GİNE CUMHURİYETİ

ÜLKE PROFİLİ

Hazırlayan:

Yasin ŞAHİN

Ticaret Uzmanı

T.C. TİCARET BAKANLIĞI

Dış Temsilcilikler ve Uluslararası Etkinlikler Genel Müdürlüğü 2019

2

İÇİNDEKİLER

1-SOSYAL VE İDARİ YAPI…………………………………………….…….…....3

2-GENEL EKONOMİK DURUM…………………………………….………..…....5

3-SEKTÖRLER…………………………………………………………….………...7

4-ALTYAPI………………………………………………………………….….…..13

5-GİNE’NİN DIŞ TİCARETİ…………………………………………...….............14

6-DIŞ TİCARET DÜZENLEMELERİ & VERGİLER…………………….………19

7-TÜRKİYE-GİNE TİCARETİ……………………………………………….……22

8-YABANCI YATIRIMLAR…………………………………………..……..…….25

9-PİYASA HAKKINDA BİLGİ & TAVSİYELER …..…………………………....26

10-TARIM VE GIDA ÜRÜNLERİ İHRAÇ POTANSİYELİMİZ…….……......….33

11-SANAYİ ÜRÜNLERİ İHRAÇ POTANSİYELİMİZ…………………..…….…35

3

1- SOSYAL VE İDARİ YAPI

Temel Sosyal Göstergeler

Devletin Adı Gine Cumhuriyeti

Başkenti Conakry

Yönetim Biçimi Cumhuriyet

Resmi Dili Fransızca (Resmi), Pular, Mandingue ve Soussou

Nüfus 13 milyon

Yüzölçümü 245.857 km2

Dini İslam % 87,4, Animizm % 8,1 Hristiyan % 4,5

Para Birimi Gine Frangı (GNF)

Kaynak: IMF 2019

Coğrafi Konum

Batı Afrika ülkelerinden olan Gine, 245.860 kilometrekarelik bir alana yayılmış olup, kuzeyde Gine

Bissau, Senegal ve Mali; güneyde Sierra Leone, Liberya ve Fildişi Sahilleri ile sınırlarını

paylaşmaktadır. 2015 yılı Dünya Bankası tahminlerine göre Gine’nin nüfusu 12,6 milyondur.

Sosyal ve Siyasal Yapı

Başkan Alpha Condé 31 Ekim 2015’te yapılan ülkenin tartışmalı Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde,

ilk turda oyların %57’sini alarak, ikinci bir dönem için seçilmiştir. 26 Aralık 2015’te

Cumhurbaşkanı Condé, Mamady Youla’yı Başbakan olarak atamıştır. 54 yaşında bir ekonomist

olan Youla, hem özel sektörde hem de hükümette çalışmıştır. 31 kişilik yeni güçlü kabinenin

planlama, finans, dış politika ve tarımda kilit rollere sahip 7 kadın Bakanı bulunmaktadır.

Gine Hükümeti, 2016-2020 dönemi için beş yıllık yeni bir kalkınma planı hazırlamıştır. Plan, devlet

sorumluluğundaki tek kalkınma belgesi olacak ve şu belgelerin yerine geçecektir: 2013-15 için

üçüncü Yoksulluk Azaltma Strateji Belgesi (PRSP3), Beş Yıllık Plan (2011-15) ve Post-Ebola

Kurtarma Planı (2015-17). Uygulama şu anda yeni Planlama ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığı

liderliğinde yürütülmektedir.

Yoksulluk, 2012 yılında Gine nüfusunun %55’ini etkileyerek 2003’teki %49 seviyesini geçmiştir.

Bu artışın muhtemel kaynağı, 2014 ve 2015 yıllarındaki Ebola krizi ve ekonomik durgunluktur. Bu,

özellikle ülkenin güneydoğusundaki, Ebola’dan en fazla etkilenen ve zaten ulusal ortalamanın

üzerinde yoksulluk oranlarına sahip alanlar olan Macenta ve Gueckedou için geçerlidir.

Eylül 2015’te, Gine genelinde yaklaşık 2.500 haneyle yapılan röportajlara dayanan bir cep telefonu

anketine göre, Ebola’nın Gine hane halkı üzerinde güçlü bir etkisi olduğu doğrulanmıştır. Aynı

4

hanelerde gıda tüketiminde de bir düşüş kaydedilmiştir. Buna paralel olarak, kentsel işsizlik ikiye

katlanarak 2012’de %8 iken 2015’te %16’ya yükselmiş ve ailelerin % 10’una yakını, büyük

çoğunluğu Ebola’yı ana faktör olarak belirterek, çocuklarını okuldan çıkarmıştır. Şaşırtıcı bir

şekilde, tarımsal üretim dirençli kalmış ve gıda fiyatları istikrarlı seyretmiştir.

Yoksulluk oranı, kırsal alanlarda (2012’de %65) şehir merkezlerine (%35) göre daha yüksek

kalmaktadır. Ülkedeki yoksulluğun eğilimlerini ve profilini güncelleyen yeni bir yoksulluk raporu

çalışması başlatılması düşünülmektedir.

Ebola salgınının yayılmasının durdurulmasında büyük başarıyla sonuçlanmasına rağmen, salgının

etkileriyle mücadelede ciddi zorluklar devam etmektedir. Aralık 2015’te salgın, Gine, Sierra Leone

ve Liberya’da 500’den fazla sağlık çalışanı da dahil olmak üzere 11.300’den fazla kişinin yaşamına

mal olmuştur. Yeni vaka sayısı, 2015 yılının başında, sınırlama çabalarının yürürlüğe girmesiyle

yavaş yavaş azalmadan önce, haftada 50’den fazla ile zirveye ulaşmıştır.

Gine hiçbir zaman bir iç savaşa maruz kalmamıştır. Tarihsel olarak, sokak protestoları, özellikle

Conakry’de, yağmalanan ve yağan şiddet olaylarına neden olmuş; ancak bu tür olaylar, 2010

demokratik geçişinden bu yana göreli şiddette durmadan azalmıştır.

5

2-GENEL EKONOMİK DURUM

Temel Ekonomik Göstergeler

2016 2017 2018 2019 2020

GSYİH (milyar $) 8,7 10,4 11,7 12,6 13,6

Reel GSYİH Büyüme (%) 10,4 9,9 5,8 5,9 6,0

Kişi Başı GSYİH (SAGP $) 12,6 13,0 13,3 13,6 13,9

Tüketici Fiyat Enflasyonu (ort, %) 8,2 8,9 9,7 8,9 8,3

Cari İşlemler Dengesi (milyar $) -2,7 -0,7 -1,9 -2,5 -2,4

Nüfus (milyon) 2.004 2.188 2.310 2.429 2.565

Kaynak: IMF Nisan 2019

Gine, 2014 ve 2015 yıllarında ekonomisini olumsuz yönde etkileyen Ebola ve düşük emtia fiyatları

ikiz şoklarından yavaş yavaş çıkmaktadır. 2015 yılında durgunlaştıktan sonra, 2016 yılında gayri

safi yurt içi hâsıla (GSYİH) büyümesinin, boksit ve altın üretiminde beklenen bir artış ve çabuk

toparlanan tarım sektörüne bağlı olarak %5,2 olacağı tahmin edilmektedir. Ebola’nın ardından

hizmetler ve imalat sektörlerinde durgunlaşma devam etmektedir. Genişletilmiş Kredi Kolaylığı

(ECF) çerçevesindeki Uluslararası Para Fonu (IMF) sekizinci gözden geçirmesi, ülkenin tarihinde

bir ilk olarak, Eylül 2016’da başarılı bir şekilde sonuçlandırılmış ve bu durum, ülkenin sağlam

ekonomik yönetime dönüşünü vurgulamıştır.

2015 yılında GSYİH’nın %8,9’u olarak tahmin edilen toplam açıktan sonra bozulan Gine’nin mali

durumunun, 2016 yılında beklenen %1,3’lük bütçe açığı ile iyileşmesi öngörülmektedir. IMF

incelemesi gelir girişindeki ilerlemeyi kaydetmiş olup, 2015 yılında GSYİH’nın %17,2’si olan gelir

girişi 2016 yılında GSYİH’nın %19,2’sine ulaşmıştır. Gelir girişindeki performansın kaynağı, 2016

yılında alınan bazı politika tedbirleri ve harcamalardaki azalmadır. Yine de yoksul yanlısı

harcamalar korunmuştur. Cari harcamalar, 2015 yılına kıyasla GSYİH’nın 2,5 puanlık bir kısmı

kadar düşmüştür. (2015 yılında GSYİH’nın %18,4’ünden, 2016’da GSYİH’nın %15,6’sına)

Enflasyon oranının 2015 yılında olduğu gibi 2016’da da %8,2 olması beklenmektedir.

Dünya Bankası ve IMF Borç Sürdürülebilirlik Analizine (DSA) göre, Ocak 2015’ten beri Gine,

borç sıkıntısında ılımlı bir risk altında değerlendirilmeye devam ediyor. Bu çalışmayı yapan ekip

tarafından, Ekim 2013’te ortaya konulan, daha yüksek ve birleştirilmiş bir iskonto oranının %5

(daha önce %3) kullanılarak yapılan incelemede, temel koşullarda hiçbir değişikliğin olmadığı

sonucuna varılmıştır. Orta dereceli not, Gine’nin büyümeye, ihracata, doğrudan yatırım girişlerine,

mali performansa ve madencilik projelerinin uygulanmasının gecikmesine yönelik olumsuz şoklara

dayanıklılığı temelinde oluşturulmuştur. Dünya Bankası ve IMF ekipleri, 2016 ve sonrasında

yapılacak tüm yeni kredilerin yüksek imtiyazlılık ve güçlü bir kalkınma etkisi ile kontrat altına

girmesini sağlamak için yetkili makamlarla yakın işbirliği içerisindedir.

Ayrıca, Gine ekonomisi 2016 sonunda ve 2017’de iki ana riskle karşı karşıya kalacaktır. Birincisi,

2017 yılında makroekonomik ve mali reformları sürdürmek; ikincisi ise emtia fiyatlarındaki düşüşü

telafi etmek ve Ebola sonrası kurtarma planı için donör desteğini sürdürmek için Gine’ye yardım

6

akışlarını sağlamaktır. Finansman açısından, 2015-2017 dönemi boyunca bu planın toplam tahmini

maliyeti 2015 için 857 milyon dolar, 2016 için 1,2 milyar dolar ve 2017 için 864 milyon dolar ile

neredeyse 3 milyar dolardır.

Gine için bir başka zor olan diğer meydan okuma, 20 milyar dolarlık Simandou Projesinin

ertelenmesi ve sonunda Temmuz 2016’da ertelenmesi olmuştur. Rio Tinto ve diğerlerini içeren bu

iddialı projenin, uluslararası pazara yüksek kaliteli demir cevheri getirmesi ve Gine’de 50.000 iş

yaratması bekleniyordu. Temmuz 2016’da Rio Tinto yönetimi Conakry’deki varlığını azalttığını

açıklamıştır. Simandou’nun askıya alınması uluslararası maden topluluğuna sinyal göndermiş ve

Gine ekonomisi üzerinde olumsuz etkilere sahip olacaktır.

Yıkıcı yolsuzluklara ve kötü mali yönetimlere rağmen, Gine’nin uzun vadeli ekonomik gelişiminin

sonucu, doğal kaynakların, enerji fırsatlarının, tarıma elverişli toprak ve zengin ve güvenilir

yağışların da desteği ile umut verici olmayı sürdürmektedir. Katı bir bütçeyle sınırlanan Gine,

büyümeyi teşvik etmek için giderek artan bir şekilde yabancı yatırımlara ihtiyaç duymaktadır.

Gine’nin en büyük ticaret ortağı olan Çin, yatırım anlaşmaları yoluyla rolünü önemli ölçüde

artırmıştır.

