0

,

2015. godine

KOMERCIJALNA BANKA AD BUDVA

GODIŠNJI

IZVEŠTAJ ZA

2014. GODINU

1

PRILOG:

MIŠLJENJE SPOLJNOG REVIZORA BANKE (Deloitte d.o.o Podgorica) ZA 2014. GODINU

FINANSIJSKI IZVEŠTAJI BANKE Bilans uspjeha za period od 01.01. do 31.12.2014. godine

Bilans stanja na dan 31.12.2014. godine Izvještaj o ostalom rezultatu

Izvještaj o tokovima gotovine za period od 01.01. do 31.12.2014. godine

Izvještaj o promjenama na kapitalu za period od 01.01. do 31.12.2014. godine

Statistički aneks za 2014. godinu

NAPOMENE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE ZA 2014. GODINU

OSNOVNI POKAZATELJI POSLOVANJA 2

MAKROEKONOMSKI USLOVI POSLOVANJA 3

BANKARSKI SEKTOR REPUBLIKE CRNE GORE 9

POSLOVNE AKTIVNOSTI I ORGANIZACIONA

STRUKTURA 11

RAZVOJ BANKE, FINANSIJSKI POLOŽAJ I

REZULTATI POSLOVANJA 15

Uvod 15

Poslovanje sa privredom 17

Poslovanje sa stanovništvom 19

Profitabilnost Banke 23

Poslovanje Komercijalne banke u 2014. godini 27

PLAN BUDUĆEG RAZVOJA BANKE 31

ČLANOVI GRUPE KOMERCIJALNE BANKE AD

BEOGRAD 33

FINANSIJSKI INSTRUMENTI ZNAČAJNI ZA

PROCJENU FINANSIJSKOG POLOŽAJA 34

UPRAVLJANJE RIZICIMA 35

REALIZACIJA BIZNIS PLANA BANKE ZA 2014.

GODINU 41

OSTVARENI CILJEVI BANKE U 2014. GODINI 46

S

A

D

R

Ž

A

J

2

OSNOVNI POKAZATELJI POSLOVANJA

OPIS 2014 2013 Index 14/13 2012 2011 2010

BILANS USPJEHA (000 €)

Dobitak pre oporezivanja 1.264 1.531 82.6 1.078 1.073 1.093

Procenat rasta -17,4 42,0 0,5 -1,8 -18,6

Neto prihodi od kamata 4.673 5.178 90,3 4.545 4.844 4.293

Neto prihodi od naknada 1.096 1.169 93,8 1.197 1.319 1.150

PARAMETRI PROFITABILNOSTI

ROA 1,11 1,32 1,16 1,17 1,58

ROE – na akcijski kapital 4,11 4,95 3,54 3,65 3,58

ROE – na ukupan kapital 3,83 3,97 3,21 3,06 6,38

Cost / income ratio* 79,5 69,2 114,2 73,4 68,4 80,1

Operativni troškovi u 000 € 4.589 4.417 103,9 4.215 4.214 4.379

Troškovi rezervisanja za kreditne gubitke u 000 €

4.613 6.506 70,9 3.219 3.428 2.626

Kvalitet aktive – NPL 13,21 18,56 11,75 14,49 15,69

OPIS 2014 2013 Index 14/13 2012 2011 2010

BILANS STANJA (000 €)

Bilansna aktiva 116.641 108.183 107,8 96.645 89.349 82.352

Procenat rasta 7,8 11,9 8,2 8,5 14,7

Vanbilansno poslovanje 16.658 12.612 132,1 13.993 14.459 13.602

STANOVNIŠTVO

Plasmani 19.389 17.957 108,3 15.430 14.043 13.390

Depoziti 60.624 50.658 119,9 44.282 38.253 35.564

PRIVREDA

Plasmani 37.333 48.274 77,2 46.444 40.427 36.137

Depoziti 15.126 13.209 115,0 9.533 8.946 9.120

OPIS 2014 2013 2012 2011 2010

RACIO KREDITIT/DEPOZITI

Bruto krediti/depoziti u % 74,9% 104,0% 115,0% 115,4% 108,7%

Neto krediti/depoziti u % 68,8% 93,5% 109,0% 108,1% 105,0%

KAPITAL (000 €) 32.420 31.916 34.083 33.138 32.288

Koeficijent solventnosti 30,2% 32,9% 34,8% 43,3% 45,6%

Broj zaposlenih 124 120 117 113 109

Aktiva po zaposlenom ( 000 €) 941 902 826 791 756

3

MAKROEKONOMSKI USLOVI POSLOVANJA

Trendovi kretanja makroekonomskih veličina u 2014.godini

Svjet i Evropa

Svjetska ekonomija se u 2013. godini blago

oporavila od posljedica ekonomske krize i većina

zemalja je izašla iz recesije. Prema posljednjim

prognozama Međunarodnog monetarnog fonda

globalni ekonomski rast u 2013. godini iznosio je

3%. Prema projekcijama očekivalo se da će se

ekonomski oporavak nastaviti i u 2014. godini, ali

je on slabiji u odnosu na očekivanja. Glavni rizici

sa kojima se susreće svjetska ekonomija se odnose

na: nestabilnosti na tržištima novorastućih

ekonomija, deflatorne tendencije i slab rast

ekonomske aktivnosti u Evropskoj uniji, nižu

inflaciju od očekivane u razvijenim ekonomijama.

Geopolitički rizici vezani za ratne sukobe u Ukrajini

i Iraku pojačavaju neizvjesnost projekcija rasta s

rizicima daljeg smanjenja ekonomske aktivnosti,

na koje utiče i uvođenje sankcija Rusiji, kao i

kontramjera Rusije u vidu zabrane uvoza pojedinih

prehrambenih proizvoda za zapadne zemlje i one

koje su te sankcije podržale.

Prema novim jesenjim prognozama Međunarodni

monetarni fond (MMF) je usljed slabijeg oporavka

globalne privrede korigovao svoje proljećne

prognoze iz aprila mjeseca:

MMF je snizio prognoze rasta za svjetsku ekonomiju i sada očekuje da će rast globalnog BDP-a u 2014.godini biti 3,3 %, a naredne 3,8 odsto, uglavnom zbog slabijeg rasta u Japanu, Latinskoj Americi i Evropi. Nova procijenjena stopa rasta je za 0,4 procentnih poena niža u odnosu na prognozu iz aprila koja je bila 3,7%, dok je procjena rasta za narednu godinu manja za 0,2 procentna boda. Posebno je oštra korekcija rasta američke ekonomije (-1,1%). MMF je upozorio da se Sjedinjene Američke Države, Evropa i Japan mogu suočiti s višegodišnjim slabim rastom, ako vlade ne preduzmu mjere za ubrzanje privrednih aktivnosti i u tom kontekstu im preporučio da održe niske kamatne stope kako bi se podstakla kreditna aktivnost, potrošnja i rast.

EU je u drugom kvartalu zabilježila blagi rast od od 1,2%, i 0,2% u prvom kvartalu, a Eurozona slabiji rast od 0,7% u drugom kvartalu i 0,2% u prvom kvartalu, što je ispod očekivanja tržišta i kretanja indikatora povjerenja. Najnovijim jesenjim projekcijama Evropska komisija prosječno u 28 zemalja članica EU, predviđa rast BDP-a za 2014. godinu od 1,3%, a u zemljama Eurozone 0,8 %, što je niže u odnosu na proljećne projekcije iz aprila mjeseca 2014. godine od 1,6% za EU i 1,2% za Eurozonu. Crna Gora Kretanja u crnogorskoj ekonomiji su uglavnom povezana sa kretanjima u regionu. Kao otvorena ekonomija, Crna Gora se suočava sa posljedicama kretanja prenesenih iz neposrednog i šireg okruženja, koje neminovno utiču kao korektivan faktor na rast ekonomske aktivnosti. Na sporiji rast crnogorske ekonomije uticali su prenešeni rizici vezani za ratne sukobe u Ukrajini i posljedice poplava u regionu, kao i negativne tendencije u ostvarivanju planiranih investicionih aktivnosti, nepovoljne vremenske prilike, koje su uticale na ostvarenje projekcija u poljoprivredi i turizmu, negativne stope u proizvodnji električne energije, smanjene kreditne aktivnosti banaka i deflatorni trend cijena. U 2014. godini stanje finansijske stabilnosti je na

adekvatnom nivou i ne ukazuje na povećanje

sistemskog rizika. Stanje u fiskalnom sektoru

pokazuje pozitivne trendove u naplati prihoda, ali

su tekući rashodi i dalje visoki.

Makroekonomske trendove u crnogorskoj

ekonomiji, u periodu januar-decembar 2014.

godine karakteriše:

Pad industrijske proizvodnje - Industrijska proizvodnja u Crnoj Gori u 2014. godini bilježi pad, tako da je do kraja decembra opala u odnosu na period januar-decembar prethodne godine za 11,4 % i u odnosu na isti mjesec prethodne godine za 7,5 %. Pad je zabilježen u sektoru “snabdijevanja električnom energijom, gasom i parom” za 19,6% i prerađivačkoj industriji za 6,7%, a bilježi povećanje industrijske proivodnje u sektoru vađenja rude i kamena od 14,4%.

4

Rast turističkog prometa – Kumulativni pokazatelji turističkog prometa za period januar-decembar 2014. godine, ukazuju na nešto slabiji rast sektora u odnosu na prethodne godine. Crnu Goru je u periodu januar-decembar 2014. godine posjetilo 1,7% više turista i ostvareno je 1,5% više noćenja, nego u istom periodu prošle godine. Na nešto niže stope rasta uticale su nepovoljne vremenske prilike u julu mjesecu, kada se ostvaruje prosječno 25% prihoda. Turisti iz Rusije koji imaju i najveće ućešće u ukupnom broju noćenja (27,1%), ostvarili su rast dolazaka za 6,0% i noćenja za 8,9% u odnosu na 2013. godinu. Drugi po značaju, turisti iz Srbije (učešće 21,7%) bilježe pad i dolazaka (5,4%) i noćenja (2,6%), dok turisti iz Ukrajine (sa učešćem od 5,2%) bilježe pad dolazaka za 1,2%, ali rast noćenja za 5,7%. Blagi oporavak u sektoru građevinarstva - Prema raspoloživim pokazateljima za treći kvartal 2014. godine, s obzirom da za IV kvartal nijesu objavljeni, vrijednost izvedenih građevinskih radova za period januar –septembar 2014. godine je veća za 6,3% u odnosu na isti period prethodne godine, a izvršeni efektivni časovi na građevinskim radovima manji su za 5,4% u istom periodu. U odnosu na isti kvartal prethodne godine vrijednost građevinskih radova je manja za 5,5%, a izvršeni efektivni časovi rada za 0,3%, dok u odnosu na prethodni kvartal vrijednost građevinskih radova bilježi rast za 17,3% a izvršeni efektivni časovi na građevinskim radovima veći su za 0,2%. U toku je realizacija više projekata u oblasti turizma i lokalne i regionalne infrastrukture, što će doprinijeti povećanju stope rasta sektora građevinarstva u 2014. godini.

Pozitivne stope rasta u svim vidovima saobraćaja - Prema preliminarnim podacima Monstata, za period januar-septembar 2014. godine, većina vidova saobraćaja ostvarila je pozitivne stope rasta. Za devet mjeseci 2014. godine, zabilježeno je povećanje prometa putnika na aerodromima za 2,5%, povećanje prevezene robe i putnika u željezničkom saobraćaju od 1,2 i 27,4%, povećanje prevezenih putnika u drumskom saobraćaju od 14,7%, rast prevezene robe u pomorskom saobraćaju od 18,4% i rast izvršenih usluga mobilne telefonije od 10,9%. Zabilježen je pad kod pomorskog saobraćaja od 0,2% i pretovara robe u lukama od 21,9%. Imajući u vidu da su rezultati ovog sektora komplementarni s onim ostvarenim u oblasti turizma, očekuje se da ovaj sektor završi godinu sa pozitivnim stopama rasta.

Rast prometa u maloprodaji - Trgovina na malo u periodu januar –decembar 2014.godine bilježi rast od 2,5% u tekućim cijenama, dok je za 3,8% veća u stalnim cijenama, u odnosu na isti period 2013. godine. Promet robe u trgovini na malo u decembru 2014. godine u odnosu na isti mjesec prethodne godine veći je za 20,0% u tekućim cijenama , dok je u stalnim cijema veći za 1,7%. Promet u maloprodaji bilježi stabilne stope rasta tokom cijelog perioda 2014. godine, pri čemu je najveći rast prometa zabilježen u julu i avgustu (3,4 i 4,3 % na godišnjem nivou i 17,7 i 11,5% na mjesečnom nivou respektivno), što je rezultat pozitivnih kretanja u sektoru turizma. Promet u nespecijalizovanim prodavnicama, koji u strukturi ukupnog prometa trgovine na malo ima najveće učešće (66,3%), povećan je za 0,3% u odnosu na uporedni period, dok je rast prometa zabilježen u trgovinama na malo u specijalizovanim prodavnicama za 1%, a u trgovini farmaceutskim, medicinskim, kozmetičkim i toaletnim preparatima za 29,1%. Pad godišnje stope inflacije - Kretanje cijena, u periodu januar-decembar 2014. godine, obilježio je deflatorni trend. Mjesečna deflacija u decembru, mjerena indeksom potrošačkih cijena, iznosila je -0,4%, dok su potrošačke cijene u odnosu na isti mjesec prethodne godine bile u prosjeku niže za -0,3%. Godišnja deflacija u 2014. godini u odnosu na isti period prethodne godine iznosila je -0,7%. Najveći uticaj na mjesečnu stopu deflacije imali su pad cijena: goriva i maziva; voća; mesa; namještaja i pokućstva; odjeće. Pad cijena je posljedica uvezene deflacije, kombinovane sa slabim rastom raspoloživog dohotka, kao I rezultat pada cijena hrane sa visokog nivoa iz 2013. godine, dok cijene energenata tokom perioda bilježe blaže oscilacije.

