สำ�นกง�นพฒน�เทคโนโลยอวก�ศและภมส�รสนเทศ (องคก�รมห�ชน) หรอ สทอภ. มชอภ�ษ�องกฤษว� Geo-Informatics and Space Techonogy Development Agency (Public Organization) หรอ GISTDA ในกำ�กบของรฐมนตรว�ก�รกระทรวงวทย�ศ�สตรและเทคโนโลยกอตงขนเมอวนท 3 พฤศจก�ยน 2543 โดยมภ�รกจหลกในก�รใหบรก�รขอมลด�วเทยมและขอมลภมส�รสนเทศทงภ�ยในและต�งประเทศ ก�รกำ�หนดม�ตรฐ�นกล�งสำ�หรบระบบภมส�รสนเทศ สงเสรมก�รประยกตใชขอมลด�วเทยมในหล�ยส�ข� รวมถงก�รถ�ยทอดเทคโนโลยอวก�ศและภมส�รสนเทศ และพฒน�บคล�กร คณะผจดทำ�ทปรกษ� ดร.อ�นนท สนทวงศ ณ อยธย�, ดร.สรชย รตนเสรมพงศ บรรณ�ธก�ร น�ยส�ม�รถ ดวงวจตรกล บรรณ�ธก�ร น�งนรมล ศรภมนทร กองบรรณ�ธก�ร น�ยปญญ� สงวนสข, น�ยชยยนต เม�ล�นนท, น.ส.นวนตย อภชลต, ดร.เช�วลต ศลปทอง, น.ส.สภ�พศ ผลง�ม, น�งรำ�พง สมกง, น�ยรงอนนต ศรนยมชย, ดร.พรสข จงประสทธ, น.ส.พมพนภส เกดผล จดทำ�โดย สำ�นกง�นพฒน�เทคโนโลยอวก�ศและภมส�รสนเทศ ( องคก�รมห�ชน ) ศนยร�ชก�รเฉลมพระเกยรต 80 พรรษ� 5 ธนว� 2550 เลขท 120 หม 3 อ�ค�รรวมหนวยร�ชก�ร (อ�ค�รรฐประศ�สนภกด) ชน 6 และ ชน 7 ถนนแจงวฒนะ แขวงทงสองหอง เขตหลกส กรงเทพฯ 10210 โทรศพท 0-2141-4470 โทรส�ร 0-2143-9586-87 Website : www.gistda.or.th, E-mail: pr@gistda.or.th

สร�งสรรคโดย บรษท ดบบลวพ ครเอชน กรป จำ�กด www.wpcreation.com

ค.ศ. 2012 ผ�นพนไปโดยทโลกกยงไมถงแกก�ลอวส�น ซงเปนขอยนยนอย�งดสำ�หรบพวกเร�ช�วโลกว� อย�เชออย�งงมง�ยโดยไมมสมมตฐ�นทน�เชอถอหรอทพสจนได สงทพงระวงและควรห�ท�งรบมอกบมน น�จะเปนเรองภยพบตต�งๆ ทนบวนจะทวคว�มรนแรงและถขนกว�แตกอน อ�ท นำ�ทวมครงใหญ แผนดนไหว คลนยกษ ฯลฯ กระทรวงวทย�ศ�สตรและเทคโนโลย โดย GISTDA เปนหนวยง�นหนงทมภ�รกจในก�รบรห�รจดก�รทรพย�กร ซงครอบคลมทงบนบกและในทะเล ดงจะเหนไดจ�กก�รทรฐบ�ลมอบใหกระทรวงวทย�ศ�สตรฯ/GISTDA ดำ�เนนโครงก�รเรด�รช�ยฝงเพอก�รเตอนภยท�งบกและท�งทะเล สำ�หรบตรวจวดกระแสนำ�และคลน ในลกษณะ Near - Real Time เพอใหก�รบรห�รจดก�รนำ�ในภ�พรวมของประเทศเปนไปอย�งมระบบ สร�งคว�มมนใจในก�รจดก�รภยพบตและจดก�รพนทช�ยฝง ทงน สถ�นตรวจวดเรด�รดงกล�วไดมพธเปดขนแลว เมอวนท 13 ธนว�คม 2555 โดยม ดร. ปลอดประสพ สรสวด รองน�ยกรฐมนตรและน�ยวรวจน เอออภญญกล รฐมนตรว�ก�รกระทรวงวทย�ศ�สตรและเทคโนโลย เปนประธ�นในพธ ขอมลทตรวจวดไดจ�กระบบเรด�รช�ยฝงเพอก�รเตอนภยท�งบกและท�งทะเล เปนขอมลส�ธ�รณะทผสนใจ ส�ม�รถนำ�ไปใชประโยชนพฒน�ตอยอดในง�นด�นต�งๆ ได โดยไมมค�ใชจ�ย ท�นส�ม�รถเข�ดขอมลเบองตนไดท�งเวบไซต http://coastalradar.gistda.or.th เปนททร�บกนโดยทวไปว� GISTDA ใหบรก�รขอมลจ�กด�วเทยมแกหนวยง�นทงภ�ครฐและเอกชน ม�อย�งตอเนองเปนเวล�น�น อย�งไรกต�ม ปญห�หรออปสรรคในก�รไดภ�พทปลอดเมฆกยงเปนปญห�สำ�คญสำ�หรบทงผใหบรก�รอย�ง GISTDA และผใชง�นภ�พ แมจะมขอมลจ�กด�วเทยมในระบบเรด�รทส�ม�รถทะลทะลวงเมฆได กระนนกยงตองยอมรบว� ขอมลจ�กระบบเรด�รยงเปนเครองมอทใชง�นย�ก ผใชตองมคว�มรประสบก�รณตลอดจนโปรแกรมใชง�นทเหม�ะสม ดงนน ภ�พจ�กอ�ก�ศย�นไรคนขบ (Unmanned Aerial Vehicle :UAV) จะเปนอกหนงท�งเลอกท GISTDA กำ�ลงพฒน�ขนม�ใชเพอก�รบรก�รในอน�คตอนใกล เนองจ�กมเพด�นบนทตำ�กว�เมฆ และมค�ใชจ�ยตำ�ม�กเมอเทยบกบก�รถ�ยภ�พท�งอ�ก�ศและภ�พจ�กด�วเทยม ขอเชญอ�นเรองร�วเกยวกบ UAV ไดภ�ยในเลมนะคะ ลำ�ไยเปนไมผลเศรษฐกจทสำ�คญของประเทศไทย มมลค�ก�รสงออกไมตำ�กว� 2-3 พนล�นบ�ทตอป แลวเทคโนโลยอวก�ศและภมส�รสนเทศมสวนเกยวของอย�งไรกบลำ�ไย? น�สนใจไหมคะ