Gine’nin makroekonomik ve mali durumu zayıftır. Ebola, 2014 ve 2015 yıllarında Gine’nin

ekonomik büyüme umutlarını sakatlamış ve hükümete Gine ekonomisini desteklemek için birkaç

mali kaynaktan başka bir kaynak kalmamıştır. Azalan doğal kaynak gelirleri ve kötü tavsiye edilen

hükümet kredileri, zaten zayıf olan hükümet bütçesini zorlamıştır. Özellikle küçük ve orta ölçekli

işletmeler için kredi talebi mevcut kaynağı aşmaktadır. Hükümet, büyümeyi artırmak, iş imkânı

sağlamak ve ekonomiyi harekete geçirmek için giderek artan bir şekilde uluslararası yatırım

aramakta; ancak Ebola korkusu yatırımcılarda duraklamaya neden olmaya devam etmektedir.

Gine son zamanlarda Yatırım Kanununu güncellemiş ve uluslararası yatırımcıları çekmek için

çabalarını artırmıştır. Gine yatırım promosyon ajansı, şeffaflığı artırmak ve yatırımları düzene

koymak için 2016 yılında yeni bir web sitesi (invest.gov.gn) yayınlamıştır. Bununla birlikte,

Gine’nin daha fazla yatırımcı dostu yasalarını uygulama kabiliyeti, zayıf ve güvenilmez bir hukuk

sistemi tarafından riske atılmaktadır.

Devlet bürokrasisi ve yaygın yolsuzluk Gine’de ekonomik kalkınmayı ciddi olarak engellemektedir.

Dünya Bankası’nın 2016 yılı İş Yapma Kolaylığı Endeksine göre, Gine dünya genelinde 189 ülke

arasında 165. sırada yer almıştır. Şeffaflık Örgütü’nün 2015 "Yolsuzluk Algılama Endeksi", Gine’yi

167 ülke ve bölge arasında 139’cu olarak sıraladı. Bu, 2012 endeksine göre dokuz sıra daha iyi;

ancak Gine hala yozlaşmış bir ülke olarak listeleniyor. Gine ayrıca, yetersiz altyapı, verimsiz bir

bürokrasi, kalifiye işçilerin olmaması ve siyasi belirsizlik nedeniyle sıkıntılar yaşamaktadır.

7

3. SEKTÖRLER

Zengin Doğal Kaynaklar

Bol maden kaynakları ile donatılmış olan Gine, madencilik endüstrisinde bir ekonomik lider olma

potansiyeline sahiptir. Gine, dünyanın boksit rezervlerinin (alüminyum cevheri) yarısından

fazlasına ev sahipliği yapmaktadır (25 milyar metrik ton). Boksit, Gine’nin mevcut ihracatının

yarısından fazlasını oluşturan, Gine’deki en aktif madencilik sektörüdür. Gine ayrıca dört milyar

tonun üzerinde kullanılmamış yüksek kaliteli demir cevheri, belirgin altın ve elmas rezervleri,

belirlenmemiş miktarda uranyum ve olası offshore petrol rezervlerine sahiptir. 2015 yılında ağırlıklı

olarak altın ve boksit olmak üzere mineral kaynakları, Gine ihracatının %85’ini oluşturmuştur.

Ülkenin boksitinin büyük kısmı, Compagnie des Bauxites de Guinee (CBG) tarafından,

Kamsar’daki belirlenmiş bir liman vasıtasıyla ihraç edilmektedir. Gine Hükümeti, Amerikan şirketi

Alcoa ve Anglo-Avustralya firması Rio Tinto arasındaki ortak girişim olan CBG, dünyadaki en

büyük boksit üreticisidir. Yeni pazar girişlerine ek olarak CBG’ye yapılan yeni yatırımların

Gine’nin boksit üretimini önümüzdeki beş ila on yıl içinde önemli ölçüde artırması beklenmektedir.

Ancak, sıkıntı yaşanan emtia piyasaları, başta demir olmak üzere madencilik faaliyetlerini

yavaşlatmış ve Simandou da dahil olmak üzere diğer maden kaynaklı gelişmeleri durdurmuştur.

Gine’nin bol yağışları, güneşli havası ve doğal coğrafyası hidroelektrik ve yenilenebilir enerji

üretimi için iyi durumdadır. Gine’deki en fazla enerji yatırımı, ilk hidro türbinini Mayıs 2015’te

işletmeye almaya başlayan 240 MW Kaleta Baraj projesidir. Çin tarafından inşa edilen ve finanse

edilen (526 milyon $) Kaleta, Gine’nin elektrik arzını iki katından fazlaya çıkarmış ve ilk kez

Conakry’ye nispeten güvenilir bir şekilde elektrik sağlamıştır. Hükümet, daha büyük hidroelektrik

projelerine destek olmaya ve Batı Afrika’da enerji tedarikçisi olmak için dağıtım altyapısına yatırım

yapmaya çalışmaktadır. Hükümet ayrıca, Gine’nin kuru mevsimindeki kayıp hidroelektrik enerjisini

telafi etmek için güneş enerjisi ve diğer enerji kaynaklarına yatırım yapmayı düşünmektedir.

Tarım ve balıkçılık, Gine’de başka bir fırsat ve büyüme alanıdır. Zaten yakın komşuları için meyve,

sebze ve palmiye yağı ihracatçısı olan Gine, büyük ölçekli tarımsal üretim için iklimsel olarak çok

uygundur. Sektör onlarca ihmalkarlık ve yanlış idareden dolayı acı çekmiş ve sektör 2014-2015

Ebola krizinden en çok etkilenen sektör olmuştur. Gine, birincil temel ürün olan pirincin bir

ithalatçısı olarak kalmaktadır.

Gine-Tarım Sektörü

Genel Bakış

Tarihsel olarak, Gine, Fransız Batı Afrika kolonileri arasında başlıca tarımsal üreticiydi. Sektör

daha sonra çöktü ve tarımsal potansiyeline rağmen Gine net gıda ithalatçısı olmuştur. Tarımsal

üretim az istisna haricinde küçük/geçimlik seviyededir. Bununla birlikte, madencilik sektöründe

doğrudan yabancı yatırımın artmasıyla birlikte, diğer yabancı firmalar, Gine’de, kuzeydeki Boké

bölgesinde, pirinç üretimi gibi tarımsal projelere yatırım yapmak istemektedir. Hükümet,

hâlihazırda Kankan’ın dışında bulunan Koundian Ovası’nda bir pirinç sulama projesinin yapımını

kendi kendine finanse etmektedir. Hükümet, 2020’ye kadar pirinç üretiminde kendi kendine yeterli

olmayı ummaktadır.

Gine üreticilerinin, kısa vadeli kredilere veya garantili piyasalara erişimi az veya hiç yoktur, bu

nedenle çiftliklerinde sermaye iyileştirmeleri yapmaları zordur. Zayıf veya var olmayan altyapı

8

sorunları daha kötü hale getirmektedir. Üreticilerin soğuk hava deposuna veya iyi yollara erişimi

azdır. Sonuç olarak, yurtdışına taşımayı bırakın, bozulmaya başlamadan yerel pazarlara ürün

üretmek bile zordur. Bazı üreticiler taşımaya daha kolay kuru gıda maddelerine geçiş yapıyor ancak

bunu büyük ölçekli bir operasyon haline getirecek gerekli makina ve kapasiteden yoksundurlar.

Gelişmiş üreticiler, sıhhi ve bitki sağlığı düzenlemelerinin farkındalar; ancak üreticilerin şu anda

düzenlemeleri karşılaması zordur. Bu problemler aşılırsa Gine’nin muz, ananas, patates, mango,

diğer meyve ve sebze, çiçek ve bitkileri ihraç etme potansiyeli vardır. Bunlar, iş çevreleri için

önemli yatırım fırsatları olarak görülebilir.

Gine’nin en büyük pirinç tedarikçileri Tayland, Hindistan, Bangladeş, Vietnam, Pakistan, Çin ve

Tayvan’dır. Un ithalatları büyük oranda Fransa ve Fas kaynaklıdır. Ana şeker tedarikçileri arasında

Belçika, Fransa, Brezilya ve Senegal bulunmaktadır. Periyodik olarak, hükümet yerli tarımsal

üretimi koruma önlemlerini almaktadır. Örneğin, hükümet 2011 yılında, özellikle pirinç olmak

üzere birçok tarımsal ürün ihracatını yasaklamış ve bunun yerel fiyatları baskı altında tutacağına

inanıyordu. 2016 yılında hükümet, ticaretin daha fazla, deniz ve havaalanları yoluyla yapılması

amacıyla, çok sayıda yüksek değerli tarım ihracatının karayoluyla yapılmasını yasaklamıştır.

Web Kaynakları

http://invest.gov.gn/fr/opportunites/agriculture

Gine-Kimyasal Ürünler

Gine, daha ucuz kimyasal ithalatlara, özellikle de her yıl ithalatı 40 milyon doları aşan ilaçlara

bağımlıdır. Gübre ve böcek ilacı kullanımı düşük; ancak hükümetin gıda üretiminde kendi kendine

sürdürülebilirliği üzerinde daha fazla durması sebebiyle büyümesi beklenmektedir.

Gine piyasaları, Asya’nın ve Afrika’nın diğer bölgelerinden gelen ucuz, çoğunlukla da sahte

ilaçlarla doludur. Yüksek fiyatlar ve Gine’deki hastanelerin genel kötü durumu, birçok kişinin tıbbi

problemler için kendi kendine ilaç sağlamasına yol açmıştır. Gine’de etkili ve sahte olmayan

ilaçlara yönelik yüksek bir talep var, ancak işletmeler nüfusun genel yoksulluğunu hesaba katmak

zorunda kalacaklardır.

Gıda emtia fiyatlarındaki artış ve gıda ürünlerinin ihracatı üzerinde yoğunlaşmayla birlikte böcek

ilacı ve gübre talebinin artması beklenmektedir.

Gine - İnşaat ve Yarı Mamül Malzeme

Genel Bakış

2008’den 2010’a kadar siyasi istikrarsızlık ve küresel ekonomik kriz, inşaat alanını önemli derecede

yavaşlatmıştır. Bununla birlikte, 2010 başkanlık seçimlerinden sonra uluslararası yatırımcıların

Gine’ye geri dönüşü, otel, konut ve ofis binası inşasında bir patlamaya neden olmuştur. Başkent

Conakry’de inşaat sektörü sağlam kalmıştır. Çoğu diğer sektörlerde olduğu gibi, çoğu inşaat

malzemesi ithal edilmek zorundadır.

9

Alt Sektör İçin En İyi Beklentiler

Gine ekonomisinin çoğunda olduğu gibi, büyüme için en iyi ihtimaller, madencilik şirketi

faaliyetleri etrafında dönmektedir. Birkaç madencilik şirketinin projelerde inşaat yapması

beklenmekte ve imtiyazlarına erişmek için çok sayıda altyapı geliştirmesi gerekecektir.

Fırsatlar

Gine Alumina Corporation’ın Sangaredi ve Kamsar’daki boksit genişleme projesi, maden alanının

geliştirilmesi ve yeni liman tesisleri inşa etme ile ilgili inşaat projelerinde patlama yaşanacağını

görülecektir. Bundan başka, Birleşik Krallık merkezli Alufer’ın 2016 yılının sonlarına doğru Boffa

yakınlarındaki boksit imtiyazını geliştirmeye başlaması beklenmektedir. Compagnie Bauxite de

Guinee’nin (CBG) potansiyel genişletilmesi bu sektördeki ithalatı da artıracaktır. 660 milyon dolar

değerindeki ABD firması FLUOR, CBG’nin genişleme projesi için altyapı hazırlığına liderlik

etmektedir. Guicopress önümüzdeki birkaç yıl içinde yeni hükümet sarayını inşa eden bir

konsorsiyuma önderlik ettiğinden, Conakry’deki Kipe semtinde büyük bir inşaat olacaktır.

Web Kaynakları

www.bechtel.com

www.fluor.com

www.riotinto.com

www.alufer.com

www.guineaalumina.com

www.anglogoldashanti.com

http: //www.guicopresbtp.com

Gine-Ekipman ve Makineleri

Genel bakış

Gine’de üretim kapasitesi azdır, bu nedenle çoğu makine ve ekipman ülkeye ithal edilmek

zorundadır. Ülke geliştikçe, büyük altyapıdaki devlet ve özel yatırımların devam etmesi sayesinde,

sektörün genişlemesi muhtemeldir.