5

Rast priliva stranih direktnih investicija – Neto strane direktne investicije, kao razlika između njihovog priliva i odliva, prema podacima za period januar –decembar 2014. godine iznosio je 353,9 miliona €, što je za 9,3 % više nego u istom periodu 2013. godine. Ukupan priliv stranih direktnih investicija (SDI) u 2014. godini iznosio je 498,1 miliona €, dok se istovremeno iz zemlje odlilo 144,3 miliona €. Ukupan odliv je, u odnosu na isti period 2013. godine, smanjen za 7,2%. Odliv po osnovu povlačenja novca nerezidenata investiranog u Crnu Goru iznosio je 107 miliona €, a ulaganja rezidenata u inostranstvo 25,5 miliona €. Priliv stranih direktnih investicija u formi vlasničkih ulaganja iznosio je 261,3 miliona € i bio je za 6,1 % niži nego u istom periodu 2013. godine. Od toga je u nekretnine uloženo 180,8 miliona €, a u preduzeća i banke 80,2 miliona €. Istovremeno je povećan priliv po osnovu kredita između vlasnički povezanih kompanija, odnodno interkompanijski dug za 230,1 milion € (46.2% ukupnog priliva). Međutim, pored visokog priliva SDI, potencijal

Crne Gore za privlačenje SDI, nije ni izbliza

iskorišćen. Nekoliko krupnih projekta je već

započeto, a novi se tek očekuju. Pored turizma i

energetike, Crna Gora ima značajan potencijal i

kada je u pitanju poljoprivreda, prehrambena

industrija, industrija alkoholnih pića i dr.

Rast broja nezaposlenih - Na kraju decembra 2014. godine stopa nezaposlenosti iznosila je 14,95% i povećana je za 0,07% u odnosu na uporedni period prethodne godine, kada je iznosila 14,88%, a u odnosu na prethodni kvartal, kada je iznosila 13,55%, povećana je za 10,3% usljed sezonskog zapošljavanja u III kvartalu za potrebe sektora turizma. Usljed sporije ekonomske aktivnosti ponuda radne snagom nadmašuje potražnju, tako da je veća stopa broja nezaposlenih (5,6%) u odnosu na stopu broja zaposlenih od 3,6%.

Pad zarada - Prosječna neto zarada zaposlenih u decembru 2014. godine iznosila je 484 €, i u odnosu na isti mjesec prethodne godine, kada je iznosila 486 €, zabilježila je pad od 0,4%. Na nivou 2014. godine prosječna bruto zarada iznosila je 723 €, dok je prosječna neto zarada iznosila 477 €. Prosječne neto zarade u 2014. godini zabilježile su pad od 0,4% u odnosu na prosječne neto zarade u 2013. godini. Ako se ima u vidu da su potrošačke cijene u 2014. godini u odnosu na 2013. godinu zabilježile pad od 0,7% proizilazi da su realne neto zarade u istom periodu zabilježile rast od 0,3%. Minimalna potrošačka korpa je u decembru 2014. godine iznosila 795,70 € i u odnosu na isti mjesec 2013. godine smanjena je je za 0,3%. Stabilnosti finansijskog sistema - finansijski sistem je stabilan, a nivo sistemskog rizika umjeren. Bankarski sektor je u toku 2014. godine očuvao stabilnost i vitalnost, iako je i dalje prisutno visoko učešće nekvalitetnih kredita i neadekvatan nivo kreditne aktivnosti. Poslovanje banaka karakteriše rast kapitala, depozita i aktive i izostanak oživljavanja kreditnih plasmana. Stvarna kreditna aktivnost za period januar–septembar 2014. godine iznosila je 596,6 miliona € novih kreditnih plasmana, što je za 4,2% manje u odnosu na isti period prošle godine, od čega se 53,3% odnosilo na privredu, a 36,2% na stanovništvo. I pored tendencije smanjenja, kamatne stope su i dalje visoke, tako da je spred kamatnih stopa iznosio preko 7 % i veći je za 1% od 2013. godine, usljed sporijeg pada aktivnih kamatnih stopa od pada pasivnih kamatnih stopa. Restriktivna kreditna politika banaka odrazila se na povećanje opšteg nivoa likvidnosti, što je uticalo na kretanje parametara likvidnosti i solventnosti iznad propisanog nivoa.

6

Međutim, ova sredstva nijesu bila u funkciji kreditiranja razvojnih projekata, budući da su banke svoju kreditnu aktivnost zasnivale na sopstvenoj percepciji opšteg rizika poslovanja i kredibilnosti klijenata, tako da su u većoj mjeri okrenute prema državnom sektoru, kao manje rizičnom klijentu. Pozitivni efekti mjera fiskalne konsolidacije - U 2014. godini nije bilo značajnih promjena u realizaciji fiskalne politike. Nastavljena je primjena više stope PDV-a od 19%, kriznog poreza na dio zarade iznad prosjeka od 15%, kao i realizacija mjera fiskalnog prilagođavanja, u cilju poboljšanja naplate prihoda i smanjenja javnog duga. Istovremeno, pojačani su napori na suzbijanju sive ekonomije i povećanju poreske discipline kod sektora stanovništva i privrede. Uprkos dobroj naplati prihoda u ovoj godini i značajnom premašivanju plana, prihodna strana budžeta imala bi dodatno bolje performanse da nije došlo do odlaganja početka realizacije najavljenih investicija, nešto usporenijeg ekonomskog rasta, ali i deflatornog kretanja cijena tokom cijele godine. Nelikvidnost realnog sektora - Primjetan je sve veći porast međusobnih dugovanja i povećanje nelikvidnosti u privredi, tako da 22,1% ukupno registrovanih ekonomskih subjekata ima blokirane račune. Prema podacima Centralne banke Crne Gore na kraju novembra u blokadi je bilo 13.953 izvršna dužnika. U neprekidnoj blokadi do jedne godine je bilo

2.373 izvršna dužnika čija blokada je iznosila 61,6

miliona € što čini 12,66 % ukupnog iznosa blokade,

dok je duže od godinu dana bilo u blokadi 11.580

izvršnih dužnika sa iznosom blokade od 425,1

miliona €, što čini 87,34 % ukupnog iznosa

blokade.

Fiskalne trendove za period januar – decembar

2014. godine obilježila je stabilizacija prihoda

budžeta i ostvarenje naplate iznad planiranog

nivoa i u odnosu na uporedni period prethodne

godine:

Prihodi budžeta su ostvareni u iznosu od 1.359,9 miliona €, što je više za 74,9 miliona € ili 5,9% u odnosu na planirani nivo, a za 107,5 miliona € ili 8,6% u odnosu na ostvarene prihode za isti period 2013. godine.

Rashodi budžeta su iznosili 1.454,4 miliona €, što predstavlja povećanje u odnosu na planirane rashode za 119,0 miliona € ili za 8,9%, kao rezultat uključenja otplate obaveza iz ranijih perioda u iznosu od 65,3 miliona €.

Deficit budžeta u periodu januar-decembar 2014. godine iznosio je 103,5 miliona € ili 3,05% procijenjenog BDP -a za 2014. godinu (3.393,2 miliona €), tako da je viši od planiranog deficita za 10,2 miliona €, a manji od deficita ostvarenog u istom periodu 2013. godine za 112,3 miliona €. Primarni deficit od 38,2 mil € povećan je za iznos plaćenih obaveza iz prethodnog perioda u iznosu od 65,3 miliona €, usljed promjene metodologije Ministarstva finansija u izračunu deficita, čije će izmjene biti uključene u Završni račun budžeta. Da nije uključen taj iznos deficit bi bio 1,13% BDP i bio bi manji od planiranog Budžetom za 2014. godinu (65,0 mil. € ili 1,9% BDP-a)

Otplata duga za period januar –decembar 2014. godine iznosila je 209,8 miliona € i veća je u odnosu na isti period prethodne godine za 35,7 miliona €, a u odnosu na plan za 38,3 miliona €, usljed povećanja plaćanja obaveza iz prethodnog perioda. U toku 2014. godine planirana je otplata duga u iznosu od 311,2 miliona €, što, uz procijenjeni deficit od 22,3 miliona €, ukazuje na potrebu za zaduživanjem u iznosu od 333,5 miliona €, odnosno 9,8% procijenjenog BDP-a.

Nedostajuća sredstva Budžeta iznosila su 313,2 miliona € i finansirana su najvećim dijelom iz pozajmica i kredita (iz inostranih izvora u iznosu od 205,7 miliona € i pozajmica i kredita iz domaćih izvora u iznosu od 104,4 miliona €), korišćenjem depozita i manjim dijelom iz donacija i prihodima od privatizacije u iznosu od 3,1 miliona €.

7

Kretanja u odnosu na projektovane veličine Projekcija BDP za 2014. godinu - Prema zvanično objavljenim podacima Monstata, u 2013. godini ostvaren je BDP u iznosu od 3.327,0 miliona €, i veći je za 3,3% u odnosu na 2012. godinu kada je realna stopa godišnjeg BDP-a bila -2,5%. Prema ažuriranim Projekcijama makroekonoskih i fiskalnih pokazatelja za period 2014-2018. godine, koje je usvojila Vlada Crne Gore u septembru 2014. godine, projektovan je BDP za 2014. godinu u iznosu od 3.393,2 miliona € po realnoj stopi rasta od 2,5%, umjesto ranije projektovanog BDP za 2014. godinu u iznosu od 3.516,0 miliona €, po realnoj stopi rasta od 3,6%. Na sporiji rast crnogorske ekonomije uticali su prenešeni rizici vezani za ratne sukobe u Ukrajini i posljedice poplava u regionu, kao i negativne tendencije u ostvarivanju planiranih investicionih aktivnosti, nepovoljne vremenske prilike, koje su uticale na ostvarenje projekcija u poljoprivredi i turizmu, negativne stope u proizvodnji električne energije, smanjene kreditne aktivnosti banaka i deflatorni trend cijena.

BDP u 2014. godini - Prema preliminarnim podacima Monstat-a, BDP je u prvom kvartalu 2014. godine bio realno veći za 1,5%, u drugom kvartalu je zabilježen rast od 0,3%, dok je u trećem realni rast bio 1,3%. Prema procjenama Ministarstva finansija, a na osnovu raspoloživih podataka o ekonomskoj aktivnosti, BDP će u 2014. godini rezultirati realnom stopom rasta do 2,0%. Pri tome, procjenjuje se da će na godišnjem nivou pozitivan uticaj na rast imati sektori građevinarstvo, maloprodaja, poslovanje s nekretninama, a da će dominantno negativan uticaj imati proizvodnja električne energije. Važno je istaći da je, usljed smanjene proizvodnje električne energije uzrokovane nepovoljnim vremenskim uslovima i visokom osnovom iz prethodne godine, BDP niži za 1,2% od planiranog.

MMF je novim jesenjim prognozama snizio prognozu rasta crnogorske ekonomije za 2014. godinu na 2,3%, sa ranije projektovanih 2,8%, koliko je bilo predviđeno aprilskim prognozama. Svjetska banka (SB) je snizila i procjenu rasta crnogorske ekonomije za 2014. godinu, sa junskih 3,2 % na 1,5 %. Takođe, snizila je procjenu rasta crnogorske ekonomije u 2015. godini na 3,4 %, sa 3,5 % koliko je predviđala u junu, a prema novim prognozama crnogorski bruto domaći proizvod bi u 2015. godini trebalo da poraste 2,9 %. EBRD je u najnovijim prognozama za Crnu Goru prognozirao rast ekonomije za 2014. godinu od 1,3%, a ne 3 % kako se prvobitno očekivalo. Po njihovim procjenama ekonomski rezultat je u Crnoj Gori bio razočaravajući, dodatno zbog poteškoća u Srbiji i Rusiji, koje su važan izvor prihoda od turizma, kao i usporenom investicionom agendom. Evropska komisija (EK) je u svojim jesenjim prognozama snizila procjenu rasta crnogorske ekonomije u ovoj godini na 2%, sa 2,9 %, koliko je predviđala u maju 2014. godine. EK je u jesenjim ekonomskim prognozama snizila procjenu rasta bruto domaćeg proizvoda BDP Crne Gore i u 2015. godini sa 3,6 na 3%. Posebne informacije od značaja za analizu makroambijenta

Vlada Crne Gore je u cilju realizacije preduzetih

aktivnosti na nastavku procesa finansijske

konsolidacije i stabilizacije, u IV kvartalu 2014.

godine usvojila sljedeća akta:

o Zakon o Budžetu Crne Gore za 2015. godinu, o Zakon o izgradnji auto puta Boljare-Bar, o Zakon o budžetu i fiskalnoj odgovornosti (Sl.l.

56/14), o Zakon o porezu na dohodak fizičkih lica (Sl.l.

CG 60/14), o Zakon o administrativnim taksama (Sl.l.

45/14), o Zakon o akcizama (Sl.l.45/14)

8

Ostale aktivnosti Vlade Crne Gore i Ministarstva

finansija:

Zaduženja u 2014. godini -Zakonom o budžetu za

2014. godinu predviđeno je zaduženje u iznosu do

240 miliona €, koje je realizovano u predviđenim

okvirima. U pogledu finansiranja, odnosno

obezbjeđivanja sredstava za finansiranje deficita,

Vlada Crne Gore je u toku 2014. godine realizovala

dvije emisje obveznica:

- u martu mjesecu, za potrebe finansiranja

budžetskog deficita, realizovana je emisija

obveznica na domaćem tržištu u iznosu od 43,15

miliona €. Navedena emisija realizovana je na

period od 4 godine, uz polugodišnju otplatu, uz

kamatnu stopu od 5%.

- u maju mjesecu uslijedila je emisija obveznica na

međunarodnom tržištu u iznosu od 280 miliona

€, na period od pet godina, uz kamatnu stopu od

5,38%. Navedena kamatna stopa predstavlja

značajan pad u pogledu troškova finansiranja,

imajući u vidu da su ranije emisije obveznica, u

2010. i 2011. godini, emitovane po cijeni od

7,88% i 7,25%.

Prilikom emisije obveznica refinansirano je oko

83,8 miliona € od postojećih obveznica iz 2010. i

2011. godine, koje su iznosile 200, odnosno 180

miliona €.

Takođe, povučena su sredstva u visini od oko 30

miliona €, za različite infrastrukturne projekte

koji se finansiraju iz kreditnih aranžmana sa

međunarodnim finansijskim institucijama (EBR,

EIB, KfW, WB). U toku 2014. godine, potpisan je

aranžman sa Svjetskom bankom, u iznosu od 50

miliona €, za projekat Upravljanja i čišćenja

Industrijskog otpada.