2

อากาศยานไรคนขบ (UAV)กบการพฒนาภมสารสนเทศ

GISTDA นอกจ�กเร�จะมภ�รกจหลก คอ ด�นก�รประยกตใชเทคโนโลยอวก�ศจ�กด�วเทยม นำ�ม�ใชประโยชนและพฒน�ประเทศ GISTDA ยงมอกเทคโนโลยหนงทอย�กใหทร�บกน คอ ก�รนำ� “อากาศยานไรนกบน หรอทเรยกกนวา Unmanned Aerial Vehicles : UAV” ม�ประยกตใช ซงเปนอกเทคโนโลยทมบทบ�ทเพอชวยในก�รว�งแผนและบรห�รจดก�รทรพย�กรและสงแวดลอมได นอกจ�กใชด�นก�รทห�รแลว อ�ก�ศย�นไรนกบนเรมมก�รนำ�ม�ใชง�นในเชงพ�ณชยม�กขน มนถกพฒน�ใหเลกลงและเหม�ะสมกบง�นทใช อ�ทเชน ก�รถ�ยภ�พพนทเกดภยพบต ง�นด�นอตส�หกรรมก�รเกษตร (Agricultural industry) ตดต�มแนวช�ยฝง (Coast watch) ก�รควบคมก�รจร�จรท�งบก (Ground traffic control) ก�รเฝ�ระวง (Surveil-lance) ก�รคนห�เป�หม�ย (Target acquisition) ชวยสงเกตก�รณไฟป� (Fire fighting monitoring ) ตรวจสภ�พสงแวดลอม (Environment monitoring ) ประเมนสถ�นก�รณผกอก�รร�ย (Terrorist disaster) และภ�รกจท�งด�นก�รทำ�แผนท (Mapping) ซงเปนภ�รกจหลกของ GISTDA

และในระยะท 2 และ 3 เร�เลอกใชอ�ก�ศย�นแบบประเภท เครองบนไฟฟ� (Electric Plane) และ เครองบนทใชเครองยนต (Engine Plane) ซงทงสองประเภทนมสมรรถนะก�รบนทไกลกว�และน�นกว�ประเภททเปนแบบ Multirotor หรอเครองบนแบบหล�ยใบพด ซงส�ม�รถใชง�นในพนททไมส�ม�รถเข�ถงไดและเปนพนทผนใหญเพอสำ�รวจและถ�ยภ�พท�งอ�ก�ศ โดยส�ม�รถบนไดน�นไมนอยกว� 2 ชวโมง และไปไดไกลกว� 50 กโลเมตรเพอปฏบตภ�รกจ

อน�คต GISTDA เร�ยงมแผนในก�รใหบรก�รถ�ยภ�พท�งอ�ก�ศจ�กอ�ก�ศย�นไรคนขบ (UAV) สหนวยง�นภ�ครฐและประช�ชนทวไปทสนใจและตองก�รภ�พถ�ยท�งอ�ก�ศดวย สนใจส�ม�รถตดตอไดทศนยพฒน�ภมส�รสนเทศ โทร 02-143-0560

นอกจ�กขอมลภ�พถ�ยทเร�ไดจ�กด�วเทยมไทยโชตแลว ซงเปนขอมลภ�พถ�ยทไดจ�กระยะไกล (Remote Sensing) ภ�พถ�ยทไดจ�กขอมลด�วเทยมกยงมขอจำ�กดบ�งประก�รคอ ภ�พทไดจ�กด�วเทยมอ�จถ�ยตดเมฆม�กเกนไป ทำ�ใหเร�ไมส�ม�รถมองเหนพนททจะศกษ�และนำ�ม�ใชง�นได อ�ก�ศย�นไรนกบน (UAV) จงเปนอกเทคโนโลยหนงทส�ม�รถชวยตอบสนองคว�มตองก�รไดอย�งรวดเรวและมประสทธภ�พในก�รไดขอมล และยงส�ม�รถชวยประหยดงบประม�ณ เนองจ�กมค�ใชจ�ยนอยม�กห�กเทยบกบก�รนำ�เครองบนจรงบนถ�ยภ�พท�งอ�ก�ศ ส�ม�รถลดคว�มเสยงในก�รสญเสยบคล�กรในก�รปฏบตหน�ท สงผลกระทบตอสงแวดลอมนอย ใชเวล�นอยในก�รปฏบตง�น มคว�มคลองตวสง

ปจจบน GISTDA ไดดำ�เนนก�รศกษ�อ�ก�ศย�นไรนกบน (UAV) โดยในระยะท 1 เร�เลอกใชอ�ก�ศย�นแบบประเภท Multirotor หรอเครองบนแบบหล�ยใบพด มขน�ดเลกส�ม�รถบนขนลงแบบแนวดงใชพนทนอยในก�รบนขนลง สะดวกตอก�รปฏบตง�นในพนทท เปนเขตชมชน

ทำาไมเราจงเลอกใชอากาศยานไรนกบน?เครองบนไฟฟา (Electric Plane)

เครองบนเครองยนต (Engine Plane)

