gÖnÜl elÇİlerİ ÇaliŞma … · sosyal hizmet ve yardımlar • bütün kamu hizmetlerine...

TOPLUM KALKINMASINDAGÖNÜL ELÇİLERİ PROJESİ

GÖNÜL ELÇİLERİ ÇALIŞMA REHBERİ

“Biz Gönüllüyüz! Ya Siz?”

www.gonulelcileri.gov.tr

-www.aile.gov.tr

www.aile.gov.trwww.gonulelcileri.gov.tr

-

KAYNAKLAR

1. Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, “Paydaş İlişkilerinin Geliştirilmesi Konusunda Değerlendirme”, 2012.2. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, “Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname” KHK/633.3. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Denetim Hizmetleri Başkanlığı. “Görev ve Çalışma Yönergesi”. 12 Mart 2012.4. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, “Gönül Elçileri El Kitabı”, Ankara, 2012.5. Uz Fatma, ”Topluma Dayalı Hizmetler”, Basılmamış Hizmet İç Eğitim Notları, 1998. 6. www.bh-impetus.org/volunteeringgoodpractice7. www.citizensadvice.org.uk8. www.idex.in/volunteer-programs9. www.joe.org/joe10. www.project-abroad-pro.org11. www.rbht.nhs.uk12. www.volunteering.org.uk

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ

1. Hoşgeldiniz

2. Gönül Elçisi Kimdir?

3. Gönül Elçisi Olmak İçin Ne Yapılır?

4. Gönül Elçilerinin Çalışma İlkeleri Nelerdir? a.Hedefgrupbakımından b.Çalışmazamanvesüresibakımından c.Hizmetiçeriğibakımından d.Ekipüyesiolmavehizmetibenimsemebakımından e.“İnsan-Odaklı”hizmetanlayışıbakımından

5. Gönül Elçilerinin Destek Verebileceği Dezavantajlı/Kırılgan Gruplar Kimlerdir?

6. Gönül Elçilerinin Rolleri Nelerdir?

SONSÖZ

Ekler 1. Gönül Elçisi Başvuru Formu 2. Gönül Elçisi Görev Tanım Formu 3. Gönül Elçisi Aylık Faaliyet Rapor Formu

Kaynaklar

5

ÖNSÖZ

KıymetliGönülElçilerimiz, Katılımlarınızla hizmet ağının her geçen gün büyüdüğü ve ihtiyaç sahiplerini bulduğuT.C.AileveSosyalPolitikalarBakanlığıtarafındanyürütülen“Toplum Kalkınmasında Gönül Elçileri Projesi” kapsamında hazırladığımız “Gönül Elçileri El Kitabı”nındevamıniteliğindeki“Gönül Elçileri Çalışma Rehberi”nehoşgeldiniz. Gönül Elçileri Çalışma Rehberi’ninamacı;GönülElçisiolaraksorumluluküstlenecekleriçin rollervehizmete ihtiyaçduyulanalanlarhakkındaörneklervermektir.Buörneklerülkeihtiyaçlarıvedünyauygulamalarıgözönündebulundurularakhazırlanmıştır.Ancak,GönülElçilerindenbeklenenlerbunlarlasınırlıolmayıp,yerelihtiyaçlarveGönülElçilerininilgi, bilgi, beceri, deneyimleri ve kaynaklarına göre farklı, çeşitli ve özgün örnekleringeliştirilmesidir. Bizemirasolanbugönüllülükkültürününtümhizmetalanlarımızayayılmasıdileğiile...

Fatma ŞAHİN T.C.AileveSosyalPolitikalarBakanı

7

1. HOŞGELDİNİZ

Ülkemizde,bölgemizde,ilimizdeveyöremizdekiihtiyaçsahibikişilereyolgöstermeküzereoluşturulanGönülElçileriÇalışmaRehberi’nehoşgeldiniz.

BuÇalışmaRehberi;T.C.AileveSosyalPolitikalarBakanlığıtarafındanyürütülen“ToplumKalkınmasındaGönülElçileriProjesi”kapsamındahazırlanmışolup,amacıgönüllülüğüntoplumkalkınmasıaçısındanöneminedeğinmekve“GönülElçisi”olmakisteyenlerinçalışmailkelerini,rolvesorumluluklarınıtanımlamaktır.

8

2. GÖNÜL ELÇİSİ KİMDİR?

GönülElçisi;özgüriradeylevedayanışmaruhuiçinde,herhangibirmaddikarşılıkbeklemeksizin

sahipolduğudeneyim,becerivekaynaklarıtoplumundezavantajlıgruplarınınyaşamkalitelerini

yükseltmeyeyönelikolarakkullanarak,T.C.AileveSosyalPolitikalarBakanlığınınvermişolduğu

kurumsalhizmetlerekatkısağlayankişidir.

“Gönül Elçiliği” tanımı insana ve insanlığa hizmet için karşılık beklemeden emek veren kişi

ve gruplar için kullanılan derin anlamlı bir ifadedir. İfadenin derinliği, yapılan işin içinde; akıl,

düşünce,deneyim,beceriveprofesyoneluzmanlıklarkadar inanç,değerlerve insansevgisinin

bulunmasındangelmektedir.

3. GÖNÜL ELÇİSİ OLMAK İÇİN NE YAPILIR?

GönülElçiliğikonusundabilgiedinmekveGönülElçisiolmakiçin2şekildebaşvuruyapılabilir.

