gezi direnisi yazilari
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Gezi Direnişi Boyunca yazılan yazılar ve sonraki değerlendirmeleri içeren derleme. köksüz Yayınları tarafından yayınlanan kitabın internet versiyonuTRANSCRIPT
-
Demir
Kkaydn
Gezi Direnii Yazlar
1 Haziran 29 Temmuz (Tm Yazlar)
Yaynlar
-
GGeezzii DDiirreenniiii YYaazzllaarr
11 HHaazziirraann 2299 TTeemmmmuuzz
((TTmm YYaazzllaarr))
DDeemmiirr KKkkaayyddnn BBiirriinnccii SSrrmm
EEkkiimm 22001133
DDiijjiittaall YYaayynnllaarr
nnddiirr OOkkuu OOkkuutt -- ooaalltt DDaatt
Bu kitap Kxz sitesinin dijital yayndr.
Kar amac olmadan, okumak ve okutmak iin, indirmek, dijital olarak
basmak ve datmak serbesttir.
Alntlarda kaynak gsterilmesi dilenir.
YYaayynnllaarr
-
indekiler
GEZ YAZILARINA NSZ ........................................................................................................ 5
GEZ PARKI DREN NOTLARI VE DERSLER ............................................................................. 17
KRT HAREKET VE TAKSM DREN ........................................................................................ 22
NELER OLABLR? ................................................................................................................ 30
NTERNETTE RASTLADIIM AAIDAK MEKTUBUN TM TRKYEDEK GEZ PARKI DRENLERNCE VE
DESTEKLERNCE, DRENN BRNC HEDEF OLARAK KABULN NERYORUM ................................. 33
KENDLNDENLE VG ..................................................................................................... 35
ERDOANIN ANT-DEMOKRATK DEMOKRAS ANLAYII, AZINLIKLAR VE ULUSULUK ............................ 38
AZINLIKLAR VE DEMOKRAS .............................................................................................................. 38
GEZ PARKINA HRANT DNK PARKI ADINI VERELM. ESKDEN 1915TE KATLEDLEN ERMENLERN ANISINA
YAPILMI ANITI YENDEN DKELM ........................................................................................... 42
EK: GEZ PARKI VE ANITIN TARHES HAKKINDA KISA BLG ................................................................... 42
ZGRLK DRENLER N BRLETRC BR PROGRAM NERS .................................................. 44
ERDOAN TAKSMN MESAJINI ANLAMIYOR DEL, OK Y ANLADII N BYLE DAVRANIYOR ............. 48
KEMALZM VE SLAM ...................................................................................................................... 48
ZGRLK DRENNDE KADER HAFTASI VE NERLER .................................................................. 51
DEVRM GNLERNN SONUNA DORU ..................................................................................... 55
YAPILACAK TEK EY DREN KARARI ALANLARI DESTEKLEMEKTR, DRENN BAARISI N ALIMAKTIR .. 63
DRENN BAYRAI .............................................................................................................. 67
SYAN, YENLG VE GELEN TERR ............................................................................................. 71
HAREKETN RGTLENMES N PRATK BR NER TM FORUMLARIN DKKATNE ............................ 74
DEMOKRASNN NE OLDUUNU ANLAYAMAMANIN ZORLUKLARI ZERNE BR DENEME ......................... 75
NSZ ........................................................................................................................................ 75
ESPR, ALAY, YARATICILIK VE MARKSZM ................................................................................... 77
BLOK MLLETVEKLLERNE YEMN TREN N BR NER: TRBANLA VE KRAVATSIZ ................................... 77
BR GAZETECNN SORULARI VE CEVAPLAR .......................................................................................... 82
KIYAFET KAVGASININ K ANLAMI ...................................................................................................... 85
EUROVZYON, MODERNLEME VE DEMOKRATKLEME .......................................................................... 91
BR HAREKET OLARAK GEZ HAREKET VE KAZLIEME ............................................................. 95
PASF VE AKTF DRENLERN TOPLUMSAL VE TARHSEL TEMELLER .................................................. 103
AKL NSANLAR BABAKANLA GRECEK SE MRALI LE DE GRMELDR ................................... 109
KRT SORUNUNUN ZM GEREK BR LAKLKTEN GEER ...................................................... 110
PARK FORUMLARINA BR NER: VCDAN MAHKEMELER ............................................................. 115
BR ULUSAL HAREKET OLARAK GEZ HAREKET ........................................................................... 118
-
GEZ HAREKETNN EVRM .................................................................................................... 125
KRT HAREKET VE GEZ HAREKET .......................................................................................... 132
MISIRDA DARBE, TRKYE VE GEZ HAREKET ............................................................................ 139
DARBE KARITI DARBECLER .................................................................................................. 145
GEZ HAREKET VE HALKLARIN DEMOKRATK KONGRES ................................................................ 149
HDK KONGRES VE LM ORULARI .............................................................................................. 155
GEZ HAREKET GENLEMEK, GENLEMEK N DE RADKALLEMEK ZORUNDADIR ............................... 162
SEMLER, PARTLER ADAYLAR VE GEZ HAREKET ....................................................................... 167
AZINLIKLAR SORUNU, DEMOKRAS VE GEZ HAREKET .................................................................. 171
PARKLARDA CALAN POSTER VEYA KRT RENKLER NN GEREKLDR? ........................................... 176
GEZ HAREKET, TEOR VE DEVRM .......................................................................................... 180
KRT HAREKETN ELETRMEK, AMA NASIL? EGEMEN ULUSTAN BR SOSYALST OLMANIN ZORLUKLARI . 184
EGEMEN ULUSTAN BR SOSYALST OLMANIN ZORLUKLARI ................................................................... 185
GEZ HAREKET, HDK, SIRRI SREYYA VE ADAYLIK ...................................................................... 189
ROJAVA DEVRM VE GEZ DRENNN KADER ......................................................................... 193
VCDAN MAHKEMELER ZERNE BR KEZ DAHA AIKLAMALAR ...................................................... 198
MARKSZM AYNASINDA GEZ - GEZ AYNASINDA MARKSZM ......................................................... 202
TEOR VE PRATK LKSNN YZEYSEL KAVRANII .............................................................................. 205
HANG MARKSZM ....................................................................................................................... 206
KAVRAMSAL VE OLGUSAL SALLAPATLE BR RNEK .......................................................................... 208
GEZNN YAPISI VE NEDENLER ZERNE SINIFSAL VE EKONOMK AIKLAMALAR ................................ 211
NEO-LBERALZM AIKLAMASI ........................................................................................................ 213
SINIF VE SINIF HAREKET ............................................................................................................... 216
GEZ HAREKET NEDR? ................................................................................................................. 218
KAPTALZM NCESNDEN YADGR ARK DEVLETNE KARI DEMOKRATK BR HAREKET OLARAK GEZ HAREKET
................................................................................................................................................ 218
BR YEN SOSYAL HAREKET OLARAK GEZ ....................................................................................... 222
BR ULUSAL HAREKET OLARAK GEZ ................................................................................................ 225
GEZ PARKI VE SOL HAREKETLER ............................................................................................. 230
YAZARIN KEND KALEMNDEN KISA HAYAT HKYES .................................................................... 237
YAZI VE DER YAYINLARA ULAILABLECEK BALICA ADRESLER UNLARDIR: ......................................... 243
YAZARIN KTAPLARINI KXZ YAYINLARDAN SPAR EDEBLRSNZ ................................................ 244
-
Gezi Yazlarna nsz
1971: 12 Mart darbesi; 1980: 12 Eyll darbesi; 1980lerin sonu: Duvarn ykl ve Dou
Avrupann k; Doksanlar: Trkiyede zel Sava Rejimi, rme ve rkln ykselii;
Doksanlarn sonu: calann karl; kinbinlerin ba: 11 Eylln ardndan Afganistan ve
Irakn gali; birbiri ardnca darbe giriimleri; Hrantn ldrl; 2011 seimlerinden sonra
KCK tutuklamalar, Savan yeniden balamas ve iyice keyfi ve rndan km bir
hukuksuzluun yerlemesi
Bu, yenilgilerin pepee birbirini izledii bir dnemde geen bir yaam demektir.
Srekli yenilgiler a, zamanda da bir srgnle yolaar. Bir devrimci ykseli dneminin
insan, uzun bir yenilgi ve gericilik dneminin ekillendirdii ve ne kard kuaklarla bir
doku uyumazl yaar; bu da srekli bir izolasyona yolaar.
Bu yabanc zamanlarda geen bir yaam demektir. (Temporal Exil)
Yenilgiler devrimcilerde ierde (hapiste) ve darda (yurt dnda) srgnlere yol aar. Srgn
iinde srgnler olabilir. Herkes dar karken ieri girilebilir. Herkes dar karken
darnn darsnda kalnabilir.
Kt bireyleri bile, toplu olarak yaamak bakadr tek olarak baka. Toplu yaanm bir
ktln bile gzel yanlar olur, ktlk paylald iin azalr.
Bu, yabanc ve yanl yerlerde yapayalnz gemi bir yaam demektir. (Lokal Exil)
Gemiin yava zamanlarnda, rnein Odysseus on yl sonra kentine dndnde kimse onu
tanmyordu ama hi olmazsa onu kokusundan hatrlayacak yal da olsa bir kpei vard.
Gnmzn hzl zamanlarnda, hele eyrek yzyl sonra kentine dnenleri tanyacak bir
kpek bile bulunmaz, iki kpek kua gemitir, kpekler 15 yl kadar yaarlar.
*
Ortaada insanlar srekli kyamet bekler; zamann sonunda yaadklarn dnrlermi,
byle zamanda ve mekanda srgn ve yalnz bir yaam da eer olas mrn sonunda
yaand duygusuyla birlikte yaanmsa tm yaplanlar ve yazlanlar, yangnda ilk
kurtarlacaklardan baka bir ey olamaz.
nemli olan yok olmamalardr. Fikirler, ulalan sonular, biriktirilen deneyler
gelitirilmeye, ilenmeye muhtatrlar. Ama zaman yoktur. lm her an gelebilir. lerde
bakalar yapabilir. Yeterki gelecekteki ykselileri yaayacaklara ipular braklsn.
Adornonun sevdii benzetmeyle, Flaschenpostlar (ieye koyulup denize atlm mektup),
adressiz mektuplardr tm yazlar ve yaam.
Bu nedenle, sadece bo zamanlarn ve hayatnn bir dnemini deil, tm zamanlarn ve tm
hayatn bir dervi ya da kei gibi ezilenlerin davasna vakfetmi bir devrimcinin, btn
yazlar, almalar, tm yaam, artk grmeyi hayal bile edemedii, uzak bir gelecekteki bir
devrimci kabar iin olabilir.
Tm yaamm byle gemiti.
Sonra hi beklemedik bir anda, Gezi ile bir kez daha devrimci bir kabar yaama ansna
kavutum. Bir devrimcinin hayatnda bundan daha gzel bir bahtiyarlk olamaz. ok kr
-
bunu da grdk diyorum kuamdan birok insan gibi.
Nihayet yazlarm grdm, dokunduum, birlikte ayn havay soluduum bir devrimci
kabar iin yazyordum.
Bu derlemedeki yazlar bir bakma bu karlamann protokol gibidirler.
Ama bu karlamada trajik bir boyut da var.
Yanl hatrlamyorsam, Troki bir yazsnda, trajedinin geleceinden sz ederken, Yunan
trajedisindeki tanrlarn kehanetinin veya aln yazsnn yerini; modern trajedide, rnein
Shekesparein eserlerinde, ihtiraslarn ve tutkularn, giderek bir aln yazsna dnmesinin
aldn; gelecekteki trajedide, toplumun hareket yasalarnn tutkularn izdii kader veya
tanrlarn kehanetinin yerini alabilecei; Marksistlerin ve devrimcilerin toplumun hareket
yasalarn bilmelerine ramen, bu yasalarn dna kamamalar nedeniyle, trajedinin
gelecekte yeni bir biim ve ierikle var olmaya devam edebilecei anlamnda bir eyler
sylemiti1.
Gezi ile karlamann bu derlemedeki yazlarda da grlebilecek, trajik denebilecek byle bir
boyutu vardr.
Neyle karlacam, ne gibi sorunlar olacan yllar nceden ngrmtm. rnein bu
derlemeye koymadm ama Gezi vesilesiyle yeniden yaynladm, neredeyse yirmi yl nce
yazlm bir yazmda, unlar yazyordum:
() Kltrel deimeler ylesine hzl ve yeni yetien kuaklar ylesine kavryor ki,
arasnda 10 ya bulunanlar, eskinin birka yzyllk farkllklarn yayorlar. nsanlarn,
rgtlerin, deerlerin ok hzl bir moral ypranmas karsndayz. Artk sadece makineler
hzl bir moral ypranma yaamyor, insanlar, alkanlklar, dnceler, taktikler, rgtler de.
Bir rnek belki ac olur. Lenin'in Iskra's ve bir gazete araclyla bir rgt yaratma
giriimi, 1960'larn bizleri iin bile hala bir anlam tayor ve bir rnek oluturabiliyordu.
