GERİATRİK HASTALARDA GERİATRİK HASTALARDA AMELİYATHANE DIŞI ANESTEZİ AMELİYATHANE DIŞI ANESTEZİ

UYGULAMALARIUYGULAMALARI

Doç. Dr. Leyla İyilikçiDoç. Dr. Leyla İyilikçi

DEÜTF Anesteziyoloji ve DEÜTF Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD, 2009Reanimasyon AD, 2009

138 YAŞ138 YAŞ

20-08-2008’de öldü20-08-2008’de öldü

GERİATRİK YAŞ (>YAŞ 65)GERİATRİK YAŞ (>YAŞ 65)

Ülkemizde halen yaklaşık 4 milyon olan geriatrik yaş grubu

2010 yılında 5 milyon 2020 yılında 7-8 milyon2050 yılında 12 milyona “ulaşacağı tahmin edilmektedir”

Günümüzde geriatrik hastalara çok çeşitli Günümüzde geriatrik hastalara çok çeşitli alanlarda alanlarda tanı ve tedavitanı ve tedavi amaçlı ameliyathane dışı amaçlı ameliyathane dışı anestezi uygulamalarına ihtiyaç duyulmaktadıranestezi uygulamalarına ihtiyaç duyulmaktadır

Hasta grubunun geriatrik grup olması Hasta grubunun geriatrik grup olması anestezi anestezi riskiniriskini ve ve komplikasyonlarını komplikasyonlarını artırmaktadırartırmaktadır

Yaşlılar; pediatrik olgular gibi farklı fizyoloji ve farmakolojik yanıt paternine sahip olgulardır

Ameliyathane Dışı Anestezi Ameliyathane Dışı Anestezi Uygulamaları Uygulamaları

Hasta ÖzellikleriHasta Özellikleri Yandaş hastalıklar Yandaş hastalıklar (HT, KAH, KOAH, DM, (HT, KAH, KOAH, DM,

RY,Demans vb)RY,Demans vb) Geçirilmiş operasyonlarGeçirilmiş operasyonlar Fizik muayenede değişikliklerFizik muayenede değişiklikler Laboratuvar bulgularında değişikliklerLaboratuvar bulgularında değişiklikler Kullanılan ilaçların çokluğu (Polifarmasi)Kullanılan ilaçların çokluğu (Polifarmasi) ASA III veya IV grubuASA III veya IV grubu hastalar hastalar DDolu mide olu mide (Acil girişimlerde)(Acil girişimlerde) Yasal ve etik sorunlar Yasal ve etik sorunlar (onam alma zorluğu,(onam alma zorluğu,

yasal varis olmaması, gyasal varis olmaması, girişim yapılmalı mı?)irişim yapılmalı mı?)

Ameliyathane Dışı Anestezi Ameliyathane Dışı Anestezi Uygulamaları Yapılan BölümlerUygulamaları Yapılan Bölümler

Radyoloji BölümüRadyoloji Bölümü MRI, BTMRI, BT Girişimsel RadyolojiGirişimsel Radyoloji Kisthidatik aspirasyonu,Kisthidatik aspirasyonu, Karaciğer biyopsisi Karaciğer biyopsisi Böbrek biyopsisiBöbrek biyopsisi Meme biyopsisi Meme biyopsisi Tiroid biyopsisiTiroid biyopsisi Aort anevrizması nedeniyle stent konması Aort anevrizması nedeniyle stent konması Karotid arter stenozu nedeni ile stent konması Karotid arter stenozu nedeni ile stent konması Transjugular intrahepatik portosistemik şant (TIPS) Transjugular intrahepatik portosistemik şant (TIPS) Serebral embolizasyon Serebral embolizasyon

Gastroenteroloji BölümüGastroenteroloji Bölümü GastroskopiGastroskopi Kolonoskopi Kolonoskopi Perkutan endoskopik gastrostomi (PEG açılması)Perkutan endoskopik gastrostomi (PEG açılması) Endoskopik retrograd kolanjiopankreatografi (ERCP)Endoskopik retrograd kolanjiopankreatografi (ERCP)

