Gönül Elçileri

El Kitabı“Biz gönüllüyüz! ! Ya Siz?”

1

İçindekiler

ÖN SÖZ1. Hoşgeldiniz2. Neden Gönüllülük?3. Gönüllülük

a. Gönüllülük Nedir?b. Gönüllüler Neden Önemlidir?c. Neden Gönüllü Olunur?d. Neden Gönüllü Olunmaz?e. Gönüllü Ne Yapar?f. GönüllüHangiSektörde/Kurumda/KuruluştaÇalışabilir?

4. Gönül Elçisia. Gönül Elçisi Kimdir?b. GönülElçilerininHizmetVereceğiDezavantajlıGruplarKimlerdir?c. Kimler Gönül Elçisi Olabilir?d. GönülElçisiNeTürHizmetler/İşlerYapar?e.GönülElçisiOlmakİçinNeYapılır?f. GönülElçisininHizmeteKatkıFaaliyetleri/HizmetSunumuNasılOlur?g. GönülElçisininÇalışmaİlkeleriNelerdir?h. Son Söz

Ekler1. Gönül Elçisi Başvuru Formu

Kaynaklar

ÖN SÖZ

Gönüllülük; bireysel eylemeleri ortak bir amaç kapsamında bir araya getirerek

medeniyet tarihimiz boyunca geçmiş-gelecek çizgisinin devamını sağlayan, bir hizmet

anlayışıdır. Gönüllülük ve yardımlaşmanın sevgi ve kardeşlik duyguları ile birlikte

yoğun bir şekilde yaşandığına tanıklık etmek, bir medeniyet göstergesidir.

Tarihimiz karşılıksız olarak insana hizmeti şiar edinmiş bir tarihtir. Buradan yola çıkarak,

gönüllülük esasına dayalı hizmetler ile kimsesizlerin kimsesi olmayı kendimize düstur

edinmiş bir ecdadın torunlarıyız. Milletimiz tarihin her döneminde mazlumların,

yetimlerin, gariplerin yanında olmuştur. Bu açıdan bizi biz yapan insani değerleri

yaşattıkça, sevgiyi, şefkati, merhameti paylaştıkça gücümüzün artacağına inanıyor,

tarihimizden aldığımız enerjiyi geleceğe taşımak için sizleri “Gönül Elçisi” olmaya davet

ediyoruz.

Bizi biz yapan insani değerleri yaşattıkça, sevgiyi, şefkati, merhameti paylaştıkça

gücümüzün artacağına inançla, sizleri işbirliğine çağırıyoruz. Yaptığımız hizmetlerle

kendimizi keşfedip, ilgi ve yeteneklerimizi ortaya çıkarmanın dışında birlik ve beraberlik

için, gelin sizde “Gönül Elçisi” olun diyoruz.

Sizleri bu önemli göreve davet ediyoruz.

Zehra Zümrüt SELÇUK T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı

5

1.Hoşgeldiniz

Ülkemizde,bölgemizde,ilimizdeveyöremizdekiihtiyaçsahibikişileredestekvermek

üzerehazırlananGönülElçileriElKitabı’nahoşgeldiniz.

Bu El Kitabı, Bakanlığımız tarafından yürütülen "Toplum Kalkınmasında Gönül Elçileri

Programı" kapsamında hazırlanmıştır. El Kitabı'nın amacı "gönüllülük" ve "gönül elçileri"

kavramlarını tanımlamak, gönüllülüğün toplum kalkınması açısından önemine değinerek

yaygınlaştırılmasını sağlamak ve "gönül elçisi" olmak isteyenler için elverişli iletişim

kanalı oluşturmaktır.

Gönüllüçalışmanınesasıolansosyalilişkiler;bireyleringelişmesi,toplumunkalkınması

verefahıiçinkritikönemesahiptir.Dahası,gönüllülük;yoksulluğunsonucuolarakortaya

çıkansosyaldışlanmayıazaltmaktadır.Aynızamandagönüllülük;kadın,çocuk(özellikle

kızçocuk)genç,yaşlı,engelli,kentyoksulu,topraksızveaztopraklılargibisıklıkla

dışlanannüfusgruplarınıntoplumadâhilolmasınınbiryoludur.Özellikledezavantajlı

gruplarolaraktanımlananbunüfusgruplarınıntoplumaentegrasyonlarındagönüllülükbakışaçısıvegönüllükişilerin"gönül elçileri"önemlibirrolübulunmaktadır.