Bizler, hala, okuma kltrnn insanlarydk. Saatlerce bir konu zerine tartmalar
yapabilirdik.
Ama bugnn ve yarnn kuaklar iin be saniyeden fazla bir resmin can skc bulunduu;
CNN veya Mzik TV'nin seyircisi olarak bym gsteri toplumunun ocuklar veya
gelecein sosyalistleri iin bunlar hi bir ey ifade etmeyecektir. Onlar belki rgtlerini
Cyberspace'da kuracaklar: onlarn okuma alkanl olmayacak vs..
Bu nedenle yazacaklarm, gelecein kuaklarnn sosyalizminin deil, ancak benim
sosyalizmimin sorunlar olabilir. Onlarn karlaacaklar problemler hakknda tecrbelerimi
aktarmam olanaksz. Bizler belki iyi nalbant olduk. Daha dorusu tam nalbantl
renmitik ki, yeryznde nallayacak beygir kalmad. Traktr ortal kaplad. Gelecek
kuaklar iin yazmaya kalkmam, traktr tamircilerine nalbantlk tecrbelerini ve nalbantln
sorunlarn anlatmaya kalkmaktan baka anlama gelmeyecektir. ()
1 Mantk sonularna gtrlrse bu Trajedi kahramanlarnn artk ancak Marksistler (toplumun hareket yasalarn
bilenler veya nalamaya alanlar) arasndan kabilecei anlamna da gelebilir. Trokinin kendi hayat byle bir
trajedinin lmsz bir rneinden baka bir ey de deildi.
-
Hadi diyelim ki, onlar nalbantln sorunlarna da bir ilgi duydular. Muhtemelen
yazdklarmz hi anlayamayacaklar. rnein nalbantlktan sz ettim, bu benzetme onlara
bir ey ifade etmeyecektir. nk nalbantn ne olduunu bilmeyecekler. Ya da snflar sava
ordular sava eretilemesinden hareketle stratejiden, taktikten sz ettim, bunlar okuyunca
"militarist kafal herifler" diye dnecekler.
Hsl gelecek kuaklarla bir diyalog olana da yok.2
Buradaki ngrlerin neredeyse hepsi gereklemi bulunuyor. ngrld gibi, Gezi
Direnii esas olarak cyberspaceta Twitter ve Facebook araclyla rgtlendi.
Yazdklarmn anlalamayaca, dilimizin ok farkl olaca da ok ilgin bir ekilde
doruland.
Tam da doksanlar kuandan, imdi niversiteye giden 1991 doumlu bir kzm var.
Avrupada byd. evre sorunlarna ve adaletsizliklere zaten duyarlyd. Ama Gezi hareketi
balaynca, o da kendini bu harekete yakn buldu. Hareketle ve Trkiye ile daha yakndan
ilgilenmeye balad ve btn bunlara bal olarak da Gezi Hareketi zerine yazdm yazlara
da bakmaya balad.
Yukardaki yazy yaynladktan sonra kzmdan WhatsApp ile bana yle bir mesaj geldi:
Babiko, yazn okurken Nalbant grnce bu nedir diye dndm? Bir cmle sonra
benim zaten bunu anlamayacam yazdn grdm. Yirmi yl nceden senin yazndaki
Nalbant anlamayacam anlamsn.3
Trajedi, dilinin anallamayacan nceden grmek ama deitirememektedir. Her ey yle
hzl deimektedir ki, artk alkanlklar, Shekespare trajedisindeki, tutkularn yerini almtr
ve karmza bir aln yazs gibi dikilmektedirler.
Bu trajik boyutun yanna bir de dramatik bir kiisel boyut da katlmaktadr.
Yirminci yzyln en nemli rejisrlerinden biri olan Fred Zinnemannn spanyol anaristi
Francesc Sabat Llopartn hayatna dayanarak yaplm, barollerinde Gregory Peck ve
Anthony Quinnin oynad (Trkede Ksra Dizginlemek adyla oynatlm) nefis bir filmi
vardr. Theo Angelopoulosun Arcs da benzer durumlar ele alr. ki filmde de artk
yalanm olan kahramanlar gen bir kzla karlarlar ve ac ac zamanlarnn getiini fark
ederler. kisi de intihara doru bir yolculua karlar.
Gezi hareketiyle karlamak o filmlerdeki kahramanlarn gen kzlarla karlamalar gibiydi.
Karlama, insana bir genlik ve yaam sevinci veriyor; ama ayn zamanda ac da. nsan artk
2 Doksanlar Kua ve Gezi Hareketi Hakknda Yirmi Yl nce Yaplm ngrler
http://demirden-kapilar.blogspot.com/2013/06/doksanlar-kusag-ve-gezi-hareketi.html 3 Benzeri militer imgeleri kullandm iin de bama geldi. Bir mail grubunda yle bir eletiri ile karlatm:
Merhaba Demir Bey,
Bir daha "askerlik sanat" tanmn kullanrsanz aznza biber sreceim. TBMM'deki yeni askerlik yasas
taslanda da "askerlik sanat" tanm kullanlyor, sanat ve askerlik, tm sanat arkadalar yasa tasarsndan bu
tanmn karlmas iin bir kapmanya dzenlemye atyorum.
Ayrca ben demek benim bydm zamanlanda ayp olduundan, bir tevazu zamiri olarak bizi kullandm
iin de defalarca yanl anlaldm ve bu bizin hangi rgt olduunu veya kimler olduunu soranlar da ok oldu.
Hatta bundan hareketle henz bir birey olmadam karsamasn yapanlar bile oldu
-
eskidii, son kullanm tarihinin getii duygusuna kaplmadan edemiyor.
Hem bu sevin, hem de ac bu derlemedeki yazlara sinmitir.
Twitterin 140 harfiyle rgtlenmi bu kuaa byle uzun yazlarla derdini anlatmaya
kalkmak, hele artk anlalamaz imgelerle ve unutulmu varsaymlarla yazmak anlalmama
ve okunmay daha batan garantiliyor.
Bu kitaptaki yazlarn ve bu kitabn trajedisi de bu. Kendisini okumayacak, okusa
anlamayacak bir kuak iin ve o kuan damgasn vurduu bir hareket zerine; o kuan
yaratt Gezi Hareketinin iinden yazlar.
Yani konusu ve muhatabnn ayn zamanda yazlarn znesi olduu yazlar bunlar.
Evet, ayn zamanda znesi.
Nasl olabilir? Bu yukarda sylenen farkl kuaklardan olula elimiyor mu?
Yzeyden baknca eliir, derinden baknca deil
arkta, Orhan Pamuun Kara Kitapnda da iledii ve kitabn kendisinin de yle olduu;
yolun sonunda ulalann yolcunun kendisi; ama o yol boyunca deimi kendisi olduuna, bu
diyalektie dair, derinlere ilemi bir bilgelik vardr. Enel Hak, Vahdeti Vcut, Nirvana
kavramlar da aslnda hep bunu anlatrlar. Marks da Proletaryann devrime nce kendisini
deitirmek iin ihtiyac olduundan sz ederken benzer sreci ve deiimi kasteder.
Feridddin Attarn Mantk-ut Tayr (Ku Dili) isimli kitabnda anlatt Simurg yks de
bunu anlatr. Kular Simurgu ararlar ama sonunda bulduklar, Simurg kendileridir.
Evet, bu satrlarn yazar, hareketi yaratan kuaktan deil ve bu kuak bu satrlar anlamyor
ama bu kuak devrimci mcadelesine devam ettike, elbette dklenler olacaktr ama, gerei
aradka bu araynda deiecektir ve aslnda imdi anlamad bu satrlarn yazarnn kendisi
olduunu grecektir.
*
Bizim btn bu uzun, yenilgilerin birbirini kovalad, yllardaki abalarmz, gelecekteki bir
devrimci ykseli iin bir teorik ve pratik, birikim ve hazrlk abasndan baka bir ey
deildi; gerei (Simurg) arayan uzun bir yolculuktu.
Gezi zerine ilk yaz ilk satrna Aslnda biraz uzunca bir demokratik birikim ve hazrlk
yaplm olsa bir demokratik devrime bile yol aabilecek saatlerde yayoruz. diye balar.
Bu yolculuun son yllarnda bu hazrl biraz olsun yapacak yayn ve rgt giriimlerinin
hepsi, yenilgiler dneminde ykselmi, bizimle doku uyumazl iindeki brokratlam
insan ve rgtlerin duvarnda paraland. Bunun hikayesi uzun srer ama bu fark gstermek
nemlidir.
Bu satrlarda niin sosyalist deil de demokratik bir birikim ve devrimden sz edilir, niye
sosyalist deil? diye sorulabilir rnein?
Gezi ncesine dneme ait btn sol literatr inceleyen her hangi bir aratrmac unu
grmezden gelemeyecektir: neredeyse var olan btn sosyalist grup, parti ve kiiler emek
eksenli mcadelelerden, sosyalist devrimden veya sosyal cumhuriyetlerden; neo-
liberalizme kar olmaktan; etnik temelli politika yapmamaktan vs. sz etmilerdir.
-
Buna karlk, neredeyse sadece bu satrlarn yazar, bkmadan usanmadan demokratik bir
programdan, radikal demokrat olmaktan, Demokratik Cumhuriyetten, Demokratik
ulusuluktan sz etmitir.
Gezi hareketi sistematik bir ifadeye kavumu olmasa da btnyle demokratik karakterli bir
hareket olarak kmtr. Yani bir bakma bu satrlarnn yazarnn ngrsn dorulamtr.
Bu nedenle bir rastlant deildir, sosyalistlerin o suskunluu ve ne yapacan bilemezlii
karsnda, Gezi hareketinin daha doduu anlardan itibaren neredeyse saati saatine hem
hareketin analizinin, hem pratik nerilerin bu derlemedeki yazlarda yer almas.
Gerek hareket, sistem kurucularn odalarnda olumaz. Gezi Hareketi, pratik olarak tamamen
demokratik zlemlerin bir hareketi olarak kmtr. Onun zaaf bu zlemlerini henz
yeterince sistematik ve radikal olarak programlatramam oluundadr.
Bunun nedeni de bu ynde bir hazrln bulunmamasdr. Ama bu hazrlkszln nedeni tam
da btn sosyalistlerin emek eksenli ve sosyalist olmalar; demokrasiyi ciddiye
almamalardr. Bu nedenle sosyalistler hem bu hareketi anlamakta zorlanmlardr hem de bu
ykselen harekete programatik olarak syleyecek sz bulamamaktadrlar.
Bizim yllardr oluturduumuz teorik temel ve program Gezi Hareketinin arayndayd.
Bulduunun kendisi olduunu grd.
imdi bu hareket bu teori ve programn arayndadr. Bulduunun kendisi olduunu
grecektir.
*
Bu Teori ve Programn kendisi de Marksizm'in bir araynn sonucuydu.
Marksizm, bilinen ve renilmi biimiyle, tarihi snf mcadeleleri tarihi olarak anlatr.
Komnist Manifesto aslnda modern tarihin byle snf mcadeleleri tarihi olarak ksa bir
anlatmndan baka bir ey deildir.
Ama bunun, yani snf macedelelerinin ve tarihin byle aklanmasnn Marksizmin ayrc bir
nitelii olmadn syleyen de bizzat Marks, Lenin gibi byk marksisterdir. Ve onlar bu
boyutun aslnda burjuvazinin kabul edebilecei bir Tarih veya Marksizm olduunu da
sylerler4.
Marksizmin ayrt edici zellii tarihi snf mcadeleleri tarihi olarak alglamak ve anlatmak
deilse onun ayrc z ne olabilir? Marksist bir tarih nasl bir tarih olmaldr?
Bunun ipucu bizzat yine Ekonomi Politiin Eleirisine Katknn nszndeki satrlarda
gizlidir:
Gelimelerinin belirli bir aamasnda toplumun maddi retici gleri, o zamana kadar
iinde hareket ettikleri mevcut retim ilikilerine, ya da bunlarn hukuki ifadesinden baka bir
ey olmayan mlkiyet ilikilerine ters derler. retici glerin gelimesinin biimleri olan bu
ilikiler, onlarn engelleri haline gelirler. O zaman bir toplumsal devrim a balar. ktisadi
temeldeki deime, kocaman styapy, byk ya da az bir hzla altst eder.
4 Bu konuda u yazmza baklabilir: Marksizm Bir Snf Mcadelesi Kuram mdr? (http://demirden-
kapilar.blogspot.de/2013/05/marksizm-snf-mucadelesi-kuram-mdr.html)
-
Buna gre, devrimler, temeldeki deiime denk dmeyen, styapnn ykl ve yerine yeni
bir styapnn yerlemesidir.
Ama te yandan Marksist teoriye bakldnda, Marks-Engelsin btn g ve enerjilerini
ekonomik altyapnn, onun da modern (kapitalist) biiminin anlalmasna verdikleri iin,
ortada bir styap kuramnn ve net bir kavramn olmad; sonra gelenlerin de birok
giriimlere ve ksmi baarlara ramen byle bir kuram gelitiremedikleri ve bu eksii
vurguladklar grlr.
