ADIN DURUMLARI (İSMİN HALLERİ)

Yüreğime bir korku düştü birden.

Seni uzaktan tanıyamamış.

Arabamı satmaya karar verdim.

Bu soruyu Hakan’a sormalısın.

Yukarıdaki altı çizili sözcükleri sözcük türleri açısından inceleyiniz.ortak özelliklerini belirtiniz.

Bu yaşlı amca bir okul yaptırmış.

Bugün okulu temizledik.

Çocukları okula gönderip işe gidecek.

Bugün okulda çok eğlendik.

Okuldan döndüğünde hava kararmıştı.

Yukarıdaki cümleleri inceleyiniz ve altı çizili sözcüklerin cümlede hangi öğe olduğunun belirtiniz.

Arkadaşım okulyor başladı.

Biz eski evimizmek taşındık.

Yukarıdaki cümleleri inceleyiniz.Sizce bir yazım hatası var mı?Varsa düzeltiniz.

O halde adlara gelen bazı ekler vardır.Bu ekler adın çeşitli durumlarını belirtir.Ayrıca adın cümle içinde farklı ögeler olarak yer almasını sağlar.İşte bu eklere adın durum ekleri denmektedir.

Adın beş farklı durumu(hali) vardır.Bunlar:

1. Yalın Hal (eksizdir )2. Belirtme Hali (-ı,-i,-u,-ü ekleriyle yapılır)3. Yönelme Hali (-a,-e ekleriyle yapılır.)4. Bulunma Hali (-de,-da,-te,-ta ekleriyle yapılır.)5. Ayrılma Hali (-den,-dan,-ten,-tan ekleriyle

yapılır.)

YALIN HAL

• Her akşam süt içmelisin.

• Yarın Türkçe dersinden sınav var.

• Aslı seni sordu.

Yukarıdaki altı çizili sözcükleri sözcük türü açısından inceleyiniz.Cümle içinde hangi öge olduklarını belirtiniz.

Yalın hali tanımlayınız.

Yalın hal: Adın, durum eklerinden herhangi birini almamış haline denir.Yalın halde bulunan sözcükler cümle içinde özne ve belirtisiz nesne görevi alırlar.

BELİRTME HALİ

Bu kitabı sen okudun mu?

Annemi çok seviyorum.

Yukarıdaki altı çizili sözcükleri aldıkları ekler açısından inceleyiniz.Cümlede hangi öge olarak görev aldıklarını belirtiniz.

Adın belirtme durumunu tanımlayınız.

• Adın “-i” eki almış halidir.Cümlede belirtili nesne olarak görev alır.

YÖNELME HALİ

• Eve erken döndü.• Bunları babama anlatmalıydın.

Yukarıdaki altı çizili sözcükleri aldıkları ekler açısından inceleyiniz.Cümlede hangi öge olarak görev aldıklarını belirtiniz.

Adın yönelme durumunu tanımlayınız.

Adın, -e eki almış halidir.Dolaylı tümleç

Olarak görev alır.

BULUNMA HALİ

• Mağazalarda indirim başladı.• Öğrencilerde bir heyecan var.

Yukarıdaki altı çizili sözcükleri aldıkları ekler açısından inceleyiniz.Cümlede hangi öge olarak görev aldıklarını belirtiniz.

Adın bulunma durumunu tanımlayınız.

Adın –de eki almış halidir.cümle içinde dolaylı tümleç olarak görev alır.

AYRILMA HALİ

• Sınıftan çıkmamalısın.• Evden erken ayrıldık.

Yukarıdaki altı çizili sözcükleri aldıkları ekler açısından inceleyiniz.Cümlede hangi öge olarak görev aldıklarını belirtiniz.

Adın ayrılma durumunu tanımlayınız.

Adın,-den ekini almış halidir.Cümlede dolaylı tümleç olarak görev alır.