Global Rekabet, KOBİ’ler ve Girişimcilik

• Küreselleşme süreci durmadan vites büyütüyor

• İletişim ve Ulaşım her geçen gün daha hızlanıyor, daha kaliteleşiyor

• Ve her şey daha da küreselleşiyor

– Sermaye küreselleşiyor

– Bilgi küreselleşiyor

– Ticaret küreselleşiyor

– Yatırımlar küreselleşiyor

– Üretim ve tüketim küreselleşiyor

– YA İNSANLAR!

Globalizasyon, Küreselleşme, Mondalizasyon

• GLOBALİZASYON BİR TERCİH Mİ, YOKSA 10-15 YILDIR İÇİNDE

YAŞADIĞIMIZ ve DAHA 40-50 YIL SÜRECEĞE BENZEYEN BİR

SÜREÇ Mİ?

• Dijital devrimden sonra endüstri 4.0 devrimine mi giriliyor ?

DAHA SONRA NE OLACAK? Bilmiyoruz!

Türkiye’nin en büyük gücü: İlişkilerimizi BATI ile geliştirdikçe

DOĞU’nun tercihi, DOĞU ile geliştirdikçe BATI’nın vazgeçilmezi

olmak

(Çağımız paradigmaları olan Demokrasi, Özgürlükler, Serbest Piyasa

Ekonomisi ve Hukuk Devleti gereklerini yerine getirmek şartı ile)

Bir Anket Çalışmasının Sonuçları

(Globalizasyonda: «YA İNSANLAR !» )

Dünya Çapında Bir Anket Yapılmış ve Sadece Bir Soru Sorulmuş:

“Lütfen dünyanın geri kalan kısmındaki yiyecek eksikliğine bir

çözüm ile ilgili kişisel görüşünüzü dürüstçe belirtiniz”

Bir Anket Çalışmasının Sonuçları

Anket Büyük Bir Başarısızlıkla Sonuçlanmış Çünkü;

SORU“Lütfen dünyanın geri kalan kısmındaki yiyecek

eksikliğine bir çözüm ile ilgili kişisel görüşünüzü dürüstçe

belirtiniz”

1. Afrika’daki İnsanlar “YİYECEK” Kelimesinin ne anlama geldiğini

bilmiyorlar, yine

2. Batı Avrupa’da insanlar “EKSİKLİK” Kelimesinin

3. Doğu Avrupa’da İnsanlar “KİŞİSEL GÖRÜŞ” ün

4. Orta Doğu’da İnsanlar “ÇÖZÜM” ün

5. Güney Amerika’da İnsanlar “LÜTFEN” Kelimesinin

6. Bazı Ülkelerde İnsanlar “DÜRÜSTLÜK” Kelimesinin

7. Amerika’daki İnsanlar “DÜNYANIN GERİ KALAN KISMI” nın

Ne Anlama Geldiğini Bilmiyorlar!

Acaba

-Daha adaletli, eşitlikçi, özgür ve dayanışmacı

Bir global dünya nasıl kurulur?

Ne yapmalı?

-Can Yücel ve Tevfik Fikret şiirleri

-M. Kemal Atatürk

-Globalizasyon rüzgarına karşı duvar mı yel değermeni mi?

-Çin’den gelen gemiler

Globalizasyon=Değişim?

(Değişimin sınırı: “Kızım, tanıyamadım”)

Neleri değiştirmemeliyiz: (Etiğin altın kuralı)

Türkiye’de Girişimcilik ve KOBİ’ler

Nereden nereye geldik?

• DÜN (Kemal Tahir)

• Dünkü yatırım başarı kriteri: Döviz tasarrufu

• Dünkü yatırım mukayesesi kriteri: Balkanlar ve Orta Doğu

• İthal İkamesi Ekonomisi

• 1983 değişimi: Piyasa ekonomisi çerçevesinde ihracata

yönelik kalkınma stratejisi

• 2002 değişimi

BUGÜN NEREDEYİZ ?

• GSMH’da 17. sırada

• Kişi Başına Düşen GSMH’da 61. sırada

• Yaşam Endeksi’nde 69. sırada

• Rekabet Gücü sıralamasında 51. sırada

• İnovasyonda 56. sırada

• Bilgi yönetiminde 17, bilginin bilime katkısı ve teknolojiye

dönüştürülmesinde 36. sırada

(Bilgi ve teknolojinin inovasyona dönüştürülmesinde 56. sırada)

• Hukukun bağımsızlığı konusunda 100. sırada

• Emek piyasasının etkinliğinde 131. sırada

• EN ÖNEMLİSİ: PİSA SIRALAMASINDA 42. VE 43.