Aslındagönüllülük,neredeyse insanlık tarihikadareskiamaeskimeyenbirgerçeklikve

birpratiktir.Birbaşkaifadeylegönüllülük;içindeyaşadığımızcoğrafyaiçinhem gelenek

hem de gelecektir.

6

Niyet,emek,

yürek,gönüllülük,

mutluluktur

2. Neden Gönüllülük?

Köklüvetarihigeleneklerdendoğan,

yardımlaşmavedayanışmaduygularına

dayanangönüllülük;insandavranışının

entemelveeneskiifadeşekillerinden

birisidir.Buifadeşekliylebireyler,

içindeyaşadıklarıtoplumadahaaktif

olarakkatılmaktavediğerleriiçin

önemliolduklarınıhissetmeihtiyaçlarını

karşılamaktadır.Buihtiyacınözünde;

kişilerarasıilişkilerinolumluveyapıcı

birhalalmasıvebunabağlıolarak

kişilerinvedolayısıylatoplumların

refahınıarttırmaisteğibulunmaktadır.

Gönüllülüğünolduğuyerdeolumluve

yapıcıiletişimnedeniylesosyalbağlılıkve

güvenduygularıpekişmektedir.

Gelenekaçısındanbaktığımızda,Osmanlıİmparatorluğudönemindehayıryapmainancıyla

şekilbulan“Vakıf”anlayışı,gönüllülükkavramıylamuhtaçlarayardımetmenindünyadakiilk

örneğiolmuştur.Dahasonratümdünyaülkeleriningıptaederektanımladıklarıbugelenek

TürkiyeCumhuriyeti’ndededevamedegelmiştir.

Dünyada, özellikle de batıda modern anlamda sivil toplum hareketi ve gönüllülük

hareketlerine paralel olarak, Türkiye’de 1980’lerde çağdaş unsurları da içeren

gönüllülükvesiviltoplumhareketleri ivmekazanmayabaşlamıştır.Halen,gelenekten-

geleceğeakanbusüreçtegönüllülük;ülkeinsanınınilgi,ihtiyaç,kültürvemedeniyetiyle

harmanlanarakdevametmektedir.Özellikle1990’larınbaşındaTürkiye’desivil toplum

kuruluşlarının gelişiminin hız kazanması, kişisel ve toplumsal bilinçlenmeyi de

beraberinde getirmiş ve buna paralel olarak da bireysel gönüllülük çalışmaları,

organizasyoneldüzeydeyürütülmeyebaşlamıştır.

7

8

3. Gönüllülük

a. Gönüllülük Nedir?

Gönüllülük; bir bireyinmaddi karşılık beklemeden ya da başka bir çıkar beklentisi içinde

olmadan, ailesi ya da yakın çevresi dışındaki bireylerin yaşam kalitesini artırmak ya da

genel olarak toplumun yararına olduğu düşünülen bir hedefe ulaşmak için, yalnızca

içindengelerekvedoğruolduğunainanarak,birtoplumsalgirişimedestekolmasıdır.

En yalın özelliğiyle yardımlaşmada şekil bulan gönüllülük dünya üzerinde her

toplumdagörülenbirolgudur.Budurumutanımlayanterimlervegönüllülüğünifade

biçimleri toplumdan topluma, kültürdenkültürevedildendiledeğişiklikgöstersedegönüllülüğü güdüleyen değerler ortak ve evrenseldir: Ancak, detaya inildiğinde ve

günlük yaşamda karşılığı arandığında gönüllülüğün daha kapsamlı ve çok boyutlu

olduğu görülür.

Örneğin,gönüllülük;

Çözümübaşkasındanbeklemekdeğil,bireyselgücünüçözümbulmakiçinkullanmaktır.

Başkasınımutluetmeninenbüyükmutlulukolduğunufarketmektir.