U oktobru mjesecu 2014. godine potpisan je i

kreditni aranžman sa kineskom Exim bankom, u

iznosu od 943.992 miliona USA dolara, za

finansiranje izgradnje autoputa Bar – Boljare,

prioritetna dionica Smokovac – Mataševo.

Navedeni iznos kredita predstavlja 85% od

ukupne vrijednosti projekta, koji iznosi oko 809

miliona €.

Preostalih 15% biće obezbijeđeno kroz budžet,

bilo kroz ostvarene prihode ili kroz

obezbjeđivanje sredstava putem aranžmana sa

finansijsim institucijama ili izdavanjem obveznica

ili zapisa. Navedeni kredit zaključen je na period

od 20 godina, uz kamatnu stopu od 2% i grace

period od 6 godina. U pogledu povlačenja

sredstava uzeta je projekcija da će sredstva biti

povlačena u visini od po 200 miliona € godišnje.

Projekcija povlačenja sredstava biće poznata

početkom 2015. godine, kada se očekuje i

početak radova.

Preporuke CBCG Vladi Crne Gore za vođenje

ekonomske politike u 2015. godini-

Najvažnije mjere ekonomske politike treba da se

odnose na nastavak fiskalne konsolidacije,

postupnu promjenu modela razvoja,

unaprjeđenje konkurentnosti crnogorske

privrede, dinamiziranje pregovora sa EU,

nastavak strukturnih reformi i privatizacije,

donošenje sistemskih zakona u skladu sa

najboljom međunarodnom praksom, nastavak

deregulacije, otklanjanje biznis barijera i dr.

Agencija Standard and Poor’s - Pogoršanje

prognoze kreditnog rejtinga za Crnu Goru, kojim

je snižena ranija ocjena kreditnog rejtinga sa „BB-

“ na ,,B+“, sa stabilnim izgledima za naredni

period. Smanjenje rejtinga odražava stav

Agencije da se država suočava sa rastućim

fiskalnim rizicima, uzrokovanim povećanjem

državnog duga za potrebe izgradnje auto-puta.

Zaduženje koje je uslovio projekat autoputa, po

mišljenju analitičara S&P, povećava osjetljivost

crnogorske ekonomije i finansija na eksterne

šokove.

Moody’s: Potvrđen kreditni rejting Crne Gore uz

negativne izglede- Agencija Moody’s potvrdila je

ocjenu kreditnog rejtinga Ba3 za Crnu Goru, ali je

izglede snizila iz stabilnih u negativne. U skladu sa

najnovijim prognozama MMF-a , Moodys očekuje

da će fiskalni deficit premašiti 6% BDP-a za period

sprovođenja projekta izgradnje auto puta, čime

se javni dug povećava na 70,2% BDP-a do 2017.

godine, sa 58% u prošloj godini i predstavlja

pritisak na trenutni rejting, tako da su to ključni

razlozi za promjenu izgleda rejtinga.

9

BANKARSKI SEKTOR REPUBLIKE CRNE GORE

Stanje u bankarskom sektoru je u 2014. godini bilo

na zadovoljavajućem nivou, čemu je, prije svega,

doprinio rast likvidnih sredstava, pozitvno kretanje

depozita, kao i dokapitalizacija jednog broja

banaka. Koeficijenti likvidnosti i solventnosti su bili

iznad propisanog nivoa, a banke su ostvarile

pozitivan finansijski rezultat. Međutim, ključni

problem bankarskog sektora i dalje predstavlja

visok nivo nekvalitetnih kredita, što, uz visoke

kamatne stope, predstavlja limitirajući faktor

oživljavanja kreditne aktivnosti. Prisutan je i dalje

umjereni kreditni rizik. U avgustu 2014. godine

počela je sa radom Lovćen banka AD Podgorica

koja je do tog perioda poslovala u sistemu kao

mikrokreditna finansijska institucija Kontakt.

Rastuća nelikvidnost realnog sektora i dalje predstavlja ključnu ranjivost crnogorske ekonomije. Raste broj blokiranih računa i dug, što ima uticaja na povećanje kredita koji kasne sa otplatom i nekvalitetnih kredita. U neprekidnoj blokadi do jedne godine je bilo 2.373 izvršna dužnika čija blokada je iznosila 61,6 miliona € što čini 12,66 % ukupnog iznosa blokade, dok je duže od godinu dana bilo u blokadi 11.580 izvršnih dužnika sa iznosom blokade od 425,1 miliona €, što čini 87,34 % ukupnog iznosa blokade.

Na bazi raspoloživih objavljenih podataka iz mjesečnih izvještaja poslovanja banaka na dan 31. decembar 2014. godine prikazan jer trend najvažnijih bilansnih pozicija u odnosu na kraj 2013. godine i to : Bilansna aktiva bilježi rast od 5,9% u odnosu na

kraj 2013. godine.

U strukturi aktive banaka, u decembru 2014. godine dominantno učešće od 75,5% ostvarili su ukupni krediti, nakon kojih slijede novčana sredstva i računi depozita kod centralnih banaka sa 15,9%, dok se 8,6% odnosilo na preostale stavke aktive. U strukturi pasive, dominantno učešće od 73,6% ostvarili su depoziti, nakon kojih slijedi kapital sa 14,2%, pozajmice sa 7,9%, dok se na ostale stavke odnosilo 4,3% ukupne pasive.

Krediti i ostala potraživanja su opali za 1,9% u odnosu na kraj 2013. godine.

Depoziti su zabilježili rast od 10,0 % u odnosu na kraj 2013. godine.

Ukupno odobreni krediti banaka su na kraju decembra tekuće godine iznosili 2.367,2 miliona €, što predstavlja pad od 1,9 % na godišnjem nivou.

Ukupan kapital povećan je za 11,5% u odnosu na kraj 2013. godine.

Prosječna ponderisana efektivna kamatna stopa na ukupno odobrene kredite u decembru 2014. godine je iznosila 9,22% i bilježi pad od 0,22 p.p. u odnosu na kraj 2013. godine. Istovremeno, prosječna ponderisana efektivna kamatna stopa na novoodobrene kredite u decembru 2014. godine je opala i iznosila je 9,02%, što je za 0.40 p.p niže nego na kraju 2013. godine.

Prosječna ponderisana pasivna kamatna

stopa u decembru 2014. godine je iznosila 1,83% i zabilježila je pad od 0,71 p.p. u odnosu na decembar 2013. godine.

10

Koeficijent solventnosti na dan 30.06.2014.

godine iznosi 15,83%

Stopa prinosa na prosječnu aktivu na dan

31. decembra 2014. godine iznosi 0,7%, dok stopa prinosa na prosječan kapital iznosi 4,7 %.

Cost-to-Income racio nastavlja trend

snižavanja, nakon povećanja u 2012. godini, i

na dan 31.12.2014.godine iznosi 73,1%

Bankarski sistem na kraju avgusta 2014.

godine posluje sa dobitkom. Dobitak u poslovanju iskazan na nivou sistema iznosi 20,7 miliona €. Negativni rezultat prikazala je samo jedna banka.

Pokazatelji poslovanaja banaka na kraju decembra 2014. godine, u odnosu na kraj 2013. godine su ostvarili pozitivan trend: Ispravke vrijednosti kredita i potraživanja u

decembru mjesecu 2014. godine su smanjene su za 14,9 miliona € ili 7,9%.

Nekvalitetni krediti i ostala potraživanja (C, D I E) su na dan 31.12.2014. godine smanjeni za 46,6 miliona € ili za 10,4 %, u odnosu na kraj prethodne godine, tako da je njihovo učešće u ukupnim kreditima i ostalim potraživanjima smanjeno sa 18,39% na 16,78%.

Krediti koji kasne sa otplatom (preko 30 dana) na kraju decembra mjeseca 2014. godine na nivou sistema smanjeni su za 16,8 miliona € ili za 3,4 % u odnosu na kraj 2013. godine. Učešće kredita koji kasne sa otplatom u ukupnim kreditima i ostalim potraživanjima smanjeno je sa 20,18% na 19,84 %.

Tokom 2014. godine, aktivnosti CBCG su bile

usmjerene na unapređenje i jačanje supervizorske

funkcije, kao i na usklađivanje zakonske regulative

sa relevantnim propisima EU, a u narednom

periodu će se intezivirati aktivnosti na izradi

regulatornog okvira, kroz donošenje Zakona o

osnivanju, poslovanju i kontroli faktoring

kompanija, kao i unapređenje kontrole poslovanja

lizing kompanija, izmjenama Zakona o

finansijskom lizingu.

11

1. POSLOVNE AKTIVNOSTI I ORGANIZACIONA STRUKTURA

Banka u okviru registrovanih delatnosti obavlja sledeće poslove:

1. depozitne poslove (primanje i polaganje depozita),

2. kreditne poslove (davanje i uzimanje kredita),

3. devizne, devizno-valutne i menjačke poslove;

4. poslove platnog prometa; 5. izdavanje platnih kartica; 6. poslove sa hartijama od vrijednosti u

skladu sa zakonom kojim se uređuju hartije od vrijednosti;

7. izdavanje garancija, avala i drugih oblika jemstava (garancijski posao);

8. kupovinu, prodaju i naplatu potraživanja (faktoring, forfeting i dr.);

9. poslove za koje je ovlašćena zakonom; 10. druge poslove u skladu sa odobrenjem

Centralne banke Crne Gore

Na tržištu Republike Crne Gore Komercijalna banka je prisutna od 1993. godine kao organizacioni dio Komercijalne banke AD Beograd. Početkom 2003. godine Banka je promijenila status i od tada posluje kao banka, pod nazivom Komercijalna banka AD Budva.

U cilju uspješnog poslovanja u izmijenjenim uslovima Banka je vršila promjene u organizacionoj strukturi, vršila je ulaganja u razvoj kadrovskih resursa, uvodila nove proizvode i usluge i vršila kontinuirano ulaganje u razvoj informacionog sistema.

Poslovanje u prethodnom periodu dovelo je Banku

danas u poziciju da posluje kao banka

univerzalnog tipa, uz modernu organizacionu

strukturu i da raspolaže sa iskusnim i obučenim

kadrovima.

Komercijalna Banka AD Budva je banka sa visokim nivoom kapitala koji pruža visok stepen sigurnosti, osnovu za stabilno i sigurno poslovanja, uz sposobnost apsorbcije potencijalnih rizika iz poslovanja.

Jedini osnivač i akcionar Banke je Komercijalna banka AD Beograd.

1.1. Odbor direktora Banke

Odbor direktora Banke odgovoran je da poslovanje Banke bude u skladu sa zakonom, drugim propisima i aktima Centralne banke Crne Gore, kao i aktima i drugim procedurama koje utvrde organi Banke.

Odbor direktora Banke čini sedam članova, uključujući i predsjednika, od kojih su dva člana lica nezavisna od Banke. Članove Odbora direktora Banke imenuje Skupština akcionara banke na period od četiri godine.

Nadležnosti Odbora direktora Banke definisane su članom 25. Statuta Banke. Sjednice Odbora direktora održavaju se po potrebi, a najmanje jednom mjesečno. Poslovnikom o radu Odbora direktora bliže se uređuje sazivanje sjednica Odbora direktora, način rada i druga pitanja u vezi sa radom Odbora direktora.

Članovi Odbora direktora Banke na dan 31.12.2014. godine su:

IME I PREZIME AKCIONAR / ČLAN

NEZAVISAN OD BANKE FUNKCIJA

Slavica Đorđević Komercijalna banka AD Beograd Predsednik

Bojan Kordić Komercijalna banka AD Beograd Član

Zlatan Živković Komercijalna banka AD Beograd Član

mr Igor Krsmanović Komercijalna banka AD Beograd Član

Bogdan Simatović Komercijalna banka AD Beograd Član

Ruždija Tuzović Član nezavisan od Banke Član

mr Ljubiša Krgović Član nezavisan od Banke Član

12

1.2. Odbor za reviziju

Odbor za reviziju Banke čine tri člana, uključujući i predsjednika koji ispunjavaju uslove utvrđene zakonom.

Članovi Odbora se biraju na period od četiri godine.

Odbor za reviziju priprema predloge, mišljenja i stavove iz djelokruga rada za odlučivanje Odbora direktora po tim pitanjima. Odbor za reviziju podnosi godišnje izvještaje o svom radu Odboru direktora.

Dužnosti Odbora za reviziju definisane su članom 30. Statuta Banke. Odbor za reviziju donosi odluke većinom glasova ukupnog broja članova.

Članovi Odbora za reviziju na dan 31.12.2014. godine su:

IME I PREZIME FUNKCIJA

Olivera Trailović Predsednik

Gordana Zorić Član

Tatjana Kuljak Član

1.3. Izvršni direktori

Banka ima najmanje dva izvršna direktora od kojih

je jedan Glavni izvršni direktor.

Izvršni direktori Banke na dan 31.12.2014. su:

IME I PREZIME FUNKCIJA

dr Goran Knežević Glavni izvršni

direktor

Draško Trninić Izvršni direktor

Vladimir Bulatović Izvršni direktor

1.4. Članovi ALCO Odbora

Članovi ALCO odbora Banke na dan 31.12.2014. godine su:

IME I PREZIME FUNKCIJA

dr Goran Knežević Glavni izvršni

direktor

Draško Trninić Izvršni direktor

Vladimir Bulatović Izvršni direktor

13

1.5. Organizaciona struktura

14

1.6. Regionalni raspored fili jala Banke u Republici Crnoj Gori

R/B Naziv

organizacionog dela Adresa Telefon

1 SJEDIŠTE BANKE PC Podkošljun bb +382 33 426 300; 426 302 fax

2 EKSPOZITURA BUDVA I PC Podkošljun bb +382 33 426 393; 426 394 fax

3 EKSPOZITURA BUDVA II Mediretanska 8. +382 78 119 904; 119 900 fax

4 EKSPOZITURA BUDVA III Trg Sunca br.2. +382 33 451 185; 451 185 fax

5 FILIJALA PODGORICA PC Kruševac +382 20 205 452; 205 453 fax

6 EKSPOZITURA PODGORICA I PC Kruševac +382 20 205 882; 205 880 fax

7 EKSPOZITURA PODGORICA III Miljana Vukova 7 +382 20 231 974; 231 974 fax

8 FILIJALA NIKŠIĆ Karađorđeva 2-3 +382 40 220 176; 220 176 fax

9 EKSPOZITURA NIKŠIĆ Karađorđeva 2-3 +382 40 220 176; 220 176 fax

10 FILIJALA HERCEG NOVI Ul.Njegoševa 40. +382 31 321 860; 321 481 fax

11 EKSPOZITURA HERCEG NOVI Ul.Njegoševa 40. +382 31 321 860; 321 481 fax

12 FILIJALA KOTOR Trg od oružja bb +382 32 322 200; 322 187 fax

13 EKSPOZITURA KOTOR Trg od oružja bb +382 32 322 200; 322 187 fax

14 EKSOZITURA TIVAT II Dalmatinska bb +382 32 660 440; 660 441 fax

15 FILIJALA BAR Obala Kralja Nikole bb +382 30 311 827; 312 020 fax

16 EKSPOZITURA BAR Obala Kralja Nikole bb +382 30 311 827; 312 020 fax

17 FILIJALA BIJELO POLJE Ul.Slobode bb +382 50 431 435; 432 045 fax

18 EKSPOZITURA BIJELO POLJE Ul.Slobode bb +382 50 431 435; 432 045 fax

Banka svoje poslovanje obavlja u Centrali u Budvi, i putem 6 filijala i 14 ekspozitura.