Üroloji BölümüÜroloji Bölümü Ekstracorporeal shock wave lithotripsy (ESWL)Ekstracorporeal shock wave lithotripsy (ESWL)

Erişkin kardiyolojiErişkin kardiyoloji Pace makerPace maker takılması takılması Automatic implantable cardioverter-defibrillatorAutomatic implantable cardioverter-defibrillator (AICD) takılması, (AICD) takılması, Koroner anjiografiKoroner anjiografi Radyasyon OnkolojisiRadyasyon Onkolojisi Çeşitli nedenlerle radyoterapi planlanan olgular (beyin, akciğer, Çeşitli nedenlerle radyoterapi planlanan olgular (beyin, akciğer,

brakiterapi uygulamaları)brakiterapi uygulamaları) Hematoloji ve Onkoloji BölümleriHematoloji ve Onkoloji Bölümleri Kemik iliği uygulamasıKemik iliği uygulaması Intratekal kemoterapi uygulamasıIntratekal kemoterapi uygulaması Psikiyatri BölümüPsikiyatri Bölümü Elektrokonvülzif Tedavi (EKT)Elektrokonvülzif Tedavi (EKT) Göğüs Hastalıkları BölümüGöğüs Hastalıkları Bölümü BronkoskopiBronkoskopi

Ameliyathane Dışı Anestezi Ameliyathane Dışı Anestezi Uygulamalarında Uygulamalarında Teknik DonanımTeknik Donanım

Oksijen KaynağıOksijen Kaynağı AspiratörAspiratör Acil hava yolu şartları için ekipman ve ilaçlarAcil hava yolu şartları için ekipman ve ilaçlar Anestezi MakinasıAnestezi Makinası Monitör (SpOMonitör (SpO22,KAH,TA,ısı),KAH,TA,ısı) BIS MonitörizasyonuBIS Monitörizasyonu Yeterli elektrik çıkışlarıYeterli elektrik çıkışları Yeterli ışıklandırmaYeterli ışıklandırma DefibrilatörDefibrilatör Yeterli, çalışma sahasıYeterli, çalışma sahası İletişim aracıİletişim aracı Minerva Anesthesiol 2000,66(5),398-402Minerva Anesthesiol 2000,66(5),398-402

Anestezi tekniğinin seçimiAnestezi tekniğinin seçimi

Geriatrik yaş grubunun özelliklerine, Geriatrik yaş grubunun özelliklerine, kullanılan ilacın hemodinami üzerine kullanılan ilacın hemodinami üzerine olan etkilerinin iyi bilinmesine göre olan etkilerinin iyi bilinmesine göre değişmektedir değişmektedir

Ameliyathane Dışı Anestezi Ameliyathane Dışı Anestezi UygulamalarındaUygulamalarında Anestezi TekniğiAnestezi Tekniği

Sedasyon (Bilinçli veya derin Sedasyon (Bilinçli veya derin sedasyon)sedasyon)

Genel AnesteziGenel AnesteziRejyonal AnesteziRejyonal Anestezi Iyilikci L,Çakmak S,Ögdül E Türk Anest Rean Der. Dergisi;34(3)

169- 1, 2006

Sedasyon uygulamasında riskli Sedasyon uygulamasında riskli durumlardurumlar

Solunum Sistemine aitSolunum Sistemine ait (Pnömoni, trakeal (Pnömoni, trakeal stenoz, kronik akciğer hst.)stenoz, kronik akciğer hst.)

KVSKVS (KKY, KAH, HT)(KKY, KAH, HT)

GİSGİS (reflü, karaciğer hst, dolu mide, gastroparezi)(reflü, karaciğer hst, dolu mide, gastroparezi)

Nörolojik sisteme aitNörolojik sisteme ait (İKB artma, apne, (İKB artma, apne, epilepsi,demans)epilepsi,demans)

DiğerleriDiğerleri (elektrolit bozuklukları, anatomik bozuklukları (elektrolit bozuklukları, anatomik bozuklukları vd.)vd.)

