genelge tarih: konu : hasta bilgilerinin elektronik ortama ... · İdari ve mali İler daire...
TRANSCRIPT
GENELGE Sayı : 001-1. 1413 Tarih: 26.11.2012
Konu : Hasta Bilgilerinin Elektronik Ortama Kaydı
DİŞHEKİMLERİ ODASI BAŞKANLIĞI’NA,
İlgi: Sağlık Bakanlığı İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı'nın 19.08.2012 tarih ve 2010/61
sayılı Sağlık Bilgi Sistemleri konulu Genelgesi.
Bazı Odalarımızdan alınan bilgilere göre; 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun 3.
maddesi dayanak gösterilerek muayenehanelerin de içinde bulunduğu bütün sağlık kuruluşlarından
Sağlık Bakanlığı tarafından oluşturulan Sağlık-Net sistemine entegre olmaları ve bu suretle hastalarla
ilgili edinilen bütün verilerin Bakanlığa iletilmesi istenildiği anlaşılmaktadır.
1987 tarih ve 3359 sayılı Yasa’nın 3. Maddesine göre sağlık hizmetleriyle ilgili temel esaslar
arasında “Herkesin sağlık durumunu takip edebilmek için gerekli kayıt ve bildirim sistemi kurulur.”
düzenlemesine yer verilmiştir. Diğer yandan 2011 yılında çıkartılan 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve
Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin “Bilgi
toplama, işleme ve paylaşma yetkisi” başlıklı 47. maddesine göre;
“(1)Bakanlık ve bağlı kuruluşları, mevzuatla kendilerine verilen görevleri, e-devlet
uygulamalarına uygun olarak daha etkin ve hızlı biçimde yerine getirebilmek için, bütün kamu ve
özel sağlık kurum ve kuruluşlarından; sağlık hizmeti alanların, aldıkları sağlık hizmetinin gereği
olarak ilgili sağlık kurum ve kuruluşuna vermek zorunda oldukları kişisel bilgileri ve bu kimselere
verilen hizmete ilişkin bilgileri her türlü vasıtayla toplamaya, işlemeye ve paylaşmaya yetkilidir.”
“(3) Bakanlık ve bağlı kuruluşları, mevzuatla kendilerine verilen görevleri yerine
getirebilmek için gereken bilgileri, kamu ve özel ilgili bütün kişi ve kuruluşlardan istemeye
yetkilidir. İlgili kişi ve kuruluşlar istenilen bilgileri vermekle yükümlüdür.”
Aynı konuyu düzenleyen eşit düzeydeki iki düzenlemeden hangisinin uygulanacağı
değerlendirildiğinde 3359 sayılı Yasa’nın 3/f maddesi ile 663 sayılı KHK’nin 47. maddesinin aynı
alanı düzenleyen yasa gücünde metinler olduğu anlaşılmaktadır. Her iki düzenleme de özel düzenleme
niteliğinde bulunduğuna göre zaman bakımından sonra düzenlenmiş olan 663 sayılı KHK kuralının
uygulanması gerekir.
İlgide belirtilen Genelge’nin bu bakımdan değerlendirilmesinde ise; 663 sayılı KHK’nin 47.
Maddesindeki düzenlemeyi görmezden gelen bir bakış açısıyla düzenlenmiş olduğu anlaşılmaktadır.
Bu çerçevede, Sağlık Bakanlığı’nın mevcut düzenleme uyarınca, “…mevzuatla kendisine verilen
görevleri yerine getirebilmek için…” muayenehaneler de dahil olmak üzere bütün sağlık kurum ve
kuruluşlarından hastalarla ilgili verileri toplamaya yetkisi bulunmaktadır. Ancak önemle tekrar etmek
gerekir ki; Bakanlığın hastalarla ilgili veri talep edebilmesi için, bu verilerin Bakanlığın görevlerini
yerine getirebilmesinde gerekli veri niteliğinde olmalıdır. Bir başka anlatımla Sağlık Bakanlığı bu
düzenlemelerden yola çıkarak, mevzuatla kendisine verilen herhangi bir görevin yerine getirilmesine
katkısı olmayacak veri talebinde bulunamaz.
Bütün bu bilgi ve değerlendirmeler ışığında, Sağlık Bakanlığı’nın, hastalarla ilgili hastalık ve
tedavi bilgilerini, kimlik bilgilerini içermeyen demografik verilerle birlikte talep etmesi mümkün
olmakla birlikte bu verilerin kimlik bilgileriyle birlikte istenmesinin, kural olarak; "hasta sırrının
korunması" gerekliliğine aykırı olacağı düşünülmektedir. Zira hastanın kimlik bilgilerine ilişkin
verinin toplanmasının Bakanlığın yerine getirmekle yükümlü olduğu görevleri bakımından gerekli
değildir.
İl Sağlık Müdürlüğü ile görüşmelerde konunun bu çerçevede değerlendirilebileceğini
bilgilerinize rica ederim.
Saygılarımla,
A.Tarık İŞMEN
Türk Dişhekimleri Birliği
Genel Sekreteri
Sayı : 002.1452 Tarih : 04.12.2012
Konu : Sağlık Net 2 Veri Gönderimi
T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü’ne,
Bilindiği üzere, muayenehanelerin de içinde bulunduğu bütün sağlık kuruluşlarından, Sağlık
Bakanlığı tarafından oluşturulan Sağlık Net 2 Sistemine entegre olmaları ve bu suretle hastalarla ilgili
edinilen bütün verilerin Bakanlığa iletilmesi istenmektedir. Bu işlemin hasta mahremiyetine ilişkin
yaratabileceği sorunların yanı sıra; işlemlerin gerçekleştirilebilmesi, sağlık birimlerinde uygun
bilgisayar, internet bağlantısı bulunması ve bu iş için üretilmiş programların özel şirketlerden birinden
satın alınması ile mümkün olacaktır.
Öncelikle dişhekimlerine gönderilen yazılarda dayanak olarak gösterilen Sağlık Bakanlığı
İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı tarafından yayınlanan 19.08.2010 tarih ve 2010/61 sayılı Genelge
dolayısıyla 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun
3. maddesinin hasta verilerinin bu biçimde alınmasına olanak sağlamadığı kanısındayız.
1987 tarih ve 3359 sayılı Yasanın 3. Maddesine göre sağlık hizmetleriyle ilgili temel esaslar
arasında “Herkesin sağlık durumunu takip edebilmek için gerekli kayıt ve bildirim sistemi kurulur.”
düzenlemesine yer verilmiştir. 3359 sayılı Kanundan sonra yürürlüğe giren 663 sayılı Sağlık Bakanlığı
ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin “Bilgi
toplama, işleme ve paylaşma yetkisi” başlıklı 47. maddesine göre ise; “(1)Bakanlık ve bağlı
kuruluşları, mevzuatla kendilerine verilen görevleri, e-devlet uygulamalarına uygun olarak daha
etkin ve hızlı biçimde yerine getirebilmek için, bütün kamu ve özel sağlık kurum ve
kuruluşlarından; sağlık hizmeti alanların, aldıkları sağlık hizmetinin gereği olarak ilgili sağlık
kurum ve kuruluşuna vermek zorunda oldukları kişisel bilgileri ve bu kimselere verilen hizmete
ilişkin bilgileri her türlü vasıtayla toplamaya, işlemeye ve paylaşmaya yetkilidir.” “(3) Bakanlık ve
bağlı kuruluşları, mevzuatla kendilerine verilen görevleri yerine getirebilmek için gereken bilgileri,
kamu ve özel ilgili bütün kişi ve kuruluşlardan istemeye yetkilidir. İlgili kişi ve kuruluşlar istenilen
bilgileri vermekle yükümlüdür.”
Aynı konuyu düzenleyen eşit düzeydeki iki düzenlemeden hangisinin uygulanacağı
değerlendirildiğinde 3359 sayılı Yasa’nın 3/f maddesi ile 663 sayılı KHK’nin 47. maddesinin aynı
alanı düzenleyen yasa gücünde metinler olduğu anlaşılmaktadır. Her iki düzenleme de özel düzenleme
niteliğinde bulunduğuna göre, zaman bakımından sonra düzenlenmiş olan
663 sayılı KHK kuralının uygulanması gerekir.
Bu çerçevede, Sağlık Bakanlığı’nın mevcut düzenleme uyarınca, “…mevzuatla kendisine
verilen görevleri yerine getirebilmek için…” muayenehaneler de dahil olmak üzere bütün sağlık
kurum ve kuruluşlarından hastalarla ilgili verileri toplamaya yetkisi bulunmakla birlikte; Bakanlığın
hastalarla ilgili veri talep edebilmesi için, bu verilerin Bakanlığın görevlerini yerine getirebilmesinde
gerekli veri niteliğinde olmalıdır. Bir başka anlatımla Sağlık Bakanlığı bu düzenlemelerden yola
çıkarak, mevzuatla kendisine verilen herhangi bir görevin yerine getirilmesine katkısı olmayacak veri
talebinde bulunamaz.
Bütün bu bilgi ve değerlendirmeler ışığında, Sağlık Bakanlığı’nın, bütün sağlık birimlerinden
hastalarla ilgili hastalık ve tedavi bilgilerini, kimlik bilgilerini içermeyen demografik verilerle birlikte
talep etmesi mümkün olmakla birlikte, bu verilerin kimlik bilgileriyle birlikte istenmesi, kural olarak,
hasta sırrının korunması gerekliliğine aykırı olacaktır. Zira hastanın kimlik bilgilerine ilişkin verinin
toplanmasının Bakanlığın yerine getirmekle yükümlü olduğu görevleri bakımından gerekli değildir.