3

โครงการเพมประสทธภาพและประสทธผลการเกษตรดวยเทคโนโลยภมสารสนเทศ

GISTDA ไดดำ�เนนก�รโครงก�รเพมประสทธภ�พและประสทธผลก�รเกษตรดวยเทคโนโลยภมส�รสนเทศต�มแผนยทธศ�สตรในก�รพฒน�เทคโนโลยภมส�รสนเทศเพอสนบสนนยทธศ�สตรก�รวจยเรงดวน ดวยก�รเพมมลค�สนค�เกษตร โดยพฒน�ระบบฐ�นขอมลภมส�รสนเทศทสนบสนนขอมลแกเกษตรกรและหนวยง�นในพนทในด�นก�รตรวจสอบตดต�มก�รปลกพช ก�รเฝ�ระวงโรคระบ�ดและแมลง ก�รถ�ยทอดเทคโนโลยสชมชน ก�รค�ดก�รณสภ�พภมอ�ก�ศ และก�รประเมนผลผลต โดยใชขอมลด�วเทยมไทยโชต (Thaichote) รวมกบขอมลด�วเทยมจ�กด�วเทยมสำ�รวจทรพย�กรดวงอนเปนแผนทฐ�นในก�รจดทำ�แผนทพชร�ยแปลง

ภ�ยใตโครงก�รปรบปรงคณภ�พและเพมผลผลตลำ�ไยเพอก�รสงออก ของสำ�นกน�ยกรฐมนตร GISTDA ไดมบทบ�ทในก�รจดทำ�แผนทเพ�ะปลกลำ�ไยร�ยแปลงสำ�หรบเกษตรกรผเข�รวมโครงก�ร ใน 4 จงหวดภ�คเหนอ คอ เชยงร�ย เชยงใหม ลำ�พนและพะเย�

(ก) ก�รจำ�แนกพนทลำ�ไยจ�กขอมลด�วเทยม(ข) ก�รประชมกบเกษตรกรผปลกลำ�ไยในพนท

ขนตอนการจดทำาแผนทเพาะปลกลำาไยรายแปลง

ก

ค

ข

ง

(ค) ก�รระบแปลงลำ�ไยของเกษตรกร(ง) ฐ�นขอมลพนทเพ�ะปลกลำ�ไยร�ยแปลง

โครงการเพมประสทธภาพและประสทธผลการเกษตรดวยเทคโนโลยภมสารสนเทศ

4

โดยแผนทเพ�ะปลกพชร�ยแปลงเปนขอมลทสำ�คญสำ�หรบก�รตดต�มก�รเพ�ะปลกของเกษตรกร ก�รเฝ�ระวงก�รระบ�ดของโรคพชและศตรพช รวมถงก�รประเมนผลผลต เพอใหหนวยง�นทรบผดชอบดำ�เนนก�รในก�รเฝ�ระวง และก�รจดห�ตล�ดสำ�หรบรองรบผลผลตทจะเกดขน อนเปนก�รบรห�รจดก�รด�นก�รเกษตรอย�งครบวงจร

ผลจ�กก�รดำ�เนนก�ร กระทรวงวทย�ศ�สตรและเทคโนโลย โดย GISTDA ไดเลงเหนคว�มสำ�คญของก�รนำ�เทคโนโลยภมส�รสนเทศม�ประยกตใชในด�นเกษตร จงไดเสนอโครงก�รคว�มรวมมอไทย-อนเดย ภ�ยใตคว�มรวมมอระหว�งรฐบ�ลไทยและรฐบ�ลอนเดย ในก�รใชประโยชนเทคโนโลยภมส�รสนเทศเพอพฒน�ทองถน โดย ฯพณฯ เอกอครร�ชทตส�ธ�รณรฐอนเดย H.E. Mr. Anil Wadhwa และทปรกษ� Dr.Jaideep Nair ไดใหคว�มสนใจในก�รเยยมชมศกษ�ดง�นโครงก�รฯ ในพนทอำ�เภอแมสรวย และอำ�เภอแมฟ�หลวง จงหวดเชยงร�ย เมอวนท 27-28 สงห�คม

ฯพณฯ เอกอครราชทตสาธารณรฐอนเดยและทปรกษาถายภาพรวมกบคณะ ผบรหาร GISTDA และเกษตรกรผปลกลำาไย อำาเภอแมสรวย จงหวดเชยงราย

ผตรวจการกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ตรวจเยยมความกาวหนาของโครงการฯ พนทจงหวดเชยงราย

โครงการเพมประสทธภาพและประสทธผลการเกษตรดวยเทคโนโลยภมสารสนเทศ

5

ห�กจะมใครสกคนกล�วขนม�ว� “นวตกรรมใหมๆ ชวยใหชวตของผคนสะดวกสบายขน” คงจะไมมใครกล�ปฏเสธคำ�พดข�งตน โดยเฉพ�ะในปจจบน ทวถชวตของผคนตองถกโยงยดกบคว�มเจรญท�งวตถ และก�รแขงขนกบเวล� นวตกรรมด�นระบบโทรศพทเคลอนทแบบสม�รทโฟน (Smart Phone) และแทบเลต พซ (Tablet PC/Tab) เปนตวอย�งทใกลตวและเหนไดชดเจนทสด ทจะชวยทำ�ใหผคนส�ม�รถทำ�ง�นและสอส�รขอมลต�งๆ ถงกนไดง�ยและรวดเรว โดยไมมขอจำ�กดทงสถ�นท เวล�และโอก�ส และสงหนงทเร�พบไดว�พฒน�ม�พรอมๆกน กบก�รพฒน�ระบบสม�รทโฟน กคอ ลกเลนหรอแอพพลเคชนต�งๆ ซงจะมทงเพอก�รทำ�ง�น ก�รศกษ� ก�รบนเทงใจ ทกำ�ลงเปนกระแสนยมและกำ�ลงแพรหล�ยในปจจบน ซงห�กผใดเปนคนทช�งสงเกตสกหนอย จะพบเหนสญลกษณรปทรงสเหลยมมลวดล�ยแปลกๆ เปนจดสดำ�สลบกบข�วคล�ยกบแผนทเข�วงกต ปร�กฎบนฉล�กสนค� ป�ยโฆษณ� นตยส�ร น�มบตรหรอสอโฆษณ�ต�งๆ และส�ม�รถใชโทรศพทมอถอทมกลองถ�ยภ�พเพออ�นหรอสแกนขอมลออกม�ได บ�งท�นอ�จนกสงสยว�สญลกษณนคออะไร แลวจะใชทำ�ประโยชนอะไรไดบ�ง

