلوى ثاذنة بةرزة.تةنها ثيآلوى ثاذنة بةرز لة ليستى تويذينةوةكة نيو كةلوثةلةكانى رووكردنة لةكاتى كة ذنان كة نيية هةستة لةو رزطاربوون بؤ بازاردا بةلكو بيكرن، ثيويستة سلبييةيان بةرهةمة طرانبةهاء جانتاى عةزىء جوانكاريية زؤر باشء طرانبةهاكان

نيو كةلوثةلةكانى ديكةى بةشيكى ليستةكةن.

لةسةر سى تويذينةوةكة بةثيى نيو بةشداربووى ذنانى ض��وارى بةئارامى هةستيان راثرسييةكة لةهةفتةكانى كة كردووة دةروونى س���ةرةت���اى ج��ي��اب��وون��ةوةي��ان��دا جلوبةرط بةكرينى هةستاون زؤرى بريكى ئةطةر بةتايبةتى

ثارةيان خةرج كردبيت. لةاليةن كة تويذينةوةية ئةو دةزط������اى «ك���ل���ؤزز ش��ؤ«���ى ئاماذةى ئةنجامدراوة، بةريتانييةوة كردووة ديكةش ريطاى بةضةندين

دةبيت ذن��ان ي��ارم��ةت��ي��دةرى ك��ة لةتيثةراندنى ئةو ئةزمة سؤزدارييةى تا سى مانط لةزؤرترين حالةتدا كة ريطايانةش: لةو دةبيت، بةردةوام سةيركردنى مؤسيقاء لة طويطرتن وةرزش، مومارةسةكردنى فيلمء ريطايانةدا ئةو هةموو لةطةأل بةآلم بؤ ثارة زؤرى بريكى خةرجكردنى يةكةمى لةثلةى جلوبةرط كرينى كة دةمينيتةوة ريطايانةدا ئ��ةو ئةزمة ئةو تيثةراندنى لةثيناو ذنان كة ب��ؤدةب��ةن ثةناى سؤزداريية لةهاوسةرو جيابوونةوة ل��ةدواى خؤشةويستةكانيان ثةناى بؤ دةبةن.

ل��ي��ك��ؤل��ةري��ك��ى ئ��ةم��ري��ك��ى توانيويةتى ك��ة راي��دةط��ةي��ةن��ي��ت سادة نةشتةرطةرييةكى بة طةشةبدات لةريطةى كة لةيزةر، بةبةكارهينانى تةنها دةتوانريت نةشتةرطةرييةوة ئةو بؤ ضاو رةنطى ضركةدا 20 لةماوةى بؤ بطؤرريت قاوةييةوة لة هةميشة

رةنطى شين.ناوى كة ئةمريكيية ثزيشكة ئةو «طريط هومر«�ة، ووتويةتى «لةو تةكنيكة بةشيوةيةكى لةيزةر تيشكى نويييةدا ريكوثيكء لةسةر شةثؤليكى دياريكراو رةنطى طؤرينى بؤ بةكاردةهينريت

ضاوى قاوةيى بؤ رةنطى شين«.بةثيى ووتةى ثزيشكة ئةمريكييةكة تيشكى ئةو بةكارهينانى لةريطةى رةنط ميالنينى م���اددةى ل��ي��زةرةوة كةلةسةر دادةمالريت لةضاو قاوةيى هةيةء ضاو طلينةى رووك��ارى ضينى سى يان هةفتة دوو تيثةربوونى دواى

طلينةى لةسةر شين رةنطى هةفتةش ضاو دةردةكةويت.

