genel yayın yönetmeni - lider plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · b)...

37

Upload: others

Post on 01-Mar-2020

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

Genel Yayın Youmlnetmeni Savaş DOĞAN

Genel Yayın Youmlnetmen Yardımcısı Arzu ALAN

Yazar Komisyon

ISBN 978-605-308-407-5

Redaksiyon Tuğba UumlNLUumlER

İrem BAYIN Devrim CcedilOBAN

Merve YAVUZYILMAZ

Dizgi Kezban YANIK

Grafik-Tasarım Berk DERİŞ

1 Baskı Ankara 2018

Baskı Sistem Ofset Basım Yayım Tic LTD ŞTİ

Strazburg Caddesi No3117 Sıhhıye-CcedilankayaAnkara Tel 0312 395 81 12

İletişim Adresi Genel Merkez ANKARA

Yayıncı Sertifika No 19532Matbaa Sertifika No 13255

oneriliderpluscomtr

(0549) 435 3 355 (0532) 445 2 029 (0312) 435 3 355

wwwliderpluscomtr

COPYRIGHT AYMİR YAYINEVİYayım Hakkı

Bu kitabın her tuumlrluuml yayım hakkı Aymir Yayın Basım Dağıtım Ltd Ştirsquoye aittir Bu kitabın baskısından 5846 ve 2936 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası huumlkuumlmleri gereğince kaynak goumlsterilerek bile olsa alıntı yapılamaz her-

hangi bir şekilde ccediloğaltılamaz genel ağ ve diğer elektronik ortamlarda yayımlanamazBU KİTAP TC KUumlLTUumlR BAKANLIĞI BANDROLUuml İLE SATILMAKTADIR

Bu kitabınweb sayfasına ulaşmakiccedilin QR Kodu okutunuz

Akıllı Tahta Uyumlu

QrKodCcediloumlzuumlmluuml

Kezban
Sticky Note
Marked set by Kezban
Kezban
Sticky Note
Marked set by Kezban

Bu kitabınweb sayfasına ulaşmakiccedilin QR Kodu okutunuz

Akıllı Tahta Uyumlu

QrKodCcediloumlzuumlmluuml

Değerli oumlğrenciler

LİDER PLUS yayınları olarak değişime gelişmeye son derece accedilık bir vizyonla ve oumlzel-likle son yıllardaki soru formatındaki değişiklikleri ccedilok iyi okuyabilen bir kadroyla sizler iccedilin birbirinden değerli yayınlar hazırlamaya devam ediyoruz

8 Sınıf iccedilin hazırlanan LİDER PLUS yayınlarımızda

bull Her testin oumlnuumlne ilgili konuya ait anahtar bilgiler konarak sizlere konuya ait bilgi-leri hızlıca hatırlama olanağı sunulmuştur

bull Ayrıca QR CcedilOumlZUumlMLERİNİ sadece birer ccediloumlzuumlm dosyası olmaktan ccedilıkardık Lider Plus Yayınlarırsquona ait her kitabın kendi web sayfasını oluşturduk Bu sayfalar saye-sinde ilgili derse ya da sınava ait yayınlarımız guumlncelliğini her an koruyabilecek ve sizlerle aktif iletişimde olabileceğiz

bull Kitaplarınıza oumlzel hazırlanan web sayfalarından ilgili branşa youmlnelik sizlere rehber-lik hizmeti de sunmaktan memnuniyet duyacağız

bull Ayrıca kitaplarımızın tamamı yine Akıllı Tahta Uyumlu olarak hazırlanmış olup sınıf iccedili ders akışında sizlere kolaylık sağlayacak şekilde tasarlanmıştır

Değerli oumlğrenciler LİDER PLUS yayınlarıyla hedeflerinize ulaşacağınıza inanıyor oumlnce sağlıklı ve sonra da başarılı bir yıl geccedilirmenizi diliyoruz

