gram juni 2012

JAARGANG 103 | NUMMER 6 | JUNI 2012

65 procent recycling van huishoudelijk afval mogelijk | Nog veel te winnen uit grofvuil | Milieudruk textielketen moet én kan omlaag | inzamelen van gft-afval bij hoogbouw

Deskundige asbestacceptant noodzakelijk op milieustraat

adv Geesink

1/2

adv Roteb

1/2

De voordelen voor u:

*Let wel, besparing afhankelijk van de inzamellogistiek.

GEESINKNORBA

HYBRID PLUG IN De schoonste vuilniswagen

Geesinknorba is toonaangevend in innovatieve oplossingen, zo ook voor het milieu. Wij kunnen voor u de schoonste vuilniswagen samenstellen. Dankzij het innovatieve Hybrid Plug In systeem kan de opbouw en belading van de vuilniswagen zelfstandig werken op een sterke battery pack met behoud van functionaliteit en capaciteit. Het systeem is toepasbaar op alle chassis' en op al onze verschillende typen opbouw. Ons Hybrid Plug In systeem is al 8 jaar op de markt verkrijgbaar. Inmiddels leveren wij de vijfde versie hiervan, met de laatste aanpassingen.

Lease

Roteb LeaseRoteb Lease is gespecialiseerd in reparatie, onderhoud en beheer van bijzondere voertuigen. Het accent ligt op afvalinzamelvoertuigen, veegmachines, rioolreinigings- voertuigen, hoogwerkers, containerauto’s, ambulances en brandweervoertuigen.Roteb Lease staat voor klantgerichte mobiliteitsservice.

Verkoop & Beheer:Advisering bij aanschaf

Aanschafcoördinatie Voertuiginstructie Assurantie en schadeafwikkeling Leasing Wagenparkbeheer Managementinformatie Verhuur

Werkplaatsen:Onderhoud, reparatie en keuringen Schadeherstel Constructiewerk Bedrijfswageninrichting Servicesteunpunt voor RAVO, HIAB,

Geesink, Haller, BekkerLaGram en KOKS

Adrem veiligheidskeuringen

Meer weten? Een vraag? Een uitdaging? Informeer naar onze mogelijkheden.

Bel 010 - 267 86 00Of mail naar [email protected]

Roteb LeaseKleinpolderplein 5Postbus 110113004 EA Rotterdam

GRAM | juni 2012 3

Officieel vakblad van de NVRD

inhoudsopgave

5

8

11

Hoe doen zij dat? Deze maand: het inzamelen van gft-afval bij hoogbouwContactpersonen van vier verschillende organisaties lichten hun keuzes toe in de

inzameling van gft-afval bij hoogbouw.

Op weg naar een trendbreuk in recyclingInterview met NVRD-directeur Erik de Baedts, voorzitter van de werkgroep Huishoudelijk

Afval. Deze werkgroep bracht advies uit aan staatssecretaris Atsma van Milieu over wat

er moet gebeuren om de doelstelling van 65 procent recycling van huishoudelijk afval

te realiseren.

Op milieustraten moet minimaal een medewerker zijn met DAA-diplomaAsbestdeskundige drs. Otto Hegeman pleit voor professionalisering van asbest acceptanten

op milieustraten.

Milieudruk textielketen moet én kan omlaag Hanneke op den Brouw van AgentschapNL aan het woord over het ketenoverleg Ver-

duurzaming Mode en Textiel; het ketenoverleg streeft naar verdere verlaging van de

milieudruk van textiel én wil het draagvlak voor textielrecycling versterken.

Hergebruik huishoudelijk afval omhoog met Diftar 2.0Veel gemeenten die werken met gediff erentieerde afvaltarieven (diftar) zien mogelijk-

heden om dit systeem te combineren met de nieuwe trend van het omgekeerd of

gespiegeld inzamelen.

Bij de voorplaat: lees verder op pag. 11

(foto: Hollandse Hoogte, Theo Audenaerd)

4 Bezem

Poll; stem mee

14 Nog veel te winnen uit grofvuil;

kritiek op ambitieniveau van de rijks-

overheid

17 Gemengde berichten afval & milieu

18 Terugblik op NVRD Congres op

23 t/m 25 mei in Dalfssen

20 Vakwerk; interview met een professional uit de branche

22 Zwolle pakt snoeproutes aan met

Gemeente Schoon

29 NVRD Nieuws

30 Volgens CREM is er meer milieuwinst

mogelijk op milieustraten

32 Nieuws op de markt

34 Agenda

24

26

4 GRAM | juni 2012

BEZEM

De kwalifi caties ‘dogma, grammofoonplaat, hangen in dezelfde groef’ kwamen direct op. Wat mij betreft is hier letterlijk sprake van hergebruik, hergebruik van kreten, hergebruik van stellingen, in plaats van het omarmen van een belangrijke advisering zoals trendbreuk en doelaf-spraken.

Jammer, als je bedenkt dat oud politici (zoals Jan Terlouw), ook bestaande verhalen herhalen maar wél openstaan voor vernieuwing. Marktonderzoekers zien dat de belang-rijkste doelgroep, de inwoners, toe zijn aan extra / andere motivatie en het bedrijfsleven denkt na over nieuwe ont-werpen, nieuwe productiemogelijkheden, alles om maar met elkaar de eindstreep te halen.

Hoe kan het zijn dat alle partijen die nodig zijn om doel-stellingen te halen, wél zien dat er iets moet gebeuren en degene die uiteindelijk aan de touwtjes trekt, hier com-pleet aan voorbij gaat. Hoezo politieke verantwoordelijk-heid.

TrendbreukJe zou toch denken dat wijze mannen gebruik maken van kennis die voort-komt uit een gezelschap van meer dan 300 reinigingsdeskundigen, allen gevoed door meer dan 100 jaar reinigingservaring. Niets bleek minder waar tijdens het laatste NVRD congres, waar onze staatssecretaris een advies nota mocht ontvangen, opgesteld door een vertegenwoordiging van de Nederlandse afval- en reinigingsbranche.

Een zorgvuldig opgesteld rapport, voorzien van serieuze tips, om te ko-men tot vervolmaking van de door deze staatssecretaris zelf geambieerde afvaldoelstellingen. Ik heb me verbaasd over de wijze waarop de staats-secretaris het rapport in ontvangst meende te moeten nemen. Zonder ook maar in te gaan op het rapport, zelfs niet op de gepresenteerde ver-korte highlights en al helemaal niet op de vlak daarvoor gepresenteerde uitkomsten van een onderzoek naar afvalscheidingsbereidheid van de Neder landse bevolking. De staatssecretaris kon alleen maar herhalen waar hij voor staat en aangeven dat we met elkaar niet zo ongerust moeten zijn op de effecten van het afschaffen van statiegeld.

Omgekeerd (of gespiegeld) inzamelen

is de doodsteek voor diftar

Wat vindt u?

Eens

Oneens

Reageren?

Ga naar www.nvrd.nl

Uitslag van de poll mei

Veel tijdschriften en vakbladen verschijnen

tegenwoordig in een digitale vorm.

Wat vindt u?

33% GRAM moet een digitaal magazine worden

15% GRAM moet hetzelfde blijven (gedrukt)

52% GRAM moet gedrukt én digitaal verschijnen

Verder discussiëren over dit onderwerp?

Sluit u aan bij de GRAM lezersgroep op LinkedIn.

Vincent Meijers, senior beleids-

medewerker Openbare Ruimte gemeente

Nijmegen, 164.000 inwoners.

Contact: [email protected]

GRAM | juni 2012 5

Verbeterpunten mogelijk?

Ondergrondse voorzieningen willen we

opheff en. Ze geven een slechte kwaliteit

gft-afval, stankoverlast, veel bijplaatsin-

gen en hoge kosten voor reiniging. De

vrij toegankelijke cocons willen we om-

bouwen naar een systeem met pasjes-

controle, zodat ze afsluitbaar zijn.

Wat zijn de toekomstplannen?

We willen de gft-afvalinzameling in de

hele gemeente in elk geval handhaven.

Maar, zoals gezegd, zoeken we nog

steeds naar verbeterpunten. Voor de

lange termijn kijken we naar een even-

tuele inpandige opslag van gft-afval

in hoogbouw. Het mooiste zou zijn als

dat gecombineerd kon worden met een

energie winning voor het fl atgebouw

zelf, dus een kleine vergistinginstallatie

in elke fl at. Maar dat is nog toekomst-

muziek. Net als eventuele afvoer van het

gft-afval door het riool.

Gemeente Bergen op Zoom Wanneer en waarom is uw gemeente

gestopt met gft-inzameling bij

hoogbouw?

We hebben in de loop der tijd allerlei

dingen uitgeprobeerd, zoals citybins en

ondergrondse gft-afvalcontainers. Voor

de citybins was nauwelijks belangstel-

ling, ze werden heel weinig aangebo-

den bij de inzameling. Kennelijk is het

toch te veel inspanning om met die bak-

ken op en neer te lopen en ze beneden

HOE DOEN ZIJ DAT ?het inzamelen van gft-afval bij hoogbouw

DEZE MAAND:

In welke mate wordt gft-afval

ingezameld en van welke kwaliteit?

Wij zamelen gft-afval in bij alle hoog-

bouwaansluitingen. De kwaliteit is over

het algemeen goed, ze voldoet aan de

criteria van ARN.

Hoe zamelt u in en waarom op deze

wijze?

Dat varieert, we proberen steeds van al-

les uit. We hebben bijvoorbeeld cocons

en citybins. De cocons zijn bovengrond-

se rolcontainers in een ombouw. Sinds

we die containers afsluitbaar hebben

gemaakt, is de fractie beduidend minder

vervuild. Ondergrondse containers gaan

eigenlijk te veel stinken en aankoeken,

die bakken zijn gewoon te groot. Het

gebruik van citybins is ook geen onver-

deeld succes. Bewoners hebben daarmee

toch een stinkende emmer op het balkon

staan, bovendien zijn ze voor bewoners

én beladers zwaar om te tillen. Eenmaal

geleegd verwaaien ze snel op straat, of

er wordt tegenaan geschopt. De citybins

geven overigens wel een betere kwaliteit

gft-afval dan de cocons, zelfs als die laat-

ste afsluitbaar zijn.

Voor/nadelen van deze inzamel-

wijzen?

Inzameling van gft-afval bij hoogbouw

blijft toch problematisch. Het is een las-

tig vraagstuk en geen enkele methode is

ideaal. We kijken reikhalzend uit naar de

toekomst en naar nieuwe ideeën.

Wegen de kosten op tegen de baten?

Ja, het lagere verwerkingstarief van gft-

afval compenseert de kosten.

In dit benchmarkartikel leggen vier verschillende organisaties uit of en zo ja hoe zij gft-afval inzame-len bij hoogbouw. De organisaties lichten hun keuzes toe en informeren over hun toekomstplannen.

tekst: Hetty Dekkers

Gemeente Nijmegen Waarom zamelt u gft-afval in bij hoog-

bouw?

De gemeente Nijmegen heeft als beleid dat

elke inwoner burger zijn gft-afval geschei-

den in moet kunnen leveren. Daarnaast is

gft-afval een maximaal herbruikbare fractie.

ARN, onze verwerker, bouwt momenteel

een vergistinginstallatie die volgend jaar in

productie gaat. Die installatie onttrekt eerst

biogas aan de fractie, om ze daarna alsnog

te composteren, een maximaal rendement

dus.

6 GRAM | juni 2012

HOE DOEN ZIJ DAT ?Xxxx

aan de straat te zetten. Inzameling via

ondergrondse containers was technisch

geen succes. In gft-afval zit veel zand,

waardoor de containers te zwaar wer-

den om te tillen. Bovendien koekte de

inhoud zo sterk aan, dat je ze bijna niet

kon legen. Nu ligt de inzameling van

gft-afval bij de hoogbouw vrijwel stil.

Sporadisch hebben we nog een boven-

grondse verzamelcontainer staan, maar

ook dat systeem kunnen we niet uitbrei-

den omdat er meestal geen ruimte voor

is in de omgeving van de fl at.

Hoe werd de beslissing destijds uit-

gelegd aan de inwoners?

Het enthousiasme onder de bewoners

was minimaal en de initiatieven zijn ge-

woon een zachte dood gestorven. Het

onderwerp leeft bij de hoogbouwbewo-

ners nu eenmaal minder dan waar je als

gemeente op hoopt.

Heeft de maatregel merkbaar eff ect

gehad op het afvalscheidinggedrag

van de hoogbouwbewoners?

Uit sorteerproeven blijkt inderdaad dat

bewoners van hoogbouw ook andere

stromen, zoals papier en kunststof,

minder goed scheiden. In het restafval

zit relatief veel gft-afval, plastic, papier

en textiel, meer dan bij de laagbouw-

bewoners. Overigens gaan we bij laag-

bouwwijken waar we door het straat-

beeld ondergrondse containers gaan

plaatsen, nu wel aparte minicontainers

voor gft-afval uitzetten. We willen die

stroom heel graag apart inzamelen en

via ondergrondse containers blijft dat

lastig. Je moet je als gemeente niet al-

leen laten leiden door straatbeeld, het

milieuresultaat is ook belangrijk.


Komend jaar of het jaar daarop hopen

we in Bergen op Zoom diftar in te voe-

ren. Dat betekent een extra uitdaging

om de stromen goed te scheiden. De gft-

fractie bij hoogbouw blijft lastig. We zijn

eigenlijk benieuwd naar nieuwe techni-

sche ontwikkelingen, waarmee gft-afval-

inzameling beter te realiseren valt. Zodat

we ook hoogbouwbewoners kunnen sti-

muleren beter te scheiden. Vanuit milieu-

oogpunt is dat wenselijk, maar ook met

het oog op de kosten. De verwerkingsta-

rieven voor gft-afval zijn veel lager dan

die voor restafval.

Gemeente Den Bosch Wanneer en waarom is uw gemeente

gestopt met gft-afvalinzameling bij

hoogbouw?

Wij zijn in 2008 overgestapt van gft-af-

valinzameling naar alleen tuinafval. Dat

geldt voor heel Den Bosch, dus zowel bij

laag- als hoogbouw. Die beslissing werd

ingegeven door het feit dat de Afvalstof-

fendienst een eigen biomassa-installatie

in gebruik nam. Die installatie bestaat

uit twee ketels die op snoeihout draaien.

De gft-afvalinzameling bij de hoogbouw

was overigens tot 2008 geen succes. De

fractie was erg vervuild. Mensen gooi-

den van alles in die verzamelcontainers,

tot en met elektronica.

Maarten Versluis, beleids-

adviseur afval gemeente Bergen op

Zoom, 66.000 inwoners. Contact

[email protected]

Piet Vervoort, beleidsmedewerker

Afvalstoff endienst Den Bosch,

140.000 inwoners. Contact:

[email protected]

Hoe werd de beslissing uitgelegd

aan de inwoners?

De vergistingmogelijkheden voor gf-

afval waren toen nog niet optimaal, je

kon het gft net zo goed verbranden als

composteren. Het milieuresultaat was

hetzelfde. Die boodschap droegen we uit

naar de bewoners.


gehad op het scheidingsgedrag van

inwoners?

Eigenlijk niet. De gft-fractie bij de hoog-

bouw was altijd al sterk vervuild en

hoogbouwbewoners zijn over het alge-

meen minder gemotiveerd hun afval te

scheiden. Daar is niets in veranderd. Wij

hebben geen diftar, dus de burger heeft

geen invloed op de hoogte van zijn afval-

stoff enheffi ng.

Zijn er sinds de afschaffi ng van de

inzameling extra maatregelen geno-

men voor gft-afval?

We hebben wel eens composteervaten

aangeboden, maar daar was nauwelijks

belangstelling voor. Daar zijn we dus

mee gestopt. Bij fl atgebouwen waar een

VVE actief is, koopfl ats dus, kunnen we

nog wel eens afspraken maken met de

bewoners. Maar bij huurfl ats hebben we

te maken met een anonieme massa, je

weet niet wie je aan moet spreken.


Van het alleen inzamelen van tuinafval

zijn we een beetje teruggekomen. Ten

eerste zit er relatief veel zacht afval in de

fractie, zoals blad, dat weinig rendement

oplevert voor onze biomassa-installatie.

