güncel bilgiler 2014 ücretsiz

Altın Faktör Güncel Konular


ALTINFAKTÖR

HAZİRAN 2014

GÖRSELLEŞTİRİLMİŞ GÜNCEL BİLGİLER

2014 Lisans kpss’de çıkan güncel konular baz alınarak hazırlanmıştır. Genel kültür bilgilerinden ve

güncel bilgilerden oluşan içerik için sadece internet kaynakları kullanılmıştır.

Lütfen indirmek için sadece orijinal kaynağı kullanın

İndirme Adresi : http://6nfaktor.blogspot.com/2014/07/kpss-guncel-bilgiler-pdf-2014.html

Adresini ziyaret edebilirsiniz ya da akıllı telefonunuzla QR kodu okutarak indirebilirsiniz.

http://6nfaktor.blogspot.com/2014/07/kpss-guncel-bilgiler-pdf-2014.html

1

Türkiye’nin Kurucusu Olduğu Uluslararası Kuruluşlar

Birleşmiş Milletler (BM)

Avrupa Konseyi

Avrupa Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD)

İslam Konferansı Teşkilatı (İKT)

Ekonomik İşbirliği Örgütü (ECO)

Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ)

Türk Kültür ve Sanatları Ortak Yönetimi (TÜRKSOY)

İslam Kalkınma Bankası (İKB)

Gelişmekte Olan 8 Ülke (D-8 Ülkeleri)

Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS)

Türkiye’nin Üyesi Olduğu Uluslararası Kuruluşlar

Asya Kalkınma Bankası (ASDB)) Karadeniz Ekonomik İşbirliği Konseyi (KEI) Gümrük İşbirliği Konseyi (CCC) Avrupa Konseyi (CE) Avrupa Nükleer Araştırma Teşkilatı (CERN) Avrupa Ekonomik Konseyi (ECE) Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (ECO) Ticaret ve Gümrük Tarifeleri Genel Anlaşması (GATT) Uluslararası Atom Enerji Kurulu (IAEA) Uluslararası imar ve Kalkınma Bankası (IBRD) Uluslararası Kalkınma Birliği (IDA) İslam Kalkınma Bankası (IDB) Uluslararası Enerji Kuruluşu (IEA) Uluslararası Para Fonu (IMF) Uluslararası Telekomünikasyon Uydu Teşkilatı (INTELSAT) Uluslararası Polis Teşkilatı (INTERPOL) Uluslararası Göçmen Teşkilatı (IOM) Kuzey Atlantik İşbirliği Konseyi (NACC) Kuzey Atlantik Savunma Parkı (NATO) Nükleer Enerji Kurulu (NEA) Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Teşkilatı (OECD) İslam Konseyi (ICO) Birleşmiş Milletler (BM) BM Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı (UNESCO) BM Endüstri ve Gelişme Teşkilatı (UNIDO) Evrensel Posta Sendikası (UPU) Batı Avrupa Konseyi (WEU) Dünya Ticaret Sendikası Federasyonu Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WPO) Dünya Ticaret Teşkilatı (WTO)


Türkiye’nin Üye Olmadığı Kuruluşlar

Avrupa Birliği (AB)

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC)

Arap Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OAPEC)

Kuzey Amerika Serbest Ticaret Bölgesi (NAFTA)

Latin Amerika Serbest Ticaret Bölgesi (LAFTA)

Gelişmiş 8 Ülke (G-8 Ülkeleri)

Avrupa Serbest Mübadele Birliği (EFTA)

Nordik Konseyi

Arap Para Fonu (AMF)

BM (BİRLEŞMİŞ MİLLETLER)

2. Dünya Savaşı’ndan sonra birçok

insanın ölmesi sonucu barış ve güvenliği

sağlamak amacıyla 1945 yılında

kurulmuştur. 193 üyesi bulunan

Birleşmiş Milletlerin merkezi New York,

Avrupa’da ise merkez Cenevre’dir.

Genel Sekreter: Ban Ki Moon

Türkiye kurucu üye

En son üye ülke: Güney Sudan

Genel Kurul: Silahsızlanma, barış ve

güvenliği sağlamak, bozulan iyi ilişkiler için barışçıl çözüm üretmek genel kurulun görevleri

arasındadır. Birinci karar alma organıdır.

Güvenlik Konseyi: Birleşmiş milletler yürütme organıdır. Daimi üyesi olan ABD, Çin, İngiltere,

Fransa ve Rusya’nın veto hakları bulunmaktadır. 10 tane geçici üye vardır ve bunlar her iki

yılda bir seçilmektedir. Türkiye de 2009 yılından beri geçici üye olarak görev almaktadır bu

konseyde ancak Türkiye’nin diğer geçici üyeler gibi veto hakkı yoktur.

Güvenlik konseyinin amacı BM’nin amaçlarına uygun barışı korumak, silahsızlanmayı

denetleyici planlar hazırlamak, barışa karşı oluşabilecek tehditleri ortadan kaldırmak ve bu

durumları soruşturmak, barışı bozanlara karşı askeri birlik kurarak onlara karşı tedbir

almaktır.

Ekonomik Sosyal Konsey


Genel Sekreterlik:

Uluslararası Adalet Divanı: Birleşmiş Milletler yargı organıdır. Hollanda Lahey’dedir.

Uluslararası sorunları ve savaş suçlularını yargıç kararıyla yargılamaktadır.

Notlar: Bm San Fransico konferansıyla son halini almıştır. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi Bm

bünyesinde kabul edilen bildiridir. Filistin BM’ye üye değildir. Gözlemci devlet statüsündedir.

BM YARDIMCI KURULUŞLAR

* Unesco (BM eğitim, bilim ve kültür örgütü) - Kapadokya ve Göreme Milli Parkı, İstanbul’daki tarihi yerler, Divriği Ulu Camii, Darüşşifa, Hitit başkenti Hattuşaş, Nemrut Dağı, Pamukkale, Ksantos-Letoon, Safranbolu tarihi şehri ve Truva Unesco’nun Türkiye’deki Dünya Kültür Mirası olarak saydığı yerler arasındadır. * Unicef (BM Çocuk Fonu) 2014′te Tuba BÜYÜKÜSTÜN ”Barış Elçisi” olarak seçilmiştir. * Dünya Bankası (WB): Gelişmekte olan ülkelerin uzun vadeli kredi finansmanın sağlanması * Dünya Sağlık Örgütü (WHO) * Dünya Ticaret Örgütü (WTO) * Gıda ve Tarım Örgütü (FAO): * Uluslararası Çalışma Teşkilatı(ILO) * BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) * BM Kalkınma Programı (UNDP) *BM Çevre Programı (UNEP) * IMF (Uluslararası Para Fonu): Merkezi Washington olan İMF 1944 yılında kurulmuş, Türkiye de 1947 yılında üye olmuştur. Türkiye hazine müsteşarlığı aracılığıyla IMF ile ilişkilerini sürdürmektedir. Başkanı: Christine Lagarde AVRUPA BİRLİĞİ (EU)

Merkezi: Bürksel / Belçika 28 Üyesi vardır. 18 tanesi Euro para birimini kullanıyor. Hırvatistan son üyedir. Letonya Euro para birliğine katılan son üyedir. Avrupa Birliği Organları * Avrupa Zirvesi * Avrupa Parlamentosu (Birliğin tek demokratik organı) * Avrupa Komisyonu * Bakanlar Konseyi * Adalet Divanı Brüksel’de 18 Nisan 1951 yılında 6 Avrupa ülkesi (Belçika, Almanya, Fransa, İtalya, Hollanda,

Lüksemburg) Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu’nu kurmuştur. İlk somut adım. 1957’de Roma’da imzalanan anlaşma ile Avrupa Ekonomik Topluluğu (AEK) kurulmuştur. 1958 yürürlüğe girmiştir.


1992 MASTRICH Antlaşmasıyla AB adını almıştır. AB BAŞKANI: Belçika eski başkanı Herman Van Rompuy Türkiye – AB İlişkileri *1959 AET’ye başvuru. *1963 AET Ankara Antlaşması *1996 Gümrük Birliği *2005 AB Müzakereleri *2011 AB Bakanlığının kurulması *AB Baş müzakerecimiz Mevlüt Çavuşoğlu Norveç hem AB üyesi değildir, hem de Avro kullanmaz. Ukrayna hem AB üyesi değildir, hem de Avro kullanmaz. Lihtenştayn hem AB üyesi değildir, hemnde Avro kullanmaz. Grönland hem AB üyesi değildir, hem de Avro kullanmaz. İskoçya hem AB üyesi değildir, hem de Avro kullanmaz. İzlanda hem AB üyesi değildir, hem de Avro kullanmaz

AVRUPA KONSEYİ (CE) Merkezi Strazburg'dadır. Belarus, Kazakistan, Kosova ve Vatikan hariç tüm Avrupa ülkeleri üyedir. Organları: Bakanlar Komitesi, Parlamenterler Asamblesi, Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi, Sekreterlik. 1949'da kurulmuştur. Resmî dilleri İngilizce ve Fransızca'dır. Merkezi Strazburg'dadır. Avrupa insan Hakları Mahkemesi Avrupa Konseyine bağlıdır.

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi konseyin bünyesindedir. KUZEY ATLANTİK ANTLAŞMASI PAKTI (NATO)

Genel Sekreter Andres Fogh Rasmussen Merkezi Brüksel – Belçika Üyeleri Arnavutluk, Belçika, Bulgaristan, Kanada, Hırvatistan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İzlanda, İtalya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, İspanya, Türkiye, Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri

Almanya, Japonya, Çin, Rusya kurucu üye değildir. En son üye Kosova’dır


ÇIKMAMIŞ SORULAR: 1- Üyelerinin güvenliğini sağlamak ve istikrarın gelişmesine katkıda bulunmak amacıyla, 4 Nisan 1949 tarihinde kurulan uluslararası kuruluş aşağıdakilerden hangisidir? A) Uluslararası Para Fonu (IMF) B) Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) C) Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) D) Avrupa Konseyi (CE) E) Kuzey Atlantik Örgütü (NATO)

2-“Üye devleterden birine yapılmış bir sldırı tüm üye ülkelere yapılmış sayılır” maddesi ile üye ülkelerin güvenliğini tüm üye ülkelerle güvene alan ve Sovyet Rusya’nın yayılmacı politikasına karşı kurulan örgüttür. A-Bağdat Paktı B-Sadabat Paktı C-Nato D-AB E-BM

Soruların cevabı Nato’dur. G 7 ABD Japonya Almanya İngiltere Fransa İtalya Kanada Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesinden dolayı G-8'den atılmıştır 2014 yılı toplantısı Brüksel'de yapılmıştır. Çin,İsviçre,Kanada G-7 üyesi değildir

AGİT (Avrupa Güvenlik İşbirliği Teşkilatı) 1970′li yılların başında soğuk savaş koşullarındaki Avrupa’nın bölünmüşlüğüne son vermek, güvenlik ve istikrarın

kazanılmasını sağlamak amacıyla 1973 tarihinde Helsinki’de çalışmalara başlanmış ve 1975′de 33 Avrupa ülkesi, ABD ve Kanada tarafından Helsinki Nihai Senedi’nin imzalanmasıyla sonuçlanmıştır.

Ekonomik İşbirliği Örgütü (EİT) Merkezi Tahran/İran Üye devletler arasında kültürel ticari ve ekonomik gelişmeyi hedeflemektedir. 1985 yılında Türkiye, İran ve Pakistan arasında kurulmuştur. Sonradan Afganistan, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan’ın katılımıyla 10 üyeli bir teşkilat haline gelmiştir.

G-20 (Ekonomisi Gelişmiş ve Gelişmekte Olan 20 Ülke) 2014 Dönem Başkanı Avusturya 2015 Dönem Başkanı Türkiye


Küresel ekonomi ve mali sistemin daha fazla geliştirilmesini sağlamak ve küresel krizlere karşı önlem almak amacıyla 1999 yılında kurulmuştur. G-20 üyeleri; Arjantin, Avustralya, Brezilya, Kanada, Çin, Fransa, Almanya, Hindistan, Endonezya, İtalya,

Japonya, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, Güney Afrika, Türkiye, İngiltere, ABD ve Avrupa Birliğinden oluşmaktadır. G-20 maliye bakanları ve merkez bankası başkanları düzeyinde toplanır. Sadece 8 kez devlet başkanları düzeyinde toplanmıştır.

OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü) Merkezi Paris Türkiye’nin üye olduğu uluslararası kuruluşlar arasında olan OECD, 1947 ile 1960 yılları arasında faaliyet gösteren Avrupa İktisadi İşbirliği Teşkilatı (OEEC) yerine oluşturulmuş bir örgüttür. OECD 1961 yılında resmen faaliyete başlamıştır Gelişmiş ülkekler arasında ekonomik uyumu az gelişmiş ülkelerde kalkınmayı desteklemek için kurulmuştur.

Dünya Ekonomik Forumu 1971 Merkezi: İsviçre Dünyaca ünlü siyasetçilerle her yıl toplanır. İlk toplantısı Davos’ta yapıldığı için Davos Zirvesi adıyla anılır. Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (KEİ) 25 Haziran 1992 tarihinde Türkiye’nin öncülüğünde İstanbul Zirvesi Bildirisi ile kurulmuştur. KEİ üyeleri; Arnavutluk, Azerbaycan, Bulgaristan, Ermenistan, Gürcistan, Moldova, Romanya, Rusya, Sırbistan, Türkiye, Ukrayna ve Yunanistan olmak üzere 12 üyeden oluşmaktadır. Merkezi İstanbul’dadır. Karadenize kıyısı olmamasına rağmen Yunanistan ve Arnavutluk kurucu üyedir. Gelişmekte Olan 8 İslam Ülkesi (D-8) Merkezi Türkiye


2014 zirvesi İstanbul Gelişmekte olan 8 ülkeyi ifade eder. Türkiye’nin üye olduğu uluslararası kuruluşlar dâhilinde olan, ilk adımlarını Necmettin Erbakan’ın attığı D-8, Türkiye, İran, Pakistan, Bangladeş, Malezya, Endonezya, Mısır ve Nijerya’nın katılımıyla 1997 yılında İstanbul’da

yapılan Devlet/Hükümet Başkanları Zirvesi ile resmen kurulmuştur. Irak Suriye üye değildir. İslam İşbirliği Örgütü (İİT) 1969′da Fas’ta kurulmuş olup merkezi Cidde’dedir. Türkiye dahil 57 üyesi bulunmaktadır. BRICS Ülkeleri

2050 yılında dünyanın en gelişmiş ülkeleri olacağı düşünülen ülkelerdir. Dünya Bankasına alternatif olarak ekonomik büyümeyi hızlandırmak için 50 milyar bütçeli yatırım bankası kurdu. Brics ülkeleri: Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney

Afrika SHANGAY İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ 1996'da Çin'in girişimleriyle Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan Şanghay Beşlisi'ni oluşturdu. Ancak 2001'de Özbekistan'ın katılımıyla örgüt Şanghay Beşlisi olan adını genişleme vizyonuyla Şanghay İşbirliği Örgütü olarak değiştirdi. ŞİÖ'nün kuruluş amacı öncelikle sınırlarda karşılıklı askeri güven tesisi ve sınır kuvvetlerinin tedrici olarak azaltılması olarak belirlendi. Potansiyel iç karışıklıklarda bölücü unsurlara karşı ortak hareket etmek, iki öncü üyesi yakın tarihte iç karışıklarla mücadele eden Rusya ve Çin olan örgütün 'oy birliğiyle' belirlediği bir diğer amaçtı. Türkiye diyalog ortağıdır. ULUSLAR ARASI AF ÖRGÜTÜ (AI) 1961 Merkezi Londra /İngiltere İnsan haklarını savunmayı ve teşvik etmeyi amaçlar. Tüm uluslar arası kuruluşlar bağımsız çalışan bir kuruluştur.


TÜRKSOY-1993

Merkezi Ankara Uluslar arası Türk Kültürü Teşkilatı 2014 yılı Mahtumkulu Firaki yılıdır. ARAP BİRİĞİ – 1945 Arap Ligi Arap ülkeleri arasında ekonomik kültürel ve sosyal ilişkileri düzenlemeyi amaçlamıştır. Türkiye daimi gözlemcisidir. OPEC – PETROL İHRAÇ EDEN ÜLKELER Merkezi Viyana Avusturya Türkiye üye değildir Mısır Tunus ve Suriye Opec üyesi değildir. Dünya petrol fiyatlarını dengelemek amacıyla kurulmuştur. Katar (1961), Libya (1962), Endonezya (1962), Birleşik Arap Emirlikleri (1967), Cezayir (1969), Nijerya (1971), Ekvator (1973-1992) ve Gabon (1975-1994) Mısır ve Suriye OPEC üyesi değildir. OAPEC – PETROL İHRAÇ EDEN ARAP ÜLKELERİ Cezayir Bahreyn Irak Kuveyt Libya Suudi Arabistan Suriye Tunus Birleşik Arap Emirlikleri Mısır Katar


Sorular 1- Aşağıdakilerden hangisi BM’nin uzmanlık kuruluşları arasında yer almaz? A) Dünya Sağlık Örgütü B) Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü C) Gıda ve Tarım Örgütü D) Bilim ve Kültür Örgütü E) Uluslararası Çalışma Örgütü 2- Birleşmiş Milletler Bildirisi hangi yıl imzalanmıştır? A) 1945 B) 1944 C) 1942 D) 1951 E) 1953

3- Dünya Bankası’nın merkezi aşağıdaki kentlerden hangisindedir? A) Cenevre B) Viyana C) Washington D) Londra E) Sidney 4- Aşağıdakilerden hangisi kolektif güvenlik örgü-tüdür? A) Uluslararası Af Örgütü B) AGİT C) İslam İşbirliği Örgütü D) Avrupa Konseyi E) NATO

1-B 2-A 3-C 4-E


ULUSAL KURULUŞLAR

Merkez Bankası: 1930 yılında kurulmuştur. Merkezi Ankara’dadır. Merkez Bankasının temel görevi fiyat istikrarını sağlamaktır.

Merkez Bankası Türkiye’de banknot ihracı imtiyazına sahip ve bu kanunda yazılı görev ve yetkileri haiz anonim şirket olarak kurulmuştur. Türkiye'de banknot ihracı imtiyazına sahip bulunan kurumdur. Anonim Sirket niteliğinde- dir ve özel hukuk hükümlerine tabidir. Merkez Bankasının temel amacı fiyat istikrarını sağlamaktır. Merkez Bankası fiyat istikrarını sağlamak için uygulayacağı para politikasını ve kullanacağı para politikası araçlarını doğrudan kendisi belirler. Merkez Bankası, fiyat istikrarını sağlamak için hükümetin büyüme ve istihdam politikasını

desteklemektedir. Dolayısıyla bu fiyat istikrarını sağlarken hükümet ile çelişmemelidir. Merkez Bankasın temel görev ve yetkileri aşağıda listelenmiştir.

1. Açık piyasa işlemleri yapmak. 2. Hükümetle birlikte Türk Lirasının iç dış değerlerini korumak için gerekli tedbirleri

almak. 3. Ülkenin altın ve döviz rezervlerini yönetmek. 4. Finansal sistemde istikrarı sağlayıcı, para ve döviz piyasaları ile ilgili düzenleyici

tedbirleri almak. 5. Faiz oranlarını belirlemek gibi. 6. Mali piyasaları izlemek 7. Bankalardaki mevduatın vade ve türleri ile özel finans kurumlarındaki katılma

hesaplarının vadelerini belirlemek. Ulusal kuruluşlar içinde yer alan Merkez Bankasının başkanı 5 yıllığına Bakanlar Kurulu teklifiyle seçilmektedir. 2011 Nisan ayında başkanlığa Erdem Başçı seçilmiştir. Hazine Müsteşarlığı: Başkanlığa bağlı bir kuruluştur. İç ve dış borçlanmaya karar verir.

Madeni para basma yetkisi hazine müsteşarlığına bağlı darphanede basılır. (madeni para dolaşımdaki paranın yaklaşık olarak %1’i kadardır) Madeni paralarda banknotlar gibi ödemelerde ödeme aracı olarak kabul edilme zorunluluğu vardır ancak madeni paraların üzerinde yazan değerin 50 katına kadar kabul zorunluluğu vardır bu değerin üzerindeki ödemeler için karşı tarafın ödemeyi kabul etmesi şarttır. (1 tl madeni parayla en fazla 50 tl’ye kadar bozuk para ile ödeme yapabilirsiniz) Banknot basma yetkisi Merkez Bankasında,

madeni para basma yetkisi hazine müsteşarlığındadır.


