halat bağları

1/001/00

HALATLAR

2/002/00

HALATLARHALATLARBir deniz aracını sabit bir yere bağlı konumda tutmak için veya iki cismi bir arada tutmak için kullanılan örgülere HALATHALAT denir

Gemilerde yüklemeyükleme, manevramanevra, dahili malzemelerin dahili malzemelerin bağlanmasıbağlanması gibi bir çok yerde kullanılan en önemli unsurdur. İki türlü donanım vardır.

Arma Donanımı:Arma Donanımı: Yükleme- boşaltma, yedekleme ve aborda olma gibi ağır işlerin yapıldığı donanımlar.

Selviçe Donanımı:Selviçe Donanımı: Deniz bağına vurma, sancak ve bayrakların çekilmesi, el incesi gibi daha hafif işlerin yapıldığı donanımlar

3/003/00

HALATLARIN ANA İŞLEVİ:Bir kuvveti bir yerden bir yere iletmektirBir kuvveti bir yerden bir yere iletmektir. Bu işlev gemi kullanmada iki temel amacı gerçekleştirmek için kullanılır:

1.1. Bir kuvveti başka bir yere nakledip orada etki elde etmek. (Örn: Römorkör ile bir geminin yedeklenmesi veya döndürülmesi)

HALATLARHALATLAR

4/004/00

HALATLARIN ANA İŞLEVİ:Bir kuvveti bir yerden bir yere iletmektirBir kuvveti bir yerden bir yere iletmektir. Bu işlev gemi kullanmada iki temel amacı gerçekleştirmek için kullanılır:

2.2. Bir kuvveti etkileyebileceği yerden etkileyemeyeceği bir yere göndererek etkiyi önlemek. (örn: rıhtıma bağlı bir gemide rüzgar ve akıntı etkisinin iskeledeki babaya aktarılarak gemi üzerinde etkisizleştirilmesi)

HALATLARHALATLAR

5/005/00

HALATLARI MEYDANA GETİREN ELEMANLAR

a. Lif: Halatın yapıldığı malzemenin en ince parçasıdır.

b. Filasa : Liflerin bir tarafa bükülmesiyle halatın elde edilen parçasıdır

c. Kol : Filasaların bir tarafa bükülmesi sonucu elde edilen parçasıdır

d. Halat : Kolların bükümünün tersine hepsinin bir arada bükülmesi ile halat meydana gelir.

HALATLARHALATLAR

6/006/00

HALAT ÇEŞİTLERİ

15-20 lifin bir araya getirilmesi ile oluşan büküme Filesa Bükümü denir. Halatlar bükümlerine ve kol adedine göre şu isimleri alırlar

1. Yoma Bükümlü Halat1. Yoma Bükümlü Halat : 3 kolun bükülmesinden meydana gelir. (lifin sağa bükümle filesayı, filesanın sola bükümle kolu, 3 kolun sağa bükümle yoma bükümlü halatı oluşturması)(eğer kollar sola bükülmüşse buna gomina bükümü adı verilir.)

2. Çarmık Bükümlü Halat:2. Çarmık Bükümlü Halat: Dört kolun sağa bükülmesi ve içinden kendirden bir fitil geçirilmesi (esneklik kazandırması için) ile oluşur.

3. İzbarçına Bükümlü Halat:3. İzbarçına Bükümlü Halat: Dokuz kolludur. Üç yoma bükümlü halatın bir araya getirilip ters yöne bükülmesi ile elde edilir.

BÜKÜMLERİNE GÖRE HALAT ÇEŞİTLERİ

HALATLARHALATLAR

7/007/00

HALAT ÇEŞİTLERİ

Denizde kullanılan halatlar yapılış yöntemi ve kullanılan malzeme yönünden üç kısma ayrılırlar.

SENTETİK HALATLAR

ÇELİK HALATLAR

BİTKİSEL HALATLAR

YAPILIŞ BİÇİMLERİNE GÖRE HALAT ÇEŞİTLERİ:YAPILIŞ BİÇİMLERİNE GÖRE HALAT ÇEŞİTLERİ:

HALATLARHALATLAR

8/008/00

HALAT ÇEŞİTLERİ

a. DOĞAL LİF HALATLAR (Bitkisel Halatlar) : .

Bitkisel halatların tümü bir bitkinin yaprak, kök veya kabuklarındaki lif denen ipliksi maddelerin sağa veya sola bükülmesi ile yapılırlar. Lif halatların özellikleri yapıldıkları bitkinin lif karakterlerine bağlıdır. Denizcilikte önceden kullanılan halatların tümü kendirden yapılırdı. Fakat bugün değişik bitkilerden imal edilen Lif halatlar mevcuttur. Bu halatlar şunlardır;

(1) Kendir Halatlar(2) Manila Halatlar(3) Sisal Halatlar(4) Pamuk Halatlar(5) Keten Halatlar(6) Hasır Halatlar

HALATLARHALATLAR

9/009/00

HALAT ÇEŞİTLERİ

a. DOĞAL LİF HALATLAR (Bitkisel Halatlar) : .

(1) Kendir Halatlar : Bu halat kenevir bitkisinin liflerinden yapılır. Beyaz renklidir. Kendir halatlar diğer bitkisel halatlara nazaran daha sağlam olmasına rağmen suya girdiklerinde ağırlaşmakta ve kuruduklarında sertleşmektedir. Bu yüzden gemi donanımlarında pek kullanılmamaktadır. Ispavlo ve gırcala imalatında bu tip halatlar kullanılır.

HALATLARHALATLAR

10/0010/00

HALAT ÇEŞİTLERİ

(2) Manila Halatlar : AbakaAbaka adı verilen bir bitkinin liflerinden yapılır. Bal renginde, çekme gücü diğer bitkisel halatlardan yüksek bir halattır. Gemicilikte kullanılma yeri en fazla olan bitkisel halattır. Manila halatın bünyesinde %15%15 oranında yağ vardır. Yağ miktarı halatı nem ve sıcaklığınnem ve sıcaklığın zararlarından korurkorur, dolayısıyla arma ve selviçe donanımlarında rahatlıkla kullanılabilir. Palanga sistemlerinde, selviçelerde, bazı arma donanımlarında kullanılır.

a. DOĞAL LİF HALATLAR : .

HALATLARHALATLAR

11/0011/00

HALAT ÇEŞİTLERİ

(3) Pamuk Halat : Pamuk bitkisinden elde edilen bir halattır. Gemicilikte kullanılma alanı pek geniş değildir. Parekete savlosu ve işaret savlosu olarak kullanılabilir.


HALATLARHALATLAR

12/0012/00

(4) Sisal Halat:Manila halattan daha hafif yüzme kabiliyeti olan fakat çekme gücü bakımından zayıf bir halattır. Mecbur kalınmadıkça arma ve selvice donanımlarında kullanılmaz. Genellikle posta çantası verme, malzeme nakli, akaryakıt donanımlarının verilmesinde kılavuz halat olarak kullanılır.