15

2. RAZVOJ BANKE, FINANSIJSKI POLOŽAJ I REZULTATI POSLOVANJA

UVOD

U prethodnom petogodišnjem periodu Banka je ostvarila stabilan rast u odnosu na bankarski sektor i glavne konkurente. Posmatrajući rezultate bankarskog sektora (stanje na dan 31.12.2014.) Banka je sa iznosom bilansne aktive od 116.641 hiljada € zauzimala 3,7% tržišita i ostala je na istom nivou kao i u 2013. godini. Bilansna suma

82.35289.349

96.645108.183

116.641

14,7%

8,5% 8,2%11,9%

7,8%

0,0%

20,0%

40,0%

0

20.000

40.000

60.000

80.000

100.000

120.000

140.000

2010 2011 2012 2013 2014

KRETANJE BILANSNE SUME

Tržišno učešće Na kraju 2014. godine Banka u ukupnoj aktivi bankarskog sektora učestvuje sa 3,7%, što je na niovu učešća sa kraja 2013. godine.

Krediti klijentima

Krediti klijentima su smanjeni za 9.509 hiljada €,

odnosno za 14,36 %.

Na dan 31.12.2014. godine ukupni plasmani

komitentima iznose 56.722 hiljade €, što čini

48,6% ukupne bilansne aktive.

Depoziti U strukturi bilansne pasive ukupni depoziti komitenata iznose 75.751 hiljada €, što čini 64,94 % ukupne bilansne pasive. U toku 2014. godine depoziti su povećani za 11.884 hiljada €, odnosno za 18,61 %.

u %

16

Kapital Posmatrano po učešću u sektoru, Banka je visoko kapitalizovana i čini 7,31 % tržišta.

Dobitak Dobit prije poreza u 2014.godini u odnosu na 2013.godinu iznosi manja je za 267 hiljada €, odnosno 17,44 %.

17

2.1. POSLOVANJE SA PRIVREDOM

Tržište – osnovne tendencije Krajem 2013. godine projektovan je početak investicionog ciklusa sa 2014. godinom i u skladu s tim očekivana je ekonomska aktivnost koja ne bi značila samo oporavak crnogorske ekonomije nakon krize, već i više stope rasta. Projektovani realni rast BDP-a u osnovnom scenariju od 3,5% bio je zasnovan na planu realizacije započetih razvojnih projekata. Naslijeđeni strukturni problemi u zemlji uzrokovani neprilagođenošću na nove tržišne uslove nakon krize, kao i smanjenom privrednom aktivnošću u međunarodnim okvirima, uticali su na neostvarivanje planiranih investicija. Zavisnost crnogorske ekonomije od, pored ostalog, vremenskih uslova potvrdila se i u 2014. godini.

Plasmani - poslovanje KB U 2014. godini krediti su odobravani uz veću averziju prema riziku, što nam govori činjenica da je u 2014. godini primljeno ukupno zahtjeva za kredite u iznosu od 45,0 miliona €, a odobreno je svega 20,3 miliona €. Krediti pravnim licima na kraju 2014. godine iznose 37.333 hiljade €, što u odnosu na prethodnu godinu predstavlja smanjenje od 10.941 hiljadu € ili -22,7%.

iznos u 000

EURučešće (%)

iznos u 000

EURučešće (%)

KREDITI 37.333 100,0% 48.274 100,0% -22,7%

Kratkoročni 2.370 6,3% 5.614 11,6% -57,8%

Dugoročni 34.963 93,7% 42.660 88,4% -18,0%

PRIVREDA

31.12.2014. 31.12.2013.Rast u %,

14/13

U prethodnom petogodišnjem periodu ostavrene su sledeće veličine kredita pravnim licima

Ogroman pritisak konkurencije na smanjenje kamatnih stopa, pad portfolia usled prijevremenih otplata kredita, veća averziju prema riziku prilikom odobravanja kredita, uticali su na značajno smanjenje prihoda od kamata u 2014. godini. U narednom grafikonu dat je prikaz strukture

klijenata razvrstan po segmentaciji na dan

31.12.2014. godine.

18

Depoziti - poslovanje KB

I pored smanjenja pasivnih kamatnih stopa i značajno lošijih tržišnih okolnosti, odnosno smanjene likvidnosti privrede, zabilježen je rast depozita pravnih lica od 14,5% .

iznos u 000

EURučešće (%)

iznos u 000

EURučešće (%)

Depoziti 15.126 100,0% 13.208 100,0% 14,5%

Kratkoročni 14.504 95,9% 13.144 99,5% 10,3%

Dugoročni 622 4,1% 64 0,5% 871,9%

PRIVREDA

31.12.2014. 31.12.2013.Rast u %,

14/13

U strukturi depozita dominiraju kratkoročni depoziti, koji na kraju 2014. godine čine 95,9% ukupnih depozita pravnih lica

19

2.2. POSLOVANJE SA STANOVNIŠTVOM

Krediti - poslovanje KB Krediti fizičkim licima na kraju 2014. godine iznose 19.389 hiljada €, što u odnosu na prethodnu godinu predstavlja povećanje od 1.432 hiljade € ili 8 %.

Realizacija je povećana u svim segmentima osim u segmentu gotovinskih kredita gdje zbog smanjene tražnje imamo pad od 9,01%. S druge strane, najveći porast u odnosu na 2013. godinu odnosi se na kredite odobrene pomorcima (+59,6%) i stambene kredite (+15,01).

Proizvodi 31.12.2014. 31.12.2013.

Vrsta plasmana 000 € % 000 € %

Stambeni 9.854 51% 8.568 48%

Gotovinski 1.723 9% 2.157 12%

Gotovinski fid. i

hipoteka 5.178 27% 5.429 30%

Pomorci 2.219 11% 1.390 8%

Tekući računi 333 2% 77 0%

Kartice 83 0% 336 2%

Ukupno 19.389 100% 17.957 100%

Grafički prikaz strukture kredita stanovništvu prema stanju na dan 31.12.2014. godine

Depoziti - poslovanje KB Depoziti fizičkih lica na dan 31.12.2014. godine iznose 60.624 hiljade € i porasli su za 9.966 hiljada € odnosno za 19,67 %.

Depoziti po vidjenju fizičkih lica na kraju 2014. godine iznose 27.574 hiljada € i čine 45,48 % ukupnih depozita fizičkih lica. Oročeni depoziti na kraju 2014. godine iznose 33.050 hiljada € i u ukupnim depozitima fizičkih lica učestvuju sa 54,52%.

20

U narednom grafikonu dat je prikaz ročnosti depozita stanovništva na dan 31.12.2014. godine.

21

2.3. KAPITAL BANKE

Promene na kapitalu u periodu od 2010. do 2014. godine:

Ukupan kapital Banke na kraju 2014. godine iznosi 32.420 hiljada € i povećan je za 1,6 % u odnosu na 2013.godinu. Komercijalna Banka AD Budva je osnovana kao otvoreno akcionarsko društvo. Ukupan akcijski kapital Banke na dan 30.04.2010. godine iznosio je 17.370 hiljada €. Na sjednici Skupštine akcionara održanoj 30.04.2010. godine donešena je odluka o dokapitalizaciji Banke u vrijednosti od 10.000 hiljada € ili 1 hiljadu novih akcija, tako da ukupan akcijski kapital na dan 31.12.2014. godine iznosi 27.370 hiljada €. Akcijski kapital podijeljen je na 2.737 akcija,serije A, B, C, D, E, F, G, H i nominalne vrijednosti od 10 hiljada € po jednoj akciji. Akcijski kapital sastoji se iz novčanog i nenovčanog dijela. Novčani dio akcijskog kapitala iznosi 26.500 hiljada €,odnosno 2.650 akcija. Nenovčani dio akcijskog kapitala iznosi 870 hiljada €, odnosno 87 akcija.

OPIS 2014. 2013. 2012. 2011. 2010.

KAPITAL BANKE (U 000 RSD)

Akcijski kapital 27.370

27.370 27.370 27.370 27.370

Neraspoređeni dobitak 1.559 1.392 3.822 2.481 1.500

Dobitak / gubitak tekuće godine

1.124 1.355 970 1.000 1.131

UKUPAN KAPITAL 32.420 31.916 34.083 33.138 32.288

22

2.4. POKAZATELJI POSLOVANJA

R.B. OPIS PROPISANO 31.12.2014. 31.12.2013. 31.12.2012. 31.12.2011. 31.12.2010.

1. POKAZATELJ ADEKVATNOSTI KAPITALA (NETO KAPITAL / KREDITNI RIZIK + OPERATIVNI RIZICI + OTVORENA DEVIZNA POZICIJA)

MIN. 10% 30,19% 32,92% 34,80% 43,29% 45,62%

2. POKAZATELJ ULAGANJA U OSNOVNA SREDSTVA I IMOVINU STEČENU PRIJE 4 GODINE

MAKS. 40% 34,08% 27,69% 35,76% 18,93% 7,32%

3. POKAZATELJ VELIKE IZLOŽENOSTI BANKE MAKS. 800% 47,49% 35,64% 33,84% 21,99% 22,42%

4. POKAZATELJ DEVIZNOG RIZIKA MAKS. 30% 0,50% 0,24% 0,95% 0,64% 3,73%

5. POKAZATELJ LIKVIDNOSTI MIN. 1,0 1,72 1,90 1,58 2,12 2,64

Banka je, u posmatranom vremenskom periodu, ispunila sve propisane parametre poslovanja, što je pouzdan indikator stabilnog i sigurnog poslovanja.

.

Koeficijent solventnosti Banke u 2014. godini iznosi 30,19 % i za 2,73 procentna poena je manji u odnosu na

prethodnu godinu.

Koeficijent solventnosti Banke je zadovoljavajući i Banka ima dovoljno kapitala da pokrije sve rizične plasmane

kojima je izložena.

Adekvatnost kapitala Banke u 2014. godini bila je i predmet kontrole od strane regulatora- Centalne Banke

Crne čiji su opšti zaključci su da je kapital Banke jak i da adekvatno podržava njen rizični profil.

Tokovi gotovine u 2011. godini u odnosu u 2010. godinu bilježe značajan pad . U 2012. godini dolazi do rasta u

tokovima gotovine koji se nastavlja i u 2013. godini da bi na 31.12.2014. iznosili 4.251 hiljadu €, što je

značajan rast u odnosu na prethodni period.

23

2.5. PROFITABILNOST BANKE

Neto dobitak po osnovu kamata iznosi 4.673

hiljada €, što u odnosu na isti period prošle godine

predstavlja smanjene od 9,75 %.

Prihodi od kamata u 2014. godini su manji u

odnosu na isti period 2013. godine za 227 hiljada

€, dok su rashodi od kamata znatno veći u odnosu

na 2013. godinu, što je doprinijelo manjoj neto

dobiti po osnovu prihoda od kamata u 2014.

godini.

Neto prihodi od naknada i provizija u 2014. godini

iznose 1.096 hiljada € i za 6,24 % su manji nego u

prethodnoj godini.

U odnosu na prošlu godinu, prihodi od naknada i

provizija za bankarske usluge veći su za 67 hiljada

€ ili za 4,04 %, dok su rashodi po naknadama i

provizijama veći za 140 hiljada € ili za 28,5 %.

Iz grafikona ostvarenih vrijednosti CIR-a vidi se da

je procenat CIR-a u 2014. godini 79,53% što je

direktna posledica pada neto prihoda od kamata i

naknada i porasta operativnih troškova

poslovanja.

Banka je na kraju 2014. godine ostvarila stopu prinosa na aktivu od 1,11%, stopu prinosa na ukupan kapital od 3,83% i stopu prinosa na akcijski kapital od 4,11%. Kretanje stopa prinosa u prethodnih pet godina

24

2.6. LJUDSKI RESURSI

Značajno povećanje obima poslovanja uz kontinuiranu optimizaciju broja i strukture zaposlenih rezultiralo je rastom efikasnosti Banke, mereno aktivom po zaposlenom u €.

Širenje poslovne mreže, obima poslovanja, kao i uvođenje novih proizvoda i usluga, zahtijeva i adekvatan razvoj i upravljanje ljudskim resursima.

Struktura zaposlenih br.radnika %

Doktor nauka 2 2

Magistar i master 6 5

Visoka stručna sprema 64 52

Viša stručna sprema 12 10

Srednja stručna sprema 40 32

Ukupno 124 100

Misija upravljanja ljudskim resursima je usklađivanje kadrovskog potencijala Banke sa njenom poslovnom strategijom. Da bi se ovo usklađivanje realizovalo, neophodno je kreiranje adekvatnog kadrovskog potencijala.

Ključne politike, uloge i odgovornosti u obavljanju

funkcije upravljanja ljudskim resursima su:

Selekcija i zapošljavanje

Planiranje karijere

Upravljanje rezultatima rada i nagrađivanje

Obuka

Selekcija i zapošljavanje

Sa aspekta zapošljavanja, funkcija upravljanja

ljudskim resursima imaće zadatak da osigura

pravedno nadmetanje između konkurenata u

skladu sa jasno definisanim procesom od

oglašavanja, prvobitne selekcije, intervjua i

finalnog odabira tj. selekcije.

