grup dinamikleri-yrd-doc-dr-e-kulac-30032012

GGRRUUPP DDİİNNAAMMİİKKLLEERRİİ

Dr. Esin Kulaç

SDÜTFEğiticiler İçin Probleme Dayalı Öğrenim Kursu

22-24 Aralık 2008

Sunum Planı Sunum Planı

• Motivasyon

• Beyin fırtınası

• Öğrenen grupları motive etme üzerine

kuramlar

• Öğrenen grupların özellikleri

• Öğrenen grupların dinamikleri

EKİP……….EKİP……….………….., ortak norm ve davranış ilkelerini paylaşan, aralarında çeşitli rol farklılaşmaları gerçekleştiren, ortak bir amaca sahip ve bu amaç doğrultusunda birbirleri ile iletişim içinde olan, karşılıklı olarak birbirlerini etkileyen iki veya daha fazla kişinin bir araya gelmesi ile oluşan sosyal bir olgudur.

Bir beyin fırtınası yapalım…Bir beyin fırtınası yapalım…

ŞU ANA KADAR PARÇASI OLDUĞUNUZ

EKİPLERİ DÜŞÜNÜN.

– ÖĞRENİM HAYATINIZDA

– ÇALIŞMA HAYATINIZDA

– SOSYAL YAŞAMDA …

MOTİVASYONUNUZU OLUMLU/OLUMSUZ

ETKİLEDİĞİNİ DÜŞÜNDÜĞÜNÜZ

KİŞİLER/OLANAKLAR İLE İLGİLİ FAKTÖRLER

NELERDİ ?

Bir beyin fırtınası daha yapalım…Bir beyin fırtınası daha yapalım…

MOTİVASYONUNUZU OLUMLU/OLUMSUZ

ETKİLEYEN FAKTÖRLERE VERDİĞİNİZ

TEPKİLER NELERDİ ?

MOTİVASYONUNMOTİVASYONUNTANIMITANIMI

Diğer bir insanınDiğer bir insanındavranışını etkilemedavranışını etkileme

veya değiştirme ve yeni bir veya değiştirme ve yeni bir davranışta bulunma sürecidir.davranışta bulunma sürecidir.

MotivasyonMotivasyon

İÇSELKendi ilgi ve merakımız veya

sadece yaşayacağımız deneyimden duyacağımız

mutluluk ile oluşan motivasyonÖr: Gün batımını seyretmek

DIŞSALDış etkenler veya çevresel faktörler nedeni ile oluşan

motivasyonÖr: ödül, ceza, sosyal

baskı

MOTİVASYON YAKLAŞIMLARIMOTİVASYON YAKLAŞIMLARI

İhtiyaç YaklaşımıAmaç Yaklaşımı

Beklenti Yaklaşımı

İHTİHTİİYAÇ YAKLAŞIMIYAÇ YAKLAŞIMI

• Motivasyon,biliMotivasyon,bilinnçli veya biliçli veya bilinnçsizce çsizce karşılanmamış bir ihtiyaçtan doğar,karşılanmamış bir ihtiyaçtan doğar,

• İhtiyaçlar Davranışın nedenidir,İhtiyaçlar Davranışın nedenidir,

• Hiçbir ihtiyaç tam anlamıyla Hiçbir ihtiyaç tam anlamıyla giderilemez,giderilemez,

• İhtiyaçlar sürekli değişmektedir.İhtiyaçlar sürekli değişmektedir.

İhtiyaçlar Teorisi (Maslow)İhtiyaçlar Teorisi (Maslow)

AMAÇ YAKLAŞIMIAMAÇ YAKLAŞIMI

• Motivasyon,çalışanların zor ve fakat Motivasyon,çalışanların zor ve fakat imkansız olmayan amaçları olduğunda ve imkansız olmayan amaçları olduğunda ve

performansları hakkında bilgi performansları hakkında bilgi alabilmeleri durumunda yüksektir.alabilmeleri durumunda yüksektir.

Amaç yaklaşımı Amaç yaklaşımı performans performans yönetimi yönetimi sistemine baz teşkil eder.sistemine baz teşkil eder.• Çalışanlar için zorlayıcı amaçlar Çalışanlar için zorlayıcı amaçlar

belirlenmesi,bu amaçların belirlenmesi,bu amaçların gerçekleştirimesi için gerçekleştirimesi için gereken gereken

imkanların sağlanmasıimkanların sağlanması,, motive edici motive edici unsurlardır.unsurlardır.

BEKLENTİ YAKLAŞIMIBEKLENTİ YAKLAŞIMI

• GösteriGösterilelecek çabanın bir cek çabanın bir sonuç sonuç yaratacağı ihtimaliyleyaratacağı ihtimaliyle kişinin kişinin

harekete geçmesidir.harekete geçmesidir.

• Arzulama derecesi belirli bir Arzulama derecesi belirli bir sonucu sonucu seçme sebebiniseçme sebebininn şiddetini şiddetini yansıtır.yansıtır.