Alt Sektör İçin En İyi Beklentiler

En iyi potansiyele sahip sektör madencilik sektörüdür. Boksit, demir cevheri, altın ve elmas

madenciliği projeleri Gine için kilit pazarları temsil etmektedir. Ek olarak - ve madencilik

projelerinin başarısı ile bağlantılı olarak - karayolu ve demiryolu inşaatı gelecekte potansiyel olarak

karlı bir pazardır. Bununla birlikte, en son olarak, büyük yol sözleşmeleri sadece siyasi olarak

bağlantıları iyi olan bağlı Gine veya Çin inşaat firmalarına ihale edilmiştir.

Fırsatlar

Özellikle madencilik sektöründe Gine’ye makine ve teçhizat ihraç etmek için birçok fırsat

bulunmaktadır. Birkaç madencilik şirketi sözleşmelerinin erken keşif veya inşaat safhalarında

bulunmaktadır ve muhtemelen önümüzdeki yıllarda makine ve inşaat ekipmanlarına önemli

10

yatırımlar yapacak gibi görünmektedir. Buna ek olarak, Conakry’de ve çevresinde bulunan yeni

otel, ofis binası ve yol yapımı makine ve teçhizat satışı için fırsatlar sunmaktadır.

Web Kaynakları

http://invest.gov.gn/fr/opportunites

http://www.ega.ae/en/operations/mining-refining/gac/

http://www.alcoa.com/guinea/en/home.asp

http://www.riotinto.com/guinea/simandou-4695.aspx

http://www.alufermining.com/guinea/

www.newmont.com (no info on Guinea’s operation)

http://www.groupe-guicopres.com/

http://www.guitersa.net/en/index.html

http://ums-international.com/

Gine-Petrol ve Gaz

Genel bakış

Halen, Gine hükümeti benzini perakende seviyesinde sabitleyerek tüketicilerin üzerindeki yükü

hafifletmek için fiyatları sübvanse etmektedir. 2015 yılının başından bu yana, dünya petrol

fiyatlarındaki düşüş nedeniyle hükümet benzinin fiyatını, Şubat 2015’te 10.000 GNF / litre’den

9.000 GNF’ye, Mart ayında ise 8.000 GNF / litreye düşürmüştür. Haziran 2015 itibarıyla, yakıt her

sınıf yakıt için 8,000 GNF / litredir. Mayıs 2016 itibariyle döviz kuru 9,000 GNF / ABD dolarıdır.

Gine’deki petrol ürünlerinin depolama kapasitesi, tek özel ithalatçı Gine Petroleum Company’nin

(SGP) yalnızca yaklaşık üç haftalık bir talebe tekabül eden kapasiteye sahip olması yüzünden bir

sorundur. Gine’de hiçbir petrol rafinerisi bulunmamaktadır, bu da yakıt dağıtımlarındaki en ufak

kesintinin bile yakıt sıkıntısı oluşturabileceği anlamına gelmektedir. Başlıca tüketiciler, madencilik

şirketleri, perakende benzin istasyonları ve kamu elektrik kuruluşunun dizel jeneratörlerini

içermektedir.

Alt Sektör İçin En İyi Beklentiler

Gine’nin potansiyel petrol ve gaz rezervlerinin kapsamı bilinmiyor ancak umut vericidir. ABD’ye

ait olan Hyperdynamics, Gine kıyılarındaki petrol arama çalışmalarını yürütmüştür. Şubat 2012’de

ilk keşfedici kuyusu, ticari olmayan petrol miktarını ortaya çıkarmıştır. Hyperdynamics, Gine bağlı

kuruluşunun yüzde 40’ını Anglo-Irish petrol şirketi Tullow Oil’e sattı. Mayıs 2016’dan itibariyle,

konsorsiyumda sürmekte olan anlaşmazlıklar nedeniyle, planlanan açık denizde sondaj çalışmaları

gerçekleşmemiştir.

Fırsatlar

Gine hükümeti harap olan enerji şebekesini onarma yollarını değerlendiriyor ve santral için petrol

ürünlerine erişmek için yeni yollar arayabilir.

Web Kaynakları

www.hyperdynamics.com

http://onap-guinee.com

11

Gine-İşlenmiş Gıdalar

Genel Bakış

Pirinç, Gine’in gıda ithalatının en büyük bileşenidir ve tüm gıda ithalatının yaklaşık% 40’ını

oluşturmaktadır ve yılda 80 milyon doları aşmaktadır. İkinci büyük bileşen buğday unudur. Bu

maddelerden her ikisi de Gine diyetinin temel unsurlarıdır ve yerli üretim şu anda talebi

karşılayamamaktadır. Yerli pirinç ve buğday üretimi olsa da, ithal ürünler genelde çok daha ucuz ve

bu nedenle daha popülerdir.

Alt Sektör İçin En İyi Beklentiler

Cumhurbaşkanı Conde hükümeti tarım sektörünü canlandırmak için istekli ancak işlenmiş gıda

ithalatına büyük oranda bağımlı kalmaya devam edecektir. Ülkenin içindeki ulaşım yollarının zayıf

olması, nüfusun çoğunun işlenmiş ve kolay taşınan gıda ürünlerine bağlı olduğu anlamına

gelmektedir. Ülkede soğuk zincir taşıma ağı yok ve yollar zayıf durumda, bu nedenle Gine tarımsal

çıktılarının çoğunu ihraç etmemektedir. Yurtiçi ulaşım ağları da verimli değildir.

Fırsatlar

Batı orjinli işlenmiş gıda markaları, Asya ithalatlarına kıyasla daha kaliteli ve tüketimi daha güvenli

olduğu için saygın ve tercih edilir durumdadır. Bununla birlikte, genellikle, ortalama Gineli’nin

alabileceği fiyatlardan daha yüksek fiyatlarla birinci sınıf ürünler olarak satılmaktadır.

Gine - Yenilenebilir Enerji

Genel bakış

Gine Hükümeti (GOG), çevre dostu kalkınmayı teşvik etmek ve Gine’nin bol su kaynaklarını

kullanmak için bir yol olarak güneş enerjisi ve hidroelektrik enerjisine odaklanan uzun vadeli bir

enerji stratejisini ilan etmiştir. 2015 yılında çevrimiçi hale gelen Kaleta Barajı, Gine’nin elektrik

kurumunun yeniden yapılandırılması ve Gine’yi komşularına bağlayan yeni güç hatlarının da

bulunduğu bu stratejinin ilk adımı. Gine hükümeti, Gine’nin termal ve yenilenebilir kaynaklardan

enerji üretme kapasitesini geliştirme, iki ABD firması ile 2016’da sözleşme imzalama ve büyük ve

küçük ölçekli hidro projeler için finansman talep etme yönünde yükseliş eğilimi göstermiştir.

Alt Sektör İçin En İyi Beklentiler

Gine nehirleri hidroelektrik enerji için büyük potansiyel taşımaktadır. Kaleta’nın tamamlanmasıyla

birlikte, hükümet yakın gelecekte birkaç küçük baraj yatırımı yapmayı planlamakta ve Kaleta’nın

iki katı, maliyeti ve üretim kapasitesi olacak olan Souapiti Barajı için finansman sağlamayı

ummaktadır. Kaleta’nın 10 km yukarısında bulunan Souapiti, Kaleta’nın kuru sezon boyunca bile

tam kapasitede çalışabilmesini sağlamak için Konkoure Nehri’ni düzenleyecektir.

Güneş enerjisi hem kurumsal hem de konut kullanımı için popülarite kazanmaktadır. ABD’li şirket

Hecate, ülkenin iç mekanında 50-100 MW’lık güneş enerjisi sağlamayı araştırmaktadır.

12

Fırsatlar

Nisan 2015’te hükümet, Fransa’nın Veolia şirketini, uzun yıllardır işlevsiz olan ve yanlış

yönetildiği düşünülen EDG-Electricity De Guinée adlı devlete ait elektrikli işletme şirketini

yönetmek için seçmiştir. Veolia, borçlu kuruluş için bir kurtarma planı uygulamak için dört yıllık

bir sözleşme imzalamıştır. Hükümet, Veolia’nun sözleşmesinin ardından, işletme için özelleştirme

ya da Kamu-Özel Ortaklık arayışını düşünmektedir.

Ülkenin, hidroelektrik potansiyelini yurt içi ve bölgesel talebi karşılamak üzere geliştirmesi,

Gine’de elektrik üretim türbinlerinin satışına yönelik fırsatları artırabilir.

Web Kaynakları

www.daccglobal.com

www.nationssolar.net

www.veolia.com/en/veolia-group/profile

http://invest.gov.gn/fr/opportunites/energie-et-hydrateique

http://www.hecateenergy.com

Gine yetkilileri yenilenebilir enerji istatistikleri ayrı bir sektör olarak tutmamaktadır.

13

4. ALTYAPI

Gine, gelişmiş ticari faaliyetleri desteklemek için gerekli olan altyapı olanaklarından yoksundur;

ancak koşullar iyileştirilmektedir. Elektrik servisi, 2015 yazında Kaleta Barajı’nın

tamamlanmasından bu yana başkenti Conakry’de büyük ölçüde gelişmiştir; ancak elektrik

kesintileri, Şubat ve Mayıs ayları arasındaki kuru aylarda devam etmektedir. Başkentteki su hizmeti

kesintili ve tüketim için büyük ölçüde güvensizdir. Ülkenin iç kısmında elektrik ve suya erişim

büyük ölçüde yoktur. Yollar, demiryolları ve liman sistemi dahil olmak üzere ulaşım altyapısı

düzensizdir; ancak Gine Hükümeti önümüzdeki yıllarda altyapı geliştirmeyi büyük öncelik olarak

hedeflemiştir. Conakry’nin eteklerinde, Dabola ile Kankan arasındaki ve Beyla’dan N’Zerekore’ya

olan yol ağları gibi belirli alanlardaki karayolları ağı, uluslararası bağışçılardan veya madencilik

sektöründeki şirket ortaklarının kaynaklarından yararlanılarak iyileştirilmektedir.

Telekomünikasyon işletme maliyetleri yüksektir ve ekipman eksikliği nedeniyle servis yavaştır;

ancak fiber optik ağların kurulumu, internet bağlantısını geliştirmektedir.

14

5. GİNE’NİN DIŞ TİCARETİ

Gine dış ticaret açığı veren bir ülkedir. 2016 yılında 3,5 milyar dolar olan ihracatı, 2017 yılında 6

milyar dolara yükselmiş; 2016 yılında 3,5 milyar dolar olan ithalatı 2017 yılında 4,2 milyar dolara

yükselmiştir. Uzun yıllardır dış ticaret açığı veren ülke 2017 yılında ilk kez dış ticaret fazlası

vermiştir.

Tablo 1: Gine’nin Dış Ticareti (bin dolar)

YILLAR İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE

2006 770.491 1.063.904 1.834.395 -293.413

2007 1.058.983 1.281.496 2.340.479 -222.513

2008 1.470.643 2.092.852 3.563.495 -622.209

2009 1.317.489 1.517.586 2.835.075 -200.097

2010 1.895.623 2.618.823 4.514.446 -723.200

2011 1.731.553 1.911.757 3.643.310 -180.204

2012 2.174.096 2.068.453 4.242.549 105.643

2013 1.780.484 2.401.047 4.181.531 -620.563

2014 1.946.668 2.509.210 4.455.878 -562.542

2015 1.573.675 2.138.648 3.712.323 -564.973

2016 3.480.974 3.507.466 6.988.440 -26.492

2017 5.961.458 4.169.656 10.131.114 1.791.802

Kaynak : ITC-Trademap

15

Uluslararası Ticaret Merkezinin verilerine göre Gine’de yıllar itibariyle değişmekle beraber

ihracatın %89’unu alüminyum cevherleri ve konsantreleri ile işlenmemiş veya yarı işlenmiş altın

oluşturmaktadır.