• Doğrudanbaşvuru:AileveSosyalPolitikalarBakanlığıİlMüdürlükleri,

• Websayfasındanbaşvuru:www.gonulelcileri.gov.tr

4. GÖNÜL ELÇİLERİNİN ÇALIŞMA İLKELERİ NELERDİR?

Gönül Elçilerinin verdikleri hizmetler bir zorunluluk değil, kendilerinin özgür iradeleriyle ortaya

koydukları bir performans, tavır veduruştur.Bununlabirlikte; verilenhizmetlerin dezavantajlı/

kırılgan grupların ihtiyaçlarını karşılaması, Gönül Elçilerinin memnuniyeti/iş tatmini ve orta

vadedetoplumsalkalkınmayahizmetetmesibakımındançalışmalarınbelli ilkelerçerçevesinde

yürütülmesigerekmektedir.

Sağlıkvesosyalhizmetlerininsunumundakibirinciilkekişiyezararvermemektir.Yararsağlamak

veyardımetmek ise ikinci ilkeolmaktadır.BunedenleGönülElçisiolmanınulvibirgörevama

aynızamandabüyükbirsorumlulukolduğuaslagözardıedilmedençalışmayabaşlamakgerektiği

unutulmamalıdır.

Çalışmailkeleri;hedefgrupolandezavantajlı/kırılgangruplar,çalışmazamanıvesüreler,hizmet

içeriği,ekipüyesiolmavehizmetibenimsemeile“İnsan-Odaklı”hizmetanlayışıbakımındanele

alınmaktadır.

a. Hedef Grup Bakımından Gönül Elçisi;

• Bakanlığabağlıkurumvekuruluşlardanhizmetalmaktaolandezavantajlı/kırılgangrupiçinde

tanımlanankişilerehizmetverir.

• Hizmeteulaşmasorunuyaşayanözel/marjinalgrupvekişilereBakanlığınverdiğihizmetleri

destekler/katkısağlar.

• Bakanlığabağlıkurumvekuruluşlardaverilenhizmetleredestek/katkısağlar.

• Kendi evinde yaşamını sürdüren ancak yardıma ihtiyaç duyan dezavantajlı/kırılgan gruba

girenkişivekişileredestekverir.

• Gönül Elçisi bizzat tespit ettiği ve Bakanlıkla ilişkisini kurduğu ihtiyaç sahiplerine veya İl

Müdürlüğü’nünyönlendirdiğigrupvekişilerehizmetverir.

9

• Diğerkurumvekuruluşlarda, sivil toplumkuruluşlarındaveyerelyöneticilerdefarkındalık

geliştirir;savunuculuk,lobifaaliyetlerivb.hizmetlerverir.

b. Çalışma Zaman ve Süresi BakımındanBelirlibirsorumlulukçerçevesindehareketetmeyikabuledenGönülElçisi;

• Kendisininbaşlangıçtabelirleyeceğizamanvesürelereuygunolarakhizmetverir.

• Hastalık,seyahatvb.gerekçelerlehizmetveremeyeceğidurumlarıhemyetkililerehemde

hizmetverdiğihedefgruplara/kişilerebildirir.

• Çalışmayabaşladıktansonrazaman,süre,bölgekuruluşvb.konulardabirdeğişiklikyapmak

istediğindeöncedenyöneticilervehizmetverdiğihedefgruplara/kişilerebildirir.

c. Hizmet İçeriği Bakımından Gönül Elçisi;

• BaştaBakanlıkolmaküzerehizmetverdiğikurumvekuruluşunvizyonvemisyonunubilir

vebuçerçeveiçindehizmetverir.

• Hizmetverdiğitoplumunihtiyaçvedeğerlerinigözönündebulundurur.

• Hizmetverdiğikişivegruplarınözelliklerinivehizmetihtiyaçlarınıbilir.

• Görevtanımıkapsamındahizmetverir.Sorumlulukalanıdışınaçıkmazvesorumlulukalanı

içindeeminolamadığıdurumvekararlarıyöneticileredanışarakverir.

• Tercihenkendi,eğitim,meslekideneyimvebecerileriileilgilikonulardahizmetverir.Farklı

alanlardahizmetvermeisteğiİlMüdürlüğüilebirliktedeğerlendirilir.

• Gerektiğinde(kendinieksikyadageliştirmekistediğinde)İlMüdürlüğü’ndenteknikbilgi

veeğitimtalebindebulunur.(Özellikleçocukgruplarıileçalışmakisteyenlerinbualandaki

uzmanlıklarıönemlidir.)

• Verdiğihizmetvehedefgrubudahaiyitanımakveiyiiletişimkurmakiçintanıtımve

oryantasyontoplantısınailavetenyapılantoplantılarakatılmakiçinistekliolur.

10

• Hizmetverdiğiyeri/kurumubenimseyerekaidiyetduygusunungelişmesiiçinolumlututum

içindeolur.

• Görev tanımı kapsamında kendini ekip içinde hissetmek için olumlu tutum ve davranış

içindeolur.

• Verdiğihizmeteilişkinkişiselgörüşveönerilerinibelirterekhizmetkalitesininartırılmasını

vekendisininaktifbirekipüyesiolmasınısağlar.

• Hizmetalanherbirkişininayrıbirdeğerolduğunubilerek“İnsan-Odaklı”hizmetanlayışıve

güçlüempatiduygusuylailetişimkurarakhizmetverir.