Sermaye Piyasası Kurulu (SPK): Sermaye Piyasası Kurulu, tasarrufların menkul kıymetlere yatırılarak halkın iktisadi kalkınmaya etkin ve yaygın bir şekilde katılmasını sağlamak ve sermaye piyasasının güven, açıklık ve kararlılık içinde çalışmasını, tasarruf sahiplerinin hak ve yararlarının korunmasını düzenlemek ve denetlemek amacıyla 1981 yılında kurulmuştur.

Kurulun temel amaçları; 1. Sermaye piyasalarının ve

kurumlarının işleyiş kurallarını belirlemek,

2. Piyasadan fon kullanan şirketlerin belli kurallara uygun olarak en iyi şekilde yararlanmalarını sağlamak,

3. Sermaye piyasasına yatırım yapan tasarruf sahiplerinin hak ve yararlarını korumak,

4. Piyasaların adil ve etkin çalışmasını sağlamaktır.

RTÜK ( Radyo ve Televizyon Üst Kurulu ): Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, radyo ve televizyon faaliyetlerini düzenlemek ve denetlemekle görevlidir. RTÜK Anayasanın 133. maddesi kapsamında üyeleri TBMM Genel Kurulunca seçilen özerk ve tarafsız bir kamu tüzel kişiliğidir. RTÜK, TBMM tarafından seçilen 9 üyeden oluşur. Görev süreleri 6 yıl olan RTÜK üyelerinin üçte biri 2 yılda bir yenilenir. Üst kurul üyeleri, kendi aralarından bir başkan ve bir başkan vekili seçer. Başkanlık süresi 2 yıldır. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK): BDDK 1999 yılında kurulmuştur.

Bankacılık tasarrufu sahiplerinin hak ve menfaatlerini korumak, mali piyasalarda güven ve istikrarı sağlamak amacı gütmektedir. Ekonomik kalkınmanın gereklerini dikkate alarak kredi sisteminin etkin bir şekilde çalışmasını sağlar. Bankaların kuruluş, yönetim, çalışma, devir, birleşme, tasfiye ve denetlemelerine ilişkin esasları düzenlemek için çalışmaktadır. BDDK üyelerini Bakanlar Kurulu seçer. Bankaların kurulmasına BDDK izin verir.

Rekabet Kurumu: Rekabet Kurumu 1994 yılında kurulmuştur. Mal ve hizmet piyasalarındaki rekabeti engelleyici, bozucu veya kısıtlayıcı anlaşma, karar ve uygulamaları önlemek amaçlı kurulmuştur. Piyasaya hakim olan teşebbüslerin bu hakimiyetlerini kötüye kullanmalarını önler ve bunun için gerekli düzenleme ve denetimleri yapar. Rekabetin korunmasını sağlamak, birleşme ve devralmaları kontrol etmek için çalışır.


Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK): 2001 yılında kurulmuştur. Elektrik, doğalgaz ve petrolün yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulmasını sağlar. Rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösterebilecek, mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir enerji piyasası oluşturmayı hedefler. Enerji piyasasında bağımsız bir düzenleme ve denetim sağlamak için çalışır. Borsa İstanbul (BİST): Türkiye'de 1985 yılında ilk olarak İstanbul Menkul Kıymetler Borsası adıyla açılan 2013'te Borsa İstanbul olan, sermaye piyasasında faaliyet gösteren Türk ve

yabancı kaynaklı bankalara, aracı kurumlara saklama ile takas hizmeti verir. 5 Nisan 2013 tarihinde ise İstanbul Menkul Kıymetler Borsası olan adı, "Borsa İstanbul" olarak değiştirilmiştir. Ayrıca Yatırıma değer! Resmi slogan olarak kabul edilmiştir.

Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) Tasarruf mevduatının ve katılım fonlarının sigorta edilmesi, BDDK tarafından kendisine

devredilen bankaların yeniden yapılandırılması, mali bünyelerinin güçlendirilmesi, yeniden yapılandırılması, satışı ve tasfiyesi bu bankaların üçüncü kişilere devredilmesi ile görevli bir kamu tüzel kişisidir. Bankalara yatırılan paraya verilen mevduat güvencesi miktarını TMSF belirlemektedir. Türkiye’de şu anda bir bankaya yatırılan 100 bin tl’ye kadar para TMSF tarafından devlet güvencesi altındadır. Daha yüksek miktar devlet TMSF mevduat güvencesi almak için farklı bankalara yatırmak yeterlidir. Bir bankadaki güvence

miktarı 100 bin tl’nin üstünde olamaz.


TARİHE YÖN VEREN KİŞİLER

BİLİM ADAMLARI

THALES

MÖ 624 – ö. MÖ 546

Bertrand Russell'e göre Felsefe Thales'le başlamıştır.

Thales maddenin ilk öğesi (arkhe) olarak suyu ileri sürmüştür.

İlk öğe olduğundan dolayı toprağın suyun üzerinde

bulunduğunu ve dünyanın su tarafından taşındığını

söylemiştir. (Dünya bir gemi gibi hareket ediyormuş ve suyun

hareketliliği nedeniyle sallandığı zaman insanlar deprem

oluyor sanıyormuş.)

Herodot'a ve Eudemos'a göre (28 Mayıs MÖ 585'te gerçekleştiği

kabul edilen) Güneş tutulmasını önceden hesaplayıp haber

vermiştir. Astronomi ile uğraşan ve gün dönümlerini önceden

hesaplayan biri olarak astronomdur. Gölgemizin bizimle aynı uzunlukta olduğu zamanı

gözleyerek, piramitleri gölgelerine bakarak ölçmüştür. Aynı zamanda Nil nehrinin

yükselmesinin rüzgara bağlı olduğunu bulmuştur. (Etesios rüzgarları nehrin tersine eserek

onun denize dökülmesini engelliyorlarmış ve sular da taşıyormuş.)

PLATON (EFLATUN)

MÖ 427 - MÖ 347

Batı dünyasındaki ilk yüksek öğretim kurumu olan Atina

Akademisinin kurucusudur.

Platon, akıl hocası Sokrates ve öğrencisi Aristoteles ile birlikte

bilim ve Batı felsefesinin temellerini attı

Platon'a göre dört ana erdem

Bilgelik: Yöneten kesimlerin erdemidir.

Cesaret ve yiğitlik: koruyucu kesimin erdemidir.

Ölçülülük: Üreten kesimlerin erdemidir.

Adalet: Bütün sınıflarla ilgili bir erdemdir.


PİSAGOR

MÖ 570 - MÖ 495

"Sayıların babası" olarak bilinir. Pisagor ve öğrencileri her şeyin

matematikle ilgili olduğuna, sayıların nihai gerçek olduğuna,

matematik aracılığıyla her şeyin tahmin edilebileceğine ve

ölçülebileceğine inanmışlardır.

Pisagorcuların bilim alanında en büyük başarıları astronomidedir. İlk

defa olarak yeri, evrenin merkezi olmaktan çıkarmışlar, onu küre

şeklinde düşünmüşler, yerin, evrenin ortasındaki görünmeyen

merkezi ateşin etrafında dolandığını söylemişlerdir.

Pisagor'un en büyük başarısı müziğin 1, 2, 3, 4 sayılarının orantılı

aralıklarına dayandığını keşfetmesidir. Pisagor evrenin bu sayıların

toplamı olan 10 sayısına (1+2+3+4=10) dayandığını söylemiştir.

ÖKLİD

MÖ 330 – 275

Geometrinin babası olarak bilinir.

HİPOKRAT

d. MÖ 460, ö. MÖ 370

Kendisine göre tıbbın ilk kuralı “Primum non nocere” (Önce zarar verme!) ilkesidir.

ARŞİMET

(MÖ 287, MÖ 212)

Bir hamamda yıkanırken bulduğu iddia edilen suyun kaldırma kuvveti bilime en çok bilinen

katkısıdır. Bu kuvvet cismin batan hacmi, içinde bulunduğu sıvının yoğunluğu ve yerçekimi

ivmesinin çarpımına eşittir. Ayrıca, pek çok matematik tarihçisine göre integral hesabın

kaynağı da Arşimet'tir.

İlk defa denge prensiplerini ortaya koyan bilim adamı da Arşimet'tir. Bu prensiplerden

bazıları şunlardır:


Eşit kollara asılmış eşit ağırlıklar dengede kalır.

Eşit olmayan ağırlıklar eşit olmayan kollarda aşağıdaki koşul sağlandığında dengede kalırlar:

f1 · a = f2 · b

Bu çalışmalarına dayanarak söylediği "Bana bir dayanak

noktası verin Dünya'yı yerinden oynatayım." sözü

yüzyıllardan beri dillerden düşmemiştir.

Arşimet, kendi adıyla tanınan sıvıların dengesi kanununu da

bulmuştur. Söylendiğine göre, bir gün Kral II Hieron yaptırmış

olduğu altın tacın içine kuyumcunun gümüş karıştırdığından

kuşkulanmış ve bu sorunun çözümünü Arşimet'e havale

etmiş. Bir hayli düşünmüş olmasına rağmen sorunu bir türlü

çözemeyen Arşimet, yıkanmak için bir hamama gittiğinde,

hamam havuzunun içindeyken ağırlığının azaldığını hissetmiş

ve "evreka, evreka" diyerek hamamdan fırlamış. Arşimet'in

bulduğu şey; su içine daldırılan bir cismin taşırdığı suyun

ağırlığı kadar ağırlığını kaybetmesi ve taç için verilen altının taşırdığı su ile tacın taşırdığı su

mukayese edilerek sorunun çözülebilmesi idi.

EL – HAREZMÎ

780 yılında Harzem bölgesinin Hive şehrinde dünyaya gelmiştir.850 yılında Bağdat'ta vefat

etmiştir.Müslüman matematikçi.

Sembollerden oluşan sayı sistemini batı dünyasına tanıtmıştır.

Bugünkü bilgisayar sisteminin temeli olan 2'li sayı sistemi ve ve sıfırı bulmuştur. Cebir

kelimesini matematiğe kazandırmıştır.

EL_KİNDÎ

801?-866?

İslam dünyasının Einstein'i olarak bilinir

Mekân ve hareketin izafi olduğun-u, zamanın cisim ve hareketten ayrı düşünülemeyeceğini

söylemiştir. "Yavaş dediğimiz şey, uzun zaman içinde belli bir mesafenin kat edilmesidir.

Hızlılık ise kısa zaman içinde aynı mesafenin kat edilmesidir"

El-Kindi, kriptoloji biliminde Jül Sezar(MÖ 50) tarafından bulunan ve uygulanan tek alfabeli

yerine koyma şifreleme yöntemini geliştirerek frekans analizini bulan ilk kişidir.


Kindi astronomi konusundaki açık düşüncelerini, içerisinde soruların ve cevapların, "Hava

değişimi", "Güneş Tutulması", "Yıldızların Işınları" tezlerinin bulunduğu 40 bölümden oluşan

"Yıldızlardaki Kanun" adlı kitabında toplamıştır.

BATTANÎ

858- 929

Battani'nin astronomideki en çok bilinen başarılarından biri

Güneş Yılını 365 gün, 5 saat,46 dakika ve 24 saniye olarak ölçmüş

olmasıdır.

Battani'nin Zij adı verilen çalışması Johannes Kepler, Tycho Brahe

gibi Avrupalı astronomlar üzerinde büyük bir etki yaratmıştır.

Nicolaus Copernicus,Zij üç defa Latince'ye çevrilmesine rağmen,

O'ndan yaklaşık 700 yıl önce yaşamış Battani ne yazdıysa

eserlerinde tekrar etmiştir.

Battani, matematikte trigonometride günümüzde kullanılan

formüller üretmiştir:

İBN HEYSEM

965-1040

İbn Heysem, aydınlatılmış bir alandaki her nokta ya da

nesnenin her doğrultuda ışık ışınları yaydığını, ama bu

ışınlardan yalnızca birinin göze dik olarak çarptığını ve

ancak bunu görebildiğimizi söyler. Diğer ışınlar farklı

açılarda yayılırlar ve görünmezler. Gölge, tutulma

olayları ve gökkuşağı gibi çeşitli fiziksel görüngülere

ilişkin kuramları geliştirmeye çalıştığı eserlerinde, ışığın

büyük ama sonlu bir hıza sahip olduğunu ve ışığın

kırılması olayının ışığın farklı maddeler (ortamlar)

içindeki hızlarının farklı olmasından kaynaklandığını

duyumsatan ifadelere yer vermiştir.


İbn Heysem'den önce batılılar insanların nesneleri gözlerinden çıkan ışınlarla gördüğüne

inanırdı.

Gökkuşağının nasıl oluştuğunu açıklayan ilk bilim adamıdır.

Ay üzerine inen astronomlar aydaki kraterlerden birine onun adını vermiştir.

EL-BİRÛNİ

973-1048

Harezm Devleti'ni yıkınca Bîrûnî de Gazni şehrine gelerek burada

Gazneliler'in himayesine girdi. Sarayda büyük itibar gördü.

Bîrûnî'nin matematikçi yönü, en çok bilinen yönüdür. Yaşadığı

yüzyılın en büyük matematikçisi olan Bîrûnî, trigonometrik

fonksiyonlarda yarıçapın bir birim olarak kabul edilmesini öneren ilk

kişi olup sinüs ve kosinüs gibi fonksiyonlara sekant, kosekant ve

kotanjant fonksiyonlarını ilave etmiştir. Bîrûnî’nin bu yönü Batı Dünyası tarafından ancak iki

asır sonra keşfedilip kullanılabilmiştir.

Bîrûnî, "Kitâbü’l-Camahir fi Mârifeti'l-Cevâhir" (Türkçe: Cevherlerin özellikleri üstüne) adlı

yapıtında 23 katı maddenin ve altı sıvının özgül ağırlıklarını bugünkü değerlerine çok yakın

olarak saptamıştır.

Tıp alanında da birçok eser veren Birûni, döneminde bir kadını sezaryenle doğum yaptırmayı

başarmıştır.

İBN-İ SİNA

980-1037

Aristotelesçi felsefe anlayışını islama göre yorumlamıştır.

İbni Sînâ, tıp araştırmaları yaparken bazı hastalıkların bulaşmasında göze görünmeyen

birtakım yaratıkların etkisi olduğunu, yani mikropların varlığını sezmiş ve bu bilinmeyen

mahlûklardan eserlerinde sık sık bahsetmiştir.

Buharla damıtmayı ilk defa kullandığı için Aromaterapinin babası kabul edilir.

ÖMER HAYYAM

1048-1131

Binom Açılımını ilk kullanan bilim insanıdır.


Hayyam, bir cebir eserinde bilinmeyen sayıyı göstermek için Arapçadaki şey terimini

kullanmış; İspanyolların ilmi eserlerine Xay olarak geçen bu kelime zamanla kısaltılıp x harfine

indirgenmiş, sonra da x tüm dünyada bilinmeyen sayının simgesi haline gelmiştir.

EL CEZERİ

1136-1206

Britannica Ansiklopedisi’ne göre Leonardo da Vinci çalışmalarında El-Cezeri’den

etkilenmiştir.El-Cezeri’nin yaptığı en ilgi çekici cihazlardan biri su gücü ile hareket eden

tavuskuşudur. Ayrıca hidrolik güç ile hareket eden ilk otomatik kapıları da kendisi yapmıştır.

Hatta bu mekanizmaları birleştirerek çeşitli işlevleri bir araya getirmiştir.

El-Cezeri kam milini ilk defa 1206 yılında otomatik su saatinde ve su kaldıracında kullanmıştır.

Kam mili daha sonra Avrupa’da, ancak 14. yüzyıl mekanizmalarında görülebilmiştir.

El-Cezeri; robotlar, saatler, su makineleri, şifreli kilitler, kasalar, termos, otomatik çocuk

oyuncakları, otomatik yüzen kayık, su tulumbaları gibi çok sayıda buluşa imza attı. El-

Cezerî'nin yaptığı makinelerin çoğu su ile çalışır. Mekanizmaların su temelli çalışmasının ise

basit bir nedeni vardır. Henüz elektrik keşfedilmemiştir. Her mekanizma çalışabilmek için

süreklilik arz eden güce ihtiyaç duyacaktır. Özellikle saatler, çalgılar gibi sistemlerde iç

denetim mekanizmaları ve sibernetik en önemli konudur. El-Cezeri aradığı kesintisiz güç

kaynağını su ile oluşturmuştur. Su yalnız enerji kaynağı değil, zaman ölçü birimi, akış hızıyla

melodi verici ve hatta abdest alma robotunda olduğu gibi bir kişisel bakım robotunun ana

çalışma nedenidir.

NİCOLAUS COPERNİCUS

1473-1543

Kopernik, dünyanın ve diğer gezegenlerin güneş etrafında döndükleri kuralını açıklamıştır.

Heliosentrik (güneş merkezli) teori bugün Kopernik teorisi olarak da adlandırılır. Yeni

astronominin kurucusu kabul edilen Kopernik, ileri sürdüğü fikirleri ancak ömrünün


sonlarında açıklayabilmiştir. Sebepleri ise kendisinin

bunların doğru olduğuna yeterince emin olmaması ve

din adamı olması sebebiyle kiliseden çekinmesidir.

Ömrünün sonlarına doğru sağlık problemleri yaşayan

Kopernik'in bu din adamlarından korkusu kalmamıştı.

Artık fikirlerini rahatça açıklayabilir, yazdığı kitabını

ortaya çıkarabilirdi. Papa'ya kitabını göndererek şu

mektubu yazdı: "Aziz peder, kitapta yazılanları

okuyanların hemen reddedeceklerini biliyorum. Ben

ömrüm boyunca çevremin düşüncelerine aldırmayan,

fikirlerini savunan biri olamamışımdır. Etrafın

tepkisinden, başladığım hususlardan vazgeçmeye

niyetlendiğim olmuştur. Fakat çekingenliği üzerimden atarak çalışmalara devam ettim.

Yazdıklarımı tenkit edenler olursa onlara aldırmayacağım ve saçma kabul edeceğim..."

Yunanlı astronom Batlamyus'un yanlış olan teorisini dünyaya anlatarak bilime büyük

hizmette bulundu.Yani dünya evrenin merkezi değildi. 24 Mayıs 1543 yılında Frombork'ta

öldü.

PARACELSUS

1493

Paracelsus modern tıbbın yanında, modern farmakolojinin (ilaçbilimi) de kurucusu olarak

nitelendirilebilir. Pek çok kimyasal madde üzerinde araştırmalar yapmış ve antimonu

bulmuştur ki, daha sonra 17. ve 18. yüzyıllarda antimon, iatrokimya görüşlerini

destekleyenler tarafından sıkça ilaç olarak ya da ilaç karışımları içinde kullanılmıştır; bu tip

ilaçlara arkana tipi ilaçlar denir.

JOHANNES KEPLER

1571-1630

Gezegenlerin dairesel değil elips şeklinde yörüngesi olduğunu bulmuştur.

Gezegenlerin periyotlarının karelerinin, Güneş'e olan uzaklıklarının küplerine oranı birbirine

eşit olduğunu bulmuştur.

Evrendeki tüm cisimlerin en yücesi en büyüğü olarak güneşi görmüştür.

Gözün ve teleskopun çalışmasını inceleyerek kendi adıyla anılan teleskop geliştirmiştir.

Bilim kurgunun ilk örneği sayılan Düş isimli eserinde Ay'a yapılan yolculuktan bahsetmiştir.


GALİLEO GALİLEİ

1564-1642

Galileo hem yüzyıllardır hakim olan Aristoteles akımından, hem de

Kutsal Kitap'tan şüphe duyarak Orta Çağ'daki bilim anlayışında

devrim yaratmıştır.

Galileo, kendisinden önce Copernicus'un öne sürdüğü güneş

merkezli evren kuramını benimsemiş ve bu nedenle Vatikan kilisesi

tarafından iki defa yargılanmıştır. Kilise dünya merkezli bir evren

anlayışını savunuyordu ve Copernicus teorisini dine aykırı

buluyordu. 1614'te ilk mahkemesinde görüşlerini yayması ve

öğretmesi yasaklanmış, 1632'de yazdığı bir kitap nedeniyle yargılanması sonucu ömür boyu

ev hapsine mahkum edilmiştir. Bu olaylar nedeniyle Galileo tarihte bilim ve din çatışmasının

bir sembolü haline gelmiştir.