HALAT ÇEŞİTLERİ

HALATLARHALATLAR

13/0013/00

(5) Keten Halat: Ketenden yapılan halattır. Daha çok küçük teknelerde iskota halatı olarak kullanılır.


HALAT ÇEŞİTLERİ

HALATLARHALATLAR

(6) Hasır Halat: Hasır bitkisinden yapılır. Hafif ve yüzücü bir halattır..

14/0014/00

HALATLARHALATLARHALAT ÇEŞİTLERİ

b. SENTETİK HALATLAR :

Plastik sanayinin gelişmesi sonucu, sentetik lifler halat sanayiinde kullanılmaya başlanmıştır. Buna göre sentetik halatlar; Naylon, Polyester, Polypropylen ve Polyetilen liflerinden imal edilirler.

15/0015/00



Sentetik halatlar, gerek çekme güçlerinin fazlalığı ve gerekse tabii ve kimyevi etkenlere karşı yüksek dirençli olmaları nedeni ile gemicilikte bitkisel halatların kullanıldığı yerlerde kullanılmaya başlanmıştır. Bir sentetik halat aynı kalınlıktaki bir bitkisel halattan ortalama 1,5-3 kat fazla çekme gücüne sahiptir. Halatın bu yüksek gücü %30 uzama kabiliyeti ve küf’e karşı uzun ömürlü olmasındadır.

16/0016/00

Naylon ve polyester liflerinden elde edilen halatlar kullanım açısından çok kullanışlıdır. Fakat ıslandıklarında batarlar.

Polypropylen ve polyetilen lifleri daha kabacadır. Sudan daha hafif olduklarından yüzme kabiliyetine sahiptirler.



17/0017/00

Sentetik halatların hangi maddeden imal edildiğini anlamak için basit bir test yapmak yeterlidir. Bu test için; Yakılan bir sentetik halat naylon ve polyesterdenpolyesterden imal edildi ise; Yanma esnasında yanık yün kokusu verir. Yakıcı madde uzaklaştırıldığında alev gözükmez. Naylon halatNaylon halat mavimavi bir alevle ağır ağır yanarken polyester halatpolyester halat ise sarısarı alevle hızlı yanar.

Diğer taraftan yakılan sentetik halat polypropylen polypropylen veya polyetilendenpolyetilenden imal edilmiş ise; Yanma esnasında Parafin (mum) kokusu verir. Yakıcı madde uzaklaştırılsa dahi alev bir müddet daha görülür.

b. SENTETİK HALATLAR:


18/0018/00

Sentetik halatların ömrünün uzatılması için;

1.1. Aşırı yük ve karaman vurulmaması gereklidir.

2.2. Sert pürüzlü yüzeylerde kullanılmamaları gereklidir.

3.3. Keskin ve sivri çıkıntılarda kesilmemelerine dikkat edilmelidir.

4.4. Kırılmalarına müsaade edilmemelidir.

5.5. Halatların gamba almalarına ve buruşmalarına müsaade edilmemelidir.

6.6. Buz tutması durumunda ısıtılarak buzu çözülmelidir.



19/0019/00

Aynı şartlarda aynı amaç için kullanılan bir Aynı şartlarda aynı amaç için kullanılan bir sentetik halat, manila halattan sentetik halat, manila halattan 5 kat5 kat daha uzun daha uzun ömürlü olur.ömürlü olur.



20/0020/00

c. TEL HALATLAR :

Donanmamızda kullanım sahaları kısıtlı olmasına rağmen, itina ile kullanıldıkları taktirde, bitkisel ve sentetik halatların yer almadığı bir çok maksatlar için yararlı olurlar. Ayrı ayrı çelik yada farklı metallerden yapılan çeşitli ebattaki liflerin bir tarafa bükülmesi sonucu kollar; kolların diğer tarafa bükülmesi sonucu ile de madeni halatlar oluşur.


21/0021/00

Madeni halat kollarındaki tel liflerin adedi, halatın kullanılacağı amaca göre ayarlanmıştır. Madeni halatların özellikleri, kollarının ve kollarındaki metal liflerin sayısı ile belirlenir. Buna göre 6 x 19’luk bir madeni halatta 6 adet kol ve her kolda 19 adet metal lif var demektir. Ağır işlerde 37 veya 61 telli halatlar kullanılır. Gemilerde çarmıklar, ıstralyalar ve yük donanımlarında kullanılırlar.

c. TEL HALATLAR :


22/0022/00

Madeni halatlar, çok sayıda ince metal liflerden meydana geldiklerinden ve bu liflerin de çabuk kırılmaya yatkın olmalarından dolayı harici aşınmalardan çok çabuk etkilenirler. Halata esneklikesneklik kazandırmak için kolların ve bedenin ortasına fitil fitil veya orta kolveya orta kol denilen çelik tel veya kendir halat yerleştirilir. Fitilin ölçüsü halatın kol ölçüsü kadar olur.

c. TEL HALATLAR :


23/0023/00

Eğer orta kol yada fitil bitkiselbitkisel olur ise; Halat elastikielastiki olmasının yanı sıra bir miktar yağ tutacağından,halatın içten sürekli olarak yağlanmasını sağlaryağlanmasını sağlar..

Ancak, fitil bitkisel yerine metalmetal olduğunda, halatın elastikiyetinin azalmasının yanı sıra halat daha güçlügüçlü olacak ve bundan dolayı da kullanılma sahası farklılık gösterecektir.

c. TEL HALATLAR :


24/0024/00

HALATLARIN ÖZELLİKLERİ

Aborda, avara, yedekleme manevralarında, gemiyi emniyetli bir şekilde bağlı tutma işlemlerinde halat kullanırken özellikleriözellikleri ile ilgili bilgiler önem kazanır.

Yapılan işe uygun halat seçilmezse ya da eldeki halatın özelliklerine uygun davranılmazsa, bundan halatın kendisi de, başarılmasına çalışılan iş de zararzarar görür

HALATLARHALATLAR

25/0025/00

Bir halatın üzerine binecek kuvvetlere dayanacak sağlamlıkta olması şeklinde tanımlanabilir.

