gİrİŞİmcİlİk eĞİtİmİ · •yer bulma ve seÇme •franchise coaching •yÖnetİm...

1

GİRİŞİMCİLİK EĞİTİMİ

Franchise & More – Osman Faik Bilgetarafından hazırlanmıştır

www.franchisemore.com [email protected]

GİRİŞİMCİLİK

2

FRANCHİSE & MORE NE YAPAR

•FRANCHISE SİSTEMLERİ KURMA

•FRANCHISE PAZARLAMA

•EĞİTİMLER

•DENETİMLER

•YER BULMA VE SEÇME

•FRANCHISE COACHING

•YÖNETİM DANIŞMANLIĞI

•KONSEPT OLUŞTURMA

GİRİŞİMCİLİK

3

GİRİŞİMCİLİK

4

Bölüm 1 - Temeller

1GİRİŞİMCİLİĞİN TEMELİ

GİRİŞİMCİLİK

5

GİRİŞİMCİNİN YERİ

Ekonominin 3 bileşeni, 1 birleştireni vardır

GİRİŞİMCİLİK

1- GİRİŞİMCİ KİMDİR

Sermaye

Doğal kaynaklar

İşgücü

Girişimcilik

6

GİRİŞİMCİNİN TANIMI

Borsada oynayan yatırımcı, hiçbir üstün özelliği olmayan esnaf, tarlasını olağan yöntemlerle ekip biçen çiftçi, emeğini koyup kar ortağı olan aile işçisi girişimci sayılır mı?

“Girişimci ruhlu” ve “girişimci” aynı şey midir?

Adam Smith: işe sermaye koyan herkes girişimciSchumpeter: sadece yenilik yapanlar girişimciF&M: ihtiyaçları gören, çözüm bulan, kaynaklarıkullanan ve risk alan herkes girişimcidir

GİRİŞİMCİLİK


7

GİRİŞİMCİ OLMAK

Girişimci olunmaz, doğulurYANLIŞ - Girişimciyi başarılı kılan özelliklerin birçoğu genetiktir, doğuştan gelir.

Ama salt genetik faktörlerle başarıya ulaşanlar çok küçük bir orandır.

Herkes girişimci olabilirYANLIŞ – Kişilik özelliklerinden ötürü iş yaşamının gerektirdiği temel davranış

kalıplarının dışına çıkan, kaynakları yetersiz olarak işe başlayan girişimciler aşırırisk alır ve çoğu başarısız olur.

Eğitim ve gayretle girişimci olunurDOĞRU – Disiplin içinde çalışır, belli yöntemleri izler, yeterli bilgi toplar, gereken

kaynakları bulur, kişilik yapısına uygun ölçülü riskler alırsa, çoğu kişi başarılıgirişimci olabilir, ama kimi büyük işler yapar, kimi küçük işler yapar.

GİRİŞİMCİLİK


8

GİRİŞİMCİNİN TANIMI

Girişimciliğin üç unsuru vardır

1 - İhtiyaçlardan hareketle iş fikrini oluşturmak

2 - Gereken sermaye, işyeri, emek, teknoloji, hammadde, hizmet vb. gibi kaynakları koymak veya bulmak, bunları organize etmek

3 - Sonuçta oluşabilecek karı kazanmak veya zarara katlanmak

GİRİŞİMCİLİK


9

GİRİŞİMCİLİĞİN KURALI

Girişimci risk alırRisk ne kadar büyükse kar da o kadar büyük olur

Karla zarar kardeştirGirişimci kaybedince kızmaz, işi bırakmaz, kalan

kaynaklarla işe yeniden başlar

GİRİŞİMCİLİK


10

TARİHTE GİRİŞİMCİLİK

• Avcılar, balıkçılar risk alır, becerilerini kullanır, ava gider, rast giderse kazanırdı.

• Çiftçiler, ormancılar çalışır, mahsul alır, iklim iyi olursa kazanırdı• Esnaf ve zanaatkar dükkan açar, adam çalıştırır, müşteri tutarsa

kazanırdı• Tüccar paranın icadından önce bile alır, taşır, satar, işini bilen

kazanırdı• Armatör gemi donatır, sefere çıkar, ne bulursa getirir satar kazanırdı• Banker faiz verir, faiz alır, spekülasyon yapar kazanırdı• Hırsız ve eşkiya çete kurar, haraç alır, fidye alır, çalar kazanırdı

• Hükümdar ve beyler büyük girişimcilerdi. Sermaye koyar, kurumsal yönetir, teknolojiden yararlanır, ordu kurar, donanma yapar, savaşçıkarır, vergi alır, ganimet toplardı. Kazancı gibi, riski de büyüktü, savaşta kazanırsa zenginleşir ve ülkesini büyütürdü, kaybederse ülkesini kaybeder, kaçar ve öldürülürdü.

GİRİŞİMCİLİK


11

DÜNYADA GİRİŞİMCİLİK

• Sanayi devrimi ile sermaye arttı, teknoloji gelişti, tüketim arttı, şirketler devleşti, bankerler besledi, girişimciler politikada etkin oldular

• Avrupa aristokrat, Amerika girişimci, Avrupa’nın sermayesi petrol, banka, otomotiv, sinema, televizyon, ilaç vb. birçok alanda oligopol oluşturdu, devleşti

• 19. yüzyıla kadar kaynaklar sömürgelerden geldi, savaşlarla paylaşıldı

• 20. yüzyılda ekonomik modeller yarıştı, komünizm iflas etti, sosyalizm zayıf düştü, tiranlar soyutlandı, kapitalizm üstün geldi, girişimciler kazandıkça ülkeleri yükseldi

• ABD’de kişisel servet hızl arttı (1970=0.5, 1997=9 trilyon $), ekonomi gelişti (otomotivin 100 yılda ulaştığı büyüklüğe internet 10 yılda ulaştı), servet el değiştirdi (1960-80 arasında Fortune 500 listesinin üçte biri değişti, şimdi 3-4 yılda bir değişiyor)

• Girişimcilik ülkelerin dinamiği, Amerika’da 10, Finlandiya’da 50, Japonya’da 100 kişiden biri şirket kuruyor, tüm devletler ülkenin başarısının girişimcilerinin başarısına bağlı olduğunu gördüler, teşvik ediyorlar

• Girişimci toplumum idolü oldu, eskiden siyasetçi, yönetici, asker, sanatçı idi.

GİRİŞİMCİLİK


12

TÜRKİYE’DE GİRİŞİMCİLİK

• Osmanlı’da “büyük girişimci” sultandı, aklı olan devlete kapılanırdı, “küçük girişimci” hayatın temelindeydi, para işi reayaya, yabancılara bırakılmıştı

• Cumhuriyete geçişte savaşlar tüm kaynakları tüketti, sanayi kurmak devlete kaldı, girişimci devlet işlerinden, devlet bankalarından beslendi

• Aile şirketlerinin hesapları gizli, kazançları vergisizdi

• Hırslı, kar peşindeki girişimci imajı sevilmezdi, girişimciler hayırsever, babacan yüzlerini öne çıkardılar

• Yolsuzluk, Kendi bankalarını hortumlayanlar, kredi vurguncuları, kamu ihale yolsuzlukları, basında tekelleşme, imar vurgunları girişimci imajını zora soktu

• Girişimci küçükken “gayretli genç”, büyüdüğünde “hamiyetperver patron”olarak toplumun sempatisini kazanmak isterdi

• AB yolunda uyum amacıyla tüm sistem değişti, gümrük duvarları kalktı, yabancı sermaye geliyor, devlet ihaleleri yabancı rekabete açılıyor, bankacılık rehabilite edildi, kredi kartı kullanımı yaygınlaştırıldı, vergi toplama etkinleştirildi, tüketiciyi koruma başlatıldı, ticaret hukuku değişiyor, sırada tıkanan hukuk sisteminin revizyonu var

Herşey değişiyor, dünya standartlarında girişimciliği öğrenmek zorundayız

GİRİŞİMCİLİK


13

NEDEN GİRİŞİMCİYİZ

• Maaş yetmiyor, profesyonellik az gelir sağlıyor ve güvensiz, mecburiyetten girişimciyiz

• İşimizin işçisiyiz, 208.113 sanayi firmasının % 77’sinde, 608.974 ticarethanenin % 52’sinde sadece patron çalışıyor (DİE 1999)

• Büyüyemiyoruz, tüm işyerlerinin %94’,ünde, ticarethanelerin %99’unda 1-9 kişi çalışıyor, ama istihdamın %32’sini, katma değerin %6.5’unu bunlar sağlıyor (DİE 1997)

• Girişimciyiz, işverenler %5, kendi hesabına çalışanlar %25, ücretsiz aile işçisi %35

Kendi hesabına çalışanların sivil istihdam içindeki oranı (tarım hariç) – kaynak: OECD 1998

GİRİŞİMCİLİK


14

GİRİŞİMCİ ÖZELLİKLERİ

Genel kabul gören tanımlardan biri (Geoffrey A.Timmons, Harvard Business Review)

• Yüksek motivasyon ve enerjisi vardır • Hesaplı risk alacak kadar özgüvenlidir• Parayı tanır, korumayı ve çoğaltmayı bilir• İnsanların kendisi için ve kendisiyle çalışmasını sağlar• Yüksek ama gerçekçi ve erişilebilir hedefleri vardır• Kaderini kontrol edebileceğine inanır• Hatalarından öğrenmeye hazırdır• İşi hakkında uzun vadeli vizyon sahibidir• Yoğun rekabeti sever, standartlarını kendi koyar

GİRİŞİMCİLİK


15

BAŞARININ ADIMLARI

Franchise & More Girişimcilik ilkeleri

1- Kendine güven2- Bilgiye dayan3- Fırsatları kolla4- Hedefe kilitlen5- İnsanlardan yararlan6- İşe duyguları karıştırma7- Varlıklarını koru8- Risk al9- İstemeyi bil10- Kendine iyi bak

GİRİŞİMCİLİK


16

UYGUNLUK

Franchise & More

Girişimcilik Faktör Testi

(www.franchisemore.com/testler)

GİRİŞİMCİLİK


İç faktörlerBaşarı faktörleriÜstünlük faktörleriBağımsızlık faktörleri

Dış faktörlerParaMecburiyetYerHazır işİş bilgisiÇevre

17

YARATICI DÜŞÜNME

Bilinenlerden yenilikler çıkarmaKüçültme, büyütme, yerine kullanma, başka yerde kullanma, uyarlama,

değiştirme, tersine çevirme, birleştirmeParçalardan yenilikler çıkarmaİşi parçalarına ayırma, özellikleri ve unsurları listeleme, ilgisiz gibi görünenleri

tesadüfi bağdaştırma, anlamlı birleşimler için iş fikirleri üretmeİşlev-kullanım tablosundan yenilikler çıkarmaÜrün/hizmetin işlevsel özellikleri yatay, kullanıcıları düşey listelenir, kesişme

kutularında 5N 1K soruları ile iş fikirleri değerlendirilir, seçilirFikir ağacından yenilikler çıkarmaÜrün/hizmet için bir ana konu seçilir, çıkarılan dallara alt konular yazılır, alt

konulardan çıkarılan dallara ilişkili konular yazılır, 5N 1K soruları yöneltilir, her biri bağımsız iş fikri olarak değerlendirilir, seçilir

Beyin fırtınası ile yenilikler çıkarmaFarklı branşlardan mümkünse konunun uzmanı olmayan 5-8 kişi bir araya

gelir, önerilen fikirlere, saçma bile olsa itiraz edilmez, yorum yapılmaz, eleştirilmez, düşünce ve hayallerde sınır konulmaz, her fikir not alınır, yarım saat süreyle serbestçe konuşulur, önerilen fikirler değerlendirilir

GİRİŞİMCİLİK

2- İŞ FİKRİ BULMA

18

İŞ FİKRİ BULMA

İş için pazar seçme

mevcut pazar - niş pazar - yeni pazar

Odaklanarak iş fikri arama

Sorun odaklı çalışmakendin gör - görenlere sor - alanlara sor - satanlara sor

Çözüm odaklı çalışmaGeliştir - satın al - bedelsiz al

GİRİŞİMCİLİK


19

REKABET ÜSTÜNLÜĞÜ

Girişimin dayanağı, girişimcinin

en güçlü özelliği olmalıdır

1. İş gücü

2. Maliyet gücü

3. Para gücü

4. Boyut gücü

5. Pazarlama gücü

6. Tekel gücü

GİRİŞİMCİLİK


20

MADDİ DEĞERLENDİRME

Girişimci yatırımın doğruluğunu farklı kriterlerle değerlendirebilir

• Yatırımın geri dönüş süresi• Yatırımın fiziki ömrü ve tasfiyede satış değeri• Bağlanan para karşılığında sağlanan gelir• Konulan sermaye karşılığında sağlanan gelir• Nakit yaratma potansiyeli• Borçlanma zorunluluğu • Sürekli gelir sağlaması• Şirket değerinin yükselmesi• Güvenceli iş olması• İtibarlı iş olması• Başabaş noktasının düşük olması• Marka – isim hakkının satış olanağı• Alternatif kazanç / fırsat maliyeti

GİRİŞİMCİLİK


21

GAYRIMADDİ DEĞERLENDİRME

Olumsuz Bakış

1. Yasaklar2. Zorluklar3. Riskler4. Yetersizlikler

GİRİŞİMCİLİK


Olumlu Bakış

1. Fırsatlar2. Avantajlar3. Amaçlar

Çerçeve Bakış

1. Kilit unsurlar2. Başarının adımları

3. Güvenli sınırlar

Katılımcılardan biri iş fikri için örnek değerlendirme yapacak

22

PAZAR ARAŞTIRMA

Pazarı araştırma

büyüklük – dağılım – bölgesellik – dağıtım – dalgalanma - dış çevre:

Müşteri analizi

müşteri piramidi - alış nedeni - yan yararları – tercihleri – değişim

Rakip-alternatif analizi

rakipler – alternatifler – fiyatlar – yayılma - rekabet

GİRİŞİMCİLİK


23

2 – İŞİ KURMAK

2İŞİ KURMAK

GİRİŞİMCİLİK


24

ŞİRKET TÜRLERİ

Şahıs Şirketleri• Gerçek Şahıs Firması (Esnaf, Sanatkar, Tacir, Sanayici,

Serbest Meslek Erbabı)

• Adi Şirket (2 veya daha fazla kişi, süreli ortaklık)

• Kollektif Şirket (ortaklar sınırsız sorumlu)

• Adi Komandit Şirket (komanditer ortak sınırsız sorumlu)

Sermaye Şirketleri• Anonim Şirket (en az 5, en çok 250 ortak)

• Limited Şirket (en az 2, en çok 50 ortak)

• Sermaye Payları Bölünmüş Komandit Şirket (en az 5/1

GİRİŞİMCİLİK

4- KURULUŞ

25

DİĞER KURULUŞLAR

Kooperatifleren az 7 ortak, Üretici kooperatifi, Tüketici kooperatifi, Yapı

kooperatifi, Nakliyeci kooperatifi, Tarım kooperatifi vb.

