gkjh xzbjhnk f;js ;/t k ;ehw, rkjhvp[ze b?zntoe j;gskbk dh...
TRANSCRIPT
GkJh xZBJhnk f;js ;/tk ;ehw,
gzikp
rkJhvp[Ze
ns/
B?ZNtoe j;gskbK dh ;{uh
(2014-15)
n?w vh fJzvhnk WbEe/no ;oftf;
(NhaghaJ/a) gqkJht/N fbfwN/v
w?e; go' fJB' gkoe, vh-38, c/ -1,
fJzv;Nohnb J/ohnk,w'jkbh-160056, gzikp
N'b coh BzL 1800-233-5557
c'B BzL 0172-2274015
MDin iaD
GkJh xZBJhnk f;js ;/tk ;ehw
fgnko/ gkfb;h Xkoe,
f;js ;zGkb dhnK tZX ojhnK ehwsK Bz{ fXnkB ftZu oZyd/ j'J/ GkJh
xZBJhnk f;js ;/tk ;ehw ;wki d/ ew'o tor B{z uzrhnK f;js ;/tktK T[gbZpX
eotkT[D bJh fsnko ehsh rJh W. GkJh xZBJhnk NoZ;N tZb'A ;oeko d/ ;wki
GbkJh d/ :sBK Bz{ bkr{ eoB bJh fJj ;[fjod T[gokbk j?.
s[jkvh ı[Ùjkb ns/ f;jswzd fzdrh dh ekwBk eod/ j'J/.
Ùqh oiBhÙ Ùowk
n?wa vha
n?wa vha fJzvhnk WbEe/no ;oftf; (NhaghaJ/a) gqka fbfwN/v a
MDin iaD
[01]
;{uh
bVh
Bz
t/otk
gzBk
Bzpo
GkJh xZBJhnk f;js ;/tk ;ehw gkfb;h
gqhwhnw
eb/w gqkgs eoB dk sohek
;oekoh j;gskb d/ eb/w gqkgs eoB dk sohek
Bedh ofjs fJbki
bkGgksoh d/ fXnkB j/s{e[M o{oh rZbK
fÙekfJs fBtkoB dk sohek
e[M j'o o{oh rZbK
B?ZNtoe j;gskbK dh ;{uh
1
2
3
4
5
6
7
8
9
4
12
13
14
15
16
16
17
19-28
:'rsk
1a2 ;ko/ ofi;Nov w?Apo (fJ;soh iK g[oÙ) ;ehw
nXhB bkG gqkgs eo ;ed/ jB. ;ehw nXhB w[Zy
w?Apo d/ Bkb-Bkb T[; dh gsBh$gsh, nDftnkj/
pZu/ ns/ wksk fgsk bkG gqkgs eo ;ed/ jB. fJ; s'A
fJbktk w[Zy w?Apo dh ftXtk iK sbkeÙ[dk
bVeh$bVehnK ;w/s T[BPK d/ Bkpkbr pZu/ th ;ehw
nXhB bkG gqkgs eo ;ed/ jB. fJ;soh w[Zy w?Apo
nkgD/ wksk fgsk iK nkgD/ ;Z; ;j[ok u'A fe;/ Bz{ w?Apo
pDk ;edh j?.
y/so
bkGgksoh gzikp ftZu ;fEs fe;/ th
gqkJht/N j;gskb iK Bof;zr j'w i' GkJh xZBJhnk
NoZ;N tZb'A gqtkBs j't/, ;ehw dhnK ÙosK nXhB
fJbki eok ;edk j?.
gzikp, uzvhrV ns/ fdbh|d/ ;≈o/ ;oekoh
[02]
j;gskbK|;w/sn≈bfJvhn≈|fJ;øNhfuT[N|n≈c|
w?vheb|;≈fJ;ø
s'A th fJbki eotkfJnk ik ;edk j? gqzs{ bkGgksoh
tZb'A ;oekoh j;gskb ftZu fJbki eotkT[D ;w/A
gfjbK j;gskb B{z ndkfJrh ehsh ikt/rh ns/
pknd ftZu NhHghHJ/H s'A gqsh g{osh gqkgs ehsh
ikt/rh.
gqsh w?Apo ;kbkBk ;hwk 1a50 bZy
o[gJ/
GkJh xZBJhnk NoZ;N tZb'A gqtkfBs ;oekoh
;ehw nXhB gqkgs j'D tkb/ bkG
1a1 ;ehw nXhB e'Jh th w?vheb$;oiheb fJbki
fi; bJh xZN'A xZN 24 xzN/ j;gskb ftZu dkıb
ofjDk o{oh j't/, dh ;[ftXk 1a50 bZy o[gJ/ gqsh ;kb
gqsh gfotko cb'No d/ nkXko s/ ;ehw dhnK ÙosK
w[skfpe T[gbZpX j't/rk.