Diğer yandan, muayenehanelerde bilgisayar bulundurulması ile internet ağına bağlanmasına
ilişkin herhangi bir yükümlülük bulunmamaktadır. Ayrıca Sağlık Bakanlığı’nın veri toplamada özel
bir bilgisayar programı kullandığı ve verilerin ancak söz konusu programla aktarılabileceği
anlaşılmaktadır. Satın alınması istenen bu bilgisayar programının bedeli ise en az 1.000 TL’dir.
Sağlık Bakanlığı’nın başlattığı uygulama ile ağız ve diş sağlığı alanında faaliyet gösteren özel
sağlık kuruluşlarının yürüttükleri hizmetin niteliğine herhangi bir katkısı olmayacak bir veri aktarımı
sistemi için, dişhekiminin önemli bir mali yüke katlanması istenmektedir. Sağlık Bakanlığı’nın veri
toplaması için dişhekimine mali külfet yüklenmesi adaletli olmadığı gibi hukuka da uygun değildir.
Bu çerçevede, hasta bilgilerinin hastaların kişisel veri niteliğindeki kimlik bilgileri ile birlikte
toplanması, bu işin elektronik ortamda ve dişhekiminin satın alacağı ticari bir program üzerinden
yapılmasına ilişkin zorunluluk getirilmesinin hukuka aykırılığı karşısında uygulamaya ilişkin kural ve
talimatların ivedilikle yeniden gözden geçirilmesi ile sonuçtan Birliğimize de bilgi verilmesini arz
ederim.
Saygılarımla,
A. Tarık İŞMEN
Türk Dişhekimleri Birliği
Genel Sekreteri
KAMUOYU AÇIKLAMASI
SAĞLIK NET 2 VERİ GÖNDERİM SİSTEMİNE İLİŞKİN AÇIKLAMA
04.12.2012
Bizler dişhekimleri olarak hastalarımızın onayı olmadan tüm bilgilerinin aracı bir kurum vasıtası
ile kayıt altına alınmasını doğru bulmuyoruz!
Hasta ile dişhekimi arasındaki ilişki sebebiyle öğrenilen bilgiler hasta sırrı olarak nitelendirilir. Söz
konusu bilgilerin hastanın rızası olmaksızın yargı da dahil olmak üzere hiçbir makam ile
paylaşılmaması yasa ile güvence altına alınan önemli bir hasta hakkıdır. Ceza Muhakemesi Kanununa
göre “hekimler, dişhekimleri, eczacılar, ebeler ve bunların yardımcıları ve diğer bütün tıp meslek veya
sanatları mensuplarının, bu sıfatları dolayısıyla hastaları ve bunların yakınları hakkında öğrendikleri
bilgiler” ile ilgili olarak, bu kişilerin ceza soruşturmasında dahi tanıklıktan kaçınmalarına olanak
vermektedir. Ayrıca, hasta sırrının ilgilinin rızası olmaksızın yetkisiz kişilere verilmesi veya
açıklanması, Türk Ceza Kanunu ile para ve hapis cezası yaptırımına bağlanmıştır.
Dişhekiminin tanıklıktan kaçınmasını gerektiren, hatta aksi tutumun hapis cezası yaptırımına
bağlandığı hasta bilgilerinin her türlü ayrıntısıyla Sağlık Bakanlığı’na iletilmesine ilişkin zorunluluk
getirilmiştir. Ayrıca, Bakanlıkla kurulacak bu iletişim için gerekli bilgisayar programının dişhekimleri
tarafından satın alınması istenmektedir.
3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu ve 663 sayılı KHK’dan dayanak alan bu uygulama birkaç
açıdan hukuka uygun bulunmamaktadır. Öncelikle hastaların bütün bilgilerinin kimlik bilgileriyle
birlikte paylaşılmasının istenmesinin Bakanlığın yürütmekle yükümlü olduğu hizmetler bakımından
gereği yoktur. Buna karşın kişilerin bütün kimlik ve sağlık verilerinin toplanması, hasta haklarını ihlal
ettiği gibi hukuka da aykırıdır. Diğer yandan, Bakanlık ile veri paylaşımı için özel bir bilgisayar
programının kullanılması, bu programın da özel şirketlerden en az 1.000 lira verilerek satın alınması
gereklidir. Ayrıca bu programın kullanılabilmesi için uygun bir bilgisayar edinilmesi ve internet
bağlantısının da kurulması zorunludur. Bütün bunların giderlerinin de dişhekimi tarafından
karşılanması beklenmektedir. Oysa kamusal bir veri toplama işleminin külfetinin dişhekimlerine
yüklenmesinin hiçbir yasal dayanağı bulunmamaktadır.
Bütün bu sebeplerle, İl Sağlık Müdürlükleri tarafından dişhekimlerine bu yönde gönderilen yazılar
üzerine Dişhekimleri Odalarına bir genelge ile gerekli bilgi verilmiş; İl Sağlık Müdürlüklerine yazı
yazılarak Bakanlığın bu bilgileri hangi yasa ile verilen görevleri yapmak için edinmek istediğine
ilişkin bir açıklama yapılmasının istenmesinin uygun olduğu belirtilmiştir.
Diğer yandan, Sayın Sağlık Bakanı ile Merkez Yönetim Kurulu Üyelerimizin yaptığı görüşmede konu
gündeme getirildiğinde Sayın Bakan yetkililere durumun incelenmesi talimatı vermiştir. Konunun
hatırlatılması için, Sağlık Bakanlığına bir yazı yazılarak durum aktarılmış; uygulamanın yeniden
gözden geçirilmesi talep edilmiştir.
Meslektaşlarımıza ve kamuoyuna saygıyla duyururuz.
TÜRK DİŞHEKİMLERİ BİRLİĞİ
GENELGE
Sayı : 001-1.1555 Tarih : 19.12.2012
Konu : Kişisel Sağlık Verilerinin İşlenmesi
ve Veri Mahremiyetinin Sağlanması
Hakkında Yönetmelik Taslağı
DİŞHEKİMLERİ ODASI BAŞKANLIĞI’NA,
Sağlık Net 2 Veri Sistemine kayıt işlemleri ile ilgili olarak; TDB Genel Başkanı
Prof. Dr. Taner YÜCEL, Başkanvekili Dr. Serdar SÜTCÜ, Genel Sekreter A. Tarık İŞMEN ve
Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Serdar AK 12.12.2012 tarihinde Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürü
Hakkı ÖZTÜRK ve Sağlık Hizmetleri Daire Başkanı Dr. Ünal HÜLÜR ile bir görüşme
gerçekleştirmiştir.
Görüşmede; hasta bilgilerinin Sağlık Net 2 Veri Sistemine girilmesi ile ilgili dişhekimlerinin
yeterince ve zamanında bilgilendirilmediği, teknik altyapılarının bu işleme uygun olmadığı ayrıca
hasta güvenliği ve aracı firma kullanımının meslektaşlarımıza yeni bir yük getireceği konuları
gündeme getirilmiştir.
Görüşme sonucunda konu hakkındaki kaygı ve hassasiyetlerimiz uygun bulunmuş ve
talebimize ilişkin Sağlık Bakanlığı’nın dişhekimliğini kapsayan bir program hazırlaması,
dişhekimlerinin bu sistem üzerinden hastanın aksine bir talebi yoksa kayıtları girmesi ve bu program
yapılana kadar sürecin ertelenmesi konusunda mutabık kalınmıştır.
Yapılan görüşmenin hemen sonrasında Sağlık Bakanlığı tarafından 13.12.2012 tarihinde
"Kişisel Sağlık Verilerinin İşlenmesi ve Veri Mahremiyetinin Sağlanması Hakkında Yönetmelik
Taslağı" yayınlanmıştır. Yönetmelik Taslağı ekte gönderilmiştir.
Bilgilerinizi ve konu hakkındaki görüş ve değerlendirmelerinizin 24 Aralık 2012 tarihine
kadar Birliğimize gönderilmesini rica ederim.