SIRALARDAYIZ

8

NEREYE GİDİYORUZ ?

(BİZİM DE DEDEMİZ VAR)

9

NEREYE GİDİYORUZ ?

(DEVAM)

• Dijital devrimden Endüstri 4.0’a doğru (Nesnelerin interneti ve

makinaların iletişimi)

• ABD, AB, Japonya ve diğer gelişmiş ülkelerin arkasında hızını

arttıran diğer ülkeler: G. Kore, Çin, Tayvan vd...

• Güney Amerika ülkeleri

• Endonezya, Hindistan, Vietnam, Afrika, vd...

• Unutma: «HERKESİN DEDESİ VAR !»

10

1. Aslan Avcıları

2. Otomotiv Sanayi

3. Aslan/Ceylan Yarışı (alın teri)

• İster KOBİ, ister BOBİ ol! Daha hızlı koşmalısın

4. Kedilerin Rekabeti (akıl teri)

• Olabildiğince bilgilen: Asıl katma değer burada

• En önemli rekabet gücü: BİLGİ, BİLGİ, BİLGİ!

• NEREDEYİZ? OSBDER Projesi: ‘Komşum ne iş yapıyor?’

Anket çalışması para mı istersin, bilgi mi istersin?

SONUÇ: Sübvansiyon değil Enformasyon!+ Para mı, bilgi

mi ?

(Yumurtacı Murat + Köpekbalığı Örnekleri)

Rekabet Senaryoları

Globalizasyonun Ekonomik Boyutu

“Arz Niagara Şelalesi, Talep Musluk

Olunca”

GLOBAL REKABET =

NE YAPMALI?

“ Ya bir yol açacağız

Ya bir yol bulacağız

Ya da yoldan çekileceğiz” Kartacalı Komutan Hanibal

Dünyamızda ne ürün kıtlığı, ne para kıtlığı var!

Talep ve istihdam kıtlığı var

Sadece işletmeler değil, şehirler ve ülkeler de rekabet ediyor.

Global rekabetin dominant oyuncusu: GİRİŞİMCİ

13

Her Yer Pazar, Her Yerde Müşteri, Herkes Rakip(1)

1 Mark’lık domates

Dünya Golf Pazarı:100 Milyar $ •İspanya: 6 Milyar $ •Türkiye: 160 Milyon $

Seracılık (İhracat) •İspanya: 12 Milyar $ •Türkiye: 0,5/0,6 Milyar $

Şarap İhracatı •Fransa: 8,2 Milyar $ •İtalya: 5,3 Milyar $ •İspanya: 2,5 Milyar $ •Şili: 1,5 Milyar $ •Türkiye: 0,07 Milyar $

Üzüm • Üretimde dünya 6.sıyız (Yılda

4-5 Milyon ton yaş üzüm) • Bunun %50’si sofralık (Kilo

Fiyatı 1,5-2,5 TL arası) • Sadece %2’si şaraplık (Fiyatı

50 Kuruş ile 1,5 TL arası) • Şarap olunca fiyatı ? • Geri kalanı pekmez, şıra, pestil

ve diğerleri

14

Tarım Ürünleri İhracatı:

•Hollanda: 120 Milyar $ (İthalat 60 Milyar, İhracat 120 Milyar)

•Türkiye: 15-16 Milyar $

• Turizm Geliri (2012 Yılı)

• Mikanos: 1 Milyar $

• Köyceğiz/Dalyan(52) + Fethiye/Göcek(210) + Gökova(32) =0,294

Milyar $

Her Yer Pazar, Her Yerde Müşteri, Herkes Rakip(2)

PAZARLAMA, ürünü tanıtmaktır

SATIŞ, bu tanıtımı sonlandırmaktır

TAHSİLAT, satış bedeli tahsil edebilmektir

MÜŞTERİYE «2» DEDİRTME !

ÜRÜN HAYAT EĞRİSİ: Çarşamba’yı Sel Aldı

Kuruluş Tutunma Büyüme Olgunluk Düşüş ZAMAN

CİRO

Uzun Dönem Başarının Şartı: İnovasyonda

Süreklilik

Kuruluş Tutunma Büyüme Olgunluk Düşüş ZAMAN

CİRO

Antoine De Saint-Exupery: p(«Önemli Olan Büyümek Değil ki! Büyürken

unuttuklarımız!»)