1a2 ;ehw nXhB e[M nfij/ fJbki fiBPK bJh
j;gskb ftZu 24 xzN/ s'A tZX dkıb j'D dh b'V BjhA
dk bkG th gqkgs j' ;e/rk, fit/A feLF
Ta vkfJbf;
[03]
Ja o/vhUEo?gh
;a nZyK dk nkgq/ÙB (fJ; ftZu
e";w?fNe$uÙw/$e"AN?eN b?A $uÙw/ T[skoB dk
nkgq/ÙB Ùkfwb BjhA j't/rk).
ja fbE'fNqg;h
ea rb/ dk nkgq/ÙB
ya e'o'Boh n?AihUrqkh (fi; T[gozs fe;/ th fe;w d/
w?vheb$;oiheb fdb d/ fJbki bJh j;gskb ftZu
Gosh j'Dk o{oh j't/, ;ehw nXhB T[gbZpX j't/rk).
1a3 gfjbK s'A w"i{d fpwkohnK dk fJbki ;ehw nXhB
T[gbZpX j't/rk ns/ / ;ehw gfjb/ ;kb s'A jh bkr{ j'
ikt/rh.
1a4 xo ftZu eotkfJnk frnk fJbki ;ehw nXhB
Ùkfwb BjhA j't/rk.
1a5 j;gskb ftZu Gosh j'D s'A gfjbK ns/ j;gskb
ftZu S[ZNh fwbD s'A pknd dk e'Jh th ıouk ;ehw
nXhB T[gbZpX BjhA j't/rk.
1a6 fe;/ th fe;w d/ roGgks$vkeNo tZb'A ehs/ rJ/
roGgks dh ;j{bs ;ehw nXhB T[gbZpX BjhA
j't/rh.
1a7 fe;/ th fe;w dk dzdK dk fJbki Gkt/A T[; bJh
j;gskb ftZu dkıb j'Dk o{oh j't/ iK Bk j't/, ;ehw
nXhB T[gbZpX BjhA j't/rk.
1a8 ;ehw nXhB fe;/ th fpwkoh dk fJbki fi; bJh
j;gskb ftZu dkıb j'Dk o{oh j't/ iK Bk j't/, i/eo
[04]
T[; dk ıouk 2000$- o[gJ/ gqsh w?Apo gqsh dkıb/ s'A
xZN j[zdk j? sK T[; dh gqshg{osh BjhA ehsh ikt/rh,
gqzs{ fJj Ùos vkfJbf; s/ bkr{ BjhA j't/rh, i' fe
GkJh xBZJhnk f;js ;ehw d/ ÙfvT{b d/ nB[;ko
1a9 e[Zb phwk okÙh s/ bkr{ T[g-;hwk
* bkGgksoh Bzz{ fJbki ;w/A T[wo dk ;p{s fdykT[Dk
j't/rk .
1a9a1 i'VK B{z pdbD ;pzXh nkgq/ÙB dk ıouk gqsh
w?Apo 1a00 bZy o[gJ/ sZe T[gbZpX j't/rk gqzs{ fJZe
gfotko bJh gqsh ;kb 1a50 bZy o[gJ/ sZe dh fbwN
dk ıouk ;ehw nXhB cb'No d/ nkXko s/ T[gbZpX
bVh
Bz
pwkoh$fJbki
fBoXkos
T[g-;hwk
i'V pdbD dk fJbki (*)
w'shnk fpzd dk nkgq/ÙB (;w/s b?A )
joBhnk
fdb dk nkgq/ÙB
w?vheb w?B/iw?AN
ewo/ dk feokfJnk
fJZe bZy o[gJ/ f;o
60 ;kb s'A fnkdk
T[wo tkb/ w?ApoK tk;s
6,000$- o[gJ/
12,000$- o[gJ/
iBob tkov
1
2
3
4
5
6
1a50 bZy o[gJ/
50,000$- o[gJ/ sZe
(gfotko d/ e/tb d'
w?ApoK sZe jh
;hfws j't/rk)
[05]
j't/rk. 1a00 bZy o[gJ/ s'A T[Zgo nkT[D tkbk ;kok
ıouk w?Apo tZb'A nkg ehsk ikt/rk.
1a9a2 w'shnk fpzd d/ nkgq/ÙB dk ıouk gqsh nZy gqsh
w?Apo tZX s'A tZX 6,000$- o[gJ/ sZe T[gbZpX j't/rk.
fJ; s'A T[Zgo nkT[D tkbk ıouk w?Apo tZb'A nkg d/Dk
gt/rk.
1a9a3 pZu/dkBh eYtkT[D d/ nkgq/;aB dk fJbki
e/tb ;oekoh j;gskb ftZu jh T[gbpX j't/rk.
1a9a4 joBhnK d/ nkgq/ÙB ;pzXh nkT[D tkbk tZX s'A
tZX ıouk 12,000$- o[gJ/ gqsh w?Apo T[gbZpX j't/rk
ns/ fJ; s'A T[Zgo nkT[D tkbk ;kok ıouk w?Apo tZb'A
nkg d/Dk j't/rk.
1a9a5 fdb d/ nkgq/ÙB ;pzXh j'D tkb/ fJbki dk tZX
s'A tZX 1a50 bZy o[gJ/ sZe dk ıouk gqsh w?Apo ;ehw
nXhB T[gbZpX j't/rk. fJ; s'A fJbktk 1a50 bZy s'A
T[Zgo nkT[D tkbk ;kok ıouk w?Apo tZb'A nkg ndk
ehsk ikt/rk.