1.1. Bir halatın güvenli çalışma yüküçalışma yükü kopma kuvvetinin beşbeş ya da altıdaaltıda biridir.

2.2. Halat üzerindeki dikişdikiş kopma kuvvetini onda bironda bir, bağlarbağlar ise yarı yarıya azaltıryarıya azaltır.

3.3. KaramanKaraman ile halat üzerine binen yük iki kat artariki kat artar.4.4. Keskin kıvrımKeskin kıvrım halatı yarı yarıyayarıya zayıflatır.

a. KOPMA KUVVETİ ÖZELLİĞİ:


HALATLARHALATLAR

26/0026/00

Bir halatın kopma kuvvetini kesin olarak veren bir formül yoktur. Bu halatın malzemesine, kol sayısına, yapımdaki işleme ve kullanım süresine göre değişebilir.

a. KOPMA KUVVETİ ÖZELLİĞİ:


HALATLARHALATLAR

27/0027/00

Manila ve sisalManila ve sisal halatların esneme özellikleri azdır. (çalışma yükünde %5) (kopma yükünde %10-20)

b. ESNEME-UZAMA ÖZELLİĞİ:

Sentetik halatlar içinde en esnek olanları naylon halatlardırnaylon halatlardır. (%16-35)(gomina büküm- çalışma yükünde %35. Kopma yükünde %50)(Çift kat örgü-çalışma yükünde %16. Kopma yükünde %30)

Tel halatlardaTel halatlarda ise uzama özelliği yok denecek kadar azdır


HALATLARHALATLAR

Diğer sentetik halatlarınDiğer sentetik halatların uzama oranları daha azdır. (çalışma yükünde %5-11) (kopma yükünde %23-40)

28/0028/00

Manila ve sisal halatlar şoka karşı dayanıksızdır. Karaman vurulduğu zaman çabucak koparlar. Islandıklarında daha da dayanıksız olurlar

c. ŞOK EMME ÖZELLİĞİ

Sentetik halatlar, özellikle naylon halatlar bitkisel halatlara göre 5-10 kat daha dayanıklıdırlar. Bu nedenle yedekleme işlerinde kullanılmaları yararlıdır

Tel halatlar ise şoka karşı tamamen dayanıksız olup karaman vurulmadan kullanılmalarına özen gösterilmelidir


HALATLARHALATLAR

29/0029/00

Bitkisel halatlarBitkisel halatlar aşırı yük altına girdiklerinde, kopacaklarını keskin çatırtıkeskin çatırtı sesleri çıkararak belli ederler. Koptuklarında çok sıçramazlar, dolayısıyla çevrelerine tehlikeleri az olur.

d. KOPMA ETKİSİ ÖZELLİĞİ

Sentetik halatlarSentetik halatlar kopma kuvvetine ulaştığında şiddetlişiddetli bir sıçrama hareketi ile kollarının büküm yönünün tersine savrulurlarsavrulurlar. Sentetik halatlar kopma noktasına geldiklerini boyları çok uzar ve çapları küçülürboyları çok uzar ve çapları küçülür. Bu sebepten yük altındaki sentetik halatların seslerine kulak vermek yerine gözle takip edilmesi gereklidir

Tel halatlardaTel halatlarda ise koptuklarında karşı tarafa fırlayan her uç, keskin bir kamçı hareketi yapar


HALATLARHALATLAR

30/0030/00

Bitkisel halatlarınBitkisel halatların sürtünme katsayısı diğerlerine nazaran daha büyüktür. Bu nedenle bu tip halatlar üzerlerine yük binmekteyken ırgat fenerlerinden veya babalardan kolayca sıyrılarak kaçamazlar

e. SÜRTÜNME ÖZELLİĞİ:

Sentetik halatlarınSentetik halatların sürtünme katsayısı daha düşüktür. Bu halatlar volta edildikleri babalar, koç boynuzları ya da ırgat fenerleri üzerinden kolayca kaçıp kurtulabilirler

Tel halatlarınTel halatların da sürtünme kat sayıları düşüktür. Bu sebeple bu halatlarında volta edildikleri yerden kayıp, kaçma eğilimleri yüksektir


HALATLARHALATLAR

31/0031/00

Bitkisel halatlarBitkisel halatlar suda yüzemezler. Aksine ıslandıklarında su çekip ağırlaşır ve kullanılmaları zorlaşır. Ağırlıkları kadar su emebilirler

f. YÜZME ÖZELLİĞİ:

Sentetik halatlarSentetik halatlar ise hemen hemen hiç su emmezler (ağırlıklarının %7 si kadar), bu yüzden ağırlıkları artmaz. Naylon ve polyester halatlar yüzemezken, polietilen ve polipropilen halatlar yüzebilirler

Tel halatlarTel halatlar hiç su emmezler ve kuşkusuz suda yüzemezler


HALATLARHALATLAR

32/0032/00

HALATLARHALATLAR HALATLARIN ÖLÇÜ BİRİMLERİ VE GÜÇLERİ

Bitkisel veya sentetik halatların ölçü birimi BURGATA / PUS’dur.

1 Burgata=1 Pus=2.54cm’dir

Bitkisel ve sentetik halatlar çevreleriyle ölçülürler. Halat kalınlıkları 5 burgatadan 16 burgataya kadar değişir. Ancak en büyük gemilerde dahi 12 burgata’dan büyük halat kullanılmaz

33/0033/00


Halatların uzunlukları kulaç terimi ile ölçülür. Halatlar roda denilen yuvarlak kangal biçiminde satılır. 1 roda halat genelde 120 kulaç (220m) uzunluğundadır.

1 Kulaç = 1,83 m

34/0034/00


Bitkisel Halatın Kesilme Gücü :Burgatasının karesinin 3’e bölümü ile hesaplanır. Sonuç “ton” olarak bulunur.

Bitkisel Halatın Çalışma Yükü :Kesilme gücünün 6’ya bölümü ile hesaplanır. Sonuç “ton” olarak bulunur.

“Sentetik halatlar yüke vurulunca uzarlar.” demiştik.Basit Test: Kritik ağırlıkta bir yükte kullanılacaksa; halat bedenine 1 m uzunluğunda ispavlo ortasında 25 cm ilmek yapılarak bağlanır. İspavlo gerilirse halat kopma yüküne ulaşmış demektir.

35/0035/00


Sentetik Halatların Karşılaştırılması

Halat Cinsi Burgata Ağırlık (100m) Kesilme YüküNaylon 1,5 9,4 kg 3000kgfPolipropilen 1,5 6,5 kg 2030Polietilen 1,5 6,9 kg 1540Polyester 2 11,6 kg 2270Manila 1,5 10,5 kg 955

36/0036/00


Çelik Halatların Ölçülmesi

Çelik halatlar da burgata ile ölçülür

Ölçümleri bir kumpas ile veya mm cinsinden çaplarının alınmasıyla yapılır.

1 burgata = 8 mm

Çelik Halatların Kesilme Gücü: Halattaki tel sayısına göre değişir.12 tel = 2 x(burgatanın karesi)24 tel = 3 x(burgatanın karesi)37 tel = 3,5 x(burgatanın karesi)

37/0037/00

HALATLARHALATLAR

Çelik Halatların Korunması

Tel halatlar güçlerini pekiştirmek için içine bazı maddelerde katılarak çelik veya dökme demirden imal edilirler. Kullanılan malzemeler fosfor veya bronzdur. Rutubetli yerlerde kullanılacaksa galvanizli üretilir.

Boyları kulaç olarak ölçülür, ağaçtan silindirlere sarılmış rodalarda temin edilir. Roda boyu 150-200 kulaçtır.