Upravljanje rezultatima rada i nagrađivanje

Unapređenje uspostavljenog sistema

upravljanja rezultatima rada gdje pojedinci sami

vrednuju sopstvene rezultate i vrednuju ih njihovi

rukovodioci, a u slučaju njihovog međusobnog

neslaganja, Sektor ljudskih resursa ima ulogu „ fer

posrednika” koji će uskladiti postojeće neslaganje.

Sektor ljudskih resursa će posebno raditi na

unaprijedjenju paketa stimulativnih zarada i

drugih benefita zaposlenima koji rade na

poslovima koji su prioritetni za rast i razvoj Banke i

zaposlenim koji ostvaruju ciljeve iznad

standardnog učinka. Ovaj paket će se razvijati i

unapređivati u saradnji sa Sektorom upravljanja

ljudskim resursima Komercijalne banke AD

Beograd.

Planiranje karijere

Cilj Banke je da zadrži najbolje zaposlene. Uloga i

odgovornosti Sektora upravljanja ljudskim

resursima u pogledu planiranja karijere će biti:

Određivanje prioritetnog statusa za planove karijere ključnih zaposlenih i u tom smislu praćenje njihovog rada, potreba za obukama i adekvatnog nagrađivanja,

Obezbjeđivanje urednog izvještavanja od strane menadžera u smislu dostavljanja planova karijere svojih zaposlenih i informisanja o njihovim željama za prelazak na druge poslove ili unapređenje.

Uloga Sektora ljudskih resursa je da iz postojećih

zaposlenih, uz saradnju sa menadžmentom,

identifikuje zaposlene koji bi bili naslednici u

slučaju da se pozicija uprazni, i da planira

odgovarajuće obuke.

25

Obuka

Potrebe za obučavanjem identifikovaće se

bazirajući se na sledećim kriterijumima:

Zahtjevi Banke u odnosu na njen razvoj definisan tekućim Biznis planom;

Potrebe pojedinih zaposlenih koje će se identifikovati kroz proces tzv. godišnje procjene zaposlenih na bazi ostvarenih performansi koje su osnova za sistem nagrađivanja istih.

Plan obuke i budžet za obuku će sadržati potrebne

vrste obuke za zaposlene i to interne (npr. za rad

na novim aplikacijama, za novozaposlene, obuke

za nove proizvode i usluge) i eksterne.

Banka će u 2015. godini zapošljavanje novih kadrova ograničiti na minimalno i neophodno popunjavanje, na poslovima u sektorima gdje nijesu popunjeni izvršioci, kao i u poslovnim procesima gdje se evidentno povećava poslovna aktivnost Banke.

2.7. MARKETING AKTIVNOSTI

Strateški cilj marketing strategije ostaje da aktivno doprinosi ostvarivanju strateških i tekućih poslovnih ciljeva Banke, uz maksimalnu sinergiju djelovanja sa poslovnim sektorima Banke. U poslovnoj 2014. godini ciljevi u segmentu marketinga bili su:

proširivanje postojeće baze korisnika pozicioniranje među top of mind

bankarskim brendovima održavanje konkurentnosti kroz

upoznavanje javnosti sa ponudom Banke

učvršćivanje uspostavljenih veza sa dugogodišnjim klijentima i povezivanje sa novim korisnicima bankarskih usluga

nastavak pozicioniranja Brand imidža U ovom trenutku, možemo reći da Banka zauzima respektabilan položaj, kako u svijesti potrošača tako i među brojnom konkurencijom. Najveća pažnja posvećena je promovisanju proizvoda iz ponude namijenjene sektoru stanovništva (stambeni krediti, gotovinski krediti namijenjeni pomorcima, platni promet, installment kartica). Krajem poslovne godine radilo se na marketing aktivnostima sa ciljem usmjeravanja javnosti na potrebe privrednih klijenata. Tokom 2014.godine, oglašavanje konkurentskih banaka je bilo usmjereno ka sektoru stanovništva – platne/kreditne kartice, kreditni proizvodi, paketi proizvoda, nagradne igre i loyalty programe u saradnji sa trgovinskim i telekomunikacionim brendovima. Posebno agresivne kampanje bile su kod promovisanja paypass kartica I paypass aplikacija za mobilne telefone. Obzirom na sve zaoštreniju konkurenciju i složenije poslovno okruženje, ostaje obaveza marketing sektora kao poslovne funkcije u iznalaženju komparativnih prednosti Banke, kroz anticipaciju potreba klijenata s jedne, te ponašanja i ponude konkurencije na drugoj strani. Poseban efekat se očekuje kod kampanja ciljanim grupama tražnje.

26

Dodatno angažovanje, kreativnost i kvalitetan mix svih elemenata marketinga, biće u fokusu ukupnih marketing aktivnost, posebno i zbog redukovanja raspoloživog budžeta, kao i zbog činjenice da kao mala banka inače raspolažemo sa manjim sredstvima od neposredne konkurencije, Kod kreiranja kampanja potrebno je posebno voditi računa o činjenici da se klijenti teško odlučuju za promjenu banke, bez obzira na kvalitet ponude i neke dodatne vrijednosti koje brendovi posjeduju i nude

2.8. UPRAVLJANJE PROJEKTIMA I

PROJEKTNIM PORTFOLIOM

Aktivni projekti na dan 31.12.2014. godine su:

Human resource management system –

HRMS KB Budva- Cilj implementacije je unapređenje upravljanja dokumentima I dosijeima zaposlenih u cilju kreiranja elektronske evidencije svih promjena u statusu zaposlenih. Zbog malog broja izvršioca u Sektoru pravnih poslova I ljudskih resursa projekat je trenutno na statusu HOLD.

Virtuelizacija produkcionih servera i softwerskih adaptera - cilj projekta je zamjena dotrajale hardwerske infrastrukture i obezbjedjivanje preduslova za implementaciju novih softwerskih rješenja, prije svega DMS - isporučioca Asseco SEE. Planirani rok završetka projekta je 30.06.2015.godine.

Projekat uspostavljanja minimalnih mjera za bezbjedno obavljanje funkcija u objektima Komercijalne banke AD Budva. Sastavni dio projekta je rekonstrukcija objekta u vlasnistvu banke u Herceg Novom, kao i unapredjenje sistema tehnicke zastite u svim poslovnicama banke. Zbog sudskog spora koji je pokrenuo kupac dijela zgrade, projekta je u status HOLD do okončanja istog.

27

2.9. POSLOVANJE KOMERCIJALNE BANKE U 2014. GODINI

Strateško opredeljenje Banke, srednjoročno održivi rast, karakteriše poslovanje Banke i u 2014. godini.

Bilansna suma Bilansna suma u bankarskom sektoru, bilježi rast na kraju 2014.godine od 175 miliona € ili 5,9%. Fokus poslovanja Banke i dalje je na održivom rastu profitabilnosti, ali i kvalitetu portfolija i daljoj optimizaciji strukture izvora sredstava. Bilansna aktiva Banke u 2014. godini porasla je za 8.457 hiljada € ili 7,8% u odnosu na prethodnu godinu.

Izvori Smanjene neto kreditnih pozajmica od 4.378 hiljada € najvećim dijelom rezultat je vraćene pozajmice matičnoj banci-Komercijalnoj banci AD Beograd ( 3,7 miliona €). U strukturi bilansne pasive depoziti iznose 75.751 hiljadu € , što čini 64,9% od ukupne bilansne pasive beležeći povećanje od 11.884 hiljada € ili 18,6%.

Plasmani U odnosu na 2013.godinu krediti klijentima su

smanjeni za 9.509 hiljada €, odnosno za 14,4 %.

Na dan 31.12.2014. godine ukupni plasmani

komitentima iznose 56.722 hiljada €, što čini

48,6% ukupne bilansne aktive.

Značajan deo likvidnih sredstava plasiran je u HoV. Na kraju godine, u HoV raspoložive za prodaju(državne obveznice RS) iznose 18.434

hiljade € što je povećanje od 9.076 hiljada € u odnosu na isti period 2013. (povećanje 97,0%).

Kvalitet kreditnog portfolia Poslovanje Komercijalne banke, kao i ostatka sektora, u 2014. je najvećim delom obilježeno problemom nelikvidnosti odnosno nesolventnosti velikih privrednih klijenata. Pomenuti problem je još veći fokus stavilo na očuvanje kvaliteta portfolija. Na kraju posmatrane godine NPL Banke je iznosio 13,2%. i značajno je niži u odnosu na isti period prethodne godine(18,56%)

Profitabilnost Banka je u 2014. godini ostvarila neto dobit u iznosu od 1.124 hiljade €. Kamatna marža na ukupnu aktivu (razlika prosečen aktive i pasivne kamatne stope) za 2014. godinu iznosi 4,2% i nešto je niža u odnosu na nivo iz prethodnih godina, što predstavlja značajan rezultat u situaciji pritisaka ka smanjenju i aktivnih i pasivinih kamatnih stopa. Snažni pritisci na kamatnu maržu sa strane plasmana se nastavljaju, nedostatak kvalitetne tražnje, snažan pritisak konkurencije na ograničen broj kvalitetnih klijenata utiče na odnos cijene i rizika, što uz visok nivo obavezne rezerve čini glavne faktore koji negativno utiču na kamatnu maržu.

Adekvatnost kapitala Adekvatnost kapitala na kraju posmatranog perioda iznosila je 30,2%, i daleko je iznad regulatornog minimuma ( 10 % ) , a dovoljno velika za pokriće svih poslovnih rizika ,prije svega kreditnog.

28

2.10. Bilans stanja Banke na dan 31.12.2014. godine

R. BR. OPIS BILANSNE POZICIJE 31.12.2014. 31.12.2013. INDEKSI % UČEŠĆA NA

DAN 31.12.2014.

1 2 3 4 5=(3:4)*100 6

AKTIVA

1 Novčana sredstva i računi depozita kod banaka 24.057 21.306 112,9 20,6

1.a. Novčana sredstva i nekamatonosni računi depozita 22.877 20.348 112,4 19,6

1.b. Kamatonosni računi depozita 1.179 988 119,3 1,0

1.c. Sredstva klijenata iz kastodi poslova 0 0

0,0

2 Aktiva za trgovinu .aktiva raspoloživa za prodaju 18.434 9.358 197,0 15,8

3 Hartije od vrijednosti kupljene po ugovoru o ponovnoj prodaji 0 0

0,0

4 Krediti i polovi lizinga 56.722 66.231 85,6 48,6

4.a. Minus : Ispravka vrijednosti kredita 4.613 6.506 70,9 4,0

4.b. Krediti i poslovi lizinga.neto rezerve za gubitke 52.109 59.726 87,2 44,7

5 Hartije od vrijednosti koje se drže do dospijeća 1.900 1.500 126,7 1,6

6 Faktoring i forfeting 0 0

0,0

7 Potraživanja iz kastodi poslova 0 0

0,0

8 Poslovni prostor i ostala fiksna aktiva 1.724 1.857 92,8 1,5

9 Sredstva namijenjena prodaji 0 0

0,0

10 Ulaganja u kapital drugih pravnih lica 3 1 300,0 0,0

11 Ostala aktiva 22.671 16.767 135,2 19,4

12 Minus : Ispravka vrijednosti ostale aktive 4.257 2.331 182,6 3,6

UKUPNA AKTIVA ( od 1. do 12. ) 116.641 108.183 107,8 180,5

29

R. BR. OPIS BILANSNE POZICIJE 31.12.2014. 31.12.2013. INDEKSI % UČEŠĆA NA DAN

31.12.2014.

1 2 3 4 5=(3:4)*100 6

PASIVA

1 Depoziti 75.751 63.867

118,6

64,9

1.a. Nekamatonosni depoziti 14.283 11.778

121,3

12,2

1.b. Kamatonosni depoziti 61.468 52.088

118,0

52,7

4 Hartije od vrijednosti prodate po ugovoru o rekupovini

0,0

5 Obaveze po osnovu kastodi poslova

0,0

6 Obaveze po kreditima i emitovanim HOV 5.846 10.224

57,2

5,0

6.a. Kratkoročne pozajmice -manje od jedne godine

0,0

6.b. Dugoročne pozajmice -preko jedne godine 5.846 10.224

57,2

5,0

7 Obaveze za emitovane HOV

0,0

8 Finansijske obaveze koje se vode po fer vrijednosti kroz bilans uspjeha

0,0

9 derivatne finansijske obaveze koje se drže radi trgovanja

0,0

10 Derivatne finansijske obaveze koje se koriste kao instrumenti zaštite

0,0

11 Ostale obaveze 2.187 1.790

122,2

1,9

12 Rezerve za kreditne gubitke po vanbilansnim kreditnim izloženostima 439 387

113,4

0,4

13 Subordinirani dug i hibridni instrumenti 0

0,0

14 UKUPNE OBAVEZE ( od 1. do 13.) 84.222 76.267

110,4

72,2

KAPITAL

0,0

15 Povlašćene akcije

0,0

16 Obične akcije 27.370 27.370

100,0

23,5

17 Emisione premije 0

0,0

18 Nerasporedjeni dobit/gubitak 2.682 2.746

97,7

2,3

19 Ostali kapital 2.367 1.799

131,6

2,0

20 UKUPNO KAPITAL (od 15. do 20.) 32.420 31.916 101,6 27,8

21 UKUPNO PASIVA (14.+20.) 116.641 108.183 107,8 100,0

30

2.11. Bilans uspjeha Banke na dan 31.12.2014. godine

R. BR. OPIS BILANSNE POZICIJE 31.12.2014. 31.12.2013. INDEKSI

1 2 3 4 5=(3:4)*100

BILANS USPJEHA

1 Prihodi od kamata i slični prihodi 6.171 6.245

98,8

2 Rashodi od kamata i slični prihodi 1.851 1.573

117,7

3 NETO PRIHODI OD KAMATA (1-2) 4.320 4.672

92,5

4 Prihodi iz dividendi

5 Troškovi obezvređenja -321 185

-173,5

6 Troškovi rezervisanja 103 -58

-177,6

7 Prihodi od naknada i provizija 1.727 1.660

104,0

8 Rashodi od naknada i provizija 631 491

128,5

9 NETO PRIHODI OD NAKNADA I PROVIZIJA (7-8) 1.096 1.169

93,8

10 Neto dobici / gubici od finansijskih instrumenata koji se drže za trgovinu

11 Neto dobici / gubici od finansijskih instrumenata koji se vode po fer vrijednosti kroz Bilans uspjeha

12 Neto dobici / gubici od investicionih HOV

13 Promjena fer vrijednosti u računovodstvu zaštite od rizika (hedžing)

14 Neto gubici/dobici od kursnih razlika 76 23

330,4

15 Troškovi zaposlenih 2.434 2.385

102,1

16 Opšti i administrativni troškovi 1.832 1.721

106,4

17 Troškovi amortizacije 301 287

104,9

18 Ostali rashodi 20 20

100,0

19 Ostali prihodi 142 205

69,3

20 OPERATIVNI PROFIT (3+4-5-6+9+10+11+12+13+14-15-16-17-18+19) 1.264 1.531

82,7

21 Porez na prihod 140 176

79,5

22 NETO PROFIT/GUBITAK (20 - 21) 1.124 1.353

83,1

31

3. PLAN BUDUĆEG RAZVOJA BANKE

Odbor direktora Banke je na sjednici

održanoj 26.12.2014. godine usvojio „Plan

poslovanja Banke za period 2015-2017. godina“

čime je nastavljena praksa trogodišnjeg planiranja

razvoja Banke.