Öğrenen Gruplar

Öğrenen Grupları Üretken Hale Getirmek Öğrenen Grupları Üretken Hale Getirmek vve e Motive Edebilmek Motive Edebilmek iiçin Stratejilerçin Stratejiler

• Öğrencilerinizin yeteneklerine inanın ve değiştirebileceğiniz faktörlerle ilgilenin

• Dışsal motivasyonu gereğinden fazla vurgulamayın

• Öğrenme durumları için pozitif ortamlar oluşturun

• Öğrencinin ilgisi ve içsel motivasyon değerlerine göre davranın

Öğrenen Grupları Üretken Hale Getirmek Öğrenen Grupları Üretken Hale Getirmek vve e Motive Edebilmek Motive Edebilmek iiçin Stratejilerçin Stratejiler

• Öğretim amaçları ile öğretim işlemlerinin güçlüğü konularına özen gösterin

• Grup dinamiği oluşturmaya çalışın

EKİP İLE ÖĞRENMEEKİP İLE ÖĞRENME

• Her grubun farklı bir tarzı ve kişiliği vardır

• Eğiticiler ve içerik aynı olsa da farklı deneyimler yaşanır

• Tanımlanmış ortak dinamik süreçler vardır

• Zamanında, gerekli yönlendirmeler için dinamiklerin gözlemlenmesi gereklidir

EĞİTİM GRUPLARININ EĞİTİM GRUPLARININ DİNAMİKLERİDİNAMİKLERİ

• İÇERİK DAVRANIŞLARI

• SÜREKLİLİK (SÜREÇ) DAVRANIŞLARI


• İÇERİK DAVRANIŞLARIGrubun yürütmekte olduğu görevi yapmasını sağlayan özgül davranışlardır– Yöntem önerme– Fikir verme– Yorumlama


• SÜREKLİLİK (SÜREÇ) DAVRANIŞLARIGrubun üzerinde çalıştığı görevi nasıl yaptığı, etkileşimler, duygular, grup atmosferi ile ilgili davranışlardır.

– Uyulması gereken temel kurallar– Gerginlik yaratılması/azaltılması– Bilgi paylaşımındaki tavırlar…

EĞİTİCİNİN İÇERİK ve SÜREKLİLİĞİ EĞİTİCİNİN İÇERİK ve SÜREKLİLİĞİ SAĞLAMADAKİ ROLÜSAĞLAMADAKİ ROLÜ

• Grubun ulaştığı noktanın başlangıçtaki hedeflerle karşılaştırılması

• İlerlemeyi engelleyen sorunların tanımlanması

• Görüş birliğinin olup olmadığının araştırılması• Gerginliği azaltmaya yönelik davranışlar

KATILIMKATILIM• Sözel katılım-gruba dahil olmanın göstergesi• Katılımdaki değişiklikler

ETKİLEMEETKİLEME

• Gruba katılımda bulunmak ve etkilemek farklıdır-az konuşan/çok konuşan

• Olumlu etkileme-çözüme yönelik• Olumsuz etkileme-zorlama

GRUPTAKİ DUYGULARGRUPTAKİ DUYGULAR• Eğitim süresince grup üyeleri farklı duygular

yaşarlar• Sözel ve sözel olmayan davranışlar ile

üyelerin hissettikleri anlaşılmaya çalışılmalıdır.

• Sözsüz anlatım, öğrenciler tarafından daha çok tercih edilmektedir.

• Eğiticinin çatışma yaşandığında kendi duygularını yargılamadan ifade etmesi örnek oluşturabilir.

GRUP ATMOSFERİGRUP ATMOSFERİ• Grup atmosferi gözlenmeli ve

gerektiğinde gözlemler paylaşılmalıdır.

• Her grup üyesinin yaşayabileceği temel çatışmalar;– Üyeler arasındaki rekabet × karşılıklı

destek gereksinimi– Bencillik × başka birine yardım etme

isteği– Kendine rahatlık sağlayan grup

benliğine bırakma isteği × bireysel özerkliğini kaybetme korkusu

DİSFONKSİYONEL DAVRANIŞLARDİSFONKSİYONEL DAVRANIŞLAR• Sürekliliği ve niteliği

– Düşmanca davranma– Saldırgan olma– Konuyu amacından saptırma– Sürekli sessiz kalma– Başka şeylerle ilgilenme– Sürekli geç kalma– Alt grup oluşturma

DİSFONKSİYONEL DAVRANIŞLARDİSFONKSİYONEL DAVRANIŞLAR• Sürekli sessiz kalma nedenleri neler olabilir?

– Direnç– Kızgınlık– Korku – Yetersizlik düşüncesi

Suçlanma, izolasyon duygusunun artmasına ve öğrencinin kaybedilmesine neden olur.

Sorunun grup dışında çözülmemesi önerilmektedir.GRUBA ZAMAN TANINMALIDIR

Eğitici disfonksiyonel davranış gösteren bireyin suçlanmasına izin vermeyecek bir tutum göstermesi

Başlangıç

EĞİTİM GRUPLARININ EVRELERİEĞİTİM GRUPLARININ EVRELERİ

Biraz endişe duyarlar

Benden ne bekleniyor? Uyum sağlayabilecek miyim?