Saygılarımla,
A. Tarık İŞMEN
Türk Dişhekimleri Birliği
Genel Sekreteri
Eki: Yönetmelik Taslağı
EK
KİŞİSEL SAĞLIK VERİLERİNİN İŞLENMESİ VE VERİ MAHREMİYETİNİN
SAĞLANMASI HAKKINDA YÖNETMELİK TASLAĞI
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı, kişisel sağlık verilerinin mahremiyetini sağlamak,
kişisel sağlık verilerinin işlenmesi ve bu verileri işleyecek gerçek ve tüzel kişilerin uyacakları esas ve
usulleri belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik;
a) Kişisel sağlık verileri işlenen gerçek kişileri,
b) Kişisel sağlık verilerini otomatik veya otomatik olmayan araçlarla kısmen veya tamamen
işleyen Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşları ile sağlık ve sigorta hizmeti sunan diğer kamu ve özel
kurum ve kuruluşlar ile kişileri,
c) Sağlık hizmet sunucularına ait bilgi işlem sistemleri yazılım ve donanımı ile dosyalama
sistemi gibi hizmetleri sunan gerçek ve tüzel kişileri,
kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve
Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi ile
47 nci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Alıcı: Paylaşıma açılacak verilerden yararlanan veri sorumlusu, veri işleyen ve üçüncü
kişileri,
b) Anonim hale getirme: Kişisel sağlık verilerinin belirli veya kimliği belirlenebilir bir gerçek
kişiyle ilişkilendirilemeyecek hale getirilmesini,
c) Bakanlık: Sağlık Bakanlığını,
ç) Çocuk: Rıza açıklama yeteneğine sahip 18 yaş altındaki herhangi bir kişiyi,
d) İlgili kişi: Kişisel sağlık verileri işlenen gerçek kişiyi,
e) Kişisel sağlık verisi: İlgili kişinin kimlik ya da kimliğini belirlenebilir kılan verileri ile
birlikte fiziksel, ruhsal ve sosyal durumuna ilişkin tüm verilerini,
f) Otomatik olmayan: Kağıt tabanlı,
g) Otomatik: Bilgisayar tabanlı,
ğ) Rıza: İlgili kişilerin, yazılı veya elektronik ortamda kişisel sağlık verilerinin işlenmesine
özgür iradesiyle verdiği ispatlanabilir kabul beyanını,
h) Sır saklama yükümlülüğü bulunan kişi: Kişisel sağlık verilerinin işlenmesinde doğrudan veya
dolaylı görev alan kişileri,
ı) Üçüncü kişi: Veri sorumlusu, veri işleyen ve ilgili kişi haricinde verinin açıklandığı,
paylaşıldığı yurt içi veya yurt dışı kamu ve özel kurum ve kuruluş ile kişiyi,
i) Veri işleyen: Veri sorumlusunun verdiği yetkiye dayanarak, onun adına kişisel sağlık
verilerini işleyen gerçek ve tüzel kişiyi,
j) Veri kayıt sistemi: Kişisel sağlık verilerine ulaşımı kolaylaştıracak şekilde belirli kriterlerle
yapılandırılmış her çeşit kayıt sistemini,
k) Verilerin işlenmesi: Kişisel sağlık verilerinin otomatik veya otomatik olmayan araçlarla
tamamen veya kısmen elde edilmesi, toplanması, kaydedilmesi, depolanması, muhafaza edilmesi,
paylaşılması, silinmesi, yok edilmesi, değiştirilmesi, yeniden düzenlenmesi, tehlike altındaki kişilere
veya veri sorumlusuna açıklanması, yayımlanması, elde edilebilir hale getirilmesi, sınıflandırılması
veya kullanılmasının engellenmesi gibi veriler üzerinde gerçekleştirilen her türlü işlemi,
l) Veri sorumlusu: Mevzuatla tanımlanmış görevi kapsamında kişisel sağlık verilerinin amaca
uygun işlenmesinde şartları ve araçları belirleyen, veri kayıt sisteminin kurulmasını ve/veya
yönetimini sağlayan gerçek ve tüzel kişileri,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Kişisel Sağlık Verilerinin İşlenmesi ve Paylaşım Esasları
Kişisel sağlık verilerinin işlenme esasları
MADDE 5–(1) Kişisel sağlık verileri, mevzuatla belirlenen görev alanına ve toplanma
amacına uygun, sınırlı, ölçülü, doğru, tam, tutarlı ve güncel şekilde hukuka ve dürüstlük kurallarına
uygun olarak işlenebilir.
(2) Kişisel sağlık verileri; koruyucu hekimlik, tıbbi teşhis, tedavi ve bakım veya rehabilitasyon
hizmeti gibi kişiye özel ya da toplum sağlığı, sağlık politikalarının geliştirilmesi, sağlık hizmetlerinin
yönetimi ve planlanması, finansmanı, sağlık sigortacılığı, bilimsel araştırma ve istatistik gibi toplumsal
amaçlarla bu Yönetmelik hükümlerine uygun şekilde işlenebilir. Bu kapsamda işlenen veriler yalnızca
anonim hale getirilerek yayımlanabilir.
(3) İkinci fıkrada belirtilen haller dışında kişisel sağlık verilerinin işlenebileceği durumlar
şunlardır:
a) İlgili kişinin açık rızasının bulunması. İlgili kişinin rıza veremeyecek durumda olması
durumunda yasal temsilcisinin; çocuklarda kendi rızasının yanı sıra ana ve babasının veya yasal
temsilcisinin rızası alınır.
b) İlgili kişinin sağlık durumunun diğer kişileri veya toplum sağlığını tehdit etmesi halinde. Bu
durumda Bakanlık veya bağlı kuruluş yetkilisi izniyle tehlike altındaki kişilerle ve ilgili kurumun
yetkilileri ile paylaşım yapılır.
c) Bir hakkın tesisi, icrası veya korunması için paylaşımın kanunen zorunlu olması.
ç) Fiili imkansızlık nedeniyle rızasını açıklayamayacak durumda bulunan veya rızasına hukuki
geçerlilik tanınmayan kişinin, kendisinin veya bir başkasının hayatı ya da beden bütünlüğünün
korunması için zorunlu olması.
d) Kişisel sağlık verilerinin ilgili kişinin kendisi tarafından alenileştirilmiş olması.
(4) Kişisel sağlık verileri, veri sorumlusunun denetiminde ve bu konuda görevlendirilen
kişilerce işlenir. Veri sorumlusu, veri işlenmesinin her aşamasının bu Yönetmelik hükümlerine uygun
olmasını sağlar.
(5) Kişisel sağlık verilerini işlenmesinde görev alan herkes sır saklama yükümlülüğü
altındadır.
(6) Ulusal ve/veya uluslararası bildirimi zorunlu bulaşıcı hastalıklar ilgili ulusal ve uluslararası
mevzuata ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun işlenir.
Veri paylaşım esasları
MADDE 6- (1) Kişisel sağlık verisini işlemek üzere isteyen kişi veya kuruluşlar, yazılı veya
ispatlanabilir elektronik ortamda veri sorumlusuna veri paylaşım talebini bildirir. Veri sorumlusu
talebi, mevzuatla tanımlanmış görevlerin ifa ve icrasına uygunluğu açısından değerlendirerek uygun
görmesi halinde veri paylaşımını yapar. Veri paylaşım talebinde; kurum/kuruluş, kişi adı soyadı,
iletişim bilgileri, veri işleme amacı ve hukuki dayanağı, istenilen verinin içeriği ve kapsamı belirtilir.
(2) Alıcı, paylaşımla elde ettiği verileri 5 inci madde hükümlerine uygun şekilde işlemek ve bu
verileri her kullanımında ilgili veri sorumlusunu kaynak göstermek zorundadır.
(3) Kişisel sağlık verilerinin uluslararası kuruluşlarla paylaşımına uluslararası hukuka uygun
olarak Bakanlıkça izin verilebilir. Uluslararası kuruluşların, Avrupa Birliği veri koruması mevzuatına
uygun seviyede bir korumayı garanti etmesi ve gerekli güvenlik önlemlerinin alındığını Bakanlığa
yazılı olarak bildirmesi zorunludur.
Rızaya bağlı olarak veri işlenmesi
MADDE 7– (1) Eğitim ve bilimsel araştırmalar kapsamında kişisel sağlık verilerinin
işlenebilmesi için ilgili kişinin ayrıntılı olarak bilgilendirilip rızasının alınması zorunludur.
(2) Rızaya bağlı olarak kişisel sağlık verilerinin işlenmesinde ilgili kişi ile aşağıdaki bilgiler
paylaşılır:
a) Veri işleyen kurum/kuruluş veya kişiye ait bilgiler,
b) Veri işlemenin amacı,
c) Cevap verme zorunluluğunun bulunmadığı.
(3) Rızaya bağlı olarak kişisel sağlık verisi işlenmesinin kurumsal yönünün bulunması
durumunda ilgili kurumun da onayı alınır.
(4) İlgili kişi, rızasını her zaman geri alma hakkına sahiptir. Ancak rızanın geri alınması, geri
almadan önceki dönemde gerçekleştirilen işlemleri etkilemez.
İlgili kişinin bilgi isteme, erişim ve düzeltme hakkı
MADDE 8 - (1) İlgili kişi;
a) Kendi kişisel sağlık verilerini isteme hakkına sahiptir ve veri sorumlusu bu bilgileri
vermekle yükümlüdür.
b) Kendi kişisel sağlık verilerinin işlenmesi hususunda bilgi isteme hakkına sahiptir. Bu talep
üzerine veri sorumlusu, açık ve anlaşılabilir şekilde veri işleyene ait bilgileri, verinin işlenme amacını,
içerik ve kapsamı ile verinin paylaşımına ilişkin bilgileri verir.
c) Kendi kişisel sağlık verilerine erişim hakkına sahiptir.
ç) İstediği zaman kendisiyle ilgili verilerin bulunduğu veri sorumlusundan gerçekleştirilmiş
veya gerçekleştirilmekte olan işlemlerle ilgili kayıtlarının düzeltilmesini, dondurulmasını,
sildirilmesini ya da güncellenmesini yazılı veya elektronik ortamda isteme hakkına sahiptir. Bilginin
teyidinden sonra gerekli işlem yapılır. Ancak kamu sağlığı ve güvenliğini ilgilendiren hallerde veriler
silinemez.
(2) Bu maddenin uygulanmasına dair uyuşmazlıklar Bakanlıkça ilgili mevzuata göre
oluşturulan hasta hakları kurullarında çözümlenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Veri Toplama Organizasyonu ve Sistem Standartları
Veri toplama organizasyonu
MADDE 9 – (1) Bakanlık ve bağlı kuruluşları, mevzuatla kendilerine verilen görevleri etkin
ve hızlı biçimde yerine getirebilmek için sağlık verisi işleyen bütün kişi ve kuruluşlardan kişisel sağlık
verilerini bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak her türlü vasıtayla toplamaya, işlemeye ve
paylaşmaya yetkilidir.
(2) Ülke genelinde e-sağlık ve diğer veri toplama sistemlerinin planlanması, kurulması,
yürütülmesi, geliştirilmesi ve denetlenmesinden sorumlu organizasyon Bakanlıktır.
(3) İl Sağlık Müdürü, ilindeki sistemin yürütülmesi ve denetlenmesi için gerekli
organizasyonel yapının kurulması ve işletilmesinden sorumludur. Bu sorumluluğu yerine getirmek
üzere kendi ilinde yeterli sayıda koordinatörü görevlendirerek bu koordinatörleri Bakanlığa bildirir.
