United Nations Development Programme

Shfrytëzimi i energjisë në Dragash dhe masat për efiçiencën e energjisë

në amvisri

w .undp.orww .ks g

Maliq Pireci, 2013

Disa fakte për energji për Dragashin - gjendja ekzistuese

Mesatarisht secila amvisri, në komunën e Dragashit, në vit shpenzon:- 360 euro për shfrytëzim të energjisë, bazuar në çmimin e ri tëe energjisë elektrike

3- 9 [m ] dru të zjarrit, prej të cilave 64 % blihen në treg.

Empowered livesResilient nations

Konzervimi i biodiversitetit dhe menaxhimi i qëndrueshëm i shfrytëzimit të tokës në Dragash

Komponenta e energjisë

Gjendja ekzistuese e konsumit të energjisë në Dragash

burimet e energjisë të përdorura, janë: * drutë e zjarrit 88.5 %

* plehu i bagëtive, në 3.86 % (në disa fshatra) * energjia elektrike në 5.25 %

* thëngjilli në 1.26 % * briketi i druve në 0.38 %

* gazi në 0.76 %

Për ngrohjen e hapsirës në shtëpitë e komunës së Dragashit,

Izolimi termik

Gjendja ekzistuese e objekteve në aspektin e izolimit termik, është: * 88 % të shtëpive nuk i kanë muret e jashtme të izoluara * 72 % të shtëpive nuk i kanë të izoluara kulmet

Dritaret e shtëpive

Gjendja ekzistuese e objekteve në aspektin e dritareve të përdorura: * 80 % e shtëpive kanë dritare me xham të dyfishtë * 20 % e shtëpive kanë dritare me xham të njëfishtë

Ndriçimi i brendshëm

Gjendja ekzistuese e ndriçimit në amvisri është: * 57 % e shtëpive i përdorin llampat (poçet) e thjeshta * 43 % e shtëpive i përdorin llampat kompakte fluoreshente (llampat efiçiente)

Ngrohja e ujit sanitar

* 77 % e shtëpive përdorin rrymën elektrike për ngrohjen e ujit

Sipërfaqja mesatare që ngrohet në shtëpia në 2

Dragash është 35 [m ] për shtëpi, ose vetëm 2 dhoma të ngrohura për shtëpi

3Çmimi i 9 [m ] të druve të zjarrit, bazuar në sezonën e fundit të ngrohjes (2012) në treg ështe 450 euro.

Dragashi ka kushte të mira për përdorimin e sistemeve diellore

për ngrohjen e ujit

Rrezatimi diellor

* Rrezatimi diellor në komunën e Dragashit është: 2 1625 [kWh/m /vit]

në këndin optimal, që është pak më shumë se në Prizren

Ju mund të ngrohni më shumë hapsira me të njëjtën energji!

Ngrohja e hapsirës

- Të ç’kyqen dritat kur dilet nga dhoma- Të instalohen senzorë lëvizjeje në dritat e jashtme- Të ndalen dritat në hapsirat që nuk përdoren- Të ndërrohen llampat e zakonshme me llampatkompakte fluoreshente të cilat konsumojnë 5 herë më pak dhe qëndrojnë 6 deri në 12 herë më shumë, ose me llampat LED të cilat konsumojnë 8 herë më pak dhe qëndrojnë 25 deri në 50 herë më shumë, varësisht prej prodhimit.

Ndriçimi

- Të mos lehen pajisjet elektronike si televizorët, kompjuterët, DVD e të ngjashme në “Stand By”, por të ç’kyqen nga rryma

Pajisjet elektrike shtëpiake

Disa masa për ruajtjen e energjisë në shtëpia (amvisri)

Ngrohja e hapsirës - Izolimi termikSipas gjendjes ekzistuese në Dragash, me izolimin e mureve të jashtme dhe kulmeve me material termoizolues (stiropor ose lesh mineral) me trashësi 10 [cm], mund të ruhet 56 % e energjisë që përdoret për ngrohjen e hapsirës në shtëpia.

3Kjo afërsisht është e barabartë me 5 [m ] dru për ngrohje.

- Të ndërrohet ngrohësi i ujit në bojler nëse është më i vjetër se 15 vjet- Të rregullphet termostati ashtu që uji të nxehet në temperaturën mes 50-55°C- Nëse nuk do të jeni në shtëpi më shumë se një ditë të ç’kyqet bojleri

- Çdo herë kur hapet furra e shporetit elektrik zbritet temperatura e furrës për 15 °C- Të ndalet furra 5-10 minuta para përfundimit të pjekjes- Të përdoret gazi për zierje, është më i lirë dhe zien më shpejtë- Të përdoren enët ekspres për zierje me avull

- Frigoriferi është më efikas nëse ka temperaturë mes 3 dhe 5°C- Të përdoren frigoriferët që kanë kategorinë A të efiqiencës - Frigoriferët të vendosen larg burimeve të nxehtësisë- Të mos futen ushqimet e nxehta në frigorifer

- Të mbushet lavatriçja plot, në të kundërtën të përdoret programi ekonomikStandarde

75-100 W Kompakt

fluoreshente 18-22 W

Llampat LED 9-13 W

= =

Këshillë

- Përdorni tarifën e lirë të energjisë elektrike gjatë natës, për ngohjen e ujit me bojler elektrik, për akumulimin e nxehtësisë nëse përdorni termo akumuluese, për larjen e rrobave me lavatriqe etj.! Në këtë mënyrë do të keni fatura më të ulëta të energjisë elektrike dhe gjithashtu do të jepni kontributin tuaj në shkarkimin e rrjetit të energjisë elektrike gjatë ditës që në të njëjtën kohë do ta mbroj rrjetin e vendbanimit tuaj nga dëmtimet!

Kush përfiton me zbatimin e masave për ruajtjen e energjisë?

Me zbatimin e këtyre masave për ruajtjen e energjisë dhe të tjerave që nuk janë përmend këtu, përfitojnë të gjithë: - përfitoni Ju personalisht pasi do të shpenzoni më pak para; - përfiton vendbanimi ku jetoni, pasi rrjeti i energjisë elektrike do të ngarkohet më pak, dëmtimet në rrjet do të jenë më të rralla, ajri ku jetoni do të jetë më i pastër; - me përdorim më të vogë të energjisë, Ju do të kontriboni në zvogëlimin e lirimit të gazit të dëmshëm CO në hapsirë, Ju 2

do të jepni kontributin e juaj për mbrojtjen e mjedisit jetësorë dhe mbrojtjen e klimës në Botë.

Ngrohja e ujit me energji diellore

Photo: http://www.wagner-solar.com, 2005

Me përdorimin e energjisë diellore ruhet rreth 60 % e energjisë elektrike që më parë është përdorë për ngrohjen e ujit sanitar