Tablo 2: İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (bin dolar)

GTİP ÜRÜNLER 2015 2016 2017

TOPLAM 1.573.675 3.480.974 5.961.458

7108

Altın (platin kaplamalı altın dahil)

(işlenmemiş veya yarı işlenmiş ya da pudra

halinde)

631.487 1.541.582 3.263.852

2606 Aluminyum cevherleri ve konsantreleri 576.329 1.225.104 2.020.947

2711 Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar 0 171.028 292.664

0303 Balıklar (dondurulmuş) 4.492 48.759 41.723

4001 Tabii kauçuk, balata, güta-perka, guayül, çıkıl

(chicle) vb. tabii sakızlar 26.047 20.914 38.609

0801 Hindistan cevizi, brezilya ve kaju cevizi

(taze/kurutulmuş) 20.649 147.406 31.551

0809 Kayısı, kiraz, şeftali, erik ve çakal eriği (taze) 0 15.777 23.822

2825

Hidrazin ve hidroksilamin, bunların anorganik

tuzları, organik bazlar, diğer metal oksitler,

hidroksitler ve peroksitler

0 21.951

2709 Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli

minerallerden elde edilen yağlar) 0 47.256 20.695

7102 Elmaslar (işlenmiş olsun olmasın, fakat

mıhlanmamış veya takılmamış) 0 21.359 20.072

0709 Diğer sebzeler (taze/soğutulmuş) 1 6.052 18.654

1801 Kakao dane ve kırıkları (ham/kavrulmuş,

bütün/kırık) 18.883 39.249 15.774

0808 Elma, armut ve ayva (taze) 0 2.563 15.630

0901

Kahve, kahve kabuk ve kapçıkları, içinde

herhangi bir oranda kahve bulunup kahve

yerine kullanılan ürünler

11.521 21.349 12.749

0810 Diğer meyveler (taze) 0 3.332 12.194

7204

Dökme demirin, demirin veya çeliğin döküntü

ve hurdaları veya bunların eritilmesi ile elde

dilmiş külçeler

858 6.980 11.744

0702 Domates (taze/soğutulmuş) 0 4.843 9.328

2302 Hububat ve baklagillerin kepek, kavuz ve

diğer kalıntıları 1.438 6.197 6.983

7404 Bakır döküntü ve hurdaları 0 4.956 6.625

7602 Aluminyum döküntü ve hurdaları 27 4.058 6.311

5201 Pamuk (karde edilmemiş veya

penyelenmemiş) 3.710 5.593 5.440

2905 Asiklik alkoller ve bunların halojenlenmiş, 0 7 4.557

16

sülfolanmış, nitrolanmış veya nitrozalanmış

türevleri

1207 Diğer yağlı tohumlar ve meyveler 571 5.986 3.697

7901 İşlenmemiş çinko 0 3.345

9999 Tarifenin başka yerinde geçmeyen maddeler 2.547 3.463 3.160

8548

Elektrik pilleri, bataryaları ve

akümülatörlerinin döküntü ve hurdaları;

kullanılmış olanlar; elektrikli aksam-parçalar

4 3.503 2.962

0305 Balıklar (kurutulmuş, tuzlanmış, salamura

edilmiş veya tütsülenmiş) 402 2.515 2.802

Kaynak: ITC-Trade Map

Tablo 3: İhracat Yaptığı Başlıca Ülkeler (bin dolar)

SIRA ÜLKELER 2015 2016 2017

GENEL TOPLAM 1.573.675 3.480.974 5.961.458

1 Birleşik Arap Emirlikleri 156.065 1.078.404 2.722.182

2 Çin 27.908 630.057 1.466.753

3 Hindistan 257.568 254.188 506.276

4 Ürdün 0 147.846 219.469

5 İrlanda 98.884 152.449 146.705

6 İspanya 135.882 164.583 123.049

7 Fransa 88.994 146.026 101.347

8 Ukrayna 48.982 95.057 97.789

9 Almanya 114.785 98.446 96.208

10 Belarus 0 40.666 72.242

… … …

16 Türkiye 2.318 6.367 18.109

Kaynak: ITC-Trade Map

Gine’nin ihracattaki en önemli pazarları BAE, Çin, Hindistan, Ürdün ve İrlanda’dır. Ülkemiz ise 16.

sıradadır.

17

Tablo 4: İthal Ettiği Başlıca Ürünler (bin dolar)

GTİP ÜRÜNLER 2015 2016 2017

TOPLAM 2.138.648 3.507.466 4.169.656

2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden

elde edilen yağlar 310.169 417.908 431.597

1006 Pirinç 227.851 225.010 232.751

2402 Tütün/tütün yerine geçen maddelerden

purolar, sigarillolar ve sigaralar 34.674 49.767 144.214

3004 Tedavide veya korunmada kullanılmak

üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) 117.107 117.869 123.662

8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar 30.435 41.223 93.954

8703

Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan

taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu

taşıtlar (yarış rabaları dahil)

67.314 78.658 88.542

8711

Motosikletler (mopedler dahil) ve bir

yardımcı motoru bulunan tekerlekli taşıtlar

(sepetli olsun olmasın); sepetler

15.741 63.215 88.484

6402 Dış tabanı ve yüzü kauçuk veya plastik

maddeden olan diğer ayakkabılar 14.807 80.897 83.294

5208

Pamuklu mensucat (ağırlık itibariyle % 85

veya daha fazla pamuk içerenler)(m2.

ağırlığı 200 gr. ı geçmeyenler)

9.050 80.258 67.449

1001 Buğday ve mahlut 0 56.639 60.516

8429

Buldozerler, greyderler, toprak tesviye

makinaları, skreyperler, mekanik

küreyiciler, ekskavatörler, yol silindirleri vb

52.344 39.756 58.771

1511 Palm yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak

değiştirilmemiş) 40.048 36.343 57.550

8517

Telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer

bilgileri almaya veya vermeye mahsus diğer

cihazlar

39 51.322 52.705

9999 Tarifenin başka yerinde geçmeyen maddeler 11.996 21.504 52.055

8701 Traktörler 11.132 18.467 51.506

6309 Kullanılmış giyim eşyası ve kullanılmış

diğer eşya 33.584 48.565 50.385

1701 Kamış/pancar şekeri ve kimyaca saf

sakkaroz (katı halde) 47.576 44.168 50.179

8474

Toprak, taş, metal cevheri vb. ayıklama,

eleme, tasnif, ayırma, yıkama, kırma,

öğütme, yoğurma, kalıplama vb. Makinaları

16.691 26.568 50.167

1901 Malt hülasası; un, nişasta ve malt esaslı

müstahzarlar 8.524 34.871 48.208

8905

Fener, yangın söndürme, tarak gemileri,

yüzer vinçler vb; yüzer havuzlar; yüzer-

dalabilen sondaj ve üretim platformları

84.399 138 47.691

18

8714 87.11 ila 87.13 Pozisyonlarındaki taşıtların

aksam, parça ve aksesuarı 375 43.473 44.147

7308

Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı,

inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir

veya çelikten sac, çubuk, vb.

19.853 21.890 43.979

2523 Çimento 27.315 31.300 38.691

8431

Özellikle 84.25 ila 84.30 pozisyonlarındaki

makina ve cihazlar ile birlikte kullanılmaya

elverişli aksam ve parçalar

35.301 22.462 38.637

6907

Cilasız veya sırsız seramikten döşeme veya

kaplama karoları ve kaldırım taşları, mozaik

küpler vb.

434 4.000 37.299

4011 Kauçuktan yeni dış lastikler 16.582 30.267 37.212

8716

Römorklar ve yarı römorklar; hareket ettirici

tertibatı bulunmayan diğer taşıtlar; bunların

aksam ve parçaları

8.286 11.863 36.795

Kaynak: ITC-Trade Map

Tablo 5: İthalat Yaptığı Başlıca Ülkeler (bin dolar)

SIRA ÜLKELER 2015 2016 2017

GENEL TOPLAM 2.138.648 3.507.466 4.169.656

1 Çin 319.217 1.144.424 1.239.957

2 Hollanda 287.209 373.057 470.145

3 Hindistan 232.835 331.088 365.352

4 Belçika 173.457 172.486 271.090

5 BAE 139.267 80.198 207.133

6 Fransa 142.888 159.232 193.477

7 Almanya 35.536 101.448 141.681

8 Fildişi Sahilleri 6.695 50.519 117.456

9 Senegal 38.225 85.296 104.839

10 ABD 57.209 84.190 103.022

… … …

11 Türkiye 36.654 62.300 95.758

Kaynak: ITC-Trade Map

Gine’nin ithalatında en büyük tedarikçi olan Çin’in payı %30’dur. Çin’i sırayla Hollanda,

Hindistan, Belçika ve BAE izlemektedir. Gine’nin ithalatında ülkemiz ise 11. sırada yer almaktadır.

19

6. DIŞ TİCARET DÜZENLEMELERİ İLE VERGİLER

Gine-Gümrük Vergileri

Gine’nin çoğu ithalat kaleminde yüzde 33’lük bir ithalat vergisi oranı vardır. Bununla birlikte, bazı

"ayrıcalıklı rejimler" (Büro Kurulması), kamu kurumları ve bağış kuruluşları istisnalar alabilir.

İmtiyazlı rejimlerin, yatırım projelerinde kullanılacak makina ve teçhizat için ithalat vergileri ve

ham maddeler üzerinde yüzde altı vergide muafiyetleri vardır. Temel gıda ve tarım ürünleri yüzde

bir ila iki oranında vergilendirilir ve bazı ürünler (örneğin belli ilaçlar) vergiden muaftır. Araç,

alkol, tütün ve çoğu diğer tüketici eşyaları gibi lüks öğelere ek bir yük bindirilmektedir. Ekstra

vergiler yüzde 20 ila 70 arasında değişmektedir. Ekstra vergiler, araçlarda yüzde 20 ila 30

arasındadır.

Gine’de dört ithalat oranı vardır. İthalat oranına DFI --Droit Mali İthalat denir. Oranlar sıfırdan

yüzde 20’ye değişmektedir:

• Sağlık, eğitim ve bilgi ile ilgili maddeler için yüzde 0

• Temel gıda, hammadde ve mülk ve teçhizat için yüzde 5

• Yarı mamul ürünler ve endüstriyel girdiler için yüzde 10

• Lüks mallar için yüzde 20

Gine - Ticaret Engelleri

Vergiye tabi tüm kalemlere, yüzde 20’lik bir oranda katma değer vergisi (KDV) vardır. Birçok

işletme, tipik bir "engel" olmamasına rağmen, olumlu vergi muafiyetleri alan siyasi bağlantılara

sahip rakiplerden şikayetçidir; bu da fiilen faaliyetleri için haksız bir engel oluşturmaktadır. İşletme

yöneticileri, Conakry limanındaki tıkanıklığın ve yolsuzlukla mücadele amaçlı yeni iç hükümet

usullerinin, bir konteynerin Conakry’e ulaştığı andan içeriğinin ithalatçıya teslim edilmesi arasında

bir ay veya daha fazla gecikmeye neden olduğundan şikayet etmektedir. Pirinç, şeker, yemeklik yağ

ve un gibi temel yiyeceklerin Gine’nin kara sınırları üzerinden ithal edilmesi yasaktır.

Gine - İthalat Gerekleri ve Belgeleri

Hükümet, ithalatçıların 12 milyon GnF (2000 ABD doları) aşan miktarda ithalat yapmaları halinde

Ticaret Bakanlığı’ndan resmi ithalat izni (Demande Déscriptive d’Importation - DDI) almasını

zorunlu tutmaktadır.

Gine - Etiketleme / İşaretleme Gereksinimleri

İhracat veya ithalat için etiketleme veya işaretleme şartları bulunmamaktadır.

Gine - Geçici Giriş

Malların giriş öncesi beyan edilmesi şartıyla, kişisel kullanım ve kişisel amaçlar için olan tüm

eşyalar, az miktarda, vergiden muaf olarak ülkeye getirilebilir. Narkotik, askeri teçhizat ve ateşli

silah taşımak yasaktır.

20

Gine - Web Kaynakları

Yatırım destek ve kaynaklarına www.invest.gov.gn adresinden ulaşılabilir.

Gine - Yasaklı ve Kısıtlamalı İthalat

Yasaklanmış maddeler narkotik, askeri teçhizat ve ateşli silahları içerir.

Gine - Gümrük Yönetmelikleri

Yolsuzluk, ürünlerin gümrükte temizlenmesinde önemli bir faktör olmaya devam etmektedir.

Gümrük beyannamesinden sonra ve tasfiye öncesi ithalatçılar, ithal edilen malların değerini

doğrulamalıdır. Değerlemeyi takiben, Gümrükler ödenmesi gereken gümrük vergileri için fatura

düzenler. Bu borcun, Merkez Bankası’na veya yerel bir ticari bankaya ödenmesi gerekmektedir.