Bilinçli Sedasyon TekniğiBilinçli Sedasyon Tekniği

Koruyucu reflekslerin sürdüğü, Koruyucu reflekslerin sürdüğü, hastanın kendi havayolu açıklığını hastanın kendi havayolu açıklığını koruyabildiği koruyabildiği

Fizik uyarı ve sözlü komutlar ile Fizik uyarı ve sözlü komutlar ile istenilen yanıtı verdiği istenilen yanıtı verdiği

“ “Ameliyathane dışı anestezi Ameliyathane dışı anestezi

uygulamalarında en sık kullanılan uygulamalarında en sık kullanılan yöntemdir”yöntemdir”

Kullanılan İlaçlarKullanılan İlaçlar

MidazolamMidazolamTiyopental-MetoheksitalTiyopental-MetoheksitalPropofolPropofolKetamin (??)Ketamin (??)EtomidateEtomidateOpioidler (Fentanil, remifentanil)Opioidler (Fentanil, remifentanil)Flumazenil-Nalokson (??)Flumazenil-Nalokson (??)

ElektroKonvülzif Tedavi ElektroKonvülzif Tedavi (EKT)(EKT)

FeokromasitomaFeokromasitomaArtmış IKB, enfarktArtmış IKB, enfarktAorta ve serebral anevrizmaAorta ve serebral anevrizmaKVS de iletimde defektKVS de iletimde defektAğır solunumsal problemlerAğır solunumsal problemlerASA 4-5ASA 4-5

Metoheksital 20 mgMetoheksital 20 mgRemifentanil 60 Remifentanil 60 µµggSüksinilkolin Süksinilkolin

JJ ECTECT 24:1,2008,96-98 24:1,2008,96-98

EKTEKT

MetoheksitalMetoheksitalTiyopentalTiyopentalPropofolPropofolRemifentanilRemifentanilSüksinilkolinSüksinilkolinRokuronyumRokuronyum

69 yaşında69 yaşındaOrbital Kavörnöz HemanjiyomOrbital Kavörnöz HemanjiyomMajor DepresyonMajor DepresyonTiyopental-SüksinilkolinTiyopental-SüksinilkolinKan basıncı EKT sonrası 195/90 Kan basıncı EKT sonrası 195/90

mmHg esmolol tedavisimmHg esmolol tedavisi J ECTJ ECT 20:4, 2004, 267- 20:4, 2004, 267-

271271

EKT’de KomplikasyonlarEKT’de Komplikasyonlar

Parasempatik uyarı:Bradikardi, Parasempatik uyarı:Bradikardi, asistoli, prematür atımlarasistoli, prematür atımlar

Hipotansiyon Hipotansiyon Salivasyon, başağrısıSalivasyon, başağrısıKonfüzyonKonfüzyonAjitasyonAjitasyonNöroendokrin yanıtta artmaNöroendokrin yanıtta artmaHiperglisemiHiperglisemi

Hipertansiyon ve taşikardi için Hipertansiyon ve taşikardi için esmolol, esmolol nöbet aktivitesini esmolol, esmolol nöbet aktivitesini azaltırazaltır

Glikopirolat, bradikardi ve asistoliyi Glikopirolat, bradikardi ve asistoliyi önlemede atropinden daha etkili, önlemede atropinden daha etkili, antikolinerjik etkisi santral değildir.antikolinerjik etkisi santral değildir.

MRGMRG

Manyetik alana ait sorunlarManyetik alana ait sorunlarAnestezi ekipmanına ait sorunlarAnestezi ekipmanına ait sorunlarHastayla ilişkili sorunlarHastayla ilişkili sorunlar

Manyetik alana ait sorunlarManyetik alana ait sorunlar

Pace makerPace maker, ICD, ICDNikel ve kobalt içeren her türlü Nikel ve kobalt içeren her türlü

materyal (implante cihazlar,vb) materyal (implante cihazlar,vb)

Hastaya ait sorunlarHastaya ait sorunlar

Hastaya ulaşabilmeHastaya ulaşabilmeHipotermiHipotermi tehlike (tüpün içinde hava tehlike (tüpün içinde hava

akımı ısı kaybına yol açar)akımı ısı kaybına yol açar)Psikolojik sorunlar (Panik atak, Psikolojik sorunlar (Panik atak,

klostrofobi, anksiyete)klostrofobi, anksiyete)