สญลกษณทไดกล�วถงในข�งตน มชอเรยกอย�งเปนท�งก�รว� รหสควอ�ร หรอ QR Code ซงร�ยละเอยดทไปทม� และก�รประยกตใชง�น จะไดนำ�เสนอตอไป

รหสควอ�ร หรอ QR Code เปนบ�รโคดอกชนดหนง ทถกคดคนและออกแบบขนเปนพเศษเมอป 1994 โดยบรษทชอ Denso-Wave ซงเปนบรษทลกของ Toyota ประเทศญปน เพอใชในก�รตรวจสอบชนสวนอะไหลรถยนตทมหล�กหล�ยชนดและมจำ�นวนม�ก ใหมคว�มถกตองและรวดเรวสง ในบ�งทกมผเรยกสญลกษณแบบนว� 2D bar code หรอ บ�รโคด 2 มต ทงนคำ�ว� “QR” ยอม�จ�กคำ�ว� Quick Response ซงจะหม�ยถงก�รตอบสนองทรวดเรวและใชง�นสะดวก เพยงแตผใชง�นมโทรศพทมอถอทมกลองถ�ยภ�พ และตดตงซอฟตแวรสำ�หรบอ�น หรอ QR Code Scanner ไวกส�ม�รถใชง�นได โดยยกกลองขนม�และจอไปท QR code กจะไดขอมลทซอนไวในรหสปร�กฎขนทนท ไมตองคอยจดหรอจำ�ใหเสยเวล�อกตอไป QR Code มคว�มพเศษทโดดเดนม�กในด�นก�รเกบขอมล เนองจ�กส�ม�รถเกบขอมลในรปของรหสไดหล�ยรปแบบ เชนขอมล URLของเวบไซต ขอคว�ม เบอรโทรศพท พกดตำ�แหนงทตง และขอมลทเปนตวอกษรอย�งเดยวไดถง 4,296 ตวอกษร ทำ�ให QR Code ถกนำ�ม�ใชเพอเกบร�ยละเอยดของวตถหรอสงของนนๆ เพอแจงใหกบผทตองก�รทร�บขอมล โดยใชพนทในก�รพมพหรอแสดงผลทนอยกว�กนหล�ยเท� นอกจ�กนแลว ระบบ QR Code ยงมคว�มส�ม�รถในก�รสงตอขอมลได โดยทจะไมมก�รเปลยนแปลงรหสทเกบซอนไว เนองจ�กในตวของ QR Code เองจะมก�รออกแบบระบบตรวจสอบคว�มถกตองอยดวย ทำ�ใหส�ม�รถอ�นบ�รโคดประเภทนไดถงแมภ�พเอยงหรอเบยว หรอป�ยฉกข�ดไมครบสวน

QR Code นวตกรรมใหมสำาหรบการยกระดบสนคาเกษตร เพอรบมอการเขารวม AEC ของไทย

QR Code คออะไร?

6

รหสควอ�ร หรอ QR Code จงถอเปนนวตกรรมใหมรปแบบ หนง ทกำ�ลงจะเข�ม�มบทบ�ทในสนค�เกษตรและอ�ห�รของไทย ซงนอกจ�กจะชวยสร�งคว�มเชอมนในคณภ�พและคว�มปลอดภยของสนค�เกษตร แลวยงจะชวยเพมมลค�สนค�เกษตรของไทยใหแขงขนกบต�งช�ตได โดยเฉพ�ะก�รเข�รวม AEC ในป พ.ศ. 2558 ทงยงทำ�ใหเกดคว�มเชอมโยงทใกลชด ระหว�งเกษตรกร ผประกอบก�รแปรรปสนค�และบรรจภณฑ และผบรโภคอกดวย

ในอน�คตอนใกลน ผบรโภคอย�งเร�ๆ ท�นๆ คงค�ดหวงว�ทจะไดเหน QR Code ไปปร�กฎอยบนสล�กสนค�เกษตรและอ�ห�รของไทย ถงแมจะไมไดค�ดหวงถงม�ตรฐ�นทสงลบลวเมอเทยบกบสนค�ทนำ�เข�ม�จ�กต�งประเทศกต�ม แตอย�งนอยกทำ�ใหสบ�ยใจทจะซอห�และบรโภคสนค� ทเร�ส�ม�รถตรวจสอบขนตอนก�รผลตทกระยะไดดวยตวเอง โดยไมตองหวงว�อ�จจะมของแถมเปนส�รเคมตกค�งเหมอนในปจจบน

สนคาดานเกษตรและอาหาร กบ QR Code

บทสงทาย

ก�รเปดเสรท�งก�รค� ทำ�ใหแนวโนมของก�รสงออกสนค�เกษตรและอ�ห�รของไทย มเพมม�กขนในแตละป จนทำ�ใหประเทศคค�ทสำ�คญของไทยไดหยบยกเอ�ม�ตรก�รด�นอนๆ ทไมใชม�ตรก�รท�งภ�ษ เพอเปนเงอนไขท�งก�รค�ม�กขน อ�ท ม�ตรก�รด�นสขอน�มย และม�ตรฐ�นด�นก�รปฏบตก�รเกษตรทด (Good Agricultural Practice : GAP) ซงสงผลใหหนวยง�นทเกยวของ เชน สำ�นกง�นม�ตรฐ�นสนค�เกษตรและอ�ห�รแหงช�ต (มกอช.) ตองเรงขบเคลอนยทธศ�สตรทจะสร�งแรงจงใจใหเกษตรกร ผลตสนค�เกษตรและอ�ห�รทไดคณภ�พต�มม�ตรฐ�นทตล�ดตองก�ร

