gümüşhane Üniversitesi fen ... -...
TRANSCRIPT
Guumlmuumlşhane Uumlniversitesi
Fen Bilimleri Enstituumlsuuml
Lisansuumlstuuml Tezler
ANABİLİM DALLARI
HARİTA MUumlHENDİSLİĞİ
İNŞAAT MUumlHENDİSLİĞİ
JEOLOJİ MUumlHENDİSLİĞİ
MATEMATİK MUumlHENDİSLİĞİ
GIDA MUumlHENDİSLİĞİ
ORMACILIK VE CcedilEVRE BİLİMLERİ
YILI HAZIRLAYAN DANIŞMAN TEZİN ADI
2017 Burccedilin
AYDURMUŞ
Yrd Doccedil Dr Kemal
CcedilELİK Kentsel Doumlnuumlşuumlm Alanlarında Uygunluk AnaliziGuumlmuumlşhane Oumlrneği
2017 Lokman GUumlLER Yrd Doccedil Dr Yusuf
AŞIK Baraj Ve Sulama Projelerinde Oumllccedilme ndash Kamulaştirma Sorunları Ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerileri
2017 Emir BAKIRHAN Yrd Doccedil Dr
Mustafa CcedilULLU
Kurşun Maden Atiği Katkili Ağir Betonlarin Radyasyon Soğurma Katsayilarinin 662-1460 Kev
Enerji Araliğinda İncelenmesi
2017 Muammer CANLI Yrd Doccedil Dr
Mustafa CcedilULLU Donma Ccediloumlzuumllme Etkisindeki Betonlarda Vakum Uygulamasi Ve Lif Katkisinin Etkisi
2017 Ekber DUumlZCİ Yrd Doccedil Dr Osman
KARA Hazir Beton Tesislerinde Iso 90012015 Kalite Youmlnetim Sistemleri Ve Uygulamasi
2017 Elif KUumlLEKCİ
Doccedil Dr
Abdurrahman
DOKUZ
Cebre Riyolitirsquo Nin (Demiroumlzuuml-Bayburt) Petrografik Jeokimyasal Ve İzotopik Oumlzellikleri
2017 Metin CcedilİFTCİ Doccedil Dr Abdullah
KAYGUSUZ
Ccedilakırbağ Bayburt Granioyid Nin Pedrografik Jeokimyasal Ve Petrolojik Oumlzelliklerinin
Incelenmesi
2017 Zikrullah Samed
GUumlLOĞLU
Doccedil Dr Abdullah
KAYGUSUZ
Arslandede (Bayburt) Granitoyidi Ve İccedilindeki Mafik Magmatik Anklavlarin Petrografik
Jeokimyasal Ve Petrolojik Oumlzeliklerinin İncelenmesi
2017 Arzu ULUTAŞ
Doccedil Dr
Abdurrahman
DOKUZ
Ccedilamdere Ofiyolitik Karişiği(Demiroumlzuuml-Bayburt) İccedilindeki Bazik Kayaccedillarin Jeokimyasal Ve
İzotopik Oumlzellikleri
2017 Buket DUumlNDAR Yrd Doccedil DR Emre
Aydın CcedilAKIR
Mavriyas Granitoyidi (Ccedilaykara-Trabzon) Ve Ccedilevre Kayaccedillarinin Petrografik Jeokimyasal Ve
Petrolojik Oumlzelliklerinin İncelenmesi
2017 Fatih ALKAN Yrd Doccedil Dr Serhat
DAĞ
Guumlmuumlşhane İl Merkezindeki Magmatik Koumlkenli Kayalarin Jeomekanik Oumlzelliklerinin
Araştirilması
2017 Zarife SOYSAL Yrd Doccedil Dr Serhat
DAĞ
Kermutdere Formasyonu Kumtaşlarinin Farkli Doygunluk Ve Anizotropi Koşullarinda Fiziksel
Ve Dayanim Oumlzelliklerindeki Değişimlerin İncelenmesi
2017 Guumllzipa AKYUumlZ Prof Dr Charyyar
ASHYRALYYEV Dirichlet Koşullu Bitsadze-Samarskii Tipi Uumlstbelirli Eliptik Probleminin Kararlilik Analizi
2017 Yunus COŞKUN Yrd Doccedil Dr Muumlge
Hendek ERTOP
Toz Nohut Mayasi Kullaniminin Yuumlzey Yanit Metoduyla Optimizasyonu Ve Ekmek Kalite
Nitelikleri Uumlzerindeki Etkilerinin Araştirilmasi
2017 Cuma
ZEHİROĞLU
Doccedil Dr SBeyza
OumlZTUumlRK
SARIKAYA
Tuumlrkiyersquode Endemik Olarak Yetişen Kaz Dağı Ccedilayının (Sideritis Trojana Bornm) Antioksidan
Antimikrobiyal Aktivitelerinin Ve Mineral İccedileriğinin Araştırılması
2017 Serpil GİRGİN Doccedil Dr Osman
UumlCcedilUumlNCUuml Ayı Uumlzuumlmuuml (Vacciniumarctostaphylos)rsquoNuumln Gıda Renklendiricisi Olarak Kullanımı
2017 Ayşe OumlZ Doccedil Dr Selim ŞEN Zengin Mineralli Konsantre Sularin Boumlcek Ve Mantar Zararlilarina Karşi Odun Korumadaki
Etkinliği Guumlmuumlşhane İli
KENTSEL DOumlNUumlŞUumlM ALANLARINDA UYGUNLUK ANALİZİGUumlMUumlŞHANE
OumlRNEĞİ
OumlZET
Kentleşme ana sebep itibarı ile ekonomik olarak guumlccedillenmek amacıyla insanların kuumlccediluumlk
yerleşimlerden daha buumlyuumlk merkezlere yani şehir merkezlerine goumlccedillerin başladığı zaman
ortaya ccedilıkmıştır Ulaşım imkacircnlarının ccedileşitlenmesi ile birlikte şehirlerin buumlyuumlmesi kent
sınırlarına doğru genişleme goumlstermiştir Bunun sonucunda yoğun kent şeklinden daha
dağınık kent şekline doğru doumlnuumlşuumlm başlamıştır 1950rsquolere kadar duumlnyadaki nuumlfusun buumlyuumlk
bir boumlluumlmuuml geccedilimini tarımsal faaliyetlerden sağlamakta iken hızla gelişen teknoloji ve buna
bağlı olarak yeni iş olanaklarının ortaya ccedilıkmasıyla kentlerin nuumlfusu artmaya başlamıştır
Uumllkemizdeki konut hacminin buumlyuumlk ccediloğunluğunun imar mevzuatı dışında yapılmış
olduğu karşı konulmaz bir gerccedilektir Herkesin hemfikir olduğu ancak ccedilıkartılan kanunlara
rağmen tam anlamı ile oumlnuumlne geccedililemeyen bu durum kalitesizlik accedilısından afet riski
oluşturmakta ve ccedilarpık kentleşmeye neden olmaktadır İşte bu ccedilarpık kentleşme ve ccedilirkin
goumlruumlntuumlnuumln ortadan kaldırılması ve daha yaşanabilir alanların oluşturulabilmesi iccedilin planlı bir
muumldahalenin gerekliliği ldquokentsel doumlnuumlşuumlmrdquo kavramını ortaya ccedilıkarmıştır
Bu ccedilalışmada uumllkemizdeki kentsel doumlnuumlşuumlm uygulamalarının ccedileşitleri ve yasal
dayanakları uumlzerinde durulmuş kentsel doumlnuumlşuumlm alanlarının seccediliminde hangi alanların ele
alınması gerektiği araştırılmıştır Guumlmuumlşhane ili Yenimahalle Mahalle sınırları iccedilerisinde
kentsel doumlnuumlşuumlme ihtiyacı olduğu duumlşuumlnuumllen bir alan iccedilin arazi ve kurumlardan toplanan
mekacircnsal veriler ilişkilendirilerek Sketch Up programı ile 3 boyutlu hale getirilmiştir İmar
planına uygunluk iccedilin ccedilekme mesafesine tecavuumlzluuml binalar ortaya ccedilıkarılmıştır Seccedililen alana
youmlnelik kentsel doumlnuumlşuumlm sonrası oumlrnek modelleme ccedilalışması yapılmış yapılan modelin 3
boyutlu hali ortaya ccedilıkarılarak eski ile yeni durum karşılaştırılmış ve kentsel doumlnuumlşuumlme uygun
bir alan olup olmadığının araştırması yapılmıştır
Anahtar Kelimeler Kent Kentleşme Kentsel doumlnuumlşuumlm Riskli yapı
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
BARAJ VE SULAMA PROJELERİNDE OumlLCcedilME ndash KAMULAŞTIRMA
SORUNLARI VE CcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ
Su insan yaşamının en oumlnemli ihtiyaccedillarından biridir Su insan ihtiyacının yanında uzun
yıllardır tarım enduumlstri ve teknoloji gibi alanlar da buumlyuumlk oumllccediluumlde kullanılmaktadır Su aynı
zamanda suumlrduumlruumllebilir kalkınma iccedilin gereken en oumlnemli kaynaklardan da biridir Artan duumlnya
nuumlfusu yuumlkselen hayat standartları ve bozulan doğal denge suya olan ihtiyacı daha da
artırmıştır Bu nedenlerle insanların su kaynaklarından daha fazla faydalanmak istemeleri bu
kaynakların kontrol altına alma zorunluluğu ve depolama ihtiyacı ortaya ccedilıkarmıştır Bu
yuumlzden suyun akış youmlnuuml değiştirilmiş su kaynaklarının oumlnuumlne setler barajlar goumlletler ve
hidroelektrik tesisler inşa edilmiştir Teknolojinin hızla ilerlemesiyle birlikte imkacircnlar daha
da artmış ve bu durum kaynakların oumlnuumlne yapılan barajların hızla artmasına neden olmuştur
Barajlar gibi kritik muumlhendislik yapılarında zamanla ortaya ccedilıkabilecek herhangi bir
olumsuzluk baraj ve yakın ccedilevresinde yaşayan insanlar iccedilin kimi zaman bir afete doumlnuumlşebilir
ve uumllke ekonomisi iccedilin de ciddi zararlara neden olabilir Bu sebeple bu tuumlr muumlhendislik
yapıları inşasından itibaren izlenmeye alınıp jeodezik ve jeodezik olmayan oumllccedilme teknikleri
kullanılarak muhtemel değişimleri ve deformasyonları belirlenmeye ccedilalışılır
Muumlhendislik oumllccedilmelerinin hassasiyetle uygulanması gereken ve gelişen teknolojileri de goumlz
oumlnuumlnde bulundurmamızı zorunlu kılan birccedilok meslek disiplininin ortaklaşa ccedilalışıp uumlrettiği
buumlyuumlk su yapılarından en oumlnemlisi Barajlardır Guumlnuumlmuumlzde uumllke şartlarına goumlre oumlnemli
yatırımlar olan barajların planlanması projelendirilmesi inşaatı ve işletilmesi aşamalarında
konularında uzman meslek disiplinlerinin bulunması kaccedilınılmazdır Meslek disiplinimiz olan
Harita Muumlhendisliğirsquo de bu aşamaların hepsinde bulunmak zorundadır
Bir barajın projelendirme safhasından en az otuz yıl oumlncesinde Akım ndash Rasat istasyonunun
kurulması aşamasında başlayan oumllccedilme ccedilalışmaları barajın projelendirilmesine esas sayısal
hacirclihazır haritaların alınması yine projelendirilmeye esas sondaj ve araştırma kuyuların
aplikasyonu baraj goumlvdesini oluşturan dolgu zonlarının en kesitlerle miktarlarının
hesaplanması ulaşım ve malzeme taşıma yollarının projelendirilip kazı ndash dolgu miktarlarının
ccedilıkartılması inşaatı aşamasında proje kriterlerine goumlre minimum hata ile aplikasyonu ve
kamulaştırma işlemlerinin yapılması aylık hak ediş miktarlarının tespit edilmesi baraj
inşaatının tamamlanması ile işletme aşamasındaki deformasyon oumllccediluumlmleri ve hidrografik
oumllccedilmelerle baraj oumlmruumlnuumln tamamlanması aşamasına kadar devam eder
Bu ccedilalışmada Baraj goumllet ve sulama projelerinde planlama projelendirme inşaat aşaması
baraj inşaatının tamamlanması ve işletme aşamasında yapılan Oumllccedilme- Kamulaştırma
ccedilalışmaları ve bu aşamalarda yaşanan sorunlar ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri araştırılmıştır Arazi
ccedilalışmalarında Tapu ve Kadastro Genel Muumlduumlrluumlğuuml ve Harita Genel Komutanlığınca onaylı
TUTGA noktaları olan ERZRUDERKRS1 ve HORS noktaları kullanılmıştırDevlet Su
İşlerirsquonce arazide tesis edilmiş olan C3 derece nirengi noktaları ve TUTGA noktaları arasında
en az 4 uydu ve 2 saatlik oturum ile statik oumllccediluuml yapılmış olup VI arazide elde edilen verilerin
buumlro ccedilalışmaları neticesinde process yapılarak bozuk sinyaller temizlenmiş ve ağdan
ccedilıkarılmış uumlccedilgenleme yapılarak kapalı alan oluşturulmuşdengeleme hesabı yapılmış ve tecviz
sınırları dışında olan noktalar ağdan ccedilıkarılarak oumllccediluumlm dışında bırakılmıştır
DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuumlnce yuumlruumltuumllen baraj projelerinde yaşanan en buumlyuumlk sorunların başında
kadastro paftalarının grafik oluşu ve sayısal olmayışıdır Bununla beraber barajı oluşturan
uumlnitelerinden etkilenen taşınmaz da ccedilok olduğundan dolayı kamulaştırma ccedilalışmaları
gecikmekte ve arazide vatandaş sorunu ile karşı karşıya kalınmaktadır Bu da kamu yararı
kararı alınan projenin bir an oumlnce faydaya doumlnuumlşme suumlrecini uzatmaktadır Ccediloumlzuumlm oumlnerisi
olarak Kadastro Muumlduumlrluumlklerince 3402 Sayılı Kadastro Kanununun 22-a maddesi gereğince
yenileme ccedilalışmalarının yapılması gerekmektedir Deprem taşkın ve heyelan gibi doğa
olaylarının barajlarda meydana getirdiği her tuumlrluuml değişimlerin zamanında izlenmesi yani
deformasyon oumllccediluumlmlerinin yapılması gereklidir Eğer değişimler izlenmez ise tarihte olduğu
gibi buumlyuumlk yıkımlara can ve mal kaybına sebebiyet verecektir Ccediloumlzuumlm oumlnerisi olarak Barajlar
uumlzerinde kurulmuş her tuumlrluuml oumllccediluumlm ve goumlzlem cihazlarından elde edilen veriler analiz
edilmelidir Bunun iccedilin baraj ccedileşitlerine goumlre farklı ve ilgili barajın karakteristiklerine uygun
goumlzlem youmlntemleri uygulanmalı toplanan veriler irdelenip detaylı analiz edilmeli risk faktoumlruuml
yuumlksek barajlar iccedilin kısa orta ve uzun vadede yapılabilecekler belirlenmeli hidrografik
oumllccedilmelerin bir program dacirchilinde ivedilikle buumltuumln barajlarda yapılması
Anahtar Kelimeler Baraj Deformasyon Dengeleme Kamulaştırma Oumllccedilme
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
KURŞUN MADEN ATIĞI KATKILI AĞIR BETONLARIN RADYASYON
SOĞURMA KATSAYILARININ 662-1460 keV ENERJİ ARALIĞINDA
İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı kurşun cevherinin ccedilıkarıldığı kurşun madeninde iccedilerisindeki kurşun
miktarının işlenmesinin ekonomik olmamasından dolayı maden ocaklarında depolanan ve
ccedilevresel olumsuz etkileri olan kurşun madeni atığı kayaccedillardan elde edilen agregalar ile
uumlretilenbetonların radyasyon zırhlama oumlzelliğininaraştırılmasıdır Bu kapsamda radyasyon
zırhlama betonu olarak kullanılacak ağırbetonlar uumlretilmiştirUumlretilen bu betonlarda kurşun
madeni atıkları Manyetit Limonit Barit gibi ağır agregalar ile 25 50 ve 75 oranında
yer değiştirilerek C1620 C2530 ve C3545 beton dayanım sınıflarında oumlrnekler
hazırlanmıştır Radyasyon soğurma katsayısını belirlemek amacıyla 20x20x5cm ebadında
hazırlanan beton plaklarla 662 keV 1173 keV 1332 keV ve 1460 keV enerji seviyelerinde
soğurma katsayıları tespit edilmiştir
Anahtar Kelimeler Ağır Agrega Ağır Beton Kurşun Maden Atıkları Kuumltle Soğurma
Katsayısı Radyasyon Zırhlama
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
DONMA CcedilOumlZUumlLME ETKİSİNDEKİ BETONLARDA VAKUM UYGULAMASI VE
LİF KATKISININ ETKİSİ
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı donma ccediloumlzuumllmeye maruz betonlarda lif katkısı ve vakum
uygulamasının etkisinin araştırılmasıdır Bu amaccedilla beton katkısı olarak ccedilelik polyester
polipropilen lif ve polipropilen elyaf kullanılmıştırCcedilelik lifler kısa ldquo3 cmrdquo ve uzun ldquo6 cmrdquo
olarak kullanılırken sentetik lifler kısa ldquo25 cmrdquo ve uzun ldquo5 cmrdquo olarak kullanılmıştır
Oumlrneklerin uumlretim aşamasında deneysel ccedilalışmanın bir parametresi olarak betona taze halde
vakum uygulaması yapılmıştır Lif katkılı vakumsuz ve vakumlu beton oumlrnekler 28 guumln
sonunda donma ccediloumlzuumllmeye maruz bırakılmıştır Her 50 doumlnguumlden sonra temel enine frekans
değişim değerleri oumllccediluumllmuumlştuumlr Elde edilen temel enine frekans değişim değerleri ile dinamik
elastisitemoduumlluumlndeki azalma miktarları ve dayanıklılık faktoumlruuml değerleri belirlenmiştir
Sonuccedil olarak lif katkısı ve vakum uygulamasının donma ccediloumlzuumllmeye maruz betonlarda olumlu
etki yaptığı belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ccedilelik Lif Donma-Ccediloumlzuumllme Durabilite Sentetik Lif
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
HAZIR BETON TESİSLERİNDE ISO 90012015 KALİTE YOumlNETİM SİSTEMLERİ
VE UYGULAMASI
OumlZET
Kalite insanoğlunun ihtiyaccedillarını karşılamada en oumlnemli faktoumlrlerden biridir Duumlnya
nuumlfusunun artışı suumlrekli gelişen ve değişen teknoloji uumlreticilerin rekabet ortamında ayakta
kalabilmeleri kuruluşların kalite kavramını her geccedilen guumln daha ciddiye almasını zorunlu
kılmaktadır Aksi durumda kuruluşların gelecekleri tehdit altına girmektedir İnşaat sektoumlruuml
insanoğlu var oldukccedila var olacak bir sektoumlrduumlr Oumlzellikle Tuumlrkiye gibi gelişen uumllkelerde inşaat
sektoumlruumlnuuml ilgilendiren yasal duumlzenlemeler her geccedilen guumln bu sektoumlruumln daha kaliteli olmasını
zorunlu hale getirmektedir İnşaatın en oumlnemli alt sektoumlrlerinden biri Hazır Beton sektoumlruumlduumlr
Oumlzellikle 1999 İstanbul ve Duumlzce depremlerinden sonra yıkılan ve hasar goumlren binalardan
elde edilen veriler beton kalitesinde ciddi sorunlar olduğunu goumlstermiştir Ve bu yıldan sonra
yapılan yasal duumlzenlemeler Hazır Beton uumlreticilerinin kalitesini arttırmıştır
Yasal ve mesleki mevzuat ne kadar iyileştirilirse iyileştirilsin kurumsallaşmayı ve uzun yıllar
iş duumlnyasında yer almayı hedefleyen bir işletmenin her zaman kalite youmlnetimine ihtiyacı
vardır Bunu kaynakları ccedilalışanları muumlşterileri ve uumlretimleri uumlzerinde belli programlar
ccedilerccedilevesinde planlar yaparak hedefler koyarak dokuumlmante ederek tetkikler ve oumllccediluumlmler
yaparak gerccedilekleştirebilir
Bu ccedilalışmada ISO 9001 Kalite Youmlnetim Sistemleri standardı ccedilerccedilevesinde Hazır Beton
tesislerinde Kalite Youmlnetim Sisteminin uygulanabilirliğinin irdelenmesi amaccedillanmıştır Bu
kapsamda Hazır Beton tesislerinin doumlkuumlmantasyon sistemi kaynak youmlnetimi uumlruumln ve
hizmetleri iccedilin gerekli şartları muumlşteri ile ilişkileri tetkikler ve kontroller oumllccedilme ve
değerlendirmeler ve iyileştirme faaliyetleri ele alınmıştır
Anahtar kelimeler Hazır Beton Tesisi ISO 9001 Kalite Youmlnetim Sistemleri
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CEBRE RİYOLİTİrsquo NİN (DEMİROumlZUuml-BAYBURT) PETROGRAFİK
JEOKİMYASAL VE İZOTOPİK OumlZELLİKLERİ
OumlZET
Demiroumlzuuml (Bayburt) civarında yuumlzeyleyen Cebre Riyolitirsquone ait kayaccedillar petrografik
jeokimyasal ve izotopikaccedilıdan incelendikten sonra elde edilen bulgular bu tez kapsamında
petrolojik ve tektonik accedilıdan yorumlanmaya ccedilalışılmıştır
Yaklaşık 12 km2lik bir alanda yuumlzeyleyen Cebre Riyoliti Variskan orojenezi sırasında oluşan
ccedilok az sayıdaki yuumlzey kayalarından biridir Zirkon U-Pb verileri Cebre Riyolitirsquonin
3328plusmn438 my kabuğa yerleştiğini oumlngoumlrmektedir Hyaloporfirik ve mikrogranuuml porfirik
dokuların baskın olduğu birimde yer yer akma bandı dokusu da goumlzlenir Cebre Riyoliti ana
mineral fazları olarak bol miktarda kuvars ve alkali feldispat az olarak da kordiyerit
fenokristalleri ve nadir olarak da muskovit ve biyotit mikro Kordiyerit tamamen pinitleşmiş
olup fenokristalleri yer yer poikilitik dokulu zirkon iccedilerir Zirkon titanit apatit ve Fe-Ti oksit
mineralleri tali fazlar olarak bulunurlar Cebre Riyolitirsquone ait oumlrnekler oldukccedila yuumlksek
SiO2(7423-8062) K2O ( 372-742) ve Al2O3 ( 1077-1411) iccedileriklerine sahiptirler
Buna karşılık CaO ( 002-021) Na2O ( 005-078) ve MgO ( 03-021) iccedilerikleri ise
oldukccedila duumlşuumlk miktarlardadır Oumlrnekler 148 ilacirc 295 arasında değişen ACNK değerleri ve
149 ilacirc 299 arasında değişen ANK değerleri ile guumlccedilluuml peralumin oumlzellik sunmaktadır Ana
ve iz elementlerin buumlyuumlk bir ccediloğunluğu artan SiO2 iccedileriği ile negatif bir korelasyon
sunmaktadır Hafif nadir toprak elementler (HNTE) ağır nadir toprak elementlere (ANTE)
goumlre azorta oranlarda zenginleşmiş (LaNYbN= 4-11) ve guumlccedilluuml negatif Euanomalisi goumlsterirler
(EuEu=004-025) Belirgin negatif Nb Ta Sr P ve Ti anomalileri oumlrneklerde goumlzlenen
diğer jeokimyasal oumlzelliklerdir Petrografik ve jeokimyasal oumlzellikler kesirli kristallenmenin
oumlzellikle de Krsquolu feldispat ve daha az olarak da plajiyoklas ayrımlaşmasının Cebre
Riyolitirsquonin bileşimsel aralığının oluşmasında oumlnemli bir rol oynadığına işaret etmektedir
Yukarıda değinilen jeokimyasal oumlzelliklere ilave olarak Cebre Riyolitirsquonde kordiyerit ve
muskovit gibi aluumlminyumca zengin mineral fazlarının bulunması kaynak alan olarak tortul
kayaccedillara işaret etmektedir Reyik Okyanusursquonun Erken Karboniferrsquode yay-kıta ccedilarpışması
şeklinde kapanmasını takiben meydana gelen yiten dilimin kopması astenosferik manto
yuumlkselimine yol accediltığı ve kabuksal malzemenin ergimesi iccedilin gerekli ısıyı sağladığı
oumlngoumlruumllmektedir
Anahtar KelimelerDemiroumlzuuml JeokimyaKordiyeritS-tipi Riyolit Sakarya Zonu U-Pb
zirkon yaşı Variskan Orojenezi
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CcedilAKIRBAĞ (BAYBURT) GRANİTOYİDİrsquoNİN PETROGRAFİK JEOKİMYASAL
VE PETROLOJİK OumlZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Bayburt youmlresinde yer alan Ccedilakırbağ Granitoyidirsquonin mineralojik-petrografik
oumlzellikleri mineral kimyası ve tuumlm kayaccedil jeokimyası ortaya konularak kayaccedilların oluşum
mekanizmaları ve koumlkenleri belirlenmeye ccedilalışılmıştır Doğu Pontid Guumlney Zonursquonda yer alan
inceleme alanının tabanında Eosen yaşlı andezit bazalt ve piroklastikleri bulunmaktadır Bu
birim Eosen yaşlı Ccedilakırbağ Granitoyidi tarafından kesilmiş olup Kuvaterner yaşlı aluumlvyonlar
ile uyumsuz olarak oumlrtuumlluumlrler
Ccedilakırbağ Granitoyidi elips şekilli olup yaklaşık 9 km2rsquo
lik bir alanda yuumlzeylenmiştir
Monzonit ve kuvarslı monzonit bileşimli kayaccedillardan oluşmuş olup kayaccedillarda magma
karışımını goumlsteren dengesizlik dokuları goumlzlenmiştir Granitoyidi oluşturan kayaccedillar ince-
orta taneli olup plajiyoklas ortoklas kuvars piroksen biyotit amfibol apatit zirkon ve opak
mineraller iccedilerirler Granitoyidi oluşturan kayaccedillara ait plajiyoklaslar An47-21 bileşimlidirler
K-feldispatlar Or65-78 bileşimlidir Biyotitlerin magnezyum numaraları 06-07 arasında
değişmektedir Piroksenler diyopsit ve klinopiroksen bileşimli olup Mg numaraları 073-076
arasındadır
Ccedilakırbağ Granitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genel olarak I-tipi yuumlksek-Krsquolu ve şoşonitik
karakterli olup yuumlksek SiO2 iccedileriklerine (56-63) sahiptirler Kayaccedillar metaluumlmin karakterli
olup buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı litofil elementlerce zenginleşmişlerdir Kondirite gore
normalleştirilmiş nadir toprak element dağılımları konkav şekilli (LaNYbN=896-1126) olup
negatif Eu anomalisi (EuNEu=050-076) goumlsterirler Ana ve iz element değişimleri
granitoyidin gelişiminde plajiyoklas amfibol ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının etkili
olduğunu goumlstermektedir
Tuumlm bu oumlzellikler Ccedilakırbağ Granitoyidirsquone ait kayaccedilların ana magmasının litosferik
mantodan tuumlrediğine ve kabuk kayaccedillarının katkısının nisbeten az oranda rol oynadığına işaret
eder
Anahtar Kelimeler Bayburt Ccedilakırbağ Granitoyidi Doğu Pontidler Eosen Mineral
kimyası Tuumlm kayaccedil jeokimyası
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ARSLANDEDE (BAYBURT) GRANİTOYİDİ VE İCcedilİNDEKİ MAFİK MAGMATİK
ANKLAVLARIN PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK
OumlZELİKLERİNİN İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Bayburt youmlresinde yer alan Arslandede Granitoyidi ve iccedilindeki mafik
magmatik anklavlar (MMA)rsquoın mineralojik-petrografik bileşimi ve tuumlm kayaccedil jeokimyası
ortaya konularak kayaccedilların oluşum mekanizmaları ve koumlkenleri belirlenmeye ccedilalışılmıştır
Doğu Pontid Guumlney Zonursquonda yer alan inceleme alanının tabanında Eosen yaşlı andezit ve
piroklastitleri bulunmaktadır Bu birim Eosen yaşlı Arslandede Granitoyidi tarafından
kesilmiş olup tuumlm bu birimler Kuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumlluumlrler
Granitoyidi oluşturan kayaccedillar ince-orta taneli olup plajiyoklas ortoklas kuvars hornblend
biyotit klinopiroksen apatit zirkon ve opak mineralleri iccedilerirler
Arslandede Granitoyidirsquonin yuumlzeyleri elips şekilli olup yaklaşık 24 km2rsquo
lik bir alanda
yuumlzeylenmiştirMonzogabromonzodiyoritmonzonitkuvarslı monzonit ve granitbileşimli
kayaccedillardan oluşurlar Granitoyidi oluşturan kayaccedillarda magma karışımını goumlsteren
dengesizlik dokuları goumlzlenmiştir Arslandede Granitoyidi iccedilinde koyu renkli mafik magmatik
anklavlar (MMA) goumlruumllmuumlştuumlr Anklavlar iccedilinde yer aldıkları ana kayaccedillardan daha ince
taneli ve daha koyu renkli olmalarına rağmen onlarla benzer mineralojik petrografik ve
jeokimyasal oumlzellikler sunarlar MMArsquolar diyorit ve monzodiyorit bileşimli olup monzonit ve
monzogranit bileşimli ana kayaccedillar iccedilerisinde goumlzlenirler
Arslandede Granitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genel olarak I-tipi yuumlksek Krsquolu-şosonitik
karakterli olup yuumlksek SiO2 iccedileriklerine ( 4949-7121) sahiptirler Kayaccedillar metaluumlmin
karakterli olup buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı litofil elementlerce zenginleşmişlerdir Kondrite goumlre
normalleştirilmiş nadir toprak element dağılımları konkav şekilli (LaNYbN= 711-1157) olup
negatif Eu anomalisi (EuNEu=037-091) goumlsterirlerAna ve izelement değişimleri
granitoyidin gelişiminde plajiyoklas hornblend ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının etkili
olduğunu goumlstermektedir
Mafik magmatik anklavlar (MMA) orta-yuumlksek metaluumlminli olup (ACNK=075-090) ve ana
kayadan daha duumlşuumlk ACNK ve SiO2 ( 5393-5883) ve daha yuumlksek Na2OK2O (142-227)
oranlarına sahiptirler SiO2 iccedileriğine karşılık ana oksit ve iz element iccedilerikleri
karşılaştırıldığında mafik anklavlar ana kayaccedilları ile duumlzguumln bir youmlnseme sunarlar Kayaccedillar
BIYLE HNTE ve ANTErsquoce zenginleşmiş YCcedilAErsquoce (Nb Ti) fakirleşmiş olup ana kaya ve
anklavlar birbirine uyumlu bir youmlnseme goumlsterirler MMArsquolar ana kaya iccedilerisinde soğumuş
olan eş yaşlı mafik magmanın kuumlccediluumlk kuumltlelerini temsil eden magma karışım (mixingmagma
mingling) uumlruumlnleri olarak kabul edilebilirler
Arslandede Granitoyidi ve iccedillerindeki MMArsquolarda zirkon ve apatitlerde yapılan
hesaplamalarda kristallenme sıcaklıkları ana kayaccedillarda 671-836 degC MMArsquolarda ise 647-836
degC arasında değişmektedir
Petrografik ve jeokimyasal oumlzellikler Ccedilakırbağ Granitoyidirsquone ait kayaccedilların ana
magmasının litosferik mantodan tuumlrediğini ve kabuk kayaccedillarının katkısının nisbeten az
olduğunu goumlsterir
Anahtar Kelimeler Arslandede GranitoyidiBayburtDoğu Pontidler Eosen Mafik
magmatik anklav Petroloji Tuumlm kayaccedil jeokimyası
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CcedilAMDERE OFİYOLİTİK KARIŞIĞI(DEMİROumlZUuml-BAYBURT) İCcedilİNDEKİ BAZİK
KAYACcedilLARIN JEOKİMYASAL ve İZOTOPİK OumlZELLİKLERİ
OumlZET
Sakarya Zonu doğusundakiCcedilamdere (Bayburt)youmlresi Geccedil Karbonifer-Permiyen
ccediloumlkellerinin yuumlzeylediği iki lokasyondan biridir lsquoCcedilamdere Ofiyolitik Karışığırsquoolarak
adlandırılan tektono-sedimanter birim bloklar halinde mermer kireccediltaşı kumtaşı bazalt
dolerit gabro meta-bazalt meta-gabro gibi farklı ccediloumlkelme ve tektonik ortamları karakterize
eden litolojiler iccedilermektedir Meta-bazit vemetamorfize olmamış mafik bloklar olmak uumlzere
iki grup altında toplanan bazik magmatikkayaccedillar jeokimyasal ve SrNd Pb izotop oranları
accedilısından incelenmişlerdir
Her iki gruba ait kayaccedillar bazik-ortaccedil bir kimyasal bileşime sahiptir (SiO2 = 440-566
ağ) Mafik bloklara ait oumlrnekler toleyit karakterli meta-bazitler ise duumlşuumlk orta ve yuumlksek
K2O iccedilerikleri ile toleyitten şoşonitiğe kadar giden bir dağılım sergilemektedirler Meta-
bazitler Larsquodan Eursquoya doğru zenginleşme derecesi gittikccedile azalanhafif nadir toprak element
(HNTE) ve yaklaşık yatay konumlu ağır nadir toprak element (ANTE)profilleri
goumlsterirken(LaNYbN = 455 - 2901) mafik bloklara ait oumlrnekler OOSBrsquoye paralelve yataya
yakın profiller sunmaktadırlar(LaNYbN =144 - 219)Yitimle ilişkili kayaccedillarda olduğu gibi
her iki gruba ait kayaccedillar buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı element (BİYE) zenginleşmesi ve negatif Nb-
Ta-Ti anomalisi sunarlarAncak bu zenginleşme ve anomali derecesi mafiklerde daha zayıf
veya noumltr olarak goumlzlenir Meta-bazitler pozitif ve negatif Pb ve P anomalileri sunarken
mafikler genellikle negatif Pb ve P anomalileri sunarlar Genellikle duumlşuumlk MgO (lt65 ağ)
Cr (lt250 ppm) ve Ni (lt150 ppm) konsantrasyonlarıve duumlşuumlk Mg-numarası (lt60) oumlrneklerin
manto kaynağı ile dengeli bir bileşime sahip olmadığını goumlstermektedirKısmen duumlşuumlk
radyojenik 87
Sr86
Sr(t) oranları (0704335minus0706227) orta pozitif ԐNd(t) değerleri (+27 minus
+64) ve kuzey yarı kuumlre referansccedilizgisi (KYRCcedil)rsquonin hemen uumlzerine ccedilıkan Pb izotop oranları
kıtasal malzemeler veya zenginleşmiş manto II (ZM II) tarafından modifiye edilmiş bir manto
kaynağına işaret etmektedir
Kayaccedilların jeokimyasal oumlzellikleri yitimle ilişkili ortamlarda oluştuklarını veya
oluştuktan sonra yitim ilişkili soluumlsyonlarlaetkileşime girdiklerini goumlstermektedir Ancak
tektonik ortam diyagramlarında yitim zonu soluumlsyonlarının katkısı ccedilok belirgin olarak ortaya
ccedilıkmamaktadır Bu diyagramlarda meta-bazitler kıta iccedili bazaltkalk-alkalibazalt ve ada yayı
toleyiti metamorfize olmamış mafik kayaccedillar ise normal okyanus ortası sırtı bazaltı (N-
OOSB) gibi yitimden uzak tektonik ortamlarda toplanmaktadırlar
Anahtar Kelimeler Ccedilamdere-BayburtJeokimya Meta-bazit Ofiyolitik melanj Radyojenik
izotop Tektonik ortam
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
MAVRİYAS GRANİTOYİDİ (CcedilAYKARA-TRABZON) VE CcedilEVRE KAYACcedilLARININ
PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK OumlZELLİKLERİNİN
İNCELENMESİ
OumlZET
Ccedilaykara (Trabzon) youmlresinde yer alan MavriyasGranitoyidirsquonin ve ccedilevre kayaccedillarının
petrografik jeokimyasal ve petrolojik oumlzelliklerinin incelenmesini konu alan bu ccedilalışmada
MavriyasGranitoyidirsquonin gelişimi ortaya konularak koumlkeni belirlenmeye ccedilalışılmıştır
Ccedilalışma alanının tabanını Geccedil Kretase yaşlı bazalt andezit dasit ve bunların proklastları ile
temsil olan volkanik kayaccedillar oluşmaktadır Bu birim Eosen yaşlı UzuntarlaGranitoyidi
tarafından kesilmekte olup ccedilalışmanın konusunu oluşturan Geccedil Kretase yaşlı
MavriyasGranitoyidirsquoninbirimi keserek yerleştiği goumlzlemlenmektedir Buumltuumln
formasyonlarKuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumllmektedir Granitoyidi
oluşturan kayaccedillar iri-orta daneliplajiyoklas kuvars ortoklas hornblend ve opak mineraller
iccedilermektedir
MavriyasGranitoyidi elips şekilli olup yaklaşık 6 km2rsquolik bir alanda yuumlzeylenmiştir Granit
monzogranit granodiyorit alkali feldispat granit bileşimli kayaccedillardan oluşmuş olup kuvars
monzodiyorit bileşiminde mafikmikrogranuumlleranklavlar (MMA) iccedilerir Aynı zamanda
granitoyidi oluşturan kayaccedillar da magma karışımını işaret eden dengesizlik dokularından
poiklitik doku zonluyapı mafikmikrogranuumlleranklavlar iccedilerisinde plajiyoklas ve K-
feldispatfenokristalleri goumlruumllmuumlştuumlr
MavriyasGranitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genellikle I tipi yuumlksek Krsquolu kalk-alkali karakterli
olup SiO2 iccedilerikleri (6272-779wt) arasındadır Granitoyidi oluşturan kayaccedil oumlrnekleri
metaluumlmindenperaluumlmine geccediliş goumlstermekte olup volkanik yay granitoyidleri oumlzelliği
goumlstermektedir Ana ve izelement değişimleri granitoyidin gelişiminde plajiyoklas
hornblend apatit ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının oumlnemli rol oynadığını goumlstermektedir
MavriyasGranitoyidirsquoninpetrolojik oumlzellikleri goumlz oumlnuumlne alındığında granitoyidin gelişiminde
fraksiyonelkristallenme magma karışımı ve az oranda da asimilasyon ve kısmi ergimenin rol
oynadığı goumlruumllmektedir Jeokimyasal veriler granitoyidin alt kıtasal kabuk kayaccedillarının
(amfibolitik) kısmi ergimesi yanında litosferik manto bileşenlerinin de oumlnemli rol oynadığını
goumlstermektedir
Anahtar Kelimeler Karadeniz Doğu Pontidler Pluumltonizma Granitoyid Mavriyas
(Ccedilaykara-Trabzon)
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
GUumlMUumlŞHANE İL MERKEZİNDEKİ MAGMATİK KOumlKENLİ KAYALARIN
JEOMEKANİK OumlZELLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmadaGuumlmuumlşhane ilmerkezindeki magmatik koumlkenli kayaların jeomekanik
oumlzellikleri belirlenmiş ve bu oumlzellikler arasındakigoumlrguumll ilişkiler araştırılmıştır Bu amaccedilla
farklı alanlardan boyutları yaklaşık 20x30x40cm olan toplam 30 adet blok oumlrnek alınmış bu
oumlrneklerden ISRM tarafından oumlnerilen youmlntemleregoumlre deney numuneleri hazırlanmış indeks
mekanik ve elastik oumlzelliklerin belirlenmesine youmlnelik deneyler yapılmıştır 33 adet oumlrnek
uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik tayinler
sonucundamonzogranit olarak adlandırılan kayalarda 30-3730 kuvars 30-3660
ortoklas 1820-25 plajiyoklas 6-12mafik mineral yuumlzdesi tespit edilmiştir Andezitlerde
ise modal analiz yapılamamıştır Deneysel ccedilalışmalar sonucunda andezitlerde birim hacim
ağırlık değerlerinin 2437-2573kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 078-186 hacimce
su emme değerlerinin 202-477 arasında değiştiği belirlenmiştir Granitlerde ise birim
hacim ağırlık değerlerinin 2545-2597kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 024-096
hacimce su emme değerlerinin 063-250 arasında değiştiği tespit edilmiştir Bununla
birlikte andezitlerde doygun koşullar iccedilin P dalga hızının 3961-5451 msn S dalga hızının ise
2171-3310 msn arasında granitlerde ise P dalga hızının 3850-5812 msn S dalga hızının ise
2151-3115 msn arasında değişim goumlsterdiği belirlenmiştir Andezitlerde kuru koşullarda P
dalga hızının 3669-5462 msn S dalga hızının 2205-3011 msn arasında granitlerde ise P
dalga hızının 2857-5251 msn S dalga hızının ise 1793-2904 msn arasında değiştiği tespit
edilmiştirAndezitlerde tek eksenli sıkışmadayanımıdeğeri 5409-21436MPa elastisite
moduumlluuml 1980-5316GPa ve Poisson oranı 011-046 granitlerde ise tek eksenli sıkışma
dayanımı değeri 2460-14015 MPa elastisite moduumlluuml 2222-7692GPa ve Poisson oranı
değeri 003-050 arasında değişim goumlstermiştir İstatistiksel değerlendirmeler sonucunda en
yuumlksek korelasyon katsayısı değerleri andezitlerde 090 ve granitlerde 094 değeri ile P ve S
dalga hızı oumllccediluumlmlerine ait verilerden elde edilmiştir En duumlşuumlk korelasyon katsayısı değeri ise
granitlerde kuvarsalkali feldispat oranı ile goumlzeneklilik arasında tespit edilmiştir Oumlzellikle
istatistiksel olarak anlamlı yuumlksek korelasyon katsayısı değerine sahip eşitlikler ilgili
parametrelerin dolaylı tahminlerinin belirlenmesi gereken durumlarda kullanılabilir
niteliktedir
Anahtar Kelimeler Andezit Granit İstatistiksel Analiz Jeomekanik OumlzelliklerPetrografik
Oumlzellikler
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
KERMUTDERE FORMASYONU KUMTAŞLARININ FARKLI DOYGUNLUK VE
ANİZOTROPİ KOŞULLARINDA FİZİKSEL VE DAYANIM OumlZELLİKLERİNDEKİ
DEĞİŞİMLERİN İNCELENMESİ
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ili Mescitli youmlresinde yuumlzeylenenKermutdere Formasyonursquo
na ait kumtaşlarının farklı doygunluk ve anizotropi koşullarında fiziksel ve dayanım
oumlzellikleri belirlenmiştir Değişen doygunluk ve anizotropi koşullarının belirlenen oumlzellikler
uumlzerindeki etkisi araştırılmıştırBu amaccedilla laminalanma duumlzlemleri iccedileren kumtaşlarından
blok oumlrnekler alınmıştır Bu oumlrneklerden laminalanma duumlzlemi esas alınarak 0ordm 30ordm 45ordm 60ordm
ve 90ordmrsquo lik youmlnelim accedilılarında standartlara uygun olarak 225 adet deney numunesi
hazırlanmıştır 11 adet oumlrnek uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik
tayinler sonucunda kumtaşları litiksubarkoz ve litik arkoz olarak sınıflandırılmıştır
Deneysel ccedilalışmalar sonucunda kumtaşlarında kuru birim hacim ağırlık değerlerinin
2573-2638kNm3 doygun birim hacim ağırlık değerlerinin 2594-2651kNm
3ağırlıkccedila su
emme değerlerinin 042-095 hacimce su emme değerlerinin 113-253 arasında
değiştiği tespit edilmiştir
Bununla birlikte kumtaşlarında farklı doygunluk ve anizotropi koşullarına bağlı olarak P
dalga hızının 4046-5444 msn S dalga hızının ise 2126-3114 msn arasında değişim
goumlsterdiği belirlenmiştir Kumtaşlarının dinamik elastisitemoduumlluuml 3183-5956 GPa ve
dinamik poisson oranı ise 007-036 arasında değişim goumlstermiştir
Ccedilalışmada dayanım oumlzelliklerinden tek eksenli sıkışma dayanımı ve dolaylı ccedilekilme
dayanımı belirlenmiştir Kumtaşlarının tek eksenli sıkışma dayanımı değeri 612-1822 MPa
ve dolaylı ccedilekilme dayanımıise 68-144 MPa arasında değişim goumlstermiştir Kumtaşları
dayanım anizotropisine goumlre değerlendirilmiş ve ldquoduumlşuumlk anizotropirdquo sınıfında yer almıştır
Yapılan değerlendirmeler sonucunda genel olarak laminalanmaya paralel oumlrneklerin
laminalanmaya dik olan oumlrneklere goumlre daha yuumlksek dalga hızı değerine sahip oldukları
goumlzlemlenmiştir P dalga hızlarının sabit bir youmlnelim accedilısında doygunluk koşullarına bağlı
olarak artış goumlsterdiği S dalga hızında da artış goumlzlenmesine rağmen duumlzenli bir değişimin
olmadığı tespit edilmiştir Dayanım oumlzelliklerinin ise laminalanma duumlzlemlerine dik ve paralel
olan oumlrneklerde ve kuru koşullarda daha yuumlksek olduğu ve doygunlukla birlikte dayanımın
azaldığı belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler AnizotropiDoygunluk Kumtaşı Fiziksel Oumlzellikler Tek Eksenli
Sıkışma Dayanımı P Dalga Hızı
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
DİRİCHLET KOŞULLU BİTSADZE-SAMARSKİİ TİPİ UumlSTBELİRLİ ELİPTİK
PROBLEMİNİN KARARLILIK ANALİZİ
OumlZET
Bu tezde Hilbert uzayında eliptik kısmi diferensiyel denklemler iccedilin Dirichlet koşullu
Bitsadze-Samarskiitipi uumlstbelirli probleminin ccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık kestirimleri
araştırılmıştır Uumlstbelirliproblemininccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık ve koersif kararlılık kestirimleri
elde edilmiştir Uumlstbelirlieliptik probleminin yaklaşık ccediloumlzuumlmuumlnuuml bulmak iccedilin birinci ve ikinci
mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur Bu fark şemalarınınccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık
kestirimleri elde edilmiştirAyrıca soyut sonuccedillar elde edildikten sonra ccedilok boyutlu eliptik
denklemi iccedilin Dirichlet koşulluBitsadze-Samarskii tipi uumlstbelirli Dirichlet ve Neumann sınır
değer problemlerinin de birinci ve ikinci mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur ve
fark şemalarının kararlılık analizleriyapılmıştır Son olarak fark şemaları iccedilin araştırılmış olan
teorik ifadeler sayısal oumlrneklerinsonuccedillarıyla doğrulanmıştır
Anahtar Kelimeler Fark şeması Hemen-hemen koersif kararlılık İyi tanımlılık
KararlılıkKoersif kararlılık Sınır Değer Problemi Uumlstbelirlilik
Yaklaşık Ccediloumlzuumlm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TOZ NOHUT MAYASI KULLANIMININ YUumlZEY YANIT METODUYLA
OPTİMİZASYONU VE EKMEK KALİTE NİTELİKLERİ UumlZERİNDEKİ
ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı nohut mayasını toz formda uumlretmek instant aktif kuru maya ile
birlikte ekmek formuumllasyonundaki miktarını optimize etmek bazı kalite parametrelerini
değerlendirerek ekmek uumlretimindeki kullanım olanaklarını araştırmaktır Ccedilalışmada instant
aktif kuru maya ve toz nohut mayası bağımsız faktoumlrler olarak alınmıştır Bu bağımsız
faktoumlrlerin hacim kabul edilebilirlik ve goumlzenek faktoumlruuml uumlzerindeki etkilerini belirlemek
amacıyla ldquoYuumlzey Yanıt Youmlntemirdquo kullanılmıştır Optimal sonuccedil elde edilmiş ve deneysel
olarak da doğrulanmıştır Optimize formuumlle goumlre uumlretilen ekmekle (OEkm) nohut mayasız
uumlretilen kontrol ekmeği (KEkm) bazı kalite parametreleri accedilısından karşılaştırılmıştır
Optimizasyon sonuccedillarına goumlre instant aktif kuru maya kullanım oranı un ağırlığı uumlzerinden
063 toz nohut mayası kullanım oranı ise 1021 olarak tespit edilmiştir Ekmeklerin
goumlzenek yapıları imaj analizi ile incelenmiştir Toz nohut mayası kullanımı ekmekte daha
kuumlccediluumlk ve homojen goumlzenek yapısının oluşumuna neden olmuş daha iyi bir kabuk goumlruumlnuumlmuuml
elde edilmiştir Toz nohut mayası kullanımıyla ekmeğin antioksidan aktivitesinin mineral
madde iccedileriğinin ve fizikokimyasal oumlzelliklerinin de geliştiği belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler Antioksidan aktivite Ekmek İmaj analizi Laktik asit bakterileri Nohut
mayası Yuumlzey yanıt metodu
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TUumlRKİYErsquoDE ENDEMİK OLARAK YETİŞEN KAZ DAĞI CcedilAYININ (SİDERİTİS
TROJANA BORNM) ANTİOKSİDAN ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTELERİNİN VE
MİNERAL İCcedilERİĞİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Tuumlrkiyersquode yetişen bitkiler arasında Sideritis cinsi 78rsquolik bir endemizm oranı ile en ccedilok
endemizme sahip olan cinslerden biridir Bu tuumlrlerin halk arasında ağrı kesici antiromatizmal
antimikrobiyal ve sindirimi kolaylaştırıcı etkilerinden dolayı kullanıldığı bilinmektedir Bu
etkileri nedeniyle Anadolursquoda bitkisel ccedilay olarak kullanılmaktadır Bilindiği uumlzere gıdalarda
maliyet nedeniyle doğal kaynaklı antioksidanlar yerine sentetik antioksidanlar 20 yuumlzyılın
başlarından beri kullanılmaktadır Fakat bunların toksik etkileri olduğu da bilindiğinden son
yıllarda doğal antioksidanlara olan ilgi daha da artmıştır Aynı zamanda bitkiler gibi doğal
maddelerden elde edilen antimikrobiyal maddeler de gıdalarda doğal koruma maddesi olarak
kullanılabilmektedir Ccedilalışmamızda uumllkemizde endemik olarak yetişen Kaz dağı ccedilayının
(Sideritis trojana Bornm) antioksidan ve radikal giderme aktivitelerini değerlendirmek iccedilin
Fe3+- Fe2+ indirgeme kapasitesi Kuprak metodu ile kuprik iyonları (Cu2+) indirgeme
kapasitesi FRAP indirgeme kapasitesi 11-difenil-2-pikril-hidrazil (DPPH) giderme
aktivitesi 22acute-azino-bis(3-etilbenztiyoazolin-6-suumllfonik asit) (ABTSbull+) giderme aktivitesi
NN-dimetil-p-fenilendiamin radikal (DMPDbull+) giderme aktivitesi H2O2 giderme aktivitesi
Fe2+ iyonları şelatlama aktivitesi toplam fenolik iccedileriği ve toplam flavonoid iccedileriği
araştırılmıştır Bitkinin antimikrobiyal etkisi ise farklı mikroorganizmalar kullanılarak disk
difuumlzyon youmlntemi ile belirlenmiştir Aynı zamanda minerallerin antioksidan enzimler
uumlzerindeki etkisi ve gıdalarda ki oumlnemi goumlz oumlnuumlne alınarak seccedililen 20 element iccedilin ICP-MS
cihazında mineral iccedileriği tespit edilmiştir Sonuccedil olarak Sideritis trojana Bornmrsquoun
antioksidan ve antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu ve K Ca Mg S ve P gibi mineraller
iccedilin yuumlksek mineral iccedileriğine sahip olduğu goumlzlemlenmiştir Bu sonuccedilların hem potansiyel
ilaccedil ham maddesi olarak hem de gıda sanayisinde sentetik maddelerin yerine alternatif olarak
kullanılabilecek maddelerin bulunmasına yol goumlsterici olacağı duumlşuumlnuumllmektedir
Anahtar Kelimeler Antimikrobiyal antioksidan Kazdağı ccedilayı mineral Sideritis trojana
Bornm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
AYI UumlZUumlMUuml (Vacciniumarctostaphylos)rsquoNUumlN GIDA RENKLENDİRİCİSİ OLARAK
KULLANIMI
OumlZET
Bu ccedilalışmada uumllkemizde daha ccedilok Karadeniz boumllgesinde doğal olarak yetişen ayı
uumlzuumlmuuml (VacciniumarctostaphylosL) antosiyaninlerinin demir ile şelatlanıp puumlskuumlrtmeli
kurutucuda enkapsuumllasyonu ile mavimor doğal gıda boyası elde edilmesi ve antosiyanin
tayini iccedilin optimum şartların belirlenmesi amaccedillanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnde yapılan analizler
sonucunda pH değeri 28plusmn007 kuru madde oranı 2621plusmn123 g100g kuumll oranı 032plusmn005
g100g antosiyanin miktarı 8056plusmn175 mg100g olarak saptanmıştır Ultrasonik su banyosu
kullanılarak ayı uumlzuumlmuumlndeki antosiyaninekstraksiyonununoptimum şartlarının belirlenmesi
iccedilin farklı sıcaklıklarda (25ordmC 50ordmC 75ordmC) ve değişik yuumlzdelerde (100 75 50 25)
aseton etanol metanol ve saf su ile ccedilalışılmıştır Optimum şartların 100rsquoluumlk aseton ve 25ordmC
olduğu belirlenmiştir Ayı uumlzuumlmuumlnuumln demir ile şelatlanması ile elde edilen doğal mavi renk
maddesi pH değerleri 450 500 550 ve 600 olarak ayarlanan ve jelatin iccedileriği olan model
sisteme ilave edilmiştir Mikroenkapsuumllasyon iccedilin kaplayıcı materyal olarak
maltodekstrinkullanılmıştır Depolama boyunca renk değerleri oumllccediluumllmuumlş ve depolama sonunda
renk kaybı iccedilin kinetik parametreler hesaplanmıştır Ccedilalışma sonucunda antosiyanin
tozlarının enkapsuumllasyon verimliliği 804plusmn020 antosiyanin tutulma oranı 830plusmn076
olarak hesaplanmıştır Model sistemlerde mavi renk kaybının buumltuumln sıcaklıklarda 5 guumlnde
başladığı sıcaklık ve pH arttıkccedila hızlandığı goumlzlemlenmiştir Enkapsuumllasyon işleminin mavi
renk stabilitesini arttırdığı ve mavi renk kaybının birinci derece reaksiyon kinetiğine uygun
olduğu belirlenmiştir Mavi rengi en ccedilok koruyan oumlrneğin 25 ordmCrsquode depolanan ve pH değeri
500 olan model sistem olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Bu model sistemin depolama boyunca toplam
renk değişimi (∆E) 586 aktivasyon enerjisi (Ea) 3764kjmol ve yarılanma suumlresi (t12) 1908
guumln olarak hesaplanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnden mavimor renkli doğal gıda boyası elde edilerek
gıda enduumlstrisi iccedilin sentetik esaslı gıda boyalarına alternatif bir gıda boyası ortaya
konulmuştur
Anahtar KelimelerAntosiyanin Ayı Uumlzuumlmuuml(VacciniumarctostaphylosL) Doğal
Renklendirici Enkapsuumllasyon Optimizasyon Reaksiyon Kinetiği
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ZENGİN MİNERALLİ KONSANTRE SULARIN BOumlCEK VE MANTAR
ZARARLILARINA KARŞI ODUN KORUMADAKİ ETKİNLİĞİ GUumlMUumlŞHANE İLİ
OumlRNEĞİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ilinde doğal olarak yerden ccedilıkan zengin mineralli bazı suların
odunda zarar yapan iki tuumlr mantar ve bir tuumlr boumlceğe karşı antimikrobial ve insektisit oumlzellikleri
araştırılmıştır Guumlmuumlşhane Tekke Yeşildere ve Zigana youmlrelerinden alınan zengin mineralli
sular buharlaştırma yoluyla konsantrasyonlar (10 25 50 75 100) olacak şekilde 5
farklı yoğunlukta hazırlanarak sarıccedilam odun oumlrneklerine dolu huumlcre youmlntemiyle emprenye
edilmiştir Sarıccedilamdan (Pinus sylvestris L) hazırlanan odun oumlrneklerinin beyaz ccediluumlruumlkluumlk
(Coriolus versicolor) ve esmer ccediluumlruumlkluumlk (Gloeophyllum trabeum) mantarlarına karşı
(antifungal) etkileri Lyctus brunnes boumlcek larvalarına karşı insektisit aktivitesi incelenmiştir
Suların yapılan kimyasal analizinde Ca Na K Mg Mn Co metallerini iccedilerdikleri tespit
edilmiştir sularda ayrıca odun ccediluumlruumlten mantarlar iccedilin toksik etki goumlsterebilecek bor ve arsenik
gibi elementlere rastlanmamıştır Deney sonunda doğal mineralli suların konsantre edilmeden
kullanıldığında mantarların gelişimini durdurmada diğer konsantre edilen sulara goumlre daha
başarılı olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Kaynatma esnasında sudaki kalsiyumun diğer mineral maddeler
ile birlikte ccediloumlkmesi mineral iccedileriğinin etkisinin azalmasına neden olmuştur Ayrıca suların
mantarlara karşı daha etkili bakır ve bor mineralleri iccedilermemesinden dolayı toksik etki duumlşuumlk
seviyede kalmıştır
Boumlcek deneyinde Lyctus brunnes larvaları Fraxinus excelsior (adi dişbudak) diri odunundan
hazırlanan odun oumlrneklerine yerleştirilmiştir Odun oumlrnekleri iccedilerisinde larvaların buumlyuumlme ve
beslenmeleri incelenmiştir Larvaların mineral iccedilerikleri bakımından zengin olan sularda
beslenemedikleri dolayısıyla galeri oluşturamadıkları goumlzlenmiştir Ccedilok az oranda larvanın
mineral iccedilerik bakımından daha duumlşuumlk olan sularda yaşam muumlcadelesini bir suumlre daha devam
ettirebildiği goumlzlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ahşap koruma C versicolor G trabeum L brunnes Mineral su
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
YILI HAZIRLAYAN DANIŞMAN TEZİN ADI
2017 Burccedilin
AYDURMUŞ
Yrd Doccedil Dr Kemal
CcedilELİK Kentsel Doumlnuumlşuumlm Alanlarında Uygunluk AnaliziGuumlmuumlşhane Oumlrneği
2017 Lokman GUumlLER Yrd Doccedil Dr Yusuf
AŞIK Baraj Ve Sulama Projelerinde Oumllccedilme ndash Kamulaştirma Sorunları Ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerileri
2017 Emir BAKIRHAN Yrd Doccedil Dr
Mustafa CcedilULLU
Kurşun Maden Atiği Katkili Ağir Betonlarin Radyasyon Soğurma Katsayilarinin 662-1460 Kev
Enerji Araliğinda İncelenmesi
2017 Muammer CANLI Yrd Doccedil Dr
Mustafa CcedilULLU Donma Ccediloumlzuumllme Etkisindeki Betonlarda Vakum Uygulamasi Ve Lif Katkisinin Etkisi
2017 Ekber DUumlZCİ Yrd Doccedil Dr Osman
KARA Hazir Beton Tesislerinde Iso 90012015 Kalite Youmlnetim Sistemleri Ve Uygulamasi
2017 Elif KUumlLEKCİ
Doccedil Dr
Abdurrahman
DOKUZ
Cebre Riyolitirsquo Nin (Demiroumlzuuml-Bayburt) Petrografik Jeokimyasal Ve İzotopik Oumlzellikleri
2017 Metin CcedilİFTCİ Doccedil Dr Abdullah
KAYGUSUZ
Ccedilakırbağ Bayburt Granioyid Nin Pedrografik Jeokimyasal Ve Petrolojik Oumlzelliklerinin
Incelenmesi
2017 Zikrullah Samed
GUumlLOĞLU
Doccedil Dr Abdullah
KAYGUSUZ
Arslandede (Bayburt) Granitoyidi Ve İccedilindeki Mafik Magmatik Anklavlarin Petrografik
Jeokimyasal Ve Petrolojik Oumlzeliklerinin İncelenmesi
2017 Arzu ULUTAŞ
Doccedil Dr
Abdurrahman
DOKUZ
Ccedilamdere Ofiyolitik Karişiği(Demiroumlzuuml-Bayburt) İccedilindeki Bazik Kayaccedillarin Jeokimyasal Ve
İzotopik Oumlzellikleri
2017 Buket DUumlNDAR Yrd Doccedil DR Emre
Aydın CcedilAKIR
Mavriyas Granitoyidi (Ccedilaykara-Trabzon) Ve Ccedilevre Kayaccedillarinin Petrografik Jeokimyasal Ve
Petrolojik Oumlzelliklerinin İncelenmesi
2017 Fatih ALKAN Yrd Doccedil Dr Serhat
DAĞ
Guumlmuumlşhane İl Merkezindeki Magmatik Koumlkenli Kayalarin Jeomekanik Oumlzelliklerinin
Araştirilması
2017 Zarife SOYSAL Yrd Doccedil Dr Serhat
DAĞ
Kermutdere Formasyonu Kumtaşlarinin Farkli Doygunluk Ve Anizotropi Koşullarinda Fiziksel
Ve Dayanim Oumlzelliklerindeki Değişimlerin İncelenmesi
2017 Guumllzipa AKYUumlZ Prof Dr Charyyar
ASHYRALYYEV Dirichlet Koşullu Bitsadze-Samarskii Tipi Uumlstbelirli Eliptik Probleminin Kararlilik Analizi
2017 Yunus COŞKUN Yrd Doccedil Dr Muumlge
Hendek ERTOP
Toz Nohut Mayasi Kullaniminin Yuumlzey Yanit Metoduyla Optimizasyonu Ve Ekmek Kalite
Nitelikleri Uumlzerindeki Etkilerinin Araştirilmasi
2017 Cuma
ZEHİROĞLU
Doccedil Dr SBeyza
OumlZTUumlRK
SARIKAYA
Tuumlrkiyersquode Endemik Olarak Yetişen Kaz Dağı Ccedilayının (Sideritis Trojana Bornm) Antioksidan
Antimikrobiyal Aktivitelerinin Ve Mineral İccedileriğinin Araştırılması
2017 Serpil GİRGİN Doccedil Dr Osman
UumlCcedilUumlNCUuml Ayı Uumlzuumlmuuml (Vacciniumarctostaphylos)rsquoNuumln Gıda Renklendiricisi Olarak Kullanımı
2017 Ayşe OumlZ Doccedil Dr Selim ŞEN Zengin Mineralli Konsantre Sularin Boumlcek Ve Mantar Zararlilarina Karşi Odun Korumadaki
Etkinliği Guumlmuumlşhane İli
KENTSEL DOumlNUumlŞUumlM ALANLARINDA UYGUNLUK ANALİZİGUumlMUumlŞHANE
OumlRNEĞİ
OumlZET
Kentleşme ana sebep itibarı ile ekonomik olarak guumlccedillenmek amacıyla insanların kuumlccediluumlk
yerleşimlerden daha buumlyuumlk merkezlere yani şehir merkezlerine goumlccedillerin başladığı zaman
ortaya ccedilıkmıştır Ulaşım imkacircnlarının ccedileşitlenmesi ile birlikte şehirlerin buumlyuumlmesi kent
sınırlarına doğru genişleme goumlstermiştir Bunun sonucunda yoğun kent şeklinden daha
dağınık kent şekline doğru doumlnuumlşuumlm başlamıştır 1950rsquolere kadar duumlnyadaki nuumlfusun buumlyuumlk
bir boumlluumlmuuml geccedilimini tarımsal faaliyetlerden sağlamakta iken hızla gelişen teknoloji ve buna
bağlı olarak yeni iş olanaklarının ortaya ccedilıkmasıyla kentlerin nuumlfusu artmaya başlamıştır
Uumllkemizdeki konut hacminin buumlyuumlk ccediloğunluğunun imar mevzuatı dışında yapılmış
olduğu karşı konulmaz bir gerccedilektir Herkesin hemfikir olduğu ancak ccedilıkartılan kanunlara
rağmen tam anlamı ile oumlnuumlne geccedililemeyen bu durum kalitesizlik accedilısından afet riski
oluşturmakta ve ccedilarpık kentleşmeye neden olmaktadır İşte bu ccedilarpık kentleşme ve ccedilirkin
goumlruumlntuumlnuumln ortadan kaldırılması ve daha yaşanabilir alanların oluşturulabilmesi iccedilin planlı bir
muumldahalenin gerekliliği ldquokentsel doumlnuumlşuumlmrdquo kavramını ortaya ccedilıkarmıştır
Bu ccedilalışmada uumllkemizdeki kentsel doumlnuumlşuumlm uygulamalarının ccedileşitleri ve yasal
dayanakları uumlzerinde durulmuş kentsel doumlnuumlşuumlm alanlarının seccediliminde hangi alanların ele
alınması gerektiği araştırılmıştır Guumlmuumlşhane ili Yenimahalle Mahalle sınırları iccedilerisinde
kentsel doumlnuumlşuumlme ihtiyacı olduğu duumlşuumlnuumllen bir alan iccedilin arazi ve kurumlardan toplanan
mekacircnsal veriler ilişkilendirilerek Sketch Up programı ile 3 boyutlu hale getirilmiştir İmar
planına uygunluk iccedilin ccedilekme mesafesine tecavuumlzluuml binalar ortaya ccedilıkarılmıştır Seccedililen alana
youmlnelik kentsel doumlnuumlşuumlm sonrası oumlrnek modelleme ccedilalışması yapılmış yapılan modelin 3
boyutlu hali ortaya ccedilıkarılarak eski ile yeni durum karşılaştırılmış ve kentsel doumlnuumlşuumlme uygun
bir alan olup olmadığının araştırması yapılmıştır
Anahtar Kelimeler Kent Kentleşme Kentsel doumlnuumlşuumlm Riskli yapı
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
BARAJ VE SULAMA PROJELERİNDE OumlLCcedilME ndash KAMULAŞTIRMA
SORUNLARI VE CcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ
Su insan yaşamının en oumlnemli ihtiyaccedillarından biridir Su insan ihtiyacının yanında uzun
yıllardır tarım enduumlstri ve teknoloji gibi alanlar da buumlyuumlk oumllccediluumlde kullanılmaktadır Su aynı
zamanda suumlrduumlruumllebilir kalkınma iccedilin gereken en oumlnemli kaynaklardan da biridir Artan duumlnya
nuumlfusu yuumlkselen hayat standartları ve bozulan doğal denge suya olan ihtiyacı daha da
artırmıştır Bu nedenlerle insanların su kaynaklarından daha fazla faydalanmak istemeleri bu
kaynakların kontrol altına alma zorunluluğu ve depolama ihtiyacı ortaya ccedilıkarmıştır Bu
yuumlzden suyun akış youmlnuuml değiştirilmiş su kaynaklarının oumlnuumlne setler barajlar goumlletler ve
hidroelektrik tesisler inşa edilmiştir Teknolojinin hızla ilerlemesiyle birlikte imkacircnlar daha
da artmış ve bu durum kaynakların oumlnuumlne yapılan barajların hızla artmasına neden olmuştur
Barajlar gibi kritik muumlhendislik yapılarında zamanla ortaya ccedilıkabilecek herhangi bir
olumsuzluk baraj ve yakın ccedilevresinde yaşayan insanlar iccedilin kimi zaman bir afete doumlnuumlşebilir
ve uumllke ekonomisi iccedilin de ciddi zararlara neden olabilir Bu sebeple bu tuumlr muumlhendislik
yapıları inşasından itibaren izlenmeye alınıp jeodezik ve jeodezik olmayan oumllccedilme teknikleri
kullanılarak muhtemel değişimleri ve deformasyonları belirlenmeye ccedilalışılır
Muumlhendislik oumllccedilmelerinin hassasiyetle uygulanması gereken ve gelişen teknolojileri de goumlz
oumlnuumlnde bulundurmamızı zorunlu kılan birccedilok meslek disiplininin ortaklaşa ccedilalışıp uumlrettiği
buumlyuumlk su yapılarından en oumlnemlisi Barajlardır Guumlnuumlmuumlzde uumllke şartlarına goumlre oumlnemli
yatırımlar olan barajların planlanması projelendirilmesi inşaatı ve işletilmesi aşamalarında
konularında uzman meslek disiplinlerinin bulunması kaccedilınılmazdır Meslek disiplinimiz olan
Harita Muumlhendisliğirsquo de bu aşamaların hepsinde bulunmak zorundadır
Bir barajın projelendirme safhasından en az otuz yıl oumlncesinde Akım ndash Rasat istasyonunun
kurulması aşamasında başlayan oumllccedilme ccedilalışmaları barajın projelendirilmesine esas sayısal
hacirclihazır haritaların alınması yine projelendirilmeye esas sondaj ve araştırma kuyuların
aplikasyonu baraj goumlvdesini oluşturan dolgu zonlarının en kesitlerle miktarlarının
hesaplanması ulaşım ve malzeme taşıma yollarının projelendirilip kazı ndash dolgu miktarlarının
ccedilıkartılması inşaatı aşamasında proje kriterlerine goumlre minimum hata ile aplikasyonu ve
kamulaştırma işlemlerinin yapılması aylık hak ediş miktarlarının tespit edilmesi baraj
inşaatının tamamlanması ile işletme aşamasındaki deformasyon oumllccediluumlmleri ve hidrografik
oumllccedilmelerle baraj oumlmruumlnuumln tamamlanması aşamasına kadar devam eder
Bu ccedilalışmada Baraj goumllet ve sulama projelerinde planlama projelendirme inşaat aşaması
baraj inşaatının tamamlanması ve işletme aşamasında yapılan Oumllccedilme- Kamulaştırma
ccedilalışmaları ve bu aşamalarda yaşanan sorunlar ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri araştırılmıştır Arazi
ccedilalışmalarında Tapu ve Kadastro Genel Muumlduumlrluumlğuuml ve Harita Genel Komutanlığınca onaylı
TUTGA noktaları olan ERZRUDERKRS1 ve HORS noktaları kullanılmıştırDevlet Su
İşlerirsquonce arazide tesis edilmiş olan C3 derece nirengi noktaları ve TUTGA noktaları arasında
en az 4 uydu ve 2 saatlik oturum ile statik oumllccediluuml yapılmış olup VI arazide elde edilen verilerin
buumlro ccedilalışmaları neticesinde process yapılarak bozuk sinyaller temizlenmiş ve ağdan
ccedilıkarılmış uumlccedilgenleme yapılarak kapalı alan oluşturulmuşdengeleme hesabı yapılmış ve tecviz
sınırları dışında olan noktalar ağdan ccedilıkarılarak oumllccediluumlm dışında bırakılmıştır
DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuumlnce yuumlruumltuumllen baraj projelerinde yaşanan en buumlyuumlk sorunların başında
kadastro paftalarının grafik oluşu ve sayısal olmayışıdır Bununla beraber barajı oluşturan
uumlnitelerinden etkilenen taşınmaz da ccedilok olduğundan dolayı kamulaştırma ccedilalışmaları
gecikmekte ve arazide vatandaş sorunu ile karşı karşıya kalınmaktadır Bu da kamu yararı
kararı alınan projenin bir an oumlnce faydaya doumlnuumlşme suumlrecini uzatmaktadır Ccediloumlzuumlm oumlnerisi
olarak Kadastro Muumlduumlrluumlklerince 3402 Sayılı Kadastro Kanununun 22-a maddesi gereğince
yenileme ccedilalışmalarının yapılması gerekmektedir Deprem taşkın ve heyelan gibi doğa
olaylarının barajlarda meydana getirdiği her tuumlrluuml değişimlerin zamanında izlenmesi yani
deformasyon oumllccediluumlmlerinin yapılması gereklidir Eğer değişimler izlenmez ise tarihte olduğu
gibi buumlyuumlk yıkımlara can ve mal kaybına sebebiyet verecektir Ccediloumlzuumlm oumlnerisi olarak Barajlar
uumlzerinde kurulmuş her tuumlrluuml oumllccediluumlm ve goumlzlem cihazlarından elde edilen veriler analiz
edilmelidir Bunun iccedilin baraj ccedileşitlerine goumlre farklı ve ilgili barajın karakteristiklerine uygun
goumlzlem youmlntemleri uygulanmalı toplanan veriler irdelenip detaylı analiz edilmeli risk faktoumlruuml
yuumlksek barajlar iccedilin kısa orta ve uzun vadede yapılabilecekler belirlenmeli hidrografik
oumllccedilmelerin bir program dacirchilinde ivedilikle buumltuumln barajlarda yapılması
Anahtar Kelimeler Baraj Deformasyon Dengeleme Kamulaştırma Oumllccedilme
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
KURŞUN MADEN ATIĞI KATKILI AĞIR BETONLARIN RADYASYON
SOĞURMA KATSAYILARININ 662-1460 keV ENERJİ ARALIĞINDA
İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı kurşun cevherinin ccedilıkarıldığı kurşun madeninde iccedilerisindeki kurşun
miktarının işlenmesinin ekonomik olmamasından dolayı maden ocaklarında depolanan ve
ccedilevresel olumsuz etkileri olan kurşun madeni atığı kayaccedillardan elde edilen agregalar ile
uumlretilenbetonların radyasyon zırhlama oumlzelliğininaraştırılmasıdır Bu kapsamda radyasyon
zırhlama betonu olarak kullanılacak ağırbetonlar uumlretilmiştirUumlretilen bu betonlarda kurşun
madeni atıkları Manyetit Limonit Barit gibi ağır agregalar ile 25 50 ve 75 oranında
yer değiştirilerek C1620 C2530 ve C3545 beton dayanım sınıflarında oumlrnekler
hazırlanmıştır Radyasyon soğurma katsayısını belirlemek amacıyla 20x20x5cm ebadında
hazırlanan beton plaklarla 662 keV 1173 keV 1332 keV ve 1460 keV enerji seviyelerinde
soğurma katsayıları tespit edilmiştir
Anahtar Kelimeler Ağır Agrega Ağır Beton Kurşun Maden Atıkları Kuumltle Soğurma
Katsayısı Radyasyon Zırhlama
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
DONMA CcedilOumlZUumlLME ETKİSİNDEKİ BETONLARDA VAKUM UYGULAMASI VE
LİF KATKISININ ETKİSİ
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı donma ccediloumlzuumllmeye maruz betonlarda lif katkısı ve vakum
uygulamasının etkisinin araştırılmasıdır Bu amaccedilla beton katkısı olarak ccedilelik polyester
polipropilen lif ve polipropilen elyaf kullanılmıştırCcedilelik lifler kısa ldquo3 cmrdquo ve uzun ldquo6 cmrdquo
olarak kullanılırken sentetik lifler kısa ldquo25 cmrdquo ve uzun ldquo5 cmrdquo olarak kullanılmıştır
Oumlrneklerin uumlretim aşamasında deneysel ccedilalışmanın bir parametresi olarak betona taze halde
vakum uygulaması yapılmıştır Lif katkılı vakumsuz ve vakumlu beton oumlrnekler 28 guumln
sonunda donma ccediloumlzuumllmeye maruz bırakılmıştır Her 50 doumlnguumlden sonra temel enine frekans
değişim değerleri oumllccediluumllmuumlştuumlr Elde edilen temel enine frekans değişim değerleri ile dinamik
elastisitemoduumlluumlndeki azalma miktarları ve dayanıklılık faktoumlruuml değerleri belirlenmiştir
Sonuccedil olarak lif katkısı ve vakum uygulamasının donma ccediloumlzuumllmeye maruz betonlarda olumlu
etki yaptığı belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ccedilelik Lif Donma-Ccediloumlzuumllme Durabilite Sentetik Lif
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
HAZIR BETON TESİSLERİNDE ISO 90012015 KALİTE YOumlNETİM SİSTEMLERİ
VE UYGULAMASI
OumlZET
Kalite insanoğlunun ihtiyaccedillarını karşılamada en oumlnemli faktoumlrlerden biridir Duumlnya
nuumlfusunun artışı suumlrekli gelişen ve değişen teknoloji uumlreticilerin rekabet ortamında ayakta
kalabilmeleri kuruluşların kalite kavramını her geccedilen guumln daha ciddiye almasını zorunlu
kılmaktadır Aksi durumda kuruluşların gelecekleri tehdit altına girmektedir İnşaat sektoumlruuml
insanoğlu var oldukccedila var olacak bir sektoumlrduumlr Oumlzellikle Tuumlrkiye gibi gelişen uumllkelerde inşaat
sektoumlruumlnuuml ilgilendiren yasal duumlzenlemeler her geccedilen guumln bu sektoumlruumln daha kaliteli olmasını
zorunlu hale getirmektedir İnşaatın en oumlnemli alt sektoumlrlerinden biri Hazır Beton sektoumlruumlduumlr
Oumlzellikle 1999 İstanbul ve Duumlzce depremlerinden sonra yıkılan ve hasar goumlren binalardan
elde edilen veriler beton kalitesinde ciddi sorunlar olduğunu goumlstermiştir Ve bu yıldan sonra
yapılan yasal duumlzenlemeler Hazır Beton uumlreticilerinin kalitesini arttırmıştır
Yasal ve mesleki mevzuat ne kadar iyileştirilirse iyileştirilsin kurumsallaşmayı ve uzun yıllar
iş duumlnyasında yer almayı hedefleyen bir işletmenin her zaman kalite youmlnetimine ihtiyacı
vardır Bunu kaynakları ccedilalışanları muumlşterileri ve uumlretimleri uumlzerinde belli programlar
ccedilerccedilevesinde planlar yaparak hedefler koyarak dokuumlmante ederek tetkikler ve oumllccediluumlmler
yaparak gerccedilekleştirebilir
Bu ccedilalışmada ISO 9001 Kalite Youmlnetim Sistemleri standardı ccedilerccedilevesinde Hazır Beton
tesislerinde Kalite Youmlnetim Sisteminin uygulanabilirliğinin irdelenmesi amaccedillanmıştır Bu
kapsamda Hazır Beton tesislerinin doumlkuumlmantasyon sistemi kaynak youmlnetimi uumlruumln ve
hizmetleri iccedilin gerekli şartları muumlşteri ile ilişkileri tetkikler ve kontroller oumllccedilme ve
değerlendirmeler ve iyileştirme faaliyetleri ele alınmıştır
Anahtar kelimeler Hazır Beton Tesisi ISO 9001 Kalite Youmlnetim Sistemleri
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CEBRE RİYOLİTİrsquo NİN (DEMİROumlZUuml-BAYBURT) PETROGRAFİK
JEOKİMYASAL VE İZOTOPİK OumlZELLİKLERİ
OumlZET
Demiroumlzuuml (Bayburt) civarında yuumlzeyleyen Cebre Riyolitirsquone ait kayaccedillar petrografik
jeokimyasal ve izotopikaccedilıdan incelendikten sonra elde edilen bulgular bu tez kapsamında
petrolojik ve tektonik accedilıdan yorumlanmaya ccedilalışılmıştır
Yaklaşık 12 km2lik bir alanda yuumlzeyleyen Cebre Riyoliti Variskan orojenezi sırasında oluşan
ccedilok az sayıdaki yuumlzey kayalarından biridir Zirkon U-Pb verileri Cebre Riyolitirsquonin
3328plusmn438 my kabuğa yerleştiğini oumlngoumlrmektedir Hyaloporfirik ve mikrogranuuml porfirik
dokuların baskın olduğu birimde yer yer akma bandı dokusu da goumlzlenir Cebre Riyoliti ana
mineral fazları olarak bol miktarda kuvars ve alkali feldispat az olarak da kordiyerit
fenokristalleri ve nadir olarak da muskovit ve biyotit mikro Kordiyerit tamamen pinitleşmiş
olup fenokristalleri yer yer poikilitik dokulu zirkon iccedilerir Zirkon titanit apatit ve Fe-Ti oksit
mineralleri tali fazlar olarak bulunurlar Cebre Riyolitirsquone ait oumlrnekler oldukccedila yuumlksek
SiO2(7423-8062) K2O ( 372-742) ve Al2O3 ( 1077-1411) iccedileriklerine sahiptirler
Buna karşılık CaO ( 002-021) Na2O ( 005-078) ve MgO ( 03-021) iccedilerikleri ise
oldukccedila duumlşuumlk miktarlardadır Oumlrnekler 148 ilacirc 295 arasında değişen ACNK değerleri ve
149 ilacirc 299 arasında değişen ANK değerleri ile guumlccedilluuml peralumin oumlzellik sunmaktadır Ana
ve iz elementlerin buumlyuumlk bir ccediloğunluğu artan SiO2 iccedileriği ile negatif bir korelasyon
sunmaktadır Hafif nadir toprak elementler (HNTE) ağır nadir toprak elementlere (ANTE)
goumlre azorta oranlarda zenginleşmiş (LaNYbN= 4-11) ve guumlccedilluuml negatif Euanomalisi goumlsterirler
(EuEu=004-025) Belirgin negatif Nb Ta Sr P ve Ti anomalileri oumlrneklerde goumlzlenen
diğer jeokimyasal oumlzelliklerdir Petrografik ve jeokimyasal oumlzellikler kesirli kristallenmenin
oumlzellikle de Krsquolu feldispat ve daha az olarak da plajiyoklas ayrımlaşmasının Cebre
Riyolitirsquonin bileşimsel aralığının oluşmasında oumlnemli bir rol oynadığına işaret etmektedir
Yukarıda değinilen jeokimyasal oumlzelliklere ilave olarak Cebre Riyolitirsquonde kordiyerit ve
muskovit gibi aluumlminyumca zengin mineral fazlarının bulunması kaynak alan olarak tortul
kayaccedillara işaret etmektedir Reyik Okyanusursquonun Erken Karboniferrsquode yay-kıta ccedilarpışması
şeklinde kapanmasını takiben meydana gelen yiten dilimin kopması astenosferik manto
yuumlkselimine yol accediltığı ve kabuksal malzemenin ergimesi iccedilin gerekli ısıyı sağladığı
oumlngoumlruumllmektedir
Anahtar KelimelerDemiroumlzuuml JeokimyaKordiyeritS-tipi Riyolit Sakarya Zonu U-Pb
zirkon yaşı Variskan Orojenezi
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CcedilAKIRBAĞ (BAYBURT) GRANİTOYİDİrsquoNİN PETROGRAFİK JEOKİMYASAL
VE PETROLOJİK OumlZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Bayburt youmlresinde yer alan Ccedilakırbağ Granitoyidirsquonin mineralojik-petrografik
oumlzellikleri mineral kimyası ve tuumlm kayaccedil jeokimyası ortaya konularak kayaccedilların oluşum
mekanizmaları ve koumlkenleri belirlenmeye ccedilalışılmıştır Doğu Pontid Guumlney Zonursquonda yer alan
inceleme alanının tabanında Eosen yaşlı andezit bazalt ve piroklastikleri bulunmaktadır Bu
birim Eosen yaşlı Ccedilakırbağ Granitoyidi tarafından kesilmiş olup Kuvaterner yaşlı aluumlvyonlar
ile uyumsuz olarak oumlrtuumlluumlrler
Ccedilakırbağ Granitoyidi elips şekilli olup yaklaşık 9 km2rsquo
lik bir alanda yuumlzeylenmiştir
Monzonit ve kuvarslı monzonit bileşimli kayaccedillardan oluşmuş olup kayaccedillarda magma
karışımını goumlsteren dengesizlik dokuları goumlzlenmiştir Granitoyidi oluşturan kayaccedillar ince-
orta taneli olup plajiyoklas ortoklas kuvars piroksen biyotit amfibol apatit zirkon ve opak
mineraller iccedilerirler Granitoyidi oluşturan kayaccedillara ait plajiyoklaslar An47-21 bileşimlidirler
K-feldispatlar Or65-78 bileşimlidir Biyotitlerin magnezyum numaraları 06-07 arasında
değişmektedir Piroksenler diyopsit ve klinopiroksen bileşimli olup Mg numaraları 073-076
arasındadır
Ccedilakırbağ Granitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genel olarak I-tipi yuumlksek-Krsquolu ve şoşonitik
karakterli olup yuumlksek SiO2 iccedileriklerine (56-63) sahiptirler Kayaccedillar metaluumlmin karakterli
olup buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı litofil elementlerce zenginleşmişlerdir Kondirite gore
normalleştirilmiş nadir toprak element dağılımları konkav şekilli (LaNYbN=896-1126) olup
negatif Eu anomalisi (EuNEu=050-076) goumlsterirler Ana ve iz element değişimleri
granitoyidin gelişiminde plajiyoklas amfibol ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının etkili
olduğunu goumlstermektedir
Tuumlm bu oumlzellikler Ccedilakırbağ Granitoyidirsquone ait kayaccedilların ana magmasının litosferik
mantodan tuumlrediğine ve kabuk kayaccedillarının katkısının nisbeten az oranda rol oynadığına işaret
eder
Anahtar Kelimeler Bayburt Ccedilakırbağ Granitoyidi Doğu Pontidler Eosen Mineral
kimyası Tuumlm kayaccedil jeokimyası
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ARSLANDEDE (BAYBURT) GRANİTOYİDİ VE İCcedilİNDEKİ MAFİK MAGMATİK
ANKLAVLARIN PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK
OumlZELİKLERİNİN İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Bayburt youmlresinde yer alan Arslandede Granitoyidi ve iccedilindeki mafik
magmatik anklavlar (MMA)rsquoın mineralojik-petrografik bileşimi ve tuumlm kayaccedil jeokimyası
ortaya konularak kayaccedilların oluşum mekanizmaları ve koumlkenleri belirlenmeye ccedilalışılmıştır
Doğu Pontid Guumlney Zonursquonda yer alan inceleme alanının tabanında Eosen yaşlı andezit ve
piroklastitleri bulunmaktadır Bu birim Eosen yaşlı Arslandede Granitoyidi tarafından
kesilmiş olup tuumlm bu birimler Kuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumlluumlrler
Granitoyidi oluşturan kayaccedillar ince-orta taneli olup plajiyoklas ortoklas kuvars hornblend
biyotit klinopiroksen apatit zirkon ve opak mineralleri iccedilerirler
Arslandede Granitoyidirsquonin yuumlzeyleri elips şekilli olup yaklaşık 24 km2rsquo
lik bir alanda
yuumlzeylenmiştirMonzogabromonzodiyoritmonzonitkuvarslı monzonit ve granitbileşimli
kayaccedillardan oluşurlar Granitoyidi oluşturan kayaccedillarda magma karışımını goumlsteren
dengesizlik dokuları goumlzlenmiştir Arslandede Granitoyidi iccedilinde koyu renkli mafik magmatik