Girişimsel Radyolojide Girişimsel Radyolojide UygulamalarUygulamalar

Girişimsel RadyolojiGirişimsel Radyoloji Kisthidatik aspirasyonu Kisthidatik aspirasyonu Karaciğer biyopsisi Karaciğer biyopsisi Böbrek biyopsisiBöbrek biyopsisi Meme biyopsisi Meme biyopsisi Tiroid biyopsisiTiroid biyopsisi Aort anevrizması nedeniyle stent konması Aort anevrizması nedeniyle stent konması Karotid arter stenozu nedeni ile stent konması Karotid arter stenozu nedeni ile stent konması Transjugular intrahepatik portosistemik şant Transjugular intrahepatik portosistemik şant

(TIPS) (TIPS) Serebral embolizasyon Serebral embolizasyon

Endovasküler GirişimlerEndovasküler Girişimler

Anestezi TekniğiAnestezi Tekniği

Genel AnesteziGenel AnesteziRejyonal Anestezi Rejyonal Anestezi

(Spinal,epidural,(Spinal,epidural,KSEKSE))Lokal AnesteziLokal AnesteziSedasyonSedasyon

Endovasküler GirişimlerEndovasküler Girişimler 72 Yaş kadın hasta, 72 Yaş kadın hasta, kritik TAAkritik TAA

Arteriyel hipertansiyon, lipid metabolik bozukluğu, Takayasu Arteriyel hipertansiyon, lipid metabolik bozukluğu, Takayasu hastalığı, obesite, dermatopolimyozit, lokal ve kontras madde hastalığı, obesite, dermatopolimyozit, lokal ve kontras madde allerjisiallerjisi

Epidural anestezi ve sedasyonEpidural anestezi ve sedasyon

Stent sonrası hemodinamik bozukluk sonucu genel anesteziStent sonrası hemodinamik bozukluk sonucu genel anestezi

Sonuç olarak;TAA da genel anestezi tercih edilebilirSonuç olarak;TAA da genel anestezi tercih edilebilir

Monsma M, Herrera P, Moreno ve ark. Rev Esp Anesthesiol Monsma M, Herrera P, Moreno ve ark. Rev Esp Anesthesiol Reanim 52:2005Reanim 52:2005

231 hasta231 hasta AAA için girişim AAA için girişim14 hastaya 14 hastaya DeDeksksmedetomidinmedetomidin

ile sedasyonile sedasyon (alfa-2 reseptör agonisti)(alfa-2 reseptör agonisti) 22 hastaya ise genel anestezi22 hastaya ise genel anestezi

Brown JB, Zakhary S, Roger L ve ark. Proc (Baylor Med Cent) 19(3):2006Brown JB, Zakhary S, Roger L ve ark. Proc (Baylor Med Cent) 19(3):2006

DeDeksksmedetomidinmedetomidin Genel AnesteziGenel AnesteziYaş (yıl)Yaş (yıl) 74.1 ± 8.874.1 ± 8.8 73.3 ± 7.273.3 ± 7.2ASAASA 33 33Cerrahi süre Cerrahi süre ((dkdk)) 125 ± 41.7125 ± 41.7 154 ± 63.0154 ± 63.0Anestezi süresi Anestezi süresi ((dkdk)) 176.5 ± 42.4176.5 ± 42.4 211.7 ± 55.5211.7 ± 55.5BaBazal kan basıncızal kan basıncı 135/74 ± 22.4/9.3135/74 ± 22.4/9.3 139/73 ± 21.5/9.2139/73 ± 21.5/9.2

Bazal atım hızıBazal atım hızı 70.7 ± 12.970.7 ± 12.9 71.4 ± 12.271.4 ± 12.2

DeDeksksmedetomidin domedetomidin dozuzu (mcg/kg/h) (mcg/kg/h) 0.52 ± 0.160.52 ± 0.16 NANA