Yani gerekten Marksist bir tarih, ekonomik temeldeki deimelerin, styapda niin ve nasl
deimelere yol atn anlatan bir devrimler tarihi olmaldr bir bakma, eer Marksizm'in
znn zetlendii ve yukarda alntlanan satrlardaki mantk izlenirse.
Ama Marksist el kitaplarna veya Marksist tarihlere bakldnda ortada binlerce yllk bir
snfl toplumlar tarihi olmasna ramen5, bu styap deiimlerinin neler olduuna ve nasl
gerekletiine dair hibir ey grlmez.
Bir yandan sadece ekonomik ilikiler, snflar ve bir de politik olan, yani devlet vardr. Tm
styapnn nasl ekillendiine ve deitiine dair bir btnsel aklama bir yana; bunu sorun
edi bile yoktur.
Bu tarihin bizzat kendisi devrimi sadeci ekonomi ve politik ilikilerle snrlar. Bu tarih ve
toplum anlay programa da yansr. Bu nedenle Marksist ve sosyalist partilerin programlar
neredeyse sadece ekonomik ve politik taleplerle snrldr.
Bu nedenle birok Marksist bu snrlln yetersizliinin farkna varmakta ve bir uygurlk
programna ve tasavvruna ihtiyac vurgulamaktayd.
te yandan yine bu ekonomi, snflar ve politikaya skmlkla balantl olarak, Marksist
kitaplarda devrim denince 17. Yzylda balayan (burjuva devrimler denen) devrimler
sralanr. Ama bu devrimler de aslnda, Komnist Manifestodaki gibi, snflar mcadelesiyle
aklanan devrimlerdir. Yani nszdeki kavram sistemine dayanmazlar, Manifestonun,
burjuvazi tarafndan kabul edilebilir olduu ve burjuvazi tarafndan bulunduu bizzat Marks
tarafndan sylenen kavram sistemine dayanrlar.
Yani Marksizm bir tarih yazamamtr. Yazamamasnn nedeni de bir styap kuramnn
olmamasdr. styap kuram olmad iin, yazd kadaryla tarih devrimsizdir, kuramn
kendisi tarihin devrimli olmas gerektiini sylemesine ramen.
te yandan, modern devlet biimi ulus olmasna ramen, savalarn neredeyse hepsi ulus
bayrayla ve ulusal devletler arasnda olmasna ramen, bir ulus teorisi de yoktu
Marksizm'in.
Bu yokluklar arasnda bir balant olduu seziliyor ama ba kurulamyordu. Belli ki bir
styaplar teorisi olmamas ile bir ulus teorisi olmamas birbiriyle ilgiliydi ve ulus teorisinin
olmamas staplar teorisinin olmamasnn zgl bir grnmyd. Belli ki bir uygarlk
program ve tasavvurunun yokluu ile devrimlerden yoksun bir insanlk tarihi arasnda bir
5 Yine yukardaki tanma gre snfsz toplumlarda da devrimler olmas gerektiine ve en azndan 70.000 yldr da
sanat eserleri grldne gre, toplum denen varolu biiminin en azndan bu kadar yldr var olduu
varsaylabileceine gre, bu binlerce yl en azndan 70.000 yl olarak anlalmaldr.
-
iliki vard. Bu eksiklikler rastlantsal olamazd.
Ama bu ba neredeydi ve nasl kurulacakt?
1980 sonrasndaki btn teorik ve politik almalarm neredeyse bu sorular ve cevaplarnn
araylaryla gemiti. Epey bir yol da kat etmitim. Bir kere arada geen zamanda Marksizmi
gelitirmi; birbirini bilmeden birbirinden bamszca benzer noktalara ulam, birbirini
tamamlayan eletirel ve devrimci kalm marksist gelenekleri (Eletirel Teori veya Bat
Marksizmi, Troki ve Kvlcml) ortak bir kavram sisteminde birletirmeyi baarmtm.
Keza Yeni Sosyal Hareketler ve onlar yartan sorunlar da ayn ekilde bir tek kavram
sisteminde toparlayabilmitim.
Modern ulus teorilerini byk lde Marksist kavram sistemine balayabilmitim.
Ancak bir uygarln programlatrlmas sz konusu olduunda henz bir zm
bulamyordum ve zm klasik uygarlklarla ok uram Kvlcml ve modern uygarln
krizinin en ok yansd ve problematize edildii Yeni Sosyal Hareketlerin katklarnn
izinden giderek zebileceimi dnyordum. Ama aslnda bunu yapabileceimi
dnemiyordum bile6.
*
2004 ylnda smail Beikinin Alevilik zeine bir yazsn eletirirken, birdenbire, aslnda
Marksizm'in bir din teorisi olmadn da fark ettim. Ama asl ilgin olan, din teorisi
olmadna dair bir tesbitin de yokluuydu. Tam da din teorisi olmad iin din teorisi
olmad grlmyordu. Ama bu yokluk bilinsizce bir styaplar ve ulus teorisinin yokluu
biiminde ifade edilmi bulunuyordu. styapnn Din ve Ulusun da bir Din olduu
bilinmedii iin bu yokluk kendini byle da vuruyordu. Aslnda Marksizm'in bir styaplar
veya ulus teorisi yoktur demek din teorisi yoktur demenin ta kendisiydi.
Ve dinin ne olduunu sorup da bir inan olamayaca, nk ina diye bir sosyolojik kategori
bulunmad; inann hukuki ya da epistemolojik bir kavram olduu; snfl toplumlarda parti
ve hareket anlamnda din kavamnn ve olgusunun da olduu; ama Din snfl veya snfsz
tm toplumlarda olduu iin, bunun da dinin ne olduunu gstermediini grnce; Dinin
aslnda bir topluluun snrlarn izen ve ilikilerini dzenleyen ey olduu, yani styapnn
ta kendisi olduu; dinsel deimelerin aslnda styap deimeleri olduu ortaya kyordu.
O zaman dinler tarihinin devrimler tarihinden baka bir ey olmad ve olamayaca;
Marksizm henz tarihi bir dinler tarihi olarak yazmay baaramad iin tarihin devrimsiz
olduu ortaya kyordu. Keza byle olunca, devrimleri partilerin deil, dinlerin yapt;
partilerin devrim yapmak iin din olmalar gerektii veya ancak din olduklarnda devrimler
yapabilecei gibi, eski kavraylarla eliir gibi grnen sonular birbiri ardnca ortaya
kyordu.
Tabii bylece Yap ve zne arasndaki eliki sorunu da kolayca zlm bulunuyordu.
zne snflar deil, yeni bir dini kabul edenler olarak ortaya kyordu. Evet devrimleri
snflar yapyordu ama snf olarak deil. nk snf analitik bir kavramdr. Ama o
6 Bu arayn uzun hikayesi Markizmin Marksist Eletirisi kitabnn Tarihsel Maddeciliin Karihine Katk alt
balyla yaynlanan nsznde bulunabilir.
-
snflardan insanlar, rnein Romann kleleri, Hristiyan olduklarnda Mekkenin plebleri
Mslman olduklarnda; Parisin Donsuzlar Cumhuriyeti Yurttalar olduklarnda devrim
yapabiliyorlard.
Bu sonular otomatikman u soruyu ve cevabn da ortaya karyordu: Peki styap din ise,
styapsz toplum olamayacana gre, dinsiz toplam olamaz. Ama modern toplum dinsiz bir
toplum gibi grnyor. Modern toplumun dini nedir?
Modern toplumun dininin, zel ve politik ayrm yapmak ve toplumu buna gre rgtlemek ve
dini de zele ilikin olarak tanmlamak olduu ortaya knca tm modern tarih de anlalr
oluyordu.
nk Aydnlanmann da bir din olduu; uluslar ve ulusuluun Aydnanma denen modern
toplumun dininin farkl ve kar devrimci biimlerinden baka bir ey olmad grlyordu.
Bylece Marksist bir ulus teorisi, yap ve zne elikisi, kapitalizm ncesindeki devrimsiz
tarih, uygarlk program vs. gibi sorunlarn hepsi orap sk gibi alabiliyordu.
Bu buluu yaptktan sonra btn abamz bu kefi mantk sonularna gtrerek sonradan bu
alanlarla ilgilenecek marksistler iin bir takm aknc hcumlar, keif devriyeleri yapmak ve
bu sonular somut programatik ifadelere kavuturmak oldu.
Ayn zamanda ulalan bu sonular pratik iinde denemek ve gelecekteki olas devrimci
kabar iin bir dnsel ve rgtsel hazrlk yapmak iin biteviye giriimler iinde olduk.
Teorik ve programatk sonular alannda epey yol kat ettik. Ama bunlar duyurmak,
tarttrmak, olas bir devrimci kabarn n hazrln salamak alannda tam bir
baarszlklar serisiydi sonu.
nk bu nszn ilk banda anlatlan birbirini izleyen yenilgiler teorik, politik ve rgtsel
olarak bir devrimci teori ve politikaya en kk bir olanak bile tanmayan bir dnya
yaratmt. Ulalan sonularn o dnyada yaama ans bulunmuyordu. Onlar da bu
sonularn yank bulduu bir dnyada yaayamazlard ve yaayamayacaklard.
imdi ise Gezi Hareketi yllarca teorik almalarla ulap programatik ifadelere
kavuturduumuz sonulara ayaklaryla oy veriyor.
O, ayaklaryla oy verdiinin bu onlarca ylda gelitirilmi marksizm ve onun programatik
sonular olduunu henz bilmiyor. imdi girdii yolun sonunda grecei tam da bu
olacaktr.
Simurg kendisini arayan kularn ta kendisidir; ama aray boyunca deimi kendisi.
*
Btn bu din, ulus, styap, uygarlk program aratrma ve sonularnn Gezi Hareketi ve
Park Forumlar iin ok pratik bir sonucu daha vardr. Bu nszde ksaca bundan sz edelim.
Gezi Hareketinin bir parti destekisi veya kendisinin bir parti olmas; kendisini bir parti
tartmasnda bulmas lm demektir.
imdi Parklara snm olan Gezi Hareketi, alternatif bir toplumun tohumu olmak
zorundadr.
Ancak o takdirde geliebilir, yaygnlaabilir ve toplumu deitirme yeteneini koruyabilir.
-
Bunu somut bir kyaslamayla gstermeye alalm.
Partiler var olan toplumun snrlarn ve ilikilerini tartmazlar. Onu olduu gibi kabullenip,
onun iinde deiimler peinde koarlar. Partiler snf mcadelesi aralardr. Ancak dinler
iinde var olabilirler. Antik tarihin partileri tarikatlar ve mezheplerdi. Modern partiler de
modern toplumunun dininin mezhep ve tarikatleridir.
Partiler ancak belli dinler iinde olabileceinden rnein Hristiyanln iinde Alevilik;
Mslmanln iinde Protestanlk grlmez.
Partiler devrim yapamazlar. Bunu snflar devrim yapamazlar diye de yazmak mmkndr.
Devrimleri dinler yapar. Bunu, devrimleri toplumun snrlarn ve ilikilerini yeniden
dzenleyen hareketler yapar diye de yazabiliriz.
Bunun en klasik rnei Hristiyanlktr. Hristiyanlak balangta brani din adamlar
oligarisine kar bir direni, bir parti dolaysyla Yahidilik iinde bir tarikatti.
Ancak, Yahudilii de aan yeni bir toplum tanm yaptnda, ki bunu yapan esas olarak
Antakyal Paulustur, tm dinlerden, paganlardan insanlar kapsamaya ve birletirmeye
balayabilmitir ve gerek bir devrim baarabilmitir.
Aslnda slam da Mekke erafnn egemenliine kar bir parti hareketi olarak balamtr.
Ancak tam anlamyla yeni bir dine dntkten sonra baarya ulam ve klasik uygarlk
alanna yaylabilen (Akdeniz-Ortadou, ran, Hindistan) tek din olabilmitir.
Modern toplumun dini de, Hristiyanlk iinde bir mezhep, rnein Protestanlk, olmaktan
ktktan, Aydnlanma olduktan sonra; btn dinleri zel ve politik ayrm araclyla
toplumun snrlarn belirlemekten kardktan sonra, tm dinlerden insanlar kazanabilmi;
tm dnyay; ama kar devrimci biimi olan uluslar biiminde, blerek birletirebilmi; tm
dnyay feth eden ilk din olabilmitir.
O halde, bugn bir devrim yapabilmek ve din olabilmek, ya var olan ulusun biimine kar
yeni bir ulus tanm yapmak ya da tmyle uluslara kar bir hareket olarak ortaya kp tm
dnyay birletirmek olabilir. Bunlar lkelerde ve dnyada devrim yapabilmenin biricik
kouludur.
rnein Trkiyeyi ele alalm. Ulus ve Devlet Trklkle tanmlanmtr. Yani bir dille ve bir
tarihle, bir soyla. Buna Snni Mslmanlkla tanmlanml da eklenebilir.
Partiler ulusun byle tanmlanmasn sorgulamazlar; onu kabul edip, onun iinde deiimler
yapmaya alrlar. rnein, Krt dilinin konuulmasn kabul etme veya insanlara ana
dillereni renme hakkn verme vs. gibi deimeler, aslnda hibir ekilde toplumun
snrlarn deitirmez, o snrlar kabul edip onun iinde deiiklikler anlamna gelir.
