glossary - amazon web services...have an accident /kdd dm 'dygbxlmw/ istripua izan have an...

29
ENGLISH WORLD 3 Basque © B Burlington Books Glossary Introduction above /L'VJd/ -ren gainean aquarium /L'YrCLpiLl/ akuario armchair /'ElWiCL/ besaulki athletic /De'oCWBY/ atletiko bakery /'VMYLpi/ okindegi bank /VDnY/ banku bathroom /'VEepIl/ bainugela bedroom /'VCXpIl/ logela between /VB'WrAm/ (bi gauzen) artean blanket /'VoDnYBW/ tapaki bowling alley /'VLHoBnDoi/ bolatoki café /'YæcM/ kafe, kafetegi canoe /YL'mI/ kanoa carpet /'YEUBW/ alfonbra, tapiz chemist’s /'YClBgWg/ farmazia cinema /'gBmLlL/ zinema clever /'YoCdL/ (buru)argi, azkar, bizkor, adimendun clock /YoFY/ erloju cloudy /'YoPXi/ hodeitu(a), laino cold /YNoX/ hotz confident /'YFmcBXLmW/ ziur egon / (bere buruarengan) uste ona izan cool /YIo/ fresko cupboard /'YJVLX/ armairu curtain /'YKWm/ errezel, gortina department store /XB'UEWlLmWgWG/ saltoki handi(ak) desk /XCgY/ idazmahai dining room/'XOmBnpIl/ jantoki dishwasher /'XBirFiL/ ontzi-garbigailu electronics shop /BoCY'WpFmBYgiFU/ elektronika-denda ferry /'cCpi/ ferry fridge /cpBb/ hozkailu funny /'cJmi/ barregarri, graziadun garden /'ZEXm/ lorategi hairdresser’s/'kCLXpCgLh/ ile-apaindegi helicopter /'kCoBYFUWL/ helikoptero hospital /'kFgUBWo/ ospitale hot /kFW/ bero hotel /kN'WCo/ hotel in /Bm/ (-en) barruan jeep /bAU/ lur orotako ibilgailu, 4 x 4 ibilgailu, jeep kitchen /'YBWiBm/ sukalde lamp /oDlU/ lanpara library /'oOVpLpi/ liburutegi lightning /'oOWmBn/ tximista limousine/oBlL'hAm/ limusina living room /'oBdBnpIl/ egongela, gela nagusi mirror /'lBpL/ ispilu motorbike /'lNWLVOY/ motozikleta, motor, moto motorboat /'lNWLVNW/ txalupa motordun next to /'mCYgWWL/ (-ren) ondoan nice /mOg/ atsegin opposite /'FULhBW/ aurrean oven /'Jdm/ labe pillow /'UBoN/ burko; kuxin post office /'UNgWFcBg/ posta-bulego pub /UJV/ pub rainy /'pMmi/ euritsu restaurant /'pCgWpFmW/ jatetxe scooter /'gYIWL/ vespa, eskuter, scooter serious /'gBLpiLg/ serio shelves /iCodh/ apal(ak), apalategi ship /iBU/ ontzi, itsasontzi shower /'iPL/ dutxa shy /iO/ lotsati, herabe sink /gBnY/ harraska; konketa snowy /'gmNi/ elurtsu stadium /'gWCBXiLl/ estadio stormy /'gWGli/ ekaiztsu sunny /'gJmi/ eguzkitsu taxi /'WæYgi/ taxi thunder /'eJmXL/ trumoi

Upload: others

Post on 24-Jul-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

�English World 3 Basque © B Burlington Books

GlossaryIntroduction

above /L'VJd/ -ren gainean

aquarium /L'YrCLpiLl/ akuario

armchair /'ElWiCL/ besaulki

athletic /De'oCWBY/� atletiko

bakery /'VMYLpi/ okindegi

bank /VDnY/� banku

bathroom /'VEepIl/��bainugela

bedroom /'VCXpIl/� logela

between /VB'WrAm/� (bi gauzen) artean

blanket /'VoDnYBW/ tapaki

bowling alley /'VLHoBn�Doi/ bolatoki

café /'YæcM/� kafe, kafetegi

canoe /YL'mI/ kanoa

carpet /'YEUBW/ alfonbra, tapiz

chemist’s /'YClBgWg/� farmazia

cinema /'gBmLlL/ zinema

clever /'YoCdL/ (buru)argi, azkar, bizkor, adimendun

clock /YoFY/ erloju

cloudy /'YoPXi/ hodeitu(a), laino

cold /YNoX/ hotz

confident /'YFmcBXLmW/� ziur egon / (bere buruarengan) uste ona izan

cool /YIo/ fresko

cupboard /'YJVLX/ armairu

curtain /'YKWm/ errezel, gortina

department store /XB'UEWlLmW�gWG/ saltoki handi(ak)

desk /XCgY/ idazmahai

dining room�/'XOmBn�pIl/��jantoki

dishwasher /'XBirFiL/� ontzi-garbigailu

electronics shop /BoCY'WpFmBYg�iFU/ elektronika-denda

ferry /'cCpi/��ferry

fridge /cpBb/ hozkailu

funny /'cJmi/ barregarri, graziadun

garden /'ZEXm/��lorategi

hairdresser’s�/'kCLXpCgLh/� ile-apaindegi

helicopter /'kCoBYFUWL/ helikoptero

hospital /'kFgUBWo/ ospitale

hot /kFW/� bero

hotel /kN'WCo/ hotel

in /Bm/ (-en) barruan

jeep /bAU/ lur orotako ibilgailu, 4 x 4 ibilgailu, jeep

kitchen /'YBWiBm/� sukalde

lamp /oDlU/ lanpara

library /'oOVpLpi/ liburutegi

lightning /'oOWmBn/ tximista

limousine�/oBlL'hAm/� limusina

living room /'oBdBn�pIl/ egongela, gela nagusi

mirror /'lBpL/ ispilu

motorbike /'lNWLVOY/ motozikleta, motor, moto

motorboat /'lNWLVNW/ txalupa motordun

next to /'mCYgW�WL/� (-ren) ondoan

nice /mOg/ atsegin

opposite /'FULhBW/��aurrean

oven /'Jdm/� labe

pillow /'UBoN/� burko; kuxin

post office /'UNgW�FcBg/ posta-bulego

pub /UJV/� pub

rainy /'pMmi/ euritsu

restaurant /'pCgWpFmW/ jatetxe

scooter /'gYIWL/ vespa, eskuter, scooter

serious /'gBLpiLg/ serio

shelves /iCodh/ apal(ak), apalategi

ship /iBU/ ontzi, itsasontzi

shower /'iPL/ dutxa

shy /iO/ lotsati, herabe

sink /gBnY/ harraska; konketa

snowy /'gmNi/ elurtsu

stadium /'gWCBXiLl/� estadio

stormy /'gWGli/ ekaiztsu

sunny /'gJmi/ eguzkitsu

taxi /'WæYgi/� taxi

thunder /'eJmXL/ trumoi

Page 2: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

�English World 3 Basque © B Burlington Books

Glossary

toilet /'WQoLW/ bainugela; komun

train /WpMm/ tren

tram /WpDl/ tranbia

underground /'JmXLZpPmX/ metro

van /dDm/� furgoneta, kamioneta

warm /rGl/ epel, bero

washing machine /'rFiBn�lLiAm/ garbigailu

windy /'rBmXi/ haizetsu

yacht /qFW/� yate

zoo /hI/ zoo

Unit 1advice /LX'dOg/� aholku(ak)

affect /L'cCYW/� hunkitu, eragin

amount /L'lPmW/� kantitate

baked beans /VMYW�'VAmh/� babarrun erregosiak

beef /VAc/� txahalki

biscuit /'VBgYBW/� galleta

calories /'YæoLpih/� kaloriak

carbohydrates /YEVLH'kOXpCBWg/� karbohidrato(ak)

care /YCL/� inportatu

carrot /'YDpLW/� azenario

cooked /YHYW/� kozinatu(a), bero(a)

crisps /YpBgUg/� patata frijituak (zorrokoak)

dark chocolate /'XEY�aFYoLW/� txokolate beltz

diet /'XOLW/� dieta

do well /XI�'rCo/� ondo joan

fat /cæW/� gantz, koipe

fattening /'cæWmBn/� gizentzen / loditzen duena (be ~: gizendu, loditu)

fill with /'cBo�rBf/� -z bete

fizzy drink /cBhi�'XpBnY/� edari gasdun, freskagarri

food label /'cIX�oCBVo/� elikagai-etiketa

fried /cpOX/� frijitu(a)

frozen /'cpNhm/� izoztu(a)

hard-working /kEX'rKYBn/� langile

healthy /'kCoei/� osasuntsu

mark /lEY/� nota, kalifikazio

nut /mJW/� fruitu lehor

oily /'Qoi/� oliotsu, koipetsu

olive oil /'FoBd�Qo/� oliba-olio

orange juice /'FpBmb�bIg/� laranja-zuku

pepper /'UCUL/� piper

popcorn /'UFUYGm/� krispeta(k)

private /'UpOdLW/� (toki) pribatu

protein /'UpLHWAm/� proteina

raw /pG/� gordin

salty /'gGoWi/� gazi, gazitu

serving /'gKdBn/� errazio, puska

shape /iMU/� itxura

snack /gmDY/� mokadu

solve /gFod/� konpondu

sour /'gPL/� garratz, mingots

spicy /'gUOgi/� min, bizi, pikante

sweet /grAW/� gozo

vitamin /'dBWLlBm/� bitamina

watermelon /'rGWLlCoLm/� sandia

weight /rMW/� pisu

Unit 2as for /'Dh�cG/� -i dagokionez

belong in /VB'oFn�Bm/� egon behar du

bottle /'VFWo/� botila

can /Yæm/� ontzi, poto

cardboard /'YEXVGX/� kartoi

care about /'YCL�LVPW/� kezkatu, arduratu / interesatu, interesa izan

carton /'YEWm/� ontzi / kartoizko kaxa

clean up /YoAm�'JU/� garbitu

cloth /YoFe/� ehun, oihal, tela

collect /YL'oCYW/� hartu, jaso, bildu

damage /'XDlBXj/� kalte egin, hondatu

destroy /XB'gWpQ/� suntsitu, hondatu, txikitu

find out /cOmX�'PW/� ikertu, aurkitu

glass /ZoEg/� beira(zko)

help out /kCoU�'PW/� lagundu

jar /bE/� pote, ontzi

metal /'lCWo/� metal(ezko)

news conference /'mqIh�YFmcLpLmg/� prentsaurreko

paper /'UMUL/� paper

pick up /UBY�'JU/� hartu, jaso, bildu

plant /UoEmW/� landatu, erein

Page 3: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

Glossary

English World 3 Basque © B Burlington Books

plastic /'UoDgWBY/� plastiko(zko)

pollute /UL'oIW/� kutsatu

pollution /UL'oIim/� kutsadura, poluzio

recycle /pA'gOYo/� birziklatu

recycling bin /pA'gOYoBn�VBm/� birziklatze-ontzi

rescue /'pCgYqI/� salbatu, erreskatatu

rubbish bin /'pJVBi�VBm/� zaborrontzi

school project /gYIo�'UpFXjCYW/� eskolako lan, eskolarako lan

seem /gAl/� irudi, eman

show /iLH/� erakutsi, agertu

test /WCgW/� analizatu, aztertu

throw out /epN�'PW/� bota

waste /rMgW/� hondakin, zabor, zakar

wood /rHX/� zur, egur

Unit 3be hurt /VA�'kKW/� min hartu, zauritu

both /VLHe/� biak, bata eta bestea

break a record /VpMY�L�'pCYGX/� marka bat hautsi

bus driver /'VJg�XpOdL/� autobus-gidari

cashier /YD'iR/� kutxazain

childminder /'WiOoXlOmXL/� haurtzain, umezain

cleaner /'YoAmL/� garbitzaile, garbiketa-arduradun

climb out /YoOl�'PW/� gora egin, igo

company director /YJlULmi�XL'pCYWL/� enpresako zuzendari

cook /YHY/� sukaldari

cool /YIo/� primeran, ederki

dive /XOd/� urpean igeri egin

do an extreme sport /XI�Dm�BY'gWpAl�gUGW/� arrisku-kirola egin

earn /Km/� irabazi

engineer /CmbB'mBL/� ingeniari

fair /cCL/� zuzen, bidezko

film producer /'cBol�UpLXqIgL/� zinema-produktore, -ekoizle

firefighter /'cOLcOWL/� suhiltzaile

get lost /ZCW�'oFgW/� galdu

go abroad /ZLH�L'VpGX/� atzerrira joan

go diving /ZLH�'XOdBn/� urpean igeri egin

hairdresser /'kCLXpCgL/� ile-apaintzaile

hard /kEX/� asko

have an accident /kDd�Dm�'DYgBXLmW/� istripua izan

have an exotic meal /kDd�Dm�BZ'hFWBY�lAo/� zerbait exotikoa jan

judge /bJb/� epaile

lifeguard /'oOcZEX/� sorosle

motto /'lFWN/� goiburu, lema

nurse /mKg/� erizain

octopus /'FYWLULg/� olagarro

owl /Po/� hontz

pilot /'UOoLW/� pilotu

police officer /UL'oAg�FcBgL/� polizia

salary /'gDoLpi/� soldata, lansari

scary /'gYCLpi/� izugarri, beldurgarri

shop assistant /'iFU�LgBgWLmW/� saltzaile

surgeon /'gKbLm/� kirurgialari, zirujau

talented /'WDoLmWBX/� burutsu, talentudun (be ~: talentua izan)