ضاو رةنطى طؤرينى ثرؤسةى نةشتةرطةرييةوة ئ��ةو ل��ةري��ط��ةى ثرؤسةيةكى زؤر ئاسانةو تةنها ماوةى ريطةضارةيةكى دةخايةنيتء ضركة 20كةسانةى ئةو بؤ طونجاويشة زؤر بطؤرن ضاويان رةنطى كةدةيانةويت بؤ ثةنابردن بةبى كراوة رةنطيكى بؤ

بةكارهينانى عةدةسةى رةنطاورةنط. ئةو كةسةى نةشتةرطةرى طؤرينى لةريطةى دةكريت بؤ ضاوى رةنطى ناتوانريت ل��ةي��زةرةوة، بةكارهينانى بةخاوةنى ببيتةوة شيوةيةك بةهيض ئةنجامدانى كةلةثيش رةنطةى ئةو نةشتةرطةرييةكة هةيبووة، ئةمةش بةو شيوةيةك بةهيض ناتوانريت كة هؤيةى بؤسةر بطيرريتةوة قاوةيية ماددة ئةو تيشكةكةوة كةبةهؤى ضاو طلينةى

دامالراوة.

تويذينةوةيةكى ئةنجامةكانى كة دةك��ات ئاشكراى ئةمريكى نيو مناليكى دوو هةر لةكؤى قوتابييةكى قوتابخانةكان، خويندنطة ناوةندىء ئامادةييةكانى ئةمريكا وياليةتةيةكطرتووةكانى راس��ت��ةوخ��ؤ ي���ان ل��ةري��ط��ةى قوربانى دةبنة ئينتةرنيتةوة،

تةحةروشى سيكسى.ريذةى تويذينةوةكة بةثيى بؤسةر تةحةروشة ج��ؤرة ئةو ب��ةري��ذةى كضةكان قوتابيية ريذةكة لةكاتيكدا زياترة %56بآلوترين 40%�ةء لة كوراندا لة تةحةروشانةش، ئ��ةو ج��ؤرى كة ريكالمةكانة ت��ةح��ةروش��ى ئينتةرنيتةوة لةريطةى سييةكييان ئةليكترؤنى، )نامةى بةشيوةى يان بآلودةكرينةوة، فةيسبوك..(

لةريطةى كورتةنامةو بةشيوةى مؤبايلةوة بآلودةكرينةوة.

ت��وي��ذي��ن��ةوةك��ة ل��ةالي��ةن

بة تايبةت ئةمريكى ريكخراوى كة ئةنجامدراوة زانكؤوة ذنانى بةنموونة خويندكارى 1965

وةرط�����رت�����ووةء ئ��اش��ك��راى ك�����ردووة ك��ة «ت��ةح��ةروش��ى واق��ع��ى ل��ة ب��ةش��ي��ك��ة جنسى

قوتابخانة نيو رؤذان��ةى ذيانى ن���اوةن���دىء ئ��ام��ادةي��ي��ةك��ان« ئ��ام��اذةى ب��ةوةش��ك��ردووة كة ثسثؤرييةكانى دةستة مامؤستاو قوتابخانةكان نيو ث��ةروةردةى تةنها لة9%ى ئةو حالةتانة ئاطادار كة لةكاتيكدا ئةمة دةكرينةوة، ئاسةواريكى جنسى تةحةروشى 87%ى لة لةسةر خ��راث زؤر بةجيهيشتووة خويندكارانة ئةو تويذينةوةكة نموونةى وةك كة

وةرطيراون. ت����ةح����ةروش����ى ج��ن��س��ى خراثتريش زؤر ئاسةواريكى ل��ةس��ةر ئ���ةو خ��وي��ن��دك��اران��ة طرفتى ك��ة ب��ةج��ي��دةه��ي��ل��ي��ت ئةو ي��ان ه��ةي��ة ف��ي��رب��وون��ي��ان ل��ةدواى رؤذ خويندكارانةى ئامادةنةبوونيان ري��ذةى رؤذ

زياد خويندندا هؤلةكانى لة خويندكارانةى ئةو يان دةكات، ك��ة ري��ط��ري��ي��ان ل��ي��دةك��ري��ت لة ضاالكييةكانى مومارةسةكردنى