1a9a6 e?A;o$ehw'E?ogh B{z SZv e/ pkeh ;kok w?vheb
w?B/iw?AN nXhB nkT[D tkb/ fJbki dk ıouk
50,000$- o[gJ/ gqsh w?Apo tZX s'A tZX gfotko d/ d'
w?ApoK bJh cb'No nkXko s/ tZX s'A tZX 1 bZy o[gJ/
gqsh ;kb gqsh gfotko d/ nkXko s/ T[gbZpX j't/rk,
id'A fe e?A;o$ehw'E?ogh dk fJbki 1a50 bZy o[gJ/ dh
;hwk sZe gfotko d/ fJZe w?Apo bJh iK g{o/ gfotko
bJh cb'No nkXko s/ T[gbZpX j't/rk s/ fJ; s'A T[Zgo
nkT[D tkbk ;kok ıouk w?Apo tZb'A nkg ndk eoBk
[06]
j't/rk.
t/otkL-
T[dkjoD d/ s"o s/L-
1a fit/A fe fe;/ gfotko d/ 5 w?Apo jB, w[Zy w?Apo (35
;kb)OT[;dh gsBh$gsh (32 ;kb)Og[Zso (9
;kb)Og[Zsoh (5 ;kb) O fgsk (62 ;kb)
2a gfotko d/ j;gskb ftZu Gosh j'D d/ ıou/ dk
t/otkL-
1 wJh, 2014 (gfjbh tko dkfıb j'D dk
ıouk) fit/A g[Zso fe;/ fpwkoh ekoB w?vheb w?B/iw?AN
bJh j;gskb ftZu dkfıb j'fJnk ns/ T[;B{z 10,000
o[gJ/ dh gqtkBrh fdZsh rJh.
15 wJh, 2014 (d{;oh tko dkfıb j'D dk
ıouk) fit/A fgsk fe;/ fpwkoh ekoB w?vheb w?B/iw?AN
bJh j;gskb ftZu dkfıb j'fJnk ns/ T[;B{z 5,000
o[gJ/ dh gqtkBrh fdZsh rJh.
25 wJh, 2014 (sh;oh tko dkfıb j'D dk
ıouk) fit/A g[Zsoh Bz{ fe;/ fpwkoh ekoB j;gskb
ftZu w?vheb w?B/iw?AN bJh 5,000 o[gJ/ dk eb/w
fdZsk.
3aT[Zgo fdZshnK rJhnK T[dkjoDK ftZu'A gfjb/ d'
eb/w i' fe g[Zso ns/ fgsk d/ jB, B{z gqtkBrh fdZsh
ikt/rh, go g[Zsoh d/ shi/ eb/w Bz{ gqtkBrh BjhA
[07]
fdZsh ikt/rh- feT[Afe gfjb/ d' w?Apo w?vheb
w?B/iw?AN nXhB nkT[D tkb/ fJbki dk ıouk 50,000
o[gJ/ gqsh w?Apo jh b? ;ed/ jB. fi;dk wsbp j? fe
nkT[D tkb/ ;w/A ftZu w?vheb w?B/iw?AN nXhB g[Zso
50,000 o[gJ/ - 10,000 o[gJ/& 40,000 ns/ fgsk
w?vheb w?B/iw?AN nXhB 50,000 o[gJ/ - 5,000 o[gJ/&
45,000 o[gJ/ dh gqtkBrh b? ;edk j?.
1a9a7 gq;{sk dk ıouk ;ehw nXhB tZX s'A tZX
10,000$- o[gJ/ gqsh gq;{sk i' fe 25,000$- o[gJ/
gqsh bkGgksoh$gfotko cb'No nkXko s/ gqsh ;kb s'A
tZX ;ehw nXhB T[gbZpX BjhA j't/rk, gqzs{ ;ehw
nXhB bZrh tZX s'A tZX 1a50 bZy o[gJ/ bkG dh Ùos
bkr{ oj/rh.
1a9a8 ;kXkoB gq;{sk iK ;/ohnB iK npv"whBb
nkgq/ÙB d/ ;pzX ftZu 9 wjhB/ d/ T[vhe ;w/A dh Ùos
bkr{ BjhA j't/rh. gq;{sk s'A gfjbK ns/ pknd d/ ıou/
dh ;j{bs T[gbZpX BjhA j't/rh pÙos/ fe dkıb j' e/
fJbki eotkT[D dh b'V j't/.
1a9a9 Btiks pZuk iBw d/ ;w/A s'A jh ;ehw nXhB
;j{bs T[gbZpX eo ;e/rk, gqzs{ gq;{sk ns/ pZu/ ;pzXh
ıouk 25,000$- o[gJ/ dh ;hwk d/ nzdo ofjD dh Ùos
bkr{ j't/rh. Btiks pZu/ B{z fJj ;j{bs 6 wjhB/ sZe
T[gbZpX oj/rh.
1a9a10 fe;/ th Btiks ihts bVeh dh wksk B{z
[08]
gq;{sk d/ ıou/ dh 10,000$- o[gJ/ dh ;hwk s'A fJbktk
15 fdBK d/ nzdo-nzdo 2100$- o[gJ/ fdZs/ ikDr/.
fJj okÙh f;o T[BPK e/;K ftZu jh fdZsh ikt/rh i/eo
Btiks bVeh dk iBw B?ZNtoe j;gskb ns/
fJbki bJh j;gskb tZb'A gqtkBrh NhaghaJ/a s'A bJh
rJh j? iK fco ;oekoh j;gskb ftZu j[zdk j?, fi;
bJh bkGgksoh tZb'A NhaghaJ/a Bz{ eb/w gqshg{osh bJh
G/fink frnk j?.