Koordinatörler kendi sorumluluklarında olan; sağlık hizmeti sunan kamu ve özel sağlık kurum ve
kuruluşlarında, sağlık hizmeti sunumunda bir aksamaya sebebiyet vermeksizin Bakanlıkça belirlenen
teknik, idari ve mali kriterlere uygun verilerin toplanmasını, Bakanlık veri merkezine güvenli bir
şekilde gönderilmesini sağlar.
(4) Tüzel kişiliğe sahip sağlık hizmeti sunan kuruluşlarda yöneticiler ile bireysel olarak sağlık
hizmeti sunan gerçek kişiler bizzat kendileri, sağlık tesisinde Bakanlığın belirlemiş olduğu standartlara
uygun elektronik kayıt sistemlerinin kurulmasından ve işletilmesinden, sistemlerindeki kayıtların
yedeklilik, güvenlik ve mahremiyetinin sağlanmasından, kaydedilen verilerin günlük olarak Bakanlık
veri merkezine gönderilmesinden sorumludur. Bu gerekliliklerin yerine getirilmesi amacıyla tüzel
kişiliğe sahip kuruluşlarda bir veri sorumlusu görevlendirilir ve Bakanlığa bildirilir. Bireysel olarak
sağlık hizmeti sunan kişilerin kendisi aynı zamanda veri sorumlusudur.
Sistem standartları
MADDE 10- (1) Bakanlık, ülke genelinde sağlık bilgi sistemleri ile hizmet sunucularına,
hizmetlere, hizmet sunum sürecinde kullanılan araç, gereç, tıbbi malzeme ve ilaçlara, olaylara ait
veriler dahil gerekli görülen tüm alanlara dair kodlama ve sınıflandırma sistemi standartlarını bir
Tebliğ ile belirler ve ilan eder, bu standartlara uygunluğu denetler.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Kişisel Sağlık Verilerinin Korunması, Müeyyide ve Son Hükümler
Verilerin korunması
MADDE 11 – (1) Veri sorumlusu ve alıcı, kişisel sağlık verilerinin ihlaline karşı ve ihlali
halinde gerekli hukuki, teknik ve idari önlemleri alır.
(2) Veri sorumlusu ve alıcı kişisel sağlık verilerinin ihlali halinde gecikmeden, ihlal edilen veri
kategorileri, veri konusu kişi sayısı, ihlalin sonuçları ve alınan önlemler hakkında bilgilendirilir, veri
korumada görevli personelle, bilgi işlem sorumluları ile iletişime geçilir. Kişisel veri ihlalinde veri
sorumlusu bilgilendirildikten sonra ilgili kişiye bilgi verilir.
(3) Veri sorumlusu ve alıcı, mevzuatla tanımlanmış görevleri çerçevesinde istatistiksel ve
bilimsel amaçlarla ileride işlenmek üzere saklanacak kişisel sağlık verilerinin güvenliği ve korunması
için uygun güvenlik önlemlerinin alınmasına yönelik bu Yönetmelik hükümlerine uygun politikalar
geliştirmek ve Bakanlık tarafından uygun görülen standartlara uygunluğu sağlamakla yükümlüdür.
(4) Alıcının, veri sorumlusunun veri tabanının tamamına doğrudan erişimine izin verilmez.
Talep edilen verinin aktarımı sağlanır veya CD, DVD, sabit disk, taşınabilir bellek gibi elektronik
veya manyetik kayıt ortamında şifrelenerek alıcıya gönderilir.
(5) Veri kaybının önlenmesi bakımından yedekleme sistemleri kurulması zorunludur.
Yazılımlar kullanıcı tanımlanması ve yetkilendirme dahilinde kullanılmak zorundadır. Kullanıcı
tanımlama ve yetkilendirme, her defasında belgelendirme suretiyle yapılır. Veri işleyenler ancak
üstlendikleri görevlerinin gerektirdiği ölçüde sistemdeki verilere ulaşabilir.
Müeyyide
MADDE 12–(1) Bu Yönetmelikle korunan verileri, kendisine veya başkasına yarar sağlamak
veya başkasına zarar vermek amacıyla hukuka aykırı olarak işleyenler hakkında genel hükümlere göre
işlem yapılır.
(2) Bu Yönetmelik gereklerini yerine getirmeyen kamu görevlileri için bağlı oldukları disiplin
amirliğine bildirim yapılır ve varsa yetkileri iptal edilir. Özel hukuk kişileri için yetkilerinin alınması
ile birlikte ilgili kuruluş hakkında ilgili mevzuatına göre idari işlem yapılır.
Yürürlük
MADDE 13 - (1) Bu Yönetmeliğin 11 nci maddesinin üçüncü fıkrası 01/12/2015 tarihinde;
diğer maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 14- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Sağlık Bakanı yürütür.
GENELGE
Sayı : 001-1.1617 Tarih : 28.12.2012
Konu : TDB Olağanüstü Başkanlar Toplantısı
Açıklaması
DİŞHEKİMLERİ ODASI BAŞKANLIĞI’NA,
Türk Dişhekimleri Birliği Merkez Yönetim Kurulu ve Dişhekimleri Odaları Başkan ve
Yöneticilerinin olağanüstü gündemle, 26 Aralık 2012 tarihinde İstanbul’da gerçekleştirilen toplantı
sonucunda yapılan açıklama ekte gönderilmiştir.
Bilgilerinizi rica ederim.
Saygılarımla,
A. Tarık İŞMEN
Türk Dişhekimleri Birliği
Genel Sekreteri
Eki: Açıklama Metni (2 sayfa).
TDB OLAĞANÜSTÜ BAŞKANLAR TOPLANTISI AÇIKLAMASI
Kanun Hükmünde Kararnamenin getirdikleri…
663 sayılı Kanun Hükmünde Kararname, iptal istemiyle Anayasa Mahkemesi önündedir. Ancak bu
arada Sağlık Bakanlığı tarafından çıkartılan yönetmelik ve genelgelerle anayasaya aykırı hükümler
uygulamaya geçirilmektedir.
Türk Dişhekimleri Birliği Merkez Yönetim Kurulu ve Dişhekimleri Odaları Başkan ve Yöneticileri,
26 Aralık 2012 tarihinde İstanbul’da olağanüstü toplanarak bu gelişmeleri değerlendirmiş; aşağıdaki
açıklamanın meslektaşlarımız ve kamuoyu ile paylaşılmasına karar vermiştir.
Sağlık Net 2 Veri Sistemi: Mahremiyet İhlali
Hasta ile hekim arasındaki ilişkinin temeli güven, dolayısıyla mahremiyete dayanır. Hastanın hekimi
ile paylaştığı bilgilerin, hastanın onamı olmadan başkalarına aktarılması hekimliğin en temel değerinin
ihlalidir.
Uluslararası düzenlemelerin yanı sıra ülkemizdeki kurallar da bu temel ilkeye hürmet eden hükümler
içermektedir. Hastanın sırrının hukuka aykırı olarak paylaşılması Ceza Kanununda suç olarak
tanımlanmıştır. Ceza Yargılaması Yasası, dişhekimlerinin mesleki olarak edindikleri bilgileri hastanın
izni olmadan açıklamamasını anlayışla karşılamakta, bu sebeple tanıklık yapmaktan kaçınmasına izin
vermektedir.
Diğer yandan hastanın tıbbi bilgileri kişisel verileridir. Bu verilerin korunmasını, izni olmadan
paylaşılmaması ve işlenmemesi hastanın temel insan hakları kapsamında değerlendirilmektedir. İnsan
Hakları Sözleşmesi, Biyotıp Sözleşmesi gibi uluslararası kuralların yanı sıra Anayasamızın 20.
Maddesine göre de “Kişisel veriler, ancak kanunda öngörülen hallerde veya kişinin açık rızasıyla
işlenebilir. Kişisel verilerin korunmasına ilişkin esas ve usuller kanunla düzenlenir.”
Bütün bunlardan başka, hastaların kişisel verilerinin Sağlık Bakanlığı tarafından toplanabilmesi için
dişhekimlerine ek külfetler getirilmesi; bilgisayar, program, internet bağlantısı temin edilmesinin
istenmesi de haklı değildir.
Bu çerçevede, Sağlık Bakanlığı tarafından bütün sağlık kuruluşlarına gönderilen yazılarla hastaların
kişisel verilerinin 1 Ocak 2013’den itibaren kendilerine bildirilmesinin istenmesinin hiçbir haklı ve
hukuka uygun temeli bulunmamaktadır. Hastaların kişisel verilerinin toplanmasına ilişkin kanuni bir
düzenleme henüz yapılmış değildir. Yönetmelik ya da genelge düzeyindeki yazılarla hastaların
mahremiyetinin ihlal edilmesi dişhekimlerinden istenemez, beklenemez. Ayrıca, hasta verilerinin
toplanabilmesine imkan sağlayan açık bir düzenleme bulunmadığı gibi bir genel yazı ile istenen bu
bilgilerin verilmemesi halinde yaptırım uygulanacağına yönelik ifadelerin de dayanağı
bulunmamaktadır. Meslektaşlarımızdan etik ve hukuksal duruma uygun davranmalarını; Sağlık
Bakanlığından da, yasal bir altyapısı olmayan ve hastaların rızasını aramayan, meslektaşlarımıza da ek
külfetler getiren bu talebinden vazgeçmesini; evrensel hukuka uygun bir uygulama için işbirliği
yapmasını bekliyoruz.
…
Kamuoyuna saygıyla duyururuz.