anklavlar (MMA) goumlruumllmuumlştuumlr Anklavlar iccedilinde yer aldıkları ana kayaccedillardan daha ince
taneli ve daha koyu renkli olmalarına rağmen onlarla benzer mineralojik petrografik ve
jeokimyasal oumlzellikler sunarlar MMArsquolar diyorit ve monzodiyorit bileşimli olup monzonit ve
monzogranit bileşimli ana kayaccedillar iccedilerisinde goumlzlenirler
Arslandede Granitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genel olarak I-tipi yuumlksek Krsquolu-şosonitik
karakterli olup yuumlksek SiO2 iccedileriklerine ( 4949-7121) sahiptirler Kayaccedillar metaluumlmin
karakterli olup buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı litofil elementlerce zenginleşmişlerdir Kondrite goumlre
normalleştirilmiş nadir toprak element dağılımları konkav şekilli (LaNYbN= 711-1157) olup
negatif Eu anomalisi (EuNEu=037-091) goumlsterirlerAna ve izelement değişimleri
granitoyidin gelişiminde plajiyoklas hornblend ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının etkili
olduğunu goumlstermektedir
Mafik magmatik anklavlar (MMA) orta-yuumlksek metaluumlminli olup (ACNK=075-090) ve ana
kayadan daha duumlşuumlk ACNK ve SiO2 ( 5393-5883) ve daha yuumlksek Na2OK2O (142-227)
oranlarına sahiptirler SiO2 iccedileriğine karşılık ana oksit ve iz element iccedilerikleri
karşılaştırıldığında mafik anklavlar ana kayaccedilları ile duumlzguumln bir youmlnseme sunarlar Kayaccedillar
BIYLE HNTE ve ANTErsquoce zenginleşmiş YCcedilAErsquoce (Nb Ti) fakirleşmiş olup ana kaya ve
anklavlar birbirine uyumlu bir youmlnseme goumlsterirler MMArsquolar ana kaya iccedilerisinde soğumuş
olan eş yaşlı mafik magmanın kuumlccediluumlk kuumltlelerini temsil eden magma karışım (mixingmagma
mingling) uumlruumlnleri olarak kabul edilebilirler
Arslandede Granitoyidi ve iccedillerindeki MMArsquolarda zirkon ve apatitlerde yapılan
hesaplamalarda kristallenme sıcaklıkları ana kayaccedillarda 671-836 degC MMArsquolarda ise 647-836
degC arasında değişmektedir
Petrografik ve jeokimyasal oumlzellikler Ccedilakırbağ Granitoyidirsquone ait kayaccedilların ana
magmasının litosferik mantodan tuumlrediğini ve kabuk kayaccedillarının katkısının nisbeten az
olduğunu goumlsterir
Anahtar Kelimeler Arslandede GranitoyidiBayburtDoğu Pontidler Eosen Mafik
magmatik anklav Petroloji Tuumlm kayaccedil jeokimyası
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CcedilAMDERE OFİYOLİTİK KARIŞIĞI(DEMİROumlZUuml-BAYBURT) İCcedilİNDEKİ BAZİK
KAYACcedilLARIN JEOKİMYASAL ve İZOTOPİK OumlZELLİKLERİ
OumlZET
Sakarya Zonu doğusundakiCcedilamdere (Bayburt)youmlresi Geccedil Karbonifer-Permiyen
ccediloumlkellerinin yuumlzeylediği iki lokasyondan biridir lsquoCcedilamdere Ofiyolitik Karışığırsquoolarak
adlandırılan tektono-sedimanter birim bloklar halinde mermer kireccediltaşı kumtaşı bazalt
dolerit gabro meta-bazalt meta-gabro gibi farklı ccediloumlkelme ve tektonik ortamları karakterize
eden litolojiler iccedilermektedir Meta-bazit vemetamorfize olmamış mafik bloklar olmak uumlzere
iki grup altında toplanan bazik magmatikkayaccedillar jeokimyasal ve SrNd Pb izotop oranları
accedilısından incelenmişlerdir
Her iki gruba ait kayaccedillar bazik-ortaccedil bir kimyasal bileşime sahiptir (SiO2 = 440-566
ağ) Mafik bloklara ait oumlrnekler toleyit karakterli meta-bazitler ise duumlşuumlk orta ve yuumlksek
K2O iccedilerikleri ile toleyitten şoşonitiğe kadar giden bir dağılım sergilemektedirler Meta-
bazitler Larsquodan Eursquoya doğru zenginleşme derecesi gittikccedile azalanhafif nadir toprak element
(HNTE) ve yaklaşık yatay konumlu ağır nadir toprak element (ANTE)profilleri
goumlsterirken(LaNYbN = 455 - 2901) mafik bloklara ait oumlrnekler OOSBrsquoye paralelve yataya
yakın profiller sunmaktadırlar(LaNYbN =144 - 219)Yitimle ilişkili kayaccedillarda olduğu gibi
her iki gruba ait kayaccedillar buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı element (BİYE) zenginleşmesi ve negatif Nb-
Ta-Ti anomalisi sunarlarAncak bu zenginleşme ve anomali derecesi mafiklerde daha zayıf
veya noumltr olarak goumlzlenir Meta-bazitler pozitif ve negatif Pb ve P anomalileri sunarken
mafikler genellikle negatif Pb ve P anomalileri sunarlar Genellikle duumlşuumlk MgO (lt65 ağ)
Cr (lt250 ppm) ve Ni (lt150 ppm) konsantrasyonlarıve duumlşuumlk Mg-numarası (lt60) oumlrneklerin
manto kaynağı ile dengeli bir bileşime sahip olmadığını goumlstermektedirKısmen duumlşuumlk
radyojenik 87
Sr86
Sr(t) oranları (0704335minus0706227) orta pozitif ԐNd(t) değerleri (+27 minus
+64) ve kuzey yarı kuumlre referansccedilizgisi (KYRCcedil)rsquonin hemen uumlzerine ccedilıkan Pb izotop oranları
kıtasal malzemeler veya zenginleşmiş manto II (ZM II) tarafından modifiye edilmiş bir manto
kaynağına işaret etmektedir
Kayaccedilların jeokimyasal oumlzellikleri yitimle ilişkili ortamlarda oluştuklarını veya
oluştuktan sonra yitim ilişkili soluumlsyonlarlaetkileşime girdiklerini goumlstermektedir Ancak
tektonik ortam diyagramlarında yitim zonu soluumlsyonlarının katkısı ccedilok belirgin olarak ortaya
ccedilıkmamaktadır Bu diyagramlarda meta-bazitler kıta iccedili bazaltkalk-alkalibazalt ve ada yayı
toleyiti metamorfize olmamış mafik kayaccedillar ise normal okyanus ortası sırtı bazaltı (N-
OOSB) gibi yitimden uzak tektonik ortamlarda toplanmaktadırlar
Anahtar Kelimeler Ccedilamdere-BayburtJeokimya Meta-bazit Ofiyolitik melanj Radyojenik
izotop Tektonik ortam
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
MAVRİYAS GRANİTOYİDİ (CcedilAYKARA-TRABZON) VE CcedilEVRE KAYACcedilLARININ
PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK OumlZELLİKLERİNİN
İNCELENMESİ
OumlZET
Ccedilaykara (Trabzon) youmlresinde yer alan MavriyasGranitoyidirsquonin ve ccedilevre kayaccedillarının
petrografik jeokimyasal ve petrolojik oumlzelliklerinin incelenmesini konu alan bu ccedilalışmada
MavriyasGranitoyidirsquonin gelişimi ortaya konularak koumlkeni belirlenmeye ccedilalışılmıştır
Ccedilalışma alanının tabanını Geccedil Kretase yaşlı bazalt andezit dasit ve bunların proklastları ile
temsil olan volkanik kayaccedillar oluşmaktadır Bu birim Eosen yaşlı UzuntarlaGranitoyidi
tarafından kesilmekte olup ccedilalışmanın konusunu oluşturan Geccedil Kretase yaşlı
MavriyasGranitoyidirsquoninbirimi keserek yerleştiği goumlzlemlenmektedir Buumltuumln
formasyonlarKuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumllmektedir Granitoyidi
oluşturan kayaccedillar iri-orta daneliplajiyoklas kuvars ortoklas hornblend ve opak mineraller
iccedilermektedir
MavriyasGranitoyidi elips şekilli olup yaklaşık 6 km2rsquolik bir alanda yuumlzeylenmiştir Granit
monzogranit granodiyorit alkali feldispat granit bileşimli kayaccedillardan oluşmuş olup kuvars
monzodiyorit bileşiminde mafikmikrogranuumlleranklavlar (MMA) iccedilerir Aynı zamanda
granitoyidi oluşturan kayaccedillar da magma karışımını işaret eden dengesizlik dokularından
poiklitik doku zonluyapı mafikmikrogranuumlleranklavlar iccedilerisinde plajiyoklas ve K-
feldispatfenokristalleri goumlruumllmuumlştuumlr
MavriyasGranitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genellikle I tipi yuumlksek Krsquolu kalk-alkali karakterli
olup SiO2 iccedilerikleri (6272-779wt) arasındadır Granitoyidi oluşturan kayaccedil oumlrnekleri
metaluumlmindenperaluumlmine geccediliş goumlstermekte olup volkanik yay granitoyidleri oumlzelliği
goumlstermektedir Ana ve izelement değişimleri granitoyidin gelişiminde plajiyoklas
hornblend apatit ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının oumlnemli rol oynadığını goumlstermektedir
MavriyasGranitoyidirsquoninpetrolojik oumlzellikleri goumlz oumlnuumlne alındığında granitoyidin gelişiminde
fraksiyonelkristallenme magma karışımı ve az oranda da asimilasyon ve kısmi ergimenin rol
oynadığı goumlruumllmektedir Jeokimyasal veriler granitoyidin alt kıtasal kabuk kayaccedillarının
(amfibolitik) kısmi ergimesi yanında litosferik manto bileşenlerinin de oumlnemli rol oynadığını
goumlstermektedir
Anahtar Kelimeler Karadeniz Doğu Pontidler Pluumltonizma Granitoyid Mavriyas
(Ccedilaykara-Trabzon)
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
GUumlMUumlŞHANE İL MERKEZİNDEKİ MAGMATİK KOumlKENLİ KAYALARIN
JEOMEKANİK OumlZELLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmadaGuumlmuumlşhane ilmerkezindeki magmatik koumlkenli kayaların jeomekanik
oumlzellikleri belirlenmiş ve bu oumlzellikler arasındakigoumlrguumll ilişkiler araştırılmıştır Bu amaccedilla
farklı alanlardan boyutları yaklaşık 20x30x40cm olan toplam 30 adet blok oumlrnek alınmış bu
oumlrneklerden ISRM tarafından oumlnerilen youmlntemleregoumlre deney numuneleri hazırlanmış indeks
mekanik ve elastik oumlzelliklerin belirlenmesine youmlnelik deneyler yapılmıştır 33 adet oumlrnek
uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik tayinler
sonucundamonzogranit olarak adlandırılan kayalarda 30-3730 kuvars 30-3660
ortoklas 1820-25 plajiyoklas 6-12mafik mineral yuumlzdesi tespit edilmiştir Andezitlerde
ise modal analiz yapılamamıştır Deneysel ccedilalışmalar sonucunda andezitlerde birim hacim
ağırlık değerlerinin 2437-2573kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 078-186 hacimce
su emme değerlerinin 202-477 arasında değiştiği belirlenmiştir Granitlerde ise birim
hacim ağırlık değerlerinin 2545-2597kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 024-096
hacimce su emme değerlerinin 063-250 arasında değiştiği tespit edilmiştir Bununla
birlikte andezitlerde doygun koşullar iccedilin P dalga hızının 3961-5451 msn S dalga hızının ise
2171-3310 msn arasında granitlerde ise P dalga hızının 3850-5812 msn S dalga hızının ise
2151-3115 msn arasında değişim goumlsterdiği belirlenmiştir Andezitlerde kuru koşullarda P
dalga hızının 3669-5462 msn S dalga hızının 2205-3011 msn arasında granitlerde ise P
dalga hızının 2857-5251 msn S dalga hızının ise 1793-2904 msn arasında değiştiği tespit
edilmiştirAndezitlerde tek eksenli sıkışmadayanımıdeğeri 5409-21436MPa elastisite
moduumlluuml 1980-5316GPa ve Poisson oranı 011-046 granitlerde ise tek eksenli sıkışma
dayanımı değeri 2460-14015 MPa elastisite moduumlluuml 2222-7692GPa ve Poisson oranı
değeri 003-050 arasında değişim goumlstermiştir İstatistiksel değerlendirmeler sonucunda en
yuumlksek korelasyon katsayısı değerleri andezitlerde 090 ve granitlerde 094 değeri ile P ve S
dalga hızı oumllccediluumlmlerine ait verilerden elde edilmiştir En duumlşuumlk korelasyon katsayısı değeri ise
granitlerde kuvarsalkali feldispat oranı ile goumlzeneklilik arasında tespit edilmiştir Oumlzellikle
istatistiksel olarak anlamlı yuumlksek korelasyon katsayısı değerine sahip eşitlikler ilgili
parametrelerin dolaylı tahminlerinin belirlenmesi gereken durumlarda kullanılabilir
niteliktedir
Anahtar Kelimeler Andezit Granit İstatistiksel Analiz Jeomekanik OumlzelliklerPetrografik
Oumlzellikler
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
KERMUTDERE FORMASYONU KUMTAŞLARININ FARKLI DOYGUNLUK VE
ANİZOTROPİ KOŞULLARINDA FİZİKSEL VE DAYANIM OumlZELLİKLERİNDEKİ
DEĞİŞİMLERİN İNCELENMESİ
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ili Mescitli youmlresinde yuumlzeylenenKermutdere Formasyonursquo
na ait kumtaşlarının farklı doygunluk ve anizotropi koşullarında fiziksel ve dayanım
oumlzellikleri belirlenmiştir Değişen doygunluk ve anizotropi koşullarının belirlenen oumlzellikler
uumlzerindeki etkisi araştırılmıştırBu amaccedilla laminalanma duumlzlemleri iccedileren kumtaşlarından
blok oumlrnekler alınmıştır Bu oumlrneklerden laminalanma duumlzlemi esas alınarak 0ordm 30ordm 45ordm 60ordm
ve 90ordmrsquo lik youmlnelim accedilılarında standartlara uygun olarak 225 adet deney numunesi
hazırlanmıştır 11 adet oumlrnek uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik
tayinler sonucunda kumtaşları litiksubarkoz ve litik arkoz olarak sınıflandırılmıştır
Deneysel ccedilalışmalar sonucunda kumtaşlarında kuru birim hacim ağırlık değerlerinin
2573-2638kNm3 doygun birim hacim ağırlık değerlerinin 2594-2651kNm
3ağırlıkccedila su
emme değerlerinin 042-095 hacimce su emme değerlerinin 113-253 arasında
değiştiği tespit edilmiştir
Bununla birlikte kumtaşlarında farklı doygunluk ve anizotropi koşullarına bağlı olarak P
dalga hızının 4046-5444 msn S dalga hızının ise 2126-3114 msn arasında değişim
goumlsterdiği belirlenmiştir Kumtaşlarının dinamik elastisitemoduumlluuml 3183-5956 GPa ve
dinamik poisson oranı ise 007-036 arasında değişim goumlstermiştir
Ccedilalışmada dayanım oumlzelliklerinden tek eksenli sıkışma dayanımı ve dolaylı ccedilekilme
dayanımı belirlenmiştir Kumtaşlarının tek eksenli sıkışma dayanımı değeri 612-1822 MPa
ve dolaylı ccedilekilme dayanımıise 68-144 MPa arasında değişim goumlstermiştir Kumtaşları
dayanım anizotropisine goumlre değerlendirilmiş ve ldquoduumlşuumlk anizotropirdquo sınıfında yer almıştır
Yapılan değerlendirmeler sonucunda genel olarak laminalanmaya paralel oumlrneklerin
laminalanmaya dik olan oumlrneklere goumlre daha yuumlksek dalga hızı değerine sahip oldukları
goumlzlemlenmiştir P dalga hızlarının sabit bir youmlnelim accedilısında doygunluk koşullarına bağlı
olarak artış goumlsterdiği S dalga hızında da artış goumlzlenmesine rağmen duumlzenli bir değişimin
olmadığı tespit edilmiştir Dayanım oumlzelliklerinin ise laminalanma duumlzlemlerine dik ve paralel
olan oumlrneklerde ve kuru koşullarda daha yuumlksek olduğu ve doygunlukla birlikte dayanımın
azaldığı belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler AnizotropiDoygunluk Kumtaşı Fiziksel Oumlzellikler Tek Eksenli
Sıkışma Dayanımı P Dalga Hızı
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
DİRİCHLET KOŞULLU BİTSADZE-SAMARSKİİ TİPİ UumlSTBELİRLİ ELİPTİK
PROBLEMİNİN KARARLILIK ANALİZİ
OumlZET
Bu tezde Hilbert uzayında eliptik kısmi diferensiyel denklemler iccedilin Dirichlet koşullu
Bitsadze-Samarskiitipi uumlstbelirli probleminin ccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık kestirimleri
araştırılmıştır Uumlstbelirliproblemininccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık ve koersif kararlılık kestirimleri
elde edilmiştir Uumlstbelirlieliptik probleminin yaklaşık ccediloumlzuumlmuumlnuuml bulmak iccedilin birinci ve ikinci
mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur Bu fark şemalarınınccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık
kestirimleri elde edilmiştirAyrıca soyut sonuccedillar elde edildikten sonra ccedilok boyutlu eliptik
denklemi iccedilin Dirichlet koşulluBitsadze-Samarskii tipi uumlstbelirli Dirichlet ve Neumann sınır
değer problemlerinin de birinci ve ikinci mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur ve
fark şemalarının kararlılık analizleriyapılmıştır Son olarak fark şemaları iccedilin araştırılmış olan
teorik ifadeler sayısal oumlrneklerinsonuccedillarıyla doğrulanmıştır
Anahtar Kelimeler Fark şeması Hemen-hemen koersif kararlılık İyi tanımlılık
KararlılıkKoersif kararlılık Sınır Değer Problemi Uumlstbelirlilik
Yaklaşık Ccediloumlzuumlm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TOZ NOHUT MAYASI KULLANIMININ YUumlZEY YANIT METODUYLA
OPTİMİZASYONU VE EKMEK KALİTE NİTELİKLERİ UumlZERİNDEKİ
ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı nohut mayasını toz formda uumlretmek instant aktif kuru maya ile
birlikte ekmek formuumllasyonundaki miktarını optimize etmek bazı kalite parametrelerini
değerlendirerek ekmek uumlretimindeki kullanım olanaklarını araştırmaktır Ccedilalışmada instant
aktif kuru maya ve toz nohut mayası bağımsız faktoumlrler olarak alınmıştır Bu bağımsız
faktoumlrlerin hacim kabul edilebilirlik ve goumlzenek faktoumlruuml uumlzerindeki etkilerini belirlemek
amacıyla ldquoYuumlzey Yanıt Youmlntemirdquo kullanılmıştır Optimal sonuccedil elde edilmiş ve deneysel
olarak da doğrulanmıştır Optimize formuumlle goumlre uumlretilen ekmekle (OEkm) nohut mayasız
uumlretilen kontrol ekmeği (KEkm) bazı kalite parametreleri accedilısından karşılaştırılmıştır
Optimizasyon sonuccedillarına goumlre instant aktif kuru maya kullanım oranı un ağırlığı uumlzerinden
063 toz nohut mayası kullanım oranı ise 1021 olarak tespit edilmiştir Ekmeklerin
goumlzenek yapıları imaj analizi ile incelenmiştir Toz nohut mayası kullanımı ekmekte daha
kuumlccediluumlk ve homojen goumlzenek yapısının oluşumuna neden olmuş daha iyi bir kabuk goumlruumlnuumlmuuml
elde edilmiştir Toz nohut mayası kullanımıyla ekmeğin antioksidan aktivitesinin mineral
madde iccedileriğinin ve fizikokimyasal oumlzelliklerinin de geliştiği belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler Antioksidan aktivite Ekmek İmaj analizi Laktik asit bakterileri Nohut
mayası Yuumlzey yanıt metodu
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TUumlRKİYErsquoDE ENDEMİK OLARAK YETİŞEN KAZ DAĞI CcedilAYININ (SİDERİTİS
TROJANA BORNM) ANTİOKSİDAN ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTELERİNİN VE
MİNERAL İCcedilERİĞİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Tuumlrkiyersquode yetişen bitkiler arasında Sideritis cinsi 78rsquolik bir endemizm oranı ile en ccedilok
endemizme sahip olan cinslerden biridir Bu tuumlrlerin halk arasında ağrı kesici antiromatizmal
antimikrobiyal ve sindirimi kolaylaştırıcı etkilerinden dolayı kullanıldığı bilinmektedir Bu
etkileri nedeniyle Anadolursquoda bitkisel ccedilay olarak kullanılmaktadır Bilindiği uumlzere gıdalarda
maliyet nedeniyle doğal kaynaklı antioksidanlar yerine sentetik antioksidanlar 20 yuumlzyılın
başlarından beri kullanılmaktadır Fakat bunların toksik etkileri olduğu da bilindiğinden son
yıllarda doğal antioksidanlara olan ilgi daha da artmıştır Aynı zamanda bitkiler gibi doğal
maddelerden elde edilen antimikrobiyal maddeler de gıdalarda doğal koruma maddesi olarak
kullanılabilmektedir Ccedilalışmamızda uumllkemizde endemik olarak yetişen Kaz dağı ccedilayının
(Sideritis trojana Bornm) antioksidan ve radikal giderme aktivitelerini değerlendirmek iccedilin
Fe3+- Fe2+ indirgeme kapasitesi Kuprak metodu ile kuprik iyonları (Cu2+) indirgeme
kapasitesi FRAP indirgeme kapasitesi 11-difenil-2-pikril-hidrazil (DPPH) giderme
aktivitesi 22acute-azino-bis(3-etilbenztiyoazolin-6-suumllfonik asit) (ABTSbull+) giderme aktivitesi
NN-dimetil-p-fenilendiamin radikal (DMPDbull+) giderme aktivitesi H2O2 giderme aktivitesi
Fe2+ iyonları şelatlama aktivitesi toplam fenolik iccedileriği ve toplam flavonoid iccedileriği
araştırılmıştır Bitkinin antimikrobiyal etkisi ise farklı mikroorganizmalar kullanılarak disk
difuumlzyon youmlntemi ile belirlenmiştir Aynı zamanda minerallerin antioksidan enzimler
uumlzerindeki etkisi ve gıdalarda ki oumlnemi goumlz oumlnuumlne alınarak seccedililen 20 element iccedilin ICP-MS
cihazında mineral iccedileriği tespit edilmiştir Sonuccedil olarak Sideritis trojana Bornmrsquoun
antioksidan ve antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu ve K Ca Mg S ve P gibi mineraller
iccedilin yuumlksek mineral iccedileriğine sahip olduğu goumlzlemlenmiştir Bu sonuccedilların hem potansiyel
ilaccedil ham maddesi olarak hem de gıda sanayisinde sentetik maddelerin yerine alternatif olarak
kullanılabilecek maddelerin bulunmasına yol goumlsterici olacağı duumlşuumlnuumllmektedir
Anahtar Kelimeler Antimikrobiyal antioksidan Kazdağı ccedilayı mineral Sideritis trojana
Bornm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
AYI UumlZUumlMUuml (Vacciniumarctostaphylos)rsquoNUumlN GIDA RENKLENDİRİCİSİ OLARAK
KULLANIMI
OumlZET
Bu ccedilalışmada uumllkemizde daha ccedilok Karadeniz boumllgesinde doğal olarak yetişen ayı
uumlzuumlmuuml (VacciniumarctostaphylosL) antosiyaninlerinin demir ile şelatlanıp puumlskuumlrtmeli
kurutucuda enkapsuumllasyonu ile mavimor doğal gıda boyası elde edilmesi ve antosiyanin
tayini iccedilin optimum şartların belirlenmesi amaccedillanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnde yapılan analizler
sonucunda pH değeri 28plusmn007 kuru madde oranı 2621plusmn123 g100g kuumll oranı 032plusmn005
g100g antosiyanin miktarı 8056plusmn175 mg100g olarak saptanmıştır Ultrasonik su banyosu
kullanılarak ayı uumlzuumlmuumlndeki antosiyaninekstraksiyonununoptimum şartlarının belirlenmesi
iccedilin farklı sıcaklıklarda (25ordmC 50ordmC 75ordmC) ve değişik yuumlzdelerde (100 75 50 25)
aseton etanol metanol ve saf su ile ccedilalışılmıştır Optimum şartların 100rsquoluumlk aseton ve 25ordmC
olduğu belirlenmiştir Ayı uumlzuumlmuumlnuumln demir ile şelatlanması ile elde edilen doğal mavi renk
maddesi pH değerleri 450 500 550 ve 600 olarak ayarlanan ve jelatin iccedileriği olan model
sisteme ilave edilmiştir Mikroenkapsuumllasyon iccedilin kaplayıcı materyal olarak
maltodekstrinkullanılmıştır Depolama boyunca renk değerleri oumllccediluumllmuumlş ve depolama sonunda
renk kaybı iccedilin kinetik parametreler hesaplanmıştır Ccedilalışma sonucunda antosiyanin
tozlarının enkapsuumllasyon verimliliği 804plusmn020 antosiyanin tutulma oranı 830plusmn076
olarak hesaplanmıştır Model sistemlerde mavi renk kaybının buumltuumln sıcaklıklarda 5 guumlnde
başladığı sıcaklık ve pH arttıkccedila hızlandığı goumlzlemlenmiştir Enkapsuumllasyon işleminin mavi
renk stabilitesini arttırdığı ve mavi renk kaybının birinci derece reaksiyon kinetiğine uygun
olduğu belirlenmiştir Mavi rengi en ccedilok koruyan oumlrneğin 25 ordmCrsquode depolanan ve pH değeri
500 olan model sistem olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Bu model sistemin depolama boyunca toplam
renk değişimi (∆E) 586 aktivasyon enerjisi (Ea) 3764kjmol ve yarılanma suumlresi (t12) 1908
guumln olarak hesaplanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnden mavimor renkli doğal gıda boyası elde edilerek
gıda enduumlstrisi iccedilin sentetik esaslı gıda boyalarına alternatif bir gıda boyası ortaya
konulmuştur
Anahtar KelimelerAntosiyanin Ayı Uumlzuumlmuuml(VacciniumarctostaphylosL) Doğal
Renklendirici Enkapsuumllasyon Optimizasyon Reaksiyon Kinetiği
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ZENGİN MİNERALLİ KONSANTRE SULARIN BOumlCEK VE MANTAR
ZARARLILARINA KARŞI ODUN KORUMADAKİ ETKİNLİĞİ GUumlMUumlŞHANE İLİ
OumlRNEĞİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ilinde doğal olarak yerden ccedilıkan zengin mineralli bazı suların
odunda zarar yapan iki tuumlr mantar ve bir tuumlr boumlceğe karşı antimikrobial ve insektisit oumlzellikleri
araştırılmıştır Guumlmuumlşhane Tekke Yeşildere ve Zigana youmlrelerinden alınan zengin mineralli
sular buharlaştırma yoluyla konsantrasyonlar (10 25 50 75 100) olacak şekilde 5
farklı yoğunlukta hazırlanarak sarıccedilam odun oumlrneklerine dolu huumlcre youmlntemiyle emprenye
edilmiştir Sarıccedilamdan (Pinus sylvestris L) hazırlanan odun oumlrneklerinin beyaz ccediluumlruumlkluumlk
(Coriolus versicolor) ve esmer ccediluumlruumlkluumlk (Gloeophyllum trabeum) mantarlarına karşı
(antifungal) etkileri Lyctus brunnes boumlcek larvalarına karşı insektisit aktivitesi incelenmiştir
Suların yapılan kimyasal analizinde Ca Na K Mg Mn Co metallerini iccedilerdikleri tespit
edilmiştir sularda ayrıca odun ccediluumlruumlten mantarlar iccedilin toksik etki goumlsterebilecek bor ve arsenik
gibi elementlere rastlanmamıştır Deney sonunda doğal mineralli suların konsantre edilmeden
kullanıldığında mantarların gelişimini durdurmada diğer konsantre edilen sulara goumlre daha
başarılı olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Kaynatma esnasında sudaki kalsiyumun diğer mineral maddeler
ile birlikte ccediloumlkmesi mineral iccedileriğinin etkisinin azalmasına neden olmuştur Ayrıca suların
mantarlara karşı daha etkili bakır ve bor mineralleri iccedilermemesinden dolayı toksik etki duumlşuumlk
seviyede kalmıştır
Boumlcek deneyinde Lyctus brunnes larvaları Fraxinus excelsior (adi dişbudak) diri odunundan
hazırlanan odun oumlrneklerine yerleştirilmiştir Odun oumlrnekleri iccedilerisinde larvaların buumlyuumlme ve
beslenmeleri incelenmiştir Larvaların mineral iccedilerikleri bakımından zengin olan sularda
beslenemedikleri dolayısıyla galeri oluşturamadıkları goumlzlenmiştir Ccedilok az oranda larvanın
mineral iccedilerik bakımından daha duumlşuumlk olan sularda yaşam muumlcadelesini bir suumlre daha devam
ettirebildiği goumlzlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ahşap koruma C versicolor G trabeum L brunnes Mineral su
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
2017 Cuma
ZEHİROĞLU
Doccedil Dr SBeyza
OumlZTUumlRK
SARIKAYA
Tuumlrkiyersquode Endemik Olarak Yetişen Kaz Dağı Ccedilayının (Sideritis Trojana Bornm) Antioksidan
Antimikrobiyal Aktivitelerinin Ve Mineral İccedileriğinin Araştırılması
2017 Serpil GİRGİN Doccedil Dr Osman
UumlCcedilUumlNCUuml Ayı Uumlzuumlmuuml (Vacciniumarctostaphylos)rsquoNuumln Gıda Renklendiricisi Olarak Kullanımı
2017 Ayşe OumlZ Doccedil Dr Selim ŞEN Zengin Mineralli Konsantre Sularin Boumlcek Ve Mantar Zararlilarina Karşi Odun Korumadaki
Etkinliği Guumlmuumlşhane İli
KENTSEL DOumlNUumlŞUumlM ALANLARINDA UYGUNLUK ANALİZİGUumlMUumlŞHANE
OumlRNEĞİ
OumlZET
Kentleşme ana sebep itibarı ile ekonomik olarak guumlccedillenmek amacıyla insanların kuumlccediluumlk
yerleşimlerden daha buumlyuumlk merkezlere yani şehir merkezlerine goumlccedillerin başladığı zaman
ortaya ccedilıkmıştır Ulaşım imkacircnlarının ccedileşitlenmesi ile birlikte şehirlerin buumlyuumlmesi kent
sınırlarına doğru genişleme goumlstermiştir Bunun sonucunda yoğun kent şeklinden daha
dağınık kent şekline doğru doumlnuumlşuumlm başlamıştır 1950rsquolere kadar duumlnyadaki nuumlfusun buumlyuumlk
bir boumlluumlmuuml geccedilimini tarımsal faaliyetlerden sağlamakta iken hızla gelişen teknoloji ve buna
bağlı olarak yeni iş olanaklarının ortaya ccedilıkmasıyla kentlerin nuumlfusu artmaya başlamıştır
Uumllkemizdeki konut hacminin buumlyuumlk ccediloğunluğunun imar mevzuatı dışında yapılmış
olduğu karşı konulmaz bir gerccedilektir Herkesin hemfikir olduğu ancak ccedilıkartılan kanunlara
rağmen tam anlamı ile oumlnuumlne geccedililemeyen bu durum kalitesizlik accedilısından afet riski
oluşturmakta ve ccedilarpık kentleşmeye neden olmaktadır İşte bu ccedilarpık kentleşme ve ccedilirkin
goumlruumlntuumlnuumln ortadan kaldırılması ve daha yaşanabilir alanların oluşturulabilmesi iccedilin planlı bir
muumldahalenin gerekliliği ldquokentsel doumlnuumlşuumlmrdquo kavramını ortaya ccedilıkarmıştır
Bu ccedilalışmada uumllkemizdeki kentsel doumlnuumlşuumlm uygulamalarının ccedileşitleri ve yasal
dayanakları uumlzerinde durulmuş kentsel doumlnuumlşuumlm alanlarının seccediliminde hangi alanların ele
alınması gerektiği araştırılmıştır Guumlmuumlşhane ili Yenimahalle Mahalle sınırları iccedilerisinde
kentsel doumlnuumlşuumlme ihtiyacı olduğu duumlşuumlnuumllen bir alan iccedilin arazi ve kurumlardan toplanan
mekacircnsal veriler ilişkilendirilerek Sketch Up programı ile 3 boyutlu hale getirilmiştir İmar
planına uygunluk iccedilin ccedilekme mesafesine tecavuumlzluuml binalar ortaya ccedilıkarılmıştır Seccedililen alana
youmlnelik kentsel doumlnuumlşuumlm sonrası oumlrnek modelleme ccedilalışması yapılmış yapılan modelin 3
boyutlu hali ortaya ccedilıkarılarak eski ile yeni durum karşılaştırılmış ve kentsel doumlnuumlşuumlme uygun
bir alan olup olmadığının araştırması yapılmıştır
Anahtar Kelimeler Kent Kentleşme Kentsel doumlnuumlşuumlm Riskli yapı
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
BARAJ VE SULAMA PROJELERİNDE OumlLCcedilME ndash KAMULAŞTIRMA
SORUNLARI VE CcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ
Su insan yaşamının en oumlnemli ihtiyaccedillarından biridir Su insan ihtiyacının yanında uzun
yıllardır tarım enduumlstri ve teknoloji gibi alanlar da buumlyuumlk oumllccediluumlde kullanılmaktadır Su aynı
zamanda suumlrduumlruumllebilir kalkınma iccedilin gereken en oumlnemli kaynaklardan da biridir Artan duumlnya
nuumlfusu yuumlkselen hayat standartları ve bozulan doğal denge suya olan ihtiyacı daha da
artırmıştır Bu nedenlerle insanların su kaynaklarından daha fazla faydalanmak istemeleri bu
kaynakların kontrol altına alma zorunluluğu ve depolama ihtiyacı ortaya ccedilıkarmıştır Bu
yuumlzden suyun akış youmlnuuml değiştirilmiş su kaynaklarının oumlnuumlne setler barajlar goumlletler ve
hidroelektrik tesisler inşa edilmiştir Teknolojinin hızla ilerlemesiyle birlikte imkacircnlar daha
da artmış ve bu durum kaynakların oumlnuumlne yapılan barajların hızla artmasına neden olmuştur
Barajlar gibi kritik muumlhendislik yapılarında zamanla ortaya ccedilıkabilecek herhangi bir
olumsuzluk baraj ve yakın ccedilevresinde yaşayan insanlar iccedilin kimi zaman bir afete doumlnuumlşebilir
ve uumllke ekonomisi iccedilin de ciddi zararlara neden olabilir Bu sebeple bu tuumlr muumlhendislik
yapıları inşasından itibaren izlenmeye alınıp jeodezik ve jeodezik olmayan oumllccedilme teknikleri
kullanılarak muhtemel değişimleri ve deformasyonları belirlenmeye ccedilalışılır
Muumlhendislik oumllccedilmelerinin hassasiyetle uygulanması gereken ve gelişen teknolojileri de goumlz
oumlnuumlnde bulundurmamızı zorunlu kılan birccedilok meslek disiplininin ortaklaşa ccedilalışıp uumlrettiği
buumlyuumlk su yapılarından en oumlnemlisi Barajlardır Guumlnuumlmuumlzde uumllke şartlarına goumlre oumlnemli
yatırımlar olan barajların planlanması projelendirilmesi inşaatı ve işletilmesi aşamalarında
konularında uzman meslek disiplinlerinin bulunması kaccedilınılmazdır Meslek disiplinimiz olan
Harita Muumlhendisliğirsquo de bu aşamaların hepsinde bulunmak zorundadır
Bir barajın projelendirme safhasından en az otuz yıl oumlncesinde Akım ndash Rasat istasyonunun
kurulması aşamasında başlayan oumllccedilme ccedilalışmaları barajın projelendirilmesine esas sayısal
hacirclihazır haritaların alınması yine projelendirilmeye esas sondaj ve araştırma kuyuların
aplikasyonu baraj goumlvdesini oluşturan dolgu zonlarının en kesitlerle miktarlarının
hesaplanması ulaşım ve malzeme taşıma yollarının projelendirilip kazı ndash dolgu miktarlarının
ccedilıkartılması inşaatı aşamasında proje kriterlerine goumlre minimum hata ile aplikasyonu ve
kamulaştırma işlemlerinin yapılması aylık hak ediş miktarlarının tespit edilmesi baraj
inşaatının tamamlanması ile işletme aşamasındaki deformasyon oumllccediluumlmleri ve hidrografik
oumllccedilmelerle baraj oumlmruumlnuumln tamamlanması aşamasına kadar devam eder
Bu ccedilalışmada Baraj goumllet ve sulama projelerinde planlama projelendirme inşaat aşaması
baraj inşaatının tamamlanması ve işletme aşamasında yapılan Oumllccedilme- Kamulaştırma
ccedilalışmaları ve bu aşamalarda yaşanan sorunlar ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri araştırılmıştır Arazi
ccedilalışmalarında Tapu ve Kadastro Genel Muumlduumlrluumlğuuml ve Harita Genel Komutanlığınca onaylı
TUTGA noktaları olan ERZRUDERKRS1 ve HORS noktaları kullanılmıştırDevlet Su
İşlerirsquonce arazide tesis edilmiş olan C3 derece nirengi noktaları ve TUTGA noktaları arasında
en az 4 uydu ve 2 saatlik oturum ile statik oumllccediluuml yapılmış olup VI arazide elde edilen verilerin
buumlro ccedilalışmaları neticesinde process yapılarak bozuk sinyaller temizlenmiş ve ağdan
ccedilıkarılmış uumlccedilgenleme yapılarak kapalı alan oluşturulmuşdengeleme hesabı yapılmış ve tecviz
sınırları dışında olan noktalar ağdan ccedilıkarılarak oumllccediluumlm dışında bırakılmıştır
DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuumlnce yuumlruumltuumllen baraj projelerinde yaşanan en buumlyuumlk sorunların başında
kadastro paftalarının grafik oluşu ve sayısal olmayışıdır Bununla beraber barajı oluşturan
uumlnitelerinden etkilenen taşınmaz da ccedilok olduğundan dolayı kamulaştırma ccedilalışmaları
gecikmekte ve arazide vatandaş sorunu ile karşı karşıya kalınmaktadır Bu da kamu yararı
kararı alınan projenin bir an oumlnce faydaya doumlnuumlşme suumlrecini uzatmaktadır Ccediloumlzuumlm oumlnerisi
olarak Kadastro Muumlduumlrluumlklerince 3402 Sayılı Kadastro Kanununun 22-a maddesi gereğince
yenileme ccedilalışmalarının yapılması gerekmektedir Deprem taşkın ve heyelan gibi doğa
olaylarının barajlarda meydana getirdiği her tuumlrluuml değişimlerin zamanında izlenmesi yani
deformasyon oumllccediluumlmlerinin yapılması gereklidir Eğer değişimler izlenmez ise tarihte olduğu
gibi buumlyuumlk yıkımlara can ve mal kaybına sebebiyet verecektir Ccediloumlzuumlm oumlnerisi olarak Barajlar
uumlzerinde kurulmuş her tuumlrluuml oumllccediluumlm ve goumlzlem cihazlarından elde edilen veriler analiz
edilmelidir Bunun iccedilin baraj ccedileşitlerine goumlre farklı ve ilgili barajın karakteristiklerine uygun
goumlzlem youmlntemleri uygulanmalı toplanan veriler irdelenip detaylı analiz edilmeli risk faktoumlruuml
yuumlksek barajlar iccedilin kısa orta ve uzun vadede yapılabilecekler belirlenmeli hidrografik
oumllccedilmelerin bir program dacirchilinde ivedilikle buumltuumln barajlarda yapılması
Anahtar Kelimeler Baraj Deformasyon Dengeleme Kamulaştırma Oumllccedilme
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
KURŞUN MADEN ATIĞI KATKILI AĞIR BETONLARIN RADYASYON
SOĞURMA KATSAYILARININ 662-1460 keV ENERJİ ARALIĞINDA
İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı kurşun cevherinin ccedilıkarıldığı kurşun madeninde iccedilerisindeki kurşun
miktarının işlenmesinin ekonomik olmamasından dolayı maden ocaklarında depolanan ve
ccedilevresel olumsuz etkileri olan kurşun madeni atığı kayaccedillardan elde edilen agregalar ile
uumlretilenbetonların radyasyon zırhlama oumlzelliğininaraştırılmasıdır Bu kapsamda radyasyon
zırhlama betonu olarak kullanılacak ağırbetonlar uumlretilmiştirUumlretilen bu betonlarda kurşun
madeni atıkları Manyetit Limonit Barit gibi ağır agregalar ile 25 50 ve 75 oranında
yer değiştirilerek C1620 C2530 ve C3545 beton dayanım sınıflarında oumlrnekler
hazırlanmıştır Radyasyon soğurma katsayısını belirlemek amacıyla 20x20x5cm ebadında
hazırlanan beton plaklarla 662 keV 1173 keV 1332 keV ve 1460 keV enerji seviyelerinde
soğurma katsayıları tespit edilmiştir
Anahtar Kelimeler Ağır Agrega Ağır Beton Kurşun Maden Atıkları Kuumltle Soğurma
Katsayısı Radyasyon Zırhlama
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
DONMA CcedilOumlZUumlLME ETKİSİNDEKİ BETONLARDA VAKUM UYGULAMASI VE
LİF KATKISININ ETKİSİ
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı donma ccediloumlzuumllmeye maruz betonlarda lif katkısı ve vakum
uygulamasının etkisinin araştırılmasıdır Bu amaccedilla beton katkısı olarak ccedilelik polyester
polipropilen lif ve polipropilen elyaf kullanılmıştırCcedilelik lifler kısa ldquo3 cmrdquo ve uzun ldquo6 cmrdquo
olarak kullanılırken sentetik lifler kısa ldquo25 cmrdquo ve uzun ldquo5 cmrdquo olarak kullanılmıştır
Oumlrneklerin uumlretim aşamasında deneysel ccedilalışmanın bir parametresi olarak betona taze halde
vakum uygulaması yapılmıştır Lif katkılı vakumsuz ve vakumlu beton oumlrnekler 28 guumln
sonunda donma ccediloumlzuumllmeye maruz bırakılmıştır Her 50 doumlnguumlden sonra temel enine frekans
değişim değerleri oumllccediluumllmuumlştuumlr Elde edilen temel enine frekans değişim değerleri ile dinamik
elastisitemoduumlluumlndeki azalma miktarları ve dayanıklılık faktoumlruuml değerleri belirlenmiştir
Sonuccedil olarak lif katkısı ve vakum uygulamasının donma ccediloumlzuumllmeye maruz betonlarda olumlu
etki yaptığı belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ccedilelik Lif Donma-Ccediloumlzuumllme Durabilite Sentetik Lif
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
HAZIR BETON TESİSLERİNDE ISO 90012015 KALİTE YOumlNETİM SİSTEMLERİ
VE UYGULAMASI
OumlZET
Kalite insanoğlunun ihtiyaccedillarını karşılamada en oumlnemli faktoumlrlerden biridir Duumlnya
nuumlfusunun artışı suumlrekli gelişen ve değişen teknoloji uumlreticilerin rekabet ortamında ayakta
kalabilmeleri kuruluşların kalite kavramını her geccedilen guumln daha ciddiye almasını zorunlu
kılmaktadır Aksi durumda kuruluşların gelecekleri tehdit altına girmektedir İnşaat sektoumlruuml
insanoğlu var oldukccedila var olacak bir sektoumlrduumlr Oumlzellikle Tuumlrkiye gibi gelişen uumllkelerde inşaat
sektoumlruumlnuuml ilgilendiren yasal duumlzenlemeler her geccedilen guumln bu sektoumlruumln daha kaliteli olmasını
zorunlu hale getirmektedir İnşaatın en oumlnemli alt sektoumlrlerinden biri Hazır Beton sektoumlruumlduumlr
Oumlzellikle 1999 İstanbul ve Duumlzce depremlerinden sonra yıkılan ve hasar goumlren binalardan
elde edilen veriler beton kalitesinde ciddi sorunlar olduğunu goumlstermiştir Ve bu yıldan sonra
yapılan yasal duumlzenlemeler Hazır Beton uumlreticilerinin kalitesini arttırmıştır
Yasal ve mesleki mevzuat ne kadar iyileştirilirse iyileştirilsin kurumsallaşmayı ve uzun yıllar
iş duumlnyasında yer almayı hedefleyen bir işletmenin her zaman kalite youmlnetimine ihtiyacı
vardır Bunu kaynakları ccedilalışanları muumlşterileri ve uumlretimleri uumlzerinde belli programlar
ccedilerccedilevesinde planlar yaparak hedefler koyarak dokuumlmante ederek tetkikler ve oumllccediluumlmler
yaparak gerccedilekleştirebilir
Bu ccedilalışmada ISO 9001 Kalite Youmlnetim Sistemleri standardı ccedilerccedilevesinde Hazır Beton
tesislerinde Kalite Youmlnetim Sisteminin uygulanabilirliğinin irdelenmesi amaccedillanmıştır Bu
kapsamda Hazır Beton tesislerinin doumlkuumlmantasyon sistemi kaynak youmlnetimi uumlruumln ve
hizmetleri iccedilin gerekli şartları muumlşteri ile ilişkileri tetkikler ve kontroller oumllccedilme ve
değerlendirmeler ve iyileştirme faaliyetleri ele alınmıştır
Anahtar kelimeler Hazır Beton Tesisi ISO 9001 Kalite Youmlnetim Sistemleri
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CEBRE RİYOLİTİrsquo NİN (DEMİROumlZUuml-BAYBURT) PETROGRAFİK
JEOKİMYASAL VE İZOTOPİK OumlZELLİKLERİ
OumlZET
Demiroumlzuuml (Bayburt) civarında yuumlzeyleyen Cebre Riyolitirsquone ait kayaccedillar petrografik
jeokimyasal ve izotopikaccedilıdan incelendikten sonra elde edilen bulgular bu tez kapsamında
petrolojik ve tektonik accedilıdan yorumlanmaya ccedilalışılmıştır
Yaklaşık 12 km2lik bir alanda yuumlzeyleyen Cebre Riyoliti Variskan orojenezi sırasında oluşan
ccedilok az sayıdaki yuumlzey kayalarından biridir Zirkon U-Pb verileri Cebre Riyolitirsquonin
3328plusmn438 my kabuğa yerleştiğini oumlngoumlrmektedir Hyaloporfirik ve mikrogranuuml porfirik
dokuların baskın olduğu birimde yer yer akma bandı dokusu da goumlzlenir Cebre Riyoliti ana
mineral fazları olarak bol miktarda kuvars ve alkali feldispat az olarak da kordiyerit
fenokristalleri ve nadir olarak da muskovit ve biyotit mikro Kordiyerit tamamen pinitleşmiş
olup fenokristalleri yer yer poikilitik dokulu zirkon iccedilerir Zirkon titanit apatit ve Fe-Ti oksit
mineralleri tali fazlar olarak bulunurlar Cebre Riyolitirsquone ait oumlrnekler oldukccedila yuumlksek
SiO2(7423-8062) K2O ( 372-742) ve Al2O3 ( 1077-1411) iccedileriklerine sahiptirler
Buna karşılık CaO ( 002-021) Na2O ( 005-078) ve MgO ( 03-021) iccedilerikleri ise
oldukccedila duumlşuumlk miktarlardadır Oumlrnekler 148 ilacirc 295 arasında değişen ACNK değerleri ve
149 ilacirc 299 arasında değişen ANK değerleri ile guumlccedilluuml peralumin oumlzellik sunmaktadır Ana
ve iz elementlerin buumlyuumlk bir ccediloğunluğu artan SiO2 iccedileriği ile negatif bir korelasyon
sunmaktadır Hafif nadir toprak elementler (HNTE) ağır nadir toprak elementlere (ANTE)
goumlre azorta oranlarda zenginleşmiş (LaNYbN= 4-11) ve guumlccedilluuml negatif Euanomalisi goumlsterirler
(EuEu=004-025) Belirgin negatif Nb Ta Sr P ve Ti anomalileri oumlrneklerde goumlzlenen
diğer jeokimyasal oumlzelliklerdir Petrografik ve jeokimyasal oumlzellikler kesirli kristallenmenin
oumlzellikle de Krsquolu feldispat ve daha az olarak da plajiyoklas ayrımlaşmasının Cebre
Riyolitirsquonin bileşimsel aralığının oluşmasında oumlnemli bir rol oynadığına işaret etmektedir
Yukarıda değinilen jeokimyasal oumlzelliklere ilave olarak Cebre Riyolitirsquonde kordiyerit ve
muskovit gibi aluumlminyumca zengin mineral fazlarının bulunması kaynak alan olarak tortul
kayaccedillara işaret etmektedir Reyik Okyanusursquonun Erken Karboniferrsquode yay-kıta ccedilarpışması
şeklinde kapanmasını takiben meydana gelen yiten dilimin kopması astenosferik manto
yuumlkselimine yol accediltığı ve kabuksal malzemenin ergimesi iccedilin gerekli ısıyı sağladığı
oumlngoumlruumllmektedir
Anahtar KelimelerDemiroumlzuuml JeokimyaKordiyeritS-tipi Riyolit Sakarya Zonu U-Pb
zirkon yaşı Variskan Orojenezi
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CcedilAKIRBAĞ (BAYBURT) GRANİTOYİDİrsquoNİN PETROGRAFİK JEOKİMYASAL
VE PETROLOJİK OumlZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Bayburt youmlresinde yer alan Ccedilakırbağ Granitoyidirsquonin mineralojik-petrografik
oumlzellikleri mineral kimyası ve tuumlm kayaccedil jeokimyası ortaya konularak kayaccedilların oluşum
mekanizmaları ve koumlkenleri belirlenmeye ccedilalışılmıştır Doğu Pontid Guumlney Zonursquonda yer alan
inceleme alanının tabanında Eosen yaşlı andezit bazalt ve piroklastikleri bulunmaktadır Bu
birim Eosen yaşlı Ccedilakırbağ Granitoyidi tarafından kesilmiş olup Kuvaterner yaşlı aluumlvyonlar
ile uyumsuz olarak oumlrtuumlluumlrler
Ccedilakırbağ Granitoyidi elips şekilli olup yaklaşık 9 km2rsquo
lik bir alanda yuumlzeylenmiştir
Monzonit ve kuvarslı monzonit bileşimli kayaccedillardan oluşmuş olup kayaccedillarda magma
karışımını goumlsteren dengesizlik dokuları goumlzlenmiştir Granitoyidi oluşturan kayaccedillar ince-
orta taneli olup plajiyoklas ortoklas kuvars piroksen biyotit amfibol apatit zirkon ve opak
mineraller iccedilerirler Granitoyidi oluşturan kayaccedillara ait plajiyoklaslar An47-21 bileşimlidirler
K-feldispatlar Or65-78 bileşimlidir Biyotitlerin magnezyum numaraları 06-07 arasında
değişmektedir Piroksenler diyopsit ve klinopiroksen bileşimli olup Mg numaraları 073-076
arasındadır
Ccedilakırbağ Granitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genel olarak I-tipi yuumlksek-Krsquolu ve şoşonitik
karakterli olup yuumlksek SiO2 iccedileriklerine (56-63) sahiptirler Kayaccedillar metaluumlmin karakterli
olup buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı litofil elementlerce zenginleşmişlerdir Kondirite gore
normalleştirilmiş nadir toprak element dağılımları konkav şekilli (LaNYbN=896-1126) olup
negatif Eu anomalisi (EuNEu=050-076) goumlsterirler Ana ve iz element değişimleri
granitoyidin gelişiminde plajiyoklas amfibol ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının etkili
olduğunu goumlstermektedir
Tuumlm bu oumlzellikler Ccedilakırbağ Granitoyidirsquone ait kayaccedilların ana magmasının litosferik
mantodan tuumlrediğine ve kabuk kayaccedillarının katkısının nisbeten az oranda rol oynadığına işaret
eder
Anahtar Kelimeler Bayburt Ccedilakırbağ Granitoyidi Doğu Pontidler Eosen Mineral
kimyası Tuumlm kayaccedil jeokimyası
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ARSLANDEDE (BAYBURT) GRANİTOYİDİ VE İCcedilİNDEKİ MAFİK MAGMATİK
ANKLAVLARIN PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK
OumlZELİKLERİNİN İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Bayburt youmlresinde yer alan Arslandede Granitoyidi ve iccedilindeki mafik
magmatik anklavlar (MMA)rsquoın mineralojik-petrografik bileşimi ve tuumlm kayaccedil jeokimyası
ortaya konularak kayaccedilların oluşum mekanizmaları ve koumlkenleri belirlenmeye ccedilalışılmıştır
Doğu Pontid Guumlney Zonursquonda yer alan inceleme alanının tabanında Eosen yaşlı andezit ve
piroklastitleri bulunmaktadır Bu birim Eosen yaşlı Arslandede Granitoyidi tarafından
kesilmiş olup tuumlm bu birimler Kuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumlluumlrler
Granitoyidi oluşturan kayaccedillar ince-orta taneli olup plajiyoklas ortoklas kuvars hornblend
biyotit klinopiroksen apatit zirkon ve opak mineralleri iccedilerirler
Arslandede Granitoyidirsquonin yuumlzeyleri elips şekilli olup yaklaşık 24 km2rsquo
lik bir alanda
yuumlzeylenmiştirMonzogabromonzodiyoritmonzonitkuvarslı monzonit ve granitbileşimli
kayaccedillardan oluşurlar Granitoyidi oluşturan kayaccedillarda magma karışımını goumlsteren
dengesizlik dokuları goumlzlenmiştir Arslandede Granitoyidi iccedilinde koyu renkli mafik magmatik
anklavlar (MMA) goumlruumllmuumlştuumlr Anklavlar iccedilinde yer aldıkları ana kayaccedillardan daha ince
taneli ve daha koyu renkli olmalarına rağmen onlarla benzer mineralojik petrografik ve
jeokimyasal oumlzellikler sunarlar MMArsquolar diyorit ve monzodiyorit bileşimli olup monzonit ve
monzogranit bileşimli ana kayaccedillar iccedilerisinde goumlzlenirler
Arslandede Granitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genel olarak I-tipi yuumlksek Krsquolu-şosonitik
karakterli olup yuumlksek SiO2 iccedileriklerine ( 4949-7121) sahiptirler Kayaccedillar metaluumlmin
karakterli olup buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı litofil elementlerce zenginleşmişlerdir Kondrite goumlre
normalleştirilmiş nadir toprak element dağılımları konkav şekilli (LaNYbN= 711-1157) olup
negatif Eu anomalisi (EuNEu=037-091) goumlsterirlerAna ve izelement değişimleri
granitoyidin gelişiminde plajiyoklas hornblend ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının etkili
olduğunu goumlstermektedir
Mafik magmatik anklavlar (MMA) orta-yuumlksek metaluumlminli olup (ACNK=075-090) ve ana
kayadan daha duumlşuumlk ACNK ve SiO2 ( 5393-5883) ve daha yuumlksek Na2OK2O (142-227)
oranlarına sahiptirler SiO2 iccedileriğine karşılık ana oksit ve iz element iccedilerikleri
karşılaştırıldığında mafik anklavlar ana kayaccedilları ile duumlzguumln bir youmlnseme sunarlar Kayaccedillar
BIYLE HNTE ve ANTErsquoce zenginleşmiş YCcedilAErsquoce (Nb Ti) fakirleşmiş olup ana kaya ve
anklavlar birbirine uyumlu bir youmlnseme goumlsterirler MMArsquolar ana kaya iccedilerisinde soğumuş
olan eş yaşlı mafik magmanın kuumlccediluumlk kuumltlelerini temsil eden magma karışım (mixingmagma
mingling) uumlruumlnleri olarak kabul edilebilirler
Arslandede Granitoyidi ve iccedillerindeki MMArsquolarda zirkon ve apatitlerde yapılan
hesaplamalarda kristallenme sıcaklıkları ana kayaccedillarda 671-836 degC MMArsquolarda ise 647-836
degC arasında değişmektedir
Petrografik ve jeokimyasal oumlzellikler Ccedilakırbağ Granitoyidirsquone ait kayaccedilların ana
magmasının litosferik mantodan tuumlrediğini ve kabuk kayaccedillarının katkısının nisbeten az
olduğunu goumlsterir
Anahtar Kelimeler Arslandede GranitoyidiBayburtDoğu Pontidler Eosen Mafik
magmatik anklav Petroloji Tuumlm kayaccedil jeokimyası
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CcedilAMDERE OFİYOLİTİK KARIŞIĞI(DEMİROumlZUuml-BAYBURT) İCcedilİNDEKİ BAZİK
KAYACcedilLARIN JEOKİMYASAL ve İZOTOPİK OumlZELLİKLERİ
OumlZET
Sakarya Zonu doğusundakiCcedilamdere (Bayburt)youmlresi Geccedil Karbonifer-Permiyen
ccediloumlkellerinin yuumlzeylediği iki lokasyondan biridir lsquoCcedilamdere Ofiyolitik Karışığırsquoolarak
adlandırılan tektono-sedimanter birim bloklar halinde mermer kireccediltaşı kumtaşı bazalt
dolerit gabro meta-bazalt meta-gabro gibi farklı ccediloumlkelme ve tektonik ortamları karakterize
eden litolojiler iccedilermektedir Meta-bazit vemetamorfize olmamış mafik bloklar olmak uumlzere
iki grup altında toplanan bazik magmatikkayaccedillar jeokimyasal ve SrNd Pb izotop oranları
accedilısından incelenmişlerdir
Her iki gruba ait kayaccedillar bazik-ortaccedil bir kimyasal bileşime sahiptir (SiO2 = 440-566
ağ) Mafik bloklara ait oumlrnekler toleyit karakterli meta-bazitler ise duumlşuumlk orta ve yuumlksek
K2O iccedilerikleri ile toleyitten şoşonitiğe kadar giden bir dağılım sergilemektedirler Meta-
bazitler Larsquodan Eursquoya doğru zenginleşme derecesi gittikccedile azalanhafif nadir toprak element
(HNTE) ve yaklaşık yatay konumlu ağır nadir toprak element (ANTE)profilleri
goumlsterirken(LaNYbN = 455 - 2901) mafik bloklara ait oumlrnekler OOSBrsquoye paralelve yataya
yakın profiller sunmaktadırlar(LaNYbN =144 - 219)Yitimle ilişkili kayaccedillarda olduğu gibi
her iki gruba ait kayaccedillar buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı element (BİYE) zenginleşmesi ve negatif Nb-
Ta-Ti anomalisi sunarlarAncak bu zenginleşme ve anomali derecesi mafiklerde daha zayıf
veya noumltr olarak goumlzlenir Meta-bazitler pozitif ve negatif Pb ve P anomalileri sunarken
mafikler genellikle negatif Pb ve P anomalileri sunarlar Genellikle duumlşuumlk MgO (lt65 ağ)
Cr (lt250 ppm) ve Ni (lt150 ppm) konsantrasyonlarıve duumlşuumlk Mg-numarası (lt60) oumlrneklerin
manto kaynağı ile dengeli bir bileşime sahip olmadığını goumlstermektedirKısmen duumlşuumlk
radyojenik 87
Sr86
Sr(t) oranları (0704335minus0706227) orta pozitif ԐNd(t) değerleri (+27 minus
+64) ve kuzey yarı kuumlre referansccedilizgisi (KYRCcedil)rsquonin hemen uumlzerine ccedilıkan Pb izotop oranları
kıtasal malzemeler veya zenginleşmiş manto II (ZM II) tarafından modifiye edilmiş bir manto
kaynağına işaret etmektedir
Kayaccedilların jeokimyasal oumlzellikleri yitimle ilişkili ortamlarda oluştuklarını veya
oluştuktan sonra yitim ilişkili soluumlsyonlarlaetkileşime girdiklerini goumlstermektedir Ancak
tektonik ortam diyagramlarında yitim zonu soluumlsyonlarının katkısı ccedilok belirgin olarak ortaya
ccedilıkmamaktadır Bu diyagramlarda meta-bazitler kıta iccedili bazaltkalk-alkalibazalt ve ada yayı
toleyiti metamorfize olmamış mafik kayaccedillar ise normal okyanus ortası sırtı bazaltı (N-
OOSB) gibi yitimden uzak tektonik ortamlarda toplanmaktadırlar
Anahtar Kelimeler Ccedilamdere-BayburtJeokimya Meta-bazit Ofiyolitik melanj Radyojenik
izotop Tektonik ortam
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
MAVRİYAS GRANİTOYİDİ (CcedilAYKARA-TRABZON) VE CcedilEVRE KAYACcedilLARININ
PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK OumlZELLİKLERİNİN
İNCELENMESİ
OumlZET
Ccedilaykara (Trabzon) youmlresinde yer alan MavriyasGranitoyidirsquonin ve ccedilevre kayaccedillarının
petrografik jeokimyasal ve petrolojik oumlzelliklerinin incelenmesini konu alan bu ccedilalışmada
MavriyasGranitoyidirsquonin gelişimi ortaya konularak koumlkeni belirlenmeye ccedilalışılmıştır
Ccedilalışma alanının tabanını Geccedil Kretase yaşlı bazalt andezit dasit ve bunların proklastları ile
temsil olan volkanik kayaccedillar oluşmaktadır Bu birim Eosen yaşlı UzuntarlaGranitoyidi
tarafından kesilmekte olup ccedilalışmanın konusunu oluşturan Geccedil Kretase yaşlı
MavriyasGranitoyidirsquoninbirimi keserek yerleştiği goumlzlemlenmektedir Buumltuumln
formasyonlarKuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumllmektedir Granitoyidi
oluşturan kayaccedillar iri-orta daneliplajiyoklas kuvars ortoklas hornblend ve opak mineraller
iccedilermektedir
MavriyasGranitoyidi elips şekilli olup yaklaşık 6 km2rsquolik bir alanda yuumlzeylenmiştir Granit
monzogranit granodiyorit alkali feldispat granit bileşimli kayaccedillardan oluşmuş olup kuvars
monzodiyorit bileşiminde mafikmikrogranuumlleranklavlar (MMA) iccedilerir Aynı zamanda
granitoyidi oluşturan kayaccedillar da magma karışımını işaret eden dengesizlik dokularından
poiklitik doku zonluyapı mafikmikrogranuumlleranklavlar iccedilerisinde plajiyoklas ve K-
feldispatfenokristalleri goumlruumllmuumlştuumlr
MavriyasGranitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genellikle I tipi yuumlksek Krsquolu kalk-alkali karakterli
olup SiO2 iccedilerikleri (6272-779wt) arasındadır Granitoyidi oluşturan kayaccedil oumlrnekleri
metaluumlmindenperaluumlmine geccediliş goumlstermekte olup volkanik yay granitoyidleri oumlzelliği
goumlstermektedir Ana ve izelement değişimleri granitoyidin gelişiminde plajiyoklas
hornblend apatit ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının oumlnemli rol oynadığını goumlstermektedir
MavriyasGranitoyidirsquoninpetrolojik oumlzellikleri goumlz oumlnuumlne alındığında granitoyidin gelişiminde
fraksiyonelkristallenme magma karışımı ve az oranda da asimilasyon ve kısmi ergimenin rol
oynadığı goumlruumllmektedir Jeokimyasal veriler granitoyidin alt kıtasal kabuk kayaccedillarının
(amfibolitik) kısmi ergimesi yanında litosferik manto bileşenlerinin de oumlnemli rol oynadığını
goumlstermektedir
Anahtar Kelimeler Karadeniz Doğu Pontidler Pluumltonizma Granitoyid Mavriyas
(Ccedilaykara-Trabzon)
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
GUumlMUumlŞHANE İL MERKEZİNDEKİ MAGMATİK KOumlKENLİ KAYALARIN
JEOMEKANİK OumlZELLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmadaGuumlmuumlşhane ilmerkezindeki magmatik koumlkenli kayaların jeomekanik
oumlzellikleri belirlenmiş ve bu oumlzellikler arasındakigoumlrguumll ilişkiler araştırılmıştır Bu amaccedilla
farklı alanlardan boyutları yaklaşık 20x30x40cm olan toplam 30 adet blok oumlrnek alınmış bu
oumlrneklerden ISRM tarafından oumlnerilen youmlntemleregoumlre deney numuneleri hazırlanmış indeks
mekanik ve elastik oumlzelliklerin belirlenmesine youmlnelik deneyler yapılmıştır 33 adet oumlrnek
uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik tayinler
sonucundamonzogranit olarak adlandırılan kayalarda 30-3730 kuvars 30-3660
ortoklas 1820-25 plajiyoklas 6-12mafik mineral yuumlzdesi tespit edilmiştir Andezitlerde
ise modal analiz yapılamamıştır Deneysel ccedilalışmalar sonucunda andezitlerde birim hacim
ağırlık değerlerinin 2437-2573kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 078-186 hacimce
su emme değerlerinin 202-477 arasında değiştiği belirlenmiştir Granitlerde ise birim
hacim ağırlık değerlerinin 2545-2597kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 024-096
hacimce su emme değerlerinin 063-250 arasında değiştiği tespit edilmiştir Bununla
birlikte andezitlerde doygun koşullar iccedilin P dalga hızının 3961-5451 msn S dalga hızının ise
2171-3310 msn arasında granitlerde ise P dalga hızının 3850-5812 msn S dalga hızının ise
2151-3115 msn arasında değişim goumlsterdiği belirlenmiştir Andezitlerde kuru koşullarda P
dalga hızının 3669-5462 msn S dalga hızının 2205-3011 msn arasında granitlerde ise P
dalga hızının 2857-5251 msn S dalga hızının ise 1793-2904 msn arasında değiştiği tespit
edilmiştirAndezitlerde tek eksenli sıkışmadayanımıdeğeri 5409-21436MPa elastisite
moduumlluuml 1980-5316GPa ve Poisson oranı 011-046 granitlerde ise tek eksenli sıkışma
dayanımı değeri 2460-14015 MPa elastisite moduumlluuml 2222-7692GPa ve Poisson oranı
değeri 003-050 arasında değişim goumlstermiştir İstatistiksel değerlendirmeler sonucunda en
yuumlksek korelasyon katsayısı değerleri andezitlerde 090 ve granitlerde 094 değeri ile P ve S
dalga hızı oumllccediluumlmlerine ait verilerden elde edilmiştir En duumlşuumlk korelasyon katsayısı değeri ise
granitlerde kuvarsalkali feldispat oranı ile goumlzeneklilik arasında tespit edilmiştir Oumlzellikle
istatistiksel olarak anlamlı yuumlksek korelasyon katsayısı değerine sahip eşitlikler ilgili
parametrelerin dolaylı tahminlerinin belirlenmesi gereken durumlarda kullanılabilir
niteliktedir
Anahtar Kelimeler Andezit Granit İstatistiksel Analiz Jeomekanik OumlzelliklerPetrografik
Oumlzellikler
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
KERMUTDERE FORMASYONU KUMTAŞLARININ FARKLI DOYGUNLUK VE
ANİZOTROPİ KOŞULLARINDA FİZİKSEL VE DAYANIM OumlZELLİKLERİNDEKİ
DEĞİŞİMLERİN İNCELENMESİ
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ili Mescitli youmlresinde yuumlzeylenenKermutdere Formasyonursquo
na ait kumtaşlarının farklı doygunluk ve anizotropi koşullarında fiziksel ve dayanım
oumlzellikleri belirlenmiştir Değişen doygunluk ve anizotropi koşullarının belirlenen oumlzellikler
uumlzerindeki etkisi araştırılmıştırBu amaccedilla laminalanma duumlzlemleri iccedileren kumtaşlarından
blok oumlrnekler alınmıştır Bu oumlrneklerden laminalanma duumlzlemi esas alınarak 0ordm 30ordm 45ordm 60ordm
ve 90ordmrsquo lik youmlnelim accedilılarında standartlara uygun olarak 225 adet deney numunesi
hazırlanmıştır 11 adet oumlrnek uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik
tayinler sonucunda kumtaşları litiksubarkoz ve litik arkoz olarak sınıflandırılmıştır
Deneysel ccedilalışmalar sonucunda kumtaşlarında kuru birim hacim ağırlık değerlerinin
2573-2638kNm3 doygun birim hacim ağırlık değerlerinin 2594-2651kNm
3ağırlıkccedila su
emme değerlerinin 042-095 hacimce su emme değerlerinin 113-253 arasında
değiştiği tespit edilmiştir
Bununla birlikte kumtaşlarında farklı doygunluk ve anizotropi koşullarına bağlı olarak P
dalga hızının 4046-5444 msn S dalga hızının ise 2126-3114 msn arasında değişim
goumlsterdiği belirlenmiştir Kumtaşlarının dinamik elastisitemoduumlluuml 3183-5956 GPa ve
dinamik poisson oranı ise 007-036 arasında değişim goumlstermiştir
Ccedilalışmada dayanım oumlzelliklerinden tek eksenli sıkışma dayanımı ve dolaylı ccedilekilme
dayanımı belirlenmiştir Kumtaşlarının tek eksenli sıkışma dayanımı değeri 612-1822 MPa
ve dolaylı ccedilekilme dayanımıise 68-144 MPa arasında değişim goumlstermiştir Kumtaşları
dayanım anizotropisine goumlre değerlendirilmiş ve ldquoduumlşuumlk anizotropirdquo sınıfında yer almıştır
Yapılan değerlendirmeler sonucunda genel olarak laminalanmaya paralel oumlrneklerin
laminalanmaya dik olan oumlrneklere goumlre daha yuumlksek dalga hızı değerine sahip oldukları
goumlzlemlenmiştir P dalga hızlarının sabit bir youmlnelim accedilısında doygunluk koşullarına bağlı
olarak artış goumlsterdiği S dalga hızında da artış goumlzlenmesine rağmen duumlzenli bir değişimin
olmadığı tespit edilmiştir Dayanım oumlzelliklerinin ise laminalanma duumlzlemlerine dik ve paralel
olan oumlrneklerde ve kuru koşullarda daha yuumlksek olduğu ve doygunlukla birlikte dayanımın
azaldığı belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler AnizotropiDoygunluk Kumtaşı Fiziksel Oumlzellikler Tek Eksenli
Sıkışma Dayanımı P Dalga Hızı
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
DİRİCHLET KOŞULLU BİTSADZE-SAMARSKİİ TİPİ UumlSTBELİRLİ ELİPTİK
PROBLEMİNİN KARARLILIK ANALİZİ
OumlZET
Bu tezde Hilbert uzayında eliptik kısmi diferensiyel denklemler iccedilin Dirichlet koşullu
Bitsadze-Samarskiitipi uumlstbelirli probleminin ccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık kestirimleri
araştırılmıştır Uumlstbelirliproblemininccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık ve koersif kararlılık kestirimleri
elde edilmiştir Uumlstbelirlieliptik probleminin yaklaşık ccediloumlzuumlmuumlnuuml bulmak iccedilin birinci ve ikinci
mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur Bu fark şemalarınınccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık
kestirimleri elde edilmiştirAyrıca soyut sonuccedillar elde edildikten sonra ccedilok boyutlu eliptik
denklemi iccedilin Dirichlet koşulluBitsadze-Samarskii tipi uumlstbelirli Dirichlet ve Neumann sınır
değer problemlerinin de birinci ve ikinci mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur ve
fark şemalarının kararlılık analizleriyapılmıştır Son olarak fark şemaları iccedilin araştırılmış olan
teorik ifadeler sayısal oumlrneklerinsonuccedillarıyla doğrulanmıştır
Anahtar Kelimeler Fark şeması Hemen-hemen koersif kararlılık İyi tanımlılık
KararlılıkKoersif kararlılık Sınır Değer Problemi Uumlstbelirlilik
Yaklaşık Ccediloumlzuumlm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TOZ NOHUT MAYASI KULLANIMININ YUumlZEY YANIT METODUYLA
OPTİMİZASYONU VE EKMEK KALİTE NİTELİKLERİ UumlZERİNDEKİ
ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı nohut mayasını toz formda uumlretmek instant aktif kuru maya ile
birlikte ekmek formuumllasyonundaki miktarını optimize etmek bazı kalite parametrelerini
değerlendirerek ekmek uumlretimindeki kullanım olanaklarını araştırmaktır Ccedilalışmada instant
aktif kuru maya ve toz nohut mayası bağımsız faktoumlrler olarak alınmıştır Bu bağımsız
faktoumlrlerin hacim kabul edilebilirlik ve goumlzenek faktoumlruuml uumlzerindeki etkilerini belirlemek
amacıyla ldquoYuumlzey Yanıt Youmlntemirdquo kullanılmıştır Optimal sonuccedil elde edilmiş ve deneysel
olarak da doğrulanmıştır Optimize formuumlle goumlre uumlretilen ekmekle (OEkm) nohut mayasız
uumlretilen kontrol ekmeği (KEkm) bazı kalite parametreleri accedilısından karşılaştırılmıştır
Optimizasyon sonuccedillarına goumlre instant aktif kuru maya kullanım oranı un ağırlığı uumlzerinden
063 toz nohut mayası kullanım oranı ise 1021 olarak tespit edilmiştir Ekmeklerin
goumlzenek yapıları imaj analizi ile incelenmiştir Toz nohut mayası kullanımı ekmekte daha
kuumlccediluumlk ve homojen goumlzenek yapısının oluşumuna neden olmuş daha iyi bir kabuk goumlruumlnuumlmuuml
elde edilmiştir Toz nohut mayası kullanımıyla ekmeğin antioksidan aktivitesinin mineral
madde iccedileriğinin ve fizikokimyasal oumlzelliklerinin de geliştiği belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler Antioksidan aktivite Ekmek İmaj analizi Laktik asit bakterileri Nohut
mayası Yuumlzey yanıt metodu
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TUumlRKİYErsquoDE ENDEMİK OLARAK YETİŞEN KAZ DAĞI CcedilAYININ (SİDERİTİS
TROJANA BORNM) ANTİOKSİDAN ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTELERİNİN VE
MİNERAL İCcedilERİĞİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Tuumlrkiyersquode yetişen bitkiler arasında Sideritis cinsi 78rsquolik bir endemizm oranı ile en ccedilok
endemizme sahip olan cinslerden biridir Bu tuumlrlerin halk arasında ağrı kesici antiromatizmal
antimikrobiyal ve sindirimi kolaylaştırıcı etkilerinden dolayı kullanıldığı bilinmektedir Bu
etkileri nedeniyle Anadolursquoda bitkisel ccedilay olarak kullanılmaktadır Bilindiği uumlzere gıdalarda
maliyet nedeniyle doğal kaynaklı antioksidanlar yerine sentetik antioksidanlar 20 yuumlzyılın
başlarından beri kullanılmaktadır Fakat bunların toksik etkileri olduğu da bilindiğinden son
yıllarda doğal antioksidanlara olan ilgi daha da artmıştır Aynı zamanda bitkiler gibi doğal
maddelerden elde edilen antimikrobiyal maddeler de gıdalarda doğal koruma maddesi olarak
kullanılabilmektedir Ccedilalışmamızda uumllkemizde endemik olarak yetişen Kaz dağı ccedilayının
(Sideritis trojana Bornm) antioksidan ve radikal giderme aktivitelerini değerlendirmek iccedilin
Fe3+- Fe2+ indirgeme kapasitesi Kuprak metodu ile kuprik iyonları (Cu2+) indirgeme
kapasitesi FRAP indirgeme kapasitesi 11-difenil-2-pikril-hidrazil (DPPH) giderme
aktivitesi 22acute-azino-bis(3-etilbenztiyoazolin-6-suumllfonik asit) (ABTSbull+) giderme aktivitesi
NN-dimetil-p-fenilendiamin radikal (DMPDbull+) giderme aktivitesi H2O2 giderme aktivitesi
Fe2+ iyonları şelatlama aktivitesi toplam fenolik iccedileriği ve toplam flavonoid iccedileriği
araştırılmıştır Bitkinin antimikrobiyal etkisi ise farklı mikroorganizmalar kullanılarak disk
difuumlzyon youmlntemi ile belirlenmiştir Aynı zamanda minerallerin antioksidan enzimler
uumlzerindeki etkisi ve gıdalarda ki oumlnemi goumlz oumlnuumlne alınarak seccedililen 20 element iccedilin ICP-MS
cihazında mineral iccedileriği tespit edilmiştir Sonuccedil olarak Sideritis trojana Bornmrsquoun
antioksidan ve antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu ve K Ca Mg S ve P gibi mineraller
iccedilin yuumlksek mineral iccedileriğine sahip olduğu goumlzlemlenmiştir Bu sonuccedilların hem potansiyel
ilaccedil ham maddesi olarak hem de gıda sanayisinde sentetik maddelerin yerine alternatif olarak
kullanılabilecek maddelerin bulunmasına yol goumlsterici olacağı duumlşuumlnuumllmektedir
Anahtar Kelimeler Antimikrobiyal antioksidan Kazdağı ccedilayı mineral Sideritis trojana
Bornm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
AYI UumlZUumlMUuml (Vacciniumarctostaphylos)rsquoNUumlN GIDA RENKLENDİRİCİSİ OLARAK
KULLANIMI
OumlZET
Bu ccedilalışmada uumllkemizde daha ccedilok Karadeniz boumllgesinde doğal olarak yetişen ayı
uumlzuumlmuuml (VacciniumarctostaphylosL) antosiyaninlerinin demir ile şelatlanıp puumlskuumlrtmeli
kurutucuda enkapsuumllasyonu ile mavimor doğal gıda boyası elde edilmesi ve antosiyanin
tayini iccedilin optimum şartların belirlenmesi amaccedillanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnde yapılan analizler
sonucunda pH değeri 28plusmn007 kuru madde oranı 2621plusmn123 g100g kuumll oranı 032plusmn005
g100g antosiyanin miktarı 8056plusmn175 mg100g olarak saptanmıştır Ultrasonik su banyosu
kullanılarak ayı uumlzuumlmuumlndeki antosiyaninekstraksiyonununoptimum şartlarının belirlenmesi
iccedilin farklı sıcaklıklarda (25ordmC 50ordmC 75ordmC) ve değişik yuumlzdelerde (100 75 50 25)
aseton etanol metanol ve saf su ile ccedilalışılmıştır Optimum şartların 100rsquoluumlk aseton ve 25ordmC
olduğu belirlenmiştir Ayı uumlzuumlmuumlnuumln demir ile şelatlanması ile elde edilen doğal mavi renk
maddesi pH değerleri 450 500 550 ve 600 olarak ayarlanan ve jelatin iccedileriği olan model
sisteme ilave edilmiştir Mikroenkapsuumllasyon iccedilin kaplayıcı materyal olarak
maltodekstrinkullanılmıştır Depolama boyunca renk değerleri oumllccediluumllmuumlş ve depolama sonunda
renk kaybı iccedilin kinetik parametreler hesaplanmıştır Ccedilalışma sonucunda antosiyanin
tozlarının enkapsuumllasyon verimliliği 804plusmn020 antosiyanin tutulma oranı 830plusmn076
olarak hesaplanmıştır Model sistemlerde mavi renk kaybının buumltuumln sıcaklıklarda 5 guumlnde
başladığı sıcaklık ve pH arttıkccedila hızlandığı goumlzlemlenmiştir Enkapsuumllasyon işleminin mavi
renk stabilitesini arttırdığı ve mavi renk kaybının birinci derece reaksiyon kinetiğine uygun
olduğu belirlenmiştir Mavi rengi en ccedilok koruyan oumlrneğin 25 ordmCrsquode depolanan ve pH değeri
500 olan model sistem olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Bu model sistemin depolama boyunca toplam
renk değişimi (∆E) 586 aktivasyon enerjisi (Ea) 3764kjmol ve yarılanma suumlresi (t12) 1908
guumln olarak hesaplanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnden mavimor renkli doğal gıda boyası elde edilerek
gıda enduumlstrisi iccedilin sentetik esaslı gıda boyalarına alternatif bir gıda boyası ortaya
konulmuştur
Anahtar KelimelerAntosiyanin Ayı Uumlzuumlmuuml(VacciniumarctostaphylosL) Doğal
Renklendirici Enkapsuumllasyon Optimizasyon Reaksiyon Kinetiği
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ZENGİN MİNERALLİ KONSANTRE SULARIN BOumlCEK VE MANTAR
ZARARLILARINA KARŞI ODUN KORUMADAKİ ETKİNLİĞİ GUumlMUumlŞHANE İLİ
OumlRNEĞİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ilinde doğal olarak yerden ccedilıkan zengin mineralli bazı suların
odunda zarar yapan iki tuumlr mantar ve bir tuumlr boumlceğe karşı antimikrobial ve insektisit oumlzellikleri
araştırılmıştır Guumlmuumlşhane Tekke Yeşildere ve Zigana youmlrelerinden alınan zengin mineralli
sular buharlaştırma yoluyla konsantrasyonlar (10 25 50 75 100) olacak şekilde 5
farklı yoğunlukta hazırlanarak sarıccedilam odun oumlrneklerine dolu huumlcre youmlntemiyle emprenye
edilmiştir Sarıccedilamdan (Pinus sylvestris L) hazırlanan odun oumlrneklerinin beyaz ccediluumlruumlkluumlk
(Coriolus versicolor) ve esmer ccediluumlruumlkluumlk (Gloeophyllum trabeum) mantarlarına karşı
(antifungal) etkileri Lyctus brunnes boumlcek larvalarına karşı insektisit aktivitesi incelenmiştir
Suların yapılan kimyasal analizinde Ca Na K Mg Mn Co metallerini iccedilerdikleri tespit
edilmiştir sularda ayrıca odun ccediluumlruumlten mantarlar iccedilin toksik etki goumlsterebilecek bor ve arsenik
gibi elementlere rastlanmamıştır Deney sonunda doğal mineralli suların konsantre edilmeden
kullanıldığında mantarların gelişimini durdurmada diğer konsantre edilen sulara goumlre daha
başarılı olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Kaynatma esnasında sudaki kalsiyumun diğer mineral maddeler
ile birlikte ccediloumlkmesi mineral iccedileriğinin etkisinin azalmasına neden olmuştur Ayrıca suların
mantarlara karşı daha etkili bakır ve bor mineralleri iccedilermemesinden dolayı toksik etki duumlşuumlk
seviyede kalmıştır
Boumlcek deneyinde Lyctus brunnes larvaları Fraxinus excelsior (adi dişbudak) diri odunundan
hazırlanan odun oumlrneklerine yerleştirilmiştir Odun oumlrnekleri iccedilerisinde larvaların buumlyuumlme ve
beslenmeleri incelenmiştir Larvaların mineral iccedilerikleri bakımından zengin olan sularda
beslenemedikleri dolayısıyla galeri oluşturamadıkları goumlzlenmiştir Ccedilok az oranda larvanın
mineral iccedilerik bakımından daha duumlşuumlk olan sularda yaşam muumlcadelesini bir suumlre daha devam
ettirebildiği goumlzlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ahşap koruma C versicolor G trabeum L brunnes Mineral su
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
KENTSEL DOumlNUumlŞUumlM ALANLARINDA UYGUNLUK ANALİZİGUumlMUumlŞHANE
OumlRNEĞİ
OumlZET
Kentleşme ana sebep itibarı ile ekonomik olarak guumlccedillenmek amacıyla insanların kuumlccediluumlk
yerleşimlerden daha buumlyuumlk merkezlere yani şehir merkezlerine goumlccedillerin başladığı zaman
ortaya ccedilıkmıştır Ulaşım imkacircnlarının ccedileşitlenmesi ile birlikte şehirlerin buumlyuumlmesi kent
sınırlarına doğru genişleme goumlstermiştir Bunun sonucunda yoğun kent şeklinden daha
dağınık kent şekline doğru doumlnuumlşuumlm başlamıştır 1950rsquolere kadar duumlnyadaki nuumlfusun buumlyuumlk