HALATLARIN KORUNMASI

38/0038/00

HALATLARHALATLAR


1. Kuru ve iyi havalandırılan yerlerde saklanmalıdır.

2. Galvanizli de olsa rutubete karşı ince yağ ile yağlanmalıdır.

3. Kullanılmayan kısmı tamburatada sarılı durmalı ve üstü kapela ile örtülü olmalıdır.


39/0039/00

HALATLARHALATLAR


4. Donanımda bulunan teller periyodik olarak temizlenmelidir.

5. Tellerin gamba kısımları düzeltilmeli, böyle tellere yük vurulmamalıdır.


40/0040/00

HALATLARHALATLARHALATLARIN KORUNMASI

Gemilerde kullandığımız bitkisel halatların uzun ömürlü olmasını istiyorsak onları itina ile bakımlı tutmalıyız. Buna göre;

1. Gamba almış kolların düzeni kaybolmuş halata yük vurmayın, palangaya donatıp çekmeyiniz.

2. Halatın kum, küçük taş, toprak ve yağa bulaşmasına müsaade etmeyiniz.

3. Aynı yerinin aşınmasına müsaade etmeyin, yönünü değiştirerek kullanınız. Aşınan yerleri façuna ediniz.

4. Çürük ve yıpranmış yerleri kullanmayın, orayı kesip dikiniz.

5. Halatı vinç üzerinde daima aynı yönde kullanmayınız.

6. Halatı zincir bosaya değil halat bosaya vurunuz.

7. Halatlara karaman vurdurmayınız.

41/0041/00

HALATLARHALATLARHALATLARIN KORUNMASI

8. Şamandıra halatlarının gereken yerlerine usturmaça koymak veya façuna etmek suretiyle ezilmesine izin vermeyiniz.

9. Halatların ıslandıklarında kendiliklerinden gerilmelerine izin vermeyin ve bulundukları donanımlardan gevşetiniz.

10. Palangalar için halatlara uymayan makara ve tornolar kullanmayınız..

11. Makara ve tornoları daima kontrol ettiriniz, gerekiyorsa yağlayınız.

42/0042/00

HALATLARHALATLAR

Emniyet Hususları

1. Halatın geçtiği yerler dikkat ediniz. Gerildiği durumda ne şekil alacağını göz önünde bulundurunuz.

2. Asla kıvrım veya gamba içinde durmayınız.

3. Halatın bedeni baba üzerinden veya makaradan yön değiştirmiş ise kesilme durumunda ne şekilde hareket edeceğini göz önünde bulundurunuz.

4. Üzerinde yük bulunan halat (makara veya baba üzerinden) ile gemi binası veya küpeşte arasında durmayınız.

43/0043/00

HALATLARHALATLAR

Emniyet Hususları

5. Üzerinde yük vurulmuş bir halatın üzerinden veya altından geçmeyiniz. Aynı şekilde halat yardımıyla kaldırılan bir yük balyası altından da geçmeyiniz.

6. Bitkisel halatlar ıslandıklarında bir miktar boyu uzar. Islak halat volta edildiğinde kuruyunca kesilebileceğinden belli bir kaloma ile volta edilmelidir.

7. Halatların yapıldıkları malzemelere göre kopma kuvvetine ulaştıklarında nasıl hareket ettiklerini daima göz önünde tutunuz.

44/0044/00

HALATLARHALATLARHALATLARIN KALINLIKLARINA GÖRE ALDIĞI İSİMLER :

a.Ispavlo : Piyan yapmak için kullanılan ve liflerin bükülmesi ile elde edilen ince iplere denir. Gırcalanın daha incesi olup katransızdır.

b.Gırcala : Ispavlonun biraz daha kalınıdır. Piyan façuna yapma işlerinde kullanılır. Katranlı kalın sicime gırcala denir.

c.İnce : 0.5 Burgatadan 2 Burgataya kadar olan halatlara denir. El incesi, sancak savlosu, vasıta pariması, denizbağı gibi bir çok işlerde kullanılır.

45/0045/00

HALATLARHALATLARHALATLARIN KALINLIKLARINA GÖRE ALDIĞI İSİMLER :

ç.Halat : 2 Burgatadan 5 Burgataya kadar olan halatlara denir. Genelde manevra halatı olarak kullanılır.

d.Yoma : 5 Burgatadan 8 Burgataya kadar olan halatlara denir. Gemi bağlamasında ve yedek halatı olarak kullanılır.

e.Palamar: 8 Burgatadan yukarıya olan halatlara verilen addır. Yedek halatı olarak kullanılır.

46/0046/00

HALATLARHALATLARBAĞLAMADA KULLANILAN HALATLARIN İSİMLERİ

MANEVRA KOMUTLARI

Gemilerin bir süre kalacakları belirli yere bağlamada kullanılan halatlara “palamarlar” veya “bağlama halatarı” denir.

Geleneksel olarak gemiler rıhtıma yanaştıklarında başüstünden ve kıçüstünden verdikleri halatlarla bağlanırlar. Bunlara baş palamarlar ve kıç palamarlar denir.

47/0047/00


MANEVRA KOMUTLARI

2.B

aş

Ko

ltu

kB

aşko

ltu

k

Rıhtıma bağlı olan bir gemiyi geleneksel olarak bağlamada kullanılan palamar düzeni normal koşullarda aşağıda olduğu gibidir.

Baş

Hal

at

Baş

Açm

az

Kıç

kolt

uk

Kıç

Açm

az

Kıç

Hal

at

Baş Palamarlar Kıç Palamarlar

48/0048/00


MANEVRA KOMUTLARI

2.B

aş

Ko

ltu

k

Baş

kolt

uk

Rıhtımda baş ve kıç halatları verecek babalar bulunmuyorsa aşağıdaki palamarlar verilerek de bağlama yapılabilir.

Baş

Açm

az

Baş

Om

uzl

uk

Baş

hal

atı

Kıç

kolt

uk

Kıç

Açm

az

Kıç

Om

uzl

uk

Kıç

hal

atı


Baş

Hal

at

Kıç

Hal

at

49/0049/00


MANEVRA KOMUTLARI

2.B

aş

Ko

ltu

kB

aşko

ltu

k

Başomuzluk baş halatı ile kıçomuzluk kıç halatı geleneksel bağlama düzeninde baş ve kıç halatlara destek sağlamak maksadıyla ilave olarak da verilebilir.

Baş

Hal

at

Baş

Açm

az

Kıç

kolt

uk

Kıç

Açm

az

Kıç

Hal

at


Baş

om

uzl

uk

Baş

Hal

atı

Kıç

om

uzl

uk

Kıç

Hal

atı

50/0050/00


MANEVRA KOMUTLARI

2.B

aş

Ko

ltu

kB

aşko

ltu

k

Baş HalatlarBaş Halatlar ve KıçkoltuklarKıçkoltuklar gemilerin dış etkenler tarafından geri hareketgeri hareket ettirilmelerini önlerler.

Baş

Hal

at

Baş

Açm

az

Kıç

kolt

uk

Kıç

Açm

az

Kıç

Hal

at


Bu halatlara aynı zamanda Başa Kumanda Eden halatlar da denilebilir.