1a9a11 ;oekoh j;gskb s'A fpBK j'o fe;/ th
j;gskb ftZu, i' fe B?ZNtoe j;gskbK ftZu Ùkwb
Bk j't/, fJbki dh ;j{bs ;ehw nXhB T[gbZpX BjhA
j't/rh. ;ehw nXhB f;o B?ZNtoe j;gskb ftZu
Bedh ofjs fJbki ns/ ;oekoh j;gskbK ftZu ehs/
rJ/ fJbki dh gqshg{osh jh T[gbZpX j't/rh. ;oekoh
j;gskbK ftZu fJbki dh gqfsg{osh ;oeko tZb'A
fBoXkos o/NK s/ ehsh ikt/rh.
gqkgs Bk j'D tkbhnK ;j{bsK
fe;/ th w?Apo tZb'A j/m fby/ d/ ;pzX ftZu ehs/ rJ/ ıou/
;pzXh e'Jh ndkfJrh$gqshg{osh BjhA ehsh ikt/rhL-
Ta e'Jh th nfijk ıw iK fpwkoh i' f;ZX/ iK
nf;ZX/ s"o s/ izr, jwbk, ftd/Ùh d[ÙwD dh ekotkJh
iK izr tor/ nkgq/ÙBK ekoB j'fJnk j't/, Gkt/A fe izr
dh x'ÙDk ehsh iKdh j? iK BjhA.
na ;[zBs i/eo nfijk fe;/ fpwkoh d/ fJbki bJh i'
[09]
fe j/m fby/ nB[;ko tofis BjhA iK i' fe;/ d[oxNBk
ekoB o{oh j' ikt/.
Ja b'dk iK Nhek iK fbzr pdbD iK ;[zdosk toXe
iK fe;/ th fe;w dk ;[jitkdh fJbki, gbk;fNe
;oioh i' fe fe;/ d[oxNBk iK fe;/ fpwkoh d/ fJbki
bJh o{oh Bk j't/.
;a n?BeK, e"AN?eN b?A K ns/ ;[DB tkb/ :zsoK dh
ehws.
ja dzdK dk fJbki iK fJBPK dk fe;/ th fe;w dk
nkgq/ÙB.
ea f;js:kph, nkw ew'oh, ozBvkT{B ;fEsh iK
fJbki bJh nkokw, iwKdo{ pkjoh fpwkohnK iK
p/soshph dk B[e;, pKMgD, fbzr o'r, Ùokp ekoB
f;ZX/ s"o s/ g?dk j'D tkbhnK fpwkohnK.
ya nkgD/ nkg ehs/ rJ/ ıw.
ra fe;/ th j;gskb iK Bof;zr j'w ftZu w[ZYb/
s"o s/ fpwkoh ikDB bJh ehs/ rJ/ N?;N, n?e;o/ iK
b?p'o/Noh gVskb i' fe j;gskb ftZu dkıb j' e/
fJbki eokT[D Bkb ;pzXs Bk j't/.
xa ftNkwBK ns/ N"fBeK s/ ehs/ rJ/ ıou/ id'A sZe
fe T[j fe;/ ıw iK fpwkoh bJh fJbki eo oj/ vkeNo
dh ;bkj Bkb fJbki d/ Bkb-Bkb tosD/ o{oh Bk
j'D.
Ca fe;/ th gqwkD{ jfEnko iK gqwkD{ ;wZroh Bkb
g?dk j'D tkb/ ıw iK fpwkoh.
[10]
ua B?uo'g?Eh, nk:{ot?fde, j'w'g?fEe fJbki.
Sa hfUEo?gh, wB'ufes;k fJbki, No?eÙB d/D
bJh Gosh i' fe fpBPK fe;/ w?vheb w?B/iw?AN iK ;g'oN
s'A j't/. gqzs{ ;oekoh j;gskbK ftZu No?eÙB d/D bJh
ns/ wB'ufes;k fJbki eotkT[D bJh Gosh dh
;j{bs ;ehw nXhB T[gbZpX j't/rh.
;ehw nXhB Bk nkT[D tkbhnK nkJhNwK, fiBPK dh
bkGgksoh tZb'A j;gskb Bz{ S[ZNh t/b/ ndkfJrh eoBh
j't/rh.
•n?Ap{b?A; ıouk
•nN?Av?AN bJh tkX{ fp;sok, nN?Av?AN bJh gk;,
nN?Av?AN bJh ykD-ghD dk ıouk.
