Groeien in gelovenGroeien in geloven

Hoe operationaliseer je dit Hoe operationaliseer je dit vanuit de vanuit de

ontwikkelingspsychologie?ontwikkelingspsychologie?

Groeien in gelovenGroeien in gelovendrie paragrafendrie paragrafen

1.1. Ontwikkeling - psychologisch:Ontwikkeling - psychologisch:cognitief en moreel, cognitief en moreel,

2.2. Ontwikkeling – religieusOntwikkeling – religieus

3.3. Model Van der VloetModel Van der Vloet

Psychologische ontwikkelingPsychologische ontwikkeling

1.1. Cognitief – Vier stadia van PiagetCognitief – Vier stadia van Piaget

2.2. Moreel – Drie niveaus van KohlbergMoreel – Drie niveaus van Kohlberg

3.3. Psychosociaal – Acht levenstaken van Psychosociaal – Acht levenstaken van EriksonErikson

4.4. Opnemen van sociale rollen – SelmanOpnemen van sociale rollen – Selman

5.5. Motorische ontwikkeling – didactische Motorische ontwikkeling – didactische beperkling bij jonge kinderenbeperkling bij jonge kinderen

Bestaat religieuze Bestaat religieuze ontwikkeling?ontwikkeling?

• Bestaat de religieuze ontwikkeling als een Bestaat de religieuze ontwikkeling als een apart domein naast de andere vier? apart domein naast de andere vier? - N.l. cognitief, affectief motorisch en - N.l. cognitief, affectief motorisch en moreel.moreel.

• Mens is evident in staat tot religieuze Mens is evident in staat tot religieuze gedachten en handelingen.gedachten en handelingen.

• Hoe komen mensen tot religieus denken Hoe komen mensen tot religieus denken en handelen?en handelen?

• Is in die religieuze houding ook een Is in die religieuze houding ook een ontwikkeling mogelijk?ontwikkeling mogelijk?Duidelijke aanwijzingen bij het kind. Duidelijke aanwijzingen bij het kind.

Fasen in Religieuze Fasen in Religieuze ontwikkelingontwikkelingFowler 1989Fowler 1989

0.0. 0-2 jaar0-2 jaar basisvertrouwen basisvertrouwen

1.1. 2-7 jaar2-7 jaar intuïtieve projectieintuïtieve projectie

2.2. 8-11 jr8-11 jr mythisch letterlijkmythisch letterlijk

3.3. 12-18 jr12-18 jr synthetisch conventioneelsynthetisch conventioneel

4.4. 18-21 jr18-21 jr individueel reflectiefindividueel reflectief

5.5. 21-45 jr21-45 jr conjunctief, 2conjunctief, 2ee naïviteit naïviteit

6.6. ?????? Universeel, radicaal, zelfloosUniverseel, radicaal, zelfloos

Fritz Oser 1Fritz Oser 1

• Mens heeft relatie tot ultieme Mens heeft relatie tot ultieme werkelijkheidwerkelijkheid

• De inhoud van religies varieert, maar …De inhoud van religies varieert, maar …• De structuur van de religie is universeel,De structuur van de religie is universeel,

het is een alomvattende dieptestructuur het is een alomvattende dieptestructuur van de mensvan de mens

• De mens gebruikt deze om oriëntatie en De mens gebruikt deze om oriëntatie en de behoefte aan fundamentele de behoefte aan fundamentele rechtvaardiging ui te drukkenrechtvaardiging ui te drukken

Fritz Oser 2 Vijf fasenFritz Oser 2 Vijf fasen

1.1. Totale afhankelijkheid: Deus ex Totale afhankelijkheid: Deus ex machinamachina

2.2. Beïnvloeding mogelijk: Do ut desBeïnvloeding mogelijk: Do ut des3.3. Mens moet het helemaal zelf doen –Mens moet het helemaal zelf doen –

God doet niet mee – DeïsmeGod doet niet mee – Deïsme4.4. Mens is zelfstandig, maar kan Mens is zelfstandig, maar kan

meewerken aan Gods plan - meewerken aan Gods plan - PartnerPartner5.5. Mens krijgt een persoonlijke omgang Mens krijgt een persoonlijke omgang

met God, die mens vrij maakt - met God, die mens vrij maakt - LiefdeLiefde

Ana-Maria RizzutoAna-Maria RizzutoIdeale ontwikkeling in 7 stappenIdeale ontwikkeling in 7 stappen

Groeien in voorstelling van God:Groeien in voorstelling van God:

1.1. Volledig te vertrouwen WezenVolledig te vertrouwen Wezen

2.2. Goede en verdraagzame vriendGoede en verdraagzame vriend

3.3. Liefhebbend WezenLiefhebbend Wezen

4.4. Kenbare beschermerKenbare beschermer

5.5. Wezen dat vragen en twijfel verdraagtWezen dat vragen en twijfel verdraagt

6.6. Wezen dat Er is en gelovige zichzelf laatWezen dat Er is en gelovige zichzelf laat

7.7. Te vertrouwen Ondoorgrondelijk wezen.Te vertrouwen Ondoorgrondelijk wezen.

Niet af te dwingen, niet Niet af te dwingen, niet lineairlineair

• De modellen van religieuze De modellen van religieuze ontwikkeling suggereren een strikt ontwikkeling suggereren een strikt lineair proceslineair proces

• In wekelijkheid kan en gelovige in In wekelijkheid kan en gelovige in meer fasen tegelijk verkeren, als het meer fasen tegelijk verkeren, als het om verschillende aspecten gaatom verschillende aspecten gaat

• Het is niet mogelijk – of verantwoord – Het is niet mogelijk – of verantwoord – mensen in een volgende fase te duwenmensen in een volgende fase te duwen

Toets vragenToets vragen

1.1. Welke plaats neemt religieuze Welke plaats neemt religieuze ontwikke-ling in het model van Van ontwikke-ling in het model van Van der Vloet in? P. 201-204.der Vloet in? P. 201-204.

2.2. Hoe kunnen overgangen tussen Hoe kunnen overgangen tussen fasen worden bevorderd? fasen worden bevorderd?

3.3. Welke valkuilen moet men daarbij Welke valkuilen moet men daarbij vermijden en hoe?vermijden en hoe?