MANEVRA KOMUTLARI

2.B

aş

Ko

ltu

kB

aşko

ltu

k

Başa kumanda eden bu iki halattan yalnız baş halatbaş halat vira edilirse gemi rıhtım boyunca ilerler,ilerler, bununla birlikte baş rıhtıma “sıkma”“sıkma” kıç ise rıhtımdan “açma”“açma” eğilimi gösterir.

Baş

Hal

at

Baş

Açm

az

Kıç

kolt

uk

Kıç

Açm

az

Kıç

Hal

at


52/0052/00


MANEVRA KOMUTLARI

2.B

aş

Ko

ltu

kB

aşko

ltu

k

Yalnız KıçkoltukKıçkoltuk vira edilirse, gemi yine rıhtım boyunca ilerler; ilerler; ancak kıç rıhtıma “sıkma”, “sıkma”, baş “rıhtımdan “açma” “açma” eğilimi gösterir

Kıç

kolt

uk

Baş

Açm

az

Baş

Hal

at

Kıç

Açm

az

Kıç

Hal

at


53/0053/00


MANEVRA KOMUTLARI

2.B

aş

Ko

ltu

kB

aşko

ltu

k

Hem baş halat baş halat hem de kıçkoltukkıçkoltuk dengeli olarak vira edilirse gemi hemen hemen rıhtıma paralelparalel olarak hareket eder.

Kıç

kolt

uk

Baş

Açm

az

Baş

Hal

at

Kıç

Açm

az

Kıç

Hal

at


54/0054/00


MANEVRA KOMUTLARI

2.B

aş

Ko

ltu

kB

aşko

ltu

k

Kıç halatlar Kıç halatlar ve başkoltuklarbaşkoltuklar geminin dış etkenler tarafından ileri ileri doğru hareketini önler

Kıç

kolt

uk

Baş

Açm

az

Baş

Hal

at

Kıç

Açm

az

Kıç

Hal

at


Bu halatlara aynı zamanda Kıça Kumanda Eden halatlar da denilebilir.

55/0055/00


MANEVRA KOMUTLARI

2.B

aş

Ko

ltu

kB

aşko

ltu

k

Kıç

kolt

uk

Baş

Açm

az

Baş

Hal

at

Kıç

Açm

az

Kıç

Hal

at


Kıça kumanda eden bu iki halattan yalnız kıç halatkıç halat vira edilirse gemi rıhtım boyunca geriler,geriler, bununla birlikte kıç rıhtıma “sıkma”, “sıkma”, baş ise rıhtımdan “açma”“açma” eğilimi gösterir.

56/0056/00


MANEVRA KOMUTLARI

2.B

aş

Ko

ltu

kB

aşko

ltu

k

Kıç

kolt

uk

Baş

Açm

az

Baş

Hal

at

Kıç

Açm

az

Kıç

Hal

at


Yalnız BaşkoltukBaşkoltuk vira edilirse, gemi yine rıhtım boyunca geriler; geriler; ancak bu kez baş rıhtıma “sıkma”, “sıkma”, kıç “rıhtımdan “açma” “açma” eğilimi gösterir

57/0057/00


MANEVRA KOMUTLARI

2.B

aş

Ko

ltu

kB

aşko

ltu

k

Kıç

kolt

uk

Baş

Açm

az

Baş

Hal

at

Kıç

Açm

az

Kıç

Hal

at


Hem kıç halat kıç halat hem de başkoltukbaşkoltuk dengeli olarak vira edilirse gemi hemen hemen rıhtıma paralelparalel olarak geriyegeriye doğru hareket eder.

58/0058/00


MANEVRA KOMUTLARI

2.B

aş

Ko

ltu

kB

aşko

ltu

k

Kıç

kolt

uk

Baş

Açm

az

Baş

Hal

at

Kıç

Açm

az

Kıç

Hal

at


Açmazlar dış etkenler tarafından geminin bordasal olarak rıhtımdan açılmalarını önler

59/0059/00


MANEVRA KOMUTLARI


Başomuzluk baş halatları, gemilerin geriye doğru hareket etmelerini önler, vira edilirse, gemi rıhtım boyunca ilerler; bu sırada, oldukça az olmakla birlikte, baş rıhtıma “sıkma”, “sıkma”, kıç rıhtımdan “açma” “açma” eğiliminde olur.

2.B

aş

Ko

ltu

k

Baş

kolt

uk

Baş

Açm

az

Baş

Om

uzl

uk

Baş

hal

atı

Kıç

kolt

uk

Kıç

Açm

az

Kıç

Om

uzl

uk

Kıç

hal

atı

60/0060/00


MANEVRA KOMUTLARI


Kıçomuzluk kıç halatları, gemilerin ileriye doğru hareket etmelerini önler, vira edilirse, gemi rıhtım boyunca geriler; bu sırada, oldukça az olmakla birlikte, kıç rıhtıma “sıkma”, “sıkma”, başbaş rıhtımdan “açma” “açma” eğiliminde olur.

2.B

aş

Ko

ltu

k

Baş

kolt

uk

Baş

Açm

az

Baş

Om

uzl

uk

Baş

hal

atı

Kıç

kolt

uk

Kıç

Açm

az

Kıç

Om

uzl

uk

Kıç

hal

atı

HALATLARHALATLARYANAŞMADA KULLANILAN HALATLAR VE ETKİLERİ

Palamarlar , gemi kullanmada, özellikle yanaşırken, kaptanın en değerli manevra yardımcılarıdır. Bunlardan tam olarak yararlanabilmek için gemi üzerindeki etkilerini iyi bilmek gerekir

1. DURAN BİR GEMİYİ YANAŞTIRIRKEN HALATLARIN ETKİLERİ

2. İLERLEYEN BİR GEMİYİ YANAŞTIRIRKEN HALATLARIN ETKİLERİ



a. Başaçmaz vira edilirse baş omuzluk rıhtıma yanaşırken gemi ağırlık merkezinde çark edeceğinden kıç dışa savrularak rıhtımdan uzaklaşır.

*A



b. Baş halat vira edilirse, başomuzluk rıhtıma yaklaşır, kıç dışa savrulur ve gemi biraz ileri yol kazanır.

*A



c. Rıhtıma baştan ve kıçtan birer açmaz verildiğinde, kıçtakinin boşu alınıp aganta edildikten sonra, baştaki vira edilirse, gemi, önce başomuzluktan yaslayacak biçimde köşegensel olarak rıhtıma yaklaşır. Kıç açılmaya çalışır ancak bağlı olduğundan dışarı savrulamaz. Gemiyi rıhtıma yaklaştırmak için tek baş açmazdan daha fazla güç gerekir.

*A



d. Başaçmaz ve kıçaçmaz Başaçmaz ve kıçaçmaz dengeli bir şekilde vira edilirse, gemi rıhtıma paralelparalel bir şekilde yaklaşır. Böyle yanaştırmada halatlar rıhtıma yaklaşmak üzere yararlı kullanılmış olsa da geminin bordasal hareketinden dolayı sualtı ve suüstü dirençleri fazla olur. Bu yöntem geminin rıhtıma paralel olarak yavaşça yanaştırılması istendiğinde özellikle seçilebilir.