Ten tweede zijn de vergistingtechnieken

voor gft-afval enorm verbeterd de laat-

ste jaren. Ons idee dat verbranden net zo

goed is als vergisten, is dus een beetje

achterhaald. We staan in Den Bosch aan

de vooravond van een nieuw afvalstof-

fenplan, waarschijnlijk keren we terug

naar integrale gft-afvalinzameling. Naar

mijn mening zou de invoering van diftar

het mooiste zijn. Dat voelt de burger in

zijn portemonnee en bevorderen we een

optimaal scheidingsgedrag. Maar daar

zijn vooralsnog geen plannen voor.

Gemeente Dordrecht Wanneer en waarom is uw gemeente

gestopt met gft-afvalinzameling bij

hoogbouw?

Wij hebben nooit gft-afval ingezameld

bij hoogbouw. Ongeveer tien jaar gele-

den werd het wel overwogen, maar toen

besloot Dordrecht het niet te doen door

de slechte ervaringen elders in het land.

Overal was de fractie van te slechte kwa-

liteit. We hebben nog wel even gepro-

beerd een schillenboer van de kringloop-

winkel gft-afval op te laten halen bij de

hoogbouw, maar dat bleek te duur.


gehad op het scheidingsgedrag van

inwoners?

We hebben ook laagbouw waar we geen

gft-afval gescheiden inzamelen, door

de gesloten achtertuinen. Zowel bij die

woningen als bij de hoogbouw zien we

relatief veel gft-afval in het restafval.

Bij woningen waar met minicontainers

wordt ingezameld, zien we ook een ho-

gere papierscheiding.

Zijn er sinds de afschaffi ng van

de inzameling extra maatregelen

genomen voor gft-afval?

Op enkele plaatsen zamelen we inmid-

dels toch gft-afval in bij hoogbouw

(koopfl ats), via minicontainers. De Ver-

eniging van Eigenaren verzocht daar zelf

om. Die inzameling verloopt goed en

zonder klachten.


De doelstelling van Dordrecht is zestig

procent bronscheiding. Willen we dat

halen, dan hebben we ook de gft-fractie

nodig. We gaan bekijken wat we in de

toekomst met gft-afval gaan doen, maar

dat is voorlopig een beleidsvraag. Het

resultaat is ook afhankelijk van de ver-

werkingsmethoden, zoals vergisting. Op

dit moment zijn er nog geen concrete

plannen voor gescheiden inzameling van

gft-afval bij hoogbouw. ■

GRAM | juni 2012 7

Pieter Fokkens, coördinator afval

en reiniging gemeente Dordrecht,

120.000 inwoners.

Contact: [email protected]

8 GRAM | juni 2012

65 PROCENT RECYCLING VAN HUISHOUDELIJK AFVAL MOGELIJK

In de Afvalbrief ‘Meer waarde uit afval’ presenteerde

Staatssecretaris Joop Atsma vorig jaar verrassend forse

ambities. Atsma wil niets minder dan het overall-herge-

bruik van afval van tachtig naar 83 procent opschroe-

ven. “De grootste winst zit bij de huishoudens”, schreef

Atsma. Om de doelstellingen te realiseren, moeten

huishoudens tien tot vijftien procent meer afval recy-

clen en in totaal op zestig tot 65 procent uitkomen.

Dat hergebruik komt neer op één tot anderhalf miljoen

ton meer afvalrecycling per jaar, ofwel negentig kilo-

gram per persoon per jaar meer recycling. En dit alles

moet al in 2015, dus over drie jaar, zijn gerealiseerd. In

het huishoudelijk afval zitten anno 2012 nog fl inke hoe-

veelheden goed te recyclen fracties. Ruim vijfendertig

procent van het huishoudelijk restafval is bijvoorbeeld

gft-afval, twintig procent bestaat uit papier en karton,

kunststofverpakkingen nemen ruim 10 procent voor

hun rekening, terwijl ook nog een slordige vijf procent

aan glas en vier procent aan textiel achteloos in het rest-

afval zit (sorteeranalyse Agentschap NL 2011, Red.).

Atsma benoemde direct Erik de Baedts als voorzitter van

een werkgroep die met concrete adviezen moest komen

om de nobele doelen te verwezenlijken. Vorige maand

publiceerde de werkgroep, waarin grote steden, pu-

blieke regionale afvalsamenwerkingsverbanden en af-

valbedrijven zijn vertegenwoordigd, hun advies. Willen

de ambities werkelijkheid worden, dan is niets minder

dan een trendbreuk noodzakelijk, aldus de werkgroep.

“Je bereikt de beoogde knik omhoog in de curve niet

door wat afvalbakken in de stad bij te plaatsen”, licht

De Baedts toe (zie de grafi ek op de volgende pagina).

Gemeenten prikkelen minder restafval te produceren

door middel van een scherpe doelstelling, producen-

ten stimuleren meer te recyclen, een betere uitvoering

van producentenverantwoordelijkheden, burgers belo-

nen voor het gescheiden houden van afvalstromen en

het bieden van op recycling toegesneden service, dat

vormen de belangrijkste elementen die de trendbreuk

moeten bewerkstelligen, aldus de NVRD-voorman.

Financiële prikkelDat diftar recycling bevordert, is duidelijk. Precies twin-

tig jaar nadat met veel scepsis (toename van zwerf-

afval, ‘afvaltoerisme’) in de gemeente Oostzaan voor

het eerst diftar werd ingevoerd, wordt vandaag de dag

in ongeveer een derde van de Nederlandse gemeen-

ten betaald naar rato van de hoeveelheid aangeboden

restafval. “Minder bekend is dat niet alleen burgers in

kleine steden en dorpen in het landelijk gebieden diftar

omarmen, maar dat ook grotere steden als Nijmegen,

Maastricht en Apeldoorn signifi cant beter scoren dan

steden van vergelijkbare omvang zonder diftar”, zegt

De Baedts.

Op weg naar een trendbreuk

in recycling

door René Didde

Tijdens het NVRD Jaarcongres op 24 mei bracht de werkgroep

Huishoudelijk Afval, onder voorzitterschap van NVRD-direc-

teur Erik de Baedts, advies uit aan staatssecretaris Atsma van

Milieu. Onder andere een Grondstoff enakkoord met restafval-

doelstelling voor gemeenten, hoge recyclingdoelen voor pro-

ducenten, scherpe invulling van producentenverantwoordelijk-

heid en een aantal best practices voor gemeenten vormen de

bouwstenen voor een forse verhoging van de recycling van

huishoudelijk afval.

foto

: Fr

ank

Brou

wer

GRAM | juni 2012 9

Diftar heeft als generieke maatregel een fl ink eff ect op

de gescheiden inzameling van alle huishoudelijke af-

valstromen. Voor een belangrijke stroom als gft-afval

bijvoorbeeld, blijkt de invoering van diftar, met een

nul-tarief, veel bij te dragen aan de gescheiden inzame-

ling ervan. Maar mensen scheiden het papier, kleine ap-

paraten, glas en textiel ook beter als ze daartoe fi nanci-

eel worden gestimuleerd. Op dit gegeven redeneren de

gemeente Pijnacker en regionale afvalinzamelaar Ava-

lex door. Hoewel de precieze uitkomsten van een eer-

ste evaluatie nog moeten volgen, wordt veel verwacht

van het pilotproject Afval Loont in deze gemeente. Bur-

gers kunnen hier op vrijwillige basis meedoen aan een

systeem waarbij ze een retourpremie ontvangen voor

gescheiden aangeleverde grondstoff en bij een inzamel-

punt in de wijk. Ze krijgen simpelweg geld voor hun

ingeleverde kunststoff en, papier, textiel en elektrische

apparaten.

ZwolleEen andere praktijkproef, met omgekeerd inzamelen,

vindt plaats in het ROVA inzamelgebied rond Zwolle.

Waar de burger in veel steden nu waardevolle reststof-

fen wegbrengt en het restafval wordt opgehaald, wor-

den in Zwolle juist waardevolle fracties als papier, glas,

gft, kunststof, blik en drankenkartons voor de deur

opgehaald. De burger brengt zelf het niet-herbruikba-

re restafval naar een container. De omgekeerde gang

van zaken in Zwolle geeft de veranderde afvalfi losofi e

prima weer en kan de beoogde trendbreuk in de hand

werken, meent Erik de Baedts. “We moeten de burger

duidelijk maken dat het ons vooral om de waardevolle

materialen gaat en hem of haar daarin bedienen.”

Een derde mogelijk nieuwe trend vindt bij wijze van

experiment plaats in het inzamelgebied van HVC in de

omgeving van Alkmaar. Droog, recyclebaar afval als

papier, blik, drankenkartons, glas en kunststoff en mo-

gen samen in één bak aan de straat worden gezet en

worden opgehaald. In een andere bak kan een natte

fractie als gft-afval worden aangeboden. De derde bak

met restafval wordt minder vaak opgehaald. “Ook deze

gecombineerde inzameling biedt kansen op een trend-

breuk, al vindt hier enige discussie plaats over de kwa-

liteit van het ingezamelde papier doordat het in contact

is geweest met drankenkartons of jampotjes”, zegt De

Baedts.

In het advies worden gemeenten aangespoord te bekij-

ken of en hoe een combinatie van deze veelbelovende

pilots ook in hun gemeenten kan leiden tot meer ge-

scheiden inzameling. Zo hoeft niet elke gemeente het

wiel uit te vinden, maar kan kennisdeling en uitwisse-

ling van ervaringen, overal op korte termijn leiden tot

meer recycling.

Grondstoff enakkoordEen inspirerend voorbeeld waarbij beprijzing niet alleen de burger

maar ook de gemeente prikkelt, deed De Baedts en zijn werkgroep op

in Vlaanderen. “Daar krijgen gemeenten een bonus naarmate ze minder

restafval verwerken.” Een dergelijke bonus op recycling, en een eventu-

ele malus, zou ook in Nederland gemeenten kunnen aanzetten tot meer

gescheiden inzameling, aldus de werkgroep in zijn advies aan Atsma.

Naar het voorbeeld van Vlaanderen, waar gemeenten een samenwer-

kingsovereenkomst zijn aangegaan waarmee ze verklaren maximaal

150 kilogram restafval te produceren, zouden ook Nederlandse ge-

meenten een grondstoff enakkoord met het rijk kunnen ondertekenen.

De Baedts: “Uit analyse van de scheidingsresultaten in verschillende

stedelijkheidsklasen blijkt dat het aandeel hoogbouw in een gemeente

sterkt samenhangt met het scheidingspercentage. In laagbouwwijken

is immers meer ruimte voor afvalscheiding dan in een portiekfl atje 3

hoog in Amsterdam.” De werkgroep adviseert dan ook een diff erenti-

atie van de maximale restafvalhoeveelheid die gemeenten mogen pro-

duceren, op basis van het percentage hoogbouw van een gemeente. Zo

wordt er van elke gemeente een evenredige inspanning verwacht. Deze

inspanning is, op grond van het ondertekende akkoord, ook afreken-

baar: een gemeente die goed presteert maakt zodoende aanspraak op

een hogere beloning dan een gemeente die vooralsnog veel restafval

aanbiedt. De fi nanciering van een dergelijke fonds kan naar Vlaams

voorbeeld deels door gemeenten (heffi ng) en deels door producenten

(bijdrage voor recycling van hun materiaalstromen à la het Afvalfonds).

Aanvullend zouden ook producenten moeten worden afgerekend op

hun recyclingprestaties door middel van hoge en afrekenbare recy-

clingdoelstellingen voor alle afvalstromen waarvoor producenten-

verantwoordelijkheid geldt. Op die manier wordt elke partij aan haar

afspraken gehouden en kan de materiaalketen optimaal renderen. Hier-

Doelstelling

49,8

%

47,8

%

46,5

%

31,7

%

0,0

49,8

65,0

%

1993 1999 2005 2010 2012 2015

Op weg naar 65% recycling

GFT-afval

Oud papier en karton

Verpakkingsglas

Kunststofverpakkingen

AEEA

Textiel

Gescheiden grof afval

Overig gescheiden

Brongescheiden huishoudelijk afval (bron: CBS). Data van 2012 is geëxtrapoleerd van gegevens 2010. De praktijk leert dat tussen 2010 en 2012 de gescheiden kunststof-verpakkingen inzameling substantieel is toegenomen.

10 GRAM | juni 2012

alle afvalenergiebedrijven recent de Europese R1-status

hebben verworven. Die verzekert dat de verbranding

van afval gepaard gaat met energieterugwinning (elek-

triciteit en warmte). Daardoor mogen de Nederlandse

afvalovens bijvoorbeeld ‘schoon’ huishoudelijk afval

uit Napels, Engeland of Polen invoeren en in Nederland

verbranden. Dat is overigens geen eeuwigdurende

markt, want Europa verordonneert dat deze landen op

termijn zelf voldoende verwerkings- en verbrandings-

installaties opzetten. Het werkt wel om de huidige

overcapaciteit tijdelijk weg te werken.

Meer intergemeentelijke samenwerkingEen andere belangrijke voorwaarde voor het welslagen

van verbetering van de hergebruikscore is de inzet van

gemeenten en de regie van de overheid. De werkgroep,

die onder meer heeft gekeken naar best practices in

Vlaanderen en Duitsland, breekt een lans voor meer

intergemeentelijke samenwerking. De Baedts: “Het is

bijvoorbeeld van belang dat in een regio of samen-

werkingsverband inzamelmiddelen effi ciënt worden

ingezet. Dat vergemakkelijkt de inzameling, drukt de

kosten en vergroot de kansen op betere communicatie

met de burgers.”

Een concreet advies van de werkgroep huishoudelijk

afval op dit vlak ligt direct in de invloedsfeer van de

staatssecretaris zelf. “Zorg op landelijk gebied voor

heldere regelgeving waardoor de ruim vierhonderd ge-

meenten weten waar ze aan toe zijn”, zegt De Baedts.

“Het gaat er niet om dat er gedetailleerde regeltjes en

dwingende voorschriften in staan, juist niet. Er moet

een helder kader zijn met ruimte voor lokale of regi-

onale invulling. Net als in Vlaanderen zouden de spel-

regels voor producentenverantwoordelijkheid klip en

klaar moeten zijn, met de Minister die knopen doorhakt

als producenten en gemeenten te lang over onderhan-

delingen doen”, aldus De Baedts. “Dat zou getouwtrek

zoals rond consumentenelektronica in het verleden, en

verpakkingen nu, inperken.” Ook de handhaving op il-

legale exporten van goed in Nederland herbruikbaar

afval naar bijvoorbeeld China of Ghana is een taak die

direct onder de competentie van de landelijke inspectie

valt.

Naast voortvarend beleid, enthousiaste medewerking

van gemeenten en verantwoordelijkheid van producen-

ten gaat het er ten slotte om de burgers nauwer bij de

dagelijkse gang van afval te betrekken. “Communica-

tie, bijvoorbeeld via nieuwe sociale media als twitter,

is daarbij van groot belang”, gelooft De Baedts. Succes-

verhalen noemen en burgers, zeker in deze tijden van

crisis, via de portemonnee te prikkelen zijn belangrijke

elementen. “Er zijn zeker kansen”, zegt De Baedts. “Af-

valscheiding heeft een hoog ‘feel good’ gehalte bij de

burger. Het geeft een goed gevoel om met recyclen van

afval bij te dragen aan een duurzame toekomst.” ■

voor is het ook van belang op internationaal niveau de recyclingmarkt

op gang te brengen door enerzijds gescheiden inzameling en recycling

te bevorderen en anderzijds producenten te stimuleren meer secun-

daire materialen te gebruiken.

Meer producentenverantwoordelijkheid Zijn nieuwe vormen van afvalinzameling, het beprijzen en belonen van

afvalscheiding en een restafvaldoelstelling voor gemeenten toereikend

voor Atsma’s ambities? “Nee”, antwoordt De Baedts, “er moet wel wor-

den voldaan aan enkele evidente randvoorwaarden. Het belangrijkste

is dat de producentenverantwoordelijkheid voor de meeste producten

ook daadwerkelijk wordt geëff ectueerd en dat de daarbij behorende

gelden in een fonds komen waarmee inzameling en hergebruik naar

behoren kan worden betaald tot een ketendefi cit is opgelost.”