Osnovni ciljevi poslovanja banke za period

planiranja su slijedeći:

Stabilan i održiv poslovni razvoj

Kontinuirano unapredjenje i ciljna diversifikacija portfolija

Očuvanje tržišnog učešća,

Održiva profitabilnost,

Povećana efikasnost mreže,

Jačanje brenda.

Kvantifikovani ciljevi Banke u 2015. godini:

Rast kredita ( 15,0 % - bruto , odnosno 17,0 % - neto )

Rast depozita (2,5 %)

Pad aktivnih kamatnih stopa,

Jasnije definisanje averznosti prema kreditnom riziku za ciljanu tražnju,

Nivo nekvalitetne aktive (NPL) u odnosu na ukupnu aktivu od 13,2 %,

Za 2015. godinu planiran je rast bilansne sume od 2,0 %, rast koji se bazira prvenstveno na rastu depozita Banke.

Pozicija 2015. 2016. 2017.

Planirani rast aktive 2,1% 3,8% 3,8%

Za poslovnu 2015. godinu planiran je rast kredita (pozicija bilansa stanja „krediti I poslovi lizinga“) u iznosu od 8.717 hiljada € odnosno 15,4%.

Pozicija 2015. 2016. 2017.

Planirani rast kredita

15,4% 9,3% 9,2%

Polazeći od očekivanog privrednog okruženja, potencijala tržišta, ostvarenih rezultata u 2014. godini, u 2015. godini planiran je rast kreditnog portfolia pravnih lica od 6.401 hiljadu € odnosno 17,1%.

Pozicija 2015. 2016. 2017.

Planirani rast kredita privredi

17,1% 9,3% 9,2%

U 2015. godini predviđeni rast ukupnih kredita

privredi od 17 % je rast koji će Banci obezbediti

rast tržišnog učešća u ukupnom bankarskom

sektoru, jer će ova stopa rasta biti iznad prosječne

stope rasta koja će se ostvariti u cjelokupnom

bankarskom sektoru. Rast kredita po ovoj stopi

Banka će ostvariti kroz odobravanje kredita

prvenstveno kvalitentim klijentima, odnosno

klijentima sa nižim stepenom kreditnog rizika.

Izvore sredstava za ove plasmane Banka će

obezbijediti kroz rast depozitnog potencijala,

odnosno kroz naplatu već odobrenih kredita.

Najveći izazov u 2015. godini biće naplata

kreditnih plsmana. U poslovnoj 2015. godini se ne

očekuje značajno drugačija situacija u pogledu

likvidnosti klijenata. Imajući u vidu da se kod

jednog dijela klijenata uočavaju problemi sa

likvidnošću u 2015. godini će se sprovoditi

konstantni monitoring kako bi se pravovremeno

reagovalo na eventulano pogoršanje situacije i

prelazak klijenata iz nelikvidnosti u nesolventnost.

U realizaciji kreditne aktivnosti značajno mjesto

imaju filijale Banke. Na kraju 2014. godine najveći

iznos plasmana je odobren u centrali Banke, a u

narednoj godini će značajniju ulogu imati i filijale

Podgorica, Nikšić, Herceg Novi, Kotor i Bar.

Permanentni cilj Banke je povećanje broja platežno sposobnijih klijenata fizičkih lica sa većim potencijalom za kreditno zaduživanje.

Pozicija 2015. 2016. 2017.

Planirani rast kredita stanovništvu

11,1% 10,0% 10,2%

32

Tokom poslovne 2015. godine, kreditnu politiku

prema fizičkim licima ćemo bazirati na sledećim

proizvodima i programima:

Krediti pomorcima, Gotovinski i stambeni krediti ciljanoj grupi (I i

II grupa), uz razložno proširenje liste prihvatljivih klijenata za drugu grupu,

Nastavljanje projekcija bržeg tempa rasta portfolija gotovinskih u odnosu na stambeno-hipotekarne kredite,

Dalji razvoj projekta ličnog bankarstva, uz mogućnost organizacione i personalne prekompozicije u pojedinim segmentima poslovanja i na pojedinim lokacijama

Paketi proizvoda, sa fokusom u paketima na potrebu povećanja portfolija dozvoljenih minusa i portfolia kartica

U toku 2015. godine planira se odobravanje:

stambeno - hipotekarnih kredita u iznosu od oko 3,6 miliona €, uz prosječnu kamatnu stopu u rasponu od 7,4% do 8,6%,

gotovinskih kredita u iznosu od oko 2,5 miliona €, uz prosječnu kamatnu stopu u rasponu od 9,8% do 10,4%

ostalih kredita u iznosu od 400 hiljada €

Dva su najveća izazova u smislu očuvanja i razvoja

portfolija u sektoru stanovništva:

sačuvati portfolio pomoraca koji je izložen otvorenim konkurentskim napadima (više od 55% ukupnih plasmana u Banci), uz mogućnost „opremanja” sa većim brojem proizvoda

dodatno diversifikovati portfolio u pravcu

ciljane tražnje (II grupa), sa akcijskim pristupom u animiranju ciljane tražnje.

Prioritetni proizvodi koji su okosnica realizacije

plana rasta kredita odobrenih privredi su:

krediti za obrtna sredstva, a posebno za pripremu turističke sezone;

prodaja paket proizvoda (kredit, biznis kartica, elektronsko bankarstvo, krediti za zaposlene, platni promet za zaposlene);

krediti za investiciona ulaganja u supstituciju uvoza;

garancijski proizvodi i neutralne bankarske usluge;

krediti za refinansiranje dobrih plasmana sa povoljnijim rokom i kamatom

Za poslovnu 2015. godinu planira se dobitak iz redovnog poslovanja od € 1.561 hiljada, što predstavlja povećanje od 23,50% u odnosu na ostvareni dobitak za 2014. godinu. Uz navedeni iznos dobitka planirana je stopa prinosa na aktivu od 1,28 %, dok će stopa prinosa na kapital iznositi 4,53%. Pozicija 2015. 2016. 2017.

Planirani dobitak (miliona €)

1.561 1.854 2.203

Plan poslovanja je postavljen na realnim osnovama uvažavajući ključne makroekonomske i fiskalne pretpostavke date u uvodnom dijelu teksta, koje su bile osnova za planiranje budžeta u narednoj godini. Realizacija Plana zahtijeva maksimalno zalaganje svih kadrova i iskorišćavanje raspoloživih potencijala sa tendecijom poboljšanja korporativnog upravljanja. Ključni rizici u realizaciji plana, van sistemskih rizika, se procjenjuju sagledavajući slijedeće elemente:

Operativni rizik koji proizilazi iz potrebe dodatnog jačanja kapaciteta kadrovskog potencijala;

Operativni rizik postojeće organizacione strukture;

Pravni rizik povezan sa sticanjem državine nad stečenom aktivom;

Planiranje tranzicija rizika; Promjene sklonosti štednji na nivou sistema i

planiranje rashoda od kamata sa tim povezano;

Visok nivo averznosti prema rizicima; Efikasnost u riješavanju zahtjeva za

kreditiranjem; Efikasnost u redizajniranju cjenovnih politika

u cilju održavanja profitabilnosti i konkuretnosti,

Nivo realizacije operativnih planova u organizacionim djelovima mreže.

33

4. ČLANOVI GRUPE KOMERCIJALNE BANKE AD BEOGRAD Sjedište Komercijalne banke AD Beograd

ADRESA Svetog Save 14 Svetogorska 42-44 Makedonska 29 TELEFON

381-11-30-80-100 381-11-32-40-911 381-11-33-39-001 TELEKS

12133 COMBANK YU 12133 COMBANK YU 12133 COMBANK YU FAKS

34-42-372 32-36-160 33-39-196 S.W.I.F.T. kod

KOBBRSBG KOBBRSBG KOBBRSBG REUTERS kod

KOMB KOMB KOMB INTERNET

http:www.kombank.com http:www.kombank.com http:www.kombank.com

E-mail posta@kombank.com posta@kombank.com posta@kombank.com

Članovi Grupe, pored matične Komercijalne banke AD Beograd, su: 1. Komercijalna banka AD Budva u Republici Crnoj Gori (100% vlasništva)

2. Komercijalna banka AD Banja Luka u Bosni i Hercegovini (99.99% vlasništva) i

3. KomBank INVEST AD Beograd. društvo za upravljanje investicionim fondovima (DZIUF) (100% vlasništva).

KOMERCIJALNA BANKA AD BUDVA KOMERCIJALNA BANKA AD

BANJA LUKA DZUIF KomBank IN VEST AD BEOGRAD

ADRESA Podkošljun bb Veselina Masleše 6 Kralja Petra 19

TELEFON 00382-33-426-300 00387-51-244-700 011-330-8310

KOMERCIJALNA BANKA BANJA LUKA

KomBank Invest Društvo za upravljanje investicionim fondovima

ADRESA B. Luka, Veselina Masleše 6 Beograd, Makedonska 29

TELEFON +387-51-244-700 +381-11-330-8310

Bosna i Hercegovina

Komercijalna banka AD Banja Luka

34

5. FINANSIJSKI INSTRUMENTI ZNAČAJNI ZA PROCJENU FINANSIJSKOG POLOŽAJA

Na kraju poslovne 2014. godine za procjenu

finansijskog položaja Banke od ključnog značaja su

sledeći finansijski instrumenti:

na strani aktive:

- krediti i poslovi lizinga;

- finansijska sredstva raspoloživa za prodaju i

- gotovina i sredstva kod Centralne banke

na strani pasive:

- depoziti ;

- obaveze po kreditima i ostali pozajmicama;

- kapital.

Krediti i potraživanja od komitenata, banaka i

drugih finansijskih organizacija na kraju godine

iznose 56.722 hiljada € i čine 48,6 % ukupne

bilansne aktive, dok su na kraju 2013. godine

krediti iznosili 66.232 hiljada € i u ukupnoj aktivi

su učestvovali sa 61,2%.

U toku 2014. godine krediti i potraživanja

smanjeni su za 9.510 hiljada € odnosno za 14,4%.

Imajući u vidu činjenicu da u dužem vremenskom

periodu krediti i plasmani čine više od 50 %

ukupne aktive Banka je u prethodnom periodu

razvijala sistem upravljanja rizicima sa posebnim

akcentom na kreditni rizik. Kao rezultat ovih

napora Banka danas ima kvalitetan kreditni

portfolio, koji je obezbeđen odgovarajućim

iznosom ispravki vrednosti i rezervi formiranih iz

dobiti.

Finansijska sredstva raspoloživa za prodaju na

kraju 2014. godine iznose 18.434 hiljade € (15%

ukupne aktive) i u odnosu na stanje sa kraja 2013.

godine ( 9.357 hiljada€ , 8,6% ukupne aktive )

povećana su za 9.077 hiljada € odnosno 97,0 %.

Navedena sredstva se odnose na ulaganje u

kratkoročne i dugoročne hartije od vrednosti

Republike Srbije.

Gotovina i sredstva kod Centralne banke, nerizična

aktiva sa aspekta kreditnog rizika, na dan

31.12.2014. godine iznosi 24.057 hiljada € i u

odnosu na početak godine povećani su za 12,9%,

odnosno za 2.750 hiljada €. U strukturi ove

pozicije dominantan iznose se odnosi na sredstva

na žiro računu i sredstva izdvojena kod Centralne

banke Crne Gore u formi obavezne rezerve.

Imajući u vidu strukturu aktive može se

konstatovati da se aktiva osetljiva na kreditni rizik

održava na optimalnom nivou uz razumnu politiku

preuzimanja rizika.

Depoziti komitenata na dan 31.12.2014. godine

iznose 75.751 hiljada € i u ukupnoj pasivi

učestvuju sa 64,9%. U odnosu na početak godine

ukupni depoziti povećani su za 11.885 hiljada €

ili 18,6%.

Depozitni potencijal Banke dominantno čine

depoziti fizičkih lica (80%), pri čemi postoji velika

diversifikacija depozita, odnosno veliki broj

depozita u manjem iznosu.

Obaveze po uzetim kreditima i pozajmicama sa

stanjem na dan 31. decembra 2014. godine iznose

5.846 hiljada € (u 2013. godini 10.224 hiljada € ) i

odnose se na obaveze prema Evropskoj

investicionoj banci po osnovu uzetog kredita za

finansiranje investicionih projekata i uzetim

dugoročnim kreditima od Investiciono razvojnog

fonda.

Ukupan kapital Banke na dan 31.12.2014. godine

iznosi 32.420 hiljada € i predstavlja 27,8% ukupne

pasive. U poslovnoj godini ukupan kapital je

povećan za 484 hiljade € odnosno za 1,5%.

Na bazi navedenog može se zaključiti da je Banka

obezbedila različite izvore finansiranja i da ne

postoji visoka koncentracija depozita.

35

6. UPRAVLJANJE RIZICIMA

Banka je razvila sistem upravljanja rizicima koji

podrazumijeva identifikaciju, mjerenje, praćenje,

kontrolisanje i izvještavanje o svim vrstama rizika

kojima je Banka izložena ili može biti izložena u

svom poslovanju.