Galileo Roma'da Engizisyon mahkemesi önünde sorguya çekildi. Engizisyon toplandı ve

sonunda Galileo'nun teorisinin asılsız ve dine aykırı olduğu kararını verdiler. 1616 yılında

Galileo'nun bu kuramları desteklemesi ve öğretmesi kilise tarafından yasaklandı. Galileo

idam edilirken söylediğini inkâr etmesi şartıyla idamının iptali belirtilirken Galileo

"Görmedim, Duymadım ve Bilmiyorum" diyerek kendini idam sehpasından kurtarmıştır.

ISAAC NEWTON

1642-1727

Newton ilk yansıtmalı teleskopu geliştirmiş, beyaz ışığın bir prizmaya tutulduğunda farklı

renklerden bir tayf yaratması gözlemi sonucu bir renk kuramı oluşturmuştur.

Newton'ın hareket yasaları, evrenin bir düzen içinde ve deterministik olduğu sonucuna

varmış ve sonrasında felsefeyi oldukça etkilemiştir

Başına düşen elma ile yerçekimini bulduğunu savunan teoriyi Voltaire ortaya atmıştır.

JOHN DALTON

1766-1844

Tıp dilinde Daltonizm olarak bilinen ve kendisinin renk körü olmasından yola çıkarak yaptığı

araştırmalarıyla tanınır.

Atom enerjisine ilişkin buluşların temelini oluşturan çalışmaları vardır. Maddenin elektriksel

olduğu düşüncesini de Dalton ortaya atmıştır.


MİCHAEL FARADAY

1791-1867

Elektriği günlük yaşamda ilk defa kullanmıştır.

Elektromanyetik indüklemeyi, manyetik alanın ışığın kutuplanma düzlemini döndürdüğünü

buldu. Elektrolizin temel ilkelerini belirledi. Klor gazını sıvılaştırmayı başaran ilk kişidir ve

elektrik motorunu icat etmiştir.

Elektrolizde geçen "elektrot", "anot",

"katot", "elektrolit", "iyon" vb. terimleri

de ona borçluyuz.

Faraday Kafesi: Elektriksel metal ile

kaplanmış kafes içerideki hacmi elektrik

akımından korumaktadır.

GREGOR MENDEL

1822-1884

Kalıtım biliminin öncüsü botanikçi, bitkiler üzerine yaptığı çalışmalarda, bir türün

özelliklerinin kalıtım yoluyla sonraki kuşaklara aktarıldığını bulmuştur. Mendel'in öne

sürdüğü ilkeler, 20. yüzyılın başlarında yapılan deneylerle doğrulandıktan sonra, kalıtım

kuramının bütün canlılar için geçerliliği saptanarak, biyolojinin temel ilkelerinden biri haline

gelmiştir.

LOUİS PASTEUR

1822-1895

İnsanlığı kuduz belasından kurtarmıştır.

Pasteur, mayalanma olayında ve bulaşıcı hastalıklarda mikroorganizmaların sorumlu

olduğunu kanıtladı. Kendiliğinden türeme teorisini çürüttü. Bu sayede şarap, bira, süt, meyve

suyu gibi mayalanabilir sıvıların uzun süre bozulmadan saklanabilmelerini sağlayan

"pastörizasyon" adlı konserve yönteminin gelişmesini sağladı. Bu yöntem, sütü 63 °C'de otuz

dakika süreyle ısıtmak ve daha sonra sütü hızlı bir biçimde soğuttuktan sonra kapalı ve

sterilize edilmiş şişelere koyarak uygulanıyordu.

JAMES CLERK MAXWELL

1831-1879


1999'un sonlarında 100 ileri gelen fizikçiyle gerçekleştirilen milenyum oylamasında Maxwell,

tüm zamanların en iyi fizikçileri arasında Einstein ve Newton'dan sonra 3. sırayı almıştır.

Maxwell ayrıca gazların kinetik teorisini istatistiksel olarak açıklayan Maxwell-Boltzmann

Dağılımı'nın geliştiricilerinden biridir. Bu iki buluş modern fizikte yeni bir çağın başlamasına

neden olmuş, özel görelilik ve kuantum mekaniğinin başlamasına katkıda bulunmuştur.

Maxwell ayrıca 1861'de ilk gerçek renkli fotoğrafı yaratması ve birçok köprünün yapısını

oluşturan çubuk-mafsal sistemlerinin esnemezliği (Rijitlik) konusundaki temel oluşturan

çalışmalarıyla bilinir.

Elektromanyetik alanında yaptığı buluşlar radyo, televizyon ve radar gibi araçların icat

edilmesinde yardımcı olmuştur.

DİMİTRİ MENDELEYEV

1834-1907

Düzenlilikleri araştırmak için, elementleri özeliklerine göre sıraladı. Böylece kimyacıların

sessiz bilgisayarı olan periyodik cetveli elde etti. Bu cetvelden yola çıkarak o zaman henüz

bilinmeyen bazı elementlerin bulunacağını ve onların bazı özelliklerini öngördü.

Varlığını bildirdiği elementlerden bazıları birkaç yıl sonra bulununca periyodik tablonun

önemi anlaşıldı ve Mendeleyev, büyük bir bilgin olarak tanındı.

THOMAS EDİSON

1847-1931

1879'da Edison bir elektrik ampulü icat etti

Ampul camdı ve içinde kömürleştirilmiş bir flaman bulunuyordu. Swan, ampulün içindeki

havayı boşaltdı; çünkü havasız ortamda flaman yanıp tükenmiyordu. Bu iki bilim adamı

güçlerini birleştirmeye karar vererek Edison ve Swan Elektrikli Aydınlatma Şirketi’ni kurdular.

Menlo halkı tarafından Menlo Park’ın Büyücüsü olarak adlandırılmıştır.

MARİE CURİE (MADAM CURİE)

1867-1934

Uranyumla yaptığı deneyler sonucu radyoaktiviteyi keşfetti. Toryumun radyoaktif özelliğini

buldu ve radyum elementini ayrıştırdı. 1903 Nobel Fizik ödülü, 1911 Nobel Kimya ödülü

sahibi ve radyoloji biliminin kurucusudur. Çalışmalarıyla bir çığır açan Curie, Nobel Ödülü'nü

alan ilk kadın, bu ödülü iki kere alan ilk bilim insanı olmuştur.


Radyumdan çıkan ışınların kanserin bazı çeşitlerinde tümörü iyi ettiği ortaya çıkınca kanser

tedavisinde uygulanan tekniğe soy isminden ilham alınarak Curieterapi (Kemoterapi) adı

verilmiştir.

ALBERT EİNSTEİN

1879-1955

İzafiyet teorisiyle nükleer santrallerde kullanılan atom enerjisinin kapıların aralamıştır. Ancak

aynı zamanda atom bombasının ve hidrojen bombasının bulunmasına da neden olmuştur.

Birçok bilimsel teoriye sahiptir. Zamanın göreceliğini teorisini ortaya atmıştır.

STEPHEN HAWKİNG

1942- Halen yaşıyor

Stephen Hawking 1960'ların başında 21 yaşındayken tedavisi

olmayan Amyotrofik lateral skleroz (ALS) hastalığına

yakalandı. Motor nöronların zamanla yüzde seksenini

öldürerek sinir sistemini felç eden; ancak beynin zihinsel

faaliyetlerine dokunmayan bu hastalık, Hawking'i tekerlekli

sandalyede yaşamaya mahkûm etti. Ünlü bilim insanı, 1985

yılından bu yana sesini de yitirmiş olduğu için, koltuğuna

yerleştirilmiş, yazıları sese dönüştürebilen bilgisayarı

sayesinde insanlarla iletişim kurabiliyor. Şu anda Hawking,

bilimsel uğraşlarında ve günlük yaşantısında çevresinden ve

ailesinden büyük destek almaktadır. Konuşmak istediği anda,

elindeki elekronik aleti sıkarak, sandalyesine bağlı özel

bilgisayarının ekranına, dakikada ortalama 10 kelimeyi

sıralayabilmektedir. Bu sessiz konuşan dehanın, özel bilgisayarının hafızasında yaklaşık 2600

kelime bulunmaktadır. Böylece herhangi bir kelimeyi söylemek istediğinde ekrana

yazabilmektedir. Sağlıklı insanların konuşmalarında kullandığı kelime sayısı da 2500

civarındadır. Dolayısıyla Hawking, duygularını ifade etmede kelime sıkıntısı çekmemektedir.

Kuantum fiziği ve karadelikler üzerine teorileriyle ses getirdi.

210 IQ seviyesi ile dünyanın en zeki insanı kabul edilmektedir.

ASKERLER

SUN TZU

(M.Ö 544-M.Ö 496)

"En iyi strateji savaşmadan kazanmaktır"


BÜYÜK İSKENDER

(Alexander the Great)(M.Ö 356-323)

Kendin büyük ordularla girdiği bütün savaşları kazanmıştır ve bilinen dnyayı hakimiyeti altına

almak isteyen hükümdardır.

KARTACALI GENERAL HANNIBAL

(M.Ö 247-183)

Günümüzde savaş taktikleri askeri akademilerde okutulmaktadır. Aklındakileri savaş

esnasında uygulayarak askeri strateji geliştirmeyi başarmıştır.

HALİD BİN VELİD

(592-642)

Seyfullah (Allah’ın kılıcı) olarak da bilinen Halid bin Velid, yedinci yüzyıldaki

Müslüman fetihlerinin en ünlü iki Arap generalinden biridir.

SULTAN ALPARSLAN

(1029-1072)

Alparslan Malazgirt’te elde ettiği zaferle, Hıristiyanlığın doğudaki kalesi kabul edilen Bizans

İmparatorluğu’nun hâkimiyetini sınırladı. Hıristiyanlık âlemi buna karşılık vermek zorunda

kaldı

ve neticede Haçlı Seferleri başladı.

İktidarı sırasında İmam-ı Gazali, İmam-ül-Haremeyn Cüveyni, Ebu İshak Eş-Şirazi,İmam-ı

Serahsi, Abdülkerim

Kuşeyri gibi İslam alimleri yetişmiştir.

SULTAN SELÂHADDİN EYYUBİ

(1138-1193)

Batılar kendisini çoğunlukla, ‘Zeki Selâhaddin’ anlamına gelen ‘Saladin the Wise’ olarak

isimlendirmiştir.


Kudüs’ü elinde tutmak için savaştığı düşmanı Kral I. Richard ile savaş esnasında

hediyeleşmeleri, Doğu-Batı ilişkileri açısından ilginç bir noktadır. Selâhaddin, Richard’a at

hediye edip meyve göndermiş, Richard ise buna karşılık, avcılıktan hoşlandığını bildiği Sultana

iki adet şahin hediye etmiştir.

CENGİZ HAN (TİMUÇİN)

(1162-1227)

Savaş meydanlarındaki başarısında casusları ve habercileri sistematik şekilde

kullanmasının payı büyüktür.

Hayatı boyunca 20 milyon kişiyi öldürdüğü iddia edilir. Batılılara göre

‘Ortaçağ Hitleri’olarak kabul edilir.

FATİH SULTAN MEHMET

(1432 –1481)

İstanbul fatihidir. Başarılı bir asker ve yönetici olmasının yanında şairdir.

Venedik Krallığı tarafından planlanan 14 suikast girişiminden sağ kurtulmayı başardı.

Ölümünün ardından Papa, kutlama amacıyla üç gün boyunca gece gündüz durmaksızın kilise

çanlarını çaldırdı.

BARBAROS HAYREDDİN PAŞA

(1467-1546)

Korsanlıktan Kaptanıderyalığa yükselmiştir. Haçlılarla mücadelede etkili olmuştur.

Latincede ‘Kızıl sakal’ manasına gelen Barbarossa lakabı, ilk önce Barbaros’un abisi Oruç

Reis’e takılmıştır.

DELİ PETRO

1672-1725

Batıda Büyük Petro olarak bilinir.

Rus ordusunun belkemiği sayılan özel nişancı birliklerini (Streltsy) batılılaşma hareketi

esnasında işlevini yitirdiği için 1720’de tamamen ortadan kaldırmıştır.

Rusya'yı imparatorluk haline getirmiştir.


GEORGE WASHINGTON

(1732-1799)

Yerlilerle, Fransızlarla, İngilizler için ve İngilizlere karşı savaştı; Amerika’nın ilk başkanı

olmuştur.

Amerika'nın diğer ulusların sömürgeci tutumlarından kurtarmış ve Amerikayı bağımsız bir

devlet haline getirmiştir. Washington’da oturmayan tek Amerikan başkanıdır.

Hiçbir zaman hazır olmadıkça ordusunu cepheye sürmemiştir. Bu yüzden

İngiliz General Charles Cornwallis ‘ihtiyar tilki’ lakabını takmıştı

NAPOLYON BONAPARTE

(1769-1821)

Direkt düşmanı hedefleyen savaş stratejisi ile savaşlarında toprak ya da ganimetin ötesinde

düşmanı yok etmeyi hedeflemiştir.

Kendi ordusundan büyük orduları yenmiştir ve Avrupa'nın büyük kısmına yayılmıştır.

AMİRAL ISOROKU YAMAMOTO

(1884-1943)

Pearl Harbor'un fikir babasıdır.

‘First Air Fleet’ modeli donanma, (Merkezde bir uçak gemisi ve çevresinde onu koruyan savaş

gemileri) Yamamoto’nun tasarımıdır. Bu model, Amerikalılar tarafından halen

kullanılmaktadır.

ADOLF HİTLER

(1889-1945)

Almanya’nın ‘Yaşam sahası’ (Lebensraum) ve ‘Tek

Millet, Tek Devlet ve Tek Rehber’ (Ein

Volk, ein Reich, ein Führer) politikalarını hayata

geçirmek için dünyayı ateşe verdi.

Alman vatandaşlığından çıkarılmasına dönük siyasi

girişimler olsa da, Alman Anayasası, başka hiçbir

ülkenin vatandaşlığına sahip olmayan kişilerin

vatandaşlıktan çıkarılmasına izin vermediği için

vatandaşlıktan çıkartılamamıştır.


SON YÜZYILDA BİLİM VE TEKNOLOJİ

1900

Mendel yasalarının doğruluğu deneylerle kanıtlandı. 1822'de Avusturya'da doğan Gregor

Mendel 1856 yılında kalıtımla ilgili çalışmalarına başlamıştı. Bezelyelerle yaptığı deneyler

sonunda kalıtımın yasalarını ortaya atan Mendel, kalıtımbilimin (genetiğin) doğmasına olanak

sağlamıştır.

1900

İlk radyonun yapılışı. Elektromanyetik dalgaların varlığını 1864 yılında James Clerk Maxwell

ortaya koymuştu. Guglielmo Marconi'yse dalgaları ilkin 9 m, sonra da 275 m ve 3 km'lik

uzaklıklara iletmeyi başardı. 1901'de de Atlas Okyanusu'nun ötesine ilk mesajını ulaştırdı.

1900

Günümüzde Planck Sabiti olarak adlandırılan eylem kuantumunu, Alman fizikçi Max Planck

buldu. Işıma olgusunda enerjinin sürekli biçimde değil, enerji paketleri biçiminde kesikli

olarak ortaya çıktığı varsayımını yapan Planck, herbiri belirli bir enerji miktarını içeren

paketlere kuantum adını verdi ve bir kuantumun enerjisinin ışınımın frekansıyla orantılı

olduğunu öne sürdü. Bu teori fizikte bir devrim niteliği taşıyordu ve 20. yüzyıla damgasını

vuran kuantum mekaniğinin başlangıcı oldu.

1901

Emekli bir Alman subayı olan Ferdinand Zeppelin'in tasarladığı hava gemisi "Zeplin"lerden ilki

2 Temmuz'da Almanya'da Friedrichshafen yakınlarında bir göldeki yüzer hangardan

havalandığı Sivil havacılıkta ve yolcu taşımacılığında büyük başarılar elde edecek olan bu

araçlar, uçaklarla rekabete dayanamayıp gelecekte göklerden silinecekti.

1901

Karl Landsteiner, alyuvarlarda hücre zarının dış katmanına yapışan antijen adlı bir maddenin

türüne bağlı olarak insanda en az üç temel kan grubu olduğunu gösterdi; bu grupları A, B ve 0

olarak adlandırdı. Bir yıl sonra da A ve B artijenlerinin ikisini birden taşıyan AB grubu

bulundu.


1901

Karl Landsteiner, alyuvarlarda hücre zarının dış katmanına yapışan antijen adlı bir maddenin

türüne bağlı olarak insanda en az üç temel kan grubu olduğunu gösterdi; bu grupları A, B ve 0

olarak adlandırdı. Bir yıl sonra da A ve B artijenlerinin ikisini birden taşıyan AB grubu

bulundu.

1902

ABD'li genetik bilgini Walter Sutton, Columbia'da öğrenciliği sırasında kromozomların kalıtsal

bilgiyi taşıdıgını ve ayrı çiftler halinde bulunduğunu ilk kez ortaya koymuş. Sonraki yıllarda

yaptığı çalışmalarla kalıtımla ilgili kromozom kuramının temelini atmıştır

1903

Motorlu ilk uçuş yapıldı-Orville Wright'ın pilotluğunu yaptığı Flyer adındaki ilk uçak 17 Aralık

1903'te havalanıp yerden üç metre yükseldi, 12 saniye havada kalan uçak sonra sert bir

biçimde yere indi. Wilbur ve Orville Wright kardeşler aynı gün iki uçuş daha yaptılar. En uzun

uçuş 59 saniye sürdü 260 m’lik bir uzaklığı aştı.

1903

Bayliss ve Starling, sindirime yardımcı pankreas sıvısının salgılanmasında uyarıcı maddeyi

bularak ilk kez hormon kavramını ortaya attılar. Sekretin adını verdikleri bu madde gibi

salgılandığı organdan uzakta başka bir organı uyaran bu tür kimyasal maddeleri "uyarmak"

anlamındaki Yunanca hormon sözcüğünden türetilmiş hormon terimiyle adlandırmayı da

Bayliss ve Starling yaptı.

1903

Hollandalı fizyolog Willem Einthoven, kendi adıyla anılan ilk telli galvanometreyi tasarladı.

Galvanometre, kalp kasının kasılmasıyla ortaya çıkan değişiklikleri ölçüyor ve kağıt üzerine

kaydediyordu. Einthoven bu yönteme elektrokardiyografi adını verdi.

1904

Ivan Petroviç Pavlov, Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü'nü kazandı.


Hayvanlar üzerinde yaptığı deneylerle şartlı refleks kavramını geliştiren Pavlov, bu ödülü,

sindirim salgıları üzerindeki araştırmaları nedeniyle kazanmıştı.

1904

Ernest Rutherford, Radyoaktiflik adını verdiği kitabını yayımladı. İngiliz fizikçi kitabında, bu

konudaki çalışmalarının sonuçlarını anlatıyor ve radyoaktif etkinliğin dış koşullardan

etkilenmediğini, radyoaktif süreçlerde kimyasal tepkimelere oranla daha fazla miktarda ısı

açığa çıktığını ortaya koyuyordu. Ayrıca bu yapıtında radyoaktif dönüşüm sonucunda

kimyasal nitelikleri farklı yeni ürünlerin ortaya çıktığını ileri sürüyordu.

1905

IQ testi uygulandı. Alman psikolog Wilhelm Stern'in ortaya koyduğu IQ (Intelligence

Quotient) kavramı Lewis Terman tarafından Stanfort-Biret testinde kullanılmak üzere

uyarlandı. Zeka yaşının kronolojik yaşa bölümünün 100'le çarpılmasıyla sonuç elde edilir.

Ortalama IQ sayısı 100 olarak kabul edilmiştir. 1 30'un üzerindeki değerler üstün zekalı, 70'in

altındakilerse geri zekalı olarak nitelendirilir.

1905

Albert Einstein, özel görelilik kuramına ilişkin "Hareketli Cisimlerin Elektrodinamiği" adlı

makaleyi yayımladı. Bu makale fizikte devrim niteliği taşır.