• Hizmetalangrupvekişileriniçindebulunduklarıözeldurumlarnedeniylehassasvekırılgan

olabileceklerinibilerekiletişimkurar.

• Farklıvezorkişiliközelliklerinegöreiletişimbecerilerinikullanarakhizmetverir.

• Hizmet vereceği grup ve kişilerle duygusal bağ kuracağını bilerek onları hayal kırıklığına

uğratmayacaktutum,becerivedavranışsergiler.

• SüreçiçerisindekiacilveönemliolabilecekgelişmeleriaylıkraporubeklemedenİlMüdürlüğü

ilepaylaşır,kişiyeözelönerilergetirir.

e. “İnsan-Odaklı” Hizmet Anlayışı Bakımından Gönül Elçisi;d. Ekip Üyesi Olma ve Hizmeti Benimseme Bakımından Gönül Elçisi;

11

5. GÖNÜL ELÇİLERİNİN DESTEK VERECEĞİ DEZAVANTAJLI/ KIRILGAN GRUPLAR KİMLERDİR?

T.C.AileveSosyalPolitikalarBakanlığı’nınTeşkilatveGörevleriHakkındaKanun

HükmündeKararname(KHK/633)kapsamındadaelealındığıgibidezavantajlı/

kırılgangruplar;

• Kadınlar,

• Çocuklar,

• Engelliler,

• Yaşlılar,

• ŞehitYakınlarıveGaziler,

• Yoksullar.

6. GÖNÜL ELÇİLERİNİN ROLLERİ NELERDİR?

GönülElçisi;hedefgruplarınihtiyaçlarınagörekendiilgi,bilgi,beceri,deneyimlerivekaynakları

kapsamındakiher tür sosyal hizmete katkı verebilir. Bu hizmetler kurum ve kuruluşlarda

verilebileceğigibievziyaretleriiledeyürütülebilir.

“Gönül Elçisi insana ilişkin her konuda hizmet verebilir.”

Gönül Elçisi olarak başvuruda (Ek:1) bulunan kişiler vermek istedikleri hizmetin türüne, yani

GönülElçisiolaraküstleneceğiroleilişkinaklındavegönlündekifikriBaşvuruFormunda(Ek:1)

belirtir. İl Müdürlükleri ile görüşmelerde bu rol etraflıca tanımlanır ve herhangi bir iletişim

sorununameydanvermemekiçin,herikitarafınhemfikirolacağışekildeGörevTanımıFormunda

(Ek:2)açıkçayazılır.GönülElçisininroltanımıhizmetalacakhedefgrupyadakişileredeaçıkça

İlMüdürlüğüyetkilisi ilebirlikteaçıklanır.ÇalışmayabaşlayanGönülElçileri herayınsonunda

yaptıklarıçalışmalarlailgilirapor(Ek:3)yazarakİlMüdürlüklerineteslimederler.

İleriki sayfalarda; Gönül Elçilerinin dezavantajlı/kırılgan gruplar için

üstlenebilecekleri rollerden örnekler verilmiştir. Bu roller ülke ihtiyaçları ve dünya

uygulamalarından derlenmiş örnekler olup, sadece fikir vermek üzere tanımlamıştır. Proje

kapsamında Gönül Elçilerinden beklenen bu ve benzeri örneklerden yola çıkarak daha farklı,

çeşitliveözgünrolleriüstlenmeleridir.

12

KADINLARGönülElçilerinin

13

Eğitim ve Danışmanlık

• Mahallesindeokuryazarolmayanlarıtespitetmek.

• Okuryazarolmayanlarınokumayazmakurslarına(Örneğin;HalkEğitimMerkezleri/AÇEV

kursları)erişimlerinisağlamak.

• Okumayazmakursuaçmak.

• Okumayazmakursunagidenlerinödevveçalışmalarınayardımetmek.

• Okumayazmakurslarınagitmeimkanıolmayanlarabellibirprogramdahilindeokumayazma

öğretmek.

• Açıkmesleklisesinekayıtyapmakisteyenlerinsayısınıtespitetmek.

• Açıkmesleklisesinekayıtyapmakisteyenlerinkayıtişlemlerineyardımetmek.

• Açıkmesleklisesinegidenlerinçocuklarınınbakımlarınadestekvermek.

• Kömürvedoğalgazzehirlenmelerinekarşıeğitimvermekvefarkındalıkyaratmak.

• Beslenme,gıda,hijyenvb.konulardaeğitimvedanışmanlıkhizmetivermek.

• Bakanlığın evlilik öncesi eğitim, aile eğitimi ve danışmanlık süreci eğitimi konusunda

geliştirmişolduğumüfredatauyguneğitimvermek.

• Toplumsalkararlarakatılımiçininsanhakları,kadınhakları,üremesağlığı,müşterihaklarıvb.

konulardaeğitimvermek.

• Çevrekoruma,bilinçlitüketim,geridönüşüm,enerjitasarrufuvb.konulardaeğitimvermek

ve/veyailgilikurumlarayönlendirmek.

14

Sosyal Hizmet ve Yardımlar

• Bütünkamuhizmetlerineerişimlerinerehberliketmek.

• Örgünveyaygınkurumlarınhizmetlerindenyararlanmalarınaaracıolmak.

• Kentte yaşayanların kente uyumu için, otobüs, metro vb. toplu taşıma araçlarını

kullanmasınıöğretmekvegerekirsebiletsağlamak.