bir boumlluumlmuuml geccedilimini tarımsal faaliyetlerden sağlamakta iken hızla gelişen teknoloji ve buna
bağlı olarak yeni iş olanaklarının ortaya ccedilıkmasıyla kentlerin nuumlfusu artmaya başlamıştır
Uumllkemizdeki konut hacminin buumlyuumlk ccediloğunluğunun imar mevzuatı dışında yapılmış
olduğu karşı konulmaz bir gerccedilektir Herkesin hemfikir olduğu ancak ccedilıkartılan kanunlara
rağmen tam anlamı ile oumlnuumlne geccedililemeyen bu durum kalitesizlik accedilısından afet riski
oluşturmakta ve ccedilarpık kentleşmeye neden olmaktadır İşte bu ccedilarpık kentleşme ve ccedilirkin
goumlruumlntuumlnuumln ortadan kaldırılması ve daha yaşanabilir alanların oluşturulabilmesi iccedilin planlı bir
muumldahalenin gerekliliği ldquokentsel doumlnuumlşuumlmrdquo kavramını ortaya ccedilıkarmıştır
Bu ccedilalışmada uumllkemizdeki kentsel doumlnuumlşuumlm uygulamalarının ccedileşitleri ve yasal
dayanakları uumlzerinde durulmuş kentsel doumlnuumlşuumlm alanlarının seccediliminde hangi alanların ele
alınması gerektiği araştırılmıştır Guumlmuumlşhane ili Yenimahalle Mahalle sınırları iccedilerisinde
kentsel doumlnuumlşuumlme ihtiyacı olduğu duumlşuumlnuumllen bir alan iccedilin arazi ve kurumlardan toplanan
mekacircnsal veriler ilişkilendirilerek Sketch Up programı ile 3 boyutlu hale getirilmiştir İmar
planına uygunluk iccedilin ccedilekme mesafesine tecavuumlzluuml binalar ortaya ccedilıkarılmıştır Seccedililen alana
youmlnelik kentsel doumlnuumlşuumlm sonrası oumlrnek modelleme ccedilalışması yapılmış yapılan modelin 3
boyutlu hali ortaya ccedilıkarılarak eski ile yeni durum karşılaştırılmış ve kentsel doumlnuumlşuumlme uygun
bir alan olup olmadığının araştırması yapılmıştır
Anahtar Kelimeler Kent Kentleşme Kentsel doumlnuumlşuumlm Riskli yapı
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
BARAJ VE SULAMA PROJELERİNDE OumlLCcedilME ndash KAMULAŞTIRMA
SORUNLARI VE CcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ
Su insan yaşamının en oumlnemli ihtiyaccedillarından biridir Su insan ihtiyacının yanında uzun
yıllardır tarım enduumlstri ve teknoloji gibi alanlar da buumlyuumlk oumllccediluumlde kullanılmaktadır Su aynı
zamanda suumlrduumlruumllebilir kalkınma iccedilin gereken en oumlnemli kaynaklardan da biridir Artan duumlnya
nuumlfusu yuumlkselen hayat standartları ve bozulan doğal denge suya olan ihtiyacı daha da
artırmıştır Bu nedenlerle insanların su kaynaklarından daha fazla faydalanmak istemeleri bu
kaynakların kontrol altına alma zorunluluğu ve depolama ihtiyacı ortaya ccedilıkarmıştır Bu
yuumlzden suyun akış youmlnuuml değiştirilmiş su kaynaklarının oumlnuumlne setler barajlar goumlletler ve
hidroelektrik tesisler inşa edilmiştir Teknolojinin hızla ilerlemesiyle birlikte imkacircnlar daha
da artmış ve bu durum kaynakların oumlnuumlne yapılan barajların hızla artmasına neden olmuştur
Barajlar gibi kritik muumlhendislik yapılarında zamanla ortaya ccedilıkabilecek herhangi bir
olumsuzluk baraj ve yakın ccedilevresinde yaşayan insanlar iccedilin kimi zaman bir afete doumlnuumlşebilir
ve uumllke ekonomisi iccedilin de ciddi zararlara neden olabilir Bu sebeple bu tuumlr muumlhendislik
yapıları inşasından itibaren izlenmeye alınıp jeodezik ve jeodezik olmayan oumllccedilme teknikleri
kullanılarak muhtemel değişimleri ve deformasyonları belirlenmeye ccedilalışılır
Muumlhendislik oumllccedilmelerinin hassasiyetle uygulanması gereken ve gelişen teknolojileri de goumlz
oumlnuumlnde bulundurmamızı zorunlu kılan birccedilok meslek disiplininin ortaklaşa ccedilalışıp uumlrettiği
buumlyuumlk su yapılarından en oumlnemlisi Barajlardır Guumlnuumlmuumlzde uumllke şartlarına goumlre oumlnemli
yatırımlar olan barajların planlanması projelendirilmesi inşaatı ve işletilmesi aşamalarında
konularında uzman meslek disiplinlerinin bulunması kaccedilınılmazdır Meslek disiplinimiz olan
Harita Muumlhendisliğirsquo de bu aşamaların hepsinde bulunmak zorundadır
Bir barajın projelendirme safhasından en az otuz yıl oumlncesinde Akım ndash Rasat istasyonunun
kurulması aşamasında başlayan oumllccedilme ccedilalışmaları barajın projelendirilmesine esas sayısal
hacirclihazır haritaların alınması yine projelendirilmeye esas sondaj ve araştırma kuyuların
aplikasyonu baraj goumlvdesini oluşturan dolgu zonlarının en kesitlerle miktarlarının
hesaplanması ulaşım ve malzeme taşıma yollarının projelendirilip kazı ndash dolgu miktarlarının
ccedilıkartılması inşaatı aşamasında proje kriterlerine goumlre minimum hata ile aplikasyonu ve
kamulaştırma işlemlerinin yapılması aylık hak ediş miktarlarının tespit edilmesi baraj
inşaatının tamamlanması ile işletme aşamasındaki deformasyon oumllccediluumlmleri ve hidrografik
oumllccedilmelerle baraj oumlmruumlnuumln tamamlanması aşamasına kadar devam eder
Bu ccedilalışmada Baraj goumllet ve sulama projelerinde planlama projelendirme inşaat aşaması
baraj inşaatının tamamlanması ve işletme aşamasında yapılan Oumllccedilme- Kamulaştırma
ccedilalışmaları ve bu aşamalarda yaşanan sorunlar ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri araştırılmıştır Arazi
ccedilalışmalarında Tapu ve Kadastro Genel Muumlduumlrluumlğuuml ve Harita Genel Komutanlığınca onaylı
TUTGA noktaları olan ERZRUDERKRS1 ve HORS noktaları kullanılmıştırDevlet Su
İşlerirsquonce arazide tesis edilmiş olan C3 derece nirengi noktaları ve TUTGA noktaları arasında
en az 4 uydu ve 2 saatlik oturum ile statik oumllccediluuml yapılmış olup VI arazide elde edilen verilerin
buumlro ccedilalışmaları neticesinde process yapılarak bozuk sinyaller temizlenmiş ve ağdan
ccedilıkarılmış uumlccedilgenleme yapılarak kapalı alan oluşturulmuşdengeleme hesabı yapılmış ve tecviz
sınırları dışında olan noktalar ağdan ccedilıkarılarak oumllccediluumlm dışında bırakılmıştır
DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuumlnce yuumlruumltuumllen baraj projelerinde yaşanan en buumlyuumlk sorunların başında
kadastro paftalarının grafik oluşu ve sayısal olmayışıdır Bununla beraber barajı oluşturan
uumlnitelerinden etkilenen taşınmaz da ccedilok olduğundan dolayı kamulaştırma ccedilalışmaları
gecikmekte ve arazide vatandaş sorunu ile karşı karşıya kalınmaktadır Bu da kamu yararı
kararı alınan projenin bir an oumlnce faydaya doumlnuumlşme suumlrecini uzatmaktadır Ccediloumlzuumlm oumlnerisi
olarak Kadastro Muumlduumlrluumlklerince 3402 Sayılı Kadastro Kanununun 22-a maddesi gereğince
yenileme ccedilalışmalarının yapılması gerekmektedir Deprem taşkın ve heyelan gibi doğa
olaylarının barajlarda meydana getirdiği her tuumlrluuml değişimlerin zamanında izlenmesi yani
deformasyon oumllccediluumlmlerinin yapılması gereklidir Eğer değişimler izlenmez ise tarihte olduğu
gibi buumlyuumlk yıkımlara can ve mal kaybına sebebiyet verecektir Ccediloumlzuumlm oumlnerisi olarak Barajlar
uumlzerinde kurulmuş her tuumlrluuml oumllccediluumlm ve goumlzlem cihazlarından elde edilen veriler analiz
edilmelidir Bunun iccedilin baraj ccedileşitlerine goumlre farklı ve ilgili barajın karakteristiklerine uygun
goumlzlem youmlntemleri uygulanmalı toplanan veriler irdelenip detaylı analiz edilmeli risk faktoumlruuml
yuumlksek barajlar iccedilin kısa orta ve uzun vadede yapılabilecekler belirlenmeli hidrografik
oumllccedilmelerin bir program dacirchilinde ivedilikle buumltuumln barajlarda yapılması
Anahtar Kelimeler Baraj Deformasyon Dengeleme Kamulaştırma Oumllccedilme
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
KURŞUN MADEN ATIĞI KATKILI AĞIR BETONLARIN RADYASYON
SOĞURMA KATSAYILARININ 662-1460 keV ENERJİ ARALIĞINDA
İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı kurşun cevherinin ccedilıkarıldığı kurşun madeninde iccedilerisindeki kurşun
miktarının işlenmesinin ekonomik olmamasından dolayı maden ocaklarında depolanan ve
ccedilevresel olumsuz etkileri olan kurşun madeni atığı kayaccedillardan elde edilen agregalar ile
uumlretilenbetonların radyasyon zırhlama oumlzelliğininaraştırılmasıdır Bu kapsamda radyasyon
zırhlama betonu olarak kullanılacak ağırbetonlar uumlretilmiştirUumlretilen bu betonlarda kurşun
madeni atıkları Manyetit Limonit Barit gibi ağır agregalar ile 25 50 ve 75 oranında
yer değiştirilerek C1620 C2530 ve C3545 beton dayanım sınıflarında oumlrnekler
hazırlanmıştır Radyasyon soğurma katsayısını belirlemek amacıyla 20x20x5cm ebadında
hazırlanan beton plaklarla 662 keV 1173 keV 1332 keV ve 1460 keV enerji seviyelerinde
soğurma katsayıları tespit edilmiştir
Anahtar Kelimeler Ağır Agrega Ağır Beton Kurşun Maden Atıkları Kuumltle Soğurma
Katsayısı Radyasyon Zırhlama
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
DONMA CcedilOumlZUumlLME ETKİSİNDEKİ BETONLARDA VAKUM UYGULAMASI VE
LİF KATKISININ ETKİSİ
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı donma ccediloumlzuumllmeye maruz betonlarda lif katkısı ve vakum
uygulamasının etkisinin araştırılmasıdır Bu amaccedilla beton katkısı olarak ccedilelik polyester
polipropilen lif ve polipropilen elyaf kullanılmıştırCcedilelik lifler kısa ldquo3 cmrdquo ve uzun ldquo6 cmrdquo
olarak kullanılırken sentetik lifler kısa ldquo25 cmrdquo ve uzun ldquo5 cmrdquo olarak kullanılmıştır
Oumlrneklerin uumlretim aşamasında deneysel ccedilalışmanın bir parametresi olarak betona taze halde
vakum uygulaması yapılmıştır Lif katkılı vakumsuz ve vakumlu beton oumlrnekler 28 guumln
sonunda donma ccediloumlzuumllmeye maruz bırakılmıştır Her 50 doumlnguumlden sonra temel enine frekans
değişim değerleri oumllccediluumllmuumlştuumlr Elde edilen temel enine frekans değişim değerleri ile dinamik
elastisitemoduumlluumlndeki azalma miktarları ve dayanıklılık faktoumlruuml değerleri belirlenmiştir
Sonuccedil olarak lif katkısı ve vakum uygulamasının donma ccediloumlzuumllmeye maruz betonlarda olumlu
etki yaptığı belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ccedilelik Lif Donma-Ccediloumlzuumllme Durabilite Sentetik Lif
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
HAZIR BETON TESİSLERİNDE ISO 90012015 KALİTE YOumlNETİM SİSTEMLERİ
VE UYGULAMASI
OumlZET
Kalite insanoğlunun ihtiyaccedillarını karşılamada en oumlnemli faktoumlrlerden biridir Duumlnya
nuumlfusunun artışı suumlrekli gelişen ve değişen teknoloji uumlreticilerin rekabet ortamında ayakta
kalabilmeleri kuruluşların kalite kavramını her geccedilen guumln daha ciddiye almasını zorunlu
kılmaktadır Aksi durumda kuruluşların gelecekleri tehdit altına girmektedir İnşaat sektoumlruuml
insanoğlu var oldukccedila var olacak bir sektoumlrduumlr Oumlzellikle Tuumlrkiye gibi gelişen uumllkelerde inşaat
sektoumlruumlnuuml ilgilendiren yasal duumlzenlemeler her geccedilen guumln bu sektoumlruumln daha kaliteli olmasını
zorunlu hale getirmektedir İnşaatın en oumlnemli alt sektoumlrlerinden biri Hazır Beton sektoumlruumlduumlr
Oumlzellikle 1999 İstanbul ve Duumlzce depremlerinden sonra yıkılan ve hasar goumlren binalardan
elde edilen veriler beton kalitesinde ciddi sorunlar olduğunu goumlstermiştir Ve bu yıldan sonra
yapılan yasal duumlzenlemeler Hazır Beton uumlreticilerinin kalitesini arttırmıştır
Yasal ve mesleki mevzuat ne kadar iyileştirilirse iyileştirilsin kurumsallaşmayı ve uzun yıllar
iş duumlnyasında yer almayı hedefleyen bir işletmenin her zaman kalite youmlnetimine ihtiyacı
vardır Bunu kaynakları ccedilalışanları muumlşterileri ve uumlretimleri uumlzerinde belli programlar
ccedilerccedilevesinde planlar yaparak hedefler koyarak dokuumlmante ederek tetkikler ve oumllccediluumlmler
yaparak gerccedilekleştirebilir
Bu ccedilalışmada ISO 9001 Kalite Youmlnetim Sistemleri standardı ccedilerccedilevesinde Hazır Beton
tesislerinde Kalite Youmlnetim Sisteminin uygulanabilirliğinin irdelenmesi amaccedillanmıştır Bu
kapsamda Hazır Beton tesislerinin doumlkuumlmantasyon sistemi kaynak youmlnetimi uumlruumln ve
hizmetleri iccedilin gerekli şartları muumlşteri ile ilişkileri tetkikler ve kontroller oumllccedilme ve
değerlendirmeler ve iyileştirme faaliyetleri ele alınmıştır
Anahtar kelimeler Hazır Beton Tesisi ISO 9001 Kalite Youmlnetim Sistemleri
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CEBRE RİYOLİTİrsquo NİN (DEMİROumlZUuml-BAYBURT) PETROGRAFİK
JEOKİMYASAL VE İZOTOPİK OumlZELLİKLERİ
OumlZET
Demiroumlzuuml (Bayburt) civarında yuumlzeyleyen Cebre Riyolitirsquone ait kayaccedillar petrografik
jeokimyasal ve izotopikaccedilıdan incelendikten sonra elde edilen bulgular bu tez kapsamında
petrolojik ve tektonik accedilıdan yorumlanmaya ccedilalışılmıştır
Yaklaşık 12 km2lik bir alanda yuumlzeyleyen Cebre Riyoliti Variskan orojenezi sırasında oluşan
ccedilok az sayıdaki yuumlzey kayalarından biridir Zirkon U-Pb verileri Cebre Riyolitirsquonin
3328plusmn438 my kabuğa yerleştiğini oumlngoumlrmektedir Hyaloporfirik ve mikrogranuuml porfirik
dokuların baskın olduğu birimde yer yer akma bandı dokusu da goumlzlenir Cebre Riyoliti ana
mineral fazları olarak bol miktarda kuvars ve alkali feldispat az olarak da kordiyerit
fenokristalleri ve nadir olarak da muskovit ve biyotit mikro Kordiyerit tamamen pinitleşmiş
olup fenokristalleri yer yer poikilitik dokulu zirkon iccedilerir Zirkon titanit apatit ve Fe-Ti oksit
mineralleri tali fazlar olarak bulunurlar Cebre Riyolitirsquone ait oumlrnekler oldukccedila yuumlksek
SiO2(7423-8062) K2O ( 372-742) ve Al2O3 ( 1077-1411) iccedileriklerine sahiptirler
Buna karşılık CaO ( 002-021) Na2O ( 005-078) ve MgO ( 03-021) iccedilerikleri ise
oldukccedila duumlşuumlk miktarlardadır Oumlrnekler 148 ilacirc 295 arasında değişen ACNK değerleri ve
149 ilacirc 299 arasında değişen ANK değerleri ile guumlccedilluuml peralumin oumlzellik sunmaktadır Ana
ve iz elementlerin buumlyuumlk bir ccediloğunluğu artan SiO2 iccedileriği ile negatif bir korelasyon
sunmaktadır Hafif nadir toprak elementler (HNTE) ağır nadir toprak elementlere (ANTE)
goumlre azorta oranlarda zenginleşmiş (LaNYbN= 4-11) ve guumlccedilluuml negatif Euanomalisi goumlsterirler
(EuEu=004-025) Belirgin negatif Nb Ta Sr P ve Ti anomalileri oumlrneklerde goumlzlenen
diğer jeokimyasal oumlzelliklerdir Petrografik ve jeokimyasal oumlzellikler kesirli kristallenmenin
oumlzellikle de Krsquolu feldispat ve daha az olarak da plajiyoklas ayrımlaşmasının Cebre
Riyolitirsquonin bileşimsel aralığının oluşmasında oumlnemli bir rol oynadığına işaret etmektedir
Yukarıda değinilen jeokimyasal oumlzelliklere ilave olarak Cebre Riyolitirsquonde kordiyerit ve
muskovit gibi aluumlminyumca zengin mineral fazlarının bulunması kaynak alan olarak tortul
kayaccedillara işaret etmektedir Reyik Okyanusursquonun Erken Karboniferrsquode yay-kıta ccedilarpışması
şeklinde kapanmasını takiben meydana gelen yiten dilimin kopması astenosferik manto
yuumlkselimine yol accediltığı ve kabuksal malzemenin ergimesi iccedilin gerekli ısıyı sağladığı
oumlngoumlruumllmektedir
Anahtar KelimelerDemiroumlzuuml JeokimyaKordiyeritS-tipi Riyolit Sakarya Zonu U-Pb
zirkon yaşı Variskan Orojenezi
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CcedilAKIRBAĞ (BAYBURT) GRANİTOYİDİrsquoNİN PETROGRAFİK JEOKİMYASAL
VE PETROLOJİK OumlZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Bayburt youmlresinde yer alan Ccedilakırbağ Granitoyidirsquonin mineralojik-petrografik
oumlzellikleri mineral kimyası ve tuumlm kayaccedil jeokimyası ortaya konularak kayaccedilların oluşum
mekanizmaları ve koumlkenleri belirlenmeye ccedilalışılmıştır Doğu Pontid Guumlney Zonursquonda yer alan
inceleme alanının tabanında Eosen yaşlı andezit bazalt ve piroklastikleri bulunmaktadır Bu
birim Eosen yaşlı Ccedilakırbağ Granitoyidi tarafından kesilmiş olup Kuvaterner yaşlı aluumlvyonlar
ile uyumsuz olarak oumlrtuumlluumlrler
Ccedilakırbağ Granitoyidi elips şekilli olup yaklaşık 9 km2rsquo
lik bir alanda yuumlzeylenmiştir
Monzonit ve kuvarslı monzonit bileşimli kayaccedillardan oluşmuş olup kayaccedillarda magma
karışımını goumlsteren dengesizlik dokuları goumlzlenmiştir Granitoyidi oluşturan kayaccedillar ince-
orta taneli olup plajiyoklas ortoklas kuvars piroksen biyotit amfibol apatit zirkon ve opak
mineraller iccedilerirler Granitoyidi oluşturan kayaccedillara ait plajiyoklaslar An47-21 bileşimlidirler
K-feldispatlar Or65-78 bileşimlidir Biyotitlerin magnezyum numaraları 06-07 arasında
değişmektedir Piroksenler diyopsit ve klinopiroksen bileşimli olup Mg numaraları 073-076
arasındadır
Ccedilakırbağ Granitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genel olarak I-tipi yuumlksek-Krsquolu ve şoşonitik
karakterli olup yuumlksek SiO2 iccedileriklerine (56-63) sahiptirler Kayaccedillar metaluumlmin karakterli
olup buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı litofil elementlerce zenginleşmişlerdir Kondirite gore
normalleştirilmiş nadir toprak element dağılımları konkav şekilli (LaNYbN=896-1126) olup
negatif Eu anomalisi (EuNEu=050-076) goumlsterirler Ana ve iz element değişimleri
granitoyidin gelişiminde plajiyoklas amfibol ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının etkili
olduğunu goumlstermektedir
Tuumlm bu oumlzellikler Ccedilakırbağ Granitoyidirsquone ait kayaccedilların ana magmasının litosferik
mantodan tuumlrediğine ve kabuk kayaccedillarının katkısının nisbeten az oranda rol oynadığına işaret
eder
Anahtar Kelimeler Bayburt Ccedilakırbağ Granitoyidi Doğu Pontidler Eosen Mineral
kimyası Tuumlm kayaccedil jeokimyası
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ARSLANDEDE (BAYBURT) GRANİTOYİDİ VE İCcedilİNDEKİ MAFİK MAGMATİK
ANKLAVLARIN PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK
OumlZELİKLERİNİN İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Bayburt youmlresinde yer alan Arslandede Granitoyidi ve iccedilindeki mafik
magmatik anklavlar (MMA)rsquoın mineralojik-petrografik bileşimi ve tuumlm kayaccedil jeokimyası
ortaya konularak kayaccedilların oluşum mekanizmaları ve koumlkenleri belirlenmeye ccedilalışılmıştır
Doğu Pontid Guumlney Zonursquonda yer alan inceleme alanının tabanında Eosen yaşlı andezit ve
piroklastitleri bulunmaktadır Bu birim Eosen yaşlı Arslandede Granitoyidi tarafından
kesilmiş olup tuumlm bu birimler Kuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumlluumlrler
Granitoyidi oluşturan kayaccedillar ince-orta taneli olup plajiyoklas ortoklas kuvars hornblend
biyotit klinopiroksen apatit zirkon ve opak mineralleri iccedilerirler
Arslandede Granitoyidirsquonin yuumlzeyleri elips şekilli olup yaklaşık 24 km2rsquo
lik bir alanda
yuumlzeylenmiştirMonzogabromonzodiyoritmonzonitkuvarslı monzonit ve granitbileşimli
kayaccedillardan oluşurlar Granitoyidi oluşturan kayaccedillarda magma karışımını goumlsteren
dengesizlik dokuları goumlzlenmiştir Arslandede Granitoyidi iccedilinde koyu renkli mafik magmatik
anklavlar (MMA) goumlruumllmuumlştuumlr Anklavlar iccedilinde yer aldıkları ana kayaccedillardan daha ince
taneli ve daha koyu renkli olmalarına rağmen onlarla benzer mineralojik petrografik ve
jeokimyasal oumlzellikler sunarlar MMArsquolar diyorit ve monzodiyorit bileşimli olup monzonit ve
monzogranit bileşimli ana kayaccedillar iccedilerisinde goumlzlenirler
Arslandede Granitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genel olarak I-tipi yuumlksek Krsquolu-şosonitik
karakterli olup yuumlksek SiO2 iccedileriklerine ( 4949-7121) sahiptirler Kayaccedillar metaluumlmin
karakterli olup buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı litofil elementlerce zenginleşmişlerdir Kondrite goumlre
normalleştirilmiş nadir toprak element dağılımları konkav şekilli (LaNYbN= 711-1157) olup
negatif Eu anomalisi (EuNEu=037-091) goumlsterirlerAna ve izelement değişimleri
granitoyidin gelişiminde plajiyoklas hornblend ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının etkili
olduğunu goumlstermektedir
Mafik magmatik anklavlar (MMA) orta-yuumlksek metaluumlminli olup (ACNK=075-090) ve ana
kayadan daha duumlşuumlk ACNK ve SiO2 ( 5393-5883) ve daha yuumlksek Na2OK2O (142-227)
oranlarına sahiptirler SiO2 iccedileriğine karşılık ana oksit ve iz element iccedilerikleri
karşılaştırıldığında mafik anklavlar ana kayaccedilları ile duumlzguumln bir youmlnseme sunarlar Kayaccedillar
BIYLE HNTE ve ANTErsquoce zenginleşmiş YCcedilAErsquoce (Nb Ti) fakirleşmiş olup ana kaya ve
anklavlar birbirine uyumlu bir youmlnseme goumlsterirler MMArsquolar ana kaya iccedilerisinde soğumuş
olan eş yaşlı mafik magmanın kuumlccediluumlk kuumltlelerini temsil eden magma karışım (mixingmagma
mingling) uumlruumlnleri olarak kabul edilebilirler
Arslandede Granitoyidi ve iccedillerindeki MMArsquolarda zirkon ve apatitlerde yapılan
hesaplamalarda kristallenme sıcaklıkları ana kayaccedillarda 671-836 degC MMArsquolarda ise 647-836
degC arasında değişmektedir
Petrografik ve jeokimyasal oumlzellikler Ccedilakırbağ Granitoyidirsquone ait kayaccedilların ana
magmasının litosferik mantodan tuumlrediğini ve kabuk kayaccedillarının katkısının nisbeten az
olduğunu goumlsterir
Anahtar Kelimeler Arslandede GranitoyidiBayburtDoğu Pontidler Eosen Mafik
magmatik anklav Petroloji Tuumlm kayaccedil jeokimyası
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CcedilAMDERE OFİYOLİTİK KARIŞIĞI(DEMİROumlZUuml-BAYBURT) İCcedilİNDEKİ BAZİK
KAYACcedilLARIN JEOKİMYASAL ve İZOTOPİK OumlZELLİKLERİ
OumlZET
Sakarya Zonu doğusundakiCcedilamdere (Bayburt)youmlresi Geccedil Karbonifer-Permiyen
ccediloumlkellerinin yuumlzeylediği iki lokasyondan biridir lsquoCcedilamdere Ofiyolitik Karışığırsquoolarak
adlandırılan tektono-sedimanter birim bloklar halinde mermer kireccediltaşı kumtaşı bazalt
dolerit gabro meta-bazalt meta-gabro gibi farklı ccediloumlkelme ve tektonik ortamları karakterize
eden litolojiler iccedilermektedir Meta-bazit vemetamorfize olmamış mafik bloklar olmak uumlzere
iki grup altında toplanan bazik magmatikkayaccedillar jeokimyasal ve SrNd Pb izotop oranları
accedilısından incelenmişlerdir
Her iki gruba ait kayaccedillar bazik-ortaccedil bir kimyasal bileşime sahiptir (SiO2 = 440-566
ağ) Mafik bloklara ait oumlrnekler toleyit karakterli meta-bazitler ise duumlşuumlk orta ve yuumlksek
K2O iccedilerikleri ile toleyitten şoşonitiğe kadar giden bir dağılım sergilemektedirler Meta-
bazitler Larsquodan Eursquoya doğru zenginleşme derecesi gittikccedile azalanhafif nadir toprak element
(HNTE) ve yaklaşık yatay konumlu ağır nadir toprak element (ANTE)profilleri
goumlsterirken(LaNYbN = 455 - 2901) mafik bloklara ait oumlrnekler OOSBrsquoye paralelve yataya
yakın profiller sunmaktadırlar(LaNYbN =144 - 219)Yitimle ilişkili kayaccedillarda olduğu gibi
her iki gruba ait kayaccedillar buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı element (BİYE) zenginleşmesi ve negatif Nb-
Ta-Ti anomalisi sunarlarAncak bu zenginleşme ve anomali derecesi mafiklerde daha zayıf
veya noumltr olarak goumlzlenir Meta-bazitler pozitif ve negatif Pb ve P anomalileri sunarken
mafikler genellikle negatif Pb ve P anomalileri sunarlar Genellikle duumlşuumlk MgO (lt65 ağ)
Cr (lt250 ppm) ve Ni (lt150 ppm) konsantrasyonlarıve duumlşuumlk Mg-numarası (lt60) oumlrneklerin
manto kaynağı ile dengeli bir bileşime sahip olmadığını goumlstermektedirKısmen duumlşuumlk
radyojenik 87
Sr86
Sr(t) oranları (0704335minus0706227) orta pozitif ԐNd(t) değerleri (+27 minus
+64) ve kuzey yarı kuumlre referansccedilizgisi (KYRCcedil)rsquonin hemen uumlzerine ccedilıkan Pb izotop oranları
kıtasal malzemeler veya zenginleşmiş manto II (ZM II) tarafından modifiye edilmiş bir manto
kaynağına işaret etmektedir
Kayaccedilların jeokimyasal oumlzellikleri yitimle ilişkili ortamlarda oluştuklarını veya
oluştuktan sonra yitim ilişkili soluumlsyonlarlaetkileşime girdiklerini goumlstermektedir Ancak
tektonik ortam diyagramlarında yitim zonu soluumlsyonlarının katkısı ccedilok belirgin olarak ortaya
ccedilıkmamaktadır Bu diyagramlarda meta-bazitler kıta iccedili bazaltkalk-alkalibazalt ve ada yayı
toleyiti metamorfize olmamış mafik kayaccedillar ise normal okyanus ortası sırtı bazaltı (N-
OOSB) gibi yitimden uzak tektonik ortamlarda toplanmaktadırlar
Anahtar Kelimeler Ccedilamdere-BayburtJeokimya Meta-bazit Ofiyolitik melanj Radyojenik
izotop Tektonik ortam
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
MAVRİYAS GRANİTOYİDİ (CcedilAYKARA-TRABZON) VE CcedilEVRE KAYACcedilLARININ
PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK OumlZELLİKLERİNİN
İNCELENMESİ
OumlZET
Ccedilaykara (Trabzon) youmlresinde yer alan MavriyasGranitoyidirsquonin ve ccedilevre kayaccedillarının
petrografik jeokimyasal ve petrolojik oumlzelliklerinin incelenmesini konu alan bu ccedilalışmada
MavriyasGranitoyidirsquonin gelişimi ortaya konularak koumlkeni belirlenmeye ccedilalışılmıştır
Ccedilalışma alanının tabanını Geccedil Kretase yaşlı bazalt andezit dasit ve bunların proklastları ile
temsil olan volkanik kayaccedillar oluşmaktadır Bu birim Eosen yaşlı UzuntarlaGranitoyidi
tarafından kesilmekte olup ccedilalışmanın konusunu oluşturan Geccedil Kretase yaşlı
MavriyasGranitoyidirsquoninbirimi keserek yerleştiği goumlzlemlenmektedir Buumltuumln
formasyonlarKuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumllmektedir Granitoyidi
oluşturan kayaccedillar iri-orta daneliplajiyoklas kuvars ortoklas hornblend ve opak mineraller
iccedilermektedir
MavriyasGranitoyidi elips şekilli olup yaklaşık 6 km2rsquolik bir alanda yuumlzeylenmiştir Granit
monzogranit granodiyorit alkali feldispat granit bileşimli kayaccedillardan oluşmuş olup kuvars
monzodiyorit bileşiminde mafikmikrogranuumlleranklavlar (MMA) iccedilerir Aynı zamanda
granitoyidi oluşturan kayaccedillar da magma karışımını işaret eden dengesizlik dokularından
poiklitik doku zonluyapı mafikmikrogranuumlleranklavlar iccedilerisinde plajiyoklas ve K-
feldispatfenokristalleri goumlruumllmuumlştuumlr
MavriyasGranitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genellikle I tipi yuumlksek Krsquolu kalk-alkali karakterli
olup SiO2 iccedilerikleri (6272-779wt) arasındadır Granitoyidi oluşturan kayaccedil oumlrnekleri
metaluumlmindenperaluumlmine geccediliş goumlstermekte olup volkanik yay granitoyidleri oumlzelliği
goumlstermektedir Ana ve izelement değişimleri granitoyidin gelişiminde plajiyoklas
hornblend apatit ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının oumlnemli rol oynadığını goumlstermektedir
MavriyasGranitoyidirsquoninpetrolojik oumlzellikleri goumlz oumlnuumlne alındığında granitoyidin gelişiminde
fraksiyonelkristallenme magma karışımı ve az oranda da asimilasyon ve kısmi ergimenin rol
oynadığı goumlruumllmektedir Jeokimyasal veriler granitoyidin alt kıtasal kabuk kayaccedillarının
(amfibolitik) kısmi ergimesi yanında litosferik manto bileşenlerinin de oumlnemli rol oynadığını
goumlstermektedir
Anahtar Kelimeler Karadeniz Doğu Pontidler Pluumltonizma Granitoyid Mavriyas
(Ccedilaykara-Trabzon)
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
GUumlMUumlŞHANE İL MERKEZİNDEKİ MAGMATİK KOumlKENLİ KAYALARIN
JEOMEKANİK OumlZELLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmadaGuumlmuumlşhane ilmerkezindeki magmatik koumlkenli kayaların jeomekanik
oumlzellikleri belirlenmiş ve bu oumlzellikler arasındakigoumlrguumll ilişkiler araştırılmıştır Bu amaccedilla
farklı alanlardan boyutları yaklaşık 20x30x40cm olan toplam 30 adet blok oumlrnek alınmış bu
oumlrneklerden ISRM tarafından oumlnerilen youmlntemleregoumlre deney numuneleri hazırlanmış indeks
mekanik ve elastik oumlzelliklerin belirlenmesine youmlnelik deneyler yapılmıştır 33 adet oumlrnek
uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik tayinler
sonucundamonzogranit olarak adlandırılan kayalarda 30-3730 kuvars 30-3660
ortoklas 1820-25 plajiyoklas 6-12mafik mineral yuumlzdesi tespit edilmiştir Andezitlerde
ise modal analiz yapılamamıştır Deneysel ccedilalışmalar sonucunda andezitlerde birim hacim
ağırlık değerlerinin 2437-2573kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 078-186 hacimce
su emme değerlerinin 202-477 arasında değiştiği belirlenmiştir Granitlerde ise birim
hacim ağırlık değerlerinin 2545-2597kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 024-096
hacimce su emme değerlerinin 063-250 arasında değiştiği tespit edilmiştir Bununla
birlikte andezitlerde doygun koşullar iccedilin P dalga hızının 3961-5451 msn S dalga hızının ise
2171-3310 msn arasında granitlerde ise P dalga hızının 3850-5812 msn S dalga hızının ise
2151-3115 msn arasında değişim goumlsterdiği belirlenmiştir Andezitlerde kuru koşullarda P
dalga hızının 3669-5462 msn S dalga hızının 2205-3011 msn arasında granitlerde ise P
dalga hızının 2857-5251 msn S dalga hızının ise 1793-2904 msn arasında değiştiği tespit
edilmiştirAndezitlerde tek eksenli sıkışmadayanımıdeğeri 5409-21436MPa elastisite
moduumlluuml 1980-5316GPa ve Poisson oranı 011-046 granitlerde ise tek eksenli sıkışma
dayanımı değeri 2460-14015 MPa elastisite moduumlluuml 2222-7692GPa ve Poisson oranı
değeri 003-050 arasında değişim goumlstermiştir İstatistiksel değerlendirmeler sonucunda en
yuumlksek korelasyon katsayısı değerleri andezitlerde 090 ve granitlerde 094 değeri ile P ve S
dalga hızı oumllccediluumlmlerine ait verilerden elde edilmiştir En duumlşuumlk korelasyon katsayısı değeri ise
granitlerde kuvarsalkali feldispat oranı ile goumlzeneklilik arasında tespit edilmiştir Oumlzellikle
istatistiksel olarak anlamlı yuumlksek korelasyon katsayısı değerine sahip eşitlikler ilgili
parametrelerin dolaylı tahminlerinin belirlenmesi gereken durumlarda kullanılabilir
niteliktedir
Anahtar Kelimeler Andezit Granit İstatistiksel Analiz Jeomekanik OumlzelliklerPetrografik
Oumlzellikler
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
KERMUTDERE FORMASYONU KUMTAŞLARININ FARKLI DOYGUNLUK VE
ANİZOTROPİ KOŞULLARINDA FİZİKSEL VE DAYANIM OumlZELLİKLERİNDEKİ
DEĞİŞİMLERİN İNCELENMESİ
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ili Mescitli youmlresinde yuumlzeylenenKermutdere Formasyonursquo
na ait kumtaşlarının farklı doygunluk ve anizotropi koşullarında fiziksel ve dayanım
oumlzellikleri belirlenmiştir Değişen doygunluk ve anizotropi koşullarının belirlenen oumlzellikler
uumlzerindeki etkisi araştırılmıştırBu amaccedilla laminalanma duumlzlemleri iccedileren kumtaşlarından
blok oumlrnekler alınmıştır Bu oumlrneklerden laminalanma duumlzlemi esas alınarak 0ordm 30ordm 45ordm 60ordm
ve 90ordmrsquo lik youmlnelim accedilılarında standartlara uygun olarak 225 adet deney numunesi
hazırlanmıştır 11 adet oumlrnek uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik
tayinler sonucunda kumtaşları litiksubarkoz ve litik arkoz olarak sınıflandırılmıştır
Deneysel ccedilalışmalar sonucunda kumtaşlarında kuru birim hacim ağırlık değerlerinin
2573-2638kNm3 doygun birim hacim ağırlık değerlerinin 2594-2651kNm
3ağırlıkccedila su
emme değerlerinin 042-095 hacimce su emme değerlerinin 113-253 arasında
değiştiği tespit edilmiştir
Bununla birlikte kumtaşlarında farklı doygunluk ve anizotropi koşullarına bağlı olarak P
dalga hızının 4046-5444 msn S dalga hızının ise 2126-3114 msn arasında değişim
goumlsterdiği belirlenmiştir Kumtaşlarının dinamik elastisitemoduumlluuml 3183-5956 GPa ve
dinamik poisson oranı ise 007-036 arasında değişim goumlstermiştir
Ccedilalışmada dayanım oumlzelliklerinden tek eksenli sıkışma dayanımı ve dolaylı ccedilekilme
dayanımı belirlenmiştir Kumtaşlarının tek eksenli sıkışma dayanımı değeri 612-1822 MPa
ve dolaylı ccedilekilme dayanımıise 68-144 MPa arasında değişim goumlstermiştir Kumtaşları
dayanım anizotropisine goumlre değerlendirilmiş ve ldquoduumlşuumlk anizotropirdquo sınıfında yer almıştır
Yapılan değerlendirmeler sonucunda genel olarak laminalanmaya paralel oumlrneklerin
laminalanmaya dik olan oumlrneklere goumlre daha yuumlksek dalga hızı değerine sahip oldukları
goumlzlemlenmiştir P dalga hızlarının sabit bir youmlnelim accedilısında doygunluk koşullarına bağlı
olarak artış goumlsterdiği S dalga hızında da artış goumlzlenmesine rağmen duumlzenli bir değişimin
olmadığı tespit edilmiştir Dayanım oumlzelliklerinin ise laminalanma duumlzlemlerine dik ve paralel
olan oumlrneklerde ve kuru koşullarda daha yuumlksek olduğu ve doygunlukla birlikte dayanımın
azaldığı belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler AnizotropiDoygunluk Kumtaşı Fiziksel Oumlzellikler Tek Eksenli
Sıkışma Dayanımı P Dalga Hızı
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
DİRİCHLET KOŞULLU BİTSADZE-SAMARSKİİ TİPİ UumlSTBELİRLİ ELİPTİK
PROBLEMİNİN KARARLILIK ANALİZİ
OumlZET
Bu tezde Hilbert uzayında eliptik kısmi diferensiyel denklemler iccedilin Dirichlet koşullu
Bitsadze-Samarskiitipi uumlstbelirli probleminin ccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık kestirimleri
araştırılmıştır Uumlstbelirliproblemininccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık ve koersif kararlılık kestirimleri
elde edilmiştir Uumlstbelirlieliptik probleminin yaklaşık ccediloumlzuumlmuumlnuuml bulmak iccedilin birinci ve ikinci
mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur Bu fark şemalarınınccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık
kestirimleri elde edilmiştirAyrıca soyut sonuccedillar elde edildikten sonra ccedilok boyutlu eliptik
denklemi iccedilin Dirichlet koşulluBitsadze-Samarskii tipi uumlstbelirli Dirichlet ve Neumann sınır
değer problemlerinin de birinci ve ikinci mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur ve
fark şemalarının kararlılık analizleriyapılmıştır Son olarak fark şemaları iccedilin araştırılmış olan
teorik ifadeler sayısal oumlrneklerinsonuccedillarıyla doğrulanmıştır
Anahtar Kelimeler Fark şeması Hemen-hemen koersif kararlılık İyi tanımlılık
KararlılıkKoersif kararlılık Sınır Değer Problemi Uumlstbelirlilik
Yaklaşık Ccediloumlzuumlm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TOZ NOHUT MAYASI KULLANIMININ YUumlZEY YANIT METODUYLA
OPTİMİZASYONU VE EKMEK KALİTE NİTELİKLERİ UumlZERİNDEKİ
ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı nohut mayasını toz formda uumlretmek instant aktif kuru maya ile
birlikte ekmek formuumllasyonundaki miktarını optimize etmek bazı kalite parametrelerini
değerlendirerek ekmek uumlretimindeki kullanım olanaklarını araştırmaktır Ccedilalışmada instant
aktif kuru maya ve toz nohut mayası bağımsız faktoumlrler olarak alınmıştır Bu bağımsız
faktoumlrlerin hacim kabul edilebilirlik ve goumlzenek faktoumlruuml uumlzerindeki etkilerini belirlemek
amacıyla ldquoYuumlzey Yanıt Youmlntemirdquo kullanılmıştır Optimal sonuccedil elde edilmiş ve deneysel
olarak da doğrulanmıştır Optimize formuumlle goumlre uumlretilen ekmekle (OEkm) nohut mayasız
uumlretilen kontrol ekmeği (KEkm) bazı kalite parametreleri accedilısından karşılaştırılmıştır
Optimizasyon sonuccedillarına goumlre instant aktif kuru maya kullanım oranı un ağırlığı uumlzerinden
063 toz nohut mayası kullanım oranı ise 1021 olarak tespit edilmiştir Ekmeklerin
goumlzenek yapıları imaj analizi ile incelenmiştir Toz nohut mayası kullanımı ekmekte daha
kuumlccediluumlk ve homojen goumlzenek yapısının oluşumuna neden olmuş daha iyi bir kabuk goumlruumlnuumlmuuml
elde edilmiştir Toz nohut mayası kullanımıyla ekmeğin antioksidan aktivitesinin mineral
madde iccedileriğinin ve fizikokimyasal oumlzelliklerinin de geliştiği belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler Antioksidan aktivite Ekmek İmaj analizi Laktik asit bakterileri Nohut
mayası Yuumlzey yanıt metodu
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TUumlRKİYErsquoDE ENDEMİK OLARAK YETİŞEN KAZ DAĞI CcedilAYININ (SİDERİTİS
TROJANA BORNM) ANTİOKSİDAN ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTELERİNİN VE
MİNERAL İCcedilERİĞİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Tuumlrkiyersquode yetişen bitkiler arasında Sideritis cinsi 78rsquolik bir endemizm oranı ile en ccedilok
endemizme sahip olan cinslerden biridir Bu tuumlrlerin halk arasında ağrı kesici antiromatizmal
antimikrobiyal ve sindirimi kolaylaştırıcı etkilerinden dolayı kullanıldığı bilinmektedir Bu
etkileri nedeniyle Anadolursquoda bitkisel ccedilay olarak kullanılmaktadır Bilindiği uumlzere gıdalarda
maliyet nedeniyle doğal kaynaklı antioksidanlar yerine sentetik antioksidanlar 20 yuumlzyılın
başlarından beri kullanılmaktadır Fakat bunların toksik etkileri olduğu da bilindiğinden son
yıllarda doğal antioksidanlara olan ilgi daha da artmıştır Aynı zamanda bitkiler gibi doğal
maddelerden elde edilen antimikrobiyal maddeler de gıdalarda doğal koruma maddesi olarak
kullanılabilmektedir Ccedilalışmamızda uumllkemizde endemik olarak yetişen Kaz dağı ccedilayının
(Sideritis trojana Bornm) antioksidan ve radikal giderme aktivitelerini değerlendirmek iccedilin
Fe3+- Fe2+ indirgeme kapasitesi Kuprak metodu ile kuprik iyonları (Cu2+) indirgeme
kapasitesi FRAP indirgeme kapasitesi 11-difenil-2-pikril-hidrazil (DPPH) giderme
aktivitesi 22acute-azino-bis(3-etilbenztiyoazolin-6-suumllfonik asit) (ABTSbull+) giderme aktivitesi
NN-dimetil-p-fenilendiamin radikal (DMPDbull+) giderme aktivitesi H2O2 giderme aktivitesi
Fe2+ iyonları şelatlama aktivitesi toplam fenolik iccedileriği ve toplam flavonoid iccedileriği
araştırılmıştır Bitkinin antimikrobiyal etkisi ise farklı mikroorganizmalar kullanılarak disk
difuumlzyon youmlntemi ile belirlenmiştir Aynı zamanda minerallerin antioksidan enzimler
uumlzerindeki etkisi ve gıdalarda ki oumlnemi goumlz oumlnuumlne alınarak seccedililen 20 element iccedilin ICP-MS
cihazında mineral iccedileriği tespit edilmiştir Sonuccedil olarak Sideritis trojana Bornmrsquoun
antioksidan ve antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu ve K Ca Mg S ve P gibi mineraller
iccedilin yuumlksek mineral iccedileriğine sahip olduğu goumlzlemlenmiştir Bu sonuccedilların hem potansiyel
ilaccedil ham maddesi olarak hem de gıda sanayisinde sentetik maddelerin yerine alternatif olarak
kullanılabilecek maddelerin bulunmasına yol goumlsterici olacağı duumlşuumlnuumllmektedir
Anahtar Kelimeler Antimikrobiyal antioksidan Kazdağı ccedilayı mineral Sideritis trojana
Bornm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
AYI UumlZUumlMUuml (Vacciniumarctostaphylos)rsquoNUumlN GIDA RENKLENDİRİCİSİ OLARAK
KULLANIMI
OumlZET
Bu ccedilalışmada uumllkemizde daha ccedilok Karadeniz boumllgesinde doğal olarak yetişen ayı
uumlzuumlmuuml (VacciniumarctostaphylosL) antosiyaninlerinin demir ile şelatlanıp puumlskuumlrtmeli
kurutucuda enkapsuumllasyonu ile mavimor doğal gıda boyası elde edilmesi ve antosiyanin
tayini iccedilin optimum şartların belirlenmesi amaccedillanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnde yapılan analizler
sonucunda pH değeri 28plusmn007 kuru madde oranı 2621plusmn123 g100g kuumll oranı 032plusmn005
g100g antosiyanin miktarı 8056plusmn175 mg100g olarak saptanmıştır Ultrasonik su banyosu
kullanılarak ayı uumlzuumlmuumlndeki antosiyaninekstraksiyonununoptimum şartlarının belirlenmesi
iccedilin farklı sıcaklıklarda (25ordmC 50ordmC 75ordmC) ve değişik yuumlzdelerde (100 75 50 25)
aseton etanol metanol ve saf su ile ccedilalışılmıştır Optimum şartların 100rsquoluumlk aseton ve 25ordmC
olduğu belirlenmiştir Ayı uumlzuumlmuumlnuumln demir ile şelatlanması ile elde edilen doğal mavi renk
maddesi pH değerleri 450 500 550 ve 600 olarak ayarlanan ve jelatin iccedileriği olan model
sisteme ilave edilmiştir Mikroenkapsuumllasyon iccedilin kaplayıcı materyal olarak
maltodekstrinkullanılmıştır Depolama boyunca renk değerleri oumllccediluumllmuumlş ve depolama sonunda
renk kaybı iccedilin kinetik parametreler hesaplanmıştır Ccedilalışma sonucunda antosiyanin
tozlarının enkapsuumllasyon verimliliği 804plusmn020 antosiyanin tutulma oranı 830plusmn076
olarak hesaplanmıştır Model sistemlerde mavi renk kaybının buumltuumln sıcaklıklarda 5 guumlnde
başladığı sıcaklık ve pH arttıkccedila hızlandığı goumlzlemlenmiştir Enkapsuumllasyon işleminin mavi
renk stabilitesini arttırdığı ve mavi renk kaybının birinci derece reaksiyon kinetiğine uygun
olduğu belirlenmiştir Mavi rengi en ccedilok koruyan oumlrneğin 25 ordmCrsquode depolanan ve pH değeri
500 olan model sistem olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Bu model sistemin depolama boyunca toplam
renk değişimi (∆E) 586 aktivasyon enerjisi (Ea) 3764kjmol ve yarılanma suumlresi (t12) 1908
guumln olarak hesaplanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnden mavimor renkli doğal gıda boyası elde edilerek
gıda enduumlstrisi iccedilin sentetik esaslı gıda boyalarına alternatif bir gıda boyası ortaya
konulmuştur
Anahtar KelimelerAntosiyanin Ayı Uumlzuumlmuuml(VacciniumarctostaphylosL) Doğal
Renklendirici Enkapsuumllasyon Optimizasyon Reaksiyon Kinetiği
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ZENGİN MİNERALLİ KONSANTRE SULARIN BOumlCEK VE MANTAR
ZARARLILARINA KARŞI ODUN KORUMADAKİ ETKİNLİĞİ GUumlMUumlŞHANE İLİ
OumlRNEĞİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ilinde doğal olarak yerden ccedilıkan zengin mineralli bazı suların
odunda zarar yapan iki tuumlr mantar ve bir tuumlr boumlceğe karşı antimikrobial ve insektisit oumlzellikleri
araştırılmıştır Guumlmuumlşhane Tekke Yeşildere ve Zigana youmlrelerinden alınan zengin mineralli
sular buharlaştırma yoluyla konsantrasyonlar (10 25 50 75 100) olacak şekilde 5
farklı yoğunlukta hazırlanarak sarıccedilam odun oumlrneklerine dolu huumlcre youmlntemiyle emprenye
edilmiştir Sarıccedilamdan (Pinus sylvestris L) hazırlanan odun oumlrneklerinin beyaz ccediluumlruumlkluumlk
(Coriolus versicolor) ve esmer ccediluumlruumlkluumlk (Gloeophyllum trabeum) mantarlarına karşı
(antifungal) etkileri Lyctus brunnes boumlcek larvalarına karşı insektisit aktivitesi incelenmiştir
Suların yapılan kimyasal analizinde Ca Na K Mg Mn Co metallerini iccedilerdikleri tespit
edilmiştir sularda ayrıca odun ccediluumlruumlten mantarlar iccedilin toksik etki goumlsterebilecek bor ve arsenik
gibi elementlere rastlanmamıştır Deney sonunda doğal mineralli suların konsantre edilmeden
kullanıldığında mantarların gelişimini durdurmada diğer konsantre edilen sulara goumlre daha
başarılı olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Kaynatma esnasında sudaki kalsiyumun diğer mineral maddeler
ile birlikte ccediloumlkmesi mineral iccedileriğinin etkisinin azalmasına neden olmuştur Ayrıca suların
mantarlara karşı daha etkili bakır ve bor mineralleri iccedilermemesinden dolayı toksik etki duumlşuumlk
seviyede kalmıştır
Boumlcek deneyinde Lyctus brunnes larvaları Fraxinus excelsior (adi dişbudak) diri odunundan
hazırlanan odun oumlrneklerine yerleştirilmiştir Odun oumlrnekleri iccedilerisinde larvaların buumlyuumlme ve
beslenmeleri incelenmiştir Larvaların mineral iccedilerikleri bakımından zengin olan sularda
beslenemedikleri dolayısıyla galeri oluşturamadıkları goumlzlenmiştir Ccedilok az oranda larvanın
mineral iccedilerik bakımından daha duumlşuumlk olan sularda yaşam muumlcadelesini bir suumlre daha devam
ettirebildiği goumlzlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ahşap koruma C versicolor G trabeum L brunnes Mineral su
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
BARAJ VE SULAMA PROJELERİNDE OumlLCcedilME ndash KAMULAŞTIRMA
SORUNLARI VE CcedilOumlZUumlM OumlNERİLERİ
Su insan yaşamının en oumlnemli ihtiyaccedillarından biridir Su insan ihtiyacının yanında uzun
yıllardır tarım enduumlstri ve teknoloji gibi alanlar da buumlyuumlk oumllccediluumlde kullanılmaktadır Su aynı
zamanda suumlrduumlruumllebilir kalkınma iccedilin gereken en oumlnemli kaynaklardan da biridir Artan duumlnya
nuumlfusu yuumlkselen hayat standartları ve bozulan doğal denge suya olan ihtiyacı daha da
artırmıştır Bu nedenlerle insanların su kaynaklarından daha fazla faydalanmak istemeleri bu
kaynakların kontrol altına alma zorunluluğu ve depolama ihtiyacı ortaya ccedilıkarmıştır Bu
yuumlzden suyun akış youmlnuuml değiştirilmiş su kaynaklarının oumlnuumlne setler barajlar goumlletler ve
hidroelektrik tesisler inşa edilmiştir Teknolojinin hızla ilerlemesiyle birlikte imkacircnlar daha
da artmış ve bu durum kaynakların oumlnuumlne yapılan barajların hızla artmasına neden olmuştur
Barajlar gibi kritik muumlhendislik yapılarında zamanla ortaya ccedilıkabilecek herhangi bir
olumsuzluk baraj ve yakın ccedilevresinde yaşayan insanlar iccedilin kimi zaman bir afete doumlnuumlşebilir
ve uumllke ekonomisi iccedilin de ciddi zararlara neden olabilir Bu sebeple bu tuumlr muumlhendislik
yapıları inşasından itibaren izlenmeye alınıp jeodezik ve jeodezik olmayan oumllccedilme teknikleri
kullanılarak muhtemel değişimleri ve deformasyonları belirlenmeye ccedilalışılır
Muumlhendislik oumllccedilmelerinin hassasiyetle uygulanması gereken ve gelişen teknolojileri de goumlz
oumlnuumlnde bulundurmamızı zorunlu kılan birccedilok meslek disiplininin ortaklaşa ccedilalışıp uumlrettiği
buumlyuumlk su yapılarından en oumlnemlisi Barajlardır Guumlnuumlmuumlzde uumllke şartlarına goumlre oumlnemli
yatırımlar olan barajların planlanması projelendirilmesi inşaatı ve işletilmesi aşamalarında
konularında uzman meslek disiplinlerinin bulunması kaccedilınılmazdır Meslek disiplinimiz olan
Harita Muumlhendisliğirsquo de bu aşamaların hepsinde bulunmak zorundadır
Bir barajın projelendirme safhasından en az otuz yıl oumlncesinde Akım ndash Rasat istasyonunun
kurulması aşamasında başlayan oumllccedilme ccedilalışmaları barajın projelendirilmesine esas sayısal
hacirclihazır haritaların alınması yine projelendirilmeye esas sondaj ve araştırma kuyuların
aplikasyonu baraj goumlvdesini oluşturan dolgu zonlarının en kesitlerle miktarlarının
hesaplanması ulaşım ve malzeme taşıma yollarının projelendirilip kazı ndash dolgu miktarlarının
ccedilıkartılması inşaatı aşamasında proje kriterlerine goumlre minimum hata ile aplikasyonu ve
kamulaştırma işlemlerinin yapılması aylık hak ediş miktarlarının tespit edilmesi baraj
inşaatının tamamlanması ile işletme aşamasındaki deformasyon oumllccediluumlmleri ve hidrografik
oumllccedilmelerle baraj oumlmruumlnuumln tamamlanması aşamasına kadar devam eder
Bu ccedilalışmada Baraj goumllet ve sulama projelerinde planlama projelendirme inşaat aşaması
baraj inşaatının tamamlanması ve işletme aşamasında yapılan Oumllccedilme- Kamulaştırma
ccedilalışmaları ve bu aşamalarda yaşanan sorunlar ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri araştırılmıştır Arazi
ccedilalışmalarında Tapu ve Kadastro Genel Muumlduumlrluumlğuuml ve Harita Genel Komutanlığınca onaylı
TUTGA noktaları olan ERZRUDERKRS1 ve HORS noktaları kullanılmıştırDevlet Su
İşlerirsquonce arazide tesis edilmiş olan C3 derece nirengi noktaları ve TUTGA noktaları arasında
en az 4 uydu ve 2 saatlik oturum ile statik oumllccediluuml yapılmış olup VI arazide elde edilen verilerin
buumlro ccedilalışmaları neticesinde process yapılarak bozuk sinyaller temizlenmiş ve ağdan
ccedilıkarılmış uumlccedilgenleme yapılarak kapalı alan oluşturulmuşdengeleme hesabı yapılmış ve tecviz
sınırları dışında olan noktalar ağdan ccedilıkarılarak oumllccediluumlm dışında bırakılmıştır
DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuumlnce yuumlruumltuumllen baraj projelerinde yaşanan en buumlyuumlk sorunların başında
kadastro paftalarının grafik oluşu ve sayısal olmayışıdır Bununla beraber barajı oluşturan
uumlnitelerinden etkilenen taşınmaz da ccedilok olduğundan dolayı kamulaştırma ccedilalışmaları
gecikmekte ve arazide vatandaş sorunu ile karşı karşıya kalınmaktadır Bu da kamu yararı
kararı alınan projenin bir an oumlnce faydaya doumlnuumlşme suumlrecini uzatmaktadır Ccediloumlzuumlm oumlnerisi
olarak Kadastro Muumlduumlrluumlklerince 3402 Sayılı Kadastro Kanununun 22-a maddesi gereğince
yenileme ccedilalışmalarının yapılması gerekmektedir Deprem taşkın ve heyelan gibi doğa
olaylarının barajlarda meydana getirdiği her tuumlrluuml değişimlerin zamanında izlenmesi yani
deformasyon oumllccediluumlmlerinin yapılması gereklidir Eğer değişimler izlenmez ise tarihte olduğu
gibi buumlyuumlk yıkımlara can ve mal kaybına sebebiyet verecektir Ccediloumlzuumlm oumlnerisi olarak Barajlar
uumlzerinde kurulmuş her tuumlrluuml oumllccediluumlm ve goumlzlem cihazlarından elde edilen veriler analiz
edilmelidir Bunun iccedilin baraj ccedileşitlerine goumlre farklı ve ilgili barajın karakteristiklerine uygun
goumlzlem youmlntemleri uygulanmalı toplanan veriler irdelenip detaylı analiz edilmeli risk faktoumlruuml
yuumlksek barajlar iccedilin kısa orta ve uzun vadede yapılabilecekler belirlenmeli hidrografik
oumllccedilmelerin bir program dacirchilinde ivedilikle buumltuumln barajlarda yapılması
Anahtar Kelimeler Baraj Deformasyon Dengeleme Kamulaştırma Oumllccedilme
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
KURŞUN MADEN ATIĞI KATKILI AĞIR BETONLARIN RADYASYON
SOĞURMA KATSAYILARININ 662-1460 keV ENERJİ ARALIĞINDA
İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı kurşun cevherinin ccedilıkarıldığı kurşun madeninde iccedilerisindeki kurşun
miktarının işlenmesinin ekonomik olmamasından dolayı maden ocaklarında depolanan ve
ccedilevresel olumsuz etkileri olan kurşun madeni atığı kayaccedillardan elde edilen agregalar ile
uumlretilenbetonların radyasyon zırhlama oumlzelliğininaraştırılmasıdır Bu kapsamda radyasyon
zırhlama betonu olarak kullanılacak ağırbetonlar uumlretilmiştirUumlretilen bu betonlarda kurşun
madeni atıkları Manyetit Limonit Barit gibi ağır agregalar ile 25 50 ve 75 oranında
yer değiştirilerek C1620 C2530 ve C3545 beton dayanım sınıflarında oumlrnekler
hazırlanmıştır Radyasyon soğurma katsayısını belirlemek amacıyla 20x20x5cm ebadında
hazırlanan beton plaklarla 662 keV 1173 keV 1332 keV ve 1460 keV enerji seviyelerinde
soğurma katsayıları tespit edilmiştir
Anahtar Kelimeler Ağır Agrega Ağır Beton Kurşun Maden Atıkları Kuumltle Soğurma
Katsayısı Radyasyon Zırhlama
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
DONMA CcedilOumlZUumlLME ETKİSİNDEKİ BETONLARDA VAKUM UYGULAMASI VE
LİF KATKISININ ETKİSİ
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı donma ccediloumlzuumllmeye maruz betonlarda lif katkısı ve vakum
uygulamasının etkisinin araştırılmasıdır Bu amaccedilla beton katkısı olarak ccedilelik polyester
polipropilen lif ve polipropilen elyaf kullanılmıştırCcedilelik lifler kısa ldquo3 cmrdquo ve uzun ldquo6 cmrdquo
olarak kullanılırken sentetik lifler kısa ldquo25 cmrdquo ve uzun ldquo5 cmrdquo olarak kullanılmıştır
Oumlrneklerin uumlretim aşamasında deneysel ccedilalışmanın bir parametresi olarak betona taze halde
vakum uygulaması yapılmıştır Lif katkılı vakumsuz ve vakumlu beton oumlrnekler 28 guumln
sonunda donma ccediloumlzuumllmeye maruz bırakılmıştır Her 50 doumlnguumlden sonra temel enine frekans
değişim değerleri oumllccediluumllmuumlştuumlr Elde edilen temel enine frekans değişim değerleri ile dinamik
elastisitemoduumlluumlndeki azalma miktarları ve dayanıklılık faktoumlruuml değerleri belirlenmiştir
Sonuccedil olarak lif katkısı ve vakum uygulamasının donma ccediloumlzuumllmeye maruz betonlarda olumlu
etki yaptığı belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ccedilelik Lif Donma-Ccediloumlzuumllme Durabilite Sentetik Lif
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
HAZIR BETON TESİSLERİNDE ISO 90012015 KALİTE YOumlNETİM SİSTEMLERİ
VE UYGULAMASI
OumlZET
Kalite insanoğlunun ihtiyaccedillarını karşılamada en oumlnemli faktoumlrlerden biridir Duumlnya
nuumlfusunun artışı suumlrekli gelişen ve değişen teknoloji uumlreticilerin rekabet ortamında ayakta
kalabilmeleri kuruluşların kalite kavramını her geccedilen guumln daha ciddiye almasını zorunlu
kılmaktadır Aksi durumda kuruluşların gelecekleri tehdit altına girmektedir İnşaat sektoumlruuml
insanoğlu var oldukccedila var olacak bir sektoumlrduumlr Oumlzellikle Tuumlrkiye gibi gelişen uumllkelerde inşaat
sektoumlruumlnuuml ilgilendiren yasal duumlzenlemeler her geccedilen guumln bu sektoumlruumln daha kaliteli olmasını
zorunlu hale getirmektedir İnşaatın en oumlnemli alt sektoumlrlerinden biri Hazır Beton sektoumlruumlduumlr
Oumlzellikle 1999 İstanbul ve Duumlzce depremlerinden sonra yıkılan ve hasar goumlren binalardan
elde edilen veriler beton kalitesinde ciddi sorunlar olduğunu goumlstermiştir Ve bu yıldan sonra
yapılan yasal duumlzenlemeler Hazır Beton uumlreticilerinin kalitesini arttırmıştır
Yasal ve mesleki mevzuat ne kadar iyileştirilirse iyileştirilsin kurumsallaşmayı ve uzun yıllar
iş duumlnyasında yer almayı hedefleyen bir işletmenin her zaman kalite youmlnetimine ihtiyacı
vardır Bunu kaynakları ccedilalışanları muumlşterileri ve uumlretimleri uumlzerinde belli programlar
ccedilerccedilevesinde planlar yaparak hedefler koyarak dokuumlmante ederek tetkikler ve oumllccediluumlmler
yaparak gerccedilekleştirebilir
Bu ccedilalışmada ISO 9001 Kalite Youmlnetim Sistemleri standardı ccedilerccedilevesinde Hazır Beton
tesislerinde Kalite Youmlnetim Sisteminin uygulanabilirliğinin irdelenmesi amaccedillanmıştır Bu
kapsamda Hazır Beton tesislerinin doumlkuumlmantasyon sistemi kaynak youmlnetimi uumlruumln ve
hizmetleri iccedilin gerekli şartları muumlşteri ile ilişkileri tetkikler ve kontroller oumllccedilme ve
değerlendirmeler ve iyileştirme faaliyetleri ele alınmıştır
Anahtar kelimeler Hazır Beton Tesisi ISO 9001 Kalite Youmlnetim Sistemleri
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CEBRE RİYOLİTİrsquo NİN (DEMİROumlZUuml-BAYBURT) PETROGRAFİK
JEOKİMYASAL VE İZOTOPİK OumlZELLİKLERİ
OumlZET
Demiroumlzuuml (Bayburt) civarında yuumlzeyleyen Cebre Riyolitirsquone ait kayaccedillar petrografik
jeokimyasal ve izotopikaccedilıdan incelendikten sonra elde edilen bulgular bu tez kapsamında
petrolojik ve tektonik accedilıdan yorumlanmaya ccedilalışılmıştır
Yaklaşık 12 km2lik bir alanda yuumlzeyleyen Cebre Riyoliti Variskan orojenezi sırasında oluşan
ccedilok az sayıdaki yuumlzey kayalarından biridir Zirkon U-Pb verileri Cebre Riyolitirsquonin
3328plusmn438 my kabuğa yerleştiğini oumlngoumlrmektedir Hyaloporfirik ve mikrogranuuml porfirik
dokuların baskın olduğu birimde yer yer akma bandı dokusu da goumlzlenir Cebre Riyoliti ana
mineral fazları olarak bol miktarda kuvars ve alkali feldispat az olarak da kordiyerit
fenokristalleri ve nadir olarak da muskovit ve biyotit mikro Kordiyerit tamamen pinitleşmiş
olup fenokristalleri yer yer poikilitik dokulu zirkon iccedilerir Zirkon titanit apatit ve Fe-Ti oksit
mineralleri tali fazlar olarak bulunurlar Cebre Riyolitirsquone ait oumlrnekler oldukccedila yuumlksek
SiO2(7423-8062) K2O ( 372-742) ve Al2O3 ( 1077-1411) iccedileriklerine sahiptirler
Buna karşılık CaO ( 002-021) Na2O ( 005-078) ve MgO ( 03-021) iccedilerikleri ise
oldukccedila duumlşuumlk miktarlardadır Oumlrnekler 148 ilacirc 295 arasında değişen ACNK değerleri ve
149 ilacirc 299 arasında değişen ANK değerleri ile guumlccedilluuml peralumin oumlzellik sunmaktadır Ana
ve iz elementlerin buumlyuumlk bir ccediloğunluğu artan SiO2 iccedileriği ile negatif bir korelasyon
sunmaktadır Hafif nadir toprak elementler (HNTE) ağır nadir toprak elementlere (ANTE)
goumlre azorta oranlarda zenginleşmiş (LaNYbN= 4-11) ve guumlccedilluuml negatif Euanomalisi goumlsterirler
(EuEu=004-025) Belirgin negatif Nb Ta Sr P ve Ti anomalileri oumlrneklerde goumlzlenen
diğer jeokimyasal oumlzelliklerdir Petrografik ve jeokimyasal oumlzellikler kesirli kristallenmenin
oumlzellikle de Krsquolu feldispat ve daha az olarak da plajiyoklas ayrımlaşmasının Cebre
Riyolitirsquonin bileşimsel aralığının oluşmasında oumlnemli bir rol oynadığına işaret etmektedir
Yukarıda değinilen jeokimyasal oumlzelliklere ilave olarak Cebre Riyolitirsquonde kordiyerit ve
muskovit gibi aluumlminyumca zengin mineral fazlarının bulunması kaynak alan olarak tortul
kayaccedillara işaret etmektedir Reyik Okyanusursquonun Erken Karboniferrsquode yay-kıta ccedilarpışması
şeklinde kapanmasını takiben meydana gelen yiten dilimin kopması astenosferik manto
yuumlkselimine yol accediltığı ve kabuksal malzemenin ergimesi iccedilin gerekli ısıyı sağladığı
oumlngoumlruumllmektedir
Anahtar KelimelerDemiroumlzuuml JeokimyaKordiyeritS-tipi Riyolit Sakarya Zonu U-Pb
zirkon yaşı Variskan Orojenezi
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CcedilAKIRBAĞ (BAYBURT) GRANİTOYİDİrsquoNİN PETROGRAFİK JEOKİMYASAL
VE PETROLOJİK OumlZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Bayburt youmlresinde yer alan Ccedilakırbağ Granitoyidirsquonin mineralojik-petrografik
oumlzellikleri mineral kimyası ve tuumlm kayaccedil jeokimyası ortaya konularak kayaccedilların oluşum
mekanizmaları ve koumlkenleri belirlenmeye ccedilalışılmıştır Doğu Pontid Guumlney Zonursquonda yer alan
inceleme alanının tabanında Eosen yaşlı andezit bazalt ve piroklastikleri bulunmaktadır Bu
birim Eosen yaşlı Ccedilakırbağ Granitoyidi tarafından kesilmiş olup Kuvaterner yaşlı aluumlvyonlar
ile uyumsuz olarak oumlrtuumlluumlrler
Ccedilakırbağ Granitoyidi elips şekilli olup yaklaşık 9 km2rsquo
lik bir alanda yuumlzeylenmiştir
Monzonit ve kuvarslı monzonit bileşimli kayaccedillardan oluşmuş olup kayaccedillarda magma
karışımını goumlsteren dengesizlik dokuları goumlzlenmiştir Granitoyidi oluşturan kayaccedillar ince-
orta taneli olup plajiyoklas ortoklas kuvars piroksen biyotit amfibol apatit zirkon ve opak
mineraller iccedilerirler Granitoyidi oluşturan kayaccedillara ait plajiyoklaslar An47-21 bileşimlidirler
K-feldispatlar Or65-78 bileşimlidir Biyotitlerin magnezyum numaraları 06-07 arasında
değişmektedir Piroksenler diyopsit ve klinopiroksen bileşimli olup Mg numaraları 073-076
arasındadır
Ccedilakırbağ Granitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genel olarak I-tipi yuumlksek-Krsquolu ve şoşonitik
karakterli olup yuumlksek SiO2 iccedileriklerine (56-63) sahiptirler Kayaccedillar metaluumlmin karakterli
olup buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı litofil elementlerce zenginleşmişlerdir Kondirite gore
normalleştirilmiş nadir toprak element dağılımları konkav şekilli (LaNYbN=896-1126) olup
negatif Eu anomalisi (EuNEu=050-076) goumlsterirler Ana ve iz element değişimleri
granitoyidin gelişiminde plajiyoklas amfibol ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının etkili
olduğunu goumlstermektedir
Tuumlm bu oumlzellikler Ccedilakırbağ Granitoyidirsquone ait kayaccedilların ana magmasının litosferik
mantodan tuumlrediğine ve kabuk kayaccedillarının katkısının nisbeten az oranda rol oynadığına işaret
eder
Anahtar Kelimeler Bayburt Ccedilakırbağ Granitoyidi Doğu Pontidler Eosen Mineral
kimyası Tuumlm kayaccedil jeokimyası
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ARSLANDEDE (BAYBURT) GRANİTOYİDİ VE İCcedilİNDEKİ MAFİK MAGMATİK
ANKLAVLARIN PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK
OumlZELİKLERİNİN İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Bayburt youmlresinde yer alan Arslandede Granitoyidi ve iccedilindeki mafik
magmatik anklavlar (MMA)rsquoın mineralojik-petrografik bileşimi ve tuumlm kayaccedil jeokimyası
ortaya konularak kayaccedilların oluşum mekanizmaları ve koumlkenleri belirlenmeye ccedilalışılmıştır
Doğu Pontid Guumlney Zonursquonda yer alan inceleme alanının tabanında Eosen yaşlı andezit ve
piroklastitleri bulunmaktadır Bu birim Eosen yaşlı Arslandede Granitoyidi tarafından
kesilmiş olup tuumlm bu birimler Kuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumlluumlrler
Granitoyidi oluşturan kayaccedillar ince-orta taneli olup plajiyoklas ortoklas kuvars hornblend
biyotit klinopiroksen apatit zirkon ve opak mineralleri iccedilerirler
Arslandede Granitoyidirsquonin yuumlzeyleri elips şekilli olup yaklaşık 24 km2rsquo
lik bir alanda
yuumlzeylenmiştirMonzogabromonzodiyoritmonzonitkuvarslı monzonit ve granitbileşimli
kayaccedillardan oluşurlar Granitoyidi oluşturan kayaccedillarda magma karışımını goumlsteren
dengesizlik dokuları goumlzlenmiştir Arslandede Granitoyidi iccedilinde koyu renkli mafik magmatik
anklavlar (MMA) goumlruumllmuumlştuumlr Anklavlar iccedilinde yer aldıkları ana kayaccedillardan daha ince
taneli ve daha koyu renkli olmalarına rağmen onlarla benzer mineralojik petrografik ve
jeokimyasal oumlzellikler sunarlar MMArsquolar diyorit ve monzodiyorit bileşimli olup monzonit ve
monzogranit bileşimli ana kayaccedillar iccedilerisinde goumlzlenirler
Arslandede Granitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genel olarak I-tipi yuumlksek Krsquolu-şosonitik
karakterli olup yuumlksek SiO2 iccedileriklerine ( 4949-7121) sahiptirler Kayaccedillar metaluumlmin
karakterli olup buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı litofil elementlerce zenginleşmişlerdir Kondrite goumlre
normalleştirilmiş nadir toprak element dağılımları konkav şekilli (LaNYbN= 711-1157) olup
negatif Eu anomalisi (EuNEu=037-091) goumlsterirlerAna ve izelement değişimleri
granitoyidin gelişiminde plajiyoklas hornblend ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının etkili
olduğunu goumlstermektedir
Mafik magmatik anklavlar (MMA) orta-yuumlksek metaluumlminli olup (ACNK=075-090) ve ana
kayadan daha duumlşuumlk ACNK ve SiO2 ( 5393-5883) ve daha yuumlksek Na2OK2O (142-227)
oranlarına sahiptirler SiO2 iccedileriğine karşılık ana oksit ve iz element iccedilerikleri
karşılaştırıldığında mafik anklavlar ana kayaccedilları ile duumlzguumln bir youmlnseme sunarlar Kayaccedillar
BIYLE HNTE ve ANTErsquoce zenginleşmiş YCcedilAErsquoce (Nb Ti) fakirleşmiş olup ana kaya ve
anklavlar birbirine uyumlu bir youmlnseme goumlsterirler MMArsquolar ana kaya iccedilerisinde soğumuş
olan eş yaşlı mafik magmanın kuumlccediluumlk kuumltlelerini temsil eden magma karışım (mixingmagma
mingling) uumlruumlnleri olarak kabul edilebilirler
Arslandede Granitoyidi ve iccedillerindeki MMArsquolarda zirkon ve apatitlerde yapılan
hesaplamalarda kristallenme sıcaklıkları ana kayaccedillarda 671-836 degC MMArsquolarda ise 647-836
degC arasında değişmektedir
Petrografik ve jeokimyasal oumlzellikler Ccedilakırbağ Granitoyidirsquone ait kayaccedilların ana
magmasının litosferik mantodan tuumlrediğini ve kabuk kayaccedillarının katkısının nisbeten az
olduğunu goumlsterir
Anahtar Kelimeler Arslandede GranitoyidiBayburtDoğu Pontidler Eosen Mafik
magmatik anklav Petroloji Tuumlm kayaccedil jeokimyası
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CcedilAMDERE OFİYOLİTİK KARIŞIĞI(DEMİROumlZUuml-BAYBURT) İCcedilİNDEKİ BAZİK
KAYACcedilLARIN JEOKİMYASAL ve İZOTOPİK OumlZELLİKLERİ
OumlZET
Sakarya Zonu doğusundakiCcedilamdere (Bayburt)youmlresi Geccedil Karbonifer-Permiyen
ccediloumlkellerinin yuumlzeylediği iki lokasyondan biridir lsquoCcedilamdere Ofiyolitik Karışığırsquoolarak
adlandırılan tektono-sedimanter birim bloklar halinde mermer kireccediltaşı kumtaşı bazalt
dolerit gabro meta-bazalt meta-gabro gibi farklı ccediloumlkelme ve tektonik ortamları karakterize
eden litolojiler iccedilermektedir Meta-bazit vemetamorfize olmamış mafik bloklar olmak uumlzere
iki grup altında toplanan bazik magmatikkayaccedillar jeokimyasal ve SrNd Pb izotop oranları
accedilısından incelenmişlerdir
Her iki gruba ait kayaccedillar bazik-ortaccedil bir kimyasal bileşime sahiptir (SiO2 = 440-566
ağ) Mafik bloklara ait oumlrnekler toleyit karakterli meta-bazitler ise duumlşuumlk orta ve yuumlksek
K2O iccedilerikleri ile toleyitten şoşonitiğe kadar giden bir dağılım sergilemektedirler Meta-
bazitler Larsquodan Eursquoya doğru zenginleşme derecesi gittikccedile azalanhafif nadir toprak element
(HNTE) ve yaklaşık yatay konumlu ağır nadir toprak element (ANTE)profilleri
goumlsterirken(LaNYbN = 455 - 2901) mafik bloklara ait oumlrnekler OOSBrsquoye paralelve yataya
yakın profiller sunmaktadırlar(LaNYbN =144 - 219)Yitimle ilişkili kayaccedillarda olduğu gibi
her iki gruba ait kayaccedillar buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı element (BİYE) zenginleşmesi ve negatif Nb-
Ta-Ti anomalisi sunarlarAncak bu zenginleşme ve anomali derecesi mafiklerde daha zayıf
veya noumltr olarak goumlzlenir Meta-bazitler pozitif ve negatif Pb ve P anomalileri sunarken
mafikler genellikle negatif Pb ve P anomalileri sunarlar Genellikle duumlşuumlk MgO (lt65 ağ)
Cr (lt250 ppm) ve Ni (lt150 ppm) konsantrasyonlarıve duumlşuumlk Mg-numarası (lt60) oumlrneklerin
manto kaynağı ile dengeli bir bileşime sahip olmadığını goumlstermektedirKısmen duumlşuumlk
radyojenik 87
Sr86
Sr(t) oranları (0704335minus0706227) orta pozitif ԐNd(t) değerleri (+27 minus
+64) ve kuzey yarı kuumlre referansccedilizgisi (KYRCcedil)rsquonin hemen uumlzerine ccedilıkan Pb izotop oranları
kıtasal malzemeler veya zenginleşmiş manto II (ZM II) tarafından modifiye edilmiş bir manto
kaynağına işaret etmektedir
Kayaccedilların jeokimyasal oumlzellikleri yitimle ilişkili ortamlarda oluştuklarını veya
oluştuktan sonra yitim ilişkili soluumlsyonlarlaetkileşime girdiklerini goumlstermektedir Ancak
tektonik ortam diyagramlarında yitim zonu soluumlsyonlarının katkısı ccedilok belirgin olarak ortaya
ccedilıkmamaktadır Bu diyagramlarda meta-bazitler kıta iccedili bazaltkalk-alkalibazalt ve ada yayı
toleyiti metamorfize olmamış mafik kayaccedillar ise normal okyanus ortası sırtı bazaltı (N-
OOSB) gibi yitimden uzak tektonik ortamlarda toplanmaktadırlar
Anahtar Kelimeler Ccedilamdere-BayburtJeokimya Meta-bazit Ofiyolitik melanj Radyojenik
izotop Tektonik ortam
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
MAVRİYAS GRANİTOYİDİ (CcedilAYKARA-TRABZON) VE CcedilEVRE KAYACcedilLARININ
PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK OumlZELLİKLERİNİN
İNCELENMESİ
OumlZET
Ccedilaykara (Trabzon) youmlresinde yer alan MavriyasGranitoyidirsquonin ve ccedilevre kayaccedillarının
petrografik jeokimyasal ve petrolojik oumlzelliklerinin incelenmesini konu alan bu ccedilalışmada
MavriyasGranitoyidirsquonin gelişimi ortaya konularak koumlkeni belirlenmeye ccedilalışılmıştır
Ccedilalışma alanının tabanını Geccedil Kretase yaşlı bazalt andezit dasit ve bunların proklastları ile
temsil olan volkanik kayaccedillar oluşmaktadır Bu birim Eosen yaşlı UzuntarlaGranitoyidi
tarafından kesilmekte olup ccedilalışmanın konusunu oluşturan Geccedil Kretase yaşlı
MavriyasGranitoyidirsquoninbirimi keserek yerleştiği goumlzlemlenmektedir Buumltuumln
formasyonlarKuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumllmektedir Granitoyidi
oluşturan kayaccedillar iri-orta daneliplajiyoklas kuvars ortoklas hornblend ve opak mineraller
iccedilermektedir
MavriyasGranitoyidi elips şekilli olup yaklaşık 6 km2rsquolik bir alanda yuumlzeylenmiştir Granit
monzogranit granodiyorit alkali feldispat granit bileşimli kayaccedillardan oluşmuş olup kuvars
monzodiyorit bileşiminde mafikmikrogranuumlleranklavlar (MMA) iccedilerir Aynı zamanda
granitoyidi oluşturan kayaccedillar da magma karışımını işaret eden dengesizlik dokularından
poiklitik doku zonluyapı mafikmikrogranuumlleranklavlar iccedilerisinde plajiyoklas ve K-
feldispatfenokristalleri goumlruumllmuumlştuumlr
MavriyasGranitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genellikle I tipi yuumlksek Krsquolu kalk-alkali karakterli
olup SiO2 iccedilerikleri (6272-779wt) arasındadır Granitoyidi oluşturan kayaccedil oumlrnekleri
metaluumlmindenperaluumlmine geccediliş goumlstermekte olup volkanik yay granitoyidleri oumlzelliği
goumlstermektedir Ana ve izelement değişimleri granitoyidin gelişiminde plajiyoklas
hornblend apatit ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının oumlnemli rol oynadığını goumlstermektedir
MavriyasGranitoyidirsquoninpetrolojik oumlzellikleri goumlz oumlnuumlne alındığında granitoyidin gelişiminde
fraksiyonelkristallenme magma karışımı ve az oranda da asimilasyon ve kısmi ergimenin rol
oynadığı goumlruumllmektedir Jeokimyasal veriler granitoyidin alt kıtasal kabuk kayaccedillarının
(amfibolitik) kısmi ergimesi yanında litosferik manto bileşenlerinin de oumlnemli rol oynadığını
goumlstermektedir
Anahtar Kelimeler Karadeniz Doğu Pontidler Pluumltonizma Granitoyid Mavriyas
(Ccedilaykara-Trabzon)
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
GUumlMUumlŞHANE İL MERKEZİNDEKİ MAGMATİK KOumlKENLİ KAYALARIN
JEOMEKANİK OumlZELLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmadaGuumlmuumlşhane ilmerkezindeki magmatik koumlkenli kayaların jeomekanik
oumlzellikleri belirlenmiş ve bu oumlzellikler arasındakigoumlrguumll ilişkiler araştırılmıştır Bu amaccedilla
farklı alanlardan boyutları yaklaşık 20x30x40cm olan toplam 30 adet blok oumlrnek alınmış bu
oumlrneklerden ISRM tarafından oumlnerilen youmlntemleregoumlre deney numuneleri hazırlanmış indeks
mekanik ve elastik oumlzelliklerin belirlenmesine youmlnelik deneyler yapılmıştır 33 adet oumlrnek
uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik tayinler
sonucundamonzogranit olarak adlandırılan kayalarda 30-3730 kuvars 30-3660
ortoklas 1820-25 plajiyoklas 6-12mafik mineral yuumlzdesi tespit edilmiştir Andezitlerde
ise modal analiz yapılamamıştır Deneysel ccedilalışmalar sonucunda andezitlerde birim hacim
ağırlık değerlerinin 2437-2573kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 078-186 hacimce
su emme değerlerinin 202-477 arasında değiştiği belirlenmiştir Granitlerde ise birim
hacim ağırlık değerlerinin 2545-2597kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 024-096