Banka makbuzu ile mal gümrükten çekilir. Bu süreçte ve gelen malların depolanmasında yardımcı

olmak için çeşitli yerel nakliye acenteleri mevcuttur.

http://www.douanesguinee.gov.gn/f

Gine - Ticaret Standartları

Genel bakış

Gine’de ürün ve hizmet kalite standartları ne uygulanır ne de zorlanır. Ara sıra, zehirlenme şüphesi

bulunan vakalarda, kolluk kuvvetlerinin talebi üzerine soruşturma başlatılır. Bununla birlikte,

ithalatçılar Gine ürünlerine belirli uluslararası ürün gereksinimlerinin veya standartların

uygulanmasını talep edebilir.

Standartlar Kuruluşları

Gine Standartları ve Metroloji Enstitüsü, standartların hazırlanması ve/veya uluslararası standartlara

göre Gine standartlarının kabul edilmesinden sorumludur.

Uygunluk Değerlendirmesi

Kalite ve Normların Kontrolü Ulusal Bürosu, kalite standartlarının incelenmesi ve kalite

kontrolünün sağlanması ile yükümlüdür.

Ürün Belgelendirme

Kalite ve Normların Kontrolü Ulusal Bürosu, ürünün uygunluğunu kanıtlayan belgelendirme

sorunlarıyla ilgilidir.

21

Akreditasyon

Guinean Institute for Standardization Institute, Uluslararası Standardizasyon Örgütü üyesidir. Aynı

zamanda Fransız Standardizasyon Örgütü, Association Française de Normization (AFNOR) ile de

işbirliği yapmaktadır.

Teknik düzenlemelerin yayınlanması

Gine Standartları Enstitüsü her yıl hem yerel hem de uluslararası düzenlemeleri yayınlamaktadır.

Ayrıca, teknik düzenlemelerin kopyaları ile Enstitü’de bir "bilgi merkezi" bulunmaktadır.

Gine - Ticaret Anlaşmaları

Gine’de serbest ticaret veya ihracat işlem bölgeleri veya ambarlar bulunmamakla birlikte, serbest

ticaret işlemlerini yürütmek için geçici bir lisans, Maliye Bakanlığı’ndan özel izin alınarak elde

edilebilir. Gine, Gine, Sierra Leone ve Liberya arasında standartlaştırılmış gümrük tarifeleri içeren

Mano Nehri Birliği üyesidir. Gine ayrıca, on beş ülkeden oluşan Batı Afrika Ekonomik Topluluğu

(ECOWAS) üyesidir: Benin, Burkina Faso, Cape Verde, Fildişi Sahilleri, Gambiya, Gana, Gine

Bissau, Gine, Liberya, Mali, Nijer, Nijerya, Senegal, Sierra Leone ve Togo. ECOWAS üye ülkeler

arasında malların ve hizmetlerin serbestçe dolaşımına izin veren bir gümrük birliği geliştirilmesi

sürecindedir.

Gine hükümeti ile ikili yatırım koruma sözleşmeleri imzalayan ülkeler Belçika, Benin, Çin, Fransa,

Gambiya, Almanya, İngiltere, İran, İtalya, Japonya, Fas, Nijerya, Suudi Arabistan, Senegal, Güney

Afrika, Güney Kore, İsviçre ve Tunus’tur.

Gine - Ödeme Şekilleri

İşlemlerin büyük çoğunluğu nakit olarak yapılmaktadır. İthalat/ihracat, belgesel mektuplara ve

akreditife dayanmaktadır. Hiçbir kredi derecelendirme veya tahsilat acentası yoktur. Gine’de kredi

kartlarının kullanımı, sahtekârlığın yüksek olması nedeniyle önerilmemektedir.

Gine-Bankacılık Sistemi

Gine’nin bankacılık sistemi gevşek derecede Fransız bankacılık sistemini düzenleyen kurallara ve

düzenlemelere dayanmaktadır. Gine’nin ticari bankacılık sektörü, 1985 ve 1986’daki reformlarla

yasallaştırılmıştır. Gine’nin resmi finansal sektörü, Merkez Bankası ve birçok ticari bankadan

oluşmaktadır. Mali sektör büyük oranda yabancı sermayeli bankalar tarafından kontrol

edilmektedir. Sistem dar bir zemine sahip, çok kırılgan ve özel sektörün kalkınma ihtiyaçlarını

karşılayamamaktadır; dolayısıyla, yabancı para birimleri için çok iyi bir kara pazar vardır. Bankalar

muhafazakâr oldukları ve riskten kaçındıkları için büyük yatırımları finanse etmek için önemli

miktarda sermaye mevcut değildir. Ticari bankalar, yüksek faiz oranlarında (% 25 ve üstü) kısa

vadeli borç vermeyi tercih etmektedirler, çünkü temerrüde düşme ihtimali yüksektir.

Gine - Döviz Kontrolü

Gine Yatırım Kanunu, sermayenin serbest transferini garanti eder.

22

7. TÜRKİYE-GİNE TİCARETİ

Gine ile olan dış ticaretimiz ülkemiz lehine fazla vermektedir.

Tablo 1: Türkiye-Gine Dış Ticareti (bin dolar)

YILLAR İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE

2009 13.472 922 14.394 12.550

2010 27.688 2.654 30.343 25.033

2011 39.184 1.953 41.137 37.230

2012 54.748 4.803 59.551 49.944

2013 126.860 12.518 139.378 114.342

2014 66.295 5.408 71.704 60.886

2015 65.037 3.820 68.857 61.216

2016 62.299 6.367 68.666 55.932

2017 95.758 18.109 113.867 77.649

2018 106.799 66.393 173.192 40.406

2018

Ocak-Şubat

12.359 37.233 49.592 -24.873

2019

Ocak-Şubat

22.780 239 23.019 22.542

Kaynak: TÜİK

Tablo 2: Türkiye’nin Gine’ye İhracatında Başlıca Ürünler (bin dolar)

GTİP ÜRÜN ADI 2016 2017 2018

TOPLAM 62.300 95.758 106.799

2523 Çimento 4.415 10.122 17.158

7214 Demir veya alaşımsız çelikten çubuklar

(dövülmüş, sıcak haddelenmiş, haddeleme

işleminden sonra burulmuş olanIar dahil)

2.432 4.965 8.907

8544 İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik

iletkenler; tek tek kaplanmış liflerden oluşan fiber

optik kablolar

3.632 6.685 6.765

7213 Demir veya alaşımsız çelikten filmaşin (sıcak

haddelenmiş, kangal halinde)

4.285 4.710 4.910

4819 Kağıttan, kartondan, selüloz vatkadan veya

selüloz lif tabakalarından kutu, mafhaza, torba vb.

1.385 2.816 4.028

7306 Demir veya çelikten diğer ince ve kalın borular

ve içi boş profiller

1.521 5.002 3.767

2522 Kireç 1.881 1.366 2.437

8716 Römorklar ve yarı römorklar; hareket ettirici

tertibatı bulunmayan diğer taşıtlar; bunların

1.663 4.930 2.129

23

aksam ve parçaları

1902 Makarnalar ve kuskus 1.289 1.758 2.093

1905 Ekmek, pasta, kek, bisküvi ve diğer ekmekçi

mamüller, hosti, boş ilaç kapsülü mühür güllacı,

pirinç kağıdı vb

588 1.373 1.983

7308 Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı,

inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir

veya çelikten sac, çubuk, vb.

1.489 2.815 1.960

8504 Elektrik transformatörleri, statik konvertörler

(örneğin; redresörler) ve endüktörler

238 244 1.960

9403 Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları 1.491 1.257 1.945

7216 Demir veya alaşımsız çelikten profiller 994 2.164 1.834

3923 Plastiklerden eşya taşınmasına veya

ambalajlanmasına mahsus malzeme, tıpa, kapak,

kapsül ve diğer kapama malzemeleri

195 1.481 1.665

2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde

edilen yağlar

1.000 1.467 1.652

2106 Tarifenin başka yerinde yer almayan gıda

müstahzarları

3.369 2.668 1.611

9406 Prefabrik yapılar 525 594 1.589

8537 Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, panolar,

konsollar, kabinler, diğer mesnetler ve sayısal

kontrol cihazları

133 1.060 1.568

8507 Elektrik akümülatörleri (bunIarın separatörleri

dahil)

472 897 1.278

8438 Yiyecek ve içeceklerin sınai amaçlarla

hazırlanması veya imaline mahsus makina ve

cihazlar

0 170 1.273

8701 Traktörler 0 102 1.101

9619 Hijyenik havlular ve tamponlar, bebek bezleri ve

benzeri hijyenik eşya

1.002 885 1.101

6403 Dış tabanı kauçuktan, plastik maddeden, tabii

veya terkip yoluyla elde edilen köseleden ve yüzü

deriden olan ayakkabılar

33 1.250 1.021

7208 Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde

ürünleri (genişlik >= 600 mm) (sıcak

haddelenmiş) (kaplanmamış)

62 478 1.016

0808 Elma, armut ve ayva (taze) 0 54 926

9405 Diğer aydınlatma cihazları, ışıklı panolar, ışıklı

tabelaları ve benzer eşya ve bu eşyanın aksam ve

parçaları

1.012 1.054 894

5702 Dokunmuş halılar ve dokumaya elverişli

maddelerden diğer yer kaplamaları

329 538 777

2402 Tütün/tütün yerine geçen maddelerden purolar,

sigarillolar ve sigaralar

0 913 724

7610 Aluminyumdan inşaat ve inşaat aksamı (köprüler,

köprü aksamı, kuleler, pilonlar, ayaklar, sütunlar,

kapı, pencere vb)

288 747 721

2530 Tarifenin başka yerinde yer almayan mineral

maddeler

734 349 686

5208 Pamuklu mensucat (ağırlık itibariyle % 85 veya 0 0 680

24

daha fazla pamuk içerenler)(m2. ağırlığı 200 gr. ı

geçmeyenler)

9401 Oturmaya mahsus mobilyalar ve bunların aksam

ve parçaları

419 492 664

3917 Plastikten hortumlar, borular ve bağlantı

elemanları (manşon, nipel, dirsek, flanşlar, vb.)

357 729 652

8502 Elektrik enerjisi üretim (elektrojen) grupları ve

rotatif elektrik konvertörleri

0 2.146 635

8429 Buldozerler, greyderler, toprak tesviye

makinaları, skreyperler, mekanik küreyiciler,

ekskavatörler, yol silindirleri vb

0 717 588

0207 Kümes hayvanlarının etleri ve yenilen sakatatı

(taze, soğutulmuş veya dondurulmuş)

268 453 576

8430 Toprak, maden, cevher kazıma, taşıma, ayırma,

seçme makinaları, kazık varyoşları, kar küreyici

ve püskürtücü, vb makine

0 590 569

8452 Dikiş makinaları, dikiş makinaları için imal

edilmiş mobilya, tabla ve mahfazalar ve dikiş

makinalarının iğneleri

0 0 502

1806 Çikolata ve kakao içeren diğer gıda müstahzarları 630 512 495 Kaynak: TÜİK

Tablo 3: Türkiye’nin Gine’den İthalatında Başlıca Ürünler (bin dolar)

GTİP ÜRÜN ADI 2016 2017 2018

TOPLAM 6.367 18.109 66.393

7108 Altın (platin kaplamalı altın dahil) (işlenmemiş veya yarı

işlenmiş ya da pudra halinde)

0 12.680 61.698

1207 Diğer yağlı tohumlar ve meyveler 5.863 3.695 4.159

1801 Kakao dane ve kırıkları (ham/kavrulmuş, bütün/kırık) 332 1.627 283

302 Balıklar (taze veya soğutulmuş) 88 54 97

8414 Hava veya vakum pompaları, hava veya diğer gaz

kompresörleri, fanlar, aspiratörü olan havalandırmaya

mahsus davlumbazlar

0 0 61

7102 Elmaslar (işlenmiş olsun olmasın, fakat mıhlanmamış

veya takılmamış)

0 0 45

306 Kabuklu hayvanlar (canlı, taze, soğutulmuş, dondurulmuş,

kurutulmuş, tuzlanmış veya benzer işlem görmüş)

0 0 18

4402 Odun kömürü 0 0 14

9030 Osiloskop, spektrum analizörleri vb cihazlar; alfa, beta,

gama, X-ışını, kozmik ve diğer ışınları ölçme-bulma

cihazları

0 0 11

Kaynak: TÜİK

25

8.YABANCI YATIRIMLAR

İstikrar Yatırımları Teşvik Etti

Siyasal istikrarın geri dönüşü ve demokratik olarak seçilen bir Cumhurbaşkanının 2010’da göreve

başlaması, Gine’deki uluslararası yatırımları kolaylaştırmıştır. Yeni maden projeleri, liman

genişletme, otel inşaatları ve diğer altyapı projeleri yeni sermaye çekmiş ve birçok sektörde mal ve

hizmet talebini artırmıştır. Gine’nin muazzam demir cevheri ihracat potansiyeline rağmen, yasal

konular ve son zamanlarda düşük global emtia fiyatları, gelişimi büyük ölçüde yavaşlatmış ve

gelişme takvimini genişletmiştir. Gine, 2014 yılında ekonomik bir toparlanmaya hazırlanmış; ancak

Ebola Mart 2014’te belirlendikten sonra ekonomi durmuş ve ülkenin öngörülen %4,6 büyümesi asla

gerçekleşmemiş ve sıfıra yakın bir büyüme hızıyla dibe vurmuştur. Ebola salgını artık sona

erdiğinde, Gine, 2016 ve 2017’de istikrarlı bir ekonomik büyümeyi görmek için bir kez daha

hazırlanmakta ve yabancı yatırım çekmektedir.