• UNUTMA: Hem dayanmasını, hem yenilenmeyi, hem de

terk etmeyi bileceğiz

17

“Sıkılmış Yumrukla El Sıkılmaz” (Güven) Gandi

İşbirliği ve Ortaklık

Ortaklık işbirliği anlaşmasını yazılı, noter tasdikli yapmayı unutma!

(Önce kavga et, sonra sefasını sür. Tersini yapma!)

Başarılı işbirliği örnekleri (STFA: Sezai Türkeş ve Fevzi Akkaya ve ALARKO:

Üzeyir Garih, İshak Alaton)

KOBİ’lerden çok BOBİ’ler işbirliği/ortaklık yapıyor (Mittal+Arcelor)

Hatta ülkeler yapıyor (TTIP, TPP + ÇİNMANYA)

Türkiye’de mikro işletmeler (Toplam işletmelerin %95’i: GSMH’ya katkısı %10,

İstihdama %40)

‘Küçük Olsun Benim Olsun’ değil, ‘Büyük Olsun İkimizin-Üçümüzün Olsun’

(Ama Hepimizin Olmasın, ZİRA HERKESİN OLAN KİMSENİNDİR, SAHİPSİZDİR!)

Uzlaşma ve diyalog

ÖLÇEK EKONOMİSİ, SİNERJİ, SİMBİYOZA

• Ölçek Ekonomisi: Kapasiteyi büyüt, birim maliyeti düşür,

katma değeri arttır

Almanya’da makina sektörü: 6000 işletme ve 400 milyar $

katma değer

Türkiye’de makina sektörü: 11000 işletme 40 milyar $ katma

değer

• Sinerjik Etki: Farklılığın uyumu (1+1>2)

Uyumsuz Farklılık: Negatif Sinerji (1+1<2)

• Simbiyotik Etki: Birbirlerine hayat vererek birlikte yaşama

(Ağaç kakan kuşu): Tedarik Zinciri ve Katma Değer Zinciri

18

Büyüme Sürecinde Tuzaklar

“ Fakiri Kuru İnadı,

Memuru Süslü Avradı,

Zengini Şımarık Evladı

Batırır “ Anonim

•Büyüme tutkunu ve iktidar hırsını zapt-ı rapt altında tut

•Nakit dengeni sakın ihmal etme ( 3 Top: Karlılık,

sermaye, nakit dengesi )

20

Nesil Değiştirmede Süreklilik

“ Bir İşletmeyi Dede Kurar,

Baba Büyütür,

Oğul Tutar,

Torun Sanat Tarihi Okur ! ” Alfred Marshall

(Marshall 4’lüğünün Rusya Çin versiyonu: Baba tüccar,

Oğul playboy,

Torun dilenci oluyor )

100/200 Yıllık İşletmelerimiz “Başka yerde şubemiz yoktur!”

Aile İşletmeleri ve Kurumsallaşma

Girişimci Babaya Öğütler

• Akşam yemeği sohbeti

• Çocuklarına en iyi kanatları tak, ama bırak kendileri uçsun

• Yahudi terbiyesi

• Çocuklarınıza güvenin, hata yapmalarına izin verin.

• ÇOCUĞUNUZU SİZE BENZEYEN BİRİ OLARAK DEĞİL, KENDİNİZİ

GELECEKTEKİ BÜYÜK BİR İŞ ADAMININ BABASI GİBİ GÖRÜN

• Akşam sofralarında ailece beraber olun.

Aile içi sohbetlerde, çocuklarınızın yanında işle ilgili

yüreklendirici ve teşvik edici güzel şeyler anlatın.

Asla işinizden şikayet etmeyin.

KOBİ / Banka İlişkileri • 1994, 2001 ve 2008 krizlerinden çok şey öğrendik

(ve hep de öğrenmeye devam edeceğiz. Türkiye, «geleceği olan bir ülke», Lord

Curzone)

• KOBİ / Bankacı Fıkrası

• KOBİ’lerin kredilerdeki payı

• Özsermaye mi, Borçlanma mı?