hacimce su emme değerlerinin 063-250 arasında değiştiği tespit edilmiştir Bununla
birlikte andezitlerde doygun koşullar iccedilin P dalga hızının 3961-5451 msn S dalga hızının ise
2171-3310 msn arasında granitlerde ise P dalga hızının 3850-5812 msn S dalga hızının ise
2151-3115 msn arasında değişim goumlsterdiği belirlenmiştir Andezitlerde kuru koşullarda P
dalga hızının 3669-5462 msn S dalga hızının 2205-3011 msn arasında granitlerde ise P
dalga hızının 2857-5251 msn S dalga hızının ise 1793-2904 msn arasında değiştiği tespit
edilmiştirAndezitlerde tek eksenli sıkışmadayanımıdeğeri 5409-21436MPa elastisite
moduumlluuml 1980-5316GPa ve Poisson oranı 011-046 granitlerde ise tek eksenli sıkışma
dayanımı değeri 2460-14015 MPa elastisite moduumlluuml 2222-7692GPa ve Poisson oranı
değeri 003-050 arasında değişim goumlstermiştir İstatistiksel değerlendirmeler sonucunda en
yuumlksek korelasyon katsayısı değerleri andezitlerde 090 ve granitlerde 094 değeri ile P ve S
dalga hızı oumllccediluumlmlerine ait verilerden elde edilmiştir En duumlşuumlk korelasyon katsayısı değeri ise
granitlerde kuvarsalkali feldispat oranı ile goumlzeneklilik arasında tespit edilmiştir Oumlzellikle
istatistiksel olarak anlamlı yuumlksek korelasyon katsayısı değerine sahip eşitlikler ilgili
parametrelerin dolaylı tahminlerinin belirlenmesi gereken durumlarda kullanılabilir
niteliktedir
Anahtar Kelimeler Andezit Granit İstatistiksel Analiz Jeomekanik OumlzelliklerPetrografik
Oumlzellikler
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
KERMUTDERE FORMASYONU KUMTAŞLARININ FARKLI DOYGUNLUK VE
ANİZOTROPİ KOŞULLARINDA FİZİKSEL VE DAYANIM OumlZELLİKLERİNDEKİ
DEĞİŞİMLERİN İNCELENMESİ
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ili Mescitli youmlresinde yuumlzeylenenKermutdere Formasyonursquo
na ait kumtaşlarının farklı doygunluk ve anizotropi koşullarında fiziksel ve dayanım
oumlzellikleri belirlenmiştir Değişen doygunluk ve anizotropi koşullarının belirlenen oumlzellikler
uumlzerindeki etkisi araştırılmıştırBu amaccedilla laminalanma duumlzlemleri iccedileren kumtaşlarından
blok oumlrnekler alınmıştır Bu oumlrneklerden laminalanma duumlzlemi esas alınarak 0ordm 30ordm 45ordm 60ordm
ve 90ordmrsquo lik youmlnelim accedilılarında standartlara uygun olarak 225 adet deney numunesi
hazırlanmıştır 11 adet oumlrnek uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik
tayinler sonucunda kumtaşları litiksubarkoz ve litik arkoz olarak sınıflandırılmıştır
Deneysel ccedilalışmalar sonucunda kumtaşlarında kuru birim hacim ağırlık değerlerinin
2573-2638kNm3 doygun birim hacim ağırlık değerlerinin 2594-2651kNm
3ağırlıkccedila su
emme değerlerinin 042-095 hacimce su emme değerlerinin 113-253 arasında
değiştiği tespit edilmiştir
Bununla birlikte kumtaşlarında farklı doygunluk ve anizotropi koşullarına bağlı olarak P
dalga hızının 4046-5444 msn S dalga hızının ise 2126-3114 msn arasında değişim
goumlsterdiği belirlenmiştir Kumtaşlarının dinamik elastisitemoduumlluuml 3183-5956 GPa ve
dinamik poisson oranı ise 007-036 arasında değişim goumlstermiştir
Ccedilalışmada dayanım oumlzelliklerinden tek eksenli sıkışma dayanımı ve dolaylı ccedilekilme
dayanımı belirlenmiştir Kumtaşlarının tek eksenli sıkışma dayanımı değeri 612-1822 MPa
ve dolaylı ccedilekilme dayanımıise 68-144 MPa arasında değişim goumlstermiştir Kumtaşları
dayanım anizotropisine goumlre değerlendirilmiş ve ldquoduumlşuumlk anizotropirdquo sınıfında yer almıştır
Yapılan değerlendirmeler sonucunda genel olarak laminalanmaya paralel oumlrneklerin
laminalanmaya dik olan oumlrneklere goumlre daha yuumlksek dalga hızı değerine sahip oldukları
goumlzlemlenmiştir P dalga hızlarının sabit bir youmlnelim accedilısında doygunluk koşullarına bağlı
olarak artış goumlsterdiği S dalga hızında da artış goumlzlenmesine rağmen duumlzenli bir değişimin
olmadığı tespit edilmiştir Dayanım oumlzelliklerinin ise laminalanma duumlzlemlerine dik ve paralel
olan oumlrneklerde ve kuru koşullarda daha yuumlksek olduğu ve doygunlukla birlikte dayanımın
azaldığı belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler AnizotropiDoygunluk Kumtaşı Fiziksel Oumlzellikler Tek Eksenli
Sıkışma Dayanımı P Dalga Hızı
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
DİRİCHLET KOŞULLU BİTSADZE-SAMARSKİİ TİPİ UumlSTBELİRLİ ELİPTİK
PROBLEMİNİN KARARLILIK ANALİZİ
OumlZET
Bu tezde Hilbert uzayında eliptik kısmi diferensiyel denklemler iccedilin Dirichlet koşullu
Bitsadze-Samarskiitipi uumlstbelirli probleminin ccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık kestirimleri
araştırılmıştır Uumlstbelirliproblemininccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık ve koersif kararlılık kestirimleri
elde edilmiştir Uumlstbelirlieliptik probleminin yaklaşık ccediloumlzuumlmuumlnuuml bulmak iccedilin birinci ve ikinci
mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur Bu fark şemalarınınccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık
kestirimleri elde edilmiştirAyrıca soyut sonuccedillar elde edildikten sonra ccedilok boyutlu eliptik
denklemi iccedilin Dirichlet koşulluBitsadze-Samarskii tipi uumlstbelirli Dirichlet ve Neumann sınır
değer problemlerinin de birinci ve ikinci mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur ve
fark şemalarının kararlılık analizleriyapılmıştır Son olarak fark şemaları iccedilin araştırılmış olan
teorik ifadeler sayısal oumlrneklerinsonuccedillarıyla doğrulanmıştır
Anahtar Kelimeler Fark şeması Hemen-hemen koersif kararlılık İyi tanımlılık
KararlılıkKoersif kararlılık Sınır Değer Problemi Uumlstbelirlilik
Yaklaşık Ccediloumlzuumlm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TOZ NOHUT MAYASI KULLANIMININ YUumlZEY YANIT METODUYLA
OPTİMİZASYONU VE EKMEK KALİTE NİTELİKLERİ UumlZERİNDEKİ
ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı nohut mayasını toz formda uumlretmek instant aktif kuru maya ile
birlikte ekmek formuumllasyonundaki miktarını optimize etmek bazı kalite parametrelerini
değerlendirerek ekmek uumlretimindeki kullanım olanaklarını araştırmaktır Ccedilalışmada instant
aktif kuru maya ve toz nohut mayası bağımsız faktoumlrler olarak alınmıştır Bu bağımsız
faktoumlrlerin hacim kabul edilebilirlik ve goumlzenek faktoumlruuml uumlzerindeki etkilerini belirlemek
amacıyla ldquoYuumlzey Yanıt Youmlntemirdquo kullanılmıştır Optimal sonuccedil elde edilmiş ve deneysel
olarak da doğrulanmıştır Optimize formuumlle goumlre uumlretilen ekmekle (OEkm) nohut mayasız
uumlretilen kontrol ekmeği (KEkm) bazı kalite parametreleri accedilısından karşılaştırılmıştır
Optimizasyon sonuccedillarına goumlre instant aktif kuru maya kullanım oranı un ağırlığı uumlzerinden
063 toz nohut mayası kullanım oranı ise 1021 olarak tespit edilmiştir Ekmeklerin
goumlzenek yapıları imaj analizi ile incelenmiştir Toz nohut mayası kullanımı ekmekte daha
kuumlccediluumlk ve homojen goumlzenek yapısının oluşumuna neden olmuş daha iyi bir kabuk goumlruumlnuumlmuuml
elde edilmiştir Toz nohut mayası kullanımıyla ekmeğin antioksidan aktivitesinin mineral
madde iccedileriğinin ve fizikokimyasal oumlzelliklerinin de geliştiği belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler Antioksidan aktivite Ekmek İmaj analizi Laktik asit bakterileri Nohut
mayası Yuumlzey yanıt metodu
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TUumlRKİYErsquoDE ENDEMİK OLARAK YETİŞEN KAZ DAĞI CcedilAYININ (SİDERİTİS
TROJANA BORNM) ANTİOKSİDAN ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTELERİNİN VE
MİNERAL İCcedilERİĞİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Tuumlrkiyersquode yetişen bitkiler arasında Sideritis cinsi 78rsquolik bir endemizm oranı ile en ccedilok
endemizme sahip olan cinslerden biridir Bu tuumlrlerin halk arasında ağrı kesici antiromatizmal
antimikrobiyal ve sindirimi kolaylaştırıcı etkilerinden dolayı kullanıldığı bilinmektedir Bu
etkileri nedeniyle Anadolursquoda bitkisel ccedilay olarak kullanılmaktadır Bilindiği uumlzere gıdalarda
maliyet nedeniyle doğal kaynaklı antioksidanlar yerine sentetik antioksidanlar 20 yuumlzyılın
başlarından beri kullanılmaktadır Fakat bunların toksik etkileri olduğu da bilindiğinden son
yıllarda doğal antioksidanlara olan ilgi daha da artmıştır Aynı zamanda bitkiler gibi doğal
maddelerden elde edilen antimikrobiyal maddeler de gıdalarda doğal koruma maddesi olarak
kullanılabilmektedir Ccedilalışmamızda uumllkemizde endemik olarak yetişen Kaz dağı ccedilayının
(Sideritis trojana Bornm) antioksidan ve radikal giderme aktivitelerini değerlendirmek iccedilin
Fe3+- Fe2+ indirgeme kapasitesi Kuprak metodu ile kuprik iyonları (Cu2+) indirgeme
kapasitesi FRAP indirgeme kapasitesi 11-difenil-2-pikril-hidrazil (DPPH) giderme
aktivitesi 22acute-azino-bis(3-etilbenztiyoazolin-6-suumllfonik asit) (ABTSbull+) giderme aktivitesi
NN-dimetil-p-fenilendiamin radikal (DMPDbull+) giderme aktivitesi H2O2 giderme aktivitesi
Fe2+ iyonları şelatlama aktivitesi toplam fenolik iccedileriği ve toplam flavonoid iccedileriği
araştırılmıştır Bitkinin antimikrobiyal etkisi ise farklı mikroorganizmalar kullanılarak disk
difuumlzyon youmlntemi ile belirlenmiştir Aynı zamanda minerallerin antioksidan enzimler
uumlzerindeki etkisi ve gıdalarda ki oumlnemi goumlz oumlnuumlne alınarak seccedililen 20 element iccedilin ICP-MS
cihazında mineral iccedileriği tespit edilmiştir Sonuccedil olarak Sideritis trojana Bornmrsquoun
antioksidan ve antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu ve K Ca Mg S ve P gibi mineraller
iccedilin yuumlksek mineral iccedileriğine sahip olduğu goumlzlemlenmiştir Bu sonuccedilların hem potansiyel
ilaccedil ham maddesi olarak hem de gıda sanayisinde sentetik maddelerin yerine alternatif olarak
kullanılabilecek maddelerin bulunmasına yol goumlsterici olacağı duumlşuumlnuumllmektedir
Anahtar Kelimeler Antimikrobiyal antioksidan Kazdağı ccedilayı mineral Sideritis trojana
Bornm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
AYI UumlZUumlMUuml (Vacciniumarctostaphylos)rsquoNUumlN GIDA RENKLENDİRİCİSİ OLARAK
KULLANIMI
OumlZET
Bu ccedilalışmada uumllkemizde daha ccedilok Karadeniz boumllgesinde doğal olarak yetişen ayı
uumlzuumlmuuml (VacciniumarctostaphylosL) antosiyaninlerinin demir ile şelatlanıp puumlskuumlrtmeli
kurutucuda enkapsuumllasyonu ile mavimor doğal gıda boyası elde edilmesi ve antosiyanin
tayini iccedilin optimum şartların belirlenmesi amaccedillanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnde yapılan analizler
sonucunda pH değeri 28plusmn007 kuru madde oranı 2621plusmn123 g100g kuumll oranı 032plusmn005
g100g antosiyanin miktarı 8056plusmn175 mg100g olarak saptanmıştır Ultrasonik su banyosu
kullanılarak ayı uumlzuumlmuumlndeki antosiyaninekstraksiyonununoptimum şartlarının belirlenmesi
iccedilin farklı sıcaklıklarda (25ordmC 50ordmC 75ordmC) ve değişik yuumlzdelerde (100 75 50 25)
aseton etanol metanol ve saf su ile ccedilalışılmıştır Optimum şartların 100rsquoluumlk aseton ve 25ordmC
olduğu belirlenmiştir Ayı uumlzuumlmuumlnuumln demir ile şelatlanması ile elde edilen doğal mavi renk
maddesi pH değerleri 450 500 550 ve 600 olarak ayarlanan ve jelatin iccedileriği olan model
sisteme ilave edilmiştir Mikroenkapsuumllasyon iccedilin kaplayıcı materyal olarak
maltodekstrinkullanılmıştır Depolama boyunca renk değerleri oumllccediluumllmuumlş ve depolama sonunda
renk kaybı iccedilin kinetik parametreler hesaplanmıştır Ccedilalışma sonucunda antosiyanin
tozlarının enkapsuumllasyon verimliliği 804plusmn020 antosiyanin tutulma oranı 830plusmn076
olarak hesaplanmıştır Model sistemlerde mavi renk kaybının buumltuumln sıcaklıklarda 5 guumlnde
başladığı sıcaklık ve pH arttıkccedila hızlandığı goumlzlemlenmiştir Enkapsuumllasyon işleminin mavi
renk stabilitesini arttırdığı ve mavi renk kaybının birinci derece reaksiyon kinetiğine uygun
olduğu belirlenmiştir Mavi rengi en ccedilok koruyan oumlrneğin 25 ordmCrsquode depolanan ve pH değeri
500 olan model sistem olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Bu model sistemin depolama boyunca toplam
renk değişimi (∆E) 586 aktivasyon enerjisi (Ea) 3764kjmol ve yarılanma suumlresi (t12) 1908
guumln olarak hesaplanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnden mavimor renkli doğal gıda boyası elde edilerek
gıda enduumlstrisi iccedilin sentetik esaslı gıda boyalarına alternatif bir gıda boyası ortaya
konulmuştur
Anahtar KelimelerAntosiyanin Ayı Uumlzuumlmuuml(VacciniumarctostaphylosL) Doğal
Renklendirici Enkapsuumllasyon Optimizasyon Reaksiyon Kinetiği
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ZENGİN MİNERALLİ KONSANTRE SULARIN BOumlCEK VE MANTAR
ZARARLILARINA KARŞI ODUN KORUMADAKİ ETKİNLİĞİ GUumlMUumlŞHANE İLİ
OumlRNEĞİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ilinde doğal olarak yerden ccedilıkan zengin mineralli bazı suların
odunda zarar yapan iki tuumlr mantar ve bir tuumlr boumlceğe karşı antimikrobial ve insektisit oumlzellikleri
araştırılmıştır Guumlmuumlşhane Tekke Yeşildere ve Zigana youmlrelerinden alınan zengin mineralli
sular buharlaştırma yoluyla konsantrasyonlar (10 25 50 75 100) olacak şekilde 5
farklı yoğunlukta hazırlanarak sarıccedilam odun oumlrneklerine dolu huumlcre youmlntemiyle emprenye
edilmiştir Sarıccedilamdan (Pinus sylvestris L) hazırlanan odun oumlrneklerinin beyaz ccediluumlruumlkluumlk
(Coriolus versicolor) ve esmer ccediluumlruumlkluumlk (Gloeophyllum trabeum) mantarlarına karşı
(antifungal) etkileri Lyctus brunnes boumlcek larvalarına karşı insektisit aktivitesi incelenmiştir
Suların yapılan kimyasal analizinde Ca Na K Mg Mn Co metallerini iccedilerdikleri tespit
edilmiştir sularda ayrıca odun ccediluumlruumlten mantarlar iccedilin toksik etki goumlsterebilecek bor ve arsenik
gibi elementlere rastlanmamıştır Deney sonunda doğal mineralli suların konsantre edilmeden
kullanıldığında mantarların gelişimini durdurmada diğer konsantre edilen sulara goumlre daha
başarılı olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Kaynatma esnasında sudaki kalsiyumun diğer mineral maddeler
ile birlikte ccediloumlkmesi mineral iccedileriğinin etkisinin azalmasına neden olmuştur Ayrıca suların
mantarlara karşı daha etkili bakır ve bor mineralleri iccedilermemesinden dolayı toksik etki duumlşuumlk
seviyede kalmıştır
Boumlcek deneyinde Lyctus brunnes larvaları Fraxinus excelsior (adi dişbudak) diri odunundan
hazırlanan odun oumlrneklerine yerleştirilmiştir Odun oumlrnekleri iccedilerisinde larvaların buumlyuumlme ve
beslenmeleri incelenmiştir Larvaların mineral iccedilerikleri bakımından zengin olan sularda
beslenemedikleri dolayısıyla galeri oluşturamadıkları goumlzlenmiştir Ccedilok az oranda larvanın
mineral iccedilerik bakımından daha duumlşuumlk olan sularda yaşam muumlcadelesini bir suumlre daha devam
ettirebildiği goumlzlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ahşap koruma C versicolor G trabeum L brunnes Mineral su
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ccedilıkarılmış uumlccedilgenleme yapılarak kapalı alan oluşturulmuşdengeleme hesabı yapılmış ve tecviz
sınırları dışında olan noktalar ağdan ccedilıkarılarak oumllccediluumlm dışında bırakılmıştır
DSİ Genel Muumlduumlrluumlğuumlnce yuumlruumltuumllen baraj projelerinde yaşanan en buumlyuumlk sorunların başında
kadastro paftalarının grafik oluşu ve sayısal olmayışıdır Bununla beraber barajı oluşturan
uumlnitelerinden etkilenen taşınmaz da ccedilok olduğundan dolayı kamulaştırma ccedilalışmaları
gecikmekte ve arazide vatandaş sorunu ile karşı karşıya kalınmaktadır Bu da kamu yararı
kararı alınan projenin bir an oumlnce faydaya doumlnuumlşme suumlrecini uzatmaktadır Ccediloumlzuumlm oumlnerisi
olarak Kadastro Muumlduumlrluumlklerince 3402 Sayılı Kadastro Kanununun 22-a maddesi gereğince
yenileme ccedilalışmalarının yapılması gerekmektedir Deprem taşkın ve heyelan gibi doğa
olaylarının barajlarda meydana getirdiği her tuumlrluuml değişimlerin zamanında izlenmesi yani
deformasyon oumllccediluumlmlerinin yapılması gereklidir Eğer değişimler izlenmez ise tarihte olduğu
gibi buumlyuumlk yıkımlara can ve mal kaybına sebebiyet verecektir Ccediloumlzuumlm oumlnerisi olarak Barajlar
uumlzerinde kurulmuş her tuumlrluuml oumllccediluumlm ve goumlzlem cihazlarından elde edilen veriler analiz
edilmelidir Bunun iccedilin baraj ccedileşitlerine goumlre farklı ve ilgili barajın karakteristiklerine uygun
goumlzlem youmlntemleri uygulanmalı toplanan veriler irdelenip detaylı analiz edilmeli risk faktoumlruuml
yuumlksek barajlar iccedilin kısa orta ve uzun vadede yapılabilecekler belirlenmeli hidrografik
oumllccedilmelerin bir program dacirchilinde ivedilikle buumltuumln barajlarda yapılması
Anahtar Kelimeler Baraj Deformasyon Dengeleme Kamulaştırma Oumllccedilme
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
KURŞUN MADEN ATIĞI KATKILI AĞIR BETONLARIN RADYASYON
SOĞURMA KATSAYILARININ 662-1460 keV ENERJİ ARALIĞINDA
İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı kurşun cevherinin ccedilıkarıldığı kurşun madeninde iccedilerisindeki kurşun
miktarının işlenmesinin ekonomik olmamasından dolayı maden ocaklarında depolanan ve
ccedilevresel olumsuz etkileri olan kurşun madeni atığı kayaccedillardan elde edilen agregalar ile
uumlretilenbetonların radyasyon zırhlama oumlzelliğininaraştırılmasıdır Bu kapsamda radyasyon
zırhlama betonu olarak kullanılacak ağırbetonlar uumlretilmiştirUumlretilen bu betonlarda kurşun
madeni atıkları Manyetit Limonit Barit gibi ağır agregalar ile 25 50 ve 75 oranında
yer değiştirilerek C1620 C2530 ve C3545 beton dayanım sınıflarında oumlrnekler
hazırlanmıştır Radyasyon soğurma katsayısını belirlemek amacıyla 20x20x5cm ebadında
hazırlanan beton plaklarla 662 keV 1173 keV 1332 keV ve 1460 keV enerji seviyelerinde
soğurma katsayıları tespit edilmiştir
Anahtar Kelimeler Ağır Agrega Ağır Beton Kurşun Maden Atıkları Kuumltle Soğurma
Katsayısı Radyasyon Zırhlama
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
DONMA CcedilOumlZUumlLME ETKİSİNDEKİ BETONLARDA VAKUM UYGULAMASI VE
LİF KATKISININ ETKİSİ
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı donma ccediloumlzuumllmeye maruz betonlarda lif katkısı ve vakum
uygulamasının etkisinin araştırılmasıdır Bu amaccedilla beton katkısı olarak ccedilelik polyester
polipropilen lif ve polipropilen elyaf kullanılmıştırCcedilelik lifler kısa ldquo3 cmrdquo ve uzun ldquo6 cmrdquo
olarak kullanılırken sentetik lifler kısa ldquo25 cmrdquo ve uzun ldquo5 cmrdquo olarak kullanılmıştır
Oumlrneklerin uumlretim aşamasında deneysel ccedilalışmanın bir parametresi olarak betona taze halde
vakum uygulaması yapılmıştır Lif katkılı vakumsuz ve vakumlu beton oumlrnekler 28 guumln
sonunda donma ccediloumlzuumllmeye maruz bırakılmıştır Her 50 doumlnguumlden sonra temel enine frekans
değişim değerleri oumllccediluumllmuumlştuumlr Elde edilen temel enine frekans değişim değerleri ile dinamik
elastisitemoduumlluumlndeki azalma miktarları ve dayanıklılık faktoumlruuml değerleri belirlenmiştir
Sonuccedil olarak lif katkısı ve vakum uygulamasının donma ccediloumlzuumllmeye maruz betonlarda olumlu
etki yaptığı belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ccedilelik Lif Donma-Ccediloumlzuumllme Durabilite Sentetik Lif
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
HAZIR BETON TESİSLERİNDE ISO 90012015 KALİTE YOumlNETİM SİSTEMLERİ
VE UYGULAMASI
OumlZET
Kalite insanoğlunun ihtiyaccedillarını karşılamada en oumlnemli faktoumlrlerden biridir Duumlnya
nuumlfusunun artışı suumlrekli gelişen ve değişen teknoloji uumlreticilerin rekabet ortamında ayakta
kalabilmeleri kuruluşların kalite kavramını her geccedilen guumln daha ciddiye almasını zorunlu
kılmaktadır Aksi durumda kuruluşların gelecekleri tehdit altına girmektedir İnşaat sektoumlruuml
insanoğlu var oldukccedila var olacak bir sektoumlrduumlr Oumlzellikle Tuumlrkiye gibi gelişen uumllkelerde inşaat
sektoumlruumlnuuml ilgilendiren yasal duumlzenlemeler her geccedilen guumln bu sektoumlruumln daha kaliteli olmasını
zorunlu hale getirmektedir İnşaatın en oumlnemli alt sektoumlrlerinden biri Hazır Beton sektoumlruumlduumlr
Oumlzellikle 1999 İstanbul ve Duumlzce depremlerinden sonra yıkılan ve hasar goumlren binalardan
elde edilen veriler beton kalitesinde ciddi sorunlar olduğunu goumlstermiştir Ve bu yıldan sonra
yapılan yasal duumlzenlemeler Hazır Beton uumlreticilerinin kalitesini arttırmıştır
Yasal ve mesleki mevzuat ne kadar iyileştirilirse iyileştirilsin kurumsallaşmayı ve uzun yıllar
iş duumlnyasında yer almayı hedefleyen bir işletmenin her zaman kalite youmlnetimine ihtiyacı
vardır Bunu kaynakları ccedilalışanları muumlşterileri ve uumlretimleri uumlzerinde belli programlar
ccedilerccedilevesinde planlar yaparak hedefler koyarak dokuumlmante ederek tetkikler ve oumllccediluumlmler
yaparak gerccedilekleştirebilir
Bu ccedilalışmada ISO 9001 Kalite Youmlnetim Sistemleri standardı ccedilerccedilevesinde Hazır Beton
tesislerinde Kalite Youmlnetim Sisteminin uygulanabilirliğinin irdelenmesi amaccedillanmıştır Bu
kapsamda Hazır Beton tesislerinin doumlkuumlmantasyon sistemi kaynak youmlnetimi uumlruumln ve
hizmetleri iccedilin gerekli şartları muumlşteri ile ilişkileri tetkikler ve kontroller oumllccedilme ve
değerlendirmeler ve iyileştirme faaliyetleri ele alınmıştır
Anahtar kelimeler Hazır Beton Tesisi ISO 9001 Kalite Youmlnetim Sistemleri
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CEBRE RİYOLİTİrsquo NİN (DEMİROumlZUuml-BAYBURT) PETROGRAFİK
JEOKİMYASAL VE İZOTOPİK OumlZELLİKLERİ
OumlZET
Demiroumlzuuml (Bayburt) civarında yuumlzeyleyen Cebre Riyolitirsquone ait kayaccedillar petrografik
jeokimyasal ve izotopikaccedilıdan incelendikten sonra elde edilen bulgular bu tez kapsamında
petrolojik ve tektonik accedilıdan yorumlanmaya ccedilalışılmıştır
Yaklaşık 12 km2lik bir alanda yuumlzeyleyen Cebre Riyoliti Variskan orojenezi sırasında oluşan
ccedilok az sayıdaki yuumlzey kayalarından biridir Zirkon U-Pb verileri Cebre Riyolitirsquonin
3328plusmn438 my kabuğa yerleştiğini oumlngoumlrmektedir Hyaloporfirik ve mikrogranuuml porfirik
dokuların baskın olduğu birimde yer yer akma bandı dokusu da goumlzlenir Cebre Riyoliti ana
mineral fazları olarak bol miktarda kuvars ve alkali feldispat az olarak da kordiyerit
fenokristalleri ve nadir olarak da muskovit ve biyotit mikro Kordiyerit tamamen pinitleşmiş
olup fenokristalleri yer yer poikilitik dokulu zirkon iccedilerir Zirkon titanit apatit ve Fe-Ti oksit
mineralleri tali fazlar olarak bulunurlar Cebre Riyolitirsquone ait oumlrnekler oldukccedila yuumlksek
SiO2(7423-8062) K2O ( 372-742) ve Al2O3 ( 1077-1411) iccedileriklerine sahiptirler
Buna karşılık CaO ( 002-021) Na2O ( 005-078) ve MgO ( 03-021) iccedilerikleri ise
oldukccedila duumlşuumlk miktarlardadır Oumlrnekler 148 ilacirc 295 arasında değişen ACNK değerleri ve
149 ilacirc 299 arasında değişen ANK değerleri ile guumlccedilluuml peralumin oumlzellik sunmaktadır Ana
ve iz elementlerin buumlyuumlk bir ccediloğunluğu artan SiO2 iccedileriği ile negatif bir korelasyon
sunmaktadır Hafif nadir toprak elementler (HNTE) ağır nadir toprak elementlere (ANTE)
goumlre azorta oranlarda zenginleşmiş (LaNYbN= 4-11) ve guumlccedilluuml negatif Euanomalisi goumlsterirler
(EuEu=004-025) Belirgin negatif Nb Ta Sr P ve Ti anomalileri oumlrneklerde goumlzlenen
diğer jeokimyasal oumlzelliklerdir Petrografik ve jeokimyasal oumlzellikler kesirli kristallenmenin
oumlzellikle de Krsquolu feldispat ve daha az olarak da plajiyoklas ayrımlaşmasının Cebre
Riyolitirsquonin bileşimsel aralığının oluşmasında oumlnemli bir rol oynadığına işaret etmektedir
Yukarıda değinilen jeokimyasal oumlzelliklere ilave olarak Cebre Riyolitirsquonde kordiyerit ve
muskovit gibi aluumlminyumca zengin mineral fazlarının bulunması kaynak alan olarak tortul
kayaccedillara işaret etmektedir Reyik Okyanusursquonun Erken Karboniferrsquode yay-kıta ccedilarpışması
şeklinde kapanmasını takiben meydana gelen yiten dilimin kopması astenosferik manto
yuumlkselimine yol accediltığı ve kabuksal malzemenin ergimesi iccedilin gerekli ısıyı sağladığı
oumlngoumlruumllmektedir
Anahtar KelimelerDemiroumlzuuml JeokimyaKordiyeritS-tipi Riyolit Sakarya Zonu U-Pb
zirkon yaşı Variskan Orojenezi
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CcedilAKIRBAĞ (BAYBURT) GRANİTOYİDİrsquoNİN PETROGRAFİK JEOKİMYASAL
VE PETROLOJİK OumlZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Bayburt youmlresinde yer alan Ccedilakırbağ Granitoyidirsquonin mineralojik-petrografik
oumlzellikleri mineral kimyası ve tuumlm kayaccedil jeokimyası ortaya konularak kayaccedilların oluşum
mekanizmaları ve koumlkenleri belirlenmeye ccedilalışılmıştır Doğu Pontid Guumlney Zonursquonda yer alan
inceleme alanının tabanında Eosen yaşlı andezit bazalt ve piroklastikleri bulunmaktadır Bu
birim Eosen yaşlı Ccedilakırbağ Granitoyidi tarafından kesilmiş olup Kuvaterner yaşlı aluumlvyonlar
ile uyumsuz olarak oumlrtuumlluumlrler
Ccedilakırbağ Granitoyidi elips şekilli olup yaklaşık 9 km2rsquo
lik bir alanda yuumlzeylenmiştir
Monzonit ve kuvarslı monzonit bileşimli kayaccedillardan oluşmuş olup kayaccedillarda magma
karışımını goumlsteren dengesizlik dokuları goumlzlenmiştir Granitoyidi oluşturan kayaccedillar ince-
orta taneli olup plajiyoklas ortoklas kuvars piroksen biyotit amfibol apatit zirkon ve opak
mineraller iccedilerirler Granitoyidi oluşturan kayaccedillara ait plajiyoklaslar An47-21 bileşimlidirler
K-feldispatlar Or65-78 bileşimlidir Biyotitlerin magnezyum numaraları 06-07 arasında
değişmektedir Piroksenler diyopsit ve klinopiroksen bileşimli olup Mg numaraları 073-076
arasındadır
Ccedilakırbağ Granitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genel olarak I-tipi yuumlksek-Krsquolu ve şoşonitik
karakterli olup yuumlksek SiO2 iccedileriklerine (56-63) sahiptirler Kayaccedillar metaluumlmin karakterli
olup buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı litofil elementlerce zenginleşmişlerdir Kondirite gore
normalleştirilmiş nadir toprak element dağılımları konkav şekilli (LaNYbN=896-1126) olup
negatif Eu anomalisi (EuNEu=050-076) goumlsterirler Ana ve iz element değişimleri
granitoyidin gelişiminde plajiyoklas amfibol ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının etkili
olduğunu goumlstermektedir
Tuumlm bu oumlzellikler Ccedilakırbağ Granitoyidirsquone ait kayaccedilların ana magmasının litosferik
mantodan tuumlrediğine ve kabuk kayaccedillarının katkısının nisbeten az oranda rol oynadığına işaret
eder
Anahtar Kelimeler Bayburt Ccedilakırbağ Granitoyidi Doğu Pontidler Eosen Mineral
kimyası Tuumlm kayaccedil jeokimyası
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ARSLANDEDE (BAYBURT) GRANİTOYİDİ VE İCcedilİNDEKİ MAFİK MAGMATİK
ANKLAVLARIN PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK
OumlZELİKLERİNİN İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Bayburt youmlresinde yer alan Arslandede Granitoyidi ve iccedilindeki mafik
magmatik anklavlar (MMA)rsquoın mineralojik-petrografik bileşimi ve tuumlm kayaccedil jeokimyası
ortaya konularak kayaccedilların oluşum mekanizmaları ve koumlkenleri belirlenmeye ccedilalışılmıştır
Doğu Pontid Guumlney Zonursquonda yer alan inceleme alanının tabanında Eosen yaşlı andezit ve
piroklastitleri bulunmaktadır Bu birim Eosen yaşlı Arslandede Granitoyidi tarafından
kesilmiş olup tuumlm bu birimler Kuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumlluumlrler
Granitoyidi oluşturan kayaccedillar ince-orta taneli olup plajiyoklas ortoklas kuvars hornblend
biyotit klinopiroksen apatit zirkon ve opak mineralleri iccedilerirler
Arslandede Granitoyidirsquonin yuumlzeyleri elips şekilli olup yaklaşık 24 km2rsquo
lik bir alanda
yuumlzeylenmiştirMonzogabromonzodiyoritmonzonitkuvarslı monzonit ve granitbileşimli
kayaccedillardan oluşurlar Granitoyidi oluşturan kayaccedillarda magma karışımını goumlsteren
dengesizlik dokuları goumlzlenmiştir Arslandede Granitoyidi iccedilinde koyu renkli mafik magmatik
anklavlar (MMA) goumlruumllmuumlştuumlr Anklavlar iccedilinde yer aldıkları ana kayaccedillardan daha ince
taneli ve daha koyu renkli olmalarına rağmen onlarla benzer mineralojik petrografik ve
jeokimyasal oumlzellikler sunarlar MMArsquolar diyorit ve monzodiyorit bileşimli olup monzonit ve
monzogranit bileşimli ana kayaccedillar iccedilerisinde goumlzlenirler
Arslandede Granitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genel olarak I-tipi yuumlksek Krsquolu-şosonitik
karakterli olup yuumlksek SiO2 iccedileriklerine ( 4949-7121) sahiptirler Kayaccedillar metaluumlmin
karakterli olup buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı litofil elementlerce zenginleşmişlerdir Kondrite goumlre
normalleştirilmiş nadir toprak element dağılımları konkav şekilli (LaNYbN= 711-1157) olup
negatif Eu anomalisi (EuNEu=037-091) goumlsterirlerAna ve izelement değişimleri
granitoyidin gelişiminde plajiyoklas hornblend ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının etkili
olduğunu goumlstermektedir
Mafik magmatik anklavlar (MMA) orta-yuumlksek metaluumlminli olup (ACNK=075-090) ve ana
kayadan daha duumlşuumlk ACNK ve SiO2 ( 5393-5883) ve daha yuumlksek Na2OK2O (142-227)
oranlarına sahiptirler SiO2 iccedileriğine karşılık ana oksit ve iz element iccedilerikleri
karşılaştırıldığında mafik anklavlar ana kayaccedilları ile duumlzguumln bir youmlnseme sunarlar Kayaccedillar
BIYLE HNTE ve ANTErsquoce zenginleşmiş YCcedilAErsquoce (Nb Ti) fakirleşmiş olup ana kaya ve
anklavlar birbirine uyumlu bir youmlnseme goumlsterirler MMArsquolar ana kaya iccedilerisinde soğumuş
olan eş yaşlı mafik magmanın kuumlccediluumlk kuumltlelerini temsil eden magma karışım (mixingmagma
mingling) uumlruumlnleri olarak kabul edilebilirler
Arslandede Granitoyidi ve iccedillerindeki MMArsquolarda zirkon ve apatitlerde yapılan
hesaplamalarda kristallenme sıcaklıkları ana kayaccedillarda 671-836 degC MMArsquolarda ise 647-836
degC arasında değişmektedir
Petrografik ve jeokimyasal oumlzellikler Ccedilakırbağ Granitoyidirsquone ait kayaccedilların ana
magmasının litosferik mantodan tuumlrediğini ve kabuk kayaccedillarının katkısının nisbeten az
olduğunu goumlsterir
Anahtar Kelimeler Arslandede GranitoyidiBayburtDoğu Pontidler Eosen Mafik
magmatik anklav Petroloji Tuumlm kayaccedil jeokimyası
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CcedilAMDERE OFİYOLİTİK KARIŞIĞI(DEMİROumlZUuml-BAYBURT) İCcedilİNDEKİ BAZİK
KAYACcedilLARIN JEOKİMYASAL ve İZOTOPİK OumlZELLİKLERİ
OumlZET
Sakarya Zonu doğusundakiCcedilamdere (Bayburt)youmlresi Geccedil Karbonifer-Permiyen
ccediloumlkellerinin yuumlzeylediği iki lokasyondan biridir lsquoCcedilamdere Ofiyolitik Karışığırsquoolarak
adlandırılan tektono-sedimanter birim bloklar halinde mermer kireccediltaşı kumtaşı bazalt
dolerit gabro meta-bazalt meta-gabro gibi farklı ccediloumlkelme ve tektonik ortamları karakterize
eden litolojiler iccedilermektedir Meta-bazit vemetamorfize olmamış mafik bloklar olmak uumlzere
iki grup altında toplanan bazik magmatikkayaccedillar jeokimyasal ve SrNd Pb izotop oranları
accedilısından incelenmişlerdir
Her iki gruba ait kayaccedillar bazik-ortaccedil bir kimyasal bileşime sahiptir (SiO2 = 440-566
ağ) Mafik bloklara ait oumlrnekler toleyit karakterli meta-bazitler ise duumlşuumlk orta ve yuumlksek
K2O iccedilerikleri ile toleyitten şoşonitiğe kadar giden bir dağılım sergilemektedirler Meta-
bazitler Larsquodan Eursquoya doğru zenginleşme derecesi gittikccedile azalanhafif nadir toprak element
(HNTE) ve yaklaşık yatay konumlu ağır nadir toprak element (ANTE)profilleri
goumlsterirken(LaNYbN = 455 - 2901) mafik bloklara ait oumlrnekler OOSBrsquoye paralelve yataya
yakın profiller sunmaktadırlar(LaNYbN =144 - 219)Yitimle ilişkili kayaccedillarda olduğu gibi
her iki gruba ait kayaccedillar buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı element (BİYE) zenginleşmesi ve negatif Nb-
Ta-Ti anomalisi sunarlarAncak bu zenginleşme ve anomali derecesi mafiklerde daha zayıf
veya noumltr olarak goumlzlenir Meta-bazitler pozitif ve negatif Pb ve P anomalileri sunarken
mafikler genellikle negatif Pb ve P anomalileri sunarlar Genellikle duumlşuumlk MgO (lt65 ağ)
Cr (lt250 ppm) ve Ni (lt150 ppm) konsantrasyonlarıve duumlşuumlk Mg-numarası (lt60) oumlrneklerin
manto kaynağı ile dengeli bir bileşime sahip olmadığını goumlstermektedirKısmen duumlşuumlk
radyojenik 87
Sr86
Sr(t) oranları (0704335minus0706227) orta pozitif ԐNd(t) değerleri (+27 minus
+64) ve kuzey yarı kuumlre referansccedilizgisi (KYRCcedil)rsquonin hemen uumlzerine ccedilıkan Pb izotop oranları
kıtasal malzemeler veya zenginleşmiş manto II (ZM II) tarafından modifiye edilmiş bir manto
kaynağına işaret etmektedir
Kayaccedilların jeokimyasal oumlzellikleri yitimle ilişkili ortamlarda oluştuklarını veya
oluştuktan sonra yitim ilişkili soluumlsyonlarlaetkileşime girdiklerini goumlstermektedir Ancak
tektonik ortam diyagramlarında yitim zonu soluumlsyonlarının katkısı ccedilok belirgin olarak ortaya
ccedilıkmamaktadır Bu diyagramlarda meta-bazitler kıta iccedili bazaltkalk-alkalibazalt ve ada yayı
toleyiti metamorfize olmamış mafik kayaccedillar ise normal okyanus ortası sırtı bazaltı (N-
OOSB) gibi yitimden uzak tektonik ortamlarda toplanmaktadırlar
Anahtar Kelimeler Ccedilamdere-BayburtJeokimya Meta-bazit Ofiyolitik melanj Radyojenik
izotop Tektonik ortam
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
MAVRİYAS GRANİTOYİDİ (CcedilAYKARA-TRABZON) VE CcedilEVRE KAYACcedilLARININ
PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK OumlZELLİKLERİNİN
İNCELENMESİ
OumlZET
Ccedilaykara (Trabzon) youmlresinde yer alan MavriyasGranitoyidirsquonin ve ccedilevre kayaccedillarının
petrografik jeokimyasal ve petrolojik oumlzelliklerinin incelenmesini konu alan bu ccedilalışmada
MavriyasGranitoyidirsquonin gelişimi ortaya konularak koumlkeni belirlenmeye ccedilalışılmıştır
Ccedilalışma alanının tabanını Geccedil Kretase yaşlı bazalt andezit dasit ve bunların proklastları ile
temsil olan volkanik kayaccedillar oluşmaktadır Bu birim Eosen yaşlı UzuntarlaGranitoyidi
tarafından kesilmekte olup ccedilalışmanın konusunu oluşturan Geccedil Kretase yaşlı
MavriyasGranitoyidirsquoninbirimi keserek yerleştiği goumlzlemlenmektedir Buumltuumln
formasyonlarKuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumllmektedir Granitoyidi
oluşturan kayaccedillar iri-orta daneliplajiyoklas kuvars ortoklas hornblend ve opak mineraller
iccedilermektedir
MavriyasGranitoyidi elips şekilli olup yaklaşık 6 km2rsquolik bir alanda yuumlzeylenmiştir Granit
monzogranit granodiyorit alkali feldispat granit bileşimli kayaccedillardan oluşmuş olup kuvars
monzodiyorit bileşiminde mafikmikrogranuumlleranklavlar (MMA) iccedilerir Aynı zamanda
granitoyidi oluşturan kayaccedillar da magma karışımını işaret eden dengesizlik dokularından
poiklitik doku zonluyapı mafikmikrogranuumlleranklavlar iccedilerisinde plajiyoklas ve K-
feldispatfenokristalleri goumlruumllmuumlştuumlr
MavriyasGranitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genellikle I tipi yuumlksek Krsquolu kalk-alkali karakterli
olup SiO2 iccedilerikleri (6272-779wt) arasındadır Granitoyidi oluşturan kayaccedil oumlrnekleri
metaluumlmindenperaluumlmine geccediliş goumlstermekte olup volkanik yay granitoyidleri oumlzelliği
goumlstermektedir Ana ve izelement değişimleri granitoyidin gelişiminde plajiyoklas
hornblend apatit ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının oumlnemli rol oynadığını goumlstermektedir
MavriyasGranitoyidirsquoninpetrolojik oumlzellikleri goumlz oumlnuumlne alındığında granitoyidin gelişiminde
fraksiyonelkristallenme magma karışımı ve az oranda da asimilasyon ve kısmi ergimenin rol
oynadığı goumlruumllmektedir Jeokimyasal veriler granitoyidin alt kıtasal kabuk kayaccedillarının
(amfibolitik) kısmi ergimesi yanında litosferik manto bileşenlerinin de oumlnemli rol oynadığını
goumlstermektedir
Anahtar Kelimeler Karadeniz Doğu Pontidler Pluumltonizma Granitoyid Mavriyas
(Ccedilaykara-Trabzon)
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
GUumlMUumlŞHANE İL MERKEZİNDEKİ MAGMATİK KOumlKENLİ KAYALARIN
JEOMEKANİK OumlZELLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmadaGuumlmuumlşhane ilmerkezindeki magmatik koumlkenli kayaların jeomekanik
oumlzellikleri belirlenmiş ve bu oumlzellikler arasındakigoumlrguumll ilişkiler araştırılmıştır Bu amaccedilla
farklı alanlardan boyutları yaklaşık 20x30x40cm olan toplam 30 adet blok oumlrnek alınmış bu
oumlrneklerden ISRM tarafından oumlnerilen youmlntemleregoumlre deney numuneleri hazırlanmış indeks
mekanik ve elastik oumlzelliklerin belirlenmesine youmlnelik deneyler yapılmıştır 33 adet oumlrnek
uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik tayinler
sonucundamonzogranit olarak adlandırılan kayalarda 30-3730 kuvars 30-3660
ortoklas 1820-25 plajiyoklas 6-12mafik mineral yuumlzdesi tespit edilmiştir Andezitlerde
ise modal analiz yapılamamıştır Deneysel ccedilalışmalar sonucunda andezitlerde birim hacim
ağırlık değerlerinin 2437-2573kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 078-186 hacimce
su emme değerlerinin 202-477 arasında değiştiği belirlenmiştir Granitlerde ise birim
hacim ağırlık değerlerinin 2545-2597kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 024-096
hacimce su emme değerlerinin 063-250 arasında değiştiği tespit edilmiştir Bununla
birlikte andezitlerde doygun koşullar iccedilin P dalga hızının 3961-5451 msn S dalga hızının ise
2171-3310 msn arasında granitlerde ise P dalga hızının 3850-5812 msn S dalga hızının ise
2151-3115 msn arasında değişim goumlsterdiği belirlenmiştir Andezitlerde kuru koşullarda P
dalga hızının 3669-5462 msn S dalga hızının 2205-3011 msn arasında granitlerde ise P
dalga hızının 2857-5251 msn S dalga hızının ise 1793-2904 msn arasında değiştiği tespit
edilmiştirAndezitlerde tek eksenli sıkışmadayanımıdeğeri 5409-21436MPa elastisite
moduumlluuml 1980-5316GPa ve Poisson oranı 011-046 granitlerde ise tek eksenli sıkışma
dayanımı değeri 2460-14015 MPa elastisite moduumlluuml 2222-7692GPa ve Poisson oranı
değeri 003-050 arasında değişim goumlstermiştir İstatistiksel değerlendirmeler sonucunda en
yuumlksek korelasyon katsayısı değerleri andezitlerde 090 ve granitlerde 094 değeri ile P ve S
dalga hızı oumllccediluumlmlerine ait verilerden elde edilmiştir En duumlşuumlk korelasyon katsayısı değeri ise
granitlerde kuvarsalkali feldispat oranı ile goumlzeneklilik arasında tespit edilmiştir Oumlzellikle
istatistiksel olarak anlamlı yuumlksek korelasyon katsayısı değerine sahip eşitlikler ilgili
parametrelerin dolaylı tahminlerinin belirlenmesi gereken durumlarda kullanılabilir
niteliktedir
Anahtar Kelimeler Andezit Granit İstatistiksel Analiz Jeomekanik OumlzelliklerPetrografik
Oumlzellikler
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
KERMUTDERE FORMASYONU KUMTAŞLARININ FARKLI DOYGUNLUK VE
ANİZOTROPİ KOŞULLARINDA FİZİKSEL VE DAYANIM OumlZELLİKLERİNDEKİ
DEĞİŞİMLERİN İNCELENMESİ
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ili Mescitli youmlresinde yuumlzeylenenKermutdere Formasyonursquo
na ait kumtaşlarının farklı doygunluk ve anizotropi koşullarında fiziksel ve dayanım
oumlzellikleri belirlenmiştir Değişen doygunluk ve anizotropi koşullarının belirlenen oumlzellikler
uumlzerindeki etkisi araştırılmıştırBu amaccedilla laminalanma duumlzlemleri iccedileren kumtaşlarından
blok oumlrnekler alınmıştır Bu oumlrneklerden laminalanma duumlzlemi esas alınarak 0ordm 30ordm 45ordm 60ordm
ve 90ordmrsquo lik youmlnelim accedilılarında standartlara uygun olarak 225 adet deney numunesi
hazırlanmıştır 11 adet oumlrnek uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik
tayinler sonucunda kumtaşları litiksubarkoz ve litik arkoz olarak sınıflandırılmıştır
Deneysel ccedilalışmalar sonucunda kumtaşlarında kuru birim hacim ağırlık değerlerinin
2573-2638kNm3 doygun birim hacim ağırlık değerlerinin 2594-2651kNm
3ağırlıkccedila su
emme değerlerinin 042-095 hacimce su emme değerlerinin 113-253 arasında
değiştiği tespit edilmiştir
Bununla birlikte kumtaşlarında farklı doygunluk ve anizotropi koşullarına bağlı olarak P
dalga hızının 4046-5444 msn S dalga hızının ise 2126-3114 msn arasında değişim
goumlsterdiği belirlenmiştir Kumtaşlarının dinamik elastisitemoduumlluuml 3183-5956 GPa ve
dinamik poisson oranı ise 007-036 arasında değişim goumlstermiştir
Ccedilalışmada dayanım oumlzelliklerinden tek eksenli sıkışma dayanımı ve dolaylı ccedilekilme
dayanımı belirlenmiştir Kumtaşlarının tek eksenli sıkışma dayanımı değeri 612-1822 MPa
ve dolaylı ccedilekilme dayanımıise 68-144 MPa arasında değişim goumlstermiştir Kumtaşları
dayanım anizotropisine goumlre değerlendirilmiş ve ldquoduumlşuumlk anizotropirdquo sınıfında yer almıştır
Yapılan değerlendirmeler sonucunda genel olarak laminalanmaya paralel oumlrneklerin
laminalanmaya dik olan oumlrneklere goumlre daha yuumlksek dalga hızı değerine sahip oldukları
goumlzlemlenmiştir P dalga hızlarının sabit bir youmlnelim accedilısında doygunluk koşullarına bağlı
olarak artış goumlsterdiği S dalga hızında da artış goumlzlenmesine rağmen duumlzenli bir değişimin
olmadığı tespit edilmiştir Dayanım oumlzelliklerinin ise laminalanma duumlzlemlerine dik ve paralel
olan oumlrneklerde ve kuru koşullarda daha yuumlksek olduğu ve doygunlukla birlikte dayanımın
azaldığı belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler AnizotropiDoygunluk Kumtaşı Fiziksel Oumlzellikler Tek Eksenli
Sıkışma Dayanımı P Dalga Hızı
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
DİRİCHLET KOŞULLU BİTSADZE-SAMARSKİİ TİPİ UumlSTBELİRLİ ELİPTİK
PROBLEMİNİN KARARLILIK ANALİZİ
OumlZET
Bu tezde Hilbert uzayında eliptik kısmi diferensiyel denklemler iccedilin Dirichlet koşullu
Bitsadze-Samarskiitipi uumlstbelirli probleminin ccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık kestirimleri
araştırılmıştır Uumlstbelirliproblemininccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık ve koersif kararlılık kestirimleri
elde edilmiştir Uumlstbelirlieliptik probleminin yaklaşık ccediloumlzuumlmuumlnuuml bulmak iccedilin birinci ve ikinci
mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur Bu fark şemalarınınccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık
kestirimleri elde edilmiştirAyrıca soyut sonuccedillar elde edildikten sonra ccedilok boyutlu eliptik
denklemi iccedilin Dirichlet koşulluBitsadze-Samarskii tipi uumlstbelirli Dirichlet ve Neumann sınır
değer problemlerinin de birinci ve ikinci mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur ve
fark şemalarının kararlılık analizleriyapılmıştır Son olarak fark şemaları iccedilin araştırılmış olan
teorik ifadeler sayısal oumlrneklerinsonuccedillarıyla doğrulanmıştır
Anahtar Kelimeler Fark şeması Hemen-hemen koersif kararlılık İyi tanımlılık
KararlılıkKoersif kararlılık Sınır Değer Problemi Uumlstbelirlilik
Yaklaşık Ccediloumlzuumlm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TOZ NOHUT MAYASI KULLANIMININ YUumlZEY YANIT METODUYLA
OPTİMİZASYONU VE EKMEK KALİTE NİTELİKLERİ UumlZERİNDEKİ
ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı nohut mayasını toz formda uumlretmek instant aktif kuru maya ile
birlikte ekmek formuumllasyonundaki miktarını optimize etmek bazı kalite parametrelerini
değerlendirerek ekmek uumlretimindeki kullanım olanaklarını araştırmaktır Ccedilalışmada instant
aktif kuru maya ve toz nohut mayası bağımsız faktoumlrler olarak alınmıştır Bu bağımsız
faktoumlrlerin hacim kabul edilebilirlik ve goumlzenek faktoumlruuml uumlzerindeki etkilerini belirlemek
amacıyla ldquoYuumlzey Yanıt Youmlntemirdquo kullanılmıştır Optimal sonuccedil elde edilmiş ve deneysel
olarak da doğrulanmıştır Optimize formuumlle goumlre uumlretilen ekmekle (OEkm) nohut mayasız
uumlretilen kontrol ekmeği (KEkm) bazı kalite parametreleri accedilısından karşılaştırılmıştır
Optimizasyon sonuccedillarına goumlre instant aktif kuru maya kullanım oranı un ağırlığı uumlzerinden
063 toz nohut mayası kullanım oranı ise 1021 olarak tespit edilmiştir Ekmeklerin
goumlzenek yapıları imaj analizi ile incelenmiştir Toz nohut mayası kullanımı ekmekte daha
kuumlccediluumlk ve homojen goumlzenek yapısının oluşumuna neden olmuş daha iyi bir kabuk goumlruumlnuumlmuuml
elde edilmiştir Toz nohut mayası kullanımıyla ekmeğin antioksidan aktivitesinin mineral
madde iccedileriğinin ve fizikokimyasal oumlzelliklerinin de geliştiği belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler Antioksidan aktivite Ekmek İmaj analizi Laktik asit bakterileri Nohut
mayası Yuumlzey yanıt metodu
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TUumlRKİYErsquoDE ENDEMİK OLARAK YETİŞEN KAZ DAĞI CcedilAYININ (SİDERİTİS
TROJANA BORNM) ANTİOKSİDAN ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTELERİNİN VE
MİNERAL İCcedilERİĞİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Tuumlrkiyersquode yetişen bitkiler arasında Sideritis cinsi 78rsquolik bir endemizm oranı ile en ccedilok
endemizme sahip olan cinslerden biridir Bu tuumlrlerin halk arasında ağrı kesici antiromatizmal
antimikrobiyal ve sindirimi kolaylaştırıcı etkilerinden dolayı kullanıldığı bilinmektedir Bu
etkileri nedeniyle Anadolursquoda bitkisel ccedilay olarak kullanılmaktadır Bilindiği uumlzere gıdalarda
maliyet nedeniyle doğal kaynaklı antioksidanlar yerine sentetik antioksidanlar 20 yuumlzyılın
başlarından beri kullanılmaktadır Fakat bunların toksik etkileri olduğu da bilindiğinden son
yıllarda doğal antioksidanlara olan ilgi daha da artmıştır Aynı zamanda bitkiler gibi doğal
maddelerden elde edilen antimikrobiyal maddeler de gıdalarda doğal koruma maddesi olarak
kullanılabilmektedir Ccedilalışmamızda uumllkemizde endemik olarak yetişen Kaz dağı ccedilayının
(Sideritis trojana Bornm) antioksidan ve radikal giderme aktivitelerini değerlendirmek iccedilin
Fe3+- Fe2+ indirgeme kapasitesi Kuprak metodu ile kuprik iyonları (Cu2+) indirgeme
kapasitesi FRAP indirgeme kapasitesi 11-difenil-2-pikril-hidrazil (DPPH) giderme
aktivitesi 22acute-azino-bis(3-etilbenztiyoazolin-6-suumllfonik asit) (ABTSbull+) giderme aktivitesi
NN-dimetil-p-fenilendiamin radikal (DMPDbull+) giderme aktivitesi H2O2 giderme aktivitesi
Fe2+ iyonları şelatlama aktivitesi toplam fenolik iccedileriği ve toplam flavonoid iccedileriği
araştırılmıştır Bitkinin antimikrobiyal etkisi ise farklı mikroorganizmalar kullanılarak disk
difuumlzyon youmlntemi ile belirlenmiştir Aynı zamanda minerallerin antioksidan enzimler
uumlzerindeki etkisi ve gıdalarda ki oumlnemi goumlz oumlnuumlne alınarak seccedililen 20 element iccedilin ICP-MS
cihazında mineral iccedileriği tespit edilmiştir Sonuccedil olarak Sideritis trojana Bornmrsquoun
antioksidan ve antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu ve K Ca Mg S ve P gibi mineraller
iccedilin yuumlksek mineral iccedileriğine sahip olduğu goumlzlemlenmiştir Bu sonuccedilların hem potansiyel
ilaccedil ham maddesi olarak hem de gıda sanayisinde sentetik maddelerin yerine alternatif olarak
kullanılabilecek maddelerin bulunmasına yol goumlsterici olacağı duumlşuumlnuumllmektedir
Anahtar Kelimeler Antimikrobiyal antioksidan Kazdağı ccedilayı mineral Sideritis trojana
Bornm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
AYI UumlZUumlMUuml (Vacciniumarctostaphylos)rsquoNUumlN GIDA RENKLENDİRİCİSİ OLARAK
KULLANIMI
OumlZET
Bu ccedilalışmada uumllkemizde daha ccedilok Karadeniz boumllgesinde doğal olarak yetişen ayı
uumlzuumlmuuml (VacciniumarctostaphylosL) antosiyaninlerinin demir ile şelatlanıp puumlskuumlrtmeli
kurutucuda enkapsuumllasyonu ile mavimor doğal gıda boyası elde edilmesi ve antosiyanin
tayini iccedilin optimum şartların belirlenmesi amaccedillanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnde yapılan analizler
sonucunda pH değeri 28plusmn007 kuru madde oranı 2621plusmn123 g100g kuumll oranı 032plusmn005
g100g antosiyanin miktarı 8056plusmn175 mg100g olarak saptanmıştır Ultrasonik su banyosu
kullanılarak ayı uumlzuumlmuumlndeki antosiyaninekstraksiyonununoptimum şartlarının belirlenmesi
iccedilin farklı sıcaklıklarda (25ordmC 50ordmC 75ordmC) ve değişik yuumlzdelerde (100 75 50 25)
aseton etanol metanol ve saf su ile ccedilalışılmıştır Optimum şartların 100rsquoluumlk aseton ve 25ordmC
olduğu belirlenmiştir Ayı uumlzuumlmuumlnuumln demir ile şelatlanması ile elde edilen doğal mavi renk
maddesi pH değerleri 450 500 550 ve 600 olarak ayarlanan ve jelatin iccedileriği olan model
sisteme ilave edilmiştir Mikroenkapsuumllasyon iccedilin kaplayıcı materyal olarak
maltodekstrinkullanılmıştır Depolama boyunca renk değerleri oumllccediluumllmuumlş ve depolama sonunda
renk kaybı iccedilin kinetik parametreler hesaplanmıştır Ccedilalışma sonucunda antosiyanin
tozlarının enkapsuumllasyon verimliliği 804plusmn020 antosiyanin tutulma oranı 830plusmn076
olarak hesaplanmıştır Model sistemlerde mavi renk kaybının buumltuumln sıcaklıklarda 5 guumlnde
başladığı sıcaklık ve pH arttıkccedila hızlandığı goumlzlemlenmiştir Enkapsuumllasyon işleminin mavi
renk stabilitesini arttırdığı ve mavi renk kaybının birinci derece reaksiyon kinetiğine uygun
olduğu belirlenmiştir Mavi rengi en ccedilok koruyan oumlrneğin 25 ordmCrsquode depolanan ve pH değeri
500 olan model sistem olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Bu model sistemin depolama boyunca toplam
renk değişimi (∆E) 586 aktivasyon enerjisi (Ea) 3764kjmol ve yarılanma suumlresi (t12) 1908
guumln olarak hesaplanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnden mavimor renkli doğal gıda boyası elde edilerek
gıda enduumlstrisi iccedilin sentetik esaslı gıda boyalarına alternatif bir gıda boyası ortaya
konulmuştur
Anahtar KelimelerAntosiyanin Ayı Uumlzuumlmuuml(VacciniumarctostaphylosL) Doğal
Renklendirici Enkapsuumllasyon Optimizasyon Reaksiyon Kinetiği
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ZENGİN MİNERALLİ KONSANTRE SULARIN BOumlCEK VE MANTAR
ZARARLILARINA KARŞI ODUN KORUMADAKİ ETKİNLİĞİ GUumlMUumlŞHANE İLİ
OumlRNEĞİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ilinde doğal olarak yerden ccedilıkan zengin mineralli bazı suların
odunda zarar yapan iki tuumlr mantar ve bir tuumlr boumlceğe karşı antimikrobial ve insektisit oumlzellikleri
araştırılmıştır Guumlmuumlşhane Tekke Yeşildere ve Zigana youmlrelerinden alınan zengin mineralli
sular buharlaştırma yoluyla konsantrasyonlar (10 25 50 75 100) olacak şekilde 5
farklı yoğunlukta hazırlanarak sarıccedilam odun oumlrneklerine dolu huumlcre youmlntemiyle emprenye
edilmiştir Sarıccedilamdan (Pinus sylvestris L) hazırlanan odun oumlrneklerinin beyaz ccediluumlruumlkluumlk
(Coriolus versicolor) ve esmer ccediluumlruumlkluumlk (Gloeophyllum trabeum) mantarlarına karşı
(antifungal) etkileri Lyctus brunnes boumlcek larvalarına karşı insektisit aktivitesi incelenmiştir
Suların yapılan kimyasal analizinde Ca Na K Mg Mn Co metallerini iccedilerdikleri tespit
edilmiştir sularda ayrıca odun ccediluumlruumlten mantarlar iccedilin toksik etki goumlsterebilecek bor ve arsenik
gibi elementlere rastlanmamıştır Deney sonunda doğal mineralli suların konsantre edilmeden
kullanıldığında mantarların gelişimini durdurmada diğer konsantre edilen sulara goumlre daha
başarılı olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Kaynatma esnasında sudaki kalsiyumun diğer mineral maddeler
ile birlikte ccediloumlkmesi mineral iccedileriğinin etkisinin azalmasına neden olmuştur Ayrıca suların
mantarlara karşı daha etkili bakır ve bor mineralleri iccedilermemesinden dolayı toksik etki duumlşuumlk
seviyede kalmıştır
Boumlcek deneyinde Lyctus brunnes larvaları Fraxinus excelsior (adi dişbudak) diri odunundan
hazırlanan odun oumlrneklerine yerleştirilmiştir Odun oumlrnekleri iccedilerisinde larvaların buumlyuumlme ve
beslenmeleri incelenmiştir Larvaların mineral iccedilerikleri bakımından zengin olan sularda
beslenemedikleri dolayısıyla galeri oluşturamadıkları goumlzlenmiştir Ccedilok az oranda larvanın
mineral iccedilerik bakımından daha duumlşuumlk olan sularda yaşam muumlcadelesini bir suumlre daha devam
ettirebildiği goumlzlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ahşap koruma C versicolor G trabeum L brunnes Mineral su
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
KURŞUN MADEN ATIĞI KATKILI AĞIR BETONLARIN RADYASYON
SOĞURMA KATSAYILARININ 662-1460 keV ENERJİ ARALIĞINDA
İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı kurşun cevherinin ccedilıkarıldığı kurşun madeninde iccedilerisindeki kurşun
miktarının işlenmesinin ekonomik olmamasından dolayı maden ocaklarında depolanan ve
ccedilevresel olumsuz etkileri olan kurşun madeni atığı kayaccedillardan elde edilen agregalar ile
uumlretilenbetonların radyasyon zırhlama oumlzelliğininaraştırılmasıdır Bu kapsamda radyasyon
zırhlama betonu olarak kullanılacak ağırbetonlar uumlretilmiştirUumlretilen bu betonlarda kurşun
madeni atıkları Manyetit Limonit Barit gibi ağır agregalar ile 25 50 ve 75 oranında
yer değiştirilerek C1620 C2530 ve C3545 beton dayanım sınıflarında oumlrnekler
hazırlanmıştır Radyasyon soğurma katsayısını belirlemek amacıyla 20x20x5cm ebadında
hazırlanan beton plaklarla 662 keV 1173 keV 1332 keV ve 1460 keV enerji seviyelerinde
soğurma katsayıları tespit edilmiştir
Anahtar Kelimeler Ağır Agrega Ağır Beton Kurşun Maden Atıkları Kuumltle Soğurma
Katsayısı Radyasyon Zırhlama
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
DONMA CcedilOumlZUumlLME ETKİSİNDEKİ BETONLARDA VAKUM UYGULAMASI VE
LİF KATKISININ ETKİSİ
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı donma ccediloumlzuumllmeye maruz betonlarda lif katkısı ve vakum
uygulamasının etkisinin araştırılmasıdır Bu amaccedilla beton katkısı olarak ccedilelik polyester
polipropilen lif ve polipropilen elyaf kullanılmıştırCcedilelik lifler kısa ldquo3 cmrdquo ve uzun ldquo6 cmrdquo
olarak kullanılırken sentetik lifler kısa ldquo25 cmrdquo ve uzun ldquo5 cmrdquo olarak kullanılmıştır
Oumlrneklerin uumlretim aşamasında deneysel ccedilalışmanın bir parametresi olarak betona taze halde
vakum uygulaması yapılmıştır Lif katkılı vakumsuz ve vakumlu beton oumlrnekler 28 guumln
sonunda donma ccediloumlzuumllmeye maruz bırakılmıştır Her 50 doumlnguumlden sonra temel enine frekans
değişim değerleri oumllccediluumllmuumlştuumlr Elde edilen temel enine frekans değişim değerleri ile dinamik
elastisitemoduumlluumlndeki azalma miktarları ve dayanıklılık faktoumlruuml değerleri belirlenmiştir
Sonuccedil olarak lif katkısı ve vakum uygulamasının donma ccediloumlzuumllmeye maruz betonlarda olumlu
etki yaptığı belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ccedilelik Lif Donma-Ccediloumlzuumllme Durabilite Sentetik Lif
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
HAZIR BETON TESİSLERİNDE ISO 90012015 KALİTE YOumlNETİM SİSTEMLERİ
VE UYGULAMASI
OumlZET
Kalite insanoğlunun ihtiyaccedillarını karşılamada en oumlnemli faktoumlrlerden biridir Duumlnya
nuumlfusunun artışı suumlrekli gelişen ve değişen teknoloji uumlreticilerin rekabet ortamında ayakta
kalabilmeleri kuruluşların kalite kavramını her geccedilen guumln daha ciddiye almasını zorunlu
kılmaktadır Aksi durumda kuruluşların gelecekleri tehdit altına girmektedir İnşaat sektoumlruuml
insanoğlu var oldukccedila var olacak bir sektoumlrduumlr Oumlzellikle Tuumlrkiye gibi gelişen uumllkelerde inşaat
sektoumlruumlnuuml ilgilendiren yasal duumlzenlemeler her geccedilen guumln bu sektoumlruumln daha kaliteli olmasını
zorunlu hale getirmektedir İnşaatın en oumlnemli alt sektoumlrlerinden biri Hazır Beton sektoumlruumlduumlr
Oumlzellikle 1999 İstanbul ve Duumlzce depremlerinden sonra yıkılan ve hasar goumlren binalardan
elde edilen veriler beton kalitesinde ciddi sorunlar olduğunu goumlstermiştir Ve bu yıldan sonra
yapılan yasal duumlzenlemeler Hazır Beton uumlreticilerinin kalitesini arttırmıştır
Yasal ve mesleki mevzuat ne kadar iyileştirilirse iyileştirilsin kurumsallaşmayı ve uzun yıllar
iş duumlnyasında yer almayı hedefleyen bir işletmenin her zaman kalite youmlnetimine ihtiyacı
vardır Bunu kaynakları ccedilalışanları muumlşterileri ve uumlretimleri uumlzerinde belli programlar
ccedilerccedilevesinde planlar yaparak hedefler koyarak dokuumlmante ederek tetkikler ve oumllccediluumlmler
yaparak gerccedilekleştirebilir
Bu ccedilalışmada ISO 9001 Kalite Youmlnetim Sistemleri standardı ccedilerccedilevesinde Hazır Beton
tesislerinde Kalite Youmlnetim Sisteminin uygulanabilirliğinin irdelenmesi amaccedillanmıştır Bu
kapsamda Hazır Beton tesislerinin doumlkuumlmantasyon sistemi kaynak youmlnetimi uumlruumln ve
hizmetleri iccedilin gerekli şartları muumlşteri ile ilişkileri tetkikler ve kontroller oumllccedilme ve
değerlendirmeler ve iyileştirme faaliyetleri ele alınmıştır
Anahtar kelimeler Hazır Beton Tesisi ISO 9001 Kalite Youmlnetim Sistemleri
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CEBRE RİYOLİTİrsquo NİN (DEMİROumlZUuml-BAYBURT) PETROGRAFİK
JEOKİMYASAL VE İZOTOPİK OumlZELLİKLERİ
OumlZET
Demiroumlzuuml (Bayburt) civarında yuumlzeyleyen Cebre Riyolitirsquone ait kayaccedillar petrografik
jeokimyasal ve izotopikaccedilıdan incelendikten sonra elde edilen bulgular bu tez kapsamında
petrolojik ve tektonik accedilıdan yorumlanmaya ccedilalışılmıştır
Yaklaşık 12 km2lik bir alanda yuumlzeyleyen Cebre Riyoliti Variskan orojenezi sırasında oluşan
ccedilok az sayıdaki yuumlzey kayalarından biridir Zirkon U-Pb verileri Cebre Riyolitirsquonin
3328plusmn438 my kabuğa yerleştiğini oumlngoumlrmektedir Hyaloporfirik ve mikrogranuuml porfirik
dokuların baskın olduğu birimde yer yer akma bandı dokusu da goumlzlenir Cebre Riyoliti ana
mineral fazları olarak bol miktarda kuvars ve alkali feldispat az olarak da kordiyerit
fenokristalleri ve nadir olarak da muskovit ve biyotit mikro Kordiyerit tamamen pinitleşmiş
olup fenokristalleri yer yer poikilitik dokulu zirkon iccedilerir Zirkon titanit apatit ve Fe-Ti oksit
mineralleri tali fazlar olarak bulunurlar Cebre Riyolitirsquone ait oumlrnekler oldukccedila yuumlksek
SiO2(7423-8062) K2O ( 372-742) ve Al2O3 ( 1077-1411) iccedileriklerine sahiptirler
Buna karşılık CaO ( 002-021) Na2O ( 005-078) ve MgO ( 03-021) iccedilerikleri ise
oldukccedila duumlşuumlk miktarlardadır Oumlrnekler 148 ilacirc 295 arasında değişen ACNK değerleri ve
149 ilacirc 299 arasında değişen ANK değerleri ile guumlccedilluuml peralumin oumlzellik sunmaktadır Ana
ve iz elementlerin buumlyuumlk bir ccediloğunluğu artan SiO2 iccedileriği ile negatif bir korelasyon
sunmaktadır Hafif nadir toprak elementler (HNTE) ağır nadir toprak elementlere (ANTE)
goumlre azorta oranlarda zenginleşmiş (LaNYbN= 4-11) ve guumlccedilluuml negatif Euanomalisi goumlsterirler
(EuEu=004-025) Belirgin negatif Nb Ta Sr P ve Ti anomalileri oumlrneklerde goumlzlenen
diğer jeokimyasal oumlzelliklerdir Petrografik ve jeokimyasal oumlzellikler kesirli kristallenmenin
oumlzellikle de Krsquolu feldispat ve daha az olarak da plajiyoklas ayrımlaşmasının Cebre
Riyolitirsquonin bileşimsel aralığının oluşmasında oumlnemli bir rol oynadığına işaret etmektedir
Yukarıda değinilen jeokimyasal oumlzelliklere ilave olarak Cebre Riyolitirsquonde kordiyerit ve
muskovit gibi aluumlminyumca zengin mineral fazlarının bulunması kaynak alan olarak tortul
kayaccedillara işaret etmektedir Reyik Okyanusursquonun Erken Karboniferrsquode yay-kıta ccedilarpışması
şeklinde kapanmasını takiben meydana gelen yiten dilimin kopması astenosferik manto
yuumlkselimine yol accediltığı ve kabuksal malzemenin ergimesi iccedilin gerekli ısıyı sağladığı
oumlngoumlruumllmektedir
Anahtar KelimelerDemiroumlzuuml JeokimyaKordiyeritS-tipi Riyolit Sakarya Zonu U-Pb
zirkon yaşı Variskan Orojenezi
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CcedilAKIRBAĞ (BAYBURT) GRANİTOYİDİrsquoNİN PETROGRAFİK JEOKİMYASAL
VE PETROLOJİK OumlZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Bayburt youmlresinde yer alan Ccedilakırbağ Granitoyidirsquonin mineralojik-petrografik
oumlzellikleri mineral kimyası ve tuumlm kayaccedil jeokimyası ortaya konularak kayaccedilların oluşum
mekanizmaları ve koumlkenleri belirlenmeye ccedilalışılmıştır Doğu Pontid Guumlney Zonursquonda yer alan
inceleme alanının tabanında Eosen yaşlı andezit bazalt ve piroklastikleri bulunmaktadır Bu
birim Eosen yaşlı Ccedilakırbağ Granitoyidi tarafından kesilmiş olup Kuvaterner yaşlı aluumlvyonlar
ile uyumsuz olarak oumlrtuumlluumlrler
Ccedilakırbağ Granitoyidi elips şekilli olup yaklaşık 9 km2rsquo
lik bir alanda yuumlzeylenmiştir
Monzonit ve kuvarslı monzonit bileşimli kayaccedillardan oluşmuş olup kayaccedillarda magma
karışımını goumlsteren dengesizlik dokuları goumlzlenmiştir Granitoyidi oluşturan kayaccedillar ince-
orta taneli olup plajiyoklas ortoklas kuvars piroksen biyotit amfibol apatit zirkon ve opak
mineraller iccedilerirler Granitoyidi oluşturan kayaccedillara ait plajiyoklaslar An47-21 bileşimlidirler
K-feldispatlar Or65-78 bileşimlidir Biyotitlerin magnezyum numaraları 06-07 arasında
değişmektedir Piroksenler diyopsit ve klinopiroksen bileşimli olup Mg numaraları 073-076
arasındadır
Ccedilakırbağ Granitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genel olarak I-tipi yuumlksek-Krsquolu ve şoşonitik
karakterli olup yuumlksek SiO2 iccedileriklerine (56-63) sahiptirler Kayaccedillar metaluumlmin karakterli
olup buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı litofil elementlerce zenginleşmişlerdir Kondirite gore
normalleştirilmiş nadir toprak element dağılımları konkav şekilli (LaNYbN=896-1126) olup
negatif Eu anomalisi (EuNEu=050-076) goumlsterirler Ana ve iz element değişimleri
granitoyidin gelişiminde plajiyoklas amfibol ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının etkili
olduğunu goumlstermektedir
Tuumlm bu oumlzellikler Ccedilakırbağ Granitoyidirsquone ait kayaccedilların ana magmasının litosferik
mantodan tuumlrediğine ve kabuk kayaccedillarının katkısının nisbeten az oranda rol oynadığına işaret
eder
Anahtar Kelimeler Bayburt Ccedilakırbağ Granitoyidi Doğu Pontidler Eosen Mineral
kimyası Tuumlm kayaccedil jeokimyası
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ARSLANDEDE (BAYBURT) GRANİTOYİDİ VE İCcedilİNDEKİ MAFİK MAGMATİK
ANKLAVLARIN PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK
OumlZELİKLERİNİN İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Bayburt youmlresinde yer alan Arslandede Granitoyidi ve iccedilindeki mafik
magmatik anklavlar (MMA)rsquoın mineralojik-petrografik bileşimi ve tuumlm kayaccedil jeokimyası
ortaya konularak kayaccedilların oluşum mekanizmaları ve koumlkenleri belirlenmeye ccedilalışılmıştır
Doğu Pontid Guumlney Zonursquonda yer alan inceleme alanının tabanında Eosen yaşlı andezit ve
piroklastitleri bulunmaktadır Bu birim Eosen yaşlı Arslandede Granitoyidi tarafından
kesilmiş olup tuumlm bu birimler Kuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumlluumlrler
Granitoyidi oluşturan kayaccedillar ince-orta taneli olup plajiyoklas ortoklas kuvars hornblend
biyotit klinopiroksen apatit zirkon ve opak mineralleri iccedilerirler
Arslandede Granitoyidirsquonin yuumlzeyleri elips şekilli olup yaklaşık 24 km2rsquo
lik bir alanda
yuumlzeylenmiştirMonzogabromonzodiyoritmonzonitkuvarslı monzonit ve granitbileşimli
kayaccedillardan oluşurlar Granitoyidi oluşturan kayaccedillarda magma karışımını goumlsteren
dengesizlik dokuları goumlzlenmiştir Arslandede Granitoyidi iccedilinde koyu renkli mafik magmatik
anklavlar (MMA) goumlruumllmuumlştuumlr Anklavlar iccedilinde yer aldıkları ana kayaccedillardan daha ince
taneli ve daha koyu renkli olmalarına rağmen onlarla benzer mineralojik petrografik ve
jeokimyasal oumlzellikler sunarlar MMArsquolar diyorit ve monzodiyorit bileşimli olup monzonit ve
monzogranit bileşimli ana kayaccedillar iccedilerisinde goumlzlenirler
Arslandede Granitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genel olarak I-tipi yuumlksek Krsquolu-şosonitik
karakterli olup yuumlksek SiO2 iccedileriklerine ( 4949-7121) sahiptirler Kayaccedillar metaluumlmin
karakterli olup buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı litofil elementlerce zenginleşmişlerdir Kondrite goumlre
normalleştirilmiş nadir toprak element dağılımları konkav şekilli (LaNYbN= 711-1157) olup
negatif Eu anomalisi (EuNEu=037-091) goumlsterirlerAna ve izelement değişimleri
granitoyidin gelişiminde plajiyoklas hornblend ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının etkili
olduğunu goumlstermektedir
Mafik magmatik anklavlar (MMA) orta-yuumlksek metaluumlminli olup (ACNK=075-090) ve ana
kayadan daha duumlşuumlk ACNK ve SiO2 ( 5393-5883) ve daha yuumlksek Na2OK2O (142-227)
oranlarına sahiptirler SiO2 iccedileriğine karşılık ana oksit ve iz element iccedilerikleri
karşılaştırıldığında mafik anklavlar ana kayaccedilları ile duumlzguumln bir youmlnseme sunarlar Kayaccedillar
BIYLE HNTE ve ANTErsquoce zenginleşmiş YCcedilAErsquoce (Nb Ti) fakirleşmiş olup ana kaya ve
anklavlar birbirine uyumlu bir youmlnseme goumlsterirler MMArsquolar ana kaya iccedilerisinde soğumuş
olan eş yaşlı mafik magmanın kuumlccediluumlk kuumltlelerini temsil eden magma karışım (mixingmagma
mingling) uumlruumlnleri olarak kabul edilebilirler
Arslandede Granitoyidi ve iccedillerindeki MMArsquolarda zirkon ve apatitlerde yapılan
hesaplamalarda kristallenme sıcaklıkları ana kayaccedillarda 671-836 degC MMArsquolarda ise 647-836
degC arasında değişmektedir
Petrografik ve jeokimyasal oumlzellikler Ccedilakırbağ Granitoyidirsquone ait kayaccedilların ana
magmasının litosferik mantodan tuumlrediğini ve kabuk kayaccedillarının katkısının nisbeten az
olduğunu goumlsterir
Anahtar Kelimeler Arslandede GranitoyidiBayburtDoğu Pontidler Eosen Mafik
magmatik anklav Petroloji Tuumlm kayaccedil jeokimyası
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CcedilAMDERE OFİYOLİTİK KARIŞIĞI(DEMİROumlZUuml-BAYBURT) İCcedilİNDEKİ BAZİK
KAYACcedilLARIN JEOKİMYASAL ve İZOTOPİK OumlZELLİKLERİ
OumlZET
Sakarya Zonu doğusundakiCcedilamdere (Bayburt)youmlresi Geccedil Karbonifer-Permiyen
ccediloumlkellerinin yuumlzeylediği iki lokasyondan biridir lsquoCcedilamdere Ofiyolitik Karışığırsquoolarak
adlandırılan tektono-sedimanter birim bloklar halinde mermer kireccediltaşı kumtaşı bazalt
dolerit gabro meta-bazalt meta-gabro gibi farklı ccediloumlkelme ve tektonik ortamları karakterize
eden litolojiler iccedilermektedir Meta-bazit vemetamorfize olmamış mafik bloklar olmak uumlzere
iki grup altında toplanan bazik magmatikkayaccedillar jeokimyasal ve SrNd Pb izotop oranları
accedilısından incelenmişlerdir
Her iki gruba ait kayaccedillar bazik-ortaccedil bir kimyasal bileşime sahiptir (SiO2 = 440-566
ağ) Mafik bloklara ait oumlrnekler toleyit karakterli meta-bazitler ise duumlşuumlk orta ve yuumlksek
K2O iccedilerikleri ile toleyitten şoşonitiğe kadar giden bir dağılım sergilemektedirler Meta-
bazitler Larsquodan Eursquoya doğru zenginleşme derecesi gittikccedile azalanhafif nadir toprak element
(HNTE) ve yaklaşık yatay konumlu ağır nadir toprak element (ANTE)profilleri
goumlsterirken(LaNYbN = 455 - 2901) mafik bloklara ait oumlrnekler OOSBrsquoye paralelve yataya
yakın profiller sunmaktadırlar(LaNYbN =144 - 219)Yitimle ilişkili kayaccedillarda olduğu gibi
her iki gruba ait kayaccedillar buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı element (BİYE) zenginleşmesi ve negatif Nb-
Ta-Ti anomalisi sunarlarAncak bu zenginleşme ve anomali derecesi mafiklerde daha zayıf
veya noumltr olarak goumlzlenir Meta-bazitler pozitif ve negatif Pb ve P anomalileri sunarken
mafikler genellikle negatif Pb ve P anomalileri sunarlar Genellikle duumlşuumlk MgO (lt65 ağ)
Cr (lt250 ppm) ve Ni (lt150 ppm) konsantrasyonlarıve duumlşuumlk Mg-numarası (lt60) oumlrneklerin
manto kaynağı ile dengeli bir bileşime sahip olmadığını goumlstermektedirKısmen duumlşuumlk
radyojenik 87
Sr86
Sr(t) oranları (0704335minus0706227) orta pozitif ԐNd(t) değerleri (+27 minus
+64) ve kuzey yarı kuumlre referansccedilizgisi (KYRCcedil)rsquonin hemen uumlzerine ccedilıkan Pb izotop oranları
kıtasal malzemeler veya zenginleşmiş manto II (ZM II) tarafından modifiye edilmiş bir manto
kaynağına işaret etmektedir
Kayaccedilların jeokimyasal oumlzellikleri yitimle ilişkili ortamlarda oluştuklarını veya
oluştuktan sonra yitim ilişkili soluumlsyonlarlaetkileşime girdiklerini goumlstermektedir Ancak
tektonik ortam diyagramlarında yitim zonu soluumlsyonlarının katkısı ccedilok belirgin olarak ortaya
ccedilıkmamaktadır Bu diyagramlarda meta-bazitler kıta iccedili bazaltkalk-alkalibazalt ve ada yayı
toleyiti metamorfize olmamış mafik kayaccedillar ise normal okyanus ortası sırtı bazaltı (N-
OOSB) gibi yitimden uzak tektonik ortamlarda toplanmaktadırlar
Anahtar Kelimeler Ccedilamdere-BayburtJeokimya Meta-bazit Ofiyolitik melanj Radyojenik
izotop Tektonik ortam
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