• Sosyalvekültürelfaaliyetlerkapsamındamüze,sergi,sinema,tiyatrovb.yerleregötürmek.

• Sinema,tiyatro,sergi,konservb.faaliyetlerekatılımıiçinbiletsağlamak.

• SosyalDestekHattı(ALO183),ambulans(112), polis(155)vb.telefonlarlahizmetlere

erişimkonusundafarkındalıkyaratmak.

• Hukukikonulardadanışmanlıkhizmetivermek.

• Telefonetme,mektupvedilekçeyazma,e-postagöndermevb.iletişimkonularındayardım

etmek.

• KoruyucuaileolmakisteyenleriASPBİlMüdürlüğüneyönlendirmek.

• Çocuğuolmayanlaratüpbebekkonusundarehberliketmekve/veyaücretsiztedavisini

sağlamak.

• YoksulkadınlarıSosyalYardımlaşmaveDayanışmaMüdürlüklerineyönlendirmekve/veya

erişimlerinisağlamak.

Sağlık

• Yereldeki sağlık kuruluşlarını tanıtmak, birlikte sağlık kuruluşuna gitmek ve hizmetleri

kullanmasınadestekvermek.

• Tedavi için(fiziktedavi,pansumanvb.)belliaralıklarlavebellibirsüresağlıkkuruluşuna

gitmesiniüstlenmek.

• Bebekbakımı,gebelik, lohusalıkvb.annelik rolleriyle ilgilieğitimvedanışmanlıkhizmeti

vermekve/veyabuhizmetleriverenkuruluşlarıkullanmasıiçinrehberliketmek.

• Şiddetemaruzkalanlaradestekvermekilgilikişive/veyakuruluşlarayönlendirmek.

İstihdam ve Girişimcilik

• Gelirgetiricifaaliyetler,meslekieğitim,becerikazandırma(bilgisayar,yabancıdilkursları

dahil)içineğitimvermekyadaeğitimverenkişivekuruluşlaraerişiminisağlamak.

• İstihdamimkanlarındanhaberdaretmekvemümkünolanbağlantılarıkurmak.

• İŞKURmeslekidanışmanlıkkonusundabilgivermekve/veyadanışmanaerişiminisağlamak.

• İnternetüzerindenürünlerinsatışıiçinwebsitesioluşturulmasınadesteksağlamak.

• Kermes,sergivb.faaliyetleryoluylaürettikleriel/yerelürünleriiçinpazarsağlamak.

15

• Mikrokredi,bankakredilerivb.konulardarehberlikyapmakve/veyaerişimlerinisağlamak.

• Gelirgetiricifaaliyetlerkapsamındakiüretimleriiçintasarımeğitimivermekve/veyabutür

eğitimverenkuruluşlaraerişimlerinisağlamak.

• Finansalokuryazarlıkeğitimivermek.

Tanıtım, Savunu ve Lobi Çalışmaları

• Kadınsorunlarıileilgilikampanya,toplantıveseminerlerdüzenlemek.

• Mahallepaylaşımvedayanışmagruplarıoluşturmakveyönetmek.

• Yerel televizyonlarda amaca yönelik, somut, güncel ve işlevsel konularda günlük ya da

haftalık(katılımcılığaimkanveren)kadınsorunlarınayönelikprogramlardüzenlemek.

• Yerel gazetelerde amaca yönelik, somut, güncel ve işlevsel konularda düzenli yazılar

yazmak.

• Merkezveyerelyöneticilerekadınodaklısorunlarıiletmek.

• “Gönül Elçiliği” uygulamalarını yaygınlaştırmak üzere “Gönül Elçisi” olmak isteyenlere

rehberliketmek.

Ayrıca; Yatılı ve/veya Ayakta Hizmet Veren Kurum ve

Kuruluşlardan Yararlananlara Yönelik;

• Yöneticilervekurumdanhizmetalanlarlagörüşülerekmevcutsorunlaraveçözümlerine

yönelikraporhazırlamak.

• Düzenliziyaretlerlesohbettoplantılarıdüzenlemek.

• Sorunodaklıpsikolojikdanışmanlıkyapmak.

• Fizikselsağlıksorunlarıolanlariçindanışmanlıkvegerektiğindehizmeteerişiminedestek

vermek.

• Sorunodaklıhukukidanışmanlıkyapmak.

• Meslekieğitimamaçlıbecerigeliştirmeeğitimlerivermek.

• Mülakatteknikleri,CVvedilekçeyazmavb.konulardaeğitimvermekve/veyailgilikurum

vekuruluşlarayönlendirmek.

• İstihdamyaşamınakatılımlarıiçingirişimlerdebulunmak.

• Yemek,çay,kurabiyevb.yapmakvedağıtmak.

16

ÇOCUKLARGönülElçilerinin

17


• Okulazamanındakayıtyapılmasıiçinrehberlikyapmakgerektiğindeilgilikurumlarahabervermek.

• Okulmasraflarını-okulkıyafeti,ayakkabı,bot,palto,kitap,kırtasiyegibi-sağlamakve/veyasağlanmasındaaracıolmak.

• Okuladevamınıizlemekveaileninokulileiletişiminigüçlendirmek.• Ödevyapmasınayardımetmek.• İhtiyaçduyduğuderslerde(matematik,yabancıdilvb.)düzenlikursvermek.• Kütüphane,internetvb.eğitiminedestekverenimkanlaraulaşmasınısağlamak.

