Haluk İşeri

Ankara Üniversitesi Ortodonti Anabilim Dalı

Obstrüktif Uyku Apne Sendromunda Diş Hekimliği Uygulamaları

• Polisomnografi

• Laboratuar testleri

• Klinik muayene

• Radyolojik görüntüleme yöntemleri

1. Sefalometrik radyografi2. CT

3. MRI

OSAS Tanı ve Tedavi YöntemleriTürk Toraks Derneği 2007

Solow B et al., 1993Head posture in obstructive sleep apnoea

Eur J Orthod 15: 107-114

Lowe A et al., 1996Cephalometric comparisons of craniofacial and upper airway structure by

skeletal subtype and gender in patients with obstructive sleep apneaAJO DO 110: 653-664

Özbek MM et al., 1998Natural head posture, upper airway morphology and OSAS

Eur J Orthod 20:133-143

Battagel JM et al., 2000A cephalometric comparison of subjects with snoring and obstructive sleep

apnoeaEur J Orthod 22:353-365

Riley R, Guilleminault C, Herran J, Powell N, 1983 Cephalometric analyses and flow-volume loops in

obstructive sleep apnea patients. Sleep 6: 303-311

Sefalometrik Değerlendirme

İskeletsel Yapılar

1. Kafa kaidesi2. Maksilla3. Mandibula4. Max-mand. ilişkiler5. Dental yapılar

Yumuşak Dokular

1. Yumuşak damak2. Dil3. Hyoid kemik

Hava Yolu ve Postür

1. Üst hava yolu boş.2. Orta hava yolu boş.3. Alt hava yolu boş.4. Doğal baş postürü

Mandibula

Kontrol Horlama OSAS

Normal Normal

Normal Normal

Normal Normal

Normal

s n sm (SNB)

NSL/ML

Gonial açı

Alt yüz yük.

n

s

sm

ML

me

go

NSL

arsp

Yumuşak Damak

Kontrol Horlama OSAS

Normal Normal

Normal

Normal

YD uzunl.

YD kalınl.

YD alanı

pm

uv

Dil - Hyoid

Kontrol Horlama OSAS

Normal

Normal

Normal Normal

Dil uzunl.

Dil kalınl.

Dil alanı

Eb Rgn H

TT

TH

Hava Yolu

Kontrol Horlama OSAS

Normal

Normal

Normal Normal

Normal

ÜHY(Nasof.)

OHY(Orof.)

AHY(Hipof.)

Orof. Alanı

pm

ad

uv puv

ve pve

et

• Mandibula aşağıda-geride konumlanmıştır

• Dil boyutları ve hacimi artmıştır

• Hyoid kemiği ve dil aşağı-geri pozisyondadır

• Yumuşak damak uzun ve kalındır

• Farengeal havayolu ön-arka yön boyutu azalmıştır

• Oro-farengeal hava yolu alanı azalmıştır

• Baş servikal kolona göre ekstansiyon pozisyonundadır

• Azalmış post-palatal ve post-lingual hava yolu boyutu

Sefalometrik klinik öngörü

• Diyet tedavisi• Uyku pozisyonu • İlaç tedavisi, alkol-sigara• CPAP, BPAP, APAP• UPPP• Trakeotomi• Genioglossus ve hyoid cerrahisi

• Ağız içi aygıtlar (MİA)• Osteotomiler

Tedavi Yöntemleri

• Diyet tedavisi• Uyku pozisyonu • İlaç tedavisi, alkol-sigara• CPAP, BPAP, APAP• UPPP• Trakeotomi• Genioglossus ve hyoid cerrahisi

• Ağız içi aygıtlar (MİA)• Osteotomiler

Tedavi Yöntemleri

Ağız içi aygıt endikasyonları

(ASDA)

• Primer horlama• Hafif OSA• Orta ve şiddetli OSA

1. CPAP, red2. Cerrahi endikasyon yoksa

Swedish Medical Research Council

• AI : 5 - 25• AHI: 10 -50

Ingman et al., 2004Cephalometric comparison of phryngeal changes in subjects with

UARS or OSA in upright and supine positionsEur J Orthod 26: 321-326

• Orofarengeal hava yolunda önemli miktarda daralma.

• Naso veya hypofarengeal hava yolunda fark yoktur.