QR Code จงถกเสนอใหใชเปนรหสม�ตรฐ�น สำ�หรบตดบนฉล�กหรอกลองบรรจสนค� รวมกบก�รจดทำ�ฐ�นขอมลทะเบยนเกษตรกรและแหลงทตงของแปลง เพอตดต�มตรวจสอบยอนกลบถงก�รดำ�เนนง�นของเกษตรกรทสมครใจเข�รวมโครงก�ร ทำ�ใหทร�บถงแหลงทม�หรอแหลงผลตสนค� ขนตอนผลตและก�รใชส�รเคม ซงนบเปนเครองมอสำ�คญทจะชวยเพมคว�มเชอมนใหกบประเทศผนำ�เข�และผบรโภคทวไป โดยไดมก�รทดลองใชง�นแลวกบสนค�เกษตรเพอก�รสงออกและสนค�ระดบพรเมยมในซปเปอรม�รเกตชนนำ� ไดแก มะมวง สมหว�นเชยงใหม ลนจ ผลตภณฑจ�กสกรและไก

7

GISTDA ไดรวมจดนทรรศก�ร ในก�รประชมสมมน�เพอขบเคลอนนโยบ�ยไปสก�รปฏบตในระดบพนทและก�รประชมมอบนโยบ�ยและแนวท�งก�รปฏบตร�ชก�รกบผว�ร�ชก�รจงหวด โดยฯพณฯ น�ยกรฐมนตร น�งส�วยงลกษณ ชนวตร เมอวนท 27 ธนว�คม 2555 ณ โรงแรมเซนท�ร�ดวงตะวน จ.เชยงใหม โดยนทรรศก�รท GISTDA นำ�ไปจดแสดงมเนอห�เกยวกบก�รใชด�วเทยมดวงต�งๆ และระบบภมส�รสนเทศเพอแกไขปญห�และตดต�มสถ�นก�รณด�นต�งๆ เชน ด�นไฟป�และภยแลง, GIS จงหวด, ก�รเพมประสทธภ�พและประสทธผลก�รเกษตร และมระบบศนยประมวลผลและบรก�รภ�พถ�ยจ�กด�วเทยมและภมส�รสนเทศเคลอนท รวมถงส�ธตก�รแสดงอ�ก�ศย�นไรคนขบ (UAV) ทศนยประชมและแสดงสนค�จงหวดเชยงใหมอกดวย

GISTDA รวมจดนทรรศการในการประชมสมมนาเพอขบเคลอนนโยบายไปสการปฏบตในระดบพนท

8

ก�รประชมวช�ก�รน�น�ช�ต Asian Conference on Remote Sensing (ACRS) จดขนเปนประจำ�ทกปโดยประเทศต�งๆ หมนเวยนกนเปนเจ�ภ�พ ซงในครงท 33 นจดขนทประเทศไทย โดยมวตถประสงคเพอใหนกวจย นกวช�ก�รและผเกยวของไดนำ�เสนอและเผยแพรผลง�นท�งวช�ก�รและผลง�นวจยรวมถงก�รเรยนรแลกเปลยนด�นก�รประยกตเทคโนโลยอวก�ศและภมส�รสนเทศในหล�ยส�ข�และก�รสร�งเครอข�ยในก�รทำ�ง�นทงในระดบช�ตและน�น�ช�ต ตลอดจนสงเสรมใหนำ�เทคโนโลยอวก�ศและภมส�รสนเทศไปประยกตใชในหนวยง�นต�งๆ ม�กยงขน อกทงยงเปนก�รพฒน�และเพมศกยภ�พบคล�กรในส�ข�นอกดวย

GISTDA รวมกบ Asian Association on Remote Sensing (AARS) มห�วทย�ลยบรพ� มห�วทย�ลยเกษตรศ�สตร วทย�เขตศรร�ช� และเมองพทย� จงหวดชลบร เปนเจ�ภ�พจดง�นครงท 33 ประจำ�ป 2555 หรอ The 33rd ACRS 2012 ระหว�งวนท 26 – 30

การประชมวชาการ นานาชาตAsian Conference on Remote Sensing

ธนว�คม 2555 ณ โรงแรมแอมบ�สเดอร ซต จอมเทยน พทย� จงหวดชลบรก�รจดประชมในครงน ไดรบเกยรตจ�ก รศ.ดร.สมเจตน ทณพงษ ประธ�นกรรมก�รบรห�ร สทอภ. เปนประธ�นเปดก�รประชม ทงนมผทรวมง�นจำ�นวน 1,104 คน จ�ก 50 ประเทศทวโลก ประกอบดวยหนวยง�นภ�ครฐ เอกชน และสถ�บนก�รศกษ�

ส�ระของก�รประชมวช�ก�รน�น�ช�ตครงน ประกอบดวย,ก�รบรรย�ยพเศษจ�กผทรงคณวฒทงในและต�งประเทศ ก�รนำ�เสนอบทคว�มวช�ก�รด�นเทคโนโลยอวก�ศและภมส�รสนเทศ ด�น กระบวนก�รและก�รประมวลผลภ�พ, แผนท, ก�รเกษตร, ป�ไม, ข�ว, ทรพย�กรธรรมช�ต, สงแวดลอม และภยพบต รวมถงมหนวยง�นของไทยและต�งประเทศ จำ�นวน 32 หนวยง�น จดแสดงนทรรศก�รเกยวกบคว�มก�วหน�ของเทคโนโลยอวก�ศและภมส�รสนเทศ ตลอดจนก�รประยกตใชขอมลภมส�รสนเทศ

ครงท 33

9

พธเปดสถานเรดารชายฝง “โครงการพฒนาระบบเรดารชายฝงเพอการเตอนภยทางบกและทางทะเล”