LİDER PLUS YAYINLARI

UumlNİTE 1 Soumlzcuumlkte Anlam

Soumlzcuumlkte Anlam 1-12

Unutmadan Ccediloumlz 13-15

UumlNİTE 2 Cuumlmlede Anlam

Cuumlmlede Anlam 16-27

Unutmadan Ccediloumlz 28-30

UumlNİTE 3 Paragrafta Anlam

Paragrafta Anlam 31-42

Unutmadan Ccediloumlz 43-46

UumlNİTE 4 Fiilimsiler

Fiilimsiler 47-58

Unutmadan Ccediloumlz 59

UumlNİTE 5 Fiil Ccedilatıları

Fiil Ccedilatıları 60-71

Unutmadan Ccediloumlz 72

UumlNİTE 6 Cuumlmlenin Oumlgeleri

Cuumlmlenin Oumlgeleri 73-87

Unutmadan Ccediloumlz 88

UumlNİTE 7 Cuumlmle Tuumlrleri

Cuumlmle Tuumlrleri 89-100

Unutmadan Ccediloumlz 101

UumlNİTE 8 Noktalama İşaretleri

Noktalama İşaretleri102-113

Unutmadan Ccediloumlz 114

UumlNİTE 9 Yazım Kuralları

Yazım Kuralları 115-126

Unutmadan Ccediloumlz 127

UumlNİTE 10 Soumlz Sanatları - Metin Tuumlrleri -

Şiir Bilgisi

Soumlz Sanatları - Metin Tuumlrleri -

Şiir Bilgisi 128-139

Unutmadan Ccediloumlz 140

UumlNİTE 11 Anlatım Bozukluğu

Anlatım Bozukluğu141-146

Unutmadan Ccediloumlz 147

UumlNİTE 12 Karma Paragraf Soruları

Karma Paragraf Soruları148-159

Tarama Testleri 160-175

Cevap Anahtarı 176

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

1

1

1 I Miccediloyahalatlarınccediloumlzuumllmesiemriniverdikap-tan

II Buzluktanccedilıkardığımızdondurmahacirclacircccediloumlzuumll-memiş

III Acıhaberialdıktansonrakadınıneliayağıccedilouml-zuumllduuml

IV Yunancephesininccediloumlzuumllmesiylesavaşınseyrideğişti

V OradanorayakoştururkensaccedillarımccediloumlzuumllduumlYukarıdaki numaralı cuumlmlelerde ldquoccediloumlzuumllmekrdquo soumlzcuumlğuuml kaccedil farklı anlamda kullanılmıştır

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5

2 bull Elindekiparayıbozmayıistemiyorduccedilocukbull Duumlnyediğimizyemekmidemibozmuşbull EskileribozuyorccedilocuğugiydiriyorldquoBozmakrdquo soumlzcuumlğuuml yukarıdaki numaralı cuumlm-lelerde aşağıdaki anlamlarından hangisiyle kullanılmamıştır

A) BuumlyuumlkparayıkuumlccediluumlkbirimlereayırmakB) GeccedilersizbirdurumagetirmekC) DokunmakzararvermekD) Biccediliminivekullanışınıdeğiştirmek

3 Aşağıdaki cuumlmlelerde altı ccedilizili kelimelerden hangisi karşısında verilen anlama uygun kul-lanılmamıştır

Kullanımı Anlamı

A) Vatanhasretiişteoanccediloumlktuumliccedilime

Yoğunbiccedilimdeduymak

B) İlaccedilkullanmamarağmenağrılarımyinebeniyokluyor

Arasıraetkisinigoumlstermek

C) Kadınınccedilocuklu-ğundanbericcedilektiği buhastalıkcanınataketmişti

Guumlccedildurumlaradayanmakkatlan-mak

D) İkibinlirasaydıbizebuevialmakiccedilin

Varsaymaktut-makfarzetmek

Sadece bir kavramı karşılayan soumlzcuumlklerdir Bu soumlzcuumlklerin başka anlamlara gelebilecek kullanımı yoktur ldquoDomates testere tencererdquo soumlzcuumlklerinin tek anlamı vardır

