Güç nedir ?Güç nedir ?

Bir ünite zamanda yapılan iş’ e GÜÇ denir.Bir ünite zamanda yapılan iş’ e GÜÇ denir.

Power = Work / TimePower = Work / Time

P = W / t -> P = (F x d) / tP = W / t -> P = (F x d) / t Birimler Birimler WW

Güç = Nt.m / sn = WattGüç = Nt.m / sn = Watt

F x d F x d yazabilirizyazabiliriz

Enerji SistemleriEnerji Sistemleri

Enerji sistemleri

(AN)AEROBIK AEROBİK

Alaktik Laktik Asit Oksijen sistemi

Aerobik Glikoliz

Beta Oksidasyonu

Krebs çemberi

Anaerobik GlikolizATP - CP sistemi

Fosfojen Sistem

ATP sentezini sağlayan kimyasal ATP sentezini sağlayan kimyasal reaksiyonlar serisi 3 kategoride reaksiyonlar serisi 3 kategoride

incelenebilir:incelenebilir:

1. ATP-CP veya fosfojen sistemi1. ATP-CP veya fosfojen sistemi 2. Laktik asit veya anaerobik glikoliz sistemi2. Laktik asit veya anaerobik glikoliz sistemi 3. Oksijen sistemi3. Oksijen sistemi İlk iki sistem, [ATP-CP (fosfojen sistemi) ve İlk iki sistem, [ATP-CP (fosfojen sistemi) ve

laktik asit (anaerobik glikoliz) sistemi] laktik asit (anaerobik glikoliz) sistemi] anaerobik sistemlerdiranaerobik sistemlerdir..

Üçüncü sistem olan oksijen sistemi ise, adından Üçüncü sistem olan oksijen sistemi ise, adından da anlaşılacağı üzere, da anlaşılacağı üzere, aerobik sistemdiraerobik sistemdir..

EnergeticsE

ner

gy/

Po

wer

Ou

tpu

t

Time

ATP-CP

ANAEROBICGLYCOLYSIS

OXIDATIVE

10 s 30 s 60 s 3 min 15 min+

Predominant Energy Predominant Energy PathwaysPathways

ATP

ATP-CP

ATP-CP & AN GLYC

AER GLYC

AER/FFA

Immediate/short-termnon-oxidative systems

Aerobic-oxidativesystem

0s 12s 90s 15m Hours

Energetics

Konunun ÖzetiKonunun Özeti

1. ATP – CP sistemi 1. ATP – CP sistemi (Fosfojen Sistemi)(Fosfojen Sistemi)

Fosfojenler adı verilen ATP ve creatin fosfat Fosfojenler adı verilen ATP ve creatin fosfat (CP veya PC) kasların içinde bir miktar depo (CP veya PC) kasların içinde bir miktar depo edilmiş halde bulunurlar. edilmiş halde bulunurlar.

En fazla 15 saniye süren kısa süreli maksimal En fazla 15 saniye süren kısa süreli maksimal egzersizler, depo edilmiş olan bu fosfojenlerin egzersizler, depo edilmiş olan bu fosfojenlerin parçalanmaları ile açığa çıkan enerji tarafından parçalanmaları ile açığa çıkan enerji tarafından gerçekleştirilir.gerçekleştirilir.

Çünkü, yüksek şiddetteki aktiviteler sırasında, Çünkü, yüksek şiddetteki aktiviteler sırasında, ATP oldukça hızlı bir şekilde kullanılır ve ATP oldukça hızlı bir şekilde kullanılır ve organizmanın oksijen sistemi bu kadar hızlı bir organizmanın oksijen sistemi bu kadar hızlı bir tempoda ATP üretme becerisine sahip değildir.tempoda ATP üretme becerisine sahip değildir.

Bu depolardan elde edilen enerji, Bu depolardan elde edilen enerji, yaklaşık 10-15 saniye süren şiddetli yaklaşık 10-15 saniye süren şiddetli aktiviteler için yeterlidir.aktiviteler için yeterlidir.

Bu nedenle, bu sistemden elde Bu nedenle, bu sistemden elde edilebilecek enerji, başlangıçtaki ATP-edilebilecek enerji, başlangıçtaki ATP-CP depolarının miktarı ile sınırlıdır.CP depolarının miktarı ile sınırlıdır.

Örneğin, 200 m sürat koşusu sonunda, Örneğin, 200 m sürat koşusu sonunda, çalışan kaslardaki fosfojen depoları çalışan kaslardaki fosfojen depoları oldukça düşük düzeye iner. oldukça düşük düzeye iner.

ATP nedir ?ATP nedir ?

Adenozin Tri Fosfat olarak açılabilir.Adenozin Tri Fosfat olarak açılabilir.

ADENOZİN Pi Pi Pi

ENERJİ ENERJİENERJİ

Bu nedenle, ATP nin çok hızlı bir Bu nedenle, ATP nin çok hızlı bir şekilde üretilmesinin önemli olduğu şekilde üretilmesinin önemli olduğu acil enerji gereksinimi durumlarında, acil enerji gereksinimi durumlarında, kas içinde depolanmış olan enerjiden kas içinde depolanmış olan enerjiden zengin CP bileşimi, ATP nin zengin CP bileşimi, ATP nin sentezlenmesi için devreye girer.sentezlenmesi için devreye girer.

CP, aynı ATP gibi kas içerisinde bir CP, aynı ATP gibi kas içerisinde bir miktar depolanabilir ve parçalandığında miktar depolanabilir ve parçalandığında büyük miktarda enerji açığa çıkarır.büyük miktarda enerji açığa çıkarır.