กระทรวงวทย�ศ�สตรและเทคโนโลย โดย GISTDA ไดจดพธเปดสถ�นตรวจวดเรด�ร “โครงการเรดารชายฝงเพอการเตอนภยทางบกและทางทะเล” ในวนพฤหสบดท 13 ธนว�คม 2555 โดยม ดร. ปลอดประสพ สรสวด รองน�ยกรฐมนตรและน�ยวรวจน เอออภญญกล รฐมนตรว�ก�รกระทรวงวทย�ศ�สตรและเทคโนโลย เปนประธ�นในพธเปด และ ดร.อ�นนท สนทวงศ ณ อยธย� ผอำ�นวยก�ร สทอภ. เปนผกล�วร�ยง�นคว�มเปนม�ของโครงก�ร “โครงการพฒนาระบบเรดารชายฝงเพอการเตอนภยทางบกและทางทะเล” มก�รดำ�เนนง�นตดตงระบบเรด�รช�ยฝง สำ�หรบตรวจวดกระแสนำ�และคลน ในลกษณะ Near - Real Time เพอใหก�รบรห�รจดก�รนำ�ในภ�พรวมของประเทศเปนไปอย�งมระบบ เพอสร�งคว�มมนใจในก�รจดก�รภยพบตและจดก�รพนทช�ยฝง คลอบคลมพนทม�กกว� 1 หมนต�ร�งกโลเมตร รวมทงสน 18 จด ประกอบดวย สถ�น HF – RADAR 13 สถ�น และ X BAND 5 สถ�นในพนทช�ยฝงอ�วไทย ซงค�ดว�ในอน�คต 2 - 3 ปน ขอมลทไดรบจ�กสถ�นระบบเรด�รช�ยฝงทงหมดน จะส�ม�รถบรห�รจดก�รนำ�ในภ�พรวมของประเทศดยงขน รวมทงยงส�ม�รถนำ�ขอมลม�วเคร�ะหปญห�ต�งๆ ทเกดผลกระทบท�งช�ยฝงทะเล ทงภยท�งธรรมช�ต และก�รกระทำ�ทเกดจ�กมนษย โดยเปนก�รใหบรก�รผ�นระบบ และเปนขอมลส�ธ�รณะ เพอใหทนตอก�รรบมอและว�งแผนปฏบตก�รทจะเกดขนตอไป

โดยผใชส�ม�รถเข�ดขอมลไดท�งเวบไซตhttp://coastalradar.gistda.or.th

10

วนเดกแหงชาต 2556

2. ถนนสายวทยาศาสตร ทกระทรวงวทย�ศ�สตรและเทคโนโลย โดยง�นถนนส�ยวทย�ศ�สตรนไดรบเกยรตจ�ก น�ยวรวจน เอออภญญกล รฐมนตรว�ก�รกระทรวงวทย�ศ�สตรและเทคโนโลย เปนประธ�นในพธเปด โดย GISTDA ไดจดเตรยมกจกรรมเพอสงเสรมใหนองๆไดรบคว�มรและแสดงคว�มส�ม�รถในด�นต�งๆ รวมทง รวมสนกกบเกมสต�งๆ อย�งเตมท อ�ท เกมสโยนหวงทสอดแทรกคว�มรเกยวกบคณลกษณะของด�วเทยมแตละดวง รวมถงก�รโชวอ�ก�ศย�นไรคนขบ (UAV) ใหนองๆ ไดรบชม

4. สถานรบสญญาณดาวเทยมภาคพนดน ลาดกระบง ประกอบดวยกจกรรมทเปดโอก�สใหนองๆไดรวมสนกม�กม�ยทงกจกรรมภ�ยใน อ�ค�รและกจกรรมกล�งแจง อ�ท ก�รฉ�ยภ�พยนตรก�รตน ว�ดภ�พระบ�ยส เกมส X- BOX ก�รแขงขนยงจรวดขวดนำ� บ�นลม เปนตน อกทงยงมกจกรรม สนทน�ก�ร และภ�ยในง�นมของขวญ ของร�งวล อ�ห�รและขนมแจกเดกทม�รวมง�นม�กม�ย

5. สถานควบคมดาวเทยมไทยโชต อ. ศรร�ช� จงหวดชลบร ซงในปนถอเปนปแรกทจดง�นวนเดกขน โดยภ�ยในง�นมกจกรรมทสอดแทรกคว�มรใหนองๆ เชน เกมสประกอบชนสวนด�วเทยม ซงทำ�ใหนองๆไดรว�ด�วเทยมไทยโชต มสวนประกอบอะไรบ�งทสำ�คญ ก�รแขงขนยงจรวดนำ� ก�รฉ�ยภ�พยนตรก�รตน “คซา ทาส�ารวจ” ทสอดแทรกคว�มรเกยวกบภมส�รสนเทศ รวมถงกจกรรมสนทน�ก�รบนเวทใหนองๆแสดงคว�มกล�แสดงออก และภ�ยในง�นมของขวญ ของร�งวล อ�ห�รและขนมแจกเดกทม�รวมง�นอกดวย

GISTDA รวมจดงานวนเดกแหงชาต ประจำาป 2556ในปนตรงกบวนเสารท 12 มกราคม 2556

GISTDA จดกจกรรมใน 5 พนทดวยกน ดงน

1. ท�าเนยบรฐบาล GISTDA ไดนำ�รถปฏบตก�รทแสดงระบบประมวลผลและบรก�รภ�พถ�ยจ�กด�วเทยมและภมส�รสนเทศเคลอนทไปจดแสดงใหนองๆ ไดเหนถงระบบทใชในก�รตดต�มและเฝ�ระวงภยพบต

3. บรเวณองคการบรหารสวนจงหวดแพร GISTDA ไดนำ�ย�นยนตแหงก�รเรยนรถ�ยทอดเทคโนโลยอวก�ศเพอถ�ยทอด คว�มรด�นเทคโนโลยภมส�รสนเทศใหกบนองๆ และแผนทภ�พจ�กด�วเทยมบรเวณพนท จ. แพร รวมถงเกมสต�งๆ ใหนองๆ ไดรวมสนก

11

จะเกดอะไรขน

หากไมมดวงจนทร

เร�ทร�บกนดว�ดวงจนทรมอทธพลตอโลกในเรองของแรงโนมถวง ทำ�ใหเกดปร�กฏก�รณนำ�ขนนำ�ลง ซงปร�กฏก�รณนสงผลถงระบบนเวศทเปดโอก�สใหสตวนำ�ววฒน�ก�รม�เปนสตวบกได สตวทโดนกระแสนำ�พดขนม�บนช�ยฝงทแหงบ�งเปยกบ�งเรมปรบตวใชชวตบนบก เชน แมลงและสตวครงบกครงนำ� เปนตน สงส�าคญทสดของดวงจนทร คอ ชวยสรางความเสถยรให