Zo moeten bijvoorbeeld in het nieuwe akkoord over verpakkingen vol-

doende gelden beschikbaar komen waarmee gemeenten de optimale in-

zamelstructuur voor hun gebied kunnen betalen. “En er is in het verleden

veel te lang gepraat – en zelfs geprocedeerd – over de inzameling van

afgedankte populaire consumentenelektronica, zoals mobiele telefoons.

Nu loopt het goed, maar we komen wel vanuit een onnodige achter-

standspositie. Voor de toekomst moeten we zorgen dat we op de recente

successen voortbouwen, dat wil zeggen zorgen voor overeenstemming

over kostendekkende vergoeding van gemeentelijke inzamelen recy-

clingactiviteiten door de producenten van consumentenelektronica.”

Ook een op het eerste gezicht niet bijster grote afvalstroom als matras-

sen vraagt dringend om aanpak. “De verwerking ervan kost maar liefst

400 euro per ton. Tot nog toe betalen gemeenten dit bedrag. Onder-

zocht moet worden of de recycling van afvalstromen zoals matrassen,

maar ook textiel in de toekomst ook door producenten kan worden

georganiseerd. Daarmee kan dan een gedegen infrastructuur worden

opgezet en de frictiekosten uit de beginperiode worden overbrugd om

de markt op gang te brengen.” Gaat het daarna lopen en vinden de se-

cundaire grondstoff en aftrek, dan kan de verwijderingsbijdrage dalen,

zoals is gebeurd met auto’s en witgoed, aldus De Baedts. “Daar is wer-

kelijk een soort van grondstoff enrotonde ontstaan en heeft de markt

zich ontwikkeld tot een sustainable playing fi eld. Met het hergebruik

van mobiele telefoons moet dit toch ook kunnen, gezien het schaarser

worden van strategische metalen zoals de zeldzame aarden die veel in

mobiele telefoons worden gebruikt. Het moment komt dichterbij dat

ook een kapotte mobiele telefoon nog waarde heeft en in aanmerking

komt voor een retourpremie.”

Logisch gevolgEen concrete consequentie van meer hergebruik is wel dat de capaciteit

van de afval energie centrales (voorheen avi’s) daalt. Tien procent (of

1 miljoen ton) meer hergebruik betekent 1 miljoen ton meer overcapa-

citeit van de afvalovens, zo simpel is het. Daar zullen ze niet blij mee

zijn. Erik de Baedts reageert realistisch. “Het is een gegeven dat in de

werkgroep werd geaccepteerd, ook door Vereniging Afvalbedrijven (VA)

waar veel afvalverbrandingsbedrijven bij zijn aangesloten. Sommigen

wilden ook de transitie voor de verbrandingsinstallaties meenemen in

het advies, anderen niet. Meer recyclen betekent nu eenmaal onmid-

dellijk minder afvalverbranding en daar is het overheidsbeleid op ge-

richt. De VA was overigens goed vertegenwoordigd in de werkgroep.”

De Baedts denkt de eventuele negatieve eff ecten kunnen meevallen dat

GRAM | juni 2012 11

ASBEST BLIJFT STILLE SLUIPMOORDENAAR

Bij ‘mannen in witte pakken’ zullen velen direct

denken aan het dodelijke asbest. Tot in de jaren

tachtig werd dit materiaal veelvuldig gebruikt in

de bouw. Vandaag de dag staat asbest te boek

als sluipmoordenaar. Wie er mee werkt – bijvoor-

beeld in milieustraten – moet goed op z’n tellen

passen. Meer deskundigheid bij de acceptatie

van asbesthoudend afval is dan ook cruciaal.

Lange tijd was asbest erg populair. Tot in de jaren

tachtig werd dit materiaal graag gebruikt in de bouw.

Die populariteit dankte het goedje aan het feit dat het

sterk, onbrandbaar en goedkoop is. Tot zover niets dan

goeds. Tot er in de jaren vijftig duidelijk werd dat as-

best dodelijk kan zijn als de vezels vrijkomen en de

mens deze inademt. Het gemene is bovendien dat de

eff ecten, zoals long(vlies)kanker, buikvlieskanker en

kanker van het strottenhoofd, zich vaak pas na tiental-

len jaren in het lichaam te hebben gezeten, openbaren

en niet te genezen zijn. Volgens schattingen van de

Gezondheidsraad overlijden in Nederland jaarlijks der-

tienhonderd mensen aan asbest- gerelateerde ziekten.

Gevaarlijk afvalAsbest geldt tegenwoordig als gevaarlijk afval. Vanaf 1

juli 1993 is de toepassing, hergebruik of verkoop van

asbest(producten) verboden. Particulieren kunnen as-

best in de regel, na een sloopmelding bij de gemeente,

dubbel verpakt en in beperkte hoeveelheden bij de

gemeentelijke milieustraat afgeven. Het asbest wordt

vervolgens afgevoerd naar afvalstortplaatsen. Een an-

dere oplossing is er nog niet. Bekend is wel dat ‘As-

best Denaturering Zwolle B.V.’ (onderdeel van ‘Recyclingbedrijf Twee

R’) plannen heeft om asbest te verwerken via verhitting. Daarna is het

geschikt als onschadelijke vulstof. Gevraagd naar de actuele stand van

zaken vertelt directeur Anton Reef dat de vergunningsaanvraag klaar is

en dat nu hard wordt gewerkt aan de fi nanciering van het project. De

investering wordt geraamd op circa 28 miljoen euro. Als alles volgens

plan verloopt, zou de installatie in de loop van 2014 in gebruik kunnen

worden genomen.

BewustwordingAsbestdeskundige drs. Otto Hegeman (hij was lange tijd verbonden aan

het Landelijk Overleg Milieuhandhaving) is blij dat gemeenten de afgelo-

pen jaren steeds meer aandacht zijn gaan besteden aan de verwijdering

van asbest door particulieren en de acceptatie daarvan op milieustraten.

Hegeman was initiatiefnemer van de in 2010 tot stand gekomen oplei-

ding ‘Deskundig Asbest Acceptant’ (DAA). Deze eendaagse opleiding is

vooral bestemd voor personeel dat op de milieustraten betrokken is bij

het accepteren van asbesthoudend afval. Hegeman: “Het accent van die

opleiding ligt op bewustwording, het bijbrengen van vaardigheden om

asbest(houdend) materiaal snel te herkennen en in het omgaan met risi-

co’s, zodat asbest veilig kan worden geaccepteerd. Voor het personeel dat

bij milieustraten werkt is dit van het grootste belang, om te voorkomen

dat ze het risico lopen met asbestvezels besmet te raken.” De opleiding

DAA wordt afgesloten met een examen, dat wordt afgenomen door een

onafhankelijke exameninstelling. De opleiding zelf wordt door tal van

instellingen aangeboden, waardoor belangstellenden wellicht door de bo-

men het bos niet meer zien. Hegeman wil hier geen specifi eke uitspraken

over doen. Wel zegt hij: “Als het gaat om de keuze voor een opleider,

adviseer ik gemeenten altijd meerdere off ertes aan te vragen en ook een

indringend gesprek met de opleider aan te gaan. Docenten moeten in

staat zijn de materie over te brengen en de garantie te geven dat deel-

nemers goed in staat zijn om het DAA-examen met succes af te leggen.”

“Op milieustraten moet minimaal een medewerker zijn met DAA-diploma”

door Laurent Chevalier

adv Spa Groep

1/2

1/2 adv

SPA Groep telefoon 0172-200000

CURSUS: Deskundig Asbest Acceptant (DAA) 5 september 2012 Bodegraven 31 oktober 2012 Bodegraven 19 december 2012 Bodegraven 30 januari 2013 Bodegraven 6 maart 2013 Bodegraven

Meer informatie op www.spa-bv.nl

Doe mee en nomineer de uitblinker van 2012

Verkiezing van De Uitblinker 2012

Nomineer uw meest uitblinkende collega

Prijsuitreiking

Kees Aalders

Uitblinker van het jaar

Wie volgt hem op?

www.uitblinker2012.nl

GRAM | juni 2012 13

VoorlichtingHet pleidooi van Hegeman voor meer voorlichting wordt onder-schreven door veel deskundigen in asbestland. Nu haalt asbest im-mers vaak nog alleen de publiciteit als er ergens weer een grote asbestvondst wordt gedaan, zoals onlangs op de stortplaats Derde Merwedehaven in Dordrecht. Daar bleek aanzienlijk meer asbest te zijn gestort dan werd aangenomen. Het zou gaan om vele tiendui-zenden tonnen. De provincie Zuid-Holland onderzoekt deze kwestie nu diepgaand. De Inspectie van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgele-genheid heeft onlangs aangekondigd dat de komende jaren ste-vig wordt ingezet op de aanpak van misstanden in de Nederlandse asbestsector. Daarvoor worden gespecialiseerde inspecteurs inge-zet om te controleren of de regels voor asbestverwijdering worden nageleefd. De Inspectie heeft een brochure, getiteld ‘Aanpak van Asbest 2012-2015’ gepubliceerd. De brochure is bestemd voor as-bestverwijderaars, instellingen die hen controleren en werkgevers- en werknemersorganisaties.

verder dat er bij gemeenten en de politiek meer en meer aandacht komt

voor asbest. Dat is absoluut winst, want we komen op dit gebied van

ver. Lange tijd leefde nog het idee dat het allemaal niet zo erg is en

het wel meevalt. Ik vind wel dat er vanuit de overheid meer regie zou

moeten zijn op de initiatieven rond het veilig werken met asbest, zodat

er wordt geleerd van elkaar in plaats van steeds opnieuw het wiel uit te

vinden. Dat kost veel energie en geld.”

Meer eenduidigheidHegeman wil het overigens niet alleen laten bij meer en verplicht DAA-

geschoolden op milieustraten. Hij vindt dat het niet alleen moet gaan

om bewustwording, maar vooral ook om het meer grip krijgen op de

hele asbestverwijderingsketen. ”Eigenaren moeten nu bij (ver)bouwen

sloopwerk een melding doen bij de gemeente. Voor dat werk gelden

bepaalde regels over hoe burgers met asbest om moeten gaan. Het

zou goed zijn als de gemeenten de burgers toestaan asbest gratis af te

voeren naar de milieustraten, mits ze een ‘groene kaart’ bij zich heb-

ben, waaruit blijkt dat de partij bij de gemeente is gemeld. Bij veel

gemeenten werkt dit prima, waardoor het aantal gevallen van zwerf-

asbest sterk is verminderd.”

Verkeerde beenHegeman zou het verder erg toejuichen als gemeenten meer aandacht

besteden aan goede en eenduidige voorlichting aan hun inwoners over

de risico’s van asbest in en rond het huis. “Ik denk namelijk dat het pu-

bliek zich nog altijd niet goed bewust is van het grote risico van het on-

verantwoord omgaan met asbest en asbesthoudend materiaal. Er moet

ook meer eenduidigheid komen in de regels rond het afvoeren van as-

best door inwoners. Ze worden nu nog vaak op het verkeerde been gezet

over het omgaan met en aanbieden van asbest. NVRD-leden kunnen als

professionals een belangrijke bijdrage leveren aan een laagdrempelige

en eenduidige aanpak. Dat is winst voor milieu en gezondheid!” ■

Wettelijke verplichtingMet ingang van 1 januari 2012 is er een nieuwe norm

(SC-580 DAA) voor het opleiden van Deskundig Asbest

Acceptant. Volgens de norm is ook het gewenst dat op

iedere locatie waar asbesthoudend afval kan worden

aangeboden, minimaal een medewerker aanwezig is

met een DAA-diploma. Het klinkt mooi, maar het pro-

bleem zit ‘m in het woordje ‘gewenst’. Hegeman: “Ken-

nis op DAA-niveau is om te beginnen wel het minimum.

Nog veel beter is echter de driedaagse opleiding ‘Des-

kundig Toezichthouder (SC 570 ADK)’. Diverse NVRD-

leden hebben al personeel in dienst met een dergelijke

opleiding. Het grootste probleem is echter dat er géén

wettelijke verplichting is voor gemeenten om op de mi-

lieustraat personeel met een DAA-diploma in dienst te

hebben. De overheid durft dit niet dwingend voor te

schrijven en stelt dat het de verantwoordelijkheid is

van de organisaties zelf. Weer een typisch voorbeeld

van de Nederlandse polderpolitiek. Ik roep alle direct

betrokkenen daarom dringend op om die verantwoor-

delijkheid snel zelf te nemen. Dan krijg je duidelijkheid

en weet iedereen waar ie aan toe is.

“…De overheid durft

diplomering niet dwingend

voor te schrijven en stelt dat

het de verantwoordelijkheid

is van de organisaties zelf...’

NVRDVolgens Hegeman zou het, vanuit het oogpunt van vei-

ligheid, zeker goed zijn als de NVRD met de leden af-

spreekt dat in 2013 op alle milieustraten minimaal één

medewerker in het bezit is van het DAA-diploma. De

BRBS (branchevereniging bouwen sloopafval) heeft dat

al met haar leden afgesproken. “Ik moet hierbij overi-

gens wel nadrukkelijk aantekenen dat het op vrijwillige

basis zeker al de goede kant op gaat. Op dit moment

zijn namelijk al 121 personen in het bezit van het DAA-

diploma. Maar het moeten er meer worden om de ri-

sico’s verder te verminderen. Veel milieustraten hebben

de zaken trouwens goed op orde. Er is helaas ook nog

een fl ink aantal dat het minder goed doet. Positief is

14 GRAM | juni 2012

Toenmalig milieuminister Jacqueline Cramer – fan van

Cradle to Cradle – had het goed begrepen. Zij bombar-

deerde grof huishoudelijk afval tot een van de ‘priori-

taire stromen’, met als doel de milieudruk hiervan bin-

nen vijf jaar met twintig procent terug te brengen. De

ambitie staat in het Landelijk Afvalbeheerplan (LAP), dat

begin 2009 uitkwam. De Materiaalketenprojecten die op

initiatief van Cramer werden uitgevoerd, leverden een

eyeopener op bij de recycle-proeven met matrassen. De

verschillende materialen hierin zijn geld waard. Dit bleek

uit de recente initiatieven om matrassen te gaan recy-

clen. Neem de fi rma RetourMatras. Sinds begin 2012 be-

gint de verwerking van oude matrassen goed op gang te

komen. “We zijn nog aan het fi netunen, maar als het aan

ons ligt gaan we hier straks grootschalig matrassen ver-

werken, zo’n 800 stuks per dag”, vertelt directeur Nanne

Fioole tijdens een rondleiding door zijn fabriek in Lely-

stad. Matrassen in verschillende soorten en maten wor-

den in luchtdichte compartimenten met grote roterende

messen ontleed in vier stromen: textiel, latex, PU schuim

en metaal. De balen latex en PU schuim vinden hun weg

naar onder meer judomatten en ondertapijt. Het metaal

van de veringen is nog vervuild met het kapok dat er

omheen zit. “Dat brengt nog geen geld op”, zegt Fioole.

“Binnenkort plaatsen we er een installatie bij om deze

twee stromen beter te scheiden.” Zo’n honderd bedden-

speciaalzaken en twintig gemeenten heeft RetourMatras

weten te interesseren. “Helaas hebben we nog te weinig

matrassen”, klinkt het ietwat somber. “De concurrentie is

zwaar. Jaarlijks worden er anderhalf miljoen matrassen

als grofvuil aangeboden, maar het merendeel wordt nu

nog geshredderd en verbrand.”

KRITIEK OP AMBITIENIVEAU RIJKSOVERHEID

Nog veel te winnen uit grofvuilGrof huishoudelijk afval staat bovenaan de agenda. Met de recycling van matrassen en tapijt is

een begin gemaakt. De komst van een aangepaste minimumstandaard moet de bronscheiding

van grof huishoudelijk afval een impuls geven. Niet iedereen is enthousiast. De overheid slaat

de plank volledig mis, luidt de kritiek.

door Pieter van den Brand

foto

: Ret

our

Matr

as

GRAM | juni 2012 15

MinimumstandaardDe constatering kan gelden voor grofvuil in het alge-

meen. Volgens de minimumstandaard in het LAP moet

de restfractie van grofvuil, namelijk dat deel dat niet bij

de bron al naar soort gescheiden wordt, worden gesor-

teerd. Als al het grofvuil volgens het LAP verwerkt zou

worden, schrijft de VROM-Inspectie maart vorig jaar

in een rapport, zou circa tweederde van de restfractie

geschikt zijn voor hergebruik. Maar in plaats daarvan

belandt tachtig procent van de restfractie in de verbran-

dingsoven. Een van de redenen: gemeenten zijn op ba-

sis van langlopende contracten verplicht een deel van

hun grofvuil voor verbranding aan te bieden. Al zijn

er gemeenten die proberen hun contracten aan te pas-

sen. Desondanks concludeert de VROM-Inspectie dat

gemeenten en inzamelaars niet erg actief zijn met het

in de praktijk brengen van de minimumstandaard. Het

gemis aan sterke sturing door het rijk is daar debet aan.