Kar amacı gütmeyen kuruluşlar (STK)• Dernek• Vakıf• İktisadi işletme

Ticaret Unvanı ve İşletme Adı• Ticaret unvanı ve işletme adı farklı olabilir. • Türk, milli, Türkiye Cumhuriyeti vb. Bakanlar Kurulu izni• Ticaret unvanı tüzel kişilikle aynı yasal statüde

GİRİŞİMCİLİK

4- KURULUŞ

26

KİŞİSEL HAKLAR

Yönetim ve temsil hakkı

• Ortaklar, müdürler, işveren vekilleri temsil

• Ticaret Sicil gazetesinde ilan edilir

• Yetki sınırları imza beyannamesi ile

• Yetkisiz kişilere noterden vekalet verilir

GİRİŞİMCİLİK

4- KURULUŞ

27

BORÇTAN SORUMLULUK

Firma borçlarından sorumluluktam– hisse oranında– sermaye katılım taahhüdü ile sorumluluk

Şahıs firmasında • kişi tüm borçlardan tam sorumlu

Kollektif şirkette • tüm ortaklar tüm borçlardan tam sorumlu

Komandit şirkette • komandite ortaklar tüm borçlardan tam sorumlu• komanditer ortaklar devlete olan borçlardan hisse oranında, özel

borçlardan sermaye katılım taahhütleri ile sorumlu

Limited şirkette • devlete olan borçlardan ortaklar hisseleri oranında • özel borçlardan sermaye katılım taahhütleri ile sorumlu

Anonim şirkette • devlet borçlarından Yönetim Kurulu üyeleri ortak olmasalar bile

müştereken tam• özel borçlarda ortaklar sermaye katılım taahhütleri ile sorumlu.

GİRİŞİMCİLİK

4- KURULUŞ

28

İŞLEMDEN SORUMLULUK

Firmanın yapacağı yasa dışı veya üçüncü şahısların zararına yol açan işlemlerden şahsen sorumlu tutulma

Şahıs firmasında firma sahibi tüm işlemlerden şahsen

Kollektif şirketlerde tüm ortaklar tüm işlemlerden şahsen

Komandit şirketlerde komandite ortaklar tüm işlemlerden şahsen

Limited şirketlerde şirket müdürleri tüm işlemlerden şahsen

Anonim şirketlerde yönetim kurulu üyeleri işlemlerden şahsen

Şirket adına işlem yapan kişi şahsen yetkili ise şirket, değilse şahsen

GİRİŞİMCİLİK

4- KURULUŞ

29

YASAL EVRAK

Bilanço, bir işletmenin belli bir tarihte sahip olduğu varlıklar ile bu varlıkların sağladığı kaynakları gösteren mali tablodur

Gelir tablosu, işletmenin belli bir dönemde elde ettiği tüm gelirler ile aynı dönemde katlandığı, bütün maliyet ve giderleri ve bunların sonucunda işletmenin elde ettiği dönem net karının veya dönem net zararını kapsar

Fatura+İrsaliye, Perakende satış fişi, satış yapıldığında ve masraf yapıldığında zorunlu evraklardır

Gider Pusulası, kazançları götürü usulde olan tüccarlara, serbest meslek erbabına ve vergiden muaf esnafa düzenletilir

GİRİŞİMCİLİK

4- KURULUŞ

30

KURULUŞ İŞLEMLERİ

• İmza tescil beyannamesi - Noter

• Vergi hesap numarasının alınması için başvuru - Vergi dairesi

• Yoklama tutanağının düzenlenmesi - Vergi dairesi

• Vergi ve yazarkasa levhasının alınması - Vergi dairesi

• İmza tescil beyannamesi - Noter

• Vergi hesap numarasının alınması için başvuru - Vergi dairesi

• Yoklama tutanağının düzenlenmesi - Vergi dairesi

• Vergi ve yazarkasa levhasının alınması - Vergi dairesi

• İlgili odalara kayıt yaptırılması - Ticaret odası, Sanayi odası, vb.

• İşyeri açma ve çalışma ruhsatları - Belediye küşat müdürlüğü

• SSK işlemleri - Sosyal Sigortalar Kurumu

• Bağ-kur işlemleri - Bağ-Kur

GİRİŞİMCİLİK

4- KURULUŞ

31

İSTENEN BELGELER

VERGİ DAİRESİ - Bildirim Formu, Kira Kontratı veya Tapu Fotokopisi, İşe ilk başlayan kişinin noter tasdikli imza sirküleri, İkametgah İlmühaberi, İşe Başlama Formu, Nüfus Cüzdanı Örneği, Muhasebeciyle yapılmış noter sözleşmesi. Belgeler tamamlandıktan sonra yoklama memuru İŞ YERİNE GELEREK verilen bilgileri denetler ve doğruluğu onaylandıktan sonra vergi levhası alınır.

BELEDİYE - Vergi Levhası, Esnaf Sicil Kaydı, Oda Kayıt Belgesi, Tapu veya Kira Kontrat Fotokopisi, İki Adet Resim, Pul, Nüfus Cüzdanı Örneği. AÇILACAK İŞYERİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE SINIRLARI İÇİNDE İSE -Belediye o yerin uygun olduğuna dair muvafakat verir. Noter tasdikli muvafakat belgesi (mesken ise kat maliklerinden alınan izin)

ESNAF VE SANATKAR SİCİL MEMURLUĞU - İşyeri İkametgah İlmühaberi, Vergi Levhası fotokopisi, Kimlik fotokopisi, 2 resim, Sicil harcının yatırıldığına dair dekont, Sicil ilan bedelinin yatırıldığına dair dekont

İLGİLİ MESLEK ODASI - Vergi dairesine kayıt belgesi, İşyeri İkametgah ilmühaberi, 3 fotoğraf, Nüfus cüzdanı örneği, Sicile kayıt belgesi, Alanında ustalık belgesi

GİRİŞİMCİLİK

4- KURULUŞ

32

VERGİ ÖDEVLERİ

• Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi• Aylık KDV Beyannameleri• Aylık veya üç aylık muhtasar beyannamelerin• Üçer aylık dönemlerde hazırlanack Geçici Vergi

Beyannamelerinin verilmesi

• Muhasebecinize aylık evraklarınızı teslim etmeden önce kdv ve gelir, gider ile ilgili tutarları siz de tesbit edin

• Muhasebecinizin vergi dairesine , ssk veya bağkur’a vereceği beyannameleri mutlaka onaylayın

• Muhasebecinizin vergi ve ssk/bağkur tahakkuk belgelerinin bir suretini alın

• Vergi dairesine ve ssk/bağkur’a ödediği bedellerin makbuzunun suretini alın

GİRİŞİMCİLİK

4- KURULUŞ

33

SİGORTA İŞLEMLERİ

İŞYERİNİN SSK TESCİLİİşyerinde sigortalı çalıştıracak olan işverenlerin, işyeri bildirgesini sigortalıçalıştırmaya başlamadan önce, Sigortalı çalıştırılan bir işyerini devir alan işverenlerin, işyeri devir bildirgesini işyerini devir almadan önce Kuruma vermeleri veya iadeli taahhütlü olarak göndermeleri gerekir.

İŞYERİ SAHİBİNİN BAĞ-KUR TESCİLİBağ-Kur sigortalısı olacak kimseler, Giriş Bildirgesinin Temini, GirişBildirgesinin Doldurulması, Basamak Seçimi, Giriş Bildirgesinin Tasdiki, Giriş Bildirgesinin İl Müdürlüklerine Verilmesi, Sigortalının Tescilinin (kaydının) Bildirilmesi işlemelrini sırasıyla yerine getirmekle Bağ-Kur sigortalısı olurlar.

Ticari ve serbest meslek kazancından dolayı gerçek veya basit usulde vergi mükellefiyetinden dolayı sigortalı olanlar, vergi mükellefiyetinin başladığıtarihten, Kendi nam ve hesabına çalışmakla beraber gelir vergisinden muaf olanlar ile vergi kaydı bulunmayanlar, esnaf ve sanatkar sicili veya Kanunla kurulu meslek kuruluşlarına kayıtlı oldukları tarihten, itibaren sigortalılıklarıbaşlar.

GİRİŞİMCİLİK

4- KURULUŞ

34

İŞ DEVRALMAK

Devir bedelini belirleme• şirketin defter değeri

• aktiflerin piyasa değeri

• Gayrı maddi varlıkların piyasa değeri

• pazar payı değeri

• gelecekteki karın bugünkü değeri

• borsa değeri

her alıcının gözünde farklı bir değer

GİRİŞİMCİLİK

3- HAZIR İŞLER

35

İŞE ORTAK OLMAK

Ortak arayanların nedenleri

• ortak ayrılmak ister

• ortak para almak ister

• şirkete para lazımdır

• yeni ortağın sinerjisi lazımdır

GİRİŞİMCİLİK

3- HAZIR İŞLER

36

İŞE ORTAK OLMAK

Sorulacak sorular ve karar kriterleri

• şirketin gerçek değeri ne, bedel normal mi

• ödenen para ortağa mı, şirkete mi

• yeni ortağın yönetimde söz hakkı ne

• şirketin yönetimi yetkin mi

• yeni ortak bünyeye uyar mı

• yeni ortak sinerji sağlar mı (1+1=3)

• işin prestiji ne

• şirkete giren para nerede kullanılacak

GİRİŞİMCİLİK

3- HAZIR İŞLER

37

FRANCHISE ALMAK

UnsurlarıTek sistem ve marka - Sürekli disiplin ve destek - Ödenen bedel

ÇeşitleriÜrün ve marka - İşletme sistemi

TaraflarıFranchise veren - Bölge franchise alan Alt franchise alan

ÖdemelerGiriş bedeli - Kullanım bedeli - Reklam fonu - Tahsis bedeli

GİRİŞİMCİLİK

3- HAZIR İŞLER

38

ALMANIN YARARLARIGİRİŞİMCİLİK

3- HAZIR İŞLER

• Kendi işini kurmak• Sistemin parçası olmak• Denenmiş, kanıtlanmış iş• Yüksek standartlar• Tanınmış marka• Bilmediği işe girebilme• Başlangıç eğitimi• Eleman temini• Mali ve hukuki destek• Teknolojik gelişim• Yer seçimi• Verimli ortak reklam• Verimli yerel tanıtım• Denetlenme

• Kendini karşılaştırabilme• Yönetim teknikleri• Raporlama• Düşük yatırım• Gerçekçi zaman planı• Gerçekçi yatırım planı• Ucuz satın alma• Hızlı karlılığa geçiş• Müşteri bağlılığı• İtibar• Kredi temini• Bölge koruma• Anlaşma• Düşük risk

39

VERENİ SEÇME

Franchise verenniyeti iyi – kabiliyeti yeterli – açık – sağlam – deneyimli – insan kaynakları

– destekleri – finansmanı – kampanyaları – tedariki

Ürün/hizmetihtiyaçtan alınan – yeterli talep – gerçek yarar – rakipler – Pazar payı –

sezonellik – fiyat

Yerbölge potansiyeli – yer potansiyeli – görünürlük – kaynaklar – ulaşım –

bölge koruma – rakip konumu – altyapı – izinler – kirası

Franchise anlaşmasısüre – bedel – kısıtlamalar – fesih – tedarik – kota – elkitabı – eğitim -

denetim – kira – işten çekilme - devir – UFRAD üyesi

GİRİŞİMCİLİK

3- HAZIR İŞLER

40

FRANCHISE BEDELİ

Benim paramla ne eder?

Franchise giriş ve kullanım bedeli herkes için farklı değerdeKendi çabası ve bilgisiyle yapacağına göre daha uzun

100 yatırımla 50 ciro, 10 kar 100/10 => 10 ay

100 + 20 giriş = 120 yatırımla 50 ciro, 10 kar 120/10 => 12 ay

120 yatırım, 50 ciro, 10 kar - %5 fee = 7.5 kar 120/7.5 => 16 ay

Franchise hakkının değeri girişimciye göre değişir. Kendisi 60 ciro, 15

kar edebilen franchise almayı aptallık olarak görür. Kendisi ancak 30

ciro, 5 kar edebilen franchise almayı kurtuluş olarak görür.

GİRİŞİMCİLİK

3- HAZIR İŞLER

41

ORTAKLIK TÜRLERİ

Tamamlayıcı ortaklık girişimcinin eksiğini tamamlar • iş bilgisi• Altyapı• iş gücü• Sermaye• İlişki• müşteri

Zoraki ortaklık girişimcinin kendini içinde bulduğu ortaklıktır• aile varlığına dayanan işler • tek işten geçinen eşler • aynı mülkün sahibi olan kişiler • güvensiz girişimcilerin manevi destek araması

GİRİŞİMCİLİK

4- KURULUŞ

42

ORTAKLIĞIN SÜRESİ

• İhtiyaç sürerse - Ortaklık ihtiyaçtan kurulduysa ihtiyaç devam ettiği sürece sorunsuz yürür, ortaklara fazladan kazanç sağlıyorsa sürer

• İhtiyaç biterse - Taraflardan birinde ihtiyaç azalmışsa veya kalmamışsa kardan zarar ettirir, gerekliliği sorgulanır, zarara uğradığını düşünen, daha iyi alternatifi olan bir yolunu bulur ayrılır.