Güveni,dürüstlüğüvepaylaşmayıöğrenmekveöğretmektir.

Karşılıkbeklemedensevmektir.

Yolundagitmeyenherşeyiçinbireyselolarakyapılabilecekbirgörevolduğunu

bilmektir.

Karşılığınıveremeyecekbirineiyilikyapmanınhazzınıömürboyukendineyaşatma

demektir.

9

Üzüntüvesevincinpaylaşılmakisteneceğiilkkişiolmaktır.

“O”nakimsesizliğinivemuhtaçlığınıhissettirmemektir.

“O”nunkişiselliğinihepaklındatutmakve“biricik”olduğunubilipbaşkalarıyla

karşılaştırmamaktır.

“O”hatayaptığındaonasahipçıkmaktır.“O”nunyanındaykenhiçbirsiyasıveideolojikgörüşeaitolmamaktır.

Önyargılardankurtulmaktır.

Emekvermektir.

Bazenaffetmektir.

Bencilliktensıyrılmaktır.

Empati kurabilmektir.

Sabretmektir.

Örnekolmaktır.

Özlemektir.

10

Gönüllülük;özen,dikkatvesorumlulukgetirmektir.İştebunedenlegönüllülük;

“O”nayapılmayacaksözlervermemektir.

Oncadirençvezahmetlegirmeyibaşardığınhayatlardançıktığındaoluşturacağı

boşluğuhesabakatabilmektir.

Gönlününestiğindedeğil,“O”ihtiyaçduyduğundayanındaolabilmektir.

Gönlüneduyulangüveniboşaçıkarmamaktır.

b. Gönüllüler Neden Önemlidir?

Mevcuthizmetveçalışmalarıntoplumtarafındangörülmesinisağlar,

Devletiletoplumarasındaköprügörevigörür,iletişimigüçlendirir,

Yapılançalışmalarınbaşarısınıartırır,

Hizmetlerinsunumvekullanımınındahaetkiliolmasınısağlar,

11

İnsankaynaklarınıngüçlendirilmesinekatkısağlar,

Profesyonelolarakçalışanekibemoraloluşturur,

Özellikletoplumkalkınmasıçalışmalarındakikatkıvekatılımilekalkınmanın

sürdürülebilirliğinisağlar.

c. Neden “Gönüllü” Olunur?

Gönüllüolmagerekçeleritoplumyapısıvekişiselözelliklerdoğrultusundaçeşitlilik

göstermektedir.Buçeşitliliğikişilerözelindeanlamak;iyibiriletişimveişbirliğiiçinde

gönüllühizmetsunumuvealımındakienönemliunsurlariçindedir.Gönüllüolma

gerekçelerinikişivetoplumodaklınedenlerolarakikitemelkategorideelealmak

mümkündür.Örneğin;

Kişi-Odaklı nedenler;

Başkalarınayardımederekkendiniiyihissetmek,

Bilgi,becerivedeneyimleripaylaşmak,

Başkalarınaörnek/modelolaraktakdirveövgükazanmak,

Belirlibirkonudayetkiveyetkinlikkazanmak,

Kendisiniihtiyaçduyulanbirisiolarakgörmek,

Sosyalbirçevrevekonumedinmek,

Aidiyetduygusunuyaşamaktır.

Toplum-Odaklı nedenler;

Kamuyararıfaaliyetlerekatkıdabulunmak,

Toplumsalbirsorunaçözümbulmak,

İnandığıvegüvendiğibirçalışmayıveyakuruluşudesteklemek,

İnsankaynağıihtiyacınakatkıvermektir.

12

Çok istiyorumama, ben

ne yapabilirim ki?!

d. Neden Gönüllü Olunmaz?

Kişilerinniçingönüllüolmadığınıbilmek,onlarınniçingönüllüolmakistediğinibilmekkadar

önemlidir.Gönüllüolmamakiçinnedenlerdahaçokkişilikyapısındankaynaklanmaktadır.