• Esas problem yumuşak damak ve nasofarengeal hava yolu arka duvarı arasındaki hava yolu boşluğunun daralması ve

• Dil geriye düşmekte ve şekli değişmektedir (kısa ve kalın).

• OSA vakalarında uyku sırasında orofarengeal hava yolu daralmasının önlenmesi gereklidir.

Ağız içi aygıtlar

• Modified functional appliance George PT, JCO 1987

• Modified functional appliance Bonham P et al., AJO DO 1988

• Removable Herbst appliance Rider EA, JCO 1988

• MAS (acrylic with soft fitting surface) Johnston CD et al., Eur J Ortdod 2001

• MAS (soft elastomer) Marklund M et al., Eur J Orthod 2001

• Silensor Rose E et al., Eur J Orthod 2002

Ağız içi aygıtlar

Mandibuler ilerletici aygıt

OSAS Tanı ve Tedavi YöntemleriTürk Toraks Derneği 2007

Mandibuler ilerletici aygıt

• Sagittal yönde maksimum % 70-75 aktivasyon

• Free way space üzerine 3-5 mm• Bütün dişleri kaplar• Kroşe ve vestibül ark• Yanda ve önde maksimum açıklık• Maksimum hasta konforu

Ağız içi aygıt etki mekanizmaları

Mandibulayı önde ve aşağıda konumlandırır.

Farengeal dokuların kollapsını engeller.

Oro-farengeal hava yolunu genişletir.

Yumuşak dokuları gerer, dili öne çeker.

Genioglossus kas aktivitesini arttırır.

Ağız içi aygıt etkileri

Ted Başı AİA CPAP

% 48-55 % 62-70 % 5-6 % 30-40

% 28-40 0

22.2±9.6 8.8±10.9*** 3.1±2.8***

7.1±2.7 4.8±2.7 3.3±1.6**

13.4±4.6 9.0±5.1*** 8.1±4.1***

19.3±9.6 11.6±5.6** 9.8±6.6**

Başarılı

Uyumsuz

Başarısız

AHI

O2 desat.

ESS

Arous./saatEEG-EMG

Ferguson et al., Chest 1996 ; Ferguson et al., Thorax 1997Tan et al., Eur J Orthod 2002

Sonuç

• Horlama önemli miktarda azalmaktadır• Apne sayısı önemli miktarda azalmaktadır• Uyku kalitesi artmakta, gece uyanmaları

azalmaktadır• Yorgun uyanma azalmaktadır• Gün boyu uykusuzluk hissi önemli miktarda

azalmaktadır• Ciddi komplikasyon veya yan etkiye neden

olmamaktadır

OSAS Tanı ve Tedavi YöntemleriTürk Toraks Derneği 2007

Yan etkileri

• Tükrükte artış• Diş ve diş eti hassasiyeti• Çiğneme kasları ve eklem bölgesinde

hassasiyet• Bulantı refleksi• Overjet ve overbite azalması (< 0.5 mm)• Hafif diş hareketleri

• Diyet tedavisi• Uyku pozisyonu • İlaç tedavisi, alkol-sigara• CPAP, BPAP, APAP• UPPP• Trakeotomi• Genioglossus ve hyoid cerrahisi

• Ağız içi aygıtlar (MİA)• Osteotomiler

Tedavi Yöntemleri

Li KK, Riley RW, Powell NB, Guilleminault C. Maxillomandibular advancement for persistent obstructive sleep apnea after phase I surgery in patients without maxillomandibular deficiency.Otolaryngol Head Neck Surg 122(3):415-21, 2000.

Jeffrey R Prinsell.Maxillomandibular Advancement Surgery in a Site-Specific Treatment Approach for Obstructive Sleep Apnea in 50 Consecutive Patients.Laryngoscope 110:1684-8, 2000.

Conradt R, Hochban W, Brandenburg U, Heitmann J, Peter JH. Long-term follow-up after surgical treatment of obstructive sleep apnoea by maxillomandibular advancement.J Am Dent Assoc 133:1489-97; quiz 1539-40, 2002.

Mandibuler Sagittal Split Osteotomi

Le Fort I Osteotomi

Şerefeddin Sabuncuoğlu (15. yy), Cerrahiyyetü’l – Haniyye (İlter Uzel)

Teşekkür ederim

Haluk İşeriiseri@dentistry.ankara.edu.tr

www.ortodontiktedavi.com