• Hırs heves - Ortakların parasal olmayan ihtiyaçları ve amaçları(özgürlük, yönetmek, prestij, karar almak, güvende hissetmek, iyilik etmek, pohpohlanmak, aidiyet vb.) nedeniyle bitebilir veya gerekmese bile sürebilir.

• Bitirmenin maliyeti - Ortaklığı bitirmenin maliyeti sürdürmekten yüksekse devam eder (hisse alma, yeni kuruluş, ortak marka, piyasa güveni, tesis, dağıtım kanalı, yetişmiş ekip, vb.)

GİRİŞİMCİLİK

4- KURULUŞ

43

ORTAKLARIN ROLLERİ

Paralı ortakSermaye koyar, kısa süreli ticarette sorunsuz, uzun süreli işte sorunlu. İş fikri olan, bizzat çalışan ortak para koyana uzun süre dayanmaz. Risk sermayesi gibi kontrolü al, çıkışkoşullarını baştan koy.

Çalışan ortakKendi alanında uzman, emeğiyle katılır, iş büyüyüp adam çalıştırabildiği zaman ağır gelir. Emeğin karşılığını baştan belirle, alacağa faiz işlet.

Bağlamacı ortakİşin temelindeki ilişkiyi kurar, hisse alır, iş yürüyünce ağır gelir, bir kerelik işte sorun olmaz, sürekli işte sorun olur. Baştan değer biç veya süreli pay ver

Girişimci ortakYeni iş fikriyle gelir, fırsatları görür, işi kurup yönetir, işin yapısına göre %10-20 arasında bedelsiz hisse alır, eşit bölüşümle başlar, adil olmaz, ortaklık yürümez. Girişimciliğe değer biç, borçlan veya paraya say

Manevi ortakİşin gereği değil, girişimcinin tercihi sonucu ortak, kardeş, eş, damat, güvenilir eski arkadaş, emektar yardımcı vb. Kurumsallaşma ve kontrolün olmadığı yerde güven ihtiyacından ötürü yararlı, iş büyüdüğünde zararlı. Ortakların rolünü ve bu rolün değerini biç, iş büyüdüğünde katılımı tanımla. Baba yapmazsa çocuklar hiç yapamaz.

GİRİŞİMCİLİK

4- KURULUŞ

44

İŞİN YERİ NERESİ

• Evden yapılan işler

• Gezici olarak yapılan işler (seyyar, kapıdan, pazarda vb.)

• İnternette yapılan işler

• Dükkanda yapılan işler (dükkan, mağaza, restoran vb.)

• Ofiste yapılan işler (yazıhane, muayenehane vb.)

• Tesiste yapılan işler (otel, fabrika, atölye vb.)

• Sahada yapılan işler (tarım, maden, inşaat vb.)

Katılımcıların planladıkları işlerin yeri nedir, genel eğilim ne

GİRİŞİMCİLİK

6- PARA VE YER

45

DÜKKAN YERİ SEÇMEK

• Müşteri gelecek bölgenin potansiyeli

• Noktanın müşteri potansiyeli

• Ulaşılabilirlik

• Görünürlük

• Kullanılabilirlik

• Gereken izin ve ruhsatları alabilmek

• Kiralama ve giriş bedeli

• Alışveriş merkezinde olmak

GİRİŞİMCİLİK

6- PARA VE YER

46

ZİNCİR İŞLETME KURMAK

• Yayılma planı yapılmalı

• Tedarikçiler yayılmaya yetişebilmeli

• Projeler farklı mekanlara uyarlanmalı (açık arazi, bahçeli mekan, alışveriş merkezi, asma katlıdükkan vb.)

• Dükkan açmak ve işletmek için ekip oluşturulmalı

GİRİŞİMCİLİK

6- PARA VE YER

47

TESİS YERİ SEÇMEK

• Teknik yeterlik (büyüklük, kat sayısı, zemin yükü, tavan yüksekliği vb.)• Tesisat (trafo, jeneratör, pano, kompresör, su bağlantısı, su deposu,

yangın deposu, kuyu, atık su, doğalgaz, vb.)• Enerji temini (doğalgaz, yüksek gerilim, alçak gerilim, kömür, akaryakıt,

dökme gaz, rüzgar, vb.)• Güvenlik (terör, tehdit, hırsızlık, halk hareketleri, devlet baskısı, vb.)• Afetlerden korunma (geçmiş afetler, yeni şartlar, olasılık)• Ulaşım (karayolu, liman, demiryolu, havaalanı, gümrük, antrepo, vb.)• Tedarikçilere erişim (hammadde, yarı mamul, mamul, mesafe,

üreticiler, taşıma, rakiplere uzaklık, vb.)• Pazarlara yakınlık (sevkiyat, ziyaret, haberleşme için ulaşılabilirlik,

uzaklık ve süre)• Personel temininde kolaylık (yetişmiş insan gücü, rakiplerden transfer,

taşıma mesafesi, lojman, vb.)• Organize sanayi bölgesi • Gereken izin ve ruhsatları alabilmek• Teşvik ve destek kullanmak

GİRİŞİMCİLİK

6- PARA VE YER

48

3İŞİ YÖNETMEK

GİRİŞİMCİLİK

4- KURULUŞ

49

UYGULAMAK

• Savaş öncesi - Sanayi devriminin başlarında seri üretimde yöneticiler düşünür, işçiler yapardı. Taylor işçilerin hareketlerini saniyelik bileşenlerine ayırıp kimin kolunu nereye, ayağınınereye koyacağını belirleyen sistemler geliştirdi.

• Savaş sonrası - 2. Dünya savaşı sonrasında çok artan üretim miktarı sürekli gelişmeyi getirdi, Endüstri mühendisliği bilim oldu. Seri üretimde akort sistemine geçildi. Eski usul çalışanlar seri üretim yapanlar karışında dayanamadı.

• Şimdi - Katı kurallarla güdümlü üretim verimlilikte sınırlara dayandı. Çalışanların iş prosesine katkıda bulunmalarınıamaçlayan alternatif yönetim teknikleri gelişti ve daha başarılıoldukları görüldü. Üretimde toplam kalite, yönetimde liderlik, koçluk tarzı gelişti.

GİRİŞİMCİLİK

5- YÖNETİM

50

YÖNETİM TARZI

“İdeal” yönetim tarzı yok, kendi kişiliğine uygun yönetim yap. İdeal çalışanı arama, sana uyanı bul.

Herkes “cins” “Paranoyak” kimseye güvenmez, “Kontrol hastası”yetki dağıtmaz, “Barışçıl” emir veremez, “Kompleksli” nitelikli uzman çalıştıramaz, “Korkak” atılım yapamaz, “Babacan” emektarlardan vazgeçip yenilere şans veremez.

Sloganlarla, danışmanlarla, kitaplarla şirket yönetilmez, ancak bakışaçısı genişletilebilir. Kimse değişemez, doğal tarzının dışına çıkamaz, zorlasa da kalıcı olmaz, Yönetici kendi tarzının sonuçlarını öngörmeli, riskini ölçmeli, işini yetişebileceği kadar büyümeli, yönetebileceği kişileri işe almalı, ödeyeceği kadar borçlanmalı.

Çalışanlarını elde tutmak için kendini zorla, onları motive et, çabayı ve başarıyı takdir et, insanlara güven ver. Çalışanları sıkıştırmak ve takip gerekli ama kötü davranmak yanlış. Para tek başına motivasyon olamaz, daha çok verene kaçarlar. Adil olmayan yönetici yağcılık yarışı başlatır.

GİRİŞİMCİLİK

5- YÖNETİM

51

KARAR ALMAK

Yönetim tekniği olarak dünyada yaygın iki yöntem... ve en yaygın uygulanan üçüncü yöntem !

OtokratikKlasik yönetim tarzı: patron emreder, yetki paylaşmaz, hatalarının sonucuna katlanır. Yönetici belli yetkileri astlarıyla paylaşsa bile ne karar vermelerini istediğini onlara hissettirir.

DemokratikTek yöneticinin riskini azaltır, yetki bölümler arasında paylaştırılır. Birim yöneticileri kararlarında özgür, sonuçlarından sorumlu olur. Performansa göre makam verilir. Yönetici astlarını seçer, eğitir ve yönlendirir.

OportünistYönetici ne yapacağını bilemez, hata yapmamak için karar vermekten kaçınır, astlarını işlerinde serbest bırakır, başarılı sonuçları sahiplenir, başarısızlıklarda kabahati astlarına yükler.

GİRİŞİMCİLİK

5- YÖNETİM

52

YETKİ VE SORUMLULUK

Girişimci başarılıysa kar, değilse zarar eder. Yöneten ve çalışan mevki ve maaş kazanır veya işini kaybeder.

Yöneticiye düşen işler:• işi gereken niteliklere sahip kişilere vermek• eğitimli kişiyi işe almak, değilse eğitmek• gereken ekipmanı ve fiziksel ortamı sağlamak• işi sevdirmek ve benimsetmek• işin tanımını ve başarı kriterlerini anlatmak• işin gerektirdiği kadar yetki tanımak• işteki başarısının sonuçlarını (+/-) taşımasını sağlamak

Herkese her işi yaptırmak için görev tanımı yapmazsanız, çalışanlar işten kaçar, bahane üretir, sorumluluk almaz, yönetici “kaz çobanı” olur.

GİRİŞİMCİLİK

5- YÖNETİM

53

ORTADA KALAN İŞLERGİRİŞİMCİLİK

5- YÖNETİM

Herkes, Biri, Herbiri ve Hiçbiri aynı işyerinde çalışan dört kişinin adlarıymış.

• Önemli bir iş, Herkes’e verilmiş. • Herkes Herbiri bunu yapar diye düşünmüş.• Herkes’in o işi yapmayacağını Hiçbiri anlamış ve işi

Hiçbiri yapmış.

• Biri buna kızmış, çünkü bu Herkes’in işiymiş. • Sonunda Herkes Herbiri’nin yapacağı işi Hiçbiri

yaptı diye Biri’ni suçlamış. • Herkes “bu benim sorumluluğum değildi” demiş.

54

ORGANİZASYON ŞEMASI

Şirketteki hiyerarşinin ve fonksiyonların şematik gösterilişidir.Her çalışan tek bir kişiye bağlıdır. Bir yöneticiye en çok 5 kişi rapor

eder. Organizasyon şeması şirkete ve insanlara göre değişebilir.

1. Son karar merci, tek patron, ortaklar kurulu veya yönetim kurulu 2. Tepe yönetimi, patron, yönetici ortak, genel müdür, genel koordinatör, şirket

müdürü3. Mali işler, muhasebe, finans, plan, bütçe.4. İdari işler, ofis yönetimi, araçlar, tedarik, insan kaynakları, bilgi işlem, PR5. Üretim, üretim planlama, üretim, depolama, tesis yönetimi, personel yönetimi,

yardımcı işletmeler6. Kalite, üretimin, sevkiyatın, tedarikin yerinde ve depoda denetimi, iyileştirilmesi,

desteklenmesi, belgelenmesi7. Satın alma, hammadde, yarı mamul, ihtiyaç maddeleri, satılacak ürün alımı8. Satış, müşteri bulma, ürün sunma, satış işlemleri, depo, SSH9. Kanal yönetimi, bayiler veya franchise alanlarla ilişkiler, bulma, seçme, eğitme,

işletme kurma, yönetme10. Pazarlama, reklam, pazar araştırma, ürün yönetimi, ürün geliştirme11. Perakendecilik, firmaya bağlı işletmelerin yönetimi, denetlini, personelin eğitimi12. Danışmanlar, hukuk, pazarlama, yönetim, insan kaynakları, kalite, vb.

GİRİŞİMCİLİK

5- YÖNETİM

55

ÖRNEK ŞEMA

Fason üretim yapan bir firma

GİRİŞİMCİLİK

5- YÖNETİM

Genel Müdür

Mali - idari Md Üretim Md Kalite sağlama MdTicaret Md

Sekreter Danışmanlar

Muhasebe

Finans

Bütçe-plan

İnsan kaynakları

İdari işler

Bilgiişlem

Talaşlı imalat

Montaj

Tamir bakım

Yardımcı tesisler

Hammadde depo

Satış

Satın alma

Mamul depo

Lojistik

Planlama

56

ÖRNEK ŞEMA

Kendi markasıyla üretim ve satış yapan bir firma

GİRİŞİMCİLİK

5- YÖNETİM

Genel Müdür

Mali - idari GMY Teknik GMY Ticari GMY


Muhasebe Md

Finans Md

Bütçe-plan Md

İnsan kaynakları Md

İdari işler Md

Bilgiişlem Halkla ilişkiler Md

Fabrika 1 Md

Fabrika 2 Md

Fason imalat Md

Teknik satın alma Md

Merkez depo Md

İç satışlar Md

Pazarlama Md

İhracat Md.