Groen lichtDemissionair staatssecretaris Atsma van milieu wil de

inzet om het grofvuil weg te houden bij afvalovens

fl ink verbeteren. Tijdens de begin dit jaar afgesloten

Green Deal voor het recyclen van tapijt kondigde de

bewindsman aan hergebruik te willen stimuleren met

een aanpassing van de minimumstandaard. De wijzi-

gingsprocedure wordt gestart, zodra er groen licht is

uit Brussel. Voor de gemeentewerven gaan scherpe ei-

sen gelden, wanneer ze vanaf 2013 onder de algemene

regels komen te vallen van het Activiteitenbesluit. Ge-

meenten moeten voorzieningen treff en om het grofvuil

in welgeteld achttien stromen te scheiden, van asbest

en gips tot matrassen en textiel. Gemeenten die dat

goed doen, hoeven de reststroom niet meer voor na-

scheiding af te voeren. Gemeenten die dat niet kunnen

of willen, blijven verplicht om de reststroom af te voe-

ren naar een nascheider. Deze moet zich op zijn beurt

op dezelfde genoemde stromen richten en mag zich

niet beperken tot enkele lucratieve fracties, om de rest

als scheidingsresidu alsnog naar de verbranding afvoe-

ren. “Onder de huidige minimumstandaard, die neer-

komt op verplicht afvoeren naar een nascheider, heb-

ben we niet de garantie dat die zich echt richt op alle

stromen die in beginsel voor recycling geschikt zijn”,

verklaart adviseur Marco Kraakman bij Agentschap NL.

“We proberen zo de minimumstandaard meer handen

en voeten geven, om daadwerkelijk meer recycling te

realiseren. We zetten zowel in op meer bronscheiding

als op het verder specifi ceren wat nascheiding in moet

houden.” De kans dat tapijt wordt meegenomen in de

komende LAP-wijziging is overigens klein. In een over-

leg tussen I&M en marktpartijen is gebleken dat er nog

onvoldoende verwerkingsmogelijkheden en verwer-

kingscapaciteit zijn. Om diezelfde reden staat tapijt op

dit moment nog niet op het lijstje van de milieustraat-

stromen.

KritiekToch is er kritiek. Kritiek op de mogelijkheid voor mi-

lieustraten om, als ze het voorzieningenniveau van

achttien sorteerbakken hebben getroff en, de restfractie

af te mogen voeren naar een afvaloven. “Het is toe te

juichen dat de overheid bronscheiding wil opvoeren”,

zegt directeur Hannet de Vries-in ’t Veld van VAR, “maar

we weten dat de reststroom die nu naar de afvalver-

branding gaat nog een groot deel aan recyclebaar ma-

teriaal bevat, meer dan zestig procent.” Dat is precies

ook de kennis die milieubedrijf Shanks heeft. “We heb-

ben extra geïnvesteerd in onze scheidingsinstallaties

met een aanzienlijk rendement. Er valt nog heel veel te-

rug te winnen uit de restfractie van grof huishoudelijk

afval”, zegt EHS Country Manager Jan Thewissen. “Ge-

suggereerd wordt dat een volgens de nieuwe eisen uit-

geruste milieustraat min of meer vergelijkbaar is met

een mechanische sorteerinstallatie. De overheid slaat

de plank volledig mis.” In een reactie merkt Kraakman

van AgentschapNL op dat ervaringen met restafval, zo-

als dat nu naar de afvaloven gaat, niet representatief

‘Verdwijntruc’ voor grofvuil?In 2010 bracht het Amsterdamse stadsdeel Noord de inzamel-frequentie van grof huishoudelijk afval terug van wekelijks naar eenmaal per maand. Hoofd inzameling Onno Hoogerhuis windt er geen doekjes om “Dat was puur een bezuinigingsmaatregel.” Net als andere gemeenten moet ook de hoofdstad op de kosten letten. Ook het gemeenteonderdeel dat de afvalinzameling in Noord ver-zorgt, kreeg een taakstelling, en wel om tussen 2010 en 2014 twee miljoen euro te bezuinigen op een begroting van veertien miljoen. Stadsdeel Noord, legt Hoogerhuis uit, hanteerde vroeger een bel-systeem, zoals meer gemeenten in ons land dat kennen. Het grofvuil werd na een melding thuis opgehaald. “De raad besloot vervolgens over te gaan op een vaste wekelijkse inzameling. Voor ons beteken-de dit dat we meer ophaalwagens moesten inhuren en extra verwer-kingskosten hadden. We hadden uitgerekend dat het terugbrengen van de inzamelfrequentie naar eenmaal per maand ons een bespa-ring van een half miljoen euro op zou leveren.” De ingreep had tot gevolg dat de opgehaalde hoeveelheid grofvuil met veertig procent terugging. Hoogerhuis: “We vermoeden dat we vooral illegaal afval vanuit de omliggende gemeenten hebben teruggedrongen. Toen we het grofvuil hier wekelijks ophaalden, kwamen daar kleine aan-nemers en afvaltoeristen op af. Eigenlijk haalden we voor een groot deel andermans vuil op. We zitten nu weer op het tonnage dat we vroeger met het belsysteem hadden. Door de overgang van bellen naar wekelijks ophalen was er namelijk een toename van het grof-vuil met 45 procent. Die hoeveelheid is dus weer verdwenen na het invoeren van het maandelijks ophalen.” Het scheidingspercentage van grofvuil verhogen blijft de komende jaren een belangrijk doel voor de afdeling Inzameling in Noord. Sinds januari dit jaar rekent afnemer AEB afvalstromen met een hoge vervuilingsgraad (afval dat zonder sorteren in de restcontainer is beland) namelijk tegen het hoogste tarief af.

16 GRAM | juni 2012

zijn voor het restafval van een gemeente die straks al

die voorgeschreven stromen goed gescheiden houdt.

“Daarnaast is het relatief eenvoudig om de regeling

aan te passen, wanneer in de praktijk zou blijken dat

er nog andere stromen gescheiden gehouden zouden

moeten worden.”

GemeentewervenOok de Tweede Kamer weert zich. Een meerderheid

steunt vermoedelijk de motie van PvdA-parlementariër

Sjoera Dikkers om gemeentewerven, waar weinig sor-

tering plaatsvindt, te verplichten al het restafval voor

nascheiding aan te bieden. “Als burgers op de drukke

zaterdag niet goed begeleid worden, kieperen ze veel

afval in de restbak. Daar zit nog veel recyclebaar mate-

riaal in”, licht Dikkers toe. “Daar ben ik dus voor”, zegt

VAR-directeur De Vries. Staatssecretaris Atsma van mi-

lieu wijst de echter motie af. Hij acht het onwaarschijn-

lijk dat gemeenten waardevolle grondstoff en in de rest-

bak en daarmee in de afvaloven gaan deponeren. “Ze

zouden namelijk wel gek zijn”, aldus de bewindsman

tijdens een Kameroverleg medio april.

Thewissen van Shanks heeft er wel een verklaring voor

waarom milieustraten hun restafval naar de verbran-

der afvoeren. Het is gewoonweg goedkoper. “Grosso

modo is recyclen op dit moment zo’n twintig euro per

ton duurder dan verbranden.” Tarieven, leert navraag

in de markt, lopen op dit moment uiteen van 45 tot

65 euro voor het verbranden van een ton afval, waar

het prijskaartje voor recycling 70 tot 90 euro bedraagt.

Thewissen: “Wij zien dat gemeenten vanuit kostenover-

wegingen kiezen voor minder recyclen en meer ver-

branden.” Ook Fioole van RetourMatras heeft last van

de druk op de markt vanuit de afvalovens. “Dat zijn

onze grote concurrenten. De belangen van gemeenten

die eigenaar van een afvalverbrander zijn zijn groot.”

Kraakman is niet onder de indruk: “Het argument dat

het goedkoop is residu naar de afvalverbrander af te

voeren, geldt niet alleen voor gemeenten, maar ook

voor sorteerinstallaties. Juist daarom is het stimuleren

van bronscheiding een stap vooruit.”

SpanningsveldHVC, dat zowel afvalverbranders als recyclinginstalla-

ties bezit, telt 52 gemeenten als aandeelhouder. Voor

een dertigtal doet HVC de inzameling en kan het dus

beschikken over de afvalstromen die van de milieu-

straten komen. Woordvoerder Annemiek Meijer beves-

tigt het spanningsveld tussen verbranden en recyclen,

“maar het belang van goede grondstoff en weegt voor

ons heel zwaar mee. We gaan hier zorgvuldig mee om.”

Meijer zegt dat HVC zich prima kan vinden in de nieuwe

eisen. “Bij een goed functionerend afvalbrengstation

blijven maar heel weinig reststromen over, hooguit tien

procent, waar je eigenlijk niet zoveel meer mee kunt be-

halve deze als brandstof gebruiken. De term ‘naschei-

ding’ klopt in feite niet meer. Het merendeel is vooraf

gescheiden in schone grondstoff en, direct geschikt voor

hergebruik. Als dat nodig mocht zijn, zullen we onze

leden steunen bij het upgraden van hun milieustraat.”

In feite is de huidige minimumstandaard strenger dan

wat er nu aankomt, vindt Thewissen van Shanks. “Nu

moet de restfractie nog gesorteerd worden. Straks mag

wat er bij een milieustraat waar achttien sorteerbak-

ken staan, overblijft linea recta naar de afvalverbran-

der. Terwijl daar nog veel samengestelde afvalstromen

bij zitten, denk aan voorwerpen die bestaan uit metaal

met kunststof of uit glas en hout. Prima herbruikbaar

materiaal. Iedereen heeft de mond vol van de grond-

stoff enrotonde. Als puntje bij paaltje komt, wordt het

beleid echter naar beneden bijgesteld en doen we ei-

genlijk een stap terug.” ■

Grofvuil: nascheidingsstatistieken ontbrekenNederlandse gezinnen produceren jaarlijks circa 2.400 kilo-ton aan grofvuil. Daarvan wordt 1.700 kton (circa 70 procent) gescheiden ingezameld. Zo’n 700 kton (circa 30 procent) be-helst de restfractie (gemiddeld 42 kilogram per inwoner). Deze fractie bestaat voor de helft uit huisraad, waarin meubilair het grootste bestanddeel is. In het andere deel van de restfrac-tie komen bouwafval en hout het meest voor. Statistieken op het gebied van het nascheiden van grof restafval zijn er niet. Probleem is namelijk dat de resultaten daarvan veel te veel variëren met onder meer de organisatie van de milieustraat en de mate waarin in de gemeente bronscheiding plaatsvindt. Wel bekend is hoeveel er per gemeente aan componenten gescheiden wordt ingezameld en hoeveel er eindigt als grof restafval. Informatie hierover is te vinden op de Afvalmonitor van Agentschap NL (zie http://afvalmonitor.databank.nl).

foto

: H

VC

GRAM | juni 2012 17

Dag van de Duurzaamheid

Actie-organisatie voor duurzaamheid en

innovatie Urgenda wil Nederland ver-

sneld verduurzamen. Op woensdag 10

oktober organiseert Urgenda voor de

vierde achtereenvolgende keer een lan-

delijke ‘Dag van de Duurzaamheid’. Tij-

dens deze manifestatie worden in heel

Nederland duizenden duurzame activi-

teiten georganiseerd. Bedrijven, organi-

saties, onderwijsinstellingen, overheden

en ook particulieren kunnen dan laten

zien wat zij allemaal doen op het gebied

van duurzaamheid. De dag geneert veel

media aandacht (kranten, tv en social

media). Dit jaar wil Urgenda vooral de

duurzame trends bij bedrijven onder de

aandacht brengen van het publiek.

Alle informatie over deelname aan de

Dag van de Duurzaamheid staat op

www.dagvandeduurzaamheid.nl

Vlaanderen wil meer gescheiden

inzameling bedrijfsafval

De Openbare Vlaamse Afvalstoff enmaat-

schappij (OVAM) streeft naar meer ge-

scheiden inzameling van bedrijfsafval.

In overleg met alle betrokkenen heeft

de OVAM daarom een ontwerpcode ‘van

goede praktijk’ voor de organisatie van

bron- en/of nasortering van bedrijfsaf-

valstoff en opgesteld. De code stelt 17

verplicht in te zamelen fracties centraal.

Daarnaast gaat de code over de inzame-

ling en nasortering van bedrijfsafvalstof-

fen. Tot eind 2012 geldt een overgangs-

periode om de resultaten te kunnen

monitoren. Na deze monitoringsperiode

zal de code begin 2013 zo nodig worden

aangepast en worden omgezet in een mi-

nisterieel besluit.

Inzameling e-waste

Gemeentelijke milieustraten geven ge-

middeld 5,1 kilo per inwoner aan afge-

dankte elektrische apparaten (e-waste) af

aan Wecycle. Er zijn wel grote verschillen

tussen de gemeenten. De afgifte loopt

sterk uiteen van 1,0 tot 17,3 kilo e-waste

per inwoner. Dit blijkt uit de door We-

cycle gepubliceerde benchmark. Schier-

monnikoog is met 17,3 kilo per inwoner

koploper, gevolgd door Vlieland met

16 kilo en Geldermalsen met 13,5 kilo.

De provincie Zeeland levert in totaal de

meeste kilo’s per inwoner in: gemiddeld

8,2 kilo. Dat er nog veel winst is te be-

halen, blijkt uit onderzoek van de United

Nations University. Daaruit blijkt dat er

jaarlijks 23,7 kilo e-waste per persoon

vrijkomt. Ook verdwijnt er jaarlijks on-

geveer 35 miljoen kilo aan vooral kleine

elektrische apparaten in de vuilnisbak.

Meer groen scheelt 300 miljoen

euro ziektekosten

Uit onderzoek in opdracht van het minis-

terie van Economische Zaken blijkt dat

tien procent meer groen in de woonom-

geving een besparing op kosten van zorg

en ziekteverzuim kan opleveren van 400

miljoen euro. Het onderzoek is door KPMG

uitgevoerd in de Amsterdamse wijk Bos

en Lommer. Daar bleek dat 10 procent

meer groen goed is voor 130 depressie-

patiënten minder. Dat komt voor die wijk

uit op een besparing op de kosten van

zorg en ziekteverzuim van 800.000 euro.

De kosten voor het aanleggen van extra

parkjes en plantsoenen in Bos en Lommer

zou naar verwachting uitkomen op ruim

13 miljoen euro en jaarlijks een miljoen

euro voor onderhoud. Vertaald naar al het

stedelijk gebied Nederland zou de bespa-

ring op kunnen lopen naar ruim 300 mil-

joen euro. Volgens de onderzoekers zijn

de kosten van aanleg en onderhoud van

het groen terugverdiend in een periode

van vijf tot twaalf jaar.

Asbestonderzoek

Derde Merwedehaven

Nadat eerder dit jaar bekend werd dat

op de stortplaats Derde Merwedehaven

aanzienlijk meer onverpakt asbest en

over een langere periode is gestort dan

tot voor kort aangenomen, heeft de pro-

vincie Zuid-Holland een feitenonderzoek

aangekondigd naar de stortingen op

deze stortplaats. Het zou gaan om en-

kele tienduizenden tonnen. De provincie

betrekt TNO bij dit onderzoek. De Der-

de Merwedehaven geldt als de grootste

stortplaats voor asbesthoudend materi-

aal in Nederland. Het is de bedoeling dat

deze stortplaats eind 2012 vervroegd

wordt gesloten om te worden heringe-

richt als parkachtig recreatiegebied. De

provincie trekt 30 miljoen euro uit voor

de herinrichting. Het nieuwe recreatiege-

bied van circa 65 hectare groot is naar

verwachting in 2022 klaar.

