GRČKA KOLONIZACIJA

plATON: „Grci sjede oko Sredozemnog

mora kao žabe oko bare”

Kolonizacija

8.-6.st.p.K masovna iseljavanja Grka – osnutak naseobina na Sredozemlju izbjegavali sukobe s Feničanima, Etrurcima trajno naseljavanje iseljenika – širenje grčke kulture i civilizacije

Uzroci kolonizacije:

oskudna zemlja nerazvijena poljoprivreda prenapučenost gradova strah od dužničkog ropstva težnja za širenjem trgovine politički sukobi eupatrida i demosa pojava novčane privrede

Kolonizacija

u početku kolonizacija nesustavna trgovci -> kročili put u kolonizaciji najpoznatiji pomorski priručnici: PERIPLOUS, SKILAKSOV kolonizaciju potvrđuje i sam Zeus odobrenje tražili u proročištima -> izvrstan izvor informacija ->

iskustva trgovaca i pomoraca prostor kolonizacije: EGEJSKO MORE, MALA AZIJA, CRNO MORE,

JUŽNA ITALIJA, SICILIJA, JADRANSKO MORE, OBALE ŠPLNJOLSKE I FRANCUSKE

KOLONIJE

u metropoli određivao se točan broj kolonista - > teško se mijenjao vođa kolonista -> nakon smrti -> osnivač kolonije svetu vatru -> hram, sjemenje politički neovisne o metropoli povezane gospodarski i kulturno s metropolom u kolonije nisu išle žene bogatstvo kolonija -> SIBARIS -> u južnoj ITALIJI -> „SIBARIT”

ljubitelj raskoši povjesničar ZAMAROWSKY -> razlozi prestanka kolonizacije

KOLONIJE

Egejsko more -> HIOS i SAMOS (proizvodi od metala, Grci iz plemena Jonjana)

Mala Azija -> MILET (središte tkalačke proizvodnje), Efes, Smirna na obali Bospora -> Bizant (trgovačko središte) Milet -> brojne kolonije na obali Crnog mora: Olbija, Herson, Trapezunt

iz tih kolonija -> robovi i žito kolonizira KRF -> KORKIRU -> strateški važno

MAGNA GRAECIA (Velika Grčka) – Sirakuza, Tarent, Kyma uzgoj žita Sagunt -> istočno španjolsko Sredozemlje

GRČKA KOLONIZACIJA HRVATSKE OBALE

započinje tijekom 4.st.p.K TIRANIN DIONIZIJE STARIJI -> grčka kolonija Sirakuza -> Issu -> kolonija

sirakuških Dorana pravilan raspored ulica, glava božice Artemide (bronca, dijadema iz klasičnog

razdoblja, 4.st.p.K.) novac -> motiv grozda i amfore, 3.st.p.K ostaci kazališta PHAROS -> doseljenici s Egejskog otoka Parosa

DIODOR SICILSKI „Bibliotheca historica” Novac mitološki motivi, motivi grozda i koze, 3.st.p.K „Starigradsko polje” -> Hvar

Starigradsko polje na Hvaru. Podjela zemljišta odnosno parcelizacija tog polja potječe iz razdoblja grčke kolonizacije.Nakon što su osnovali koloniju, Grci su izvršili podjelu zemljišta u blizini grada na oko 73 pravokutne čestice jednakihdimenzija. Čestice su se održaledo danas i to zahvaljujući suhozidima koji označavaju njihove međe. Starigradsko polje je i na UNESCO-vom Popisusvjetske baštine kao najbolje sačuvana izvorna grčka podjela zemljišta na cijelomu Sredozemlju, smatrajući da sutamošnje nasade vinograda i maslina ostale praktično nepromijenjene od prve kolonizacije starih Grka te su kaotakve jedinstveno svjedočanstvoantičkog geometrijskog sustava podjele zemlje

GRČKA KOLONIZACIJA HRVATSKE OBALE

KORKYIRA HE MELAINA (Korčula) -> Grci s otoka Krfa gusta borova šuma -> crna Korkira Lumbardska psefizma -> podjela imovine između grčkih doseljenika gradovi TRAGURYON, EPETION, SALONA reljef boga KAIROSA, bog sretnog trenutka, 3.st.p.K. Lošinj -> Apoksiomen (atleta), 2.st.p.K Grci grade prve gradove na našoj obali – antička urbana civilizacija upotreba žbuke

Grčke kolonije na Jadranu

Lumbardska psefizma

Apoksiomen

Kairos

božica Artemida

POSLJEDICE KOLONIZACIJE

širenje grčke kulture gospodarski razvoj kolonija i metropola novčna privreda fonetsko pismo -> alfabet JONIJA -> koljevka grčke književnosti, znanosti i filozofije