Kullanıldığı yere ve duruma goumlre birden ccedilok anlam kazanabilen soumlzcuumlklerdir

ldquoDişrdquo soumlzcuumlğuuml kullanıldığı yere goumlre birccedilok anlam kazanabilir İnsan dişi ccedilarkın dişi sarımsak dişi vs

Tek anlamlı soumlzcuumlkler

Ccedilok anlamlı soumlzcuumlkler

Oumlrnek

Oumlrnek

Soumlzcuumlkte Anlam uumlnitesi ccedilok anlamlılık

uumlzerine kuruludur Bu başlıktaki sorularda oumlğrenci-

den soumlzcuumlklerin cuumlmle iccedilinde kazandığı anlamı

bulmaları istenmektedir

ldquoDokunmakrdquo soumlzcuumlğuumlnuumln cuumlmle iccedilerisinde ka-zandığı anlamları inceleyiniz

Masadaki kacircğıtlara sakın benden başka hiccedil kimse dokunmasın (karıştırmak)

Guumlneşli goumlruumlnduumlğuumlne bakmayın bu havalar dokunur insana (sağlığı olumsuz youmlnde etkilemek)

Uumllkedeki eğitim sorunlarına da kısaca dokunmayı ihmal etmedi (konuşma esnasında bir konuya değinmek)

Bu tuumlrkuuml ona hep dokunur tuumlrkuumlyuuml dinlerken goumlzleri dolardı (etkilemek duygulandırmak)

Oumlrnek

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

2

14 ldquoBakmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdakilerin hangisinde

ldquobir işi yapmaklagoumlrevli olmakrdquo anlamına gele-cek şekilde kullanılmıştır

A) İtirazdavalarınaidarimahkemelerbakıyorB) Buumltuumlnailebabanınevegetirdiğiparayabakı-

yorC) Guumlneyebakanevlerindahasıcakolduğubi-

liniyorD) Buişihalletmemsadecebirkaccedilsaatebakar

5 Aşağıdakilerin hangisinde mecaz anlamlı bir soumlzcuumlğe yer verilmemiştir

A) DurgundenizisaatlerceizleyebilirdimB) Yıllarca onun goumllgesinde yaşamaktan sıkıl-

mıştıC) ZorzamanlardasıcakikiccediliftsoumlzbeklerinsanD) Bizesunduğugenişimkacircnlarsayesindeoku-

yabildik

6 Aşağıdakilerin hangisinde karşıt anlamlı soumlz-cuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) BanaduyarduymaztelefonettiğinisoumlylediB) BizeolaylarıenbaştandoğruduumlruumlstanlattıC) Arababozukyoldaağıraksakilerlemeyeccedila-

lışıyorD) Askerlerarazidebataccedilıkayuumlruumlyordu

7 Aşağıdaki cuumlmlelerdeki altı ccedilizili soumlzcuumlklerin hangisinin sesteşi yoktur

A) Onunyazdığıbusatırlarguumlccedilluumlbiryazaroldu-ğunugoumlsteriyor

B) Buyılbeklenenkacircrıedemeyenşirketlerinzor-lanacağıduumlşuumlnuumlluumlyor

C) Parkyerindearabanınsoltarafınaccedilarptıkları-nıfarkettim

D) Karşı takım eline geccedilirdiği kozu kullanmayıbecerememişti

8 Aşağıdakilerin hangisinde ldquoışıkrdquo soumlzcuumlğuuml so-yut bir anlam ifade edecek şekilde kullanılmış-tır

A) OdadakiışıkokuyabilmekiccedilinyeterlideğildiB) Havakarardığıiccedilinışıklarıaccedilmaihtiyacıduy-

dukC) Edebiyatımızınbilinmeyenlerineışıktutanya-

zarlarımızartmalıD) Apartmanınışıklarısoumlnuumlnceetrafıbirkaranlık

kapladı

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokitaprdquo soumlz-cuumlğuuml oumlteki cuumlmlelerdekilere goumlre daha genel anlamda kullanılmıştır