•p?Zv foN/fBzr ıouk
•o/vhU, Nhatha, b"Avoh ns/ N?bh'B tr?ok dk
ıouk
•ftNkfwB, N"fBe i/eo fpwkoh Bkb ;pzXs
Bk j't/, d/ ıou/
•;?B/Noh nkJhNw
•;g?Ùb fvT{Nh Bof;zr ch;
•c'N'ekgh$;oNhckJhfJzr ukoi
•b'd/$fBT[NohÙB ns/ vkJhfNe;
•n?BeK ns/ ;[DB :zsoK d/ ıou/
GkJh xZBJhnk NoZ;N
wkB:'r ;fjekosk wzsoh ih (j[D w[Zy wzsoh,
[11]
gzikp) dh gqXkBrh j/m pDkfJnk frnk NoZ;N,
fi; ftZu ;hBhno ;oekoh nfXekoh Ùkfwb jB,
gqpzXeh J/iz;h d/ s"o s/ ezw eo fojk j?.
w[Zy ekoiekoh n;o
gqpzX fBod/Ùe, ghankJha;haNha, NoZ;N dk
w[Zy ekoiekoh n;o j?.
phwk ezgBh
:{BkJhfNv fJzfvnk fJz;a'o?A;a ezgBh
fbfwN/v.
Eov gkoNh n?vfwBh;Nq/No (NhaghaJ/a)
n?wa vha fJzvhnk j?bEe/no ;oftf; (NhaghaJ/a)
gqkfJt/N fbfwN/v
Eov gkoNh n?vfwBh;Nq/No tZb'A ;ehw bkr{ ehsh
ikt/rh. fJ; d/ eowukohnK tZb'A bkGgksohnK B{z
B?ZNtoe j;gskbK ftZu dkıb j'D bJh b'VhAdh ;/X
fdZsh ikt/rh ns/ fJ;d/ Bkb- Bkb fJbki bJh
fBrokBh oZyD ns/ bkGgksoh dk j;gskb ftZu'A
Bedh ofjs fJbki B{z gqkgs eoBk :ehBh pDkT[Dk,
fJBPK dh fvT{Nh j't/rh.
fbPk e'-nkovhB/No
NhaghaJ/a tZb'A fB:[es ehs/ rJ/ eowukoh fbPk gZXo
s/ ps"o fbPk e'-nkovhB/No ezw eoBr/. fJj e'-
nkovhB/no ;ehw bkr{ eoB bJh ns/ eb/wK dh
;?Nbw?AN bJh th ezw eoBr/. fJ; s'A fJbktk e'-
nkovhB/No B?ZNtoe j;gskbK ftZu j'o j;gskb
[12]
Ùkfwb eoB ns/ bkGgksohnK Bz{ B?ZNtoe j;gskbK
s'A ;/tktK gqkgs eoB bJh ezw eoBr/. fJj ;ehw pko/
ikDekoh d/D ns/ fJ; dh gpfbf;Nh bJh th ezw
eoBr/. fJ; s'A fJbktk bkGgksohnK dhnK fÙekfJsK
dk fBgNkok th eoBr/.
j;gskb ftZu Gosh
;ehw nXhB bkG gqkgs eoB bJh xZN'-xZN
24 xzN/ j;gskb ftZu dkıb j'Dk o{oh j?, gqzs{ e[M
fJbkiK bJh fi; dk t/otk gfjbK fdZsk frnk j?, fJj
Ùos bkr{ BjhA j't/rh.
gfotko ftZu w[Zy w?Apo dh gsBh$gsh,
nDftnkj/ pZu/, wksk-fgsk ns/ ftXtk ns/
sbkeÙ[dk bVehnK ns/ T[BPK d/ Bkpkbr pZu/
Ùkwb j'Dr/. fJ;soh bkGgksoh nkgD/ wksk-fgsk
iK ;Z;-;j[ok u'A fe;/ Bz{ th w?Apo pDk ;edh j?.
T[wo dh ;hwk
75 ;kb sZe dh T[wo d/ bkGgksoh ;ehw nXhB bkG
gqkgs eo ;eDr/.
Bedh ofjs fJbki
gqtkfBs j;gskbK$Bof;zr j'wK ftZu Bedh ofjs
fJbki dh ;[ftXk bkGgksoh Bz{ j't/rh, fi; s'A Gkt j?
fe T[BPK B{z ;ehw w[skfpe fJbki bJh e'Jh ndkfJrh
;ehw dhnK ÙosK w[skfpe BjhA eoBh j't/rh. i/eo
bkGgksoh ;oekoh j;gskb ftZu fJbki eokt/ sK
T[; dh gqshg{osh ehsh ikt/rh, fi; bJh T[; B{z
[13]
c'N' gSkD ekov
jo fJZe bkGgksoh B{z fJZe c'N' gSkD ekov NhaghaJ/a
tZb'A fdZsk ikt/rk. fJ; d/ Bkb- Bkb w[Zy w?Apo B{z fJZe
rkJhvp[Ze th fdZsh ikt/rh. B?ZNtoe j;gskbK ftZu
fJbki dh ;[ftXk gqkgs eoB bJh bkGgksoh tZb'A
fJj ekov fdykT[Dk o{oh j't/rk.
phwk okÙh
phw/ dh okÙh j/m fby/ nB[;ko j't/rhL
gqhwhnw N/pb
e?Nkroh
e[Zb gqhwhnw gqsh
ftnesh gqsh ;kb
(;w/s ;oft; N?e;)
e?Nkroh
684 o[gJ/, fJ; ftZu NoZ;N
B{z fdZsh ikD tkbh 10
o[gJ/ dh fjZ;k okÙh Ùkwb j?
