AT

MO

SF

ER

A

IS

TR

A@

UV

AW

E N

A

AT

MO

SF

ER

AT

A

Sto

jan

Man

ol

ev

[T

O E

AT

MO

SF

ER

A?

Atm

os(G

reek

)-Va

por-

para

, иs

par

uvaw

e,

mag

la,

~ad

Spha

era,

(Lat

in)-

Sphe

re, s

fer

a, t

opka

Atm

osf

era

tae

smes

aod

gaso

viko

jago

obik

oluv

ab

ilo

koe

nebe

sko

tel

oko

eim

agr

avi

taci

ono

pol

e

Def

in

ic

ija

na

atm

osf

erat

ao

dr

azn

ien

ci

kl

op

edi

i:

•A

tmos

fera

-je

smje

sa p

linov

a ko

ja o

bavi

ja Z

emlju

.

•A

tmos

pher

e-T

he g

asse

ous m

ass o

r env

elop

e su

rrou

ndin

g a

cele

stia

l bod

y, e

spec

ially

Ear

th;

•A

tmo

sfer

a-

Zem

li

estÍ

gaz

oobr

azna

® ob

lo~

ka z

emno

go {

ara

Vk

upn

a m

asa

na

vo

zduh

otво

AT

MO

SF

ER

AT

Aе

Zem

jin

ata

po

vr

{i

na

izn

esuv

a:

5,09

5 .1

018cm

2

NA

SE

KO

J C

M2

DO

A\

A P

O≈

1KG

VO

ZD

UH

5,27

. 1018

kg

il

i5

270

000

000

000

000

000

kg

143

  

  

Zo

{to

jai

str

a`uv

ame

atm

osf

erat

a?

Atm

osf

erat

ago

ov

ozm

o`

uva

di

{ew

eto

na

lu|

eto

;

Atm

osf

erat

ap

ret

stav

uva

fi

lte

ro

d{

tetn

oto

son

~ev

ozr

a~ew

ei

zad

r`

uva

del

od

top

li

nat

an

aze

mja

ta;

Pr

enes

uva

del

od

ener

gija

tao

dek

vat

or

ot

ko

np

ol

ov

ite

na

zem

jata

pr

ave јќi

jac

elat

aze

mja

po

god

na

za`

iv

ot.

Atm

osf

erat

aja

pr

enes

uva

vo

den

ata

par

an

asta

nat

aso

isp

aruv

awe

od

vo

den

ite

po

vr

{i

ni

io

kea

ni

tek

on

su{

ni

ted

elo

vi

,ta

ka

{to

seo

bez

bed

uva

vo

da

zap

iew

ei

vo

da

zan

avo

dn

uvaw

e;

Si

te`

iv

isu

{te

stv

aza

vi

sat

od

atm

osf

erat

a,n

ejzi

nat

ate

mp

erat

ura,

sost

avo

t,

pr

im

esi

tei

nej

zin

ata

vl

a`n

ost

.

So

stav

na

atm

osf

erat

aГас

Проц

ентен

состав

Азот

N 278

,084%

»78

%

Кисл

ород

O 220

,946%

» 21

%

Аргон

Јаглер

оден

дио

ксид

Водо

род

Озон

Метан

Јаглер

оден

мо

ноксид

Хели

умКс

енон

Крип

тон

Ar CO2

H 2 O 3 CH4

CO He Xe Kr

» 1%

78

21

1

Состав на атмосферата

во

%

АзотКислород

Останати

гасови

Po

del

ba

na

atm

osf

erat

a sp

or

ed в

исин

ата

i p

ro

men

a n

a te

mp

erat

urat

a v

o z

avi

sno

st o

d висин

ата

vo

at

mo

sfer

ski

te s

lo

evi

144

  

  

1.T

RO

PO

SF

ER

A

--T

RO

PO

PA

UZ

A

2.S

TR

AT

OS

FE

RA

--S

TR

AT

OP

AU

ZA

3.M

EZ

OS

FE

RA

--M

EZ

OP

AU

ZA

4.T

ER

MO

SF

ER

A

1.T

RO

PO

SF

ER

A

Pr

ize

men

sl

oj (

do

2 m

v

isi

na)

-im

a n

ajm

no

gu p

ro

men

i n

a te

mp

erat

urat

a i

gus

tin

ata

na

vo

zduh

ot

-nad

pr

ize

mn

io

t sl

oj d

oa|

a p

lan

etar

ni

ot

gran

i~e

n

slo

j so

deb

eli

na

1do

1,5

k

m

-nad

pl

anet

arn

io

t gr

ani

~en

sl

oj d

oa|

a sl

ob

od

na

tro

po

sfer

a

GLO

BE

mer

ewa

Raz

li~

ni

me

rew

a i

nabq

uduv

awa

od

gl

obe

prog

ram

ata

se k

oris

ni z

a is

tra`

uvaw

e na

vrem

eto,

klim

ata

i pr

im

esit

evo

atm

osф

era

ta.