A) Kitap Anadolursquonun Kurtuluş Savaşı yıllarınıanlatıyor

B) Macera kitapları her zaman ilgimi daha ccedilokccedilekmiştir

C) Kitap insanıngerccedilekbir dost aradığında sı-ğındığılimandır

D) Gerccedilek hayatları anlatan kitaplar okuyucuyayolgoumlsterir

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde terim anlam-lı bir soumlzcuumlğe yer verilmemiştir

A) RessamtuvaldeyineharikalaryaratmıştıB) OyundakituumlmkostuumlmleroumlzenlehazırlanmıştıC) Muumlzisyenlerkonseroumlncesisonakorlarını ta-

mamladıD) Olayafarklıaccedilılardanbakmakgerekirbazen

11 Aşağıdaki cuumlmlelerde altı ccedilizili soumlzcuumlklerden hangisi gerccedilek anlamda kullanılmıştır

A) AğırşeyleryemekbuumlnyeyifazlayorarB) BuyağmurluguumlndesıcakbirccedilaygibisiyokC) İnsanlarşehirlerdegenişimkacircnlarlayaşamayı

hayalederD) Ccedilocuklararasındakoyubirsohbetbaşlamıştı

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

3

112 Aşağıdaki cuumlmlelerdeki altı ccedilizili soumlzcuumlklerden

hangisinin eş anlamlısı yoktur

A) TuumlmkonuklarbuumlyuumlksalondaağırlandıB) CcedilocuğunodadaağlamasıhepimiziuumlzmuumlştuumlC) YazarsoneserindeAnadolursquoyuanlatmıştırD) Aldığıgoumlrevihakkıylayerinegetirirherzaman

13 Bin yıl oumlnce kalemealınmış bir eseri guumlndemegetirmefikrinasıloluştubilmiyorumamaromanı-mıyazarkenKutadguBiligrsquoigerccedilektenmercekal-tınaaldığımısoumlyleyebilirimBunabağlıolarakdaKutadguBiligrsquodeyeralanbazıbeyitlerromandakurgununşifresiolarakkarşınızaccedilıkacakdiyebi-lirim

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzlerle anlatılmak is-tenenler aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla verilmiştirA) Tartışmayasunmak-alıntıyapmakB) Hatırlanmasınısağlamak-sorgulamakC) Eleştiriyeaccedilmak-araştırmakD) Guumlncellikkazandırmak-titizveetraflıcaince-

lemek

14 Aşağıdaki cuumlmlelerde geccedilen ikilemelerden hangisi cuumlmleye ldquoyaklaşıklıkrdquo anlamı katmıştır

A) BizeaşağıyukarıyirmiguumlnduumlruğramıyorB) İşindoğrusunuergeccedilsendeanlayacaksınC) BusınaviccedilinhepimizgeceguumlnduumlzccedilalıştıkD) Ccedilocukiriliufaklıbirccediloktaştopladısahilden

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde yansıma koumlkten tuumlremiş bir soumlzcuumlğe yer verilmemiştir

A) Hepimizdışarıdakiguumlruumlltuumldenrahatsızolmuş-tuk

B) Kafilemizşırılşırılakandereninyanındamolaverdi

C) Ormanıniccedillerindengelenccedilıtırtılardankorkma-yabaşladık

D) Guumlneşbuguumlzelhavadaışılışılparlıyordışa-rıda

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı bir soumlzcuumlğe yer verilmiştir

A) BumevsimdehavadakinemgitgideartıyorB) TarladakikorkulukgoumlrenleriguumlluumlmsetiyorC) İnsanlariyilikyaparsaduumlnyaguumlzelleşirD) Ruumlzgacircrtuumlmşiddetiylecamlarıdoumlvuumlyordu