1906

Lee de Forest, elektronları salan elektrot (katot) ile toplayan elektrot (anot) arasına ızgara adı

verilen kafes biçimli bir üçüncü elektrot yerleştirerek üç elektrotlu ilk elektronik lambayı

(triyot) gerçekleştirdi. Izgaraya uygulanan gerilimin değiştirilmesiyle katot ile anot arasındaki

elektron akımının azalıp çoğalması sağlanıyordu. Böylece de triyot lamba yükselteç olarak

kullanılabiliyordu. Telsiz iletişimi ve radyonun gelişmesinde triyot lambanın büyük katkısı

olmuştur.

1907

Bertrand Boltwood radyometrik tarihleme yöntemini buldu. 1905 yılında uranyumla

başlayan radyoaktif bozunumların son ürününün kurşun olduğunu gösteren bilim adamı,


1907'de içlerindeki kurşun-uranyum oranına bakarak bazı kayaçların yaşını ölçme yöntemini

geliştirdi. Bu yöntem sayesinde Dünya'nın yaşının tahmin edilmesinde önemli adımlar atıldı.

Bu yöntem ayrıca arkeolojide de kullanıldı.

1908

Jean Perrin sıvı içinde asılı halde bulunan çok küçük parçacıkların Brown hareketlerini

inceleyerek maddenin atomlardan oluştuğunu kanıtladı.

1908

Hans Geiger ilk radyasyon dedektörünü, bugün kullandığımız adıyla Geiger sayacını, yaptı.

Manchester Üniversitesi'nde Ernest Rutherford'un yardımcılığını yapan Geiger, yaptığı

deneylerle Rutherford'un çekirdeğin atomun merkezinde çok küçük bir yer kapladığını

anlamasına yardımcı olmuştu.

1908

Ford firması "T" modeli denen otomobili piyasaya sürdü. Bu model, bir at almaya parası

yeten herkesin alabileceği ucuzluktaydı. Böylece otomobiller yalnızca zenginlerin oyuncağı

olmaktan çıkıp günlük yaşamda kullanılmaya başladılar. Kısa bir süre sonra ilk üretim bandını

da devreye sokarak seri üretime geçen ilk firma yine Ford olacaktı.

1909

ABD'li bir kaşif olan Robert Edwin Peary kuzey kutbuna ulaşmayı başaran ilk insan oldu.

1909

Leo Hendrik Baekeland bakaliti buldu. Baekeland 1905'te doğal bir reçine olan gomalakın

yerini tutabilecek bir maddeyi sentez yoluyla üretebilmek için araştırmalara başladı.

Araştırmaları formaldehit ile fenolün yüksek sıcaklık ve basınç altında yoğunlaşma ürünü olan

ve ısıtıldığında yumuşamayan plastik maddelerin ilk örneği olarak çığır açan bakaliti

bulmasıyla sonuçlandı.


1911

Norveç'li kaşif Roald Amundsen, 14 Aralık 1911 günü kendisine eşlik eden 4 kişi ve 54

köpekle güney kutbuna ulaştı.

1911

Süperiletkenler keşfedildi. Hollandalı fizikçi Heike Kamerlingh Onnes, belirli şartlarda cıvanın

süperiletken olduğunu buldu. Sonradan iki düzineden fazla elementin ve binlerce metal

alaşımının da süperiletken olabileceği bulundu.

1911

Ernest Rutherford, atom modelini geliştirdi. Alfa parçacıklarının ince metal levhalardan

geçişini inceleyen Rutherfort, alfa parçacığı artı yüklü olduğundan levhadan geçişi sırasında

metal atomlarındaki artı yüklerin itici etkisiyle sapmaya uğrayacağını ama parçacığın kütlesi

çok büyük olduğu için sapmanın küçük olacağını düşünüyordu. Yapılan deneylerde alfa

parçacıklarının gerçekten de genel olarak küçük sapmalar gösterdiği fakat büyük açılarda

sapan parçaların da bulunduğu, hatta bazen bir parçacığın yönünü değiştirip geri döndüğü

gözlendi. Bu durum o günlerde geçerli olan atom modeline uymuyordu. Böylesine büyük

kütleli alfa parçacığını bu denli saptırabilmesi için atomdaki bütün artı yüklerin ve kütlenin

çok küçük bir hacimde yoğunlaşmış olması gerekiyordu.. Rutherford, bu fikirden yola çıkarak

geliştirdiği atom modelinde atomun, çok kuçük hacimli, yoğun ve artı yüklü bir çekirdek ile

bunun çevresinde dönen küçük kütleli ve eksi yüklerden oluştuğunu ortaya koydu.

1911

Polonyalı kimyager Casimir Funk, parlatılmamış pirinçte bulunan ve beriberiyi önleyen

maddenin bir tür amin olduğunu belirleyerek buna vitamin adının verilmesini önerdi. Bütün

vitaminlerin yapısının birbirine benzediği düşünüldüğünden bu terim kısaca bütün yardımcı

maddeler için kullanıldı.

1912

Kıtaların kayması kuram ortaya atıldı. Aslında bir meteorolog olan Alman bilim adamı Alfred

Wegner, başlangıçta tüm kıtaların Pangea adında tek bir kıta olduğu, sonradan parçalanıp

dağılarak zamanla günümüzdeki yerlerine ulaştığı görüşüne dayanan kıtaların kayması

kuramını ortaya attı.


1913

Niels Bohr atomun yapısını açıklığa kavuşturdu ve bunu anlattığı ünlü makalesini yayımladı.

Bohr'un atom modeli, özellikle hidrojen atomunun yapısını belirleyen modeli, önceki klasik

modellerden köklü biçimde farklıydı. Bu model, kuantum modelini hesaba katan ilk modeldi

ve tümüyle kuantum mekaniğine dayanan modellerin öncüsüydü.

1916

Einstein "Genel Görelilik Kuramı" olarak bilinen çalışmasını yayımladı. Bu çalışma bilim

dünyasını sarsan görüşler içeriyordu. Kuramın öngörülerinin deneysel kanıtlarıysa ancak

Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra, Mayıs 1919'da Gine Körfezi'ndeki Principe adasında ve

Brezilya Sobral'de gerçekleştirilen Güneş tutulması gözlemleri sonucu elde edildi.

1916

Kara deliklerin varlığına dair ilk varsayım ortaya atıldı. Alman gökbilimci Karl Schwarzschield,

yeterli kütleye sahip cisimlerden kaçış hızının ışık hızına yaklaşabileceğini, bu nedenle

doğrudan gözlemlenemeyeceklerini kanıtlamak amacıyla, genel denklemlerden yararlanarak

karadelik kuramının temellerini attı. Çekimlerinden ışık dahil hiçbir şeyin kaçamayacağı bu

cisimlere karadelik adının verilmesi yaklaşık 50 yıl sonra olacaktı.

1917

Sonar kullanılmaya başladı. Ses dalgaları yoluyla cisimlerin yerini saptayan bu aracın temel

ilkeleri Fransız fizikçi Paul Langevin tarafından oraya atılmıştı. Gemilerde ve denizaltılarda

genel kullanım alanı bulan sonar, deniz yolculuklarını daha güvenli kıldı.

1918

Tarımda benzin motorlu traktörler kullanılmaya başladı. Üretimin artmasıyla birlikte çiftçiler

yalnız kendi gereksinimlerini karşılamak için değil, piyasaya mal satmak için de çalışmaya

başladılar.


1920

ABD'de düzenli radyo yayınları başladı. Aynı yıl İngiltere'de de radyo yayınları başlamıştı.

1921

Soğutucular gündelik yaşamda. Üretilmeye başlayan elektrikli buzdolapları yiyeceklerin

saklanmasında yeni bir çığır açtı.

1921

Hermann Rorschach, kendi adıyla anılan ve yansıtma tekniğine dayanan psikolojik testler

uygulamaya başladı.

1921

Robot sözcüğü ilk kez kullanıldı. Çek oyun yazarı Karel Capek, Rossum's Universal Robots

(Rossum'un Evrensel Robotları) adını verdiği oyununda verilen emirleri düşünmeden yerine

getiren makineleşmiş insanlardan söz ediyordu. Robot sözcüğü Çek dilinde angarya iş

anlamına geliyordu.

1921

Kanadalı bilim adamları Frederick G. Banting ve Charles H. Best, pankreas özütünden insülin

elde ettiler. Bu buluş, şeker hastalığı tedavisinde çığır açtı.

1922

Tutankamon'un mezarı bulundu. Mumyanın bulunduğu odaya ilk kez İngiliz kazıbilimci

(arkeolog) Howard Carter girdi. Mısır'da 19. sülale döneminde "Amarna kralları" olarak

bilinen Ahenaton, Smenhkare, Tutankamon ve Ay'ın adları firavunlar listesinden silindiği için

mezarın yeri unutulmuştu. Bu sayede özgün haliyle, bozulmadan bulunan mezar, birçok

arkeolojik bulgu sağladı.


1923

Arthur Compton, X ışınlarının elektronlarla çarpışması durumunda dalgaboylarının değiştiğini

belirleyerek bunun nedenini açıkladı. Bu buluş, elektromanyetik dalgaların hem dalga hem

de parçacık niteliği taşıyan ikili yapısına ilişkin görüşü doğrulamıştır.

1923

İsviçreli psikolog Jean Piaget, çocukların derslerde yaptığı yanlışların gelişigüzel olmadığını,

belli yaş gruplarında özgün yanlışların yapıldığını ortaya koydu. Böylece çocuğun

yetişkinliğine değin bir dizi zihinsel gelişim evresinden geçtiği sonucuna ulaştı.

1924

Fransız fizikçi Louis de Broglie, ışığın hem dalga hem de parçacık davranışı gösterdiğini

kanıtlayan deneysel bulgulardan yola çıkarak, parçacıkların da parçacık özelliklerine ek olarak

dalga özelliklerine sahip olabileceği düşüncesini ileri sürdü.

1925

Alman fizikçi Werner Heisenberg, kuantum mekaniğinin matris biçimini geliştirdi. Heisenberg

tutulduğu saman nezlesi nedeniyle dinlemeye çekildiği Helgoland adasında, harmonik

olmayan salınıcıda kesikli enerji durumlarının açıklanmasıyla ilgili bir problemi çözerek

atomun kuantum mekaniğinin geliştirilmesine yönelik programlı araştırılmaların başlangıcını

oluşturdu.

1926

Rusbilim adamı Vlademir Vernadski, canlı süreçlerin atmosfere katkılarını inceledi ve

atmosferdeki azot, oksijen ve karbon dioksiksitin canlılarca üretildiğini belirledi. Biyosfer

kavramını ortaya atan da Vernadskidir.

1926

bilim adamı Robert Goddard ilk başarılı roket deneyini gerçekleştirdi. Massachussets'e bağlı

Auburn kenti yakınlarında bir çiftlikte gerçekleştirdiği deneyde, Goddard'm bir rampadan

ateşlediği sıvı yakıtlı roket 30 m yükseldi ve 2,5 saniye havada kalarak 60 metre yol aldı.


1927

George Paget Thomson, bir elektron demetinin kristal yapılı bir maddeden geçerken kırınıma

uğradığını belirledi. Böylece Louis de Broglie'nin, bir parçacığın, Planck sabitinin parçacık

momentumuna bölünmesiyle elde edilen dalga boyunda bir dalga davranışı göstereceği

yolundaki öngörüsünü doğruladı.

1927

Sesli sinema filmi yapıldı. 1895 yılında Lumiere kardeşlerin ilk filmi göstermelerinden beri

sessiz sinema gündemdeydi. 1927'den sonraysa sessiz filmler yerlerini yavaş yavaş sesli

filmlere bıraktılar.

1927

Büyük patlama kramı ortaya atıldı. Belçikalı gökbilimci Georges Lemaître'in ortaya attığı

kurama göre evren başlangıçtaki bir "süperatomun" genleşmesi sonucu oluşmuştur. Bu

kuram sonradan George Gamov tarafından geliştirildi.

1928

C vitamini keşfedildi. Özellikle uzun gemi yolculuklarında ortaya çıkan İskorbit hastalığının

tedavisinde C vitaminin etkili olduğu anlaşıldı.

1928

Alexander Fleming, penisilini buldu. Bu antibiyotik ilaçla tedavide yeni bir dönem başlattı.

1929

Ünlü gökbilimci Edwin Hubble, Evren'in genişlediği fikrini ortaya attı. Hubble'a göre Evren,

gökadaların birbirlerinden uzaklaşma hızları ile birbirlerine olan uzaklıkları arasındaki oran

sabit kalacak şekilde genişlemektedir.


1930

Plüton gezegeni keşfedildi. Astronom Clyde Tombaugh, Lowell gözlemevinde çalıştığı

sıralarda çektiği bir dizi fotoğrafta küçük gezegenlerden daha yavaş hareket eden bir

gökcismi saptadı. Bu gök cismi uzun süredir orada olduğundan kuşku duyulan Plüton

gezegeniydi.

1930

İngiliz fizikçi Paul Dirac, antimadde kavramını ortaya attı. Dirac, elektronların enerji düzeyleri

konusundaki çalışmaları sırasında elektronun karşıt parçacığının varlığını ileri sürdü. Bu

çalışma, elektrik yükü dışında her yönüyle elektronun özdeşi olan bir parçacığın

laboratuvarda üretilmesiyle sonuçlandı. Bu maddeye pozitron adı verildi.

1931

Alman bilim adamı Ernst Ruska ilk elektronik merceği geliştirdi. Bu mercek elektronları ışık

gibi odaklayan bir elektromıknatıstan oluşuyordu. Ruska, seri halde birkaç elektron merceği

kullanarak ilk elektron mikroskopunu 1933 yılında yaptı.

1931

Avusturyalı fizikçi Wolfgang Pauli, nötrinoların varlığı tezini ileri sürdü. Pauli, nötrinonun

varlığını, radyoaktif beta bozunumuna ilişkin varsayımla enerjinin ve momentumun

korunumu yasalarının uyum içinde olmasını sağlamak amacıyla öngörmüştü. Nötrino adı bu

parçacığa ünlü İtalyan fizikçi Enrico Fermi tarafından verildi.

1931

Karl Jansky, Güneş Sistemi'nin dışından gelen radyo dalgaları keşfetti. 1928 yılında New

Jersey'de bulunan Bell Laboratuvarlarında çalışmaya başlayan Jansky, burada telefon

haberleşmesini etkileyen çeşitli parazitlerin kaynağını araştırmakla görevlendirildi.

Yönlendirilebilir doğrusal bir anten kurarak biri dışındaki tüm girişim kaynaklarını belirledi.

Aylar süren çalışmalardan sonra 1931'de, bir türlü saptanamayan bu girişim kaynağının

yıldızlar olduğunu buldu. Birkaç ay sonra da bu kaynağın Yay takımyıldızı doğrultusunda

olduğunu keşfetti.


1932

James Chadwick atomun içinde elektrik yükü olmayan bir parçacık olduğunu keşfetti. Bu

parçacığa nötron adını verdi.

1932

ABD'li birfizikçi olan Edwin Herbert Land, fotoğafların banyo ve baskı işlerinin tek aşamada

yapılmasını sağlayan bir yöntem geliştirdi. Işığın kutuplanmasıyla ilgilenen Land,

mikroskopaltı boyutlardaki iyodokinin sülfat kristallerini belirli bir doğrultuda yönelmiş halde

dizmeyi ve bu dizileri ince plastik bir katman üzerine aktarmayı başardı. Bu çalışmaları

sonucunda geliştirdiği ve Polaroid 3 kağıdı olarak adlandırdığı kutuplayıcı kısa sürede yaygın

kullanım alanı buldu.

1933

A. N. Kolmogorov, olasılıklar hesabının aksiyomatik kuramının temellerini attı. Bu,

günümüzde de kullanılan olasılık kuramının başlangıcıdır.

1934

Frederick ve Irene Joliot-Curie, çeşitli elementleri polonyum atomundan salınan alfa

parçacıkları (artı yüklü helyum çekirdekleri) bombardımanına tutarak ilk yapay radyoaktifliği

elde ettiler.

1934

ABD'li kimyacı Wallace Carothers naylonu buldu. 1938'de ticari üretimine geçilen naylon,

bileşim yoluyla hazırlanan ilk sentetik polimer lifi olmuş ve yapay elyaf sanayisinin doğuşunu

hazırlamıştır.

1935

Japon fızikçi Hideki Yukawa, atom çekirdeğindeki parçacıkları bir arada tutan kuvvetin

taşıyıcısı olarak mezon adlı parçacığın varlığını öngördü ve bu parçacığın niteliklerini kuramsal

olarak belirledi.


1935

ABD'li deprembilimciler Charles Richter ve Beno Gutenberg, deprem ve öteki sismik olayların

büyüklüklerini belirlemek için bir öiçek hazırladı.

1935

Radarın bulunuşu. İngiliz bilim adamı Robert Alexander Watson-Watt, uçaklara radyo

dalgaları gönderip, yansıyan dalgayı alarak ve dalgaların gidiş dönüş süresini ölçerek uçağın

varlığını ve uzaklığını 110 km mesafeden belirleyebilen bir sistem geliştirdi. Bu, o güne değin

yapılmış ilk pratik radar sistemiydi.

1938

Fisyonun bulunuşu. Otto Hahn, Strassman'la birlikte uranyumun ürünlerinden birinin, daha

hafif olan radyoaktif baryum elementi olduğunu buldular ve bunun, uranyum atomunun

daha hafif iki atoma bölündüğünü kanıtladığını anladılar.

1939

Igor Sikorsky, 1939 yılının başında yapımına başladığı VS-300 adlı helikopterin yapımını eylül

ayında bitirdi ve ilk başarılı helikopter uçuşunu gerçekleştirdi.

1939

DDT (diklorodifeniltrikloroetan) ilk kez böcek ilacı olarak kullanıldı. İlk kez 1874 yılında

üretilen DDT'nin böcek öldürücü etkisi ilk kez İsviçreli kimyacı Paul Hermann Müller

tarafından keşfedilmiştir. Bu ilacın kullanımı ileriki yıllarda çevreye ve insanlara da zarar

verdiği gerekçesiyle yasaklanacaktır.

1940

ABD'de ilk renkli TV yayınları başladı.


1940

Millan ve Abelson, uranyumu nötron bombardımanına tutarak ilk yapay element olan

neptünyumu elde ettiler.

1940

Fransa'da dört genç rastlantısal olarak Lascaux Mağarası'nı keşfetti. Mağaranın önemi

binlerce yıl öncesinden kalma duvar resimleriyle dolu olmasıydı.

1940

Karl Landsteiner kandaki Rh faktörünü keşfetti. İlk kez tespit edildiği bir maymun türünün

(Rhesus) adını taşıyan bu faktör, anne ve dölütün kanında bir dizi tepkimeye yol açarak

düşük, ölü doğum ve yeni doğan bebekte öldürücü bir hastalığa neden oluyordu.

1941

Helene Taussig ve Alfred Blalock "mavi bebek sendromu" olarak bilinen bozuklukla doğan

bebekler için cerrahi tedavi yöntemi geliştirdiler. Bu bebeklerin cildi kanda yeterli oksijen

olmadıgı için mavi-mor bir renk alıyordu. İlk ameliyatı 1944 yılında uygulayan Blalock, bu

yöntemle birçok yaşam kurtardı.

1941

Albert Lipmann canlı hücrede enerji aktarımı kuramını açıkladı ve ATP(adenozintrifosfat)'nin

oynadığı temel rolü kanıtladı. Buna göre canlı sistemlerdeki biyokimyasal tepkimeler,

termodinamik yasaların dışında değildir; enerji yoktan var edilemez. Hücreler enerji

bakımından zengin moleküller taşıdığı için enerji tüketen tepkimeler oluşur. Bu moleküllerin

en bilineni de ATP'dir.

1942

3 Aralık'ta Enrico Fermi, Chicago Üniversitesi'nde atom pili adıyla tanınan uranyum- yakıtlı

grafitli ilk nükleer reaktörü yaptı.


1942

Wernher von Braun ilk başarılı roket deneyini yaptı. Von Braun'un çalışmaları Almanya'da

askeri amaçlı roketlerin yapımında kullanıldı. İleriki yıllarda ABD'de kurulan NASA da uzay

çalışmaları için gereksinim duyduğu roket teknolojisini Von Braun'un çalışmalarından elde

edecektir.