Ticari satın alma Md

Depo-lojistik Md

Kalite sağlama Md

Ar-Ge Md

Teknik servis Md

57

ÖRNEK ŞEMA

Üretim yapmayan bir ticaret firması

GİRİŞİMCİLİK

5- YÖNETİM

Genel Müdür

Mali ve idari işler Md Ticaret Md Pazarlama Md


Muhasebe

Finans

Bütçe-plan

İnsan kaynakları

İdari işler

Bilgiişlem Halkla ilişkiler

Bayiler

Özel müşteriler

İhaleler

Fason üretim

Depo

Ürün 1

Ürün 2

Reklam

Fuarlar

Lojistik

İhracat

İthalat

58

DÖRT TEMEL KİŞİLİK

• Temel karakterler işteki yaklaşımlarına göre dörde ayrılabilir (Littauer) (www.entropi.net/test/kisiliginizi_taniyin.php)

• Düşünenler – Konuşanlar – Yapanlar – İzleyenler(Melankolik - Popüler Optimist - Güçlü Klorik - Barışçıl Soğukkanlı)

• Bir tipin baskın olması, ötekilerin bulunmadığı anlamına gelmez• Her tipin kendine özgü avantajları ve kullanılması gereken yerler

vardır• Kadro oluştururken görevi gerekli yaklaşıma sahip kişiye vermeli,

ekip içinde birbirlerini tamamlayan kişilikler bulunmalı

GİRİŞİMCİLİK

5- YÖNETİM

59

KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ

Düşünenler - Plancı, analitik, ciddi, amaçlı, dürüst, fedakar kişiler. Yaratıcı ve yetenekli, artistik, estetik, felsefi, idealist yaklaşım. Her zaman düzenli, programlı çalışan, detaycı, organize, sorunları görüp yaratıcı çözümler bulan, başladığı işi bitirir. Etrafından yüksek beklenti içindedir. Listeleri, grafikleri, planları severler. Etraflarındaki kişilerle içten şekilde ilgilenirler.

Konuşanlar - Dışadönük, konuşmayı seven ve kendini dinleten, esprili, canlı, meraklı, çocuk ruhlu kişilerdir, etraflarındakiler zevk ve ilgiyle dinlerler. Günü yaşar, her işe gönüllü olur, yeni fikirler üretirler. Başladığı işe dört elle sarılır, diğerlerinin de katılımını sağlarlar. İnsanları sever, kin beslemezler. İlgiden, dinlenilmekten, övülmekten hoşlanırlar.

GİRİŞİMCİLİK

5- YÖNETİM

60


Yapanlar - Dinamik, aktif, değişim meraklısı, kararlı, bağımsızlığı seven, kendine güvenen, becerikli, iradeli kişilerdir. Liderlik rolünü hemen üstlenir, hedefleri saptar, etrafını harekete geçirir, doğruları belirlerler. Hedef koyarak çalışır, iyi organize olur, işi delege eder, performans görmek isterler. Zorluklardan yılmaz, kolay kolay hayal kırıklığına uğramazlar. Genellikle doğru cevabı bilir, hep haklı çıkarlar.

İzleyenler - Sakin, rahat, yumuşak başlı, soğukkanlı, sabırlı, dengeli, sessiz, kibar, ince bir mizah anlayışına sahip kişilerdir. Duygularını fazla belli etmez, sempatik davranır, hayatla barışık yaşar, her duruma uyum sağlarlar. İş yaşamında düzenli, iyi yönetici, detaylara hakim, anlaşmazlıkları önleyen, zor şartlar altında çalışabilen kişilerdir. İnsanlarla kolay ilişki kurar, kimseye zararı dokunmaz, iyi bir dinleyicidir, ilgili ve merhametlidir, çok arkadaş edinir.

GİRİŞİMCİLİK

5- YÖNETİM

61


Katılımcılara soru: Aşağıdaki işler için hangi kişilik özellikleri daha uygundur?

• Satış

• İnsan kaynakları

• Reklamcı

• Planlama

• Muhasebe

• Üretim

• Tasarım

GİRİŞİMCİLİK

5- YÖNETİM

62

FİNANSMAN

Finansman paranın yönetimidir.

Kendi kaynaklarını en verimli şekilde kullanır

En uygun koşullarla dış kaynak bulur

Nakit, fon ve teminat ihtiyaçlarını sağlar

Nakit fazlasını değerlendirir

GİRİŞİMCİLİK

6- PARA VE YER

63

KAYNAKLAR

• Borç: aile bireyleri ya da tanıdıklardan

• Kredi: banka, leasing veya tefeciden

• Hibe ve yardım: devletten, vakıflardan, varlıklıbireylerden (business angels)

• Sermaye: çalışacak ortaklardan, sessiz ortaklardan, risk sermayesi şirketlerinden, sermaye piyasalarından,

• Avans ve açık hesap: tedarikçi ve müşterilerden sağlanan çalışma kredisi

Her katılımcı kendisinin bulabileceği kaynakların yüzdelerini verecek, genel eğilim görülecek

GİRİŞİMCİLİK

6- PARA VE YER

64

SERMAYE KAYNAKLARI

Risk sermayesi ABD de %0.52, Japonya’da %0.02 GSMH

Bankalar ve Bağlı Yatırım Ortaklıkları: Halkbank, Eximbank, Garanti Yatırım, Yapı Kredi Yatırım, Demir Yatırım, K. Investment Securities, TEB Private Equity, Nurol Bank, Citibank Venture Capital, Deutsche Bank, Türkiye Sınai Kalkınma Bankası – EIB

Borsa: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası

Risk Sermayesi: Vakıf risk sermaye yatırım ortaklığı, İş risk sermaye yatırım ortaklığı

Yabancı ve Yerli Yatırım Ortaklıkları: Sparx Asset Management, Safron, AIG Blue Voyage Fund, Alliance Capital, Taurus Capital Partners, Turkish VentureCapital Partners, Silkroad Ventures, Commercial Capital Partners, EMEA Technology Investment, Softbank, Nomura, Merill Lynch, Lady Bird, Emit Capital, Ata Invest, Bosphorous Capital Partners

Şirketlere Dayalı Risk Sermayesi: Girişim Holding (Fiba Holding’e bağlı, 1995), Borusan, Esas Holding, İlab, IBM, Uzel, Koç bilgi grubu, Teknoloji Holding

Yabancı Sermaye Yatırımları: OPIC, IFC

Hibe ve yardım yapan devlet Kurumları: KOSGEB, TİDEB, TTGV

GİRİŞİMCİLİK

6- PARA VE YER

65

PARA ASLANIN AĞZINDA

Özel sektöre kullandırılan kredilerin milli gelire oranı Türkiye’ye göre İsrail, İrlanda, Güney Kore’de 4 kat, Japonya, İngiltere’de 5 kat, ABD’de 6 kat fazla

Bu kredilerden KOBİ’lere düşen pay Japonya’da %50, Kore’de %47, ABD’de %43, İngiltere’de %27, Türkiye’de %3.5

Risk sermayesi Amerika’da 140 milyar dolar düzeyinde, Türkiye’de 1 milyar doların altında, deneme boyutunda, risksiz işlere yatırım

Bazı ülkelerde risk sermayesi fonları (1999) – kaynak. Mani ve Barzokas 2002

GİRİŞİMCİLİK

6- PARA VE YER

66

DESTEKÇİ KURULUŞLAR

ABD’de, AB de hibe, kredi, kefil desteği var. Desteklerden yararlanmak için iş planı şart

• TEKMER - (AÜ, BÜ, İTÜ, YTÜ, ODTÜ, KTÜ, Gebze YTE) proje desteği

• TÜBİTAK-TİDEB - Ar-Ge, proje bazında

• TTGV – KOBİ’lere destek hizmet maliyetlerinin en fazla % 50'si hibe, Ar-Ge için düşük faizli kredi, yurtdışı pazarları konusunda bilgi

• İGEME - yurtdışı pazarları konusunda bilgi

• KOSGEB – (Küçük İşletmeler Geliştirme Merkezleri, TEKMER, Bölgesel Kalkınma Enstitüsü, Girişimciliği Geliştirme Enstitüsü ve Pazar Araştırma ve İhracatı Geliştirme Enstitüsü, Avrupa Bilgi Merkezi, KOBİNET) bilgi, hibe, kredi, destek

• Halk Bankası - Girişimci Bilgilendirme Merkezi, Kredi Garanti Fonu

• Türkiye Bilişim Derneği - Girişimci Beyinleri Destekleme Çalışma Grubu bilgi desteği

• SİAD Platformu - Bölgesel Kalkınma Komisyonu danışmanlığı

• Kuluçkalar - girişimcilere kurulma aşamalarında yardımcı, ucuz ofis yeri ve ekipman, hukuki ve yönetim konularında destek, satın alınarak veya ortak olarak sonlandırılır (İlab, IncubaTR, Superonline ve Ericsson Crea World, Siemens Business Accelerator, TofaşTecubator)

GİRİŞİMCİLİK

6- PARA VE YER

67

BANKA İLİŞKİLERİ

• Kredi kullanmasa bile girişimcinin bankalarla arası iyi olmalı

• Şubenin işi müşteri bulmak, mevduat toplamak, kredi vermektir. Seni bulmalarını sağla

• Birden fazla banka ile ilişki kur. Şube yöneticilerini ve personelini iyi tanı, hoş tut, ziyaret et

• Gerekmese bile farklı bankalardan şahıs ve firma için kredi limiti al, gerektiği zaman alamayabilirsin, geç kalabilir

• Banka iyi havada zorla şemsiye verir, yağmurda geri ister. Gereksiz kredi kullanma.

GİRİŞİMCİLİK

6- PARA VE YER

68

KREDİ TERCİHİ

Faiz, teminat ve ödeme koşulları önemli

• Revolvan kredi - günlük kullanılır, pahalıdır• Sabit kredi – ödeme vadesi bellidir, bankanın işine gelir• İthalat kredisi – ithalat yapılan ülkenin Eximbank’ı veya

bankaları devlet desteği ile uzun vadeli ucuz kredi verir• Yatırım kredisi - uzun vadeli dış kaynaklar, özel finans

kuruluşları yardımcı olur• Leasing – finansal kiralama, KDV avantajı doğabilir• Desteklenen yatırım – (arıtma tesisi, enerji tesisi, kırsal kesimde

istihdam yaratma, yaygın eğitim vb.) için özel kredi araştırılır. TSKB bilir

• İşletme kredisi - iyi ilişkide bulunulan bankalar tercih edilmelidir• Faktoring - mümkünse uzak durulmalı, bankaya göre

formalitesiz, yüksek faiz, tahsilatta katı

GİRİŞİMCİLİK

6- PARA VE YER

69

KREDİ ÖDEMESİ

• Banka gününde ödeme bekler, yoksa not kırar

• Girişimci ödemede sorun yaşayacaksa öncedenbildirmeli ve süre almalı

• Bankacı bildirmeden bir gün geç ödeyeni sevmez, bildirerek bir hafta erteleyene güvenir

• Ödeme tıkanırsa ve icrayla alamıyorsa banka çok uygun yeni ödeme planına razı olabilir

• Bankadan alınan sigorta, kasa vb. gibi diğer ürünler, ödeme güçlüğü yaşanırsa yarar sağlamaz, merkezinkararları devreye girer

GİRİŞİMCİLİK

6- PARA VE YER

70

BASEL 2

• Uluslar arası Bankalar Birliği kararları• 2008 yılında yürürlüğe girecek• Bankaların toplam riskini sınırlayacak• Sağlam ve riskli firma kredilerine farklı karşılık• Banka toplam karşılığı ile örneğin 2 sağlam müşteri

yerine 1 riskli müşteriye kredi kullandırabilir• Firmanın sahibi değil bilançosu değerlendirilecek• Zayıf görünen firmaların kredi koşulları ağırlaşacak• Bankacılarla iyi ilişkilerin faydası olamayacak• Firmalar bilançolarını düzeltecek• Kayıtlı ekonomi büyüyecek, düzen değişecek

GİRİŞİMCİLİK

6- PARA VE YER

71

4İŞİ BATIRMAMAK

GİRİŞİMCİLİK

6- PARA VE YER

72

VİZYON

Gideceği yeri bilmeyen kaptana hiçbir rüzgar fayda etmez (Atasözü)

Uygulaması olmayan vizyon bir hayaldir. Vizyonu olmayan uygulama bir kabustur (Japon atasözü)

Şirketin sahibinin belli bir amacı, hedefi olsa bile, her çalışanın ayrı görüşü, ayrı ilkeleri, ayrı hedefleri olabilir. Bilinçli bir çaba ve iletişimle tam

anlatılmazsa herkes bildiğini okur

• Vizyon, “ne olmak istiyoruz” sorusunun yanıtını içerir. • Vizyon kuruluşun bugününü değil, geleceğini anlatır. • Vizyonun yazılması yetmez. Paylaşılmaz, anlaşılmaz ve

inanılmazsa hayata geçemez.• Vizyon belirlenirken büyük düşünmek gerekir, ancak kimsenin

inanmayacağı ve uğraşmayacağı kadar gerçekçilikten uzak bir vizyon yarar değil zarar verir.

• Şirketin vizyonunu tanımlayacak kişinin kendi vizyonu da olmalı, koyduğu vizyonun arkasında durmalıdır.

• Vizyon birkaç yıl arayla yenilenebilir, değiştirilebilir, genişletilebilir.

GİRİŞİMCİLİK

7- STRATEJİ

73

MİSYON

• Misyon, “niçin çalışıyoruz” sorusunun yanıtını içerir.

• Organizasyon, varlık nedenini misyonda bulur. • Misyon ayağı yere basan, anlaşılan ve ulaşılabilir bir ifade

olmalı, günlük işlerinde insalara yol göstermelidir.• Misyon şirketin ürünleri, hizmetleri, pazarları, değerleri,

endişeleri, öncelikleri, yaşam savaşı göz önünde bulundurularak ifade edilmelidir.

• Misyon sadece parayı düşünmemeli, insanların uğruna çalışacakları hedefleri ve kavramları içermelidir.

• Son şeklini vermeden önce kelime ekleme ve çıkarma yapılarak anlamı tartılıp, olabildiğince az laf, çok anlam içermesi sağlanabilir.

• Misyonu, şirketi rakiplerinden ve benzerlerinden ayırt etmelidir.