45 ;kb s'A xZN T[wo d/
nkÙfos w?Apo (w[Zy w?Apo
d/ gqhwhnw dk 15#)
101 o[gJ/
45 ;kb s'A 65 ;kb sZe
d/ nkÙfos w?Apo
(w[Zy w?Apo d/
gqhwhnw dk 30#)
202 o[gJ/
[14]
eb/w gqkgs eoB dk sohek
GkJh xZBJhnk ;ehw nXhB nkT[D tkb/ j;gskbK
ftZu fJbki eotkT[D bJhL-
1a e'Jh th bkGgksoh fe;/ th B?ZNtoe
j;gskb$Bof;zr j'w ftZu fJbki bJh ik ;edk j?
fijBK dh ;{uh fJ; rkJhv p[Ze ftZu doi j?.
2a B?ZNtoe j;gskbK dh ;{uh n?wavha fJzvhnk d/
fbk e'-nkovhB/No e'b th j't/rh. j;gskbK dh
B?ZNtofezr, ;ehw dh fwnkd d"okB th ubdh oj/rh,
fJ; bJh ;[Mkn fdZsk iKdk j? fe j;gskb ftZu
fJbki eotkT[D s'A gfjbK NhaghaJ/a d/ N'b oh Bzpo
s'A j;gskb pko/ gsk eo fbnk ikt/ fe eh fJj T[; ;w/A
gqtkfBs j;gskbK dh ;{uh ftZu j? iK BjhA feT[Afe
fJj j' ;edk j? fe rkJhvp[Ze ftZu doi j;gskb fe;/
ekoB ;{uh ftZu'A eZY fdZsk frnk j't/.
3a B?ZNtoe j;gskb$Bof;zr j'w ftZu fJbki
eotkT[D bJh c'N' gSkD ekov fdykT[Dk o{oh j?.
i'V pdbD d/ fJbki bJh T[wo dk ;p{s dkıb j'D
t/b/ fdykT[Dk o[oh j?.
4a bkGgksoh j;gskb fty/ gqhnkE'okJh/ÙB ckow
gqkgs eo/rk, fi; B{z fe T[j fJbki eoB tkb/ vkeNo
65 ;kb s'A tZX T[wo
d/ nkÙfos w?Apo
(w[Zy w?Apo d/ gqhwhnw
dk 40#)
270 o[gJ/
[15]
s'A GotkJ/rk ns/ j;gskb ftZu d/ d/t/rk. j;gskb
d/ nfXekoh NhaghaJ/a d/ dso B{z fJbki dh gqtkBrh
bJh e/; G/iDr / ns/ fJj :ehBh pDkT[Dr/ fe
nkE'okJh/ÙB woh d/ dkıb/ d/ 24 xzfNnK d/ nzdo-
nzdo gqkgs ehsk ikt/.
5a bkGgksoh fJbki eotkT[D s'A pknd fpbK s/
d;sıs eoe/ S[ZNh gqkgs eo ;edk j?. bkGgksoh
tZb'A j;gskb B{z ;ehw dhnK ÙosK w[skfpe fi;
fJbki dh fiZE'A sZe nkgD/ tZb'A ndkfJrh BjhA ehsh
ikDh, T[j BjhA ehsh ikt/rh. i/eo ;ehw dhnK ÙosK
nB[;ko e[M ndkfJrh ehsh ikDh j? sK T[j T[; tZb'A
ehsh ikt/rh. w?ApoK tZb'A ;ko/ n;b d;skt/ ,
fJBt?;Nhr/ÙB fog'oNK ns/ fv;ukoi ;woh nkfd
j;gskb ftZu SZv e/ ikDh j't/rh.
6a eb/w kow n?wavha fJzvhnk d/ fbk e'-
nkovhB/No$ n?wa vha fJzvhnk j?bEe/no ;oftf;
(NhaghaJ/a) gqkfJt/N fbfwN/v d/ poKu dso s'A iK fo
fvgNh ofi;Noko, ;fjekoh ;GktK d/ dso s'A gqkgs
;oekoh j;gskbK ftZu fJbki dh gqshg{osh
1a fJj gqshg{osh f;o bkGgksoh tZb'A ;oekoh
j;gskb ftZu'A fJbki eotkT[D Bkb ;pzXs
j't/rh.
[16]
2a bkGgksoh tZb'A j;gskb ftZu'A S[ZNh t/b/ f;ZX/
s"o s/ j;gskb ftZu w[ezwb fpb ndk ehs/ ikDr/.
•c'N' gSkD ekov dh ekgh
•bkGgksoh tZb'A d;sıs ehsk eb/w kow
i' fe j;gskb d/ ;pzXs nfXekoh tZb'A
ekT{ANo ;kJhB ehsk j't/ (fpBK d;sısK d/
eb/w oZd j' ikDr/).
•fvN/bv fv;ukoi ;woh dh n;b
s;dheÙ[dk c'N' ekgh.
•j;gskb dk n;bh fpb ns/ ndkfJrh dh
n;b o;hd.
•g?e/i dk po/e-ng.
•fJBt? ;Nhr/ ÙB fog' oN dh
n;b$s;dheÙ[dk ekgh iK fv;ukoi ;woh
ftZu i/eo t/otk fdZsk frnk j't/.