U cilju podizanja efikasnosti sistema za upravljanje

rizicima, Banka je u toku 2013. i 2014. godine:

značajno unaprijedila kadrovski kapacitet za upravljanje rizicima;

unaprijedila niz akata koji regulišu sistem upravljanja rizicima;

kroz donešena akta, te kadrovskim upotpunjavanjem i reorganizaciojom Sektora upravljanja rizicima, dodatno doprinijela jasnoj podjeli nadležnosti i odgovornosti za upravljanje rizicima;

unaprijedila efikasnost i pouzdanost sistema informacione tehnologije, kao osnovnog preduslova za kvalitetno upravljanje rizicima kojima je Banka izložena ili može biti izložena u svom poslovanju;

podigla kvalitet izvještavanja (internog i eksternog) u dijelu upravljanja rizicima;

Pri tome, najznačajnije vrste rizika kojima je Banka

izložena bila izložena, ili može biti izložena u

poslovanju su:

Kreditni rizik; Tržišni rizici; Operativni rizik; Rizik likvidnosti; Rizik kamatnih stopa koji ne proizilazi iz

trgovačkih aktivnosti; Rizik zemlje; Ostali rizici (reputacioni rizik, rizik

usklađenosti,...) Naročito važno je istaći rizike iz Stuba I Bazel II

standarda – kreditni rizik, tržišne rizike i operativni

rizik, kao i rizik likvidnosti koji je u proteklom

periodu dobio na značaju imajući u vidu opšte

stanje crnogorske ekonomije.

Kreditni rizik Banka vrši kvantitativno i/ili kvalitativno mjerenje,

odnosno procjenu identifikovanog kreditnog

rizika. Proces mjerenja kreditnog rizika zasnovan

je na dva paralelna pristupa:

regulatorni pristup – klasifikovanje potraživanja dužnika u skladu sa Odlukom o minimalnim standardima za upravljanje kreditnim rizikom CBCG i proces obezvređenja plasmana i procjene rezervisanja za gubitke po vanbilansnim pozicijama po osnovu Međunarodnog računovodstvenog standarda 39 i Međunarodnog računovodstvenog standarda 37;

interni pristup – mjerenje nivoa rizičnosti pojedinačnog plasmana na osnovu internog sistema rejtinga.

Tabela 25. - Kategorije rizika prema kriterijumima

CBCG

Klasifikacija 31.12.2014. %

učešća 31.12.2013.

% učešća

Razlika

1 2 3 4 5 7=2-4

A 56.045 67,5% 51.168 61,6% 4.877

B 16.119 19,4% 17.179 20,7% -1.060

C 2.182 2,6% 6.877 8,3% -4.695

D 484 0,6% 864 1,0% -380

E 7.367 8,9% 6.939 8,4% 428

Ukupno 82.197 99,0% 83.027 100,0% -830

Banka definiše dospjela nenaplaćena potraživanja

kao sva potraživanja koja ispoljavaju kašnjenja

minimalno 1 dan u odnosu na ugovorom

definisane rokove dospjeća.

36

Pregled ukupnih dospjelih potraživanja po vrstama klijenata

Vrste klijenata

31.12.2014. 31.12.2013. Razlika index

Iznos % Iznos %

1 2 3 4 5 6=2-4 7=2/4

Država - - - - - -

Privredni klijenti 6.671 76,2% 8.790 83,4% -2.119 76%

Velika preduzeca 283 3,2% 248 2,4% 35 114%

Srednja preduzeca 827 9,4% 753 7,1% 74 110%

Mala preduzeća 1.817 20,8% 4.347 41,3% -2.530 42%

Ostalo 77 0,9% 489 4,6% -412 16%

Poljoprivredni krediti 0,0% 0,0% 0

Mikro klijenti 3.650 41,7% 2.937 27,9% 713 124%

Preduzetnici 17 0,2% 16 0,2% 1 106%

Banke 0,0% 0,0% 0

Stanovništvo (fizička lica)

2.085 23,8% 1.746 16,6% 339 119%

Ukupno 8.756 100% 10.536 100% -1.780 83%

Nivo dospjelih potraživanja na dan 31.12.2014.godine značajno je smanjen u odnosu na uporedni datum za

cca 1.780 hiljada € ,odnosno 16,9%.

Banka definiše NPL kao sve kredite kod kojih je ispoljeno kašnjenje preko 90 dana u izmirenju obaveza prema

Banci.

Nivo NPL-a je u odnosu na uporedni period značajno umanjen, i to za cca 4.563 hiljada €. Razlog značajnog

smanjenja procentualnog učešća NPL-a u bruto kredima jeste činjenica da je u posmatranom periodu došlo do

procentualno značajnijeg smanjenja nivoa NPL-a u odnosu na smanjenje nivoa bruto kredita, kao i usled

sticanja aktive koja je služila kao obezbeđenje plasmana koji su u prethodnom periodu bili NPL.

Pregled rizičnih kredita (NPL) po vrstama klijenata

Vrste klijenata

31.12.2014. 31.12.2013.

Bruto krediti

NPL % NPL u

bruto Bruto krediti

NPL % NPL u

bruto

Privredni klijenti 31.261 3.558 11,4% 40.690 8.520 20,9%

1. Velika preduzeća 3.689 101 2,7% 6.157 252 4,1%

2. Srednja preduzeća 11.639 666 5,7% 14.286 414 2,9%

3. Mala preduzeća 9.816 2.775 28,3% 14.112 6.788 48,1%

4. Ostalo 6.117 16 0,3% 6.135 1.066 17,4%

Banke

Stanovništvo 27.991 7.234 25,8% 28.013 6.834 24,4%

1. Fizička lica 19.944 3.282 16,5% 18.413 2.824 15,3%

2. Poljoprivredni krediti

3. Mikro klijenti 7.983 3.936 49,3% 9.575 3.994 41,7%

4. Preduzetnici 64 16 25,0% 25 16 64,0%

Ukupno 59.252 10.792 18,2% 68.703 15.354 22,3%

37

Važno je još istaći da je Banka u dijelu kreditnog

rizika razvila sopstveni interni skoring na nivou

Banke prilagođen u potpunosti regulativi

Centralne banke Crne Gore. Pomenuti skoring

odražava relativno visok stepen averznosti Banke

prema kreditnom riziku.

Tržišni rizici Banka u toku 2014. godine nije imala „knjigu

trgovanja“. U tom smislu izloženost tržišnim

rizicima je svedena na uticaj deviznog rizika.

Pri tome, sistem upravljanja deviznim rizikom

zasnovan je na dva paralelna pristupa:

upravljanje deviznim rizikom u skladu sa regulatornim zahtjevima (regulatorni pristup);

upravljanje deviznim rizikom na osnovu interne metodologije (interni pristup).

U skladu sa podjelom na upravljanje deviznim

rizikom u skladu sa regulatornim i internim

pristupom i sistem limita obuhvata regulatorno

definisane limite i interno definisane limite

propisane internim aktima Banke. Pri tome, Banka

je poslovala u skladu sa uspostavljenim sistemom

limita.

Regulatorno definisani limiti su propisani od

strane Centralne banke Crne Gore i odnose se na

limit pokazatelja deviznog rizika. Regulatorno

definisan limit ograničava maksimalni odnos neto

otvorene pozicije za pojedinačnu valutu koja se

nalazi na referentnoj kursnoj listi Evropske

Centralne banke u odnosu na osnovni kapital

Banke. Takođe, regulatorno definisan limit

ograničava maksimalan odnos agregatne neto

otvorene pozicije u odnosu na osnovni kapital

Banke.

Banka je uspostavila i sistem internih limita

deviznog rizika u skladu sa strukturom bilansa

Banke, poslovnim aktivnostima i tržišnim

uslovima, kao i interno definisanim limitima na

nivou bankarske Grupe.

Banka je pri definisanju internih limita izloženosti

deviznom riziku uzimala u obzir više aspekata

deviznog rizika, ograničavajući negativan efekat na

finansijski rezultat i kapital.

Definisani interni limiti respektuju valutni aspekt

GAP-ova deviznog rizika i definišu stukturu limita

po svim značajnim valutama, kao što sto su € ,

USD i CHF i za ostale valute zbirno.

Grafikon 42. - Limiti deviznog rizika

Banka vrši mjerenje tekuće, odnosno procjenu

buduće izloženosti deviznom riziku tako da:

mjerenjem deviznog rizika obuhvata sve stavke koje se, u skladu sa propisom Centralne banke Crne Gore, uključuju u izračunavanje potrebnog kapitala za devizni rizik;

se devizni rizik mjeri i ograničava dnevno i to na agregatnoj osnovi i individualno po valutama;

se mjerenje rizika vrši na bazi pretpostavki o normalno očekivanim, kao i velikim promjenama u deviznim kursevima, radi ocijene uticaja tih promjena na prihod i kapital Banke;

38

Banka dnevnu dobit ili gubitak iz aktivnosti poslovanja sa stranim valutama izračunava po valuti;

Banka pojedinačno identifikuje rezultate uticaja konverzije na neto otvorenu poziciju, spred iz poslovanja, dobitak odnosno gubitak iz prethodno zatvorenih pozicija i sve naknade odnosno provizije iz konverzija sa stanovništvom.

Mjerenje, odnosno procjena deviznog rizika vrši se

pomoću interno definisanih metoda i modela:

GAP analiza – obračun otvorenih deviznih pozicija;

Racio analiza – obračun pokazatelja deviznog rizika;

Stres test – analiza osjetljivosti i scenario analiza;

Metod rizične vrednosti – VaR metod; Proveravanje – Backtesting.

Operativni rizik Banka vrši mjerenje, odnosno procjenu

operativnog rizika kroz kvantitativnu i/ili

kvalitativnu procjenu idenifikovanog operativnog

rizika. Pri tome, Banka koristi samoprocjenjivanje

kao tehniku procjene izloženosti rizicima i nivoa

kontrole nad ovim rizicima, mjerenjem mogućeg

finansijskog uticaja i učestalost događaja koji

mogu da prouzrokuju gubitke.

U postupku identifikacije izvora operativnog rizika,

Banka naročito identifikuje rizike koji proizilaze iz:

neadekvatnog informacionog i drugih sistema u Banci;

poremećaja u poslovanju i kvara sistema (na primjer: kvarovi vezani za informacionu tehnologiju, telekomunikacioni problemi, prekidi u radu i sl.);

nemogućnosti adekvatnog integrisanja ili održivosti informacionih i drugih sistema, u slučaju statusnih promjena Banke;

protivpravnog i neadekvatnog postupanja zaposlenih u banci, kao što su pokusaji pronevjera, pranja novca, neovlašćeni pristup računima klijenata, zloupotreba povjerljivih informacija, davanje lažnih ili pogrešnih informacija o stanju banke, neažurnost u izvršavanju poslova, greške pri unosu podataka, nepridržavanje dobrih poslovnih praksi u radu i sl.;

angažovanja lica izvan Banke za obavljanje poslova za Banku;

radnji, odnosno nečinjenja koja mogu uzrokovati sudske i druge sporove protiv Banke (pravni rizik);

spoljnih protivpravnih radnji, kao što su krađa, neovlašćeni prenos sredstava, neovlašćeno ulaženje u bazu podataka, nezakonito pribavljanje dokumenata Banke i sl.;

događaja koji se ne mogu predvidjeti, kao što su elementarne i druge nepogode, terorizam i sl.

Evidencija događaja podrazumijeva sistematsko

prikupljanje i analizu podataka o operativnim

rizicima u poslovanju Banke koji su doveli do

gubitaka, kao i onih događaja koji su mogli da

prouzrokuju nastanak gubitka (near miss events).

Banka identifikovane događaje koji predstavljaju

izvore operativnog rizika razvrstava po

kategorijama događaja i linijama poslovanja, što

predstavlja osnovu za primjenu standardizovanog

pristupa u praćenju operativnih rizika. U tom

smislu, Banka razvija i aplikativnu podršku kako bi

se praćenje i upravljanje operativnim rizikom

moglo u potpunosti vršiti primjenom

standardizovanog pristupa.

Važno je napomenuti da je unapređenjem

softverskih rješenja za praćenje operativnog rizika,

unapređenjem menadžment informacionog

sistema, kreiranjem akta o protoku dokumentacije

unutar Banke, te jasnim razgraničenjem

odgovornosti i nadležnosti unutar Banke ostvaren

značajan napredak kada su u pitanju osnove za

praćenje i upravljanje operativnim rizicima u

Banci.

39

Rizik likvidnosti Banka vrši mjerenje, odnosno procjenu tekuće i

buduće izloženosti riziku likvidnosti. Mjerenje,

odnosno procjena rizika likvidnosti vrši se

korišćenjem regulatorno i interno definisanih

metoda i modela:

GAP analiza Racio analiza Stres test (analiza osjetljivosti i scenario

analiza).

Važno je istaći napore koje Banka ulaže u cilju

adekvatnog praćenja i upravljanja rizikom

likvidnosti. U tom cilju Banka je razvila

metodologiju praćenja "core″ depozitnog

potencijala, kako bi na kvalitetan način mogla

projektovati stabilne izvore sredstava Banke.

Sistem limita u dijelu rizika likvidnosti obuhvata:

regulatorno definisane limite – primarni limiti

interno definisane limite.

Regulatorno definisani limiti su propisani od

strane regulatora (Centralne banke Crne Gore) i

odnose se na limite pokazatelja likvidnosti, te

limite ročne usklađenosti sredstava i izvora

sredstava Banke. U tom smislu, Banka održava

nivo likvidnosti tako da poslovanje Banke bude u

skladu sa regulatorno definisanim limitima.

Pored gore navedenog, Banka je uspostavila i

interne limite utvrđene na nivou bankarske Grupe.

Banka pri definisanju internih limita izloženosti

riziku likvidnosti uzima u obzir više aspekata rizika

likvidnosti, ograničavajući negativan efekat na

finansijski rezultat i kapital Banke, limitirajući

valutnu i ročnu strukturu svojih bilansnih i

vanbilansnih pozicija i pokazatelje likvidnosti.

Grafikon 43.- Struktura internih limita rizika

likvidnosti na nivou bankarske Grupe

Poseban značaj koji je Banka dala praćenju rizika

likvidnosti rezultirao je održavanjem visokog

stepena likvidnosti Banke tokom cijele godine.