*A



e. e. Babalara takılmış palamarlardan kıç halatın kıç halatın boşu alınıp aganta edildikten sonra, baş halat baş halat vira edilirse , gemi biraz ilerleyerek, başomuzluktanbaşomuzluktan yaslayacak biçimde hareket eder.

*A



f. f. Baş ve kıç halatlar dengeli bir biçimde vira edilirse, gemi ileri ya da geri yol kazanmadan, rıhtıma paralel olarak yanaşabilir. Ancak bu durumda açmaz halatlara göre daha fazla güç gerekecektir.

*A


Pervanesi duran, dümen yelpazesi ortada bulunan bir geminin, yalnızca daha önceden kazanmış olduğu ileri yolun momentumu ile rıhtıma paralel olarak hareket ettiğini düşünelim



a. Bu sırada kıç halat rıhtıma verilip aganta edilirse; Kıçtaki “K”“K” noktasından rıhtıma uzanan halat üzerinde ortaya çıkan “F”“F” kuvveti, gemiyi iki bileşene ayırarak etkiler. “KG”, “KG”, ilerlemeyi önlemeye çalışırken, “KR” “KR” ise, kıçıkıçı rıhtımarıhtıma doğru çeker. Sonuçta geminin başı kıça kaymış olan savrulma noktası etrafında dışarı doğru atılır. Bu sırada ileriye etki yapan momentum ise gemiyi rıhtıma paralel tutmaya çalışırken şiddetle savrulmasını önlerken, başomuzluğun rıhtıma yaklaşmasını sağlar.

Netice olarak gemi önce kıçomuzluğu yaslayacak biçimde köşegensel olarak rıhtıma yaklaşır.



F


G

R

K AMomentum Yönü

F

G

R

KAMomentum Yönü


b.b. Aynı koşullarda bu kez başkoltukbaşkoltuk verilip aganta edilirse, başomuzluktaki “B”“B” noktasından dışarıya uzanan halat üzerinde ki “F”“F” kuvveti gemiyi yine iki bileşene ayırır. ”BG” ”BG” ilerlemeyi önlerken, “BR” “BR” başomuzluğu rıhtıma doğru çeker. Gemi savrulma noktası çevresinde kıçı rıhtımdan dışarı fırlayacakkıçı rıhtımdan dışarı fırlayacak, başı ise başı ise keskin olarak rıhtıma doğru rıhtıma doğru yönelecek şekilde kuvvetle savrulur.




AMomentum Yönü

F

G

R

B

AMomentum Yönü


Her iki durum da palamarların etkilerini kuramsal olarak açıklamak üzere verilmiştir. Yoksa uygulamada tek başına bir haltı aganta ederek gemiyi durdurmak düşünülemez. Böyle bir durumda eğer hızı da düşük değilse halat hemen kopacaktır.

HALATLARHALATLARHALAT KULLANIMINDA DİKKAT EDİLMESİ

GEREKEN BİR KAÇ NOKTA

a. KUVVET-HALAT KOŞUTLUĞUHalat , kendisini etkileyen ana kuvvet ile paralel

olarak bulunursa üzerindeki gerilim kuvveti en az düzeyde olur ve halattan en fazla fayda sağlanır.

Buna göre gemiyi bir yere bağlarken hem halatlardan tam faydalanmak hem de gemiyi güvenlikte bulundurmak için şu 3 noktaya dikkat etmek gerekir.



a. KUVVET-HALAT KOŞUTLUĞU1. 1. Boysal kuvvetlere karşı gemiyi olduğu

yerde tutmada, en çok yarar sağlayan halatlar BAŞ-KIÇ çizgisine olabildiğince paralel olan BAŞ, KIÇ BAŞ, KIÇ ve KOLTUK KOLTUK halatlarıdır.

Dolayısıyla bu halatlar mümkün olduğu kadar omurgaya paralel omurgaya paralel olmalıdır.



İyi Koltuk Halatları

20 ton

20 ton rüzgar

Kötü Koltuk Halatları

25 ton

20 ton rüzgar



a. KUVVET-HALAT KOŞUTLUĞU2. 2. Bordasal kuvvetlere karşı gemiyi olduğu

yerde tutmada en faydalı halatlar kemeresel doğrultuda uzanan açmazaçmaz halatlardır.

Mümkün olduğu kadar omurgaya dik olarak verilmelidirler.



İyi Açmaz Halatları

10 ton

20 ton rüzgar

Kötü Açmaz Halatları

10 ton

14.1 ton

14,1 ton

20 ton rüzgar



a. KUVVET-HALAT KOŞUTLUĞU3. 3. Gemiden uzanan halatlar ile rıhtımın yüzeyinin

mümkün olduğunca küçük açı yapması olumlu olacaktır.

Bu nedenle halatın verildiği loçanın rıhtım yüzeyine yakın bulunmasına ya da loça ile rıhtımdaki baba uzaklığının çok kısa olmamasına dikkat edilmelidir.



İyi Bağlama

Kötü Bağlama

52 ton

50 ton rüzgar

88 ton

50 ton rüzgar

Açı küçük

Açı büyük



b. ETKİNİN TEPKİYE EŞİTLİĞİHalatlar üzerlerine bindirilen gerilim kuvvetlerini

her iki çımalarına da uygularlar. Örneğin demirli veya şamandıraya bağlı bir gemiye vereceğimiz halatı vira ettiğimizde hem kendi gemimiz hem de karşı gemi etkilenecektir.

Aynı şekilde baba yerine dayanıksız bir takım maddelere bağladığımızda ya yerinden kopacak ya da gemiyi kendisine çekeceğine malzememe bize doğru gelecektir.



c. UZAMADA CİNS-BOY-KALINLIK ETKİLERİc. UZAMADA CİNS-BOY-KALINLIK ETKİLERİ1.1. Aynı boydaki değişik cins halatlar, üzerlerine

aynı şiddet uygulandığında farklı miktarlarda uzarlar.

Bu noktaya özellikle değişik cins halatları birlikte kullandığımızda dikkat etmeliyiz.

Açmaz olarak bir tel, bir de polipropilen halat verdiğimizde 25 tonluk rüzgar yükü gemiyi 12.5 cm açsa, tel halat tüm yükü üzerine alırken sentetik halat 0.2 ton yük alır.



c. UZAMADA CİNS-BOY-KALINLIK ETKİLERİc. UZAMADA CİNS-BOY-KALINLIK ETKİLERİ2. 2. Aynı kalınlıkta, aynı cins halatın her birine aynı

şiddette kuvvet uygulandığında uzun halat daha çok uzama yapar.