Za

istr

a`uv

awe

na

vrem

eto

se

nab

qud

uvaa

t i

mer

at:

1.

Tem

per

atur

ata

na

vo

zduh

ot

(mom

enta

ln

a,m

aksi

mal

na

im

inim

aln

a)1

.K

ol

i~i

nite

na

vrne

`i

2.

Pok

riv

kao

dob

lac

ii

vid

ovi

na

ob

la

ci

3.

Re

lat

iv

nav

la`

no

stn

av

ozd

uho

tи

4.

Pri

tiso

kn

av

ozd

uho

t

Izb

or

na

mes

toto

za

mer

ewe

na

ter

mo

met

arsk

ata

kuk

i~k

a i

do

`d

om

ero

t kuk

a

Ter

mo

met

ar z

a ka

lib

rac

ija

Dr`

a~Min

/mak

s te

rmo

me

tar

Dr`

a~

Терм

ометар

максимум

мин

имум

145

  

  

Правилна оддалеченост

и висина на

метеоролошката

куќичка

и дож

дометот

Правилна оддалеченост

на ин

струментот и

пречката

Tem

per

atur

a n

a v

ozd

uho

t i

n

ejzi

no

mer

ewe

Vo

GLO

BE

pro

gram

ot s

e m

eri

:

ed

na{

dn

evno

,se

koj d

en

mi

nim

aln

ata

,m

aks

im

alna

ta i

m

om

enta

lna

ta t

em

pera

tur

a n

a вo

zduh

ot

[to

tr

eba

da

im

ate

za m

erew

e n

a te

mp

erat

urat

a ?

Dob

ropo

stav

ena

term

omet

arsk

aku

}i~k

a

To~

eni

dob

ropo

stav

enm

aкс.

/min

.ter

mom

etar

Soo

dve

ten

obra

zec,

for

mul

arza

atm

osf

ersk

iM

erew

a(A

tmos

feric

Inve

stig

atio

n D

ata

Shee

t)

Mol

ivil

ipe

nkal

oza

pi{

uvaw

e

146

  

  

Мом

ентална

температура

на

воздухот

:(C

)

Максимална

дневна

температура

на

воздухот

: (C

)

Мин

имална

дневна

температура

на

воздухот

(C)

Мом

ентална

дневна

температура

на

почвата:

(C)

Максимална

дневна

температура

на

почвата:

(C)

Мин

имална

дневна

температура

на

почвата:

(C)

ВРН

ЕЖИ

[to

mer

im

ev

oG

LO

BE

pr

ogr

amat

a?

Vo

del

ot

vrne

`и

-a

tmos

fe

ra s

e v

r{a

t m

erew

a na

kol

i~in

ata

na d

o`d

i

sneg

, so

do`

do

mer

i i

sneg

om

etri

Gol

ema

ma

sa n

a to

pol

voz

duh

na

niv

o n

a po

~va

ta, s

e p

od

iga

ko

n go

rni

te s

loe

vi n

a

atm

osf

era

ta k

ad

e {

to a

tmo

sfe

rata

e p

ol

adn

a i

so

pon

izo

k a

tmo

sfe

rsk

i p

riti

sok

;

Vo

zdu{

nata

ma

sa s

e i

zdig

a v

iso

ko

i s

e l

adi

to

lk

u m

nogu

{to

se

zasi

tuva

; Vo

den

ata

pa

ra

kond

enz

ir

a i

se

fo

rmir

aat

ob

lac

i o

d v

od

eni

kapk

i;

Od

pr

eza

site

nos

ta n

a v

ozd

u{na

ta m

asa

ko

ja s

e

izd

ign

al

a i

se o

la

dil

a t

aa k

ond

enzi

ra

i

po~n

uva

da

pa|

a d

o`d

.

