GÖRSEL SİSTEM

9.10. GÖRSEL SİSTEME GİRİŞ

9.11. GÖRSEL SİSTEM FİZYOLOJİSİ

9.12. RETİNOL- DHA- TAURİN’İN SİSTEMDEKİ

ROLLERİ

9.10. GÖRSEL SİSTEME GİRİŞ

Dış dünyaya açılan kapımızdır.

Yiyecek ve içeceklerde ki toksik maddelere karşı

duyarlıdır.

Metanol körlük

Siyanür ambliyopi (göz tembelliği)

Besin eksikliklerinden oluşabilecek hasarlara karşı

tamamen savunmasızdır.

Vit. A gece körlüğü

Tiamin ophthtalmoplegia (göz felci)

Beslenme, görsel

sistem sağlığını

etkilemektedir.

!

9.11. GÖRSEL SİSTEM FİZYOLOJİSİ

Görsel sistem iç ve dış göz olmak üzere 2 ayrı sistemi

içermektedir. Optik sinirlerle bağlantılı olan retina, camsı

cisim ve lens iç gözü oluşturmaktadır.

Dış göz ise gözü tehlike, enfeksiyon ve ısıya karsı

korumakla yükümlü olan bölümlerden oluşmaktadır.

A vitaminin bu noktada kritik bir önemi vardır. Gözün dış

yüzeyinin kayganlaşması için gerek duyduğumuz

mukusun salgılanmasında görevli goblet hücrelerini içeren

epitel dokunun düzgün çalışmasında ve sağlığında A

vitamini çok önemlidir.

İris ışığın göze girişini düzenlemektedir.

2 ayrı kas grubu arasında konumlanmış olan lens ise

görüntünün retina üzerine odaklanmasını

sağlanmaktadır.

Göz dibi; retina, maküla, fovea, optik disk ve retinal

damarları içermektedir.

Retina;

2 tip fotoreseptör hücresi

içermektedir. Bunlar çomak

hücreleri dediğimiz siyah-

beyaz görmemizi (scotopik)

sağlayan duyu hücreleri ve koni

hücreleri dediğimiz cisimlerin

rengini ayırt etmemizi

sağlayan duyu hücreleridir.

Her bir göz kürenin hareketi ise 6 ekstra oküler kas

grubu tarafından sağlanmaktadır ve bu sistemle

hemen hemen sürtünmesiz ve büyük oranda darbeye

dayanıklı olması sağlanmıştır. Bu top-soket

kompleksi lakrimal sistem aktivasyonuyla kaygan

tutulmaktadır.

Işığın göze girişi ve retina üzerine odaklanmasının

sağlanışı büyük ölçüde, glikoprotein yapıda olan, lens ve

iris tarafından kontrol edilmektedir. Ama bu konuda

yardımcı olan ilk yapı korneadır.

Lens tehlikeli UV ışıkların retinaya ulaşmaması için

filtreleme işleminde de yardımcı olmaktadır.

Optik disk, bir diğer adıyla kör nokta, retinanın üzerinde

fotoreseptör bulundurmayan bir parçasıdır.

Makula, diskin lateralindebulunan oval bir alandır. Bu noktaya oftalmoskop ile bakıldığında lutein, zeaksantin gibi karetonoidpigmenleri birikintisi dolayısıyla turuncu renkte olduğu gözlenmektedir. Bu pigmentler tekli oksijen atomlarının toplanmasında bir çöpçü gibi görev yapmakta ve gözü oksidatif tehlikelere karşı korumaktadır.

Fovea, makula içinde koni hücrelerinin neredeyse tamamını içeren bir oluşumdur.

Kontrast ve detaylar büyük oranda foveal konilerin verilerine dayanıyorken hareket çomak hücrelerinin algılamasına dayanmaktadır.

Türler arasında koni ve çomak hücrelerinin oranları karşılaştırıldığında dikkat çekici farklar bulunmuştur; insanlarda baskın olan konilerdir.

Renk görüşünü kolaylaştırmada iyodopsinler büyük rol

oynamaktadır. İyodopsin dediğimiz iyotlu bileşikler

sayesinde koni hücreleri kırmızı, mavi ve yeşil renklerini

algılayabilmektedirler.

Görsel sinyallerin şifreleri görsel kortekste deşifre

edilmektedir. Sol gözden sinyaller sağ serebral kortekse

iletilirken, sağ gözden sinyaller ise sol serebral

kortekse iletilmektedir.

9.12. RETİNOL, TAURİN VE DHA’NIN

GÖRÜŞ SÜRECİNDEKİ SPESİFİK ROLLERİ

RETİNOL

11-cis retinal + opsin rhodopsin

DHA (docosahexaenoic acid)

n-3 çoklu doymamış yağ asitlerinden olan

dekosaheksaenoik asit (22:6 n-3, DHA) retinadaki

hücrelerde çok yoğun bir şekilde bulunmaktadır.

Yüksek ve düşük hayvanların her ikisinin gözlerinde de

önemli fizyolojik fonksiyonu olduğu görülmektedir. Göl

alabalıklarının gözlerindeki yansıtıcı tabakanın neredeyse

tamamı, yansıtıcı özelliği yüksek olan

tridokosaheksaenoinlerden oluşmaktadır.

Tüm memeli türlerinde retinadaki fosfolipidlerde DHA

çok yüksek konsantrayonda bulunmaktadır, özellikle de

çomak hücrelerinin dış segmentlerinde.

TAURİN

Taurin (ethaneaminosulfonik asit) de retina da çok yüksek konsantrasyon da bulunmaktadır ve bir zwitterion (aynı grup atom içerisinde pozitif ve negatif yükleri olan bir iyon; taurin bir protonu sülfat grubundan amino grubuna taşıyabilme kapasitesine sahiptir.) formu olabilişinden dolayı membran stabilizasyon komponenti olarak hareket ettiğine inanılır.

Taurin insan vücudunda sisteinden sentezlenebilmektedir. Fakat yenidoğanda taurin sentez oranı ihtiyaca uygun miktarda değildir. Çocuklarda taurin eksikliği ilk olarak retinal dejenerasyona sebep olmaktadır. Taurinin diyetteki temel kaynakları ise deniz canlıları ve beyaz ve kırmızı etlerdir.