• Nominal faiz ve Reel faiz, en düşük faiz tahsil edilemeyen faizdir

• Yavru Deve örneği ve çaresi

• Borç Yiğidin Kamçısıdır

• Yağmur , Güneş, Şemsiye ve Kar

• Güneşli hava, Karlı hava ve Açıkgözlerin ilkesi

• Konkordato

• İflas: Dante’nin İlahi Komedyası’nda cehennem kapısındaki tabela: Bütün

umutlarınız kapıda bırakın

• (Girişimci = Umudunu kaybetmeyen insan)

• TEB İlkesi

23

AR-GE ve İnovasyon

Harcama AR-GE Bilgi (Knowledge)

Bilgi TEKNOLOJİ (MÜHENDİSLİK) (Know-How)

Teknoloji (Mühendislik) İNOVASYON Katma Değer

İNOVASYON ve İMOVASYON (imitasyon + inovasyon) + Ghandi İnovasyonu:

1 Cent’e bir dakikalık telefon konuşması, 30 $’a katarakt ameliyatı, 3-4 bin $’a

araba + «milyonerler için değil, milyonlar için moda» veya inovasyon

Teknogirişimcilik (AR-GE’ci ve Girişimci: V.Koç / B.Nahum Örneği)

Alın Teri ve Akıl Teri (Kum, cam, pentium III çipi)

AR-GE, AR-sızGE !

Hem AR-GE ve hem de Girişimciliğin= İnovasyonun olmazsa olmaz şartı:

Nitelikli insan (Pisa araştırma sonuçları)

24

• İki Fiyat Stratejisi

1.Fiyat= Maliyet + Kar

2. KAR= FİYAT - MALİYET

İNOVASYON’da KATMA DEĞER

İNOVASYON VE FİRMALARIN PİYASA DEĞERİ

• Apple (1976’da kuruldu) 620 milyar $

• Google (1998’de kuruldu) 250 milyar $

• Microsoft (1975’de kuruldu) 250 milyar $

(Son birkaç yılda piyasa değeri 200 milyar $ eridi)

• TESLA, sadece 10 yıldır araç üretiyor. 35 bin araç satışı ile 30

milyar $ piyasa değeri

• GM yılda 10 milyon araç üretiyor piyasa değeri 65 milyar $

• Siemens (1947’de kuruldu) 100 milyar $

(Halen 190 ülkede 500 bin personelle faaliyet gösteriyor)

H. Von Pierer (1997 Avrupa Kalite Vakfı Ödülü)

• Nokia (30 milyar $) ve Samsung (300 milyar $)

• Kodak, Grundig

25

26

• Fikir Özgürlüğü,Risk,Cesaret

(Rodin’in “Düşünen Adam Heykeli”: İnovasyon için delilik gerekli mi?)

(Bir kamyoncu fıkrası)

• Von KARAJAN : “İşin sırrı yönetmemen gereken zamanları bilmek!”

• Yasaklar ve Zihinsel Zincirler (İşaret Parmağı)

• Alternatifler sadece sana sunulanlar değildir. (Kova,bardak ve fincan)

• Aquio Moritha

• Herkes Mersin’e giderken Tersine gidebilmek (K.Kolomb)

• İnovasyon fıkraları (Er Robinovic, Karyola, Uluslararası genetikte inovasyon yarışması)

• Ülkemizde Fikir Özgürlüğü

(İstatistiklere göre bir çocuk ergenlik çağına gelinceye kadar ortalama 100.000 kez ebeveynlerinden, diğer büyüklerinden, öğretmenlerinden, yöneticilerinden “Yapma, Etme, Elleme, Dokunma, Konuşma” gibi sözler duyarak büyür)

Buna rağmen yeni bir şey yapmaya cesaret edip başarabilen insanlarımıza BRAVO diyelim.

FİKİR ÖZGÜRLÜĞÜ, HOŞGÖRÜ (TAHAMMÜL DEĞİL),

MERAK VE İNOVASYON

FARKINDALIĞINIZI

ÖLÇEBİLİRSİNİZ

(BİR FARKINDALIK DENEMESİ)

Danimarka

Rize

İnek

Biraz Da Şansımıza Güvenelim

iSA, muSA (ManiSA, FatSA)

Unutma:

Postacı kapıyı sadece 2 kere çalmaz.

Görebilenler için postacı hep kapımızdadır,

Yeter ki hazır ol !

Kendi SWOT’unu kendin yap. Aynaya bakmayı ihmal etme !

Eleştiriye açık ol! (A. Moritha): İnsanlar aynı görüşte olmayanlarla münakaşa,

aynı görüşte olanlarla sohbet ederler. İş hayatında birinciler önemli

Kulağı duymayan hanım !

Hayat biraz da bilardo oynamaya mı benziyor ?

SON SÖZ: Bir Hint Deyişi

TEŞEKKÜRLER...