tank /WDnY/� tanke, depositu, andel

top /WFU/� gailur, gain, tontor

train /WpMm/� trebatu, hezi

underwater (adj) /JmXL'rGWL/� itsaspeko, urpeko

underwater (adv) /JmXL'rGWL/� urpean

win an award /rBm�Dm�L'rGX/� saria irabazi

win an unusual race /rBm�Dm�JmqIjHLo�'pMg/� ezohiko lasterketa bat irabazi

Unit 4beauty queen /'VqIWi�YrAm/��edertasunaren erregina

beauty treatment /'VqIWi�WpAWlLmW/ edertasun-tratamendu

blouse /VoPh/ blusa

bracelet /'VpMgoLW/ eskumuturreko; besoko

busy /'VBhi/ beteta, hartuta

cap /YæU/ txano, buruko

casual /'YæjHLo/ informal

certain /'gKWm/ ziur; egiazko; halako

climb /YoOl/ igo, gora egin

Page 4: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

�English World 3 Basque © B Burlington Books

Glossary

controversial /YFmWpL'dKio/��eztabaida-sortzaile, polemiko

cosmetic surgery /YFhlCWBY�'gKbLpi/ kirurgia estetiko

crime /YpOl/ delinkuentzia

curly /'YKoi/ kizkur

earrings /'BLpBnh/ belarritako

fashionable /'cæimLVo/ moderno, modan (egon)

flip-flops /'coBUcoFUg/� txankleta(k), txinal(ak)

formal /'cGlo/ formal

hide /kOX/ ezkutatu

high heels /kO�'kAoh/ takoi altuko zapata(k)

hood /kHX/ txano

“in” /Bm/ modako, modan (egon)

item (of clothing) /OWLl�(Ld�'YoNfBn)/ jantzi

lipstick /'oBUgWBY/ ezpainetako (barra), ezpain-margo

make themselves beautiful /lMY�fLlgCodh�'VqIWBco/ apaindu, dotore jarri

make-up /'lCBYJU/ makillaje

mini skirt /'lBmi�gYKW/ minigona, (oso) gona motz

modern /'lFXm/ moderno, oraingo

modest /'lFXBgW/ lotsakor, eratsu, zuhur

necklace /'mCYoLg/ lepoko, iduneko

old-fashioned /NoX'cDimX/ antigoaleko, zaharkitu, modatik joana

“out” /PW/ modatik joana, modan ez dagoena

outdated /PW'XMWBX/� antigoaleko, zaharkitu, modatik joana

piercings /'UBLgBnh/� piercing

platform shoes /'UoDWcGl�iIh/ plataformadun zapata

practical /'UpDYWBYo/ praktiko

pre-teen /UpA'WAm/ nerabe aurreko

ring /pBn/ eraztun

sagging /'gDZBn/ erori(a)

safe /gMc/ seguru

sensible /'gCmgLVo/ praktiko, erabilgarri

silly /'gBoi/ zentzugabe

sleeve /goAd/ mahuka, beso

slogan /'goNZLm/ eslogan

straighten /'gWpMWm/ leundu, berdindu

sunglasses /'gJmZoEgBh/ eguzkitako betaurreko

trend /WpCmX/ joera, moda

trendy /'WpCmXi/ moderno, modan (egon)

Unit 5art gallery /'EW�ZDoLpi/� arte-galeria

basketball court /'VEgYBWVGo�YGW/� saskibaloi-pista

bus stop /'VJg�gWFU/� autobus-geltoki

calm /YEl/� lasai

concert hall /'YFmgLW�kGo/� kontzertu-areto

convenient /YLm'dAmBLmW/� eroso, praktiko

crowded /'YpPXBX/� erabat / mukuru / leporaino beteta; (jendez) beteta, gainezka

design /XB'hOm/� proiektu, diseinu

do our best /XI�E�'VCgW/� ahal den guztia egin

do research /XI�pB'gKa/� ikerketak egin, ikertu

do some good /XI�gLl�'ZHX/� ongia egin

farm /cEl/� etxalde, landetxe, baserri

get a degree /ZCW�L�XB'ZpA/� titulua lortu

go to university /ZLH�WL�qImB'dKgLWi/� unibertsitatera joan

make a difference /lMY�L�'XBcpLmg/� gauzak aldatu, zirrara positiboa eragin

make a discovery /lMY�L�XB'gYJdLpi/� aurkikuntza egin

make an effort /lMY�Dm�'CcLW/� ahalegina egin

make friends /lMY�'cpCmXh/� lagunak egin

make money /lMY�'lJmi/� dirua irabazi, dirua egin

mind /lOmX/� buru; gogo

office /'FcBg/� bulego

playground /'UoMZpPmX/� parke, jolas-leku

power station /'UPL�gWMim/� zentral elektriko

residential neighbourhood /pChBXLmio�'mMVLkHX/� bizitegi-auzo

skyscraper /'gYOgYpMUL/� etxe-orratz

solar power /gNoL�'UPL/� eguzki-energia

square /gYrS/� plaza, karratu

start a business /gWEW�L�'VBhmLg/� negozio batean hasi

surprising /gL'UpOhBn/� harrigarri

tennis court /'WCmBg�YGW/� tenis-zelai

theatre /'eBLWL/� antzoki

train station /'WpMm�gWMim/��tren-geltoki

university /qImB'dKgLWi/� unibertsitate

wall /rGo/� harresi

wind power /'rBmX�UPL/��energia eoliko, haize-energia

Page 5: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

Glossary

English World 3 Basque © B Burlington Books

Unit 6advert /'DXdKW/ iragarki

alarm clock /L'oEl�YoFY/� iratzargailu

browse /VpPh/ azaletik irakurri, nabigatu

calendar /'YæoBmXL/ egutegi

call back /YGo�'VDY/ berriz deitu

caller ID /YGoL�O'XA/ dei-egile

challenge /'WiDoLmb/� erronka, desafio

chat /aDW/ berriketan egin; txatean jardun

computer program /YLl'UqIWL�UpLHZpDl/ informatika-programa

digital camera /XBbBWo�'YælLpL/ argazki-kamera digital, kamera digital

display /XB'gUoM/ pantaila

download onto /XPm'oNX�FmWL/ deskargatu, jaitsi

get back to /ZCW�'VDY�WL/��berriz deitu; erantzun

hang up /kæn�'JU/ eseki, eten

headset /'kCXgCW/ entzungailu

hold on /kNoX�'Fm/��itxaron; ez eseki

interrupt /BmWL'pJUW/ eten, moztu

keep away /YAU�L'rM/ aldendu, (nork) bere burua bereiz atxiki

keypad /'YAUDX/ zenbakizko teklatu

leave a message /oAd�L�'lCgBb/� mezua utzi

login /'oFZBm/ saioa hasi / ireki

miss /lBg/� galdu; falta sumatu

mobile phone /lNVOo�'cNm/ telefono mugikor, sakelako, segapoto

mobile phone charger�/lNVOo�cNm�'aEbL/ kargagailu

owner /'NmL/ jabe, nagusi

phone box /'cNm�VFYg/ telefono-kabina

receive a message /pBgAd�L�'lCgBb/� mezua jaso

repeat /pB'UAW/ errepikatu

reply /pB'UoO/ erantzun

ringtone /'pBnWNm/ dei-seinale

signup /gOm'JU/ erregistro

stay away /gWM�L'rCB/ ez hurbildu, (nork) bere burua urrun atxiki

take a call /WMY�L�'YGo/ deiari erantzun

touch screen /'WJWi�gYpAm/� ukipen-pantaila

turn off /WKm�'Fc/ itzali

turn on /WKm�'Fm/ piztu

video calling /'dBXiLH�YGoBn/ bideo-dei

voicemail /'dQglMo/ ahots-mezu

Unit 7bank /VDnY/ ertz, bazter

bridge /VpBXj/ zubi

burn /VKm/ erre

capital city /'YæUBWo�gBWi/ hiriburu

cave /YMd/ leizezulo, haitzulo, koba

channel /'aDmo/ itsasarte

chemist /'YClBgW/ kimikari

Christmas card /'YpBglLg�YEX/ Eguberri-txartel

cliff /YoBc/ labar, itsaslabar

coast /YNgW/ itsasertz, kostalde, kosta

construct /YLm'gWpJYW/ eraiki

continent /'YFmWBmLmW/� kontinente

cooker /'YHYL/ sukalde

create /Ypi'MW/ sortu

design /XB'hOm/ diseinatu

develop /XB'dCoLU/� garatu, landu

discover /XB'gYJdL/� aurkitu

east /AgW/ ekialde, sortalde

field /cAoX/� landa, zelai

flow /coLH/ ibili, iragan

hold /kNoX/ eutsi, heldu

improve /Bl'UpId/� hobetu; perfekzionatu

landmark /'oDmXlEY/ leku / monumentu famatu

man-made /lDm'lMX/ gizakiak egina

match /læWi/ pospolo, supizteko

north /mGe/� / ipar, iparralde

operate /'FULpMW/ egin, aritu; erabili, gidatu

pier /UBL/��kai, moila, nasa

plan /UoDm/ planak egin

prepare /UpB'UCL/ prestatu

print /UpBmW/� inprimatu

produce /UpL'XqIg/ ekoitzi, produzitu

sail /gMo/ nabigatu, (itsasoan) ibili

soda water /'gNXL�rGWL/ ur gasdun

south /gPe/ hego, hegoalde

toaster /'WLHgWL/ txigorgailu

west /rCgW/ mendebal(de), sartalde

Page 6: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

�English World 3 Basque © B Burlington Books

Glossary

Unit 8balance /'VDoLmg/ oreka

barefoot /'VScHW/ oinutsik, ortozik

baseball bat /'VMgVGo�VDW/ beisboleko bate

baseball glove /'VMgVGo�ZoJd/ beisboleko eskularru

blood /VoJX/ odol

bone /VLHm/ hezur

boxing gloves /'VFsBn�ZoJdh/ boxeoko eskularruak

brain /VpMm/� garun, burmuin

coordination /YNGXB'mCBim/ koordinazio

elbow guard /'CoVLH�ZEX/ ukondo-babes

finger /'cBnZL/ (eskuko) hatz

flexibility /coCYgL'VBoLWi/ malgutasun

flow /coLH/ zirkulatu, ibili, higitu

gene /bAm/ gene

golf club /'ZFoc�YoJV/ golfeko makila

hard /kEX/ zail

heart /kEW/ bihotz

height /kOW/ garaiera, altuera

helmet /'kColBW/ kasko

hockey stick /'kFYi�gWBY/ hockeyko makila

ice-skates /'OggYMWg/ izotzeko irristailu, izotzeko patin

influence /'BmcoHLmg/ eragina (izan)

knee guard /'mA�ZEX/ belaunetako

lazy /'oCBhi/ nagi, alfer

lung�/oJn/ birika

mouth guard /'lPe�ZEX/ aho-babes

muscle /'lJgo/ gihar, muskulu

powerfully /'UPLcLoi/ indarrez, bortizki

protective gear /UpLWCYWBd�'ZBL/ babes-ekipamendu

push /UHi/ eskatu, galdatu, exijitu

score /gYG/ (puntuak) lortu, egin

skateboard /'gYMWVGX/ gurpildun ohol, skate, monopatin

speed /gUAX/� abiadura

strength /gWpCne/� indar

tennis racket /'WCmBg�pDYBW/ (teniseko) erraketa

toe /WN/� behatz

trainer /'WpMmL/� kirol-oinetako

training /'WpMmBn/ entrenamendu

treadmill /'WpCXlBo/ korrika egiteko zinta

weak /rAY/ ahul, indargabe

wrist guard /'pBgW�ZEX/ eskumuturreko

Unit 9anger /'DnZL/ haserre, sumin, amorru

annoyed /L'mQX/ haserre, mindu(a)

ashamed /L'iMlX/ lotsatu(a), ahalketu(a)

delighted /XB'oOWBX/ poz-pozik

depressed /XB'UpCgW/ deprimitu(a), gogogabetu(a), lur jo(a)

disappointed /XBgL'UQmWBX/ desengainatu(a), etsitua

disgusted /XBg'ZJgWBX/ biziki gaitzitu(a)

draw the line /XpG�fL�'oOm/� ez onartu / jasan; mugak jarri

fight over /'cOW�NdL/� eztabaidatu

frustrated /cpJ'gWpMWBX/ zapuztu(a), frustratu(a)

furious /'cqHLpiLg/ haserre, sumindu

guilty /'ZBoWi/ errudun

hard /kEX/ gogor, indarrez

help me out /kCoU�lA�'PW/ lagundu, laguntza eman

horrified /'kFpBcOX/� izutu(a), ikaratu(a)

I can’t stand /O�YEmW�'gWæmX/ Ezin dut jasan / pairatu

I’m feeling down. /Ol�cAoBn�'XPm/ Lur jota nago, deprimitua nago

It’s tough. /BWg�'WJc/� Gogorra da

It’s up to you. /BWg�JU�WL�'qI/ Zure baitan / esku / mende dago

I've got no idea. /Od�ZFW�mN�O'XBL/ Ez dakit ezer, ez daukat arrastorik

jealous /'XjCoLg/ jeloskor, bekaizti (be ~: inbidia izan)

miserable /'lBhpLVo/ triste, goibel

never mind /'mCdL�lOmX/� ez kezkatu; berdin da, ez dio axola

no wonder /mN�'rJmXL/ ez nau harritzen

not any more /'mFW�Cmi�lG/ jada(nik) ez

pass /UEg/ gainditu

put up with /UHW�'JU�rBe/ jasan, eutsi

relieved /pB'oAdX/� lasai, arindu(a)

rivalry /'pOdLopi/� lehia

sibling /'gBVoBn/ haurride, senide

survey /'gKdM/� inkesta, ikerketa

worried /'rJpiX/ kezkatu(a)

worry /'rJpi/ kezka, ardura

worry about /'rJpi�LVPW/ (norbaitez / zerbaitez) kezkatu, arduratu

Page 7: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

Introduction IntroductionTO BE ADITZATo be aditzak “izan” eta “egon” esangura du batez ere.• Baiezkoa: subjektua + am / is / are. Orainaldian hiru

aldaera dituen aditz bakarra da. Hitz egiterakoan, hala ere, forma laburtuak gehiago erabiltzen dira.