แกนโคจรของโลกเอยง 23.5 องศาจากระนาบแกนโคจร ท�าใหโลกมฤดกาลเปลยนผนอยางสม�าเสมอ ห�กดวงจนทรห�ยไป โลกจะเอยงกลบไปกลบม�ไดม�กถง 45 องศ� ทำ�ใหอ�ก�ศในแตละฤดก�ลแตกต�งกนอย�งสดขว เชน เขตป�ศนยสตรอ�จจะมหมะปกคลมในฤดหน�ว เปนตน ในสภ�วะเชนน สงมชวตคงมก�รดำ�เนนชวตทย�กลำ�บ�กอย�งทสด

ทตง : บรเวณวงเวยนใหญ ซอยเจรญรถ 1 ถนนเจรญรถ

แขวงคลองตนไทร เขตคลองสาน กรงเทพฯ 10600

เบอรโทร : 081-823-9706

ทจอดรถ : จอดรถรมถนนหนารานไดทงสองขางทาง

การเดนทาง : จาก BTS วงเวยนใหญ ใหเขาซอยสารภ

3 เดนตรงลกไปเรอยๆ จนถง 4 แยก จะเหนรานอยทาง

ขวามอ

สมศกด ปอบ

วธกนทไดรสช�ตขอแนะนำ�ใหแยกกง และ ปออกม�ข�งๆกอน แลวคลกวนเสนรอนๆ กบเครองปรงในหมอใหทวแลวท�นวนเสนกอน หรอท�นวนเสนสลบกบปกง เพร�ะถ�ปลอยใหอดเยนแลววนเสนจะตงๆ และจะรสกว�กนหมอเครองเค�จะเคมๆ เรองรสช�ตกว นเส นเหนยวน มร อนๆ รสช�ตกลมกลอมอรอยจรงๆ ปและกงเค�กสดด ของเค�ดจรงอย�งนนเองถงรอน�นแตคนกเตมร�นทกวน แตขอเตอนสำ�หรบผไมตองก�รรอน�นใหม�กอน 1 ทม เพร�ะหลงจ�ก 1 ทมจะรอน�นม�ก ตองลองไปท�น ถ�ตดเรองรอน�นออกไปร�ค�และคว�มอรอยคมค�แนนอน

รานน สมศกด กง+ป อบวนเสน รอควน�น แตอรอย ส�ม�รถจองอ�ห�รไวกอนได ถ�จองแลวรบรองว�ไดกนแนนอน แตไมรบจองโตะ อ�จจะตองรอควโตะน�น พกดร�นอยแถวคลองส�น ทป�กซอยเจรญรถ 1 ร�นนขนชอเรองรอน�นม�กๆๆ แตกยงม�รอชมกน อย�งแรกไปดบรรย�ก�ศร�นกนกอน กเปนร�นรถเขนข�งท�งทวๆ ไปทเปดข�ยตอนเยน แตปรม�ณโตะทก�งทท�งเท�กมม�กพอสมควร

เวลาเปด – ปด : เปดองคาร – อาทตย

เวลา 17.30 – 23.00 น.

หยดทกวนจนทร

กงอบวนเสน

หอยแครงลวก

หอยแมลงภลวก

ปอบวนเสน

มเมนแค 4 อยางเทานน

12

ดาวเทยมสงภาพกลบมายงโลกไดอยางไร???

ทมา : สำ�นกกจก�รอวก�ศแหงช�ต กระทรวงเทคโนโลยส�รสนเทศและก�รสอส�ร

หลงจากทดาวเทยมถกสงขนสอวกาศแลว การสอสารตดตอกบดาวเทยมจะถกจ�ากดเพยงการใชสญญาณคลนวทยเพยงอยางเดยว เนองจากดาวเทยมโคจรอยบนอวกาศเหนอพนโลกหลายรอยกโลเมตร ระบบสอสารดาวเทยมของดาวเทยมแตละดวงจะมความซบซอนแตกตางกน โดยขนอยกบจดประสงคการใชงานของดาวเทยมดวงนนๆ องคประกอบของระบบสอสารดาวเทยมโดยทวไป ประกอบดวย 2 สวนหลก ไดแก สถานฐาน และ ดาวเทยม การตดตอสอสารระหวางดาวเทยมกบสถานตางๆ อาจจะเปนไปไดทงการสอสารแบบทางเดยว (รบสญญาณเพยงอยางเดยว) และการสอสารแบบสองทาง (ทงรบและสงสญญาณ) โดยสอกลางทเปนคลนความถวทย แตการตดตอสอสารระหวางสถานฐานกบเครอขายของผใชงาน อาจเปนไดทงผานคลนวทยและสายเคเบล ขอมลหรอขาวสารทตองการสอสารผานดาวเทยมมทงขอมลทเปน แอนาลอก เชน ภาพและเสยงของสญญาณโทรทศนวทย และขอมลทเปนดจทล เชน ไฟลขอมลดจทล ภาพถายจากดาวเทยม เปนตน ขอมลท ตองการสอสารเหลานนอาจจะถกสงจากสถานภาคพนดนไปยงดาวเทยม โดยผานทางชองความถวทยขาขน (Uplink) ดาวเทยมจะท�าหนาทคลายๆ กบตวสะทอนสญญาณกลบมายงอกจดหนงบนพนโลก แตจะเปลยนชองความถวทยไปเปนความถวทยขาลง (Downlink) โครงสรางของระบบสอสารดาวเทยม โดยทวไปมกจะประกอบดวย สายอากาศส�าหรบรบสงสญญาณ ตวแยกสญญาณรบสง ชดขยายก�าลง ชดขยายสญญาณแบบสญญาณรบกวนต�า ชดแปลงความถ สายสงสญญาณ ทอน�าสญญาณ เครองรบสงสญญาณวทย โมเดม ชดเขารหสสญญาณ ชดควบคมทศทางของจานสายอากาศ มลตเพลกเซอร