Do

`d

ovi

te p

a|aa

t ko

ga i

ma

me

sud

ir n

a l

ade

n i

to

pol

voz

duh

.

147

  

  

Vo

den

i i

sn

e`n

i t

alo

ziD

o`

do

mer

Ink

a

Mer

na

cev

ka

Nad

vo

re{

en

sad

Dr

`a~

Red

osl

ed p

ri

mer

ewat

a:

1.S

epr

o~it

uva

nivo

tona

vod

avo

do`

dom

erot

;(с

evn

imav

ana

para

lak

ti~k

agr

e{ka

;2.

Ako

nem

aza

bel

e`uv

ame

0,0

mm

Ako

ima

pom

alku

od0,

5m

mza

bel

e`uv

ame

T(T

race

votr

agov

i)A

kood

nevn

iman

ieis

te~e

te~n

osta

zabe

le`

uvam

eM

(Mis

sing

nem

apo

dat

oci)

3.A

kov

rnel

jak

do`

di

ima

vod

ai

vo

nad

vor

e{na

taku

tija

,to

ga{

sepr

avi

sled

noto

:se

~it

ako

li~

ina

tavo

me

rnat

ace

vka

ise

istu

rais

tata

.P

otoa

kol

i~i

nata

nav

oda

{to

sena

o|a

vona

dvo

re{

niot

sad

sem

erи

.Z

bir

otna

site

kol

i~i

niza

vrn

e`i

zato

jden

seza

pi{

uva.

4.S

eza

pi{

uva

bro

jot

nad

enov

iza

koи

vod

ata

seso

bira

la,

odno

sno

broj

otna

den

ovit

eod

posl

edno

tom

erew

e5.

Se

vra}

ad

o`d

omer

otvo

posl

edna

tapo

lo`

ba

Број н

а денови

во

кои се

акум

улира

дождот

Дож

довна

вода

во

мериц

ата за

дожд

(mm

)*[to

tr

eba

da

im

ate

so s

ebe?

-Soo

dve

ten

obra

zec

za a

tmos

fer

ski

mer

ewa,

-Mol

iv i

li

penk

alo

za z

api{

uvaw

e

148

  

  

Mer

ewe

na

ko

li

~in

i n

a sn

eg

[to

tr

eba

da

im

ame:

1. M

etar

zasn

eg

2. D

ask

aza

sneg

3. N

adv

or

e{n

io

tsa

d o

dd

o`

do

mer

ot;

4. S

ad v

ok

oj}

e se

~uv

ap

ri

mer

ok

ot

zao

dr

eduv

awe

na

vo

da

vo

sneg

ot;

5. C

vr

sta

ir

amn

ap

od

lo

ga{

to s

e p

od

met

nuv

ap

od

sad

ot

na

do

`d

om

ero

tza

ots

tran

uvaw

en

av

i{

ok

ot

na

sneg

;

6. S

oo

dv

eten

ob

raz

ecza

atm

osf

ersk

ite

mer

ewa,

7. N

alep

ni

ca

zao

zna~

uvaw

en

ap

ri

mer

ok

ot;

Red

osl

ed n

a m

erew

eto

na

vr

ne`

i o

d s

neg

:

1.V

erti

kal

no s

e za

bod

uva

met

arot

za

sneg

vo

sne`

nata

pok

rivk

a se

d

odek

a ne

se

oset

i tl

oto.

Se

ot~i

tuva

i z

abel

e`uv

a vi

sina

ta n

a sn

e`ni

ot p

okri

va~

vo m

m

2.S

e po

vtor

uva

mer

ewet

o u{

te n

a d

ve m

esta

;3.

Ako

vis

inat

a e

mal

a ta

ka {

to n

e m

o`e

da

se p

ro~i

ta s

e za

bel

e`uv

a T

(ang

.Tra

ce-t

ragi

)4.

Pos

le

prvi

ot d

en o

d p

a|aw

eto

na s

neg

i ot

~itu

vaw

eto

na n

egov

ata

visi

na s

e po

stav

uva

das

kata

za

sneg

vrz

pos

tojn

ata

sne`

na

pokr

ivka

.A

ko

pad

nal

nov

sne

g po

stap

kata

za

mer

ewe

e is

ta k

ako

i vo

pre

thod

niot

sl

u~aj

sam

o {

to s

ega

toa

se p

ravi

vrz

das

kata

. S

e pr

avat

tri

mer

ewa

na r

azl

i~ni

del

ovi

od d

aska

ta.