You are very optimistic. (Oso baikorra zara.) I’m very tired. (Oso nekatuta nago.)• Ezezkoa: subjektua + am / is / are + not partikula edo n’t

laburbildua (is eta are formei itsatsia erabil daiteke hau; ez, ordea, am formari).

They aren’t famous. (Ez dira ospetsuak.)• Galderazkoa: Am / Is / Are + subjektua. Is Pau Gasol a basketball player?

(Pau Gasol saskibaloi jokalaria al da?)• Erantzun motzak: pertsona-izenordain subjektua + to be

aditza erabiliko da beti, baiezko erantzunetan laburbiltzeke joango dena eta ezezkoetan laburbildua.

Is Dylan from England? Yes, he is. / No, he isn’t. (Ingelesa da Dylan? Bai. / Ez.)

To be aditzaren erabilerakDefinizioak eta gertaera orokorrak azaltzeko

Glasgow is in Scotland.(Glasgow Eskozian dago.)

Sentimenduak eta egoerak adierazteko

He is happy and I’m thirsty.(Hura pozik dago eta ni egarri naiz.)

Adina adierazteko She is fourteen years old.(Hamalau urte ditu neskak.)

Lanbideak, erlijioak eta nazionalitateak azaltzeko

My brother is a lawyer.(Nire anaia abokatua da.)

Prezioekin How much is it? It’s 3 euros.(Zenbat da? 3 euro.)

Neurriekin It’s 10 metres long.(10 metro luze da.)

Eguraldiarekin It is sunny.(Eguraldi eguzkitsua dugu.)

HAVE GOT ADITZAHave got aditzak “eduki” esan nahi du. Norbaitek edo zerbaitek duena adierazteko edo berorien ezaugarriak azaltzeko erabiltzen da.• Baiezkoa: subjektua + have (’ve) got edo has (’s) got. I have got green eyes. (Begi berdeak ditut.)

• Ezezkoa: subjektua + have / has + not (n’t) + got. They haven’t got sandwiches for lunch. (Bazkaltzeko ez dute sandwichik.)• Galderazkoa: Have / Has + subjektua + got. Have you got a favourite artist? (Gustuko artistaren bat baduzu?)• Erantzun motzak: pertsona-izenordain subjektua + have /

has ala haven’t / hasn’t (got gabe) erabiltzen dira. Has she got an iPhone? Yes, she has. / No, she hasn’t. (iPhone-rik ba al du? Bai. / Ez.)

PRESENT SIMPLE• Baiezkoa: aditzaren oinarrizko forma bezalakoxea da (to

gabeko infinitiboa) pertsona guztietan, singularreko 3. pertsonan izan ezik, azken horri -s gehitzen baitiogu.

He gets up early every day. (Goiz altxatzen da egunero.) Honako hauetan, -s gehitu ordez -es bukaera

gehitzen zaie:- ss, sh, ch edo x batez bukatutakoei:

pass - passes wash - washes mix - mixes- O batez bukatutakoei:

do - does go - goes- Kontsonantea + y bukaeradunei, y kendu eta i jarri:

study - studies carry - carries• Ezezkoa: subjektua + do / does + not (n’t) + aditza

oinarrizko forman. I don’t play basketball. (Ez dut saskibaloian jokatzen.)• Galderazkoa: Do / Does + subjektua + aditza. Do you like geography? (Geografia gustatzen al zaizu?)• Erantzun motzak: pertsona-izenordain subjektua + do /

does ala don’t / doesn’t. Does he want pizza? Yes, he does. / No, he doesn’t. (Pizza nahi du? Bai. / Ez.)• Present Simple aldiarekin honako denbora-esamoldeak

erabiltzen dira maiz: every day / week / year(egunero / astero / urtero), once / twice a year (urtean behin / bitan), on + astek + o egun bat pluralean, etab. Esaldiaren hasieran edo bukaeran ager daitezke guztiak; bukaeran, hala ere, sarriago ikusiko ditugu.

She walks her dog every day. (Egunero ateratzen du txakurra paseatzera.)

• Maiztasun-adberbio hauek ere sarri erabiltzen dira: always (beti), usually (normalean), often (maiz), sometimes (batzuetan), rarely (gutxitan), never (inoiz ez), etab. Adberbio horiek ekintzak zenbatetan egiten ditugun adierazten dute. Aditzaren aurrean kokatzen dira, to be aditzaren kasuan izan ezik. Kasu honetan aditzaren atzean jartzen dira.

I always take the train. (Trena hartzen dut beti.) He is never angry. (Inoiz ez dago haserre.)

Grammar AppendixGrammar Appendix

7ENGLISH WORLD 3 Basque © B Burlington Books

Page 8: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

Unit 1 Unit 1PRESENT SIMPLE / PRESENT CONTINUOUS ADITZ-DENBOREN ARTEKO ALDEAPresent Simple ohiko ekintzez hitz egiteko erabiltzen da, Present Continuous kontrara, hitz egiteko unean gertatzen ari dena deskribatzeko.I usually eat salad, but today I’m eating lasagna. (Normalean entsalada jaten dut, baina gaur lasagna jaten ari naiz.)

“Aditz “estatikoakAditz estatikoak gustuak, sentimenduak eta desioak, buruko ekintzak, jabetza eta pertzepzioa adierazteko erabiltzen dira. Egoerak adierazten dituzte eta ez ekintzak, horregatik ez dira Present Continuous aldiarekin erabiltzen.I want to eat pizza. (Pizza jan nahi dut.)I don’t know the answer. (Ez dakit erantzuna.)

PRESENT CONTINUOUS ETORKIZUN ESANAHIAREKIN• Present Continuous aldiak orain gertatzen ari dena

adierazten du; baina, horrezaz gain, etorkizun hurbilean gertatuko diren egitasmo pertsonalak, aldez aurretik finkatuak, iragartzeko ere erabiltzen da.

I am cooking for my friends today. (Nire lagunentzako kuzinatuko dut gaur.) [erabakita dago]

• Be going to egiturarekin duen aldea zera da: intentzioaz soilik ez dihardugula, ziurtasun osoz gertatuko den zerbaitez baizik. Present Continuous arruntarekin duen aldea, berriz, denbora-esamoldeetan datza, etorkizun esanahia izanik, etorkizunarekin lotutako denbora-esamoldeak izango baititu lagungarri eta ez orainaldiari lotuak: soon (laster), later (gero, beranduago), tomorrow (bihar), tonight (gaur gauean), next week / month / year (datorren astean / hilean / urtean), etab.

We are visiting a chocolate factory next month. (Txokolate-lantoki bat bisitatzera goaz datorren hilean.)

Susan is coming later. (Susan beranduago etorriko da.)

DETERMINATZAILEAK

a / anIzen zenbakarri singularrekin. Hiztunari ezezagun zaizkion izenen aurrean erabiltzen dira.

bat a picture, an orange

some

Baiezko esaldietan: Izen zenbakarri pluralekin eta zenbakaitzekin.Galderetan:Galderan adierazitako eskaintza edo eskaeraren erantzuna baiezkoa izatea espero denean.

batzu(e)kpixka bat(edo itzultzeke)

There are some trees.We’ve got some fruit.

Would you like some tea?

Present Simple denboraren erabilerakDeskribapenak eta egia orokorrak

The sun warms the Earth.(Eguzkiak Lurra berotzen du.)

Ohiko edo eguneroko ekintzak

We stay at home on Mondays.(Astelehenetan etxean gelditzen gara.)

Gustuak eta iritziak He likes animals.(Animaliak gustatzen zaizkio.)

Egitarauak eta ordutegiak

The plane leaves at 10 o’clock.(Hegazkina hamarretan puntuan ateratzen da.)

PRESENT CONTINUOUSHitz egiteko unean nahiz une horren inguruan gertatzen ari dena adierazten du.• Baiezkoa: subjektua + am / is / are + -ing bukaera

daraman aditza. She is singing now. (Abesten ari da orain.) Ondorengo kasuetan, -ing bukaera gehitzerakoan,

ortografia-arau hauek jarraitu behar dira:- E mutuaz amaituek e hori galtzen dute:

dance - dancing- Silaba bakarrekoek, amaieran bokala + kontsonantea

dutenek, kontsonante hori bikoizten dute:put - putting sit - sitting

- Bi silabadunek, bigarrena azentuduna, azken kontsonantea bikoizten dute:refer - referring begin - beginning

- L batez amaituek, hizki hori bikoizten dute:travel - travelling

- Ie amaiera dutenei, ie amaiera y bilakatuko zaie:lie - lying

• Ezezkoa: subjektua + am / is / are + not partikula edo n’t laburbildua ( is nahiz are formei itsatsia joan daiteke hori; ez, ordea, am formari) + -ing bukaera duen aditza. Berbaldian ohikoagoa da forma laburbildua.

We aren’t watching TV. (Ez gara ari telebista ikusten.)• Galderazkoa: Am / Is / Are + subjektua + -ing

amaieradun aditza. Is he studying now? (Ikasten ari al da orain?)• Erantzun motzak: pertsona-izenordain subjektua + to be

aditza; laburbiltzeke baiezko kasuetan, eta not partikularekin laburbildua ezezkoetan.

Am I calling Jen? Yes, you are. / No, you aren’t. (Jeni deitzen ari al naiz? Bai. / Ez.)• Present Continuous aditz-denborarekin sarri ikusiko

ditugu ondorengo denbora-esamoldeak: now (orain), at the moment (une honetan), right now (oraintxe bertan), today (gaur), these days (gaur egun), etab. Esamolde horiek guztiak esaldiaren hasieran nola bukaeran ager daitezke, bukaeran ohikoagoak izan arren.

He is going home now. (Etxera doa orain.)

8ENGLISH WORLD 3 Basque © B Burlington Books

GRAMMAR APPENDIX

Page 9: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

any

Ezezko esaldietan eta galderetan:Izen zenbakarri pluralekin eta zenbakaitzekin.

(batere) ... -(r)ikI haven’t got any sisters.She hasn’t got any money.

-(r)ikAre there any biscuits?Have you got any water?

ZENBATZAILEAK

a lot of

Izen zenbakarri pluralekin eta zenbakaitzekin.

pila, askoA lot of children study here.I have got a lot of homework.

many Izen zenbakarri pluralekin.

asko Many students play football.

much

Ezezko esaldietan eta galderetan: Izen zenbakaitzekin.

askoI haven’t got much money.

Was there much smoke?

How many ...?Zenbat?

Izen zenbakarri pluralekin.

How many chairs are there?

How much ...?Zenbat?

Izen zenbakaitzekin.To be aditzarekin doanean, gauza baten prezioa galdetzeko erabiltzen da.

How much flour do you need?How much is it?

Unit 2 Unit 2PAST SIMPLE• Baiezkoa: aditz erregularrei -ed erantsita sortzen dira,

eta berdin egiten da pertsona guztiekin; aditz irregularrek ez dute araurik jarraitzen eta, ondorioz, buruz ikasi behar dira (ikus 24.-25. or.).

I visited Larry last night. (Larry bisitatu nuen atzo gauean.) Ondorengo kasuetan, oinarrizko formari -ed bukaera

gehitu aurretik, ortografia-arau hauei arreta jarri behar zaie:

- Aditza silaba bakarrekoa bada eta bokal+ kontsonantea baditu amaieran, kontsonante hori bikoizten da:

stop - stopped drop - dropped- Bi silabakoa bada eta bigarrena azentuduna, azken

kontsonantea bikoizten da: prefer - preferred permit - permitted

- L batez amaitzen bada, hizki hori bikoizten da: travel - travelled

- Kontsonantea + y amaieraduna bada, y hori i bilakatzen da:

worry - worried try - tried- E mutuaz amaitzen bada, -d:

bake - baked• Ezezkoa: subjektua + did not edo didn’t + aditzaren

oinarrizko forma. She didn’t go there. (Ez zen hara joan.)• Galderazkoa: Did + subjektua + aditzoina. Did you call her last night? (Atzo gauean deitu egin

zenion?)• Erantzun motzak: pertsona-izenordain subjektua + did

ala didn’t. Did she go to the party? Yes, she did. / No, she didn’t. Festara joan al zen? Bai. / Ez.)• Past Simple aditz-denborarekin erabiltzen diren

denbora-esamolde ohikoenak hauek dira: ago (orain dela) denbora-esamoldearen amaieran, last night / week (bart / joan den astean), at + ordua, on + asteko eguna / data, in + urtea, in the past (iraganean), yesterday (atzo), etab. Guztiak perpausaren hasieran nahiz bukaeran jar daitezke, baina ohikoagoak dira bukaeran.

Three days ago, they called me. (Orain dela hiru egun deitu zidaten.)

Past Simple denboraren erabilerakIraganeko ekintzak adierazteko

They went home yesterday.(Etxera joan ziren atzo.)

Iraganeko une zehatz batean egin genuena adierazteko

We watched that film last night.(Film hori atzo gauean ikusi genuen.)

