groter geluk hoe bereik je dat? · werkgeluk: verstands gevoels. bevordering levensgeluk wat de...

60
GROTER GELUK Hoe bereik je dat? Ruut Veenhoven Erasmus Universiteit Rotterdam Erasmus Happiness Economics Research Organization RSM Alumni college Rotterdam School of Management Rotterdam 14 mei 2019

Upload: others

Post on 21-Jul-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

GROTER GELUK

Hoe bereik je dat?

Ruut Veenhoven

Erasmus Universiteit Rotterdam

Erasmus Happiness Economics Research Organization

RSM Alumni college

Rotterdam School of Management

Rotterdam 14 mei 2019

Page 2: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Groter geluk: Hoe bereik je dat?

Kennis over geluk– Wat voor ‘geluk’?

– Kan dat geluk gemeten worden?

– Onderzoek naar geluk

– Hoe gelukkig zijn wij?

– Wat bepaalt geluk?

– Wat doet geluk?

Wegen naar groter geluk– In samenleving

– In organisaties

– In persoonlijk leven

Page 3: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Wat voor ‘geluk’?

Page 4: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Vier kwaliteiten van leven

uitkomsten

kansen

internextern

Page 5: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Vier kwaliteiten van leven

satisfactienutuitkomsten

levensvaardigheidleefbaarheidkansen

internextern

Page 6: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Wat is ‘geluk’?

Vier soorten satisfactie

leven als geheel

aspecten van leven

duurzaamvoorbijgaand

Page 7: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Wat is ‘geluk’?

Vier soorten satisfactie

levensvoldoening

=

Geluk

topervaringleven als geheel

aspectsatisfactiegenietingaspecten van leven

duurzaamvoorbijgaand

Page 8: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Kan dat geluk gemeten worden?

Page 9: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Hoe kan dat geluk gemeten worden?

Voorbeeld enquêtevraag

Alles bij elkaar genomen, hoe tevreden of ontevreden bent U

tegenwoordig met Uw leven als geheel?

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ontevreden Tevreden

Page 10: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Onderzoek naar geluk

Page 11: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Wetenschappelijke publicaties over geluk

Page 12: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

World Database of Happiness

https://worlddatabaseofhappiness.eur.nl

Page 13: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Hoe gelukkig zijn wij?

Page 14: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Geluk in Nederland

5/16/2019 14 - X

levenstevredenheid

dktevre98765432ontevre

Perc

enta

ge

40

30

20

10

0

Page 15: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Hoe gelukkig zijn wij?

Gemiddeld in landen

• Denemarken 8,4

• Nederland 7,6

• Duitsland 7,2

• Frankrijk 6,4

• Japan 6,4

• Rusland 5,4

• Zimbabwe 4,1

• Tanzania 2,5

Page 16: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden
Page 17: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Wat bepaalt geluk?

Page 18: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Wat bepaalt geluk?

• Innerlijke processen

• Bevorderlijke omstandigheden

Page 19: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Innerlijke processen

global assessment OVERALL HAPPINESS Satisfaction with one’s life-as-whole sub-assessment: Hedonic level of affect Contentment Balance of pleasant and Perceived realization unpleasant affect of wants

Page 20: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Innerlijke processen

global assessment OVERALL HAPPINESS Satisfaction with one’s life-as-whole sub-assessment: Hedonic level of affect Contentment Balance of pleasant and Perceived realization unpleasant affect of wants

information basis Affective experience Cognitive comparison underlying process Need gratification Standard setting substrate Human nature Culture

Page 21: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Innerlijke processen

global assessment OVERALL HAPPINESS Satisfaction with one’s life-as-whole

sub-assessment: Hedonic level of affect Contentment Balance of pleasant and Perceived realization

unpleasant affect of wants

information basis Affective experience Cognitive comparison

underlying process Need gratification Standard setting

substrate Human nature Culture

Page 22: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Bevorderlijke omstandigheden

geluknutuitkomsten

levensvaardigheidleefbaarheidKansen

internextern

Page 23: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Bevorderlijke omstandigheden

Analoge begrippen in biologie

overlevingecologische

functie

uitkomsten

fitnessbiotoopKansen

internextern

Page 24: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Wat bepaalt geluk?

geluknutuitkomsten

levensvaardigheidleefbaarheid

land

Kansen

internextern

Page 25: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Welvaart en geluk in landen

Page 26: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Inkomensongelijkheid en geluk

Page 27: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Kwaliteit overheid en geluk

Page 28: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Wat bepaalt geluk?

Bronnen van verschil tussen landen

• Kwaliteit overheid +.66

• Welvaart +.63

• Democratie +.60

• m/v gelijkheid +.58

• GGZ +.55

• Inkomensongelijkheid - .07

Verklaarde variantie 75%

Data: World Database of Happiness over 135 landen rond 2010

Page 29: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Wat bepaalt geluk?