• Vatandaşlıkduygusunugeliştirmekgezi/tanıtımfaaliyetleridüzenlemek.• “Çocuktan-Çocuğa” yaklaşımı benimsenerek dayanışmanın öğretilmesi için faaliyetler

yürütmek.• Kömürvedoğalgazzehirlenmelerinekarşıeğitimvermekvefarkındalıkyaratmak.• Kütüphane,internetv.b.eğitiminedestekverenimkanlaraulaşmasınısağlamak.• Kömürvedoğalgazzehirlenmelerinekarşıbilgilendirmevefarkındalıkyaratmak.

• “Çocuktan-Çocuğa”yaklaşımıolanakraneğitimleri ileçocuklaradayanışmanınöğretilmesivebirbirinidesteklemeleriiçinfaaliyetleryürütmek.


• İlgiveyeteneğinegörebirenstrüman-saz,keman,flütvb.-çalmasınıöğretmekyadailgilibirkurumayönlendirmek.

• Resim,fotoğrafçılıkvb.sanatdallarındabecerikazanmasıiçineğitimvermekyadailgilibirkuruluşayönlendirmek.

• Karate,basketbol,yüzme,tenisvb.birspordalındailgiveyeteneğinegörebecerikazanmasıiçineğitimvermekyadabirkurumayönlendirmek.

• Düzenligazeteokumaalışkanlığıkazanması içingünlükgazetesağlamakveokuması içinteşviketmek.

• Kronikvebulaşıcıhastalığıolançocuklarıntedaviverehabilitasyonunayardımetmek.• Yaşadıkları yerleri (ev, okul, mahalle vb.) benimseme ve iyileştirmeleri için resim yapma,

boyama, ağaç ve çiçek dikme ve bakımlarından sorumlu olma, temizlik vb. faaliyetlerdüzenlemek.

18

• Yaratıcıdramaileistismardankorunma,çocukhaklarıvb.konulardafarkındalıkyaratmakvebilinçyükseltmek.

• Çevrevedoğayaduyarlınesilleryetiştirmekiçinkampanya,yarışmavb.faaliyetleryürütmek.• Engellilerleilgilifarkındalıkeğitimivermekvekaynaştırmaeğitimlerindeetkinyeralmalarını

sağlamak.• Hayvan sevgisini geliştirmek amacıyla sokak hayvanlarını koruma kollama vb. konularda

kampanyalardüzenlemek,barınaklarıziyaretetmek.• Çocuksağlığı,eğitim,müzik,sporvb.alanlardakampanya,proje,anmagünleridüzenlemek.• Sokakta çalıştırılan, dilendirilen ve insan ticaretine maruz bırakılanları korumak için ilgili

kurumvemekanizmalarıhareketegeçirmek.• SosyalDestekHattı (ALO183), ambulans (112), polis (155)vb. telefonlarlahizmetlere

erişimkonusundafarkındalıkyaratmak.• İhtiyaçsahibikişilereyönelikayni,nakdiveilkyardımvb.programlardüzenlemek.

Sağlık

• Sağlığın iyileştirilmesi ve geliştirilmesi için sağlık kuruluşlarına/Aile Hekimliklerineerişimlerinedestekvermek.

• Sağlığının korunması (aşı, hijyen, anne sütü vb.) ve iyileştirilmesi için ebeveyn ve aileüyelerinedanışmanlıkyapmak.

• Sağlığınkorunması,hijyenvb. temelsağlıkkonularındadoğrualışkanlıklarkazanması içinbilgi,eğitimvedanışmanlıkhizmetlerivermek.

• Önleyicisağlıkhizmetleriiçindanışmanlıkyapmak.


• Kız çocuklarının okullaşması, okula devamlarının sağlanması amacıyla aile üyeleri, yerelliderler(muhtar, imam,öğretmenv.b.)vekanaat liderleri ile (toplumdasözügeçenyaşlı,bilgevb.kişiler)sürekliiletişimiçindeçalışmalaryürütmek.

• Yerelbasın(TV,gazete)yoluylaçocuklartarafındanyürütülenprogramlarıdesteklemek.

• Akran eğitimi yaklaşımı ile sorunolan alanlara ilişkin yerel düzeyde eğitimprogramlarıyapmak.


• Gönüllülükruhunukazandırarak“GönülElçileri“uygulamalarınakatkılarınısağlamak.

Ayrıca; Yatılı ve/veya Ayakta Hizmet Veren Kurum ve

Kuruluşlardan Yararlananlara Yönelik;

• Yöneticilervekurumdanhizmet alanlarlagörüşülerekmevcutsorunlaraveçözümlerineyönelikraporhazırlamak.

• Bütüngönüllülükhizmetlerinikurumveyakuruluşunuzmanlarıileişbirliğiiçindeyürütmek.

19

Dezavantajlı gruplar içinde çocukların çok ayrı ve özel bir yeri olduğu asla unutulmayarak; Gönül Elçiliği alanında uzman, bu hizmetin sürdürülebilirliğine hazır ve kurum uzmanlarıyla sürekli iletişim içinde olmaları gerektiğini kabul etmektir.

• Düzenliziyaretlerleihtiyaçlardoğrultusundapsikolojikdanışmanlıkhizmetivermek.

• Gelişim özelliklerine göre ihtiyaç hissettikleri konularda (üreme sağlığı eğitimi, mesleki

rehberlikv.b.)danışmanlıkvermek.


20

GönülElçilerinin

21


• Görmeengellileriçinbelliprogramdahilinde(örneğin;haftada2saat)kitapokumak.