MAVRİYAS GRANİTOYİDİ (CcedilAYKARA-TRABZON) VE CcedilEVRE KAYACcedilLARININ
PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK OumlZELLİKLERİNİN
İNCELENMESİ
OumlZET
Ccedilaykara (Trabzon) youmlresinde yer alan MavriyasGranitoyidirsquonin ve ccedilevre kayaccedillarının
petrografik jeokimyasal ve petrolojik oumlzelliklerinin incelenmesini konu alan bu ccedilalışmada
MavriyasGranitoyidirsquonin gelişimi ortaya konularak koumlkeni belirlenmeye ccedilalışılmıştır
Ccedilalışma alanının tabanını Geccedil Kretase yaşlı bazalt andezit dasit ve bunların proklastları ile
temsil olan volkanik kayaccedillar oluşmaktadır Bu birim Eosen yaşlı UzuntarlaGranitoyidi
tarafından kesilmekte olup ccedilalışmanın konusunu oluşturan Geccedil Kretase yaşlı
MavriyasGranitoyidirsquoninbirimi keserek yerleştiği goumlzlemlenmektedir Buumltuumln
formasyonlarKuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumllmektedir Granitoyidi
oluşturan kayaccedillar iri-orta daneliplajiyoklas kuvars ortoklas hornblend ve opak mineraller
iccedilermektedir
MavriyasGranitoyidi elips şekilli olup yaklaşık 6 km2rsquolik bir alanda yuumlzeylenmiştir Granit
monzogranit granodiyorit alkali feldispat granit bileşimli kayaccedillardan oluşmuş olup kuvars
monzodiyorit bileşiminde mafikmikrogranuumlleranklavlar (MMA) iccedilerir Aynı zamanda
granitoyidi oluşturan kayaccedillar da magma karışımını işaret eden dengesizlik dokularından
poiklitik doku zonluyapı mafikmikrogranuumlleranklavlar iccedilerisinde plajiyoklas ve K-
feldispatfenokristalleri goumlruumllmuumlştuumlr
MavriyasGranitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genellikle I tipi yuumlksek Krsquolu kalk-alkali karakterli
olup SiO2 iccedilerikleri (6272-779wt) arasındadır Granitoyidi oluşturan kayaccedil oumlrnekleri
metaluumlmindenperaluumlmine geccediliş goumlstermekte olup volkanik yay granitoyidleri oumlzelliği
goumlstermektedir Ana ve izelement değişimleri granitoyidin gelişiminde plajiyoklas
hornblend apatit ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının oumlnemli rol oynadığını goumlstermektedir
MavriyasGranitoyidirsquoninpetrolojik oumlzellikleri goumlz oumlnuumlne alındığında granitoyidin gelişiminde
fraksiyonelkristallenme magma karışımı ve az oranda da asimilasyon ve kısmi ergimenin rol
oynadığı goumlruumllmektedir Jeokimyasal veriler granitoyidin alt kıtasal kabuk kayaccedillarının
(amfibolitik) kısmi ergimesi yanında litosferik manto bileşenlerinin de oumlnemli rol oynadığını
goumlstermektedir
Anahtar Kelimeler Karadeniz Doğu Pontidler Pluumltonizma Granitoyid Mavriyas
(Ccedilaykara-Trabzon)
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
GUumlMUumlŞHANE İL MERKEZİNDEKİ MAGMATİK KOumlKENLİ KAYALARIN
JEOMEKANİK OumlZELLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmadaGuumlmuumlşhane ilmerkezindeki magmatik koumlkenli kayaların jeomekanik
oumlzellikleri belirlenmiş ve bu oumlzellikler arasındakigoumlrguumll ilişkiler araştırılmıştır Bu amaccedilla
farklı alanlardan boyutları yaklaşık 20x30x40cm olan toplam 30 adet blok oumlrnek alınmış bu
oumlrneklerden ISRM tarafından oumlnerilen youmlntemleregoumlre deney numuneleri hazırlanmış indeks
mekanik ve elastik oumlzelliklerin belirlenmesine youmlnelik deneyler yapılmıştır 33 adet oumlrnek
uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik tayinler
sonucundamonzogranit olarak adlandırılan kayalarda 30-3730 kuvars 30-3660
ortoklas 1820-25 plajiyoklas 6-12mafik mineral yuumlzdesi tespit edilmiştir Andezitlerde
ise modal analiz yapılamamıştır Deneysel ccedilalışmalar sonucunda andezitlerde birim hacim
ağırlık değerlerinin 2437-2573kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 078-186 hacimce
su emme değerlerinin 202-477 arasında değiştiği belirlenmiştir Granitlerde ise birim
hacim ağırlık değerlerinin 2545-2597kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 024-096
hacimce su emme değerlerinin 063-250 arasında değiştiği tespit edilmiştir Bununla
birlikte andezitlerde doygun koşullar iccedilin P dalga hızının 3961-5451 msn S dalga hızının ise
2171-3310 msn arasında granitlerde ise P dalga hızının 3850-5812 msn S dalga hızının ise
2151-3115 msn arasında değişim goumlsterdiği belirlenmiştir Andezitlerde kuru koşullarda P
dalga hızının 3669-5462 msn S dalga hızının 2205-3011 msn arasında granitlerde ise P
dalga hızının 2857-5251 msn S dalga hızının ise 1793-2904 msn arasında değiştiği tespit
edilmiştirAndezitlerde tek eksenli sıkışmadayanımıdeğeri 5409-21436MPa elastisite
moduumlluuml 1980-5316GPa ve Poisson oranı 011-046 granitlerde ise tek eksenli sıkışma
dayanımı değeri 2460-14015 MPa elastisite moduumlluuml 2222-7692GPa ve Poisson oranı
değeri 003-050 arasında değişim goumlstermiştir İstatistiksel değerlendirmeler sonucunda en
yuumlksek korelasyon katsayısı değerleri andezitlerde 090 ve granitlerde 094 değeri ile P ve S
dalga hızı oumllccediluumlmlerine ait verilerden elde edilmiştir En duumlşuumlk korelasyon katsayısı değeri ise
granitlerde kuvarsalkali feldispat oranı ile goumlzeneklilik arasında tespit edilmiştir Oumlzellikle
istatistiksel olarak anlamlı yuumlksek korelasyon katsayısı değerine sahip eşitlikler ilgili
parametrelerin dolaylı tahminlerinin belirlenmesi gereken durumlarda kullanılabilir
niteliktedir
Anahtar Kelimeler Andezit Granit İstatistiksel Analiz Jeomekanik OumlzelliklerPetrografik
Oumlzellikler
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
KERMUTDERE FORMASYONU KUMTAŞLARININ FARKLI DOYGUNLUK VE
ANİZOTROPİ KOŞULLARINDA FİZİKSEL VE DAYANIM OumlZELLİKLERİNDEKİ
DEĞİŞİMLERİN İNCELENMESİ
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ili Mescitli youmlresinde yuumlzeylenenKermutdere Formasyonursquo
na ait kumtaşlarının farklı doygunluk ve anizotropi koşullarında fiziksel ve dayanım
oumlzellikleri belirlenmiştir Değişen doygunluk ve anizotropi koşullarının belirlenen oumlzellikler
uumlzerindeki etkisi araştırılmıştırBu amaccedilla laminalanma duumlzlemleri iccedileren kumtaşlarından
blok oumlrnekler alınmıştır Bu oumlrneklerden laminalanma duumlzlemi esas alınarak 0ordm 30ordm 45ordm 60ordm
ve 90ordmrsquo lik youmlnelim accedilılarında standartlara uygun olarak 225 adet deney numunesi
hazırlanmıştır 11 adet oumlrnek uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik
tayinler sonucunda kumtaşları litiksubarkoz ve litik arkoz olarak sınıflandırılmıştır
Deneysel ccedilalışmalar sonucunda kumtaşlarında kuru birim hacim ağırlık değerlerinin
2573-2638kNm3 doygun birim hacim ağırlık değerlerinin 2594-2651kNm
3ağırlıkccedila su
emme değerlerinin 042-095 hacimce su emme değerlerinin 113-253 arasında
değiştiği tespit edilmiştir
Bununla birlikte kumtaşlarında farklı doygunluk ve anizotropi koşullarına bağlı olarak P
dalga hızının 4046-5444 msn S dalga hızının ise 2126-3114 msn arasında değişim
goumlsterdiği belirlenmiştir Kumtaşlarının dinamik elastisitemoduumlluuml 3183-5956 GPa ve
dinamik poisson oranı ise 007-036 arasında değişim goumlstermiştir
Ccedilalışmada dayanım oumlzelliklerinden tek eksenli sıkışma dayanımı ve dolaylı ccedilekilme
dayanımı belirlenmiştir Kumtaşlarının tek eksenli sıkışma dayanımı değeri 612-1822 MPa
ve dolaylı ccedilekilme dayanımıise 68-144 MPa arasında değişim goumlstermiştir Kumtaşları
dayanım anizotropisine goumlre değerlendirilmiş ve ldquoduumlşuumlk anizotropirdquo sınıfında yer almıştır
Yapılan değerlendirmeler sonucunda genel olarak laminalanmaya paralel oumlrneklerin
laminalanmaya dik olan oumlrneklere goumlre daha yuumlksek dalga hızı değerine sahip oldukları
goumlzlemlenmiştir P dalga hızlarının sabit bir youmlnelim accedilısında doygunluk koşullarına bağlı
olarak artış goumlsterdiği S dalga hızında da artış goumlzlenmesine rağmen duumlzenli bir değişimin
olmadığı tespit edilmiştir Dayanım oumlzelliklerinin ise laminalanma duumlzlemlerine dik ve paralel
olan oumlrneklerde ve kuru koşullarda daha yuumlksek olduğu ve doygunlukla birlikte dayanımın
azaldığı belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler AnizotropiDoygunluk Kumtaşı Fiziksel Oumlzellikler Tek Eksenli
Sıkışma Dayanımı P Dalga Hızı
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
DİRİCHLET KOŞULLU BİTSADZE-SAMARSKİİ TİPİ UumlSTBELİRLİ ELİPTİK
PROBLEMİNİN KARARLILIK ANALİZİ
OumlZET
Bu tezde Hilbert uzayında eliptik kısmi diferensiyel denklemler iccedilin Dirichlet koşullu
Bitsadze-Samarskiitipi uumlstbelirli probleminin ccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık kestirimleri
araştırılmıştır Uumlstbelirliproblemininccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık ve koersif kararlılık kestirimleri
elde edilmiştir Uumlstbelirlieliptik probleminin yaklaşık ccediloumlzuumlmuumlnuuml bulmak iccedilin birinci ve ikinci
mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur Bu fark şemalarınınccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık
kestirimleri elde edilmiştirAyrıca soyut sonuccedillar elde edildikten sonra ccedilok boyutlu eliptik
denklemi iccedilin Dirichlet koşulluBitsadze-Samarskii tipi uumlstbelirli Dirichlet ve Neumann sınır
değer problemlerinin de birinci ve ikinci mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur ve
fark şemalarının kararlılık analizleriyapılmıştır Son olarak fark şemaları iccedilin araştırılmış olan
teorik ifadeler sayısal oumlrneklerinsonuccedillarıyla doğrulanmıştır
Anahtar Kelimeler Fark şeması Hemen-hemen koersif kararlılık İyi tanımlılık
KararlılıkKoersif kararlılık Sınır Değer Problemi Uumlstbelirlilik
Yaklaşık Ccediloumlzuumlm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TOZ NOHUT MAYASI KULLANIMININ YUumlZEY YANIT METODUYLA
OPTİMİZASYONU VE EKMEK KALİTE NİTELİKLERİ UumlZERİNDEKİ
ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı nohut mayasını toz formda uumlretmek instant aktif kuru maya ile
birlikte ekmek formuumllasyonundaki miktarını optimize etmek bazı kalite parametrelerini
değerlendirerek ekmek uumlretimindeki kullanım olanaklarını araştırmaktır Ccedilalışmada instant
aktif kuru maya ve toz nohut mayası bağımsız faktoumlrler olarak alınmıştır Bu bağımsız
faktoumlrlerin hacim kabul edilebilirlik ve goumlzenek faktoumlruuml uumlzerindeki etkilerini belirlemek
amacıyla ldquoYuumlzey Yanıt Youmlntemirdquo kullanılmıştır Optimal sonuccedil elde edilmiş ve deneysel
olarak da doğrulanmıştır Optimize formuumlle goumlre uumlretilen ekmekle (OEkm) nohut mayasız
uumlretilen kontrol ekmeği (KEkm) bazı kalite parametreleri accedilısından karşılaştırılmıştır
Optimizasyon sonuccedillarına goumlre instant aktif kuru maya kullanım oranı un ağırlığı uumlzerinden
063 toz nohut mayası kullanım oranı ise 1021 olarak tespit edilmiştir Ekmeklerin
goumlzenek yapıları imaj analizi ile incelenmiştir Toz nohut mayası kullanımı ekmekte daha
kuumlccediluumlk ve homojen goumlzenek yapısının oluşumuna neden olmuş daha iyi bir kabuk goumlruumlnuumlmuuml
elde edilmiştir Toz nohut mayası kullanımıyla ekmeğin antioksidan aktivitesinin mineral
madde iccedileriğinin ve fizikokimyasal oumlzelliklerinin de geliştiği belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler Antioksidan aktivite Ekmek İmaj analizi Laktik asit bakterileri Nohut
mayası Yuumlzey yanıt metodu
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TUumlRKİYErsquoDE ENDEMİK OLARAK YETİŞEN KAZ DAĞI CcedilAYININ (SİDERİTİS
TROJANA BORNM) ANTİOKSİDAN ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTELERİNİN VE
MİNERAL İCcedilERİĞİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Tuumlrkiyersquode yetişen bitkiler arasında Sideritis cinsi 78rsquolik bir endemizm oranı ile en ccedilok
endemizme sahip olan cinslerden biridir Bu tuumlrlerin halk arasında ağrı kesici antiromatizmal
antimikrobiyal ve sindirimi kolaylaştırıcı etkilerinden dolayı kullanıldığı bilinmektedir Bu
etkileri nedeniyle Anadolursquoda bitkisel ccedilay olarak kullanılmaktadır Bilindiği uumlzere gıdalarda
maliyet nedeniyle doğal kaynaklı antioksidanlar yerine sentetik antioksidanlar 20 yuumlzyılın
başlarından beri kullanılmaktadır Fakat bunların toksik etkileri olduğu da bilindiğinden son
yıllarda doğal antioksidanlara olan ilgi daha da artmıştır Aynı zamanda bitkiler gibi doğal
maddelerden elde edilen antimikrobiyal maddeler de gıdalarda doğal koruma maddesi olarak
kullanılabilmektedir Ccedilalışmamızda uumllkemizde endemik olarak yetişen Kaz dağı ccedilayının
(Sideritis trojana Bornm) antioksidan ve radikal giderme aktivitelerini değerlendirmek iccedilin
Fe3+- Fe2+ indirgeme kapasitesi Kuprak metodu ile kuprik iyonları (Cu2+) indirgeme
kapasitesi FRAP indirgeme kapasitesi 11-difenil-2-pikril-hidrazil (DPPH) giderme
aktivitesi 22acute-azino-bis(3-etilbenztiyoazolin-6-suumllfonik asit) (ABTSbull+) giderme aktivitesi
NN-dimetil-p-fenilendiamin radikal (DMPDbull+) giderme aktivitesi H2O2 giderme aktivitesi
Fe2+ iyonları şelatlama aktivitesi toplam fenolik iccedileriği ve toplam flavonoid iccedileriği
araştırılmıştır Bitkinin antimikrobiyal etkisi ise farklı mikroorganizmalar kullanılarak disk
difuumlzyon youmlntemi ile belirlenmiştir Aynı zamanda minerallerin antioksidan enzimler
uumlzerindeki etkisi ve gıdalarda ki oumlnemi goumlz oumlnuumlne alınarak seccedililen 20 element iccedilin ICP-MS
cihazında mineral iccedileriği tespit edilmiştir Sonuccedil olarak Sideritis trojana Bornmrsquoun
antioksidan ve antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu ve K Ca Mg S ve P gibi mineraller
iccedilin yuumlksek mineral iccedileriğine sahip olduğu goumlzlemlenmiştir Bu sonuccedilların hem potansiyel
ilaccedil ham maddesi olarak hem de gıda sanayisinde sentetik maddelerin yerine alternatif olarak
kullanılabilecek maddelerin bulunmasına yol goumlsterici olacağı duumlşuumlnuumllmektedir
Anahtar Kelimeler Antimikrobiyal antioksidan Kazdağı ccedilayı mineral Sideritis trojana
Bornm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
AYI UumlZUumlMUuml (Vacciniumarctostaphylos)rsquoNUumlN GIDA RENKLENDİRİCİSİ OLARAK
KULLANIMI
OumlZET
Bu ccedilalışmada uumllkemizde daha ccedilok Karadeniz boumllgesinde doğal olarak yetişen ayı
uumlzuumlmuuml (VacciniumarctostaphylosL) antosiyaninlerinin demir ile şelatlanıp puumlskuumlrtmeli
kurutucuda enkapsuumllasyonu ile mavimor doğal gıda boyası elde edilmesi ve antosiyanin
tayini iccedilin optimum şartların belirlenmesi amaccedillanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnde yapılan analizler
sonucunda pH değeri 28plusmn007 kuru madde oranı 2621plusmn123 g100g kuumll oranı 032plusmn005
g100g antosiyanin miktarı 8056plusmn175 mg100g olarak saptanmıştır Ultrasonik su banyosu
kullanılarak ayı uumlzuumlmuumlndeki antosiyaninekstraksiyonununoptimum şartlarının belirlenmesi
iccedilin farklı sıcaklıklarda (25ordmC 50ordmC 75ordmC) ve değişik yuumlzdelerde (100 75 50 25)
aseton etanol metanol ve saf su ile ccedilalışılmıştır Optimum şartların 100rsquoluumlk aseton ve 25ordmC
olduğu belirlenmiştir Ayı uumlzuumlmuumlnuumln demir ile şelatlanması ile elde edilen doğal mavi renk
maddesi pH değerleri 450 500 550 ve 600 olarak ayarlanan ve jelatin iccedileriği olan model
sisteme ilave edilmiştir Mikroenkapsuumllasyon iccedilin kaplayıcı materyal olarak
maltodekstrinkullanılmıştır Depolama boyunca renk değerleri oumllccediluumllmuumlş ve depolama sonunda
renk kaybı iccedilin kinetik parametreler hesaplanmıştır Ccedilalışma sonucunda antosiyanin
tozlarının enkapsuumllasyon verimliliği 804plusmn020 antosiyanin tutulma oranı 830plusmn076
olarak hesaplanmıştır Model sistemlerde mavi renk kaybının buumltuumln sıcaklıklarda 5 guumlnde
başladığı sıcaklık ve pH arttıkccedila hızlandığı goumlzlemlenmiştir Enkapsuumllasyon işleminin mavi
renk stabilitesini arttırdığı ve mavi renk kaybının birinci derece reaksiyon kinetiğine uygun
olduğu belirlenmiştir Mavi rengi en ccedilok koruyan oumlrneğin 25 ordmCrsquode depolanan ve pH değeri
500 olan model sistem olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Bu model sistemin depolama boyunca toplam
renk değişimi (∆E) 586 aktivasyon enerjisi (Ea) 3764kjmol ve yarılanma suumlresi (t12) 1908
guumln olarak hesaplanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnden mavimor renkli doğal gıda boyası elde edilerek
gıda enduumlstrisi iccedilin sentetik esaslı gıda boyalarına alternatif bir gıda boyası ortaya
konulmuştur
Anahtar KelimelerAntosiyanin Ayı Uumlzuumlmuuml(VacciniumarctostaphylosL) Doğal
Renklendirici Enkapsuumllasyon Optimizasyon Reaksiyon Kinetiği
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ZENGİN MİNERALLİ KONSANTRE SULARIN BOumlCEK VE MANTAR
ZARARLILARINA KARŞI ODUN KORUMADAKİ ETKİNLİĞİ GUumlMUumlŞHANE İLİ
OumlRNEĞİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ilinde doğal olarak yerden ccedilıkan zengin mineralli bazı suların
odunda zarar yapan iki tuumlr mantar ve bir tuumlr boumlceğe karşı antimikrobial ve insektisit oumlzellikleri
araştırılmıştır Guumlmuumlşhane Tekke Yeşildere ve Zigana youmlrelerinden alınan zengin mineralli
sular buharlaştırma yoluyla konsantrasyonlar (10 25 50 75 100) olacak şekilde 5
farklı yoğunlukta hazırlanarak sarıccedilam odun oumlrneklerine dolu huumlcre youmlntemiyle emprenye
edilmiştir Sarıccedilamdan (Pinus sylvestris L) hazırlanan odun oumlrneklerinin beyaz ccediluumlruumlkluumlk
(Coriolus versicolor) ve esmer ccediluumlruumlkluumlk (Gloeophyllum trabeum) mantarlarına karşı
(antifungal) etkileri Lyctus brunnes boumlcek larvalarına karşı insektisit aktivitesi incelenmiştir
Suların yapılan kimyasal analizinde Ca Na K Mg Mn Co metallerini iccedilerdikleri tespit
edilmiştir sularda ayrıca odun ccediluumlruumlten mantarlar iccedilin toksik etki goumlsterebilecek bor ve arsenik
gibi elementlere rastlanmamıştır Deney sonunda doğal mineralli suların konsantre edilmeden
kullanıldığında mantarların gelişimini durdurmada diğer konsantre edilen sulara goumlre daha
başarılı olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Kaynatma esnasında sudaki kalsiyumun diğer mineral maddeler
ile birlikte ccediloumlkmesi mineral iccedileriğinin etkisinin azalmasına neden olmuştur Ayrıca suların
mantarlara karşı daha etkili bakır ve bor mineralleri iccedilermemesinden dolayı toksik etki duumlşuumlk
seviyede kalmıştır
Boumlcek deneyinde Lyctus brunnes larvaları Fraxinus excelsior (adi dişbudak) diri odunundan
hazırlanan odun oumlrneklerine yerleştirilmiştir Odun oumlrnekleri iccedilerisinde larvaların buumlyuumlme ve
beslenmeleri incelenmiştir Larvaların mineral iccedilerikleri bakımından zengin olan sularda
beslenemedikleri dolayısıyla galeri oluşturamadıkları goumlzlenmiştir Ccedilok az oranda larvanın
mineral iccedilerik bakımından daha duumlşuumlk olan sularda yaşam muumlcadelesini bir suumlre daha devam
ettirebildiği goumlzlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ahşap koruma C versicolor G trabeum L brunnes Mineral su
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
DONMA CcedilOumlZUumlLME ETKİSİNDEKİ BETONLARDA VAKUM UYGULAMASI VE
LİF KATKISININ ETKİSİ
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı donma ccediloumlzuumllmeye maruz betonlarda lif katkısı ve vakum
uygulamasının etkisinin araştırılmasıdır Bu amaccedilla beton katkısı olarak ccedilelik polyester
polipropilen lif ve polipropilen elyaf kullanılmıştırCcedilelik lifler kısa ldquo3 cmrdquo ve uzun ldquo6 cmrdquo
olarak kullanılırken sentetik lifler kısa ldquo25 cmrdquo ve uzun ldquo5 cmrdquo olarak kullanılmıştır
Oumlrneklerin uumlretim aşamasında deneysel ccedilalışmanın bir parametresi olarak betona taze halde
vakum uygulaması yapılmıştır Lif katkılı vakumsuz ve vakumlu beton oumlrnekler 28 guumln
sonunda donma ccediloumlzuumllmeye maruz bırakılmıştır Her 50 doumlnguumlden sonra temel enine frekans
değişim değerleri oumllccediluumllmuumlştuumlr Elde edilen temel enine frekans değişim değerleri ile dinamik
elastisitemoduumlluumlndeki azalma miktarları ve dayanıklılık faktoumlruuml değerleri belirlenmiştir
Sonuccedil olarak lif katkısı ve vakum uygulamasının donma ccediloumlzuumllmeye maruz betonlarda olumlu
etki yaptığı belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ccedilelik Lif Donma-Ccediloumlzuumllme Durabilite Sentetik Lif
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
HAZIR BETON TESİSLERİNDE ISO 90012015 KALİTE YOumlNETİM SİSTEMLERİ
VE UYGULAMASI
OumlZET
Kalite insanoğlunun ihtiyaccedillarını karşılamada en oumlnemli faktoumlrlerden biridir Duumlnya
nuumlfusunun artışı suumlrekli gelişen ve değişen teknoloji uumlreticilerin rekabet ortamında ayakta
kalabilmeleri kuruluşların kalite kavramını her geccedilen guumln daha ciddiye almasını zorunlu
kılmaktadır Aksi durumda kuruluşların gelecekleri tehdit altına girmektedir İnşaat sektoumlruuml
insanoğlu var oldukccedila var olacak bir sektoumlrduumlr Oumlzellikle Tuumlrkiye gibi gelişen uumllkelerde inşaat
sektoumlruumlnuuml ilgilendiren yasal duumlzenlemeler her geccedilen guumln bu sektoumlruumln daha kaliteli olmasını
zorunlu hale getirmektedir İnşaatın en oumlnemli alt sektoumlrlerinden biri Hazır Beton sektoumlruumlduumlr
Oumlzellikle 1999 İstanbul ve Duumlzce depremlerinden sonra yıkılan ve hasar goumlren binalardan
elde edilen veriler beton kalitesinde ciddi sorunlar olduğunu goumlstermiştir Ve bu yıldan sonra
yapılan yasal duumlzenlemeler Hazır Beton uumlreticilerinin kalitesini arttırmıştır
Yasal ve mesleki mevzuat ne kadar iyileştirilirse iyileştirilsin kurumsallaşmayı ve uzun yıllar
iş duumlnyasında yer almayı hedefleyen bir işletmenin her zaman kalite youmlnetimine ihtiyacı
vardır Bunu kaynakları ccedilalışanları muumlşterileri ve uumlretimleri uumlzerinde belli programlar
ccedilerccedilevesinde planlar yaparak hedefler koyarak dokuumlmante ederek tetkikler ve oumllccediluumlmler
yaparak gerccedilekleştirebilir
Bu ccedilalışmada ISO 9001 Kalite Youmlnetim Sistemleri standardı ccedilerccedilevesinde Hazır Beton
tesislerinde Kalite Youmlnetim Sisteminin uygulanabilirliğinin irdelenmesi amaccedillanmıştır Bu
kapsamda Hazır Beton tesislerinin doumlkuumlmantasyon sistemi kaynak youmlnetimi uumlruumln ve
hizmetleri iccedilin gerekli şartları muumlşteri ile ilişkileri tetkikler ve kontroller oumllccedilme ve
değerlendirmeler ve iyileştirme faaliyetleri ele alınmıştır
Anahtar kelimeler Hazır Beton Tesisi ISO 9001 Kalite Youmlnetim Sistemleri
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CEBRE RİYOLİTİrsquo NİN (DEMİROumlZUuml-BAYBURT) PETROGRAFİK
JEOKİMYASAL VE İZOTOPİK OumlZELLİKLERİ
OumlZET
Demiroumlzuuml (Bayburt) civarında yuumlzeyleyen Cebre Riyolitirsquone ait kayaccedillar petrografik
jeokimyasal ve izotopikaccedilıdan incelendikten sonra elde edilen bulgular bu tez kapsamında
petrolojik ve tektonik accedilıdan yorumlanmaya ccedilalışılmıştır
Yaklaşık 12 km2lik bir alanda yuumlzeyleyen Cebre Riyoliti Variskan orojenezi sırasında oluşan
ccedilok az sayıdaki yuumlzey kayalarından biridir Zirkon U-Pb verileri Cebre Riyolitirsquonin
3328plusmn438 my kabuğa yerleştiğini oumlngoumlrmektedir Hyaloporfirik ve mikrogranuuml porfirik
dokuların baskın olduğu birimde yer yer akma bandı dokusu da goumlzlenir Cebre Riyoliti ana
mineral fazları olarak bol miktarda kuvars ve alkali feldispat az olarak da kordiyerit
fenokristalleri ve nadir olarak da muskovit ve biyotit mikro Kordiyerit tamamen pinitleşmiş
olup fenokristalleri yer yer poikilitik dokulu zirkon iccedilerir Zirkon titanit apatit ve Fe-Ti oksit
mineralleri tali fazlar olarak bulunurlar Cebre Riyolitirsquone ait oumlrnekler oldukccedila yuumlksek
SiO2(7423-8062) K2O ( 372-742) ve Al2O3 ( 1077-1411) iccedileriklerine sahiptirler
Buna karşılık CaO ( 002-021) Na2O ( 005-078) ve MgO ( 03-021) iccedilerikleri ise
oldukccedila duumlşuumlk miktarlardadır Oumlrnekler 148 ilacirc 295 arasında değişen ACNK değerleri ve
149 ilacirc 299 arasında değişen ANK değerleri ile guumlccedilluuml peralumin oumlzellik sunmaktadır Ana
ve iz elementlerin buumlyuumlk bir ccediloğunluğu artan SiO2 iccedileriği ile negatif bir korelasyon
sunmaktadır Hafif nadir toprak elementler (HNTE) ağır nadir toprak elementlere (ANTE)
goumlre azorta oranlarda zenginleşmiş (LaNYbN= 4-11) ve guumlccedilluuml negatif Euanomalisi goumlsterirler
(EuEu=004-025) Belirgin negatif Nb Ta Sr P ve Ti anomalileri oumlrneklerde goumlzlenen
diğer jeokimyasal oumlzelliklerdir Petrografik ve jeokimyasal oumlzellikler kesirli kristallenmenin
oumlzellikle de Krsquolu feldispat ve daha az olarak da plajiyoklas ayrımlaşmasının Cebre
Riyolitirsquonin bileşimsel aralığının oluşmasında oumlnemli bir rol oynadığına işaret etmektedir
Yukarıda değinilen jeokimyasal oumlzelliklere ilave olarak Cebre Riyolitirsquonde kordiyerit ve
muskovit gibi aluumlminyumca zengin mineral fazlarının bulunması kaynak alan olarak tortul
kayaccedillara işaret etmektedir Reyik Okyanusursquonun Erken Karboniferrsquode yay-kıta ccedilarpışması
şeklinde kapanmasını takiben meydana gelen yiten dilimin kopması astenosferik manto
yuumlkselimine yol accediltığı ve kabuksal malzemenin ergimesi iccedilin gerekli ısıyı sağladığı
oumlngoumlruumllmektedir
Anahtar KelimelerDemiroumlzuuml JeokimyaKordiyeritS-tipi Riyolit Sakarya Zonu U-Pb
zirkon yaşı Variskan Orojenezi
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CcedilAKIRBAĞ (BAYBURT) GRANİTOYİDİrsquoNİN PETROGRAFİK JEOKİMYASAL
VE PETROLOJİK OumlZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Bayburt youmlresinde yer alan Ccedilakırbağ Granitoyidirsquonin mineralojik-petrografik
oumlzellikleri mineral kimyası ve tuumlm kayaccedil jeokimyası ortaya konularak kayaccedilların oluşum
mekanizmaları ve koumlkenleri belirlenmeye ccedilalışılmıştır Doğu Pontid Guumlney Zonursquonda yer alan
inceleme alanının tabanında Eosen yaşlı andezit bazalt ve piroklastikleri bulunmaktadır Bu
birim Eosen yaşlı Ccedilakırbağ Granitoyidi tarafından kesilmiş olup Kuvaterner yaşlı aluumlvyonlar
ile uyumsuz olarak oumlrtuumlluumlrler
Ccedilakırbağ Granitoyidi elips şekilli olup yaklaşık 9 km2rsquo
lik bir alanda yuumlzeylenmiştir
Monzonit ve kuvarslı monzonit bileşimli kayaccedillardan oluşmuş olup kayaccedillarda magma
karışımını goumlsteren dengesizlik dokuları goumlzlenmiştir Granitoyidi oluşturan kayaccedillar ince-
orta taneli olup plajiyoklas ortoklas kuvars piroksen biyotit amfibol apatit zirkon ve opak
mineraller iccedilerirler Granitoyidi oluşturan kayaccedillara ait plajiyoklaslar An47-21 bileşimlidirler
K-feldispatlar Or65-78 bileşimlidir Biyotitlerin magnezyum numaraları 06-07 arasında
değişmektedir Piroksenler diyopsit ve klinopiroksen bileşimli olup Mg numaraları 073-076
arasındadır
Ccedilakırbağ Granitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genel olarak I-tipi yuumlksek-Krsquolu ve şoşonitik
karakterli olup yuumlksek SiO2 iccedileriklerine (56-63) sahiptirler Kayaccedillar metaluumlmin karakterli
olup buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı litofil elementlerce zenginleşmişlerdir Kondirite gore
normalleştirilmiş nadir toprak element dağılımları konkav şekilli (LaNYbN=896-1126) olup
negatif Eu anomalisi (EuNEu=050-076) goumlsterirler Ana ve iz element değişimleri
granitoyidin gelişiminde plajiyoklas amfibol ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının etkili
olduğunu goumlstermektedir
Tuumlm bu oumlzellikler Ccedilakırbağ Granitoyidirsquone ait kayaccedilların ana magmasının litosferik
mantodan tuumlrediğine ve kabuk kayaccedillarının katkısının nisbeten az oranda rol oynadığına işaret
eder
Anahtar Kelimeler Bayburt Ccedilakırbağ Granitoyidi Doğu Pontidler Eosen Mineral
kimyası Tuumlm kayaccedil jeokimyası
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ARSLANDEDE (BAYBURT) GRANİTOYİDİ VE İCcedilİNDEKİ MAFİK MAGMATİK
ANKLAVLARIN PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK
OumlZELİKLERİNİN İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Bayburt youmlresinde yer alan Arslandede Granitoyidi ve iccedilindeki mafik
magmatik anklavlar (MMA)rsquoın mineralojik-petrografik bileşimi ve tuumlm kayaccedil jeokimyası
ortaya konularak kayaccedilların oluşum mekanizmaları ve koumlkenleri belirlenmeye ccedilalışılmıştır
Doğu Pontid Guumlney Zonursquonda yer alan inceleme alanının tabanında Eosen yaşlı andezit ve
piroklastitleri bulunmaktadır Bu birim Eosen yaşlı Arslandede Granitoyidi tarafından
kesilmiş olup tuumlm bu birimler Kuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumlluumlrler
Granitoyidi oluşturan kayaccedillar ince-orta taneli olup plajiyoklas ortoklas kuvars hornblend
biyotit klinopiroksen apatit zirkon ve opak mineralleri iccedilerirler
Arslandede Granitoyidirsquonin yuumlzeyleri elips şekilli olup yaklaşık 24 km2rsquo
lik bir alanda
yuumlzeylenmiştirMonzogabromonzodiyoritmonzonitkuvarslı monzonit ve granitbileşimli
kayaccedillardan oluşurlar Granitoyidi oluşturan kayaccedillarda magma karışımını goumlsteren
dengesizlik dokuları goumlzlenmiştir Arslandede Granitoyidi iccedilinde koyu renkli mafik magmatik
anklavlar (MMA) goumlruumllmuumlştuumlr Anklavlar iccedilinde yer aldıkları ana kayaccedillardan daha ince
taneli ve daha koyu renkli olmalarına rağmen onlarla benzer mineralojik petrografik ve
jeokimyasal oumlzellikler sunarlar MMArsquolar diyorit ve monzodiyorit bileşimli olup monzonit ve
monzogranit bileşimli ana kayaccedillar iccedilerisinde goumlzlenirler
Arslandede Granitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genel olarak I-tipi yuumlksek Krsquolu-şosonitik
karakterli olup yuumlksek SiO2 iccedileriklerine ( 4949-7121) sahiptirler Kayaccedillar metaluumlmin
karakterli olup buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı litofil elementlerce zenginleşmişlerdir Kondrite goumlre
normalleştirilmiş nadir toprak element dağılımları konkav şekilli (LaNYbN= 711-1157) olup
negatif Eu anomalisi (EuNEu=037-091) goumlsterirlerAna ve izelement değişimleri
granitoyidin gelişiminde plajiyoklas hornblend ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının etkili
olduğunu goumlstermektedir
Mafik magmatik anklavlar (MMA) orta-yuumlksek metaluumlminli olup (ACNK=075-090) ve ana
kayadan daha duumlşuumlk ACNK ve SiO2 ( 5393-5883) ve daha yuumlksek Na2OK2O (142-227)
oranlarına sahiptirler SiO2 iccedileriğine karşılık ana oksit ve iz element iccedilerikleri
karşılaştırıldığında mafik anklavlar ana kayaccedilları ile duumlzguumln bir youmlnseme sunarlar Kayaccedillar
BIYLE HNTE ve ANTErsquoce zenginleşmiş YCcedilAErsquoce (Nb Ti) fakirleşmiş olup ana kaya ve
anklavlar birbirine uyumlu bir youmlnseme goumlsterirler MMArsquolar ana kaya iccedilerisinde soğumuş
olan eş yaşlı mafik magmanın kuumlccediluumlk kuumltlelerini temsil eden magma karışım (mixingmagma
mingling) uumlruumlnleri olarak kabul edilebilirler
Arslandede Granitoyidi ve iccedillerindeki MMArsquolarda zirkon ve apatitlerde yapılan
hesaplamalarda kristallenme sıcaklıkları ana kayaccedillarda 671-836 degC MMArsquolarda ise 647-836
degC arasında değişmektedir
Petrografik ve jeokimyasal oumlzellikler Ccedilakırbağ Granitoyidirsquone ait kayaccedilların ana
magmasının litosferik mantodan tuumlrediğini ve kabuk kayaccedillarının katkısının nisbeten az
olduğunu goumlsterir
Anahtar Kelimeler Arslandede GranitoyidiBayburtDoğu Pontidler Eosen Mafik
magmatik anklav Petroloji Tuumlm kayaccedil jeokimyası
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CcedilAMDERE OFİYOLİTİK KARIŞIĞI(DEMİROumlZUuml-BAYBURT) İCcedilİNDEKİ BAZİK
KAYACcedilLARIN JEOKİMYASAL ve İZOTOPİK OumlZELLİKLERİ
OumlZET
Sakarya Zonu doğusundakiCcedilamdere (Bayburt)youmlresi Geccedil Karbonifer-Permiyen
ccediloumlkellerinin yuumlzeylediği iki lokasyondan biridir lsquoCcedilamdere Ofiyolitik Karışığırsquoolarak
adlandırılan tektono-sedimanter birim bloklar halinde mermer kireccediltaşı kumtaşı bazalt
dolerit gabro meta-bazalt meta-gabro gibi farklı ccediloumlkelme ve tektonik ortamları karakterize
eden litolojiler iccedilermektedir Meta-bazit vemetamorfize olmamış mafik bloklar olmak uumlzere
iki grup altında toplanan bazik magmatikkayaccedillar jeokimyasal ve SrNd Pb izotop oranları
accedilısından incelenmişlerdir
Her iki gruba ait kayaccedillar bazik-ortaccedil bir kimyasal bileşime sahiptir (SiO2 = 440-566
ağ) Mafik bloklara ait oumlrnekler toleyit karakterli meta-bazitler ise duumlşuumlk orta ve yuumlksek
K2O iccedilerikleri ile toleyitten şoşonitiğe kadar giden bir dağılım sergilemektedirler Meta-
bazitler Larsquodan Eursquoya doğru zenginleşme derecesi gittikccedile azalanhafif nadir toprak element
(HNTE) ve yaklaşık yatay konumlu ağır nadir toprak element (ANTE)profilleri
goumlsterirken(LaNYbN = 455 - 2901) mafik bloklara ait oumlrnekler OOSBrsquoye paralelve yataya
yakın profiller sunmaktadırlar(LaNYbN =144 - 219)Yitimle ilişkili kayaccedillarda olduğu gibi
her iki gruba ait kayaccedillar buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı element (BİYE) zenginleşmesi ve negatif Nb-
Ta-Ti anomalisi sunarlarAncak bu zenginleşme ve anomali derecesi mafiklerde daha zayıf
veya noumltr olarak goumlzlenir Meta-bazitler pozitif ve negatif Pb ve P anomalileri sunarken
mafikler genellikle negatif Pb ve P anomalileri sunarlar Genellikle duumlşuumlk MgO (lt65 ağ)
Cr (lt250 ppm) ve Ni (lt150 ppm) konsantrasyonlarıve duumlşuumlk Mg-numarası (lt60) oumlrneklerin
manto kaynağı ile dengeli bir bileşime sahip olmadığını goumlstermektedirKısmen duumlşuumlk
radyojenik 87
Sr86
Sr(t) oranları (0704335minus0706227) orta pozitif ԐNd(t) değerleri (+27 minus
+64) ve kuzey yarı kuumlre referansccedilizgisi (KYRCcedil)rsquonin hemen uumlzerine ccedilıkan Pb izotop oranları
kıtasal malzemeler veya zenginleşmiş manto II (ZM II) tarafından modifiye edilmiş bir manto
kaynağına işaret etmektedir
Kayaccedilların jeokimyasal oumlzellikleri yitimle ilişkili ortamlarda oluştuklarını veya
oluştuktan sonra yitim ilişkili soluumlsyonlarlaetkileşime girdiklerini goumlstermektedir Ancak
tektonik ortam diyagramlarında yitim zonu soluumlsyonlarının katkısı ccedilok belirgin olarak ortaya
ccedilıkmamaktadır Bu diyagramlarda meta-bazitler kıta iccedili bazaltkalk-alkalibazalt ve ada yayı
toleyiti metamorfize olmamış mafik kayaccedillar ise normal okyanus ortası sırtı bazaltı (N-
OOSB) gibi yitimden uzak tektonik ortamlarda toplanmaktadırlar
Anahtar Kelimeler Ccedilamdere-BayburtJeokimya Meta-bazit Ofiyolitik melanj Radyojenik
izotop Tektonik ortam
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
MAVRİYAS GRANİTOYİDİ (CcedilAYKARA-TRABZON) VE CcedilEVRE KAYACcedilLARININ
PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK OumlZELLİKLERİNİN
İNCELENMESİ
OumlZET
Ccedilaykara (Trabzon) youmlresinde yer alan MavriyasGranitoyidirsquonin ve ccedilevre kayaccedillarının
petrografik jeokimyasal ve petrolojik oumlzelliklerinin incelenmesini konu alan bu ccedilalışmada
MavriyasGranitoyidirsquonin gelişimi ortaya konularak koumlkeni belirlenmeye ccedilalışılmıştır
Ccedilalışma alanının tabanını Geccedil Kretase yaşlı bazalt andezit dasit ve bunların proklastları ile
temsil olan volkanik kayaccedillar oluşmaktadır Bu birim Eosen yaşlı UzuntarlaGranitoyidi
tarafından kesilmekte olup ccedilalışmanın konusunu oluşturan Geccedil Kretase yaşlı
MavriyasGranitoyidirsquoninbirimi keserek yerleştiği goumlzlemlenmektedir Buumltuumln
formasyonlarKuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumllmektedir Granitoyidi
oluşturan kayaccedillar iri-orta daneliplajiyoklas kuvars ortoklas hornblend ve opak mineraller
iccedilermektedir
MavriyasGranitoyidi elips şekilli olup yaklaşık 6 km2rsquolik bir alanda yuumlzeylenmiştir Granit
monzogranit granodiyorit alkali feldispat granit bileşimli kayaccedillardan oluşmuş olup kuvars
monzodiyorit bileşiminde mafikmikrogranuumlleranklavlar (MMA) iccedilerir Aynı zamanda
granitoyidi oluşturan kayaccedillar da magma karışımını işaret eden dengesizlik dokularından
poiklitik doku zonluyapı mafikmikrogranuumlleranklavlar iccedilerisinde plajiyoklas ve K-
feldispatfenokristalleri goumlruumllmuumlştuumlr
MavriyasGranitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genellikle I tipi yuumlksek Krsquolu kalk-alkali karakterli
olup SiO2 iccedilerikleri (6272-779wt) arasındadır Granitoyidi oluşturan kayaccedil oumlrnekleri
metaluumlmindenperaluumlmine geccediliş goumlstermekte olup volkanik yay granitoyidleri oumlzelliği
goumlstermektedir Ana ve izelement değişimleri granitoyidin gelişiminde plajiyoklas
hornblend apatit ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının oumlnemli rol oynadığını goumlstermektedir
MavriyasGranitoyidirsquoninpetrolojik oumlzellikleri goumlz oumlnuumlne alındığında granitoyidin gelişiminde
fraksiyonelkristallenme magma karışımı ve az oranda da asimilasyon ve kısmi ergimenin rol
oynadığı goumlruumllmektedir Jeokimyasal veriler granitoyidin alt kıtasal kabuk kayaccedillarının
(amfibolitik) kısmi ergimesi yanında litosferik manto bileşenlerinin de oumlnemli rol oynadığını
goumlstermektedir
Anahtar Kelimeler Karadeniz Doğu Pontidler Pluumltonizma Granitoyid Mavriyas
(Ccedilaykara-Trabzon)
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
GUumlMUumlŞHANE İL MERKEZİNDEKİ MAGMATİK KOumlKENLİ KAYALARIN
JEOMEKANİK OumlZELLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmadaGuumlmuumlşhane ilmerkezindeki magmatik koumlkenli kayaların jeomekanik
oumlzellikleri belirlenmiş ve bu oumlzellikler arasındakigoumlrguumll ilişkiler araştırılmıştır Bu amaccedilla
farklı alanlardan boyutları yaklaşık 20x30x40cm olan toplam 30 adet blok oumlrnek alınmış bu
oumlrneklerden ISRM tarafından oumlnerilen youmlntemleregoumlre deney numuneleri hazırlanmış indeks
mekanik ve elastik oumlzelliklerin belirlenmesine youmlnelik deneyler yapılmıştır 33 adet oumlrnek
uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik tayinler
sonucundamonzogranit olarak adlandırılan kayalarda 30-3730 kuvars 30-3660
ortoklas 1820-25 plajiyoklas 6-12mafik mineral yuumlzdesi tespit edilmiştir Andezitlerde
ise modal analiz yapılamamıştır Deneysel ccedilalışmalar sonucunda andezitlerde birim hacim
ağırlık değerlerinin 2437-2573kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 078-186 hacimce
su emme değerlerinin 202-477 arasında değiştiği belirlenmiştir Granitlerde ise birim
hacim ağırlık değerlerinin 2545-2597kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 024-096
hacimce su emme değerlerinin 063-250 arasında değiştiği tespit edilmiştir Bununla
birlikte andezitlerde doygun koşullar iccedilin P dalga hızının 3961-5451 msn S dalga hızının ise
2171-3310 msn arasında granitlerde ise P dalga hızının 3850-5812 msn S dalga hızının ise
2151-3115 msn arasında değişim goumlsterdiği belirlenmiştir Andezitlerde kuru koşullarda P
dalga hızının 3669-5462 msn S dalga hızının 2205-3011 msn arasında granitlerde ise P
dalga hızının 2857-5251 msn S dalga hızının ise 1793-2904 msn arasında değiştiği tespit
edilmiştirAndezitlerde tek eksenli sıkışmadayanımıdeğeri 5409-21436MPa elastisite
moduumlluuml 1980-5316GPa ve Poisson oranı 011-046 granitlerde ise tek eksenli sıkışma
dayanımı değeri 2460-14015 MPa elastisite moduumlluuml 2222-7692GPa ve Poisson oranı
değeri 003-050 arasında değişim goumlstermiştir İstatistiksel değerlendirmeler sonucunda en
yuumlksek korelasyon katsayısı değerleri andezitlerde 090 ve granitlerde 094 değeri ile P ve S
dalga hızı oumllccediluumlmlerine ait verilerden elde edilmiştir En duumlşuumlk korelasyon katsayısı değeri ise
granitlerde kuvarsalkali feldispat oranı ile goumlzeneklilik arasında tespit edilmiştir Oumlzellikle
istatistiksel olarak anlamlı yuumlksek korelasyon katsayısı değerine sahip eşitlikler ilgili
parametrelerin dolaylı tahminlerinin belirlenmesi gereken durumlarda kullanılabilir
niteliktedir
Anahtar Kelimeler Andezit Granit İstatistiksel Analiz Jeomekanik OumlzelliklerPetrografik
Oumlzellikler
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
KERMUTDERE FORMASYONU KUMTAŞLARININ FARKLI DOYGUNLUK VE
ANİZOTROPİ KOŞULLARINDA FİZİKSEL VE DAYANIM OumlZELLİKLERİNDEKİ
DEĞİŞİMLERİN İNCELENMESİ
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ili Mescitli youmlresinde yuumlzeylenenKermutdere Formasyonursquo
na ait kumtaşlarının farklı doygunluk ve anizotropi koşullarında fiziksel ve dayanım
oumlzellikleri belirlenmiştir Değişen doygunluk ve anizotropi koşullarının belirlenen oumlzellikler
uumlzerindeki etkisi araştırılmıştırBu amaccedilla laminalanma duumlzlemleri iccedileren kumtaşlarından
blok oumlrnekler alınmıştır Bu oumlrneklerden laminalanma duumlzlemi esas alınarak 0ordm 30ordm 45ordm 60ordm
ve 90ordmrsquo lik youmlnelim accedilılarında standartlara uygun olarak 225 adet deney numunesi
hazırlanmıştır 11 adet oumlrnek uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik
tayinler sonucunda kumtaşları litiksubarkoz ve litik arkoz olarak sınıflandırılmıştır
Deneysel ccedilalışmalar sonucunda kumtaşlarında kuru birim hacim ağırlık değerlerinin
2573-2638kNm3 doygun birim hacim ağırlık değerlerinin 2594-2651kNm
3ağırlıkccedila su
emme değerlerinin 042-095 hacimce su emme değerlerinin 113-253 arasında
değiştiği tespit edilmiştir
Bununla birlikte kumtaşlarında farklı doygunluk ve anizotropi koşullarına bağlı olarak P
dalga hızının 4046-5444 msn S dalga hızının ise 2126-3114 msn arasında değişim
goumlsterdiği belirlenmiştir Kumtaşlarının dinamik elastisitemoduumlluuml 3183-5956 GPa ve
dinamik poisson oranı ise 007-036 arasında değişim goumlstermiştir
Ccedilalışmada dayanım oumlzelliklerinden tek eksenli sıkışma dayanımı ve dolaylı ccedilekilme
dayanımı belirlenmiştir Kumtaşlarının tek eksenli sıkışma dayanımı değeri 612-1822 MPa
ve dolaylı ccedilekilme dayanımıise 68-144 MPa arasında değişim goumlstermiştir Kumtaşları
dayanım anizotropisine goumlre değerlendirilmiş ve ldquoduumlşuumlk anizotropirdquo sınıfında yer almıştır
Yapılan değerlendirmeler sonucunda genel olarak laminalanmaya paralel oumlrneklerin
laminalanmaya dik olan oumlrneklere goumlre daha yuumlksek dalga hızı değerine sahip oldukları
goumlzlemlenmiştir P dalga hızlarının sabit bir youmlnelim accedilısında doygunluk koşullarına bağlı
olarak artış goumlsterdiği S dalga hızında da artış goumlzlenmesine rağmen duumlzenli bir değişimin
olmadığı tespit edilmiştir Dayanım oumlzelliklerinin ise laminalanma duumlzlemlerine dik ve paralel
olan oumlrneklerde ve kuru koşullarda daha yuumlksek olduğu ve doygunlukla birlikte dayanımın
azaldığı belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler AnizotropiDoygunluk Kumtaşı Fiziksel Oumlzellikler Tek Eksenli
Sıkışma Dayanımı P Dalga Hızı
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
DİRİCHLET KOŞULLU BİTSADZE-SAMARSKİİ TİPİ UumlSTBELİRLİ ELİPTİK
PROBLEMİNİN KARARLILIK ANALİZİ
OumlZET
Bu tezde Hilbert uzayında eliptik kısmi diferensiyel denklemler iccedilin Dirichlet koşullu
Bitsadze-Samarskiitipi uumlstbelirli probleminin ccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık kestirimleri
araştırılmıştır Uumlstbelirliproblemininccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık ve koersif kararlılık kestirimleri
elde edilmiştir Uumlstbelirlieliptik probleminin yaklaşık ccediloumlzuumlmuumlnuuml bulmak iccedilin birinci ve ikinci
mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur Bu fark şemalarınınccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık
kestirimleri elde edilmiştirAyrıca soyut sonuccedillar elde edildikten sonra ccedilok boyutlu eliptik
denklemi iccedilin Dirichlet koşulluBitsadze-Samarskii tipi uumlstbelirli Dirichlet ve Neumann sınır
değer problemlerinin de birinci ve ikinci mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur ve
fark şemalarının kararlılık analizleriyapılmıştır Son olarak fark şemaları iccedilin araştırılmış olan
teorik ifadeler sayısal oumlrneklerinsonuccedillarıyla doğrulanmıştır
Anahtar Kelimeler Fark şeması Hemen-hemen koersif kararlılık İyi tanımlılık
KararlılıkKoersif kararlılık Sınır Değer Problemi Uumlstbelirlilik
Yaklaşık Ccediloumlzuumlm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TOZ NOHUT MAYASI KULLANIMININ YUumlZEY YANIT METODUYLA
OPTİMİZASYONU VE EKMEK KALİTE NİTELİKLERİ UumlZERİNDEKİ
ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı nohut mayasını toz formda uumlretmek instant aktif kuru maya ile
birlikte ekmek formuumllasyonundaki miktarını optimize etmek bazı kalite parametrelerini
değerlendirerek ekmek uumlretimindeki kullanım olanaklarını araştırmaktır Ccedilalışmada instant
aktif kuru maya ve toz nohut mayası bağımsız faktoumlrler olarak alınmıştır Bu bağımsız
faktoumlrlerin hacim kabul edilebilirlik ve goumlzenek faktoumlruuml uumlzerindeki etkilerini belirlemek
amacıyla ldquoYuumlzey Yanıt Youmlntemirdquo kullanılmıştır Optimal sonuccedil elde edilmiş ve deneysel
olarak da doğrulanmıştır Optimize formuumlle goumlre uumlretilen ekmekle (OEkm) nohut mayasız
uumlretilen kontrol ekmeği (KEkm) bazı kalite parametreleri accedilısından karşılaştırılmıştır
Optimizasyon sonuccedillarına goumlre instant aktif kuru maya kullanım oranı un ağırlığı uumlzerinden
063 toz nohut mayası kullanım oranı ise 1021 olarak tespit edilmiştir Ekmeklerin
goumlzenek yapıları imaj analizi ile incelenmiştir Toz nohut mayası kullanımı ekmekte daha
kuumlccediluumlk ve homojen goumlzenek yapısının oluşumuna neden olmuş daha iyi bir kabuk goumlruumlnuumlmuuml
elde edilmiştir Toz nohut mayası kullanımıyla ekmeğin antioksidan aktivitesinin mineral
madde iccedileriğinin ve fizikokimyasal oumlzelliklerinin de geliştiği belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler Antioksidan aktivite Ekmek İmaj analizi Laktik asit bakterileri Nohut
mayası Yuumlzey yanıt metodu
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TUumlRKİYErsquoDE ENDEMİK OLARAK YETİŞEN KAZ DAĞI CcedilAYININ (SİDERİTİS
TROJANA BORNM) ANTİOKSİDAN ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTELERİNİN VE
MİNERAL İCcedilERİĞİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Tuumlrkiyersquode yetişen bitkiler arasında Sideritis cinsi 78rsquolik bir endemizm oranı ile en ccedilok
endemizme sahip olan cinslerden biridir Bu tuumlrlerin halk arasında ağrı kesici antiromatizmal
antimikrobiyal ve sindirimi kolaylaştırıcı etkilerinden dolayı kullanıldığı bilinmektedir Bu
etkileri nedeniyle Anadolursquoda bitkisel ccedilay olarak kullanılmaktadır Bilindiği uumlzere gıdalarda
maliyet nedeniyle doğal kaynaklı antioksidanlar yerine sentetik antioksidanlar 20 yuumlzyılın
başlarından beri kullanılmaktadır Fakat bunların toksik etkileri olduğu da bilindiğinden son
yıllarda doğal antioksidanlara olan ilgi daha da artmıştır Aynı zamanda bitkiler gibi doğal
maddelerden elde edilen antimikrobiyal maddeler de gıdalarda doğal koruma maddesi olarak
kullanılabilmektedir Ccedilalışmamızda uumllkemizde endemik olarak yetişen Kaz dağı ccedilayının
(Sideritis trojana Bornm) antioksidan ve radikal giderme aktivitelerini değerlendirmek iccedilin
Fe3+- Fe2+ indirgeme kapasitesi Kuprak metodu ile kuprik iyonları (Cu2+) indirgeme
kapasitesi FRAP indirgeme kapasitesi 11-difenil-2-pikril-hidrazil (DPPH) giderme
aktivitesi 22acute-azino-bis(3-etilbenztiyoazolin-6-suumllfonik asit) (ABTSbull+) giderme aktivitesi
NN-dimetil-p-fenilendiamin radikal (DMPDbull+) giderme aktivitesi H2O2 giderme aktivitesi
Fe2+ iyonları şelatlama aktivitesi toplam fenolik iccedileriği ve toplam flavonoid iccedileriği
araştırılmıştır Bitkinin antimikrobiyal etkisi ise farklı mikroorganizmalar kullanılarak disk
difuumlzyon youmlntemi ile belirlenmiştir Aynı zamanda minerallerin antioksidan enzimler
uumlzerindeki etkisi ve gıdalarda ki oumlnemi goumlz oumlnuumlne alınarak seccedililen 20 element iccedilin ICP-MS
cihazında mineral iccedileriği tespit edilmiştir Sonuccedil olarak Sideritis trojana Bornmrsquoun
antioksidan ve antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu ve K Ca Mg S ve P gibi mineraller
iccedilin yuumlksek mineral iccedileriğine sahip olduğu goumlzlemlenmiştir Bu sonuccedilların hem potansiyel
ilaccedil ham maddesi olarak hem de gıda sanayisinde sentetik maddelerin yerine alternatif olarak
kullanılabilecek maddelerin bulunmasına yol goumlsterici olacağı duumlşuumlnuumllmektedir
Anahtar Kelimeler Antimikrobiyal antioksidan Kazdağı ccedilayı mineral Sideritis trojana
Bornm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
AYI UumlZUumlMUuml (Vacciniumarctostaphylos)rsquoNUumlN GIDA RENKLENDİRİCİSİ OLARAK
KULLANIMI
OumlZET
Bu ccedilalışmada uumllkemizde daha ccedilok Karadeniz boumllgesinde doğal olarak yetişen ayı
uumlzuumlmuuml (VacciniumarctostaphylosL) antosiyaninlerinin demir ile şelatlanıp puumlskuumlrtmeli
kurutucuda enkapsuumllasyonu ile mavimor doğal gıda boyası elde edilmesi ve antosiyanin
tayini iccedilin optimum şartların belirlenmesi amaccedillanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnde yapılan analizler
sonucunda pH değeri 28plusmn007 kuru madde oranı 2621plusmn123 g100g kuumll oranı 032plusmn005
g100g antosiyanin miktarı 8056plusmn175 mg100g olarak saptanmıştır Ultrasonik su banyosu
kullanılarak ayı uumlzuumlmuumlndeki antosiyaninekstraksiyonununoptimum şartlarının belirlenmesi
iccedilin farklı sıcaklıklarda (25ordmC 50ordmC 75ordmC) ve değişik yuumlzdelerde (100 75 50 25)
aseton etanol metanol ve saf su ile ccedilalışılmıştır Optimum şartların 100rsquoluumlk aseton ve 25ordmC
olduğu belirlenmiştir Ayı uumlzuumlmuumlnuumln demir ile şelatlanması ile elde edilen doğal mavi renk
maddesi pH değerleri 450 500 550 ve 600 olarak ayarlanan ve jelatin iccedileriği olan model
sisteme ilave edilmiştir Mikroenkapsuumllasyon iccedilin kaplayıcı materyal olarak
maltodekstrinkullanılmıştır Depolama boyunca renk değerleri oumllccediluumllmuumlş ve depolama sonunda
renk kaybı iccedilin kinetik parametreler hesaplanmıştır Ccedilalışma sonucunda antosiyanin
tozlarının enkapsuumllasyon verimliliği 804plusmn020 antosiyanin tutulma oranı 830plusmn076
olarak hesaplanmıştır Model sistemlerde mavi renk kaybının buumltuumln sıcaklıklarda 5 guumlnde
başladığı sıcaklık ve pH arttıkccedila hızlandığı goumlzlemlenmiştir Enkapsuumllasyon işleminin mavi
renk stabilitesini arttırdığı ve mavi renk kaybının birinci derece reaksiyon kinetiğine uygun
olduğu belirlenmiştir Mavi rengi en ccedilok koruyan oumlrneğin 25 ordmCrsquode depolanan ve pH değeri
500 olan model sistem olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Bu model sistemin depolama boyunca toplam
renk değişimi (∆E) 586 aktivasyon enerjisi (Ea) 3764kjmol ve yarılanma suumlresi (t12) 1908
guumln olarak hesaplanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnden mavimor renkli doğal gıda boyası elde edilerek
gıda enduumlstrisi iccedilin sentetik esaslı gıda boyalarına alternatif bir gıda boyası ortaya
konulmuştur
Anahtar KelimelerAntosiyanin Ayı Uumlzuumlmuuml(VacciniumarctostaphylosL) Doğal
Renklendirici Enkapsuumllasyon Optimizasyon Reaksiyon Kinetiği
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ZENGİN MİNERALLİ KONSANTRE SULARIN BOumlCEK VE MANTAR
ZARARLILARINA KARŞI ODUN KORUMADAKİ ETKİNLİĞİ GUumlMUumlŞHANE İLİ
OumlRNEĞİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ilinde doğal olarak yerden ccedilıkan zengin mineralli bazı suların
odunda zarar yapan iki tuumlr mantar ve bir tuumlr boumlceğe karşı antimikrobial ve insektisit oumlzellikleri
araştırılmıştır Guumlmuumlşhane Tekke Yeşildere ve Zigana youmlrelerinden alınan zengin mineralli
sular buharlaştırma yoluyla konsantrasyonlar (10 25 50 75 100) olacak şekilde 5
farklı yoğunlukta hazırlanarak sarıccedilam odun oumlrneklerine dolu huumlcre youmlntemiyle emprenye
edilmiştir Sarıccedilamdan (Pinus sylvestris L) hazırlanan odun oumlrneklerinin beyaz ccediluumlruumlkluumlk
(Coriolus versicolor) ve esmer ccediluumlruumlkluumlk (Gloeophyllum trabeum) mantarlarına karşı
(antifungal) etkileri Lyctus brunnes boumlcek larvalarına karşı insektisit aktivitesi incelenmiştir
Suların yapılan kimyasal analizinde Ca Na K Mg Mn Co metallerini iccedilerdikleri tespit
edilmiştir sularda ayrıca odun ccediluumlruumlten mantarlar iccedilin toksik etki goumlsterebilecek bor ve arsenik
gibi elementlere rastlanmamıştır Deney sonunda doğal mineralli suların konsantre edilmeden
kullanıldığında mantarların gelişimini durdurmada diğer konsantre edilen sulara goumlre daha
başarılı olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Kaynatma esnasında sudaki kalsiyumun diğer mineral maddeler
ile birlikte ccediloumlkmesi mineral iccedileriğinin etkisinin azalmasına neden olmuştur Ayrıca suların
mantarlara karşı daha etkili bakır ve bor mineralleri iccedilermemesinden dolayı toksik etki duumlşuumlk
seviyede kalmıştır
Boumlcek deneyinde Lyctus brunnes larvaları Fraxinus excelsior (adi dişbudak) diri odunundan
hazırlanan odun oumlrneklerine yerleştirilmiştir Odun oumlrnekleri iccedilerisinde larvaların buumlyuumlme ve
beslenmeleri incelenmiştir Larvaların mineral iccedilerikleri bakımından zengin olan sularda
beslenemedikleri dolayısıyla galeri oluşturamadıkları goumlzlenmiştir Ccedilok az oranda larvanın
mineral iccedilerik bakımından daha duumlşuumlk olan sularda yaşam muumlcadelesini bir suumlre daha devam
ettirebildiği goumlzlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ahşap koruma C versicolor G trabeum L brunnes Mineral su
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
HAZIR BETON TESİSLERİNDE ISO 90012015 KALİTE YOumlNETİM SİSTEMLERİ
VE UYGULAMASI
OumlZET
Kalite insanoğlunun ihtiyaccedillarını karşılamada en oumlnemli faktoumlrlerden biridir Duumlnya
nuumlfusunun artışı suumlrekli gelişen ve değişen teknoloji uumlreticilerin rekabet ortamında ayakta
kalabilmeleri kuruluşların kalite kavramını her geccedilen guumln daha ciddiye almasını zorunlu
kılmaktadır Aksi durumda kuruluşların gelecekleri tehdit altına girmektedir İnşaat sektoumlruuml
insanoğlu var oldukccedila var olacak bir sektoumlrduumlr Oumlzellikle Tuumlrkiye gibi gelişen uumllkelerde inşaat
sektoumlruumlnuuml ilgilendiren yasal duumlzenlemeler her geccedilen guumln bu sektoumlruumln daha kaliteli olmasını
zorunlu hale getirmektedir İnşaatın en oumlnemli alt sektoumlrlerinden biri Hazır Beton sektoumlruumlduumlr
Oumlzellikle 1999 İstanbul ve Duumlzce depremlerinden sonra yıkılan ve hasar goumlren binalardan
elde edilen veriler beton kalitesinde ciddi sorunlar olduğunu goumlstermiştir Ve bu yıldan sonra
yapılan yasal duumlzenlemeler Hazır Beton uumlreticilerinin kalitesini arttırmıştır
Yasal ve mesleki mevzuat ne kadar iyileştirilirse iyileştirilsin kurumsallaşmayı ve uzun yıllar
iş duumlnyasında yer almayı hedefleyen bir işletmenin her zaman kalite youmlnetimine ihtiyacı
vardır Bunu kaynakları ccedilalışanları muumlşterileri ve uumlretimleri uumlzerinde belli programlar
ccedilerccedilevesinde planlar yaparak hedefler koyarak dokuumlmante ederek tetkikler ve oumllccediluumlmler
yaparak gerccedilekleştirebilir
Bu ccedilalışmada ISO 9001 Kalite Youmlnetim Sistemleri standardı ccedilerccedilevesinde Hazır Beton
tesislerinde Kalite Youmlnetim Sisteminin uygulanabilirliğinin irdelenmesi amaccedillanmıştır Bu
kapsamda Hazır Beton tesislerinin doumlkuumlmantasyon sistemi kaynak youmlnetimi uumlruumln ve
hizmetleri iccedilin gerekli şartları muumlşteri ile ilişkileri tetkikler ve kontroller oumllccedilme ve
değerlendirmeler ve iyileştirme faaliyetleri ele alınmıştır
Anahtar kelimeler Hazır Beton Tesisi ISO 9001 Kalite Youmlnetim Sistemleri
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CEBRE RİYOLİTİrsquo NİN (DEMİROumlZUuml-BAYBURT) PETROGRAFİK
JEOKİMYASAL VE İZOTOPİK OumlZELLİKLERİ
OumlZET
Demiroumlzuuml (Bayburt) civarında yuumlzeyleyen Cebre Riyolitirsquone ait kayaccedillar petrografik
jeokimyasal ve izotopikaccedilıdan incelendikten sonra elde edilen bulgular bu tez kapsamında
petrolojik ve tektonik accedilıdan yorumlanmaya ccedilalışılmıştır
Yaklaşık 12 km2lik bir alanda yuumlzeyleyen Cebre Riyoliti Variskan orojenezi sırasında oluşan
ccedilok az sayıdaki yuumlzey kayalarından biridir Zirkon U-Pb verileri Cebre Riyolitirsquonin
3328plusmn438 my kabuğa yerleştiğini oumlngoumlrmektedir Hyaloporfirik ve mikrogranuuml porfirik
dokuların baskın olduğu birimde yer yer akma bandı dokusu da goumlzlenir Cebre Riyoliti ana
mineral fazları olarak bol miktarda kuvars ve alkali feldispat az olarak da kordiyerit
fenokristalleri ve nadir olarak da muskovit ve biyotit mikro Kordiyerit tamamen pinitleşmiş
olup fenokristalleri yer yer poikilitik dokulu zirkon iccedilerir Zirkon titanit apatit ve Fe-Ti oksit
mineralleri tali fazlar olarak bulunurlar Cebre Riyolitirsquone ait oumlrnekler oldukccedila yuumlksek
SiO2(7423-8062) K2O ( 372-742) ve Al2O3 ( 1077-1411) iccedileriklerine sahiptirler
Buna karşılık CaO ( 002-021) Na2O ( 005-078) ve MgO ( 03-021) iccedilerikleri ise
oldukccedila duumlşuumlk miktarlardadır Oumlrnekler 148 ilacirc 295 arasında değişen ACNK değerleri ve
149 ilacirc 299 arasında değişen ANK değerleri ile guumlccedilluuml peralumin oumlzellik sunmaktadır Ana
ve iz elementlerin buumlyuumlk bir ccediloğunluğu artan SiO2 iccedileriği ile negatif bir korelasyon
sunmaktadır Hafif nadir toprak elementler (HNTE) ağır nadir toprak elementlere (ANTE)
goumlre azorta oranlarda zenginleşmiş (LaNYbN= 4-11) ve guumlccedilluuml negatif Euanomalisi goumlsterirler
(EuEu=004-025) Belirgin negatif Nb Ta Sr P ve Ti anomalileri oumlrneklerde goumlzlenen
diğer jeokimyasal oumlzelliklerdir Petrografik ve jeokimyasal oumlzellikler kesirli kristallenmenin
oumlzellikle de Krsquolu feldispat ve daha az olarak da plajiyoklas ayrımlaşmasının Cebre
Riyolitirsquonin bileşimsel aralığının oluşmasında oumlnemli bir rol oynadığına işaret etmektedir
Yukarıda değinilen jeokimyasal oumlzelliklere ilave olarak Cebre Riyolitirsquonde kordiyerit ve
muskovit gibi aluumlminyumca zengin mineral fazlarının bulunması kaynak alan olarak tortul
kayaccedillara işaret etmektedir Reyik Okyanusursquonun Erken Karboniferrsquode yay-kıta ccedilarpışması
şeklinde kapanmasını takiben meydana gelen yiten dilimin kopması astenosferik manto
yuumlkselimine yol accediltığı ve kabuksal malzemenin ergimesi iccedilin gerekli ısıyı sağladığı
oumlngoumlruumllmektedir
Anahtar KelimelerDemiroumlzuuml JeokimyaKordiyeritS-tipi Riyolit Sakarya Zonu U-Pb
zirkon yaşı Variskan Orojenezi
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CcedilAKIRBAĞ (BAYBURT) GRANİTOYİDİrsquoNİN PETROGRAFİK JEOKİMYASAL
VE PETROLOJİK OumlZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Bayburt youmlresinde yer alan Ccedilakırbağ Granitoyidirsquonin mineralojik-petrografik
oumlzellikleri mineral kimyası ve tuumlm kayaccedil jeokimyası ortaya konularak kayaccedilların oluşum
mekanizmaları ve koumlkenleri belirlenmeye ccedilalışılmıştır Doğu Pontid Guumlney Zonursquonda yer alan
inceleme alanının tabanında Eosen yaşlı andezit bazalt ve piroklastikleri bulunmaktadır Bu
birim Eosen yaşlı Ccedilakırbağ Granitoyidi tarafından kesilmiş olup Kuvaterner yaşlı aluumlvyonlar
ile uyumsuz olarak oumlrtuumlluumlrler
Ccedilakırbağ Granitoyidi elips şekilli olup yaklaşık 9 km2rsquo
lik bir alanda yuumlzeylenmiştir
Monzonit ve kuvarslı monzonit bileşimli kayaccedillardan oluşmuş olup kayaccedillarda magma
karışımını goumlsteren dengesizlik dokuları goumlzlenmiştir Granitoyidi oluşturan kayaccedillar ince-
orta taneli olup plajiyoklas ortoklas kuvars piroksen biyotit amfibol apatit zirkon ve opak
mineraller iccedilerirler Granitoyidi oluşturan kayaccedillara ait plajiyoklaslar An47-21 bileşimlidirler
K-feldispatlar Or65-78 bileşimlidir Biyotitlerin magnezyum numaraları 06-07 arasında
değişmektedir Piroksenler diyopsit ve klinopiroksen bileşimli olup Mg numaraları 073-076
arasındadır
Ccedilakırbağ Granitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genel olarak I-tipi yuumlksek-Krsquolu ve şoşonitik
karakterli olup yuumlksek SiO2 iccedileriklerine (56-63) sahiptirler Kayaccedillar metaluumlmin karakterli
olup buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı litofil elementlerce zenginleşmişlerdir Kondirite gore
normalleştirilmiş nadir toprak element dağılımları konkav şekilli (LaNYbN=896-1126) olup
negatif Eu anomalisi (EuNEu=050-076) goumlsterirler Ana ve iz element değişimleri
granitoyidin gelişiminde plajiyoklas amfibol ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının etkili
olduğunu goumlstermektedir
Tuumlm bu oumlzellikler Ccedilakırbağ Granitoyidirsquone ait kayaccedilların ana magmasının litosferik
mantodan tuumlrediğine ve kabuk kayaccedillarının katkısının nisbeten az oranda rol oynadığına işaret
eder
Anahtar Kelimeler Bayburt Ccedilakırbağ Granitoyidi Doğu Pontidler Eosen Mineral
kimyası Tuumlm kayaccedil jeokimyası
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ARSLANDEDE (BAYBURT) GRANİTOYİDİ VE İCcedilİNDEKİ MAFİK MAGMATİK
ANKLAVLARIN PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK
OumlZELİKLERİNİN İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Bayburt youmlresinde yer alan Arslandede Granitoyidi ve iccedilindeki mafik
magmatik anklavlar (MMA)rsquoın mineralojik-petrografik bileşimi ve tuumlm kayaccedil jeokimyası
ortaya konularak kayaccedilların oluşum mekanizmaları ve koumlkenleri belirlenmeye ccedilalışılmıştır
Doğu Pontid Guumlney Zonursquonda yer alan inceleme alanının tabanında Eosen yaşlı andezit ve
piroklastitleri bulunmaktadır Bu birim Eosen yaşlı Arslandede Granitoyidi tarafından
kesilmiş olup tuumlm bu birimler Kuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumlluumlrler
Granitoyidi oluşturan kayaccedillar ince-orta taneli olup plajiyoklas ortoklas kuvars hornblend
biyotit klinopiroksen apatit zirkon ve opak mineralleri iccedilerirler
Arslandede Granitoyidirsquonin yuumlzeyleri elips şekilli olup yaklaşık 24 km2rsquo
lik bir alanda
yuumlzeylenmiştirMonzogabromonzodiyoritmonzonitkuvarslı monzonit ve granitbileşimli
kayaccedillardan oluşurlar Granitoyidi oluşturan kayaccedillarda magma karışımını goumlsteren
dengesizlik dokuları goumlzlenmiştir Arslandede Granitoyidi iccedilinde koyu renkli mafik magmatik
anklavlar (MMA) goumlruumllmuumlştuumlr Anklavlar iccedilinde yer aldıkları ana kayaccedillardan daha ince
taneli ve daha koyu renkli olmalarına rağmen onlarla benzer mineralojik petrografik ve
jeokimyasal oumlzellikler sunarlar MMArsquolar diyorit ve monzodiyorit bileşimli olup monzonit ve
monzogranit bileşimli ana kayaccedillar iccedilerisinde goumlzlenirler
Arslandede Granitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genel olarak I-tipi yuumlksek Krsquolu-şosonitik
karakterli olup yuumlksek SiO2 iccedileriklerine ( 4949-7121) sahiptirler Kayaccedillar metaluumlmin
karakterli olup buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı litofil elementlerce zenginleşmişlerdir Kondrite goumlre
normalleştirilmiş nadir toprak element dağılımları konkav şekilli (LaNYbN= 711-1157) olup
negatif Eu anomalisi (EuNEu=037-091) goumlsterirlerAna ve izelement değişimleri
granitoyidin gelişiminde plajiyoklas hornblend ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının etkili
olduğunu goumlstermektedir
Mafik magmatik anklavlar (MMA) orta-yuumlksek metaluumlminli olup (ACNK=075-090) ve ana
kayadan daha duumlşuumlk ACNK ve SiO2 ( 5393-5883) ve daha yuumlksek Na2OK2O (142-227)
oranlarına sahiptirler SiO2 iccedileriğine karşılık ana oksit ve iz element iccedilerikleri
karşılaştırıldığında mafik anklavlar ana kayaccedilları ile duumlzguumln bir youmlnseme sunarlar Kayaccedillar
BIYLE HNTE ve ANTErsquoce zenginleşmiş YCcedilAErsquoce (Nb Ti) fakirleşmiş olup ana kaya ve
anklavlar birbirine uyumlu bir youmlnseme goumlsterirler MMArsquolar ana kaya iccedilerisinde soğumuş
olan eş yaşlı mafik magmanın kuumlccediluumlk kuumltlelerini temsil eden magma karışım (mixingmagma
mingling) uumlruumlnleri olarak kabul edilebilirler
Arslandede Granitoyidi ve iccedillerindeki MMArsquolarda zirkon ve apatitlerde yapılan
hesaplamalarda kristallenme sıcaklıkları ana kayaccedillarda 671-836 degC MMArsquolarda ise 647-836
degC arasında değişmektedir
Petrografik ve jeokimyasal oumlzellikler Ccedilakırbağ Granitoyidirsquone ait kayaccedilların ana
magmasının litosferik mantodan tuumlrediğini ve kabuk kayaccedillarının katkısının nisbeten az
olduğunu goumlsterir
Anahtar Kelimeler Arslandede GranitoyidiBayburtDoğu Pontidler Eosen Mafik
magmatik anklav Petroloji Tuumlm kayaccedil jeokimyası
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CcedilAMDERE OFİYOLİTİK KARIŞIĞI(DEMİROumlZUuml-BAYBURT) İCcedilİNDEKİ BAZİK
KAYACcedilLARIN JEOKİMYASAL ve İZOTOPİK OumlZELLİKLERİ
OumlZET
Sakarya Zonu doğusundakiCcedilamdere (Bayburt)youmlresi Geccedil Karbonifer-Permiyen
ccediloumlkellerinin yuumlzeylediği iki lokasyondan biridir lsquoCcedilamdere Ofiyolitik Karışığırsquoolarak
adlandırılan tektono-sedimanter birim bloklar halinde mermer kireccediltaşı kumtaşı bazalt
dolerit gabro meta-bazalt meta-gabro gibi farklı ccediloumlkelme ve tektonik ortamları karakterize
eden litolojiler iccedilermektedir Meta-bazit vemetamorfize olmamış mafik bloklar olmak uumlzere
iki grup altında toplanan bazik magmatikkayaccedillar jeokimyasal ve SrNd Pb izotop oranları
accedilısından incelenmişlerdir
Her iki gruba ait kayaccedillar bazik-ortaccedil bir kimyasal bileşime sahiptir (SiO2 = 440-566
ağ) Mafik bloklara ait oumlrnekler toleyit karakterli meta-bazitler ise duumlşuumlk orta ve yuumlksek
K2O iccedilerikleri ile toleyitten şoşonitiğe kadar giden bir dağılım sergilemektedirler Meta-
bazitler Larsquodan Eursquoya doğru zenginleşme derecesi gittikccedile azalanhafif nadir toprak element
(HNTE) ve yaklaşık yatay konumlu ağır nadir toprak element (ANTE)profilleri
goumlsterirken(LaNYbN = 455 - 2901) mafik bloklara ait oumlrnekler OOSBrsquoye paralelve yataya
yakın profiller sunmaktadırlar(LaNYbN =144 - 219)Yitimle ilişkili kayaccedillarda olduğu gibi
her iki gruba ait kayaccedillar buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı element (BİYE) zenginleşmesi ve negatif Nb-
Ta-Ti anomalisi sunarlarAncak bu zenginleşme ve anomali derecesi mafiklerde daha zayıf
veya noumltr olarak goumlzlenir Meta-bazitler pozitif ve negatif Pb ve P anomalileri sunarken
mafikler genellikle negatif Pb ve P anomalileri sunarlar Genellikle duumlşuumlk MgO (lt65 ağ)
Cr (lt250 ppm) ve Ni (lt150 ppm) konsantrasyonlarıve duumlşuumlk Mg-numarası (lt60) oumlrneklerin
manto kaynağı ile dengeli bir bileşime sahip olmadığını goumlstermektedirKısmen duumlşuumlk
radyojenik 87
Sr86
Sr(t) oranları (0704335minus0706227) orta pozitif ԐNd(t) değerleri (+27 minus
+64) ve kuzey yarı kuumlre referansccedilizgisi (KYRCcedil)rsquonin hemen uumlzerine ccedilıkan Pb izotop oranları
kıtasal malzemeler veya zenginleşmiş manto II (ZM II) tarafından modifiye edilmiş bir manto
kaynağına işaret etmektedir
Kayaccedilların jeokimyasal oumlzellikleri yitimle ilişkili ortamlarda oluştuklarını veya
oluştuktan sonra yitim ilişkili soluumlsyonlarlaetkileşime girdiklerini goumlstermektedir Ancak
tektonik ortam diyagramlarında yitim zonu soluumlsyonlarının katkısı ccedilok belirgin olarak ortaya
ccedilıkmamaktadır Bu diyagramlarda meta-bazitler kıta iccedili bazaltkalk-alkalibazalt ve ada yayı
toleyiti metamorfize olmamış mafik kayaccedillar ise normal okyanus ortası sırtı bazaltı (N-
OOSB) gibi yitimden uzak tektonik ortamlarda toplanmaktadırlar
Anahtar Kelimeler Ccedilamdere-BayburtJeokimya Meta-bazit Ofiyolitik melanj Radyojenik
izotop Tektonik ortam
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
MAVRİYAS GRANİTOYİDİ (CcedilAYKARA-TRABZON) VE CcedilEVRE KAYACcedilLARININ
PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK OumlZELLİKLERİNİN
İNCELENMESİ
OumlZET
Ccedilaykara (Trabzon) youmlresinde yer alan MavriyasGranitoyidirsquonin ve ccedilevre kayaccedillarının
petrografik jeokimyasal ve petrolojik oumlzelliklerinin incelenmesini konu alan bu ccedilalışmada
MavriyasGranitoyidirsquonin gelişimi ortaya konularak koumlkeni belirlenmeye ccedilalışılmıştır
Ccedilalışma alanının tabanını Geccedil Kretase yaşlı bazalt andezit dasit ve bunların proklastları ile
temsil olan volkanik kayaccedillar oluşmaktadır Bu birim Eosen yaşlı UzuntarlaGranitoyidi
tarafından kesilmekte olup ccedilalışmanın konusunu oluşturan Geccedil Kretase yaşlı
MavriyasGranitoyidirsquoninbirimi keserek yerleştiği goumlzlemlenmektedir Buumltuumln
formasyonlarKuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumllmektedir Granitoyidi
oluşturan kayaccedillar iri-orta daneliplajiyoklas kuvars ortoklas hornblend ve opak mineraller
iccedilermektedir
MavriyasGranitoyidi elips şekilli olup yaklaşık 6 km2rsquolik bir alanda yuumlzeylenmiştir Granit
monzogranit granodiyorit alkali feldispat granit bileşimli kayaccedillardan oluşmuş olup kuvars
monzodiyorit bileşiminde mafikmikrogranuumlleranklavlar (MMA) iccedilerir Aynı zamanda
granitoyidi oluşturan kayaccedillar da magma karışımını işaret eden dengesizlik dokularından
poiklitik doku zonluyapı mafikmikrogranuumlleranklavlar iccedilerisinde plajiyoklas ve K-
feldispatfenokristalleri goumlruumllmuumlştuumlr
MavriyasGranitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genellikle I tipi yuumlksek Krsquolu kalk-alkali karakterli