Gertatutako ondoz ondoko ekintzak kontatzeko

I visited the tower. Then I went to the museum. (Dorrea bisitatu nuen. Gero museora joan nintzen.)

Iraganean gauzak nola ziren kontatzeko

In the past, people worked more hours. (Iraganean jendeak ordu gehiagoz egiten zuen lan.)

PAST CONTINUOUSBaiezkoa Ezezkoa Forma laburtua

I was riding I was not riding I wasn’t ridingYou were riding You were not riding You weren’t ridingHe was riding He was not riding He wasn’t ridingShe was riding She was not riding She wasn’t ridingIt was riding It was not riding It wasn’t ridingWe were riding We were not riding We weren’t ridingYou were riding You were not riding You weren’t ridingThey were riding They were not riding They weren’t riding

GRAMMAR APPENDIX

9ENGLISH WORLD 3 Basque © B Burlington Books

Page 10: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

GalderazkoaErantzun motzak

Baiezkoa EzezkoaWas I riding? Yes, I was. No, I wasn’t.

Were you riding? Yes, you were. No, you weren’t.

Was he riding? Yes, he was. No, he wasn’t.

Was she riding? Yes, she was. No, she wasn’t.

Was it riding? Yes, it was. No, it wasn’t.

Were we riding? Yes, we were. No, we weren’t.

Were you riding? Yes, you were. No, you weren’t.

Were they riding? Yes, they were. No, they weren’t.

• Baiezkoa: subjektua + was / were + -ing bukaera daraman aditza.

I was cooking in the kitchen. (Sukaldean kuzinatzen ari nintzen.)

13. orrian aurkituko dituzu -ing bukaera gehitzeko arauak.• Ezezkoa: subjektua + was / were + not partikula edo n’t

laburtua + -ing bukaeradun aditza. They weren’t playing tennis.

(Ez ziren ari tenisean jolasten.)• Galderak: Was / Were + subjektua + -ing daraman aditza Was Sue taking pictures? (Argazkiak ateratzen ari al zen Sue?)• Erantzun motzak: izenordain subjektua + was / were

laburbiltzeke baiezko perpausetan, edo not partikularekin bat eginda ezezkoetan.

Was it raining yesterday? Yes, it was. / No, it wasn’t. (Euria ari al zuen atzo? Bai. / Ez.)• Past Continuous aldiarekin hauek dira gehien erabiltzen

diren denbora-esamoldeak: ago (orain dela) denbora-esamoldearen amaieran, at + ordua, yesterday morning / afternoon (atzo goizean / arratsaldean), last night (bart), etab. Esaldiaren hasieran nahiz bukaeran ager daitezke, baina bukaeran gehiagotan ikusiko ditugu.

They were watching a match at six o’clock yesterday.(Partida bat ikusten ari ziren atzo seietan puntuan.)

Past Continuous denboraren erabilerakLehenaldian gertatzen ari ziren ekintzak adierazteko

At eight o’clock last night, we were swimming. (Atzo gaueko zortzietan igeri egiten ari ginen.)

Lehenaldiko ekintza luze eta aldibereko bi edo gehiago deskribatzeko, while edo as bitartez lotuta

She was talking to her friend while / as she was driving. (Lagunarekin hitz egiten ari zen gidatzen zihoala.)

PAST SIMPLE / PAST CONTINUOUS ADITZ-DENBOREN ARTEKO ALDEA• Past Simple deituak ekintza esaldian zehazturiko

denboran hasi eta bukatu zela adierazten du; Past Continuous deituak, kontrara, iraganean gertatzen ari ziren ekintza luzeak deskribatzen ditu.

He did his homework last Monday. (Joan den astelehenean egin zituen eskolako lanak.)

He was doing his homework yesterday afternoon. (Atzo arratsaldean eskolako lanak egiten aritu zen.)

• Past Simple denborarekin when erabiltzen da eta Past Continuous denborarekin, berriz, while edo as juntagailuak.

We were listening to the news when Peter arrived. (Albisteak entzuten ari ginen Peter iritsi zenean.)

While / As we were listening to the news, Peter arrived. (Albisteak entzuten ari ginenean, Peter iritsi zen.)

Unit 3 Unit 3PRESENT PERFECT SIMPLE

Baiezkoa Forma laburtua

I have talked I’ve talkedYou have talked You’ve talkedHe has talked He’s talkedShe has talked She’s talkedIt has talked It’s talkedWe have talked We’ve talkedYou have talked You’ve talkedThey have talked They’ve talked

Ezezkoa Forma laburtua

I have not talked I haven’t talkedYou have not talked You haven’t talkedHe has not talked He hasn’t talkedShe has not talked She hasn’t talkedIt has not talked It hasn’t talkedWe have not talked We haven’t talkedYou have not talked You haven’t talkedThey have not talked They haven’t talked

GalderazkoaErantzun motzak

Baiezkoa EzezkoaHave I talked ...? Yes, I have. No, I haven’t.

Have you talked ...? Yes, you have. No, you haven’t.

Has he talked ...? Yes, he has. No, he hasn’t.

Has she talked ...? Yes, she has. No, she hasn’t.

Has it talked ...? Yes, it has. No, it hasn’t.

Have we talked ...? Yes, we have. No, we haven’t.

Have you talked ...? Yes, you have. No, you haven’t.

Have they talked ...? Yes, they have. No, they haven’t.

• Baiezkoa: subjektua + has / have + aditz nagusiaren partizipioa.

We have painted our bedroom. (Gure logela pintatu dugu.)• Ezezkoa: subjektua + has / have + not partikula edo n’t +

laburtua + aditz nagusiaren partizipioa. Bill hasn’t been to Paris. (Bill Parisen izan gabea da.)• Galderak: Has / Have + subjektua + aditz baten partizipioa. Have you won any medals? (Dominarik irabazi al duzu?)

10ENGLISH WORLD 3 Basque © B Burlington Books

GRAMMAR APPENDIX

Page 11: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

• Erantzun motzak: pertsona-izenordain subjektua + has / have laburbiltzeke baiezkoa bada, eta not partikularekin laburtua ezezkoa bada.

Have you moved house? Yes, we have. / No, we haven’t. (Etxez aldatu al zarete? Bai. / Ez.)

• Present Perfect Simple aditz-denborarekin ondorengo denbora-esamoldeak eta adberbioak ikusiko ditugu:

ever

galderak: “inoiz”, “egundaino”

Have you ever travelled abroad?

ezezkoak: “inoiz”

I haven’t ever watched that film.

never baiezkoak: “inoiz ez”

She has never called me.

always “beti” You’ve always been her friend.

already baiezkoa: “jada”

We’ve already finished the exam.

just baiezkoa: “oraintxe”

They have just arrived here.

yet

ezezkoa: “oraindik”

He hasn’t found his glasses yet.

galderazkoa: “jada”

Have you bought any fruit yet?

for denbora-iraupena + “-z”

My brother has lived in Manchester for five years.

since une zehatza + “-tik”

I haven’t heard from him since 2002.

recently ““orain dela gutxi””

Has Lisa talked to you recently?

lately “azken boladan” Jim hasn’t been to the gym lately.

several times “hainbat aldiz”

They have worked for us several times.

so far “orain arte”How long has your assignment taken you so far?

• Gogoan izan, just, already, always, ever eta never, laguntzailearen eta aditz nagusiaren partizipioaren artean jartzen direla. Yet esaldiaren bukaeran, for denbora-iraupenaren aurretik aurkituko dugula, ekintzaren iraupena adierazten baitu, eta since ekintza hasi zen une zehatza adierazteko erabiltzen dela. Beste guztiak esaldiaren hasieran edo bukaeran joan daitezke, bukaeran, ordea, gehiagotan.

Present Perfect Simple aditz-denboraren erabileraLehenaldian hasi eta oraindik dirauten ekintzak adierazteko (for eta since partikulekin lagunduta, orainaldian itzultzen dira)

She has worked here since 1999. (1999tik ari da hemen lanean.)

Oraindik garrantzia duten lehenaldiko ekintzak adierazteko edo oraindik ondorioak dituzten lehenaldiko ekintzak adierazteko

I have already finished. I’m bored now.(Bukatu dut. Aspertuta nago.)

Denbora zehazten ez den lehenaldiko ekintzak adierazteko

They have enjoyed their holiday. (Ondo pasatu dute oporretan.)

Ekintza burutu berriak (just partikularekin lagunduta, “oraintxe” + aditz-partizipioarekin itzultzen da)

The train has just left the station. (Trenak oraintxe irten du geltokitik.)

PRESENT PERFECT SIMPLE / PAST SIMPLE ADITZ-DENBOREN ARTEKO ALDEAPresent Perfect Simple denborak lehenaldian gertatuak orainarekin lotura gordetzen duela adierazten du, eta ez du zehazten horiek noiz gertatu ziren. Past Simple aditz-denborak, aldiz, lehenaldiko ekintzez dihardu, orainarekin zerikusirik ez dutenak, eta noiz gertatu ziren esaten du.He has written many films. (Pelikula asko idatzi ditu.)He bought some fruit yesterday. (Fruta pixka bat erosi zuen atzo.)

Unit 4 Unit 4ADJEKTIBOEN KONPARATIBOABi gauza, animalia edo pertsona konparatzeko adjektiboak maila konparatiboan erabiliko ditugu.• Nagusitasun konparaketa (baino …-ago) bi gauza,

animalia edo pertsona erkatzeko erabiltzen da, batak bestea ezaugarriren batean gainditzen duela adieraziz. Egoki osatzeko berau, darabilgun adjektiboaren luzera kontuan izan behar dugu:

1. Silaba bakarrekoa edo y bukaera duen bikoa bada, laburtzat jotzen da eta -er bukaera gehituko diogu. Ondoren than partikula eramango du. The red dress is cheaper than the blue one. (Soineko gorria urdina baino merkeagoa da.)

Ondorengo kasuetan, adjektiboak aldaketak jasaten ditu-er gehitzean:

- Silaba bakarrekoa izanda, bokala + kontsonantea baditu amaieran, kontsonante hori bikoiztu egiten da:thin - thinner big - bigger

- Kontsonantea + y amaieradun 2 silabakoa bada, y hori i batez ordezten da:crazy - crazier lucky - luckier

- L bukaeraduna bada, hizki hori bikoizten zaio:cruel - crueller

- E mutuaz amaitzen bada, -r bakarrik gehitzen zaio:nice - nicer

2. Bi silaba edo gehiago baditu adjektiboak, luzea da, eta orduan konparaketa honela eratzen da: more + adjektiboa + than. My trainers are more comfortable than yours. (Nire kiroletako oinetakoak zureak baino erosoagoak dira.)

GRAMMAR APPENDIX

11ENGLISH WORLD 3 Basque © B Burlington Books

Page 12: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

• Berdintasun konparaketa honela eratzen da: (not) as + adjektiboa + as ((ez) bezain + adjektiboa).My office is not as large as hers. (Nire bulegoa ez da harena bezain handia.)

ADJEKTIBOEN SUPERLATIBOA• Pertsona, gauza edo animalia bi baino gehiago

erkatzeko eta bat besteetatik nabarmentzen dela adierazteko erabiltzen da. Adjektiboaren aurretik the artikulua kokatuko dugu, eta hemen ere adjektiboaren luzera kontuan izan behar dugu:- Motza bada, -est amaiera gehituko diogu, adjektibo

konparatiboa osatzeko ikusi ditugun ortografia-arau berberak jarraituz.Paul is the strongest boy that I know.(Ezagutzen dudan mutilik indartsuena Paul da.)

- Luzea bada, aurrean the the most kokatuko dugu.This is the most elegant shirt in the shop.(Hau da liburutegian interes gutxien eskaintzen duen liburua.)

• Superlatiboak ondoren in, of eta on preposizioak eraman ditzake.She is the best actress of all / on TV.(Guztien artean / telebistako antzezlerik ezagunena da.)

Adjektibo irregularrakInolako araurik jarraitzen ez dutenez, hauen konparatibozko eta superlatibozko formak buruz ikasi behar dira.

Adjektiboa Konparatiboa Superlatiboagood (on) better bestbad (txar) worse worstfar (urruneko) farther / further farthest / furthest

TOO ... , (NOT) ... ENOUGH• Too adjektiboen aurrean jartzen da, adjektiboak

adierazten duen ezaugarria gehiegizkoa dela azalduz. Adjektiboak bukaeran daraman -“egi” esangura du.These heels are too high for me.(Takoi hauek altuegiak dira niretzat.)

• Kontrara, enough adjektiboen ondoren kokatzen da eta “aski” edo “nahiko” esangura du.That dress is elegant enough for the wedding.(Soineko hori nahikoa / aski apaina da ezkontzarako.)

• Eta not + adjektiboa + enough egiturak “ez behar bezain beste” adiera du.Those boots are not practical enough to go hiking.(Bota horiek ez dira behar bezain praktikoak mendian ibiltzeko.)

Unit 5 Unit 5ETORKIZUNA WILL EGITURAREKIN

Baiezkoa Forma laburtua

I will listen I’ll listenYou will listen You’ll listenHe will listen He’ll listenShe will listen She’ll listenIt will listen It’ll listenWe will listen We’ll listenYou will listen You’ll listenThey will listen They’ll listen

Ezezkoa Forma laburtua

I will not listen I won’t listenYou will not listen You won’t listenHe will not listen He won’t listenShe will not listen She won’t listenIt will not listen It won’t listenWe will not listen We won’t listenYou will not listen You won’t listenThey will not listen They won’t listen

GalderazkoaErantzun motzak

Baiezkoa EzezkoaWill I listen ...? Yes, I will. No, I won’t.