Örneğin;

Gönüllülükkonusundanegatiftutumveönyargıyasahipolmak,

Sorumluluküstlenmektenkorkmak,

Teklifedilmesinibekleyenkişilikyapısınasahipolmak,

Dahaönceyaşadığıyadaşahitolduğuolumsuz

deneyimlerlekarşılaşmaktançekinmek,

Halenyaptığıişeyadaözelhayatınaolumsuz

etkilerindençekinmek,

Yapabileceğibirişolmadığınıdüşünmek,

Özgüvenyetersizliğinedeniyleyapacağıişin

beğenilmemesindençekinmek,

Yenisosyalçevrelereuyumsağlamaktazorlanmak,

Yapılacakişinsıkıcıve

keyifsizolduğunudüşünmek,

Vakitvenakitkaybındançekinmek,

Yeterlivakitbulamamak,

Aidiyetduygusunasahipolamamaktır.

13

e. Gönüllü Ne Yapar?

Toplumungüçlenmesivetoplumsalsorunlarınçözümlenmesiiçingönüllü;

Deneyimlerinedayalıfikirleriylekatkıverir,

Hayallerinedayalıfarklıbakışaçılarıiçerenfikirleriylekatkıverir,

Emekgücünekatkıverir,

Parasalkaynaksağlar,

Kamuoyuoluşturur,

Kuruluşayeniüyelerkazandırır,

Sözcülükyapar,

Hedefgruplarınyereldüzeydekiihtiyaçlarınagöregündembelirler,

Üstdüzeydeilişkilerkurarakyönetici/kararvericilerindesteklerinisağlar,

Örgütleyicifaaliyetleryürütür,

İletişimvebilgilendirmefaaliyetleriniyürütür;-benzeramaçlıfaaliyetlerekatılarakbilgialış-verişindebulunur, -farklıamaçlafaaliyetlerdefırsateğitimleriyapar,

-yerelmedyaileiletişimkurar,

Araştırmayaparakyadaasılişigereğiyaptığıaraştırmalarıyöneticivetoplumla

paylaşır,

Sorumlubirvatandaşolarakverilenhizmetlerinkalitesiniizlerpaylaşır,

f. Gönüllü Hangi Sektörde / Kurumda / Kuruluşta Çalışabilir?

Gönüllüler,ulusalveuluslararasıalandakitümkamu,sivilveözelsektörlerdeçalışabilir.

Hernekadargönüllülüksiviltoplumhareketiileanılmaktaysadapratikteçokuzun

yıllardanberiherüçsektördedegönüllülükesasınadayalıçalışmalarınınolduğu

görülmektedir.

14

Örnekler;

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nda Gönüllülük;Devletyapılanmasındayeralanveresmikuruluşuntümözelliklerinesahipolmasınakarşınözde(vizyonvemisyonunda)insanı ve onun ihtiyaçlarını odağına alarak gönüllülük ruhuyla dayanıklı toplumlar oluşturmaya katkıda bulunmaktadır.

Kamu Sektöründe Gönüllülük; Devletyapılanmasındayeralanresmikuruluşunhizmetlerinekatkıvermeküzerekurulanvakıflarbulunmaktadır.Örneğin;SağlıkBakanlığıüstdüzeyyöneticileritarafından1983yılındakurulanSağlıkveSosyalYardımVakfıhalenortakamaçlarkapsamındagönüllülükruhuylahizmetvermektedir.

Özel Sektörde Gönüllülük; günümüzdesosyalsorumlulukprojelerikapsamında;baştailerigelenbüyükşirket,firmaveholdinglerolmaküzerepekçoközelsektörtemsilcisigönüllülükhizmetlerindeörnekuygulamalaryapmayıkatmadeğerleriolarakortayakoymaktadır.

Sivil Toplumda Gönüllülük;çağdaşsiviltoplumkuruluşlarındahernekadarprofesyonelkişilerinhizmetvermesiveteknolojininavantajlarınınkullanılmasıistendikbirgerçeklikisedebusektördekiuygulamalargönüllülükzeminindegerçekleştirilmektedir.