دةرةوةى هؤلةكانى خويندن. ج��������ي��������ى ب�����اس�����ة خ��وي��ن��دن��ط��ة ن��اوةن��دي��ي��ةك��ان��ى وي��الي��ةت��ةي��ةك��ط��رت��ووةك��ان��ى

خويندكارانة ئةو ئةمريكا تةمةنيان كة لةخؤدةطريت ساآلندايةو 13-11 لةنيوان ئامادةييةكانيش خويندنطا

ئ���������������ةو نة ا ر كا يند خودةخوينن تييدا تةمةنيان ك��ة 18-14 لةنيوان

ساليداية.

ذمارة )781( ثينجشةممة 2011/11/10

Page 20: hawlati781

هاوآلتي ذمارة )781( ثينجشةممة 202011/11/10

هـةنـاسـةهةرجارةو كةسيك دةينووسيت

ئامينة كاكةباوة *

ئاطاداري كة ئةوانةى بن زؤر رةنطة ثارتةكةشم و من ضاالكيةكاني ك��ارو ب��ن، ب��ةرام��ب��ةر داك��ؤك��ي��ك��ردن��م��ان بؤ هةذاران بةتايبةتي كوردستان خةلكي و ئ��ةوان��ةى ب�����ةرةورووى ف��ش��ار و ئيمة دي��ارة بوونةتةوة، ضةوسانةوة و سؤسيالست ثةرلةمانتاريكي وةك بةلكو ، نةك بؤ هةذاراني كورد فيمنست و هيندستان و التيني ئةمةريكاي بؤ لةمةغريب فةلةستين و سةحراي رؤذئاوا و.... خةباتمان كردوةو دةكةين و بةئةركى لةو رةخنة زانيووة خؤمان شةرشانى هاوآلتيان مافى كة بطرين رذيمانةش

ثيشيل دةكةن. ئةوةية، سةرنجة جيطاي ئ��ةوةي كةسايةتيةكةوة و اليةنيك لةهيض تائيستا نةكراوين تؤمةتبار كارةكانمانةوة بةهؤى لة و اليةنيكين لةخزمةت كةئيمة بةوةى دةكةين. كار سياسي ترى بةاليةنيكي دذ بةآلم بةداخةوة لة كوردستانةوة ثرسيارم طواية دةلين، ثيم بةتةلةفؤن يان بؤديت، داكؤكي ضؤن كة دةكريت ئةوة طلةيى بياليةن رؤذنامةطةري و مرؤظ لةمافي ئةوان عيراقدا، لةكوردستاني دةك��ةم ئيمزاي ضؤن كة دةدةن نيشان نيطةرانى داوا كة دةك��ةم ياداشتانة و نامة ئةو ئةوانةي دةك��ات ك��وردي لةدةسةآلتي شةهيديان و ك��ردوة لةخةلك تةقةيان

كردون بدرينة دادطا؟دةكريت ل��ي ئ��ةوةم طلةيي ئيستا كورد اليةنةكاني بي رؤذنامةوانة بؤضى بانطهيشتي ثةرلةماني سويد ئةكةم، طواية ئةبيت بؤية بةاليةنيكن، سةر ئةوانة ئةوةندةى بكرين. بانطهيشت تر كةسانى نابةجيية ضؤنكة تؤمةتيكى ئةوة بزانم من بدةيتة تومةت بةلطة بى دةكريت ضؤن رةخنةطرة؟ ضونكة رؤذنامةيةك ث��ال ئةركى ئيمة زياتر هاوكاريكردن و كؤمةك بؤية رةخنةطرةكانة، و سةربةخؤ كردنى طواية كة تؤمةتةوة خانةى ناضيتة ئةوة ئةواندا لةطةل دةسةالتيش اليةني دةبيت ديسان هةروةها بكرين!؟. بانطهيشت ئةو م��ادام كة ئةوةنيية ماناى ئ��ةوةش دةبيت ئيتر كردوة داوةت رؤذنامانةم سةر بةاليةنيك بم! . ئةطةر ئيوةش سورن بةلطةشتان و تؤمةتانةتان ئةو لةسةر بةو ئةوا هاوكاريانةية و نزيكايةتى ئةو ليكدانةوة بيت ئةوا حزبي ئيمة ثارتي ضةث ئازاديخوازةكاني اليةنطيري هةموو اليةنة طواتيماال و ئةفريقياي باشور و فةلةستين