GİRİŞİMCİLİK

7- STRATEJİ

74

İLKE VE DEĞERLER

• Şirketin değerleri, “nasıl davranırız” sorusunun yanıtını içerir

• Değerler, şirketin kişiliğini oluşturur. • Yöneticilerin ve çalışanların olması gereken

öncelikleri ve davranış şekilleri tanımlanır.• Değerler müşteriler, ortakları, çalışanlar ve

toplum birlikte düşünülerek belirlenir.• İnsanların kabul etmeyeceği ve uygulamayacağı

değerler gerçekçi olmaz.• Değerleri yazıp verince, insanlar kendi

değerleriyle şirketin değerlerini karşılaştırır.

GİRİŞİMCİLİK

7- STRATEJİ

75

HEDEFLER

• Hedefler, “ne yapacağız” sorusunun yanıtını içerir.

• Hedefler misyonla uyumlu olmalıdır. • Hedefler bir veya birkaç yıl için belirlenebilir. Çok uzun

vadeli olmamalı, değişen şartlara göre yenilenmelidir.• Ölçülebilir ve ulaşılabilir hedefler konulmalıdır.• Belli aralıklarla hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığı kontrol

edilmelidir.

• Ciro, üretim, satış fiyatı, pazar payı, penetrasyon oranı, bilinirlik oranı, ürün çeşidi, fire, hata oranı, şikayet sayısı, maliyet, hisse değeri, vb. gibi büyüklükler hedef olarak konulabilir. Kalite, itibar, müşteri memnuniyeti gibi ölçülemeyen değerler hedef olarak konulmamalıdır.

GİRİŞİMCİLİK

7- STRATEJİ

76

STRATEJİK PLANLAMA

Strateji = organizasyonun amacına ulaşmak için izleyeceği yollar

• General Strategos'un savaş taktiklerine atfen. Önceleri sadece büyükler, 80’lerden sonra tüm firmalar için geçerli

• Stratejinin üç unsuru: Kaynaklar, Hedefler, Yöntem• Strateji esnek olmalı, koşullar değiştiğinde alternatif

planlar hazır olmalı• Uygulamacılar net tanımlanmalı, yetki ve sorumluluk

dağıtılmalı• Taktikler stratejinin adımlarıdır, aksiyon izlenecek

yollardır• Stratejik yönetimin temelleri: vizyon, misyon, strateji ve

aksiyon

GİRİŞİMCİLİK

7- STRATEJİ

77

ST. YÖNETİM AŞAMALARI

1) Stratejilerin Geliştirilmesi ve Stratejik Planlama : SWOT analizi yapılır; vizyon, misyon, amaç, ilke ve değerler ortaya konulur

2) Stratejilerin Uygulanması: belirlenen strateji ve aksiyon planlarının uygulaması yapılır

3) Uygulanan Stratejilerin Gözden Geçirilmesi ve Denetimi: Yapılan uygulamaların sonuçları gözden geçirilerek stratejik planlamada gerekirse değişiklikler yapılır

GİRİŞİMCİLİK

7- STRATEJİ

78

“AKILLI” PLANLAMA

Amerikan ekolünün akıllı hedef koyma kuralı: “S.M.A.R.T.”

Specific=belirgin: Belirgin bir amaç konmalı (“müşterilerimizi memnun etmeye çalışacağız” bir etkinliktir, “müşterilerimiz daha memnun olacaklar” bir hedeftir)

Measurable=ölçülebilir: ”Daha çok çalışmalıyız” ölçülemez, “borsa değerimiz %20 artmalı” ölçülebilir

Authorized=yetki veren: Belirli bir kişi veya ekip sorumluluğu üstlenmeli. Sorumluluk verilen kişiye yetki verilmezse yürümez

Realistic=gerçekçi:Çok kolay veya çok zor olmamalı, çalışmayla başarılabilir olmalı. Yapacak olanların gözünde olanaksız ise uğraşmazlar

Time-framed=zamanı belirli:Hedeflerin herbirinin bir süresi olmalı, çok kısa olursa büyük riskler alınır, çok uzun olursa masraf artar ilgi dağılır

Seçenekler arasından tercihte bulunurken iki etken vardır: maliyet ve faydaMaliyet harcanacak para, işgücü, risk ve zamandır

Fayda elde edilecek sonucun kurum hedeflerine ne derece uyduğudurAmaca hizmet etmiyorsa “Yapılabilecek tek şeyi yaptık” demenin anlamı yokturBeklenen fayda ödenemeyecek maliyetler yüklüyorsa yapmanın anlamı yoktur

GİRİŞİMCİLİK

7- STRATEJİ

79

ODAKLANMA

Kurum, müşteri gözünde üç farklı alanda odaklanabilir

1. Ürün (beklentileri karşılayan ve aşan mükemmel ürün/hizmet)2. Müşteri ilişkileri (müşterilere yakın, ilgili, takipçi)3. Fiyat (alırken veya kullanırken ucuz)

Her üç alanda da mükemmel olmaya çalışmak kaynak israfıdır• İyi olan şeyin ucuz olması gerekmez, olursa kardan zarar eder• Ürünü sıradan olan, müşteri ilişkilerini iyi tutarak, yaygın dağıtımla, satış

sonrası hizmetlerle yüksek fiyatını kabul ettirebilir• Fiyatı en ucuz olanın mükemmel ürün olması beklenmez, müşteri yeterli

olması ile yetinebilir, ürünü daha iyi yapmak kardan zarardır.

Bir alanda başarılı firma kalıcı olur, markası tanınırİki alanda birden iyi olanın sırtı yere gelmez

Üç alanda birden iyi olanın yeri bu dünya değil cennettir

Katılımcıların başarılı gördüğü firmaların odaklanması irdelenecek

GİRİŞİMCİLİK

7- STRATEJİ

80

GİRİŞİMCİNİN RİSKİ

Girişimcilerin hepsi başarılı olamaz, bir kısmı batar, her yıl ortalama on girişimciden biri dökülür

Batanların oranı ilk 3 yılda – ilk 5 yılda: Türkiye’de %29 - %40, İsveç’te %30 - %41, ABD de %40 - %50, İngiltere’de %38 - %53

• Küçük girişimci riski bilir ama kaçamaz, çareyi sistemde görür • Girişimcinin beceremediğini sistem yapamaz, sistem kolay

kurulur ama kalıcı olmaz• Girişimci düşünmeli, danışmalı, karar vermeli, yolunu çizmeli,

düz gitmeli• Girişim insanlarla büyür, yürür. Çalışanlar işlerini benimserse

yapar. İnsanlar işlerinde kalıcı olursa verim artar, iş kolaylaşır. • Girişimci insanları kazanmalı, yararlanmalı, uzun vadeli olmalı

GİRİŞİMCİLİK

7- STRATEJİ

81

İNSANLARI KAZANMAK

Aşağıdakileri uygulayan insanları sadece istihdam etmez, kendisi için kazanır

1. TANIM - İşin gereği olan kişinin tanımını yap2. SEÇİM - Tanıma uyan doğru kişiyi seç, torpil yapma3. EĞİTİM - Seçtiğini eğitmeye zaman ve para ayır4. ZAMAN - Eğitim ve alışma sürecinde hataları sabırla

karşıla, alışması için zaman ver5. YETKİ - Yetki ver, hatalara müdahale etme,

görmesini bekle, gerekirse yardım et6. MOTİVASYON - İşini sevdir, zorla veya kerhen

yapmasın

GİRİŞİMCİLİK

7- STRATEJİ

82

İNSANLARI KAYBETMEK

Aşağıdaki yönetici davranışları insanları kaybetmeye neden olur. Dışarıda işbulabilen iyiler gider, başka yerde iş bulamayan kötüler kalır

1. Yanlış terfi altında çalışanların motivasyonunu bozar2. Yanlış ödül kıskançlık, hatalı şartlanma, yağcılık getirir3. Yanlış davranış yanlış anlamalar, kırgınlık, küskünlük, içine kapanma yaşatır4. Yöneticiye güvensizlik çalışanların kendi aralarında dayanışmasına,

kamplaşmalara neden olur5. Duygusal ilişkiler sık yaşanır, yönetici-çalışan ilişkisi yıkıcı olur, çalışanların ilişkisi

bazen gruplaşmaya, aleyhte dayanışmaya, dedikoduya dönüşür6. Duygusal etkenler adaletsiz yönetim getirir, emektar, hemşeri, güzel, sevimli,

komik, sosyal, torpilli vb. kayırılır7. Performans ölçümü yapılamazsa herkes başarısızlığı başkasına yükler,

bahanesini hazır tutar, sorumluluktan kaçar, işi yapacak kimse kalmaz8. Psikolojik yük karakter özelliklerine göre farklı zarar verir, kimi son dakikaya kadar

sorunu gizler çözülemez hale getirir, kimi gerginleşir huzuru bozar, kimi başarısız olunca kaçar

9. Hataları kabullenmemek hatayı saklatır, önemli olan aynı hayatı iki kere yapmamaktır, firma çalışanlarının hatalarına öğrenim bedeli olarak katlanmalıdır, hatasız iş istemek stresi artırır, hatayı azaltmaz

Katılımcıların yaşadığı veya şahit olduğu hatalı davranışlar irdelenecek

GİRİŞİMCİLİK

7- STRATEJİ

83

BATIŞ NEDENLERİGİRİŞİMCİLİK

7- STRATEJİ

Küçük şirketlerin gelişiminde üç tipik durum yaşanır, bu noktalarda şirket ya çöker, veya büyüyerek devam eder.

84

BATIŞ ÖYKÜLERİ

1. çöküş – ikinci adam moktasında patron işin kilit unsurlarından birine hakimdir, diğer bir kilit unsuru emanet ettiği “ikinci adam” oğlu veya damadı bile olsa patrona kazandırmaktan bıkar, gider. Patron şanlıysa kaçar gider. Patron şanssızsa kapar gider, müşteriyi götürür, parayı götürür, bağlantıyı götürür.

2. çöküş – yapısal büyüme noktasında iş gelişir, patron ve ailesi yetersiz kalır. Şirketi yönetemez, büyütemez, kurumsallaştıramaz, eksiğini hatasını kabul etmez, müdür alır, danışmanlık alır, fayda etmez.

3. çöküş – finansal büyüme noktasında satışlar çok iyidir, iş büyür, yatırım ve fon yönetiminde patron veya finansa bakan aile üyesi yetersiz kaldığıiçin nakit krizi yaşanır, yüksek faiz öder, ödemeleri aksayınca piyasada itibarıkalmaz , tahsilatı düşer, şirkete banka veya alacaklılar el koyar.

Küçük şirketler bu üç çöküş noktasını atlatırsa sistematik yönetim yapısına kavuşur ve uzun vadede başarılı olurlar.

Büyük şirketler baştan büyük kurulurlar. Bir iş planları vardır, işinin ehli profesyoneller tarafından yönetilirler, yeterli kaynaklara

sahiptirler, her riskin nedeni bilinir, çaresi bulunur.

Katılımcıların yakından izlediği çöküşler ve nedenleri irdelenecek

GİRİŞİMCİLİK

7- STRATEJİ

85

SATINALMA KATEGORİSİ

• Satın alınan ürünler, cinslerine göre şu kategorilere ayrılabilir.

GİRİŞİMCİLİK

8- PAZARLAMA

ilgili idari birim kiralama, taşeronluk, danışmanlık Hizmet

süreli danışman veya deneyimli birim

gayrımenkul, inşaat, makine vb. gibi alımlar Yatırım

idari birim veya deneyimli birim

işletme ihtiyacı için alınan demirbaşDemirbaş

idari birim işletme ihtiyacı için kullanılan ve minimum stok tutulan malzemeler

Sarf malzemesi

teknik eğitimi ve deneyimi olan birim

satın alması belli uzmanlık isteyen, tedarikçisinde belli yatırım veya hazırlık gerektiren, özel anlaşmayla yaptırılan malzemeler

Teknik alım

sektörde uzmanlaşmışbirim

piyasa fiyatı olan, üretim girdisi olarak kullanılan hammadde, yarı mamul veya yardımcı maddeler

Üretim girdisi

şirket sahibi veya ilgili satın alma birimi

alındığı gibi satılan ürünler Ticari mal

Kim alır Neleri içerir

86

SATINALMA İLKELERİ

Satınalma için tanımlama yöntemleri

1) Tedarikçi tanımlı

2) Marka tanımlı

3) Kalite tanımlı

Hiçbir tanımlanma yapılmazsa başarı şansı hiç olamaz

Katılımcılardan kendi işlerindeki satın alma tanımlarını yapmaları istenecek

GİRİŞİMCİLİK

8- PAZARLAMA

87

STOK KONTROL

Stok takibi, işletmenin yönetimini, güvenliğini ve karlılığını etkiler

• Üretim ve sarf malzemeleri açısından stoksuz kalmamalı, hizmet aksamamalı

• Tedarikçilerle koşullar belirlenmeli, sürpriz fiyatlar ve acil siparişlerden kaçınılmalı

• Stoklar belirlenen seviyeyi aşmamalı, bağlanan işletme sermayesi artmamalı

• Sınırlı ömrü olan ürünler gereksiz stoklanmamalı, fire vermemeli• Depo kapasitesi zorlanmamalı, envanter karışmamalı, soğuk zincir

kırılmamalı• Mal kabulü işletme akışını aksatmamalı• Sipariş ve stok sorumlusu belirlenmeli • Günlük, haftalık, aylık izlenecek ürünler belirlenmeli

GİRİŞİMCİLİK

8- PAZARLAMA

88

TEDARİKÇİ SEÇİMİ

Tedarikçinin öncelikle dikkat edilmesi gereken özellikleri

• Uygun fiyatlı temin (kalite özelliklerinden feragat etmeden)• Uygun ödeme koşulları (ortalama stok süresi ödeme vadesi ile

örtüşmeli, mala sermaye bağlanmamaya çalışılmalı, fakat gereksiz uzun vadeler alınarak fiyat artırılmamalı)