1943

Selman Waksman, verem hastalığının tedavisinde etkili ilk antibiyotik olan streptomisini

buldu. Waksman aynı zamanda antibiyotik terimini kullanan ilk kişiydi.

1942

ABD, atom bombası yapımına yönelik olarak gizli Manhattan projesini başlattı. Robert

Oppenheimer'ın başkanlıgında yürütülen proje 1945 yılında sonuçlandı. İlk atom bombası 16

Temmuz 1945'te Albuquerque'te bulunan bir hava üssünde denendi. Ani bir şok dalgası,

yoğun ışık yayılması ve sıcaklık dalgalarının ardından gelen mantar şeklinde bir duman bu

patlamanın sonuçlarındandı. Bombanın açığa çıkardığı enerji 15 bin ton TNT'ninkine eşitti. Bu

denemeden 1 ay sonra Japon kentleri Hiroşima ve Nagazaki'ye atom bombası atıldı.

1944

İsviçreli farmakolog Daniel Bovet, histamin etkisini engelleyerek vücudun alerji tepkilerini

yatıştırabilen antihistaminik ilaçların ilk örneği olan prilamini elde etti.

1945

İngiliz Arthur C. Clarke, yereksenli uyduların Dünya'da birbirinden uzakta yer alan noktalar

arasındaki iletişim için röle (aktarma) istasyonu olarak görev yapabileceklerini gösterdi.

1945

J. presper Eckert ve John W. Mauchly ilk otomatik elektronik sayısal bilgisayarı yaptılar. Ertesi

yıl John Ragazzini ve yardımcıları ABD Ulusal Savunma Araştırma Komitesi için ilk genel

amaçlı tümüyle elektronik prototipi geliştirdiler.


1946

ABD'li biyokimyacı Melvin Calvin, yeşil bitkilerin ışık enerjisini, karbondioksiti ve suyu

büyümeleri içit gerekli olan bileşiklere dönüştürdükleri fotosentez olayındaki kimyasal

tepkimeleri ortaya çıkardı.

1947

Frank Willard Libby, kazıbilimciler, insanbilimciler ve yerbilimciler için çok değerli olan

radyoaktif karbonla (karbon-14) tarihleme yöntemini geliştirdi.

1947

John Bardeen, W. Brittain ve W. Shockley transistörü buldular. Elektrik sinyallerinin

yükseltilmesini, denetlenmesini ya da üretilmesini sağlayan bu buluşlarından dolayı üç bilim

adamı 1956'da Nobel Fizik Ödülü'nü aldılar. Artık seri halde üretilebilen ve daha az yer

kaplayan elektronik aletler yapmak mümkündür.

1947

"Sesduvarı" aşıldı. ABD'li pilot Chuck Yeager, roketlerle takviye edilmiş Bell X-1 adlı uçağıyla

saatte 1190 kilometreyi aşmayı başardı. Bu uçuşun ardından birçok havacılık firması sesten

hızlı gidebilen uçaklar üretti. Sesten hızlı sivil uçakların ilkiyse uçuşlarına 1976 yılında

başlayan İngiliz-Fransız ortak yapımı Concorde oldu.

1948

Macar asıllı bilim adamı Dennis Gabor, holografi düşüncesini geliştirdi. Mercek

kullanmaksızın üç boyutlu bir görüntü oluşturma yöntemi olan holografi, uzun yıllar kuramsal

olarak kalacak, ancak lazerin icadından sonra gerçekleştirilecektir.

1948

Richard Feynman, kuantum mekaniği ve elektrodinamik kuramlar üzerine yaptığı

çalışmalarını tamamladı. Feynman bu çalışmasıyla eski kuantum elektrodinamik kuramının

kimi zaman anlamsız sonuçlara yol açan yanlarını da çözüme kavuşturmuş oldu.


Aynı alanda çalışan ABD'li julian Schwinger ve Japon Tomonaga Siniçiro'yla birlikte 1965

yılında Nobel Fizik Ödülü'nü paylaştı.

1952

ABD'li doktor Jonas Salk çocuk felci aşısını geliştirdi.

1952

İlk hidrojen bombası denemesi yapıldı. Büyük Okyanus'taki Biikini atolünde gerçekleştirilen

denemede atom bombasından çok daha fazla enerji açığa çıktı.

Füzyonbombası, termonükleer bomba ya da H bombası olarak da bilinen bilinen bu bombayı

Edward Teller geliştirdi.

1953

J. D. Watson ve F.H. C. Crick tarafından DNA'nın molekül yapısı tanımlandı. Bu modele göre

DNA, birbiri çevresindesarılan iki merdivene benzer ikili sarmal biçimindeydi. Bu ikilı sarmal,

birbiri çevresinde sarılan iki şeker-fosfat zincirinden ve bu zincirleri birbirine bağlayan baz

çiftlerinden oluşuyordu.

1954

George G. Devol, programlanabilir bir robotun patentini aldı. 1961 yılında bu patentlere

dayanarak Unimation firması Unimate adlı ilk sanayi robotunu hizmet soktu.

1955

Owen Chamberlain ve Emilio Segre karşıt protonu keşfetti. Varlığı kuramsal olarak bilinen

karşıt protonu üretmek amacıyla güçlü bir parçacık hızlandırıcısı olan bevatron kullanan

Chamberlain ve Segre, 1956'da karşıt nötronun varlığını da doğruladılar.


1956

Bilgisayarlar için bilimsel hesaplamaya yönelik ilk yüksek düzeyli dil olan FORTRAN (FORmula

TRANslator) geliştirildi. Bunu 1960 yılında geliştirilen Algol 60 (Algorithmic Language) izledi.

Algol 60 kesin olarak tanımlanmış ilk programlama diliydi. Aynı yıl, yönetim konusunda

uzmanlaşmış bir dil olan COBOL (COmmon Business Oriented Language) ve liste işleme dili

olan Lisp (List processor) de kullanılmaya başladı.

1957

Sputnik-1 uzayda. 4 Ekim 1957'de fırlatılan Sputnik-1, yörüngeye yerleştirilen ilk uydu olmuş

ve uzay çağını başlatmıştı. Dünya çevresinde bir tam dolanımını 96 dakikada tamamlayan

Sputnik-1, 1958 yılında atmosfere girerek yanmıştı.

1958

Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) kuruldu. Rusların 1957'de Sputnik uzay

aracını fırlatmasının ardından ABD kongresi tarafından 1915 yılında kurulmuş olan Ulusal

Havacılık Danışma Komitesi çerçevesinde oluşturuldu.

1959

Christopher Cockerell ilk hoverkraftı yaptı. Bir hava yastığı üzerinde yol almak üzere

tasarlanmış bu araçlann hem karada hem de denizde gidebilme gibi bir avantajları vardı. Ne

var ki, kullanımındaki bazı güçlüklerden dolayı hoverkraftlar kendilerinden bekleneni

veremediler.

1960

T. H. Maiman, yakuttan bir çubuk kullanarak ilk lazer aygıtını yaptı. Bu konuda daha önceden

de çalışmalar olmasına karşın bugün anladığımız anlamıyla yaplan ilk lazer Maiman'a aittir:

1961

ABD'li fizikçi Murray Gell-Man ve israilli fizikçi Yuval Ne'eman, parçacıkların

sınıflandırılmasına ilişkin ve sekizli sınıflama ya da SU(3) denen bir sınıflama şeması önerdiler.

Bu şema, kuvvetli etkileşime giren parçacıkların daha temel parçacıklardan oluştuğunu

öngörüyordu. 1964 yılında Gell-Mann, bu şemanin fiziksel temeli olarak kuark kavramını


ortaya attı. Fizikçi parçacıklara-bu adı verirken james-Joyce'un Finnegans Wake romanında

geçen uydurma bir isimden esinlenmişti.

1961

İnsanlı ilk uzay uçuşu 12 Nisan'da SSCB tarafından gerçekleştirildi. Kozmonot Yuri Gagarin,

Vostok-1 adlı uzay aracıyla Dünya'nın çevresini 108 dakikada dolaştı.

1964

Uluslararası uydularla telekomünikasyon örgütü Intelsat kuruldu. Bu tarihten sonra ilk

uydusunu fırlatan Intelsat böylece 240 komünikasyon devresi ve 1 televizyon kanalının

gereksinimini karşılayabiliyordu.

1965

Arno Penzias ve Robert Wilson, evrende 3 kelvinlik artık bir ısıl enerjiye karşılık gelen bir fon

ışıması (Cosmic Backround Radiation) keşfettiler. Günümüzde bunun evrenin milyarlarca yıl

önceki oluşumu sırasında gerçekleşen başlangıç patlamasından günümüze ulaşan bir artık

fon ışınımı olduğu görüşünde birleşilmektedir.

1967

İlk kalp nakli gerçekleştirildi. Güney Atrikalı cerrah Christiaan Barnard, tedavi olanağı

kalmamış ağır bir hastanın kalbini bir trafik kazasında ağır yaralanarak hastahaneye getirilen

ve ölmek üzere olan birinin kalbiyle değiştirdi.

1967

İngiliz gökbilimciler Antony Hewish ve Jocelyn Bell ilk pulsarı keşfettiler. Hewish ve Bell, bu

buluşlarının radyo dalgalarındaki hızlı ve ani oynamaları kaydetmek amacıyla özel olarak

tasarlanmış bir radyoteleskop yardımıyla gerçekleştirdiler.

1969

21 Temmuz'da ABD'li astronotlar Neil Armstrong ve Edwin Aldrin Ay'a ayak basan ilk insanlar

oldular.


1969

ABD Savunma Bakanlıgı ARPANET (Advanced Research Projects Agency) projesini başlattı.

1965 yılında MIT Lincoln Laboratuvarlarında ilk kez iki bilgisayar birbirine bağlanmış ve

karşılıklı veri alış verişinde bulunmuşlardı. ARPANET projesi kapsamındaysa dört

üniversitenin bilgisayarları, araştırma, eğitim ve hükümet uygulamalarını yürütmek için

birbirine bağlandı. Hükümet bu projeye başlarken olası bir düşman saldırısı ardından

iletişimin kesilmesi durumunda klasik iletişim yollarına alternatif olacağı düşüncesini

taşıyordu. Bu proje günümüzde kullanılan internetin başlangıcı niteliğindeydi.

1970

Kömür, petrol gibi fosil yakıtların kullanılmaya başlamasından sonra gösterilen ilginin azaldığı

rüzgar enerjisi yeniden gündeme geldi. Tüm dünyada fosil yakıt rezervlerinin sınırlı ve gittikçe

tükeniyor olması buna seçenek oluşturacak enerji kaynakları bulmayı gerektiriyordu. Binlerce

yıldır insanlığın mekanik amaçlarla kullandığı rüzgar enerjisi artık enerji üretmek için de

kullanılmaya başlıyordu.

1971

Amerikan sondası Mariner-9 Mars gezegeni çevresinde yörüngeye girdi ve yaklaşık bir yıl

boyunca gezegenin yüzey haritasını çıkardı.

1971

İlk uzay istasyonu olan Salyut-1 Ruslar tarafından Dünya yörüngesine oturtuldu. Bilimsel

gözlem ve araştırmalar yapacak olan Salyut uzay istasyonu, oldukça yakın bir yörüngeye

oturduğundan giderek Dünya'ya yaklaştı ve altı ay sonra atmosfere girdi.

1972

İlk Mikroişlemci (Intel 4004) yapıldı. Bu, üzerine 2300 transistör yerleştirilmiş 7 mm x 7 mm

boyutlarında, kare biçiminde silisyum bir plaktı. 4 bit değerinde kelime işleme gücü vardı.


1972

@

Elektronik posta (e-mail) geliştirildi.

1973

İlk mikrobilgisayar üretildi. Önceki bilgisayarlara göre daha küçük olduğu, tek bir kullanıcıya

hizmet verdiği için bu bilgisayarlara mikrobilgisayar adı verilmişti. Fransız R2E şirketi

tarafından piyasaya sürülen bu mikrobilgisayarın adı Micral'di.

1974

Amerikan sondası Mariner-10 Merkür gezegenine yaklaştı ve gezegenin yüzey haritasını

çıkarttı.

1975

Apple-1 bilgisayarlar piyasada. Apple Inc. firmasından Steve Woznaik ve Steve Jobs'un

tasarladığı

Apple-1, 1976'dan itibaren insanlar tarafından benimsenerek önemli bir ticari başarı sağladı.

1976

Uzay sondaları Voyager-1 ve Voyager-2 fırlatıldı. Güneş sisteminin dış bölümündeki

gezegenleri gözlemleyen ve bu gezegenler hakkında Dünya'ya bilgiler yolayan uzay araçları

Güneş Sistemi'nin hiç bilinmeyen yönlerini de ortaya çıkardı.

1978

İlk tüp bebek dünyaya geldi.


İngiltere'de yapay dölleme sonucu hamile kalan bir kadın doğum yaptı. Bu tarihten sonra

yapay dölleme yoluyla doğan tüm çocuklara tüp bebek denmeye başlandı.

1981

IBM PC (Personal Computer) kişisel bilgisayarlar piyasada. Mikrobilgisayarların gündelik

yaşama girmesi büyük ölçüde bu bilgisayarların ve Microsoft firmasının hazırladığı MS/Dos

işletim sistemi sayesinde olmuştur.

1981

ABD uzay mekiği programını başlattı. İlk uzay mekiği olan Columbia 12 Nisan 1981'de ilk

yolculuğuna çıktı. Columbia aslında ilk mekik değildi. Uzay yolu adlı bilimkurgu dizisine atfen

1977 yılında yapılan deneme mekiği, Enterprise olarak adlandırılmıştı; ama bu mekik uzaya

hiç çıkamadı.

1983

Bagışıklık yetersizliğine yol açan AIDS (Acquired Imnune Deficiency Syndrome) virüsü ilk

olarak 1983'te Paris Pasteur Enstitüsü'nde, 1984'te ABD'de belirlendi. 1986'da Batı Afrika'da

HIV 2 adı verilen benzer bir virus keşfedildi.

1984

Üst kuarkın varlığı deneysel olarak belirlendi. Üst kuark ön görülere uygun olarak +2/3

elektrik yüküne sahiptir. Bu kuarkın eşi olan alt kuarkın yüküyse -1/3'tür. ın kütlesinin 30 ile

50 milyuar elektronvolt (GeV) arasında olduğu tahmin edilmektedir. Böylece bu kuarkın en

büyük kütleye sahip olan kuark anlaşılmaktadır.

1984

Apple firması ilk Macintosh bilgisayarları piyasaya sürdü. Bu makineler, her şeyin grafik

olarak çözümlenmesinden dolayı bilişimle kolay uygulanabilirliğin bağrlaştırılabileceğini

kanıtladı. Kullanılan küçük ikonlar yardımıyla istediği işlemi yapabilen kullanıcılar, ekran

üzerindeki imleci, üzerinde küçük bir düğme bulunan "fare" yardımıyla ikonlara

ulaşabiliyorlardı. 1988 yılından itibaren IBM marka bilgisayarlar da benzer bir işletim sistemi

olan Windows ve Presentation Manager gibi programlarla donatıldı.


1985

Paul Crutzen, Mario Molina ve Sherwood Rowlan ozon tabakasında delik olduğunu ortaya

koydu. Güneşten gelen zararlı morötesi ışınları süzen ozon tabakası, deodorant yapımında ve

soğutma sistemlerinde de kullanılan kloroflorokarbon gazlarının atmosfere karışması

yüzünden en ince olduğu kuzey kutbu üzerinde delindi.

1987

Phjlips firması ilk kompakt diski (CD) tanıttı. Aslında 1979 yılından beri var olan diskler,

başlangıçta yalnızca müzik ve diğer sesler için tasarlanmıştı. Günümüzdeyse CD'ler bilgisayar

oyunları, filmler, müzik albümleri ya da bilgisayar programları gibi birçok değişik amaç için

kulanılmaktalar.

1989

Amerikan uzay sondası Galileo, uzay mekiği Atlantis tarafından Jüpiter'i incelemek üzere

uzaya gönderildi.

1989

Montreal Mc Gill Üniversitesi'nden Peter Deutsch, interneti indekslemek için ARCHI adında

bir arşiv yarattı. Bu arşiv net üzerindeki FTP sitelerini kapsıyordu. Bir süre sonra Tim Berners

internet üzerinde bilgiyi daha rahat dağıtma, kulanıcılara farklı yerlerde bulunan bir belgeden

diğerine geçmede büyük kolaylıklar sağlayan World Wide Web'i (WWW) geliştirdi.

1990

Hubble Uzay Teleskopu uzaya gönderildi. İngiliz gökbilimci Edwin Hubble'ın adını taşıyan bu

dev teleskop, NASA ve ESA'nın ortak projesi olarak yürütülmüştü. Teleskopun 15 milyar ışık

yılı öteyi gözlemleyebilmesi hesaplanmıştı.

1992

Büyük patlama kuramının kanıtları bulundu. Lawrence Berkeley Laboratuvarları ve California

Üniversitesi'nin ortak yürüttüğü bir projede, George Smoot başkanlığındaki bir grup


araştırmacı, COBE (Cosmic Backround Explorer) uydusunun evrendeki fon ışımasındaki ısı

dalgalanmalarının büyük patlamadan kaldığını keşfettiler.

1993

En yaşlı dinozor bulundu. Arjantin'de And Dağları eteğindeki Ischigualsto doğal parkında

bulunan bu dinozorun bir evoraptor olduğu açıklandı. 1 metre boyunda, 11 kilo ağırlığında

olduğu anlaşılan bu dinozorun yaklaşık 225 milyon önce yaşadığı açıklandı. Arka ayakları

üzerinde yürüyen evoraptorlar, etobur canlılardı.

1994

Jüpiter'e kuyrukluyıldız çarpışı gözlendi. 4.8 milyon kilometre uzunluğundaki kozmik dev

kuyrukluyıldızın adı, onu keşfeden gökbilimcilere atfen Shoemaker-Levy 9'du. 16 Temmuz'da

başlayan çarpışma günlerce sürmüş ve 21 Temmuz'da sona ermişti.

1994

Kara deliklerin varlığına ilişkin kanıtlar bulundu. Hubble uzay teleskopunun verilerine göre 52

milyon ışık yılı ötede bir kara delik gözlendi. Kardeliklerin varlığı Albert Einstein tarafından

genel görelik kuramı kapsamında öngörülmüştü. M87 adı verilen bu kara delik, Einstein'ın

öngörüsünün bir kanıtı niteliği taşıyor.

1995

Bilim adamları gezegen sistemine sahip güneş benzeri yıldızlar keşfetti. İki grup gökbilimci üç

ay arayla çevresinde gezegenler olan yıldızlar buldular. Aslında 1994 yılında Güneş sistemi

dışında da gezegenler bulunmuştu. Ne var ki bunlar ölü yıldızların, pulsarların çevresinde

dönüyorlardı. Dünya'dan 42 ışık yılı uzaklıkta bulunan yeni gezegenlerse güneşimiz benzeri

yıldızların çevresinde dönüyorlar.

1995

İki ayağı üzerinde yürüyebilen insansıların en eski örneği bulundu. Prof. Mealakey ve çalışma

arkadaşları Kenya'nın kuzeyinde yürüttükleri çalışmalarda Austrolopithecus anemensis adını

verdikleri bir insansı kalıntısı buldular. 4,2 ile 3,9 milyon yıl önce yaşamış olan bu insansı,

türün bilinenden 500000 yıl önce ayağa kalktığını gösteriyordu.


1996

Uzay Teleskopu milyarlarca yeni gökada keşfetti. Her gökadanın yaklaşık 50-100 milyar yıldız

içerdiğini söyleyen gökbilimciler bunların bilinen gökada biçimlerinden farklı olduğunu da

açığa çıkardılar. Bu bulgularda spiral ya da eliptik olmayan, daha önce görülmemiş şekillerde

yeni gökadalar da vardı.

1997

Güneş sisteminde Dünya dışında bir yaşam olasılığı, Jüpiter'in 16 uydusundan biri olan

Europa'da olabileceği bulundu. Galileo uzay sondasının gönderdiği ayrıntılı Europa yüzey

görüntülerinde gezegende buz tutmuş bir okyanus gözlemlendi. Bu da yaşam için gerekli olan

suyun varlığını gösteriyordu.