Uluslararası Kuruluşlarda Gönüllülük;BirleşmişMilletler(UN)yapılanmasıiçindeki“BirleşmişMilletlerGönüllüleriProgramı(BMG)”eniyiörnektir.Bugönüllübirim/programınamacı;dünyaçapındabarışvekalkınmayagönüllülükyoluylakatkısağlamaktır.YaptığıçalışmalarlaBMG;evrenselvekapsamlıgönüllülüğübenimseyerek,gönüllüğünçeşitliliğiniveözgürirade,bağlılık,sorumlulukvedayanışmagibideğerleridevamettirmektedir.

Buörneklerdenyolaçıkılarak;Türkiye’degönüllülerintümsektörlerdegörevyapabileceklerigörülmektedir.

15

4. GÖNÜL ELÇİSİ

a. Kimdir?

Özgür iradeylevedayanışmaruhuiçinde,herhangibirmaddikarşılıkbeklemeksizin

sahipolduğudeneyimbecerivekaynaklarıtoplumundezavantajlıgruplarınınyaşam

kaliteleriniyükselmeyeyönelikolarakkullanarak,T.C.Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler

Bakanlığınınvermişolduğukurumsalhizmetlerekatkısağlayankişidir.

“GönülElçiliği”tanımı insana ve insanlığa hizmet için karşılık beklemeden

emek veren kişi ve gruplar içinkullanılanderinanlamlıbirifadedir.İfadeninderinliği,

yapılanişiniçinde;akıl,düşünce,deneyim,beceriveprofesyoneluzmanlıklarkadarinanç,

değerlerveinsansevgisininbulunmasındangelmektedir.

Ülkemizdepekçoksektördebutanımaltındahizmetverenkişivegruplarbulunmaktadır.

Örneğin;doğa,kültür,turizm,siyasiparti,din,eğitim,gençlikvespor,hayırişlerivb.

konulardaemekverenleriçinGönülElçileritanımınınkullanıldığıgörülmektedir.BuEl

KitabındakullanılanGönülElçiliğiveGönülElçileritanımlarından;T.C.Aile, Çalışma ve

Sosyal HizmetlerBakanlığıtarafındanyürütülen“ToplumKalkınmasındaGönülElçisi

Programı”kapsamındakigönüllükişilerkastedilmektedir.

b. Gönül Elçilerinin Hizmet Vereceği Dezavantajlı Gruplar Kimlerdir?

T.C.Aile, Çalışma ve Sosyal HizmetlerBakanlığı’nın yetki görev ve sorumlulukları

10.07.2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 1 No’lu Cumhurbaşkanlığı

Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile belirlenmiştir. Bu kapsamda

dezavantajlı/kırılgan gruplar;

Kadınlar,

Çocuklar(yoksul ve yoksun, mevsimlik tarım içcisi, sokakta çalışan, sanayide

ve diğer sektörlerde çalışan çocuklar vb.)

Engelliler,

Yaşlılar,

Şehit yakınları ve gaziler

16

Yoksullar(topraksızköylülervekentyoksulları), Diğer(maddebağımlılarıvb.)gruplardır.

c. Kimler Gönül Elçisi Olabilir?

İhtiyaçsahibiinsanlaraveinsanlığakatkısağlamakisteyenherkesGönülElçisiolabilir.

Örneğin;

Emekliler;özelliklesağlık,sosyalhizmetveeğitimsektöründehizmetvermişolan;

Öğretmen

Doktor

Hemşire

Sosyal çalışmacı,sosyolog,psikologvb.

Yarızamanlıçalışanyetişkinler

Evhanımları

Gençler;

Yaşamaveinsanadairbilgiedinmekisteyenler

Sosyalhizmetleralanındabirmeslekseçmekiçinbilgiedinmekisteyenler,

Gönüllülük ruhuna sahip olanlar

Öğrenmeninenkolayolduğuyaşlardakiçocuklar/öğrenciler.

Toplumtarafındantanınankişiler;

Biliminsanı

Oyuncu

Sanatçı

Yazarvb.

Toplumdakidoğalliderler.

Önemliolankişileringerçektenböylebirişiyapmakistemeleridir.Neyapılacağınagelince;

herkesinbirbaşkasıiçinyapabileceği,birbaşkasınaverebileceği/vebirbaşkasıyla

paylaşabileceğimutlakabirduygusu,düşüncesi,fikri,deneyimi,aynivenakdikatkısı,

ideallerivehayalleriolduğumuhakkaktır.

d. Gönül Elçisi Ne Tür Hizmetler/ İşler Yapar?