TÜRK DİŞHEKİMLERİ BİRLİĞİ
GENELGE
Sayı : 001-1.10 Tarih : 02.01.2013
Konu : Sağlık Net 2 Veri Sistemi
DİŞHEKİMLERİ ODASI BAŞKANLIĞI’NA,
01.01.2013 tarihinden geçerli olduğu söylenen Sağlık Net 2 Veri Sisteminin, Bakanlık
yetkilileri ile yapılan birden fazla görüşmede "erteleneceği" ifade edilmesine rağmen şu ana kadar bir
açıklama yapılmadığından meslektaşlarımız ile İl Sağlık Müdürlüklerinin karşı karşıya geldiği
Odalarımız tarafından Birliğimize bildirilmiştir.
Konu hakkında, Sağlık Bakanlığı Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü’ne gönderilen
02.01.2013 tarih ve 002.8 sayılı yazımız ile devam eden belirsizliğin acilen giderilmesi istenilmiştir.
Bilgilerinizi rica ederim.
Saygılarımla,
A. Tarık İŞMEN
Türk Dişhekimleri Birliği
Genel Sekreteri
EKİ: Sağlık Bakanlığı’na Gönderilen Yazı
(1 sayfa)
Sayı : 002-8 Tarih : 02.01.2013
Konu : Sağlık Net 2 Veri Sistemi
T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü’ne,
Sağlık Net 2 Veri Sistemi ile ilgili olarak TDB Genel Başkanı Prof. Dr. Taner YÜCEL,
Genel Başkan Vekili Dr. Serdar SÜTCÜ, Genel Sekreter Dişhekimi A. Tarık İŞMEN ve MYK üyesi
Dr. Serdar AK’tan oluşan bir heyet 12 Aralık 2012 tarihinde Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürü
Sayın Hakkı ÖZTÜRK ve Sağlık Bilgi Sistemleri Daire Başkanı Dr. Ünal HÜLÜR ile bir görüşme
gerçekleştirmiştir.
Görüşmede; hasta bilgilerinin Sağlık Net 2 Veri Sistemine girilmesi ile ilgili dişhekimlerinin
yeterince ve zamanında bilgilendirilmediği, teknik altyapılarının bu işleme uygun olmadığı ayrıca
hasta güvenliği ve aracı firma kullanımının meslektaşlarımıza yeni bir yük getireceği konuları
gündeme getirilmiştir.
Görüşme sonucunda konu hakkındaki kaygı ve hassasiyetlerimiz uygun bulunmuş ve
talebimize ilişkin Sağlık Bakanlığı’nın dişhekimliğini kapsayan bir program hazırlaması,
dişhekimlerinin bu sistem üzerinden hastanın aksine bir talebi yoksa kayıtları girmesi ve bu program
yapılana kadar sürecin ertelenmesi konusunda mutabık kalınmıştır.
Yapılan görüşmenin hemen sonrasında Sağlık Bakanlığı tarafından 13.12.2012 tarihinde
"Kişisel Sağlık Verilerinin İşlenmesi ve Veri Mahremiyetinin Sağlanması Hakkında Yönetmelik
Taslağı" yayınlanmıştır.
Bu gelişmelerin ardından Genel Başkanımız Prof. Dr. Taner YÜCEL, 25 Aralık 2012 Salı
günü Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürü Sayın Hakkı ÖZTÜRK ile yaptığı bir telefon görüşmesi
sonucu 01.01.2013 tarihinden itibaren geçerli olacak Sağlık Net 2 Veri Sisteminin Sağlık
Bakanlığı`nca henüz belirlenmeyen bir süre için erteleneceği konusunda en geç 27 Aralık 2012
Perşembe gününe kadar Sağlık Bakanlığı teşkilatına bir genelge bildirileceği bilgisi alındığından,
Sistemin "süresiz erteleneceği" doğrultusunda meslektaşlarımıza web sitemiz üzerinden bir duyuruda
bulunulmuştur.
Haberin yayınlanmasından hemen sonra Sağlık Bilgi Sistemleri Daire Başkanı Dr. Ünal
HÜLÜR Birliğimizi arayarak "süresiz" ifadesinin yanlış yorumlara neden olduğunu belirtmesi üzerine
haberimiz; "yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar" şeklinde değiştirilmiştir.
Şu ana kadar "erteleme" konusunda bir açıklama yapılmadığından meslektaşlarımız ile İl
Sağlık Müdürlükleri karşı karşıya gelmektedirler.
Devam eden belirsizliğin acilen giderilmesi hususunu bilgilerinize arz ederim.
Saygılarımla,
A. Tarık İŞMEN
Türk Dişhekimleri Birliği
Genel Sekreteri
GENELGE
Sayı : 001-1.19 Tarih : 04.01.2013
Konu : Sağlık Net 2 Sistemi
DİŞHEKİMLERİ ODASI BAŞKANLIĞI’NA,
Sağlık Bakanlığı Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü’nden yapılan açıklamada; tüm
sağlık kurum ve kuruluşlarından (muayenehaneler dâhil) ilgili mevzuat gereği veri gönderim
zorunluluğu devam etmekle birlikte, Sağlık NET 2 sistemine entegrasyonunu tamamlayamayan
dişhekimi muayenehanesi ve diğer serbest muayenehanelere veri iletimi için gerekli altyapıyı
oluşturmak ve entegrasyonlarını sağlamak üzere 3 ay ek süre verildiği duyurulmuştur.
Bilgilerinize rica ederim.
Saygılarımla,
A. Tarık İŞMEN
Türk Dişhekimleri Birliği
Genel Sekreteri
Sağlık.NET2 Sistemine Veri Gönderimi Hakkında Duyuru
Sağlık Net’e veri gönderme zorunluluğu 2007’den bu yana mevzuatlarla düzenlenmiştir. Ağustos
2012’den itibaren yürürlüğe konulan Sağlık.NET2 sistemine entegre olma ve veri gönderme süreci ise
Ağustos ayından önce duyurulmuştur.
Yapılan saha incelemelerinde Sağlık.NET2 sistemine muayenehanelerin eksik veri gönderdiği
izlenmiş ve bu durum 17 Kasım 2012 tarihli resmi yazı ile hatırlatılmıştır.
Sağlık.NET2 veri sistemine entegrasyon ile ilgili olarak Türk Diş Hekimleri Birliği (TDB)
yetkililerinin talebi üzerine 12 Aralık 2012 tarihinde Bakanlığımızda bir görüşme gerçekleştirilmiştir.
Görüşmede TDB yetkilileri; hasta bilgilerinin Sağlık.NET2 veri sistemine girilmesi ile ilgili diş
hekimlerinin henüz hazır olmadığını ve teknik altyapılarının yetersiz olduğunu dile getirerek
entegrasyon sürecinin bir müddet daha uzatılmasını talep etmişlerdir.
Tüm sağlık kurum ve kuruluşlarından (muayenehaneler dâhil) ilgili mevzuat gereği veri gönderim
zorunluluğu devam etmekle birlikte Sağlık.NET2 sistemine entegrasyonunu tamamlayamayan diş
hekimi muayenehanesi ve diğer serbest muayenehanelere veri iletimi için gerekli altyapıyı oluşturmak
ve entegrasyonlarını sağlamak üzere 3 ay ek süre uzatımı yapılmıştır.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü
GENELGE
Sayı : 001-1.403 Tarih : 25.03.2013
Konu : Sağlık Net Sistemine İlişkin
Sağlık Bakanlığı Duyurusu
DİŞHEKİMLERİ ODASI BAŞKANLIĞINA,
Bilindiği üzere Sağlık Bakanlığı yayımladığı bir yazı ile muayenehanelerin de içinde
bulunduğu bütün sağlık kuruluşlarından hastalarla ilgili bilgilerin Sağlık Bakanlığı ile otomatik olarak
paylaşılacağı bir sistemin kullanılmasının zorunlu olduğunu ilan etmişti. Hukuka açıkça aykırı olan bu
uygulamanın durdurulması istenmiş ise de Bakanlık, 1 Ocak 2013 olan başlangıç tarihini üç ay
ertelemekle yetinmişti.
Bu arada Anayasa Mahkemesi, Sağlık Bakanlığı`nın kuruluş ve görevleri ile ilgili 663 sayılı
Kanun Hükmünde Kararnamenin içinde veri toplama ve işleme yetkisine ilişkin 47. maddesinin de
olduğu bir takım hükümlerini iptal etti.
Sağlık Bakanlığı tarafından önce bir kısım bilişim firmalarına ve şimdi de meslektaşlarımıza
gönderilen yazılarla sağlık verilerini toplamakta ısrarlı olduğunu, bunun dayanağının da Sağlık
Hizmetleri Temel Kanununun “Herkesin sağlık durumunu takip edebilmek için gerekli kayıt ve
bildirim sistemi kurulur.” hükmünde bulunduğunu duyurmaktadır.
Sağlık verileri kişisel veridir. Hastaların bu verileri, onların izni olmaksızın paylaşılamaz.
Anayasa’nın 20. maddesindeki açık hükümle kişisel veriler güvenceye alınmıştır. Bu hükme göre
“Kişisel veriler, ancak kanunda öngörülen hallerde veya kişinin açık rızasıyla işlenebilir. Kişisel
verilerin korunmasına ilişkin esas ve usuller kanunla düzenlenir.” Böyle bir yasal düzenleme mevcut
değildir. Sağlık Bakanlığı`nın dayandığı 3359 sayılı Yasa’nın genel hükmü kişisel verilerin
toplanmasına izin veren bir hüküm değildir. Kişisel Verilerin Korunması Kanun Tasarısı yaklaşık 5
yıldır Meclis’te yasalaşmayı beklemektedir. Böylesi bir açık yasal düzenleme olmaksızın hastaların
kişisel verilerinin toplanması mümkün bulunmamaktadır.