Serbest kalan bu enerji de ATP nin…Serbest kalan bu enerji de ATP nin… ADP ve Pi moleküllerinden yeniden ADP ve Pi moleküllerinden yeniden

sentezlenmesi (resentez) için kullanılır sentezlenmesi (resentez) için kullanılır (Şekil 1-3).(Şekil 1-3).

* Her bir mol parçalanması * Her bir mol parçalanması sonucu 1 mol oluşur.sonucu 1 mol oluşur.

CP

CPATP

ve depolarıve depoları

Acil enerji kaynakları, enerji Acil enerji kaynakları, enerji yönünden zengin fosfojenleryönünden zengin fosfojenler

Düşük kapasite ama yüksek güç….Düşük kapasite ama yüksek güç…. ATP ………… 4-6 mmol/ltATP ………… 4-6 mmol/lt CP …………17-20 mmol/ltCP …………17-20 mmol/lt Erkeklerde 0,6 molErkeklerde 0,6 mol Bayanlarda 0,3 molBayanlarda 0,3 mol

CPATP

Hangi Branşlarda ön Hangi Branşlarda ön plandadır?plandadır?

Sürat koşusuSürat koşusu Atma Atma AtlamaAtlama Vurma vb.Vurma vb. Kısa süreli hareketlerin yapılabilmesi Kısa süreli hareketlerin yapılabilmesi

için enerji temel olarak fosfojen için enerji temel olarak fosfojen sisteminden sağlanır.sisteminden sağlanır.

2.Laktik Asit2.Laktik Asit( Anaerobik Glikoliz Sistemi )( Anaerobik Glikoliz Sistemi )

Karbonhidratların kaslarda kullanılabilir hali) glukoz Karbonhidratların kaslarda kullanılabilir hali) glukoz dur.dur.

Bu sistemde glukoz oksijen yokluğunda kısmen Bu sistemde glukoz oksijen yokluğunda kısmen parçalanarak pirüvik asit adı verilen bir ara maddeye parçalanarak pirüvik asit adı verilen bir ara maddeye dönüşür.dönüşür.

Kimyasal reaksiyonlarla oluşan bu parçalanma Kimyasal reaksiyonlarla oluşan bu parçalanma sırasında ATP üretilir.sırasında ATP üretilir.

Kaslarda bu sırada yeterli oksijen bulunmuyor ise, Kaslarda bu sırada yeterli oksijen bulunmuyor ise, oluşan pirüvik asit laktik asite dönüşür ve kaslarda oluşan pirüvik asit laktik asite dönüşür ve kaslarda laktik asit birikmeye başlar.laktik asit birikmeye başlar.

Bu nedenle, bu sisteme anaerobik glikoliz (glukozun Bu nedenle, bu sisteme anaerobik glikoliz (glukozun oksijen kullanılmadan parçalanması) veya laktik asit oksijen kullanılmadan parçalanması) veya laktik asit sistemi (sonuçta laktik asit oluştuğu için) adı verilir.sistemi (sonuçta laktik asit oluştuğu için) adı verilir.

Glukoz /Glikojen kavramlarıGlukoz /Glikojen kavramları

Karbonhidrat (KH) Besin maddesiKarbonhidrat (KH) Besin maddesi

Glukoz (CGlukoz (C66HH1212OO66) Kanda bulunan ve ) Kanda bulunan ve Kaslarda kulanılan Kaslarda kulanılan

halihali Glikojen Glikojen Kasta ve Kasta ve

karaciğer’de depo karaciğer’de depo edilmiş haliedilmiş hali

GlikolizGlikoliz: Glukoz veya glikojenin parçalanma : Glukoz veya glikojenin parçalanma olayıolayı

Anaerobik GlikolizAnaerobik Glikoliz

Pirüvik Asit LAKTİK ASİT

Kas ve karaciğerGlikojeni Kan Glukozu

Glikolitik Reaksiyonlar

Glukoz

3 mol ATP

Laktik Asit (LA) KavramıLaktik Asit (LA) Kavramı

O2 kullanılmadan enerji üretildiğinde yan O2 kullanılmadan enerji üretildiğinde yan ürün olarak LA oluşur.ürün olarak LA oluşur.

Dinlenme de kanda bulunan düzeyi Dinlenme de kanda bulunan düzeyi 1 mmol/lt dir.1 mmol/lt dir.

Yoğun egzersizde 16-20mmol/lt ye çıkar.Yoğun egzersizde 16-20mmol/lt ye çıkar. Asit-baz dengesi bozulur.Asit-baz dengesi bozulur. Fizyolojik fonksiyonlar etkilenir.Fizyolojik fonksiyonlar etkilenir. Yorgunluğa sebep olur. Yorgunluğa sebep olur.

Aerobik ve Anaerobik Glikoliz Aerobik ve Anaerobik Glikoliz KarşılaştırmasıKarşılaştırması

3. Aerobik Sistem 3. Aerobik Sistem ( Oksijen Sistemi )( Oksijen Sistemi )

Temel besin maddeleri olan, KH, Temel besin maddeleri olan, KH, yağlar ve proteinlerin oksijen ile yağlar ve proteinlerin oksijen ile tamamen yanarak (parçalanarak) tamamen yanarak (parçalanarak) C02 ve H20'ya dönüştükleri C02 ve H20'ya dönüştükleri sistemdir.sistemdir.

Daha fazla kimyasal reaksiyon Daha fazla kimyasal reaksiyon gerektirir ancak sonucunda çok daha gerektirir ancak sonucunda çok daha fazla enerji (ATP) elde edilir.fazla enerji (ATP) elde edilir.

Konunun ÖzetiKonunun Özeti