• Ailelereyönelikengellibireyeyaklaşımkonusundabilinçartırıcıçalışmalaryapmak.



• Eğitimaraçvegereçdesteğisağlamak.

• Görmeengellilerinokumakurslarınaerişimlerinisağlamak.

• Yavaşöğrenençocuklariçinziyaretleryaparak,oyunvetekrarlarla(aileüyelerinidekatarak)öğrenmesinidesteklemek.

• Sosyalhizmetkuruluşlarıylailetişiminisürdürmesineyardımetmek.

• Engeli nedeniyle düzenli tekrarı gerektiren sağlık hizmeti için hastaneye gitmeleriniüstlenmek.

• Engelin özelliğine göre yaşam destek malzemeleri (tekerlekli sandalye, baston, gözlük,protez,ilaçvb.)sağlamakve/veyaaracıolmak.

• Tedaviverehabilitasyongereksinimlerinikarşılamak.

• Kişiselbakım,tıraş,saçkesimi,protezvb.konularadüzenliolarakyardımetmek.

• Günlükgazetelerinialmak.

• Günlükgazeteokumak.

• Bayramveözelgünlerdeziyaretegitmek.

22

• Kurumvekuruluşlardaengellilereözelrehberliketmek.

• Görmeengellileriçindestekmalzemeleri(gözlük,asa,köpekvb.)sağlamakvekullanımıiçinprofesyonelyardımlaraerişimiiçindestekvermek.

• SosyalDestekHattı (ALO183), ambulans (112), polis (155) vb. telefonlarla hizmetlereerişimkonusundafarkındalıkyaratmak.

• Benzersorunlarıolankişivegruplarıbirarayagetirerekgruppaylaşım/dayanışmagruplarıoluşturmak.

• Hukukikonulardayardımetmek.

• Engel durumlarına göre telefon etme, mektup yazma, e-posta gönderme vb. iletişimkonularındayardımetmek.

• Sanatsalvesportiffaaliyetlerekatılımlarıkonusundadestekvermek.

• “GönülElçiliği”uygulamalarınıyaygınlaştırmaküzere“GönülElçisi”olmakisteyenengellilererehberliketmek.

Sağlık

• Psikolojikdanışmanlıkhizmetivermek.

• Sağlıkkuruluşlarınaerişimlerindedestekvermek.


• Meslekieğitimamaçlıbecerigeliştirmeeğitimlerivermek.

• Ürettiklerielürünleriiçintasarımeğitimivermek.

• Kermes,sergivs.faaliyetleryoluylaengellilerinürettiklerielürünleriiçinpazarsağlamak.

• İnternetüzerindenürünlerinsatışıiçinwebsitesioluşturulmasınadesteksağlamak.

• İstihdamyaşamınakatılımlarıiçingirişimlerdebulunmak.

23


• Araçgereç,tekerleklisandalye,akülüaraç,protez,asa,gözlük,kulaklıkvb.sağlamaküzerekampanyalardüzenlemek

• Engelinözelliğinegöreev,mahalle,köy,kasabavb.yerleşimyerlerineerişimlerinisağlamakiçinsavunuculukçalışmalarıyapmak.

• “Çocuktan-Engelliye”eğitimyöntemiyleokullardaçocuklarınengellilereyardımetmelerinisağlayanprojeleryürütmekvebunlarıyerelbasınileduyurmak.

• Görünürlüğüsağlamakiçinkampanya,toplantı,anmagünüvb.faaliyetlerdüzenlemek.

• Çocukvegençlerbaştaolmaküzeremahallehalkıilebirliktedestekprogramlarıyürüterekengellilerintoplumlakaynaşmasınıkolaylaştırmak.

Ayrıca; Yatılı ve/veya Ayakta Hizmet Veren Kurum ve Kuruluşlardan

Yararlananlara Yönelik;

• Yöneticiler ve kurumdan hizmet alanlarla görüşülerekmevcut sorunlara ve çözümlerineyönelikraporhazırlamak.

• İhtiyacıolanlarayemekyedirmek.

• Haftanınbelligünvesaatlerindeziyaretetmek.

• Önemligünlerdeziyaretetmek.

• Teknolojiyikullanmalarınadestekolmak(örneğin;bilgisayar,internet,sosyalmedyagibi).

24

GönülElçilerinin

25



• İlgi alanlarına yönelik resim, fotoğrafçılık, bahçe düzenleme, keçe işleme vb. konulardaeğitimvermek.


• Haftalıkalışverişiniyapmak.

• Evindegerekliolantamiratlarıyapmak.

• Haftalıkevtemizliğiniyapmak.

• Günlükalmasıgerekenilaçlarıziyaretve/veyatelefonlarlahatırlatmak.

• Sosyalyardımkuruluşlarıylailetişimkurmasınayardımetmek.

• Sağlıkkuruluşlarınaerişimvehizmetinsürdürülebilirliğinisağlamak.

• Yaşamdestekmalzemeleri (baston,protez,gözlükvb.)sağlamakve/veyasağlanmasınaaracılıketmek.

• Yapmayamuktedirolduklarıişleriyaparak/üreterekyaşamabağlılıklarınıgüçlendirmekiçinkişiselyadagrupfaaliyetleridüzenlemek.

• Farklıyaşgrubundanaileüyeleriyadamahallesakinleriylebiraradaolmalarınısağlayacakperiyodikfaaliyetlerdüzenlemek.