• Zamanında sevkiyat (asgari stokla çalışmayı sağlar)• Kalite sürekliliği • Soğuk zincir (soğuk veya donmuş ürünlerde soğuk zincirin kırılmaması• Kapasite (Artan miktarlarda talep olursa karşılayabilmesi)• Rakiplerle çalışma (öncelikle rakiplere çalışmayanlar tercih edilmeli)• Yöneticileri (sahibinin ve üst yönetimin işle, ürünleriyle ve müşterileriyle

bizzat ilgilenmesi tercih)• Politikaları (kalite, hijyen, çevre konusundaki politikaları)• Maddi gücü (ekonomik sıkıntı halinde işini sürdürebilir)• Tahsilatı (alışkanlıkları, beklentileri ve nakit akışı)

GİRİŞİMCİLİK

8- PAZARLAMA

89

SEÇİM YÖNTEMİ

Tedarikçinin seçiminde uygulanabilecek yöntemler

1) Pazarlık etme – çabuk sonuçlanır, tanıdıklarla veya bulunabilenlerle sınırlı kalır

2) Teklif alma – yazılı olduğu için daha güvenlidir, aynı işe teklif vermelerine dikkat edilmelidir

3) İhale açma – şartname gerektirir, iyi duyurulmalıdır

GİRİŞİMCİLİK

8- PAZARLAMA

90

TEDARİKÇİ ANLAŞMASI

Tedarikçi anlaşmasında bulunması gereken maddeler

• Fiyat - ne süreyle ve ne miktarda mal için geçerli, fiyat artışları neye göre yapılacak• Şartmane - ürünlerin teknik şartnamesi • Miktar - Sipariş edilecek toplam yıllık miktar, bir seferde alınacak miktar, sevkiyat sıklığı,

siparişte ve sevkıyatta artırma ve azaltma olanağı• Ambalaj - Ürünün ve kolinin ambalaj şekli, üzerine yapıştırılacak etiketler, barkod, özel

ibareler• SKT - Ürünün sevkıyat tarihindeki en yakın son kullanma tarihi• Kontrol - Ürünlerin kontrol yöntemi , tahrip edilecek malların masrafı kimin tarafından

karşılanacak• Kusur - Kontrol süresince geçici kabulü yapılan ürünün reddedilmesi halinde ne yapılacak,

kullanım esnasında hata belirlenirse ne yapılacak• Sevkiyat - Soğuk zincirin denetimi nasıl yapılacak, siparişin sevk süresi, teslim zamanı,

eksik, fazla veya geç sevk halinde uygulanacak yöntem, nakliye ve yükleme kimin tarafından yapılacak,

• Teslim yeri - Teslim yeri ve teslim yerine kadarki riskler kime ait• Sertifikasyon - Üreticiden ve tedarikçiden istenecek sertifikalar• Bilgilendirme - Engellenemeyen üretim ve tedarik sorunlarının önceden haber verilmesi• Cezalar - Tedarikin aksaması halinde uygulanacak cezalar• Bağlayıcılık - Alıcının olabildiğince serbest, tedarikçinin olabildiğince bağlı olması

GİRİŞİMCİLİK

8- PAZARLAMA

91

SİPARİŞ VE KABUL

Siparişte bulunması gereken hususlar• Yazılı sipariş formu, imzalı sipariş• Sipariş eden birim, kişi, anlaşma kodu, sipariş kodu, tedarikçi kodu, teslim kodu,

sipariş tarihi• Ürünün adı, kodu, tanımı, ambalajı, fiyatı ve ödeme şekli• Sipariş miktarı, teslim yeri, teslim tarihi ve saati

Teslim alma kuralları• Teslim alma sorumluluğu belli birinde• Teslim şartnamesi el altında • İrsaliyeyi teslim alma sorumlusu imzalar• Sevkiyat aracının nerede duracağı, malın nereye indirileceği, nerede depolanacağı

belirlenir• Yanlış, eksik veya bozuk ürün gelebilir. Sayılır, numune alınır, kontrol edilir

Depolama• Depolanan mal sorumlusuna zimmetlenir• Giren ve çıkan mallar depo defterine işlenir• Raflardaki ürünlerin yanına ürün kartı konulur, her hareket ve kalan miktar yazılır• Depo temiz tutulur• Depo düzenli sayılır, sık sık dalma, dönem dönem tam sayım yapılır• İlk giren ilk çıkar

GİRİŞİMCİLİK

8- PAZARLAMA

92

SİPARİŞ VE KABUL

4SATIŞ VE PAZARLAMA

GİRİŞİMCİLİK

8- PAZARLAMA

93

SATIŞ YÖNTEMLERİ

• sıcak satış - gezici satış ekibi ürünü de taşır

• soğuk satış - gezici ekip sipariş toplar, ürün sonradan sevkedilir

• merkezi sipariş - zincir mağazanın veya toplu tüketim yapan kuruluşun merkezinden sipariş alma

• aktif telemarketing – telefon açarak sipariş toplama

• pasif telemarketing – bir şekilde duyurduktan sonra gelen telefonları karşılayarak sipariş toplama

• İnternet – internet sitesinden ödeme alarak satış

• gazete – gazetenin verdiği kupon ile üzerine ödeme yapılarak veya yapılmadan satış

• TV – televizyonda yapılan tanıtımla anında sipariş toplama

• ihale – ihtiyaç sahibinin açacağı ihaleye katılarak kapalı zarf veya açık eksiltme

GİRİŞİMCİLİK

8- PAZARLAMA

94

DAĞITIM KANALI

• şube açma

• zincir mağazalara satma

• bayilik

• franchise

• postalama

• doğrudan satış

• network marketing

GİRİŞİMCİLİK

8- PAZARLAMA

95

BAYİLİK VERME

• Bölgelere ayırma - ürün gruplarına göre, coğrafi dağılıma göre, bölge müdürlüğü, bölge bayiliği

• Bayi seçme - kim satar, nasıl bulur, nasıl seçer

• Bayileri koruma - bölge koruma, promosyon

• Bayilere karşı kendini koruma - rakip ürün satanlar, satamayanlar, ödemeyenler, yanlış seçilenler

• Sevkiyat - kendi dağıtmak, bölge bayisine dağıttırmak, lojistik hizmeti almak

• Showroom - showroom açtırmak, showroom destekleri, ilave gelir kaynakları

• Bayi denetimi - rapor alma, ziyaret, gizli müşteri

GİRİŞİMCİLİK

8- PAZARLAMA

96

FRANCHISE VERME

Kim kurar• Kimlik (üretici, toptancı, esnaf, girişimci)• Beklenti (malını pahalı satmak, tahsilatı hızlandırmak, Pazar hakimiyeti, yayılmak, meşhur olmak,

çarpmak)• Beceri (esnaf, işadamı, yönetici)• Uzmanlık (bayilik ilişkilerini bilmek, franchise işini bilmek, bileni işe almak, bilenden danışmanlık

almak

Nasıl kurar• Örnek işletme aç• Karlılık sağla, model ol• Yayılma planı yap• El kitabı yaz, eğitim sistemini kur, denetimi başlat• Uzman kadro kur, destek ver

Nasıl işletilir• Yer seçimi kriterlerini belirle, soru formu hazırla, seçim için komite kur, emlakçıları çalıştır• Eğitim ver, herkesi işini yapar hale getir• Denetim yap, hatalara izin verme• Tanıtım yap, markanı güçlendir, kampanyalarla müşteri kazan

Nasıl satılır• Anlaşma hazırla, adil ol, güven ver, kendini de garantiye al• Franchise alan adayı bulmak için haber, reklam, ilan, rehber, fuar, broşür, komisyon vb. kanalları

kullan• Franchise alanlarını doğru seçmek için kriterler geliştir, her bölgede en doğru kişileri kazan

GİRİŞİMCİLİK

8- PAZARLAMA

97

PAZARLAMA UNSURLARI

Pazarlamanın esasları

• Ürün (ne satacağız)

• Fiyat (kaça satacağız)

• Yer (nerede satacağız)

• Tanıtım (nasıl satacağız)

GİRİŞİMCİLİK

8- PAZARLAMA

98

PAZARLAMA PLANI

Yıllık pazarlama etkinliklerinin program ve bütçesi

1. yönetici özeti (bir sayfa, tüm bölümlerin özet sunumu)

2. mevcut durum (pazarın durumu ve firmanın yeri)

3. SWOT analizi (güçlü-zayıf, fırsat-tehlike)

4. hedefler (rakamsal olarak pazarlama hedefleri)

5. pazarlama stratejileri 6. faaliyet programı (yapılacak işlerin zamanı)

7. bütçe (toplam harcamalar ve beklenen getirisi)

8. kontrol (hedeflere ulaşmanın nasıl izleneceği ve düzeltileceği)

GİRİŞİMCİLİK

8- PAZARLAMA

99

PAZAR ARAŞTIRMA

PAZAR – Tüketici, Ticari, Sınai, Dağıtım, Devlet, Dış Pazar

BİLGİ – Sektör, Rakipler, Müşteriler, Girdiler, İşgücü

TÜKETİCİ – Yıllık tüketim, Alt pazarlar, Gelişme, Süreklilik

SANAYİ – Tedarikçiler, Üreticiler, İthalat/ihracat, Talep

GİRİŞİMCİLİK

8- PAZARLAMA

100

MALİYET ANALİZİ

Maliyet analizinde aşağıdaki unsurlar göz önünde bulundurulur

1. Nispi giderler - (hammadde, enerji, sarf malzemesi, nakliye vb.)

2. Sabit giderler - (kira, maaş, reklam, vb.)

3. Başabaş noktası - (nispi+sabit giderleri karşılayan gelir noktası)

4. Paranın maliyeti - (yatırımın finansman maliyeti)

5. Kullanılan kaynakların maliyeti - (girişimcinin işgücü, yer, tahsis edilen altyapı ve ekipman maliyeti ve aşınması)

6. Alternatif kazanç maliyeti - (girişimcinin yapabileceği başka işlerden kazanacağı gelir)

GİRİŞİMCİLİK

8- PAZARLAMA

101

BAŞABAŞ NOKTASIGİRİŞİMCİLİK

8- PAZARLAMA

BAŞABAŞ NOKTASI

0

11500

20000

2300

11500

18300

-23000

1700

-5000

0

5000

10000

15000

20000

25000

1 2 3

ÜRETİM

YTL

SATIŞ

MASRAF

KAR

8 liraya mal edilip 10 liraya satılan bir ürün800 YTL kira, 1200 YTL maaş, 300 YTL masraf

102

FİYATLANDIRMA

Arz-talep eğrisi ve maksimum kar noktası

GİRİŞİMCİLİK

8- PAZARLAMA

Talep eğrisi: fiyat yüksekse az talep olur, fiyat düşerse talep artar

Arz eğrisi: fiyat düşükse az satıcı çıkar, fiyat yüksekse çok satıcı çıkar

Toplam kar: Yüksek fiyatla hiçsatamazsa hiç kar edemez, çok satıp maliyetine verdiğinde de hiç kar edemez, maksimum kar edeceği bir nokta vardır

YTL

adet

103

FİYATLANDIRMA BAZI

1- Maliyetkendi maliyetinin üzerine belli kar koyup satar

2- Rekabetpiyasaya uymak zorunda kalır, kara zarara bakmaz, herkes kaça satıyorsa ona verir

3- Yararmüşterisinin ne yarar sağladığına bakar, reddedemeyeceği fiyatıkabul ettirir

4- Yasaldevletin veya yerel yönetimin fiyat belirlediği fiyatı uygular, kar ediyorsa işi sürdürür

GİRİŞİMCİLİK

8- PAZARLAMA

104

REKABET ORTAMI

Eksik rekabet – tam rekabet ortamı• Alıcılar tüm satıcılardan haberdar değildir, bir kısmını tanır ve

onlardan alırlar

Monopol - Oligopol – Oligopson pazarlar• Tek satıcı varsa istediğini yapar, birkaç satıcı varsa aralarında

anlaşırlar, birkaç alıcı varsa pazarı paylaşır hükmederler

Alıcı pazarı – satıcı pazarı• Alıcıların az olduğu yerde satıcılar peşinde koşar, satıcıların az

olduğu yerde alıcılar kapıda bekler

GİRİŞİMCİLİK

8- PAZARLAMA

105

MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ

CRM (costumer relationship management)Müşteri İlişkileri Yönetimi

• Müşterini iyi tanı, onun için en uygun biçimde ilişki kur (mektup, basında haber, e-mail, SMS, telefon)

• Müşterinin isteklerini dinle, yapacaklarına karar ver• Müşterinin beklentisini aşarak cevapla, beklentiyi yükselt, rakibini

geride bırak• Pazarlamayı, satışı, müşteri ilişkilerini otomasyona bağlayan

programlar kullan• Müşteri danışma hattı kur, aradığında yetkililere erişebilsin• İnterneti olabildiğince iyi kullan, sıfıra yakın maliyete ulaş

GİRİŞİMCİLİK

8- PAZARLAMA

106

HALKLA İLİŞKİLER

Halkla ilişkiler, küçük işletmelerin kendilerini hedef kitlesine doğru şekilde duyurmasının en etkin yoludur

Kurumun genel stratejisi ve politikaları içinde kalarak, örgütün ekonomik ve sosyal çıkarlarını en üst düzeye çıkarmak için, hedef kitlenin örgüt hakkındaki duygu ve düşüncelerini etkilemek ve güvenilen prestij sahibi bir kuruluş olması için çaba harcamak demektir

Halkla ilişkiler = Public Relations (PR)

GİRİŞİMCİLİK

8- PAZARLAMA

107

PR – REKLAM FARKI

• Reklam doğrudan satış artırmaya yönelik, halkla ilişkiler sadece prestij ile ilgilenir

• Reklamın hedef kitlesi alıcılarla sınırlı, halkla ilişkiler çok daha geniş bir kitleyi hedef alır

• Reklam ürün hakkında bilgilendirirken, halkla ilişkiler örgüt hakkında bilgilendirir

• Halkla ilişkilerde de reklam kullanılır ama, ticari değil kuruma ve imaja yöneliktir