Ako

nem

a pa

|ano

sn

eg s

e za

pi{

uva

0,0

mm

;

Ako

nov

iot

sneg

e t

olku

mal

i n

e m

o`e

da

se z

abel

e`i

se p

i{uv

a T

Ako

od

bil

o ko

j pri

~ini

se

prom

eni

sneg

ot v

rz d

aska

ta s

e pi

{uv

a M

Дим

ензија

на даската за

мерењ

е на

нов

снег

1.N

advo

re{

niot

sad

od

do`

dom

erot

se

zabo

duv

a ve

rtik

alno

d

o sa

mot

o tl

o;

2.S

e po

dm

etnu

va r

amna

pod

log

a po

d o

tvor

ot n

a d

o`d

omer

ot,

se i

zvl

ekuv

aat

zaed

no i

se

svrt

uvaa

t za

edno

na

gore

;

3.S

e pr

efrl

uva

prim

erok

ot n

a sn

egot

vo

dru

g sa

d i

li

mo`

e d

a se

~uv

a i

vo s

amio

t to

j sad

i s

e po

stav

uva

nal

epni

ca;

4.P

rim

erok

ot i

li

prim

eroc

ite

se n

osat

vo

zgra

da,

ne

smea

t d

a se

zag

reva

at i

se

pri~

ekuv

a d

a se

sto

pat;

So

pom

o{ n

a in

ka

te~n

osta

se

post

avuv

a vo

mer

nata

cev

ka n

a d

o`d

omer

ot i

se

zabe

le`

uvaa

t so

odve

tnit

e ko

li~

ini.

Pri

nov

sne

g po

stap

kata

se

povt

oruv

a sa

mo

vrz

das

ka.

Zem

awe

na

pr

im

ero

k z

a o

dr

eduv

awe

na

vo

da

vo

sn

ego

t

149

  

  

Примерок

1 (m

m)

Dep

th

sam

ple

Примерок

2 (m

m)

Dep

th

sam

ple

Примерок

3 (m

m)

Dep

th

sam

ple

Број

на денови

на

акум

улитрање

на нов

снег на

таблата

Длабочина

на

нов снег

на

таблата

прим

ерок

1(m

m)*

Длабочина

на

нов снег

на

таблата

прим

ерок

2(m

m)*

Длабочина

на

нов снег

на

таблата

прим

ерок

3(m

m)*

Ob

lac

i i

ob

la~

no

stO

bl

ak

Obl

akot

ezb

irna

sitn

i~e

sti~

kina

vod

ail

im

raz,

ili

ina

dve

tevo

slob

odni

otvo

zduh

.T

ojm

o`e

da

sod

r`i

ipo

krup

ni~e

sti~

kina

vod

ail

im

raz,

aero

sol

iil

ikr

uti

~est

i~ki

kako

{to

se~e

sti~

kite

od~a

d,p

ra{

ina

isl

i~no

.

Ob

la~

no

st

Pod

obl

a~n

ost

pod

razb

iram

ed

elod

nebo

topo

krie

nso

obl

aci

vood

nos

nace

lot

one

bo

150

  

  