• Yaşlılarayönelikfaaliyetlerdeçocukvegençlerigönüllüçalışmalarüstlenmelerikonusundaaracılıketmek.

26

• SosyalDestekHattı(ALO183),ambulans(112),polis(155)vb.telefonlarlahizmetlereerişimkonusundafarkındalıkyaratmak.

• Kişiselbakım,tıraş,saçkesimivbkonulardadüzenliolarakyardımetmek.• Günlükgazetelerinialmakveokumak.• Bayramlarbaştaolmaküzereözelgünlerdeziyaretleryapmak.• Sinema,tiyatro,konser,piknik,müzik-eğlenceprogramları,müzeziyaretivb.faaliyetler

düzenlemek.• Tedaviverehabilitasyonhizmetlerineerişimlerinisağlamak.• Hareketserbestlikleriniarttıracakaraçkiralama,servissağlamavb.hizmetlerekattı

vermek.• Hertürhizmetverenkurumvekuruluşlardayaşlılaraözelrehberliketmek.• Hukukikonulardayardımetmek.• Telefonetme,mektupyazmavee-postagöndermevb.iletişimkonularındayardım

etmek.



• “Çocuktan-Yaşlıya”eğitimyöntemiyleçocuklarınçevrelerindekiyaşlılarayardımetmelerinisağlayacakprojeleryürütmek.

• Yaşlılarıngörünürlüğüvenesillerarasıuyumiçintoplantı,kampanya,anmagünüvb.faaliyetlerdüzenlemek.

• Yerelbasınyoluylayaşlılaradestekprogramlarıyürütmek.

• “GönülElçiliği”uygulamalarınıyaygınlaştırmaküzere“GönülElçisi”olmakisteyenyaşlılararehberliketmek.

27

Ayrıca; Yatılı ve/veya Ayakta Hizmet Veren Kurum ve Kuruluşlardan

Yararlananlara Yönelik;

• Yöneticilervekurumdanhizmetalanlarlagörüşülerekmevcutsorunlaraveçözümlerineyönelikraporhazırlamak.


• İhtiyacıolanlarayemekyedirmek.

• Telefon,mektupvee-postakullanarakaileüyeleriylehaberleşmelerineyardımetmek.

• Yaşlılarahizmetverenkuruluşlardakiyöneticilerleişbirliğiiçindeprogramlarhazırlayarak,uygulamadabizzatrolalmak(danışmanlık,eğitim,telefonoperatörlüğü,dosyalama,yemek

yapma/yedirme,kitapokuma,ilaçlarınıvermevb.)

28

GönülElçilerinin

29


• Şehitailelerivegazilerinyaşamınısürdürmeleriiçinmeslekieğitimvebecerigeliştirmekonusundakurslaraçmak.



• Moraldesteksağlamaküzereevziyaretleriyapmak.

• Psikolojik destek vermek ve/veya bu hizmetleri veren kuruluşlara erişimlerini ve düzenlikullanımlarınısağlamak.

• Dinivemillibayramlardaziyaretyapmak.

• Sosyal Destek Hattı (ALO 183), ambulans (112), polis (155) vb. telefonlarla hizmetlereerişimkonusundafarkındalıkyaratmak.

• Dayanışma için benzer grupları bir araya getirmek,mevcut dernek ve vakıflarla bağlantıkurmalarınısağlamak.


• Şehitailelerivegazileringörünürlüğünüsağlamak,sosyalveekonomikdestekvermekiçinkampanya,toplantıanmagünüvb.faaliyetlerdüzenlemek.

• Şehitleri anma konusunda milli ve dini vecibelerin yerine getirilmesinde aileye destekvermek.

• Hertürhizmetverenkurumvekuruluşlardaözelrehberliketmek.

• “Gönül Elçiliği” uygulamaların yaygınlaştırmak üzere “Gönül Elçisi” olmak isteyenlererehberliketmek.


• İstihdamyaşamınakatılımlarıiçingirişimlerdebulunmakveöncelikvermek.

• İşkurmave/veyageliştirmekonularındakaynakoluşturmayadakaynağaerişimkonusundaaracıolmak.

Tanıtım Savunu ve Lobi Çalışmaları

• “Çocuktan-ŞehitAileleriveGazilere”eğitimyöntemiyleokullardaçocuklarınşehitailelerivegazilerleiletişimiçindeolmalarınısağlayanprojeleryürütmekvebunlarıulusal/yerelbasınileduyurmak.

• Yerelbasınyoluyladestekprogramlarıyürütmek.

Ayrıca; Yatılı ve/veya Ayakta Hizmet Veren Kurum ve Kuruluşlardan Yararlananlara Yönelik;

• Yöneticiler ve kurumdan hizmet alanlarla görüşülerek mevcut sorunlara ve çözümlerineyönelikraporhazırlamak.


• Telefon,mektupvee-postakullanarakdışdünyailehaberleşmelerineyardımetmek.

• Gazininengelindendoğanihtiyaçlarınagöredestekhizmetlerivermek.

30

YOKSULLARGönülElçilerinin

31

Sağlık

• Psikolojiksorunlarıolanailelereücretsizterapivermek/verdirmek.

• Sağlıkkuruluşlarınaerişimsorunuyaşayanailelereulaşımsağlamakyadaaracıolmak.

• Yereldeki sağlık kuruluşlarını tanıtmak, birlikte sağlık kuruluşuna gitmek ve hizmetlerikullanmasınadestekvermek.

