global history y glossary english turkish glossar · classical civilizations klasik medeniyetler...

13
Glossar y High School Level Global History Glossary English | Turkish Translation of Global History terms based on the Coursework for Global History Grades 9 to 12. Updated: October 2018 THE STATE EDUCATION DEPARTMENT / THE UNIVERSITY OF THE STATE OF NEW YORK / ALBANY, NY 12234 This glossary is to PROVIDE PERMITTED TESTING ACCOMMODATIONS of ELL/MLL students. It should also be used for INSTRUCTION during the school year. The glossary may be downloaded, printed and disseminated to educators, parents and ELLs/MLLs. Please click here for the New York State Office of Bilingual Education and World Languages Webpage on "Assessment and Testing Accommodations"

Upload: others

Post on 08-Feb-2020

12 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Glossary

High School Level

Global History Glossary

English | Turkish

Translation of Global History terms based on the Coursework for Global History Grades 9 to 12.

Updated: October 2018

THE STATE EDUCATION DEPARTMENT / THE UNIVERSITY OF THE STATE OF NEW YORK / ALBANY, NY 12234

This glossary is to PROVIDE PERMITTED TESTING ACCOMMODATIONS of ELL/MLL students. It should also be used for INSTRUCTION during the

school year. The glossary may be downloaded, printed and disseminated to educators, parents and ELLs/MLLs.

Please click here for the New York State Office of Bilingual Education and World Languages Webpage on "Assessment and Testing Accommodations"

THE STATE EDUCATION DEPARTMENT / THE UNIVERSITY OF THE STATE OF NEW YORK / ALBANY, NY 12234

P-16 Office of Elementary, Middle, Secondary and Continuing Education and Office of Higher Education

Office of Bilingual Education and World Languages http://www.emsc.nysed.gov/biling/

THE UNIVERSITY OF THE STATE OF NEW YORK

Regents of The University

BETTY A. ROSA, Chancellor, B.A., M.S. in Ed., M.S. in Ed., M.Ed., Ed.D. ................. Bronx T. ANDREW BROWN, Vice Chancellor, B.A., J.D. ........................................................... Rochester ROGER TILLES, B.A., J.D. ................................................................................................. Great Neck LESTER W. YOUNG, JR., B.S., M.S., Ed.D. . ...................................................................... Beechhurst CHRISTINE D. CEA, B.A., M.A., Ph.D. . ........................................................................... Staten Island WADE S. NORWOOD, B.A. ............................................................................................... Rochester KATHLEEN M. CASHIN, B.S., M.S., Ed.D. ...................................................................... Brooklyn JAMES E. COTTRELL, B.S., M.D. ....................................................................................... New York JOSEPHINE VICTORIA FINN, B.A., J.D. .............................................................................. Monticello JUDITH CHIN, M.S. in Ed. ............................................................................................... Little Neck BEVERLY L. OUDERKIRK, B.S. in Ed., M.S. in Ed. ........................................................... Morristown CATHERINE COLLINS, R.N., N.P., B.S., M.S. in Ed., Ed.D. ............................................ Buffalo JUDITH JOHNSON, B.A., M.A., C.A.S. ............................................................................. New Hempstead NAN EILEEN MEAD, B.A. ................................................................................................ Manhattan ELIZABETH S. HAKANSON, A.S., M.S., C.A.S. ................................................................ Syracuse LUIS O. REYES, B.A., M.A., Ph.D. ................................................................................... New York SUSAN W. MITTLER, B.S., M.S. ....................................................................................... Ithaca Commissioner of Education and President of The University MARYELLEN ELIA Executive Deputy Commissioner ELIZABETH R. BERLIN The State Education Department does not discriminate on the basis of age, color, religion, creed, disability, marital status, veteran status, national origin, race, gender, genetic predisposition or carrier status, or sexual orientation in its educational programs, services and activities. Portions of this publication can be made available in a variety of formats, including braille, large print or audio tape, upon request. Inquiries concerning this policy of nondiscrimination should be directed to the Department’s Office for Diversity and Access, Room 530, Education Building, Albany, NY 12234.

GLOBAL HISTORY GLOSSARY – HIGH SCHOOL LEVEL

1 NYS Statewide Language RBERN

ENGLISH TURKISH

A A.D M.S. aboriginal aborijinal absolutism mutlakiyet African civilization Afrika medeniyeti Age of Reason Akıl Çağı agrarian zirai AIDS/HIV AIDS/HIV allegiance sadakat alliance anlaşma allies müttefikler amnesty af ancestry atalar animism animizm annex ek anthropology antropoloji anti‐Semitic anti-Semitik apartheid ırk ayırımı appeasement bastırma Arab League Arap Birliği archeology arkeoloji aristocracy aristokrasi art sanat artifacts insan yapımı eşyalar Asia Asya assimilate asimilasyon atlas atlas autocracy otokrasi autonomy otonomi