olup SiO2 iccedilerikleri (6272-779wt) arasındadır Granitoyidi oluşturan kayaccedil oumlrnekleri
metaluumlmindenperaluumlmine geccediliş goumlstermekte olup volkanik yay granitoyidleri oumlzelliği
goumlstermektedir Ana ve izelement değişimleri granitoyidin gelişiminde plajiyoklas
hornblend apatit ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının oumlnemli rol oynadığını goumlstermektedir
MavriyasGranitoyidirsquoninpetrolojik oumlzellikleri goumlz oumlnuumlne alındığında granitoyidin gelişiminde
fraksiyonelkristallenme magma karışımı ve az oranda da asimilasyon ve kısmi ergimenin rol
oynadığı goumlruumllmektedir Jeokimyasal veriler granitoyidin alt kıtasal kabuk kayaccedillarının
(amfibolitik) kısmi ergimesi yanında litosferik manto bileşenlerinin de oumlnemli rol oynadığını
goumlstermektedir
Anahtar Kelimeler Karadeniz Doğu Pontidler Pluumltonizma Granitoyid Mavriyas
(Ccedilaykara-Trabzon)
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
GUumlMUumlŞHANE İL MERKEZİNDEKİ MAGMATİK KOumlKENLİ KAYALARIN
JEOMEKANİK OumlZELLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmadaGuumlmuumlşhane ilmerkezindeki magmatik koumlkenli kayaların jeomekanik
oumlzellikleri belirlenmiş ve bu oumlzellikler arasındakigoumlrguumll ilişkiler araştırılmıştır Bu amaccedilla
farklı alanlardan boyutları yaklaşık 20x30x40cm olan toplam 30 adet blok oumlrnek alınmış bu
oumlrneklerden ISRM tarafından oumlnerilen youmlntemleregoumlre deney numuneleri hazırlanmış indeks
mekanik ve elastik oumlzelliklerin belirlenmesine youmlnelik deneyler yapılmıştır 33 adet oumlrnek
uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik tayinler
sonucundamonzogranit olarak adlandırılan kayalarda 30-3730 kuvars 30-3660
ortoklas 1820-25 plajiyoklas 6-12mafik mineral yuumlzdesi tespit edilmiştir Andezitlerde
ise modal analiz yapılamamıştır Deneysel ccedilalışmalar sonucunda andezitlerde birim hacim
ağırlık değerlerinin 2437-2573kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 078-186 hacimce
su emme değerlerinin 202-477 arasında değiştiği belirlenmiştir Granitlerde ise birim
hacim ağırlık değerlerinin 2545-2597kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 024-096
hacimce su emme değerlerinin 063-250 arasında değiştiği tespit edilmiştir Bununla
birlikte andezitlerde doygun koşullar iccedilin P dalga hızının 3961-5451 msn S dalga hızının ise
2171-3310 msn arasında granitlerde ise P dalga hızının 3850-5812 msn S dalga hızının ise
2151-3115 msn arasında değişim goumlsterdiği belirlenmiştir Andezitlerde kuru koşullarda P
dalga hızının 3669-5462 msn S dalga hızının 2205-3011 msn arasında granitlerde ise P
dalga hızının 2857-5251 msn S dalga hızının ise 1793-2904 msn arasında değiştiği tespit
edilmiştirAndezitlerde tek eksenli sıkışmadayanımıdeğeri 5409-21436MPa elastisite
moduumlluuml 1980-5316GPa ve Poisson oranı 011-046 granitlerde ise tek eksenli sıkışma
dayanımı değeri 2460-14015 MPa elastisite moduumlluuml 2222-7692GPa ve Poisson oranı
değeri 003-050 arasında değişim goumlstermiştir İstatistiksel değerlendirmeler sonucunda en
yuumlksek korelasyon katsayısı değerleri andezitlerde 090 ve granitlerde 094 değeri ile P ve S
dalga hızı oumllccediluumlmlerine ait verilerden elde edilmiştir En duumlşuumlk korelasyon katsayısı değeri ise
granitlerde kuvarsalkali feldispat oranı ile goumlzeneklilik arasında tespit edilmiştir Oumlzellikle
istatistiksel olarak anlamlı yuumlksek korelasyon katsayısı değerine sahip eşitlikler ilgili
parametrelerin dolaylı tahminlerinin belirlenmesi gereken durumlarda kullanılabilir
niteliktedir
Anahtar Kelimeler Andezit Granit İstatistiksel Analiz Jeomekanik OumlzelliklerPetrografik
Oumlzellikler
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
KERMUTDERE FORMASYONU KUMTAŞLARININ FARKLI DOYGUNLUK VE
ANİZOTROPİ KOŞULLARINDA FİZİKSEL VE DAYANIM OumlZELLİKLERİNDEKİ
DEĞİŞİMLERİN İNCELENMESİ
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ili Mescitli youmlresinde yuumlzeylenenKermutdere Formasyonursquo
na ait kumtaşlarının farklı doygunluk ve anizotropi koşullarında fiziksel ve dayanım
oumlzellikleri belirlenmiştir Değişen doygunluk ve anizotropi koşullarının belirlenen oumlzellikler
uumlzerindeki etkisi araştırılmıştırBu amaccedilla laminalanma duumlzlemleri iccedileren kumtaşlarından
blok oumlrnekler alınmıştır Bu oumlrneklerden laminalanma duumlzlemi esas alınarak 0ordm 30ordm 45ordm 60ordm
ve 90ordmrsquo lik youmlnelim accedilılarında standartlara uygun olarak 225 adet deney numunesi
hazırlanmıştır 11 adet oumlrnek uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik
tayinler sonucunda kumtaşları litiksubarkoz ve litik arkoz olarak sınıflandırılmıştır
Deneysel ccedilalışmalar sonucunda kumtaşlarında kuru birim hacim ağırlık değerlerinin
2573-2638kNm3 doygun birim hacim ağırlık değerlerinin 2594-2651kNm
3ağırlıkccedila su
emme değerlerinin 042-095 hacimce su emme değerlerinin 113-253 arasında
değiştiği tespit edilmiştir
Bununla birlikte kumtaşlarında farklı doygunluk ve anizotropi koşullarına bağlı olarak P
dalga hızının 4046-5444 msn S dalga hızının ise 2126-3114 msn arasında değişim
goumlsterdiği belirlenmiştir Kumtaşlarının dinamik elastisitemoduumlluuml 3183-5956 GPa ve
dinamik poisson oranı ise 007-036 arasında değişim goumlstermiştir
Ccedilalışmada dayanım oumlzelliklerinden tek eksenli sıkışma dayanımı ve dolaylı ccedilekilme
dayanımı belirlenmiştir Kumtaşlarının tek eksenli sıkışma dayanımı değeri 612-1822 MPa
ve dolaylı ccedilekilme dayanımıise 68-144 MPa arasında değişim goumlstermiştir Kumtaşları
dayanım anizotropisine goumlre değerlendirilmiş ve ldquoduumlşuumlk anizotropirdquo sınıfında yer almıştır
Yapılan değerlendirmeler sonucunda genel olarak laminalanmaya paralel oumlrneklerin
laminalanmaya dik olan oumlrneklere goumlre daha yuumlksek dalga hızı değerine sahip oldukları
goumlzlemlenmiştir P dalga hızlarının sabit bir youmlnelim accedilısında doygunluk koşullarına bağlı
olarak artış goumlsterdiği S dalga hızında da artış goumlzlenmesine rağmen duumlzenli bir değişimin
olmadığı tespit edilmiştir Dayanım oumlzelliklerinin ise laminalanma duumlzlemlerine dik ve paralel
olan oumlrneklerde ve kuru koşullarda daha yuumlksek olduğu ve doygunlukla birlikte dayanımın
azaldığı belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler AnizotropiDoygunluk Kumtaşı Fiziksel Oumlzellikler Tek Eksenli
Sıkışma Dayanımı P Dalga Hızı
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
DİRİCHLET KOŞULLU BİTSADZE-SAMARSKİİ TİPİ UumlSTBELİRLİ ELİPTİK
PROBLEMİNİN KARARLILIK ANALİZİ
OumlZET
Bu tezde Hilbert uzayında eliptik kısmi diferensiyel denklemler iccedilin Dirichlet koşullu
Bitsadze-Samarskiitipi uumlstbelirli probleminin ccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık kestirimleri
araştırılmıştır Uumlstbelirliproblemininccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık ve koersif kararlılık kestirimleri
elde edilmiştir Uumlstbelirlieliptik probleminin yaklaşık ccediloumlzuumlmuumlnuuml bulmak iccedilin birinci ve ikinci
mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur Bu fark şemalarınınccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık
kestirimleri elde edilmiştirAyrıca soyut sonuccedillar elde edildikten sonra ccedilok boyutlu eliptik
denklemi iccedilin Dirichlet koşulluBitsadze-Samarskii tipi uumlstbelirli Dirichlet ve Neumann sınır
değer problemlerinin de birinci ve ikinci mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur ve
fark şemalarının kararlılık analizleriyapılmıştır Son olarak fark şemaları iccedilin araştırılmış olan
teorik ifadeler sayısal oumlrneklerinsonuccedillarıyla doğrulanmıştır
Anahtar Kelimeler Fark şeması Hemen-hemen koersif kararlılık İyi tanımlılık
KararlılıkKoersif kararlılık Sınır Değer Problemi Uumlstbelirlilik
Yaklaşık Ccediloumlzuumlm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TOZ NOHUT MAYASI KULLANIMININ YUumlZEY YANIT METODUYLA
OPTİMİZASYONU VE EKMEK KALİTE NİTELİKLERİ UumlZERİNDEKİ
ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı nohut mayasını toz formda uumlretmek instant aktif kuru maya ile
birlikte ekmek formuumllasyonundaki miktarını optimize etmek bazı kalite parametrelerini
değerlendirerek ekmek uumlretimindeki kullanım olanaklarını araştırmaktır Ccedilalışmada instant
aktif kuru maya ve toz nohut mayası bağımsız faktoumlrler olarak alınmıştır Bu bağımsız
faktoumlrlerin hacim kabul edilebilirlik ve goumlzenek faktoumlruuml uumlzerindeki etkilerini belirlemek
amacıyla ldquoYuumlzey Yanıt Youmlntemirdquo kullanılmıştır Optimal sonuccedil elde edilmiş ve deneysel
olarak da doğrulanmıştır Optimize formuumlle goumlre uumlretilen ekmekle (OEkm) nohut mayasız
uumlretilen kontrol ekmeği (KEkm) bazı kalite parametreleri accedilısından karşılaştırılmıştır
Optimizasyon sonuccedillarına goumlre instant aktif kuru maya kullanım oranı un ağırlığı uumlzerinden
063 toz nohut mayası kullanım oranı ise 1021 olarak tespit edilmiştir Ekmeklerin
goumlzenek yapıları imaj analizi ile incelenmiştir Toz nohut mayası kullanımı ekmekte daha
kuumlccediluumlk ve homojen goumlzenek yapısının oluşumuna neden olmuş daha iyi bir kabuk goumlruumlnuumlmuuml
elde edilmiştir Toz nohut mayası kullanımıyla ekmeğin antioksidan aktivitesinin mineral
madde iccedileriğinin ve fizikokimyasal oumlzelliklerinin de geliştiği belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler Antioksidan aktivite Ekmek İmaj analizi Laktik asit bakterileri Nohut
mayası Yuumlzey yanıt metodu
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TUumlRKİYErsquoDE ENDEMİK OLARAK YETİŞEN KAZ DAĞI CcedilAYININ (SİDERİTİS
TROJANA BORNM) ANTİOKSİDAN ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTELERİNİN VE
MİNERAL İCcedilERİĞİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Tuumlrkiyersquode yetişen bitkiler arasında Sideritis cinsi 78rsquolik bir endemizm oranı ile en ccedilok
endemizme sahip olan cinslerden biridir Bu tuumlrlerin halk arasında ağrı kesici antiromatizmal
antimikrobiyal ve sindirimi kolaylaştırıcı etkilerinden dolayı kullanıldığı bilinmektedir Bu
etkileri nedeniyle Anadolursquoda bitkisel ccedilay olarak kullanılmaktadır Bilindiği uumlzere gıdalarda
maliyet nedeniyle doğal kaynaklı antioksidanlar yerine sentetik antioksidanlar 20 yuumlzyılın
başlarından beri kullanılmaktadır Fakat bunların toksik etkileri olduğu da bilindiğinden son
yıllarda doğal antioksidanlara olan ilgi daha da artmıştır Aynı zamanda bitkiler gibi doğal
maddelerden elde edilen antimikrobiyal maddeler de gıdalarda doğal koruma maddesi olarak
kullanılabilmektedir Ccedilalışmamızda uumllkemizde endemik olarak yetişen Kaz dağı ccedilayının
(Sideritis trojana Bornm) antioksidan ve radikal giderme aktivitelerini değerlendirmek iccedilin
Fe3+- Fe2+ indirgeme kapasitesi Kuprak metodu ile kuprik iyonları (Cu2+) indirgeme
kapasitesi FRAP indirgeme kapasitesi 11-difenil-2-pikril-hidrazil (DPPH) giderme
aktivitesi 22acute-azino-bis(3-etilbenztiyoazolin-6-suumllfonik asit) (ABTSbull+) giderme aktivitesi
NN-dimetil-p-fenilendiamin radikal (DMPDbull+) giderme aktivitesi H2O2 giderme aktivitesi
Fe2+ iyonları şelatlama aktivitesi toplam fenolik iccedileriği ve toplam flavonoid iccedileriği
araştırılmıştır Bitkinin antimikrobiyal etkisi ise farklı mikroorganizmalar kullanılarak disk
difuumlzyon youmlntemi ile belirlenmiştir Aynı zamanda minerallerin antioksidan enzimler
uumlzerindeki etkisi ve gıdalarda ki oumlnemi goumlz oumlnuumlne alınarak seccedililen 20 element iccedilin ICP-MS
cihazında mineral iccedileriği tespit edilmiştir Sonuccedil olarak Sideritis trojana Bornmrsquoun
antioksidan ve antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu ve K Ca Mg S ve P gibi mineraller
iccedilin yuumlksek mineral iccedileriğine sahip olduğu goumlzlemlenmiştir Bu sonuccedilların hem potansiyel
ilaccedil ham maddesi olarak hem de gıda sanayisinde sentetik maddelerin yerine alternatif olarak
kullanılabilecek maddelerin bulunmasına yol goumlsterici olacağı duumlşuumlnuumllmektedir
Anahtar Kelimeler Antimikrobiyal antioksidan Kazdağı ccedilayı mineral Sideritis trojana
Bornm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
AYI UumlZUumlMUuml (Vacciniumarctostaphylos)rsquoNUumlN GIDA RENKLENDİRİCİSİ OLARAK
KULLANIMI
OumlZET
Bu ccedilalışmada uumllkemizde daha ccedilok Karadeniz boumllgesinde doğal olarak yetişen ayı
uumlzuumlmuuml (VacciniumarctostaphylosL) antosiyaninlerinin demir ile şelatlanıp puumlskuumlrtmeli
kurutucuda enkapsuumllasyonu ile mavimor doğal gıda boyası elde edilmesi ve antosiyanin
tayini iccedilin optimum şartların belirlenmesi amaccedillanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnde yapılan analizler
sonucunda pH değeri 28plusmn007 kuru madde oranı 2621plusmn123 g100g kuumll oranı 032plusmn005
g100g antosiyanin miktarı 8056plusmn175 mg100g olarak saptanmıştır Ultrasonik su banyosu
kullanılarak ayı uumlzuumlmuumlndeki antosiyaninekstraksiyonununoptimum şartlarının belirlenmesi
iccedilin farklı sıcaklıklarda (25ordmC 50ordmC 75ordmC) ve değişik yuumlzdelerde (100 75 50 25)
aseton etanol metanol ve saf su ile ccedilalışılmıştır Optimum şartların 100rsquoluumlk aseton ve 25ordmC
olduğu belirlenmiştir Ayı uumlzuumlmuumlnuumln demir ile şelatlanması ile elde edilen doğal mavi renk
maddesi pH değerleri 450 500 550 ve 600 olarak ayarlanan ve jelatin iccedileriği olan model
sisteme ilave edilmiştir Mikroenkapsuumllasyon iccedilin kaplayıcı materyal olarak
maltodekstrinkullanılmıştır Depolama boyunca renk değerleri oumllccediluumllmuumlş ve depolama sonunda
renk kaybı iccedilin kinetik parametreler hesaplanmıştır Ccedilalışma sonucunda antosiyanin
tozlarının enkapsuumllasyon verimliliği 804plusmn020 antosiyanin tutulma oranı 830plusmn076
olarak hesaplanmıştır Model sistemlerde mavi renk kaybının buumltuumln sıcaklıklarda 5 guumlnde
başladığı sıcaklık ve pH arttıkccedila hızlandığı goumlzlemlenmiştir Enkapsuumllasyon işleminin mavi
renk stabilitesini arttırdığı ve mavi renk kaybının birinci derece reaksiyon kinetiğine uygun
olduğu belirlenmiştir Mavi rengi en ccedilok koruyan oumlrneğin 25 ordmCrsquode depolanan ve pH değeri
500 olan model sistem olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Bu model sistemin depolama boyunca toplam
renk değişimi (∆E) 586 aktivasyon enerjisi (Ea) 3764kjmol ve yarılanma suumlresi (t12) 1908
guumln olarak hesaplanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnden mavimor renkli doğal gıda boyası elde edilerek
gıda enduumlstrisi iccedilin sentetik esaslı gıda boyalarına alternatif bir gıda boyası ortaya
konulmuştur
Anahtar KelimelerAntosiyanin Ayı Uumlzuumlmuuml(VacciniumarctostaphylosL) Doğal
Renklendirici Enkapsuumllasyon Optimizasyon Reaksiyon Kinetiği
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ZENGİN MİNERALLİ KONSANTRE SULARIN BOumlCEK VE MANTAR
ZARARLILARINA KARŞI ODUN KORUMADAKİ ETKİNLİĞİ GUumlMUumlŞHANE İLİ
OumlRNEĞİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ilinde doğal olarak yerden ccedilıkan zengin mineralli bazı suların
odunda zarar yapan iki tuumlr mantar ve bir tuumlr boumlceğe karşı antimikrobial ve insektisit oumlzellikleri
araştırılmıştır Guumlmuumlşhane Tekke Yeşildere ve Zigana youmlrelerinden alınan zengin mineralli
sular buharlaştırma yoluyla konsantrasyonlar (10 25 50 75 100) olacak şekilde 5
farklı yoğunlukta hazırlanarak sarıccedilam odun oumlrneklerine dolu huumlcre youmlntemiyle emprenye
edilmiştir Sarıccedilamdan (Pinus sylvestris L) hazırlanan odun oumlrneklerinin beyaz ccediluumlruumlkluumlk
(Coriolus versicolor) ve esmer ccediluumlruumlkluumlk (Gloeophyllum trabeum) mantarlarına karşı
(antifungal) etkileri Lyctus brunnes boumlcek larvalarına karşı insektisit aktivitesi incelenmiştir
Suların yapılan kimyasal analizinde Ca Na K Mg Mn Co metallerini iccedilerdikleri tespit
edilmiştir sularda ayrıca odun ccediluumlruumlten mantarlar iccedilin toksik etki goumlsterebilecek bor ve arsenik
gibi elementlere rastlanmamıştır Deney sonunda doğal mineralli suların konsantre edilmeden
kullanıldığında mantarların gelişimini durdurmada diğer konsantre edilen sulara goumlre daha
başarılı olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Kaynatma esnasında sudaki kalsiyumun diğer mineral maddeler
ile birlikte ccediloumlkmesi mineral iccedileriğinin etkisinin azalmasına neden olmuştur Ayrıca suların
mantarlara karşı daha etkili bakır ve bor mineralleri iccedilermemesinden dolayı toksik etki duumlşuumlk
seviyede kalmıştır
Boumlcek deneyinde Lyctus brunnes larvaları Fraxinus excelsior (adi dişbudak) diri odunundan
hazırlanan odun oumlrneklerine yerleştirilmiştir Odun oumlrnekleri iccedilerisinde larvaların buumlyuumlme ve
beslenmeleri incelenmiştir Larvaların mineral iccedilerikleri bakımından zengin olan sularda
beslenemedikleri dolayısıyla galeri oluşturamadıkları goumlzlenmiştir Ccedilok az oranda larvanın
mineral iccedilerik bakımından daha duumlşuumlk olan sularda yaşam muumlcadelesini bir suumlre daha devam
ettirebildiği goumlzlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ahşap koruma C versicolor G trabeum L brunnes Mineral su
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CEBRE RİYOLİTİrsquo NİN (DEMİROumlZUuml-BAYBURT) PETROGRAFİK
JEOKİMYASAL VE İZOTOPİK OumlZELLİKLERİ
OumlZET
Demiroumlzuuml (Bayburt) civarında yuumlzeyleyen Cebre Riyolitirsquone ait kayaccedillar petrografik
jeokimyasal ve izotopikaccedilıdan incelendikten sonra elde edilen bulgular bu tez kapsamında
petrolojik ve tektonik accedilıdan yorumlanmaya ccedilalışılmıştır
Yaklaşık 12 km2lik bir alanda yuumlzeyleyen Cebre Riyoliti Variskan orojenezi sırasında oluşan
ccedilok az sayıdaki yuumlzey kayalarından biridir Zirkon U-Pb verileri Cebre Riyolitirsquonin
3328plusmn438 my kabuğa yerleştiğini oumlngoumlrmektedir Hyaloporfirik ve mikrogranuuml porfirik
dokuların baskın olduğu birimde yer yer akma bandı dokusu da goumlzlenir Cebre Riyoliti ana
mineral fazları olarak bol miktarda kuvars ve alkali feldispat az olarak da kordiyerit
fenokristalleri ve nadir olarak da muskovit ve biyotit mikro Kordiyerit tamamen pinitleşmiş
olup fenokristalleri yer yer poikilitik dokulu zirkon iccedilerir Zirkon titanit apatit ve Fe-Ti oksit
mineralleri tali fazlar olarak bulunurlar Cebre Riyolitirsquone ait oumlrnekler oldukccedila yuumlksek
SiO2(7423-8062) K2O ( 372-742) ve Al2O3 ( 1077-1411) iccedileriklerine sahiptirler
Buna karşılık CaO ( 002-021) Na2O ( 005-078) ve MgO ( 03-021) iccedilerikleri ise
oldukccedila duumlşuumlk miktarlardadır Oumlrnekler 148 ilacirc 295 arasında değişen ACNK değerleri ve
149 ilacirc 299 arasında değişen ANK değerleri ile guumlccedilluuml peralumin oumlzellik sunmaktadır Ana
ve iz elementlerin buumlyuumlk bir ccediloğunluğu artan SiO2 iccedileriği ile negatif bir korelasyon
sunmaktadır Hafif nadir toprak elementler (HNTE) ağır nadir toprak elementlere (ANTE)
goumlre azorta oranlarda zenginleşmiş (LaNYbN= 4-11) ve guumlccedilluuml negatif Euanomalisi goumlsterirler
(EuEu=004-025) Belirgin negatif Nb Ta Sr P ve Ti anomalileri oumlrneklerde goumlzlenen
diğer jeokimyasal oumlzelliklerdir Petrografik ve jeokimyasal oumlzellikler kesirli kristallenmenin
oumlzellikle de Krsquolu feldispat ve daha az olarak da plajiyoklas ayrımlaşmasının Cebre
Riyolitirsquonin bileşimsel aralığının oluşmasında oumlnemli bir rol oynadığına işaret etmektedir
Yukarıda değinilen jeokimyasal oumlzelliklere ilave olarak Cebre Riyolitirsquonde kordiyerit ve
muskovit gibi aluumlminyumca zengin mineral fazlarının bulunması kaynak alan olarak tortul
kayaccedillara işaret etmektedir Reyik Okyanusursquonun Erken Karboniferrsquode yay-kıta ccedilarpışması
şeklinde kapanmasını takiben meydana gelen yiten dilimin kopması astenosferik manto
yuumlkselimine yol accediltığı ve kabuksal malzemenin ergimesi iccedilin gerekli ısıyı sağladığı
oumlngoumlruumllmektedir
Anahtar KelimelerDemiroumlzuuml JeokimyaKordiyeritS-tipi Riyolit Sakarya Zonu U-Pb
zirkon yaşı Variskan Orojenezi
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CcedilAKIRBAĞ (BAYBURT) GRANİTOYİDİrsquoNİN PETROGRAFİK JEOKİMYASAL
VE PETROLOJİK OumlZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Bayburt youmlresinde yer alan Ccedilakırbağ Granitoyidirsquonin mineralojik-petrografik
oumlzellikleri mineral kimyası ve tuumlm kayaccedil jeokimyası ortaya konularak kayaccedilların oluşum
mekanizmaları ve koumlkenleri belirlenmeye ccedilalışılmıştır Doğu Pontid Guumlney Zonursquonda yer alan
inceleme alanının tabanında Eosen yaşlı andezit bazalt ve piroklastikleri bulunmaktadır Bu
birim Eosen yaşlı Ccedilakırbağ Granitoyidi tarafından kesilmiş olup Kuvaterner yaşlı aluumlvyonlar
ile uyumsuz olarak oumlrtuumlluumlrler
Ccedilakırbağ Granitoyidi elips şekilli olup yaklaşık 9 km2rsquo
lik bir alanda yuumlzeylenmiştir
Monzonit ve kuvarslı monzonit bileşimli kayaccedillardan oluşmuş olup kayaccedillarda magma
karışımını goumlsteren dengesizlik dokuları goumlzlenmiştir Granitoyidi oluşturan kayaccedillar ince-
orta taneli olup plajiyoklas ortoklas kuvars piroksen biyotit amfibol apatit zirkon ve opak
mineraller iccedilerirler Granitoyidi oluşturan kayaccedillara ait plajiyoklaslar An47-21 bileşimlidirler
K-feldispatlar Or65-78 bileşimlidir Biyotitlerin magnezyum numaraları 06-07 arasında
değişmektedir Piroksenler diyopsit ve klinopiroksen bileşimli olup Mg numaraları 073-076
arasındadır
Ccedilakırbağ Granitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genel olarak I-tipi yuumlksek-Krsquolu ve şoşonitik
karakterli olup yuumlksek SiO2 iccedileriklerine (56-63) sahiptirler Kayaccedillar metaluumlmin karakterli
olup buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı litofil elementlerce zenginleşmişlerdir Kondirite gore
normalleştirilmiş nadir toprak element dağılımları konkav şekilli (LaNYbN=896-1126) olup
negatif Eu anomalisi (EuNEu=050-076) goumlsterirler Ana ve iz element değişimleri
granitoyidin gelişiminde plajiyoklas amfibol ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının etkili
olduğunu goumlstermektedir
Tuumlm bu oumlzellikler Ccedilakırbağ Granitoyidirsquone ait kayaccedilların ana magmasının litosferik
mantodan tuumlrediğine ve kabuk kayaccedillarının katkısının nisbeten az oranda rol oynadığına işaret
eder
Anahtar Kelimeler Bayburt Ccedilakırbağ Granitoyidi Doğu Pontidler Eosen Mineral
kimyası Tuumlm kayaccedil jeokimyası
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ARSLANDEDE (BAYBURT) GRANİTOYİDİ VE İCcedilİNDEKİ MAFİK MAGMATİK
ANKLAVLARIN PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK
OumlZELİKLERİNİN İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Bayburt youmlresinde yer alan Arslandede Granitoyidi ve iccedilindeki mafik
magmatik anklavlar (MMA)rsquoın mineralojik-petrografik bileşimi ve tuumlm kayaccedil jeokimyası
ortaya konularak kayaccedilların oluşum mekanizmaları ve koumlkenleri belirlenmeye ccedilalışılmıştır
Doğu Pontid Guumlney Zonursquonda yer alan inceleme alanının tabanında Eosen yaşlı andezit ve
piroklastitleri bulunmaktadır Bu birim Eosen yaşlı Arslandede Granitoyidi tarafından
kesilmiş olup tuumlm bu birimler Kuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumlluumlrler
Granitoyidi oluşturan kayaccedillar ince-orta taneli olup plajiyoklas ortoklas kuvars hornblend
biyotit klinopiroksen apatit zirkon ve opak mineralleri iccedilerirler
Arslandede Granitoyidirsquonin yuumlzeyleri elips şekilli olup yaklaşık 24 km2rsquo
lik bir alanda
yuumlzeylenmiştirMonzogabromonzodiyoritmonzonitkuvarslı monzonit ve granitbileşimli
kayaccedillardan oluşurlar Granitoyidi oluşturan kayaccedillarda magma karışımını goumlsteren
dengesizlik dokuları goumlzlenmiştir Arslandede Granitoyidi iccedilinde koyu renkli mafik magmatik
anklavlar (MMA) goumlruumllmuumlştuumlr Anklavlar iccedilinde yer aldıkları ana kayaccedillardan daha ince
taneli ve daha koyu renkli olmalarına rağmen onlarla benzer mineralojik petrografik ve
jeokimyasal oumlzellikler sunarlar MMArsquolar diyorit ve monzodiyorit bileşimli olup monzonit ve
monzogranit bileşimli ana kayaccedillar iccedilerisinde goumlzlenirler
Arslandede Granitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genel olarak I-tipi yuumlksek Krsquolu-şosonitik
karakterli olup yuumlksek SiO2 iccedileriklerine ( 4949-7121) sahiptirler Kayaccedillar metaluumlmin
karakterli olup buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı litofil elementlerce zenginleşmişlerdir Kondrite goumlre
normalleştirilmiş nadir toprak element dağılımları konkav şekilli (LaNYbN= 711-1157) olup
negatif Eu anomalisi (EuNEu=037-091) goumlsterirlerAna ve izelement değişimleri
granitoyidin gelişiminde plajiyoklas hornblend ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının etkili
olduğunu goumlstermektedir
Mafik magmatik anklavlar (MMA) orta-yuumlksek metaluumlminli olup (ACNK=075-090) ve ana
kayadan daha duumlşuumlk ACNK ve SiO2 ( 5393-5883) ve daha yuumlksek Na2OK2O (142-227)
oranlarına sahiptirler SiO2 iccedileriğine karşılık ana oksit ve iz element iccedilerikleri
karşılaştırıldığında mafik anklavlar ana kayaccedilları ile duumlzguumln bir youmlnseme sunarlar Kayaccedillar
BIYLE HNTE ve ANTErsquoce zenginleşmiş YCcedilAErsquoce (Nb Ti) fakirleşmiş olup ana kaya ve
anklavlar birbirine uyumlu bir youmlnseme goumlsterirler MMArsquolar ana kaya iccedilerisinde soğumuş
olan eş yaşlı mafik magmanın kuumlccediluumlk kuumltlelerini temsil eden magma karışım (mixingmagma
mingling) uumlruumlnleri olarak kabul edilebilirler
Arslandede Granitoyidi ve iccedillerindeki MMArsquolarda zirkon ve apatitlerde yapılan
hesaplamalarda kristallenme sıcaklıkları ana kayaccedillarda 671-836 degC MMArsquolarda ise 647-836
degC arasında değişmektedir
Petrografik ve jeokimyasal oumlzellikler Ccedilakırbağ Granitoyidirsquone ait kayaccedilların ana
magmasının litosferik mantodan tuumlrediğini ve kabuk kayaccedillarının katkısının nisbeten az
olduğunu goumlsterir
Anahtar Kelimeler Arslandede GranitoyidiBayburtDoğu Pontidler Eosen Mafik
magmatik anklav Petroloji Tuumlm kayaccedil jeokimyası
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CcedilAMDERE OFİYOLİTİK KARIŞIĞI(DEMİROumlZUuml-BAYBURT) İCcedilİNDEKİ BAZİK
KAYACcedilLARIN JEOKİMYASAL ve İZOTOPİK OumlZELLİKLERİ
OumlZET
Sakarya Zonu doğusundakiCcedilamdere (Bayburt)youmlresi Geccedil Karbonifer-Permiyen
ccediloumlkellerinin yuumlzeylediği iki lokasyondan biridir lsquoCcedilamdere Ofiyolitik Karışığırsquoolarak
adlandırılan tektono-sedimanter birim bloklar halinde mermer kireccediltaşı kumtaşı bazalt
dolerit gabro meta-bazalt meta-gabro gibi farklı ccediloumlkelme ve tektonik ortamları karakterize
eden litolojiler iccedilermektedir Meta-bazit vemetamorfize olmamış mafik bloklar olmak uumlzere
iki grup altında toplanan bazik magmatikkayaccedillar jeokimyasal ve SrNd Pb izotop oranları
accedilısından incelenmişlerdir
Her iki gruba ait kayaccedillar bazik-ortaccedil bir kimyasal bileşime sahiptir (SiO2 = 440-566
ağ) Mafik bloklara ait oumlrnekler toleyit karakterli meta-bazitler ise duumlşuumlk orta ve yuumlksek
K2O iccedilerikleri ile toleyitten şoşonitiğe kadar giden bir dağılım sergilemektedirler Meta-
bazitler Larsquodan Eursquoya doğru zenginleşme derecesi gittikccedile azalanhafif nadir toprak element
(HNTE) ve yaklaşık yatay konumlu ağır nadir toprak element (ANTE)profilleri
goumlsterirken(LaNYbN = 455 - 2901) mafik bloklara ait oumlrnekler OOSBrsquoye paralelve yataya
yakın profiller sunmaktadırlar(LaNYbN =144 - 219)Yitimle ilişkili kayaccedillarda olduğu gibi
her iki gruba ait kayaccedillar buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı element (BİYE) zenginleşmesi ve negatif Nb-
Ta-Ti anomalisi sunarlarAncak bu zenginleşme ve anomali derecesi mafiklerde daha zayıf
veya noumltr olarak goumlzlenir Meta-bazitler pozitif ve negatif Pb ve P anomalileri sunarken
mafikler genellikle negatif Pb ve P anomalileri sunarlar Genellikle duumlşuumlk MgO (lt65 ağ)
Cr (lt250 ppm) ve Ni (lt150 ppm) konsantrasyonlarıve duumlşuumlk Mg-numarası (lt60) oumlrneklerin
manto kaynağı ile dengeli bir bileşime sahip olmadığını goumlstermektedirKısmen duumlşuumlk
radyojenik 87
Sr86
Sr(t) oranları (0704335minus0706227) orta pozitif ԐNd(t) değerleri (+27 minus
+64) ve kuzey yarı kuumlre referansccedilizgisi (KYRCcedil)rsquonin hemen uumlzerine ccedilıkan Pb izotop oranları
kıtasal malzemeler veya zenginleşmiş manto II (ZM II) tarafından modifiye edilmiş bir manto
kaynağına işaret etmektedir
Kayaccedilların jeokimyasal oumlzellikleri yitimle ilişkili ortamlarda oluştuklarını veya
oluştuktan sonra yitim ilişkili soluumlsyonlarlaetkileşime girdiklerini goumlstermektedir Ancak
tektonik ortam diyagramlarında yitim zonu soluumlsyonlarının katkısı ccedilok belirgin olarak ortaya
ccedilıkmamaktadır Bu diyagramlarda meta-bazitler kıta iccedili bazaltkalk-alkalibazalt ve ada yayı
toleyiti metamorfize olmamış mafik kayaccedillar ise normal okyanus ortası sırtı bazaltı (N-
OOSB) gibi yitimden uzak tektonik ortamlarda toplanmaktadırlar
Anahtar Kelimeler Ccedilamdere-BayburtJeokimya Meta-bazit Ofiyolitik melanj Radyojenik
izotop Tektonik ortam
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
MAVRİYAS GRANİTOYİDİ (CcedilAYKARA-TRABZON) VE CcedilEVRE KAYACcedilLARININ
PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK OumlZELLİKLERİNİN
İNCELENMESİ
OumlZET
Ccedilaykara (Trabzon) youmlresinde yer alan MavriyasGranitoyidirsquonin ve ccedilevre kayaccedillarının
petrografik jeokimyasal ve petrolojik oumlzelliklerinin incelenmesini konu alan bu ccedilalışmada
MavriyasGranitoyidirsquonin gelişimi ortaya konularak koumlkeni belirlenmeye ccedilalışılmıştır
Ccedilalışma alanının tabanını Geccedil Kretase yaşlı bazalt andezit dasit ve bunların proklastları ile
temsil olan volkanik kayaccedillar oluşmaktadır Bu birim Eosen yaşlı UzuntarlaGranitoyidi
tarafından kesilmekte olup ccedilalışmanın konusunu oluşturan Geccedil Kretase yaşlı
MavriyasGranitoyidirsquoninbirimi keserek yerleştiği goumlzlemlenmektedir Buumltuumln
formasyonlarKuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumllmektedir Granitoyidi
oluşturan kayaccedillar iri-orta daneliplajiyoklas kuvars ortoklas hornblend ve opak mineraller
iccedilermektedir
MavriyasGranitoyidi elips şekilli olup yaklaşık 6 km2rsquolik bir alanda yuumlzeylenmiştir Granit
monzogranit granodiyorit alkali feldispat granit bileşimli kayaccedillardan oluşmuş olup kuvars
monzodiyorit bileşiminde mafikmikrogranuumlleranklavlar (MMA) iccedilerir Aynı zamanda
granitoyidi oluşturan kayaccedillar da magma karışımını işaret eden dengesizlik dokularından
poiklitik doku zonluyapı mafikmikrogranuumlleranklavlar iccedilerisinde plajiyoklas ve K-
feldispatfenokristalleri goumlruumllmuumlştuumlr
MavriyasGranitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genellikle I tipi yuumlksek Krsquolu kalk-alkali karakterli
olup SiO2 iccedilerikleri (6272-779wt) arasındadır Granitoyidi oluşturan kayaccedil oumlrnekleri
metaluumlmindenperaluumlmine geccediliş goumlstermekte olup volkanik yay granitoyidleri oumlzelliği
goumlstermektedir Ana ve izelement değişimleri granitoyidin gelişiminde plajiyoklas
hornblend apatit ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının oumlnemli rol oynadığını goumlstermektedir
MavriyasGranitoyidirsquoninpetrolojik oumlzellikleri goumlz oumlnuumlne alındığında granitoyidin gelişiminde
fraksiyonelkristallenme magma karışımı ve az oranda da asimilasyon ve kısmi ergimenin rol
oynadığı goumlruumllmektedir Jeokimyasal veriler granitoyidin alt kıtasal kabuk kayaccedillarının
(amfibolitik) kısmi ergimesi yanında litosferik manto bileşenlerinin de oumlnemli rol oynadığını
goumlstermektedir
Anahtar Kelimeler Karadeniz Doğu Pontidler Pluumltonizma Granitoyid Mavriyas
(Ccedilaykara-Trabzon)
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
GUumlMUumlŞHANE İL MERKEZİNDEKİ MAGMATİK KOumlKENLİ KAYALARIN
JEOMEKANİK OumlZELLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmadaGuumlmuumlşhane ilmerkezindeki magmatik koumlkenli kayaların jeomekanik
oumlzellikleri belirlenmiş ve bu oumlzellikler arasındakigoumlrguumll ilişkiler araştırılmıştır Bu amaccedilla
farklı alanlardan boyutları yaklaşık 20x30x40cm olan toplam 30 adet blok oumlrnek alınmış bu
oumlrneklerden ISRM tarafından oumlnerilen youmlntemleregoumlre deney numuneleri hazırlanmış indeks
mekanik ve elastik oumlzelliklerin belirlenmesine youmlnelik deneyler yapılmıştır 33 adet oumlrnek
uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik tayinler
sonucundamonzogranit olarak adlandırılan kayalarda 30-3730 kuvars 30-3660
ortoklas 1820-25 plajiyoklas 6-12mafik mineral yuumlzdesi tespit edilmiştir Andezitlerde
ise modal analiz yapılamamıştır Deneysel ccedilalışmalar sonucunda andezitlerde birim hacim
ağırlık değerlerinin 2437-2573kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 078-186 hacimce
su emme değerlerinin 202-477 arasında değiştiği belirlenmiştir Granitlerde ise birim
hacim ağırlık değerlerinin 2545-2597kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 024-096
hacimce su emme değerlerinin 063-250 arasında değiştiği tespit edilmiştir Bununla
birlikte andezitlerde doygun koşullar iccedilin P dalga hızının 3961-5451 msn S dalga hızının ise
2171-3310 msn arasında granitlerde ise P dalga hızının 3850-5812 msn S dalga hızının ise
2151-3115 msn arasında değişim goumlsterdiği belirlenmiştir Andezitlerde kuru koşullarda P
dalga hızının 3669-5462 msn S dalga hızının 2205-3011 msn arasında granitlerde ise P
dalga hızının 2857-5251 msn S dalga hızının ise 1793-2904 msn arasında değiştiği tespit
edilmiştirAndezitlerde tek eksenli sıkışmadayanımıdeğeri 5409-21436MPa elastisite
moduumlluuml 1980-5316GPa ve Poisson oranı 011-046 granitlerde ise tek eksenli sıkışma
dayanımı değeri 2460-14015 MPa elastisite moduumlluuml 2222-7692GPa ve Poisson oranı
değeri 003-050 arasında değişim goumlstermiştir İstatistiksel değerlendirmeler sonucunda en
yuumlksek korelasyon katsayısı değerleri andezitlerde 090 ve granitlerde 094 değeri ile P ve S
dalga hızı oumllccediluumlmlerine ait verilerden elde edilmiştir En duumlşuumlk korelasyon katsayısı değeri ise
granitlerde kuvarsalkali feldispat oranı ile goumlzeneklilik arasında tespit edilmiştir Oumlzellikle
istatistiksel olarak anlamlı yuumlksek korelasyon katsayısı değerine sahip eşitlikler ilgili
parametrelerin dolaylı tahminlerinin belirlenmesi gereken durumlarda kullanılabilir
niteliktedir
Anahtar Kelimeler Andezit Granit İstatistiksel Analiz Jeomekanik OumlzelliklerPetrografik
Oumlzellikler
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
KERMUTDERE FORMASYONU KUMTAŞLARININ FARKLI DOYGUNLUK VE
ANİZOTROPİ KOŞULLARINDA FİZİKSEL VE DAYANIM OumlZELLİKLERİNDEKİ
DEĞİŞİMLERİN İNCELENMESİ
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ili Mescitli youmlresinde yuumlzeylenenKermutdere Formasyonursquo
na ait kumtaşlarının farklı doygunluk ve anizotropi koşullarında fiziksel ve dayanım
oumlzellikleri belirlenmiştir Değişen doygunluk ve anizotropi koşullarının belirlenen oumlzellikler
uumlzerindeki etkisi araştırılmıştırBu amaccedilla laminalanma duumlzlemleri iccedileren kumtaşlarından
blok oumlrnekler alınmıştır Bu oumlrneklerden laminalanma duumlzlemi esas alınarak 0ordm 30ordm 45ordm 60ordm
ve 90ordmrsquo lik youmlnelim accedilılarında standartlara uygun olarak 225 adet deney numunesi
hazırlanmıştır 11 adet oumlrnek uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik
tayinler sonucunda kumtaşları litiksubarkoz ve litik arkoz olarak sınıflandırılmıştır
Deneysel ccedilalışmalar sonucunda kumtaşlarında kuru birim hacim ağırlık değerlerinin
2573-2638kNm3 doygun birim hacim ağırlık değerlerinin 2594-2651kNm
3ağırlıkccedila su
emme değerlerinin 042-095 hacimce su emme değerlerinin 113-253 arasında
değiştiği tespit edilmiştir
Bununla birlikte kumtaşlarında farklı doygunluk ve anizotropi koşullarına bağlı olarak P
dalga hızının 4046-5444 msn S dalga hızının ise 2126-3114 msn arasında değişim
goumlsterdiği belirlenmiştir Kumtaşlarının dinamik elastisitemoduumlluuml 3183-5956 GPa ve
dinamik poisson oranı ise 007-036 arasında değişim goumlstermiştir
Ccedilalışmada dayanım oumlzelliklerinden tek eksenli sıkışma dayanımı ve dolaylı ccedilekilme
dayanımı belirlenmiştir Kumtaşlarının tek eksenli sıkışma dayanımı değeri 612-1822 MPa
ve dolaylı ccedilekilme dayanımıise 68-144 MPa arasında değişim goumlstermiştir Kumtaşları
dayanım anizotropisine goumlre değerlendirilmiş ve ldquoduumlşuumlk anizotropirdquo sınıfında yer almıştır
Yapılan değerlendirmeler sonucunda genel olarak laminalanmaya paralel oumlrneklerin
laminalanmaya dik olan oumlrneklere goumlre daha yuumlksek dalga hızı değerine sahip oldukları
goumlzlemlenmiştir P dalga hızlarının sabit bir youmlnelim accedilısında doygunluk koşullarına bağlı
olarak artış goumlsterdiği S dalga hızında da artış goumlzlenmesine rağmen duumlzenli bir değişimin
olmadığı tespit edilmiştir Dayanım oumlzelliklerinin ise laminalanma duumlzlemlerine dik ve paralel
olan oumlrneklerde ve kuru koşullarda daha yuumlksek olduğu ve doygunlukla birlikte dayanımın
azaldığı belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler AnizotropiDoygunluk Kumtaşı Fiziksel Oumlzellikler Tek Eksenli
Sıkışma Dayanımı P Dalga Hızı
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
DİRİCHLET KOŞULLU BİTSADZE-SAMARSKİİ TİPİ UumlSTBELİRLİ ELİPTİK
PROBLEMİNİN KARARLILIK ANALİZİ
OumlZET
Bu tezde Hilbert uzayında eliptik kısmi diferensiyel denklemler iccedilin Dirichlet koşullu
Bitsadze-Samarskiitipi uumlstbelirli probleminin ccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık kestirimleri
araştırılmıştır Uumlstbelirliproblemininccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık ve koersif kararlılık kestirimleri
elde edilmiştir Uumlstbelirlieliptik probleminin yaklaşık ccediloumlzuumlmuumlnuuml bulmak iccedilin birinci ve ikinci
mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur Bu fark şemalarınınccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık
kestirimleri elde edilmiştirAyrıca soyut sonuccedillar elde edildikten sonra ccedilok boyutlu eliptik
denklemi iccedilin Dirichlet koşulluBitsadze-Samarskii tipi uumlstbelirli Dirichlet ve Neumann sınır
değer problemlerinin de birinci ve ikinci mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur ve
fark şemalarının kararlılık analizleriyapılmıştır Son olarak fark şemaları iccedilin araştırılmış olan
teorik ifadeler sayısal oumlrneklerinsonuccedillarıyla doğrulanmıştır
Anahtar Kelimeler Fark şeması Hemen-hemen koersif kararlılık İyi tanımlılık
KararlılıkKoersif kararlılık Sınır Değer Problemi Uumlstbelirlilik
Yaklaşık Ccediloumlzuumlm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TOZ NOHUT MAYASI KULLANIMININ YUumlZEY YANIT METODUYLA
OPTİMİZASYONU VE EKMEK KALİTE NİTELİKLERİ UumlZERİNDEKİ
ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı nohut mayasını toz formda uumlretmek instant aktif kuru maya ile
birlikte ekmek formuumllasyonundaki miktarını optimize etmek bazı kalite parametrelerini
değerlendirerek ekmek uumlretimindeki kullanım olanaklarını araştırmaktır Ccedilalışmada instant
aktif kuru maya ve toz nohut mayası bağımsız faktoumlrler olarak alınmıştır Bu bağımsız
faktoumlrlerin hacim kabul edilebilirlik ve goumlzenek faktoumlruuml uumlzerindeki etkilerini belirlemek
amacıyla ldquoYuumlzey Yanıt Youmlntemirdquo kullanılmıştır Optimal sonuccedil elde edilmiş ve deneysel
olarak da doğrulanmıştır Optimize formuumlle goumlre uumlretilen ekmekle (OEkm) nohut mayasız
uumlretilen kontrol ekmeği (KEkm) bazı kalite parametreleri accedilısından karşılaştırılmıştır
Optimizasyon sonuccedillarına goumlre instant aktif kuru maya kullanım oranı un ağırlığı uumlzerinden
063 toz nohut mayası kullanım oranı ise 1021 olarak tespit edilmiştir Ekmeklerin
goumlzenek yapıları imaj analizi ile incelenmiştir Toz nohut mayası kullanımı ekmekte daha
kuumlccediluumlk ve homojen goumlzenek yapısının oluşumuna neden olmuş daha iyi bir kabuk goumlruumlnuumlmuuml
elde edilmiştir Toz nohut mayası kullanımıyla ekmeğin antioksidan aktivitesinin mineral
madde iccedileriğinin ve fizikokimyasal oumlzelliklerinin de geliştiği belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler Antioksidan aktivite Ekmek İmaj analizi Laktik asit bakterileri Nohut
mayası Yuumlzey yanıt metodu
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TUumlRKİYErsquoDE ENDEMİK OLARAK YETİŞEN KAZ DAĞI CcedilAYININ (SİDERİTİS
TROJANA BORNM) ANTİOKSİDAN ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTELERİNİN VE
MİNERAL İCcedilERİĞİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Tuumlrkiyersquode yetişen bitkiler arasında Sideritis cinsi 78rsquolik bir endemizm oranı ile en ccedilok
endemizme sahip olan cinslerden biridir Bu tuumlrlerin halk arasında ağrı kesici antiromatizmal
antimikrobiyal ve sindirimi kolaylaştırıcı etkilerinden dolayı kullanıldığı bilinmektedir Bu
etkileri nedeniyle Anadolursquoda bitkisel ccedilay olarak kullanılmaktadır Bilindiği uumlzere gıdalarda
maliyet nedeniyle doğal kaynaklı antioksidanlar yerine sentetik antioksidanlar 20 yuumlzyılın
başlarından beri kullanılmaktadır Fakat bunların toksik etkileri olduğu da bilindiğinden son
yıllarda doğal antioksidanlara olan ilgi daha da artmıştır Aynı zamanda bitkiler gibi doğal
maddelerden elde edilen antimikrobiyal maddeler de gıdalarda doğal koruma maddesi olarak
kullanılabilmektedir Ccedilalışmamızda uumllkemizde endemik olarak yetişen Kaz dağı ccedilayının
(Sideritis trojana Bornm) antioksidan ve radikal giderme aktivitelerini değerlendirmek iccedilin
Fe3+- Fe2+ indirgeme kapasitesi Kuprak metodu ile kuprik iyonları (Cu2+) indirgeme
kapasitesi FRAP indirgeme kapasitesi 11-difenil-2-pikril-hidrazil (DPPH) giderme
aktivitesi 22acute-azino-bis(3-etilbenztiyoazolin-6-suumllfonik asit) (ABTSbull+) giderme aktivitesi
NN-dimetil-p-fenilendiamin radikal (DMPDbull+) giderme aktivitesi H2O2 giderme aktivitesi
Fe2+ iyonları şelatlama aktivitesi toplam fenolik iccedileriği ve toplam flavonoid iccedileriği
araştırılmıştır Bitkinin antimikrobiyal etkisi ise farklı mikroorganizmalar kullanılarak disk
difuumlzyon youmlntemi ile belirlenmiştir Aynı zamanda minerallerin antioksidan enzimler
uumlzerindeki etkisi ve gıdalarda ki oumlnemi goumlz oumlnuumlne alınarak seccedililen 20 element iccedilin ICP-MS
cihazında mineral iccedileriği tespit edilmiştir Sonuccedil olarak Sideritis trojana Bornmrsquoun
antioksidan ve antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu ve K Ca Mg S ve P gibi mineraller
iccedilin yuumlksek mineral iccedileriğine sahip olduğu goumlzlemlenmiştir Bu sonuccedilların hem potansiyel
ilaccedil ham maddesi olarak hem de gıda sanayisinde sentetik maddelerin yerine alternatif olarak
kullanılabilecek maddelerin bulunmasına yol goumlsterici olacağı duumlşuumlnuumllmektedir
Anahtar Kelimeler Antimikrobiyal antioksidan Kazdağı ccedilayı mineral Sideritis trojana
Bornm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
AYI UumlZUumlMUuml (Vacciniumarctostaphylos)rsquoNUumlN GIDA RENKLENDİRİCİSİ OLARAK
KULLANIMI
OumlZET
Bu ccedilalışmada uumllkemizde daha ccedilok Karadeniz boumllgesinde doğal olarak yetişen ayı
uumlzuumlmuuml (VacciniumarctostaphylosL) antosiyaninlerinin demir ile şelatlanıp puumlskuumlrtmeli
kurutucuda enkapsuumllasyonu ile mavimor doğal gıda boyası elde edilmesi ve antosiyanin
tayini iccedilin optimum şartların belirlenmesi amaccedillanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnde yapılan analizler
sonucunda pH değeri 28plusmn007 kuru madde oranı 2621plusmn123 g100g kuumll oranı 032plusmn005
g100g antosiyanin miktarı 8056plusmn175 mg100g olarak saptanmıştır Ultrasonik su banyosu
kullanılarak ayı uumlzuumlmuumlndeki antosiyaninekstraksiyonununoptimum şartlarının belirlenmesi
iccedilin farklı sıcaklıklarda (25ordmC 50ordmC 75ordmC) ve değişik yuumlzdelerde (100 75 50 25)
aseton etanol metanol ve saf su ile ccedilalışılmıştır Optimum şartların 100rsquoluumlk aseton ve 25ordmC
olduğu belirlenmiştir Ayı uumlzuumlmuumlnuumln demir ile şelatlanması ile elde edilen doğal mavi renk
maddesi pH değerleri 450 500 550 ve 600 olarak ayarlanan ve jelatin iccedileriği olan model
sisteme ilave edilmiştir Mikroenkapsuumllasyon iccedilin kaplayıcı materyal olarak
maltodekstrinkullanılmıştır Depolama boyunca renk değerleri oumllccediluumllmuumlş ve depolama sonunda
renk kaybı iccedilin kinetik parametreler hesaplanmıştır Ccedilalışma sonucunda antosiyanin
tozlarının enkapsuumllasyon verimliliği 804plusmn020 antosiyanin tutulma oranı 830plusmn076
olarak hesaplanmıştır Model sistemlerde mavi renk kaybının buumltuumln sıcaklıklarda 5 guumlnde
başladığı sıcaklık ve pH arttıkccedila hızlandığı goumlzlemlenmiştir Enkapsuumllasyon işleminin mavi
renk stabilitesini arttırdığı ve mavi renk kaybının birinci derece reaksiyon kinetiğine uygun
olduğu belirlenmiştir Mavi rengi en ccedilok koruyan oumlrneğin 25 ordmCrsquode depolanan ve pH değeri
500 olan model sistem olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Bu model sistemin depolama boyunca toplam
renk değişimi (∆E) 586 aktivasyon enerjisi (Ea) 3764kjmol ve yarılanma suumlresi (t12) 1908
guumln olarak hesaplanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnden mavimor renkli doğal gıda boyası elde edilerek
gıda enduumlstrisi iccedilin sentetik esaslı gıda boyalarına alternatif bir gıda boyası ortaya
konulmuştur
Anahtar KelimelerAntosiyanin Ayı Uumlzuumlmuuml(VacciniumarctostaphylosL) Doğal
Renklendirici Enkapsuumllasyon Optimizasyon Reaksiyon Kinetiği
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ZENGİN MİNERALLİ KONSANTRE SULARIN BOumlCEK VE MANTAR
ZARARLILARINA KARŞI ODUN KORUMADAKİ ETKİNLİĞİ GUumlMUumlŞHANE İLİ
OumlRNEĞİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ilinde doğal olarak yerden ccedilıkan zengin mineralli bazı suların
odunda zarar yapan iki tuumlr mantar ve bir tuumlr boumlceğe karşı antimikrobial ve insektisit oumlzellikleri
araştırılmıştır Guumlmuumlşhane Tekke Yeşildere ve Zigana youmlrelerinden alınan zengin mineralli
sular buharlaştırma yoluyla konsantrasyonlar (10 25 50 75 100) olacak şekilde 5
farklı yoğunlukta hazırlanarak sarıccedilam odun oumlrneklerine dolu huumlcre youmlntemiyle emprenye
edilmiştir Sarıccedilamdan (Pinus sylvestris L) hazırlanan odun oumlrneklerinin beyaz ccediluumlruumlkluumlk
(Coriolus versicolor) ve esmer ccediluumlruumlkluumlk (Gloeophyllum trabeum) mantarlarına karşı
(antifungal) etkileri Lyctus brunnes boumlcek larvalarına karşı insektisit aktivitesi incelenmiştir
Suların yapılan kimyasal analizinde Ca Na K Mg Mn Co metallerini iccedilerdikleri tespit
edilmiştir sularda ayrıca odun ccediluumlruumlten mantarlar iccedilin toksik etki goumlsterebilecek bor ve arsenik
gibi elementlere rastlanmamıştır Deney sonunda doğal mineralli suların konsantre edilmeden
kullanıldığında mantarların gelişimini durdurmada diğer konsantre edilen sulara goumlre daha
başarılı olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Kaynatma esnasında sudaki kalsiyumun diğer mineral maddeler
ile birlikte ccediloumlkmesi mineral iccedileriğinin etkisinin azalmasına neden olmuştur Ayrıca suların
mantarlara karşı daha etkili bakır ve bor mineralleri iccedilermemesinden dolayı toksik etki duumlşuumlk
seviyede kalmıştır
Boumlcek deneyinde Lyctus brunnes larvaları Fraxinus excelsior (adi dişbudak) diri odunundan
hazırlanan odun oumlrneklerine yerleştirilmiştir Odun oumlrnekleri iccedilerisinde larvaların buumlyuumlme ve
beslenmeleri incelenmiştir Larvaların mineral iccedilerikleri bakımından zengin olan sularda
beslenemedikleri dolayısıyla galeri oluşturamadıkları goumlzlenmiştir Ccedilok az oranda larvanın
mineral iccedilerik bakımından daha duumlşuumlk olan sularda yaşam muumlcadelesini bir suumlre daha devam
ettirebildiği goumlzlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ahşap koruma C versicolor G trabeum L brunnes Mineral su
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CcedilAKIRBAĞ (BAYBURT) GRANİTOYİDİrsquoNİN PETROGRAFİK JEOKİMYASAL
VE PETROLOJİK OumlZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Bayburt youmlresinde yer alan Ccedilakırbağ Granitoyidirsquonin mineralojik-petrografik
oumlzellikleri mineral kimyası ve tuumlm kayaccedil jeokimyası ortaya konularak kayaccedilların oluşum
mekanizmaları ve koumlkenleri belirlenmeye ccedilalışılmıştır Doğu Pontid Guumlney Zonursquonda yer alan
inceleme alanının tabanında Eosen yaşlı andezit bazalt ve piroklastikleri bulunmaktadır Bu
birim Eosen yaşlı Ccedilakırbağ Granitoyidi tarafından kesilmiş olup Kuvaterner yaşlı aluumlvyonlar
ile uyumsuz olarak oumlrtuumlluumlrler
Ccedilakırbağ Granitoyidi elips şekilli olup yaklaşık 9 km2rsquo
lik bir alanda yuumlzeylenmiştir
Monzonit ve kuvarslı monzonit bileşimli kayaccedillardan oluşmuş olup kayaccedillarda magma
karışımını goumlsteren dengesizlik dokuları goumlzlenmiştir Granitoyidi oluşturan kayaccedillar ince-
orta taneli olup plajiyoklas ortoklas kuvars piroksen biyotit amfibol apatit zirkon ve opak
mineraller iccedilerirler Granitoyidi oluşturan kayaccedillara ait plajiyoklaslar An47-21 bileşimlidirler
K-feldispatlar Or65-78 bileşimlidir Biyotitlerin magnezyum numaraları 06-07 arasında
değişmektedir Piroksenler diyopsit ve klinopiroksen bileşimli olup Mg numaraları 073-076
arasındadır
Ccedilakırbağ Granitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genel olarak I-tipi yuumlksek-Krsquolu ve şoşonitik
karakterli olup yuumlksek SiO2 iccedileriklerine (56-63) sahiptirler Kayaccedillar metaluumlmin karakterli
olup buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı litofil elementlerce zenginleşmişlerdir Kondirite gore
normalleştirilmiş nadir toprak element dağılımları konkav şekilli (LaNYbN=896-1126) olup
negatif Eu anomalisi (EuNEu=050-076) goumlsterirler Ana ve iz element değişimleri
granitoyidin gelişiminde plajiyoklas amfibol ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının etkili
olduğunu goumlstermektedir
Tuumlm bu oumlzellikler Ccedilakırbağ Granitoyidirsquone ait kayaccedilların ana magmasının litosferik
mantodan tuumlrediğine ve kabuk kayaccedillarının katkısının nisbeten az oranda rol oynadığına işaret
eder
Anahtar Kelimeler Bayburt Ccedilakırbağ Granitoyidi Doğu Pontidler Eosen Mineral
kimyası Tuumlm kayaccedil jeokimyası
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ARSLANDEDE (BAYBURT) GRANİTOYİDİ VE İCcedilİNDEKİ MAFİK MAGMATİK
ANKLAVLARIN PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK
OumlZELİKLERİNİN İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Bayburt youmlresinde yer alan Arslandede Granitoyidi ve iccedilindeki mafik
magmatik anklavlar (MMA)rsquoın mineralojik-petrografik bileşimi ve tuumlm kayaccedil jeokimyası
ortaya konularak kayaccedilların oluşum mekanizmaları ve koumlkenleri belirlenmeye ccedilalışılmıştır
Doğu Pontid Guumlney Zonursquonda yer alan inceleme alanının tabanında Eosen yaşlı andezit ve
piroklastitleri bulunmaktadır Bu birim Eosen yaşlı Arslandede Granitoyidi tarafından
kesilmiş olup tuumlm bu birimler Kuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumlluumlrler
Granitoyidi oluşturan kayaccedillar ince-orta taneli olup plajiyoklas ortoklas kuvars hornblend
biyotit klinopiroksen apatit zirkon ve opak mineralleri iccedilerirler
Arslandede Granitoyidirsquonin yuumlzeyleri elips şekilli olup yaklaşık 24 km2rsquo
lik bir alanda
yuumlzeylenmiştirMonzogabromonzodiyoritmonzonitkuvarslı monzonit ve granitbileşimli
kayaccedillardan oluşurlar Granitoyidi oluşturan kayaccedillarda magma karışımını goumlsteren
dengesizlik dokuları goumlzlenmiştir Arslandede Granitoyidi iccedilinde koyu renkli mafik magmatik
anklavlar (MMA) goumlruumllmuumlştuumlr Anklavlar iccedilinde yer aldıkları ana kayaccedillardan daha ince
taneli ve daha koyu renkli olmalarına rağmen onlarla benzer mineralojik petrografik ve
jeokimyasal oumlzellikler sunarlar MMArsquolar diyorit ve monzodiyorit bileşimli olup monzonit ve
monzogranit bileşimli ana kayaccedillar iccedilerisinde goumlzlenirler
Arslandede Granitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genel olarak I-tipi yuumlksek Krsquolu-şosonitik
karakterli olup yuumlksek SiO2 iccedileriklerine ( 4949-7121) sahiptirler Kayaccedillar metaluumlmin
karakterli olup buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı litofil elementlerce zenginleşmişlerdir Kondrite goumlre
normalleştirilmiş nadir toprak element dağılımları konkav şekilli (LaNYbN= 711-1157) olup
negatif Eu anomalisi (EuNEu=037-091) goumlsterirlerAna ve izelement değişimleri
granitoyidin gelişiminde plajiyoklas hornblend ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının etkili
olduğunu goumlstermektedir
Mafik magmatik anklavlar (MMA) orta-yuumlksek metaluumlminli olup (ACNK=075-090) ve ana
kayadan daha duumlşuumlk ACNK ve SiO2 ( 5393-5883) ve daha yuumlksek Na2OK2O (142-227)
oranlarına sahiptirler SiO2 iccedileriğine karşılık ana oksit ve iz element iccedilerikleri
karşılaştırıldığında mafik anklavlar ana kayaccedilları ile duumlzguumln bir youmlnseme sunarlar Kayaccedillar
BIYLE HNTE ve ANTErsquoce zenginleşmiş YCcedilAErsquoce (Nb Ti) fakirleşmiş olup ana kaya ve
anklavlar birbirine uyumlu bir youmlnseme goumlsterirler MMArsquolar ana kaya iccedilerisinde soğumuş
olan eş yaşlı mafik magmanın kuumlccediluumlk kuumltlelerini temsil eden magma karışım (mixingmagma
mingling) uumlruumlnleri olarak kabul edilebilirler
Arslandede Granitoyidi ve iccedillerindeki MMArsquolarda zirkon ve apatitlerde yapılan
hesaplamalarda kristallenme sıcaklıkları ana kayaccedillarda 671-836 degC MMArsquolarda ise 647-836
degC arasında değişmektedir
Petrografik ve jeokimyasal oumlzellikler Ccedilakırbağ Granitoyidirsquone ait kayaccedilların ana
magmasının litosferik mantodan tuumlrediğini ve kabuk kayaccedillarının katkısının nisbeten az
olduğunu goumlsterir
Anahtar Kelimeler Arslandede GranitoyidiBayburtDoğu Pontidler Eosen Mafik
magmatik anklav Petroloji Tuumlm kayaccedil jeokimyası
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CcedilAMDERE OFİYOLİTİK KARIŞIĞI(DEMİROumlZUuml-BAYBURT) İCcedilİNDEKİ BAZİK
KAYACcedilLARIN JEOKİMYASAL ve İZOTOPİK OumlZELLİKLERİ
OumlZET
Sakarya Zonu doğusundakiCcedilamdere (Bayburt)youmlresi Geccedil Karbonifer-Permiyen
ccediloumlkellerinin yuumlzeylediği iki lokasyondan biridir lsquoCcedilamdere Ofiyolitik Karışığırsquoolarak
adlandırılan tektono-sedimanter birim bloklar halinde mermer kireccediltaşı kumtaşı bazalt
dolerit gabro meta-bazalt meta-gabro gibi farklı ccediloumlkelme ve tektonik ortamları karakterize
eden litolojiler iccedilermektedir Meta-bazit vemetamorfize olmamış mafik bloklar olmak uumlzere
iki grup altında toplanan bazik magmatikkayaccedillar jeokimyasal ve SrNd Pb izotop oranları
accedilısından incelenmişlerdir
Her iki gruba ait kayaccedillar bazik-ortaccedil bir kimyasal bileşime sahiptir (SiO2 = 440-566
ağ) Mafik bloklara ait oumlrnekler toleyit karakterli meta-bazitler ise duumlşuumlk orta ve yuumlksek
K2O iccedilerikleri ile toleyitten şoşonitiğe kadar giden bir dağılım sergilemektedirler Meta-
bazitler Larsquodan Eursquoya doğru zenginleşme derecesi gittikccedile azalanhafif nadir toprak element
(HNTE) ve yaklaşık yatay konumlu ağır nadir toprak element (ANTE)profilleri
goumlsterirken(LaNYbN = 455 - 2901) mafik bloklara ait oumlrnekler OOSBrsquoye paralelve yataya
yakın profiller sunmaktadırlar(LaNYbN =144 - 219)Yitimle ilişkili kayaccedillarda olduğu gibi
her iki gruba ait kayaccedillar buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı element (BİYE) zenginleşmesi ve negatif Nb-
Ta-Ti anomalisi sunarlarAncak bu zenginleşme ve anomali derecesi mafiklerde daha zayıf
veya noumltr olarak goumlzlenir Meta-bazitler pozitif ve negatif Pb ve P anomalileri sunarken
mafikler genellikle negatif Pb ve P anomalileri sunarlar Genellikle duumlşuumlk MgO (lt65 ağ)
Cr (lt250 ppm) ve Ni (lt150 ppm) konsantrasyonlarıve duumlşuumlk Mg-numarası (lt60) oumlrneklerin
manto kaynağı ile dengeli bir bileşime sahip olmadığını goumlstermektedirKısmen duumlşuumlk
radyojenik 87
Sr86
Sr(t) oranları (0704335minus0706227) orta pozitif ԐNd(t) değerleri (+27 minus
+64) ve kuzey yarı kuumlre referansccedilizgisi (KYRCcedil)rsquonin hemen uumlzerine ccedilıkan Pb izotop oranları
kıtasal malzemeler veya zenginleşmiş manto II (ZM II) tarafından modifiye edilmiş bir manto
kaynağına işaret etmektedir
Kayaccedilların jeokimyasal oumlzellikleri yitimle ilişkili ortamlarda oluştuklarını veya
oluştuktan sonra yitim ilişkili soluumlsyonlarlaetkileşime girdiklerini goumlstermektedir Ancak
tektonik ortam diyagramlarında yitim zonu soluumlsyonlarının katkısı ccedilok belirgin olarak ortaya
ccedilıkmamaktadır Bu diyagramlarda meta-bazitler kıta iccedili bazaltkalk-alkalibazalt ve ada yayı
toleyiti metamorfize olmamış mafik kayaccedillar ise normal okyanus ortası sırtı bazaltı (N-
OOSB) gibi yitimden uzak tektonik ortamlarda toplanmaktadırlar
Anahtar Kelimeler Ccedilamdere-BayburtJeokimya Meta-bazit Ofiyolitik melanj Radyojenik
izotop Tektonik ortam
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
MAVRİYAS GRANİTOYİDİ (CcedilAYKARA-TRABZON) VE CcedilEVRE KAYACcedilLARININ
PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK OumlZELLİKLERİNİN
İNCELENMESİ
OumlZET
Ccedilaykara (Trabzon) youmlresinde yer alan MavriyasGranitoyidirsquonin ve ccedilevre kayaccedillarının
petrografik jeokimyasal ve petrolojik oumlzelliklerinin incelenmesini konu alan bu ccedilalışmada
MavriyasGranitoyidirsquonin gelişimi ortaya konularak koumlkeni belirlenmeye ccedilalışılmıştır
Ccedilalışma alanının tabanını Geccedil Kretase yaşlı bazalt andezit dasit ve bunların proklastları ile
temsil olan volkanik kayaccedillar oluşmaktadır Bu birim Eosen yaşlı UzuntarlaGranitoyidi
tarafından kesilmekte olup ccedilalışmanın konusunu oluşturan Geccedil Kretase yaşlı
MavriyasGranitoyidirsquoninbirimi keserek yerleştiği goumlzlemlenmektedir Buumltuumln
formasyonlarKuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumllmektedir Granitoyidi
oluşturan kayaccedillar iri-orta daneliplajiyoklas kuvars ortoklas hornblend ve opak mineraller
iccedilermektedir
MavriyasGranitoyidi elips şekilli olup yaklaşık 6 km2rsquolik bir alanda yuumlzeylenmiştir Granit
monzogranit granodiyorit alkali feldispat granit bileşimli kayaccedillardan oluşmuş olup kuvars
monzodiyorit bileşiminde mafikmikrogranuumlleranklavlar (MMA) iccedilerir Aynı zamanda
granitoyidi oluşturan kayaccedillar da magma karışımını işaret eden dengesizlik dokularından
poiklitik doku zonluyapı mafikmikrogranuumlleranklavlar iccedilerisinde plajiyoklas ve K-
feldispatfenokristalleri goumlruumllmuumlştuumlr
MavriyasGranitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genellikle I tipi yuumlksek Krsquolu kalk-alkali karakterli
olup SiO2 iccedilerikleri (6272-779wt) arasındadır Granitoyidi oluşturan kayaccedil oumlrnekleri
metaluumlmindenperaluumlmine geccediliş goumlstermekte olup volkanik yay granitoyidleri oumlzelliği
goumlstermektedir Ana ve izelement değişimleri granitoyidin gelişiminde plajiyoklas
hornblend apatit ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının oumlnemli rol oynadığını goumlstermektedir
MavriyasGranitoyidirsquoninpetrolojik oumlzellikleri goumlz oumlnuumlne alındığında granitoyidin gelişiminde
fraksiyonelkristallenme magma karışımı ve az oranda da asimilasyon ve kısmi ergimenin rol
oynadığı goumlruumllmektedir Jeokimyasal veriler granitoyidin alt kıtasal kabuk kayaccedillarının
(amfibolitik) kısmi ergimesi yanında litosferik manto bileşenlerinin de oumlnemli rol oynadığını
goumlstermektedir
Anahtar Kelimeler Karadeniz Doğu Pontidler Pluumltonizma Granitoyid Mavriyas
(Ccedilaykara-Trabzon)
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
GUumlMUumlŞHANE İL MERKEZİNDEKİ MAGMATİK KOumlKENLİ KAYALARIN
JEOMEKANİK OumlZELLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmadaGuumlmuumlşhane ilmerkezindeki magmatik koumlkenli kayaların jeomekanik
oumlzellikleri belirlenmiş ve bu oumlzellikler arasındakigoumlrguumll ilişkiler araştırılmıştır Bu amaccedilla
farklı alanlardan boyutları yaklaşık 20x30x40cm olan toplam 30 adet blok oumlrnek alınmış bu
oumlrneklerden ISRM tarafından oumlnerilen youmlntemleregoumlre deney numuneleri hazırlanmış indeks
mekanik ve elastik oumlzelliklerin belirlenmesine youmlnelik deneyler yapılmıştır 33 adet oumlrnek
uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik tayinler
sonucundamonzogranit olarak adlandırılan kayalarda 30-3730 kuvars 30-3660
ortoklas 1820-25 plajiyoklas 6-12mafik mineral yuumlzdesi tespit edilmiştir Andezitlerde
ise modal analiz yapılamamıştır Deneysel ccedilalışmalar sonucunda andezitlerde birim hacim
ağırlık değerlerinin 2437-2573kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 078-186 hacimce
su emme değerlerinin 202-477 arasında değiştiği belirlenmiştir Granitlerde ise birim
hacim ağırlık değerlerinin 2545-2597kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 024-096
hacimce su emme değerlerinin 063-250 arasında değiştiği tespit edilmiştir Bununla
birlikte andezitlerde doygun koşullar iccedilin P dalga hızının 3961-5451 msn S dalga hızının ise
2171-3310 msn arasında granitlerde ise P dalga hızının 3850-5812 msn S dalga hızının ise
2151-3115 msn arasında değişim goumlsterdiği belirlenmiştir Andezitlerde kuru koşullarda P
dalga hızının 3669-5462 msn S dalga hızının 2205-3011 msn arasında granitlerde ise P
dalga hızının 2857-5251 msn S dalga hızının ise 1793-2904 msn arasında değiştiği tespit
edilmiştirAndezitlerde tek eksenli sıkışmadayanımıdeğeri 5409-21436MPa elastisite
moduumlluuml 1980-5316GPa ve Poisson oranı 011-046 granitlerde ise tek eksenli sıkışma
dayanımı değeri 2460-14015 MPa elastisite moduumlluuml 2222-7692GPa ve Poisson oranı
değeri 003-050 arasında değişim goumlstermiştir İstatistiksel değerlendirmeler sonucunda en
yuumlksek korelasyon katsayısı değerleri andezitlerde 090 ve granitlerde 094 değeri ile P ve S
dalga hızı oumllccediluumlmlerine ait verilerden elde edilmiştir En duumlşuumlk korelasyon katsayısı değeri ise
granitlerde kuvarsalkali feldispat oranı ile goumlzeneklilik arasında tespit edilmiştir Oumlzellikle
istatistiksel olarak anlamlı yuumlksek korelasyon katsayısı değerine sahip eşitlikler ilgili
parametrelerin dolaylı tahminlerinin belirlenmesi gereken durumlarda kullanılabilir
niteliktedir
Anahtar Kelimeler Andezit Granit İstatistiksel Analiz Jeomekanik OumlzelliklerPetrografik
Oumlzellikler
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
KERMUTDERE FORMASYONU KUMTAŞLARININ FARKLI DOYGUNLUK VE
ANİZOTROPİ KOŞULLARINDA FİZİKSEL VE DAYANIM OumlZELLİKLERİNDEKİ
DEĞİŞİMLERİN İNCELENMESİ
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ili Mescitli youmlresinde yuumlzeylenenKermutdere Formasyonursquo
na ait kumtaşlarının farklı doygunluk ve anizotropi koşullarında fiziksel ve dayanım
oumlzellikleri belirlenmiştir Değişen doygunluk ve anizotropi koşullarının belirlenen oumlzellikler
uumlzerindeki etkisi araştırılmıştırBu amaccedilla laminalanma duumlzlemleri iccedileren kumtaşlarından
blok oumlrnekler alınmıştır Bu oumlrneklerden laminalanma duumlzlemi esas alınarak 0ordm 30ordm 45ordm 60ordm
ve 90ordmrsquo lik youmlnelim accedilılarında standartlara uygun olarak 225 adet deney numunesi
hazırlanmıştır 11 adet oumlrnek uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik
tayinler sonucunda kumtaşları litiksubarkoz ve litik arkoz olarak sınıflandırılmıştır
Deneysel ccedilalışmalar sonucunda kumtaşlarında kuru birim hacim ağırlık değerlerinin
2573-2638kNm3 doygun birim hacim ağırlık değerlerinin 2594-2651kNm
3ağırlıkccedila su
emme değerlerinin 042-095 hacimce su emme değerlerinin 113-253 arasında
değiştiği tespit edilmiştir
Bununla birlikte kumtaşlarında farklı doygunluk ve anizotropi koşullarına bağlı olarak P
dalga hızının 4046-5444 msn S dalga hızının ise 2126-3114 msn arasında değişim
goumlsterdiği belirlenmiştir Kumtaşlarının dinamik elastisitemoduumlluuml 3183-5956 GPa ve
dinamik poisson oranı ise 007-036 arasında değişim goumlstermiştir
Ccedilalışmada dayanım oumlzelliklerinden tek eksenli sıkışma dayanımı ve dolaylı ccedilekilme
dayanımı belirlenmiştir Kumtaşlarının tek eksenli sıkışma dayanımı değeri 612-1822 MPa
ve dolaylı ccedilekilme dayanımıise 68-144 MPa arasında değişim goumlstermiştir Kumtaşları
dayanım anizotropisine goumlre değerlendirilmiş ve ldquoduumlşuumlk anizotropirdquo sınıfında yer almıştır
Yapılan değerlendirmeler sonucunda genel olarak laminalanmaya paralel oumlrneklerin
laminalanmaya dik olan oumlrneklere goumlre daha yuumlksek dalga hızı değerine sahip oldukları
goumlzlemlenmiştir P dalga hızlarının sabit bir youmlnelim accedilısında doygunluk koşullarına bağlı
olarak artış goumlsterdiği S dalga hızında da artış goumlzlenmesine rağmen duumlzenli bir değişimin
olmadığı tespit edilmiştir Dayanım oumlzelliklerinin ise laminalanma duumlzlemlerine dik ve paralel
olan oumlrneklerde ve kuru koşullarda daha yuumlksek olduğu ve doygunlukla birlikte dayanımın
azaldığı belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler AnizotropiDoygunluk Kumtaşı Fiziksel Oumlzellikler Tek Eksenli
Sıkışma Dayanımı P Dalga Hızı
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
DİRİCHLET KOŞULLU BİTSADZE-SAMARSKİİ TİPİ UumlSTBELİRLİ ELİPTİK
PROBLEMİNİN KARARLILIK ANALİZİ
OumlZET
Bu tezde Hilbert uzayında eliptik kısmi diferensiyel denklemler iccedilin Dirichlet koşullu
Bitsadze-Samarskiitipi uumlstbelirli probleminin ccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık kestirimleri
araştırılmıştır Uumlstbelirliproblemininccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık ve koersif kararlılık kestirimleri
elde edilmiştir Uumlstbelirlieliptik probleminin yaklaşık ccediloumlzuumlmuumlnuuml bulmak iccedilin birinci ve ikinci
mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur Bu fark şemalarınınccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık
kestirimleri elde edilmiştirAyrıca soyut sonuccedillar elde edildikten sonra ccedilok boyutlu eliptik
denklemi iccedilin Dirichlet koşulluBitsadze-Samarskii tipi uumlstbelirli Dirichlet ve Neumann sınır
değer problemlerinin de birinci ve ikinci mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur ve
fark şemalarının kararlılık analizleriyapılmıştır Son olarak fark şemaları iccedilin araştırılmış olan
teorik ifadeler sayısal oumlrneklerinsonuccedillarıyla doğrulanmıştır
Anahtar Kelimeler Fark şeması Hemen-hemen koersif kararlılık İyi tanımlılık
KararlılıkKoersif kararlılık Sınır Değer Problemi Uumlstbelirlilik
Yaklaşık Ccediloumlzuumlm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TOZ NOHUT MAYASI KULLANIMININ YUumlZEY YANIT METODUYLA
OPTİMİZASYONU VE EKMEK KALİTE NİTELİKLERİ UumlZERİNDEKİ
ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı nohut mayasını toz formda uumlretmek instant aktif kuru maya ile
birlikte ekmek formuumllasyonundaki miktarını optimize etmek bazı kalite parametrelerini
değerlendirerek ekmek uumlretimindeki kullanım olanaklarını araştırmaktır Ccedilalışmada instant
aktif kuru maya ve toz nohut mayası bağımsız faktoumlrler olarak alınmıştır Bu bağımsız
faktoumlrlerin hacim kabul edilebilirlik ve goumlzenek faktoumlruuml uumlzerindeki etkilerini belirlemek
amacıyla ldquoYuumlzey Yanıt Youmlntemirdquo kullanılmıştır Optimal sonuccedil elde edilmiş ve deneysel
olarak da doğrulanmıştır Optimize formuumlle goumlre uumlretilen ekmekle (OEkm) nohut mayasız
uumlretilen kontrol ekmeği (KEkm) bazı kalite parametreleri accedilısından karşılaştırılmıştır
Optimizasyon sonuccedillarına goumlre instant aktif kuru maya kullanım oranı un ağırlığı uumlzerinden
063 toz nohut mayası kullanım oranı ise 1021 olarak tespit edilmiştir Ekmeklerin
goumlzenek yapıları imaj analizi ile incelenmiştir Toz nohut mayası kullanımı ekmekte daha
kuumlccediluumlk ve homojen goumlzenek yapısının oluşumuna neden olmuş daha iyi bir kabuk goumlruumlnuumlmuuml
elde edilmiştir Toz nohut mayası kullanımıyla ekmeğin antioksidan aktivitesinin mineral
madde iccedileriğinin ve fizikokimyasal oumlzelliklerinin de geliştiği belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler Antioksidan aktivite Ekmek İmaj analizi Laktik asit bakterileri Nohut
mayası Yuumlzey yanıt metodu
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TUumlRKİYErsquoDE ENDEMİK OLARAK YETİŞEN KAZ DAĞI CcedilAYININ (SİDERİTİS
TROJANA BORNM) ANTİOKSİDAN ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTELERİNİN VE
MİNERAL İCcedilERİĞİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Tuumlrkiyersquode yetişen bitkiler arasında Sideritis cinsi 78rsquolik bir endemizm oranı ile en ccedilok
endemizme sahip olan cinslerden biridir Bu tuumlrlerin halk arasında ağrı kesici antiromatizmal
antimikrobiyal ve sindirimi kolaylaştırıcı etkilerinden dolayı kullanıldığı bilinmektedir Bu