Varolan sistem iinde birtakim sosyal devleti veya eitsizlikleri giderici tedbirleri savunmak
da ayn ekilde var olan toplumun nasl tanmlandn tartma konusu yapmaz.
Ama ulusun, devletin ya da politik olann Trklkle veya bir dil veya dinle tanmlanmasn
tartma kousu yaptnzda, artk bir parti olmaktan klm, yeni bir toplum tanm iin
mcadele balam demektir. Burada artk bir parti deil bir din sz konusudur.
nsan ayn anda iki dinden olamaz. rnein hem putlara hem Allaha inanamaz. Bunlar
birbirini dlarlar. Ayn ekilde hem ulusu Trklkle veya bir dille, bir tarihle tanmlamay
-
kabul edip hem de byle tanmlamay reddedemez. Bu Mslmanlarn dedii Allaha irk
komak gibi olur.
te gezi hareketi tam bu yol aznda bulunmaktadr. Ya yeni bir toplum tanmlamasna doru
evrilmek ve bu Trklkle tanmlanm cumhuruyetin karsnda demokratik bir cumhuriyetin
tohumu olarak kmak zorundadr; ya da bu var olan sistem iinde bir muhalefet partisi veya
hareketi olarak kalacaktr.
Bu fark bayrak rneiyle yle somutlayabiliriz.
Gezi hareketine bir bayrak olarak beyaz bir bayrak nerdik.
Bunun karsnda bunu ok yumuak ve pasifist bulanlar, beyaz bayrak olmaz; kzl bayrak
olmaldr, beyaz bayrak teslimiyeti ifade eder diyenler kt.
Buna karlk, fiilen Trk bayra ve Atatrkl Trk bayra neren ve sallayanlar da var.
Yani onlar Gezi Hareketinin bayrann Trkiye Cumhuriyetinin bayra ile zde olmasn
savunmakta; yani ulusun Trklkle tanmlam olmasn hibir ekilde tartma konusu
yaplmasn istemiyorlar.
Bir de Hem Trk hem de Krt bayraklar olsun gezi harekeinin bayra olmasn diyenler var.
Bunlarn her biri gezi hareketinin nereye evrileceine ilikin farkl bir programa tekabl
ederler.
Kzl bayrak diyenler, bu nerileriyle, ulusun nasl tanmlanacan sorun etmeyip, zaten u
veya bu ekilde tanmlanm bir ulus iinde sosyal eitiin bayraklatrlmas gerektiini
savunmu olurlar.
Ama ulusun Trklkle tanmlanm olmas bir realitedir. Bunu problematize etmeden sosyal
eitlii problematize etmek ve gndemletirmek, fiili bir eitsizlii savunmaktan baka bir
anlama gelmez. Yani Kzl Bayrak veya buna tekabl eden dier sembollar ve parolalar,
aslnda ok keskin ve devrimci gibi grnmelerine ramen, var olan olumlamaktan ve
korumaktan baka bir ilev grmezler.
Trk bayran Geziye bayrak olarak nerenler ise, hi tartmaya yer brakmayacak biimde
Trklkle tanmanm bu ulusu ve devleti savunmay grev olarak koymu bulunmaktadrlar
ve AKP ile bu adan bir sorunlar yoktur. Onlar bu ulus iinde askeri brokratik oligari
diyebileceimiz devlet snflarnn karlarn savunan bir partidirler ve bayraklar devletin
varolan tanmlanyla zdelemilii ifade etmektedir.
Bir de bayraksz olsun ama Trk ve Krt de kendi bayrayla katlsn diye bir neri var. Veya
bayraksz olsun ve kimse bayrayla gelmesin diye bir baka neri var.
Bayrakszlk durmunda Trk bayra ile gelenler, zaten ulusun sadece Trklkle
tanmlanmasn savunanlar olduklarndan Krtlerin bayraklaryla var olmalarn
rededdeceklerdir. Bu ise Krtlerin gelmemesi ve btnyle ulusalclarn kontrolnde bir
hareket sonucunu dourur
Krtlerin gelmesi halinde ise atma kacaktr.
atma kmamas, yani Krtlerin de kendi bayraklar ile gelmelerini Trklerin kabul etmesi
ise, fiilen ki uluslu bir devleti kabul anlamna gelecektir. Ama bu, ulusu bir dil veya din ile
-
tanmlamann reddi deil, sadece hangi dille tanmlanaca alannda bir farkllk anlamna
gelir.
Ama beyaz bayrak, ntrallii ile, insanlarn dilleri, dinlerinin hi bir politik anlamnnn
olmamas gerektii anlamna gelmektedir. Yani ulusun ve toplumun snrn, bugn var olan
ilkeye kar onu reddederek izmektedir. Beyaz bayrak, ulusun bir dille, dinle, tarihle
tanmlanmas hakknn reddi demektir. Dilin, dinin, soyun, sopun tarihin bu ulusta sana hibir
imtiyaz tanmaz, bu ulus bunlarn karsnda kr bir ulustur anlamna gelmektedir.
te yandan, ne Trk veya ne de Krt bayra olmasn demek insanlarn fikir zgrlklerine
bir tecavzdr. steyen kedini Krt veya Trk veya ulusssuz olarak kabul edebilmeli ve bunu
sembolle ifade edebilmelidir. Bunlarn her hangi bir eitsizlie yol amamas gerekir. Nasl
bir takmn taraftar bunu ifade edebiliyorsa yle.
Bunu yine ancak beyaz bir bayrak salayabilir. Beyaz bayrak sadece ulusu farkl tanmlamaz,
yani Trk ulusu karsnda Demokratik bir ulusu sembolize etmez; oradaki haklar da
garantiler. Trke veya Krde, Beiktalya veya Fenerbaheliye; u veya bu siyasete vs.
hepsine, beyaz bayran iinde kendi kimliinizi kk bir sembol olarak koyabilirsiniz
diyerek bu hakkn savunusunu sembolize etmi olur. Onlara bu sizin hakknzdr, ben de bunu
savunacam ve savunuyorum der. Ulusun Trklk veya Krtlkle tanmlanmasn reddeder
ama ulusun bireylerinin, Trk veya Krt olarak kendilerini tanma haklarn da garanti etmi
olur.
t gezi programn ve rgtlenmelerini byle alernatif bir demokratik cumhuriyetin mant
iinde yaptnda hem genilemek hem de radikallemek ve bir devrimci dnm baarmak
ansna sahip olabilir.
O zaman Gezi Hareketi, Parklarda, niversitelerde, yava yava alternatif bir demokratik
ulus olarak ekillenmeye balar.
Gezi hareketinin ortaya kard demokratik ulusun yurttalar, dillerinden, dinlerinden
dolay hibir ayrmcla uramayacaklardr. nk Gezinin dili ve dini olmayacaktr. O
ulusun byle tanmlanmasna kar tanmlanmtr.
Gezi buna bal onlarak tm yasaklar ve snrlamalar reddedecektir. Ama bunu
uygulayabilmesi iin kendi anayasas ve mahkemeleri ve meclisleri olacaktr. Bir sre sonra
bunlar uygulayacak organlarn ihtiyac da ortaya kacaktr.
Sonucu insanlarn Demokratik Bir Cumhuriylette mi yoksa Trklk ve veya Krtlkle
tanmlanm bir cumhuriyette mi yaayacaklarna kararlar belirleyecektir. Ne kadar byk bir
ounluk Demokrasiyi seerse bu deiim o kadar sancsz ve barl biimlerde olabilir.
Beyaz bayrak bu nedenle hayati nemdedir.
Beyaz bayrak sadece barn deil, alternatif ve demokratik bir ulusun bayradr.
Elbet beyaz bir renk olarak tabulatrmamak ve mutlaklatrmamak gerekiyor. Burada beyaz,
devleti veya ulusu veya politik olan, herhangi bir dille, dinle, soyla, tarihle tanmlamaya kar
tanmlama anlamna gelmektedir. Gelenekler ve politik kltr beyaza en ntral renk anlamn
verdii iin bunu neriyoruz.
*
-
Gezi Hareketi demokratik bir ulus olarak ayn zamanda kendini ynetmeyi de renmek
zorundadr. Onun Parklara ve Forumlara (Agoralara) sanmasnn derin bir anlam vardr.
Antik Kentin dorudan demokrasi alandr oras.
Ama artk antik kentler anda yaamyoruz. Mahalle ya da ehirlerdeki forumlar bugnk
toplumun karsnda alternatif bir toplumun kendisini bir btn olarak ynetmesinin arac
olarak yetersiz kalrlar. Koca bir corafyaya, rnein Trkiye topraklarna yaylm bulunuyor
politik iktidarlar. Dolaysyla tm o alandaki insanlar kapsayacak bir forum; agora, cem,
meclis, cami vs. gerekir.
nternet bunu salamaktadr. Dorudan doruya her yurttan tm herkese ulamasnn ve
grlerine onlar kazanmasnn olana vardr.
Bunun iin Avrupadaki muhalif hareketlerin geltirdii Liquid Feedback adl program
nerdik.
*
Bylece bu alternatif ulusun ilikilerini dzeleyen bir anayasas olmas da gerekecektir. Bu
anayasnn belirlenmesi iin bile bu byle bir rgtlenme lke apnda bir forum
gerekmektedir.
Hareket bu admlarn att m burada duramaz, ilerlemek zorundadr.
Bu alternatif anayasay uygulayacak yarg organlarna ihtiya duyacaktr.
Kararlar yaptracak aralar sorunuyla karlaacaktr.
Bylece alternatif yasama ve yarg organlaryla, alternatif yaptrm organlaryla, alternatif
haklar ve hukukuyla, alternatif basnyla paralel bir toplum ortaya kacaktr. Bir tr ikili
iktidar (diyari) oluacaktr.
Gezi bu yola girdiinde aslnda btn yumuakl iinde radikalletike daha byk gleri
toplamaya baladn; daha hzla yayldn; yeni katlmlarla glendiini grecektir.
Ve hzla Trkiyenin de snrlarn aarak btn Ortadouya doru yaylmak zorunda
kalacaktr.
Bahar ancak Ortadouda gelebilir. Bir Trk, Arap, Tunus, Msr, ran bahar olamaz.
Trk Bahar ya da Arap Bahar, yaayan l veya keli daire gibi bir oksimorondur.
Trkse Bahar deildir, Bahar ise Trk olamaz. Arapsa Bahar deildir, Bahar ise Arap
olamaz.
12 Austos 2013 Pazartesi
Demir Kkaydn
-
1 Haziran, Cumartesi
Gezi Park Direnii Notlar ve Dersleri
Aslnda biraz uzunca bir demokratik birikim ve hazrlk yaplm olsa bir demokratik devrime
bile yol aabilecek saatlerde yayoruz.
Ama demokratik bir devrim olmayacak, olamaz. nk bu birikimi ve hazrl yok. rgtsel
deil, fikri hazrl yok her eyden nce. Michelet, Fransz htilal Tarihini anlatrken,
devrimin aslnda ok nceden nasl kafalarda olgunlap gerekletiini ok gzel anlatr.
Devrimler nce insanlarn kafasnda olur, sonra gerekleirler. Trkiyede insanlar henz
demokrat deil . Bu nedenle olmayacak.
Ama olaylar demokratik bir devrimin olabilirliinin bir gstergesi ve belki bir habercisi.
*
Msrda Tahrirde olanlar El Cezirenin canl yaynlarndan izleyerek neredeyse dakikas
dakikasna yorumlar yapm, sonradan neredeyse hepsinin doruluu ortaya kan,
ngrlerde bulunmutuk.
O zaman olaylardan ok uzakta ok dolayl bilgilere dayanyorduk ve yazdklarmzn dil
fark nedeniyle herhangi bir ekilde olaylar zerinde etki yapmas olasl neredeyse sfrd.
imdi ise durum birazck farkl.
Birincisi stanbulda yayoruz. Dolaysyla dorudan grme, iine katlma, dorudan
izlenimler edinme, nabzn daha dorudan tutma ansmz var.
kincisi ise dil bariyerleri, engelleri yok. Kk de olsa yazlanlarn bir etkide bulunmas
olasl bulunuyor.
*
Yllardr i hareketinin ve Yeni Sosyal Hareketlerin eilimlerini, derslerini incelemeye
sistemletirmeye, hafzaya kaydetmeye altm. imdi yine onlar bir kontrol etmenin,
salamann zaman.
Bu nedenle olaylar devam ederken, hem aalardan orman kaybetmeyen, hem kk
belirtilerden genel eilimleri karmaya alan analizler yapmaya alalm.
Her halde gelimelere en iyi katky byle yapabilirim diye dnyorum.
u an gitsem Beyoluna ya da her yerde kendiliinden ortaya kan toplanma yerlerinden
birine, belki egemen ruh hali hakknda daha fazla dorudan gzlemim olabilir, ama orada
artk amca sen kenarda dur diyen genlerin yannda ayak ba veya sadece bir tek birey
olmaktan teye giden bir ey yapamam. Ama bilgisayarn banda oturarak, bir eyler
yazarak, baz eyleri paylaarak, yaylmasna ve duyurulmasna katkda bulunarak; kimi
kk yorumlarla insanlarn aklna belki bir fikir drmeye alarak daha fazla katkda
bulunabilirim gibi geliyor.