Yatırımcıların Hükümet Tarafından İyi Karşılanması

Hükümet ekonominin tüm sektörlerine yatırım arayışında, ancak ekonomik büyüme büyük

olasılıkla enerji ve madencilik sektörleri tarafından yönetilecektir. Hükümetin yabancı yatırımcıları

çekmek istediği diğer sektörler tarım ticareti; tarım, inşaat, yapı ve ağır teçhizat; eğitim; finans,

altyapı ve iletişimdir. Fırsatlarla ilgili bilgiler, Resmi Gazetede (Journal Officiel de la Republique)

ve hükümet uluslararası katılım talep etmek istediğinde, uluslararası gazetelerde yayımlanmak

suretiyle duyurulmaktadır. Gine’nin uluslararası yatırım promosyon ajansı, yatırımcılar için tek

durak bir ortam olarak hizmet verecek yeni bir web sitesi www.invest.gov.gn kurmuştur. Ayrıca, üst

düzey hükümet yetkilileri, yıl boyunca ticaret fuarlarına ve uluslararası şehirlere giderek Gine’deki

yatırım fırsatlarını tanıtmaktadır. Gine hükümet yetkilileri yıl boyunca Avrupa, Amerika Birleşik

Devletleri, Çin ve Afrika kıtasında işadamlarıyla bir araya gelmektedir.

Gine - Pazara Giriş Stratejisi

Gine’de bir iş kurmanın teknik süreci teorik açıdan basit ve anlaşılırdır. Gine yönetmeliklerine göre

süreç, merkezi işletme kayıt bürosu olan Özel Yatırım Teşvik Ajansında (APIP)

merkezileştirilmiştir. Bununla birlikte, daha büyük yatırımlar, yakın zamanda Başkan’ın Ofisi

aracılığıyla başlatılmıştır. Dünya Bankası "İş Yapma Kolaylığı Endeksi" ne göre, Gine’deki piyasa

girişi yavaş, anlaşılması güç, değişken ve yolsuzluklarla doludur. Yeni hükümet yabancı yatırımları

çekmek için istekli olmasına ve süreci iyileştirmek için çaba sarf etmesine rağmen, Gine yatırım

yapmak için zor bir yer olmaya devam etmektedir.

Başarılı girişimler potansiyel yerel ortaklarla güçlü ilişkiler kuranlardır. Potansiyel yatırımcıların

Gine’yi ziyaret etmeleri ve bu bağlantıları kurmaları kesinlikle teşvik edilmektedir. Ülke içinde ve

dış dünyayla olan iletişimin zayıf olması ve kültürel bir uygulama olması nedeniyle çoğu iş

anlaşması şahsen yapılmaktadır.

26

9. PİYASA HAKKINDA BİLGİ VE TAVSİYELER

Gine’ye ürün ve hizmet satışı

Acente yoluyla

Gine’de başarılı bir ortaklık veya temsilci ilişkisine girmek zor olabilir. Gine yargı sistemi,

yetersizdir, bozuktur, şeffaflıktan yoksundur ve muhasebe uygulamaları genellikle güvenilmezdir.

Gine’de iş yapacak işletmeler, sözleşme düzenlemelerine girerken çok dikkatli davranmalıdır.

Gine’nin Özel Yatırım Teşviki Ajansı (APIP), yerel işletme topluluğu ile iyi iletişim noktalarıdır.

Ofis Kurma

Ekonomik Faaliyetler Kuralları tarafından tanınan altı şirket kategorisi bulunmaktadır:

- Anonim Şirketleri ya S.A. (en az 100 milyon GNF’lik minimum sermaye, yaklaşık 15.000

ABD doları) veya S.A.R.L. (10 milyon GNF’lik minimum sermaye, yaklaşık 1.500 ABD

doları)

- Ortaklıklar

- Ticari Olmayan Gayrimenkul Şirketleri

- Profesyonel Hizmetler Şirketler

- Kooperatifler

- Ortak girişim şirketleri, fiili şirketler ve geçici gruplamaları da içeren özel ve grup şirketleri

Yeni yatırımlar için yasal şirket kurma, tüzükleri imzalamayı, başlangıç sermayesini bloke bir

banka hesabına yatırmayı, şirketi Ekonomik Faaliyet Kayıtları’na kaydettirmeyi ve yasal uyarılar

için şirket kurulumunu bir gazetede duyurmayı içermektedir. Süreç, Aralık 2011’de kurulan

Kaporo’da kurulan Guichet Unique (Tek Durak)’da merkezileştirilmiş ve Endüstri ve Küçük ve

Orta Ölçekli İşletmeler Bakanlığı’nın bir bölümü olan Özel Yatırım Teşviki Ajansı (APIP)

tarafından işletilmektedir.

Bireylerin ücreti toplam 212.500 GNF’dir (yaklaşık 32 $).

Sınırlı sorumluluk ortaklıklarının toplam ücreti 550.000 GNF (80 $) artı değişken bir ücret (statü ve

diğer yasal işlemlerle ilgili kayıt için):

- 10 ila 100 milyon GNF (1,500 ila 15,000 dolar arasında) sermayesi olan şirketler için

sermayenin %1’i

- 100 milyon ila 500 milyon GNF (15,000 ila 75,000 dolar arasında) sermayesi olan şirketler

için sermayenin %0,5’i

- 500 milyon GNF’nin üzerindeki (75,000 dolar) herhangi bir miktarda sermayesi olan

şirketler için sermayenin %0,25’i

Anonim şirketler, 650.000 GNF (97$) artı 100 milyon ila 1 milyar GNF arasında ($ 15.000 ila $

150.000) sermayenin %0,5’i kadar ödemektedir.

Kooperatifler ücretsiz kayıt yaptırabilirler.

27

Şirket, şirketin direktörünün, müdürünün veya aracısının iki fotoğrafı ve o kişinin kimlik belgesinin

ve vizesinin bir kopyasını (yabancıysa) ve ofisinin fiziksel konumu için kiralama sözleşmesi

göndermelidir. Şirketler ve Sınırlı Sorumlu Ortaklıklar ayrıca, tüzük kayıt ücretinin

değerlendirilmesi için başlangıç sermayelerini içeren bir banka hesabının kanıtını sağlamalıdır.

Aynı prosedürle, bir şube ise 700,000 GNF (105 $) tutarı ile kurulabilir.

Kayıttan sonra, "ayrıcalıklı rejim" statüsüne başvurmak ve Gine’nin yatırım kanunu hükümlerinden

yararlanabilmek için şirket, Sanayi ve Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler Bakanı’na, şirketin

niteliğini ayrıntılarıyla anlatan bir mektupta, tesisat ve ekipmanların belirtilmesi, gelecek üç yıl için

öngörülen üretim ve gelir öngörüsüne yer verilmesi ve yaratılacak iş sayısının tahminine yer

verilmesi gerekmektedir. Yeni inşaat gerektiren büyük projelerin fizibilite çalışmalarının sunulması

gerekebilir. Teklif, APIP, Gümrükler ve Maliye, Adalet, Vergiler ve Turizm Bakanlıklarının

temsilcilerinden oluşan Ulusal Yatırım Komisyonu tarafından incelenecektir.

Guichet Unique çalışanların yetkili ve iyi eğitilmiş görünmesine rağmen, yeni kayıt işlemi tam

olarak düzene koyulamamıştır. Özellikle, gelen yatırımcılar kira sözleşmesi şartıyla ilgili zorluklar

yaşamaktadır: Guichet Unique, bir iş kurmak için bir kira kontratı istemekte; ancak çoğu ev sahibi,

kira sözleşmesini kabul etmeden önce şirketin kurulmasını şart koşmaktadır.

Gine-Franchising

Fransız benzin şirketi Total’in petrol dağıtıcıları hariç, Gine’de franchise düzenlemeleri nadirdir.

Gine-Doğrudan Pazarlama

Hükümet doğrudan pazarlamaya izin verdiği halde, güvenilir bir posta sistemi veya sabit hatlı

telefon şebekesinin bulunmaması nedeniyle Gine’de şu anda faaliyet gösteren böyle bir şirket

olduğu düşünülmemektedir. Gösterim etkinlikleri veya ürün fuarları genellikle yüksek teknoloji için

veya özellikle Conakry’deki küçük bir pazar alanını hedef alan ürünler için en iyisidir. Küçük

fuarlar, Gine’nin büyük şehirlerinde bulunan bir otel veya kamusal alanda veya yerel bir iş ortağı

veya hükümet dairesi ile anlaşarak gerçekleştirilebilir.

Gine - Ortak Girişimler / Lisanslama

Yerel Gine şirketleri ile ortak girişimler, yukarıda açıklanan ofis bölümünün oluşturulmasıyla aynı

prosedürleri izlemektedir. Hükümetle ortak girişimler Kamu-Özel Sektör Ortaklığı Ofisi tarafından

yönetilmektedir. 2011 Madencilik Yasası uyarınca, Gine hükümeti, tüm madencilik projelerinde

yüzde 15’lik otomatik paya sahip ve ek yüzde 20’ye varan oranda satın alma seçeneğine sahiptir.

Gine - Web Kaynakları

Yatırım yardımı ve kaynakları www.invest.gov.gn adresinden edinilebilir.

Gine - Hükümete Satış

Gine hükümetine satışları düzenleyen kurallar, yatırım tutarına, fonların kaynağına ve maddenin

doğasına bağlı olarak değişir. Bağış yapan ülkeler ve kuruluşlar, dış finansmanlı kamu yatırım

28

projeleri için ihale kuralları şart koşmaktadır. Gine Merkez İhale Kurumu (AGCP), bir milyon

doları aşan projeleri ve sözleşmeleri ele almaktadır. Kamu piyasası, bir milyon doların altında değer

verilen projeleri ve sözleşmeleri ele almaktadır. Hükümetin gevşek satın alma yönetmeliği, en

büyük yolsuzluk yasal boşluklarından biri olarak belirlenmiş ve bu alanda reform hedeflenmiştir.

Bu projeler ve sözleşmeler genel olarak Gine merkezli şirketlere gidiyor ve rekabetçi olmayan

uygulamalar olduğu şeklinde iddialar bulunmaktadır. Çeşitli bakanlıklar ve devlet kurumları, kendi

materyal ve hizmetlerinin tedarikinden sorumludur (bir yatırım projesinin parçası olarak değil);

Genellikle yerel temsilcilerden veya yabancı kaynaklardan sipariş verirler. Pek çok durumda,

hükümet ödeme yükümlülüklerini zamanında karşılamadığından avans ödemeleri şiddetle tavsiye

edilmektedir.