Diğer yandan kişisel verilerin hukuka aykırı olarak paylaşılması suçtur. Türk Ceza Yasasının
135. ve devamı maddelerinde kişisel verilerin hukuka aykırı olarak paylaşılması hapis cezasını
gerektiren suçtur. Sağlık Bakanlığı bu duyurularıyla meslektaşlarımızdan konusu suç olan bir işi
yapmalarını istemektedir. Anayasa’nın 137. Maddesinde; “Konusu suç teşkil eden emir, hiçbir suretle
yerine getirilmez; yerine getiren kimse sorumluluktan kurtulamaz.”denilmektedir.
Tüm bu gerekçelerle Bakanlığın meslektaşlarımıza gönderdiği yazılara son vermesi,
meslektaşlarımızın da konusu suç oluşturan bu yazılara dayanarak, hastanın rızası olmadan kişisel
verilerini kimse ile paylaşmaması gerekmektedir.
Bu konudaki talebimiz ekli yazımızla Sağlık Bakanlığı Sağlık Bilgi Sistemleri Genel
Müdürlüğüne iletilmiştir.
Bilgilerinizi rica ederim.
Saygılarımla,
A.Tarık İŞMEN
Türk Dişhekimleri Birliği
Genel Sekreteri
Eki: Sağlık Bakanlığına Gönderilen Yazı ve Bakanlık Duyurusu (2 Sayfa)
Sayı : 002.401 Tarih : 25.03.2013
Konu : Sağlık Net Sistemine İlişkin Duyurunuz
SAĞLIK BAKANLIĞI
Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü’ne,
Genel Müdürlüğünüzün ekli duyurusu Sağlık Müdürlükleri tarafından meslektaşlarımıza
gönderilmektedir.
Duyuruda 663 sayılı KHK’nın 47. maddesindeki kişisel verilerin toplanmasıyla ilgili Bakanlık
yetkisine ilişkin düzenlemenin iptalinden bahisle, Bakanlığın bu yetkiyi 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri
Temel Yasasındaki genel düzenlemeden aldığı belirtilerek uygulamanın aynı şekilde süreceği ifade
edilmektedir.
Dişhekiminin sır saklama yükümlülüğünün bulunduğu öteden beri kabul edilmektedir. Bu
yükümlülük, bir yandan mesleki etik kurallar ve ulusal ve ulusalüstü hukuk kurallarıyla korunurken;
aykırı davranışlar da ceza kanunu hükümleriyle suç olarak tanımlanmıştır. Öyle ki, genel olarak kişisel
veri niteliğindeki bilgilerin hukuka aykırı olarak paylaşılması Türk Ceza Yasasının 136.maddesine
göre hapis cezasını gerektiren bir suç olarak tanımlanmış; bu suçun mesleğin yarattığı kolaylıktan
yararlanılarak işlenmesi de ağırlaştırıcı neden olarak belirtilmiştir.
Dişhekiminin hastasıyla ilgili olarak öğrendiği her türlü bilgi kişisel veri olarak kabul
edilmekte ve sır kapsamında kalması gerektiği değerlendirilmektedir. Önemi sebebiyle özellikle
vurgulamak gerekir ki, sadece dişhekiminin mesleki niteliği sebebiyle öğrendiği ya da kendisine
anlatılan tıbbi bilgiler değil kişinin kimlik, adres, banka, sigorta vs. bilgilerinin yanı sıra hekime ya da
sağlık kuruluşuna geldiği ve tedavi edildiğine ilişkin bilgi de sırrın kapsamındadır.
Sır kapsamındaki bu bilgiler yeni hukuksal düzenlemelerde kişisel veri olarak da
adlandırılmaktadır. Söz konusu sırrın kural olarak, hastanın rızası olmaksızın, paylaşılmaması
beklenmektedir. Dişhekiminin hastasıyla ilgili kişisel verileri, hastanın rızası aranmaksızın
paylaşabilmesi ancak açık bir yasal düzenleme ile mümkündür. Böyle bir yasal düzenleme hazırlığının
olduğu, Kişisel Verilerin Korunması Kanun Tasarısı’nın Meclis’te yasalaşmayı beklediği malumdur.
Ancak herhangi bir açık düzenleme söz konusu olmaksızın, 3359 sayılı Yasa’daki, Sağlık
hizmetleriyle ilgili temel esaslar arasındaki “Herkesin sağlık durumunu takip edebilmek için gerekli
kayıt ve bildirim sistemi kurulur” şeklindeki genel düzenlemeye dayanılarak hastaların kişisel
verilerinin rızaları olmaksızın Bakanlığa verilmesine olanak olmadığı tartışmasızdır.
Bütün bu sebeplerle, oluşan tereddütlerin giderilmesi ve meslektaşlarımızın idari talimat
üzerine suç niteliğindeki herhangi bir eylemde bulunmalarının ve hastaların kişisel verilerinin hukuka
aykırı olarak paylaşılmasının önlenmesi bakımından ivedilikle uygulamanın durdurulduğuna ilişkin
açık ve ayrıntılı bir duyuru yapılmasını beklediğimizi bilgilerinize sunarız.
Saygılarımla,
A.Tarık İŞMEN
Türk Dişhekimleri Birliği
Genel Sekreteri EKİ: 1 Sayfa Duyuru
ÖZEL AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI HİZMETLERİ SUNAN KURUMLARIN BİLGİSİNE
Sağlık Bakanlığı Vatandaşlarımıza sağlık hizmeti sunumu hakkında politika ve planlar
üretmek, bu hizmetleri sunulmasında standartları belirlemek, hizmet sunum süreçlerini izlemek ve
denetlemekle ilgili görevini Anayasa’dan almaktadır.
Bu görevlerini yerine getirirken 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname gibi çok sayıda
Kanun, KHK ve yönetmeliklere uygun olarak hareket etmektedir.
Sağlık Bakanlığı ilk kurulduğu günden başlamak üzere teknolojinin sunduğu vasıtalarla
(telgraf, klasik posta, telefon, faks vb) veri/bilgi toplamıştır. Günümüzde ise bilgi ve iletişim
teknolojilerinden faydalanılarak veri/bilgi toplamaya devam edilmektedir. Bu veri/bilgilerin
toplanmasındaki amaç Bakanlığın görev, yetki ve sorumluluklarının gerçek bilgiye dayanarak yerine
getirmek, hizmet sunum süreçlerini bu bilgilere göre koordine etmek ve vatandaşlarımıza hızlı, doğru,
kaliteli, etkin ve etkili bir hizmet sunmak, hepsinden çok daha önemlisi her bir vatandaşımızın hayatı
boyunca sağlığı ile ilgili tüm bilgileri tek bir elektronik sağlık dosyasında birleştirerek kendisinin
kullanım ve yönetimine açmaktır. Bunun için 2005 yılından beri Aile Hekimliği bilgi sistemi
üzerinden, 2009 yılından beri Sağlık.Net üzerinden zaten veri toplanmaktadır.
Dolayısıyla Bakanlık veri toplama yetkisini 2011 yılında yayımlanmış 663 sayılı KHK’nın
47. Maddesinden değil 1987 yılında yayımlanmış 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu’ndan
almaktadır. Bu husus, önemine binaen kanunun ilk maddelerinin yer aldığı “Temel Esaslar”
bölümünde ele alınmış ve 3/f) maddesinde “Herkesin sağlık durumunu takip edebilmek için gerekli
kayıt ve bildirim sistemi kurulur.” denilmiştir.
Sonuç olarak sistemler aynı şekilde çalıştırılmaya devam edecektir. Usul ve Esaslar hakkında
yönetmelik taslağı hazırdır. Yayımlandığında süreç daha netlik kazanmış olacaktır.
Bilginize,
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI
Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü
SAĞLIK VERİLERİNİN TOPLANMASI HAKKINDAKİ
BAKANLIK DUYURUSUNA İLİŞKİN AÇIKLAMA
25.03.2013
Bilindiği üzere Sağlık Bakanlığı yayımladığı bir yazı ile muayenehanelerin de içinde bulunduğu bütün
sağlık kuruluşlarından hastalarla ilgili bilgilerin Sağlık Bakanlığı ile otomatik olarak paylaşılacağı bir
sistemin kullanılmasının zorunlu olduğunu ilan etmişti. Hukuka açıkça aykırı olan bu uygulamanın
durdurulması istenmiş ise de Bakanlık, 1 Ocak 2013 olan başlangıç tarihini üç ay ertelemekle
yetinmişti.
Bu arada Anayasa Mahkemesi, Sağlık Bakanlığı`nın kuruluş ve görevleri ile ilgili 663 sayılı Kanun
Hükmünde Kararnamenin içinde veri toplama ve işleme yetkisine ilişkin 47. maddesinin de olduğu bir
takım hükümlerini iptal etti.
Sağlık Bakanlığı tarafından önce bir kısım bilişim firmalarına ve şimdi de meslektaşlarımıza
gönderilen yazılarla sağlık verilerini toplamakta ısrarlı olduğunu, bunun dayanağının da Sağlık
Hizmetleri Temel Kanununun “Herkesin sağlık durumunu takip edebilmek için gerekli kayıt ve
bildirim sistemi kurulur.” hükmünde bulunduğunu duyurmaktadır.
Sağlık verileri kişisel veridir. Hastaların bu verileri, onların izni olmaksızın paylaşılamaz. Anayasa’nın
20. maddesindeki açık hükümle kişisel veriler güvenceye alınmıştır. Bu hükme göre “Kişisel veriler,
ancak kanunda öngörülen hallerde veya kişinin açık rızasıyla işlenebilir. Kişisel verilerin korunmasına
ilişkin esas ve usuller kanunla düzenlenir.” Böyle bir yasal düzenleme mevcut değildir. Sağlık
Bakanlığı`nın dayandığı 3359 sayılı Yasa’nın genel hükmü kişisel verilerin toplanmasına izin veren
bir hüküm değildir. Kişisel Verilerin Korunması Kanun Tasarısı yaklaşık 5 yıldır Meclis’te
yasalaşmayı beklemektedir. Böylesi bir açık yasal düzenleme olmaksızın hastaların kişisel verilerinin
toplanması mümkün bulunmamaktadır.