etkileri nedeniyle Anadolursquoda bitkisel ccedilay olarak kullanılmaktadır Bilindiği uumlzere gıdalarda
maliyet nedeniyle doğal kaynaklı antioksidanlar yerine sentetik antioksidanlar 20 yuumlzyılın
başlarından beri kullanılmaktadır Fakat bunların toksik etkileri olduğu da bilindiğinden son
yıllarda doğal antioksidanlara olan ilgi daha da artmıştır Aynı zamanda bitkiler gibi doğal
maddelerden elde edilen antimikrobiyal maddeler de gıdalarda doğal koruma maddesi olarak
kullanılabilmektedir Ccedilalışmamızda uumllkemizde endemik olarak yetişen Kaz dağı ccedilayının
(Sideritis trojana Bornm) antioksidan ve radikal giderme aktivitelerini değerlendirmek iccedilin
Fe3+- Fe2+ indirgeme kapasitesi Kuprak metodu ile kuprik iyonları (Cu2+) indirgeme
kapasitesi FRAP indirgeme kapasitesi 11-difenil-2-pikril-hidrazil (DPPH) giderme
aktivitesi 22acute-azino-bis(3-etilbenztiyoazolin-6-suumllfonik asit) (ABTSbull+) giderme aktivitesi
NN-dimetil-p-fenilendiamin radikal (DMPDbull+) giderme aktivitesi H2O2 giderme aktivitesi
Fe2+ iyonları şelatlama aktivitesi toplam fenolik iccedileriği ve toplam flavonoid iccedileriği
araştırılmıştır Bitkinin antimikrobiyal etkisi ise farklı mikroorganizmalar kullanılarak disk
difuumlzyon youmlntemi ile belirlenmiştir Aynı zamanda minerallerin antioksidan enzimler
uumlzerindeki etkisi ve gıdalarda ki oumlnemi goumlz oumlnuumlne alınarak seccedililen 20 element iccedilin ICP-MS
cihazında mineral iccedileriği tespit edilmiştir Sonuccedil olarak Sideritis trojana Bornmrsquoun
antioksidan ve antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu ve K Ca Mg S ve P gibi mineraller
iccedilin yuumlksek mineral iccedileriğine sahip olduğu goumlzlemlenmiştir Bu sonuccedilların hem potansiyel
ilaccedil ham maddesi olarak hem de gıda sanayisinde sentetik maddelerin yerine alternatif olarak
kullanılabilecek maddelerin bulunmasına yol goumlsterici olacağı duumlşuumlnuumllmektedir
Anahtar Kelimeler Antimikrobiyal antioksidan Kazdağı ccedilayı mineral Sideritis trojana
Bornm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
AYI UumlZUumlMUuml (Vacciniumarctostaphylos)rsquoNUumlN GIDA RENKLENDİRİCİSİ OLARAK
KULLANIMI
OumlZET
Bu ccedilalışmada uumllkemizde daha ccedilok Karadeniz boumllgesinde doğal olarak yetişen ayı
uumlzuumlmuuml (VacciniumarctostaphylosL) antosiyaninlerinin demir ile şelatlanıp puumlskuumlrtmeli
kurutucuda enkapsuumllasyonu ile mavimor doğal gıda boyası elde edilmesi ve antosiyanin
tayini iccedilin optimum şartların belirlenmesi amaccedillanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnde yapılan analizler
sonucunda pH değeri 28plusmn007 kuru madde oranı 2621plusmn123 g100g kuumll oranı 032plusmn005
g100g antosiyanin miktarı 8056plusmn175 mg100g olarak saptanmıştır Ultrasonik su banyosu
kullanılarak ayı uumlzuumlmuumlndeki antosiyaninekstraksiyonununoptimum şartlarının belirlenmesi
iccedilin farklı sıcaklıklarda (25ordmC 50ordmC 75ordmC) ve değişik yuumlzdelerde (100 75 50 25)
aseton etanol metanol ve saf su ile ccedilalışılmıştır Optimum şartların 100rsquoluumlk aseton ve 25ordmC
olduğu belirlenmiştir Ayı uumlzuumlmuumlnuumln demir ile şelatlanması ile elde edilen doğal mavi renk
maddesi pH değerleri 450 500 550 ve 600 olarak ayarlanan ve jelatin iccedileriği olan model
sisteme ilave edilmiştir Mikroenkapsuumllasyon iccedilin kaplayıcı materyal olarak
maltodekstrinkullanılmıştır Depolama boyunca renk değerleri oumllccediluumllmuumlş ve depolama sonunda
renk kaybı iccedilin kinetik parametreler hesaplanmıştır Ccedilalışma sonucunda antosiyanin
tozlarının enkapsuumllasyon verimliliği 804plusmn020 antosiyanin tutulma oranı 830plusmn076
olarak hesaplanmıştır Model sistemlerde mavi renk kaybının buumltuumln sıcaklıklarda 5 guumlnde
başladığı sıcaklık ve pH arttıkccedila hızlandığı goumlzlemlenmiştir Enkapsuumllasyon işleminin mavi
renk stabilitesini arttırdığı ve mavi renk kaybının birinci derece reaksiyon kinetiğine uygun
olduğu belirlenmiştir Mavi rengi en ccedilok koruyan oumlrneğin 25 ordmCrsquode depolanan ve pH değeri
500 olan model sistem olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Bu model sistemin depolama boyunca toplam
renk değişimi (∆E) 586 aktivasyon enerjisi (Ea) 3764kjmol ve yarılanma suumlresi (t12) 1908
guumln olarak hesaplanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnden mavimor renkli doğal gıda boyası elde edilerek
gıda enduumlstrisi iccedilin sentetik esaslı gıda boyalarına alternatif bir gıda boyası ortaya
konulmuştur
Anahtar KelimelerAntosiyanin Ayı Uumlzuumlmuuml(VacciniumarctostaphylosL) Doğal
Renklendirici Enkapsuumllasyon Optimizasyon Reaksiyon Kinetiği
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ZENGİN MİNERALLİ KONSANTRE SULARIN BOumlCEK VE MANTAR
ZARARLILARINA KARŞI ODUN KORUMADAKİ ETKİNLİĞİ GUumlMUumlŞHANE İLİ
OumlRNEĞİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ilinde doğal olarak yerden ccedilıkan zengin mineralli bazı suların
odunda zarar yapan iki tuumlr mantar ve bir tuumlr boumlceğe karşı antimikrobial ve insektisit oumlzellikleri
araştırılmıştır Guumlmuumlşhane Tekke Yeşildere ve Zigana youmlrelerinden alınan zengin mineralli
sular buharlaştırma yoluyla konsantrasyonlar (10 25 50 75 100) olacak şekilde 5
farklı yoğunlukta hazırlanarak sarıccedilam odun oumlrneklerine dolu huumlcre youmlntemiyle emprenye
edilmiştir Sarıccedilamdan (Pinus sylvestris L) hazırlanan odun oumlrneklerinin beyaz ccediluumlruumlkluumlk
(Coriolus versicolor) ve esmer ccediluumlruumlkluumlk (Gloeophyllum trabeum) mantarlarına karşı
(antifungal) etkileri Lyctus brunnes boumlcek larvalarına karşı insektisit aktivitesi incelenmiştir
Suların yapılan kimyasal analizinde Ca Na K Mg Mn Co metallerini iccedilerdikleri tespit
edilmiştir sularda ayrıca odun ccediluumlruumlten mantarlar iccedilin toksik etki goumlsterebilecek bor ve arsenik
gibi elementlere rastlanmamıştır Deney sonunda doğal mineralli suların konsantre edilmeden
kullanıldığında mantarların gelişimini durdurmada diğer konsantre edilen sulara goumlre daha
başarılı olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Kaynatma esnasında sudaki kalsiyumun diğer mineral maddeler
ile birlikte ccediloumlkmesi mineral iccedileriğinin etkisinin azalmasına neden olmuştur Ayrıca suların
mantarlara karşı daha etkili bakır ve bor mineralleri iccedilermemesinden dolayı toksik etki duumlşuumlk
seviyede kalmıştır
Boumlcek deneyinde Lyctus brunnes larvaları Fraxinus excelsior (adi dişbudak) diri odunundan
hazırlanan odun oumlrneklerine yerleştirilmiştir Odun oumlrnekleri iccedilerisinde larvaların buumlyuumlme ve
beslenmeleri incelenmiştir Larvaların mineral iccedilerikleri bakımından zengin olan sularda
beslenemedikleri dolayısıyla galeri oluşturamadıkları goumlzlenmiştir Ccedilok az oranda larvanın
mineral iccedilerik bakımından daha duumlşuumlk olan sularda yaşam muumlcadelesini bir suumlre daha devam
ettirebildiği goumlzlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ahşap koruma C versicolor G trabeum L brunnes Mineral su
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ARSLANDEDE (BAYBURT) GRANİTOYİDİ VE İCcedilİNDEKİ MAFİK MAGMATİK
ANKLAVLARIN PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK
OumlZELİKLERİNİN İNCELENMESİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Bayburt youmlresinde yer alan Arslandede Granitoyidi ve iccedilindeki mafik
magmatik anklavlar (MMA)rsquoın mineralojik-petrografik bileşimi ve tuumlm kayaccedil jeokimyası
ortaya konularak kayaccedilların oluşum mekanizmaları ve koumlkenleri belirlenmeye ccedilalışılmıştır
Doğu Pontid Guumlney Zonursquonda yer alan inceleme alanının tabanında Eosen yaşlı andezit ve
piroklastitleri bulunmaktadır Bu birim Eosen yaşlı Arslandede Granitoyidi tarafından
kesilmiş olup tuumlm bu birimler Kuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumlluumlrler
Granitoyidi oluşturan kayaccedillar ince-orta taneli olup plajiyoklas ortoklas kuvars hornblend
biyotit klinopiroksen apatit zirkon ve opak mineralleri iccedilerirler
Arslandede Granitoyidirsquonin yuumlzeyleri elips şekilli olup yaklaşık 24 km2rsquo
lik bir alanda
yuumlzeylenmiştirMonzogabromonzodiyoritmonzonitkuvarslı monzonit ve granitbileşimli
kayaccedillardan oluşurlar Granitoyidi oluşturan kayaccedillarda magma karışımını goumlsteren
dengesizlik dokuları goumlzlenmiştir Arslandede Granitoyidi iccedilinde koyu renkli mafik magmatik
anklavlar (MMA) goumlruumllmuumlştuumlr Anklavlar iccedilinde yer aldıkları ana kayaccedillardan daha ince
taneli ve daha koyu renkli olmalarına rağmen onlarla benzer mineralojik petrografik ve
jeokimyasal oumlzellikler sunarlar MMArsquolar diyorit ve monzodiyorit bileşimli olup monzonit ve
monzogranit bileşimli ana kayaccedillar iccedilerisinde goumlzlenirler
Arslandede Granitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genel olarak I-tipi yuumlksek Krsquolu-şosonitik
karakterli olup yuumlksek SiO2 iccedileriklerine ( 4949-7121) sahiptirler Kayaccedillar metaluumlmin
karakterli olup buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı litofil elementlerce zenginleşmişlerdir Kondrite goumlre
normalleştirilmiş nadir toprak element dağılımları konkav şekilli (LaNYbN= 711-1157) olup
negatif Eu anomalisi (EuNEu=037-091) goumlsterirlerAna ve izelement değişimleri
granitoyidin gelişiminde plajiyoklas hornblend ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının etkili
olduğunu goumlstermektedir
Mafik magmatik anklavlar (MMA) orta-yuumlksek metaluumlminli olup (ACNK=075-090) ve ana
kayadan daha duumlşuumlk ACNK ve SiO2 ( 5393-5883) ve daha yuumlksek Na2OK2O (142-227)
oranlarına sahiptirler SiO2 iccedileriğine karşılık ana oksit ve iz element iccedilerikleri
karşılaştırıldığında mafik anklavlar ana kayaccedilları ile duumlzguumln bir youmlnseme sunarlar Kayaccedillar
BIYLE HNTE ve ANTErsquoce zenginleşmiş YCcedilAErsquoce (Nb Ti) fakirleşmiş olup ana kaya ve
anklavlar birbirine uyumlu bir youmlnseme goumlsterirler MMArsquolar ana kaya iccedilerisinde soğumuş
olan eş yaşlı mafik magmanın kuumlccediluumlk kuumltlelerini temsil eden magma karışım (mixingmagma
mingling) uumlruumlnleri olarak kabul edilebilirler
Arslandede Granitoyidi ve iccedillerindeki MMArsquolarda zirkon ve apatitlerde yapılan
hesaplamalarda kristallenme sıcaklıkları ana kayaccedillarda 671-836 degC MMArsquolarda ise 647-836
degC arasında değişmektedir
Petrografik ve jeokimyasal oumlzellikler Ccedilakırbağ Granitoyidirsquone ait kayaccedilların ana
magmasının litosferik mantodan tuumlrediğini ve kabuk kayaccedillarının katkısının nisbeten az
olduğunu goumlsterir
Anahtar Kelimeler Arslandede GranitoyidiBayburtDoğu Pontidler Eosen Mafik
magmatik anklav Petroloji Tuumlm kayaccedil jeokimyası
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CcedilAMDERE OFİYOLİTİK KARIŞIĞI(DEMİROumlZUuml-BAYBURT) İCcedilİNDEKİ BAZİK
KAYACcedilLARIN JEOKİMYASAL ve İZOTOPİK OumlZELLİKLERİ
OumlZET
Sakarya Zonu doğusundakiCcedilamdere (Bayburt)youmlresi Geccedil Karbonifer-Permiyen
ccediloumlkellerinin yuumlzeylediği iki lokasyondan biridir lsquoCcedilamdere Ofiyolitik Karışığırsquoolarak
adlandırılan tektono-sedimanter birim bloklar halinde mermer kireccediltaşı kumtaşı bazalt
dolerit gabro meta-bazalt meta-gabro gibi farklı ccediloumlkelme ve tektonik ortamları karakterize
eden litolojiler iccedilermektedir Meta-bazit vemetamorfize olmamış mafik bloklar olmak uumlzere
iki grup altında toplanan bazik magmatikkayaccedillar jeokimyasal ve SrNd Pb izotop oranları
accedilısından incelenmişlerdir
Her iki gruba ait kayaccedillar bazik-ortaccedil bir kimyasal bileşime sahiptir (SiO2 = 440-566
ağ) Mafik bloklara ait oumlrnekler toleyit karakterli meta-bazitler ise duumlşuumlk orta ve yuumlksek
K2O iccedilerikleri ile toleyitten şoşonitiğe kadar giden bir dağılım sergilemektedirler Meta-
bazitler Larsquodan Eursquoya doğru zenginleşme derecesi gittikccedile azalanhafif nadir toprak element
(HNTE) ve yaklaşık yatay konumlu ağır nadir toprak element (ANTE)profilleri
goumlsterirken(LaNYbN = 455 - 2901) mafik bloklara ait oumlrnekler OOSBrsquoye paralelve yataya
yakın profiller sunmaktadırlar(LaNYbN =144 - 219)Yitimle ilişkili kayaccedillarda olduğu gibi
her iki gruba ait kayaccedillar buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı element (BİYE) zenginleşmesi ve negatif Nb-
Ta-Ti anomalisi sunarlarAncak bu zenginleşme ve anomali derecesi mafiklerde daha zayıf
veya noumltr olarak goumlzlenir Meta-bazitler pozitif ve negatif Pb ve P anomalileri sunarken
mafikler genellikle negatif Pb ve P anomalileri sunarlar Genellikle duumlşuumlk MgO (lt65 ağ)
Cr (lt250 ppm) ve Ni (lt150 ppm) konsantrasyonlarıve duumlşuumlk Mg-numarası (lt60) oumlrneklerin
manto kaynağı ile dengeli bir bileşime sahip olmadığını goumlstermektedirKısmen duumlşuumlk
radyojenik 87
Sr86
Sr(t) oranları (0704335minus0706227) orta pozitif ԐNd(t) değerleri (+27 minus
+64) ve kuzey yarı kuumlre referansccedilizgisi (KYRCcedil)rsquonin hemen uumlzerine ccedilıkan Pb izotop oranları
kıtasal malzemeler veya zenginleşmiş manto II (ZM II) tarafından modifiye edilmiş bir manto
kaynağına işaret etmektedir
Kayaccedilların jeokimyasal oumlzellikleri yitimle ilişkili ortamlarda oluştuklarını veya
oluştuktan sonra yitim ilişkili soluumlsyonlarlaetkileşime girdiklerini goumlstermektedir Ancak
tektonik ortam diyagramlarında yitim zonu soluumlsyonlarının katkısı ccedilok belirgin olarak ortaya
ccedilıkmamaktadır Bu diyagramlarda meta-bazitler kıta iccedili bazaltkalk-alkalibazalt ve ada yayı
toleyiti metamorfize olmamış mafik kayaccedillar ise normal okyanus ortası sırtı bazaltı (N-
OOSB) gibi yitimden uzak tektonik ortamlarda toplanmaktadırlar
Anahtar Kelimeler Ccedilamdere-BayburtJeokimya Meta-bazit Ofiyolitik melanj Radyojenik
izotop Tektonik ortam
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
MAVRİYAS GRANİTOYİDİ (CcedilAYKARA-TRABZON) VE CcedilEVRE KAYACcedilLARININ
PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK OumlZELLİKLERİNİN
İNCELENMESİ
OumlZET
Ccedilaykara (Trabzon) youmlresinde yer alan MavriyasGranitoyidirsquonin ve ccedilevre kayaccedillarının
petrografik jeokimyasal ve petrolojik oumlzelliklerinin incelenmesini konu alan bu ccedilalışmada
MavriyasGranitoyidirsquonin gelişimi ortaya konularak koumlkeni belirlenmeye ccedilalışılmıştır
Ccedilalışma alanının tabanını Geccedil Kretase yaşlı bazalt andezit dasit ve bunların proklastları ile
temsil olan volkanik kayaccedillar oluşmaktadır Bu birim Eosen yaşlı UzuntarlaGranitoyidi
tarafından kesilmekte olup ccedilalışmanın konusunu oluşturan Geccedil Kretase yaşlı
MavriyasGranitoyidirsquoninbirimi keserek yerleştiği goumlzlemlenmektedir Buumltuumln
formasyonlarKuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumllmektedir Granitoyidi
oluşturan kayaccedillar iri-orta daneliplajiyoklas kuvars ortoklas hornblend ve opak mineraller
iccedilermektedir
MavriyasGranitoyidi elips şekilli olup yaklaşık 6 km2rsquolik bir alanda yuumlzeylenmiştir Granit
monzogranit granodiyorit alkali feldispat granit bileşimli kayaccedillardan oluşmuş olup kuvars
monzodiyorit bileşiminde mafikmikrogranuumlleranklavlar (MMA) iccedilerir Aynı zamanda
granitoyidi oluşturan kayaccedillar da magma karışımını işaret eden dengesizlik dokularından
poiklitik doku zonluyapı mafikmikrogranuumlleranklavlar iccedilerisinde plajiyoklas ve K-
feldispatfenokristalleri goumlruumllmuumlştuumlr
MavriyasGranitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genellikle I tipi yuumlksek Krsquolu kalk-alkali karakterli
olup SiO2 iccedilerikleri (6272-779wt) arasındadır Granitoyidi oluşturan kayaccedil oumlrnekleri
metaluumlmindenperaluumlmine geccediliş goumlstermekte olup volkanik yay granitoyidleri oumlzelliği
goumlstermektedir Ana ve izelement değişimleri granitoyidin gelişiminde plajiyoklas
hornblend apatit ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının oumlnemli rol oynadığını goumlstermektedir
MavriyasGranitoyidirsquoninpetrolojik oumlzellikleri goumlz oumlnuumlne alındığında granitoyidin gelişiminde
fraksiyonelkristallenme magma karışımı ve az oranda da asimilasyon ve kısmi ergimenin rol
oynadığı goumlruumllmektedir Jeokimyasal veriler granitoyidin alt kıtasal kabuk kayaccedillarının
(amfibolitik) kısmi ergimesi yanında litosferik manto bileşenlerinin de oumlnemli rol oynadığını
goumlstermektedir
Anahtar Kelimeler Karadeniz Doğu Pontidler Pluumltonizma Granitoyid Mavriyas
(Ccedilaykara-Trabzon)
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
GUumlMUumlŞHANE İL MERKEZİNDEKİ MAGMATİK KOumlKENLİ KAYALARIN
JEOMEKANİK OumlZELLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmadaGuumlmuumlşhane ilmerkezindeki magmatik koumlkenli kayaların jeomekanik
oumlzellikleri belirlenmiş ve bu oumlzellikler arasındakigoumlrguumll ilişkiler araştırılmıştır Bu amaccedilla
farklı alanlardan boyutları yaklaşık 20x30x40cm olan toplam 30 adet blok oumlrnek alınmış bu
oumlrneklerden ISRM tarafından oumlnerilen youmlntemleregoumlre deney numuneleri hazırlanmış indeks
mekanik ve elastik oumlzelliklerin belirlenmesine youmlnelik deneyler yapılmıştır 33 adet oumlrnek
uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik tayinler
sonucundamonzogranit olarak adlandırılan kayalarda 30-3730 kuvars 30-3660
ortoklas 1820-25 plajiyoklas 6-12mafik mineral yuumlzdesi tespit edilmiştir Andezitlerde
ise modal analiz yapılamamıştır Deneysel ccedilalışmalar sonucunda andezitlerde birim hacim
ağırlık değerlerinin 2437-2573kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 078-186 hacimce
su emme değerlerinin 202-477 arasında değiştiği belirlenmiştir Granitlerde ise birim
hacim ağırlık değerlerinin 2545-2597kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 024-096
hacimce su emme değerlerinin 063-250 arasında değiştiği tespit edilmiştir Bununla
birlikte andezitlerde doygun koşullar iccedilin P dalga hızının 3961-5451 msn S dalga hızının ise
2171-3310 msn arasında granitlerde ise P dalga hızının 3850-5812 msn S dalga hızının ise
2151-3115 msn arasında değişim goumlsterdiği belirlenmiştir Andezitlerde kuru koşullarda P
dalga hızının 3669-5462 msn S dalga hızının 2205-3011 msn arasında granitlerde ise P
dalga hızının 2857-5251 msn S dalga hızının ise 1793-2904 msn arasında değiştiği tespit
edilmiştirAndezitlerde tek eksenli sıkışmadayanımıdeğeri 5409-21436MPa elastisite
moduumlluuml 1980-5316GPa ve Poisson oranı 011-046 granitlerde ise tek eksenli sıkışma
dayanımı değeri 2460-14015 MPa elastisite moduumlluuml 2222-7692GPa ve Poisson oranı
değeri 003-050 arasında değişim goumlstermiştir İstatistiksel değerlendirmeler sonucunda en
yuumlksek korelasyon katsayısı değerleri andezitlerde 090 ve granitlerde 094 değeri ile P ve S
dalga hızı oumllccediluumlmlerine ait verilerden elde edilmiştir En duumlşuumlk korelasyon katsayısı değeri ise
granitlerde kuvarsalkali feldispat oranı ile goumlzeneklilik arasında tespit edilmiştir Oumlzellikle
istatistiksel olarak anlamlı yuumlksek korelasyon katsayısı değerine sahip eşitlikler ilgili
parametrelerin dolaylı tahminlerinin belirlenmesi gereken durumlarda kullanılabilir
niteliktedir
Anahtar Kelimeler Andezit Granit İstatistiksel Analiz Jeomekanik OumlzelliklerPetrografik
Oumlzellikler
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
KERMUTDERE FORMASYONU KUMTAŞLARININ FARKLI DOYGUNLUK VE
ANİZOTROPİ KOŞULLARINDA FİZİKSEL VE DAYANIM OumlZELLİKLERİNDEKİ
DEĞİŞİMLERİN İNCELENMESİ
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ili Mescitli youmlresinde yuumlzeylenenKermutdere Formasyonursquo
na ait kumtaşlarının farklı doygunluk ve anizotropi koşullarında fiziksel ve dayanım
oumlzellikleri belirlenmiştir Değişen doygunluk ve anizotropi koşullarının belirlenen oumlzellikler
uumlzerindeki etkisi araştırılmıştırBu amaccedilla laminalanma duumlzlemleri iccedileren kumtaşlarından
blok oumlrnekler alınmıştır Bu oumlrneklerden laminalanma duumlzlemi esas alınarak 0ordm 30ordm 45ordm 60ordm
ve 90ordmrsquo lik youmlnelim accedilılarında standartlara uygun olarak 225 adet deney numunesi
hazırlanmıştır 11 adet oumlrnek uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik
tayinler sonucunda kumtaşları litiksubarkoz ve litik arkoz olarak sınıflandırılmıştır
Deneysel ccedilalışmalar sonucunda kumtaşlarında kuru birim hacim ağırlık değerlerinin
2573-2638kNm3 doygun birim hacim ağırlık değerlerinin 2594-2651kNm
3ağırlıkccedila su
emme değerlerinin 042-095 hacimce su emme değerlerinin 113-253 arasında
değiştiği tespit edilmiştir
Bununla birlikte kumtaşlarında farklı doygunluk ve anizotropi koşullarına bağlı olarak P
dalga hızının 4046-5444 msn S dalga hızının ise 2126-3114 msn arasında değişim
goumlsterdiği belirlenmiştir Kumtaşlarının dinamik elastisitemoduumlluuml 3183-5956 GPa ve
dinamik poisson oranı ise 007-036 arasında değişim goumlstermiştir
Ccedilalışmada dayanım oumlzelliklerinden tek eksenli sıkışma dayanımı ve dolaylı ccedilekilme
dayanımı belirlenmiştir Kumtaşlarının tek eksenli sıkışma dayanımı değeri 612-1822 MPa
ve dolaylı ccedilekilme dayanımıise 68-144 MPa arasında değişim goumlstermiştir Kumtaşları
dayanım anizotropisine goumlre değerlendirilmiş ve ldquoduumlşuumlk anizotropirdquo sınıfında yer almıştır
Yapılan değerlendirmeler sonucunda genel olarak laminalanmaya paralel oumlrneklerin
laminalanmaya dik olan oumlrneklere goumlre daha yuumlksek dalga hızı değerine sahip oldukları
goumlzlemlenmiştir P dalga hızlarının sabit bir youmlnelim accedilısında doygunluk koşullarına bağlı
olarak artış goumlsterdiği S dalga hızında da artış goumlzlenmesine rağmen duumlzenli bir değişimin
olmadığı tespit edilmiştir Dayanım oumlzelliklerinin ise laminalanma duumlzlemlerine dik ve paralel
olan oumlrneklerde ve kuru koşullarda daha yuumlksek olduğu ve doygunlukla birlikte dayanımın
azaldığı belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler AnizotropiDoygunluk Kumtaşı Fiziksel Oumlzellikler Tek Eksenli
Sıkışma Dayanımı P Dalga Hızı
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
DİRİCHLET KOŞULLU BİTSADZE-SAMARSKİİ TİPİ UumlSTBELİRLİ ELİPTİK
PROBLEMİNİN KARARLILIK ANALİZİ
OumlZET
Bu tezde Hilbert uzayında eliptik kısmi diferensiyel denklemler iccedilin Dirichlet koşullu
Bitsadze-Samarskiitipi uumlstbelirli probleminin ccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık kestirimleri
araştırılmıştır Uumlstbelirliproblemininccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık ve koersif kararlılık kestirimleri
elde edilmiştir Uumlstbelirlieliptik probleminin yaklaşık ccediloumlzuumlmuumlnuuml bulmak iccedilin birinci ve ikinci
mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur Bu fark şemalarınınccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık
kestirimleri elde edilmiştirAyrıca soyut sonuccedillar elde edildikten sonra ccedilok boyutlu eliptik
denklemi iccedilin Dirichlet koşulluBitsadze-Samarskii tipi uumlstbelirli Dirichlet ve Neumann sınır
değer problemlerinin de birinci ve ikinci mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur ve
fark şemalarının kararlılık analizleriyapılmıştır Son olarak fark şemaları iccedilin araştırılmış olan
teorik ifadeler sayısal oumlrneklerinsonuccedillarıyla doğrulanmıştır
Anahtar Kelimeler Fark şeması Hemen-hemen koersif kararlılık İyi tanımlılık
KararlılıkKoersif kararlılık Sınır Değer Problemi Uumlstbelirlilik
Yaklaşık Ccediloumlzuumlm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TOZ NOHUT MAYASI KULLANIMININ YUumlZEY YANIT METODUYLA
OPTİMİZASYONU VE EKMEK KALİTE NİTELİKLERİ UumlZERİNDEKİ
ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı nohut mayasını toz formda uumlretmek instant aktif kuru maya ile
birlikte ekmek formuumllasyonundaki miktarını optimize etmek bazı kalite parametrelerini
değerlendirerek ekmek uumlretimindeki kullanım olanaklarını araştırmaktır Ccedilalışmada instant
aktif kuru maya ve toz nohut mayası bağımsız faktoumlrler olarak alınmıştır Bu bağımsız
faktoumlrlerin hacim kabul edilebilirlik ve goumlzenek faktoumlruuml uumlzerindeki etkilerini belirlemek
amacıyla ldquoYuumlzey Yanıt Youmlntemirdquo kullanılmıştır Optimal sonuccedil elde edilmiş ve deneysel
olarak da doğrulanmıştır Optimize formuumlle goumlre uumlretilen ekmekle (OEkm) nohut mayasız
uumlretilen kontrol ekmeği (KEkm) bazı kalite parametreleri accedilısından karşılaştırılmıştır
Optimizasyon sonuccedillarına goumlre instant aktif kuru maya kullanım oranı un ağırlığı uumlzerinden
063 toz nohut mayası kullanım oranı ise 1021 olarak tespit edilmiştir Ekmeklerin
goumlzenek yapıları imaj analizi ile incelenmiştir Toz nohut mayası kullanımı ekmekte daha
kuumlccediluumlk ve homojen goumlzenek yapısının oluşumuna neden olmuş daha iyi bir kabuk goumlruumlnuumlmuuml
elde edilmiştir Toz nohut mayası kullanımıyla ekmeğin antioksidan aktivitesinin mineral
madde iccedileriğinin ve fizikokimyasal oumlzelliklerinin de geliştiği belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler Antioksidan aktivite Ekmek İmaj analizi Laktik asit bakterileri Nohut
mayası Yuumlzey yanıt metodu
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TUumlRKİYErsquoDE ENDEMİK OLARAK YETİŞEN KAZ DAĞI CcedilAYININ (SİDERİTİS
TROJANA BORNM) ANTİOKSİDAN ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTELERİNİN VE
MİNERAL İCcedilERİĞİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Tuumlrkiyersquode yetişen bitkiler arasında Sideritis cinsi 78rsquolik bir endemizm oranı ile en ccedilok
endemizme sahip olan cinslerden biridir Bu tuumlrlerin halk arasında ağrı kesici antiromatizmal
antimikrobiyal ve sindirimi kolaylaştırıcı etkilerinden dolayı kullanıldığı bilinmektedir Bu
etkileri nedeniyle Anadolursquoda bitkisel ccedilay olarak kullanılmaktadır Bilindiği uumlzere gıdalarda
maliyet nedeniyle doğal kaynaklı antioksidanlar yerine sentetik antioksidanlar 20 yuumlzyılın
başlarından beri kullanılmaktadır Fakat bunların toksik etkileri olduğu da bilindiğinden son
yıllarda doğal antioksidanlara olan ilgi daha da artmıştır Aynı zamanda bitkiler gibi doğal
maddelerden elde edilen antimikrobiyal maddeler de gıdalarda doğal koruma maddesi olarak
kullanılabilmektedir Ccedilalışmamızda uumllkemizde endemik olarak yetişen Kaz dağı ccedilayının
(Sideritis trojana Bornm) antioksidan ve radikal giderme aktivitelerini değerlendirmek iccedilin
Fe3+- Fe2+ indirgeme kapasitesi Kuprak metodu ile kuprik iyonları (Cu2+) indirgeme
kapasitesi FRAP indirgeme kapasitesi 11-difenil-2-pikril-hidrazil (DPPH) giderme
aktivitesi 22acute-azino-bis(3-etilbenztiyoazolin-6-suumllfonik asit) (ABTSbull+) giderme aktivitesi
NN-dimetil-p-fenilendiamin radikal (DMPDbull+) giderme aktivitesi H2O2 giderme aktivitesi
Fe2+ iyonları şelatlama aktivitesi toplam fenolik iccedileriği ve toplam flavonoid iccedileriği
araştırılmıştır Bitkinin antimikrobiyal etkisi ise farklı mikroorganizmalar kullanılarak disk
difuumlzyon youmlntemi ile belirlenmiştir Aynı zamanda minerallerin antioksidan enzimler
uumlzerindeki etkisi ve gıdalarda ki oumlnemi goumlz oumlnuumlne alınarak seccedililen 20 element iccedilin ICP-MS
cihazında mineral iccedileriği tespit edilmiştir Sonuccedil olarak Sideritis trojana Bornmrsquoun
antioksidan ve antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu ve K Ca Mg S ve P gibi mineraller
iccedilin yuumlksek mineral iccedileriğine sahip olduğu goumlzlemlenmiştir Bu sonuccedilların hem potansiyel
ilaccedil ham maddesi olarak hem de gıda sanayisinde sentetik maddelerin yerine alternatif olarak
kullanılabilecek maddelerin bulunmasına yol goumlsterici olacağı duumlşuumlnuumllmektedir
Anahtar Kelimeler Antimikrobiyal antioksidan Kazdağı ccedilayı mineral Sideritis trojana
Bornm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
AYI UumlZUumlMUuml (Vacciniumarctostaphylos)rsquoNUumlN GIDA RENKLENDİRİCİSİ OLARAK
KULLANIMI
OumlZET
Bu ccedilalışmada uumllkemizde daha ccedilok Karadeniz boumllgesinde doğal olarak yetişen ayı
uumlzuumlmuuml (VacciniumarctostaphylosL) antosiyaninlerinin demir ile şelatlanıp puumlskuumlrtmeli
kurutucuda enkapsuumllasyonu ile mavimor doğal gıda boyası elde edilmesi ve antosiyanin
tayini iccedilin optimum şartların belirlenmesi amaccedillanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnde yapılan analizler
sonucunda pH değeri 28plusmn007 kuru madde oranı 2621plusmn123 g100g kuumll oranı 032plusmn005
g100g antosiyanin miktarı 8056plusmn175 mg100g olarak saptanmıştır Ultrasonik su banyosu
kullanılarak ayı uumlzuumlmuumlndeki antosiyaninekstraksiyonununoptimum şartlarının belirlenmesi
iccedilin farklı sıcaklıklarda (25ordmC 50ordmC 75ordmC) ve değişik yuumlzdelerde (100 75 50 25)
aseton etanol metanol ve saf su ile ccedilalışılmıştır Optimum şartların 100rsquoluumlk aseton ve 25ordmC
olduğu belirlenmiştir Ayı uumlzuumlmuumlnuumln demir ile şelatlanması ile elde edilen doğal mavi renk
maddesi pH değerleri 450 500 550 ve 600 olarak ayarlanan ve jelatin iccedileriği olan model
sisteme ilave edilmiştir Mikroenkapsuumllasyon iccedilin kaplayıcı materyal olarak
maltodekstrinkullanılmıştır Depolama boyunca renk değerleri oumllccediluumllmuumlş ve depolama sonunda
renk kaybı iccedilin kinetik parametreler hesaplanmıştır Ccedilalışma sonucunda antosiyanin
tozlarının enkapsuumllasyon verimliliği 804plusmn020 antosiyanin tutulma oranı 830plusmn076
olarak hesaplanmıştır Model sistemlerde mavi renk kaybının buumltuumln sıcaklıklarda 5 guumlnde
başladığı sıcaklık ve pH arttıkccedila hızlandığı goumlzlemlenmiştir Enkapsuumllasyon işleminin mavi
renk stabilitesini arttırdığı ve mavi renk kaybının birinci derece reaksiyon kinetiğine uygun
olduğu belirlenmiştir Mavi rengi en ccedilok koruyan oumlrneğin 25 ordmCrsquode depolanan ve pH değeri
500 olan model sistem olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Bu model sistemin depolama boyunca toplam
renk değişimi (∆E) 586 aktivasyon enerjisi (Ea) 3764kjmol ve yarılanma suumlresi (t12) 1908
guumln olarak hesaplanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnden mavimor renkli doğal gıda boyası elde edilerek
gıda enduumlstrisi iccedilin sentetik esaslı gıda boyalarına alternatif bir gıda boyası ortaya
konulmuştur
Anahtar KelimelerAntosiyanin Ayı Uumlzuumlmuuml(VacciniumarctostaphylosL) Doğal
Renklendirici Enkapsuumllasyon Optimizasyon Reaksiyon Kinetiği
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ZENGİN MİNERALLİ KONSANTRE SULARIN BOumlCEK VE MANTAR
ZARARLILARINA KARŞI ODUN KORUMADAKİ ETKİNLİĞİ GUumlMUumlŞHANE İLİ
OumlRNEĞİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ilinde doğal olarak yerden ccedilıkan zengin mineralli bazı suların
odunda zarar yapan iki tuumlr mantar ve bir tuumlr boumlceğe karşı antimikrobial ve insektisit oumlzellikleri
araştırılmıştır Guumlmuumlşhane Tekke Yeşildere ve Zigana youmlrelerinden alınan zengin mineralli
sular buharlaştırma yoluyla konsantrasyonlar (10 25 50 75 100) olacak şekilde 5
farklı yoğunlukta hazırlanarak sarıccedilam odun oumlrneklerine dolu huumlcre youmlntemiyle emprenye
edilmiştir Sarıccedilamdan (Pinus sylvestris L) hazırlanan odun oumlrneklerinin beyaz ccediluumlruumlkluumlk
(Coriolus versicolor) ve esmer ccediluumlruumlkluumlk (Gloeophyllum trabeum) mantarlarına karşı
(antifungal) etkileri Lyctus brunnes boumlcek larvalarına karşı insektisit aktivitesi incelenmiştir
Suların yapılan kimyasal analizinde Ca Na K Mg Mn Co metallerini iccedilerdikleri tespit
edilmiştir sularda ayrıca odun ccediluumlruumlten mantarlar iccedilin toksik etki goumlsterebilecek bor ve arsenik
gibi elementlere rastlanmamıştır Deney sonunda doğal mineralli suların konsantre edilmeden
kullanıldığında mantarların gelişimini durdurmada diğer konsantre edilen sulara goumlre daha
başarılı olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Kaynatma esnasında sudaki kalsiyumun diğer mineral maddeler
ile birlikte ccediloumlkmesi mineral iccedileriğinin etkisinin azalmasına neden olmuştur Ayrıca suların
mantarlara karşı daha etkili bakır ve bor mineralleri iccedilermemesinden dolayı toksik etki duumlşuumlk
seviyede kalmıştır
Boumlcek deneyinde Lyctus brunnes larvaları Fraxinus excelsior (adi dişbudak) diri odunundan
hazırlanan odun oumlrneklerine yerleştirilmiştir Odun oumlrnekleri iccedilerisinde larvaların buumlyuumlme ve
beslenmeleri incelenmiştir Larvaların mineral iccedilerikleri bakımından zengin olan sularda
beslenemedikleri dolayısıyla galeri oluşturamadıkları goumlzlenmiştir Ccedilok az oranda larvanın
mineral iccedilerik bakımından daha duumlşuumlk olan sularda yaşam muumlcadelesini bir suumlre daha devam
ettirebildiği goumlzlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ahşap koruma C versicolor G trabeum L brunnes Mineral su
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
CcedilAMDERE OFİYOLİTİK KARIŞIĞI(DEMİROumlZUuml-BAYBURT) İCcedilİNDEKİ BAZİK
KAYACcedilLARIN JEOKİMYASAL ve İZOTOPİK OumlZELLİKLERİ
OumlZET
Sakarya Zonu doğusundakiCcedilamdere (Bayburt)youmlresi Geccedil Karbonifer-Permiyen
ccediloumlkellerinin yuumlzeylediği iki lokasyondan biridir lsquoCcedilamdere Ofiyolitik Karışığırsquoolarak
adlandırılan tektono-sedimanter birim bloklar halinde mermer kireccediltaşı kumtaşı bazalt
dolerit gabro meta-bazalt meta-gabro gibi farklı ccediloumlkelme ve tektonik ortamları karakterize
eden litolojiler iccedilermektedir Meta-bazit vemetamorfize olmamış mafik bloklar olmak uumlzere
iki grup altında toplanan bazik magmatikkayaccedillar jeokimyasal ve SrNd Pb izotop oranları
accedilısından incelenmişlerdir
Her iki gruba ait kayaccedillar bazik-ortaccedil bir kimyasal bileşime sahiptir (SiO2 = 440-566
ağ) Mafik bloklara ait oumlrnekler toleyit karakterli meta-bazitler ise duumlşuumlk orta ve yuumlksek
K2O iccedilerikleri ile toleyitten şoşonitiğe kadar giden bir dağılım sergilemektedirler Meta-
bazitler Larsquodan Eursquoya doğru zenginleşme derecesi gittikccedile azalanhafif nadir toprak element
(HNTE) ve yaklaşık yatay konumlu ağır nadir toprak element (ANTE)profilleri
goumlsterirken(LaNYbN = 455 - 2901) mafik bloklara ait oumlrnekler OOSBrsquoye paralelve yataya
yakın profiller sunmaktadırlar(LaNYbN =144 - 219)Yitimle ilişkili kayaccedillarda olduğu gibi
her iki gruba ait kayaccedillar buumlyuumlk iyon yarıccedilaplı element (BİYE) zenginleşmesi ve negatif Nb-
Ta-Ti anomalisi sunarlarAncak bu zenginleşme ve anomali derecesi mafiklerde daha zayıf
veya noumltr olarak goumlzlenir Meta-bazitler pozitif ve negatif Pb ve P anomalileri sunarken
mafikler genellikle negatif Pb ve P anomalileri sunarlar Genellikle duumlşuumlk MgO (lt65 ağ)
Cr (lt250 ppm) ve Ni (lt150 ppm) konsantrasyonlarıve duumlşuumlk Mg-numarası (lt60) oumlrneklerin
manto kaynağı ile dengeli bir bileşime sahip olmadığını goumlstermektedirKısmen duumlşuumlk
radyojenik 87
Sr86
Sr(t) oranları (0704335minus0706227) orta pozitif ԐNd(t) değerleri (+27 minus
+64) ve kuzey yarı kuumlre referansccedilizgisi (KYRCcedil)rsquonin hemen uumlzerine ccedilıkan Pb izotop oranları
kıtasal malzemeler veya zenginleşmiş manto II (ZM II) tarafından modifiye edilmiş bir manto
kaynağına işaret etmektedir
Kayaccedilların jeokimyasal oumlzellikleri yitimle ilişkili ortamlarda oluştuklarını veya
oluştuktan sonra yitim ilişkili soluumlsyonlarlaetkileşime girdiklerini goumlstermektedir Ancak
tektonik ortam diyagramlarında yitim zonu soluumlsyonlarının katkısı ccedilok belirgin olarak ortaya
ccedilıkmamaktadır Bu diyagramlarda meta-bazitler kıta iccedili bazaltkalk-alkalibazalt ve ada yayı
toleyiti metamorfize olmamış mafik kayaccedillar ise normal okyanus ortası sırtı bazaltı (N-
OOSB) gibi yitimden uzak tektonik ortamlarda toplanmaktadırlar
Anahtar Kelimeler Ccedilamdere-BayburtJeokimya Meta-bazit Ofiyolitik melanj Radyojenik
izotop Tektonik ortam
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
MAVRİYAS GRANİTOYİDİ (CcedilAYKARA-TRABZON) VE CcedilEVRE KAYACcedilLARININ
PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK OumlZELLİKLERİNİN
İNCELENMESİ
OumlZET
Ccedilaykara (Trabzon) youmlresinde yer alan MavriyasGranitoyidirsquonin ve ccedilevre kayaccedillarının
petrografik jeokimyasal ve petrolojik oumlzelliklerinin incelenmesini konu alan bu ccedilalışmada
MavriyasGranitoyidirsquonin gelişimi ortaya konularak koumlkeni belirlenmeye ccedilalışılmıştır
Ccedilalışma alanının tabanını Geccedil Kretase yaşlı bazalt andezit dasit ve bunların proklastları ile
temsil olan volkanik kayaccedillar oluşmaktadır Bu birim Eosen yaşlı UzuntarlaGranitoyidi
tarafından kesilmekte olup ccedilalışmanın konusunu oluşturan Geccedil Kretase yaşlı
MavriyasGranitoyidirsquoninbirimi keserek yerleştiği goumlzlemlenmektedir Buumltuumln
formasyonlarKuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumllmektedir Granitoyidi
oluşturan kayaccedillar iri-orta daneliplajiyoklas kuvars ortoklas hornblend ve opak mineraller
iccedilermektedir
MavriyasGranitoyidi elips şekilli olup yaklaşık 6 km2rsquolik bir alanda yuumlzeylenmiştir Granit
monzogranit granodiyorit alkali feldispat granit bileşimli kayaccedillardan oluşmuş olup kuvars
monzodiyorit bileşiminde mafikmikrogranuumlleranklavlar (MMA) iccedilerir Aynı zamanda
granitoyidi oluşturan kayaccedillar da magma karışımını işaret eden dengesizlik dokularından
poiklitik doku zonluyapı mafikmikrogranuumlleranklavlar iccedilerisinde plajiyoklas ve K-
feldispatfenokristalleri goumlruumllmuumlştuumlr
MavriyasGranitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genellikle I tipi yuumlksek Krsquolu kalk-alkali karakterli
olup SiO2 iccedilerikleri (6272-779wt) arasındadır Granitoyidi oluşturan kayaccedil oumlrnekleri
metaluumlmindenperaluumlmine geccediliş goumlstermekte olup volkanik yay granitoyidleri oumlzelliği
goumlstermektedir Ana ve izelement değişimleri granitoyidin gelişiminde plajiyoklas
hornblend apatit ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının oumlnemli rol oynadığını goumlstermektedir
MavriyasGranitoyidirsquoninpetrolojik oumlzellikleri goumlz oumlnuumlne alındığında granitoyidin gelişiminde
fraksiyonelkristallenme magma karışımı ve az oranda da asimilasyon ve kısmi ergimenin rol
oynadığı goumlruumllmektedir Jeokimyasal veriler granitoyidin alt kıtasal kabuk kayaccedillarının
(amfibolitik) kısmi ergimesi yanında litosferik manto bileşenlerinin de oumlnemli rol oynadığını
goumlstermektedir
Anahtar Kelimeler Karadeniz Doğu Pontidler Pluumltonizma Granitoyid Mavriyas
(Ccedilaykara-Trabzon)
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
GUumlMUumlŞHANE İL MERKEZİNDEKİ MAGMATİK KOumlKENLİ KAYALARIN
JEOMEKANİK OumlZELLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmadaGuumlmuumlşhane ilmerkezindeki magmatik koumlkenli kayaların jeomekanik
oumlzellikleri belirlenmiş ve bu oumlzellikler arasındakigoumlrguumll ilişkiler araştırılmıştır Bu amaccedilla
farklı alanlardan boyutları yaklaşık 20x30x40cm olan toplam 30 adet blok oumlrnek alınmış bu
oumlrneklerden ISRM tarafından oumlnerilen youmlntemleregoumlre deney numuneleri hazırlanmış indeks
mekanik ve elastik oumlzelliklerin belirlenmesine youmlnelik deneyler yapılmıştır 33 adet oumlrnek
uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik tayinler
sonucundamonzogranit olarak adlandırılan kayalarda 30-3730 kuvars 30-3660
ortoklas 1820-25 plajiyoklas 6-12mafik mineral yuumlzdesi tespit edilmiştir Andezitlerde
ise modal analiz yapılamamıştır Deneysel ccedilalışmalar sonucunda andezitlerde birim hacim
ağırlık değerlerinin 2437-2573kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 078-186 hacimce
su emme değerlerinin 202-477 arasında değiştiği belirlenmiştir Granitlerde ise birim
hacim ağırlık değerlerinin 2545-2597kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 024-096
hacimce su emme değerlerinin 063-250 arasında değiştiği tespit edilmiştir Bununla
birlikte andezitlerde doygun koşullar iccedilin P dalga hızının 3961-5451 msn S dalga hızının ise
2171-3310 msn arasında granitlerde ise P dalga hızının 3850-5812 msn S dalga hızının ise
2151-3115 msn arasında değişim goumlsterdiği belirlenmiştir Andezitlerde kuru koşullarda P
dalga hızının 3669-5462 msn S dalga hızının 2205-3011 msn arasında granitlerde ise P
dalga hızının 2857-5251 msn S dalga hızının ise 1793-2904 msn arasında değiştiği tespit
edilmiştirAndezitlerde tek eksenli sıkışmadayanımıdeğeri 5409-21436MPa elastisite
moduumlluuml 1980-5316GPa ve Poisson oranı 011-046 granitlerde ise tek eksenli sıkışma
dayanımı değeri 2460-14015 MPa elastisite moduumlluuml 2222-7692GPa ve Poisson oranı
değeri 003-050 arasında değişim goumlstermiştir İstatistiksel değerlendirmeler sonucunda en
yuumlksek korelasyon katsayısı değerleri andezitlerde 090 ve granitlerde 094 değeri ile P ve S
dalga hızı oumllccediluumlmlerine ait verilerden elde edilmiştir En duumlşuumlk korelasyon katsayısı değeri ise
granitlerde kuvarsalkali feldispat oranı ile goumlzeneklilik arasında tespit edilmiştir Oumlzellikle
istatistiksel olarak anlamlı yuumlksek korelasyon katsayısı değerine sahip eşitlikler ilgili
parametrelerin dolaylı tahminlerinin belirlenmesi gereken durumlarda kullanılabilir
niteliktedir
Anahtar Kelimeler Andezit Granit İstatistiksel Analiz Jeomekanik OumlzelliklerPetrografik
Oumlzellikler
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
KERMUTDERE FORMASYONU KUMTAŞLARININ FARKLI DOYGUNLUK VE
ANİZOTROPİ KOŞULLARINDA FİZİKSEL VE DAYANIM OumlZELLİKLERİNDEKİ
DEĞİŞİMLERİN İNCELENMESİ
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ili Mescitli youmlresinde yuumlzeylenenKermutdere Formasyonursquo
na ait kumtaşlarının farklı doygunluk ve anizotropi koşullarında fiziksel ve dayanım
oumlzellikleri belirlenmiştir Değişen doygunluk ve anizotropi koşullarının belirlenen oumlzellikler
uumlzerindeki etkisi araştırılmıştırBu amaccedilla laminalanma duumlzlemleri iccedileren kumtaşlarından
blok oumlrnekler alınmıştır Bu oumlrneklerden laminalanma duumlzlemi esas alınarak 0ordm 30ordm 45ordm 60ordm
ve 90ordmrsquo lik youmlnelim accedilılarında standartlara uygun olarak 225 adet deney numunesi
hazırlanmıştır 11 adet oumlrnek uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik
tayinler sonucunda kumtaşları litiksubarkoz ve litik arkoz olarak sınıflandırılmıştır
Deneysel ccedilalışmalar sonucunda kumtaşlarında kuru birim hacim ağırlık değerlerinin
2573-2638kNm3 doygun birim hacim ağırlık değerlerinin 2594-2651kNm
3ağırlıkccedila su
emme değerlerinin 042-095 hacimce su emme değerlerinin 113-253 arasında
değiştiği tespit edilmiştir
Bununla birlikte kumtaşlarında farklı doygunluk ve anizotropi koşullarına bağlı olarak P
dalga hızının 4046-5444 msn S dalga hızının ise 2126-3114 msn arasında değişim
goumlsterdiği belirlenmiştir Kumtaşlarının dinamik elastisitemoduumlluuml 3183-5956 GPa ve
dinamik poisson oranı ise 007-036 arasında değişim goumlstermiştir
Ccedilalışmada dayanım oumlzelliklerinden tek eksenli sıkışma dayanımı ve dolaylı ccedilekilme
dayanımı belirlenmiştir Kumtaşlarının tek eksenli sıkışma dayanımı değeri 612-1822 MPa
ve dolaylı ccedilekilme dayanımıise 68-144 MPa arasında değişim goumlstermiştir Kumtaşları
dayanım anizotropisine goumlre değerlendirilmiş ve ldquoduumlşuumlk anizotropirdquo sınıfında yer almıştır
Yapılan değerlendirmeler sonucunda genel olarak laminalanmaya paralel oumlrneklerin
laminalanmaya dik olan oumlrneklere goumlre daha yuumlksek dalga hızı değerine sahip oldukları
goumlzlemlenmiştir P dalga hızlarının sabit bir youmlnelim accedilısında doygunluk koşullarına bağlı
olarak artış goumlsterdiği S dalga hızında da artış goumlzlenmesine rağmen duumlzenli bir değişimin
olmadığı tespit edilmiştir Dayanım oumlzelliklerinin ise laminalanma duumlzlemlerine dik ve paralel
olan oumlrneklerde ve kuru koşullarda daha yuumlksek olduğu ve doygunlukla birlikte dayanımın
azaldığı belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler AnizotropiDoygunluk Kumtaşı Fiziksel Oumlzellikler Tek Eksenli
Sıkışma Dayanımı P Dalga Hızı
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
DİRİCHLET KOŞULLU BİTSADZE-SAMARSKİİ TİPİ UumlSTBELİRLİ ELİPTİK
PROBLEMİNİN KARARLILIK ANALİZİ
OumlZET
Bu tezde Hilbert uzayında eliptik kısmi diferensiyel denklemler iccedilin Dirichlet koşullu
Bitsadze-Samarskiitipi uumlstbelirli probleminin ccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık kestirimleri
araştırılmıştır Uumlstbelirliproblemininccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık ve koersif kararlılık kestirimleri
elde edilmiştir Uumlstbelirlieliptik probleminin yaklaşık ccediloumlzuumlmuumlnuuml bulmak iccedilin birinci ve ikinci
mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur Bu fark şemalarınınccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık
kestirimleri elde edilmiştirAyrıca soyut sonuccedillar elde edildikten sonra ccedilok boyutlu eliptik
denklemi iccedilin Dirichlet koşulluBitsadze-Samarskii tipi uumlstbelirli Dirichlet ve Neumann sınır
değer problemlerinin de birinci ve ikinci mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur ve
fark şemalarının kararlılık analizleriyapılmıştır Son olarak fark şemaları iccedilin araştırılmış olan
teorik ifadeler sayısal oumlrneklerinsonuccedillarıyla doğrulanmıştır
Anahtar Kelimeler Fark şeması Hemen-hemen koersif kararlılık İyi tanımlılık
KararlılıkKoersif kararlılık Sınır Değer Problemi Uumlstbelirlilik
Yaklaşık Ccediloumlzuumlm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TOZ NOHUT MAYASI KULLANIMININ YUumlZEY YANIT METODUYLA
OPTİMİZASYONU VE EKMEK KALİTE NİTELİKLERİ UumlZERİNDEKİ
ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı nohut mayasını toz formda uumlretmek instant aktif kuru maya ile
birlikte ekmek formuumllasyonundaki miktarını optimize etmek bazı kalite parametrelerini
değerlendirerek ekmek uumlretimindeki kullanım olanaklarını araştırmaktır Ccedilalışmada instant
aktif kuru maya ve toz nohut mayası bağımsız faktoumlrler olarak alınmıştır Bu bağımsız
faktoumlrlerin hacim kabul edilebilirlik ve goumlzenek faktoumlruuml uumlzerindeki etkilerini belirlemek
amacıyla ldquoYuumlzey Yanıt Youmlntemirdquo kullanılmıştır Optimal sonuccedil elde edilmiş ve deneysel
olarak da doğrulanmıştır Optimize formuumlle goumlre uumlretilen ekmekle (OEkm) nohut mayasız
uumlretilen kontrol ekmeği (KEkm) bazı kalite parametreleri accedilısından karşılaştırılmıştır
Optimizasyon sonuccedillarına goumlre instant aktif kuru maya kullanım oranı un ağırlığı uumlzerinden
063 toz nohut mayası kullanım oranı ise 1021 olarak tespit edilmiştir Ekmeklerin
goumlzenek yapıları imaj analizi ile incelenmiştir Toz nohut mayası kullanımı ekmekte daha
kuumlccediluumlk ve homojen goumlzenek yapısının oluşumuna neden olmuş daha iyi bir kabuk goumlruumlnuumlmuuml
elde edilmiştir Toz nohut mayası kullanımıyla ekmeğin antioksidan aktivitesinin mineral
madde iccedileriğinin ve fizikokimyasal oumlzelliklerinin de geliştiği belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler Antioksidan aktivite Ekmek İmaj analizi Laktik asit bakterileri Nohut
mayası Yuumlzey yanıt metodu
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TUumlRKİYErsquoDE ENDEMİK OLARAK YETİŞEN KAZ DAĞI CcedilAYININ (SİDERİTİS
TROJANA BORNM) ANTİOKSİDAN ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTELERİNİN VE
MİNERAL İCcedilERİĞİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Tuumlrkiyersquode yetişen bitkiler arasında Sideritis cinsi 78rsquolik bir endemizm oranı ile en ccedilok
endemizme sahip olan cinslerden biridir Bu tuumlrlerin halk arasında ağrı kesici antiromatizmal
antimikrobiyal ve sindirimi kolaylaştırıcı etkilerinden dolayı kullanıldığı bilinmektedir Bu
etkileri nedeniyle Anadolursquoda bitkisel ccedilay olarak kullanılmaktadır Bilindiği uumlzere gıdalarda
maliyet nedeniyle doğal kaynaklı antioksidanlar yerine sentetik antioksidanlar 20 yuumlzyılın
başlarından beri kullanılmaktadır Fakat bunların toksik etkileri olduğu da bilindiğinden son
yıllarda doğal antioksidanlara olan ilgi daha da artmıştır Aynı zamanda bitkiler gibi doğal
maddelerden elde edilen antimikrobiyal maddeler de gıdalarda doğal koruma maddesi olarak
kullanılabilmektedir Ccedilalışmamızda uumllkemizde endemik olarak yetişen Kaz dağı ccedilayının
(Sideritis trojana Bornm) antioksidan ve radikal giderme aktivitelerini değerlendirmek iccedilin
Fe3+- Fe2+ indirgeme kapasitesi Kuprak metodu ile kuprik iyonları (Cu2+) indirgeme
kapasitesi FRAP indirgeme kapasitesi 11-difenil-2-pikril-hidrazil (DPPH) giderme
aktivitesi 22acute-azino-bis(3-etilbenztiyoazolin-6-suumllfonik asit) (ABTSbull+) giderme aktivitesi
NN-dimetil-p-fenilendiamin radikal (DMPDbull+) giderme aktivitesi H2O2 giderme aktivitesi
Fe2+ iyonları şelatlama aktivitesi toplam fenolik iccedileriği ve toplam flavonoid iccedileriği
araştırılmıştır Bitkinin antimikrobiyal etkisi ise farklı mikroorganizmalar kullanılarak disk
difuumlzyon youmlntemi ile belirlenmiştir Aynı zamanda minerallerin antioksidan enzimler
uumlzerindeki etkisi ve gıdalarda ki oumlnemi goumlz oumlnuumlne alınarak seccedililen 20 element iccedilin ICP-MS
cihazında mineral iccedileriği tespit edilmiştir Sonuccedil olarak Sideritis trojana Bornmrsquoun
antioksidan ve antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu ve K Ca Mg S ve P gibi mineraller
iccedilin yuumlksek mineral iccedileriğine sahip olduğu goumlzlemlenmiştir Bu sonuccedilların hem potansiyel
ilaccedil ham maddesi olarak hem de gıda sanayisinde sentetik maddelerin yerine alternatif olarak
kullanılabilecek maddelerin bulunmasına yol goumlsterici olacağı duumlşuumlnuumllmektedir
Anahtar Kelimeler Antimikrobiyal antioksidan Kazdağı ccedilayı mineral Sideritis trojana
Bornm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
AYI UumlZUumlMUuml (Vacciniumarctostaphylos)rsquoNUumlN GIDA RENKLENDİRİCİSİ OLARAK
KULLANIMI
OumlZET
Bu ccedilalışmada uumllkemizde daha ccedilok Karadeniz boumllgesinde doğal olarak yetişen ayı
uumlzuumlmuuml (VacciniumarctostaphylosL) antosiyaninlerinin demir ile şelatlanıp puumlskuumlrtmeli
kurutucuda enkapsuumllasyonu ile mavimor doğal gıda boyası elde edilmesi ve antosiyanin
tayini iccedilin optimum şartların belirlenmesi amaccedillanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnde yapılan analizler
sonucunda pH değeri 28plusmn007 kuru madde oranı 2621plusmn123 g100g kuumll oranı 032plusmn005
g100g antosiyanin miktarı 8056plusmn175 mg100g olarak saptanmıştır Ultrasonik su banyosu
kullanılarak ayı uumlzuumlmuumlndeki antosiyaninekstraksiyonununoptimum şartlarının belirlenmesi
iccedilin farklı sıcaklıklarda (25ordmC 50ordmC 75ordmC) ve değişik yuumlzdelerde (100 75 50 25)
aseton etanol metanol ve saf su ile ccedilalışılmıştır Optimum şartların 100rsquoluumlk aseton ve 25ordmC
olduğu belirlenmiştir Ayı uumlzuumlmuumlnuumln demir ile şelatlanması ile elde edilen doğal mavi renk
maddesi pH değerleri 450 500 550 ve 600 olarak ayarlanan ve jelatin iccedileriği olan model
sisteme ilave edilmiştir Mikroenkapsuumllasyon iccedilin kaplayıcı materyal olarak
maltodekstrinkullanılmıştır Depolama boyunca renk değerleri oumllccediluumllmuumlş ve depolama sonunda
renk kaybı iccedilin kinetik parametreler hesaplanmıştır Ccedilalışma sonucunda antosiyanin
tozlarının enkapsuumllasyon verimliliği 804plusmn020 antosiyanin tutulma oranı 830plusmn076
olarak hesaplanmıştır Model sistemlerde mavi renk kaybının buumltuumln sıcaklıklarda 5 guumlnde
başladığı sıcaklık ve pH arttıkccedila hızlandığı goumlzlemlenmiştir Enkapsuumllasyon işleminin mavi
renk stabilitesini arttırdığı ve mavi renk kaybının birinci derece reaksiyon kinetiğine uygun
olduğu belirlenmiştir Mavi rengi en ccedilok koruyan oumlrneğin 25 ordmCrsquode depolanan ve pH değeri
500 olan model sistem olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Bu model sistemin depolama boyunca toplam
renk değişimi (∆E) 586 aktivasyon enerjisi (Ea) 3764kjmol ve yarılanma suumlresi (t12) 1908
guumln olarak hesaplanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnden mavimor renkli doğal gıda boyası elde edilerek
gıda enduumlstrisi iccedilin sentetik esaslı gıda boyalarına alternatif bir gıda boyası ortaya
konulmuştur
Anahtar KelimelerAntosiyanin Ayı Uumlzuumlmuuml(VacciniumarctostaphylosL) Doğal
Renklendirici Enkapsuumllasyon Optimizasyon Reaksiyon Kinetiği
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ZENGİN MİNERALLİ KONSANTRE SULARIN BOumlCEK VE MANTAR
ZARARLILARINA KARŞI ODUN KORUMADAKİ ETKİNLİĞİ GUumlMUumlŞHANE İLİ
OumlRNEĞİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ilinde doğal olarak yerden ccedilıkan zengin mineralli bazı suların
odunda zarar yapan iki tuumlr mantar ve bir tuumlr boumlceğe karşı antimikrobial ve insektisit oumlzellikleri
araştırılmıştır Guumlmuumlşhane Tekke Yeşildere ve Zigana youmlrelerinden alınan zengin mineralli
sular buharlaştırma yoluyla konsantrasyonlar (10 25 50 75 100) olacak şekilde 5
farklı yoğunlukta hazırlanarak sarıccedilam odun oumlrneklerine dolu huumlcre youmlntemiyle emprenye
edilmiştir Sarıccedilamdan (Pinus sylvestris L) hazırlanan odun oumlrneklerinin beyaz ccediluumlruumlkluumlk
(Coriolus versicolor) ve esmer ccediluumlruumlkluumlk (Gloeophyllum trabeum) mantarlarına karşı
(antifungal) etkileri Lyctus brunnes boumlcek larvalarına karşı insektisit aktivitesi incelenmiştir
Suların yapılan kimyasal analizinde Ca Na K Mg Mn Co metallerini iccedilerdikleri tespit
edilmiştir sularda ayrıca odun ccediluumlruumlten mantarlar iccedilin toksik etki goumlsterebilecek bor ve arsenik
gibi elementlere rastlanmamıştır Deney sonunda doğal mineralli suların konsantre edilmeden
kullanıldığında mantarların gelişimini durdurmada diğer konsantre edilen sulara goumlre daha
başarılı olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Kaynatma esnasında sudaki kalsiyumun diğer mineral maddeler
ile birlikte ccediloumlkmesi mineral iccedileriğinin etkisinin azalmasına neden olmuştur Ayrıca suların
mantarlara karşı daha etkili bakır ve bor mineralleri iccedilermemesinden dolayı toksik etki duumlşuumlk
seviyede kalmıştır
Boumlcek deneyinde Lyctus brunnes larvaları Fraxinus excelsior (adi dişbudak) diri odunundan
hazırlanan odun oumlrneklerine yerleştirilmiştir Odun oumlrnekleri iccedilerisinde larvaların buumlyuumlme ve
beslenmeleri incelenmiştir Larvaların mineral iccedilerikleri bakımından zengin olan sularda
beslenemedikleri dolayısıyla galeri oluşturamadıkları goumlzlenmiştir Ccedilok az oranda larvanın
mineral iccedilerik bakımından daha duumlşuumlk olan sularda yaşam muumlcadelesini bir suumlre daha devam
ettirebildiği goumlzlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ahşap koruma C versicolor G trabeum L brunnes Mineral su
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
MAVRİYAS GRANİTOYİDİ (CcedilAYKARA-TRABZON) VE CcedilEVRE KAYACcedilLARININ
PETROGRAFİK JEOKİMYASAL VE PETROLOJİK OumlZELLİKLERİNİN
İNCELENMESİ
OumlZET
Ccedilaykara (Trabzon) youmlresinde yer alan MavriyasGranitoyidirsquonin ve ccedilevre kayaccedillarının
petrografik jeokimyasal ve petrolojik oumlzelliklerinin incelenmesini konu alan bu ccedilalışmada
MavriyasGranitoyidirsquonin gelişimi ortaya konularak koumlkeni belirlenmeye ccedilalışılmıştır
Ccedilalışma alanının tabanını Geccedil Kretase yaşlı bazalt andezit dasit ve bunların proklastları ile
temsil olan volkanik kayaccedillar oluşmaktadır Bu birim Eosen yaşlı UzuntarlaGranitoyidi
tarafından kesilmekte olup ccedilalışmanın konusunu oluşturan Geccedil Kretase yaşlı
MavriyasGranitoyidirsquoninbirimi keserek yerleştiği goumlzlemlenmektedir Buumltuumln
formasyonlarKuvaterner yaşlı aluumlvyonlar ile uyumsuz olarak oumlrtuumllmektedir Granitoyidi
oluşturan kayaccedillar iri-orta daneliplajiyoklas kuvars ortoklas hornblend ve opak mineraller
iccedilermektedir
MavriyasGranitoyidi elips şekilli olup yaklaşık 6 km2rsquolik bir alanda yuumlzeylenmiştir Granit
monzogranit granodiyorit alkali feldispat granit bileşimli kayaccedillardan oluşmuş olup kuvars
monzodiyorit bileşiminde mafikmikrogranuumlleranklavlar (MMA) iccedilerir Aynı zamanda
granitoyidi oluşturan kayaccedillar da magma karışımını işaret eden dengesizlik dokularından
poiklitik doku zonluyapı mafikmikrogranuumlleranklavlar iccedilerisinde plajiyoklas ve K-
feldispatfenokristalleri goumlruumllmuumlştuumlr
MavriyasGranitoyidirsquoni oluşturan kayaccedillar genellikle I tipi yuumlksek Krsquolu kalk-alkali karakterli
olup SiO2 iccedilerikleri (6272-779wt) arasındadır Granitoyidi oluşturan kayaccedil oumlrnekleri
metaluumlmindenperaluumlmine geccediliş goumlstermekte olup volkanik yay granitoyidleri oumlzelliği
goumlstermektedir Ana ve izelement değişimleri granitoyidin gelişiminde plajiyoklas
hornblend apatit ve Fe-Ti oksit fraksiyonlaşmasının oumlnemli rol oynadığını goumlstermektedir
MavriyasGranitoyidirsquoninpetrolojik oumlzellikleri goumlz oumlnuumlne alındığında granitoyidin gelişiminde
fraksiyonelkristallenme magma karışımı ve az oranda da asimilasyon ve kısmi ergimenin rol
oynadığı goumlruumllmektedir Jeokimyasal veriler granitoyidin alt kıtasal kabuk kayaccedillarının
(amfibolitik) kısmi ergimesi yanında litosferik manto bileşenlerinin de oumlnemli rol oynadığını
goumlstermektedir
Anahtar Kelimeler Karadeniz Doğu Pontidler Pluumltonizma Granitoyid Mavriyas
(Ccedilaykara-Trabzon)
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
GUumlMUumlŞHANE İL MERKEZİNDEKİ MAGMATİK KOumlKENLİ KAYALARIN
JEOMEKANİK OumlZELLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmadaGuumlmuumlşhane ilmerkezindeki magmatik koumlkenli kayaların jeomekanik
oumlzellikleri belirlenmiş ve bu oumlzellikler arasındakigoumlrguumll ilişkiler araştırılmıştır Bu amaccedilla
farklı alanlardan boyutları yaklaşık 20x30x40cm olan toplam 30 adet blok oumlrnek alınmış bu
oumlrneklerden ISRM tarafından oumlnerilen youmlntemleregoumlre deney numuneleri hazırlanmış indeks
mekanik ve elastik oumlzelliklerin belirlenmesine youmlnelik deneyler yapılmıştır 33 adet oumlrnek
uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik tayinler
sonucundamonzogranit olarak adlandırılan kayalarda 30-3730 kuvars 30-3660
ortoklas 1820-25 plajiyoklas 6-12mafik mineral yuumlzdesi tespit edilmiştir Andezitlerde
ise modal analiz yapılamamıştır Deneysel ccedilalışmalar sonucunda andezitlerde birim hacim
ağırlık değerlerinin 2437-2573kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 078-186 hacimce
su emme değerlerinin 202-477 arasında değiştiği belirlenmiştir Granitlerde ise birim
hacim ağırlık değerlerinin 2545-2597kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 024-096
hacimce su emme değerlerinin 063-250 arasında değiştiği tespit edilmiştir Bununla
birlikte andezitlerde doygun koşullar iccedilin P dalga hızının 3961-5451 msn S dalga hızının ise
2171-3310 msn arasında granitlerde ise P dalga hızının 3850-5812 msn S dalga hızının ise
2151-3115 msn arasında değişim goumlsterdiği belirlenmiştir Andezitlerde kuru koşullarda P
dalga hızının 3669-5462 msn S dalga hızının 2205-3011 msn arasında granitlerde ise P
dalga hızının 2857-5251 msn S dalga hızının ise 1793-2904 msn arasında değiştiği tespit
edilmiştirAndezitlerde tek eksenli sıkışmadayanımıdeğeri 5409-21436MPa elastisite
moduumlluuml 1980-5316GPa ve Poisson oranı 011-046 granitlerde ise tek eksenli sıkışma
dayanımı değeri 2460-14015 MPa elastisite moduumlluuml 2222-7692GPa ve Poisson oranı
değeri 003-050 arasında değişim goumlstermiştir İstatistiksel değerlendirmeler sonucunda en
yuumlksek korelasyon katsayısı değerleri andezitlerde 090 ve granitlerde 094 değeri ile P ve S
dalga hızı oumllccediluumlmlerine ait verilerden elde edilmiştir En duumlşuumlk korelasyon katsayısı değeri ise
granitlerde kuvarsalkali feldispat oranı ile goumlzeneklilik arasında tespit edilmiştir Oumlzellikle
istatistiksel olarak anlamlı yuumlksek korelasyon katsayısı değerine sahip eşitlikler ilgili
parametrelerin dolaylı tahminlerinin belirlenmesi gereken durumlarda kullanılabilir
niteliktedir
Anahtar Kelimeler Andezit Granit İstatistiksel Analiz Jeomekanik OumlzelliklerPetrografik
Oumlzellikler
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
KERMUTDERE FORMASYONU KUMTAŞLARININ FARKLI DOYGUNLUK VE
ANİZOTROPİ KOŞULLARINDA FİZİKSEL VE DAYANIM OumlZELLİKLERİNDEKİ
DEĞİŞİMLERİN İNCELENMESİ
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ili Mescitli youmlresinde yuumlzeylenenKermutdere Formasyonursquo
na ait kumtaşlarının farklı doygunluk ve anizotropi koşullarında fiziksel ve dayanım
oumlzellikleri belirlenmiştir Değişen doygunluk ve anizotropi koşullarının belirlenen oumlzellikler
uumlzerindeki etkisi araştırılmıştırBu amaccedilla laminalanma duumlzlemleri iccedileren kumtaşlarından
blok oumlrnekler alınmıştır Bu oumlrneklerden laminalanma duumlzlemi esas alınarak 0ordm 30ordm 45ordm 60ordm
ve 90ordmrsquo lik youmlnelim accedilılarında standartlara uygun olarak 225 adet deney numunesi
hazırlanmıştır 11 adet oumlrnek uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik
tayinler sonucunda kumtaşları litiksubarkoz ve litik arkoz olarak sınıflandırılmıştır
Deneysel ccedilalışmalar sonucunda kumtaşlarında kuru birim hacim ağırlık değerlerinin
2573-2638kNm3 doygun birim hacim ağırlık değerlerinin 2594-2651kNm
3ağırlıkccedila su
emme değerlerinin 042-095 hacimce su emme değerlerinin 113-253 arasında
değiştiği tespit edilmiştir
Bununla birlikte kumtaşlarında farklı doygunluk ve anizotropi koşullarına bağlı olarak P
dalga hızının 4046-5444 msn S dalga hızının ise 2126-3114 msn arasında değişim
goumlsterdiği belirlenmiştir Kumtaşlarının dinamik elastisitemoduumlluuml 3183-5956 GPa ve
dinamik poisson oranı ise 007-036 arasında değişim goumlstermiştir
Ccedilalışmada dayanım oumlzelliklerinden tek eksenli sıkışma dayanımı ve dolaylı ccedilekilme
dayanımı belirlenmiştir Kumtaşlarının tek eksenli sıkışma dayanımı değeri 612-1822 MPa
ve dolaylı ccedilekilme dayanımıise 68-144 MPa arasında değişim goumlstermiştir Kumtaşları
dayanım anizotropisine goumlre değerlendirilmiş ve ldquoduumlşuumlk anizotropirdquo sınıfında yer almıştır
Yapılan değerlendirmeler sonucunda genel olarak laminalanmaya paralel oumlrneklerin
laminalanmaya dik olan oumlrneklere goumlre daha yuumlksek dalga hızı değerine sahip oldukları
goumlzlemlenmiştir P dalga hızlarının sabit bir youmlnelim accedilısında doygunluk koşullarına bağlı
olarak artış goumlsterdiği S dalga hızında da artış goumlzlenmesine rağmen duumlzenli bir değişimin
olmadığı tespit edilmiştir Dayanım oumlzelliklerinin ise laminalanma duumlzlemlerine dik ve paralel
olan oumlrneklerde ve kuru koşullarda daha yuumlksek olduğu ve doygunlukla birlikte dayanımın
azaldığı belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler AnizotropiDoygunluk Kumtaşı Fiziksel Oumlzellikler Tek Eksenli
Sıkışma Dayanımı P Dalga Hızı
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
DİRİCHLET KOŞULLU BİTSADZE-SAMARSKİİ TİPİ UumlSTBELİRLİ ELİPTİK
PROBLEMİNİN KARARLILIK ANALİZİ
OumlZET
Bu tezde Hilbert uzayında eliptik kısmi diferensiyel denklemler iccedilin Dirichlet koşullu
Bitsadze-Samarskiitipi uumlstbelirli probleminin ccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık kestirimleri
araştırılmıştır Uumlstbelirliproblemininccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık ve koersif kararlılık kestirimleri
elde edilmiştir Uumlstbelirlieliptik probleminin yaklaşık ccediloumlzuumlmuumlnuuml bulmak iccedilin birinci ve ikinci
mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur Bu fark şemalarınınccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık
kestirimleri elde edilmiştirAyrıca soyut sonuccedillar elde edildikten sonra ccedilok boyutlu eliptik
denklemi iccedilin Dirichlet koşulluBitsadze-Samarskii tipi uumlstbelirli Dirichlet ve Neumann sınır
değer problemlerinin de birinci ve ikinci mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur ve
fark şemalarının kararlılık analizleriyapılmıştır Son olarak fark şemaları iccedilin araştırılmış olan
teorik ifadeler sayısal oumlrneklerinsonuccedillarıyla doğrulanmıştır
Anahtar Kelimeler Fark şeması Hemen-hemen koersif kararlılık İyi tanımlılık
KararlılıkKoersif kararlılık Sınır Değer Problemi Uumlstbelirlilik
Yaklaşık Ccediloumlzuumlm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TOZ NOHUT MAYASI KULLANIMININ YUumlZEY YANIT METODUYLA
OPTİMİZASYONU VE EKMEK KALİTE NİTELİKLERİ UumlZERİNDEKİ
ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı nohut mayasını toz formda uumlretmek instant aktif kuru maya ile
birlikte ekmek formuumllasyonundaki miktarını optimize etmek bazı kalite parametrelerini
değerlendirerek ekmek uumlretimindeki kullanım olanaklarını araştırmaktır Ccedilalışmada instant
aktif kuru maya ve toz nohut mayası bağımsız faktoumlrler olarak alınmıştır Bu bağımsız
faktoumlrlerin hacim kabul edilebilirlik ve goumlzenek faktoumlruuml uumlzerindeki etkilerini belirlemek
amacıyla ldquoYuumlzey Yanıt Youmlntemirdquo kullanılmıştır Optimal sonuccedil elde edilmiş ve deneysel
olarak da doğrulanmıştır Optimize formuumlle goumlre uumlretilen ekmekle (OEkm) nohut mayasız
uumlretilen kontrol ekmeği (KEkm) bazı kalite parametreleri accedilısından karşılaştırılmıştır
Optimizasyon sonuccedillarına goumlre instant aktif kuru maya kullanım oranı un ağırlığı uumlzerinden
063 toz nohut mayası kullanım oranı ise 1021 olarak tespit edilmiştir Ekmeklerin
goumlzenek yapıları imaj analizi ile incelenmiştir Toz nohut mayası kullanımı ekmekte daha
kuumlccediluumlk ve homojen goumlzenek yapısının oluşumuna neden olmuş daha iyi bir kabuk goumlruumlnuumlmuuml
elde edilmiştir Toz nohut mayası kullanımıyla ekmeğin antioksidan aktivitesinin mineral
madde iccedileriğinin ve fizikokimyasal oumlzelliklerinin de geliştiği belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler Antioksidan aktivite Ekmek İmaj analizi Laktik asit bakterileri Nohut
mayası Yuumlzey yanıt metodu
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TUumlRKİYErsquoDE ENDEMİK OLARAK YETİŞEN KAZ DAĞI CcedilAYININ (SİDERİTİS
TROJANA BORNM) ANTİOKSİDAN ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTELERİNİN VE
MİNERAL İCcedilERİĞİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Tuumlrkiyersquode yetişen bitkiler arasında Sideritis cinsi 78rsquolik bir endemizm oranı ile en ccedilok
endemizme sahip olan cinslerden biridir Bu tuumlrlerin halk arasında ağrı kesici antiromatizmal
antimikrobiyal ve sindirimi kolaylaştırıcı etkilerinden dolayı kullanıldığı bilinmektedir Bu
etkileri nedeniyle Anadolursquoda bitkisel ccedilay olarak kullanılmaktadır Bilindiği uumlzere gıdalarda
maliyet nedeniyle doğal kaynaklı antioksidanlar yerine sentetik antioksidanlar 20 yuumlzyılın
başlarından beri kullanılmaktadır Fakat bunların toksik etkileri olduğu da bilindiğinden son
yıllarda doğal antioksidanlara olan ilgi daha da artmıştır Aynı zamanda bitkiler gibi doğal
maddelerden elde edilen antimikrobiyal maddeler de gıdalarda doğal koruma maddesi olarak
kullanılabilmektedir Ccedilalışmamızda uumllkemizde endemik olarak yetişen Kaz dağı ccedilayının
(Sideritis trojana Bornm) antioksidan ve radikal giderme aktivitelerini değerlendirmek iccedilin
Fe3+- Fe2+ indirgeme kapasitesi Kuprak metodu ile kuprik iyonları (Cu2+) indirgeme
kapasitesi FRAP indirgeme kapasitesi 11-difenil-2-pikril-hidrazil (DPPH) giderme
aktivitesi 22acute-azino-bis(3-etilbenztiyoazolin-6-suumllfonik asit) (ABTSbull+) giderme aktivitesi
NN-dimetil-p-fenilendiamin radikal (DMPDbull+) giderme aktivitesi H2O2 giderme aktivitesi
Fe2+ iyonları şelatlama aktivitesi toplam fenolik iccedileriği ve toplam flavonoid iccedileriği
araştırılmıştır Bitkinin antimikrobiyal etkisi ise farklı mikroorganizmalar kullanılarak disk
difuumlzyon youmlntemi ile belirlenmiştir Aynı zamanda minerallerin antioksidan enzimler
uumlzerindeki etkisi ve gıdalarda ki oumlnemi goumlz oumlnuumlne alınarak seccedililen 20 element iccedilin ICP-MS
cihazında mineral iccedileriği tespit edilmiştir Sonuccedil olarak Sideritis trojana Bornmrsquoun
antioksidan ve antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu ve K Ca Mg S ve P gibi mineraller
iccedilin yuumlksek mineral iccedileriğine sahip olduğu goumlzlemlenmiştir Bu sonuccedilların hem potansiyel
ilaccedil ham maddesi olarak hem de gıda sanayisinde sentetik maddelerin yerine alternatif olarak
kullanılabilecek maddelerin bulunmasına yol goumlsterici olacağı duumlşuumlnuumllmektedir
Anahtar Kelimeler Antimikrobiyal antioksidan Kazdağı ccedilayı mineral Sideritis trojana
Bornm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
AYI UumlZUumlMUuml (Vacciniumarctostaphylos)rsquoNUumlN GIDA RENKLENDİRİCİSİ OLARAK
KULLANIMI
OumlZET
Bu ccedilalışmada uumllkemizde daha ccedilok Karadeniz boumllgesinde doğal olarak yetişen ayı
uumlzuumlmuuml (VacciniumarctostaphylosL) antosiyaninlerinin demir ile şelatlanıp puumlskuumlrtmeli
kurutucuda enkapsuumllasyonu ile mavimor doğal gıda boyası elde edilmesi ve antosiyanin
tayini iccedilin optimum şartların belirlenmesi amaccedillanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnde yapılan analizler