GönülElçisi;hedefgruplarınihtiyaçlarınagörekendiilgi,bilgi,becerivedeneyimleri

kapsamındakiher tür sosyal hizmetekatkıverebilir.Buhizmetlerkurumve

kuruluşlardaverilebileceğigibievziyaretleriiledeyürütülebilir.

GönülElçilerindenbeklenentemelgörevtoplumilekamukuruluşlarıtarafındanverilen

hizmetlerarasındailetişim sağlamaktır.BuamacaulaşmakiçinGönülElçileri;

Yaşadıkları il ve ilçe düzeyindehizmet veren ilgili tüm kamu kurum / kuruluşlarına bağlı hizmet birimlerini ve verdikleri hizmetleri ana hatlarıyla bilirler ve ihtiyaç sahiplerinin bu kuruluşlardaki ilgililerle iletişime geçmelerini sağlarlar.

T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl / İlçe Müdürlükleri ile sosyal sorumlulukprojesi yürütmek isteyen özel sektör temsilcilerine yol göstererek iletişime geçmelerini sağlarlar.

BağışyapmakisteyenhayırsevervatandaşlarayolgöstererekT.C.Aile, Çalışma veSosyal Hizmetler İl / İlçe Müdürlükleri ile iletişime geçmelerini sağlarlar.

17

18

“GönülElçiliği”nintanıtımveyaygınlaştırılmasıiçinAile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığıİl/İlçe Müdürlükleri tarafından toplumda farkındalık yaratmak için yapılan toplantı ve eğitimlere katılırlar. Toplum kalkınması çalışmalarında rol modeli oluştururlar. Gönül Elçisi’nin yapacağı hizmetin ne ve nasıl olacağı Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı İl / İlçe Müdürlükleri ile işbirliği içinde belirlenir.ALO 183, ALO 170 ile ihtiyaç sahibi tüm grupların; sosyal psikolojik hukuki ve ekonomik alanlarda danışmanlık ve rehberlik desteği alabileceği yönünde bilgilendirme yaparak farkındalık oluştururlar.

e. Gönül Elçisi Olmak İçin Ne Yapılır?

GönülElçiliğikonusundabilgiedinmekveGönülElçisiolmakiçinikişekildebaşvuru

yapılmasıgerekmektedir.

1. Doğrudan Başvuru: T.C.Aile, Çalışma ve Sosyal HizmetlerBakanlığıve il müdürlükleri iletişime geçilir.

2. Web Sayfasından Başvuru: Aile, Çalışma ve Sosyal HizmetlerBakanlığıWebSayfası

(www.gonulelcileri.gov.tr)ilgilibölümündekiyönlendirmelerdoğrultusundaişlemyapılır.

Her iki durumda;

GönülElçiliğihakkındabilgialınır.

BaşvuruFormu(Ek:1) doldurulur.

Formundeğerlendirilmesinitakiben

Bilgilenmetoplantı/görüşmeleriyapılır.

il / ilçe Müdürlüğütarafındanmülakatyapılır.

GönülElçiliğikararı(herikitarafça)netleştirilir.

Gönüllühizmetalanıbelirlenir.

Gönüllühizmetverilecekil/ilçe/köy/mahalle/kuruluşbelirlenir.

Görevtanımı;İl/İlçeMüdürlüğüilebirlikteyapılır,yazılıolarakkayıtaltınaalınır.

19

f. Gönül Elçisi’nin Hizmete Katkı Faaliyetleri/ Hizmet Sunumu Nasıl Olur?

g. Gönül Elçisinin Çalışma İlkeleri Nelerdir?

Hedef Grup açısından;

Bakanlığabağlıresmikurumvekuruluşlarda,bukuruluşlardanhizmetalantoplumave

hizmetpolitikalarındasözsahibiyerelyöneticilerefarkındalıkgeliştirme,savunuculuk,

lobifaaliyetlerivb.gönüllühizmetlerverir.