3. 3. Aynı boy ve aynı cins iki halata aynı şiddette yük uygulandığında kalınlığı daha az olan halat daha çok uzama yapar.



d. AŞINMAYA VE ŞOKA DAYANIKLI HALATd. AŞINMAYA VE ŞOKA DAYANIKLI HALATGemiden römorköre verilen, “Gemiden römorköre verilen, “yedekleme koltuğuyedekleme koltuğu” ”

halatının, içinden geçtiği loçadan veya kurtağzı gibi halatının, içinden geçtiği loçadan veya kurtağzı gibi yerlerden yerlerden aşınmamasaşınmaması ve aynı ı ve aynı zamanda kopma kuvveti zamanda kopma kuvveti yüksek yüksek ve ve karamana dayanıklı karamana dayanıklı olması istenir. Aynı olması istenir. Aynı özellik gemiden verilen baş ve kıç koltuk halatlarında özellik gemiden verilen baş ve kıç koltuk halatlarında da istenir.da istenir.

Bu gereksinimleri bir halatta toplayabilemek için Bu gereksinimleri bir halatta toplayabilemek için bir tel halata 6-12 m civarında sentetik halat ekleyerek bir tel halata 6-12 m civarında sentetik halat ekleyerek bileşik halatlar bileşik halatlar oluşturulmuştur.oluşturulmuştur.



d. AŞINMAYA VE ŞOKA DAYANIKLI HALATd. AŞINMAYA VE ŞOKA DAYANIKLI HALATBu tip halatların tel kısmı daha zor aşınmakta Bu tip halatların tel kısmı daha zor aşınmakta

bunun yanında olup sentetik kısmı nedeniyle babalara bunun yanında olup sentetik kısmı nedeniyle babalara volta kolaylığı ve bir miktar esneme özelliği mevcuttur.volta kolaylığı ve bir miktar esneme özelliği mevcuttur.

Bileşik halat karamana karşı tekli halatların Bileşik halat karamana karşı tekli halatların hepsinden daha dayanıklıdır.hepsinden daha dayanıklıdır.

Bileşik halatlarda tel halat ile sentetik halatın aynı Bileşik halatlarda tel halat ile sentetik halatın aynı yöne bükümlü halattan seçilmesi gereklidir.yöne bükümlü halattan seçilmesi gereklidir.



e. MOMENTUM – HALAT İLİŞKİSİ:e. MOMENTUM – HALAT İLİŞKİSİ:Bir gemiyi bir yere yanaştırırken temel kural, Bir gemiyi bir yere yanaştırırken temel kural,

geminin hareketinin hemen hemen tümünü makineler, geminin hareketinin hemen hemen tümünü makineler, demirler ve römorkörler ile durdurmak, halatlara çok demirler ve römorkörler ile durdurmak, halatlara çok küçük hareketleri denetleme görevi vermektir.küçük hareketleri denetleme görevi vermektir.

Özellikle çok büyük ve yüklü gemilerin halatla Özellikle çok büyük ve yüklü gemilerin halatla durdurulabileceği beklenmemelidir. Bu teknelerin en durdurulabileceği beklenmemelidir. Bu teknelerin en ufak hareketi bile büyük bir momentum oluşturur ve bu ufak hareketi bile büyük bir momentum oluşturur ve bu da birçok halatı anında koparmaya yeter.da birçok halatı anında koparmaya yeter.

HALATLARHALATLARHALAT MANEVRASINDA ALINMASI GEREKLİ

EMNİYET TEDBİRLERİ

a. Halatlar ırgat fenerlerine ve babalara çok süratli volta edilmemelidir. Çünkü bu sürat karışıklığa ve halatın gayri muntazam olarak voltasına neden olacaktır. b. Halatlarla ilgili çalışmalar esnasında her zaman halatlardan uzak durmalı ve tehlikeli sayılacak bölgelere girilmelidir. c. Manevralar esnasında personel vardevalalardan uzak durmalı ve kendini kollamalıdır.

HALATLARHALATLAR

ç. El incesinin atılması esnasında ince topuzunun sahil veya gemi güvertesinde bulunan bir personelin kafasına çarpmaması için sahil veya gemi ikaz edilmelidir.

d. Halatı babaya volta ederken kesinlikle elinizi baba ile halat arasına sokmayın ve halatı belirli bir mesafede tutarak volta ediniz.

e. Tüm manevralarda güverte üzerinde çalışan personel muhakkak surette can yeleği giymeli ve paçalarını camadana vurmalıdır. Giyilecek can yeleklerinin kapok veya mantar tipi olması daha uygundur.

HALAT MANEVRASINDA ALINMASI GEREKLİ EMNİYET TEDBİRLERİ

90/0090/00

HALATLARHALATLARHALAT İŞLERİNDE KULLANILAN DEYİMLER

GEMİCİ BAĞLARI

91/0091/00

HALATLAR, MAKARA VE PALANGALARHALATLAR, MAKARA VE PALANGALAR

TANIMLAR: BAĞ : Halat ve incelerin kuvvetlerinden kaybetmeden çıma/bedenlerine kolayca volta ve fora olabilecek şekilde yapılan denizciliğe özgü düğümlere denir.ÇIMA : Halat ve incelerin uç kısımlarına denir. DOBLİN: Halat ve incelerin iki çımasından tutulup, bedene “U” şekli verilmesine doblin denir.

5. GEMİCİ BAĞLARI:

DOBLİNÇIMA

92/0092/00


TANIMLAR:BEDEN : Halat ve incelerin iki çıma arasında kalan kısmına denir.KURUZ: Halat ve incelerin bedenlerinin üst üste gelmesi ile oluşan yuvarlağa denir.KASA : Halat ve incelerin çımalarının beden üzerine yatırılarak dikiş veya piyanla tutturulması sonucu meydana gelen yuvarlak kısma denir.


KASAKURUZ

93/0093/00


TANIMLAR:VOLTA : Halatların herhangi bir yere veya kendi bedenleri üzerine bir defa sarılması işlemine denir.MEZEVOLTA : Halatların herhangi bir yere veya kendi bedenleri üzerine bir defa sarıldıktan sonra çımaların aksi yönlere çekilmesi ile oluşan bağa denir. DÜĞÜM : Halatların bedenleri üzerine bir kuruz meydana getirip çımalarından herhangi birinin bu kuruzun içinden alınıp çekilmesi ile meydana gelen bağdır.


DÜĞÜMVOLTA

MEZEVOLTA

94/0094/00


KAZIK BAĞI : Vasıta ve usturmaça parimalarını vardevela puntellerine bağlamakta kullanılır.Yapılışı : Bağlanacak halatın bağlama payı ayrıldıktan sonra bağ yapılacak yere çımayla üstten bir volta alınır. Alttan gelen çıma beden üzerinden çapraz şekilde alınıp çıma bağlanacak yerin altından dolaştırıldıktan sonra çapraz bedenin altından alınır ve çıma suga edilmek suretiyle bağ tamamlanır.


KAZIK BAĞI

95/0095/00


ÇİFTE KAZIK BAĞI : Kazık bağının daha sağlam olması için yapılan bağdır. Kazık bağının kullanıldığı yerlerde kullanıldığı gibi yelken ve tenteleri tente tellerine gergin bir şekilde bağlamakta da kullanılır.

FORALI KAZIK BAĞI : Kazık bağının daha kolay fora edilmesi için yapılan bağdır.