Lantaarnpalen van plastic

In de Brabantse gemeente Schijndel staan

sinds kort lantaarnpalen die geheel zijn

gemaakt uit hergebruikt plastic. Zelfs de

lampen die worden gebruikt dragen het

stempel duurzaam. De lantaarnpalen zijn

namelijk voorzien van LED-verlichting,

waardoor ook wordt bespaard op ener-

gieverbruik. In de komende jaren gaat de

gemeente steeds meer plastic lantaarn-

palen plaatsen.

AFVAL & MILIEUGEMENGDE BERICHTEN

18 GRAM | juni 2012

NVRD Jaarcongres ‘SchoonGewoon’

De gastheren Hans Groenhuis, Rova,

en Albert Van Winden, Twente Milieu

Congresgasten op weg naar de avondlocatie

foto’s: Frank Brouwer, Rova

Govert Veldhuijzen (rechts)

draagt het stokje over

aan de nieuwe voorzitter

van de NVRD: Han Noten,

burgemeester in Dalfsen.

GRAM | juni 2012 19

24-25 mei in Dalfsen

Demissionair staatssecretaris

Atsma ontvangt het advies van

de Werkgroep Huishoudelijk

Afval uit handen van NVRD-

directeur Erik de Baedts.

Architect Thomas Rau is groot voorstander van

de circulaire economie waarbij de consument een

product na gebruik weer inlevert voor recycling. De

producent is en blijft eigenaar.

Maurice de Hond verrichte een

peiling op verzoek van de NVRD.

Opmerkelijk: als statiegeld wordt

afgeschaft, stopt 44 procent van

de Nederlanders met het scheiden

van fl essen.

Jan Terlouw: “We moeten leren minder

te verspillen. Focus op duurzaamheid

en niet-materiële groei.”

20 GRAM | juni 2012

VAKWERK

Energie uit afval halen is de toekomstWat houdt je functie precies in? Ik ben verantwoor-

delijk voor het verwerken van de GFT-afvalstromen die

door de Meerlanden worden ingezameld. Geen werk-

dag is hetzelfde, maar in grote lijnen bestaat mijn werk

hieruit: ik coördineer het gft-afval dat binnenkomt, ik

controleer de vergister en het vergistingsproces. En ik

stuur de composteringsprocessen op de juiste kwali-

teit van de compost. In mijn werk stuur ik zeven men-

sen aan; dat zijn de machinisten en operators.

Sinds wanneer doe je dit werk? Ik werk hier sinds

1 april 2011. Er was al wel een medewerker voor de

compostering, maar mijn functie is erbij gekomen door

de komst van de nieuwe vergistingsinstallatie. Daar-

voor heb ik een aantal jaren voor mezelf gewerkt als

zelfstandig adviseur vergisting.

Waarom werk je voor De Meerlanden? Ik heb voor

deze functie gekozen om het unieke gft-verwerkings-

proces van De Meerlanden. Ik vond het een mooie kans

om mijn eigen kennis op dit terrein te verbreden. Het in-

tegraal composteren van digestaat (dat wat overblijft bij

productie van biogas uit organische producten, red.) en

de gaszuivering die erachter staat, zie ik als een echte

uitdaging. Het is een nieuwe techniek, die zich nog niet

bewezen heeft. Er zijn wel meer van dergelijke vergis-

tingsinstallaties in Nederland, maar dit is de eerste in-

stallatie die op een zo duurzame manier het gft-afval

verwerkt. We vergisten het gft, we zuiveren het biogas

dat eruit ontstaat en we maken er aardgas van. Het CO2

dat vrijkomt gaan we leveren aan de (kas)tuinbouw. Nor-

maal wordt digestaat uitgeperst en gaat deels naar wa-

terzuivering en deels naar compostering. Bij ons wordt

alles gecomposteerd (biologisch gedroogd). Tijdens

deze droging komt broeiwarmte vrij die we niet verloren

laten gaan, maar nuttig gebruiken door er biogas van

te maken. De warmte die nodig is voor de gaszuivering

en de vergister wekken we duurzaam op met een hout-

kachel. Het hout voor deze kachel komt van bomen,

snoeihout en van A-hout dat op de milieustraat worden

ingeleverd. Alles wordt dus hergebruikt en benut.

Waarom heb je voor deze branche gekozen? Wat

mij aanspreekt in dit werk is allereerst de combinatie

tussen techniek en biologie. Dat is ook de reden dat

ik Agrotechnologie heb gestudeerd aan de Wageningen

Universiteit. Energie halen uit afval zie ik als een nut-

tige bijdrage aan een duurzame leefomgeving. In de

toekomst zullen er nog veel meer grondstoff en uit af-

val worden gehaald.

Gert Jan Klaasse Bos is bedrijfs-

leider compostering/vergisting

bij De Meerlanden.

Sinds 2011 heeft De Meerlanden

een duurzame vergistinginstal-

latie. Verwerking van het gft in

deze installatie levert vijf pro-

ducten op: groengas, compost,

warmte (broeiwarmte van com-

postering verwarmt een nabij

gelegen kwekerij), water (met

proceswater sproeien de veeg-

wagens van De Meerlanden de

straten schoon) en CO2: bij op-

werking van biogas worden me-

thaan en CO2 gescheiden. Van

methaan wordt het groengas

gemaakt, CO2 gaat naar kweke-

rijen in de buurt als groeibevor-

deraar en vervangt fossiele CO2.

Foto

: R

ob E

ssen

ber

g

GRAM | juni 2012 21

Waar haal jij je voldoening uit? Ik haal dagelijks

voldoening uit het zo optimaal mogelijk laten functio-

neren van de installatie. Dat kan namelijk altijd beter,

er liggen nog iedere dag uitdagingen. Het gaat er om

biologie en techniek goed te laten samen werken en

dat is een lastig evenwicht. De techniek is uit te reke-

nen, te calculeren. De biologie is de grootste onzeker-

heid, we weten bijvoorbeeld nooit precies hoe de bac-

teriën reageren en wat de samenstelling van het GFT is.

Wat is er zo leuk aan werken in deze bran-

che? Wat mij zo aanspreekt is de ontwikkeling die de

branche doormaakt; het streven naar eindproducten in

plaats van afval. Ook de onderlinge samenwerking en

openheid binnen de branche vind ik heel positief. We

delen en wisselen veel kennis uit met concullega ’s. Bij-

voorbeeld een onderzoek op biogasgebied dat we sa-

men doen met Delta, HVC, Orgaworld en Attero. Deze

bedrijven hebben ook een eigen vergistingsinstallatie.

Iedere installatie is daarin uniek, omdat ook ieder be-

drijf weer zijn eigen visie heeft. Die van De Meerlanden

is helemaal gericht op duurzaamheid, door de hout-

kachel en het benutten van de warmte uit het compos-

teringsproces).

Ben je trots op je bedrijf? Ja, ik ben wel trots op

De Meerlanden. Ik vind het prachtig dat we vanuit een

afvalstroom deze mooie producten weten te maken.

Wat is het meest bijzondere of opvallende dat je

tot nu hebt meegemaakt in je werk? Het was een

heel mooi moment toen het eerste biogas het aardgas-

In het meinummer (pagina 37) stond een onjuist weergegeven staafdiagram bij het artikel ‘Trappen op het groene gaspedaal’. Hieronder vindt u de juis-te weergave. Daaruit wordt duidelijk dat de produc-tie van groengas toeneemt; in 2013 zal van biogas meer groengas gemaakt worden en minder stroom. (Bron: Elsinga Beleidsplanning en Innovatie BV)

net in ging. Ook de reacties die we van inwoners krij-

gen op wat we doen, vind ik bijzonder. Mensen zijn

verbaasd over de mogelijkheden van afval. Ze realise-

ren zich vaak niet dat het grondstoff en zijn, dat het

geen eindstation is hier.

Waar verwonder jij je over? Of waar erger jij je

aan? Ik vind het jammer dat mensen soms zo onver-

schillig met hun afval omgaan. Ook wat het gft-afval

betreft. Ze scheiden het slecht, waardoor er veel ver-

vuiling tussen zit. Van plastic of vuilniszakken tot wa-

terkokers, we komen de raarste dingen tegen. Soms

is dat onverschilligheid, soms ook onwetendheid. Daar

proberen we natuurlijk wel wat aan te doen, door men-

sen voor te lichten. Ik heb zelf niet rechtstreeks met

inwoners te maken, maar onze afdeling Communica-

tie bijvoorbeeld wel. Zij richten hier dan ook voorlich-

tingscampagnes op. Veel burgers weten bijvoorbeeld

niet dat etensresten ook gewoon in de gft-bak mogen.

Graag zelf, deze resten zijn goed voor de gasproductie.

Wat maakt iemand geschikt om te werken in deze

branche? Tja, dat vind ik een moeilijke vraag. Het al-

lerbelangrijkste is toch wel motivatie en gedrevenheid.

Wat merk je van het imago van de branche? Vol-

gens mij heeft de branche in ieder geval geen slecht

imago. Maar mensen weten er gewoon niet veel van,

hebben er niet echt een mening over. Bij velen leeft

toch het gevoel van ‘het is maar afval’. Men weet niet

dat afval veel meer is dan iets wat je weggooit, dat er

zoveel méér kan. ■

GRAM heeft een nieuwe rubriek. Vakwerk gaat over het vakmanschap en de bevlogenheid in de branche. In de afval en reiniging werken vele professionals, die hart hebben voor de ‘schone zaak’. Wat drijft hen? En waarom doen zij hun werk graag & goed? Ieder maand passeert een professional uit de branche de revue.

RECTIFICATIE

groengras

pro

cent

2011 eind 2013

stroom

0

20

40

60

80

100

Benutting biogas uit gft-afval: stroom of groengas

Tekst: Karin Giesen

22 GRAM | juni 2012

Vanuit het wijkcentrum Holtenbroek, waar hij zijn

werkplek heeft, schetst Ballintijn het aanvankelijke

probleem: “Holtenbroek is een herstructureringswijk.

De Van der Capellen Scholengemeenschap was al aan-

wezig in de wijk. Het Deltion College kwam er bij met

veel leerlingen. In de wijk heerste al het idee dat dit

tot overlast zou kunnen leiden. Denk aan parkeren en

zwerfvuil. De traditionele afvalbakken bleken inder-

daad al snel onvoldoende, dus zijn er bakken bijge-

plaatst. Maar ook daarna bleef het probleem met zwerf-

afval. We kregen er de vinger niet achter. Leerlingen die

in de pauzes naar het winkelcentrum liepen, gooiden

afval op straat. Er werd natuurlijk wel opgeruimd door

verschillende instanties, maar dan ben je uitsluitend

bezig met symptoombestrijding. De schoolbesturen

wisten direct ook geen oplossing.”

De snoeproute tussen twee scholen en een winkelcentrum in de Zwolse wijk Holtenbroek zorgde voor

veel overlast door zwerfafval. Met behulp van een nieuw gebiedstraject schoolomgeving van Gemeente

Schoon ging men voor een structurele oplossing. “Dankzij de samenwerking met vele partijen mag het

resultaat er zijn”, aldus wijkbeheerder Gerard Ballintijn.

Aanpak met Gemeente SchoonOp een beurs kwam de voorzitter van de wijkorgani-

satie Holtenbroek in contact met Agentschap NL. Het

zwerfvuilprobleem werd besproken en het bleek dat er

een oplossing mogelijk was vanuit Gemeente Schoon.

Gemeente Schoon heeft namelijk een actieprogramma

ontwikkeld dat gemeenten helpt bij de aanpak van

zwerfafval. Namens de gemeente Zwolle ging Ballintijn

met het gebiedstraject aan de slag. Hij vertelt: “Het be-

tekende allereerst het opstellen van een analyse van het

probleem. Dat gebeurde met een Wijkscan Zwerfafval.

Hieruit kwam naar voren dat het heel belangrijk is dat

het probleem integraal wordt aangepakt, in samenwer-

king met alle betrokken partijen; de gemeente, de beide

scholen, winkeliers, politie en bovenal de leerlingen

zelf. Door met de verschillende betrokkenen bij elkaar

te komen én door samen de snoeproutes te lopen, ont-

stonden direct al goede contacten en ideeën. Zo kwam

er bijvoorbeeld betere afstemming tussen afvalinza-

melaar ROVA, de WEZO (Werkvoorziening Zwolle) en

de organisaties Tactus en Pauropus over het zwerfvuil

prikken. Routes en planningen werden beter op elkaar

afgestemd. Ook de conciërge van het Deltion College

liet zich vanaf toen regelmatig prikkend op de snoep-

route zien, wat leidde tot erg positieve reacties uit de

wijk, tijdens onder meer een wijkbijeenkomst.”

Veroorzakers betrekken bij oplossingVanuit de Wijkscan Zwerfafval ontstond een maatwerk-

plan voor de aanpak van de snoeproutes. Ballintijn:

“Het werd vrij snel duidelijk dat de leerlingen van beide

scholen een geheel andere aanpak vereisten. De leer-

lingen van de Van der Capellen Scholengemeenschap

(vanaf 12 jaar) zwierven in de pauzes nogal eens door

de wijk, richting het winkelcentrum. Dat werd hen

verboden. Ze mochten alleen nog langs de Bachlaan;

een directe weg naar het winkelgebied. Langs die weg

staan prullenbakken. Voor de leerlingen wordt momen-

teel gewerkt aan een lespakket waarin aandacht voor

Zwolle pakt snoeproutes aan met Gemeente Schoon

door Ronald Schalekamp

Leerlingen Industrieel Design van het Zwolse Deltion College hebben speciaal

voor de wijk (Holtenbroek) een afvalbak ontworpen. Op de foto: een van de drie

winnende ontwerpen, de Lora.

GRAM | juni 2012 23

het milieu en de leefomgeving centraal staan. Ook de

studenten van het Deltion (vanaf 16 jaar) wilden we

vooral heel graag actief betrekken bij de oplossing van

het probleem. Volgens de studenten stonden er te wei-

nig en te kleine afvalbakken. Zo ontstond het idee om

hen – een aantal leerlingen van de opleiding Industri-

eel Design – zelf een afvalbak te laten ontwerpen. Een

grote uitdaging, want aan zo’n bak worden hoge eisen

gesteld. Een leverancier van afvalbakken uit de wijk,

Fred van der Henst van EcoDesignS, was gevraagd mee

te denken. In overleg met hem werd besloten de stu-

denten een omhulsel te laten ontwerpen voor een stan-

daard binnenbak van 90 liter. Ik mag gerust zeggen dat

dit een groot succes is geworden. Studenten hebben

uiteindelijk allemaal een bruikbare afvalbak ontwor-

pen. De drie winnende afvalbakken (de Lora, Target en

Diamond Bin) zijn langs de snoeproute geplaatst én in

het leveringsprogramma van Ecodesigns opgenomen.

Ook het Deltion College heeft inmiddels binnen de

school een aantal van deze bakken geplaatst.”

Voorlichting en handhavingBallintijn: “Natuurlijk is het op straat gooien van afval

ook een mentaliteitskwestie. Om hierop in te spelen

is het lespakket voor de leerlingen van de Van der

Capellen Scholengemeenschap een goed middel. De

studenten van het Deltion College moet je op een an-

dere manier aanspreken. Dat hebben we bijvoorbeeld

gedaan door de Studentenraad actief te betrekken bij

het probleem. Je hebt natuurlijk wel jaarlijks een nieu-

we lichting studenten, dus elk jaar is er een nieuwe in-

spanning vereist. Daarbij is het zo dat we het op straat

gooien van afval zo nodig bekeuren. Na een periode

van waarschuwen gaan politie en Toezicht en Handha-

ving van de gemeente een aantal weken beboeten. De

boete is behoorlijk hoog: 120 euro. Ook dat gegeven

wordt gecommuniceerd op beide scholen. De boete

geldt overigens voor iedereen, dus niet alleen voor

leerlingen van de scholen.”