•;NzN, fJzgbKN; ns/ j'o ez {w/pb ;fNZeo
fiBPK s/ pko e'v j't/, eb/w d/ Bkb d/D/ j'Dr/
i/eo j;gskb s'A pkjo'A yohd/ rJ/ j'D.
•i/eo j;gskb s'A pkjo kow/;h ez {w/pb
yohd/ rJ/ jB sK T[BPK d/ fJBtkfJ;.
[17]
4a bkGgksoh dh j;gskb s'A S[ZNh j'D d/ 45 fdBK d/
nzdo-nzdo NhaghaJ/a d/ B/Vb/ dso ftZu eb/w iwPK
eotkfJnk ikt/.
c[NebL
1a fe;/ th B?ZNtoe j;gskb tZb'A G/fink frnk
eb/w, i' fe woh d/ j;gskb s'A S[ZNh j'D d/ 30 fdBK
s'A pknd NhaghaJ/a Bz{ gqkgs j'fJnk j't/, dh ndkfJrh
o'eh ik ;edh j?.
2a fe;/ th ;jkfJsk bJh NhaghaJ/a d/ fbPk e'-
nkovhB/No Bkb ;zgoe ehsk ik ;edk j?.
B?ZNtoe j;gskb ftZu fJbki fet/A gqkgs eoBk j?
gfjbk edw
:'iBk w[skfpe dkıbk
NhaghaJ/a s'A dkıb j'D s'A 3 fdB gfjbK iK fi; fdB
dkıb j'Dk j?, nkE'okJh/ÙB gqkgs ehsh ikt/.
n?woi?A;h dkıb/ bJh
NhaghaJ/a s'A dkıb/ d/ 24 xzfNnK d/ nzdo-nzdo
nkE'okJh/ÙB gqkgs ehsh ikt/.
gqhnkE'okJh/ÙB gqkgs eoB bJh j;gskb d/ nkJh gh
vh fo;?gÙB s'A gqhnkE'okJh/ÙB gqkgs eo'. fJbki
eoB tkb/ vkeNo s'A fJj kow GotkU ns/ nkJh gh
vh fo;?gÙB B{z d/ fdU.
[18]
j;gskb fJj vke{w?AN NhaghaJ/a d/ w'jkbh dso B{z
G/i/rk. fJ; d/ Bkb bkGgksoh dh c'N' dh ekgh th G/i
d/t/rk.
d{;ok edw
NhaghaJ/a ;ehw dhnK ÙosK w[skfpe x'yD T[gozs
j;gskb B{z nkE'okJh/ÙB gZso c?e; eo/rk.
sh;ok edw
B?ZNtoe j;gskb tZb'A bkGgksoh dk ;ehw dhnK
ÙosK w[skfpe fJbki ehsk ikt/rk.
u"Ek edw
;/tktK ;ehw nXhB gqkgs BjhA jB, T[BPK bJh w?Apo
tZb'A nkgD/ s"o s/ S[ZNh t/b/ j;gskb Bz{ ndkfJrh
eoBh j't/rh.
gzitK edw
bkGgksoh ;ko/ ekrks d;sıs eoB T[gozs
j;gskb s'A S[ZNh bt/rk.
S/tK edw
bkGgksoh d/ S[ZNh j'D s'A 7 fdBK d/ nzdo-nzdo
w[ezwb eb/w j;gskb tZb'A NhaghaJ/a e'b iwPK eotk
fdZsk ikt/rk.
e[M o{oh rZbK
1a fJBt?;Nhr/ÙB iK Jht?b{J/ÙB bJh dkıb j'D bJh
'o Bk gkfJnk ikt/.
2a j;gskb s'A S[ZNh ;w/A n;b ekrks Bkb Bk
fbikJ/ ikD.
[19]
3a eb/w vke{w?AN ns/ eb/w ckow s/ j;gskb s'A S[ZNh
b?D s'A gfjbK d;sıs eoB/ Bk G[Zb'.
4a NhaghaJ/a s'A nkE'okJh/ÙB gqkgs eokJ/ fpBK fJbki
bJh j;gskb ftZu dkıb j'D bJh 'o Bk gkU.
5a ;/tktK ;ehw nXhB gqkgs BjhA, T[BPK dh
ndkfJrh j;gskb B{z eo'.
6a
fÙekfJs fBtkoB
bkGgksohnK Bz{ ;ehw pko/, ;ehw dhnK ÙosK pko/,
j;gskbK dh B?ZNtofezr pko/ ns/ j'o jo soPK dh
ikDekoh d/D bJh 7 fdB 24 xzN/ ;kok ;kb
phan?;an?Ban?ba dh N'b coh bkJhB T[gbZpX j't/rh,
fi; dk Bzpo j/m fbfynk iKdk j? L-
1800-233-5557
fe;/ th w[Ùfeb iK fÙekfJs d/ ;pzX ftZu fbPk e'-
nkovhB/No Bkb ;zgoe ehsk ikt/ fiBPK d/ BK ns/
w'pkfJb Bz
ftZu fdZs/ rJ/ jB. i/eo fÙekfJs dk fBgNkok fbPk
e'-nkovhB/No tZb'A BjhA ehsk iKdk sK NhaghaJ/a d/
w'jkbh dcso Bkb ;zgoe ehsk ikt/. i /eo fco th
fBgNkok BjhA j[zdk sK NZo;N d/ dcso ;aqh pbpho f;zx
GkNhnk w'pkJhb BzL 9316002664 iK ;qh johP uzdo
[20]
w'pkJhb BzL 9356656307 Bkb ;zgoe ehsk ikt/.