Çok Taraflı Kalkınma Bankaları (Afrika Kalkınma Bankası, Dünya Bankası)

Bu kurumlar, gelişmekte olan ülkelerde yoksulluğun ve eşitsizliğin azaltılması yoluyla ekonomik

büyümeyi ve sosyal kalkınmayı hızlandırma, sağlık ve eğitimin geliştirilmesi ve altyapı gelişiminin

geliştirilmesi amaçlı projeler için milyarlarca dolar borç vermektedir.

Gine - Dağıtım ve Satış Kanalları

Her endüstrinin satış ve dağıtım için kendi politikası ve ağı vardır. İletişim ürünlerinin satışı

genellikle ülkedeki küçük tüccarlara veya dağıtıcılara satış yapmak üzere toplu olarak ithalat yapan

toptancılar vasıtasıyla gerçekleşir. Perakendeciler çoğunlukla lüks tüketim mallarını doğrudan ithal

etmektedir. Genellikle, madencilik, kamu hizmetleri ve sanayi firmaları, ağır ekipman alımlarını

tedarikçiler aracılığıyla doğrudan gerçekleştirir. Hizmet ve müşteri desteği beklenmemelidir ve

yalnızca satış anında müzakere edilirse mümkündür. Gine birçok açık hava pazarına, sayısız küçük

dükkana ve birkaç orta ölçekli bakkaliyeye ev sahipliği yapmaktadır. Tüketici satışlarının

çoğunluğu gayri resmi ("karaborsa") pazar içinde tamamlanmaktadır.

Gine - Satış Faktörleri ve Teknikleri

Gine nüfusunun yaklaşık yüzde 85’i Müslümandır ve İslam yerel iş kültürünün gelenek ve

alışkanlıklarını şekillendirmede önemli bir rol oynamaktadır. Gine kültürünün diğer dinlere karşı

çok toleranslıdır. Ülkenin resmi dili Fransızca’dır, ancak pek çok büyük tüccar Fransızca’da akıcı

değildir ve yerel dilleri (Peular, Malinké ve Soussou) kullanmayı tercih etmektedir. Buna ek olarak,

Gine’de okuma yazma oranı çok düşüktür, nüfusun sadece yüzde 30’unun okur yazar olduğu

düşünülmektedir. Çok az Gineli iş müzakerelerinde İngilizce’yi kullanmaktadır ve bu Conakry’nin

dışında çok daha az kullanılmaktadır.

Gine kültüründe dostluk ve güven çok önemlidir. Gine’de başarılı bir çalışma ilişkisi kurmak zaman

alır. Ticari işlemleri fırsata dönüştürmek için çaba, sabır ve yüz yüze iletişim gerekiyor.

Ayrıca, Gine’nin şu anda faaliyet gösterdiği siyasi ortamı anlamak da önemlidir. Son yıllarda

finansal yatırım, Başkan Ofisi çevresinde giderek daha merkezi hale gelmiştir. Hükümet tarafından

yönlendirilen süreçler ve kararlar değişmez ve tutarsız olabilir. Yeni hükümet, iş müzakerelerini ve

sözleşme görüşmelerini daha saydam yaparak ve ilgili bakanlıklar arasında yayarak, bu konularda

çözüm sözü verdi; ancak şeffaflığa doğru ilerleme, yavaş ilerlemektedir.

29

Gine:E-Ticaret

Gine’de sınırlı internet bağlantısı bulunmasına rağmen, ticaret ve tanıtım için henüz uygulanabilir

veya uygulanabilir bir yöntem değildir. Gine, 2013’ten beri sahilden uzaktaki denizaltı fiber optik

kabloya bağlanmıştır, böylece internet penetrasyon hızı artmaktadır, erişim arttıkça ve maliyetler

düştükçe gelecekte orantılı olarak elektronik ticaretin artması beklenmektedir. Hükümet şu anda

ülke çapında 4.000 kilometrelik fiber optik kablo kuran 238 milyon dolarlık fiber optik omurga

projesini imzalamıştır. Projenin 2018 yılına kadar tamamlanması beklenmektedir. Gine’deki hane

halkı ve işletmelerin çoğunluğu elektrik elde etmekte zorluk çekmektedir ve dolayısıyla internet

yoktur, bununla birlikte mobil internet erişimi, özellikle de basit internet bağlantılarına sahip "orta

teknoloji" telefonların kullanılmasıyla hızla artmaktadır. İnternet kafeleri bazı büyük kentlerde var

olmakla birlikte, birçok Gine tüketicisi için pahalıdır.

Gine bir nakit ekonomisidir. Gine ticaretinin çoğunluğu kayıt dışıdır ve işlemler çoğunlukla nakit

ile tamamlanır. Günümüzde bankacılık sistemleri e-ticareti destekleyemez veya kredi veya

bankamatik kartlarıyla tamamlanan işlemlerin güvenilirliğini veya güvenliğini garanti edemez.

Mobil para platformları, cep telefonu şirketleri tarafından agresif olarak yayılmaktadır. Çoğu

parasal tutar, Western Union veya MoneyGram gibi bir para transfer sistemi ile taşınır. ATM

makineleri Conakry’de bulunur ancak genellikle nadirdir.

Gine - Ticareti Tanıtma ve Reklamcılık

Gine basını çok az resmi hükümet müdahalesi ile çalışmaktadır. Bununla birlikte, bazı medya

organları ara sıra devlet tacizlerini bildirmekte ya da özel "lisans maliyetleri" kisvesi altında aşırı

para cezalarına maruz kalmaktadırlar. Gine nüfusunun çoğunluğu okur yazar değil, bu nedenle

reklamcılık ve ticari tanıtım için en iyi ve en tercih edilen yöntem radyo aracılığıyla olur. 2006

yılında hükümet, hava dalgası frekanslarını serbestleştirdi ve bugün Gine’de yaklaşık 30 radyo

istasyonu var; bunların çoğu reklam ve hizmet sunumlarında önemli zaman ayırmaktadır. Yüksek

matbaacılık materyali maliyetleri ve okur-yazar olmama oranının yüksek olması nedeniyle, yerel

basılı medyanın dolaşımı düşüktür ve okur kitlesi sınırlıdır.

Gine’deki başlıca gazeteler arasında şunlar sayılabilir: 1 adet günlük hükümet yayını, 1 adet günlük

bağımsız, 8 adet haftalık bağımsız ve aralıklı olarak yayımlanan birkaç bağımsız gazete. Pek çok

gazetenin büyük olasılıkla reklam gelirini kabul edebileceğine rağmen basılı medyada reklamlar

oldukça sınırlıdır. Düzenli İngilizce yayınlar yoktur. Devlet tarafından işletilen televizyon kanalı

Radyo Televizyonu Görevlisi (RTG), en eski televizyon yayıncısıdır. Gineliler’in genel olarak

kamu televizyon istasyonundan daha güvenilir olduğunu keşfettiği birkaç yeni bağımsız TV

istasyonu vardır. Çoğu Gineli’nin televizyon yayınlarına erişimi yoktur.

Gine – Fiyatlandırma

Düşük gelirli pazar, özellikle Asya’dan gelen düşük maliyetli malları tercih etmektedir. Düşük

maliyetli ürünler için, maliyet farkı önemli değilse, tüketiciler gelişmiş ülke ürünlerini kesinlikle

tercih etmektedir. Ortalama kar marjı %25, ancak %100-150 arasına kadar çıkabilir. 2016’da

hükümet katma değer vergilerini %15’den %20’ye yükseltmiş ve un, bitkisel yağ ve diğer temel

ithalat için istisnaları kaldırmıştır. Pirinç, buğday ve bazı sektörlerdeki yatırımlarla ilişkilendirilen

malzemeler, bu vergiden muafiyet temin edebilir.

30

Gine - Satış Servisleri / Müşteri Desteği

Satış hizmetleri ve müşteri desteği, özellikle Gine pazarının gayriresmî doğası nedeniyle Gine’de

nispeten bilinmemektedir. "Alıcı dikkat et" ilkesi ülke çapında geçerlidir.

Gine-Alınması Gereken Önlemler (Alıcı firmaların analizi)

Yerel bir avukatın, özellikle ticari anlaşmazlıklar durumunda, istişare ve rehberlik kaynağı olarak

kullanılması şiddetle tavsiye edilir. Gine’deki yargı sistemi az gelişmiştir, yetersiz miktarda

fonlandırılmaktadır ve dolandırıcı yolsuzluklarla ilgili sıkça rastlanan raporlar vardır. Yerel

avukatların bir listesi de Adalet Bakanlığı’ndan edinilebilir.

İş dünyasının iş yapmadan önce Gine’deki muadillerinin kredi geçmişini doğrulaması için mevcut

bir ajans bulunmamaktadır. Ticari işlemleri başlatmadan önce bir akreditif istenmesi tavsiye

edilmektedir.

İş Seyahati

Gine-İş Çevresi Adetleri

Gine’nin sosyal ve ekonomik geleneklerinin karmaşıklığı göz önüne alındığında, yerel temasların

kurulması ve muhtemelen Gine dillerini ve kültürlerini bilen kişiler tarafından kurulmuş yerel bir

büro oluşturmak zorunludur. 1984’te İkinci Cumhuriyet’in başlamasıyla birlikte, Gine ekonomisini

liberalleştirmiş ve ilk kez diğer bölgelerden yatırımcılara açmıştır. Bununla birlikte, dolambaçlı

yolsuzluk ve birkaç yıllık siyasi istikrarsızlık, yatırım kanunlarının yararlı etkilerini hafifletmiştir.

İstikrarın geri dönüşü ve yabancı yatırımları çekmek isteyen, demokratik olarak seçilen bir

yönetimin kurulmasıyla bu durum iyileşebilir; ancak kurulu bir yolsuzluk ve güvensizlik kültürünü

değiştirmek zaman alacaktır.

Rüşvet, Gine’de ticari müzakerelerde yaygın bir uygulamadır. Gine’de rüşvet almak yasalara aykırı

olmakla birlikte, bu yasaların uygulaması yoktur. Pratikte, Gine’de rüşvet almadan iş yapmak zor ve

zaman alıcıdır. Gine’de hukukun üstünlüğünün uygulanması düzensiz ve verimsizdir. İşletmeler,

yasanın yürürlüğe girdiğini görmek için birinin rüşvet ödemesi gerektiğini ve daha sonra herhangi

bir cezayı azaltmak veya ortadan kaldırmak için suçlu tarafından bir rüşvet ödendiğini

belirtmektedir. İşletmelerin rüşvetin yaygın olduğunu ve rüşvet girişimlerini uygun bir şekilde ele

almaya ve önlemeye hazır olduğunun anlaşılması kritik önem taşımaktadır.

Gine’de iş çok kişisel bir düzeyde yürütülür; yerel hukuk kurumlarının ve kolluk kuvvetlerinin

zayıflığı göz önüne alındığında, Gineliler ticari bağlantılar kurmak ve güven tesis etmek için kişisel

ağlara güvenmektedir. Özellikle bir iş ilişkisinin başlangıcında yüz yüze toplantılar hayati öneme

sahiptir. Gineli işadamları, kalitelerini belirlemek için potansiyel ortakların ürünlerini ve tesislerini

bizzat incelemek isteyecektir.

Gine nüfusunun yaklaşık %85’i Müslümandır. İşletmeler, diğer Batı Afrika/Müslüman ülkelerde

görülen benzer güçlükler ve fırsatlarla karşılaşacaklardır. İş kıyafetleri önerilir ve kartvizitler

genellikle toplantılar sırasında değiştirilir. Gine’de başarı elde etmenin temel unsurları, Fransızca

dil yeteneği, sabır, ilişkileri geliştirmek için gerekli süre ve geri kabul edilemez akreditif ve/veya

avans ödemesi de dâhil olmak üzere çok açık sözleşme şartlarıdır.

31

Gine - Para Birimi/Para

Gine bir nakit ekonomisidir. Bazı lüks oteller kredi kartlarını kabul ederken, sahtekarlık ve döviz

kuru manipülasyonu, daha basit bir yolla hesapları ödemek için, tedavüldeki para ile işlem yapmayı

öne çıkarmaktadır. ATM’ler nadirdir ve müdahaleye açıktır. Dolar yerel bankalarda nispeten

kolayca yerel para ile değiştirilebilir.