• Reklamın duyurulması para ile yapılır, halkla ilişkiler çalışmaları parasız yapılır

GİRİŞİMCİLİK

8- PAZARLAMA

108

PR UNSURLARI

• Amacı hedef kitleyi tanımak, hedef kitleye kendini tanıtmak

• İlkeleri iki yönlü, dürüst inandırıcı, yinelenen• Hedef kitle karşı tutumları azaltmak, pasif yandaşlara

görüşlerini açıklatmak• Yöntem Kamuoyunun desteğini hak etmek, gerçekleri

açıkça aktarmak• İç kamuoyu çalışanlar ve aileleri, ortaklar, satış

kanalları, • Dış kamuoyu tüketiciler ve olası tüketiciler, mali

piyasalar, yazılı ve görsel işitsel basın-yayın kurumları, kamu kurumları, toplumsal çevre, kamuoyu önderleri, potansiyel işgücü

GİRİŞİMCİLİK

8- PAZARLAMA

109

PR ARAÇLARI

• gazeteler: dergiler, basın bülteni, toplantı, roportaj, • radyo-tv: haber, açık oturum, röportaj• broşürler, el kitapları• yıllık raporlar• işletme gazetesi, tanıtım filmi• görüşme veya telefon• konferans ve seminerler• yarışma• tören• sergi-fuar• festival• sponsorluk

GİRİŞİMCİLİK

8- PAZARLAMA

110

TEORİK BİLGİ HATIRLAMA

Katılımcılar 15 dakika içinde aşağıdaki soruları kendi el yazıları ile yanıtlayacaklar

1) Girişimciliğin 3 unsuru2) Başarının 10 adımından 5 tanesi3) Girişimciye rekabet üstünlüğü sağlayan 6 güç4) Gayrımaddi değerlendirmenin 3 unsuru5) SEBON tablosunun gösterdiği 3 büyüklük6) Girişimcinin borçlardan tamamen sorumlu olduğu 5 durum7) Ortakların üstlendikleri 5 farklı rol8) Yönetim tarzlarının 3 alternatifi9) Organizasyon şemasında bulunan 12 fonksiyonun 6 tanesi10) Temel 4 kişilik özelliği11) Stratejinin 3 unsuru, 4 temeli12) Odaklanmanın 3 alanı13) İnsan kazanmanın 6 koşulundan 3 tanesi14) İnsan kaybetmenin 9 yolundan 3 tanesi15) Küçük işletmelerin 3 çöküş nedeni16) Satın almada 3 alternatif tanım17) Tedarikçi seçmenin 3 yöntemi18) Pazarlamanın 4 esası19) Maliyet analizinin 6 unsuru20) Fiyatlandırmanın 4 bazı

GİRİŞİMCİLİK

8 – ARA SINAV

111

Fizibilite ve İş planı

6FİZİBİLİTE VE İŞ PLANI

GİRİŞİMCİLİK

8 – ARA SINAV

112

SEBON TABLOSU

• Yatırımcı kendi parasını hangi sürede ne kadar yatıracak?• Yatırımcı hangi sürede ne kadar borçlanacak?• Yatırımcı hangi sürede ne kadar nakit girişi sağlayacak?

GİRİŞİMCİLİK


yıl ve aylar 1. yıl 2.yıl 3.yılYATIRIM -950 -950 0 0Tesis Kurulması -500 -500 0 0Ekipman alımı -350 -350 0 0Ar-Ge giderleri -100 -100 0 0

İŞLETME 1,920 -250 1,100 1,070Adetsel üretim 2,100 3,600 3,600Satış birim fiyatı 8 12 12Satış tahsilatı 8,610 1,380 3,630 3,600SMM -3,045 -525 -1,260 -1,260 Nispi diğer üretim giderleri -1,395 -315 -540 -540 Sabit diğer üretim giderleri -980 -260 -360 -360 Genel giderler -690 -210 -240 -240 Pazarlama giderleri -580 -320 -130 -130

FİNANSMAN 0Aylık nakit hareketi 970 -1,200 1,100 1,070Sermaye girişi 500 500 0 0Kümülatif sermaye aylık olarak tablodaKredi kullanımı 0 610 -610 0Kümülatif kredi durumu aylık olarak tablodaFaiz ödemesi 110 89 21 0Kümülatif aysonu nakit aylık olarak tabloda

SEBON TABLOSU

-200

0

200

400

600

800

1,000

1,200

1,400

1,600

1,800

1.01

1.02

1.03

1.04

1.05

1.06

1.07

1.08

1.09

1.10

1.11

1.12

2.01

2.02

2.03

2.04

2.05

2.06

2.07

2.08

2.09

2.10

2.11

2.12

3.01

3.02

3.03

3.04

3.05

3.06

3.07

3.08

3.09

3.10

3.11

3.12

YIL.AY

PARA

Kümülatif sermaye Kümülatif kredi durumu Kümülatif aysonu nakit

113

FİZİBİLİTE TABLOSU

• Fizibilite tablosu resmi kurumlar ve bankalar için hazırlandığında standart bir formata uygun olması istenir

• Yatırım teşvik belgesi, kredi talebi vb. için kullanılır

• Devletin ilgilendiği hususların belirtilmesi istenir

Fizibilite tablosu ek olarak bilgi için verilmektedir

GİRİŞİMCİLİK


114

İŞ PLANI KİME GEREKMEZ

“Alis Harikalar Diyarında” masalından bir alıntı

Alis – hangi yolu seçmeliyim, söyler misin lütfen?Tavşan – bu nereye gitmek istediğine bağlı !Alis – umurumda değil...Tavşan – o halde hangi yolu seçtiğin farketmez...

GİRİŞİMCİLİK

9 - İŞ PLANI

115

NİÇİN HAZIRLANIR

• İş planı, girişimcinin kendisine, işine ve varsa ortaklarına veya kreditörlerine karşı dürüst olmasıiçin hazırlanır

• İş planı en genel anlamda işin tanımlanmasının formatıdır

• İş planında işin amacı, pazarın ve rakiplerin durumu, eldeki kaynaklar ve nasıl kullanılacağı, hangi hedeflere ne zaman ulaşılacağı, işin teknolojisi ve finansal yapısı yazılır

• Gelişmiş ülkelerde kredi veren veya sermaye koyan kuruluşlar mutlaka iyi hazırlanmış bir işplanı görmek isterler

GİRİŞİMCİLİK

9 - İŞ PLANI

116

FORMATI

• Yönetici özeti

• Giriş

• Pazar

• İşin tanımı

• Finansman

• Sonuç ve talep

• Özgeçmiş

• Ekler

GİRİŞİMCİLİK

9 - İŞ PLANI

117

KAPAK SAYFASI

İş planının kapak sayfası aşağıdakileri içermelidir

• ‘İŞ PLANI’ başlığını, • Kuruluşun ticari ismini, varsa markasını, • Firmanın logosunu, • Firmanın adresini, • Telefon ve Faks numaralarını, • Var ise Elektronik posta adresini, • Var ise Web sitesi adresini, • Hazırlayanın ismini ve görevini, • Yazıldığı tarihi

GİRİŞİMCİLİK

9 - İŞ PLANI

118

YÖNETİCİ ÖZETİ

• Özet sayfası iyi yazılmamış ve ikna edici değilse ilk ve son okunan sayfa olabilir.

• Özet sayfası işin içeriğini, amacını, finansal ihtiyaçlarını, mevcut durumunu, vizyonunu, kaynaklarını yansıtan, bir veya iki sayfayı geçmeyen tarzda olmalıdır.

• Bütün rapor tamamlandıktan, herşey oturtulduktan sonra yazılmalıdır. Güvenilen kişilere okutulmalı, etkisi gözlemlenmeli, gerekiyorsa yeniden düzenlenmelidir.

• İşin tanımını, amacını, mevcut durumunu, piyasadaki yeri, vizyonunuzu, hedeflerinizi, finansal durumunuzu ve ihtiyaçlarınızı, kaynaklarınızı, başarılarınızı kapsamalıdır.

GİRİŞİMCİLİK

9 - İŞ PLANI

119

GİRİŞ

Şirketin Tanımı• Hukuki Yapısı• İşin Tanımı ve Geçmişi• Şirketin Mevcut Durumu• Geleceğe Dönük Planlar• Ana Yönetim Yapısı

Vizyon ve Misyon• Şirketin Misyonu• Şirketin Vizyonu• Kurumsal Değerler ve Yaklaşım

Strateji ÖzetiÜrün ve Hizmetlerin Tanımı• Ürün ve Hizmetlerin Özeti• Ürün ve Hizmetlerin Avantajları• Ürün ve Hizmetlerin Özellikleri• Ürün Geliştirme Faaliyetleri

GİRİŞİMCİLİK

9 - İŞ PLANI

120

PAZAR

Sektör Analizi• Sektörün Genel Durumu• Sektörün Önde Gelenleri• Sektörün Eğilimleri ve Büyüme

Potansiyeli

Hedef Pazar• Pazar Yapısı ve Göstergeleri• Pazar Eğilimleri ve Büyüme Potansiyeli• Pazar Büyüklükleri

Pazarlama Planı• Pazarlama Stratejileri• Pazarlama Taktikleri• Pazarda Konumlandırma• Halkla İlişkiler

GİRİŞİMCİLİK

9 - İŞ PLANI

Satış Planı• Satış Stratejileri• Satış Süreçleri• Satış Ekibi• Dağıtım Kanalları

Rekabet Analizi• Rekabetin Durumu• Pazar Payı Analizleri• Rakipler• Rekabet Avantajları• Pazara Girişteki Engeller

121

İŞİN TANIMI

İşletim Planı• İşletmenin Yeri• İşletmenin Sahibi• Ekipman• Satın Alma Politikaları• Üretim Politikaları• Kalite Kontrol Ölçütleri• İdari Prosedürler• Personel ve Eğitim• Yönetim Kontrol Sistemleri• Organizasyon YapısıYönetim Ekibi• Üst Yönetim • Yönetim KuruluDanışma KuruluProfesyonel Hizmet Sağlayıcılar

GİRİŞİMCİLİK

9 - İŞ PLANI

122

FİNANSMAN

Finansal Plan

• Finansal Özet

• (varsa)Yatırım Talebine İlişkin Bilgiler

• Fon Kaynakları ve Kullanımı

• Finansal Projeksiyonlar

• Finansal Varsayımlar

• Geçmişe Ait Finansal Veriler

• Finansal Oranlar

GİRİŞİMCİLİK

9 - İŞ PLANI

123

SONUÇ VE TALEP

İş planı bir amaca yönelik hazırlanır

Girişimci ortak, sermaye, kredi, işbirliği, destek vb. arıyor olabilir, iş planı bununla ilgili kuruma verilir

İş planının sonunda ne istendiği açıkça ifade edilmeli, istenen yanıt ve süre belirtilmelidir

Aksine davranış sadece iş fikrini birilerine bedavaya anlatmaktan ibaret kalır

GİRİŞİMCİLİK

9 - İŞ PLANI

124

ÖZGEÇMİŞ

Girişimci kendini detaylı olarak tanıtmalıdır

Önerdiği işi yapabileceğine dair nitelikleri barındırdığına ikna edecek her bilgiyi vermeli ve her özelliğini anlatmalıdır

Kendini anlatmak için belki ikinci bir şansıolmayacağını bilmeli, kendi hakkında söyleyecek nesi varsa burada aktarmalıdır

GİRİŞİMCİLİK

9 - İŞ PLANI

125

EKLER

Eklerde verilmesinde yarar olan bilgiler

• Ürün Numuneleri / Resimleri

• Yöneticilerin Özgeçmişleri

• Hukuki Belgeler

• Diğer Önemli Bilgiler

GİRİŞİMCİLİK

9 - İŞ PLANI

126

İŞ FİKRİ SERMAYE ARAR

SaygidegerSaygidegerSaygidegerSaygideger Lordum, yeni Lordum, yeni Lordum, yeni Lordum, yeni savassavassavassavas araclariaraclariaraclariaraclari yaptiklariniyaptiklariniyaptiklariniyaptiklarini ve ve ve ve bunlaribunlaribunlaribunlari kullanmakta usta kullanmakta usta kullanmakta usta kullanmakta usta olduklariniolduklariniolduklariniolduklarini ileri sileri sileri sileri süüüüren ren ren ren kisilerinkisilerinkisilerinkisilerin, , , , kanitkanitkanitkanit olarak ortaya olarak ortaya olarak ortaya olarak ortaya koyduklarikoyduklarikoyduklarikoyduklari bilgileri gbilgileri gbilgileri gbilgileri göööördrdrdrdüüüüm ve dikkatle m ve dikkatle m ve dikkatle m ve dikkatle inceledim. Su sonuca inceledim. Su sonuca inceledim. Su sonuca inceledim. Su sonuca vardimvardimvardimvardim: Bu : Bu : Bu : Bu araclararaclararaclararaclar yeni yeni yeni yeni buluslarbuluslarbuluslarbuluslar degildirdegildirdegildirdegildirve ve ve ve kullanilislarininkullanilislarininkullanilislarininkullanilislarinin da, zaten da, zaten da, zaten da, zaten kullanilmaktakullanilmaktakullanilmaktakullanilmakta olan olan olan olan araclardanaraclardanaraclardanaraclardanhicbirhicbirhicbirhicbir farkifarkifarkifarki yoktur. Bu yoktur. Bu yoktur. Bu yoktur. Bu gercegigercegigercegigercegi ggggöööördrdrdrdüüüükten sonra kendimde, siz kten sonra kendimde, siz kten sonra kendimde, siz kten sonra kendimde, siz EkselanslarinaEkselanslarinaEkselanslarinaEkselanslarina basvurarakbasvurarakbasvurarakbasvurarak asagidaasagidaasagidaasagida öööözetle zetle zetle zetle belirtecegimbelirtecegimbelirtecegimbelirtecegim ttttüüüüm m m m konularinkonularinkonularinkonularin, etkin bir bicimde ve , etkin bir bicimde ve , etkin bir bicimde ve , etkin bir bicimde ve hicbirhicbirhicbirhicbir öööönyargimnyargimnyargimnyargim olmaksizinolmaksizinolmaksizinolmaksizin, , , , yyyyüüüüksek ksek ksek ksek huzurlarinizdahuzurlarinizdahuzurlarinizdahuzurlarinizda tanitiminitanitiminitanitiminitanitimini yapmak cesaretini buldum.yapmak cesaretini buldum.yapmak cesaretini buldum.yapmak cesaretini buldum.