Convenant”Een goede samenwerking tussen betrokken partijen

is noodzakelijk’, aldus Ballintijn. “Niet alleen om te

komen tot een oplossing, maar ook daarna. Daarom

wordt er een convenant afgesloten tussen gemeente,

scholen, winkeliers, bewonersorganisatie, politie en

stadswacht. In het convenant staan de afspraken opge-

somd en de verantwoordelijkheden van elke betrokken

partij. Het doel is niet om met de vinger naar elkaar te

kunnen wijzen, maar om periodiek te kunnen evalu-

eren, ervaringen uit te wisselen en eventueel nieuwe

ideeën te ontwikkelen. We willen de ervaringen die we

hebben opgedaan in de wijk Holtenbroek uitrollen in

andere wijken. Daarnaast kan men ook elders in Neder-

land van onze ervaringen leren. Onze inspanningen

hebben geleid tot 90 procent minder zwerfafval; een

zeer goed resultaat.”

TipsWat zijn de belangrijkste tips van Ballintijn voor andere

gemeenten met een zwerfafval probleem? “Betrek altijd

de veroorzakers actief bij de oplossing. Werk samen

met mensen op de werkvloer. Zorg ervoor dat alle par-

tijen – ook winkeliers en schooldirecties – ervan door-

drongen zijn dat hun bijdrage heel belangrijk is. Daarbij

is het vooral van belang om de juiste aanspreekpunten

te hebben. Hier in Holtenbroek heeft iederéén bijgedra-

gen en geïnvesteerd in de oplossing van de zwerfafval

problematiek. Die positieve samenwerking willen we

voor de toekomst waarborgen en continueren door het

afsluiten van een convenant.” ■

Een wijkronde met diverse betrokkenen leidde tot goede contacten en ideeën voor

de aanpak van het zwerfafval.

Actieprogramma Gemeente SchoonAgentschap NL zorgt voor de uitvoering van Gemeente Schoon en werkt hierbij samen met de NVRD. De VNG is opdrachtgever. Inmiddels maakt ruim 85 procent van de gemeenten gebruik van één of meerdere diensten van het actieprogramma Gemeente Schoon. Voor gemeenten die de meest vuile gebieden willen aanpakken zijn er gebiedstrajecten. Deze zijn er voor winkelgebieden, OV-gebieden en nu ook voor schoolomgevingen.

24 GRAM | juni 2012

Fashion2In mei was er bijvoorbeeld de actie Fashion2, een

landelijke campagne waarbij de consument enthou-

siast werd gemaakt om meer textiel te scheiden van

het restafval. Grote concerns als H&M en C&A deden

mee, door korting te geven op een nieuwe aankoop

als oude kleding werd ingeleverd. Met Fashion2 werd

geprobeerd 25 procent meer kleding in te zamelen dan

in een gewone maand mei. Of die doelstelling gehaald

is, was bij het ter perse gaan van deze GRAM nog niet

bekend. Maar Fashion2 is een voorbeeld van waar het

ketenoverleg Verduurzaming Mode en Textiel toe kan

leiden. “Door als branche samen te werken, kom je tot

dit soort initiatieven”, aldus Op den Brouw.

Onderzoek ReshareBetere scheiding van afgedankte kleding en textiel,

denk aan gordijnen en beddengoed, is volgens Agent-

schapNL nodig om de milieudruk te verlagen. Op den

Brouw: “De milieu-impact van textiel is groot, dus door

scheiding lever je een grote bijdrage aan het klimaat-

beleid. Ook voor inwoners is het belangrijk te weten

dat er iets goeds met het ingezamelde textiel gebeurt.

Reshare Leger des Heils heeft onlangs onderzoek ge-

daan bij gemeenten om te bekijken hoe die met hun

textielinzameling omgaan. Daar zijn een aantal aan-

bevelingen uit gekomen, waarvan we de belangrijkste

verzameld hebben in een brochure.” Die brochure is

het op het afgelopen NVRD jaarcongres aangeboden

en gepresenteerd. “Uit het onderzoek blijkt onder meer

dat gemeenten veel kunnen doen om de textielinza-

meling te verhogen. Zoals meer containers plaatsen of

hun communicatie verbeteren. Je kunt bijvoorbeeld uit-

dragen dat kleding schoon en heel moet zijn, maar veel

inwoners denken dan dat een versleten broek, of een

jas met een klein gaatje bij het restafval moet. Terwijl

kleding die wij versleten vinden nog heel goed bruik-

baar kan zijn.”

Vezels uit gebruikt textielNieuwe ontwikkelingen maken dat ook ‘onbruikbare’

textiel ingezet kan worden als grondstof voor nieuwe

garens. “Er wordt hard gewerkt aan vervezelingstech-

nieken, waarbij bruikbare vezels gemaakt worden van

Verduurzaming Mode en Textiel is een samenwerking

die in 2008 startte als proefproject in opdracht van het

ministerie van Infrastructuur en Milieu. Deelnemers uit

de hele keten, zoals producenten, grootwinkelbedrij-

ven, inzamelaars, overheden en een milieuorganisatie

doen er aan mee (zie kader). Ze stimuleren onderzoek,

bedenken acties, investeren in nieuwe verwerkings-

methoden en proberen op deze en andere manieren de

milieudruk van de textielketen te verlagen.

door Hetty Dekkers

Milieudruk textielketen moet én kan omlaag

In Nederland wordt jaarlijks 70 miljoen kilo tex-

tiel gescheiden ingezameld. “Dat is mooi”, zegt

Hanneke op den Brouw van AgentschapNL, “maar

daarnaast verdwijnt er nog steeds 135 miljoen

kilo in het restafval.” Op den Brouw begeleidt het

ketenoverleg Verduurzaming Mode en Textiel,

dat nu vier jaar draait. “We proberen de milieu-

druk in de hele textielketen te verlagen en het

draagvlak voor textielrecycling te versterken.”

In het ketenoverleg Verduurzaming Mode en Textiel zijn de volgende organisaties vertegenwoordigd:

– Vereniging Herwinning Textiel www.textielrecycling.nl– Leger des Heils ReShare www.reshare.nl– KICI

www.kici.nl– Humana

www.humana.nl– Het Goed

www.hetgoed.nl– VGT – Vereniging van

Grootwinkelbedrijven in Textielwww.rndweb.nl

– Modintwww.modint.nl

– CBW-Mitexwww.cbwmitex.nl

– NVRDwww.nvrd.nl

– Henri Vernooy & Zn. B.V.www.vernooy-secondhand.nl

– Texperiumwww.texperium.eu

– Milieu Centraalwww.milieucentraal.nl

– S. Frankenhuis & Zn. B.V.www.frankenhuisenzoon.nl

– Ministerie van Infrastructuur en Milieuwww.rijksoverheid.nl/ministeries/ienm

– Agentschap NLwww.agentschapnl.nl

GRAM | juni 2012 25

gebruikt textiel. Die technieken worden al toegepast in de praktijk,

maar wat je hier merkt is dat de producenten nog huiverig zijn. Ze me-

nen dat secundaire materialen kwalitatief nooit zo goed kunnen zijn als

nieuwe. Er moet dus nog een markt komen voor de garens en stoff en

die gemaakt zijn van gerecycled materiaal.”

Mede dankzij het ketenoverleg Verduurzaming Mode en Textiel neemt

de modeketen We Fashion in haar komende najaarscollectie enkele

items op die gemaakt zijn van gerecyclede vezels. Aan de Universiteit

van Twente komt een onderzoeksprogramma verduurzaming textiel.

Hier wordt gezocht naar nieuwe technologie om de kwaliteit van se-

cundaire vezels te verbeteren en ook naar duurzame vervangers voor

katoen.

Keurmerk Aan de inzamelkant van textiel is eveneens belangstelling voor nieuwe

ontwikkelingen. Sorteerder Wieland (zie kader) neemt half juni een sor-

teermachine in gebruik die textiel kan scheiden op basis van materiaal

en kleur. De branche van sorteerders en inzamelaars werkt aan een

keurmerk voor verantwoorde verwerking van ingezameld textiel. Op

den Brouw: “Je hebt freeriders waarvan het niet duidelijk is wat ze met

hun ingezamelde kleding doen. Het nieuwe keurmerk moet aan die

onduidelijkheid een eind maken.” ■

Ook een succesverhaal maken van de textielinzameling in uw gemeente?In het nieuwe brochure ‘Textielinzameling op de kaart’ vindt u praktische tips van gemeenten die goed scoren met textielinzame-ling. Er zijn voldoende kansen om de textielinzameling te verbeteren. In het restafval zit nog 135 miljoen kilo textiel, waarvan 65 procent nog herbruikbaar is. Alle gemeenten krijgen daarom in juni de brochure toegestuurd. Na de zomer organiseert Agent-schap NL een workshop voor alle beleidsambtenaren van gemeenten in Nederland. Kijk voor meer informatie op www.fashion2.nl of mail naar [email protected]

Textiel sorteren op kleurWieland Textiel in Wormerveer neemt half juni een installatie in gebruik die textiel kan sorteren op kleur én materiaal. Volgens directeur Hans Bon van Wieland Textiel is dit een geheel nieuwe ontwik-keling, die het mogelijk maakt meer textiel te up-cyclen. “De niet herdraagbare kleding vinden we tot nu toe terug in het dak van onze auto, dash-board, slaapzak enzovoort. Met deze nieuwe sor-teerinstallatie kunnen we materialen als wol, katoen en acryl scheiden. De zuivere fracties die we dan verkrijgen, kunnen gesponnen worden tot nieuwe garens. Upcycling dus.” De nieuwe sorteerinstallatie is ontwikkeld door het consortium Textiles 4 Textiles, waar Wieland deel van uit maakt. “De machine staat bij ons omdat wij het enige sorteerbedrijf zijn van het consortium”, verklaart Bon. Wieland Textiel verzorgt de recycling van 7 à 8 miljoen kilo gebruikte kleding per jaar. Ongeveer de helft daarvan is niet herdraagbaar. Het bedrijf is met die cijfers een van de grootste textielrecyclingbedrijven van Nederland.

26 GRAM | juni 2012

gelastte de gemeenteraad vorig jaar een onderzoek

naar alternatieven. Diftar zou te duur zijn en niet goed

scoren, aldus de gemeenteraad. De laatste berichten

zijn nu dat een onderzoek heeft uitgewezen dat diftar

toch goedkoper is dan eerder gedacht. De gemeente

wil hangende het onderzoek en de politieke commotie

niet reageren.

Turkse zakkenOok in Maastricht blijft het stil op vragen naar de af-

valfraude met dure zakken. De Limburgse gemeente

scoort goed op gebied van hergebruik, maar zou jaar-

lijks tonnen euro´s mislopen doordat op grote schaal

onder meer in Turkije vervaardigde zakken circuleren.

Die zijn in niets te onderscheiden van de echte, maar

kosten slechts vijf euro in plaats van elf euro. Ook de

gemeente Nijmegen zou kampen met soortgelijke op-

lichterij. Ook die gemeente zwijgt in alle talen.

LingewaardIntussen zijn tal van diftar-gemeenten volop aan de

slag om de lat van hergebruik van secundaire grond-

stoff en hoger te leggen en de hoeveelheid restafval

terug te dringen. Vlakbij Nijmegen zegt de gemeente

Lingewaard, totaal 42 duizend inwoners, bij monde

van milieubeleidsmedewerker Joop de Blécourt dat het

diftarsysteem een prima methode is om het hergebruik

nog verder te stimuleren. Lingewaard kent een diftar-

systeem met volume/frequentie. Een aan een huishou-

den gekoppelde chip in de container registreert hoe

vaak de bak aan de straat wordt gezet. Het betreft duo-

bakken, waarbij groen en grijs afval in twee geschei-

den compartimenten zit. “Ook in de vuilniswagens van

inzamelaar Van Gansewinkel blijft het afval keurig ge-

scheiden”, zegt De Blécourt.

Zoals in veel gemeenten is de inzameling van kunst-

stof verpakkingen een succes. Lingewaard was zelfs al

In het begin van de jaren negentig van de vorige eeuw

was de gemeente Oostzaan de eerste gemeente in

Neder land die huishoudens liet betalen voor de hoe-

veelheid afval die aan de straat werd gezet. Oostzaan

was daarmee de eerste zogeheten diftar-gemeente.

Gediff erentieerde tarieven en betalen naar rato voor

de hoeveelheid geproduceerd afval zou de burger aan-

zetten tot een meer gedisciplineerd scheidingsgedrag.

Dat is goed voor het milieu als ook voor de huishoud-

portemonnee.

Diftar variantenHet diftar-systeem van het eerste uur kende grofweg

drie varianten. Burgers betalen voor de hoeveelheid ki-

logrammen restafval en gft (gewicht), ze betalen voor

het aantal keren dat de restcontainer en gft-container

aan de straat wordt gezet (volume/frequentie) en ten

slotte hebben een aantal gemeenten ‘de dure zak’.

Daarbij betalen burgers bijvoorbeeld tien gulden (nu

tien euro) voor een plastic zak voor restafval. Vooral die

dure zak verrijkte de Nederlandse taal met een nieuw

begrip. Diftar-gemeenten zouden ‘afvaltoerisme’ in de

hand werken. Inwoners zouden illegaal afval dumpen

in sloten en in bossen, of zouden afval van huis mee

naar hun werk nemen en het daar in de bedrijfscontai-

ner stoppen of aan straat zetten.

Na enkele jaren gewenning bleken de diftarprincipes

goed te werken. Vooral de prijsprikkel lijkt eff ectief.

Diftar-gemeenten scoren zonder uitzondering beter op

het gebied van hergebruik. Belangrijk is ook dat inwo-

ners van diftargemeenten als geen ander de inzame-

ling van nieuwe afvalfracties omarmen. Opmerkelijk

was bijvoorbeeld dat opvallend veel diftargemeenten

van meet af aan meededen aan het gescheiden inzame-

len van afvalplastic, onder meer in de Plastic Heroes-

campagne. Toch is het sentiment tegen diftar nog al-

lerminst verdwenen. In de primeurgemeente Oostzaan

door René Didde

Hergebruik huishoudelijk afval omhoog met Diftar 2.0

Veel gemeenten werken met gediff entieerde afvaltarieven. Velen van hen zien uitstekende mogelijk-

heden om met een ‘diftar 2.0’ of ‘diftar optima forma’ tweederde van het huishoudelijk afval in geschei-

den fracties te hergebruiken. Diftar is goed te combineren met de nieuwe trend van het omgekeerd of

gespiegeld inzamelen.

GRAM | juni 2012 27

in 2009 van de partij. “We zamelden aanvankelijk één

keer per maand in, maar moesten al snel tweemaal per

maand gaan ophalen.” Iedere burger snapte onmiddel-

lijk dat met een volume/frequentiesysteem het apart

houden van de volumineuze verpakkingen behoorlijk

aantikt. De Blécourt: “Sindsdien is het aantal aange-

boden containers van 55 procent naar 40 procent per

week gedaald.” De gemeente gaat onderzoeken of en

hoe het percentage gescheiden ingezamelde afvalfrac-

ties nog kan stijgen. “Nieuwe sorteeranalyses volgen

weldra, maar we weten dat aardig wat papier in het

restafval zit.”

Oranje bakIn ROVA-gemeente Dalfsen pakt men gelijk door met

de vooralsnog positieve resultaten van experimenten

in Zwolle en Hoonhorst (een dorp in de gemeente Dalf-

sen) met ‘omgekeerd inzamelen’. Dalfsen gaat deze

nieuwe trend combineren met diftar. “In 2020 willen

wij toe naar een restafvalproductie van maximaal der-

tig kilogram per inwoner”, licht milieubeleidsambte-

naar Thijs Mosterman toe. De landelijke gemeente in

het Vechtdal met circa 27 duizend inwoners bekijkt

ook de mogelijkheden om een oranje kunststof bak en

een blauwe papierbak aan te reiken voor in of aan huis.

Dat wordt mogelijk een kleurrijke carrousel van groen,

blauw en oranje. “In onze gemeente hebben de meeste

huishoudens daarvoor wel de ruimte”, stelt Moster-

man. De diftargemeente heeft nu een systeem waarbij

per lediging van de container wordt betaald. Huishou-

dens zijn daarvoor naast een vastrechtheffi ng van 90

euro per jaar circa 9 euro per keer kwijt. Eén keer per

twee weken haalt ROVA het restafval op, een keer per

twee weken is het gft-afval aan de beurt. Plastic wordt

een keer per maand in zakken gratis opgehaald.