Will you listen ...? Yes, you will. No, you won’t.

Will he listen ...? Yes, he will. No, he won’t.

Will she listen ...? Yes, she will. No, she won’t.

Will it listen ...? Yes, it will. No, it won’t.

Will we listen ...? Yes, we will. No, we won’t.

Will you listen ...? Yes, you will. No, you won’t.

Will they listen ...? Yes, they will. No, they won’t.

• Baiezkoa: subjektua + will laguntzailea + aditzoina. Pertsona guztietan forma bera du. Berbaldian will subjektuarekin uztartzen da (’ll) eta “l” bakar bezala ahoskatzen da.

I will work in an office. (Bulego batean egingo dut lan.)• Ezezkoa: subjektua + will + not partikula (edo bi hauen

arteko forma laburtua won’t) + aditzoina. You won’t need your car. (Ez duzu kotxea beharko.)• Galderak: Will + subjektua + aditzoina. Will she come with us? (Gurekin etorriko al da?)• Erantzun laburrak: izenordain subjektua + will ala won’t. Will you live in a city? Yes, I will. / No, I won’t. (Hiri batean biziko al zara? Bai. / Ez.)

12ENGLISH WORLD 3 Basque © B Burlington Books

GRAMMAR APPENDIX

Page 13: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

Will egituradun etorkizunaren erabilerakEtorkizuneko ekintzak eta gertaerak iragartzeko

Kim will come to our concert.(Kim gure kontzertura etorriko da.)

Gure ustez gertatuko dena iragartzeko

I think it will snow tonight.(Gaur gauean elurra egingo duela uste dut.)

Bat-bateko erabakiak adierazteko

I’m tired. I’ll take a taxi.(Nekatua nago. Taxia hartuko dut.)

ETORKIZUNA BE GOING TO EGITURAREKINBaiezkoa Forma laburtua

I am going to run I’m going to runYou are going to run You’re going to runHe is going to run He’s going to runShe is going to run She’s going to runIt is going to run It’s going to runWe are going to run We’re going to runYou are going to run You’re going to runThey are going to run They’re going to run

Ezezkoa eta forma laburtua

I am not / I’m not going to runYou are not / You aren’t / You’re not going to runHe is not / He isn’t / He’s not going to runShe is not / She isn’t / She’s not going to runIt is not / It isn’t / It’s not going to runWe are not / We aren’t / We’re not going to runYou are not / You aren’t / You’re not going to runThey are not / They aren’t / They’re not going to run

GalderazkoaErantzun motzak

Baiezkoak EzezkoaAm I going to run? Yes, I am. No, I’m not.

Are you going to run? Yes, you are. No, you aren’t.

Is he going to run? Yes, he is. No, he isn’t.

Is she going to run? Yes, she is. No, she isn’t.

Is it going to run? Yes, it is. No, it isn’t.

Are we going to run? Yes, we are. No, we aren’t.

Are you going to run? Yes, you are. No, you aren’t.

Are they going to run? Yes, they are. No, they aren’t.

Aditzoina + “t(z)era noa” / aditzoina + etorkizuneko “-ko” + aditz laguntzailea bezalako egiturak ditu baliokide.• Baiezkoa: subjektua + to be orainaldian + going to +

aditzoina. Paul is going to wait at the bus stop. (Paul autobus-geltokian egongo da zain.)

• Ezezkoa: subjektua + to be orainaldian + not (n’t) + going to + aditzoina.

They aren’t going to go to the art gallery. (Ez dira arte-aretora joango.)• Galderazkoa: to be orainaldian + subjektua + going to +

aditzoina. Is she going to meet us at the concert hall? (Kontzertu-aretoan elkartuko al da gurekin?)• Erantzun motzak: pertsona-izenordain subjektua + to be

egitura jarraituko dugu, laburbiltzeke baiezkoetan eta not partikularekin laburbildua ezezkoetan.

Are you going to live in Oslo? Yes, I am. / No, I’m not. (Oslora zoaz bizitzera? Bai. / Ez.)

Etorkizuneko be going to egituraren erabilerakGure egitasmoei eta erabakiei buruz hitz egiteko

I’m going to paint the house.(Etxea pintatzera noa.)

Zer gertatuko den adierazteko, horretarako zantzuak baditugulako

She’s going to have a baby.(Umea izango du laster.)

• Will eta be going to egiturarekin ondorengo denbora-esamoldeak aurkituko ditugu maiz: later (beranduago), soon (laster), in an hour (ordubete barru), tomorrow (bihar), next year (datorren urtean), in the future (etorkizunean), in + urtea, etab. Perpausaren hasieran nahiz bukaeran erabil daitezke guztiak; ohikoagoak dira, hala ere, bukaeran. In the future, more people will live in the city. (Etorkizunean jende gehiago biziko da hirietan.)

I’m going to see Michael later. (Michael ikustera noa gero.)

LEHENENGO BALDINTZAAdierazitako baldintza betez gero, zer ondorio izango diren adierazteko erabiltzen da.• Baiezkoa: baldintza (menpeko perpausa) if + aditz-

aldiarekin adierazten da, eta ondorioa (perpaus nagusia) will partikulaz osatutako etorkizunarekin.

I will stay home if I don’t finish my homework. (Etxean geldituko naiz eskolako lanak bukatzen ez

baditut.) Baldintzaren perpausa badoa lehenik, koma idatziko

dugu nagusiaren eta menpekoaren artean. If I don’t finish my homework, I will stay home. (Eskolako lanak bukatzen ez baditut, etxean

geldituko naiz.)• Ezezkoa: orainaldiko aditza, etorkizunean doana, edo

biak ezezta ditzakegu. If you don’t come, I will be sad. (Etortzen ez bazara, triste egongo naiz.) If you come, I won’t be sad. (Etortzen bazara, ez naiz triste egongo.) If you don’t come, I won’t be sad. (Etortzen ez bazara, ez naiz triste egongo.)

GRAMMAR APPENDIX

13ENGLISH WORLD 3 Basque © B Burlington Books

Page 14: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

• Galderak: Will + subjektua + perpaus nagusiko predikatua + menpeko perpausa.

Will he come to the theatre if he feels better? (Antzerkira etorriko al da hobeto sentitzen bada?)• Erantzun motzak: izenordain subjektua + will ala won’t

erabiliko dugu. Will you go to the park if it is sunny? Yes, I will. /

No, I won’t. (Parkera joango al zara eguraldi eguzkitsuabadugu? Bai. / Ez.)

Unit 6 Unit 6CAN / CAN’T

Baiezkoa Ezezkoa Forma laburtuaI can swim I cannot swim I can’t swimYou can swim You cannot swim You can’t swimHe can swim He cannot swim He can’t swimShe can swim She cannot swim She can’t swimIt can swim It cannot swim It can’t swimWe can swim We cannot swim We can’t swimYou can swim You cannot swim You can’t swimThey can swim They cannot swim They can’t swim

GalderazkoaErantzun motzak

Baiezkoa EzezkoaCan I swim? Yes, I can. No, I can’t.

Can you swim? Yes, you can. No, you can’t.

Can he swim? Yes, he can. No, he can’t.

Can she swim? Yes, she can. No, she can’t.

Can it swim? Yes, it can. No, it can’t.

Can we swim? Yes, we can. No, we can’t.

Can you swim? Yes, you can. No, you can’t.

Can they swim? Yes, they can. No, they can’t.

Can moduzkoak zerbait egiteko trebezia (jakin) edo gaitasuna (ahal izan) adierazten du. Bestalde, baimena eta mesedeak eskatzeko ere (ahal izan) erabiltzen da.• Baiezkoa: subjektua + can + aditza oinarrizko forman.

Lisa can swim very well. (Lisak oso ongi daki igeri egiten.)They can go out tonight. (Gaur gauean atera daitezke.)You can take my phone. (Nire telefonoa har dezakezu.)

• Ezezkoa: subjektua + cannot edo can’t laburtua + aditzoina.I cannot play the piano. (Ez dakit pianoa jotzen.)

• Galderazkoa: Can + subjektua + aditzoina.Can they come with us? (Gurekin etor al daitezke?)

• Erantzun motzak: pertsona-izenordain subjektua + can ala can’t.Can you play tennis? Yes, we can. / No, we can’t.(Tenisean jokatzen badakizu? Bai. / Ez.)

COULD / COULDN’TBaiezkoa Ezezkoa Forma laburtua

I could sing I could not sing I couldn’t singYou could sing You could not sing You couldn’t singHe could sing He could not sing He couldn’t singShe could sing She could not sing She couldn’t singIt could sing It could not sing It couldn’t singWe could sing We could not sing We couldn’t singYou could sing You could not sing You couldn’t singThey could sing They could not sing They couldn’t sing

GalderazkoaErantzun motzak

Baiezkoa EzezkoaCould I sing? Yes, I could. No, I couldn’t.Could you sing? Yes, you could. No, you couldn’t.

Could he sing? Yes, he could. No, he couldn’t.

Could she sing? Yes, she could. No, she couldn’t.

Could it sing? Yes, it could. No, it couldn’t.

Could we sing? Yes, we could. No, we couldn’t.

Could you sing? Yes, you could. No, you couldn’t.

Could they sing? Yes, they could. No, they couldn’t.

Could aditzak trebezia eta posibilitatea adierazten du lehenaldian, eta baimena edo mesedeak eskatzeko ere erabil daiteke, can moduzkoarekin baino modu jasoagoan.• Baiezkoa: subjektua + could + aditza oinarrizko forman.

Robert could talk when he was one year old. (Robertek bazekien hitz egiten urtebete zuela.)They could finish their homework on time. (Etxeko lanak garaiz bukatu ahal izan zituzten.)

• Ezezkoa: subjektua + could not edo couldn’t + forma laburtua + aditzoina.They couldn’t come to my party last year. (Ezin izan zuten nire festara etorri iaz.)

• Galderak: Could + subjektua + aditzoina.Could you take me home? (Etxera eraman al nazakezu?)

• Erantzun motzak: pertsona-izenordain subjektua + could ala couldn’t erabiliz osatzen dira.Could you do the exam? Yes, we could. / No, we couldn’t. (Azterketa egiterik izan al zenuten? Bai. / Ez.)

14ENGLISH WORLD 3 Basque © B Burlington Books

GRAMMAR APPENDIX

Page 15: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

SHOULD / SHOULDN’TBaiezkoa Ezezkoa

I should use I shouldn’t useYou should use You shouldn’t useHe should use He shouldn’t useShe should use She shouldn’t useIt should use It shouldn’t useWe should use We shouldn’t useYou should use You shouldn’t useThey should use They shouldn’t use

GalderazkoaErantzun motzak

Baiezkoa EzezkoaShould I use? Yes, I should. No, I shouldn’t.

Should you use? Yes, you should. No, you shouldn’t.

Should he use? Yes, he should. No, he shouldn’t.

Should she use? Yes, she should. No, she shouldn’t.

Should it use? Yes, it should. No, it shouldn’t.

Should we use? Yes, we should. No, we shouldn’t.

Should you use? Yes, you should. No, you shouldn’t.

Should they use? Yes, they should. No, they shouldn’t.

Should aholkuak emateko eta gure ustez egin behar litzatekeena adierazteko erabiltzen den moduzkoa da.• Baiezkoa: subjektua + should + aditza oinarrizko forman.

You should call your parents. (Zure gurasoei dei egin behar zenieke.)

• Ezezkoa: subjektua + should not ala shouldn’t (ohikoena bigarrena izanik) + aditzoina.They shouldn’t send so many text messages. (Ez lukete horrenbeste testu-mezurik bidali behar.)

• Galderak: Should + subjektua + aditzoina.Should I buy a new mobile phone? (Telefono mugikor berria erosi beharko ote nuke?)

• Erantzun motzak: pertsona-izenordain subjektua + should ala shouldn’t egitura erabiliko dugu.Should we leave at six o’clock? Yes, we should. / No, we shouldn’t. (Seietan puntuan atera behar al genuke? Bai. / Ez.)

MUST / MUSTN’TBaiezkoa Ezezkoa

I must tell I mustn’t tellYou must tell You mustn’t tellHe must tell He mustn’t tellShe must tell She mustn’t tellIt must tell It mustn’t tellWe must tell We mustn’t tellYou must tell You mustn’t tellThey must tell They mustn’t tell

• Baiezkoa: subjektua + must + aditza oinarrizko forman.Obligazioa eta zerbait egitea beharrezkoa edo komenigarria dela adierazten du, “behar izan” esangura baitu.You must turn off your phones. (Telefonoak itzali beharra duzue.)

• Ezezkoa: subjektua + must not ala mustn’t (bigarrena izanik ohikoena) + aditzoina. Debekua adierazten du, baimendua ez dagoena, eta baita ere zerbait ezin dela egin, ez delako komeni edo ez delako zuzena egitea.They mustn’t use their laptops here. (Ezin dituzte euren ordenadore eramangarriak erabili hemen.) [debekatuta dago]She mustn’t lie to her parents. (Gurasoei ez die gezurrik esan behar.) [ez da komenigarria]

• Galderak: Must + subjektua + aditza oinarrizko forman.Zerbait egiteko obligazioa eta beharra adierazten ditu; moduzko aditz hau ez da erabiltzen galderazko esaldietan.Must we tell Sally about the party? (Festaren berri eman behar al diogu Salliri?)

• Erantzun motzak: pertsona-izenordain subjektua + must ala mustn’t erabiliko dugu.Must I invite Ben? Yes, you must. / No, you mustn’t. (Ben gonbidatu behar al dut? Bai. / Ez.)