Tabii bunun da bir optimum dengesini bulmak gerekiyor. Olaylarn da nabzn elden
brakmamal, nefesini de hissetmeyi bolamamal. Fazla da eve tklmamal.
*
-
Ancak dn gece ev bile biraz sokak gibiydi.
Oturduum ev Kadkyde, Tepe Nautilus denen bir AVMye yakn. Aslnda Kadkyn
merkezine yakn, ama ayn zamanda hem anayollarn ortasnda, hem de biraz mahalle gibi bir
yerde. Minibslerin egzoz sesinden ve gerekli gereksiz aldklar ddklerden baka bir ey
duyulmaz normal olarak.
Kadky genellikle ehir orta snflarnn eilimlerinin en ak biimde yansd ve rgtl
olduu yer. Gl bir CHP ve ulusalc etki her yerde duyuluyor.
Ankaraya giden E-5 karayolunun st, i ksm, yoksullarn semtleridir, AKPye oylarn
verirler. Tabii Krtlerin olduu yerlerden BDPye de kar. Alt, denize yakn taraf, CHPli.
skdar ve Kadky birer sembol olarak alnabilir. skdar Mslmandr, Kadky Trk.
skdar Trktr, Kadky kozmopolit. skdar Kadkydr, Kadky Beyolu.
Dn gece sanrm saat iki civar Beyolundan eve geldim. Televizyonu ve nterneti aarak
haberlere bakyordum. Kim neyi nasl veriyor, bilip duymadmz neler olmu renmek
iin.
(Gndz berbatt bu bizim cenahn alternatif geinen televizyonlar. nk byle zamanlarda
aslnda Msr ayaklanmasnda El Cezirenin grd trden bir ilev bile grebilecek olan
IMC TV ve Hayat TV gibi televizyonlar gn boyu, normal, gereksiz ve ieriksiz
programlarn yapmaya devam ediyorlard brokratik bir vurdumduymazlk iinde. Hlbuki
gndz canl yaynlar ve balantlar ile hareketlenmeye hz ve g verebilirler, herkes iin iyi
bir bilgilenme ve haberleme kayna olabilirlerdi. Dier televizyonlar zaten hak getire.
Bereket internet ve sosyal medya var. Eksiklii bunlar doldurdu biraz olsun. Temel
rgtlenme ve haberleme kayna internet ve sosyal medya. nternette en ilevsel olan,
Facebooktaki tekilerin Postas sayfas idi. nsanlar cep telefonlarndan ksa mesajlarla
bulunduklar yer ve saatte ne gibi gelimeler olduunu dorudan bildiriyorlard. Aslnda
olaylar hakknda en dorudan (biraz akllca elenirse hatta gvenilir) bilgi ve haberleme
kayna internet. Hkmet ara ara sosyal medyay da durduruyor. Dn gece eyrek saat kadar
Facebookta haberleme kesilmiti. Ve u an itibaryla bile IMC ve Hayat, bu olaylarn
geliimine nasl bir katkda bulunuruz diyen bir paradigma asndan bir yayn yapmyorlar.)
IMC ve Hayat TV ge de olsa biraz aykmlard. Trkiyenin ve stanbulun farkl
yerlerinden insanlarn hala sokaklarda olduuna dair haberler ve balantlar yaynlanyordu.
Kadkyde de bir toplanma ve gsteriler olduunu duymutuk. skelenin oralarda
toplanlm. Oradan buras yryerek eyrek saat. Birden dardan sesler gelmeye balad
sabahn ya da buuu. Be yz kadar kiilik bir kalabalk, arkasnda bir de araba
konvoyu, Kouyolu tarafndan gelip, Kadkye gidiyorlard sloganlar atarak. Aralarnda
birka Trk bayra vard, ulusalclarn simgesi, ama sloganlar genellikle antifaist idiler.
Tabii anti-AKP sloganlar da vard. Ama daha ilginci evlerden gelen yankyd. Gstericiler
geerken evlerin klar yanyor ve destek iin tencere alanlar oluyordu. Birka kii de Trk
bayra ast. Sonra yava yava uzaklatlar.
Trkiyede ilk kez, bir ehirde ve bir yerde deil, her yerde ve birok ehirde insanlar
sokaklarda ve btn bunlar sabaha kar oluyor. Byle bir ey olmad daha nce.
-
*
Gsterilere ehir orta snflar damga vuruyor. Onlarn ehirli, modern ve demokratik
karakterli kltr zellikle biimlerde etkisini hissettiriyor, ama bunlar ayn zamanda imdi
politik olarak olduka tutucu ve hatta gerici zelliklere sahipler. Bu onlarn demokratik
zlemleri olmad anlamna gelmiyor. Bu zlemler bir iki sorun zerinde younlanca ve
demokratik hedeflerle birlemeyince demokratik bir karakterden yoksun oluyor.
Krt hareketinde ise, demokratik zlemler nispeten daha derin ve sistematik saylabilir, ama
orada da ehirli, modern ve demokratik bir kltrn eksiklii hissediliyor.
Bu durum bir doku uyumazl yaratyor. ki trl sentez olabilir. ehir orta snflarnn
gerici ve anti demokratik program ve sloganlar ile Krt hareketinin kyl, ataerkil
kltrnn ittifak. Bu bir felaket olur.
Ama eer ehir orta snflarnn veya Batnn demokratik ve modern kltr ile Krt
hareketinin demokratik program ve hedefleri birleebilirse bir devrim olabilir.
Bu olasln kt an, ortada neredeyse Srr Sreyya ve Erturul Krkden baka kimse
olmamas bir rastlant m? Deil. Ancak ne Krt hareketi bunu deerlendirecek basireti
gsterebiliyor ne de ehir orta snflar, ama bu kprba ok nemli. Buradan kabilir bir
eyler kacaksa.
*
Bu Erdoann aptallndan Allah raz olsun. Daha nce yazmtk Erdoann aslnda kendi
snfnn karlar asndan bile ok kt ve baarsz bir politikac olduunu, olaylarn ona
yardm ettiini, ansl olduunu . imdi daha net grlyor.
nce 1 Mays yasaklayarak ve stanbulun drt bir yannda balantlar kapayp her yerde
gaz bombas atarak, 1 Maysta sadece Taksimi deil, btn mekn, btn stanbulun
yaamn, bu yaamn damarlarn politikletirdi ve bugnk politiklemenin yolunu at.
Sonra insanlarn ikisini politikletirdi.
Sonra kprnn adyla Alevileri.
Sonra sermaye ve zenginlikten baka bir ey dnmeyen sz ve eylemiyle Mslmanlarn
bir ksmn.
Krtler zaten radikallemi bekliyorlard.
Ve en son, ben karar verdim, yaparm diyerek, en sradan demokratik hakkn kullanan
insanlar iddetle sindirmeye alarak, vicdanlar yaralad.
Artk mazlum deildi, bir zalime dnmt.
Bylece farkl demokratik sorunlardan dolay duyarllk gsterip de birleemeyenleri
birletirdi ve fkeyi biriktirdi. Ama bunlar bile yetmeyebilirdi byle bir mobilizasyona.
Birok koul daha st ste geldi.
Srr Sreyyann dozerin nne atlamas ve durdurmas hem zaman kazandrd hem de
insanlara deiik bir politika ve politikacnn rneini sundu. Srr Sreyya, hem Krt
hareketinin demokratik eilimlerinin hem de 60l ve 70li yllarn demokratik hareketlerinin
ve ykselilerinin bir armaanyd. Bu yeni ykselie hem nc hem de katalizr oldu.
-
Aslnda Recep Tayyip akllca taktikler uygulasa, hatta hibir ey yapmasa, zerine l
topra rtlm bu insanlar hi yerinden kmldamazlard. Taksimde hibir ey yapmamas
yeterdi. Orada direnenler bir sre sonra yorulur. Yaz tatili balar eylemciler baka yerlere
gider ve eylem tavsar istediini yapabilirdi AKP.
Keza bundan sonra kp, direniilerle greceiz, yerel halka soracaz, vs., gibi bir eyler
syleseydi bile yattrabilir ve tecrit edebilirdi direniileri.
Hatta Cuma sabah saldrmayp, Pazartesiye kadar bekleyip, taktik olarak biraz akllca
yntemlerle saldrsa, mesela gaz atmadan o iddet kullanmayanlar karga tulumba gtrse
falan, hem muhtemelen hafta sonu orada oluacak panayr havasnn fotoraflaryla dnyaya
Trkiyenin ne kadar demokratik bir lke olduu propagandasn yapabilir karnesine bir puan
daha attrabilir; hem de pazartesi herkes iine gcne gideceinden bylesine bir tepkinin
rgtlenmesinin fizik koullar da bulunmazd.
Ama ne oldum delisi olunca ve bir de zerrece demokratik bir gelenek ve zlem olmaynca
byle olur; bir de acele edince, ie byle eytan karr.
Cuma sabah saldrnca Cuma, Cumartesi ve Pazar gibi koca gn bir deriniin
rgtlenmesi ve kendini gstermesi iin adeta bir altn kse iinde sundu direnenlere.
nsann, iyi ki byle aptal dmanlarmz var, yoksa bizleri tekrar ayaa kaldracak, sokaklar
enlendirecek bir olana krk yl beklesek bulamazdk diyecei geliyor .
*
Evet, RT Erdoan aslnda her biri demokratik bir zlemden kaynaklanan farkl tepkileri
birletirdi, ama Erdoann bu fiilen birletirdiklerinin birlemi bir demokrasi programlar,
tahayylleri ve kavraylar yok.
1 Mays yasaklanyor, ama 1 Maysa gelenler ve o gn mcadele edenler, 24 Nisan hakknda
susuyorlar. Aleviler, Yavuz Sultan Selime kzyor, ama bir Trk padiah da olduu iin
kprye o ismin verilmi olduu gerei karsnda susup bu ynden de bir eletiri
yapmyorlar. Kltrel olarak tanmlanm bir Trk Milliyetilii, yani biyolojik, rk ve Orta
Asyadan gelmeye dayanmayan; daha modern ve esnek, kltrel, yani burann binlerce yllk
halk ve uygarlklarnn mirassyz diyecek bir Trk milliyetilii bile, rnein, niye
Fatihten sonra Yavuz koydunuz da niye Jstinyen ya da Kostantin koymadnz diye kar
kabilirdi mesela byle bir kpr adna. Ama Aleviler, sadece kendi duyarllklar asndan
tepki gsterdiler. Demokratik bir duyarllk asndan hibir ey sylemediler. Bu yokluk,
demokratik bir programdan ve hedeflerden yoksunluun bir yansmasyd.
BDPliler bir neride bulundular, Yunus Emre olsun diye. Bu bile demokratik bir eletiri
deildi ve Trk tarihiyle adlandrlmasnda bir sorun grmyorlard.
Gerekten demokrat hedefleri olanlar ise bir dille, kltrle, rkla tanmlanm bir ulusun deil,
demokrasinin ve aydnlanmann tarihi zerinden, Sokrates, Buda, Lumumba, Kant veya Bach
kprs olmamas bakmndan eletirip kar kabilirlerdi pekl. Bu tr eletiri ve
yaklamlarn, byle bir tarih anlaynn yokluu, demokratik bir program ve anlayn
bulunmamasnn bir yansmasdr. Bu dnceler tm bu farkl duyarll olan muhalefetlerin
hi birinin iine ilememiti. Bunun iin bir demokratik program ve dnce altyaps yoktu.
-
Bu hareketi demokratik bir zemine ekebilecek tek odak Krt Hareketinin demokratik kanad
(PKK ve calan) olabilir, ama Krt hareketi ylesine milliyetiliin basks altnda ve
kltrel olarak modern ehirli insanlarn dnyasna ylesine uzak ki, buna en yakn iki kiinin
(Srr ve Erturul) salad ok elverili k noktas ve kprbana ramen, tam bir krlk
ve apszlk iinde kald. Bari imdi biraz uyanp bir eyler yapsalar.
Dn olaylar olurken Selahattin Demirta veya baka birinden tek bir sz yoktu. Elbette kar
deillerdir ve memnundurlar, ama olay etkileme, daha radikal ve devrimci demokratik bir
zemine ekme, Krtler ve ehir orta snflar arasndaki olumu uurumu kapatmak iin bu
imkndan yararlanma ve bunun iin derhal inisiyatif gsterme yetenei gsteremedi zerrece.
rnein dn stanbuldaki btn Krtleri bu hareketi desteklemeye arabilirdi. Ulusalclarn
bayraklar ve faistlerin elleriyle yaptklar bozkurt iaretlerinin yannda Aponun da
resimleri, Krtlerin renkleri de olabilirdi rnein.