GİRİŞİMCİLİK

İŞ PLANI

127


Uygun Uygun Uygun Uygun ggggööööreceginizreceginizreceginizreceginiz bir zamanda ve yerde bana bu bir zamanda ve yerde bana bu bir zamanda ve yerde bana bu bir zamanda ve yerde bana bu olanagiolanagiolanagiolanagitaniyacaginizataniyacaginizataniyacaginizataniyacaginiza inaniyoruminaniyoruminaniyoruminaniyorum. Size . Size . Size . Size tanitiminitanitiminitanitiminitanitimini yapmak yapmak yapmak yapmak istedigimistedigimistedigimistedigimcalismalarimcalismalarimcalismalarimcalismalarim sunlardirsunlardirsunlardirsunlardir: : : :

CokCokCokCok hafif ve hafif ve hafif ve hafif ve ggggüüüüclclclclüüüü ve kolayca ve kolayca ve kolayca ve kolayca tasinmayatasinmayatasinmayatasinmaya uygun kuygun kuygun kuygun kööööprprprprüüüüler ler ler ler icinicinicinicinplanlarimplanlarimplanlarimplanlarim var.var.var.var.

Bir yer Bir yer Bir yer Bir yer kusatildigindakusatildigindakusatildigindakusatildiginda hendeklerdeki suyun hendeklerdeki suyun hendeklerdeki suyun hendeklerdeki suyun nasilnasilnasilnasil kesileceginikesileceginikesileceginikesileceginive ve ve ve sayisizsayisizsayisizsayisiz basamaklarla uzayan merdivenlerin basamaklarla uzayan merdivenlerin basamaklarla uzayan merdivenlerin basamaklarla uzayan merdivenlerin nasilnasilnasilnasilyapilacaginiyapilacaginiyapilacaginiyapilacagini biliyorum. biliyorum. biliyorum. biliyorum.

GİRİŞİMCİLİK

İŞ PLANI

128


Setlerin Setlerin Setlerin Setlerin yyyyüüüüksekligiksekligiksekligiksekligi ve arazinin konumunun kuvvetli ve arazinin konumunun kuvvetli ve arazinin konumunun kuvvetli ve arazinin konumunun kuvvetli olmasiolmasiolmasiolmasinedeniyle top nedeniyle top nedeniyle top nedeniyle top atislariylaatislariylaatislariylaatislariyla yikmaninyikmaninyikmaninyikmanin olanak olanak olanak olanak disidisidisidisi olduguolduguolduguoldugudurumlarda bir kaleyi ya da durumlarda bir kaleyi ya da durumlarda bir kaleyi ya da durumlarda bir kaleyi ya da siginagisiginagisiginagisiginagi yikabilmeninyikabilmeninyikabilmeninyikabilmenin yyyyööööntemini ntemini ntemini ntemini biliyorum. biliyorum. biliyorum. biliyorum.

Dolu Dolu Dolu Dolu iriligindeiriligindeiriligindeiriliginde taslar atabilen ve taslar atabilen ve taslar atabilen ve taslar atabilen ve cokcokcokcok kolay kolay kolay kolay tasinabilirtasinabilirtasinabilirtasinabilir öööözellikleri zellikleri zellikleri zellikleri nedeniyle nedeniyle nedeniyle nedeniyle kullanimlarikullanimlarikullanimlarikullanimlari da da da da cokcokcokcok kolay olan toplar yapmak kolay olan toplar yapmak kolay olan toplar yapmak kolay olan toplar yapmak icinicinicinicincalismalarimcalismalarimcalismalarimcalismalarim var. ,var. ,var. ,var. ,

Denizde Denizde Denizde Denizde yapilacakyapilacakyapilacakyapilacak bir bir bir bir savastasavastasavastasavasta, , , , saldirisaldirisaldirisaldiri ve savunma ve savunma ve savunma ve savunma acisindanacisindanacisindanacisindan cokcokcokcokuygun makineler yapmak ve en uygun makineler yapmak ve en uygun makineler yapmak ve en uygun makineler yapmak ve en agiragiragiragir toplarintoplarintoplarintoplarin atesineatesineatesineatesine, barut ve , barut ve , barut ve , barut ve dumana dumana dumana dumana dayaniklidayaniklidayaniklidayanikli gemiler yapmak gemiler yapmak gemiler yapmak gemiler yapmak icinicinicinicin calismalarimcalismalarimcalismalarimcalismalarim var.var.var.var.

GİRİŞİMCİLİK

İŞ PLANI

129


Belli bir noktaya Belli bir noktaya Belli bir noktaya Belli bir noktaya ulasmakulasmakulasmakulasmak icinicinicinicin, bir nehrin , bir nehrin , bir nehrin , bir nehrin altindanaltindanaltindanaltindan gecmekgecmekgecmekgecmekgerekse bile, gerekse bile, gerekse bile, gerekse bile, hichichichic ggggüüüürrrrüüüültltltltüüüü cikarmadancikarmadancikarmadancikarmadan, yer , yer , yer , yer altindaaltindaaltindaaltinda gecitlergecitlergecitlergecitlerkazmak ve tkazmak ve tkazmak ve tkazmak ve tüüüüneller neller neller neller acmakacmakacmakacmak icinicinicinicin gelistirdigimgelistirdigimgelistirdigimgelistirdigim yyyyööööntemlerim var.ntemlerim var.ntemlerim var.ntemlerim var.SaldirilarSaldirilarSaldirilarSaldirilar karsisindakarsisindakarsisindakarsisinda ggggüüüüvenli ve venli ve venli ve venli ve dayaniklidayaniklidayaniklidayanikli, , , , ayricaayricaayricaayrica ddddüüüüsmansmansmansmanhatlarinihatlarinihatlarinihatlarini top top top top atesiatesiatesiatesi altindaaltindaaltindaaltinda bile bile bile bile gecebilecekgecebilecekgecebilecekgecebilecek öööözellikleriyle zellikleriyle zellikleriyle zellikleriyle savastasavastasavastasavastaasker asker asker asker kaybinikaybinikaybinikaybini öööönleyecek nleyecek nleyecek nleyecek kapalikapalikapalikapali araclararaclararaclararaclar da yapabilirim. da yapabilirim. da yapabilirim. da yapabilirim. Bu Bu Bu Bu araclarinaraclarinaraclarinaraclarin arkasindanarkasindanarkasindanarkasindan piyadeler, zarar gpiyadeler, zarar gpiyadeler, zarar gpiyadeler, zarar göööörmeksizin ve rmeksizin ve rmeksizin ve rmeksizin ve direnisledirenisledirenisledirenisle karsilasmaksizinkarsilasmaksizinkarsilasmaksizinkarsilasmaksizin kolayliklakolayliklakolayliklakolaylikla ve gve gve gve güüüüvenle ilerleyebilirler. venle ilerleyebilirler. venle ilerleyebilirler. venle ilerleyebilirler. Gereksinim durumunda, simdi Gereksinim durumunda, simdi Gereksinim durumunda, simdi Gereksinim durumunda, simdi kullanilanlardankullanilanlardankullanilanlardankullanilanlardan farklifarklifarklifarkli olarak, olarak, olarak, olarak, bicimleribicimleribicimleribicimleri ve ve ve ve boyutlariboyutlariboyutlariboyutlari nedeniyle kolay nedeniyle kolay nedeniyle kolay nedeniyle kolay kullanilabilirkullanilabilirkullanilabilirkullanilabilir toplar, toplar, toplar, toplar, havanlar ve hafif cephane yapabilirim.havanlar ve hafif cephane yapabilirim.havanlar ve hafif cephane yapabilirim.havanlar ve hafif cephane yapabilirim.

GİRİŞİMCİLİK

İŞ PLANI

130


Top Top Top Top kullanmaninkullanmaninkullanmaninkullanmanin olanak olanak olanak olanak disidisidisidisi olduguolduguolduguoldugu yerlerde sapanlar, yerlerde sapanlar, yerlerde sapanlar, yerlerde sapanlar, manciniklarmanciniklarmanciniklarmanciniklar, tuzaklar ve , tuzaklar ve , tuzaklar ve , tuzaklar ve üüüüststststüüüün etkinlikte n etkinlikte n etkinlikte n etkinlikte baskabaskabaskabaska makineler makineler makineler makineler üüüüretebilirim. retebilirim. retebilirim. retebilirim. ÖÖÖÖzetle, zetle, zetle, zetle, degisikdegisikdegisikdegisik kosullarakosullarakosullarakosullara ggggööööre, re, re, re, degisikdegisikdegisikdegisik bicim ve bicim ve bicim ve bicim ve kullanimdakullanimdakullanimdakullanimda sayisizsayisizsayisizsayisiz saldirisaldirisaldirisaldiri ve savunma makineleri yapabilirim.ve savunma makineleri yapabilirim.ve savunma makineleri yapabilirim.ve savunma makineleri yapabilirim.

BarisBarisBarisBaris zamanindazamanindazamanindazamaninda, resmi ve , resmi ve , resmi ve , resmi ve öööözel zel zel zel binalarinbinalarinbinalarinbinalarin yapimindayapimindayapimindayapiminda ve suyun ve suyun ve suyun ve suyun bir yerden bir yerden bir yerden bir yerden baskabaskabaskabaska bir yere bir yere bir yere bir yere tasinmasindatasinmasindatasinmasindatasinmasinda size, size, size, size, mimarlarinmimarlarinmimarlarinmimarlarinverebilecekleri dverebilecekleri dverebilecekleri dverebilecekleri düüüüzeyde hizmet zeyde hizmet zeyde hizmet zeyde hizmet verebilecegimeverebilecegimeverebilecegimeverebilecegime inaniyoruminaniyoruminaniyoruminaniyorum....

Mermer, bronz ya da kilden heykeller ve kim olursa olsun, Mermer, bronz ya da kilden heykeller ve kim olursa olsun, Mermer, bronz ya da kilden heykeller ve kim olursa olsun, Mermer, bronz ya da kilden heykeller ve kim olursa olsun, baskalarininbaskalarininbaskalarininbaskalarinin yaptiklariylayaptiklariylayaptiklariylayaptiklariyla kiyaslandigindakiyaslandigindakiyaslandigindakiyaslandiginda daha basarili daha basarili daha basarili daha basarili bulunacaginibulunacaginibulunacaginibulunacagini bildigimbildigimbildigimbildigim resimler yapabilirim.resimler yapabilirim.resimler yapabilirim.resimler yapabilirim.

GİRİŞİMCİLİK

İŞ PLANI

131


TTTTüüüüm m m m bunlarinbunlarinbunlarinbunlarin disindadisindadisindadisinda ayricaayricaayricaayrica, , , , babanizbabanizbabanizbabaniz prensin aziz prensin aziz prensin aziz prensin aziz hatirasinihatirasinihatirasinihatirasini ve ve ve ve üüüünlnlnlnlüüüü SforzaSforzaSforzaSforza malikanesinin san ve malikanesinin san ve malikanesinin san ve malikanesinin san ve serefiniserefiniserefiniserefiniebediyen ebediyen ebediyen ebediyen yasatacakyasatacakyasatacakyasatacak bronz at heykeller bronz at heykeller bronz at heykeller bronz at heykeller yapiminiyapiminiyapiminiyapiminibasarabilirimbasarabilirimbasarabilirimbasarabilirim. . . . Ve, Ve, Ve, Ve, yukaridayukaridayukaridayukarida belirttigimbelirttigimbelirttigimbelirttigim konulardan herhangi birini konulardan herhangi birini konulardan herhangi birini konulardan herhangi birini gerceklestirebilecegimigerceklestirebilecegimigerceklestirebilecegimigerceklestirebilecegimi kuskuylakuskuylakuskuylakuskuyla karsilamanizkarsilamanizkarsilamanizkarsilamaniz durumunda durumunda durumunda durumunda bunlaribunlaribunlaribunlari, malikanenizin , malikanenizin , malikanenizin , malikanenizin bahcesindebahcesindebahcesindebahcesinde ya da ya da ya da ya da EkselanslariniEkselanslariniEkselanslariniEkselanslarinimemnun memnun memnun memnun edebilecegimedebilecegimedebilecegimedebilecegim baskabaskabaskabaska bir yerde denememe izin bir yerde denememe izin bir yerde denememe izin bir yerde denememe izin vermeniz vermeniz vermeniz vermeniz icinicinicinicin kendimi, tkendimi, tkendimi, tkendimi, tüüüüm m m m varligimvarligimvarligimvarligim ve bilgimle ve bilgimle ve bilgimle ve bilgimle hizmetinize sunuyorum. hizmetinize sunuyorum. hizmetinize sunuyorum. hizmetinize sunuyorum.

Leonardo Da VinciLeonardo Da VinciLeonardo Da VinciLeonardo Da Vinci

GİRİŞİMCİLİK

İŞ PLANI

132

EKLER

İş planı hazırlayan katılımcılar [email protected]

adresine göndererek yarışmaya katılabilirler

İş planını yaparken danışmak isteyenler

[email protected] tanışıp tartışabilirler

[email protected] yazıp destek alabilirler

[email protected] adresinden F&M temsilcilerine danışabilirler

GİRİŞİMCİLİK

10 - İŞ PLANI

gİrİŞİmcİlİk eĞİtİmİ · •yer bulma ve seÇme •franchise coaching •yÖnetİm...

Documents