HAVE TO / DON’T HAVE TOBaiezkoa Ezezkoa

I have to go I don’t have to goYou have to go You don’t have to goHe has to go He doesn’t have to goShe has to go She doesn’t have to goIt has to go It doesn’t have to goWe have to go We don’t have to goYou have to go You don’t have to goThey have to go They don’t have to go

GalderazkoaErantzun motzak

Baiezkoa EzezkoaDo I have to go? Yes, I do. No, I don’t.

Do you have to go? Yes, you do. No, you don’t.

Does he have to go? Yes, he does. No, he doesn’t.

Does she have to go? Yes, she does. No, she doesn’t.

Does it have to go? Yes, it does. No, it doesn’t.

Do we have to go? Yes, we do. No, we don’t.

Do you have to go? Yes, you do. No, you don’t.

Do they have to go? Yes, they do. No, they don’t.

• Baiezkoa: subjektua + have / has to + aditza oinarrizko forman. “Behar izan” esan nahi du eta, must bezalatsu, zerbait egiteko obligazioa edo beharra adierazten du. Have to jokatu egiten da, horregatik, must moduzkoak ez dituen aditz-denboretan erabiltzen dira; horretan dira, hain zuzen, desberdinak.We have to go now. (Oraintxe joan beharra daukagu.)

GRAMMAR APPENDIX

15ENGLISH WORLD 3 Basque © B Burlington Books

Page 16: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

• Ezezkoa: subjektua + don’t / doesn’t have to +aditza oinarrizko forman. “Ez izan zertan”, “ez beharrik izan” esangura du.

He doesn’t have to buy her a present. (Ez dauka zertan hari oparia erosi.)

• Galderak: Do / Does + subjektua + have to + aditza oinarrizko forman.Do you have to do any homework this afternoon? (Etxeko lanak egin beharra al duzu gaur arratsaldean?)

• Erantzun motzak: pertsona-izenordain subjektua + do / does ala don’t / doesn’t.Does she have to take care of Paul? Yes, she does. / No, she doesn’t. (Paul zaindu beharra al du? Bai. / Ez.)

• Have to eta must aditzen erabilera antzekoa bada ere, must autoritatea duten pertsonek erabili ohi dute (irakasleek, gurasoek, sendagileek, etab.); have to, aldiz, edonork.You must be on time. (Garaiz iritsi beharra daukazue.)I have to do some exercise. (Gorputz-ariketa egin beharra daukat.)

Unit 7 Unit 7PASIBOA ORAINALDIAN ETA LEHENALDIAN

Orainaldia am / is / are + aditz nagusiaren partizipioaLehenaldia was / were

• Baiezkoa: subjektua + to be laguntzaile bezala dagokion denboran + aditz nagusiaren partizipioa.Sarah’s novel is written in French. (Sararen nobela frantsesez idatzia dago.)Witches were thrown into the Thames a long time ago. (Orain dela denbora asko sorginak Tamesisera botatzen zituzten.) Ekintza nork burutu duen edo zuen esan nahi bada, esaldiaren bukaeran egingo da, aurretik by daramala.This bridge was built by the Romans. (Zubi hau erromatarrek eraiki zuten.) Ingelesez asko erabiltzen da pasiboa, baina aditza modu inpertsonalean edo aktiboan itzuli ohi da.This tower is used as a museum. (Dorre hau museo gisa erabiltzen da.)

• Ezezkoa: subjektua + to be laguntzailea dagokion denboran + not edo n’t + aditz nagusiaren partizipioa.Cars aren’t designed to transport big boxes. (Autoak ez daude kaxa handiak eramateko diseinatuta.)Those caves weren’t discovered until 1920. (Haitzulo horiek ez ziren 1920 arte aurkitu.)

• Galderak: to be laguntzailea dagokion denboran + subjektua + aditz nagusiaren partizipioa. Erantzun motzetan pertsona-izenordain subjektua + to be laguntzailea dagokion denboran, laburbiltzeke, baiezko kasuetan, eta laburbildua ezezkoetan.

Were those books sold here? Yes, they were. / No, they weren’t. (Liburu horiek hemen saldu al ziren? Bai. / Ez.) Galdetzailea daramaten galderetan ere to be aditzaren eta subjektuaren arteko hurrenkera aldatu egiten da, galdetzaileak subjektu funtzioa ez badu, behintzat, orduan ez baita hurrenkera aldatzen.When was the project developed? (Noiz landu zen proiektua?)What is said in this article? (Zer esaten du artikulu honek?) Esaldiko aditz nagusiak preposizioa eskatzen duenean, hau beti esaldiaren bukaeran agertuko da.What is Loch Ness known for? (Zergatik da Ness Lakua ezaguna?)

Pasiboaren erabilerakEkintza nabarmendu nahi denean, eta ez nork burutu duen

This picture was taken in Italy.(Italian aterata dago argazkia.)

Ekintza burutu zuen subjektua bistakoa denean, ezezaguna edo aipatu nahi ez denean

New museums are opened every year. (Urtero irekitzen dituzte museo berriak.)

Nola egin esaldi aktiboa pasiboAktiboan aditz nagusiak zuen aditz-denboran jarriko dugu to be aditza, eta aditz nagusia zena partizipioan.Aktiboa: They opened a shop a few days ago.Pasiboa: A shop was opened a few days ago.

Aktiboan aditzaren ondoren kokatzen den lehen osagarria jarriko dugu pasiboaren subjektu (dela zuzena, dela zeharkakoa).Aktiboa: They invented sunglasses to protect our eyes.Pasiboa: Sunglasses were invented to protect our eyes.Osagarri hori pertsona-izenordain objektua bada, esaldia pasibora eraldatzerakoan, dagokion izenordain subjektuaz ordezkatuko dugu.Aktiboa: Paul told me all his plans.Pasiboa: I was told all his plans.

Aktiboan subjektua zena, pasiboko esaldiaren bukaerara eramango dugu, aurretik by partikula kokatuz.Aktiboa: Many people visit London every year.Pasiboa: London is visited every year by many people.Subjektua pertsona-izenordaina bada, dagokion izenordain objektuaz ordezkatuko dugu.Aktiboa: He found the wallet.Pasiboa: The wallet was found by him.

• Pasiboan erabiltzen diren denbora-esamoldeak aktiboan erabiltzen diren berberak dira. Horrenbestez, aditza orainaldian badago, horrelako esamoldeak eta antzekoak ikus ditzakegu: every day / week / year, once / twice a year, on + asteko eguna pluralean edo horrelako adberbioak: usually, sometimes, etab. Aditza lehenaldian badago: last night / week, at + ordua, on + asteko eguna / data, in the past, yesterday, etab.

16ENGLISH WORLD 3 Basque © B Burlington Books

GRAMMAR APPENDIX

Page 17: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

Unit 8 Unit 8MODU-ADBERBIOAK• Modu-adberbioek ekintza nola burutu den deskribatzen

dute. How ... ? (Nola...?) galdetzaileaz hasitako galderak erantzuten dira berauekin.

• Gehienak dagokion adjektiboari -ly gehituz osatzen dira.They run slowly. (Poliki egiten dute korrika.)

• Adjektiboa kontsonantea + y batez amaitzen bada, y hori i batez ordezkatuko dugu eta jarraian -ly erantsiko diogu.It all ended happily. (Alai bukatu zen guztia.)

• Batzuk irregularrak dira, ez dute beren adjektiboaren antzik edo adjektiboaren forma bera dute.She sings very well. (Oso ondo abesten du.)He studied hard. (Asko ikasi zuen.)

Adberbioen konparaketa• Bi ekintza erkatzeko balio du, eta honela eratzen da:

more / less + adberbioa + than.You listened to it more carefully than I did. (Nik baino arreta gehiagorekin entzun zenuen.)

• As + adberbioa + as egituraren bitartez, bi ekintza aldi berean burutzen direla adierazten da.We ran as fast as you.(Zuk bezain azkar egin genuen korrika.)

Adberbio irregularrakAraurik jarraitzen ez dutenez, adberbioa eta bere konparaketa-forma buruz ikasi behar dira.

Adjektiboa Adberbioa Konparaketa-forma

fast (azkar) fast (azkar, bizkor) faster than

hard (zail, gogor) hard (asko, gogor) harder than

high (garai, luze) high (garai, luze) higher than

far (urruneko) far (urrun) farther / further than

good (on) well (ongi) better than

bad (txar, gaizto) badly (gaizki) worse than

My horse ran farther than yours.(Nire zaldiak zureak baino urrunago egin zuen korrika.)Sam speaks French worse than my brother.(Samek nire anaiak baino okerrago hitz egiten du frantsesez.)

SUBJECT / OBJECT QUESTIONS• Who, what eta which izenordain galdetzaileak

subjektuari edo osagai zuzenari buruzko informazioa eskatzeko erabiltzen dira.

- Subjektu-funtzioa dutenean, galderaren hitzen hurrenkera baiezko perpaus batena bezalakoxea da.What makes you feel happy? (Zerk sentiarazten zaitu alai?)

- Osagai zuzenaren funtzioa dutenean, hitzen hurrenkera galderazko perpaus batena da.Which sport does he practice? (Zer kirol egiten du?)

- Aditzak preposizioa eskatzen duenean, preposizioa esaldiaren bukaeran jartzen da.Who did you play baseball with? (Norekin jokatu zenuen beisbolean?)

• Where, when eta why inoiz ezin ditugu subjektuari buruz galdetzeko erabili, (lekuzko, denborazko edo kausazko) osagarri zirkunstantzialari buruz galdetzeko baizik. Beraz, subjektu-aditz arteko hurrenkera trukatu egin behar dugu beti edo do, does ala did laguntzaileak erabili.Why is Beth crying? (Zergatik ari da Beth negarrez?)Where does she have lunch? (Non bazkaltzen du berak?)

Unit 9 Unit 9ERREPASOA

Present Simple (ikus 7. orrialdea)

Erabilerak

Deskribapenak eta egia orokorrak.

Ohiko edo eguneroko ekintzak.

Gustuak eta iritziak.

Egitarauak eta ordutegiak.

Denbora-esamoldeak: every day, on Mondays, etab.Maiztasun-adberbioak: always, usually, often, never, etab.

Present Continuous (ikus 8. orrialdea)

ErabilerakHitz egiten ari garen unean nahiz une horren inguruan gertatzen ari diren ekintzak adierazteko.

Denbora-esamoldeak: now, these days, right now, etab.

Present Continuous etorkizuneko balioarekin (ikus 8. orrialdea)

Erabilerak Etorkizun hurbilean gertatuko diren ekintzak, aldez aurretik finkatuak.

Denbora-esamoldeak: soon, later, tonight, next year, etab.

Past Simple (ikus 9. orrialdea)

Erabilerak

Iraganeko ekintzak adierazteko.

Iraganeko une zehatz batean egin genuena adierazteko.Gertatutako ondoz ondoko ekintzak kontatzeko.

Iraganean gauzak nola ziren kontatzeko.

Denbora-esamoldeak: a week ago, last night, yesterday, etab.

GRAMMAR APPENDIX

17ENGLISH WORLD 3 Basque © B Burlington Books

Page 18: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

Past Continuous (ikus 9. orrialdea)

Erabilerak

Lehenaldian gertatzen ari ziren ekintzak adierazteko.

Lehenaldiko ekintza aldibereko bi edo gehiago deskribatzeko.

Denbora-esamoldeak: at half past two, last night, etc.

Present Perfect Simple (ikus 10. orrialdea)

Erabilerak

Lehenaldian hasi eta oraindik dirauten ekintzak.

Oraindik ondorioak dituzten lehenaldiko ekintzak.

Denbora zehazten ez den lehenaldiko ekintzak.

Ekintza burutu berriak.

Denbora-esamoldeak eta adberbioak: since, for, never, just, etab.

will (ikus 12. orrialdea)

ErabilerakEtorkizuneko ekintzak eta gertaerak iragartzeko.

Gure ustez gertatuko dena iragartzeko.

Bat-bateko erabakiak adierazteko.

be going to (ikus 13. orrialdea)

ErabilerakGure egitasmoei eta erabakiei buruz hitz egiteko.

Zer gertatuko den adierazteko, horretarako zantzuak baditugulako.

Denbora-esamoldeak: later, soon, in the future, etc.

Lehenengo baldintza (ikus 13. orrialdea)

Erabilerak Adierazitako baldintza betez gero, zer ondorio izango diren adierazteko.

Baldintza: If / Unless + Present Simple

Emaitza: etorkizuna will egiturarekin

Moduzko aditzak (ikus 14. eta 15. orrialdea)

Can / Can’t

ErabilerakZerbait egiteko trebezia edo gaitasuna (jakin).

Posibilitatea (ahal izan).

Baimena eta mesedeak eskatzeko (ahal izan).

Could / Couldn’t

ErabilerakTrebezia eta posibilitatea lehenaldian.

Ezintasuna lehenaldian.

Baimena edo mesedeak eskatzeko era jasoan.

Should / Shouldn’t

ErabilerakAholkuak emateko.

Gure ustez egin behar litzatekeena adierazteko.

Must / Mustn’t

Erabilerak

Obligazioa eta zerbait egitea beharrezkoa edo komenigarria dela adierazteko.

Debekua, baimendua ez dagoen zerbait ezin dela egin, ez delako komeni edo ez delako zuzena egitea.

Have to / Don’t have to

ErabilerakZerbait egiteko obligazioa edo beharra.

Zerbait egiteko beharrik eza.

Pasiboa (ikus 16. orrialdea)

Erabilerak

Ekintza nabarmendu nahi denean, eta ez nork burutu duen.

Ekintza burutu duen subjektua bistakoa denean, ezezaguna edo aipatu nahi ez denean.