Elbette birok insan vard olaylarda Krt hareketinden veya bu hareketi destekleyen, ama
politik olarak yoktu Krt hareketi. Bugn bu saatlerde bile hala yok. Ahmet Trkn rezalet
bir beyanatndan baka bir ey yok. Hlbuki byle dnemde btn Krtlere de seslenmesi
gerekmez mi Taksimde bulualm diye? Yani demokratik bilinci en gelimi, baka sorunlara
en duyarl hareket bile iki eski 68li ve 78li vekili olmasa ortada yok.
*
Ancak Trkiyedeki insanlar henz demokrat deil. Elbette hepsi znde bilinsizce
demokratik zlemlere sahiptirler, ama bunu sistematik ve genel bir programa
dntremedikleri, bu anlay insanlarn anlaylarnn, dncelerinin derinliine iyice
nfuz etmedii iin ne farkl gler birleebilmekte ne de belli konjonktrlerde bir araya
geldiinde devrimci ve demokratik dnmlere yol amadan yok olup gitme eiliminde
olmaktadr. Bu sefer de muhtemelen byle olacak gibi grnyor.
Byle olmamas iin ise, bir bilgisayar, bir internet balants ve yazlarmz yaynladmz
birka grup ve blogtan baka bir ara yok elimizde.
-
2 Haziran, Pazar
Krt Hareketi ve Taksim Direnii
Krt hareketi yllarca Trkiyede demokratik mcadelenin ykn adeta tek bana zayf
omuzlaryla yklendi, adeta mucizev iler baard, ama tam da okyanusu geip de derede
boulmak gibi bir durumla kar karya imdi. Trkiye tarihinin en nemli ve kapsaml,
demokratik karakteri apak olan halk ayaklanmasnda oyunun dnda kalmasna, dolaysyla
bu hareketin demokratik karakterinin de buharlamasna vesile olabilir.
Yirmi yllarn iki gnde ald u gnlerde, Krt hareketinden iki tane beyanat grld. Biri
Ahmet Trkn, dieri Selahattin Demirtan. kisi de snfta kald.
te A. Trkle ilgili gazete haberi:
Demokratik Toplum Kongresi Ebakan Ahmet Trk, Gezi Park protestolarn
deerlendiren bir aklama yapt.
Halkn taleplerini grmezden gelirseniz zgrlkler gelemez diyen Trk, hkmetin
sokaktan ykselen sese kulak vermesi gerektiine iaret etti.
Trk, eylemler srasnda BDPli Milletvekili Srr Sreyya nderin yaralandn da
hatrlatarak kendisine ve btn yarallara gemi olsun dileinde bulundu.
Burada sylenen yuvarlak szler nemli deildir. Hangi noktadan kime sylendii nemlidir.
Ahmet Trk, direniin iinden, kendisini orada gren, kendisini onun bir paras gibi hisseden
bir insan olarak konumuyor. Direniin baars iin ne yapmak gerektii zerine
konumuyor. Yanl da olsa direniilere bir yol nermiyor.
Kime konuuyor? Hkmete. Hkmete daha akll olmasn neriyor. Gl ve Arn da
kendi slubunca ayn eyi sylyor.
Satrlar arasna sinen szlerin ardndaki gizli mant da vuran bu yaklam, on binlerce
sokaa km insann ruhunda en kk bir titreim yapmaz, yapamaz. Hatta gizliden gizliye
bir dmanlk duygusu yaratr.
Benzeri, daha uzun konutuu iin de daha vahimi, Selahattin Demirtan syledikleri. Onlar
okuyalm.
BDP lideri Demirta, nsanlar Gezi Parkndaki aalar iin deil, ayn zamanda hkmetin
olumsuz politikalarna da tepki koyuyor. Vatandan tepkisini deerli buluyorum. Biz BDP
olarak Gezi Park direniilerinin yanndayz. Vatandaa atlan her bir gaz ve vurulan coplar
iin hkmeti knyorum. Blgede yllardr olup biten stanbulda olsayd onlarca gen
stanbul dalarna kard diye konutu.
stanbulda yaayanlarn gaz ilk kez tattn belirten Demirta, Diyarbakr, Hakkri ve
rnakta gnlerce gaz yedik. Bir yl gemesine ramen Diyarbakr sokaklarndan hala gaz
kokusu geliyor. Demin de belirttiim gibi mzakere ve bar srecine kar ulusalc ve
milliyeti kesimler sreci baltalamak iin urayorlar, bunlara kar dikkatli olmak lazm. Biz
Gezi Parknda yaananlar mzakere kartlna evrilmesine izin vermeyeceiz. nk biz
onlarla hareket etmiyoruz. Tabanmz kesinlikle rk ve faistlerle ayn etkinlikler iinde
-
olmayz. Bizim tabanmz ne yapacan bilir dedi.
Yine ayn an ve ruhu anlayamayan ifadeler sz konusu.
Birincisi, dardan konuuyor. inden deil. Onun iin yannda olmaktan sz ediyor.
inde olmay iine sindirmi bir dil byle olmaz.
kincisi, stten konuuyor. Vatandan tepkisini deerli bulmaktan sz ediyor. Bu nasl
stten bir dildir? Deersiz bulsa ne olur? Oradaki tepkisini deerli bulduu vatandalardan
biri olarak konumak varken, byle dardan ve stten bir dil ne oluyor?
nsanlar bu gibi ifadelerin byle hangi zne asndan hangi nesneye ynelik olarak
yapldnn analizini yapmazlar, ama hissederler bir eylerin onlara uymadn.
Hangi direnii bu szlerde kendini bulabilir? Hi biri!
ncs, politikada krgnlklarla, sitemlerle mcadele edilmez. Yanllarn hesab tutulmaz.
Onlarla mcadele iindir zaten politika. Byle bir hareketi bulmu olarak sevinecek, iinde
yer alacak yerde bir de sitem ediyor: Blgede yllardr olup biten stanbulda olsayd onlarca
gen stanbul dalarna kard. Bu mudur bu kritik saatlerde sylenecek olan? Bunu sradan
Krtler sylerse anlayla karlanabilir, ama Demirta bir politikacdr ve en azndan resmen,
Trkiyelilemek ve hatta Orta Doululamak diye bir hedefi bulunan; Trkiyenin bats
ile dousu arasndaki memnuniyetsizler arasnda ba kurmak isteyen; buradan tm Orta
Douya demokrasi getirmek isteyen bir hareketin szcs olarak bu szler ok vahim
yanllardr. Politika byle krgnlklar, duygular zerinden yaplmaz.
kinci paragrafta iyice aa kyor mantk. Demokratik bir Orta Dou iin mcadele eden bir
Orta Dou politikacs olarak deil; hatta bir Trkiye politikacs olarak deil, bir Krt
politikacs olarak konuuyor. Hele ulusalclara ilikin syledikleri tam tamna onlarn
ekmeine ya srecek bir nasihat. Grevi bu hareketin iinde yer alp mmknse onun
demokratik olarak daha da radikallemesi ve demokratik hedeflere sahip olmas iin almak
iken, dardan (u biz zamiri) ve yukardan (tabanmz) bir uyar yapyor. Yani orada
faistler falan da var; biz orada olmayz, dardan destek veriyoruz, ama dikkat ha, faistlerin
oyununa gelmeyin!
Bu nasl bir kavrayszlktr? Eer Erturul ve Srr Sreyya olmasa, Krt hareketi calann
onlarca yldr yapmaya altn, iki paragrafla yok etmi olurdu. Bir zamanlarn
Erbakannn, demokratik bir hareketin yannda yer alacak yerde, Mum snd yapyorlar
diyerek onu adeta zel Sava Dairesinin kucana itmesinin neredeyse benzeri konumdadr
bu duru ve sylem.
Dileriz Krt hareketinin bunca yllk demokratik geleneklerine ve emeklerine uygun bir
izgiye yine gelinir. Bu calann izgisi deildir. Eer Demirta byle konuursa ne mi olur?
Bunu da u Yksekova Haberde yaynlanm ve biz alntladmzda 5.786 kere okunmu u
yazda grelim:
Antikrt Taksim eylemlerinden uzak duralm
02 Haziran 2013 Pazar 13:54
Taksim eylemcileri kazanrsa Krtler kaybeder; Taksim eylemcileri yenilirse yine Krdn
-
anas alar. Onun iin bize ne!
stanbul Gezi Park eyleminin n saflarndaydm, bir gazeteci-yazar olarak. Biberlisi,
portakalls bol bol gaz yedim. ki defa hedef gzetilerek atlan gaz bombalar bamn
yanndan geti.
Eylemi gerekletirenlerin sloganlarn, flamalarna, kendi aralarndaki konumalarna
baktmda aslnda meselenin Gezi Park olmadn, eylemi gerekletirenlerin AKPyi
aratacak faist hedeflere sahip olduklarn grdm. Nitekim bol bol sohbetler ederek,
sohbetler arasnda hedefe ynelik sorular sktrarak bunu dorulam oldum.
Hak ve adalet isteyen aznln yan sra, kitlenin byk ounluu Hkmetin Krt-Devlet
savan bitirdiini sand iin oradayd. Orada bulunan kitleden ounluun talepleri
unlard:
- Devlet, Krtleri katletmeye devam etmeli.
- Polis diktatrlne dayanan, yani szde slami Trkiye Cumhuriyeti derhal eskisi gibi
askeri diktatrle, yani szde Laiklie gemeli. Ordu ynetime gelmeli.
- Mslmanlarn hak ve hrriyeti tekrar elinden alnmal, trban resmi kurumlarda
yasaklanmal.
Bu taleplere sahip ounluun iinde samimi taleplere sahip sosyalisti, evrecisi, mazlumu,
Krts, slamisi de vard. te bu noktada Krt genliine sesleniim bu ynde olacaktr:
Sakn gaza gelip bu eylemlere destek vermeyin. Hatta hi bir tarafa destek vermeyin. Onlar
ba baa brakn. Brakn polis diktatoryas ile asker diktatoryas birbirini zayflatsn. Bat
Krdistan taktiini uygulayalm.
Herhalde Asker greve, Mustafa Kemalin askerleriyiz gibi temel sloganlara sahip, Trk
bayrakl kitlenin peine taklacak deiliz!
Olayn baka boyutu da var. Polis gstericilere byk zulmler yapt, ok kat davrand. Bu
kabul edilemez. Her ne kadar eylemciler ve polis bize kar olsalar da ben insanm diyen her
kesin o zulme itiraz etmesi gerekir.
Evet, eer PKK silahl glerini Gney Krdistana ekmemi olsayd, yani Krt kan
dklmeye devam etseydi kesinlikle bu eylem bu ekilde bymezdi. Buna emin olun.
Bu uzun alntda sylenenler olgu olarak doru da olabilir. Eylemcilerin iinde epey ulusalc
vardr ve eylemi maniple etmek istemektedir, ama bu olgulardan karlacak sonu bu yaznn
kard sonu olamaz. nk bu eylemin asli nitelii deildir bunlar.
Ve insanlar, yz binlerce insan, bizzat kendileri bir eylem iinde deiirler. Yz binlerce
milyonlarca insann siyasi eitimi ancak bu gibi eylemler iinde gerekleir. Yz binlerce
gen insan, rnein polise ve basna gvenmemeyi ve onlara fke duymay rendi u bir iki
gnde. Hayatnn ilk gsterisini yapt. lk kez devleti tand. lk kez dayanmay ve
rgtlenmeyi tand. Bunlardan daha gzel ve muhteem ne olabilir?
Tamamen Krt znesi tarafndan yazlm yukardaki yaz, bu eylemin demokratik ve eitici
karakterini grmemektir; insanlarn deiebileceini grmemektir ve deitirmeyi bir grev
olarak alglamamaktr.
-
Bir de bu eylemin grlmeyen ve grlmek istenmeyen demokratik karakterine ilikin olarak
son derece canl ve dorudan gzlemler iiren ve ahsen bu satrlarnn yazarnn gzlem ve
deerlendirmeleriyle de akan smail Gzelsoyun yazsn aktaralm.
Dn doru okumak...
Yz binlerce insan stiklalde saldrya urad. Orantsz g filan deil, baya oksijenden
fazla gaz soluduk; zehirlendik. fke retmeye, insanlar tahrik etmeye altlar. Bunlar
herkes biliyor zaten. Asl dikkat ekici olan bir ayrnt gzden karlyor. Bir tek dkkn
yamalanmad. Ak olan dkkanlardan bazlarndan alveri yapanlar kasaya gidip demeyi
yapp fiini ald ve eylemlere katlmay srdrd. Btn bunlar benim gzmn nnde
gerekleti.