B B.C. M.Ö. backgrounds arka alanlar Balance of Power Güç Dengesi Balkans Balkanlar battle savaş Belief systems İnanç sistemleri belligerent kavgacı Berlin Airlift Berlin Hava Yardımı Berlin Wall Berlin Duvarı bible incil Black Death Kara Ölüm blockade abluka Bolshevik Revolution Bolşevik Devrimi boundaries sınırlar bourgeoisie burjuvazi Boxer Rebellion Boxer İsyanı Bronze Age Bronz Çağı bubonic plague bubonik veba Buddhism Budizm Bushido Buşido

GLOBAL HISTORY GLOSSARY – HIGH SCHOOL LEVEL

2 NYS Statewide Language RBERN

ENGLISH TURKISH Byzantine Bizans'a özgü

C Capital Sermaye capitalism kapitalizm Caribbean Karayipler cartel kartel cash crop nakit ürün caste system kast sistemi Catholicism Katoliklik cause neden censorship sansür Central America Orta Amerika century yüzyıl change değişiklik charter kurucu sözleşme child labor çocuk işçiler China Çin Chinese Çinli Christianity Hıristiyanlık chronological order kronolojik sıra church kilise circumnavigate gemiyle etrafını dolaşmak citizen vatandaş city‐state şehir devleti civil disobedience halk ayaklanması civil war iç savaş civilizations medeniyetler clan klan classical civilizations klasik medeniyetler clergy din adamları climate iklim coalition koalisyon Cold War Soğuk Savaş collective toplu collective security toplu güvenlik colonialism koloniyalizm colony koloni command economy komuta ekonomisi commercial revolution ticari devrim common good ortak çıkar common law örf ve adet hukuku communication iletişim communism komünizm communist Party komünist Parti community toplum concentration camp konsantrasyon kampı concept kavram conclusion sonuç conflict çatışma Confucianism Konfüçyüsçülük

GLOBAL HISTORY GLOSSARY – HIGH SCHOOL LEVEL

3 NYS Statewide Language RBERN

ENGLISH TURKISH Congress of Vienna Viyana Kongresi conquest fetih conquistadores konkistadorlar consent olur conservation of resources kaynakların korunması conservative konservatif constitution anayasa constitutional monarchy anayasal monarşi consumption tüketim containment sınırlama contemporary issues güncel konular continent kıta contribution katkı controversial events tartışmalı olaylar costs maliyetler Counter Reformation Karşı Reform country ülke coup d’état darbe Creoles Kreoller crisis kriz Crusades Haçlı seferleri Cuban missile crisis Küba füze krizi cultural diffusion kültürel yayılma Cultural Revolution Kültür Devrimi culture kültür customs adetler Czar Çar

D Dark Ages Karanlık Çağlar debt borç decline azalma deforestation orman kaybı democracy demokrasi demographic patterns demografik paternler desertification çölleştirme despot despot despotism despotizm detente yumuşama developing country gelişmekte olan ülke diaspora diaspora dictatorship diktatörlük diplomacy diplomasi direct democracy doğrudan demokrasi discrimination ayrımcılık discuss tartışmak diseases hastalıklar displaced persons yerinden edilmiş kişiler dissident karşı çıkan distance mesafe distribution dağılım

GLOBAL HISTORY GLOSSARY – HIGH SCHOOL LEVEL

4 NYS Statewide Language RBERN

ENGLISH TURKISH diversity çeşitlilik divine right ilahi hak drug trafficking uyuşturucu kaçakçılığı dynasty hanedan

E earth dünya Eastern Hemisphere Doğu Yarımküre economic growth ekonomik büyüme education eğitim effect etki Egypt Mısır election seçim embargo ambargo emigrate göç etmek emperor imparator empire imparatorluk encomienda system enkomienda sistemi encounter karşılaşmak endangered species nesli tükenmekte olan türler enforce yürürlüğe koymak English Bill of Rights İngiltere Anayasal Haklar enlightenment aydınlanma environment çevre epidemic epidemi equal eşit era dönem Estates‐General Sınıflar Meclisi ethnic cleansing etnik temizlik ethnic conflict etnik çatışma ethnic groups etnik gruplar ethnic tension etnik gerilim ethnocentrism yabancı düşmanlığı Eurasia Avrupa-Asya Eurodollar Eurodolar European Union Avrupa Birliği events olaylar excommunication aforoz etmek expansion genişleme exploitation istismar etmek exploration keşif export ihracat extraterritoriality dış ülkede politik dokunulmazlık

F fact gerçek factors faktörler famine açlık Fascism Faşizm Fascist Party Faşist Parti federation federasyon Fertile Crescent Bereketli Hilal