Diğer yandan kişisel verilerin hukuka aykırı olarak paylaşılması suçtur. Türk Ceza Yasasının 135. ve
devamı maddelerinde kişisel verilerin hukuka aykırı olarak paylaşılması hapis cezasını gerektiren
suçtur. Sağlık Bakanlığı bu duyurularıyla meslektaşlarımızdan konusu suç olan bir işi yapmalarını
istemektedir. Anayasa’nın 137. Maddesine göre “Konusu suç teşkil eden emir, hiçbir suretle yerine
getirilmez; yerine getiren kimse sorumluluktan kurtulamaz.”
Bakanlık meslektaşlarımıza gönderdiği yazılara derhal son vermelidir. Meslektaşlarımızın da konusu
suç oluşturan bu yazılara dayanarak, hastanın rızası olmadan kişisel verilerini kimse ile paylaşmaması
gerekir.
Bu hususta Bakanlığa da gerekli talep iletilmiş olup gelişmeler ayrıca paylaşılacaktır.
TÜRK DİŞHEKİMLERİ BİRLİĞİ
KAMUOYU AÇIKLAMASI
SAĞLIKTA SIR SAKLAMA VE VERİ PAYLAŞIMI
31.05.2013
Bilindiği üzere hekim ile hasta arasındaki ilişkinin temeli güvendir. Bu güvenin korunabilmesi için
hasta sırrının korunması gerektiği yüzyılların birikimiyle evrensel norm haline gelmiştir. Bu konuda
uluslararası sözleşmeler bulunduğu gibi Avrupa Birliği kurallarında da hasta haklarının özel bir yeri
vardır. Ülkemizde de öteden beri hasta sırrı hukuksal kurallar ile korunmakta ve etik değerler arasında
önemli yer tutmaktadır.
663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde
Kararname ile kişisel veri niteliğindeki bilgileri ve bu kimselere verilen hizmete ilişkin bilgileri
toplamak, işlemek ve paylaşmak hususunda Sağlık Bakanlığı’na yetki verilmiş ise de söz konusu
KHK’nın 47. Maddesinin önemli bir kısmı Anayasa Mahkemesinin 2011/150 E. sayılı kararıyla iptal
edilmiştir.
15 Mayıs 2013 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulmuş olan ‘Devlet Memurları Kanunu
ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı’nın
8. Maddesinin (h) bendinin (3) nolu alt bendinde, 663 sayılı KHK’nın 47. maddesinin iptal edilen
fıkralarının aynen yasalaştırılması tasarlanmıştır.
3 Nisan 2013 tarihinde Ankara’da Birliğimiz tarafından sır saklama ve kişisel verilerin korunması ile
ilgili olarak hukuksal birikimin ortaya konulduğu ve Sağlık Bakanlığı’nın bu alanda yapmak istediği
uygulamanın değerlendirildiği; konunun uzmanı olan akademisyenlerin katkı ve katılımlarıyla bir
toplantı düzenlemiş ve toplantıda yapılan konuşmalar bir kitap haline getirilmiştir.
Söz konusu yayın konunun önemi ve güncelliği gözetilerek, başta Sayın Cumhurbaşkanı ve Başbakan
olmak üzere tüm Bakanlıklar ve milletvekilleri ile diğer sağlık meslek örgütlerine gönderilmiştir.
TDB Eğitim Dizisi-18 / Sağlıkta Sır Saklama ve Veri Paylaşımı (2013) için tıklayınız...
GENELGE
Sayı : 001-1. 816 Tarih : 21.06.2013
Konu : Kişisel Sağlık Verilerinin Toplanması ve Paylaşılması
DİŞHEKİMLERİ ODASI BAŞKANLIĞINA,
663 sayılı Kanun Hükmündeki Kararnamenin Anayasa Mahkemesi tarafından iptali
üzerine Sağlık Bakanlığı, bu defa da 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununu dayanak
göstererek hastaların kişisel verilerinin toplanacağını duyurmuştur. Bu gelişmelerin ardından
TBMM’ne sevk edilen "Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde
Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" içinde yer alan bir madde ile kişisel
sağlık verilerinin toplanacağı ve paylaşılabileceği hükmüne yer verildiği görülmüştür.
Başta Anayasanın 20. maddesi olmak üzere; Biyotıp Sözleşmesi ve Kişisel Verilerin
Korunması Hakkındaki Sözleşme ile Türk Ceza Yasasının 135 ve devamı maddelerinin birlikte
değerlendirilmesinde; ayrıntıları ve güvenceleri yasal olarak düzenlenmeden kişisel verilerin
toplanması, işlenmesi ve paylaşılmasının hukuka aykırı olduğu görülecektir.
Bu nedenle Anayasaya, kişi hak ve özgürlükleri ile hukuka aykırı bu düzenlenmenin "Devlet
Memurları Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanun Tasarısı" ndan çıkarılması için TBMM Başkanlığı, TBMM Plan Bütçe Komisyonu Başkan ve
Üyeleri ve Sağlık Bakanlığına ekte bulunan yazımız gönderilmiştir.
Odalarımızın da bu veya benzer yazı ile bölge milletvekilleri, TBMM Başkanlığı, TBMM Plan
Bütçe Komisyonu Başkan ve Üyeleri ile Sağlık Bakanlığına tasarı hakkındaki görüşlerini
iletmelerinin uygun olacağı düşünülmektedir.
Bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.
Saygılarımla,
A.Tarık İŞMEN
Türk Dişhekimleri Birliği
Genel Sekreteri
Genel Sekreteri EKİ : Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde
Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı (26 Sayfa)
1 Sayfa TBMM’ne Giden Yazımız (21.06.2013/003-1.812 sayılı)
1 Sayfa Sağlık Bakanlığı’na Giden Yazımız (21.06.2013/002.813 sayılı)
İLGİLİ FAKS NUMARALARI: - TBMM Başkanlığına Faksı : 0312 420 51 65
- TBMM Plan Bütçe Komisyonu Başkan Faksı : 0312 420 77 76
- TBMM Plan Bütçe Komisyonu Üyelerinin Faksı : 0312 420 77 76
- Sağlık Bakanlığı Faksı : 0312 431 48 79
- Siyasi Partilerin Genel Merkez Faksları : AKP: 0312 204 50 44 CHP: 0312 207 40 39
MHP: 0312 473 15 44 BDP: 0312 220 19 77
- Siyasi Partilerin Grup Başkanlık Faksları : AKP: 0312 420 65 14 CHP: 0312 420 52 82
MHP: 0312 420 52 48 BDP: 0312 420 53 10
Sayı : 003-1.812 Tarih: 21.06.2013
Konu : Kişisel Sağlık Verilerinin Toplanması ve Paylaşılması
663 sayılı Kanun Hükmündeki Kararnamenin Anayasa Mahkemesi tarafından iptali
üzerine Sağlık Bakanlığı, bu defa da 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununu dayanak
göstererek hastaların kişisel verilerinin toplanacağını duyurmuştur. Bu gelişmelerin ardından
TBMM’ne sevk edilen "Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde
Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" içinde yer alan bir madde ile kişisel
sağlık verilerinin toplanacağı ve paylaşılabileceği hükmüne yer verildiği görülmüştür.
Başta Anayasanın 20. maddesi olmak üzere; Biyotıp Sözleşmesi ve Kişisel Verilerin
Korunması Hakkındaki Sözleşme ile Türk Ceza Yasasının 135 ve devamı maddelerinin birlikte
değerlendirilmesinde; ayrıntıları ve güvenceleri yasal olarak düzenlenmeden kişisel verilerin
toplanması, işlenmesi ve paylaşılmasının hukuka aykırı olduğu görülecektir.
Dünya uygulamalarına paralel olarak hazırlanmış ve 5 yıldır TBMM'de bekleyen "Kişisel
Verilerin Korunması Kanun Tasarısı" yerine; hukuksal zemini sakat, çerçevesi çizilerek
detaylandırılmamış, açık olmayan üstelik birçok kanunun ve kanun hükmündeki kararnamelerde
değişikliği içeren "torba yasa" içine konulan bir madde ile uygulama yapılma çabaları
anlaşılamamaktadır.
Bilindiği üzere Birliğimizce 3 Nisan 2013 tarihinde ilgili uzman ve hukukçuların bir araya
geldiği "Sağlıkta Sır Saklama ve Veri Paylaşımı" konulu bir toplantı düzenlenmiş ve toplantı
sonucunda, kendine özgü yasası olmadan kişisel sağlık verilerinin toplanamayacağı gerçeği bilim
adamlarınca açıklanmıştır. Toplantıdaki konuşmaların yer aldığı kitap, başta Sayın Cumhurbaşkanımız
olmak üzere Başbakanlık ve diğer tüm Bakanlıklar ile milletvekillerine gönderilmiştir.
Bu nedenle; Anayasaya, kişi hak ve özgürlükleri ile hukuka aykırı olan bu düzenlenmenin
"Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" ndan çıkarılması için gereğini saygılarımızla arz ederim.
Prof.Dr.Taner YÜCEL
Türk Dişhekimleri Birliği
Genel Başkanı
DAĞITIM: - TBMM Başkanlığına,
- TBMM Plan Bütçe Komisyonu Başkan ve Üyeleri
Sayı : 002.813 Tarih: 21.06.2013
Konu : Kişisel Sağlık Verilerinin Toplanması ve Paylaşılması
Dr. Mehmet MÜEZZİNOĞLU
T.C. Sağlık Bakanı
Sayın Bakanım,
663 sayılı Kanun Hükmündeki Kararnamenin Anayasa Mahkemesi tarafından iptali
üzerine Sağlık Bakanlığı, bu defa da 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununu dayanak
göstererek hastaların kişisel verilerinin toplanacağını duyurmuştur. Bu gelişmelerin ardından
TBMM’ne sevk edilen "Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde
Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" içinde yer alan bir madde ile kişisel
sağlık verilerinin toplanacağı ve paylaşılabileceği hükmüne yer verildiği görülmüştür.