Sevoflurane (end-tidal)Sevoflurane (end-tidal) NANA 1.81 ± 0.461.81 ± 0.46Midazolam (mg)Midazolam (mg) 3.5 ± 1.33.5 ± 1.3 1.7 ± 1.51.7 ± 1.5FentanFentaniil (mcg)l (mcg) 208.9 ± 254.4208.9 ± 254.4 244.3 ± 117.5244.3 ± 117.5FenilefrinFenilefrin (mcg) (mcg) 109.2 ± 152.3109.2 ± 152.3 106.8 ± 282.9106.8 ± 282.9PACU fentanyl (mcg)PACU fentanyl (mcg) 7.1 ± 26.77.1 ± 26.7 11.9 ± 23.911.9 ± 23.9PACU morfin (mg)PACU morfin (mg) 0.14 ± 0.530.14 ± 0.53 3.36 ± 10.53.36 ± 10.5PACUPACUağrı skoruağrı skoru 1.78 ± 1.671.78 ± 1.67 3.86 ± 2.123.86 ± 2.12

PACU zamanı (PACU zamanı (dkdk)) 214.1214.1 155.4155.4

10 hasta 10 hasta (4 hasta AAA, 5 hasta TAA, 1 hasta TAA-AAA)(4 hasta AAA, 5 hasta TAA, 1 hasta TAA-AAA)

Yaş ortalaması Yaş ortalaması 71.7 ± 7.1 yaş71.7 ± 7.1 yaş (62-83)(62-83)Epidural anestezi – lokal anestezi ile Epidural anestezi – lokal anestezi ile

destekdestekHastane mortalitesi yokHastane mortalitesi yokMortalite 2 ay sonra Mortalite 2 ay sonra 1 hastada1 hastada MI MI

nedeniylenedeniyle

Köksal C, Özcan V, Sarıkaya S, Aydın B ve ark. Turkish J Thorac Köksal C, Özcan V, Sarıkaya S, Aydın B ve ark. Turkish J Thorac Cardiovasc Surg 12:2004Cardiovasc Surg 12:2004

TAA’da perioperatif TAA’da perioperatif strokestroke (2000-(2000-2006)2006)

196 hasta 196 hasta

Yaş ortalaması Yaş ortalaması 68.668.6±±13.513.5

22 hastada hemisferik infarkt hastada hemisferik infarkt

55 hastada serebellum da (akut posterior hastada serebellum da (akut posterior sirkulasyonda) infarktsirkulasyonda) infarkt

11 hastada anterior ve posterior sirkulasyon da infarkt hastada anterior ve posterior sirkulasyon da infarkt

Nörolojik defisitin erken saptanması önemlidirNörolojik defisitin erken saptanması önemlidir

Feezor RJ, Martin TD ,Hess PJ ve ark. J Endovasc Ther 14:2007]Feezor RJ, Martin TD ,Hess PJ ve ark. J Endovasc Ther 14:2007]

DEÜTF Hastanesinde uygulanan DEÜTF Hastanesinde uygulanan (KSE ile) girişimler (n=85)(KSE ile) girişimler (n=85)

Yaş Yaş (65-92 yıl)(65-92 yıl)Hastanede ortalama kalış süresi Hastanede ortalama kalış süresi 2-3 2-3

güngünKan transfüzyonu Kan transfüzyonu 2 Ünite2 ÜnitePerioperatif mortalite yokPerioperatif mortalite yok2 olguda iliak tromboz (fem-fem 2 olguda iliak tromboz (fem-fem

bypassbypass))

Gastroenterolojik Girişimlerde Gastroenterolojik Girişimlerde AnesteziAnestezi

EndoskopiEndoskopiKolonoskopiKolonoskopiERCPERCPDoubleDouble balon balonPEG AçılmasıPEG Açılması

85 hasta 85 hasta üst gastrointestinal endoskopiüst gastrointestinal endoskopi Yaş ortalaması Yaş ortalaması 8484 Sedasyon 30 Sedasyon 30 µµg/kg midazolam-salin g/kg midazolam-salin