GLOBAL HISTORY GLOSSARY – HIGH SCHOOL LEVEL

5 NYS Statewide Language RBERN

ENGLISH TURKISH feudalism feodalizm fiefdom derebeylik folklore folklor foreign yabancı foreign aid dış yardım foreign policy dış politika free trade serbest ticaret French Revolution Fransız Devrimi fundamentalism köktendincilik

G gender cinsiyet generations nesiller genocide soykırım geographic factors coğrafi faktörler geography coğrafya ghetto yoksul mahallesi glasnost açıklık politikası global economy global ekonomi global history global tarih global market global pazar global migration global göç global trade global ticaret global village global köy globalization küreselleşme globe dünya Glorious Revolution Şanlı Devrim goals hedefler gothic gotik government hükümet groups gruplar guerrilla warfare gerilla savaşı

H Hammurabi Code Hamurabi Kanunu Hellenistic Helenistik heretic kafir Hinduism Hinduizm Holocaust Soykırım Holy Land Kutsal Topraklar human rights insan hakları humanism hümanizm humanitarian hümanitaryen hunters and gatherers avcılar ve toplayıcılar

I ideas fikirler immigration göç imperialism emperyalizm import ithalat income gelir Indian Empires Hindistan İmparatorlukları

GLOBAL HISTORY GLOSSARY – HIGH SCHOOL LEVEL

6 NYS Statewide Language RBERN

ENGLISH TURKISH indulgences günahların kilise tarafından bağışlanması Indus Valley İndu Vadisi Industrial Revolution Sanayi Devrimi industrialism endüstriyalizm inflation enflasyon infrastructure altyapı inquisition engizisyon interdependence birbirine bağımlı olma interpretation yorum invasion istila invention icat Iron Curtain Demir Perde irrigation sulama Islam İslam isolationism izolasyonizm

J jihad cihad Judaism Musevilik justice adalet

K knowledge bilgi Koran Kuran

L laissez‐faire serbest bırakma land grants arazi bağışları land reform arazi reformu language dil Latin America Latin Amerika latitude enlem legend efsane legislature kanunlar liberal liberal liberty özgürlük Life expectancy Yaşam beklentisi literacy okuma yazma location konum longitude boylam

M Magna Carta Magna Carta maize mısır majority çoğunluk Mandate of Heaven Cennetin Vekaleti manor malikane maps haritalar Marshall Plan Marshall Planı Marxism Marksizm massacre katliam Mecca Mekke medieval ortaçağa ait

GLOBAL HISTORY GLOSSARY – HIGH SCHOOL LEVEL

7 NYS Statewide Language RBERN

ENGLISH TURKISH Meiji Restoration Meiji Restorasyonu mercantilism merkantilizm meridian meridyen Mesoamerica Mezoamerika Mesopotamia Mezopotamya mestizos mestizolar Mexican Revolution Meksika Devrimi Middle Ages Orta Çağ Middle East Ortadoğu migrant göçmen migration göç militarism militarizm millennium bin yıl minority azınlık missionary misyoner modern modern monarchy monarşi Mongol Mongol monotheism tek tanrılılık monsoon muson mosque cami Mothers of the Plaza De Mayo Plaza De Mayo anneleri mountains dağlar multicultural çok kültürlü

N Napoleonic Code Napolyon Kanunu nation state ulus devlet nationalism ulusalcılık natural resources doğal kaynaklar Nazism Nazizim negotiate anlaşmaya çalışmak Neolithic Neolitik neutrality nötralite New Imperialism Yeni Emperyalizm Ninety Five theses Doksan Beş tez Nobel Peace Prize Nobel Barış Ödülü nobility soyluluk nomads göçebeler nonalignment bloksuzluk non‐violence şiddet karşıtı North America Kuzey Amerika North America Free Trade Agreement (NAFTA) Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması (NAFTA) North Atlantic Treaty Organization (NATO) Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) nuclear age nükleer çağ Nuremberg Trials Nuremberg Duruşmaları

O oceans okyanuslar official resmi Old Imperialism Eski Emperyalizm oligarchy oligarşi

GLOBAL HISTORY GLOSSARY – HIGH SCHOOL LEVEL

8 NYS Statewide Language RBERN

ENGLISH TURKISH Olmec civilization Olmec medeniyeti opinion fikir Opium War Afyon Savaşı opposition karşı çıkma oral tradition sözel gelenek Organization of American States (OAS) Amerikan Devletleri Örgütü (OAS) Organization of Petroleum Exporting Countries (OPEC)

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC)

organizations organizasyonlar origin köken Orthodox Christian Church Ortodoks Hristiyan Kilisesi Ottoman Osmanlı overpopulation aşırı nüfus overthrow devirmek