Na

ziv

kr

aten

ka

po

de

lb

ap

ov

isi

na

so

sta

vo

sno

ven

ob

li

kp

ose

bn

ik

arak

ter

is

tik

i

Cirr

usC

iv

iso

kl

edv

lak

nes

tp

ro

sir

no

st,

sjaj

,n

ema

vr

ne`

i

Cirr

ocum

ulus

Cc

vi

sok

led

top

~est

pr

osi

rn

ost

,n

em

av

rn

e`i

Cirr

ostr

atus

Cs

vi

sok

led

slo

evi

tp

ro

sir

no

st,

ne

ma

vr

ne`

i

Alto

cum

ulus

Acsr

eden

zav

isn

oo

dte

mp

er

atur

ata

top

~est

nem

av

rn

e`i

Alto

stra

tus

Assr

eden

zav

isn

oo

dte

mp

er

atur

ata

slo

evi

tm

o`

ed

av

rn

ed

o`

di

li

sneg

Nim

bost

ratu

sN

ssr

eden

il

in

izo

km

e{an

slo

evi

tv

rn

attr

ajn

iv

rn

e`i

,c

vr

sti

ite

~n

i

Vid

ovi

na o

blac

i sp

ored

me|

unar

odna

ta

klas

ifik

acij

aSt

rato

cum

ulus

Scn

izo

kza

vi

sno

od

tem

pe

rat

urat

ato

p~e

st

vo

ob

i~a

en

on

ed

ava

vr

ne

`i

Stra

tus

Stn

izo

kza

vi

sno

od

tem

pe

rat

urat

asl

oev

it

li

~in

am

agl

a,d

av

ar

osa

izr

nes

tsn

eg

Cum

ulus

Cu

ver

tik

al

no

raz

vi

env

od

ato

p~e

st

Cum

ulon

imbu

sC

bv

erti

ka

ln

or

azv

ien

me{

angr

amad

est

grm

e`i

,d

o`

d,

grad

,o

luj

a,a

vo

zim

osn

eg

Kl

asi

fi

kac

ija

za

pr

oc

enk

a n

a o

bl

a~n

ost

a i

tr

agi

te n

a k

on

den

zac

ija

Ko

ga i

ko

lk

u p

ati

se

pr

avi

pr

oc

enk

a?

Obl

a~no

sta

se p

roce

nuva

, zab

ele`

uva

i iz

vest

uva

edna

{ d

nevn

o, v

o is

to v

rem

e ko

ga s

e m

erat

tem

pera

tura

ta n

a vo

zduh

ot i

kol

i~in

ite

navr

ne`

i.

PR

OC

EN

KA

TA

E P

OL

ES

NA

AK

O N

EB

OT

O M

IS

LE

NO

GO

P

OD

EL

IM

E N

A 4

-RI

DE

LA

I Z

A S

EK

OJ

OD

NE

GO

SE

N

AP

RA

VI

PR

OC

EN

KA

,A N

IV

NA

TA

SU

MA

JA

DA

VA

V

KU

PN

AT

A O

BL

A^

NO

ST

.

151

  

  

Red

osl

ed n

a p

ro

cen

kat

a n

a o

bl

a~n

ost

a:

1.S

e p

opol

nuv

a s

oo

dv

etn

iot

ob

raze

c z

a a

tmo

sfe

rsk

i m

ere

wa;

2.S

e p

ogl

ed

nuv

a ne

boto

vo

site

pr

avci

3. S

e p

roc

enuv

a k

olk

av d

el

od

neb

oto

e p

okr

ien

so

obl

aci

;

4.S

e o

dr

ed

uva

koj

opi

s od

pos

toe~

kat

a p

roce

nka

naj

mn

ogu

od

gov

ara

vo

toj m

omen

t;

5. A

ko

neb

oto

e n

evi

dl

ivo

zab

ele

`it

e {

to v

i ja

o

nevo

zmo

`uv

a p

roc

enka

ta n

a o

bla~

nos

ta:

Neb

oto

e n

evi

dl

iv

o p

or

adi

:

6.S

e za

bel

e`uv

a v

o o

bra

zec

ot

se {

to e

za

bel

e`an

o

Магла

Fog

Сума

глиц

аHa

zeЧа

д(ди

м)Sm

oke

Вулканска п

епел

Volca

nic A

shПр

ашин

аDu

stПе

сок

Sand

Воде

н-мо

рски

дим

Spre

y-Se

a spr

eyОб

илен

дож

дHe

avy R

ainОб

илен

снег

Heaq

vy S

now

Снеж

на виу

лица

Blow

ing

Snow

Прич

ини п

орад

и кои об

лаци

те н

е мож

е да с

е набл

удуваат

Re

dos

led

za

proc

enka

na

tip

ovit

e n

a o

bl

aci

i

tip

ovit

e n

a t

ragi

na

kon

den

zac

ija

:

1.S

e p

ogl

edn

uva

vo

nebo

to v

o si

te p

ravc

i so

vn

iman

ie d

a n

e s

e g

le

da

vo

son

ceto

;

2.S

e o

dr

eduv

aa

t ti

povi

te n

a o

bla

ci s

o p

omo{

na

so

od

vetn

a k

arta

na

obl

aci

i n

ivn

iot

opis

i s

lik

a;

3.S

e s

tav

a zn

ak v

o ku

ki

~kat

a n

a v

a{

iot

obra

zec

po

kra

j sek

oj z

abe

le`

an o

bla

k n

a n

ebot

o

4.P

ost

oja

t tr

i ti

povi

na

tr

agi

na

ko

nde

nza

cija

.Se

zabe

le`

uva

so

odv

etn

iot

tip

od

tr

agi

na k

ond

enza

ci

ja.