ÇİFTE KAZIK BAĞI FORALI KAZIK BAĞI

96/0096/00


SANCAK BAĞI : Fırdöndüsü bulunmayan sancak savlolarını sancaklara bağlamakta veya bir halatın çımasını diğer bir halatın kasasına eklemekte kullanılır. Sıkışmaya yatkın bir bağ olduğundan forası da zordur.

Yapılışı : Bağlanacak iki çımadan bir tanesine küçük bir doblin kasa yapılır. Diğer çıma, bu doblin kasanın altından ve içinden geçirilir. İkinci işlem olarak çıma, doblin kasanın etrafından dolaştırılır ve doblin kasa ile kendi bedeni arasına sokulur. Çıma ve uzun beden suga edilmek suretiyle bağ tamamlanır.


SANCAK BAĞI

97/0097/00


ÇİFTE SANCAK BAĞI : Sancak bağının kullanıldığı yerlerde kullanılır, sancak bağının daha kuvvetli olması için yapılır. Yelken uskotalarını, uskota yakalarına bağlamada bu bağ kullanıldığından; Diğer bir adı da USKOTA bağıdır.

FORALI SANCAK BAĞI : Yağışlı havalarda ve sert rüzgarlarda sancak bağı sıkışacağından, forasında kolaylık sağlamak amacıyla yapılan bağdır.


ÇİFTE SANCAK BAĞIFORALI SANCAK BAĞI

98/0098/00


ÇÜRÜK BAĞI : Bir halatın boyunu kısaltmak veya halatın bedeni üzerindeki zedelenmiş/çürük kısmı kesmeden halatı kullanmak için yapılan bağdır.

Yapılışı : Zedelenmiş/çürümüş bedenin o kısmı ortada kalacak şekilde aynı beden ile sağa ve sola iki doblin yapılır. Sağdaki uzun beden ile sağdaki dobline, soldaki uzun beden ile soldaki dobline birer mezevolta alınır. Doblin başları uzun beden üzerine piyanlanır veya kuruzlardan birer kavale geçirilmek suretiyle sıyrılmaları önlenerek bağ tamamlanır.


ÇÜRÜK BAĞI

99/0099/00


CAMADAN BAĞI : Yelkenleri camadana vurmak için yelken yüzeylerinin küçültülmesinde camadan kamçılarını birbirine bağlamakta kullanılır. Fora olmaya çok yatkın bir bağ olduğundan; iki halatın birbirine eklenmesinde kullanılması pek tavsiye edilmez. Yapılışı : Bu bağı yaparken bağlanacak çımalar düğümde olduğu şekilde çımalar alttan ve üstten alınmak suretiyle birbirine yarım volta atılır. Daha sonra bu yarım voltanın üzerinde çımalar tekrar yan yana getirilerek bir yarım volta daha atılarak bağ tamamlanır. Dikkat edilecek hususlar; ikinci yarım voltalar alınırken çımaların ilk voltalarda girmiş olduğu yerden çıkmaları gerekmektedir.


CAMADAN BAĞI

100/00100/00


DÜLGER BAĞI : Halat çımasını, direk, seren veya diğer bir halatın bedenine bağlamakta kullanılır.

Yapılışı : Halatın çıması ile, bağlanacak bir yere bir volta alınır. Alttan gelen çıma uzun bedenin arkasından dolaştırılır. Aynı çıma, voltanın bedeni ile bağlanacak yer arasına sokulur ve boşu alınmak suretiyle bağ tamamlanır.


DÜLGER BAĞI

101/00101/00


ANELE BAĞI : Bir halatın çımasını, aneleye veya mapaya bağlamakta kullanılan bağdır. Yapılışı : Halatın çıması anelenin üzerinde alınarak bir volta atılır. İkinci işlem olarak; alttan gelen çıma gemiden gelen beden üzerine iki veya üç meze volta alınarak


ANALE BAĞI

102/00102/00


İZBARÇO BAĞI : Kasası olmayan halat ve incelerin çımalarına acil kasa oluşturmak amacıyla yapılan bağdır.

Yapılışı : İstenilen büyüklükte kasa yapma payı göz önüne alınarak beden üzerine bir kuruz kırılır. Kasa büyüklüğünü oluşturan doblin yapıldıktan sonra çıma kuruzun altından yukarıya alınmak suretiyle uzun bedenin altından kuruzun üstünden içeriye doğru kasa doblinin yanına getirilir. Beden ve çımanın boşları alınıp, çıma kasa bedenine piyanlanır.


İZBARÇO BAĞI

103/00103/00


BELDE İZBARÇO BAĞI : Denize düşen personele atılan incelerin çımasını bele bağlamakta kullanılır. Bütün gemi personelinin bilmesi gereklidir. Bu bağın özelliği sıkışmamasıdır. Yapılışı : Bele bağlanacak miktar dikkate alındıktan sonra atılan ince sol el ile sıkıca tutulur. Sağ el ile incenin çıması belin arkasından sağa geçirilir. Sağ elle sol elin tuttuğu beden üzerine bilek hareketi ile bir kros yapılır. Sağ elde tutulan çıma bedenin arkasından, altından ve krosun içerisinden alınmak suretiyle bağ tamamlanır.


BELDE İZBARÇO BAĞI

104/00104/00


BARBARİŞKA BAĞI : Yük altında bulunan bir halatın üzerindeki yükün kaçırılmadan bir babaya veya koç boynuzuna volta edilebilmesi için başka bir halatla geçici olarak bosalamak amacıyla yapılan bağdır. Yapılışı : Deste durumdaki halatın civarındaki bir mapaya barbarişka halatının bir çıması volta edilir. Barbarişka halatı, deste durumdaki halatın bedenine bir veya iki meze volta alındıktan sonra halatın kollarının kanallarına dört veya beş defa sarılarak çıma kısmı beden üzerine kazık bağı ile bağlanarak barbarişka tutulmuş olur.


BARBARİŞKA BAĞI

105/00105/00


DENK İZBİROSU :Gemilere alınacak muhtelif ağırlıktaki denklerin üzerine vurulan sapana denir.Yapılışı : Denklerin büyüklüğüne göre, iki çıması birbirine kolbastı dikişi ile eklenen çeşitli boylardaki halat sapanlar ile yapılır. Vurulacak sapan denkin altına yatırılır. Denk sapana terazili bir şekilde oturtulduktan sonra sapanın iki doblin kısmı yukarı alınarak birisi diğerinin içerisinden geçirilmek sureti ile yapılır.


DENK İZBİROSU

106/00106/00


KROPİ BAĞI : Bir halat çımasının makara veya geçirildiği bir delikten çıkmasını önlemek için, o halatın bedenine yapılan bağdır.

Yapılışı : Bağ yapılacak halatın bedenine yakın bir yere bir kuruz kırılır. Çıma, uzun bedenin arkasından dolaştırıldıktan sonra, kuruzun üstünden içine geçirilerek, boşu alınmak suretiyle yapılır.


KROPİ

halat bağları

Documents