• Şiddetemaruzkalanlaradestekvermekilgilikişive/veyakuruluşlarayönlendirmek.


• Meslekedinme,becerigeliştirme,istihdamsağlamakonusundaöncelikiçindestekvermek.• Kırsaldaistihdamlarındaöncelikiçinyereldüzeydegereklibağlantılarkurmak.• Kırsalda alternatif mesleklerin ve tarıma dayalı sanayi kuruluşlarının geliştirilmesi için

rehberliketmek.• Girişimcilik,mikrokredi,kooperatifler,projefonlarıvb.konulardadanışmanlıkyapmak.• Girişimci olmak isteyenlere yönelik girişimcilik/pazarlama ve örgütlenme vb. konularda

danışmanlıkveeğitimvermek.


• Kentin kaynaklarına erişim ve kullanmaları için danışmanlıkprogramlarıdüzenlemek.

• Kentyoksuluailelerdekiçocuklarınınokullaşmasıveokuladevamıiçinokul-ailearasındailetişimkurulmasınısağlamak.

• Şartlıeğitimyardımındanyararlanançocuklardahilolmaküzerediğerçocuklaraözelderslervermek.

• Kömür ve doğal gaz zehirlenmelerine karşı eğitim vermek vefarkındalıkyaratmak.

• 0-6 yaş arası çocuğu olan kadınlara yönelik çocuk gelişimi veüremesağlığıvb.konulardaeğitim,yönlendirmevedanışmanlıkyapmak.


• Barınma,gıda,yakacakvb.temelihtiyaçlarıiçinsosyalhizmetlereerişimlerinisağlamak.

• SosyalDestekHattı(ALO183),ambulans(112),polis(155)vb.telefonlarlahizmetlereerişimkonusundafarkındalıkyaratmak.


• Kentleuyumiçinsosyalprogramlarorganizeetmek.

• Barınma ihtiyaçlarını karşılamak üzere ev ve/veya tamir işleriniyapmak/yaptırmayadestekolmak.

• Sokakta çalıştırılan, dilendirilen ve insan ticaretine maruzbırakılanlarıkorumak için ilgilikurumvemekanizmalarıhareketegeçirmek.

• Kardeş aile uygulaması yaparak, yoksul ailenin karşılaştığısorunlaraçözümaracıolmak.


• Mahalle/Köy paylaşım ve dayanışmagruplarıoluşturmakveyönetmek.

• Yerel basın yoluyla destek programlarıyürütmek.

• Ulusalveyerelbasındabaşarıöykülerininyeralmasınaaracıolmak.

32

Gönülelçisiolmakisteyenüniversiteöğrencisibirgençkız“insanlarla iletişimimin iyi olduğuna ve özellikle de çocuklarla aramın çok iyi olduğunu düşünüyorum. Bu yüzden de elimden geldiği kadarıyla İstanbul’da yetiştirme yurdunda olan ya da engelli arkadaşlarımıza, ya da ihtiyaç duyulan her alanda yardım etmek istiyorum. Bu kitap okumak olabilir, onlarla ders çalışmak, vakit geçirmek, sohbet etmek ya da tiyatro çalışmaları yapmak vs. yönlendirdiğiniz üzere yardımım olsun istiyorum. Onlarla vakit geçirmek, biraz olsun yardım etmek istiyorum”diyerekmailortamındaduygularınıpaylaşmıştır.

33

SONSÖZ

BUÇalışmaRehberi;Bireğitimveprojedekiklasik“5N 1K”dakisorularınıcevaplamaktır.Şöyleki;“NE”sorusununcevabı“GÖNÜL ELÇİLERİ EL KİTABI” ilecevaplanmıştır.BuÇalışmaRehberiise“NASIL”sorusunacevapvermeküzerehazırlanmıştır.Projesüresindevesonrasındayapılacakçalışmaların“NEREDE” ve “NE ZAMAN”kimlertarafındanyapılacağıdaGönülElçileriveİlMüdürlükleritarafındanbelirlenecektir.

Paylaşılan acılar azalsın, sevinçler çoğalsın...

KAYNAKLAR

1. Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, “Paydaş İlişkilerinin Geliştirilmesi Konusunda Değerlendirme”, 2012.2. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, “Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname” KHK/633.3. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Denetim Hizmetleri Başkanlığı. “Görev ve Çalışma Yönergesi”. 12 Mart 2012.4. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, “Gönül Elçileri El Kitabı”, Ankara, 2012.5. Uz Fatma, ”Topluma Dayalı Hizmetler”, Basılmamış Hizmet İç Eğitim Notları, 1998. 6. www.bh-impetus.org/volunteeringgoodpractice7. www.citizensadvice.org.uk8. www.idex.in/volunteer-programs9. www.joe.org/joe10. www.project-abroad-pro.org11. www.rbht.nhs.uk12. www.volunteering.org.uk

TOPLUM KALKINMASINDAGÖNÜL ELÇİLERİ PROJESİ

GÖNÜL ELÇİLERİ ÇALIŞMA REHBERİ

“Biz Gönüllüyüz! Ya Siz?”

www.gonulelcileri.gov.tr

-www.aile.gov.tr

www.aile.gov.trwww.gonulelcileri.gov.tr

-

gÖnÜl elÇİlerİ ÇaliŞma … · sosyal hizmet ve yardımlar • bütün kamu hizmetlerine...

Documents