152

  

  

Cirru

sCi

rrocu

mul

usCi

rrost

ratu

sAl

tost

ratu

sAl

tocu

mul

usSt

ratu

sSt

rato

cum

ulus

Nim

bost

ratu

sCu

mul

usCu

mul

onim

bus

Краткотрајн

иSh

ort-

lived

Трајн

инера

спрс

кувачки

Pers

isten

tNo

n-Sp

read

ing

Трајн

ира

спрскува

чки

Pers

isten

tSp

read

ing

Нема

обла

ци/

Noclo

uds(

0%)

Јасна/C

lear

(0%

-10%

)Од

воени/

Isolat

ed(1

0%-2

5%)

Растурени/

Scat

tere

d(2

5%-5

0%)

Прекрш

ени/

Brok

en(5

0%-9

0%)

Обла

чно/

Over

cast

(90%

-100

%)

Небо

тое

цело

сно

прикри

ено

Skyo

bscu

red

Cum

ulus

-cum

ulus

, {to

zna

~i g

omil

a, t

opka

, kup

, gr

amad

a

(be

la

pe

rduv

esta

ob

la

~no

st)

tie

se

bril

ija

ntn

o b

eli

, im

aat

ten

den

cija

ko

n te

mn

osi

va b

oja

. Vo

gla

vno

tie

ne

pra

vat

do`

d.

Cirr

us, {

to z

na~i

pra

men

na

kad

rava

kos

a il

i pr

amen

(vi

soka

obl

a~no

st).

Tie

sod

r`at

kri

stal

i na

mra

z, b

eli

po b

oja,

pre

dve

snic

i na

pro

men

a na

vr

eme.

153

  

  

Alto

cum

ulus

-altu

s, {

to z

na~

i s

red

en; -

cum

ulus

, {to

zn

a~i

go

mi

la,

to

pk

a, k

up, g

ram

ada

(bel

a p

erd

uves

ta

ob

la~

no

st).

Ov

ie

ob

lac

i n

ali

kuv

aat

na

br

ano

vi

vo

mo

re

so b

ela

il

i s

iv

a b

oja

i s

enk

i. T

ie

sod

r`

at p

ov

e}e

vo

da

i m

alk

u k

ri

stal

i n

a m

raz

.

Stra

toku

mul

us-s

trat

us,v

o z

na~

ewe

na

slo

j il

i

pokr

ivk

a (n

isk

a o

bla

~nos

t)

-Cum

ulus

, {

to z

na~

i g

om

il

a, t

op

ka, k

up, g

ram

ada

(b

ela

perd

uves

ta o

bl

a~no

st).

Ovi

e o

bla

ci s

e si

vi

ili

be

luz

lav

i.

Tie

mo

`a

t d

a s

e f

orm

iraa

t od

sta

ri

-st

ratu

s o

bla

ci i

se

vo

fo

rma

na

pl

o~a

.

Cum

ulon

imbu

s-C

umul

us–

per

duv

est

a o

bl

a~no

st,n

imbu

s–

do`

dov

ni o

bl

ac

i). O

vie

obl

aci

se

{ir

oki,

te

{k

i i

ra

zigr

ani

, so

tem

na b

oja

i s

o m

nog

u v

rne`

i. ^

est

o go

za

tem

nuv

aat

neb

oto

, no

sat

grm

ote

vi

ci i

gr

ad. T

ie i

sto

ta

ka

mo`

e d

a s

ozd

ad

at t

orn

ado

Stra

tus(

ni

ska

ob

la~

no

st)

Ov

ie

ob

lac

i s

e si

vi

i i

zgl

edaa

t k

ako

da

se p

ok

lo

nuv

aat

so p

ov

r{

in

ata

na

zem

jata

.

Cum

ulo

154

  

  

Атм

осферски

(воздушен

) притисок

Атм

осферскиот притисок

е

притисокот

што

го врши

тежин

ата на

воздухот

врз

един

ица површин

а на

земјата

. Ед

иниц

а за

притисок е

1 Ра

,/паскал

/.

За притисок се

употребува и

един

ицата

1bar

.