P Paleolithic Paleolitik Palestinian Liberation Organization (PLO) Filistin Kurtuluş Örgütü (PLO) Panama Canal Panama Kanalı parallel paralel parliamentary system parlamenter sistem partition bölüm passive resistance pasif direnç patrician soylu Pax Romana Pax Romana Pearl Harbor Pearl Harbor peasants köylüler per capita income kişi başı gelir perestroika perestroika persecution zulüm Persian Gulf War İran Körfez Savaşı perspective perspektif pharaoh firavun philosophy felsefe photograph fotoğraf physical map fiziki harita pilgrimage göç plague veba plebeian halk tabakasından plebiscite referandum pluralism çoğulculuk poem şiir pogroms soykırımlar point of view bakış açısı political map siyasi harita political party siyasi parti political systems siyasi sistemler politics politika pollution hava kirliliği polytheism çok tanrılılık population nüfus

GLOBAL HISTORY GLOSSARY – HIGH SCHOOL LEVEL

9 NYS Statewide Language RBERN

ENGLISH TURKISH post‐Cold War Soğuk Savaş sonrası poverty fakirlik power güç Pre‐Columbian civilizations Kolombiya öncesi medeniyetler pre‐history tarih öncesi prejudice önyargı president başkan primary source temel kaynak prime minister başbakan privatization özelleştirme productivity üretkenlik proletariat işçi sınıfı propaganda propaganda protectionism korumacılık protectorate sömürge Protestantism Protestanlık public halk public opinion kamu görüşü Puritan Revolution Püriten Devrimi pyramids piramitler

Q queen kraliçe quota kota

R racism ırkçılık rain forest yağmur ormanı raw materials hammaddeler rebellion isyan Red Guards Kızıl Muhafızlar reform reform reformation reformasyon refugee göçmen regionalism bölgeselcilik Reign of Terror Terör Devri reincarnation reenkarnasyon relationship ilişki religion din religion belief dini inanç religion group din grubu Renaissance Rönesans representative democracy temsili demokrasi republic cumhuriyet resources kaynaklar restoration restorasyon revolution devrim Revolutionary War Devrimci Savaş river valley civilizations nehir vadisi medeniyetleri rivers nehirler Roman Empire Roma İmparatorluğu rural kırsal

GLOBAL HISTORY GLOSSARY – HIGH SCHOOL LEVEL

10 NYS Statewide Language RBERN

ENGLISH TURKISH Russian Revolution Rus Devrimi Russification Ruslaştırma

S samurai samuray satellite nation uydu devlet scarcity kıtlık scientific method bilimsel yöntem secondary source ikincil kaynak secular laik segregation segregasyon self‐determination kendi yazgısını belirleme self‐government kendi kendini yönetme senate senato separation of church and state kilise ve devlet ayrımı Sepoy Mutiny Sepoy İsyanı serf serf Shintoism Şintoizm shogun shogun Silk Road İpek Yolu slash and burn farming kesme ve yakma çiftçiliği slave trade köle ticareti slavery kölelik social sosyal social class sosyal sınıf Social Darwinism Sosyal Darwinizm socialism sosyalizm socialist sosyalist solidarity dayanışma South America Güney Amerika sovereignty egemenlik Soviet Union Sovyetler Birliği sphere of influence etki küresi stability stabilite standard of living yaşam standardı state devlet status durum steamboat buharlı gemi stereotype stereotip stratification katmanlandırma structure yapı subcontinent alt kıta Sub‐Saharan Africa Sahra Altı Afrika superpowers süper güçler Supply and demand Arz ve talep symbols semboller

T Taiping Rebellion Taiping İsyanı Taoism Taoizm technology teknoloji terrorism terörizm

GLOBAL HISTORY GLOSSARY – HIGH SCHOOL LEVEL

11 NYS Statewide Language RBERN

ENGLISH TURKISH theory teori Third World Üçüncü Dünya Tiananmen Square Tiananmen Meydanı timeline zaman çizgisi Torah Tevrat totalitarianism totaliterlik trade imbalance ticari dengesizlik traditions gelenekler treaties anlaşmalar Treaty of Versailles Versay Anlaşması tribal group kavim grubu tribalism aşiretçilik tribunal mahkeme Triple Alliance Üçlü Anlaşma Triple Entente Üçlü Bağdaşma truce ateşkes Twelve Tables On İki Tablet tyranny diktatörlük

U United Nations Birleşmiş Milletler uprising isyan urban kentsel urbanization kentleşme utopian reform ütopyacı reform

V value değer vassal yol Vedas Vedalar viceroy genel vali vote oy

W war savaş Warsaw Pact Varşova Anlaşması weapons silahlar Weimer Republic Weimar Cumhuriyeti Western Hemisphere Batı Yarımküre Westernization Batılılaşma White Man’s Burden Beyaz İnsanın Görevleri world dünya World Bank Dünya Bankası World War I 1. Dünya Savaşı World War II 2. Dünya Savaşı writing system yazma sistemi

Z Zionism Siyonizm Zulu Zulu