(placebo)(placebo) Midazolam ve salin grubunda benzer Midazolam ve salin grubunda benzer

kognitif değişikler (Akut konfüzyon; 1 kognitif değişikler (Akut konfüzyon; 1 hasta Midazolam-1 hasta salin grubu)hasta Midazolam-1 hasta salin grubu)

Endoskopi sonrası; hipoksemi midazolam Endoskopi sonrası; hipoksemi midazolam Christe C, Janssens JP, Armenian B ve ark, J Am Geriatr Christe C, Janssens JP, Armenian B ve ark, J Am Geriatr

Soc,2000,48(11):1398-403Soc,2000,48(11):1398-403

1995-2000 yılları arasında >80yaş 1995-2000 yılları arasında >80yaş hastahasta

781 kolonoskopi-181 sigmodoskopi781 kolonoskopi-181 sigmodoskopiYaş ortalaması 84.3Yaş ortalaması 84.3Midazolam 179 hastaMidazolam 179 hasta

Kirchgatterer A, Hubner D, Aschl G ve ark, Z Kirchgatterer A, Hubner D, Aschl G ve ark, Z Gastroenterol,2002,40(12):951-6Gastroenterol,2002,40(12):951-6

2007-2008 DEÜTF Endoskopi 2007-2008 DEÜTF Endoskopi Ünitesinde Yapılan Girişimler >65 YaşÜnitesinde Yapılan Girişimler >65 Yaş

OLGU n=233

37

67

54

69

53

8

0

10

20

30

40

50

60

70

80

PEG

Kolon

osko

pi

Endo-

Kolon

ERCP

Doubl

e Bal

on

Bnonk

osko

pi

Endos

kopi GİRİŞİM

48

137

43

5

0

20

40

60

80

100

120

140

I II III IV ASA

OLGU n=233

214201

193

18

0

50

100

150

200

250

İLAÇLARDormicum Fentanil Propofol Etomidat

Radyasyon OnkolojisiRadyasyon Onkolojisi

Brakiterapi (spinal-epidural anestezi)Brakiterapi (spinal-epidural anestezi)Radyoterapi (sedasyon)Radyoterapi (sedasyon)

KVS girişimlerinde anesteziKVS girişimlerinde anestezi

ArteriografiArteriografiKoroner anjiografiKoroner anjiografiPace maker-ICDPace maker-ICD takılması takılması

PremedikasyonPremedikasyonKalp patolojisinin iyi saptanmasıKalp patolojisinin iyi saptanmasıSedasyonda seçilen ilaçların kardiyak Sedasyonda seçilen ilaçların kardiyak

sistem üzerindeki etkilerinin iyi sistem üzerindeki etkilerinin iyi bilinmesibilinmesi

İşlem sırasında monitörizasyonİşlem sırasında monitörizasyonYoğun bakım ünitesiYoğun bakım ünitesiAmeliyathaneye yakın olması Ameliyathaneye yakın olması

Automatic implantable Automatic implantable cardioverter-defibrillator (ICD) cardioverter-defibrillator (ICD)

uygulamasıuygulaması ICD; batarya kaynaklı elektrik enerji ICD; batarya kaynaklı elektrik enerji

uyarılarını, kalple temas eden elektrotları uyarılarını, kalple temas eden elektrotları aracılığı ile kalbe gönderen bir cihazdıraracılığı ile kalbe gönderen bir cihazdır

VT/ VF’ yi tanıdığında miyokard liflerinin VT/ VF’ yi tanıdığında miyokard liflerinin normal sinüs ritmine döndürülmesi için normal sinüs ritmine döndürülmesi için elektriksel olarak depolarizasyonu elektriksel olarak depolarizasyonu sağlamak için uygulanmaktadırsağlamak için uygulanmaktadır

Kullanılan ilaçlarKullanılan ilaçlar

Midazolam (oral-iv)Midazolam (oral-iv)FentanilFentanilEtomidateEtomidatePropofolPropofol

Singh VP, Shahi BN, Dhall A, Chawla MLSingh VP, Shahi BN, Dhall A, Chawla ML,, Sinha A. Sinha A. Ann Card Ann Card AnaesthAnaesth. 2004 Jul;7(2):149-54.. 2004 Jul;7(2):149-54.