40

Planovi u pogledu daljeg razvoja sistema upravljanja rizicima

Osnovnu stratešku orijentaciju Banke u

upravljanju rizicima predstavlja optimizacija nivoa

rizika u smislu očekivanih i neočekivanih gubitaka

u poslovanju, i s tim u vezi održavanje adekvatnog

nivoa kapitala u odnosu na rizični profil Banke. U

tom smislu, Banka uspostavlja sveobuhvatan i

pouzdan sistem za upravljanje rizicima koji je u

potpunosti integrisan u sve poslovne aktivnosti

Banke.

Dakle, Banka će dalje razvijati sistem upravljanja

rizicima inkorporirajući koncept Interne procjene

adekvatnosti kapitala (ICAAP) kako bi se poboljšala

veza između rizičnog profila Banke, upravljanja

rizicima i kapitala Banke.

Pored implementacije ICAAP-a, Banka će:

organizaciju pojedinih organizacionih djelova Banke, kako onih koji su uključeni u preuzimanje rizika, tako i onih koji su zaduženi za upravljanje pojedinačnim vrstama rizika, usklađivati sa rizičnim profilom Banke, u cilju trajne optimizacije upravljanja svim rizicima kojima je Banka izložena ili može biti izložena u svom poslovanju;

nastaviti rad na inoviranju politika, procedura i metodologija upravljanja pojedinim vrstama rizika;

unaprijediti efikasnost informacionog sistema Banke u funkciji upravljanja svim rizicima kojima je Banka izložena ili može biti izložena u svom poslovanju;

sistem upravljanja rizicima prilagoditi svim zahtjevima koji proizilaze iz regulatornog, ekonomskog i poslovnog okruženja Banke.

minimalno analizirati sve vrste rizika koji su propisani regulativom Centralne banke Crne Gore, ujedno vodeći računa da su u obzir uzeti svi rizici kojima je Banka izložena ili može biti izložena u poslovanju, a naročito:

rizike koji su obuhvaćeni Odlukom o adekvatnosti kapitala (kreditni rizik, rizik izmirenja/isporuke i rizik druge ugovorne strane, tržišne rizike i operativni rizik);

rizike koji se odnose na rizike za koje je pomenutom Odlukom propisana metodologija za izračunavanje potrebnog kapitala, kao što su rezidualni rizik kod ublažavanja kreditnog rizika i rizik sekjuritizacije;

materijalno značajne rizike koji nisu obuhvaćeni pomenutom Odlukom, a kojima Banka može biti izložena kao što su: rizik kamatne stope koji ne proizilazi iz trgovačkih aktivnosti Banke, rizik koncentracije, rizik likvidnosti, rizik zemlje, rizik reputacije i strateški rizik.

Rizik ulaganja Banke predstavlja rizik ulaganja u druga pravna lica i u osnovna sredstva. Velika izloženost Banke prema jednom licu ili grupi povezanih lica. uključujući i lica povezana sa Bankom jeste izloženost koja iznosi preko 10% kapitala Banke. Rizik zemlje je rizik koji se odnosi na zemlju porekla lica prema kome je Banka izložena. odnosno rizik mogućnosti nastanka negativnih efekata na finansijski rezultat i kapital Banke zbog nemogućnosti Banke da naplati potraživanja od dužnika iz razloga koji su posledica političkih. ekonomskih ili socijalnih prilika u zemlji porekal dužnika. Detaljan prikaz i objašnjenje rizika kojima je Banka izložena u svom poslovanju je predstavljan u tački 53. Napomena uz finansijske izveštaje.

41

7. REALIZACIJA BIZNIS PLANA BANKE ZA 2014. GODINU

Makroekonomski ambijent U nepovoljnim uslovima poslovanja Banka je sprovodila aktivnosti prvenstveno u cilju obezbeđivanja sigurnog poslovanja, a potom i održivog rasta Banke u skladu sa Planom poslovanja Banke. Bankarski sektor je u 2014. godinii očuvao stabilnost, iako je i dalje prisutno visoko učešće nekvalitetnih kredita i nedovoljna kreditna aktivnost banaka. Poslovanje banaka karakteriše rast kapitala i depozita na godišnjem nivou, i izostanak oživljavanja kreditnih plasmana zbog visokog kreditnog rizika, kao i slabog rasta ekonomske aktivnosti. Sredstva deponovana u bankama su zadržala trend rasta tako da su ukupni depoziti iznosili 2.308,1 miliona €, što predstavlja rast na mjesečnom nivou od 1,5 %, a na godišnjem 10,0%. Najveći deponenti u bankarskom sistemu su sektori stanovništva i privrede. Pri tome se na depozite stanovništva odnosilo 57,7%, dok su depoziti privrede činili 27,8% ukupnih depozita. U decembru je zabilježen usporeniji pad kreditnih aktivnosti, tako da na mjesečnom nivou iznosi 2,4% ili 59,3 miliona €, odnosno 1,9% ili 46,8 miliona € na godišnjem nivou. Ukupni novoodobreni krediti tokom 2014. godine iznose 801,5 miliona €, što je za 0,8% manje u odnosu na prethodnu godinu.

Makroekonomski pokazatelji

Ostvareno 2014.

Plan 2014.

Rast BDP 2,0 3,6

Suficit/deficit (%BDP) -3,05 -1,75

Inflacija -0,70 2,9

Biznis plan Banke za 2014. godinu Za poslovnu 2014. godinu Banka je postavila ambiciozne ciljeve od kojih su najbitniji:

Ciljevi Ostvareno

2014. Plan 2014.

Rast aktive 7,80% 3,59%

Dobitak (RSD miliona) 1.124 1.728

Neto kamatna marža (neto prihodi od kamata / ukupna aktiva)

4,53% 6,10%

ROA 1,11% 1,62%

ROE – na akcijski kapital 4,11% 6,31%

ROE – ukupan kapital 3,83% 5,64%

CIR 79,53% 68,29%

NPL 18,20% 15,08%

Ukupna aktiva u decembru mjesecu 2014. godine

iznosi 116.641 hiljadu €, što je 7 % više od plana.

Rast aktive bitno iznad planske veličine je pre svega rezultat većeg priliva depozita od planiranog. Na kraju 2014. godine Banka je očuvala tržišno učešće mjereno učešćem u bilansnsoj aktivi sektora, na kraju 2014. godine Banka učestvuje u sektoru sa 3,7%.

42

Ostvarena profitabilnost Banke u 2014. godini je ispod planirane vrijednosti. U odnosu na planiranu veličinu ostvarena dobit je manja za 464 hiljade € (-26,85%).

Planirani parametri profitabilnosti su manji u odnosu na planirane veličine za 2014. godinu, ali daleko iznad prosjeka za bankarski sektor.

Banka je u 2014. godini posebnu pažnju posvetila stalnom praćenju i proceni rizičnosti i kvalitetu kreditnog portfolia.

Iz navedenog grafičkog prikaza uočava se odstupanje ostvarene visine cost to income ratio-a u odnosu na planiranu veličinu. Može se zaključiti da je na visinu i kretanje CIR-a u prethodnom periodu dominantan uticaj imala zarađivačka sposobnost Banke, odnosno izostanak prihoda.

43

7.1. Realizacija plana bilansa stanja za 2014. godinu Aktiva

R. BR. P O Z I C I J A A K T I V E OSTVARENO U

2014. PLAN ZA 2014.

INDEKSI

(3:4)*100

1 2 3 4 5

AKTIVA

1 Novčana sredstva i rač. depozita kod depozitnih institucija 24.056 15.419

156,0

1.a Gotov novac i nekamatonosni racuni depozita 22.877 14.453

158,3

1.b Kamatonosni računi depozita 1.179 966

122,0

2 Aktiva za trgovinu i raspoloživa za prodaju.izuzev akcija 18.434 10.944

168,4

3 Hartije od vrijednosti kuplj. po ugovoru o ponovnoj prodaji - -

4 Krediti i poslovi lizinga 52.109 66.039

78,9

4.a Privreda 34.452 47.739

72,2

4.b Stanovništvo 17.657 18.300

96,5

5 Hartije od vrednosti koje se drže do dospijeća 1.900 2.500

76,0

6 Poslovni prostor i ostala fiksna aktiva 1.725 2.203

78,3

7 Stečena aktiva 16.297 9.205

177,0

8 Ulaganja u kapital drugih pravnih lica 3 1 300,0

9 Ostala aktiva 2.117 2.390 88,6

10 UKUPNA AKTIVA ( od 1. do 9. ) 116.641 108.701 107,3

Pozicija novčana sredstva i gotovinski ekvivalenti beleži rast u odnosu na plan zbog rasta sredstava na

žiro računu Banke kod CBCG i ino banaka, kao i sredstava na transakcionim računima.

Hartije od vrijednosti raspoložve za prodaju odnose se na obveznice Republike Srbije. Navedena pozicija daleko je iznad planirane veličine za 2014. godinu. Rast je posledica plasiranja viška slobodnih novčanih sredstava usled izostanka kvalitenih plasmana, pre svega privredi, u likvidne hartije od vrednosti.

Ostvarenje plasiranih kredita za pravna i fizička lica manje je zbog nedovoljne i nekvalitetne tražnje na

tržištu.

44

Pasiva

R. BR. P O Z I C I J A P A S I V E OSTVARENO U

2014. PLAN ZA 2014.

INDEKSI

(3:4)*100

1 2 3 4 5

PASIVA

1 Depoziti 75.750 66.304 114,2

1.1. Privreda 15.124 12.427 121,7

1.1. Stanovništvo 60.626 53.877 112,5

2 Kreditne linije 5.846 9.757 59,9

3 Rezervisanja 439 66 665,2

4 Ostale obaveze 2.187 1.690 129,4

5 UKUPNO OBAVEZE (od 1. do 4.) 84.222 77.817 108,2

6 Akcijski kapital 27.370 27.370 100,0

7 Rezerve iz dobiti i neraspoređeni dobitak 5.049 3.514 143,7

8 UKUPNO KAPITAL (6.+7.) 32.419 30.884 105,0

9 UKUPNA PASIVA (5.+8.) 116.641 108.701 107,3

Rast depozita stanovništva je dominatno uticao na povećanje ukupnog portfolia depozita koji je, i

pored snižavanja kamatnih stopa, rezultirao rastom iznad planirane veličine.

Pozicija kreditne linije bilježi manje ostvarenje od planiranog zbog povraćaja kreditne linije dobijene od Komercijalne banke ad Beograd u iznosu od 3.700 hiljada €.

Ukupan kapital veći od planiranog zbog povećanja revalorizacionih rezervi iznad planiranog nivoa i

veće neraspoređene dobiti.

45

7.2. Realizacija plana bilansa uspjeha za 2014. godinu

R.BR. P O Z I C I J A OSTVARENO U

2014. PLAN ZA 2014.

INDEKSI

(3:4)*100

1 2 3 4 5

1.1. Prihodi od kamata 6.524 7.050 92,5

1.2. Rashodi po osnovu kamata 1.851 1.693 109,3

1 Dobitak po osnovu kamata (1.1.-1.2) 4.673 5.357 87,2

2.1. Prihodi od naknada i provizija 1.727 1.795 96,2

2.2. Rashodi naknada i provizija 631 596 105,9

2 Dobitak po osnovu naknada i provizija (2.1. -2.2.) 1.096 1.199 91,4

3 Neto kursne razlike i promena vrednosti (devizna klauzula) 76 20 380,0

4 Ostali poslovni prihodi 142 70 202,9

5 Neto rashodi po osnovu indirektnih otpisa plasmana i rezervisanja 136 440 30,9

6 Operativni i ostali poslovni rashodi 4.587 4.477 102,5

7 DOBITAK IZ REDOVNOG POSLOVANJA 1.264 1.729 73,1

Neto prihodi od kamata su ispod planiranih. Prihodi od kamata su niži od planiranih kao posledica

smanjenja kredita privredi što je donekle nadoknađeno većim plasmanom u državne i hartije od vrednosti

Republike Srbije. Rashodi od kamata su veći od planiranog iznosa kao posledica rasta depozita, ali i

rashoda od kamate na pozajmljena sredstva od matične Banke.

Neto prihodi od naknada su niži od planiranih veličina pre svega zbog većih rashoda od naknada iz

poslovanja sa privredom i nižih prihoda od naknada iz platnog prometa.

Operativni i ostali rashodi su za 110 hiljada € iznad planiranih veličina, odnosno za 2,5%

Ostvareni dobitak za 2014. godinu je za 465 hiljada €, odnosno za 26,9% ispod planirane vrednosti.

46

8. OSTVARENI CILJEVI BANKE U 2014.

GODINI

Komercijalna banka je u 2014. godini sprovodila

Biznis plan za 2014. godinu i ostvarila postavljene

ciljeve: rast bilansne aktive, kvalitet kreditnog

portfolia, likvidnost, sigurnost, rast depozita i

druge ciljeve Odbora direktora.

1. Bilansna aktiva

U nepovoljnim uslovima poslovanja (recesija,

visoka stopa nezaposlenosti, smanjena tražnja za

kreditima, rast NPL-a), Banka je ipak ostvarila rast

bilansne aktive. Na kraju 2014. godine bilansna

aktiva Banke iznosi € 116.641 hiljada, što u odnosu

na prethodnu godinu predstavlja povećanje od

7,8%. Rast poslovanja Banke u 2014. godini

ostvaren je, pre svega, zbog rasta depozita.

Ukupni depoziti iznose € 75.751 hiljada, što u

odnosu na prošlu godinu predstavlja povećanje od

18,6%, dok u uslovima smanjene tražnje pad

ukupnih kredita Banke iznosi 14,4%. Zbog

smanjene tražnje za kreditima, Banka je likvidna

sredstva plasirala u hartije od vrednosti u cilju

povećanja kamatonosne aktive, odnosno radi

ostvarenja planirane profitabilnosti.

2. Likvidnost

U toku 2014. godine likvidnost Banke je u svakom

trenutku obezbeđivala ispunjenje svih obaveza, a

propisani parametar likvidnosti je bio uvek

značajno povoljniji od propisanog.

3. Sigurnost

Parametar adekvatnosti kapitala Banke na kraju

2014. godine iznosi 30,19% i u skladu je sa

postavljenim ciljem

PREDSJEDNIK ODBORA DIREKTORA

Slavica Đorđević