Dnyann neresinde olursa olsun. Bir rgtn, partinin, kurumun denetiminde olmayan byle
bir kalkmada ilk olarak dkkanlar hatta evler yamalanr. Gstericilerin iddeti diye
yaymlanan yntlar birer barikatt. Bunlar sergileyenler yarm saat orada bulunsa neden bu
barikatlara gerek duyduumuz anlayacakt, ama yarglamak anlamaktan daha kolay geliyor.
stanbul bir snav verdi. Ve bence bu snav baaryla geti. imizde toy delikanllar vard.
fkeli, hrn ocuklard. Bireylere ynelik hakaret ve kfr ieren sloganlar att. Bu aypt,
kabul edilebilir bir ey deildi elbette, ama insanlar bu kadar kkrtrsanz bunun nne
geemezsiniz. Yapacak bir ey yoktu. Sraselvilerde bu ocuklar p konteynerlerini devirip
atee verdi, Taksime doru yrmeyi srdrd. Onlarn gz nnde baka bir ekip
bulabildikleri yangn sndrclerle ve suyla o ateleri sndrd. Bunlarn bir ksmn
grntledim. Atei yakanlar, sndrenlere kar kmad, sndrenler de yakanlara... Bu
kk olay bana Trkiyede bu yama kadar grmeye alk olmadm yeni bir durum
tanmlamaya zorluyor. Kafam kart, aklmdaki Trkiye grnts allak bullak oldu. Acaba
btn bu taknlklarn, fkenin, ykcln kayna partiler, rgtler, kurumlar myd? Olaan
koullarda birbirine tahamml edemeyecek gruplarn nasl itidalli olduuna tank oldum. Bir
yanda Mustafa Kemalin askerleriyiz slogan atlrken, hemen onlarn nnde Anarist bir
kz duvara onlarn pek houna gitmeyeceini dneceim bir slogan yazyordu. Tam kar
kede de PKKl genler, her iki grubun da houna gitmeyecek baka bir slogan yazyordu
duvara. Bu insanlarn birbirine gsterdii hogr ve sayg beni artt. Bir yazar olarak itiraf
etmeliyim ki, baz eyleri yeniden gzden geirmem gerektiini anladm.
Paylatm fotoraflarda insanlarn yznn grnd karelerden kanmaya zen
gsteriyorum, ne olur ne olmaz... Ama asla yan yana gelebileceine inanmayacanz futbol
taraftarlar ellerinde parti kakollarn sallayarak ayn slogan atyordu: Faizme kar omuz
omuza!
Ben AKP ynetiminin faist olduuna inanmyorum. Dn Babakan bizi byle tanmlad.
Tam olarak hatrlamyorum, ama E. Laclau bir panelde birinden rk diye sz eder.
Salondaki genlerden biri, O rk deil, faisttir! diye sze girer. Laclau da: Haklsn ar
bir ithamda bulundum diye szn geri alr. u anda ayrntlarn hatrlamyorum, ama byle
bir anekdottu.
Faizan olmak faist olmaktan daha ar bir durum olabiliyor. Sonular asndan dnk
uygulamalar faizand ve eylemlerde bulunan herkesin bildii gibi, ortak tek bir slogan vard:
-
Faizme kar omuz omuza! Bu da bir tek eye iaret ediyor ki insanlar faizan
uygulamalara kar ayaa kalkt.
Homojen bir kitle yoktu ortada. Holiganlar, Sosyalistler, Anaristler, Kemalistler, Alevi
genler, vs., vs. Byle bir kitlenin denetlenmesi mmkn deildir. Onlar denetleyecek tek ey
ortak bir hedef, ortak bir idealdir. Ortak ideali zetlemek gerekirse: Biz sizin kulunuz deiliz
efendi. Bizim ka ocuk yapacamza, neye inanacamza, neye inanmayacamza, ne
ieceimize, bedenimizi nasl kullanacamza, aklmz nasl kullanacamza siz karar
veremezsiniz. Sizi setik nk sizin bize iyi hizmet edeceinize inandk. Biz deil, siz bize
hizmet edeceksiniz. Biz sizin kleniz deil, patronunuz. Benim verdiim vergilerle maa
alanlar bana dmanca davranamaz. zerimi attnz o biber gaznn parasn ben dyorum.
Bu hakszlktr ve geri ekilmeyeceiz.
Olay bu kadar basitti. Yani babozuk bir kitle olarak bizi bir arada tutan ey bu ortaklkt.
Medyaya hibir zaman gvenmedim. Eitimim bu alanda olmasna ramen... Belki de
eitimim bu alanda olduu iin... Edepsizlik yapmak istemem, ama inananlarn yaad d
krkl da beni artt. Kimseyi gcendirmemek iin de o sz sylemedim, ama imdi
syleyebilirim: Ne bekliyordunuz? Medyann patronu, onlara reklam ve denek verenlerdir.
Medyann bizim sesimiz olduu palavrasna inananlar ok temiz kalpli, ama ltfen biraz daha
dikkatle baksnlar gazetelere, televizyonlara.
Her eylemci gibi ben de polisin gsterdii saldrganl unutmayacam. Onlar da bizim
ocuklarmz tekerlemesinden kurtulup bu konuda derhal bir ey yapmak gerek. Polislerin
hi vakit geirilmeden psikolojik destek almas gerek. Karlarndaki gstericilerin dman
olmad retilmeli onlara. Gerekiyorsa mdahale ncesi her memura bir ie pasiflora
verilmeli.
Bu vesileyle Talcid gibi bir ila rettii iin Bayere itenlikle teekkr ederim. Dnyada ie
yarayan ikinci nemli ila olduunu syleyebilirim. Dn merdivenlerde skp kaldmzda
bizi evine alan ve adn zellikle sormadm gen ifte teekkrler.
Bu ok iyi oldu. Trkiyede kimin kim olduu byle zamanlarda anlalr. Anadoluda derler
ki, dostunu tanmak iin yolculuk yapacaksn. Biz o yolculuu yaptk ve dostumuz olduunu
dndmz, deer verdiimiz pek ok hretin orada olmadna tank oldu. Alacaklar
olsun, bir gn sizin de ayanz kaldrm talarnn altndaki kumsala basacaktr. Yanda
olmakla zulmden kurtulacanz dnmeyin. Bir gn sizin de yeterince yanda olmadnz
ortaya kverir. O gne kadar iyi saklann ve satabildiiniz kadar satn.
Dnn yarn olmas dileiyle, bana limon uzatan ocuklar hi unutmayacam. Bana gaz
skanlar da... Cennetin ve cehennemin insanlarn ruhuna sindiini grdm. nk bir
yolculuk yaptm.
Teekkr ederim yoldalarm. Tekrar grmek zere. Faizme kar omuz omuza!
Tekrar kaldmz yere dnersek. Yukarda eletirdiimiz beyanatlar yapanlar hareketi doru
okuyamad gibi, doru okuduunda yanl sonular karmakta ve doru sonu kardnda
da bu sonuca uygun doru bir politika izleyememektedir.
Krt hareketinin bu zaaf, Gezi Hareketinin en byk zaafn oluturmaktadr. imdiye kadar
-
Krt hareketi hep tek bacakla yrmek zorunda kaldndan, Trkiyede bir demokratik
hareket olmadndan ikyet etti. Hep bunun beklentisi ve teviki iinde oldu, ama imdi tam
byle bir hareket kendiliinden, hi allmam bir biimde ve anda ortaya ktnda ise onu
tek bacakla brakma durumunda kalabilir.
Krt hareketinin iinde nasl en demokratik unsurlarn yan sra en feodal geleneklerden en
oven milliyetilere kadar her akm varsa, burada da var. Bu hareketler ancak birbirine dier
ayak olarak demokratik bir yry gerekletirebilirler. Bu nedenle Gezi hareketinin de zaaf
olur Krt hareketinin zaaflar.
Nasl kk de olsa Krt hareketiyle dayanan devrimci ve sosyalist Trkler, yllardr, Krt
hareketinin Apocu ve demokratik kanadn varlklaryla, sadece bir kar rnek olarak, bir
imknn somut rnei olarak gl kldlarsa; Krt hareketi de varlyla Trkiyenin
demokrat ve sosyalistlerini bu hareketin iindeki Trk milliyetilerine kar gl klabilirler.
Krt hareketi varlyla bu imknn varln gstermezse onlar da bu hareket iinde yalnz
kalacaklardr.
nsanlar bulunduklar konumlara hapsedip kategoriletirmekle bir yere varlamaz. nsanlarn
nesnel karlarnn demokrasiden yana olduu, ama bunun farknda ve bilincinde olmadklar;
bunun iin bu n yarglar ve yanllar giderecek bir eyler yaplmas gerektii gibi bir
anlayla yaplr politika denen ey.
Tabii var olan blnmelerle blnp dnyay deitirmek isteyenler iin byledir bu.
Dn de ksaca deinmitik bugn de bir kez daha deinelim.
Krt hareketi politik ve programatik olarak calann hedeflerini anlayabilmi ve
hazmedebilmi deildir ve onun grlerini ve programn en ileri gelen politikaclar
savunamamaktadr.
Bu zaaf bir lde de sosyolojik olarak Krt hareketinin ehirli ve modern bir toplumsal
tabannn yeterince gelimi olmamasnn bir grnmdr. Sorun Batnn ve ehirlerin orta
snflarnn kltrel olarak demokratik zellikleriyle, Krt hareketinin politik olarak
Demokratik zelliklerinin nasl birletirilebileceinde dmlenmektedir. Bu yaplamad
takdirde, sonu: ehirlerin ve Batnn politik olarak gerici; Krt Hareketinin kltrel olarak
kyl ve geri zelliklerinin baat olmas olur. Bu ise tam bir felaket anlamna gelir.
Sosyolojik olarak byledir, ama yine de politik ve ideolojik olarak yaplacak bir eyler vardr.
a) Krt hareketinin son kalkmay tam anlayamamas ve calann grlerini
savunamamasnn temelinde ilkel milliyetilikten arnamama bulunmaktadr. Krt hareketinin
politikaclar, Trklk ve Krtlk, Alevilik ve Snnilikten azade bir demokrat olarak
konumay renebilmi ve bunun nemini kavrayabilmi deildir.
b) Batnn ehirleri sz konusu olduunda, Krt hareketinin bir politikacs olarak epeyce
baarl da saylabilecek, hatta Trkiyenin batsndakilere en yakn, onlarn en sempatik
bulduu politikac olan Demirta bile, olaylar ve gelimeleri hemen kavrayp uygun bir tavr
koyamamaktadr.
c) Byle bir politika ve anlayla Krt hareketinin batya ve ehirlilere ulamas, onlar
rgtlemesi ve birletirmesi beklenemez.
-
d) Bu olmadan da ne Trkiyede ne de orta Douda bir demokratik devrim mmkn olmaz.
Dolaysyla Krtlerin zerindeki bask son bulamaz.
e) Bu koullarda Krt hareketinin bir baars da mmkn olamaz. Trkiyenin ounluu
olan insanlarn en azndan hayrhah bir destei veya tarafszl salanamazsa, baar mmkn
deildir. calann dedii, bunun iin kartlarn yeni kart ve yeni bir mcadele dneminin
baladdr. Hkmetle rk uzlamalar ve aman iler bozulmasn diye Hkmeti
kzdrmaktan kanma izlenimi verebilecek davranlar doru deildir.
f) Tekrar edelim. Srr Sreyya ve Erturul Krk imdiye kadarki tutumlaryla (Srr
Sreyyann Kldarolunun davranna ilikin syledikleri ierike durumu doru tasvir
etmekle birlikte byle konumas doru deildi. [*] O herkesi, hangi niyetle olursa olsun
oraya armaya devam etmeliydi bataki gibi. Niyetler zerinden niyetleri okuyarak politika
yaplmaz. Sadece onlar da deil, btn AKPlileri de armalyd.) Krt hareketinin seip
Meclise tad politikaclar olarak iyi bir snav verdiler ve Krt Hareketi ile Trk orta
snflar arasndaki uurumun kapanmas iin; bu uurumu kapatacak bir kpr kurabilmek
iin iyi bir kprba ele geirip kpry ina edecek klavuz iplerini gerdiler. Krt hareketi
bunu u ana kadar deerlendiremedi, ama derhal ciddi bir zeletiri ateinden geip tutumunu
deitirmelidir. Aksi takdirde ok ge olur.
Son olarak yazmza Sezai Sarolunun benzer uyarlar iiren u satrlaryla son verelim:
Birbirimizin yzne kar konumakta yarar var: Genel bir alg olarak sezdiim, tek tek Krt
arkadalardan da ska duyduum Biz mcadele ederken onlar neredeydiler? cmlesiyle ne
n ne de sre kurgulanamaz. Bu hakl eletiriyi hatta alnganl anlamak gerekiyor, ne var
ki politika alnganlklar zerinden deil politik ilkeler, etik durular zerine ina edilir.
Alternatif politika eletirdiimiz yanllara benzememek zerinden yapldka ilevseldir, hem
kendimizi hem de bakalarn dntrcdr. zgrlk talep eden gelenek, akln ve
eylemlerini dier ezilenlerin zgrlk talepleriyle ortaklat oranda, farkl zeminlerden
politika yapan taraflarn ilikilerinde tek tek ve karlkl sahicilikten sz edilebilir.
Eylemlerin ate ks srecine denk gelmesi de edilgenliin gerekesi olamaz, olmamal.
Tersine dou ile bat arasnda iki farkl algnn ve alnganln almas deilse de
anmasnn imkan, bu tr eylemlerin iinde psikolojik, ruhsal yaknlamalardan de geiyor...