Başta Anayasanın 20. maddesi olmak üzere; Biyotıp Sözleşmesi ve Kişisel Verilerin
Korunması Hakkındaki Sözleşme ile Türk Ceza Yasasının 135 ve devamı maddelerinin birlikte
değerlendirilmesinde; ayrıntıları ve güvenceleri yasal olarak düzenlenmeden kişisel verilerin
toplanması, işlenmesi ve paylaşılmasının hukuka aykırı olduğu görülecektir.
Dünya uygulamalarına paralel olarak hazırlanmış ve 5 yıldır TBMM'de bekleyen "Kişisel
Verilerin Korunması Kanun Tasarısı" yerine; hukuksal zemini sakat, çerçevesi çizilerek
detaylandırılmamış, açık olmayan üstelik birçok kanunun ve kanun hükmündeki kararnamelerde
değişikliği içeren "torba yasa" içine konulan bir madde ile uygulama yapılma çabaları
anlaşılamamaktadır.
Bilindiği üzere Birliğimizce 3 Nisan 2013 tarihinde ilgili uzman ve hukukçuların bir araya
geldiği "Sağlıkta Sır Saklama ve Veri Paylaşımı" konulu bir toplantı düzenlenmiş ve toplantı
sonucunda, kendine özgü yasası olmadan kişisel sağlık verilerinin toplanamayacağı gerçeği bilim
adamlarınca açıklanmıştır. Toplantıdaki konuşmaların yer aldığı kitap, başta Sayın Cumhurbaşkanımız
olmak üzere Başbakanlık ve diğer tüm Bakanlıklar ile milletvekillerine gönderilmiştir.
Bu nedenle; Anayasaya, kişi hak ve özgürlükleri ile hukuka aykırı olan bu düzenlenmenin
"Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" ndan çıkarılması için gereğini saygılarımızla arz ederim.
Prof.Dr.Taner YÜCEL
Türk Dişhekimleri Birliği
Genel Başkanı
KAMUOYU AÇIKLAMASI
SAĞLIK BİLGİLERİ KEYFİ OLARAK TOPLANAMAZ!
10.07.2013
Sağlık bilgileri, hastaların kişisel verileridir. Bunların toplanıp işlenmesi ancak hastanın açık rızasıyla
olabilir. Başta Anayasa olmak üzere ulusal mevzuat, İnsan Hakları Beyannamesinden Biyotıp
Sözleşmesine kadar uluslararası kurallar; insanların sağlık bilgilerinin rızaları olmaksızın
toplanamayacağı, işlenemeyeceği ve açıklanamayacağını belirtmektedir.
Hastalara sağlık hizmetini sunan dişhekimi ve diğer meslek mensupları da binlerce yılın birikimi olan
etik kuralların yanı sıra yasal olarak da hasta verilerini korumakla görevlidir. Dişhekimi hastanın
sağlık kayıtlarını hastanın rızası olmadan kimseyle paylaşamaz. Anayasa’nın 20. maddesiyle temel
koruma altında olan kişisel verilerin izinsiz açıklanması Türk Ceza Yasası ile de yaptırıma
bağlanmıştır. Ayrıca Biyotıp Sözleşmesi’nin Özel Yaşam ve Bilgi Edinme Hakkı başlıklı 10 uncu
maddesinde de “Herkes, kendi sağlığı hususundaki bilgilerle ilgili olarak, özel yaşamına saygı
gösterilmesi hakkına sahiptir." denilmektedir.
Ancak bütün bu ilke ve kuralların Sağlık Bakanlığı tarafından gözetilmediğini görüyoruz. 663 sayılı
Kanun Hükmünde Kararnamenin Anayasa Mahkemesi tarafından iptalinden sonra bu defa da “Torba
Yasa” biçimindeki şekli bir çözümle geçiştirilmeye çalışılmaktadır.
6 Temmuz 2013 tarihinde Ankara’da toplanan Türk Dişhekimleri Birliği Başkanlar Konseyi, "TORBA
YASA" ile hayatımıza getirilmek istenen bu güvensiz ortamı kabul edilemez bulmuştur. Konsey
tarafından; kişisel hak ve ödevlerin tanımlandığı, veri toplayacak kamunun çerçevesi çizilmiş yetki ve
sorumluluklarının yer aldığı "Veri Güvenliği Kanunu" çıkartılıncaya kadar sağlık verilerinin
toplanmasının uygulamaya konulmaması konusunda kamu otoritesinin uyarılması ve toplumsal
farkındalığın arttırılması için sağlık meslek örgütleriyle ortak hareket etme kararı alınmıştır.
Diğer yandan, bazı illerde bir takım firmaların pazar yaratma isteklerine paralel olarak, Sağlık
Müdürlüklerinin meslektaşlarımızı bilgisayar programı alma ve hastaların sağlık bilgilerini bu
program aracılığıyla Sağlık Bakanlığı’na gönderme konusunda tacize varan baskı yaptığına ilişkin
olarak Birliğimize yoğun şikayetler iletilmektedir. TDB Başkanlar Konseyi, hukuka aykırı bu
baskının önlenmesine yönelik olarak girişimlerde bulunulmasının yanı sıra, Sağlık Müdürlüklerinin
taleplerine karşı meslektaşlarımızın kullanabilecekleri, örneği ekte paylaşılan, bir dilekçenin de
kullanıma sunulmasına karar vermiştir.
Türk Dişhekimleri Birliği, hasta ile dişhekimi arasındaki güvenin en önemli unsurları arasında yer alan
hasta sırrının korunması konusundaki tutumları sebebiyle herhangi bir yaptırıma maruz kalan bütün
meslektaşlarımızın yanında yer alacak ve gereken her türlü hukuksal desteği verecektir.
Meslektaşlarımıza ve kamuoyuna saygıyla duyururuz.
TÜRK DİŞHEKİMLERİ BİRLİĞİ
DİLEKÇE ÖRNEĞİ
../../2013
…SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ’NE,
Sağlık Net 2 sistemine veri göndermediğim ya da eksik gönderdiğim gerekçesiyle savunmam
istenmektedir.
Hukuk devletinde dayanağını anayasa ve kanunlardan almayan hiçbir yetkinin
kullanılamayacağı açıktır.
Anayasa ve kanunlara aykırı bir yetki kullanımı konusunda tehdide varan talepler maddi ve
manevi olarak zarara uğramama neden olacaktır.
İstenen hastalara ait kayıtlar, kimliğine ve sağlık durumuna ilişkin bilgiler özel hayatın
ayrılmaz bir parçası olup talep edilmesi, Anayasamıza, AİHM kararlarına, Biotıp ve diğer uluslararası
sözleşmelere açıkça aykırıdır. Konunun Anayasa Mahkemesi tarafından incelenerek iptal edildiği de
hepimizce bilinmektedir.
Uygulamanın hukuka aykırılığı çeşitli kereler Türk Dişhekimleri Birliği bildirilmiştir.
Kişisel bilgilerden arındırılmış ve Sağlık Bakanlığı’na koruyucu sağlık hizmetlerinde katkı
sağlayacak istatistiki verilerin gönderilmesinin hukuki sorunları önleyeceği açıktır.
Hastaların özel hayatının gizliliği korunarak, sır saklama yükümlülüğüne aykırı bir davranış
gerçekleştirmemek kaydıyla talebiniz yerine getirilecektir. Aksi durum kanuna aykırı emir olduğundan
dikkate alınmayacaktır.
Bu durumda uğrayacağım maddi ve manevi zararları talep edeceğimi, her türlü hukuki
haklarım saklı kalmak üzere bilgilerinize arz ederim.
Saygılarımla,
Dişhekimi
Sayı : 003-1.955 Tarih : 25.07.2013
Konu : “Torba Yasa”
Sayın Abdullah GÜL
T.C. Cumhurbaşkanı
Sayın Cumhurbaşkanım,
İlgi: TDB sayı: 003-1.916 16.07.2013 TTB sayı:873/2013 16.07.2013 sayılı yazımıza ek.
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 12 Temmuz 2013 tarihli oturumunda yasalaşan,
kamuoyunda Torba Yasa olarak bilinen “Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik
Yapılmasına Dair Esas No: 2/1613, 1/778 No’lu Kanun Teklifi”, sağlık alanında ciddi değişiklikler
içeren bazı hükümlerini ilgide kayıtlı yazımızla paylaşarak, onay için Makamınıza arz edilecek olan
söz konusu Torba Yasa hükümleriyle ilgili görüşlerimizi iletmek üzere sağlık hizmetlerinin temelinde
yer alan iki mesleğin kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları; Türk Tabipleri Birliği ve Türk
Dişhekimleri Birliği olarak bizleri Makamlarınıza kabul etmenizi arz etmiştik.
Anılan Yasa hükümlerinin meslektaşlarımız ve vatandaşlarımız arasında da tepkiyle
karşılandığını zatıalinize ifade etmek isterim.
Birliğimize iletilen ve Yasa hükümlerine karşı olumsuz tepkilerini açıklayan dilekçe
sahiplerinin adı ve soyadlarının yer aldığı liste ekte bilgilerinize sunulmuştur.
Saygılarımla
Prof.Dr. Taner YÜCEL
Türk Dişhekimleri Birliği
Genel Başkanı
Ek : 45 Sayfa Liste