Ondanks de positieve resultaten blijkt in Dalfsen nog

te veel papier en textiel in het restafval te zitten. “We

willen mensen een extra fi nanciële impuls en een ser-

viceprikkel bieden door deze grondstoff en tegen een

nultarief op te halen aan huis”, zegt de ambitieuze amb-

tenaar die spreekt van ‘diftar 2.0’. Hierbij wordt afstem-

ming gezocht met de huidige inzamelaars als verenigin-

gen en scholen. Als diftar 2.0 in de toekomst volledig

functioneel is, verdwijnt de grijze bak en zullen de in-

woners het laatste beetje restafval zelf naar een onder-

grondse container moeten brengen. “Momenteel testen

wij een mogelijk toekomstscenario in Hoonhorst, die al

de Duurzaamste gemeente van Overijssel was in 2011.

De eerste resultaten zijn veelbelovend. De hoeveelheid

restafval is aanzienlijk gedaald en sommige inwoners

hebben zelfs al maanden geen restafval aangeboden.”

Bang voor een toename van zwerfafval of afvaltoerisme

is de gemeente niet. “Wij zien hier geen drain van af-

val. Een zak in je koff erbak stoppen en meenemen naar

je werk of in ons mooie Vechtdal dumpen, voelt toch

een beetje rot, zoals een kind zich voelt wanneer hij

een snoepje pikt.” In de gemeente is bovendien een be-

hoorlijke sociale controle en men is zuinig op de mooie

omgeving.

Mosterman ziet diftar als een goede, moderne manier

om mensen te bewegen minder afval te produceren.

“Het sluit aan bij een gevoel van rechtvaardigheid. Als

je minder afval produceert, betaal je ook minder. Geen

bak langs de weg zetten, betekent gewoon een bespa-

ring. Zo simpel is het.” De manier waarop in Pijnacker

wordt geëxperimenteerd met het direct belonen van in-

geleverd plastic, papier en elektronica-afval is ook een

methode, al ziet Mosterman altijd een taak weggelegd

voor een gemeentelijke inzameling. “Je kunt niet je gft-

afval naar zo’n winkel brengen. Dat zul je toch moeten

ophalen.”

Dalfsen

: foto Crea

tiveCom

mon

s

28 GRAM | juni 2012

VeghelAl even enthousiaste geluiden komen uit Veghel. Bij de

Brabantse gemeente met 37000 inwoners rept beleids-

medewerker afval Theo van Rooijen van ‘diftar optima

forma’. “Wij hebben sinds het jaar 2000 een gecom-

bineerd systeem van diftar, waarbij we de burger zo-

wel afrekenen op gewicht als op de frequentie waar-

mee containers aan de straat worden gezet”, zegt Van

Rooijen. Deze dubbele fi nanciële prikkel zet de burger

aan tot scheiding. Feitelijk haalt de gemeente Veghel

zelfs nu al de door demissionair Staatssecretaris Atsma

(CDA) voorgestelde 65 procent hergebruik. En behalve

de man die zijn afval in het bos begroef maar op heter-

daad werd betrapt, is het afvaltoerisme volgens Van

Rooijen verwaarloosbaar ten opzichte van reguliere

systemen. Dat diftar duurder is, zoals bij tijd en wijle

door een fractie in een gemeenteraad wordt gesugge-

reerd, wordt door Theo van Rooijen stellig weerspro-

ken. “De hoge investeringen in de beginperiode zoals

de aanschaf van de containers voor alle huishoudens

en de chip die zowel gewicht als frequentie registreert,

smeren we uit over meerdere jaren. De hogere kosten

van administratie en facturering wegen niet op tegen

de circa 400 duizend euro die we jaarlijks besparen aan

verminderde kosten voor de verbranding van restafval

bij AZN in Moerdijk.”

Precies om die reden wil ook Veghel het percentage ge-

scheiden ingezameld oud papier opkrikken en de burger

verleiden nog meer van het volumineuze plastic verpak-

kingsafval te scheiden. “Dit soort fracties zullen we in

de toekomst allemaal huis aan huis ophalen en tegelijk

de servicefaciliteiten voor de burger in de milieustraat

vergroten om bijvoorbeeld de hoeveelheid grof vuil be-

ter te hergebruiken”, verwacht Van Rooijen. En net als

bij zijn collega Mosterman in Dalfsen gloort ook bij Van

Rooijen het gespiegeld of omgekeerd inzamelen. “Wat

namelijk nog aan restafval overblijft, brengt de burger

zelf weg. Het kan ook zijn dat wij het ophalen, maar dan

tegen een hoog tarief. Ik denk zeker dat zo’n toekomstig

systeem van afvalinzameling fi nancieel uit kan.”

Hoge verbrandingskostenVoor veel Brabantse gemeenten spelen de torenhoge

verbrandingskosten bij AZN in Moerdijk diftar in de

kaart. “Wij hebben in 1997 een contract gesloten voor

145 euro per ton en dat in een periode van twintig

jaar”, zegt Jan van Groos, die namens de Christen Unie

milieuwethouder is in Waalwijk. Strikt genomen wor-

den de burgers van de betrokken Brabantse gemeen-

ten niet bijster geprikkeld tot afvalpreventie en afval-

scheiding doordat ze zich al die tijd op straff e van een

boete hebben verplicht om gezamenlijk jaarlijks min-

stens 510 duizend ton afval in de verbrandingsovens

in Moerdijk te storten.

Over vijf jaar is deze situatie afgelopen en zullen de

verbrandingstarieven voor de Brabantse gemeenten

ongetwijfeld dalen tot meer marktconforme prijzen.

Vooralsnog heeft Van Groos de gemeenteraad van de

46 duizend inwoners tellende stad in de Langstraat

kunnen overtuigen door te gaan met diftar. “Wij heb-

ben een systeem waarbij de hoeveelheid aangeboden

afval in de container wordt gewogen”, aldus Van Groos.

Net als in de andere steden maakt diftar creativiteit los

in Waalwijk. De gemeente overweegt de relatief zware

fractie aan oud papier in het restafval te verminderen

door de inwoners een blauwe bak te verschaff en. Wet-

houder Van Groos: “De burgers hebben voordeel, want

het gewicht van het restafval daalt, de gemeente heeft

voordeel want we brengen minder kilo’s naar Moerdijk.

En de verenigingen profi teren, want zij kunnen helpen

om de blauwe bakken langs de straat in de vuilnis-

wagen te brengen en ontvangen daarvoor ook een ver-

goeding.” ■

Veg

hel lu

chtfoto: H

an Seijer, N

B

GRAM | juni 2012 29

Nieuwe medewerkers

Door het vertrek van Marina Tran en het

aanstaande vertrek van Joke Deul heeft

de NVRD een aantal nieuwe werknemers.

Mariëtte Harbers gaat samen met Tjeerd

de Groot de communicatie van de NVRD

verzorgen. Kaylee de Haan gaat de be-

leidsondersteuning doen voor Gemeente

Schoon en Wecycle en het secretariaat is

inmiddels uitgebreid met Neshlian Guleç.

Agenda

21 juni Regio Zuid Nederland

21 juni Regio Noord

03 juli Regio- en commissievoorzittersoverleg

nieuwsTekst: Bas Peeters

In memoriam

Theo van de Ven, 15 - 01 - 1928 – 12 - 04 - 2012

Theo startte zijn loopbaan bij katoendrukkerij Vlisco in Helmond, werd vervolgens

directeur zwembaden bij de gemeente en vervulde, na diverse reorganisaties, ook

de functie van directeur dienst plantsoenen en reiniging. Theo was bestuurslid van

de NVRD en van de regionale afdeling Noord-Brabant. Binnen de vereniging stond

hij bekend als een zeer collegiaal, aimabel en bij zijn vak betrokken persoon. Hij be-

zocht regelmatig verenigingsactiviteiten, soms alleen en soms samen met zijn lieve

vrouw Sjan. Theo was een scherp denker en wij hebben dikwijls van zijn geestige

wijsheden mogen genieten. De rouwkaart meldt het volgende: ”Liefdevol, zorgzaam

en wijs.” Zo was hij in zijn gezin, zo was hij in onze vereniging. Een fi jn mens is

heengegaan, een vriend van velen.

Han den Dulk

Uitblinker 2012

Na het succes van vorig jaar organiseren

Gemeente Schoon en NVRD de verkiezing

van de Uitblinker 2012. Met deze verkie-

zing worden werknemers in de branche

die ‘er uitspringen’ in het zonnetje gezet.

Op www.uitblinker2012.nl staat meer in-

formatie over de verkiezing en de wijze

waarop medewerkers genomineerd kun-

nen worden.

Han Noten nieuwe voorzitter

Tijdens de algemene ledenvergadering

op 25 mei 2012 hebben de leden van de

NVRD unaniem ingestemd met de benoe-

ming van Han Noten als voorzitter. Hij

volgt Govert Veldhuijzen op, die de ver-

eniging vijf jaar heeft voorgezeten. De

NVRD is zeer verheugd met Han Noten

als voorzitter, vanwege zijn onmisken-

bare publiek profi el, zijn actieve betrok-

kenheid bij het lokaal bestuur als burge-

meester en zijn netwerk en ervaring in

de Haagse besluitvorming als voormalig

fractievoorzitter en thans lid van de Eer-

ste Kamer. “Naast mijn burgemeester-

schap wil ik graag actief zijn voor een

vereniging als de NVRD, die opereert

vanuit een gedeelde maatschappelijke

betrokkenheid. De missie van de NVRD

sluit uitstekend aan bij mijn kerntaak in

het lokaal bestuur”, aldus Noten.

Han Noten is naast zijn voorzitterschap

van de NVRD namens de Partij van de Ar-

beid lid van de Eerste Kamer der Staten-

Generaal. Sinds 2011 is hij ook burge-

meester van de gemeente Dalfsen.

Jaarverslag NVRD

Op de algemene leden vergadering

van 25 juni is het jaarverslag 2011

vastgesteld. Het jaarverslag geeft

een overzicht van de activiteiten

en ontwikkelingen in 2011 waarbij

een aantal projecten speciaal wordt

uitgelicht. Het digitale jaarverslag is

beschikbaar via www.nvrd.nl

Benchmark afvalinzameling

In mei is de NVRD-benchmark af-

valinzameling van start gegaan. In

de benchmark vergelijken de deel-

nemers hun prestaties op het ge-

bied van milieu, effi ciency, kosten

en maatschappelijke meerwaarde.

Meedoen is nog mogelijk.

Heeft u interesse? Mail naar Alexan-

der Vos de Wael: [email protected]

30 GRAM | juni 2012

Milieustraten, brengparken en scheidingsstations spe-

len een onmisbare rol in de hele verwijderingsketen

van huishoudelijk afval. De milieustraat heeft voor

burgers als meerwaarde dat ze niet hoeven te wachten

tot de reinigingsdienst hun grofvuil komt ophalen. In-

middels zijn milieustraten zo ingeburgerd dat ze veel

worden bezocht. Ze leveren daarmee een belangrijke

bijdrage aan de totale bronscheiding die een gemeente

haalt. Volgens LAP 2 moeten gemeenten in 2015 min-

stens 60 procent van al het huishoudelijk afval aan de

bron scheiden. Dat is alleen mogelijk als ook de milieu-

straten optimaal worden benut.

Goede resultatenDe meeste gemeenten beschikken al sinds de jaren ne-

gentig over een milieustraat. Vaak zijn de milieu straten

in de tussentijd uitgebreid en geoptimaliseerd. Alge-

meen kun je zeggen dat er de laatste jaren een pro-

fessionaliseringsslag heeft plaatsgevonden: de meeste

milieustraten hebben tegenwoordig een goed functi-

onerende logistiek met toegangsloge, een weegbrug,

klantgericht personeel en een heldere informatievoor-

ziening. Met uitzondering van de grote steden wordt

in veel gemeenten al meer dan 80 procent van de grof-

vuilstromen naar de milieustraten gebracht, waar het

in een breed scala van circa 25 verschillende voor re-

cycling geschikte materialen kan worden aangeboden.

De meeste milieustraten bereiken zodoende tussen de

70 en 80 procent bronscheiding.

…maar het kan nog beterVoor beheerders van milieustraten heeft CREM de af-

gelopen jaren verscheidene sorteeranalyses van het

grof restafval uitgevoerd. Hieruit blijkt dat rond de 30

procent van het restafval materiaal bevat dat al op de

milieustraten gescheiden zou moeten worden aange-

boden, zelfs op milieustraten waar men al meer dan

80 procent materiaal aan de bron weet te scheiden.

Het kan dus nog beter. Maar wat zit er dan nog in het

restafval dat voor hergebruik geschikt is? Veel voor-

komende stromen zijn textiel, tapijt, harde plastics en

bouwen sloopafval. Kartonnen dozen treft CREM ook

nog veel aan. Deze worden vaak als verpakking van het

grof restafval gebruikt en daarmee weggegooid.

In grote lijnen kunnen beheerders van milieustraten via

drie sporen het scheidingsresultaat verbeteren:

1 materialen waarvoor gescheiden aanbieden op de

milieustraten al mogelijk is weren uit de restcontainer;

2 uitbreiden van het aantal te scheiden fracties (mits

daar een rendabele hergebruiksmogelijkheid voor

bestaat);

3 producten demonteren en de materialen bij de te

scheiden fracties te doen.

VoorbeeldVoor de drie gemeenten Coevorden, Emmen en Hooge-

veen in Zuidoost-Drenthe beheert AREA Reiniging vier

milieustraten. Deze gemeenten boeken al goede resul-

taten met de grofvuilinzameling: verreweg het groot-

ste deel van het grofvuil brengen de bewoners naar de

milieu straten, waar ze het in 25 stromen gescheiden

kunnen aanbieden. Dit leidt tot tussen 80 en 90 procent

bronscheiding. Uit sorteeranalyses die CREM hier on-

langs heeft uitgevoerd, blijkt dat toch nog rond de 30

procent van het restafval bestaat uit materialen die al ge-

scheiden kunnen worden aangeboden. De vraag is waar-

om dat niet gebeurt. CREM is bij de vier milieustraten

langs gegaan om een schouw te doen. Hiermee wordt

inzicht verkregen in de kwaliteit van de voorzieningen

en het toezicht. Voor de milieustraten van AREA blijken

de voorzieningen en het toezicht goed te functioneren,

maar kunnen de medewerkers het toezicht op wat be-

zoekers in de restcontainer deponeren verscherpen: re-

gelmatig blijken daar nog herbruikbare materialen bij te

zitten, waarbij vooral textiel opvalt. Dat slipt er onder

door Marcel van Westerhoven

Meer milieuwinst mogelijk op milieustraten

adv 1/4 AW Materiaal

Verhuur van reinigingsmaterieel

Service, revisie en onderhoud

Ach

terl

ader

Kra

an-h

aak

Zijla

der

Ecopark 28, 8305 BK Emmeloord Tel: 0527 622882

[email protected] • www.awmaterieel.nl

Via een screening van de verwerkers kan dit soort za-

ken worden nagegaan.

Van materiaal- naar producthergebruikDe milieustraten zijn nu nog sterk gericht op materiaal-

hergebruik, terwijl producthergebruik het hoogst na te

streven niveau zou moeten zijn. In dat kader is het een

optie op de milieustraten een container neer te zetten

om aanbieders de mogelijkheid te geven daar voor pro-

ducthergebruik geschikte goederen neer te zetten. Die

kunnen vervolgens door andere bezoekers en/of het

kringloopbedrijf worden meegenomen. Om de inhoud

van de kringloopcontainer beheersbaar, toegankelijk,

netjes en overzichtelijk te houden, moet deze regel-

matig (bijvoorbeeld dagelijks, of als de container vol

is) worden opgeschoond. Wanneer de kringloopbedrij-

ven geen belangstelling hebben voor bepaalde goede-

ren, zoals apparaten en bankstellen, worden die niet

toegestaan in de kringloopcontainer. Ook zou kunnen

worden gekozen voor alleen klein huisraad in de kring-

loopcontainer.

Via milieustraten, zelfs goed functionerende, valt nog

milieuwinst te halen door:

– minder herbruikbare componenten in het restafval

terecht te laten komen;

– meer componenten te scheiden;

– demontage van samengestelde stromen, zoals bank-

stellen;

– de duurzaamste eindverwerker te selecteren;

– voor hergebruik geschikte producten via andere rou-

tes apart te houden.