1997

Viking uzay sondalarından yıllar sonra Pathfinder, Mars'a inen ilk araç oldu. Dünya'dan 1996

yılında fırlatılan araç, yaklaşık 500 milyon kilomtre yol aldıktan sonra Mars'a "düşürüldü."

Pathfinder, Vikinglerin kaldığı yerden Mars hakkında bilgiler iletti dünyaya.

2010

Son yıllarda uzayda temiz enerji kaynakları ve uzayda su varlığının araştırılması gibi dünya

geleceğini ilgilendiren temel sorunlar üzerine araştırmalar yoğunlaşmıştır.


ATATÜRK KRONOLOJİSİ

1908 – 1918 II. Meşrutiyet Dönemi

1908 Reval Konferansı (Rusya-İngiltere) 1908 Bulgaristan Bağımsız oluyor 1908 Girit Yunanistan’a veriliyor 1908 Bosna Hersek Elden çıkıyor 1909 31 Mart Ayaklanması: II. Abdülhamit tahttan indi V.Mehmet Reşat tahta çıktı, rejime karşı ilk ayaklanma, harekât ordusu bastırdı. 1911 Trablusgarp Savaşı: M. Kemal Derne -Tobruk, 1911 M. Kemal Genel Kurmay Başkanı oldu 1912 I.Balkan Savaşı: 1913 Londra Antlaşması: Midye-Enez, Makedonya Yunanistan’a 1913 Arnavutluk Bağımsız 1913 Babıâli Baskını: İttihat ve Terakki Yönetime el koyuyor 1913 II. Balkan Savaşı: 1913 Bükreş Antlaşması: Bulgaristan ile balkan devletleri arasında 1913 İstanbul Antlaşması: Bulgaristan – Osmanlı, Meriç sınır 1913 Atina Antlaşması: Yunanistan – Osmanlı, Ege adaları Yunanistan’a 1914 I.Dünya Savaşı 4 Ağustos: Alman savaş gemilerine izin verilmesi(Yavuz-Midilli, Goben-Breslav) 22 Aralık: Sarıkamış Harekâtı(Kafkas Cephesi): Taarruz 1915 Tehcir Kanunu 1915 Çanakkale Zaferi 1916 M. Kemal Muş – Bitlisi Ruslardan geri aldı 1917 Bolşevik Devrimi 1917 ABD Savaşa Giriyor 1918 Mustafa Kemal Yıldırım orduları grup komutanı oluyor (Suriye cephesinde) 1918 Wilson İlkeleri: Savaş tazminatı yok, toprak yok 1918 Mondros Ateşkes Antlaşması: Rauf Bey 3 Kasım: İngilizlerin Musul’u işgali 13 Kasım: İstanbul un işgali 1919 Gelişmeleri 18 Ocak: Paris Barış Konferansı 30 Nisan: M. Kemal 9. Ordu Müfettişi oldu 15 Mayıs: İzmir’in İşgali 19 Mayıs: M. Kemal Samsuna çıkıyor 28 Mayıs: Havza Genelgesi: Miting ve Protesto 22 Haziran: Amasya Genelgesi: Gerekçe, Yöntem, program, Temsilciler kurulu temelleri 27 Haziran: Balıkesir Kongresi 8 Temmuz: M. Kemal askerlikten istifa ediyor(Erzurum sınırı içinde) 23 Temmuz: Erzurum Kongresi: Temsilciler kurulu, manda ret, azınlıklara ayrıcalık yok,mebusan meclisi toplanmalı, dış yardım alınabilir,Albayrak gazetesi çıkartılıyor. 6 Ağustos: Nazilli Kongresi: Celal Bayar 16 Ağustos: Alaşehir Kongresi: mandacı zihniyet 4 Eylül: Sivas Kongresi: Ali Galip olay, temsil heyeti tüm yurdu kapsıyor, manda kesinlikle reddediliyor, irade-i milliye, Ali Fuat batı komutanı.


20 Eylül: General Harbour M. Kemal ile görüşüyor 30 Eylül: Damat Ferit Paşa istifa ediyor 11 Ekim: Amiral Bristol Raporu: İzmir’de Yunanlar haksız 20 Ekim: Amasya Görüşmeleri: M. Kemal – Salih paşa 27 Aralık: Temsil Heyetinin Anakaraya gelmesi 1920 Gelişmeleri 12 Ocak: Son Osmanlı mebusan meclisinin toplanması: misak-ı milli, seçim kabul 28 Ocak: Misak-ı milli ilanı: 3 Mart: Salih paşa kabinesi kuruluyor 16 Mart: Anlaşma devletleri İstanbul’u işgal ediyor(fiili) 5 Nisan: Damat Ferit paşa kabinesi kuruluyor 23 Nisan: TBMM’nin Kuruluşu 24 Nisan: M. Kemal’in meclise önergesi 29 Nisan: Hıyanet-i Vataniye kanunu: İsyanlara karşı 10 Ağustos: Sevr Barış Antlaşması: Tevfik paşa 11 Eylül: Firariler Kanunu, İstiklal Mahkemeleri: İsyanlara karşı 14 Ekim: Gediz Taarruzu (Ali Fuat Paşa) 8 Kasım: Düzeli Ordu kuruluyor 9 Kasım: Batı cephesi ikiye ayrılıyor: Batı(İsmet bey),Güney (Refet bey) 3 Aralık: Gümrü Antlaşması (Kars-Iğdır-Sarıkamış Türkiye’de) 5 Aralık: Bilecik Görüşmeleri: M. Kemal – Salih Paşa 1921 Gelişmeleri 6-10 Ocak: I.İnönü Muharebesi: İsmet bey general 20 Ocak: Teşkilat-ı Esasiye kanunu(21 Anayasası): 23 Ocak: Londra Konferansı: Bekir Sami Bey 23 Şubat: Batum Antlaşması: Artvin-Ardahan-Batum Türkiye’ye verildi 1 Mart: Türk Afgan dostluk antlaşması: kültürel ve askeri 12 Mart: İstiklal Marşının Kabulü: Milli eğitim bakanı Hamdullah Suphi Tanrıöver okuyor, Beste Zeki Üngör, Kastamonu da Açıksöz gazetesinde yayımlandı 16 Mart: Moskova Antlaşması: Batum Gürcistan’a bırakıldı(ilk taviz) 23 Mart: II.İnönü Muharebesi:İngiltere Malta’da 40 türkü serbest , Fransa Zonguldak boşl.,”siz orada yalnız düşmanı değil….” 8 Nisan: Aslıhanlar – Dumlupınar taarruzu: henüz taarruz gücüne ulaşılamadı 5 Temmuz: İtalyanlar Anadolu’dan geri çekilmeye başladı 10 Temmuz: Eskişehir – Kütahya Muharebeleri 5 Ağustos: M. Kemal Başkomutan (3 ay) 7 Ağustos: Tekâlifi Milliye Emirleri(Meclisin onayı yok, M. Kemal’in özel yetkisi ile) 23 Ağustos: Sakarya Meydan Muharebesi: “hattı müdafaa yoktur…”,Ukrayna dostluk, İngiltere esir ant. 19 Eylül: M. Kemal’e gazi ve mareşal rütbesi 13 Ekim: Kars Antlaşması: (Ermenistan, Gürcistan, Azerbaycan, Nahcivan’a muafiyet, boğazlar açık) 20 Ekim: Ankara Antlaşması: Hatay ve İskenderun dışarıda, Caber kalesi Türkiye’de 1922 Gelişmeleri 26 Ağustos: Büyük Taarruz 11 Ekim: Mudanya Ateşkes Antlaşması: İstanbul-boğazlar-doğu Trakya savaşsız alındı: İsmet Paşa


1 Kasım: Saltanatın Kaldırılması: Osmanlı Devleti Resmen sona erdi, I.TBMM’nin tek inkılâbı. 1923 Gelişmeleri 17 Şubat: İzmir İktisat Kongresi 24 Temmuz: Lozan Konferansı: İsmet paşa 11 Ağustos: II. TBMM’nin Açılması 9 Eylül: Cumhuriyet Halk Fırkasını kurulması 13 Ekim: Ankara’nın Başkent yapılması 29 Ekim: Cumhuriyetin ilanı: Kabine sistemi 30 Ekim: İsmet İnönü Başbakan 1 Kasım: Fethi Okyar TBMM Başkanı 1924 Gelişmeleri 3 Mart: Halifeliğin Kaldırılması - Şeriyye ve Evkaf vekâletinin kaldırılması: yerine diyanet işleri, vakıflar açıldı - Erkan-ı Harbiye vekâletinin kaldırılması: Genelkurmay başkanlığı kuruldu – Osmanlı hanedanın yurt dışına çıkarılması – Tevhidi Tedrisat kanunu 20 Nisan: 24 anayasası: din İslam, başkent Ankara, dil Türkçe, seçme yaşı 18,seçilme yaşı 30,cumhurbaşkanı 4 yıllığına 19 Mayıs: Haliç(İstanbul) Konferansı: Musul sorunu için ikili görüşme, başarısız 7 Ağustos: Nasturi İsyanı(İngiltere Musul için destekliyor) 26 Ağustos: İş Bankası Açıldı 17 Kasım: Terakki Perver Cumhuriyet Fırkası Kuruldu: yerinden yönetim, tek dereceli seçim, liberalizm, başkanı Kazım Karabekir 19 Aralık: Ordunu Siyasetten ayrılması kanunu 1925 Gelişmeleri 13 Şubat: Şeyh Sait İsyanı: Diyarbakır da oldu, İngiltere Musul için destekliyor, seferberlik ilan edildi 17 Şubat: Aşar vergisi kaldırıldı 4 Mart: Takrir-i Sükûn: Şeyh Sait isyanını bastırmak için 5 Haziran: Terakki Perver Cumhuriyet fırkasının kapatılması 25 Kasım: Kılık Kıyafet İnkılâbı, Şapka kanunu 30 Kasım: Tekke-Zaviye-Türbelerin kapatılması 26 Aralık: Uluslararası Saat ve Takvim Kabulü - Locarno Antlaşması: İngiltere-Almanya-Fransa arasındaki saldırmazlık antlaşması - Sanayi ve Maadin Bankası açıldı 1926 Gelişmeleri 17 Şubat: Türk Medeni Kanununun kabulü: isviçre, patrikhanelerin yetkileri alındı, tek eş, nikâh, velayet, ceza=İtalya, ticaret =Almanya 22 Nisan: Türkiye İran Dostluk Antlaşması 2 Mart: Maarif Teşkilatı Kanunu: yabancı okullardaki ayrıcalık kalkıyor(Fransa),MEB izinsiz okul açılamaz, dış politikada ilk başarı 5 Haziran: Ankara Antlaşması: Musul, İngiliz mandası ırak’a bırakıldı, Türkiye para aldı(3. taviz) 16 Haziran: İzmir Suikastı: İstiklal mahkemelerinin son görevi,”Benim naciz vücudum elbet bir gün toprak olacaktır…”, ittihatçı zihniyete son 1 Temmuz: Kabotaj Kanunu


- Bozkurt Lotus Olayı: Fransız-Türk gemilerinin ege denizinde çarpışması, Kabotaj kanununun çıkmasını hızlandırdı 1927 Gelişmeleri 15 Ekim: M. Kemal Nutuk’u okuyor (1919-1927 yıllarını kapsar) 16 Ekim: Teşvik-i Sanayi Kanunu 1928 Gelişmeleri 10 Nisan: Anayasadan “Devletin dini islamdır” ibaresinin çıkarılması 24 Nisan: Uluslararası Rakamların Kabulü 1 Kasım: Türk Harflerinin Kabulü 24 Kasım: Millet Mekteplerinin Açılması: M. Kemal başöğretmen - Tarım Kredi Kooperatifleri kuruldu - Brian Kellog Paktı: ABD-Fransa öncülüğünde dünya barışına katkı sağlamak 1929 Gelişmeleri - Gümrük Tarife Kanunu Değişti: Yerli tüccarın korunması - Topraksız köylüye toprak dağıtılması hakkında kanun - Litvinov Protokolü: Sovyet Rusya dünya barışı - Adana – Mersin demiryolu sorunu (Fransa) 1930 Gelişmeleri 20 Şubat: Türk Parasını koruma kanunu 3 Nisan: Kadınlara Belediye Seçimlerine Katılma hakkı verilmesi 10 Haziran: Nüfus Mübadelesi(Etabli) Antlaşması: İstanbul Rumları, batı Trakya Türkleri yerleşik sayıldı, Yunanistan’la arası düzeldi 11 Haziran: Merkez Bankasının kurulması: Para politikası, Türk parasını korumak 12 Ağustos: Serbest Cumhuriyet Fırkası Kuruluyor(Fethi Okyar): milliyetçi, laik, tek derece, teşviki sanayi uygulanacak, yabancı sermaye girecek, kadınlara siyasi hak, liberalizm 18 Kasım: Serbest Cumhuriyet Fırkasının kendini fesh Etmesi 23 Aralık: Menemen Olayı: Nakşibendî tarikatı, rejime karşı, Derviş Mehmet, asteğmen Kubilay, divan-ı harpte yargılandılar - Hıfzıssıhha enstitüsü - Osmanlı Borçları sorunu: düşük faizli taksitle 1954 e kadar ödendi, Fransa ile problem yaşandı 1931 Gelişmeleri 26 Mart: Ölçüler kanunun kabulü 15 Nisan: Türk Tarih Kurumunun açılması 1932 Gelişmeleri 19 Şubat: Halk Evlerinin açılması 12 Temmuz: Türk Dil Kurumunun açılması 18 Temmuz: Milletler Cemiyetine Giriş: ispanya temsilcisinin önerisi,Almanya ve İtalya’nın yayılmacı politikalarına karşı, Cemal Hüsnü T. - Zirai Donatım Kurumu açıldı 1933 Gelişmeleri - Kadınlara Muhtar seçilme hakkı - I. Beş yıllık kalkınma planı - Yüksek Ziraat Enstitüsü kuruldu - Sümerbank’ın açılması (sanayiciye kredi) - Razgrad Olayı: Bulgaristan’da Türk-Müslüman mezarlarının tahrip edilmesi


- Wagon Litz Olayı: İstanbul’daki Fransız demiryolu şirketinde türk çalışanların işlerine türkçe konuştukları için son verilmesi - Bursa Olayı: Türkçe Ezan 1934 Gelişmeleri 9 Şubat: Balkan Antantı: (Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya, Romanya), Almanya ve İtalya’nın yayılmacı politikasına karşı, Arnavutluk İtalya etkisinde, Bulgaristan Yayılmacı politika izliyor(Dobluca-ege denizi) katılamadılar 21 Haziran: Soyadı Kanunu: (milliyetçilik-halkçılık-laiklik):Osmanlıdan kalma rütbe-nişanlar, ağa, bey, paşa, derviş,-ayrıcalığı önlemek-resmi işlemleri kolaylaştırmak) 5 Aralık: Kadınlara Milletvekili seçilme hakkı 1935 Gelişmeleri - Hafta Tatilinin Cumadan Pazara alınması - MTA kurulması -Etibank’ın Açılması(Maden için kredi) 1936 Gelişmeleri - Montrö Boğazlar Sözleşmesinin: Ticaret gemilerine açık, Savaş gemileri 15 gün önceden izin, Türkiye iki tarafta asker bulundurabilir, Boğazlar komisyonu kaldırıldı, Almanya-İtalyanın yayılmacı politikası, Tam egemenlik - Akdeniz Paktı: (İngiltere, Türkiye,Yugoslavya,Yunanistan) , İtalya’nın Akdeniz de oluşturduğu tehdit - Ankara dil ve tarih coğrafya fakültesi açıldı. 1937 Gelişmeleri - Atatürk İlkelerinin Anayasaya girmesi - Denizbank’ın açılması (deniz için kredi) - Sadabat Paktı: (Türkiye, Irak,İran,Afganistan) ,İtalya’nın Asya-Afrika da yayılmacı politikası,Suriye katılmadı(Hatay), Doğu sınırı güven altına alındı. Nyon sözleşmesi imzalanarak Akdeniz de korsanlara karşı Akdeniz ülkeleri önlem aldı. 1938 Gelişmeleri -10 Kasım: Atatürk’ün vefatı -11 Kasım: İsmet İnönü Cumhurbaşkanı. -Toprak Mahsulleri Ofisi açıldı. 1939 Gelişmeleri 29 Haziran: Hatay’ın Anavatana Katılması: İsveç-Sandler Raporu, En son belirlenen sınır. Misakı Milli büyük oranda gerçekleştirildi.,Atatürk’ten sonra 1940 Köy Enstitüleri: İsmet İnönü zamanında köylerde öğretmen yetiştirmek, köylünün bilgi ve becerilerini artırmak için kuruldu. Adnan Menderes döneminde kapatıldı. 1940 Milli Korunma Kanunu: Bazı fabrikaların devletleştirilmesi amaçlandı. Hükümete ekonomik hayatı düzenleyici çok geniş imkânlar sağlamaktaydı. Üretim, dağıtım ve tüketim ilişkileri devlet kontrolüne alındı. Devlet gerektiğinde üretimi aksatan işletmelere el koyabilecekti. Kanuna dayanarak Petrol Ofisi, Et ve Balık Kurumu gibi kurumlar oluşturuldu. 1943 Casablanca Konferansı: Roosevelt ve Churchill arasında yapılan görüşmedir. Görüşmeye göre mihver devletleri ile teslim dışında antlaşma yapılmayacak. Barış koşulları mihver halklarına açıklanmadan önce bu ülke liderleri yenilgiyi kabul edecek. Sicilya’ya çıkarma yapılarak Almanya üzerinde baskı yapılacak. Türkiye’nin savaşa katılması için hazırlık yapılacak. 1943 Adana Görüşmeleri: Churchill ile İsmet İnönü arasında yapılmış, İnönü Türkiye’yi savaştan uzak tutmuştur.