Bronnen van verschil binnen landen

Leefbaarheid omgeving

• Sociaal economische positie ± 5%

• Sociaal emotioneel netwerk ± 10%

• Toeval ± 10%

Levensvaardigheid

• Aangeboren ± 30%

• Aangeleerd ± 20%?

• Levenskeuzen 25%?

Page 30: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Wat doet geluk?

Page 31: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Wat doet geluk?

Veronderstelde effecten van geluk

• Lui

• Onkritisch

• Egoïstisch

• Consumptief

Beschreven in SF roman ‘Brave New World’

(Aldous Huxley 1932)

Page 32: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden
Page 33: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Wat doet geluk?

Gebleken effecten van geluk

• Actief

• Geïnvolveerd

• Sociaal

• Gezond -> langer leven

Past in ‘Broaden and Build Theory’

(Barbara Fredrickson 2004)

Page 34: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Wat doet geluk?

Effect op productiviteit

LevensGeluk

productiviteit

WerkGeluk

Page 35: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Wat doet geluk?

Effect op productiviteit

LevensGeluk: Verstands Gevoels

productiviteit

WerkGeluk: Verstands Gevoels

Page 36: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Wegen naar groter geluk

Page 37: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Wegen naar groter geluk

• In samenleving macro

• In organisaties meso

• In eigen leven micro

Page 38: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Wegen naar groter geluk

in samenleving

Page 39: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Wegen naar groter geluk

in samenleving

• Bevorder leefbaarheid– Bv Goed bestuur

• Bevorder levensvaardigheid– Bv GGZ

• Meet resultaat– Bv geluk in verzorgingshuizen

– Bv effect ketenzorg

Page 40: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Wegen naar groter geluk

in organisaties

Page 41: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Wegen naar groter geluk

in organisaties

• Bevorder leefbaarheid

• Bevorder levensvaardigheid

– Niet alleen beroepsvaardigheden

• Meet resultaat

– Niet alleen arbeidsvoldoening

5/16/201941 - X

Prof. dr. Ruut

Veenhoven

Page 42: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Wat doet geluk?

Effect op productiviteit

LevensGeluk: Verstands Gevoels

productiviteit

WerkGeluk: Verstands Gevoels

Page 43: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Bevordering LevensGeluk

Wat de werkgever kan doen

• Ondersteuning bij privéproblemen

• Externe Life-coaching

• Aanbieden Zelf-help programma’s

Ongebruikelijk, maar effectiever

Page 44: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Bevordering LevensGeluk

Wat de werkgever kan doen

• Ondersteuning bij privéproblemen

• Externe Life-coaching

• Aanbieden Zelf-help programma’s

Page 45: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden
Page 46: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden
Page 47: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Bevordering LevensGeluk

Wat de werkgever kan doen

• Ondersteuning bij privéproblemen

• Externe Life-coaching

• Aanbieden Zelf-help programma’s

Page 48: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Wegen naar groter geluk

in eigen leven

Page 49: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Effecten op productiviteit

van WerkGeluk en LevensGeluk

LevensGeluk

productiviteit

WerkGeluk

Page 50: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

5/16/2019 Prof. dr. Ruut Veenhoven 50

Page 51: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden
Page 52: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden
Page 53: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden
Page 54: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden
Page 55: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden
Page 56: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden
Page 57: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden
Page 58: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Effect gebruik GeluksWijzer

in rapportcijfers geluk

+ 0.5 | huwelijk

+ 0.4 | eerste kind|

|

+ 0.15 | regelmatig gebruik GeluksDagboek

+ 0.05 | loterijwinst incidenteel gebruik GeluksDagboek|

- 0.2 | gewond bij verkeersongeluk|

|

- 0.8 | werkeloos geraakt|

|

|

- 1.23 | partner overleden

Page 59: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Effect gebruik GeluksWijzer

Mechanismen

• Besef of het beter kan

– Aansporing als het beter kan

– Berusting als je aan je top blijkt te zitten

• Indicaties hoe

– Dagelijkse tijdsbesteding

– Grote levenskeuzen

Page 60: GROTER GELUK Hoe bereik je dat? · WerkGeluk: Verstands Gevoels. Bevordering LevensGeluk Wat de werkgever kan doen •Ondersteuning bij privéproblemen •Externe Life-coaching •Aanbieden

Conclusies

• Geluk is onderzoekbaar

– Definieerbaar

– Meetbaar

• Bevordering geluk mogelijk in ..

– Samenleving

– Organisaties

– Privé leven

• Net als gezondheid