و كوردستانة. ميدياكارانى ئاطاداربم من هيندةى داكؤكي بؤ تيدةكؤشن ئةمرؤ سةربةخؤ كردن لةمافي مرؤظ ، و ئازادي رادةربرين مرؤظةكان، مافي و خؤثيشاندان و خؤي كةكاتي دروشمطةليكن ئةمانةش سةردةمى لة سياسيةكان حزبة هةموو شانازيش و بؤكردوة خةباتيان شاخدا بؤ ئيتر دةك���ةن، خةباتةيانةوة ب��ةو لةمرؤدا دروشمانة ئةم هةلطرانى ئةبيت، ئةوانةى ثال بدريتة لؤمةبكرين و تؤمةت ئةبيت ئاخؤ بكةن، هاوكاريان دةيانةويت ئةو وةرطرتندا دةسةالت لةكاتي ئةوان

دروشمانةمان لةياد ضووبيتةوة؟ئةطةر ثشتيواني لةهةر كةسيك بكريت ئازارو يان زيندانة بيرورا لةسةر كة ئةشكةنجة دةدريت و تيرؤر دةكريت، ئيتر لة كوردستان و عيراق بيت يان طواتيماال ...... ئيران و توركيا و فةلةستين و ئةو ئؤثؤزسيؤنى لةطةل دةبيت حةتمةن شوينانة دذ بة دةولةتيكي مشةخةس بيت، ئةوة هةرةشةى بةوةية ثيويست ض ئيتر بكريت كةشكايةتم لي بكريت الي رةهبةر . ئيمة داكؤكي لةمافي مرؤظ و حزبةكةم ئازاديخواز خةلكي و رؤذنامةنوسان و رةهبةري بةخؤشحاليةوة دةك��ةي��ن، هةمان ثارتةكةشم ئةنداماني و ثارتةكةم ئةركيان خستؤتة سةرشانى خؤيان، بؤية كة تؤمةتةكان سةربارى تريش جاريكى ئةركيكى ئةطةر كراوةتةوة، رووم بةرةو سى بى ئةوا بةردةمم بيتةوة وا ترى بةثشتيوانى خ��ؤم و دةك��ةم ئيمزاى و ئ��ازادى بؤ كة دةزان��م هةرخةباتيك بيت جيهان شوينيكى لةهةر يةكسانى

بةكوردستانيشةوة.

* ئةندام ثةرلةمانى سويد

ئيمةش بى بةش نين لةتؤمةت!

ذنة لةاليةن لةتكراودا( لةت وآلتيكي لة )ئةوين ساسؤن جين ئةمريكي بةناوبانطي رؤماننوسي كضة راستةقينةي بةسةرهاتي كة ن��ووس��راوة،

ثيشمةرطةيةكة بةناوي )جوانة عةسكةر(.سليمانييةو شاري كورديكي ذنة جوانة دايكي

عةرةبي ثياويكي باوكيشي بووة، بةغداد خةلكي

بةناوبانطي بةهؤي ئةم رؤمانة كة باسي ني كا تيية مة ها نةخ����ةل����ك����ي ك��وردس��ت��ان تائيستا دةكات، زماني 18 ب��ؤ زي����ن����دووي ج����ي����ه����ان وةرط��ي��إدراوة، وةرطيإانة بةم

ك��وردي��ةش��ةوة دةبيتة 19 زمان.

بآلوكراوةى نوآ