Subject / Object Questions (ikus 17. orrialdea)

who / what / which

Subjektuari edo osagai zuzenari buruzko informazioa eskatzeko erabiltzen dira.- Subjektu-funtzioa dutenean, galderaren hitzen hurrenkera

baiezko perpaus batena bezalakoxea da.- Osagai zuzenaren funtzioa dutenean, hitzen hurrenkera

galderazko perpaus batena da.

where / when / whyOsagarri zirkunstantzialari (leku, denbora edo kausazkoari) buruz informazioa eskatzeko erabiltzen dira, beraz, subjektu-aditz arteko hurrenkera trukatu egiten da edo do, does ala did laguntzaileak erabili.

Zenbatzaileak eta determinatzaileak (ikus 8 eta 9. orriak)

Izen zenbakarri singularrekin: a / an

Izen zenbakarri pluralekin: some, any, a lot of, many

Izen zenbakaitzekin: some, any, a lot of, much

Adjektiboak (ikus 11. orrialdea)

Konparatiboa

- Nagusitasuna: -er / more ... than - “baino …-ago”.- Berdintasuna: (not) as ... as -“ez bezain…”.

Superlatiboa

- Nagusitasuna: the -est / most ... - “...-ena”.

too ... - “…-egi”.

(not) ... enough - “(ez) behar bezain…”.

Modu-adberbioak (ikus 17. orrialdea)

Ekintza nola burutu den deskribatzen dute eta How ... ? (Nola...?) galdetzaileaz hasitako galderak erantzuten dira berauekin.

Konparatiboa

Bi ekintza erkatzeko:- more + adberbioa + than- as + adberbioa + as

18ENGLISH WORLD 3 Basque © B Burlington Books

GRAMMAR APPENDIX

Page 19: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

BASE FORM (V1) PAST SIMPLE (V2) PAST PARTICIPLE (V3) EUSKARAbe /VA/ was/were /rFh/rK/ been /VAm/ izanbeat /VAW/ beat /VAW/ beaten /'VAWm/ jobecome /VB'YJl/ became /VB'YMl/ become /VB'YJl/ bihurtu,bilakatubegin /VB'ZBm/ began /VB'Zæm/ begun /VB'ZJm/ hasibend /VCmX/ bent /VCmW/ bent /VCmW/ tolestu,okertubet /VCW/ bet /VCW/ bet /VCW/ apustueginbite /VOW/ bit /VBW/ bitten /'VBWm/ hozkaeginbleed /VoAX/ bled /VoCX/ bled /VoCX/ odolajarioblow /VoLH/ blew /VoI/ blown /VoLHm/ putzeginbreak /VpMY/ broke /VpLHY/ broken /'VpLHYLm/ apurtubring /VpBn/ brought /VpGW/ brought /VpGW/ ekarribuild /VBoX/ built /VBoW/ built /VBoW/ eraikiburn /VKm/ burnt/burned /VKmW/VKmX/ burnt/burned /VKmW/VKmX/ errebuy /VO/ bought /VGW/ bought /VGW/ erosicatch /Yæa/ caught /YGW/ caught /YGW/ hartu,harrapatuchoose /aIh/ chose /aLHh/ chosen /'aLHhm/ aukeratucome /YJl/ came /YMl/ come /YJl/ etorricost /YFgW/ cost /YFgW/ cost /YFgW/ kostatucut /YJW/ cut /YJW/ cut /YJW/ moztudig /XBZ/ dug /XJZ/ dug /XJZ/ aitzurtu,zuloaegindo /XI/ did /XBX/ done /XJm/ egindraw /XpG/ drew /XpI/ drawn /XpGm/ marraztudream /XpAl/ dreamt/dreamed /XpClW/XpAlX/ dreamt/dreamed /XpClW/XpAlX/ ametsegindrink /XpBnY/ drank /XpænY/ drunk /XpJnY/ edandrive /XpOd/ drove /XpLHd/ driven /'XpBdm/ gidatueat /AW/ ate /CBW/ eaten /AWm/ janfall /cGo/ fell /cCo/ fallen /'cGoLm/ erorifeed /cAX/ fed /cCX/ fed /cCX/ elikatufeel /cAo/ felt /cCoW/ felt /cCoW/ sentitufight /cOW/ fought /cGW/ fought /cGW/ borrokatu,borrokaeginfind /cOmX/ found /cPmX/ found /cPmX/ aurkitufly /coO/ flew /coI/ flown /coLHm/ heganeginforget /cL'ZCW/ forgot /cL'ZFW/ forgotten /cL'ZFWm/ ahaztuforgive /cL'ZBd/ forgave /cL'ZMd/ forgiven /cL'ZBdm/ barkatufreeze /cpAh/ froze /cpLHh/ frozen /'cpLHhm/ izoztuget /ZCW/ got /ZFW/ got /ZFW/ lortu;iritsigive /ZBd/ gave /ZMd/ given /ZBdm/ emango /ZN/ went /rCmW/ gone /ZFm/ joangrow /ZpN/ grew /ZpI/ grown /ZpNm/ hazi;landatuhang /kæn/ hanged/hung /kænX/kJn/ hanged/hung /kænX/kJn/ esekihave /kæd/ had /kæX/ had /kæX/ izan,edukihear /kBL/ heard /kKX/ heard /kKX/ entzunhide /kOX/ hid /kBX/ hidden /'kBXm/ ezkutatuhit /kBW/ hit /kBW/ hit /kBW/ johold /kNoX/ held /kCoX/ held /kCoX/ eutsihurt /kKW/ hurt /kKW/ hurt /kKW/ zauritu,mindu;minemankeep /YAU/ kept /YCUW/ kept /YCUW/ gorde,mantenduknow /mN/ knew /mqI/ known /mNm/ jakin,ezagutulay /oCB/ laid /oCBX/ laid /oCBX/ jarri;hedatu,zabaldulead /oAX/ led /oCX/ led /oCX/ zuzendu,gidatu

19English World 3 Basque © B Burlington Books 19

Irregular Verbs

Page 20: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

BASE FORM (V1) PAST SIMPLE (V2) PAST PARTICIPLE (V3) EUSKARAlearn /oKm/ learnt/learned /oKmW/oKmX/ learnt/learned /oKmW/oKmX/ ikasileave /oAd/ left /oCcW/ left /oCcW/ utzi;joan,irtenlend /oCmX/ lent /oCmW/ lent /oCmW/ prestatulet /oCW/ let /oCW/ let /oCW/ baimenaeman,utzilie /oO/ lay /oCB/ lain /oCBm/ etzanlie /oO/ (regularverb) lied /oOX/ lied /oOX/ gezurraesanlight /oOW/ lit /oBW/ lit /oBW/ piztulose /oIh/ lost /oFgW/ lost /oFgW/ galdumake /lCBY/ made /lCBX/ made /lCBX/ eginmean /lAm/ meant /lCmW/ meant /lCmW/ esannahiizanmeet /lAW/ met /lCW/ met /lCW/ ezagutu;-ekingeratupay /UM/ paid /UMX/ paid /UMX/ ordainduput /UHW/ put /UHW/ put /UHW/ jarri,ipiniread /pAX/ read /pCX/ read /pCX/ irakurriride /pOX/ rode /pLHX/ ridden /'pBXm/ gaineanibiliring /pBn/ rang /pæn/ rung /pJn/ deiturise /pOh/ rose /pLHh/ risen /'pBhm/ jaso,altxaturun /pJm/ ran /pæm/ run /pJm/ korrikaeginsay /gM/ said /gCX/ said /gCX/ esansee /gA/ saw /gG/ seen /gAm/ ikusisell /gCo/ sold /gLHoX/ sold /gLHoX/ saldusend /gCmX/ sent /gCmW/ sent /gCmW/ bidaliset /gCW/ set /gCW/ set /gCW/ ezarri,ipinishake /iMY/ shook /iHY/ shaken /'iMYLm/ eragin,astindushine /iOm/ shone /iFm/ shone /iFm/ distiratushoot /iIW/ shot /iFW/ shot /iFW/ tiroeginshow /iLH/ showed /iLHX/ show/ erakutsishut /iJW/ shut /iJW/ shut /iJW/ itxising /gBn/ sang /gæn/ sung /gJn/ abestusink /gBnY/ sank /gænY/ sunk /gJnY/ hondoratusit /gBW/ sat /gæW/ sat /gæW/ eserisleep /goAU/ slept /goCUW/ slept /goCUW/ loeginsmell /glCo/ smelt/smelled /glCoW/glCoX/ smelt/smelled /glCoW/glCoX/ usainduspeak /gUAY/ spoke /gULHY/ spoken /gULHYLm/ hitzeginspell /gUCo/ spelt/spelled /gUCoW/gUCoX/ spelt/spelled /gUCoW/gUCoX/ letreiatuspend /gUCmX/ spent /gUCmW/ spent /gUCmW/ gastatu;eman(denbora)stand /gWæmX/ stood /gWHX/ stood /gWHX/ zutikegonsteal /gWAo/ stole /gWLHo/ stolen /'gWLHoLm/ lapurtustick /gWBY/ stuck /gWJY/ stuck /gWJY/ itsatsisweep /grAU/ swept /grCUW/ swept /grCUW/ erratzatu,eskobatuswim /grBl/ swam /græl/ swum /grJl/ igeriegintake /WMY/ took /WHY/ taken /'WMYLm/ hartu;eramanteach /WAa/ taught /WGW/ taught /WGW/ irakatsitear /WCL/ tore /WG/ torn /WGm/ urratu,zartatutell /WCo/ told /WLHoX/ told /WLHoX/ esan,kontatuthink /eBnY/ thought /eGW/ thought /eGW/ pentsatuthrow /epN/ threw /epI/ thrown /epNm/ bota;jaurtiunderstand /JmXC'gWæmX/ understood /JmXC'gWHX/ understood /JmXC'gWHX/ ulertuwakeup /rMY 'JU/ woke up /rLHY 'JU/ woken up /rLHYLm 'JU/ esnatuwear /rCL/ wore /rG/ worn /rGm/ soineaneraman;jantziwin /rBm/ won /rJm/ won /rJm/ irabaziwrite /pOW/ wrote /pLHW/ written /'pBWm/ idatzi

20

Irregular Verb lIst

English World 3 Basque © B Burlington Books

Page 21: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

21ENGLISH WORLD 3 BASQUE © B Burlington Books

Writing GuideWriting GuideIDATZI AURRETIK Brainstorming

• Egin ezazu gaiarekin loturiko ideien zerrenda edo galdera-mapa (who?, what?, when?, where?, why?).

• Irakur itzazu eta ezabatu garrantzi gutxikoak iruditzen zaizkizunak.

• Koka itzazu aurkeztu nahi dituzun hurrenkeran.

PARAGRAFOAREN EGITURA Paragraph structure

Paragrafo batek hiru zati ditu:

• Sarrera edo lehen esaldia (opening sentence), hots, gaia aurkezten duena.

• Garapena edo paragrafoaren gorputza (body of paragraph), ideia nagusia informazio garrantzitsuarekin zabaltzen duena.

• Amaiera edo azken esaldia (closing sentence), gaia laburbiltzen duena eta ideia nagusia beste hitz batzuekin errepikatzen duena.

opening sentence

body of paragraph

closing sentence

Last week, our school organised a

Clean Up Our Town day. Students

cleaned up five neighbourhoods

and three parks. There was a lot of

rubbish, so we worked very hard.

Next month, we are going to clean

up the other neighbourhoods.

The town already looks better and

we hope the people will keep it clean.

• Harridura-ikurra ere (!) esaldiaren amaieran idazten da, eta emozio edo sentimenduak adierazteko erabiltzen da eta baita zerbait nabarmentzeko ere.

Wow! There are a lot of snacks!

LETRA LARRIA(Capital Letters)

Letra larriz idazten dira:

• pertsona-izenak eta tituluak: Michael Kors, Mr Rose, Dr Brent

• zenbait leku-izen, esate baterako hiri, herri, kontinente, eraikin ospetsu, museo, etab.: London, Peru, Asia, Tower Bridge, the Louvre

• herritartasunak: Irish, German, British

• egunak: Sunday, Tuesday, Thursday

• hilabeteak: January, March, July

• esaldi baten lehen hitza: This is a good restaurant.

• I pertsona-izenordaina: I like Italian food.

• hizkuntzak: French, Swedish, Chinese

• liburu, pelikula, abesti, festa-aldi eta ordenagailuko joko izenen hitz garrantzitsuak:

Alice in Wonderland

This Is the Life

Easter, Christmas

Sim City

DENBORA-PREPOSIZIOAK(Prepositions of Time)

Preposizio desberdinak erabiltzen dira orduen eta festa-aldien aurrean, egunen eta daten aurrean, hilabeteen, urteen eta egun-zatien aurrean. Garrantzitsua da kasuan kasurako preposizio egokia erabiltzen jakitea. Begira arretaz ondorengo adibideei:

• at orduak: at four o’clock

festa-aldiak: at Christmas

• on asteko egunak: on Monday

datak: on 15th August

on Christmas Day

• in hilabeteak: in September

urtaroak: in summer

urteak: in 2012

egun-zatiak: in the morning

Salbuespenak: at the weekend

at night

IDATZITAKOA ERREPASATU Checking your work

PUNTUAZIOA(Punctuation)• Puntua (.) baiezko eta ezezko esaldien bukaeran jartzen

da. I never eat junk food.• Koma (,) hitzak edo ideiak banantzeko erabiltzen da.

Normalean ez da and juntagailuaren aurrean idazten I’m buying some popcorn, crisps, nuts and biscuits.• Galdera-ikurra (?) galderen amaieran bakarrik kokatzen

da. Do you have muesli for breakfast?