Bu eylemlerin eit, kurucu orta olmak mmknken sembolik aklamalarla ve
dayanmalarla pasif bir yerden siyaset kurgulamak herey bir yana, yllarca mcadele
ederek oluturduu kendi deerler sistemini de andrr. Dahas, doa gibi siyaset de boluk
tanmaz ve her eylem baka kolektiflerce manple edilebilir... Ordunun Srekli Aydnlk
in Bir Dakika Karanlk eylemlerini ak-kapal olarak manple ettii bilgisi scakln
koruyor. Hal byle olunca, Gezi Direniinin, milliyeti-rk kesimlerce bu corafyann
ihtiyac olan zgrlk perspektifinden saptrlarak, sadece AKP kart, klasik devlet/ordu
yanls bir mecraya srklenmesi mmkn. Bunun iaretlerini eylem iinde yeterince grdk
daha da greceiz...
Bu nedenle, eylemcilerin kulaklar kadar kalplerinin de Diyarbakrda olduunu politik
olarak bilmek, ruhen de hissederek dalarn, ormanlarn altna elini koyanlarn aalarn
altna da ellerini daha ok koymalar tarihin emri siyasetin kavlidir... Bu yaplmadka,
-
Krtler kendi dertleri dnda bir eyle ilgilenmiyorlar. Biz buradayz onlar neredeler?
eklinde bir kar eletirinin ve alnganln eylem iinde yeniden retileceini bilmek iin
kaln kitaplar okumak gerekmiyor.
-
3 Haziran, Pazartesi
Neler Olabilir?
Elbet u saatlerde henz bandayken olaylarn geliimi zerine baz tahminlerde bulunmak
yanl grnebilir, ama yine de ayrntlara ilikin deil, ama genel gidi zerine bir tahminde
bulunabiliriz. Gler ve onlarn karakterleri zerinden.
Birok kereler yazdmz bir benzetme vard. imdi DP iktidarnn 1955 sonrasn
yayoruz. nmzde 27 Mays var diyor; Menderes ve Tayyipin yaptklarnn
paralelliklerine dikkati ekiyorduk. nmzde, muhtemelen byle bir sre var.
Neden byle olur?
Sosyolojik nedenleri vardr. Snflarn gc, karakteri ve karlar ile ilgili.
Askeri brokratik oligari (CHP) ile burjuvazi (DP, AP, ANAP, AKP) birbirlerinin varlna
meruluk kazandrrlar.
Birincisi, burjuvazi anti-demokratik olduundan geni bir demokratik reformlar
manzumesiyle en geni kitleleri birletirmez ve bu pahal, baskc, brokratik devlet cihazn
tasfiye etmez; kendini sadece var olan cihaz kontrol altna almakla snrlandrr.
Ama bu cihaz ayn kalnca Askeri Brokratik Oligarinin maddi temeli (bu muazzam baskc,
merkezi, brokratik, askeri, keyfi mekanizma) olduu gibi kalr. Politik gcn tekrar ele
geirmek iin kar tarafn ypranmasn ve aklszlklarn bekler.
Kar taraf yine demokratik olmadndan nfusun bir yarsn karya itecek uygulamalara
gider. Bu memnuniyetsizlik geri teper. Nfus iinde az da olsa ehirli ve modern toplumun
sinir ular da ehirler olduundan nfus iindeki oranlarndan ok daha etkili bu gler ayaa
kalkar.
Kar taraf da bunu ezmek ve sindirmek iin iddete bavurur.
Bu kmaz iinde ordu yine bir denge unsuru, bir kurtarc olarak geri gelir.
kincisi, Askeri Brokratik Oligari esnektir. Burjuvazi kadar, hatta ondan daha esnektir.
Bizans iken, Osmanl ile ittifak kurup kendini yenilemitir. Osmanl olunca, Tanzimat,
Merutiyet, Cumhuriyet, ok Partili Rejim gibi dnmler yaparak muazzam bir esneklik
gsterip bugne kadar gelmitir rnein.
Bu sefer de ayn esneklii gsterip mrn bir elli yl daha uzatabilir.
Bunu yapacak esneklii ve tazelii bizzat AKP iktidar Ergenekon tevkifatlaryla bu tabakaya
salad. Zaten bu tabakann kendisi el ve bel vermeseydi Ergenekon tevkifatlar, yani
brokrasinin barsak temizlii, gereklemezdi.
Nasl 28 ubat Politik slama taze kan verdiyse, Ergenekon tevkifatlar da askeri brokratik
oligariye tekrar esneklik kazandrp taze kan verdi.
Daha nce, son birka ylda cephenin dndnden, Erdoann artk otoriter ve anti
demokratik bir grnme brnp muhalefetin demokrasi savunucusu ve mazlum duruma
getiinden sz etmitik. u an bu grnm iyice pekimi duruyor.
Yani imdi eer Gl, Arn gibi Politik slamn kurmaylar duruma el koyup Tayyip
-
Erdoann istifasn salayamazlar ve bir tamir hareketine girimeyi beceremezlerse bu i
darbeye kadar gider. Hem de bir kurtarc gibi gelecek bir darbeye kadar.
Ama AKP kurmaylar istifasn salayabilirlerse, o zaman durumu onaracak; Erdoann att
admlar geri alacak bir hkmet ile iler sivil bir biimde bir sre daha gidebilir.
Ancak, bizzat iktidar kendi elinde merkeziletirmi olmas Erdoann en byk
handikabdr. Kendini bir tuzaa drmtr. Kendisine kar karabilecek kimseyi etrafnda
brakmamtr. Kimse Erdoan ikna edip, kenara ekilmesini salayacak durumda deildir.
Bu nedenle byk bir olaslkla olaylar trmanmaya devam edecektir.
nk bu noktadan sonra ne direni geri gidebilir ne de Erdoan. Erdoann geri adm atmas
bitmesi olur. Onun iin daha ileri gitmek zorundadr, ama ileri gittike de tepkiler
byyecektir. Direniiler arasnda korku snr aldndan bu iktidar daha sert davranmaya
zorlayacaktr, ama bu ise mcadeleyi trmandracaktr.
zetle, Erdoann istifas dnda sivil bir zm grlmemektedir. Ama onu istifaya
zorlayabilecek bir mekanizma da yoktur.
Bir olaslk daha bulunmaktadr: Fethullahlarn AKPyi blmesi ve Erdoann bir anda
aznla dmesi. 1960larn sonunda Demirelin APsinde benzer bir durum olmutu.
Fethullah ve CHP grmelerine dair sylentiler, bunun olabileceini de gstermektedir.
imdi Taraf, Zaman, Gl, Arn, stanbul Belediye Bakan Topba, Milli Eitim Bakan,
Erturul Gnay, vs., hepsi Erdoana cephe alm bulunuyor. Tecrit durumda.
Bu Politik slamn iinden bir zm kmazsa, bu i darbeye gider.
u ana kadar bir ans eseri lm olmad. Ancak bu iddet bir sre sonra onu da getirecek. O
zaman bu iin ehitleri de olacaktr.
Bu gidile bir darbe gelir. Hem de Erdoann en gvendii generalleri yapar. Allende de bir
takm gvenilir generaller getirmiti ve onlar onu ykmt .
O zaman ne olur?
Bu kurtarc, bir denge rejimi olur . Tekrar prestiji ve gc elinde bulunduracandan
hkmeti ksa zamanda parlamentoya iade eder. Muhtemelen Krtleri de sisteme entegre
edecek bir anayasa yapar. Yani 27 Maysn ikinci bir versiyonu. Hatta calan babakan bile
olabilir.
Nasl Bizans, Osmanl asyla mrn bir drt yz yl daha uzattysa imdi de Cumhuriyet
Krt asyla mrn en azndan bir krk yl daha uzatr.
Tpk Roma-Bizansn ald Osmanl asyla Douda hzla gelimesi ve iki yz yl nce
Seluk as alarak kendisini Ege sahillerine kadar kovalayan ran, ta bugnk snrlara
kadar srmesi gibi.
Krt as alm, parlamentoyu da aybn rten bir asma yapra olarak ayp yerinin stne
koymu Trk-Krt askeri brokratik oligarisi de, mezhep ve airet atmalar iinde
bunalm Suriye ve Irak halkna da bir kurtarc gibi grnp, Badat ve ama kadar
yaylabilir.
Tarih bu ilerin genellikle byle yrdn gsteriyor.
-
Bir mucize olur da ii snf tarihsel uykusundan uyanr ve unuttuu demokratik ideallerini
yeniden kazanrsa, Orta Dounun Prusya tarz birliinin yerini, devrimci demokratik bir Orta
Dou Demokratik Cumhuriyeti alabilir.
Ama u an bu olaslk nerdeyse sfr.
-
5 Haziran, aramba
nternette Rastladm Aadaki Mektubun Tm Trkiyedeki Gezi
Park Direniilerince ve Destekilerince, Direniin Birinci Hedefi Olarak
Kabuln neriyorum
Deerli Arkadalar,
Aadaki mektuba bir e-mail grubunda rastladm. Bu mektup, direnilerin zn ve somut
olarak ifade edilmemi en temel hedeflerinden birini son derece somut olarak gerek bir olay
zerinden anlatmaktadr.
Bu mektup, demokratik bir lkede vatandan hakk ile polisin grevini son derece zl olarak
ifade etmektedir.
Hem demokrasiye sahiplenen, demokrat ve modern bir yurtta anlaynn olumas iin; hem
de bugnk keyfi ve devleti yurttalardan stn gren cihazn paralanp, yurttalarn
zerinde ykselmeyen, onlara hizmet eden bir devlet cihaznn rgtlenmesi gereklilii
hedefinin tanmlanmas iin somut ve anlalr bir rnek olduu inancndaym.
Bu metnin, demokratik zlemleri dile getiren Gezi Park direniilerinin amalarnn birinci
maddesi olarak kabul edilmesini neriyorum.
Elbette bizler ekilsiz bir btnz, (iyi ki de yleyiz) bu nedenle oturup brokratik bir
mekanizmayla bunu ortak birinci amacmz olarak kabul edip etmeme ynnde bir karar
alamayz, ama imdiye kadar direniimizi kendiliinden ve el yordamyla rgtlediimiz
yntemle, bu bildiriyi bir numaral ama bildirimiz olarak seebiliriz.
Bunun iin yapacamz, bu bildiriye katldmz belirtip, tandklarmza dostlarmza ve
sosyal medyaya ynlendirebilir onlardan da aynsn yapmalarn isteyebiliriz. Aynsn kk
masalarda imzalar aarak sosyal medyada da yapabiliriz.
Bylece kendiliinden, oylamasz, ama en demokratik oylamadan daha demokratik bir
biimde, ama bu mektubun bizlerin zlem ve eilimlerini yansttn herkese duyurabiliriz.
Bylece amalarmz en demokratik bir ekilde adm adm ekillendirebiliriz. Onlara
sistematik bir btnlk kazandrabiliriz.
Bir lkenin demokratik olmas iin nce yurttalarn demokrat olmas ve demokrasiye sahip
kp onu savunmas gerekir.
lk adm byle atabiliriz. Bu bir balang olabilir ve denemeye deer. Desteklenmesi ve
yaylmas dileiyle, tm demokrasi zlemli direniilere sevgiyle.
*
nternette tesadfen rastladm Blent Atamer imzal aadaki mektupta dile gelen anlay
kendi zlemlerimin bir ifadesi olarak gryor ve bunu herkese duyuruyorum:
*
Sevgili arkadalar,
31.Mays.2013 Ankara, Saat 12:35 Atatrk Bulvarnn Kenediye baland keye 100m
-
gney. Eim ile birlikte yoldayz. Kenediden Bulvara kp da evimize gidemediimiz iin
Vakfbank otoparkndan Bulvara kyoruz. Hemen caddeye ktmz noktada drt kiiye
rastlyoruz. Biraz aada polisin kede srekli gaz sktn, Kzlay ynne gideceksek
taksiye binmemizi salk veriyorlar. Tam o srada yanmzda Kavakl ynnden aa doru
inen kamyon gibi bir ara duruyor, penceresinden bir polis sarkyor ve ne yaptmz
soruyor. Protesto diye sesleniyorum.
Bu soruyu bana ne hakla soruyor, ona ne diye dnmeye hem frsat bulamyorum hem de
gerek duymuyorum.
O da beni derhal yarglyor ve hkm veriyor: Biber gaz ve basnl su cezasna mahkumiyet.
Ne haddine bu memurun. Benim de katlmmla oluan kamu kaynaklarndan yaamn
salayan bu kii beni zehirlemek iin mi grevlendirilmi. Bu yetkiyi ona hangi amiri vermi,
emniyet amiri, hangi vali vermi, hangi bakan vermi? Benim gecenin bir saatinde sokakta
gvenle dolamam salamak deil mi onlarn grevi? Baka ne ileri var ki bunlarn; ne
haklar var beni yarglamaya ve kendilerince karar vermeye? leri bu deil ki. Bu haddini
bilmez polisin amiri olan valisi ve iileri bakan dahil hibirisi beni gece 12:35de yarglayp
da cezalandrma yetkisine sahip deil ki, ben kendilerine bu yetkiyi vermedim ki. Bunlar bana
hizmet etmek iin varlar. Bana gece yarsnda gaz skmak iin deil.
Kald ki, ben bir yurtta olarak stanbul Belediyesince ve hk