Bakanlığınöngöreceğiyereldüzeydehizmeteulaşmasorunuyaşayanözel/marjinal

grupvekişilerehizmetverir.

GönülElçisi’ninkendisininönereceği(yereldüzeydeihtiyaçsahibiolan)veBakanlıkproje

yetkilileriilebirliktekararverilecekgrupvekişilerehizmetverir.

Gönül Elçisi’nin görev tanımı doğrultusunda (kurumlarla işbirliği, ev ziyaretleri, lobi faaliyetleri, toplum duyarlılığı artırma vb.) ilk adım İl / İlçe Müdürlüğü danışmanlığı ile atılır.

Hizmetin ilk ziyaretini (kurumu / kuruluşu / kişileri tanıyor olsa bile) İl Müdürü ve/veya ilgili uzman ile birlikte yapılır. Gönüllü hizmetin ilk gününde işbirliği ve iletişim içinde çalışılacak kişiler Gönül Elçileri ile tanıştırılır.

Kurum/ Kuruluş personeli Gönül Elçisi’nin görev tanımı konusunda bilgilendirilir.

Gönüllü hizmetler ev ziyaretleri ile yapılacak özellikteyse yine ilk ziyaret İl / İlçe Müdürü ve/veya ilgili uzman ile birlikte yapılarak hizmet alan kişiye ne tür bir destek verilebileceği açıklanır.

Gönüllü hizmet “Gönül Elçisi - Hizmet Alan Kişi - İl / İlçe Müdürü ve/veya ilgili uzman -(varsa) Kurum/ Kuruluş Ekibi” iletişim ağı içinde yürütülür.Gönül Elçisi her ay sonunda kısa bir “ faaliyet raporu” hazırlayarak deneyim, izlenim ve önerilerini paylaşır.

Gönül Elçisi hizmet vereceği alana (örneğin; koruyucu aile, kaliteli yaşlanma ve kuşaklar arası uyum, engelli ve hizmetlere erişim, aile ve yoksulluk, kadın ve güçlenme vb.) ilişkin il, ilçe ve mahalle düzeylerinde farkındalık toplantılar ve görüşmeler yapar.

Gönül Elçisi, kendisi ile birlikte çalışacak farklı disiplinlerden oluşan Gönül Elçileri Ekibini oluşturur

Çalışma zaman ve süresi bakımından;

Gönüllü hizmet bile olsa Gönül Elçisi belli

birsorumluluksahibiolarakhareketetmeyi

kabul eder.

Kendisininbaşlangıçtabelirleyeceğizaman,

vesürelereuygunolarakhizmetverir.

Hastalık,seyahatvb.gerekçelerlehizmet

veremeyeceğidurumlarıhemyetkililereve

özelliklehizmetverdiğihedefgruplara/

kişilerebildirir.

Çalışmayabaşladıktansonrazaman,süre,

bölgekuruluşv.bkonulardabirdeğişiklik

yapmakistediğindeöncedenyöneticiler

vehizmetverdiğihedefgruplara/kişilerebildirir.

Hizmet içeriği bakımından;

BaştaBakanlıkolmaküzerehizmetverdiğikurumvekuruluşunvizyonvemisyonunu

bilirvebuçerçeveiçindehizmetverir.

Hizmetverdiğitoplumunihtiyaçvedeğerleriningözönündebulundurur.

Görevtanımıkapsamındahizmetverir.Sorumlulukalanıdışınaçıkmazvesorumluluk

alanıiçindeeminolamadığıdurumvekararlarıyöneticileredanışarakverir.

Tercihenkendi,eğitim,meslekideneyimvebecerileriileilgilikonulardahizmetverir.

Farklıalanlardahizmetvermeisteğiİl/İlçeMüdürlüğüve/veyailgiuzmanilebirlikte

değerlendirilir.

Verdiğihizmetvehedefgrubudahaiyitanımakveiyiiletişimkurmakiçintanıtımve

oryantasyontoplantısınailavetenyapılantoplantılarakatılmakiçinistekliolur.

Gereğinde(kendinieksikyadageliştirmekistediğinde)İl/İlçeMüdürlüğüve/veyailgi

uzmandanteknikbilgiveeğitimtalebindebulunur.