1943 Washington Konferansı: Kuzey Afrika cephesinin kapanması üzerine Churchill ve Roosevelt arasında yapılan görüşmedir. Görüşmeye göre İtalya işgal edilip savaş dışı bırakılacak, 1944’te Fransa’da yeni cephe açılacak, Türk hava alanlarından yararlanma için hazırlıklar yapılacak. Savaş sonrası barışın sorumluluğu ABD, SSCB, İngiltere ve Çin’e verilecek. Avrupa’da Tuna, Balkan, İskandinav federasyonlarını kapsayan bir konfederasyon oluşturulacak, Türkiye balkan federasyonuna dâhil edilecek. 1943 Qebec Konferansı: İtalya’da Mussolini’nin düşmesi üzerine ikinci cephe meselesini yeniden ele almak amacıyla Churchill, İngiliz Genelkurmayı ve Amerikan Genelkurmayı arasında yapılan görüşmedir. Görüşmede Churchill ikinci cephenin Fransa yerine Türkiye’de açılmasını savunmuş ama kabul ettirememiştir. 1943 Moskova Konferansı: Konferans 2. Dünya Savaşı’ndan sonra oluşacak düzen için yapılan ilk toplantıdır. Konferansa İngiltere, ABD, SSCB ve Çin katılmıştır. 1943 Tahran Konferansı: Roosevelt, Stalin ve Churchill arasında yapılmıştır. Türkiye’nin savaşa girmesi kararı alınmıştır. 1944 Kahire Görüşmeleri: Roosevelt, Churchill ve İnönü arasında yapılmıştır. İsmet İnönü Türkiye’nin savaşa hazır olmadığını belirtmiştir. 1945 Yalta Konferansı: ABD, İngiltere ve SSCB tarından yapılmıştır. Konferansta; Birleşmiş Milletler kurulacak, Almanya işgal bölgelerinden ayrılacak, boğazların statüsünün SSCB lehine değiştirilmesi kararları alınmıştır. 1945 San Francisco Konferansı: Birleşmiş Milletleri kurmak için Türkiye’nin de bulunduğu 51 devletin temsilcisinin katılımıyla toplanmıştır. 1945 Potsdam Konferansı: İngiltere, ABD ve Sovyet Rusya’nın yaptığı son büyük konferanstır. Barışın nasıl sağlanacağı görüşülmüştür. 1945 Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu: Toprak reformu. 1945 Birleşmiş Milletler Kuruldu: Dünya barışını ve güvenliğini sağlamak, uluslararası kültür, sosyal ve ekonomik işbirliği sağlamak için Türkiye’nin de kurucu üyeler arasında yer aldığı kuruluştur. 1947 Truman Doktrini: ABD başkanı Truman tarafından Sovyet tehdidine karşı komünizm tehlikesi altındaki devletlere mali ve askeri yardımı içeren doktrindir. Türkiye’ye 100 milyon dolar, Yunanistan’a 300 milyon dolar yardım yapılmıştır. 1947 Marshall Planı: Savaştan zarar görmüş Avrupa ülkeleri için ABD başkanı Marshall tarafından hazırlanan programdır. 12 Temmuz’da Türkiye, İngiltere, Fransa, Belçika, İtalya, Portekiz, İrlanda, Yunanistan, Hollanda, Lüksemburg, İsviçre, İzlanda, Avusturya, Norveç, Danimarka ve İsveç’in katılımıyla toplanan 16’lar Konferansı 22 Eylül’de ABD’ye sunulmak üzere Avrupa Ekonomik Kalkınma Programı hazırlamıştır. Bu program üzerine ABD 3 Nisan 1948’de Dış Yardım Kanunu çıkararak 16’lara 6 milyar dolarlık yardım yapmış, bu yardımlar daha sonra da devam etmiştir. Marshall’a karşılık Sovyet Rusya da kendi uydularına yardım için Molotov Planı çıkarmıştır. Türkiye Molotov’a üye değildir. 1949 NATO Kuruldu: Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı’na üye ülkeler askeri güçlerimi birleştirme amacı ile kurmuşlardır. 1950 Kore'ye Asker gönderildi 1952 Nato'ya Üye olduk 1955 Bağdat Paktı: Türkiye ve Irak arasında Orta Doğu’da Barış ve Savunma Teşkilatı adı ile kurulmuş, iki ülkenin birbirlerinin içişlerine karışmaması, anlaşmazlıkların barış yoluyla çözülmesi kararları alınmıştır. Daha sonra İran, Pakistan ve İngiltere de katılmıştır. ABD Arapların tepkisini çekmemek için resmen üye olmamış ama üyelere askeri, teknik ve mali alanda destek vermiştir.1959’da Irak Bağdat Paktı’ndan çekilmiş ve merkez Ankara’ya


taşınmıştır. 1959’da paktın adı Merkezi Antlaşma Örgütü yani CENTO adını almıştır. 1979’da pakt dağılmıştır. 1955 Varşova Paktı: SSCB’nin öncülüğünde Arnavutluk, Bulgaristan, Macaristan, Polonya, Romanya, Çekoslovakya ve Demokratik Almanya Cumhuriyeti’nin katılımıyla NATO’ya karşı kurulmuştur. 1991’de dağılmıştır. 1974 Kıbrıs Harekâtı: 1959’da NATO’nun araya girmesiyle bağımsız bir Kıbrıs Cumhuriyeti Devleti kurulması kararlaştırılmıştır. Yine 1959’da Londra’da Türkiye, İngiltere, Yunanistan ve Kıbrıs Rum ve Türk Kesimi temsilcileri arasında imzalanan antlaşmaya göre Kıbrıs Devleti İngiltere, Türkiye ve Yunanistan garantörlüğüne kurulacaktır. 15 Temmuz 1974’te EOKA’cıların(Kıbrıslıların Millî Mücadele Örgütü-Yunanistan’ın Kıbrıs’ta kurduğu bir silahlı örgüttür) yaptığı ihtilal, Türklere karşı etnik arındırma politikası isleyen Başpiskopos Makarious’un ve yönetiminin devrilmesine neden olmuştur. Türkiye 14 Ağustos 1974’te Kıbrıs’a askeri hareket düzenlemiş, 13 Kasım 1975’te Kıbrıs Türk Federe Devleti, 15 Kasım 1983’te de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti kurulmuştur.


ATATÜRK GÜNLÜĞÜ

● Atatürk’ün en sevdiği yazarlar Tevfik Fikret, Namık Kemal, Ziya Gökalp ● Atatürk 1902 yıılnda harp okulundan teğmen olarak mezun olmuştur. I. Dünya savaşında gösterdiği başarıdan dolayı 1916 yılında tüm general olmuştur. 1921 yılında TBMM tarafından Başkomutan olarak atanmış aynı yıl gazi ve mareşal unvanını almıştır. ● Atatürk’ün hayvanları “Foks” adını verdiği köpeği, “Sakarya” adında bir atı bunların dışında kuşları vardı. ● Atatürk Milletlerarası İlk Kadın Kongresinin 1935 yılında toplanmasına öncülük etmiştir. Bu durum Atatürk’ün aileye ve kadına verdiği değeri göstermektedir. ● Atatürk’ün ilk olarak katıldığı savaş Trablusgarp Savaşıdır (1911-1912. Son olarak katılduığı savaş 1922 yılındaki Türk Milleti’nin Kurtuluş Savaşı Büyük Taarruzdur. ● Atatürk Fransızca ve Almanca bilirdi. ● Atatürk’ün manevi çocuklarından Afet İnan ülkenin önemli tarih profesörlerinden olmuştur. Sabiha Gökçen ise ülkenin ilk kadın pilotudur. ● Atatürk’ün cenazesi önce Etnografya müzesine yerleştirildi. Anıtkabir’in tamamlanmasıyla birlikte 10 Kasım 1953 yılında Anıtkabir’e getirildi. ● Anıtkabir’in tasarımı Prof. Emin Onat ve Doç. Dr. Ahmet Orhan Arda adlı mimarlara aittir. Anıtkabir’de Atatürk dışında İsmet İnönü de yatmaktadır.

KURTULUŞ SAVAŞINI KONU ALAN KİTAPLAR

Vurun Kahpeye (Halide Edip Adıvar)

Ateşten Gömlek (Halide Edip Adıvar)

Yaban(Yakup Kadri Karaosmanoğlu)

Dikmen Yıldızı (Aka Gündüz)

Üç İstanbul(Mithat Cemal Kuntay)

Sahnenin Dışındakiler (Ahmet Hamdi Tanpınar)

Kalpaklılar (Samim Kocagöz)

Doludizgin (Samim Kocagöz)

Yorgun Savaşçı (Kemal Tahir)

Küçük Ağa (Tarık Buğra)

Küçük Ağa Ankara'da (Tarık Buğra)

Hükümet Meydanı(İlhan Tarus)

Esir Şehrin İnsanları (Kemal Tahir)

Var Olmak (İlhan Tarus) romanda henüz Kurtuluş Savaşı başlamamışken geçen olaylar anlatılmıştır.

Kurtlar Sofrası(Atilla İlhan) (başkahramanı Mahmut Ersoy'dur.)

Vatan Tutkusu (İlhan Tarus)

Sözde Kızlar(Peyami Safa)

Sodom ve Gomore (Yakup Kadri Karaosmanoğlu)

Ankara (Yakup Kadri Karaosmanoğlu)

Biz İnsanlar (Peyami Safa)

Kutsal İsyan (Hasan İzzettin Dinamo)

Halas (Mehmet Rauf)


ÇANAKKALE SAVAŞINI KONU ALAN KİTAPLAR

MAREŞAL FEVZI ÇAKMAK Külçe Süleyman Cumhuriyet Matbaası İstanbul 1953

GELIBOLU HAREKATI James Robert Rhodes Belge Yayınları . 1965

BIRINCI DÜNYA HARBINDE TÜRK SAVAŞLARI Boğuşlu Mahmut Kastaş Yayınevi İstanbul Haziran 1990

1915 ÇANAKKALE SAVAŞI Artuç İbrahim Kastaş Yayınevi İstanbul Ocak 1992

ÇANAKKALE SAVAŞLARI Günesen Fikret Kastaş Yayınevi İstanbul Mart 1986

ÇANAKKALE Pepeyi Halık Nihat Kültür Bakanlığı Ankara 1981

ÇANAKKALE SAVAŞI Mühlman Carl Timaş Yayınları İstanbul 1998

ÇANAKKALE MAHŞERI Niyazi Mehmed Ötüken Yayınları İstanbul Mayıs 1999

GELIBOLU YENILGININ DESTANI Steel Nigel ve Hart Çanakkale İle İlgili Yazılan kitaplar Peter Sabah Kitapları İstanbul 1997

ATATÜRK'ÜN HATIRA DEFTERI Tezer Şükrü Türk Tarih Kurumu Ankara 1995

NUTUK Atatürk Mustafa Kemal Atatürk Arş. Merk. Ankara 1997

ÇANAKKALE SAVAŞLARI / GALLIPOLI CAMPAIGN Çanakkale Seramik / Kalebodur . İstanbul Nisan 1995

TÜRKIYE'DE BEŞ YIL I Sanders Liman Von Cumhuriyet Gazetesi Armağanı. Aralık 2000

TÜRKIYE'DE BEŞ YIL II Sanders Liman Von Cumhuriyet Gazetesi Armağanı. Aralık 2000

ÇANAKKALE DENIZ SAVAŞI Thomaz E. Alb. A. Genelkurmay Ankara 1997

ATATÜRK HAYATI VE ESERI Doğumundan Samsun'a Çıkışına Kadar Bayur Yusuf Hikmet Ankara 1997

CEMAL PAŞA HATIRALAR Bahriye Nazırı ve 4. Ordu Kumandanı İttihat ve Terakki I. Dünya Savaşı Anıları Çağdaş Yayınları İstanbul Nisan 1977

TÜRKIYE II Bir Devletin Yeniden Doğuşu Toynbee Arnold J. Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İstanbul Ocak 2000

ANAFARTALAR HATIRALARI Atatürk Mustafa Kemal Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İstanbul Mart 1998

ANAFARTALAR KUMANDANI MUSTAFA KEMAL ILE MÜLAKAT Ünaydın Ruşen Eşref Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İstanbul Mart 1999

HATIRALAR (BIRINCI DÜNYA HARBI) İnönü İsmet Cumhuriyet Gazetesi Armağanı Aralık 1999

ATATÜRK'ÜN BANA ANLATTIKLARI Atay Falih Rıfkı Cumhuriyet Gazetesi Armağanı Ocak 1998

ÇANAKKALE MUHAREBESI Mühlman Dr. Carl Kastamonu Vilayeti Matbaası Kastamonu 1933

ÇANAKKALE GEÇILMEZ "GALLIPOLI" Moorehead Alan Milliyet Yayınları Mart 1972

MEGALI IDEA'NIN YALANCI CENNETI Leune Jean Kurtiş Matbaacılık İstanbul Kasım 1995

ARIBURNU MUHAREBELERI RAPORU / Mustafa Kemal Yayına Hazırlayan : Iğdemir Çanakkale İle İlgili Yazılan kitaplar Uluğ Türk Tarih Kurumu Yayınları Ankara 1990

DIRILIŞ- ÇANAKKALE 1915 Turgut Özakman Bilgi Yayınevi Mart 2008

GELIBOLU: DENIZDEN SALDIRI Victor Rudenno (Çevirmen Dilek Cenkçiler) ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayınları


ÖNEMLİ LİDERLER/KURUMLAR/ŞEHİRLER

UNESCO Dünya Miras Listesi’nde Yer Alan Varlıklarımız ● İstanbul’un Tarihî Alanları ● Safranbolu Şehri (Karabük) ● Hattuşaş (Boğazköy) - Hitit Başkenti (Çorum) ● Nemrut Dağı (Adıyaman - Kâhta) ● Xanthos - Letoon (Antalya - Muğla) ● Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası (Sivas) ● Truva Antik Kenti (Çanakkale) ● Pamukkale - Hierapolis (Denizli), ● Göreme Millî Parkı ve Kapadokya (Nevşehir) ● Selimiye Camisi ve Külliyesi (Edirne) ● Çatalhöyük Neolitik Kenti (Konya) TÜRKİYE’DEKİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİ Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Bursa, Balıkesir, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İzmir, İstanbul, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Manisa, Mersin, Malatya, Mardin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon, Van olmak üzere 30 tanedir. TÜRKİYE’DEKİ KURUM BAŞKANLARI * TBMM Başkanı: CEMİL ÇİÇEK * MİT Müsteşarı: HAKAN FİDAN * TİB Başkanı: AHMET CEMALETTİN ÇELİK (Yeni) * RTÜK Başkanı: DAVUT DURSUN * Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı HASAN ERBİL * Danıştay Başkanı: ZERRİN GÜNGÖR (yeni) * Sayıştay Başkanı: RECAİ AKYEL * Yargıtay Başkanı ALİ ALKAN * YÖK başkanı: GÖKHAN ÇETİNSAYA * Merkez Bankası Başkanı ERDEM BAŞÇI * BDDK Başkanı: MUKİM ÖZTEKİN * TMSF Başkanı: Ş.ERCAN GÜL * DDK Başkanı: CEMAL BOYALI * SPK Başkanı: VAHDETTİN ERTAŞ * Kızılay Başkanı: AHMET LÜTFİ AKAR * BIST (İKMB) Başkanı: İBRAHİM TURHAN * Anayasa Mahkemesi Başkanı HAŞİM KILIÇ * TÜSİAD Başkanı(yeni): MUHARREM YILMAZ * TOBB Başkanı: RIFAT HİSARCIKLIOĞLU * Genel Kurmay Başkanı: NECDET ÖZEL * YSK Başkanı: SADİ GÜVEN * Kamu İhale Kurumu Başkanı: MAHMUT GÜRSES * Rekabet Kurumu Başkanı: NURETTİN KALDIRIMCI * Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Başkanı: HASAN KÖKTAŞ


* Türkiye Barolar Birliği Başkanı: METİN FEYZİOĞLU * İller Bankası Genel Müdürü (İLBANK): TUNCAY KARAMAN TÜRKİYE’DE İLKLERİN ÖNCÜSÜ OLAN KADINLAR İlk kadın Savaş Pilotu, SABİHA GÖKÇEN İlk Kadın Muhtar: GÜL ESİN İlk kadın Belediye Başkanı: MÜFİDE İLHAN İlk kadın Kaymakam: ÖZLEM BOZKURT İlk kadın Vali: LALE AYTAMAN İlk kadın Öğretmen: REFET ANGIN İlk kadın Doktor: SAFİYE ALİ İlk kadın Tiyatro Oyucusu: AFİFE JALE İlk kadın Büyükelçi: FİLİZ DİNÇMEN İlk kadın Rektör: Prof.Dr. SAFFET RIZA ALPAR İlk kadın Başbakan: Prof.Dr. TANSU ÇİLLER DÜNYADAKİ ÖNEMLİ LİDERLER * KKTC’nin İlk Kadın Başbakanı: (2013 Haziran) SİBEL SİBER * ABD başkanı: BARACK OBAMA * ABD'nin yeni Dış işleri Bakanı JOHN KERRY'dir * IMF başkanı: CHRİSTİNE LAGARDE * Almanya Başbakanı MERKEL * Rusya’da yeniden devlet başkanı seçilen: PUTİN * Fransa’nın yeni Cumhurbaşkanı: FRANSUVA HOLLANDE * İran’ın Yeni Cumhurbaşkanı: HASAN RUHANİ * Dünya bankası başkanı Jim Yong Kim'dir * Avrupa merkez bankası başkanı MARİO DRAGHİ * ABD merkez Bankası (FED) Başkanı: JANET YELLEN (Yeni) * Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri BAN-Kİ MOON * AB’nin genişlemeden sorumlu bakanı: STEFAN FÜLE’dir. * NATO Genel Sekreteri Eski Norveç Başbakanı STOLTENBERG (yeni) CUMHURBAŞKANLARIMIZ

1. M. Kemal ATATÜRK Görev Süresi: 29 Ekim 1923 - 10 Kasım 1938

2. İsmet İNÖNÜ Görev Süresi: 11 Kasım 1938 - 22 Mayıs 1950

3. Celal BAYAR Görev Süresi: 22 Mayıs 1950 - 27 Mayıs 1960

4. Cemal GÜRSEL Görev Süresi: 27 Mayıs 1960 - 28 Mart 1966

5. Cevdet SUNAY Görev Süresi: 28 Mart 1966 - 28 Mart 1973

6. Fahri KORUTÜRK Görev Süresi: 6 Nisan 1973 - 6 Nisan 1980


7. Kenan EVREN Görev Süresi: 9 Kasım 1982 - 9 Kasım 1989

8. Turgut ÖZAL Görev Süresi: 9 Kasım 1989 - 17 Nisan 1993

9. Süleyman DEMİREL Görev Süresi: 16 Mayıs 1993 - 16 Mayıs 2000

10. Ahmet Necdet SEZER Görev Süresi: 16 Mayıs 2000 - 28 Ağustos 2007

11. Abdullah GÜL (Göreve Başlama tarihi 28 Ağustos 2007 – “Türkiye Cumhuriyeti’nin halen cumhurbaşkanı” 28 Ağustos 2014 yılında süresi doluyor.)

En uzun süre Cumhurbaşkanlığını 4 dönem ve 15 yıl 12 gün ile Mustafa Kemal Atatürk yapmıştır. Askeri kökenli olmayan ilk cumhurbaşkanımız Celal Bayar’dır.


GÜNCEL OLAYLAR

GÜNCEL OLAYLAR ve BİLGİLER ● İç ve dış borçlanmaya Hazine Müsteşarlığı karar verir. ● Nobel ödülü İsveç’te verilmektedir. Nobel barış ödülü Norveç’te verilir ● Türkiye Eurovision’a Semiha Yankı’nın “Seninle Bir Dakika” şarkısıyla ilk kez 1975 yılında katılmıştır. Sertap Erener’in “Every That I Can” şarkısıyla 2004 yılında tarihinde sadece bir kez birinci olmuştur. ● Lüküshayat 1933 yılında Ekrem Reşit Rey tarafından yazılmış ve Cemal Reşit Rey tarafından bestelenmiştir. İstanbul Büyükşehir tiyatrosunda 1985 yılından beri aralıksız olarak oynanmaktadır. ● Ziraat Bankası 1863 yılında Sırbistan’ın Pirot kasabasında kasabasında Ahmet Şefik Mithat Paşa tarafından memleket sandığı şeklinde kurulmuştur. ● IMF ile son stand by anlaşması (19. Standby) 2008 yılında tamamlandı. Son borç mayıs 2013 yılında ödendi. ● Dünya Petrol rezervleri

1. Venezuela 2. Suudi Arabistan 3. Kanada 4. İran

● Dünya doğal gaz rezervleri 1. Rusya 2. İran 3. Katar

● Mustafa Kemal Atatürk'le ilgili en kapsamlı biyografilerden biri olarak kabul edilen “Atatürk – Modern Türkiye’nin Kurucusu” adlı kitabın yazarı BBC Türkçe servisi ve Güney Avrupa servislerinin de başkanlıklarını yapan İngiliz Andrew Mango 88 yaşında hayata gözlerini yumdu. ● IMF raporuna göre Türkiye 2013 yılı en büyük 17. Büyük ekonomidir. ● İhracatımızda İlk 5 Ülke

1. Almanya 2. Irak 3. İngiltere 4. İtalya 5. Fransa

İhracatımızda motorlu taşırların yedek parçaları ilk sırada yer almaktadır. ●İthalatımızda İlk 5 Ülke

1. Rusya 2. Çin 3. Almanya 4. ABD 5. İtalya

●2014 yılı UNESCO iyi dilek elçisi Tuba Büyüküstün. ● Emma Watson, Birleşmiş Milletler Kadın biriminin iyi niyet elçisi seçildi. ● Nato Genel sekreteri Anders Fogh Rasmussen yerine 1 Ekim 2014 tarihinden itibaren Norveç’in eski Başbakanı Jens Stoltenberg geçecek. ● Dünya ile ay arasındaki uzaklık 384,403 km’dir.