Gine-Telekomünikasyon-Elektrik

Gine’deki telefon şebekesi genelde güvenilmez ve kapsama hatası ve kırsal kesimde sıklıkla sistem

kesintisi yaşanmasına rağmen, genellikle Conakry’de güvenilir 3G şebekesi vardır. Bazı sabit hatlar

varken, daha yaygın olarak kullanılan uygulama, farklı hücresel şirket abonelikleri ile çok sayıda

cep telefonunu taşımaktır. Şu anda Conakry’de (MTN, Cellcom, Intercel ve Orange) dört büyük cep

telefonu şirketi bulunmaktadır. Mevcut servis sağlayıcılar arasındaki rekabet, müşterilere makul

yerel ücretler sunmaktadır. Uluslararası aramalar, çoğu cep telefonundan, büyük otellerden ve iş

yerlerinden yapılabilir. Gine posta servisi güvenilir değildir ve değerli şeyleri iletmenin güvenli bir

yolu değildir. Tüm postaların Gine’ye (DHL veya FedEx) hizmet veren taşıyıcılar üzerinden

yönlendirilmesi önemle tavsiye edilir.

Gine-Ulaşım

Air France, Paris’ten Conakry’ye günlük uçuşlar yaparken, Brüksel Havayolları, Brüksel’den

Conakry’ye haftada üç sefer yapmaktadır.

Royal Air Maroc, Air Ivoire ve ASKY, Air Mauritanie, Conakry’den Dakar, Kazablanka,

Monrovia, Freetown, Bamako, Lome, Accra, Lagos Nouakchott ve Abidjan’a bölgesel bağlantılar

kurmaktadır.

Emirates Air, 2013’te Dubai ve Conakry arasında hizmet vermeye başladı, ancak Ağustos 2014’te

Ebola salgını nedeniyle Conakry uçuşlarını askıya aldı. Emirates Air henüz Gine’ye bir dönüş ilan

etmemiştir.

Türk Hava Yolları Haziran 2017’de İstanbul ile Conakry arasında hizmet vermeye başlamış olup,

haftada 2 gün uçuş bulunmaktadır.

Taksiler Conakry’deki büyük otellerde temin edilebilir, ancak Batılı ülke standartlarına uygun

değildir ve güvensiz olabilir. Araba kiralama (şoförlü veya şoförsüz), pahalı olmasına rağmen

Conakry’deki birçok büyük otelden edinilebilir. Havaalanında araç kiralama bürosu

bulunmamaktadır.

Avis: B.P. 1455, Conakry, Republique de Ginee; Tel: +224.622.41.11.82; E-posta:

avisgui@sotelgui.net.gn

Hertz Guinee: B.P. 1562, Conakry, Republique de Ginee; Tel: +224.43.07.45

EURO Car: Hotel de l’Independence, B.P. 3152, Conakry, Republique de Ginee; Tel:

+224.631.40.70.80; E-posta: azcorp@sotelgui.net.gn

32

Gine’de Konuşulan Dili

Fransızca, hükümet, eğitim ve ticaretin resmi dilidir. Yerel diller (Soussou, Peular, Malinké, vb.) De

yaygın olarak özellikle Konakri dışında konuşulmaktadır. Gineli işadamlarının çoğu ya çok az

İngilizce konuşmakta ya da hiç konuşmamaktadır.

Gine-Sağlık

Gine’deki sağlık tesislerinin çoğu zayıf durumdadır. İlaçların ithalatında pek az kontrol vardır ya da

hiç kontrol yoktur,ki bunların çoğunun da taklit ve tehlikeli olduğu düşünülmektedir. Ziyaretçiler

Gine’ye gitmeden önce tüm uygun aşıları güncellemelidir. Gine’ye gelen herhangi bir gezginin,

ülkeye girmek için, sarı humma aşısı olduğunun resmi bir Dünya Sağlık Örgütü (WHO) kartında

kayıtlı olması gerekmektedir. Bir yolcu Gine’ye girerken aşı ve karta sahip değilse, havaalanı sağlık

görevlileri tarafından çekilecek ve bu aşılar yapılacaktır. Bu tür aşı olma ise önerilmemektedir.

Sıtma, korumasız yolcular arasında ölümün ana nedenlerinden biridir. Sıtma, Anopheles Sivrisinek

tarafından yayılan tropikal bir enfeksiyondur. Klorokine dirençli sıtma Gine’de görülür. Gine’ye

seyahat etmeden önce, sağlığınızı korumak için gerekli önlemleri doktorunuza danışmanız uygun

olacaktır. Kapsamlı bir liste olmasa da, Gine’de aşağıdaki basit sağlık önlemlerine uyulmalıdır:

• Sadece şişelenmiş, kaynamış veya süzülmüş su için.

• Salata malzemelerini ve soyulamayan sebze ve meyveleri yemeden önce yıkayın ve dezenfekte

edin.

• Reçetenin gerektirdiği şekilde sıtma önleyici hapları kullanın.

• Geceleri bir cibinlik kullanın ve mümkünse uzun kollu kıyafetler giyin ve pantolon giyin.

• Hareket etmeyen temiz suda yüzmeyin.

• Kronik tıbbi koşulları olan kişiler, kalış süreleri için yeterli malzeme ve ilaçları getirmelidir.

Tıbbi tesisler sınırlıdır ve ABD veya Avrupa standartlarına uygun değildir. Doktorlar ve hastaneler,

tıbbi bakım için hemen nakit ödeme bekleyecektir.

Gine, Aralık 2013’ten bu yana bir Ebola salgını geçirmiştir. Salgın tamamlanmış olmasına rağmen,

Gine’de viral yeniden ortaya çıkma ihtimali sürmektedir.

Gine - Yerel Saat, Çalışma Saatleri ve Tatilleri

Conakry, Greenwich Ortalama Saati’ni (GMT) takip eder. Çalışma saatleri genellikle sabah 9’dan

akşam 18’e kadardır.

33

TARIM ÜRÜNLERİ İHRAÇ POTANSİYELİMİZ

GİNE CUMHURİYETİ’NE TARIM VE GIDA ÜRÜNLERİ

İHRAÇ POTANSİYELİ DEĞERLENDİRME MATRİSİ

Sektör GTİP Potansiyel

Ürün

GİNE’nin

Toplam

İthalatı

2017

(1000$)

Türkiye'nin

GİNE’ye

İhracatı 2017

(1000 $)

Türkiye'nin

Toplam

İhracatı 2017

(1000$)

Dünya

İthalatında

GİNE’nin

Payı 2017

(%)

Türkiye'nin

GİNE’ye

İhracatındaki

Değişim

2016-2017

(%)

GİNE’nin

Toplam

İthalatındaki

Değişim

2016-2017 (%)

Türkiye'nin

GİNE’ye

İhracatı

2017

Oc.-Tem.

(1000 $)

Türkiye'nin

GİNE’ye

İhracatı

2018

Oc.-Tem.

(1000 $)

GİNE 'nin

2017 Yılı

İthalatında

İlk 5 Ülke ve

Pazar

Payları (%)

GİNE ’nin

Türkiye'ye

ve Rakip

Ülkelere

Uyguladığı

Gümrük

Oranları

Kümes

Hayvanlarının

Etleri

0207 Kümes

Hayvanlarının

Etleri

33.858 453 526.544 0,1 69,1 41,0 323 465 ABD 25,0

İtalya 12,6

İspanya 10,9

Brezilya 10,1

Fransa 8,1

%35

Un 1101 Buğday Unu 410 64 1.052.581 0 -92,8 -90,8 42 141 Senegal 47,6

Türkiye 15,6

Mısır 15,6

Portekiz 14,4

Hindistan 4,4

%20

Makarna 1902 Makarna 4.659 1.758 490.647 0,1 36,3 -8,0 971 1.325 Türkiye 37,7

Fas 28,8

İtalya 17,4

Fildişi Sahili

4,4

BAE 4,3

%20

Bisküvi 1905 Tatlı bisküvi ve

gofretler

14.095 1.373 941.935 0 133,3 57,8 707 1.189 Hindistan

54,5

Çin 18,6

Türkiye 9,7

Fransa 2,8

Fildişi Sahili

2,7

%20 veya

%35

34

Sular 2202 Sular (mineral

ve gazlı sular

dahil) ve

alkolsüz diğer

içecekler

22.602 283 162.772 0,1 71,2 1,4 172 121 Cezayir 24,3

Tayland 22,0

İspanya 10,6

Belçika 8,3

GAC 6,9

%20

Kaynak: ITC Trademap

35

SANAYİ ÜRÜNLERİ İHRAÇ POTANSİYELİMİZ

GİNE CUMHURİYETİ’NE SANAYİ ÜRÜNLERİ

İHRAÇ POTANSİYELİ DEĞERLENDİRME MATRİSİ

Sektör GTİP Potansiyel Ürün GİNE’nin

Toplam

İthalatı

2017

(1000$)

Türkiye'nin

GİNE’ye

İhracatı

2017

(1000 $)

Türkiye'nin

Toplam

İhracatı

2017

(1000$)

Dünya

İthalatında

GİNE’nin

Payı 2017

(%)

Türkiye'nin

GİNE’ye

İhracatındaki

Değişim

2016-2017

(%)

GİNE’nin

Toplam

İthalatındaki

Değişim

2016-2017

(%)

Türkiye'nin

GİNE’ye

İhracatı

2017

Oc.-Tem.

(1000 $)

Türkiye'nin

GİNE’ye

İhracatı

2018

Oc.-Tem.

(1000 $)

GİNE 'nin 2017

Yılı İthalatında İlk

5 Ülke ve Pazar

Payları (%)

GİNE ’nin

Türkiye'ye

ve Rakip

Ülkelere

Uyguladığı

Gümrük

Oranları

Çimento 2523 Çimento 38.691 10.122 530.641 0,3 129,3 23,6 5.162 8.972 İspanya 34,9

Türkiye 26,2

Fas 18,5

Yunanistan 13,2

Çin 6,3

%10 veya

%20

Eczacılık

Ürünleri

3004 Dozlandırılmış

İlaç

123.662 7 648.503 0 - 4,9 7 0 Fransa 38,1

Hindistan 34,5

Çin 19,1

Belçika 2,7

Almanya 2,2

%0

Makine

Parçaları

8431 Özellikle 84.25

İla 84.30

Pozisyonlarındaki

Makine ve

Cihazlar İle

Birlikte

Kullanılmaya

Elverişli

38.637 459 422.010 0,1 521,3 72,0 351 170 Çin 21,3

Belçika 16,2

Fransa 9,9

Almanya 9,3

GAC 7,0

%5

Demir Çelik 7214 Demır/Çelik

Çubuklar

19.181 4.965 2.582.984 0,1 104,1 92,2 1.558 5.332 Türkiye 25,9

Çin 22,3

Senegal 17,3

BAE 12,0

Portekiz 8,3

%20

36

Demir Çelik 7308 Demir/Çelikten

İnşaat ve Aksamı

43.979 2.815 1.047.421 0,1 89,0 100,9 1.358 511 ÇHC 50,0

GAC 16,6

Fransa 7,1

Türkiye 6,4

Mısır 3,1

%5 veya

%20

Elektrikli

Cihazlar

8537 Elektrik Kontrol

ve Dağıtım

Panoları

16.770 1.060 461.625 0 697,2 76,0 65 702 Fransa 29,2

Avusturya 20,2

İsveç 11,2

Belçika 9,7

Türkiye 6,3

%5

Elektrikli

Makine ve

Cihazlar

8544 İzole Edilmiş

Teller ve

Kablolar

26.179 6.685 1.921.538 0 84,1 21,9 2.510 3.503 Çin 37,7

Türkiye 25,5

Fas 8,3

BAE 7,0

Belçika 5,8

%5, %10

veya %20

Motorlu

Kara

Taşıtları

8708 Kara Taşıtları

Aksam ve

Parçaları

21.941 287 4.112.744 0 -7,2 30,3 185 250 Çin 40,1

ABD 14,0

Belçika 10,3

Fransa 10,1

BAE 8,9

%10

Mobilya 9403 Mobilya Aksam

ve Parçaları

26.487 1.257 1.305.119 0 -15,7 -0,5 627 1.401 Çin 59,4

Türkiye 4,7

BAE 4,7

Güney Kore 4,4

Fransa 4,1

%10 veya

%20

Kaynak: TradeMap_ITC