1bar

=10

0 00

0 Pa

1mba

r= 1

00 P

a=1h

Pa

1mba

r_ милибар

•Како што

се искачувате

во

височи

на, над

вас

има

помалку

воздух.

•Пом

алку

воздух значи

помала маса и помала

тежин

а што

притиска

надолу

на површин

ата.

Така

, атм

осферскиот притисок

се намалува со

искачувањето во

атм

осферата

Pr

om

ena

na

atm

osf

ersk

io

tp

ri

tiso

kso

vi

sin

ata

155

  

  

Зошто

треба

да се

мери атмосферскиот

притисок

?

•Дневните набљ

удувањ

а ќе

им

пом

огнат на

учениц

ите да

сфатат

како се

поврзани пром

ените во

притисокот

со промените во

времето,

видот

на

облаци

те и

покриеноста

со облаци

•Следењето на

притисокот ни

ја откри

ваат

масата на

атмосферата помеѓу нас и сонц

ето,

што

е потребно за

мерењ

е на

оптич

ката

густина

на аеросоли

те и

Баром

етри

ската водена

пареа

Значајни

вредности

•Стандардниот притисок

на морското

ниво е

1013

mb

–96

0 m

b е типи

чен за

екстремно

бурни

услови

–10

50 m

bе типи

чен за

сил

ни системи со

висок

пр

итисок

•Атмосферскиот

притисок се

намалува за

околу

10 m

b на

секои

100 метри нагоре

во надм

орска височина

–На прим

ер, на

1,00

0 метри

над

морето,

вообичаен

опсег на

притисок би

бил

приближ

но86

0 до

950

mb

•За

GLO

BE,

се препора чува да

го соопштувате

притисокот

на нивото на

морето

–притисок

приспособен

(корегиран

) за

морското

ниво

•Мож

е да

изберете да

го соопштувате

и притисокот од

станицата

–реални

от притисок на

ваш

ата надм

орска

височи

на, ако

сакате.

Како се

мери атмосферскиот притисок

•Протоколот на

GL

OB

E користи

стандарден

анероиден барометар

или

алтим

етар

монтиран на

ѕид во

училн

ицата

•Атм

осферскиот притисок

треба

да се

мери пр

еку

ден во

грани

ци од еден

час

од локалн

ото соларно

пладне

или

приближ

но во исто

време како

и

мерењ

ето на

облачноста,

максималната

и

мин

ималната

температура

.

•Баром

етарот

треба

да се

калибрира

на секои

6 месеци

Анероид

баром

етар

156

  

  

Влажност

на воздухот

количество

на водена

пареа

што

ја содрж

и воздухот

Видови

на влаж

ност

:1.

Апсолутна

влажност

-густина

на водена

пареа

, т.е

маса

на водена пареа во

едини

ца волум

ен

2.Максимална

влажност

-апсолутна

влажност

во услови

на

заситување

3.Релативна процентна влаж

ност

-однос

пом

еѓу

апсолутната влаж

ност

и максималната

пом

ножена по

бројот

100.

Точка

на роса

-температура

при

која водената

пареа

би

станала заситена

Хидр

олош

ки циклус:

Мери колку вода

има во

воздухот

Влијае на

стапките на

испарувањ

е и испарување преку

лисјата.

Клучен

елемент за

локалната

клима

Енер

гетски

циклус:

Овозмож

ува пресметувањ

е на

точката

на роса

(тем

пературата

на која

имам

е заситување на

водените пареи)

Точката на

роса влијае

на дневниот

опсег

на температурите

Количество

на водена

пареа

во воздухот влијае

на

формирањ

ето на

бури

Зошто

треба

да се

про

учува рела

тивн

ата

влаж

ност

?

Инструм

енти

за

мерењ

е на

влаж

носта

•Психром

етри

,(психро-гр

. студено)

•Хигрометри

(хигро

-гр.

влага

)Сув

термом

етар

Влажен

термом

етар

Августов психрометар

Сув

термом

етар

Влажен

термом

етар

МЕР

ЕЊЕ НА ВЛ

АЖНОСТ

А ВО

ГЛОБЕ

Психром

етриска таблиц

а

Темпе

ратура

на

сув те

рмом

етар

во 0 С

26

Темпе

ратура

на

влаж

ен

терм

ометар

0 С

22

Темпе

ратурн

а ра

злик

а4

Рела

тивн

а вл

ажно

ст во

%70

%

157