İyilikçi L, Çiftçi L,,XIII. Kış sempozyumu , Uludağ, 2007İyilikçi L, Çiftçi L,,XIII. Kış sempozyumu , Uludağ, 2007

DEÜTF işlem sayısı (2003-DEÜTF işlem sayısı (2003-2008)2008)

>65 yaş üzeri 40 hasta>65 yaş üzeri 40 hasta65-102 yaş arası65-102 yaş arasıMidazolam-Fentanil/Etomidat-Midazolam-Fentanil/Etomidat-

FentanilFentanilMortalite yokMortalite yokMorbidite 1 hastaMorbidite 1 hastaTüm olgular işlem sonrası Koroner Tüm olgular işlem sonrası Koroner

Yoğun Bakım da izlendi.Yoğun Bakım da izlendi.

Sonuç OlarakSonuç Olarak Geriatrik hastaların fizyolojik rezervleri kısıtlıGeriatrik hastaların fizyolojik rezervleri kısıtlı (bradikardi,hipotansiyon, hipoksi, hiperkarbi, apne eğilimi, (bradikardi,hipotansiyon, hipoksi, hiperkarbi, apne eğilimi,

hipotermi, hipovolemi, ilaçların farmakodinamisi bozulmuş, hipotermi, hipovolemi, ilaçların farmakodinamisi bozulmuş, renal klirens kısıtlı, hepatik klirensde azalma)renal klirens kısıtlı, hepatik klirensde azalma)

Yaşla birlikte perioperatif komplikasyon artışıYaşla birlikte perioperatif komplikasyon artışı

Kısa etkili ajanların kullanılması, metabolitlerinin toksik etkili Kısa etkili ajanların kullanılması, metabolitlerinin toksik etkili olmayan, yan etkisi az olan ilaçlar, doz hesabının mg/kg olmayan, yan etkisi az olan ilaçlar, doz hesabının mg/kg olarak yapılıp titre edilerek verilmesiolarak yapılıp titre edilerek verilmesi

Thomas E. Shaughnessy, Thomas E. Shaughnessy, Safe Sedation of the Elderly Outside Safe Sedation of the Elderly Outside

the Operating Room,ASA,2008the Operating Room,ASA,2008

Midazolam,pethidine,antikolinerjikler,uzun süreli Midazolam,pethidine,antikolinerjikler,uzun süreli ağızdan alımın kısıtlanması, immobilizasyon ağızdan alımın kısıtlanması, immobilizasyon delirium da delirium da artış artış

Midazolam-fentanil en sık kullanılan Midazolam-fentanil en sık kullanılan kombinasyon, propofol-remifentanil standart doz kombinasyon, propofol-remifentanil standart doz %50 azaltılarak verilmesi, hipoventilasyona dikkat%50 azaltılarak verilmesi, hipoventilasyona dikkat

Hasta kontrollü analjezi ile sedasyon (propofol)Hasta kontrollü analjezi ile sedasyon (propofol) BIS monitörizasyonuBIS monitörizasyonu Geriatrik hastanın derisinin frajil olması,flaster Geriatrik hastanın derisinin frajil olması,flaster

yapıştırılmasına dikkat edilmesiyapıştırılmasına dikkat edilmesi

Thomas E. Shaughnessy, Thomas E. Shaughnessy, Safe Sedation of the Elderly Outside Safe Sedation of the Elderly Outside the Operating Room,ASA,2008the Operating Room,ASA,2008

“ “Ameliyathane dışı anestezi uygulamaları Ameliyathane dışı anestezi uygulamaları geriatrik hastalardageriatrik hastalarda

teknolojik olarak yüksek kaliteli servisler, teknolojik olarak yüksek kaliteli servisler, deneyimli ekip,deneyimli ekip, personel,personel, uygun monitörizasyon yöntemleri uygun monitörizasyon yöntemleri ilaçların titrasyonu,ilaçların titrasyonu, uyandırma ve işlem sonrası bakımuyandırma ve işlem sonrası bakım ile başarıyla günümüzde ile başarıyla günümüzde

uygulanabilinmektedir”uygulanabilinmektedir”