Öğrenciler öğrenmeye isteklidir.

Eğiticiye bağımlıdırlar.

Kendilerine grupta bir yer edinmek isterler.

Tanışma, grup amaçları, öğrenme anlaşması

GRUP EĞİTİM İÇERİĞİNE YÖNLENDİRİLMELİ

Bıkkınlık, Hoşnutsuzluk


Eğiticiye bağımlı olmaktan rahatsızlık duyarlarDirenç gösterirler

•Öğrenilmesi gerekenler artmıştır.•Roller, nasıl çalışılacağı ve iletişim kurulacağını belirleme aşamasıdır.

Eğiticinin yönetici rolülün dozunu azaltması

Hoşnutsuzluğun azalması


•Bilgi ve becerileri arttıkça

kendilerine güvenleri artar•Roller ve soumluluklar

açıktır ve kabul edilmiştir

•Grup iletişimi ve işbirliği

güçlenmiştir.

•Amaç ve gerçekler ışığında

fikir ayrılıkları çözülür,

Gruba yapılacak müdahalelerin eğitim sürecini aydınlatıcı önerilerle sınırlı kalması

Yaratıcılık


•Öğrencilerin içerik ve

sürece hakim oldukları

evredir.

•Grubun enerjisi yüksektir.•Görev ve başarılar

konusunda olumlu hisler

taşınır

Eğitici edinilen bilgileri biyo-psiko-sosyal taraflarıyla özetlemeye yönlendirmeli

Grup Çalışmasını Kolaylaştıran Kişisel Grup Çalışmasını Kolaylaştıran Kişisel Özellikler …….Özellikler …….

- Yüksek duygusal enerji, - Hayata ve insanlara karşı olumlu bakış açısı (iyimserlik), -Yüksek iç motivasyon, -Öğrenmeye bağlılık, sorumluluk-Değişime istek duyma-Başkalarını hesaba katan bir anlayışa sahip olmaktır.

SİNERJİKSİNERJİK ASİNERJİKASİNERJİK

Söze, “anlıyorum,” diye başlar Söze, “Ama,” diye başlar.

Çözüme ve sonuca yönelir.

Nasıl yararlı olacağını bulmaya çalışır.

Fikrin olumlu tarafını bulup geliştirmeye çalışır.

Anlamak için dinler.

Başkalarına, kendilerini ifade etmek için zaman tanır.

Güçlüklere ve problemlere yönelir.

İşe yaramayacağını göstermeye çalışır

Fikirlerde boşluk arar.

Tartışmak ve yargılamak için dinler

Söz keser, olumsuz beden dili özellikleri gösterir

SİNERJİKSİNERJİK ASİNERJİKASİNERJİK

En iyi çözüme ulaşmaya çalışır.

Engelleri “fırsat” olarak görür

Karşısındakinin olumlu özelliklerini bulur ve

ifade eder, “doğruları yakalamayı” beceri

sayar.

Kişileri ve fikirleri önemsemez.

Mutlaka haklı çıkmaya çalışır.

Engelleri, “zorluk” olarak görür

Yanlışları yakalamayı “yı beceri

sayar

GRUP ÜYELERİNİN ROLLERİGRUP ÜYELERİNİN ROLLERİ

Göreve ilişkin rollerBaşlatmakBilgilendirmekAçıklamak ve AydınlatmakKoordine etmek ÖzetlemekGerçekliği test etmekİzlemekFikir birliğini test etmek


Grubun Devamlılığına İlişkin RollerUyum sağlamak Cesaretlendirmek/teşvik etmek Uzlaşmaya varmakYönlendirmek Gerilimi azaltmak Tanı koymakStandart koymak ve Test etmek


Fonksiyonel Olmayan RollerEngellemek Geri çekilmek Konu dışına çıkmak Tanınma arayışıRekabet


ÖZETLEÖZETLE• Öğrenmeyi en fazla etkileyen faktör

motivasyondur.• Öğrenen gruplar farklı özellikler

gösterebilse de tanımlanmış temel dinamikleri yaşarlar.

• Eğitim yönlendiricisi öğrenen grupların dinamiklerini gözlemleyebilmeli, yerinde ve zamanında müdahaleler ile grubu amacına motive edebilmelidir.

KAYNAKLARKAYNAKLAR1. Learning to Teach (5th Ed.). USA: McGraw-Hill Companies, Inc.

Arends, R. I. 20002. Practice-Based Learning: Problem-Based Learning Applied to

Medical Education. HS Barrows,19943. Probleme Dayalı Öğrenim. DEÜ Eğiticilerin Eğitimi Komitesi.DEÜ

Yayınları,20024. Özel Öğretim Yöntemleri. Dr. Yasemin Gülbahar. Başkent

Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Sunum notları

5. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Eğitimi ve Bilişimi AD. Yüksek Lisans Notları. Doç.Dr.Fulya Dökmeci.2007

6. Nihat Demirkol. Kişisel Gelişim Eğitimi kurs notları. 2006

grup dinamikleri-yrd-doc-dr-e-kulac-30032012

Documents