1. สายอากาศ (antenna)เปนอปกรณทเหนเดนชดทสดของสถ�นฐ�น และมคว�มสำ�คญม�ก

เพร�ะเปนตวกำ�หนดคว�มส�ม�รถในก�รรบสงสญญ�ณของระบบรบสงสญญ�ณ โดยทวไปแลวส�ยอ�ก�ศทมขน�ดใหญจะมกำ�ลงก�รขย�ยด เพร�ะมพนทในก�รรบสงสญญ�ณกว�ง ส�ยอ�ก�ศมหล�ยชนด มหน�ทโฟกสสญญ�ณใหมทศท�งเพอทจะเพมคว�มเขมของสญญ�ณในทศท�งทตองก�รสอส�ร คว�มเขมของสญญ�ณทเพมขน กคอ สญญ�ณมคว�มแรงขนนนเอง และเมอเร�เปรยบเทยบคว�มเขมของสญญ�ณทไดจ�กส�ยอ�ก�ศทใชกบส�ยอ�ก�ศแบบรอบทศท�ง( isotropic antenna) เร�กจะไดอตร�ขย�ยกำ�ลง

ของส�ยอ�ก�ศทใช ดงนนส�ยอ�ก�ศจงมสวนชวยในก�รเพมกำ�ลงของสญญ�ณในก�รรบสงสญญ�ณในทศท�งทตองก�ร

2. ชดขยายสญญาณแบบสญญาณรบกวนต�า (Low Noise Amplifier - LNA) LNA มกจะตอไวใกลกบตวส�ยอ�ก�ศ เปนอปกรณทกำ�หนดคณสมบตคว�มส�ม�รถในก�รรบสญญ�ณ ชดขย�ยสญญ�ณนมหน�ทขย�ยสญญ�ณวทยหรอไมโครเวฟทรบม�ไดจ�กส�ยอ�ก�ศใหมคว�มแรงเพมขน โดยใหกำ�เนดสญญ�ณรบกวนออกม�ตำ�ม�ก สญญ�ณทเดนท�งม�จ�กระยะไกลหล�ยรอยกโลเมตรจะมขน�ดลดลงอย�งม�ก และอ�จจะมค�ใกลเคยงกบสญญ�ณรบกวนทมอยหรอทวงจรขย�ยสร�งขน ดงนนก�รขย�ยสญญ�ณโดยไมสร�งสญญ�ณรบกวนเพมขนม�จงมคว�มสำ�คญม�กๆ และในกรณทตองก�รใหสญญ�ณรบกวนตำ�ม�ก อ�จจำ�เปนตองควบคมอณหภมของวงจรขย�ยและเครองรบ ใหมค�ตำ�ๆ โดยใชเครองปรบอ�ก�ศ หรอก�รหลอเยนชดขย�ยสญญ�ณนอ�จจะรวมชดแปลงคว�มถของสญญ�ณเอ�ไวในตวดวยซงจะเรยกว� LNB (Low noise block) ทำ�หน�ทขย�ยสญญ�ณและแปลงคว�มถใหตำ�ลง ทำ�ใหส�ม�รถใชระบบส�ยสงสญญ�ณทมร�ค�ถกลง และมก�รสญเสยของสญญ�ณในส�ยสงนอยลงเพอนำ�สญญ�ณจ�กส�ยอ�ก�ศม�ยงชดเครองรบสญญ�ณทอยในหองภ�ยในอ�ค�ร

3. ทอน�าคลน (Wave Guide) เปนอปกรณทนำ�สญญ�ณไมโครเวฟจ�กจ�นส�ยอ�ก�ศม�ยงอ�ค�รทเครองรบสงวทยตดตงอย ทอนำ�คลนโดยทวไปสร�งจ�กแผนโลหะและมรปทรงเปนสเหลยมผนผ� และมขน�ดทเหม�ะสมกบค�คว�มถของสญญ�ณทตองก�รลำ�เลยง ซงควรจะมก�รสญเสยในทอนำ�คลนไมม�ก

4. เครองรบวทย จะทำ�หน�ทแยกขอมลข�วส�รหรอสญญ�ณทส งม�กบสญญ�ณด�วเทยม ในกรณทเปนขอมลดจทลกจะมโมเดมทำ�ก�รแปลงสญญ�ณใหเปนขอมลดจทล

5. เครองสงวทย ทำ�หน�ทตรงข�มกบเครองรบวทย ในกรณทเปนขอมลดจทล โมเดมจะทำ�ก�รเข�รหสสญญ�ณและปรบแตงสญญ�ณกอนทเข�ม�ยงเครองสง ขอมลข�วส�รทจะสงออกไปจะถกผสมกบคว�มถวทยหรอไมโครเวฟ กอนทจะถกขย�ยดวยวงจรขย�ยกำ�ลงและผ�นไปยงส�ยอ�ก�ศตอไป

13

คซา...ทาสำารวจ

14

คซา...ทาสำารวจ

15

4G4G

กตกา...ทานผอาน สแกน QR Codeแลวตอบคำาถามวาคำาทอยใน QR Code คอคำาวาอะไร

จากนนสงคำาตอบมาท E-mail : pr@gistda.or.th

คำาเฉลยฉบบทแลว เกาะกระเตน สราษฎรธาน

ประกาศรายชอผโชคด จากฉบบท 10ประจำาเดอน พฤศจกายน 25551 น�ยธน�ยทธ ยวรรณบรณ กทม.2.น�งสนธย� บร�วน กทม.3.น�ยพรชย ออนนอม ประจวบครขนธ4.น�ยชงชย หมหอง พษณโลก5. น�ยสมทรรศน ทตตะวร กทม.

QR Code? สนกงายๆ ทายสคำาวาอะไร?

สำาหรบ 5 ทานแรก ททายถก

หมอนสดฮป จาก GISTDAไปนอนกอดแบบชลลๆ กอนใครหมดเขตภายในวนท 30 เม.ย. 2556

รบไปเลย!