Voor een groot deel zijn deze maatregelen binnen de

huidige milieustraten te realiseren, soms tegen geringe

meerkosten.

Dit artikel is tot stand is gekomen naar aanleiding van

een onderzoek in samenwerking met – en in opdracht

van – het Kenniscentrum van AREA Reiniging (AKR).

Over de auteur: Marcel Westerhoven is Senior Consul-

tant Afvalmanagement bij CREM. ■

andere doorheen, omdat bezoekers dit gemengd met an-

dere stromen in gesloten vuilniszakken aanleveren.

Uitbreiding te scheiden fractiesUitbreiding van het aantal te scheiden stromen leidt tot

een hoger percentage bronscheiding; niet op alle milieu-

straten staan bijvoorbeeld ook voorzieningen voor het

aanbieden van harde plastics, dakleer (bitumen), gips

en frituurvet. De drie grootste stromen in het restafval,

samen 30 procent, zijn matrassen, EPS (piepschuim)

en bankstellen. Voor de eerste twee stromen zijn re-

cyclingbedrijven actief. Scheiding van deze fracties via

de milieustraat zou dus de bronscheiding en het herge-

bruik direct vergroten, met zo’n 5 procent. Bankstellen

moeten eerst worden gedemonteerd, bijvoorbeeld in

samenwerking met het kringloopbedrijf. Bij inzamelaar

Circulus (Apeldoorn) doet men proeven hiermee, die

hebben geleid tot vervolgonderzoek naar de (ARBO)-

technische en economische haalbaarheid. Bankstellen

kunnen zo rond de 20 procent van het restafval op een

milieustraat uitmaken. Als dat deels kan worden omge-

bogen naar materiaalhergebruik, zijn bronscheidings-

percentages van wel 95 procent mogelijk.

Hoger op de ladderHet streven moet zijn op de milieustraten geschei-

den materialen zo hoogwaardig mogelijk opnieuw te

gebruiken. Het is in dat kader aan te bevelen bij de

verwerkers goed na te gaan wat ze precies met de af-

gevoerde fracties doen en waar ze uiteindelijk heen

gaan. Zo kan blijken dat voor bepaalde fracties meer

duurzame hergebruiksopties bestaan dan nu worden

toegepast. Een voorbeeld is hout dat (hoogcalorisch)

wordt verbrand, terwijl het prima geschikt is om

spaanplaat van te maken. Afvalstromen blijken soms

een lange weg af te leggen en uiteindelijk in landen als

China terecht te komen, waar men het niet zo nauw

neemt met duurzame verwerking. Bovendien hebben

dergelijk lange transportafstanden een negatief eff ect

op het milieu. Het is vaak duurzamer en dus wenselij-

ker dat afvalstromen dicht bij huis worden verwerkt.

32 GRAM | juni 2012

Nieuw voor de gemeente is de pendel-

pers op de HS zijlader; deze pers heeft

de perscilinders aan de buitenzijde, kan

prima het aangeboden materiaal energie-

zuinig wegpersen en door de pendel of

schommelbeweging reinigt de pers zich-

zelf. De afvalinzameling van de gemeen-

te Terneuzen onderscheidt zich in ser-

vice naar haar burgers door zowel met

de zijladers als achterladers containers

te wassen. De afvalinzameling van de

gemeente is compact en direct aanstuur-

baar opgezet met als doel dienstbaar te

zijn voor de inwoners.

De gemeente Terneuzen nam onlangs

haar vierde HS zijlader in gebruik. Deze

zijlader is gemonteerd op een Volvo FM

chassis en geleverd door Terberg Matec

Nederland. De zijlader is voorzien van

nieuwe 24m3 wissellaadbakken met een

lengte van 5,00 meter en zogeheten

kam opname. Het inzamelvoertuig is uit-

gerust met de meest schone en zuinige

motor van dit moment (Euro 5 + EEV).

Kris Vercouteren, directeur van garage Kant, overhandigt de sleutels van de nieuwe HS Zijlader aan

wethouder Jaap Bos, geassisteerd door Patrick Vinke, de chauff eur en links de Service Manager van

Terberg Matec Nederland, Richard Snijders.

HS zijlader voor Terneuzen

systeem, het comprimeren start in het voertuig, tijdsbesparing,

meer kracht om in één beweging de hopper te legen;

• N-serie, kenmerk: het veel gebruikte ‘Heil’ persmechanisme;

• Value pack, kenmerk: basis Geesink product, in twee maten

verkrijgbaar, lager in aankoopprijs, minder mogelijkheden;

• Hybride plug-in voertuigen, zowel voor de G als de N serie.

Kenmerken: elektrische aandrijving voor zowel de belading

als de opbouw, kan ook overschakelen op conventionele aan-

drijving. Voordelen: minder CO2 uitstoot en absoluut stiller. De

Hybride voertuigen worden vooral verkocht aan gemeentelijke

reinigingsdiensten. (Bijvoorbeeld: bij de Roteb rijden ze op een

hybride Volvo-chassis, in juni aanstaande wordt een hybride

opbouw geleverd aan een Belgische particuliere afvalinzame-

laar).

• GCP-serie, kenmerken: multifractie of twee-kamervoertuigen

voor rest en gft-afval. Keuze uit verticale deling: standaard 1/3

voor gft-afval en 2/3 voor restafval of horizontale deling (ge-

bruikt bijvoorbeeld voor duobakken) 1/3 en 2/3 of 50/50;

• Kiggen, zelfpersende en stationaire perscontainers.

“Luisteren naar de Europese markt en ernaar handelen, staat bij

ons weer centraal. Onder de vorige Amerikaanse eigenaar gleed

GeesinkNorba weg in de Duitse markt. Amerikanen beschouwen

Europa als een geheel, terwijl de Duitse en Belgische markt echt

een andere benadering eisen dan de Nederlandse”, legt Maurice

Link, vice president Sales & Marketing, uit. Sinds 2011 is Geesink-

Norba weer actief op de Duitse markt met twee verkopers en

een aantal service partners. Een kantoor met servicepunt volgen

de tweede helft van 2013. Link: “Ook in Belgie zijn wij weer ac-

tief, in maart 2011 hebben wij daar een handelsagent aangesteld

die zowel de verkoop alsook de service voor ons behartigt. In

Nederland ligt onze focus op achterladers voor huishoudelijk en

bedrijfsafval en de kraantrechtervoertuigen voor ondergrondse

containers.” Tekst: Geke Wassink

De roerige jaren heeft GeesinkNorba achter zich gelaten. In Em-

meloord is alles op alles gezet het niveau van zo’n tien jaar gele-

den terug te krijgen. Dat is gelukt, blijkt uit de succesvolle deel-

name aan de recente Ifat waar de complete GeesinkNorba-range

stond tentoongesteld en meer dan 60 voertuigen zijn verkocht.

Primeur op de Ifat: het GN-satellietvoertuig, een klein (2,2 tot 7

m3) voertuig voor huishoudelijk afval met een bescheiden pers-

mechanisme, speciaal ontwikkeld voor compacte binnensteden.

De GN kan geleegd worden in de grotere G-serie voertuigen.

De RVC (refuse collecting vehicles) familie bestaat verder uit:

• G-serie in meerdere uitvoeringen, kenmerken: uniek pers-

GeesinkNorba terug op niveau

NIEUWTJES VAN DE ZAKELIJKE MARKT NIEUWS

Sinds februari 2012 is GeesinkNorba in handen van het Duitse Mutares A.G. Dr. Sven Bartsch, sinds twee maanden CEO bij Geesink-Norba, is blij met de nieuwe eigenaar. “Mutares biedt ons de mogelijkheid GeesinkNorba wereldwijd terug te brengen op de markt als zelfstandig, toonaangevend en innovatief be-drijf in waste-management oplossingen. Het is geen gewone private equity club met een horizon van drie tot vier jaar. Zo-lang zij een goede toekomst zien, wordt er niet verkocht.”

GRAM | juni 2012 33

Runnfi eld Organisatie uit Roden biedt

een mobiele oplossing voor zwerfvuil

bij evenementen; de Apollo® evenemen-

ten container. De Apollo® combineert de

fl exibiliteit van een vuilnisbak met de de-

gelijkheid van een afvalcontainer.

De specifi eke eigenschappen van de

Apollo maken deze container zeer ge-

schikt voor plaatsing bij op evenemen-

tenterreinen. De Apollo:

– heeft een inhoud van 500 liter, vergelijk-

baar met ruim 30 buitenafvalbakken;

– weegt slechts 31,5 kg en is daardoor

fl exibel inzetbaar en verplaatsbaar. Bo-

vendien is de bodem zo vormgegeven

dat een steekwagen, een hand pallet-

wagen of een heftruck de Apollo® sta-

biel kan oppakken en vervoeren;

– is eenvoudig door één persoon te han-

delen en leeg te maken;

– kan tot ‘onbeperkte’ hoogte worden

gestapeld en vraagt daarom maar wei-

nig opslagruimte. De hoogte, inclusief

extra pallet (niet noodzakelijk), blijft

dan beperkt tot maximaal 197 cm bij

10 stuks;

– is ‘hufterproof’: door de sterke en taaie

(PE) constructie, de conische vormge-

ving en het lage zwaartepunt is het

moeilijk de Apollo® om te duwen. In

de Apollo® is bovendien een vlamdover

geplaatst, die bij vandalisme of het

ondoordacht inwerpen van brandende

voorwerpen (sigarettenpeuken) een uit-

slaande brand vertraagt of voorkomt;

– is in elke gewenst kleur leverbaar.

Naast de 30 standaardkleuren, levert

het bedrijf ook kleuren die aansluiten

bij de organisatie of een evenement;

– is gemaakt van 100 procent recycle-

baar PE (polyethyleen). Deze UV gesta-

biliseerde kunststof veroudert niet door

zonlicht en ook het materiaal blijft taai

en soepel. PE is bovendien een prettig

stil materiaal, waardoor de Apollo® niet

zo ‘lawaaierig’ is als aluminium of sta-

len containers.

Meer informatie:

www. evenementencontainers.com

Om het niveau van de gescheiden afval-

inzameling een positieve impuls te ge-

ven, krijgen 20.000 gezinnen in Amstel-

veen de beschikking over een 180 liter

minicontainer voor de papierinzameling.

Amstelveen kiest hierbij voor milieu-

vriendelijk ‘Green Made’ minicontainers

gemaakt uit de hernieuwbare grondstof

suikerriet in plaats van het eindige aard-

olie. Hiermee wordt ook een aanzienlijke

reductie van uitstoot van CO2 gereali-

seerd. De Green Made containers van

Plastic Omnium (PO) dragen bij aan de

milieudoelstellingen van de gemeente

Amstelveen. Behalve door de informatie

van PO werd Amstelveen over de streep

getrokken voor dit product door een Info

NIEUWTJES VAN DE ZAKELIJKE MARKT NIEUWSAmstelveen kiest voor Green Made papiercontainers

Apollo®, mobiele containers voor zwerfvuil bij evenementen

Sheet van Wageningen University & Re-

search*. Hierin wordt aangegeven dat

is vastgesteld dat PE van biologische

afkomst exact dezelfde chemische, fy-

sische en mechanische eigenschappen

heeft als het petrochemische PE.

Het afvalinzamelbedrijf van de gemeente

Amstelveen maakt waar mogelijk de keu-

ze voor duurzaam. Voorbeelden daarvan

zijn elektrische bestelauto’s en het ge-

bruik van zwembadwater voor het perio-

diek collectief wassen van de 40.000

rest – en gft minicontainers. In plaats van

drinkwater wordt voor het wassen van

de minicontainers zwemwater gebruikt

dat anders nutteloos zou worden afge-

voerd. Het verwarmen tot 65 graden van

dat water gebeurt in de warmtekracht

centrale van het zwembad, dit voorkomt

aparte oliebranders in de voertuigen.

* De Infosheet is te vinden onder:

http://groenegrondstoff en.nl/downloads/Infosheets/Bioplastics%20PE%20duurzaamheid.pdf

foto Frans de Bruijn

adv Recycling Gorinchem

1/4

Dé vakbeurs voor de totale recyclingbranche

18, 19 en 20 september 2012

GorinchemOpeningstijden:

13.00-21.00 uur

Ons evenement. UW MOMENT.

Evenementenhal GorinchemFranklinweg 24207 HZ GorinchemT +31 (0)183 - 68 06 80F +31 (0)183 - 68 06 00I www.evenementenhal.nlE [email protected]

ColofonUitgeverNVRD, WTC ArnhemNieuwe Stationsstraat 106811 KS ARNHEMTelefoon 088 - 3770000E-mail [email protected] www.nvrd.nl

RedactiecommissieRob Schram, RMN (hoofdredacteur), Marc Maassen, GADDrs. Bas Peeters, NVRDHerman Beerding, BMSRiny de Jonge, stadsdeel Amsterdam-OostIng. Marc Veenhuizen, gemeente ApeldoornWilly Brinkbäumer, Twente MilieuMartin van Nieuwenhoven, Agentschap NL

EindredactieDrs. Karin Hegeman en Karin Giesen Postbus 1218, 6801 BE Arnhemtel. 088 - 3770000e-mail: [email protected]

BladmanagementSander Retra, Retra PubliciteitsService bv

Advertentie-exploitatieRetra PubliciteitsService bvPostbus 333, 2040 AH Zandvoorttel. (023) 571 84 80, fax (023) 571 60 02e-mail: [email protected]

OpmaakBetuwe Promedia bv, Buren

DrukSpijker Drukkerij bv, Buren

Offi cieel vakblad van de NVRD

AbonnementenadministratiePostbus 333, 2040 AH Zandvoorttel. (023) 571 84 80, fax (023) 571 60 02Jaarabonnement ad € 95,– incl. BTW. België € 122,50 (Europa en buiten Europa op aanvraag). Los: € 11,50.

Beëindiging abonnementHet opzeggen van een abonnement dient schriftelijk te geschieden uiterlijk op 15 november bij Retra PubliciteitsService. Bij niet tijdige opzegging wordt het abon-nement automatisch verlengd.

ISSN 1569-0458

© NVRD

GRAM wordt gedrukt op papier met het FSC-keurmerk en verschijnt 11x per jaar.

Hoewel door de uitgever de uiterste zorgvuldigheid is betracht, wordt voor de inhoud geen aansprakelijkheid aanvaard.

Agenda12 september 2012

Gladheidbestrijdingscongres

Organisatie: CROWen NVRD

21 september 2012

World CleanUp

Inl. www.keepitcleanday.nl

9 – 11 oktober 2012

Milieu 2012, Brabanthallen ’s-Hertogenbosch

10 oktober 2012

Landelijk Zwerfafvalcongres, Nieuwegein

Inl. www.gemeenteschoon.nl

adv Container Techniek

1/2

adv Protempo

1/2

Containerwielen van Haco...

Protempo bvPostbus 21, 6500 AA NIJMEGEN NederlandTel. +31(0)24-3711711. Fax +31(0)[email protected] www.protempo.eu

103

Bel voor informatie:

... besparen u mankracht!Haco wielen maken uw containers écht mobiel.De garantie voor uitstekende rijeigenschappen.

Adv Band en Milieu

1/1

Oude banden, nieuw

leven.

www.bandenmilieu.nl

Alle gebruikte autobanden worden in Nederland door RecyBEM ingezameld en op milieuverantwoorde wijze verwerkt.

29 RecyBEM-gecertifi ceerde inzamelings- en herverwerkingsbedrijven voeren deze werkzaamheden uit.

Acht miljoen oude autobanden inzamelen per jaar...

…dat is gelijk aan de oppervlakte van 400 voetbalvelden

…dat zijn alle ingeleverde gebruikte personenwagenbanden in Nederland

...dit betekent 59.000 ton minder CO2-uitstoot

…daarmee besparen we CO2 gelijk aan de emissie van 400.000.000 autokilometers of de nieuwe aanplant van 400.000 bomen

…dit levert 32.000.000 kilo hoogwaardige grondstoffen

…op milieuverantwoorde wijze verwerkt

BEM_ZOMER_210x297.indd 1 14-05-12 15:13

gram juni 2012

Documents