20

Ekip üyesi olma ve hizmeti benimseme bakımından;

Hizmetverdiğiyeri/kurumubenimseyerekaidiyetduygusunungelişmesiiçinolumlu

tutum içinde olur.

Görevtanımıkapsamındakendiniekipiçindehissetmekiçinolumlututumvedavranış

içinde olur.

Verdiğihizmeteilişkinkişiselgörüşveönerilerinibelirterekhizmetkalitesinin

artırılmasınıvekendisininaktifbirekipüyesiolmasınısağlar.

“İnsan-Odaklı” hizmet anlayışı bakımından:

Hizmetalanherbirkişininayrıbirdeğerolduğunubilerek“İnsan-Odaklı”hizmet

anlayışıvegüçlüempatiduygusuylailetişimkurarakhizmetverir.

Hizmetalangrupvekişileriniçindebulunduklarıözeldurumlarnedeniylehassasve

kırılganolabileceklerinibilerekiletişimkurar.

Farklıvezorkişiliközelliklerinegöreiletişimbecerilerinikullanarakhizmetverir.

Hizmetvereceğigrupvekişilerleduygusalbağkuracağınıveonlarıhayalkırıklığına

uğratmayacakbilgi,turum,becerivedavranışlarasahipolduğunainanarakyolaçıkar.

21

22

h. Son Söz Olarak;

GönülElçisi’ndenbeklenenentemelhizmetdezavantajlı/kırılgangruplarınsosyal

haklarınıkullanabilmeleriiçindevletinilgilikurumlarıilebuluşmalarınayardımcıolmaktır.

Dezavantajlı/kırılgangruplarınentemelsorunlarıhizmeteulaşmavehizmetkullanımda

ortayaçıktığından;devlet,özelsektörvesiviltoplumkuruluşlarıtarafındansunulanher

türhizmetebugruplarınulaşmalarınaaracıolmaktır.

Bugönüllülükhizmetlerininnasılyapılacağıda;T.C.Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler

Bakanlığı ileişbirliğindebelirlenir.

“Toplum Kalkınmasında Gönül Elçileri Programı”kapsamındagörevebaşlayan

GönülElçilerininkatkılarınınbeklendiğiönceliklialtprojealanları;

ÇOCUKKALİTELİYAŞLANMAVEKUŞAKLARARASIUYUM,

ENGELLİVEHİZMETLEREERİŞİM,

AİLEVEYOKSULLUK,

KADINVEGÜÇLENME

Altprojealanlarıdezavantajlı/kırılgangruplarınihtiyaçlarıveAile, Çalışma ve Sosyal

Hizmetler Bakanlığı’nınpolitikalarıdoğrultusundadeğiştirilebileceğigibiyenikonular

daeklenecektir.

Kaynaklar

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

Uz,Fatma“ToplumlaÇalışmadaEvZiyaretleri”,BasılmamışSeminerNotları,2000. www.filantropi.org/dunyadamodernfilantropinintarihçesi/p=930

www.insanca.kadikoy.bel.tr/gonulluluk_eğitim

www.osgd.org/staticfiles/files/gonulluluk_arastirması_kasim_2005.pdf

www.panel.stgm.org.tr/vera/app/var/files/g/o/gonulluluk2.pdf

www.siviltoplum.com.tr

www.siviltoplumakademisi.org.tr/index.php?option=com_content&view=articl&id=57

1:goenuellueluek-nedir&catid=44:son-haberler&Itemid=118.

9.

www.un.org.tr

10.

www.undp.org.tr

11.

www.nps.gov/.../fundraising_individuals_volunteering.htm

YamanYılmaz,“”SivilToplumDergisiYıl:1Sayı:2/Nisan-Mayıs-Haziran2003.

İletişim Adresi

T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler BakanlığıEmek Mahallesi, 17. Cadde No:13 Pk: 06520 Çankaya / ANKARA Telefon : 0(312) 296 60 00

Web Sayfası www.gonulelcileri.gov.tr

www.ailevecalisma.gov.tr

www.gonulelcileri.gov.tr www.ailevecalisma.gov.tr