● Güneş sistemine en uzak gezegen (cüce gezegen) Eris. 1 tur 560 yıl. ● En uzak gezegen Neptün’dür. ● Plüton gezegen sınıfından çıkartılarak cüce gezegen olarak tanımlanmıştır. ● En küçük cüce gezegen Ceres’tir. ● Türkiye en fazla cari açığı Çin’e vermektedir. ● Türkiye’nin 2014 yılı büyüme tahmini 3,5’tir ● Osmanlı devletinin ilk merkezi Karacaşehir’dir. ● YTL 2010 yılında dolaşımdan çıkartıldı. (2005 yılında dolaşıma girmişti.) ● Dünyanın en büyük gökdeleni Burj Halife’dir. 2010 yılında tamamlandı. ● Greenwich gözlem evi İngiltere’nin Lodra şehrindedir. ●Dünya Bankası “Küresel Beklentiler Raporu” bilgileri yayımlandı. Türkiye’nin büyüme beklentisi 4,5 (2014), 4,7 (2015) ● Amerika Merkez Bankası (FED) Başkanı, Janet Yellen oldu. Janet Yellen FED’in ilk kadın başkanıdır. ● Cenevre II. Konferansı, Suriye’deki iç savaşa çözüm bulmak amacıyla İsviçre’nin Montrö kasabasında düzenlendi. ● Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande tarafından, Candan Erçetin’e “Kültür ve Sanat Nişanı” verildi. ● Tayland’da başkent ve çevresindeki şiddet olayları nedeniyle Ocak 2014’te 60 günlük olağanüstü hâl ilan edildi. ● Suriye için başlatılan 53 ülkeden 250 sivil toplum örgütünün organize ettiği yardım kampanyasını adı “Sana İhtiyacım Var”dır. ● Avrupa’nın tek deniz doldurularak yapılan havaalanı Ordu Giresun Ortak Havalaanı’dır ● Ay’ın yüzeyine iniş yapan üçüncü ülke Çin oldu. ●İslam İş Birliği Teşkilatı Genel Sekreterlik görevini Ekmeleddin İhsanoğlu’ndan, İyad Amen Madani Ocak 2014’de devraldı. ● Davos zirvesi 44. kez toplandı. Dünya Ekonomik Forumunun gerçekleştirdiği zirvede; dünyada iktidarın, toplumun ve iş dünyasının yeniden inşa edilmesi etkileri görüşüldü. ● 1 Ocak 2014 itibarıyla Avrupa Birliği dönem başkanı Yunanistan’dır. Temmuz 2014’te İtalya görevi devralacaktır. ● Avrupa Konseyi tarafından insani açıdan önemli bir eylem veya proje gerçekleştirmiş şahıs veya kuruluşlara verilecek olan Raoul Wallenberg Ödülü’nün ilkine Romen kökenli Türk yönetmen Elmas Arus layık görüldü. ● 2014 Avrupa Kültür Başkentleri ikilisi UMEA - RİGA’dır. ABD’nin Kaliforniya ve Nevada eyaletleri sınırında, Prim bölgesinde, dünyanın en büyük güneş enerji santrali devreye girdi. IVANBAH - ABD ● 2014 Soçi Kış Olimpiyatları’nın resmî maskotları kutup ayısı, leopar ve tavşan olmak üzere üç tane belirlendi. ● Akdeniz kıyılarının korunmasına yönelik Barselona sözleşmesinin 18. Taraf toplantısı Türkiye’de yaspıldı. ● Mısır’ın Laksor kentinden düzenlenen Uluslararası Tekvando Şampiyonası’na katılan Türk sporcu Seyit Akbalık müsabaka sırasında fenalaşarak yaşamını yitirdi. ● İstanbul Metrosu’nun önemli bölümlerinden biri olan Haliç Metro Geçiş Köprüsü 15 Şubat’ta açıldı. ● İstanbul - Tiyatro Birliği tarafından 27 Mart Dünya Tiyatro Günü 1961’den beri kutlanmaktadır. ● 1948 Filistin İslami Hareketi tarafından, Mescid-i Aksa Çocuk Festivali


Kudüs’te çeşitli etkinlikle ile kutlandı. ● Filipinlerde 40 yıldır devam eden iç savaş, yapılan anlaşmalar ile son buldu. ● 25. Arap Birliği Zirvesi’ne, ülkesinde yaşanan iç savaştan dolayı Suriye katılmadı. Zirve Kuveyt’te yapıldı. ● Amerika’da Boston Türk Film Festivali’nde Reis Çelik’e Türk sinemasında mükemmellik ödülü verildi. ● Kırım’da yapılan (16.03.2014) referandum sonrası elde edilen sonuca göre halkın %93”ü Rusya ile birleşmeye evet oyu kullandı. ● Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poor’s global sermaye akışındaki değişimlere karşı en kırılgan 3 ülkeyi Türkiye, Ukrayna, Gana olarak belirledi. ● Türkiye’nin en uzun, dünyanın da beşinci uzun sulama tüneli olan Suruç Tüneli Şanlıurfa’da açıldı. ● 1982 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi, “Yüzyıllık Yalnızlık”, “Kolera Günlerinde Aşk” gibi eserleriyle tanınan Kolombiyalı ünlü yazar Gabriel Garcia Marquez nisan ayında hayata veda etti. KPSS 2014 Lisans ● 17 Nisan’da arkeologlar Çin’in kuzeybatısında Çin Seddi’nin yeni kalıntılarını buldu. ● 2014 yılında Belarus’a vize kalktı. ● 23 Nisan vesilesi ile Anıtkabir Komutanlığı tarafından hazırlanan “Atatürk ve Çocuk” adlı kitapta Atatürk’ün soy bağına yer verildi. ● 2014 Avrupa Güreş Şampiyonası Finlandiya’da yapılmıştır. Türkiye’den şampiyonaya katılan Taha Akgül Avrupa Şampiyonu oldu. ● Moody’s Türkiye’nin devlet tahvili kredi notunu durağandan negatife çevirdi. ● Türk Film Festivali’nin 6. sı 25 Nisan’da “Uzun Hikâye” filminin gösterimiyle başladı. ● Avrasya Askeri Statülü Kolluk Kuvvetleri Teşkilatının (TAKM) ilk dönem başkanlığını yürüten Türkiye, Mayıs 2014’te görevi Kırgızistan’a devretti. ● TAKM sembolü at, kuruluş yeri ise Bakü’dür. ● Emek ve dayanışma günü olan 1 Mayıs, resmî tatil olarak 2009 yılından beri kutlanmaktadır. ● Uçan Süpürge Uluslararası Kadın Filmleri Festivali 8 Mayıs’ta Ankara’da başladı. ● 50. Cumhurbaşkanlığı Bisiklet Turnuvası’nın son ayağı olan İstanbul etabının 1. si Mark Cavendish olmuştur. ● İngiliz tenisçi Elana Baltacha karaciğer kanseri nedeniyle vefat etti. ● Türkiye’nin, puanlama sistemini protesto ettiği için katılmadığı EUROVİSİON yarışması Danimarka’nın Kopenhag kentinde yapıldı. Yarışmayı Avusturya temsilcisi Conchita Wurst kazandı. ● 2014 Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Avusturya’da toplandı. ●Dünya Futbol Şampiyonası Brezilya’da yapıldı. Final Almanya ve Arjantin arasında yapıldı ve Almanya Dünya kupası şampiyonu oldu. ● Türk ve Japon mühendisleri ortaklaşa yaptığı Türksat 4A uydusu, Kazakistan’daki Baykonur Uzay Üssü’nden fırlatıldı. ● Dünya Bayanlar Basketbol Şampiyonası’na Türkiye ev sahipliği yapacaktır. ● Kış Olimpiyatları Rusya’nın Soçi kentinde düzenlendi. ● Avrupa Güreş Şampiyonası Finlandiya’da gerçekleşti. Taha Akgül şampiyon oldu. ● Avrupa Atletizm Şampiyonası İsviçre’nin Zürih şehrinde gerçekleşecek. ● Avrupa Halter Şampiyonası İsrail’in Tel Aviv şehrinde gerçekleşti. ● Dünya Ritmik Jimnastik Şampiyonası İzmir’de gerçekleşecek. ● 50. Cumhurbaşkanlığı Bisiklet Turu Alanya - İstanbul arasında gerçekleşti.


● 2014 Yaz Gençlik Oyunları Çin’in Nanjing kentinden gerçekleşecek. ● 2014 FİFA Dünya Kupası’nın resmî maç topunun adı Brezilyalı anlamına gelen Brazuca olarak belirlendi. ● Dünya Tekvando Şampiyonası Mısır’ın Luksor kentinde gerçekleştirildi. ● Cumhurbaşkanlığı seçimine ilişkin ilk halk oylaması 10 Ağustos 2014’te yapılacaktır. ● OPEC Petrol Bakanları toplantısı 11.6.2014’te Viyana’da toplanacak. ● Orhun Yazıtları’nın 4.sü Moğolistan’da bulundu ● Boğazici Üniversitesi öğretim üyesi Cem Yalçın Yıldırım, 2000 yıllık ikiz asal sayı probleminin çözümüne yaptığı katkılardan dolayı matematik dünyasının Nobeli olan Cole Ödülü’ne layık görüldü. ● Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi tarafından 2014 Avrupa Konseyi Müze Ödülü Bayburt’taki Baksı Müzesi’ne verildi. ● İskoçya 2014’te İngiltere’den bağımsızlık için referanduma gitmeye hazırlanıyor. İskoçya’nın 670 sayfalık planına göre Kraliçe ve para birimi kalacak, bayrak değişecek; referandumdan evet çıkarsa 300 yıllık birliktelik 2016’da son bulacak. ● 2023 Mars’a insanlı yolculuk projesinin mimarı Nobel Ödüllü fizikçi Prof. Dr. Gerardus’t Hooft’tur. ● İngiltere’nin İslami bono çıkarmasının ardından, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard and Poor’s 2014 islami finans raporu hazırladı. ● Türkiye AB’ye vize serbestliği yolunda önemli bir adım atarak Geri Kabul Antlaşması’nı imzaladı. Şartlara göre 3,5 yıl içinde vizeler kalkmazsa Türkiye anlaşmayı feshedebilecek. ● BM tarihinde ilk defa “İslam İşbirliği Teşkilatı” gündemiyle toplandı ● 13. İslam Zirvesi Türkiye’de yapılacak ● Rusya Kırım’ı ilhak ettiği için G-8’den atıldı zirve 1997 yılından bu yana G-8 olarak toplanıyordu. G-7 zirvesi İtalya’nın Roma kentinde toplandı. ● G-20 2014 zirvesi (20 Maliye Bakanı ve Merkez Bankası Başkanı Grubu) Avusturalya’da toplanacak ● G-20 2015 yılı toplantısı Türkiyede yapılacaktır. ● 2013 yılı Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat ödülleri Edebiyat dalında İskender Pala, müzik alanında Ahmet Kaya’ya verildi. ● Yassıada’nın adı Demokrasi ve Özgürlük Adası olarak değişti. ● Ajda Pekkan’a Fransa tarafından sanat ve edebiyat şövalyesi nişanı verildi. ● Rusya olimpiyat meşalesini uzaya fırlattı.(Soçi Olimpiyatları meşalesi) ● 2014 Kış olimpiyatlarında en çok madalyayı Rusya almıştır. ● 2011 yılında Japonya’da 8,9 büyüklüğündeki deprem tsunamiye neden oldu ve Fukujima nükleer santraline zarar verdi. ● Türkiye’nin en uzun tüneli Nefise Akçelik (Hapan) tünelidir.Ovit tüneli tamamlandığında Ovit tüneli en uzunu olacaktır. ● 2013 yılında Rusya’ya meteor çarpması sonucu 1000 kişi yaralandı. ● İskoçlar ve Katalanlar 2014 yılı içinde bağımsızlık için referandum yapacak milletlerdir. ● Kıbrıs Cumhurbaşkanı Derviş Eroğludur. ● Nuri Bilge Ceylan 67. Cannes Film Festivalinde (Altın Palmiye) “Kış Uykusu” filmiyle en iyi film ödülünü aldı. ● Demokratikleşme paketi kapsamında Siirtin Aydınlar ilçesinin adı Tillo oldu.


●Asya Pasifik Uzay İşbirliği Örgütünün sekreterliğine Tübitak’ta görevli Celal Ünver getirilmiştir. ● Türkiyenin ilk yerli tramvayı İpekböceği’dir. ● Paletsiz ip destekli dalışta dünya rekorunu Derya Can 71m. derinliğe dalarak kırdı. ● Dünya petrol kongresi 2017 yılında İstanbul’da yapılacaktır. ● Avrupa Ticaret ve Sanayi odaları birliği başkanı yardımcılığına Rifat Hisarcıklıoğlu getirilmiştir. BM Güvenlik Konseyi geçici üyeliğini reddeden Suudi Arabistan yerine Ürdün seçilmiştir. ● Vakıfbank kadın voleybol takımı Unilever Volie takımını yenerek dünya kulüpler arası voleybol şampiyonu oldu. ● Tarihin en korkun. Tayfunlarından olan “HAIYAN” tayfunu Filipinler ve Vietnam’da binlerce insanın ölümüne neden oldu. ● Norveç edebiyat ve ifade özgürlüğü akademisi Bjorson ödülünü Yaşar Kemal’e verdi. ● Dünya insani yardım zirvesi 2016 yılında İstanbul’da yapılacaktır. ● 2014 yılı FIBA dünya kadınlar şampiyonası Türkiye’de yapılacak ● 2014 yılı Türkiye’de İran yılı olarsak kutlanıyor. ● Türkiye’nin ilk yerli sismik arama gemisi Barbaros Hayrettijn Paşa’dır. ● 3.cü Nükleer zirvesi Hollanda’da yapılacaktır. ● 2014 yılı Avrupa kültür başkentleri Umea (İsveç) ve Riga ( Letonya) ● Orhan Pamuk Mary Lynn Kotz’un “En iyi müze ve sergi kataloğu” ve “en edebi sanat kitabı” ödülünü Şeylerin Katalogu ile almıştır., ● Japonya’dan uzaya gönderilen Kirobolo isimli robot dünyanın ilk astronot robotudur. ● Avrupa Konseyi 2014 müze ödülünü Bayburt Baksı Müzesi almıştır. ● Boğaziçi üniversitesinden Cem Yalçın Yıldırım 2000 yıllık ikiz asal sayı problemine yaptığı katkıdan dolayı Cole ödülüne layık görüldü. ● Sultan Abdülhamit’in hayal ettiği projesini kendi çizdiği Marmara su altı geçiti Marmaray açıldı. ●Develerden ya da keçilerden bulaşan dünyanın en tehlikeli virüslerinden olan Mers virüsü dünyayı tehdit etmektedir. Mers (Ortadoğu Solunum Sendromu) Corona virüsüdür ve Sars’tan 8 kat daha ölümcüldür. Belirtileri ağır solunum yolu enfeksiyonu, uzun süreli ateş ve öksürüktür. ● Hırvatistan Ab’ye 28. Ve son üye ülkedir. ● 2014 yılı Türk sinemasının 100. Yılıdır. ● Uzaydan dünyaya atlayan adam Feliz Baumgartner. ● Kanada plastik para sistemine geçmiştir. ● Nato’ya en son Kosova dahil olmuştur. ● Türkiye’nin ilk bilim merkezi Tübitak katkısıyla Konya’ya yapılıyor. ● Ortadoğu ve Balkanların en büyük tematik parkı Anadolu Harikalar diyarı Kayseri’ye yapılmaktadır. ● Filistin Unesco’nun 194. Üyesidir. ●Karabük üniversitesi Hicaz demir yollarına yaptığı katkıdan dolayı Sultan II: Abdülhamit’e onursal doktora diploması vermiştir. ● Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü 29. Balkanlar konseyi toplantısı Ermenistan:’da yapılmıştır. ● Golf turnuvası için Türkiye’de bulunan Tiger Woods Asya kıtasından Avrupa atış yaptı. ● Makedonya’nın Üsküp’e bağlı çayır belediyesi Türkçe’nin resmi dil olmasına karar verdi. ● 2007 yılında yapılan radara görünmeyen ilk mili savaş gemimiz Heybeliada’dır


● 5 Yılık kalkınma planlarının 10. 5 yıllık kalkınma planı 2014-2018 yılları arasında uygulanacak. ● 2020 yılı Olimpiyat ve Paralimpik oyunlarına Türkiye adaydı ancak turnuva Tokyo’da yapılacak. ● Ortadoğu’da yaşanan Arap baharı Yasemin devrimi olarak adlandırılıyor. ● 2014 yılı Oscar ödülünde en iyi film “12 years slave” ● BM raporuna göre en gelişmiş ülke Norveç en az gelişmiş ülke Kongo ● AB üyesi olmayan ve euro kullanmayan ülkeler ● İzlanda ● Norveç ● Ukrayna ● Lihtenştayn ● Grönland ● İskoçya ● 2014 Nisan ayı en fazla ihracat İsviçre en fazla ithalat Rusya. ● Askerlik yaşı 21 ‘e yükseltildi. ● UNESCO 2014 yılı Matrutçu Nasuh yılı. ●En son Belasrus’a vize kalktı ● G-20 2015 yılı Dönem Başkanı Türkiye 2014 Avustralya ● İzlanda halk oylamasıyla AB üyesi olmaktan vazgeçti. ● TMSF’nin bankalara yatırılan paraya verdiği devlet güvencesi miktarı 50.000 tl’den 100.000 tl’ye çıkartıldı. ●Fifi Mafih ve Mecalis-i seba Mevlana’nın eserleridir.


Ulaşım Projeleri Ovit Dağı Tüneli ● Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz arasındaki ulaşım sorununu çözecek olup, İran transit ticareti daha da önem kazanacaktır. Tünel, Rize - Erzurum arasındaki karayolun İkizdere - İspir bölgesinde bulunan Ovit Dağı Geçidi’nin kara yolu tüneli ile geçilmesini hedefl eyen bir ulaşım projesidir. Proje temeli 2012’de atıldı. Tünelin rakımı 2640 m’dir. Marmaray Projesi ● İstanbul’da Avrupa yakasındaki Halkalı ile Asya yakasında bulunan Gebze ilçelerini birbirine bağlar. Boğazın iki yakasındaki demiryolu hatları, boğazın altından geçecek olan bir demiryolu tünel bağlantısı ile birbirine bağlanmaktadır. Üçüncü Boğaz Köprüsü ● İstanbul boğazına yapılmasına karar verilen üçüncü köprüdür. Yapımı bittiğinden üzerine raylı sistem bulunan en uzun asma köprü olacaktır. İstanbul’a Üçüncü Havalimanı ● Karadeniz sahiline kurulacaktır. Havalimanı 150 milyon yolcu kapasiteli ve 6 ayrı piste sahip olacak şekilde düzenlenmiştir. KKTC’ye Türkiye’den Su Projesi ● Bu proje ile Alaköprü Barajı’ndan alınan su, 80 km uzunluğundaki deniz boru hattı ile deniz yüzeyinden 250 m derinlikte askıdaki bir boru sayesinde Girne yakınlarına yapılacak olan Geçitköy Barajı’na aktarılacaktır. İzmit Otoyolu (O33 Otoyolu) İstanbul ile İzmir'i birbirine bağlamayı amaçlamaktadır. Aynı zamanda geçtiği güzergâhta dikkate alındığında Bursa ve Balıkesir gibi illerde projenin içerisinde yer aldığından nüfus yoğunluğu yüksek iller ve Marmara Bölgesi ile Ege Bölgesi arası önemli bir bağlantı olacaktır. Gebze-Dilovası bölgesinden TEM Otoyolu'ndan ayrılarak İzmit Körfezi'ni asma köprüyle (İzmit Körfez Köprüsü) geçerek Orhangazi'ye ulaşıp oradan Bursa ve Balıkesir üzerinden İzmir'e ulaşması planlanmaktadır.


Kaynaklar: http://www.frmtr.com/performans-bilgileri/1304050-20-yuzyilda-bilim-ve-teknolojide-meydana-gelen-bazi-gelismeler-ve-onemli-olaylar.html http://www.elektrikport.com/teknik-kutuphane/anadolunun-buyuk-muhendisi-el-cezeri/4354#ad-image-0 http://tr.wikipedia.org/wiki/ http://tr.wikiqoute.org http://www.kpsskonu.com/genel-kultur/guncel/ulusal-kuruluslar/ http://ygslysdesorulursa.blogspot.com.tr/2012/02/kurtulus-savasn-konu-alan-romanlarmz.html http://aygunhoca.com/tarih/164-canakkale-savasi-dokumanlari/1430-canakkale-savasi-tum-kitaplar-listesi.html http://www.tccb.gov.tr/sayfa/cumhurbaskanlarimiz/

güncel bilgiler 2014 ücretsiz

Education