Page 22: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

22ENGLISH WORLD 3 BASQUE © B Burlington Books

WRITING GUIDE

HITZEN HURRENKERA: SUBJEKTUA - ADITZA(Word Order: Subject – Verb)

Esaldiko subjektua aditzaren aurrean kokatzen da.The sausages are spicy. s v

Baina galderetan subjektuaren aurrean jartzen da.

Are the sausages spicy? v s

HITZEN HURRENKERA: DENBORA-ESAMOLDEAK(Word Order: Time Expressions)

Denbora-esamoldeak esaldiaren hasieran edo bukaeran erabil daitezke, nahiz eta bukaeran kokatzea arruntagoa den.

Tom Hanks started acting in the 1980s. time expr.

Hasieran jartzen direnean, koma batek bereizten ditu esaldi nagusitik.

In the 1980s, Tom Hanks started acting. time expr.

HITZEN HURRENKERA: ADJEKTIBOAK(Word Order: Adjectives)

• Izenen aurrean jartzen dira normalean.

the beautiful dress adj n

To be aditzaren ondoren.

The necklace is expensive. v adj

Eta aditz estatikoen ondoren, baita ere.

It looks nice. v adj

• Adjektibo bat baino gehiago badaude, hurrenkera honetan jartzen dira normalean: iritzia, neurria, kolorea.

She’s got a beautiful, tiny black kitten. o s c

HITZEN HURRENKERA: ADBERBIOAK(Word Order: Adverbs)

• Intentsitate-adberbioak eta moduzkoak aditzaren ondoren jartzen dira.

You sing quite nicely.

• Baiezko esaldietan, maiztasun-adberbioak aditzaren aurrean kokatzen dira.

He always acts in comedies. adv v

Baina to be aditza badarabilgu, atzean jartzen dira. Celebrities are usually very rich. v adv

EDUTEZKO ADJEKTIBOAK ETA IZENORDAINAK(Referencing)

Aipatutako izenei erreferentzia egiteko eta ez errepikatzeko erabiltzen dira. My house is in a nice neighbourhood. It is near the square.Ben and I are going to the playground. Do you want to come with us?Jade’s keys are under the desk. Those are her keys.

JUNTAGAILUAK(Linking Words and Connectors of Cause and Effect)

Bi ideia edo gehiago lotzen dituzten hitzak dira. Hauek dira ohikoenak:

• Emendiozkoak: and. The blanket is black and the pillows are pink.

• Aurkariak: but. I like the pillows, but I don’t like the blanket.

• Kausazkoak: because, because of eta since. I couldn’t call because my phone wasn’t working. We stayed home because of the rain. I don’t use my laptop a lot since it’s very old.

• Ondoriozkoak: so eta therefore. Your phone was ringing, so I turned it off. I forgot my phone, therefore I didn’t get your message.

SEKUENTZIA-LOKAILUAK (Connectors of Sequence)

Sekuentzia-lokailuek ekintzak zein hurrenkeratan gertatu ziren adierazten dute. Honatx ohikoenak: first, first of all, before, after, after that, then, next, later, by the time, eventually, finally, in the end y at last. First of all, we couldn’t have a shower because there was no hot water. By the time we were ready, it was too late to eat. Eventually, we took the train to town. At last, we got to the park but it was very late. In the end, we only had time for a quick game.

HITZEN AUKERAKETA(Word Choice)

Idazlanak hobetzeko eta interesgarriagoak egiteko, gehi itzazu adberbioak nahiz adjektiboak eta erabili sinonimoak.

The amazing athlete won the race easily.

adverb of degree adverb of manner

Page 23: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

Write the Dialogue

Write the Dialogue

Unit 1 page 7

Unit 2 page 9

3 �Dan�is�at�a�café.�Write�the�dialogue�between�Dan�and�the�waiter. 1. ZernahiduengaldetudiozerbitzariakDani.

Waiter:

2. HanburgesabateskatunahiduelaesandioDanekzerbitzariari.

Dan:

3. Edatekozerbaitnahiduengaldetudiozerbitzariak.

Waiter:

4. Danekbaietzerantzundio;laranja-zukubathartukoduela,mesedez.

Dan:

5. Zerbaitgehiagonahiduengaldetudiozerbitzariak.

Waiter:

6. Danekezetzerantzundio,horidelaguztia.

Dan:

3 �Brian’s�mum�is�asking�Brian�about�his�activities.�Write�the�dialogue�between�them.� 1. NonegondengaldetudioBrianenamakBriani.

Mum:

2. MarkenetxeanegondelaesandioBrianek.

Brian:

3. Hanzereginduengaldetudioamak.

Mum:

4. ZaborrarekineskulturabategindutelaesandioBrianek.

Brian:

5. Zergatikegindutenhorigaldetudioamak.

Mum:

6. Eskolakolanbaterakoegindutelaesandio.

Brian:

23English World 3 Basque © B Burlington Books

LanguageBuilder

Page 24: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

Write the Dialogue

Write the Dialogue

Unit 4 page 13

Unit 3 page 11

3 �Sarah�is�asking�Lucy�about�an�unusual�experience.�Write�the�dialogue�between�them. 1. InoizhankaapurtualduengaldetudioSarahkLucyri.

Sarah:

2. Lucykbaietzesandio.

Lucy:

3. ZergertatuzengaldetudioSarahk.

Sarah:

4. MendianbeheraeskiatzenzihoalaerorieginzelaesandioLucyk.

Lucy:

5. NoizgertatuzenhorigaldetudioSarahk.

Sarah:

6. OraindelabiurtegertatuzelaesandioLucyk.

Lucy:

3 �Emma�is�asking�Jade�what�she�should�wear.�Write�the�dialogue�between�them. 1. DiskotekarajoatekozerjantzibeharkolukeengaldetudioEmmakJaderi.

Emma:

2. MinigonagorriaeramanbeharlukeelaesandioJadek.

Jade:

3. BlusagorriarekineramandezakeengaldetudioEmmakJaderi.

Emma:

4. Jadekesandioideiaosoonadelaetaosomodernoadela.

Jade:

5. TxankletakjantzibeharkolituzkeengaldetudioEmmakJaderi.

Emma:

6. Jadekezetzesandio,informalegiakdirela.

Jade:

24English World 3 Basque © B Burlington Books

LANGUAGEBUILDER

Page 25: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

Write the Dialogue

Write the Dialogue

Unit 6 page 17

Unit 5 page 15

3 �Mr�Brown�is�asking�his�students�about�their�plans�for�the�future.�Write�the�conversation�between�them. 1. EskolabukatzeanzeregingoduelausteduengaldetudioBrownjaunakLaureni.

MrBrown:

2. UnibertsitateanzientziakikastekoasmoaduelaesandioLaurenek.

Lauren:

3. EtorkizunerakozerplandituengaldetudioBrownjaunakDawni.

MrBrown:

4. EtorkizuneanbeharbadajatetxebatirekikoduelaesandioDawnek.

Dawn:

5. BereametsazeindengaldetudioBrownjaunakBobi.

MrBrown:

6. Bereametsafutbol-jokalariprofesionalaizateadelaesandio.

Bob:

3 �Scott�is�asking�Paul�about�using�a�mobile�phone�on�a�trip.�Write�the�dialogue�between�them. 1. TelefonomugikorrabidaiaraeramanbeharallukeengaldetudioScottekPauli.

Scott:

2. EramandezakeelaesandioPaulek,bainahegazkineandaudeneanitzalieginbeharduela.

Paul:

3. AireportuantelefonoapiztutautzdezakeengaldetudioScottekPauli

Scott:

4. AireportuantelefonoaerabildezakeelaesandioPaulek.

Paul:

5. AireportutikgurasoeideitubeharliekeengaldetudioScottekPauli

Scott:

6. HegazkinaaireratuaurretikdeitubehardieladioPaulek.

Paul:

25

LANGUAGEBUILDER

English World 3 Basque © B Burlington Books

Page 26: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

Write the Dialogue

Write the Dialogue

Unit 8 page 21

Unit 7 page 19

3 �Chris�is�telling�Jay�about�something�his�parents�have�just�bought.�Write�the�dialogue�between�them. 1. ZerdengaldetudioJaykChrisi.

Jay:

2. KatuentzakoetatxakurrentzakogarbigailuadelaesandioChrisek.

Chris:

3. ZeregindezakeengaldetudioJayk.

Jay:

4. KatuaketatxakurrakgarbituetalehortuditzakeelaesandioChrisek.

Chris:

5. ZenbatbalioduengaldetudioJayk.

Jay:

6. 25.000£baliodituelaerantzundioChrisek.

Chris:

3 �Megan�and�Beth�are�at�a�sports�shop.�Write�the�dialogue�between�them. 1. ZererosinahiduengaldetudioMeganekBethi.

Megan:

2. KaskoberriabeharduelaesandioBethek.

Beth:

3. ZerderitzonkaskoarrosahorrigaldetudioMeganek.

Megan:

4. GarestiegiadelaesanduBethek.

Beth:

5. BeltzaezdelaarrosabezaingarestiaesanduMeganek.

Megan:

6. BeharbezainonadelaetausteduelaerosiegingoduelaesanduBethek.

Beth:

26English World 3 Basque © B Burlington Books

LANGUAGEBUILDER

Page 27: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

Write the Dialogue

Unit 9 page 23

3 �Lynn�is�telling�Jim�about�her�problem.�Write�the�dialogue�between�them.� 1. LurjotadagoelaesandioLynnekJimi,lagunikonenaberarekinhaserredagoelako.

Lynn:

2. Bereustez,lagunarideitubeharliokeelaesandioJimek.

Jim:

3. DeituziolaesandioLynnek,bainaezziolaerantzun.

Lynn:

4. Zergatikezdiontestu-mezubatbidaltzengaldetudioJimek.

Jim:

5. Testu-mezubatbidaliziola,bainaezziolaerantzunesandioLynnek.

Lynn:

6. AgianbereetxerajoatekoetatxokolatepixkabateramatekoiradokidioJimek.

Jim:

27

LANGUAGEBUILDER

English World 3 Basque © B Burlington Books

Page 28: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

28English World 3 Basque © B Burlington Books

Translation ExercisesCheck Your Progress

Unit 1

1. Ez ditut babarrun erregosiak maiz jaten.

2. Galleta hauek kaloria asko dituzte.

3. Azenario gordinak oliba-olioarekin jaten ari al zara?

4. Sandia erosten ari gara.

5. Txahalki pikantea pipar gorriekin eskatu nahi nuke.

Unit 2

1. Orain dela urtebete hasi ginen ontziak birziklatzen.

2. Lantegia ibaia kutsatzen ari zen.

3. Tximistak gure etxea hondatu zuen bart gauean.

4. Zer ari ziren biltzen, ikusi genituenean?

5. Botilak jasotzen ari ziren euria ari zuen bitartean.

Unit 3

1. Tim autobus-gidari lanetan aritu da hiru urtean.

2. Ile-apaintzaileak ilea moztu berri dit.

3. Zine-ekoizle horrek sari bat irabazi al du jada?

4. Nire lagunik onena ez da inoiz atzerrira joan.

5. Joan den larunbatean marrazoekin urpean igeri egitera joan ginen.

Unit 4 1. Nire takoidun oinetakoak zureak baino altuagoak dira.

2. Blusa hau ez da nirea bezain modernoa.

3. Minigona hau dendako politena da.

4. Ikasleek ezin dituzte txankletak eraman informalegiak direlako.

5. Ezpainetako barra hau ez da behar bezain iluna.

Unit 5

1. Etorkizunean, jendea etxe-orratzetan biziko da.

2. Barryk etxe-orratz bateko bulego batean egingo du lan.

3. Carmenek ahalegina egiten badu, lortuko du titulua.

4. Tenis-zelaian ikusiko zaitut ordubatean, euririk ari ez badu.

5. Diru asko irabazten badugu, negozio bat irekiko dugu.

Unit 6

1. Mezu bat utzi beharko zenioke.

2. Hemen ezin duzue zuen telefono mugikorrik erabili.

3. Ezin izan nuen zure testu-mezua erantzun.

4. Bihar ez duzu goiz jaiki beharrik.

5. Ikus dezakezu egutegia pantailan?

Page 29: Glossary - Amazon Web Services...have an accident /kDd Dm 'DYgBXLmW/ istripua izan have an exotic meal /kDd Dm BZ'hFWBY lAo/ zerbait exotikoa jan judge /bJb/ epaile lifeguard /'oOcZEX

check your progress

29English World 3 Basque © B Burlington Books IH-008-681

Unit 7

1. Hotel bat eraiki zen itsaslabarrean.

2. Haitzulo bat aurkitu zuen joan den udan.

3. Bi zubi berri diseinatu zituzten iaz.

4. Monumentu ospetsua Londreseko ekialdean dago.

5. Ferrya erreka-ertzetik gidatzen da.

Unit 8

1. Indarra eta koordinazioa behar dituzu patinatzeko.

2. Tenis-erraketarik onena dauka, baina gaizki jokatzen du.

3. Beisboleko eskularru hauek horiek baino hobeto gelditzen dira.

4. Burmuinak bihotzak baino gogorrago egiten du lan?

5. Zenbat kasko saltzen dira hemen astero?

Unit 9 1. Lasaituta geunden, gurasoak oporretatik itzuli

zirenean.

2. Henry deprimituta dago iraganetik.

3. Ez zenuke hura bezalako lagunik jasan behar.

4. Desengainatua nengoen, nire lagunek lagundu ez zidatelako.

5. Jenniferrek inbidia dio bere anaiari.