fiabQ/ d/ e' nkovhB/No Bkb ;zgoe eoB bJh
rkJhvp[Ze d/ nkyoh gzB/ B{z d/y'.
e[M j'o o{oh rZbK
fJj ;ehw Ù[o{ j'D s'A 1 ;kb sZe ikoh oj/rh ns/ ;ehw
d/ nyhob/ fdB oks d/ 12 ti/ s'A gfjbK- gfjbK jh
j;gskb ftZu dkıb j'fJnk ik ;edk j?. T[; oks d/
12 ti/ s'A pknd i/eo j;gskb ftZu dkıb j'fJnk
iKdk j? sK T[; bJh ;ehw dh ;[ftXk T[gbZpX BjhA
j't/rh. fJ; s'A fJbktk i/eo eb/w gkfb;h gbkB
ghohnv d/ ısw j'D s'A 45 fdBK d/ nzdo-nzdo BjhA
fdZs/ iKd/, Gkt/A fe bkGgksoh gkfb;h gbkB ghohnv
ısw j'D s'A gfjbK dkıb j'fJnk j't/ ns/ fJbki
nXhB j't/ sK th nfijk eb/w NhaghaJ/a tZb'A gqtkB
BjhA ehsk ikt/rk.
e?A;b/ÙB ebk i' fe fJzÙ'o?A; o?r{b/Noh ns/
fvt?bgw?AN nEkfoNh e'b ;N?Avov w?vheb/w gkfb;h
gq'veN “ckJhb n?Av :{ gq';ho” d/ nXhB fJzÙ'o?A;
ezgBh tZb'A dkfıb ehsk frnk j?, d/ w[skpe phwk
ezgBh tZb'A gkfb;h 90 fdBK dk B'fN; d/ e/ ısw ehsh
ik ;edh j?. nfijh jkbs ftZu NoZ;N iK ;fjekoh
;Gk$;z;Ek iK ;fjekosk ftGkr$ofi;Noko,
[21]
;fjekoh ;GktK gzikp fe;/ th jkbs ftZu gkfb;h
ıkoi j'D dh fwsh s'A pknd ekBz{Bh iK ftZsh s"o s/
;/tktK d/D d/ gkpzd BjhA j'Dr/.
fe;/ th eb/w$gqh-nkE'okJh/ÙB ;pzXh ikDekoh
bJhL
n?woi?A;h j?bgbkJhB (N'b oh)L 1800-233-5557
UAN Pilot Number
N?bh'B1860-233-4400 0172-2274018
[22]
n?wavha fJzvhnk d/ e'-
bVh Bz
e' ---nkovhB/No dk BK
w'pkfJb c'B Bzpo
1nzfws;o 9316004281
2pfmzvk 9316004671
3fco'� g[o 9316008231
4r[odk;g[o 9316007741
5j[f nkog[o ;[fws e[wko 9316004961
6eg{oEbk BtBhs e[wko 9316007941
7b[fXnkDk p"ph e[wko 9316008381
8wkB;k ewbdhgf;zrbk 9316009451
9gfNnkbk i;gqhs f;zx 9316006251
10o'gV ikros f;zx 9316007471
11ibzXo 9316005291
12cfsjrV ;kfjp 9316006381
13poBkbk 9316007021
14ohde'N dhge g;ohuk 9316006291
15w'rk joihs f;zx 9316006941
16w[es;o Bhoi ;/tsk 9316004761
17BtK fjo ;/mhokw 9316004581
18;zro{o jogqhs f;zx 9316007021
19n?;aJ/an?;a Bro 9316004101
[42]
erBk
jogqhs f;zx
c
fbP/ dk BK fbP/
fbP/
UAN Pilot Number
c'B Bza 1860-233-4400 0172-2274018
n?wavha fJzvhnk d/ poKu dsoK d/ gs/L
fco' g[o
d{ih wzfb, nkkd fJb?eNqheb ;N'o d/ T[Zgo,
;kjwD/ f;tb j;gskb, co' g[o Ùfjo-152002
ibzXo
50,r'bvB n?t/fBT{, B/V/ n?;aihan?ba
j;gskb, rVPk o'v, c/ -1, ibzXo-144022
1860-233-4422 01632-220342
UAN Pilot Number
c'B Bza
1860-233-4422 0181-2481231
UAN Pilot Number
c'B Bza
1860-233-4422 0161-2770972
UAN Pilot Number
c'B Bza
n?wavha fJzvhnk d/ ohiBb dso dk gsk
w'jkbh
w?e; go' fJB' gkoe, vh-38, c/ -1,
fJzv;Nohnb J/ohnk, w'jkbh-160056
b[fXnkDk
e?fpB BzL2, gfjbh wzfb, wX'e ezgb?e;,
fco' g[o o'v, b[fXnkDk-141001
Visit us at: www.mdindiaonline.com