sonucunda pH değeri 28plusmn007 kuru madde oranı 2621plusmn123 g100g kuumll oranı 032plusmn005
g100g antosiyanin miktarı 8056plusmn175 mg100g olarak saptanmıştır Ultrasonik su banyosu
kullanılarak ayı uumlzuumlmuumlndeki antosiyaninekstraksiyonununoptimum şartlarının belirlenmesi
iccedilin farklı sıcaklıklarda (25ordmC 50ordmC 75ordmC) ve değişik yuumlzdelerde (100 75 50 25)
aseton etanol metanol ve saf su ile ccedilalışılmıştır Optimum şartların 100rsquoluumlk aseton ve 25ordmC
olduğu belirlenmiştir Ayı uumlzuumlmuumlnuumln demir ile şelatlanması ile elde edilen doğal mavi renk
maddesi pH değerleri 450 500 550 ve 600 olarak ayarlanan ve jelatin iccedileriği olan model
sisteme ilave edilmiştir Mikroenkapsuumllasyon iccedilin kaplayıcı materyal olarak
maltodekstrinkullanılmıştır Depolama boyunca renk değerleri oumllccediluumllmuumlş ve depolama sonunda
renk kaybı iccedilin kinetik parametreler hesaplanmıştır Ccedilalışma sonucunda antosiyanin
tozlarının enkapsuumllasyon verimliliği 804plusmn020 antosiyanin tutulma oranı 830plusmn076
olarak hesaplanmıştır Model sistemlerde mavi renk kaybının buumltuumln sıcaklıklarda 5 guumlnde
başladığı sıcaklık ve pH arttıkccedila hızlandığı goumlzlemlenmiştir Enkapsuumllasyon işleminin mavi
renk stabilitesini arttırdığı ve mavi renk kaybının birinci derece reaksiyon kinetiğine uygun
olduğu belirlenmiştir Mavi rengi en ccedilok koruyan oumlrneğin 25 ordmCrsquode depolanan ve pH değeri
500 olan model sistem olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Bu model sistemin depolama boyunca toplam
renk değişimi (∆E) 586 aktivasyon enerjisi (Ea) 3764kjmol ve yarılanma suumlresi (t12) 1908
guumln olarak hesaplanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnden mavimor renkli doğal gıda boyası elde edilerek
gıda enduumlstrisi iccedilin sentetik esaslı gıda boyalarına alternatif bir gıda boyası ortaya
konulmuştur
Anahtar KelimelerAntosiyanin Ayı Uumlzuumlmuuml(VacciniumarctostaphylosL) Doğal
Renklendirici Enkapsuumllasyon Optimizasyon Reaksiyon Kinetiği
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ZENGİN MİNERALLİ KONSANTRE SULARIN BOumlCEK VE MANTAR
ZARARLILARINA KARŞI ODUN KORUMADAKİ ETKİNLİĞİ GUumlMUumlŞHANE İLİ
OumlRNEĞİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ilinde doğal olarak yerden ccedilıkan zengin mineralli bazı suların
odunda zarar yapan iki tuumlr mantar ve bir tuumlr boumlceğe karşı antimikrobial ve insektisit oumlzellikleri
araştırılmıştır Guumlmuumlşhane Tekke Yeşildere ve Zigana youmlrelerinden alınan zengin mineralli
sular buharlaştırma yoluyla konsantrasyonlar (10 25 50 75 100) olacak şekilde 5
farklı yoğunlukta hazırlanarak sarıccedilam odun oumlrneklerine dolu huumlcre youmlntemiyle emprenye
edilmiştir Sarıccedilamdan (Pinus sylvestris L) hazırlanan odun oumlrneklerinin beyaz ccediluumlruumlkluumlk
(Coriolus versicolor) ve esmer ccediluumlruumlkluumlk (Gloeophyllum trabeum) mantarlarına karşı
(antifungal) etkileri Lyctus brunnes boumlcek larvalarına karşı insektisit aktivitesi incelenmiştir
Suların yapılan kimyasal analizinde Ca Na K Mg Mn Co metallerini iccedilerdikleri tespit
edilmiştir sularda ayrıca odun ccediluumlruumlten mantarlar iccedilin toksik etki goumlsterebilecek bor ve arsenik
gibi elementlere rastlanmamıştır Deney sonunda doğal mineralli suların konsantre edilmeden
kullanıldığında mantarların gelişimini durdurmada diğer konsantre edilen sulara goumlre daha
başarılı olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Kaynatma esnasında sudaki kalsiyumun diğer mineral maddeler
ile birlikte ccediloumlkmesi mineral iccedileriğinin etkisinin azalmasına neden olmuştur Ayrıca suların
mantarlara karşı daha etkili bakır ve bor mineralleri iccedilermemesinden dolayı toksik etki duumlşuumlk
seviyede kalmıştır
Boumlcek deneyinde Lyctus brunnes larvaları Fraxinus excelsior (adi dişbudak) diri odunundan
hazırlanan odun oumlrneklerine yerleştirilmiştir Odun oumlrnekleri iccedilerisinde larvaların buumlyuumlme ve
beslenmeleri incelenmiştir Larvaların mineral iccedilerikleri bakımından zengin olan sularda
beslenemedikleri dolayısıyla galeri oluşturamadıkları goumlzlenmiştir Ccedilok az oranda larvanın
mineral iccedilerik bakımından daha duumlşuumlk olan sularda yaşam muumlcadelesini bir suumlre daha devam
ettirebildiği goumlzlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ahşap koruma C versicolor G trabeum L brunnes Mineral su
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
GUumlMUumlŞHANE İL MERKEZİNDEKİ MAGMATİK KOumlKENLİ KAYALARIN
JEOMEKANİK OumlZELLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmadaGuumlmuumlşhane ilmerkezindeki magmatik koumlkenli kayaların jeomekanik
oumlzellikleri belirlenmiş ve bu oumlzellikler arasındakigoumlrguumll ilişkiler araştırılmıştır Bu amaccedilla
farklı alanlardan boyutları yaklaşık 20x30x40cm olan toplam 30 adet blok oumlrnek alınmış bu
oumlrneklerden ISRM tarafından oumlnerilen youmlntemleregoumlre deney numuneleri hazırlanmış indeks
mekanik ve elastik oumlzelliklerin belirlenmesine youmlnelik deneyler yapılmıştır 33 adet oumlrnek
uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik tayinler
sonucundamonzogranit olarak adlandırılan kayalarda 30-3730 kuvars 30-3660
ortoklas 1820-25 plajiyoklas 6-12mafik mineral yuumlzdesi tespit edilmiştir Andezitlerde
ise modal analiz yapılamamıştır Deneysel ccedilalışmalar sonucunda andezitlerde birim hacim
ağırlık değerlerinin 2437-2573kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 078-186 hacimce
su emme değerlerinin 202-477 arasında değiştiği belirlenmiştir Granitlerde ise birim
hacim ağırlık değerlerinin 2545-2597kNm3 ağırlıkccedila su emme değerlerinin 024-096
hacimce su emme değerlerinin 063-250 arasında değiştiği tespit edilmiştir Bununla
birlikte andezitlerde doygun koşullar iccedilin P dalga hızının 3961-5451 msn S dalga hızının ise
2171-3310 msn arasında granitlerde ise P dalga hızının 3850-5812 msn S dalga hızının ise
2151-3115 msn arasında değişim goumlsterdiği belirlenmiştir Andezitlerde kuru koşullarda P
dalga hızının 3669-5462 msn S dalga hızının 2205-3011 msn arasında granitlerde ise P
dalga hızının 2857-5251 msn S dalga hızının ise 1793-2904 msn arasında değiştiği tespit
edilmiştirAndezitlerde tek eksenli sıkışmadayanımıdeğeri 5409-21436MPa elastisite
moduumlluuml 1980-5316GPa ve Poisson oranı 011-046 granitlerde ise tek eksenli sıkışma
dayanımı değeri 2460-14015 MPa elastisite moduumlluuml 2222-7692GPa ve Poisson oranı
değeri 003-050 arasında değişim goumlstermiştir İstatistiksel değerlendirmeler sonucunda en
yuumlksek korelasyon katsayısı değerleri andezitlerde 090 ve granitlerde 094 değeri ile P ve S
dalga hızı oumllccediluumlmlerine ait verilerden elde edilmiştir En duumlşuumlk korelasyon katsayısı değeri ise
granitlerde kuvarsalkali feldispat oranı ile goumlzeneklilik arasında tespit edilmiştir Oumlzellikle
istatistiksel olarak anlamlı yuumlksek korelasyon katsayısı değerine sahip eşitlikler ilgili
parametrelerin dolaylı tahminlerinin belirlenmesi gereken durumlarda kullanılabilir
niteliktedir
Anahtar Kelimeler Andezit Granit İstatistiksel Analiz Jeomekanik OumlzelliklerPetrografik
Oumlzellikler
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
KERMUTDERE FORMASYONU KUMTAŞLARININ FARKLI DOYGUNLUK VE
ANİZOTROPİ KOŞULLARINDA FİZİKSEL VE DAYANIM OumlZELLİKLERİNDEKİ
DEĞİŞİMLERİN İNCELENMESİ
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ili Mescitli youmlresinde yuumlzeylenenKermutdere Formasyonursquo
na ait kumtaşlarının farklı doygunluk ve anizotropi koşullarında fiziksel ve dayanım
oumlzellikleri belirlenmiştir Değişen doygunluk ve anizotropi koşullarının belirlenen oumlzellikler
uumlzerindeki etkisi araştırılmıştırBu amaccedilla laminalanma duumlzlemleri iccedileren kumtaşlarından
blok oumlrnekler alınmıştır Bu oumlrneklerden laminalanma duumlzlemi esas alınarak 0ordm 30ordm 45ordm 60ordm
ve 90ordmrsquo lik youmlnelim accedilılarında standartlara uygun olarak 225 adet deney numunesi
hazırlanmıştır 11 adet oumlrnek uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik
tayinler sonucunda kumtaşları litiksubarkoz ve litik arkoz olarak sınıflandırılmıştır
Deneysel ccedilalışmalar sonucunda kumtaşlarında kuru birim hacim ağırlık değerlerinin
2573-2638kNm3 doygun birim hacim ağırlık değerlerinin 2594-2651kNm
3ağırlıkccedila su
emme değerlerinin 042-095 hacimce su emme değerlerinin 113-253 arasında
değiştiği tespit edilmiştir
Bununla birlikte kumtaşlarında farklı doygunluk ve anizotropi koşullarına bağlı olarak P
dalga hızının 4046-5444 msn S dalga hızının ise 2126-3114 msn arasında değişim
goumlsterdiği belirlenmiştir Kumtaşlarının dinamik elastisitemoduumlluuml 3183-5956 GPa ve
dinamik poisson oranı ise 007-036 arasında değişim goumlstermiştir
Ccedilalışmada dayanım oumlzelliklerinden tek eksenli sıkışma dayanımı ve dolaylı ccedilekilme
dayanımı belirlenmiştir Kumtaşlarının tek eksenli sıkışma dayanımı değeri 612-1822 MPa
ve dolaylı ccedilekilme dayanımıise 68-144 MPa arasında değişim goumlstermiştir Kumtaşları
dayanım anizotropisine goumlre değerlendirilmiş ve ldquoduumlşuumlk anizotropirdquo sınıfında yer almıştır
Yapılan değerlendirmeler sonucunda genel olarak laminalanmaya paralel oumlrneklerin
laminalanmaya dik olan oumlrneklere goumlre daha yuumlksek dalga hızı değerine sahip oldukları
goumlzlemlenmiştir P dalga hızlarının sabit bir youmlnelim accedilısında doygunluk koşullarına bağlı
olarak artış goumlsterdiği S dalga hızında da artış goumlzlenmesine rağmen duumlzenli bir değişimin
olmadığı tespit edilmiştir Dayanım oumlzelliklerinin ise laminalanma duumlzlemlerine dik ve paralel
olan oumlrneklerde ve kuru koşullarda daha yuumlksek olduğu ve doygunlukla birlikte dayanımın
azaldığı belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler AnizotropiDoygunluk Kumtaşı Fiziksel Oumlzellikler Tek Eksenli
Sıkışma Dayanımı P Dalga Hızı
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
DİRİCHLET KOŞULLU BİTSADZE-SAMARSKİİ TİPİ UumlSTBELİRLİ ELİPTİK
PROBLEMİNİN KARARLILIK ANALİZİ
OumlZET
Bu tezde Hilbert uzayında eliptik kısmi diferensiyel denklemler iccedilin Dirichlet koşullu
Bitsadze-Samarskiitipi uumlstbelirli probleminin ccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık kestirimleri
araştırılmıştır Uumlstbelirliproblemininccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık ve koersif kararlılık kestirimleri
elde edilmiştir Uumlstbelirlieliptik probleminin yaklaşık ccediloumlzuumlmuumlnuuml bulmak iccedilin birinci ve ikinci
mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur Bu fark şemalarınınccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık
kestirimleri elde edilmiştirAyrıca soyut sonuccedillar elde edildikten sonra ccedilok boyutlu eliptik
denklemi iccedilin Dirichlet koşulluBitsadze-Samarskii tipi uumlstbelirli Dirichlet ve Neumann sınır
değer problemlerinin de birinci ve ikinci mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur ve
fark şemalarının kararlılık analizleriyapılmıştır Son olarak fark şemaları iccedilin araştırılmış olan
teorik ifadeler sayısal oumlrneklerinsonuccedillarıyla doğrulanmıştır
Anahtar Kelimeler Fark şeması Hemen-hemen koersif kararlılık İyi tanımlılık
KararlılıkKoersif kararlılık Sınır Değer Problemi Uumlstbelirlilik
Yaklaşık Ccediloumlzuumlm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TOZ NOHUT MAYASI KULLANIMININ YUumlZEY YANIT METODUYLA
OPTİMİZASYONU VE EKMEK KALİTE NİTELİKLERİ UumlZERİNDEKİ
ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı nohut mayasını toz formda uumlretmek instant aktif kuru maya ile
birlikte ekmek formuumllasyonundaki miktarını optimize etmek bazı kalite parametrelerini
değerlendirerek ekmek uumlretimindeki kullanım olanaklarını araştırmaktır Ccedilalışmada instant
aktif kuru maya ve toz nohut mayası bağımsız faktoumlrler olarak alınmıştır Bu bağımsız
faktoumlrlerin hacim kabul edilebilirlik ve goumlzenek faktoumlruuml uumlzerindeki etkilerini belirlemek
amacıyla ldquoYuumlzey Yanıt Youmlntemirdquo kullanılmıştır Optimal sonuccedil elde edilmiş ve deneysel
olarak da doğrulanmıştır Optimize formuumlle goumlre uumlretilen ekmekle (OEkm) nohut mayasız
uumlretilen kontrol ekmeği (KEkm) bazı kalite parametreleri accedilısından karşılaştırılmıştır
Optimizasyon sonuccedillarına goumlre instant aktif kuru maya kullanım oranı un ağırlığı uumlzerinden
063 toz nohut mayası kullanım oranı ise 1021 olarak tespit edilmiştir Ekmeklerin
goumlzenek yapıları imaj analizi ile incelenmiştir Toz nohut mayası kullanımı ekmekte daha
kuumlccediluumlk ve homojen goumlzenek yapısının oluşumuna neden olmuş daha iyi bir kabuk goumlruumlnuumlmuuml
elde edilmiştir Toz nohut mayası kullanımıyla ekmeğin antioksidan aktivitesinin mineral
madde iccedileriğinin ve fizikokimyasal oumlzelliklerinin de geliştiği belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler Antioksidan aktivite Ekmek İmaj analizi Laktik asit bakterileri Nohut
mayası Yuumlzey yanıt metodu
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TUumlRKİYErsquoDE ENDEMİK OLARAK YETİŞEN KAZ DAĞI CcedilAYININ (SİDERİTİS
TROJANA BORNM) ANTİOKSİDAN ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTELERİNİN VE
MİNERAL İCcedilERİĞİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Tuumlrkiyersquode yetişen bitkiler arasında Sideritis cinsi 78rsquolik bir endemizm oranı ile en ccedilok
endemizme sahip olan cinslerden biridir Bu tuumlrlerin halk arasında ağrı kesici antiromatizmal
antimikrobiyal ve sindirimi kolaylaştırıcı etkilerinden dolayı kullanıldığı bilinmektedir Bu
etkileri nedeniyle Anadolursquoda bitkisel ccedilay olarak kullanılmaktadır Bilindiği uumlzere gıdalarda
maliyet nedeniyle doğal kaynaklı antioksidanlar yerine sentetik antioksidanlar 20 yuumlzyılın
başlarından beri kullanılmaktadır Fakat bunların toksik etkileri olduğu da bilindiğinden son
yıllarda doğal antioksidanlara olan ilgi daha da artmıştır Aynı zamanda bitkiler gibi doğal
maddelerden elde edilen antimikrobiyal maddeler de gıdalarda doğal koruma maddesi olarak
kullanılabilmektedir Ccedilalışmamızda uumllkemizde endemik olarak yetişen Kaz dağı ccedilayının
(Sideritis trojana Bornm) antioksidan ve radikal giderme aktivitelerini değerlendirmek iccedilin
Fe3+- Fe2+ indirgeme kapasitesi Kuprak metodu ile kuprik iyonları (Cu2+) indirgeme
kapasitesi FRAP indirgeme kapasitesi 11-difenil-2-pikril-hidrazil (DPPH) giderme
aktivitesi 22acute-azino-bis(3-etilbenztiyoazolin-6-suumllfonik asit) (ABTSbull+) giderme aktivitesi
NN-dimetil-p-fenilendiamin radikal (DMPDbull+) giderme aktivitesi H2O2 giderme aktivitesi
Fe2+ iyonları şelatlama aktivitesi toplam fenolik iccedileriği ve toplam flavonoid iccedileriği
araştırılmıştır Bitkinin antimikrobiyal etkisi ise farklı mikroorganizmalar kullanılarak disk
difuumlzyon youmlntemi ile belirlenmiştir Aynı zamanda minerallerin antioksidan enzimler
uumlzerindeki etkisi ve gıdalarda ki oumlnemi goumlz oumlnuumlne alınarak seccedililen 20 element iccedilin ICP-MS
cihazında mineral iccedileriği tespit edilmiştir Sonuccedil olarak Sideritis trojana Bornmrsquoun
antioksidan ve antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu ve K Ca Mg S ve P gibi mineraller
iccedilin yuumlksek mineral iccedileriğine sahip olduğu goumlzlemlenmiştir Bu sonuccedilların hem potansiyel
ilaccedil ham maddesi olarak hem de gıda sanayisinde sentetik maddelerin yerine alternatif olarak
kullanılabilecek maddelerin bulunmasına yol goumlsterici olacağı duumlşuumlnuumllmektedir
Anahtar Kelimeler Antimikrobiyal antioksidan Kazdağı ccedilayı mineral Sideritis trojana
Bornm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
AYI UumlZUumlMUuml (Vacciniumarctostaphylos)rsquoNUumlN GIDA RENKLENDİRİCİSİ OLARAK
KULLANIMI
OumlZET
Bu ccedilalışmada uumllkemizde daha ccedilok Karadeniz boumllgesinde doğal olarak yetişen ayı
uumlzuumlmuuml (VacciniumarctostaphylosL) antosiyaninlerinin demir ile şelatlanıp puumlskuumlrtmeli
kurutucuda enkapsuumllasyonu ile mavimor doğal gıda boyası elde edilmesi ve antosiyanin
tayini iccedilin optimum şartların belirlenmesi amaccedillanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnde yapılan analizler
sonucunda pH değeri 28plusmn007 kuru madde oranı 2621plusmn123 g100g kuumll oranı 032plusmn005
g100g antosiyanin miktarı 8056plusmn175 mg100g olarak saptanmıştır Ultrasonik su banyosu
kullanılarak ayı uumlzuumlmuumlndeki antosiyaninekstraksiyonununoptimum şartlarının belirlenmesi
iccedilin farklı sıcaklıklarda (25ordmC 50ordmC 75ordmC) ve değişik yuumlzdelerde (100 75 50 25)
aseton etanol metanol ve saf su ile ccedilalışılmıştır Optimum şartların 100rsquoluumlk aseton ve 25ordmC
olduğu belirlenmiştir Ayı uumlzuumlmuumlnuumln demir ile şelatlanması ile elde edilen doğal mavi renk
maddesi pH değerleri 450 500 550 ve 600 olarak ayarlanan ve jelatin iccedileriği olan model
sisteme ilave edilmiştir Mikroenkapsuumllasyon iccedilin kaplayıcı materyal olarak
maltodekstrinkullanılmıştır Depolama boyunca renk değerleri oumllccediluumllmuumlş ve depolama sonunda
renk kaybı iccedilin kinetik parametreler hesaplanmıştır Ccedilalışma sonucunda antosiyanin
tozlarının enkapsuumllasyon verimliliği 804plusmn020 antosiyanin tutulma oranı 830plusmn076
olarak hesaplanmıştır Model sistemlerde mavi renk kaybının buumltuumln sıcaklıklarda 5 guumlnde
başladığı sıcaklık ve pH arttıkccedila hızlandığı goumlzlemlenmiştir Enkapsuumllasyon işleminin mavi
renk stabilitesini arttırdığı ve mavi renk kaybının birinci derece reaksiyon kinetiğine uygun
olduğu belirlenmiştir Mavi rengi en ccedilok koruyan oumlrneğin 25 ordmCrsquode depolanan ve pH değeri
500 olan model sistem olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Bu model sistemin depolama boyunca toplam
renk değişimi (∆E) 586 aktivasyon enerjisi (Ea) 3764kjmol ve yarılanma suumlresi (t12) 1908
guumln olarak hesaplanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnden mavimor renkli doğal gıda boyası elde edilerek
gıda enduumlstrisi iccedilin sentetik esaslı gıda boyalarına alternatif bir gıda boyası ortaya
konulmuştur
Anahtar KelimelerAntosiyanin Ayı Uumlzuumlmuuml(VacciniumarctostaphylosL) Doğal
Renklendirici Enkapsuumllasyon Optimizasyon Reaksiyon Kinetiği
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ZENGİN MİNERALLİ KONSANTRE SULARIN BOumlCEK VE MANTAR
ZARARLILARINA KARŞI ODUN KORUMADAKİ ETKİNLİĞİ GUumlMUumlŞHANE İLİ
OumlRNEĞİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ilinde doğal olarak yerden ccedilıkan zengin mineralli bazı suların
odunda zarar yapan iki tuumlr mantar ve bir tuumlr boumlceğe karşı antimikrobial ve insektisit oumlzellikleri
araştırılmıştır Guumlmuumlşhane Tekke Yeşildere ve Zigana youmlrelerinden alınan zengin mineralli
sular buharlaştırma yoluyla konsantrasyonlar (10 25 50 75 100) olacak şekilde 5
farklı yoğunlukta hazırlanarak sarıccedilam odun oumlrneklerine dolu huumlcre youmlntemiyle emprenye
edilmiştir Sarıccedilamdan (Pinus sylvestris L) hazırlanan odun oumlrneklerinin beyaz ccediluumlruumlkluumlk
(Coriolus versicolor) ve esmer ccediluumlruumlkluumlk (Gloeophyllum trabeum) mantarlarına karşı
(antifungal) etkileri Lyctus brunnes boumlcek larvalarına karşı insektisit aktivitesi incelenmiştir
Suların yapılan kimyasal analizinde Ca Na K Mg Mn Co metallerini iccedilerdikleri tespit
edilmiştir sularda ayrıca odun ccediluumlruumlten mantarlar iccedilin toksik etki goumlsterebilecek bor ve arsenik
gibi elementlere rastlanmamıştır Deney sonunda doğal mineralli suların konsantre edilmeden
kullanıldığında mantarların gelişimini durdurmada diğer konsantre edilen sulara goumlre daha
başarılı olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Kaynatma esnasında sudaki kalsiyumun diğer mineral maddeler
ile birlikte ccediloumlkmesi mineral iccedileriğinin etkisinin azalmasına neden olmuştur Ayrıca suların
mantarlara karşı daha etkili bakır ve bor mineralleri iccedilermemesinden dolayı toksik etki duumlşuumlk
seviyede kalmıştır
Boumlcek deneyinde Lyctus brunnes larvaları Fraxinus excelsior (adi dişbudak) diri odunundan
hazırlanan odun oumlrneklerine yerleştirilmiştir Odun oumlrnekleri iccedilerisinde larvaların buumlyuumlme ve
beslenmeleri incelenmiştir Larvaların mineral iccedilerikleri bakımından zengin olan sularda
beslenemedikleri dolayısıyla galeri oluşturamadıkları goumlzlenmiştir Ccedilok az oranda larvanın
mineral iccedilerik bakımından daha duumlşuumlk olan sularda yaşam muumlcadelesini bir suumlre daha devam
ettirebildiği goumlzlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ahşap koruma C versicolor G trabeum L brunnes Mineral su
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
KERMUTDERE FORMASYONU KUMTAŞLARININ FARKLI DOYGUNLUK VE
ANİZOTROPİ KOŞULLARINDA FİZİKSEL VE DAYANIM OumlZELLİKLERİNDEKİ
DEĞİŞİMLERİN İNCELENMESİ
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ili Mescitli youmlresinde yuumlzeylenenKermutdere Formasyonursquo
na ait kumtaşlarının farklı doygunluk ve anizotropi koşullarında fiziksel ve dayanım
oumlzellikleri belirlenmiştir Değişen doygunluk ve anizotropi koşullarının belirlenen oumlzellikler
uumlzerindeki etkisi araştırılmıştırBu amaccedilla laminalanma duumlzlemleri iccedileren kumtaşlarından
blok oumlrnekler alınmıştır Bu oumlrneklerden laminalanma duumlzlemi esas alınarak 0ordm 30ordm 45ordm 60ordm
ve 90ordmrsquo lik youmlnelim accedilılarında standartlara uygun olarak 225 adet deney numunesi
hazırlanmıştır 11 adet oumlrnek uumlzerinde petrografik incelemeler gerccedilekleştirilmiştir Petrografik
tayinler sonucunda kumtaşları litiksubarkoz ve litik arkoz olarak sınıflandırılmıştır
Deneysel ccedilalışmalar sonucunda kumtaşlarında kuru birim hacim ağırlık değerlerinin
2573-2638kNm3 doygun birim hacim ağırlık değerlerinin 2594-2651kNm
3ağırlıkccedila su
emme değerlerinin 042-095 hacimce su emme değerlerinin 113-253 arasında
değiştiği tespit edilmiştir
Bununla birlikte kumtaşlarında farklı doygunluk ve anizotropi koşullarına bağlı olarak P
dalga hızının 4046-5444 msn S dalga hızının ise 2126-3114 msn arasında değişim
goumlsterdiği belirlenmiştir Kumtaşlarının dinamik elastisitemoduumlluuml 3183-5956 GPa ve
dinamik poisson oranı ise 007-036 arasında değişim goumlstermiştir
Ccedilalışmada dayanım oumlzelliklerinden tek eksenli sıkışma dayanımı ve dolaylı ccedilekilme
dayanımı belirlenmiştir Kumtaşlarının tek eksenli sıkışma dayanımı değeri 612-1822 MPa
ve dolaylı ccedilekilme dayanımıise 68-144 MPa arasında değişim goumlstermiştir Kumtaşları
dayanım anizotropisine goumlre değerlendirilmiş ve ldquoduumlşuumlk anizotropirdquo sınıfında yer almıştır
Yapılan değerlendirmeler sonucunda genel olarak laminalanmaya paralel oumlrneklerin
laminalanmaya dik olan oumlrneklere goumlre daha yuumlksek dalga hızı değerine sahip oldukları
goumlzlemlenmiştir P dalga hızlarının sabit bir youmlnelim accedilısında doygunluk koşullarına bağlı
olarak artış goumlsterdiği S dalga hızında da artış goumlzlenmesine rağmen duumlzenli bir değişimin
olmadığı tespit edilmiştir Dayanım oumlzelliklerinin ise laminalanma duumlzlemlerine dik ve paralel
olan oumlrneklerde ve kuru koşullarda daha yuumlksek olduğu ve doygunlukla birlikte dayanımın
azaldığı belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler AnizotropiDoygunluk Kumtaşı Fiziksel Oumlzellikler Tek Eksenli
Sıkışma Dayanımı P Dalga Hızı
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
DİRİCHLET KOŞULLU BİTSADZE-SAMARSKİİ TİPİ UumlSTBELİRLİ ELİPTİK
PROBLEMİNİN KARARLILIK ANALİZİ
OumlZET
Bu tezde Hilbert uzayında eliptik kısmi diferensiyel denklemler iccedilin Dirichlet koşullu
Bitsadze-Samarskiitipi uumlstbelirli probleminin ccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık kestirimleri
araştırılmıştır Uumlstbelirliproblemininccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık ve koersif kararlılık kestirimleri
elde edilmiştir Uumlstbelirlieliptik probleminin yaklaşık ccediloumlzuumlmuumlnuuml bulmak iccedilin birinci ve ikinci
mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur Bu fark şemalarınınccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık
kestirimleri elde edilmiştirAyrıca soyut sonuccedillar elde edildikten sonra ccedilok boyutlu eliptik
denklemi iccedilin Dirichlet koşulluBitsadze-Samarskii tipi uumlstbelirli Dirichlet ve Neumann sınır
değer problemlerinin de birinci ve ikinci mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur ve
fark şemalarının kararlılık analizleriyapılmıştır Son olarak fark şemaları iccedilin araştırılmış olan
teorik ifadeler sayısal oumlrneklerinsonuccedillarıyla doğrulanmıştır
Anahtar Kelimeler Fark şeması Hemen-hemen koersif kararlılık İyi tanımlılık
KararlılıkKoersif kararlılık Sınır Değer Problemi Uumlstbelirlilik
Yaklaşık Ccediloumlzuumlm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TOZ NOHUT MAYASI KULLANIMININ YUumlZEY YANIT METODUYLA
OPTİMİZASYONU VE EKMEK KALİTE NİTELİKLERİ UumlZERİNDEKİ
ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı nohut mayasını toz formda uumlretmek instant aktif kuru maya ile
birlikte ekmek formuumllasyonundaki miktarını optimize etmek bazı kalite parametrelerini
değerlendirerek ekmek uumlretimindeki kullanım olanaklarını araştırmaktır Ccedilalışmada instant
aktif kuru maya ve toz nohut mayası bağımsız faktoumlrler olarak alınmıştır Bu bağımsız
faktoumlrlerin hacim kabul edilebilirlik ve goumlzenek faktoumlruuml uumlzerindeki etkilerini belirlemek
amacıyla ldquoYuumlzey Yanıt Youmlntemirdquo kullanılmıştır Optimal sonuccedil elde edilmiş ve deneysel
olarak da doğrulanmıştır Optimize formuumlle goumlre uumlretilen ekmekle (OEkm) nohut mayasız
uumlretilen kontrol ekmeği (KEkm) bazı kalite parametreleri accedilısından karşılaştırılmıştır
Optimizasyon sonuccedillarına goumlre instant aktif kuru maya kullanım oranı un ağırlığı uumlzerinden
063 toz nohut mayası kullanım oranı ise 1021 olarak tespit edilmiştir Ekmeklerin
goumlzenek yapıları imaj analizi ile incelenmiştir Toz nohut mayası kullanımı ekmekte daha
kuumlccediluumlk ve homojen goumlzenek yapısının oluşumuna neden olmuş daha iyi bir kabuk goumlruumlnuumlmuuml
elde edilmiştir Toz nohut mayası kullanımıyla ekmeğin antioksidan aktivitesinin mineral
madde iccedileriğinin ve fizikokimyasal oumlzelliklerinin de geliştiği belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler Antioksidan aktivite Ekmek İmaj analizi Laktik asit bakterileri Nohut
mayası Yuumlzey yanıt metodu
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TUumlRKİYErsquoDE ENDEMİK OLARAK YETİŞEN KAZ DAĞI CcedilAYININ (SİDERİTİS
TROJANA BORNM) ANTİOKSİDAN ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTELERİNİN VE
MİNERAL İCcedilERİĞİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Tuumlrkiyersquode yetişen bitkiler arasında Sideritis cinsi 78rsquolik bir endemizm oranı ile en ccedilok
endemizme sahip olan cinslerden biridir Bu tuumlrlerin halk arasında ağrı kesici antiromatizmal
antimikrobiyal ve sindirimi kolaylaştırıcı etkilerinden dolayı kullanıldığı bilinmektedir Bu
etkileri nedeniyle Anadolursquoda bitkisel ccedilay olarak kullanılmaktadır Bilindiği uumlzere gıdalarda
maliyet nedeniyle doğal kaynaklı antioksidanlar yerine sentetik antioksidanlar 20 yuumlzyılın
başlarından beri kullanılmaktadır Fakat bunların toksik etkileri olduğu da bilindiğinden son
yıllarda doğal antioksidanlara olan ilgi daha da artmıştır Aynı zamanda bitkiler gibi doğal
maddelerden elde edilen antimikrobiyal maddeler de gıdalarda doğal koruma maddesi olarak
kullanılabilmektedir Ccedilalışmamızda uumllkemizde endemik olarak yetişen Kaz dağı ccedilayının
(Sideritis trojana Bornm) antioksidan ve radikal giderme aktivitelerini değerlendirmek iccedilin
Fe3+- Fe2+ indirgeme kapasitesi Kuprak metodu ile kuprik iyonları (Cu2+) indirgeme
kapasitesi FRAP indirgeme kapasitesi 11-difenil-2-pikril-hidrazil (DPPH) giderme
aktivitesi 22acute-azino-bis(3-etilbenztiyoazolin-6-suumllfonik asit) (ABTSbull+) giderme aktivitesi
NN-dimetil-p-fenilendiamin radikal (DMPDbull+) giderme aktivitesi H2O2 giderme aktivitesi
Fe2+ iyonları şelatlama aktivitesi toplam fenolik iccedileriği ve toplam flavonoid iccedileriği
araştırılmıştır Bitkinin antimikrobiyal etkisi ise farklı mikroorganizmalar kullanılarak disk
difuumlzyon youmlntemi ile belirlenmiştir Aynı zamanda minerallerin antioksidan enzimler
uumlzerindeki etkisi ve gıdalarda ki oumlnemi goumlz oumlnuumlne alınarak seccedililen 20 element iccedilin ICP-MS
cihazında mineral iccedileriği tespit edilmiştir Sonuccedil olarak Sideritis trojana Bornmrsquoun
antioksidan ve antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu ve K Ca Mg S ve P gibi mineraller
iccedilin yuumlksek mineral iccedileriğine sahip olduğu goumlzlemlenmiştir Bu sonuccedilların hem potansiyel
ilaccedil ham maddesi olarak hem de gıda sanayisinde sentetik maddelerin yerine alternatif olarak
kullanılabilecek maddelerin bulunmasına yol goumlsterici olacağı duumlşuumlnuumllmektedir
Anahtar Kelimeler Antimikrobiyal antioksidan Kazdağı ccedilayı mineral Sideritis trojana
Bornm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
AYI UumlZUumlMUuml (Vacciniumarctostaphylos)rsquoNUumlN GIDA RENKLENDİRİCİSİ OLARAK
KULLANIMI
OumlZET
Bu ccedilalışmada uumllkemizde daha ccedilok Karadeniz boumllgesinde doğal olarak yetişen ayı
uumlzuumlmuuml (VacciniumarctostaphylosL) antosiyaninlerinin demir ile şelatlanıp puumlskuumlrtmeli
kurutucuda enkapsuumllasyonu ile mavimor doğal gıda boyası elde edilmesi ve antosiyanin
tayini iccedilin optimum şartların belirlenmesi amaccedillanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnde yapılan analizler
sonucunda pH değeri 28plusmn007 kuru madde oranı 2621plusmn123 g100g kuumll oranı 032plusmn005
g100g antosiyanin miktarı 8056plusmn175 mg100g olarak saptanmıştır Ultrasonik su banyosu
kullanılarak ayı uumlzuumlmuumlndeki antosiyaninekstraksiyonununoptimum şartlarının belirlenmesi
iccedilin farklı sıcaklıklarda (25ordmC 50ordmC 75ordmC) ve değişik yuumlzdelerde (100 75 50 25)
aseton etanol metanol ve saf su ile ccedilalışılmıştır Optimum şartların 100rsquoluumlk aseton ve 25ordmC
olduğu belirlenmiştir Ayı uumlzuumlmuumlnuumln demir ile şelatlanması ile elde edilen doğal mavi renk
maddesi pH değerleri 450 500 550 ve 600 olarak ayarlanan ve jelatin iccedileriği olan model
sisteme ilave edilmiştir Mikroenkapsuumllasyon iccedilin kaplayıcı materyal olarak
maltodekstrinkullanılmıştır Depolama boyunca renk değerleri oumllccediluumllmuumlş ve depolama sonunda
renk kaybı iccedilin kinetik parametreler hesaplanmıştır Ccedilalışma sonucunda antosiyanin
tozlarının enkapsuumllasyon verimliliği 804plusmn020 antosiyanin tutulma oranı 830plusmn076
olarak hesaplanmıştır Model sistemlerde mavi renk kaybının buumltuumln sıcaklıklarda 5 guumlnde
başladığı sıcaklık ve pH arttıkccedila hızlandığı goumlzlemlenmiştir Enkapsuumllasyon işleminin mavi
renk stabilitesini arttırdığı ve mavi renk kaybının birinci derece reaksiyon kinetiğine uygun
olduğu belirlenmiştir Mavi rengi en ccedilok koruyan oumlrneğin 25 ordmCrsquode depolanan ve pH değeri
500 olan model sistem olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Bu model sistemin depolama boyunca toplam
renk değişimi (∆E) 586 aktivasyon enerjisi (Ea) 3764kjmol ve yarılanma suumlresi (t12) 1908
guumln olarak hesaplanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnden mavimor renkli doğal gıda boyası elde edilerek
gıda enduumlstrisi iccedilin sentetik esaslı gıda boyalarına alternatif bir gıda boyası ortaya
konulmuştur
Anahtar KelimelerAntosiyanin Ayı Uumlzuumlmuuml(VacciniumarctostaphylosL) Doğal
Renklendirici Enkapsuumllasyon Optimizasyon Reaksiyon Kinetiği
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ZENGİN MİNERALLİ KONSANTRE SULARIN BOumlCEK VE MANTAR
ZARARLILARINA KARŞI ODUN KORUMADAKİ ETKİNLİĞİ GUumlMUumlŞHANE İLİ
OumlRNEĞİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ilinde doğal olarak yerden ccedilıkan zengin mineralli bazı suların
odunda zarar yapan iki tuumlr mantar ve bir tuumlr boumlceğe karşı antimikrobial ve insektisit oumlzellikleri
araştırılmıştır Guumlmuumlşhane Tekke Yeşildere ve Zigana youmlrelerinden alınan zengin mineralli
sular buharlaştırma yoluyla konsantrasyonlar (10 25 50 75 100) olacak şekilde 5
farklı yoğunlukta hazırlanarak sarıccedilam odun oumlrneklerine dolu huumlcre youmlntemiyle emprenye
edilmiştir Sarıccedilamdan (Pinus sylvestris L) hazırlanan odun oumlrneklerinin beyaz ccediluumlruumlkluumlk
(Coriolus versicolor) ve esmer ccediluumlruumlkluumlk (Gloeophyllum trabeum) mantarlarına karşı
(antifungal) etkileri Lyctus brunnes boumlcek larvalarına karşı insektisit aktivitesi incelenmiştir
Suların yapılan kimyasal analizinde Ca Na K Mg Mn Co metallerini iccedilerdikleri tespit
edilmiştir sularda ayrıca odun ccediluumlruumlten mantarlar iccedilin toksik etki goumlsterebilecek bor ve arsenik
gibi elementlere rastlanmamıştır Deney sonunda doğal mineralli suların konsantre edilmeden
kullanıldığında mantarların gelişimini durdurmada diğer konsantre edilen sulara goumlre daha
başarılı olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Kaynatma esnasında sudaki kalsiyumun diğer mineral maddeler
ile birlikte ccediloumlkmesi mineral iccedileriğinin etkisinin azalmasına neden olmuştur Ayrıca suların
mantarlara karşı daha etkili bakır ve bor mineralleri iccedilermemesinden dolayı toksik etki duumlşuumlk
seviyede kalmıştır
Boumlcek deneyinde Lyctus brunnes larvaları Fraxinus excelsior (adi dişbudak) diri odunundan
hazırlanan odun oumlrneklerine yerleştirilmiştir Odun oumlrnekleri iccedilerisinde larvaların buumlyuumlme ve
beslenmeleri incelenmiştir Larvaların mineral iccedilerikleri bakımından zengin olan sularda
beslenemedikleri dolayısıyla galeri oluşturamadıkları goumlzlenmiştir Ccedilok az oranda larvanın
mineral iccedilerik bakımından daha duumlşuumlk olan sularda yaşam muumlcadelesini bir suumlre daha devam
ettirebildiği goumlzlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ahşap koruma C versicolor G trabeum L brunnes Mineral su
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
DİRİCHLET KOŞULLU BİTSADZE-SAMARSKİİ TİPİ UumlSTBELİRLİ ELİPTİK
PROBLEMİNİN KARARLILIK ANALİZİ
OumlZET
Bu tezde Hilbert uzayında eliptik kısmi diferensiyel denklemler iccedilin Dirichlet koşullu
Bitsadze-Samarskiitipi uumlstbelirli probleminin ccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık kestirimleri
araştırılmıştır Uumlstbelirliproblemininccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık ve koersif kararlılık kestirimleri
elde edilmiştir Uumlstbelirlieliptik probleminin yaklaşık ccediloumlzuumlmuumlnuuml bulmak iccedilin birinci ve ikinci
mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur Bu fark şemalarınınccediloumlzuumlmuuml iccedilin kararlılık
kestirimleri elde edilmiştirAyrıca soyut sonuccedillar elde edildikten sonra ccedilok boyutlu eliptik
denklemi iccedilin Dirichlet koşulluBitsadze-Samarskii tipi uumlstbelirli Dirichlet ve Neumann sınır
değer problemlerinin de birinci ve ikinci mertebeden doğruluk fark şemaları kurulmuştur ve
fark şemalarının kararlılık analizleriyapılmıştır Son olarak fark şemaları iccedilin araştırılmış olan
teorik ifadeler sayısal oumlrneklerinsonuccedillarıyla doğrulanmıştır
Anahtar Kelimeler Fark şeması Hemen-hemen koersif kararlılık İyi tanımlılık
KararlılıkKoersif kararlılık Sınır Değer Problemi Uumlstbelirlilik
Yaklaşık Ccediloumlzuumlm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TOZ NOHUT MAYASI KULLANIMININ YUumlZEY YANIT METODUYLA
OPTİMİZASYONU VE EKMEK KALİTE NİTELİKLERİ UumlZERİNDEKİ
ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı nohut mayasını toz formda uumlretmek instant aktif kuru maya ile
birlikte ekmek formuumllasyonundaki miktarını optimize etmek bazı kalite parametrelerini
değerlendirerek ekmek uumlretimindeki kullanım olanaklarını araştırmaktır Ccedilalışmada instant
aktif kuru maya ve toz nohut mayası bağımsız faktoumlrler olarak alınmıştır Bu bağımsız
faktoumlrlerin hacim kabul edilebilirlik ve goumlzenek faktoumlruuml uumlzerindeki etkilerini belirlemek
amacıyla ldquoYuumlzey Yanıt Youmlntemirdquo kullanılmıştır Optimal sonuccedil elde edilmiş ve deneysel
olarak da doğrulanmıştır Optimize formuumlle goumlre uumlretilen ekmekle (OEkm) nohut mayasız
uumlretilen kontrol ekmeği (KEkm) bazı kalite parametreleri accedilısından karşılaştırılmıştır
Optimizasyon sonuccedillarına goumlre instant aktif kuru maya kullanım oranı un ağırlığı uumlzerinden
063 toz nohut mayası kullanım oranı ise 1021 olarak tespit edilmiştir Ekmeklerin
goumlzenek yapıları imaj analizi ile incelenmiştir Toz nohut mayası kullanımı ekmekte daha
kuumlccediluumlk ve homojen goumlzenek yapısının oluşumuna neden olmuş daha iyi bir kabuk goumlruumlnuumlmuuml
elde edilmiştir Toz nohut mayası kullanımıyla ekmeğin antioksidan aktivitesinin mineral
madde iccedileriğinin ve fizikokimyasal oumlzelliklerinin de geliştiği belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler Antioksidan aktivite Ekmek İmaj analizi Laktik asit bakterileri Nohut
mayası Yuumlzey yanıt metodu
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TUumlRKİYErsquoDE ENDEMİK OLARAK YETİŞEN KAZ DAĞI CcedilAYININ (SİDERİTİS
TROJANA BORNM) ANTİOKSİDAN ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTELERİNİN VE
MİNERAL İCcedilERİĞİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Tuumlrkiyersquode yetişen bitkiler arasında Sideritis cinsi 78rsquolik bir endemizm oranı ile en ccedilok
endemizme sahip olan cinslerden biridir Bu tuumlrlerin halk arasında ağrı kesici antiromatizmal
antimikrobiyal ve sindirimi kolaylaştırıcı etkilerinden dolayı kullanıldığı bilinmektedir Bu
etkileri nedeniyle Anadolursquoda bitkisel ccedilay olarak kullanılmaktadır Bilindiği uumlzere gıdalarda
maliyet nedeniyle doğal kaynaklı antioksidanlar yerine sentetik antioksidanlar 20 yuumlzyılın
başlarından beri kullanılmaktadır Fakat bunların toksik etkileri olduğu da bilindiğinden son
yıllarda doğal antioksidanlara olan ilgi daha da artmıştır Aynı zamanda bitkiler gibi doğal
maddelerden elde edilen antimikrobiyal maddeler de gıdalarda doğal koruma maddesi olarak
kullanılabilmektedir Ccedilalışmamızda uumllkemizde endemik olarak yetişen Kaz dağı ccedilayının
(Sideritis trojana Bornm) antioksidan ve radikal giderme aktivitelerini değerlendirmek iccedilin
Fe3+- Fe2+ indirgeme kapasitesi Kuprak metodu ile kuprik iyonları (Cu2+) indirgeme
kapasitesi FRAP indirgeme kapasitesi 11-difenil-2-pikril-hidrazil (DPPH) giderme
aktivitesi 22acute-azino-bis(3-etilbenztiyoazolin-6-suumllfonik asit) (ABTSbull+) giderme aktivitesi
NN-dimetil-p-fenilendiamin radikal (DMPDbull+) giderme aktivitesi H2O2 giderme aktivitesi
Fe2+ iyonları şelatlama aktivitesi toplam fenolik iccedileriği ve toplam flavonoid iccedileriği
araştırılmıştır Bitkinin antimikrobiyal etkisi ise farklı mikroorganizmalar kullanılarak disk
difuumlzyon youmlntemi ile belirlenmiştir Aynı zamanda minerallerin antioksidan enzimler
uumlzerindeki etkisi ve gıdalarda ki oumlnemi goumlz oumlnuumlne alınarak seccedililen 20 element iccedilin ICP-MS
cihazında mineral iccedileriği tespit edilmiştir Sonuccedil olarak Sideritis trojana Bornmrsquoun
antioksidan ve antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu ve K Ca Mg S ve P gibi mineraller
iccedilin yuumlksek mineral iccedileriğine sahip olduğu goumlzlemlenmiştir Bu sonuccedilların hem potansiyel
ilaccedil ham maddesi olarak hem de gıda sanayisinde sentetik maddelerin yerine alternatif olarak
kullanılabilecek maddelerin bulunmasına yol goumlsterici olacağı duumlşuumlnuumllmektedir
Anahtar Kelimeler Antimikrobiyal antioksidan Kazdağı ccedilayı mineral Sideritis trojana
Bornm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
AYI UumlZUumlMUuml (Vacciniumarctostaphylos)rsquoNUumlN GIDA RENKLENDİRİCİSİ OLARAK
KULLANIMI
OumlZET
Bu ccedilalışmada uumllkemizde daha ccedilok Karadeniz boumllgesinde doğal olarak yetişen ayı
uumlzuumlmuuml (VacciniumarctostaphylosL) antosiyaninlerinin demir ile şelatlanıp puumlskuumlrtmeli
kurutucuda enkapsuumllasyonu ile mavimor doğal gıda boyası elde edilmesi ve antosiyanin
tayini iccedilin optimum şartların belirlenmesi amaccedillanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnde yapılan analizler
sonucunda pH değeri 28plusmn007 kuru madde oranı 2621plusmn123 g100g kuumll oranı 032plusmn005
g100g antosiyanin miktarı 8056plusmn175 mg100g olarak saptanmıştır Ultrasonik su banyosu
kullanılarak ayı uumlzuumlmuumlndeki antosiyaninekstraksiyonununoptimum şartlarının belirlenmesi
iccedilin farklı sıcaklıklarda (25ordmC 50ordmC 75ordmC) ve değişik yuumlzdelerde (100 75 50 25)
aseton etanol metanol ve saf su ile ccedilalışılmıştır Optimum şartların 100rsquoluumlk aseton ve 25ordmC
olduğu belirlenmiştir Ayı uumlzuumlmuumlnuumln demir ile şelatlanması ile elde edilen doğal mavi renk
maddesi pH değerleri 450 500 550 ve 600 olarak ayarlanan ve jelatin iccedileriği olan model
sisteme ilave edilmiştir Mikroenkapsuumllasyon iccedilin kaplayıcı materyal olarak
maltodekstrinkullanılmıştır Depolama boyunca renk değerleri oumllccediluumllmuumlş ve depolama sonunda
renk kaybı iccedilin kinetik parametreler hesaplanmıştır Ccedilalışma sonucunda antosiyanin
tozlarının enkapsuumllasyon verimliliği 804plusmn020 antosiyanin tutulma oranı 830plusmn076
olarak hesaplanmıştır Model sistemlerde mavi renk kaybının buumltuumln sıcaklıklarda 5 guumlnde
başladığı sıcaklık ve pH arttıkccedila hızlandığı goumlzlemlenmiştir Enkapsuumllasyon işleminin mavi
renk stabilitesini arttırdığı ve mavi renk kaybının birinci derece reaksiyon kinetiğine uygun
olduğu belirlenmiştir Mavi rengi en ccedilok koruyan oumlrneğin 25 ordmCrsquode depolanan ve pH değeri
500 olan model sistem olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Bu model sistemin depolama boyunca toplam
renk değişimi (∆E) 586 aktivasyon enerjisi (Ea) 3764kjmol ve yarılanma suumlresi (t12) 1908
guumln olarak hesaplanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnden mavimor renkli doğal gıda boyası elde edilerek
gıda enduumlstrisi iccedilin sentetik esaslı gıda boyalarına alternatif bir gıda boyası ortaya
konulmuştur
Anahtar KelimelerAntosiyanin Ayı Uumlzuumlmuuml(VacciniumarctostaphylosL) Doğal
Renklendirici Enkapsuumllasyon Optimizasyon Reaksiyon Kinetiği
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ZENGİN MİNERALLİ KONSANTRE SULARIN BOumlCEK VE MANTAR
ZARARLILARINA KARŞI ODUN KORUMADAKİ ETKİNLİĞİ GUumlMUumlŞHANE İLİ
OumlRNEĞİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ilinde doğal olarak yerden ccedilıkan zengin mineralli bazı suların
odunda zarar yapan iki tuumlr mantar ve bir tuumlr boumlceğe karşı antimikrobial ve insektisit oumlzellikleri
araştırılmıştır Guumlmuumlşhane Tekke Yeşildere ve Zigana youmlrelerinden alınan zengin mineralli
sular buharlaştırma yoluyla konsantrasyonlar (10 25 50 75 100) olacak şekilde 5
farklı yoğunlukta hazırlanarak sarıccedilam odun oumlrneklerine dolu huumlcre youmlntemiyle emprenye
edilmiştir Sarıccedilamdan (Pinus sylvestris L) hazırlanan odun oumlrneklerinin beyaz ccediluumlruumlkluumlk
(Coriolus versicolor) ve esmer ccediluumlruumlkluumlk (Gloeophyllum trabeum) mantarlarına karşı
(antifungal) etkileri Lyctus brunnes boumlcek larvalarına karşı insektisit aktivitesi incelenmiştir
Suların yapılan kimyasal analizinde Ca Na K Mg Mn Co metallerini iccedilerdikleri tespit
edilmiştir sularda ayrıca odun ccediluumlruumlten mantarlar iccedilin toksik etki goumlsterebilecek bor ve arsenik
gibi elementlere rastlanmamıştır Deney sonunda doğal mineralli suların konsantre edilmeden
kullanıldığında mantarların gelişimini durdurmada diğer konsantre edilen sulara goumlre daha
başarılı olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Kaynatma esnasında sudaki kalsiyumun diğer mineral maddeler
ile birlikte ccediloumlkmesi mineral iccedileriğinin etkisinin azalmasına neden olmuştur Ayrıca suların
mantarlara karşı daha etkili bakır ve bor mineralleri iccedilermemesinden dolayı toksik etki duumlşuumlk
seviyede kalmıştır
Boumlcek deneyinde Lyctus brunnes larvaları Fraxinus excelsior (adi dişbudak) diri odunundan
hazırlanan odun oumlrneklerine yerleştirilmiştir Odun oumlrnekleri iccedilerisinde larvaların buumlyuumlme ve
beslenmeleri incelenmiştir Larvaların mineral iccedilerikleri bakımından zengin olan sularda
beslenemedikleri dolayısıyla galeri oluşturamadıkları goumlzlenmiştir Ccedilok az oranda larvanın
mineral iccedilerik bakımından daha duumlşuumlk olan sularda yaşam muumlcadelesini bir suumlre daha devam
ettirebildiği goumlzlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ahşap koruma C versicolor G trabeum L brunnes Mineral su
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TOZ NOHUT MAYASI KULLANIMININ YUumlZEY YANIT METODUYLA
OPTİMİZASYONU VE EKMEK KALİTE NİTELİKLERİ UumlZERİNDEKİ
ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Bu ccedilalışmanın amacı nohut mayasını toz formda uumlretmek instant aktif kuru maya ile
birlikte ekmek formuumllasyonundaki miktarını optimize etmek bazı kalite parametrelerini
değerlendirerek ekmek uumlretimindeki kullanım olanaklarını araştırmaktır Ccedilalışmada instant
aktif kuru maya ve toz nohut mayası bağımsız faktoumlrler olarak alınmıştır Bu bağımsız
faktoumlrlerin hacim kabul edilebilirlik ve goumlzenek faktoumlruuml uumlzerindeki etkilerini belirlemek
amacıyla ldquoYuumlzey Yanıt Youmlntemirdquo kullanılmıştır Optimal sonuccedil elde edilmiş ve deneysel
olarak da doğrulanmıştır Optimize formuumlle goumlre uumlretilen ekmekle (OEkm) nohut mayasız
uumlretilen kontrol ekmeği (KEkm) bazı kalite parametreleri accedilısından karşılaştırılmıştır
Optimizasyon sonuccedillarına goumlre instant aktif kuru maya kullanım oranı un ağırlığı uumlzerinden
063 toz nohut mayası kullanım oranı ise 1021 olarak tespit edilmiştir Ekmeklerin
goumlzenek yapıları imaj analizi ile incelenmiştir Toz nohut mayası kullanımı ekmekte daha
kuumlccediluumlk ve homojen goumlzenek yapısının oluşumuna neden olmuş daha iyi bir kabuk goumlruumlnuumlmuuml
elde edilmiştir Toz nohut mayası kullanımıyla ekmeğin antioksidan aktivitesinin mineral
madde iccedileriğinin ve fizikokimyasal oumlzelliklerinin de geliştiği belirlenmiştir
Anahtar Kelimeler Antioksidan aktivite Ekmek İmaj analizi Laktik asit bakterileri Nohut
mayası Yuumlzey yanıt metodu
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TUumlRKİYErsquoDE ENDEMİK OLARAK YETİŞEN KAZ DAĞI CcedilAYININ (SİDERİTİS
TROJANA BORNM) ANTİOKSİDAN ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTELERİNİN VE
MİNERAL İCcedilERİĞİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Tuumlrkiyersquode yetişen bitkiler arasında Sideritis cinsi 78rsquolik bir endemizm oranı ile en ccedilok
endemizme sahip olan cinslerden biridir Bu tuumlrlerin halk arasında ağrı kesici antiromatizmal
antimikrobiyal ve sindirimi kolaylaştırıcı etkilerinden dolayı kullanıldığı bilinmektedir Bu
etkileri nedeniyle Anadolursquoda bitkisel ccedilay olarak kullanılmaktadır Bilindiği uumlzere gıdalarda
maliyet nedeniyle doğal kaynaklı antioksidanlar yerine sentetik antioksidanlar 20 yuumlzyılın
başlarından beri kullanılmaktadır Fakat bunların toksik etkileri olduğu da bilindiğinden son
yıllarda doğal antioksidanlara olan ilgi daha da artmıştır Aynı zamanda bitkiler gibi doğal
maddelerden elde edilen antimikrobiyal maddeler de gıdalarda doğal koruma maddesi olarak
kullanılabilmektedir Ccedilalışmamızda uumllkemizde endemik olarak yetişen Kaz dağı ccedilayının
(Sideritis trojana Bornm) antioksidan ve radikal giderme aktivitelerini değerlendirmek iccedilin
Fe3+- Fe2+ indirgeme kapasitesi Kuprak metodu ile kuprik iyonları (Cu2+) indirgeme
kapasitesi FRAP indirgeme kapasitesi 11-difenil-2-pikril-hidrazil (DPPH) giderme
aktivitesi 22acute-azino-bis(3-etilbenztiyoazolin-6-suumllfonik asit) (ABTSbull+) giderme aktivitesi
NN-dimetil-p-fenilendiamin radikal (DMPDbull+) giderme aktivitesi H2O2 giderme aktivitesi
Fe2+ iyonları şelatlama aktivitesi toplam fenolik iccedileriği ve toplam flavonoid iccedileriği
araştırılmıştır Bitkinin antimikrobiyal etkisi ise farklı mikroorganizmalar kullanılarak disk
difuumlzyon youmlntemi ile belirlenmiştir Aynı zamanda minerallerin antioksidan enzimler
uumlzerindeki etkisi ve gıdalarda ki oumlnemi goumlz oumlnuumlne alınarak seccedililen 20 element iccedilin ICP-MS
cihazında mineral iccedileriği tespit edilmiştir Sonuccedil olarak Sideritis trojana Bornmrsquoun
antioksidan ve antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu ve K Ca Mg S ve P gibi mineraller
iccedilin yuumlksek mineral iccedileriğine sahip olduğu goumlzlemlenmiştir Bu sonuccedilların hem potansiyel
ilaccedil ham maddesi olarak hem de gıda sanayisinde sentetik maddelerin yerine alternatif olarak
kullanılabilecek maddelerin bulunmasına yol goumlsterici olacağı duumlşuumlnuumllmektedir
Anahtar Kelimeler Antimikrobiyal antioksidan Kazdağı ccedilayı mineral Sideritis trojana
Bornm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
AYI UumlZUumlMUuml (Vacciniumarctostaphylos)rsquoNUumlN GIDA RENKLENDİRİCİSİ OLARAK
KULLANIMI
OumlZET
Bu ccedilalışmada uumllkemizde daha ccedilok Karadeniz boumllgesinde doğal olarak yetişen ayı
uumlzuumlmuuml (VacciniumarctostaphylosL) antosiyaninlerinin demir ile şelatlanıp puumlskuumlrtmeli
kurutucuda enkapsuumllasyonu ile mavimor doğal gıda boyası elde edilmesi ve antosiyanin
tayini iccedilin optimum şartların belirlenmesi amaccedillanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnde yapılan analizler
sonucunda pH değeri 28plusmn007 kuru madde oranı 2621plusmn123 g100g kuumll oranı 032plusmn005
g100g antosiyanin miktarı 8056plusmn175 mg100g olarak saptanmıştır Ultrasonik su banyosu
kullanılarak ayı uumlzuumlmuumlndeki antosiyaninekstraksiyonununoptimum şartlarının belirlenmesi
iccedilin farklı sıcaklıklarda (25ordmC 50ordmC 75ordmC) ve değişik yuumlzdelerde (100 75 50 25)
aseton etanol metanol ve saf su ile ccedilalışılmıştır Optimum şartların 100rsquoluumlk aseton ve 25ordmC
olduğu belirlenmiştir Ayı uumlzuumlmuumlnuumln demir ile şelatlanması ile elde edilen doğal mavi renk
maddesi pH değerleri 450 500 550 ve 600 olarak ayarlanan ve jelatin iccedileriği olan model
sisteme ilave edilmiştir Mikroenkapsuumllasyon iccedilin kaplayıcı materyal olarak
maltodekstrinkullanılmıştır Depolama boyunca renk değerleri oumllccediluumllmuumlş ve depolama sonunda
renk kaybı iccedilin kinetik parametreler hesaplanmıştır Ccedilalışma sonucunda antosiyanin
tozlarının enkapsuumllasyon verimliliği 804plusmn020 antosiyanin tutulma oranı 830plusmn076
olarak hesaplanmıştır Model sistemlerde mavi renk kaybının buumltuumln sıcaklıklarda 5 guumlnde
başladığı sıcaklık ve pH arttıkccedila hızlandığı goumlzlemlenmiştir Enkapsuumllasyon işleminin mavi
renk stabilitesini arttırdığı ve mavi renk kaybının birinci derece reaksiyon kinetiğine uygun
olduğu belirlenmiştir Mavi rengi en ccedilok koruyan oumlrneğin 25 ordmCrsquode depolanan ve pH değeri
500 olan model sistem olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Bu model sistemin depolama boyunca toplam
renk değişimi (∆E) 586 aktivasyon enerjisi (Ea) 3764kjmol ve yarılanma suumlresi (t12) 1908
guumln olarak hesaplanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnden mavimor renkli doğal gıda boyası elde edilerek
gıda enduumlstrisi iccedilin sentetik esaslı gıda boyalarına alternatif bir gıda boyası ortaya
konulmuştur
Anahtar KelimelerAntosiyanin Ayı Uumlzuumlmuuml(VacciniumarctostaphylosL) Doğal
Renklendirici Enkapsuumllasyon Optimizasyon Reaksiyon Kinetiği
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ZENGİN MİNERALLİ KONSANTRE SULARIN BOumlCEK VE MANTAR
ZARARLILARINA KARŞI ODUN KORUMADAKİ ETKİNLİĞİ GUumlMUumlŞHANE İLİ
OumlRNEĞİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ilinde doğal olarak yerden ccedilıkan zengin mineralli bazı suların
odunda zarar yapan iki tuumlr mantar ve bir tuumlr boumlceğe karşı antimikrobial ve insektisit oumlzellikleri
araştırılmıştır Guumlmuumlşhane Tekke Yeşildere ve Zigana youmlrelerinden alınan zengin mineralli
sular buharlaştırma yoluyla konsantrasyonlar (10 25 50 75 100) olacak şekilde 5
farklı yoğunlukta hazırlanarak sarıccedilam odun oumlrneklerine dolu huumlcre youmlntemiyle emprenye
edilmiştir Sarıccedilamdan (Pinus sylvestris L) hazırlanan odun oumlrneklerinin beyaz ccediluumlruumlkluumlk
(Coriolus versicolor) ve esmer ccediluumlruumlkluumlk (Gloeophyllum trabeum) mantarlarına karşı
(antifungal) etkileri Lyctus brunnes boumlcek larvalarına karşı insektisit aktivitesi incelenmiştir
Suların yapılan kimyasal analizinde Ca Na K Mg Mn Co metallerini iccedilerdikleri tespit
edilmiştir sularda ayrıca odun ccediluumlruumlten mantarlar iccedilin toksik etki goumlsterebilecek bor ve arsenik
gibi elementlere rastlanmamıştır Deney sonunda doğal mineralli suların konsantre edilmeden
kullanıldığında mantarların gelişimini durdurmada diğer konsantre edilen sulara goumlre daha
başarılı olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Kaynatma esnasında sudaki kalsiyumun diğer mineral maddeler
ile birlikte ccediloumlkmesi mineral iccedileriğinin etkisinin azalmasına neden olmuştur Ayrıca suların
mantarlara karşı daha etkili bakır ve bor mineralleri iccedilermemesinden dolayı toksik etki duumlşuumlk
seviyede kalmıştır
Boumlcek deneyinde Lyctus brunnes larvaları Fraxinus excelsior (adi dişbudak) diri odunundan
hazırlanan odun oumlrneklerine yerleştirilmiştir Odun oumlrnekleri iccedilerisinde larvaların buumlyuumlme ve
beslenmeleri incelenmiştir Larvaların mineral iccedilerikleri bakımından zengin olan sularda
beslenemedikleri dolayısıyla galeri oluşturamadıkları goumlzlenmiştir Ccedilok az oranda larvanın
mineral iccedilerik bakımından daha duumlşuumlk olan sularda yaşam muumlcadelesini bir suumlre daha devam
ettirebildiği goumlzlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ahşap koruma C versicolor G trabeum L brunnes Mineral su
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
TUumlRKİYErsquoDE ENDEMİK OLARAK YETİŞEN KAZ DAĞI CcedilAYININ (SİDERİTİS
TROJANA BORNM) ANTİOKSİDAN ANTİMİKROBİYAL AKTİVİTELERİNİN VE
MİNERAL İCcedilERİĞİNİN ARAŞTIRILMASI
OumlZET
Tuumlrkiyersquode yetişen bitkiler arasında Sideritis cinsi 78rsquolik bir endemizm oranı ile en ccedilok
endemizme sahip olan cinslerden biridir Bu tuumlrlerin halk arasında ağrı kesici antiromatizmal
antimikrobiyal ve sindirimi kolaylaştırıcı etkilerinden dolayı kullanıldığı bilinmektedir Bu
etkileri nedeniyle Anadolursquoda bitkisel ccedilay olarak kullanılmaktadır Bilindiği uumlzere gıdalarda
maliyet nedeniyle doğal kaynaklı antioksidanlar yerine sentetik antioksidanlar 20 yuumlzyılın
başlarından beri kullanılmaktadır Fakat bunların toksik etkileri olduğu da bilindiğinden son
yıllarda doğal antioksidanlara olan ilgi daha da artmıştır Aynı zamanda bitkiler gibi doğal
maddelerden elde edilen antimikrobiyal maddeler de gıdalarda doğal koruma maddesi olarak
kullanılabilmektedir Ccedilalışmamızda uumllkemizde endemik olarak yetişen Kaz dağı ccedilayının
(Sideritis trojana Bornm) antioksidan ve radikal giderme aktivitelerini değerlendirmek iccedilin
Fe3+- Fe2+ indirgeme kapasitesi Kuprak metodu ile kuprik iyonları (Cu2+) indirgeme
kapasitesi FRAP indirgeme kapasitesi 11-difenil-2-pikril-hidrazil (DPPH) giderme
aktivitesi 22acute-azino-bis(3-etilbenztiyoazolin-6-suumllfonik asit) (ABTSbull+) giderme aktivitesi
NN-dimetil-p-fenilendiamin radikal (DMPDbull+) giderme aktivitesi H2O2 giderme aktivitesi
Fe2+ iyonları şelatlama aktivitesi toplam fenolik iccedileriği ve toplam flavonoid iccedileriği
araştırılmıştır Bitkinin antimikrobiyal etkisi ise farklı mikroorganizmalar kullanılarak disk
difuumlzyon youmlntemi ile belirlenmiştir Aynı zamanda minerallerin antioksidan enzimler
uumlzerindeki etkisi ve gıdalarda ki oumlnemi goumlz oumlnuumlne alınarak seccedililen 20 element iccedilin ICP-MS
cihazında mineral iccedileriği tespit edilmiştir Sonuccedil olarak Sideritis trojana Bornmrsquoun
antioksidan ve antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu ve K Ca Mg S ve P gibi mineraller
iccedilin yuumlksek mineral iccedileriğine sahip olduğu goumlzlemlenmiştir Bu sonuccedilların hem potansiyel
ilaccedil ham maddesi olarak hem de gıda sanayisinde sentetik maddelerin yerine alternatif olarak
kullanılabilecek maddelerin bulunmasına yol goumlsterici olacağı duumlşuumlnuumllmektedir
Anahtar Kelimeler Antimikrobiyal antioksidan Kazdağı ccedilayı mineral Sideritis trojana
Bornm
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
AYI UumlZUumlMUuml (Vacciniumarctostaphylos)rsquoNUumlN GIDA RENKLENDİRİCİSİ OLARAK
KULLANIMI
OumlZET
Bu ccedilalışmada uumllkemizde daha ccedilok Karadeniz boumllgesinde doğal olarak yetişen ayı
uumlzuumlmuuml (VacciniumarctostaphylosL) antosiyaninlerinin demir ile şelatlanıp puumlskuumlrtmeli
kurutucuda enkapsuumllasyonu ile mavimor doğal gıda boyası elde edilmesi ve antosiyanin
tayini iccedilin optimum şartların belirlenmesi amaccedillanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnde yapılan analizler
sonucunda pH değeri 28plusmn007 kuru madde oranı 2621plusmn123 g100g kuumll oranı 032plusmn005
g100g antosiyanin miktarı 8056plusmn175 mg100g olarak saptanmıştır Ultrasonik su banyosu
kullanılarak ayı uumlzuumlmuumlndeki antosiyaninekstraksiyonununoptimum şartlarının belirlenmesi
iccedilin farklı sıcaklıklarda (25ordmC 50ordmC 75ordmC) ve değişik yuumlzdelerde (100 75 50 25)
aseton etanol metanol ve saf su ile ccedilalışılmıştır Optimum şartların 100rsquoluumlk aseton ve 25ordmC
olduğu belirlenmiştir Ayı uumlzuumlmuumlnuumln demir ile şelatlanması ile elde edilen doğal mavi renk
maddesi pH değerleri 450 500 550 ve 600 olarak ayarlanan ve jelatin iccedileriği olan model
sisteme ilave edilmiştir Mikroenkapsuumllasyon iccedilin kaplayıcı materyal olarak
maltodekstrinkullanılmıştır Depolama boyunca renk değerleri oumllccediluumllmuumlş ve depolama sonunda
renk kaybı iccedilin kinetik parametreler hesaplanmıştır Ccedilalışma sonucunda antosiyanin
tozlarının enkapsuumllasyon verimliliği 804plusmn020 antosiyanin tutulma oranı 830plusmn076
olarak hesaplanmıştır Model sistemlerde mavi renk kaybının buumltuumln sıcaklıklarda 5 guumlnde
başladığı sıcaklık ve pH arttıkccedila hızlandığı goumlzlemlenmiştir Enkapsuumllasyon işleminin mavi
renk stabilitesini arttırdığı ve mavi renk kaybının birinci derece reaksiyon kinetiğine uygun
olduğu belirlenmiştir Mavi rengi en ccedilok koruyan oumlrneğin 25 ordmCrsquode depolanan ve pH değeri
500 olan model sistem olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Bu model sistemin depolama boyunca toplam
renk değişimi (∆E) 586 aktivasyon enerjisi (Ea) 3764kjmol ve yarılanma suumlresi (t12) 1908
guumln olarak hesaplanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnden mavimor renkli doğal gıda boyası elde edilerek
gıda enduumlstrisi iccedilin sentetik esaslı gıda boyalarına alternatif bir gıda boyası ortaya
konulmuştur
Anahtar KelimelerAntosiyanin Ayı Uumlzuumlmuuml(VacciniumarctostaphylosL) Doğal
Renklendirici Enkapsuumllasyon Optimizasyon Reaksiyon Kinetiği
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ZENGİN MİNERALLİ KONSANTRE SULARIN BOumlCEK VE MANTAR
ZARARLILARINA KARŞI ODUN KORUMADAKİ ETKİNLİĞİ GUumlMUumlŞHANE İLİ
OumlRNEĞİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ilinde doğal olarak yerden ccedilıkan zengin mineralli bazı suların
odunda zarar yapan iki tuumlr mantar ve bir tuumlr boumlceğe karşı antimikrobial ve insektisit oumlzellikleri
araştırılmıştır Guumlmuumlşhane Tekke Yeşildere ve Zigana youmlrelerinden alınan zengin mineralli
sular buharlaştırma yoluyla konsantrasyonlar (10 25 50 75 100) olacak şekilde 5
farklı yoğunlukta hazırlanarak sarıccedilam odun oumlrneklerine dolu huumlcre youmlntemiyle emprenye
edilmiştir Sarıccedilamdan (Pinus sylvestris L) hazırlanan odun oumlrneklerinin beyaz ccediluumlruumlkluumlk
(Coriolus versicolor) ve esmer ccediluumlruumlkluumlk (Gloeophyllum trabeum) mantarlarına karşı
(antifungal) etkileri Lyctus brunnes boumlcek larvalarına karşı insektisit aktivitesi incelenmiştir
Suların yapılan kimyasal analizinde Ca Na K Mg Mn Co metallerini iccedilerdikleri tespit
edilmiştir sularda ayrıca odun ccediluumlruumlten mantarlar iccedilin toksik etki goumlsterebilecek bor ve arsenik
gibi elementlere rastlanmamıştır Deney sonunda doğal mineralli suların konsantre edilmeden
kullanıldığında mantarların gelişimini durdurmada diğer konsantre edilen sulara goumlre daha
başarılı olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Kaynatma esnasında sudaki kalsiyumun diğer mineral maddeler
ile birlikte ccediloumlkmesi mineral iccedileriğinin etkisinin azalmasına neden olmuştur Ayrıca suların
mantarlara karşı daha etkili bakır ve bor mineralleri iccedilermemesinden dolayı toksik etki duumlşuumlk
seviyede kalmıştır
Boumlcek deneyinde Lyctus brunnes larvaları Fraxinus excelsior (adi dişbudak) diri odunundan
hazırlanan odun oumlrneklerine yerleştirilmiştir Odun oumlrnekleri iccedilerisinde larvaların buumlyuumlme ve
beslenmeleri incelenmiştir Larvaların mineral iccedilerikleri bakımından zengin olan sularda
beslenemedikleri dolayısıyla galeri oluşturamadıkları goumlzlenmiştir Ccedilok az oranda larvanın
mineral iccedilerik bakımından daha duumlşuumlk olan sularda yaşam muumlcadelesini bir suumlre daha devam
ettirebildiği goumlzlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ahşap koruma C versicolor G trabeum L brunnes Mineral su
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
AYI UumlZUumlMUuml (Vacciniumarctostaphylos)rsquoNUumlN GIDA RENKLENDİRİCİSİ OLARAK
KULLANIMI
OumlZET
Bu ccedilalışmada uumllkemizde daha ccedilok Karadeniz boumllgesinde doğal olarak yetişen ayı
uumlzuumlmuuml (VacciniumarctostaphylosL) antosiyaninlerinin demir ile şelatlanıp puumlskuumlrtmeli
kurutucuda enkapsuumllasyonu ile mavimor doğal gıda boyası elde edilmesi ve antosiyanin
tayini iccedilin optimum şartların belirlenmesi amaccedillanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnde yapılan analizler
sonucunda pH değeri 28plusmn007 kuru madde oranı 2621plusmn123 g100g kuumll oranı 032plusmn005
g100g antosiyanin miktarı 8056plusmn175 mg100g olarak saptanmıştır Ultrasonik su banyosu
kullanılarak ayı uumlzuumlmuumlndeki antosiyaninekstraksiyonununoptimum şartlarının belirlenmesi
iccedilin farklı sıcaklıklarda (25ordmC 50ordmC 75ordmC) ve değişik yuumlzdelerde (100 75 50 25)
aseton etanol metanol ve saf su ile ccedilalışılmıştır Optimum şartların 100rsquoluumlk aseton ve 25ordmC
olduğu belirlenmiştir Ayı uumlzuumlmuumlnuumln demir ile şelatlanması ile elde edilen doğal mavi renk
maddesi pH değerleri 450 500 550 ve 600 olarak ayarlanan ve jelatin iccedileriği olan model
sisteme ilave edilmiştir Mikroenkapsuumllasyon iccedilin kaplayıcı materyal olarak
maltodekstrinkullanılmıştır Depolama boyunca renk değerleri oumllccediluumllmuumlş ve depolama sonunda
renk kaybı iccedilin kinetik parametreler hesaplanmıştır Ccedilalışma sonucunda antosiyanin
tozlarının enkapsuumllasyon verimliliği 804plusmn020 antosiyanin tutulma oranı 830plusmn076
olarak hesaplanmıştır Model sistemlerde mavi renk kaybının buumltuumln sıcaklıklarda 5 guumlnde
başladığı sıcaklık ve pH arttıkccedila hızlandığı goumlzlemlenmiştir Enkapsuumllasyon işleminin mavi
renk stabilitesini arttırdığı ve mavi renk kaybının birinci derece reaksiyon kinetiğine uygun
olduğu belirlenmiştir Mavi rengi en ccedilok koruyan oumlrneğin 25 ordmCrsquode depolanan ve pH değeri
500 olan model sistem olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Bu model sistemin depolama boyunca toplam
renk değişimi (∆E) 586 aktivasyon enerjisi (Ea) 3764kjmol ve yarılanma suumlresi (t12) 1908
guumln olarak hesaplanmıştır Ayı uumlzuumlmuumlnden mavimor renkli doğal gıda boyası elde edilerek
gıda enduumlstrisi iccedilin sentetik esaslı gıda boyalarına alternatif bir gıda boyası ortaya
konulmuştur
Anahtar KelimelerAntosiyanin Ayı Uumlzuumlmuuml(VacciniumarctostaphylosL) Doğal
Renklendirici Enkapsuumllasyon Optimizasyon Reaksiyon Kinetiği
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ZENGİN MİNERALLİ KONSANTRE SULARIN BOumlCEK VE MANTAR
ZARARLILARINA KARŞI ODUN KORUMADAKİ ETKİNLİĞİ GUumlMUumlŞHANE İLİ
OumlRNEĞİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ilinde doğal olarak yerden ccedilıkan zengin mineralli bazı suların
odunda zarar yapan iki tuumlr mantar ve bir tuumlr boumlceğe karşı antimikrobial ve insektisit oumlzellikleri
araştırılmıştır Guumlmuumlşhane Tekke Yeşildere ve Zigana youmlrelerinden alınan zengin mineralli
sular buharlaştırma yoluyla konsantrasyonlar (10 25 50 75 100) olacak şekilde 5
farklı yoğunlukta hazırlanarak sarıccedilam odun oumlrneklerine dolu huumlcre youmlntemiyle emprenye
edilmiştir Sarıccedilamdan (Pinus sylvestris L) hazırlanan odun oumlrneklerinin beyaz ccediluumlruumlkluumlk
(Coriolus versicolor) ve esmer ccediluumlruumlkluumlk (Gloeophyllum trabeum) mantarlarına karşı
(antifungal) etkileri Lyctus brunnes boumlcek larvalarına karşı insektisit aktivitesi incelenmiştir
Suların yapılan kimyasal analizinde Ca Na K Mg Mn Co metallerini iccedilerdikleri tespit
edilmiştir sularda ayrıca odun ccediluumlruumlten mantarlar iccedilin toksik etki goumlsterebilecek bor ve arsenik
gibi elementlere rastlanmamıştır Deney sonunda doğal mineralli suların konsantre edilmeden
kullanıldığında mantarların gelişimini durdurmada diğer konsantre edilen sulara goumlre daha
başarılı olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Kaynatma esnasında sudaki kalsiyumun diğer mineral maddeler
ile birlikte ccediloumlkmesi mineral iccedileriğinin etkisinin azalmasına neden olmuştur Ayrıca suların
mantarlara karşı daha etkili bakır ve bor mineralleri iccedilermemesinden dolayı toksik etki duumlşuumlk
seviyede kalmıştır
Boumlcek deneyinde Lyctus brunnes larvaları Fraxinus excelsior (adi dişbudak) diri odunundan
hazırlanan odun oumlrneklerine yerleştirilmiştir Odun oumlrnekleri iccedilerisinde larvaların buumlyuumlme ve
beslenmeleri incelenmiştir Larvaların mineral iccedilerikleri bakımından zengin olan sularda
beslenemedikleri dolayısıyla galeri oluşturamadıkları goumlzlenmiştir Ccedilok az oranda larvanın
mineral iccedilerik bakımından daha duumlşuumlk olan sularda yaşam muumlcadelesini bir suumlre daha devam
ettirebildiği goumlzlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ahşap koruma C versicolor G trabeum L brunnes Mineral su
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız
ZENGİN MİNERALLİ KONSANTRE SULARIN BOumlCEK VE MANTAR
ZARARLILARINA KARŞI ODUN KORUMADAKİ ETKİNLİĞİ GUumlMUumlŞHANE İLİ
OumlRNEĞİ
OumlZET
Bu ccedilalışmada Guumlmuumlşhane ilinde doğal olarak yerden ccedilıkan zengin mineralli bazı suların
odunda zarar yapan iki tuumlr mantar ve bir tuumlr boumlceğe karşı antimikrobial ve insektisit oumlzellikleri
araştırılmıştır Guumlmuumlşhane Tekke Yeşildere ve Zigana youmlrelerinden alınan zengin mineralli
sular buharlaştırma yoluyla konsantrasyonlar (10 25 50 75 100) olacak şekilde 5
farklı yoğunlukta hazırlanarak sarıccedilam odun oumlrneklerine dolu huumlcre youmlntemiyle emprenye
edilmiştir Sarıccedilamdan (Pinus sylvestris L) hazırlanan odun oumlrneklerinin beyaz ccediluumlruumlkluumlk
(Coriolus versicolor) ve esmer ccediluumlruumlkluumlk (Gloeophyllum trabeum) mantarlarına karşı
(antifungal) etkileri Lyctus brunnes boumlcek larvalarına karşı insektisit aktivitesi incelenmiştir
Suların yapılan kimyasal analizinde Ca Na K Mg Mn Co metallerini iccedilerdikleri tespit
edilmiştir sularda ayrıca odun ccediluumlruumlten mantarlar iccedilin toksik etki goumlsterebilecek bor ve arsenik
gibi elementlere rastlanmamıştır Deney sonunda doğal mineralli suların konsantre edilmeden
kullanıldığında mantarların gelişimini durdurmada diğer konsantre edilen sulara goumlre daha
başarılı olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Kaynatma esnasında sudaki kalsiyumun diğer mineral maddeler
ile birlikte ccediloumlkmesi mineral iccedileriğinin etkisinin azalmasına neden olmuştur Ayrıca suların
mantarlara karşı daha etkili bakır ve bor mineralleri iccedilermemesinden dolayı toksik etki duumlşuumlk
seviyede kalmıştır
Boumlcek deneyinde Lyctus brunnes larvaları Fraxinus excelsior (adi dişbudak) diri odunundan
hazırlanan odun oumlrneklerine yerleştirilmiştir Odun oumlrnekleri iccedilerisinde larvaların buumlyuumlme ve
beslenmeleri incelenmiştir Larvaların mineral iccedilerikleri bakımından zengin olan sularda
beslenemedikleri dolayısıyla galeri oluşturamadıkları goumlzlenmiştir Ccedilok az oranda larvanın
mineral iccedilerik bakımından daha duumlşuumlk olan sularda yaşam muumlcadelesini bir suumlre daha devam
ettirebildiği goumlzlenmiştir
Anahtar Kelimeler Ahşap koruma C versicolor G trabeum L brunnes Mineral su
Ana sayfaya doumlnmek iccedilin tıklayınız