17 Aşağıdakilerin hangisinde altı ccedilizili soumlzcuumlk cuumlmleye oumltekilerden farklı bir anlam katmış-tır

A) Koşarken incittiği bileğinin iyileşmesi zamanalacakgibi

B) Konuşmaları nedeniyle ona guumlcenmem nor-maldeğilmi

C) Ccedilocuklar arasındaki dargınlığın bitmesi her-kesimutluetti

D) Banakarşıserttutumlarınedeniylealındığımı odabiliyor

18 Dahailkyapıtlarındabaşkalarınınayakizinebas-madan yuumlruumlyen yazarlar ozanlar vardırBunlaryazınsal yaratıları ayırmaya belirlemeye ve de-ğerlendirmeye youmlnelik geleneksel oumllccediluumltlerin ku-ralların kılavuzluğunu pek umursamaz onlarasıkısıkıyabağlıkalmazTuumlrlerarasındaoumlyleaşıl-masıguumlccedilduvarlaryadasınırlaryokturonlariccedilinYazarken bir tuumlre oumlzguuml nitelikleri başka bir tuumlretaşımaktanhiccedilkaccedilınmaz

Bu parccedilada geccedilen ldquobaşkalarının ayak izinebasmadan yuumlruumlmekrdquo soumlzuumlyle sanatccedilılara iliş-kin olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) Başka sanatccedilıların yanlış yolda yuumlruumlduumlğuumlnuuml

duumlşuumlnmekB) Diğer sanatccedilılarınkinden farklı bir uumlslubasa-

hipolmakC) Edebicircyapıtlarınsınıflandırılmasınakarşıccedilık-

makD) Oguumlnedekelealınmamışkonularıişlemek

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

4

2

1 CcedilocukluğumuzdaldquoCcedilokokuyanmıbilirccedilokgezen

mirdquosorusunukaccedilkezduydukkimbilirCevap-

tanccediloksorununkendisioumlnemliydisankiOrtada

derinbir ikilemvarmışgibi ciddiyetleyoumlneltilirdi

soruHerseferindeldquoCcedilokokuyanrdquodememizbek-

lenirdiGalibaoumlğretmenlerimizokumasevgimizi

boumlyleartırmayaccedilalışırdıccedilokokumaklaccedilokgez-

mek asla yan yana gelemezmiş gibihellip Bense

okumayıdagezmeyi de tutkuyla sevenbiri ola-

rakikiyeboumlluumlnuumlrduumlm Okumanındaiccedilteniccedilebir

seyahatolduğuna inandığımdanherkitabınbizi

başkabiryolculuğaccedilıkardığınıduumlşuumlnduumlğuumlmden

hiccedilbirzamanısınamadımbuyapayikileme

Bu parccedilada geccedilen ldquoOkuyarakgezmekherkitabıbaşlıbaşınabirseruumlvensayarakbirbaşkaorta-maveyaşamauzananbiryolculukyapmaksayılırccediluumlnkuumlrdquo soumlzleriyle anlatılmak isteneni numara-lanmış soumlzlerin hangisi iccedilermektedir A) I B) II C) III D) IV

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoccedilekmekrdquo soumlzcuumlğuuml verilen anlama uygun kullanılmamış-tır

A) GuumlccedilbirdurumadayanmakYıllarcaekonomiksıkıntılarccedilektiadam

B) TaşıtıbiryerebırakmakkoymakHatalıparkedenaracıpolisccedilekmiş

C) ŞansınıdenemekiccedilinbirinialmakYapılanku-radaEmrersquoyiccedilektim

D) Aynısını yazmak veya ccedilizmekToplantı tuta-naklarınıtemizeccedilekiyoruz

l

ll

lll

lV

Gerccedilek - mecaz ayrımı sorularında da ccedileldi-rici olarak yan anlamda kullanılmış soumlzcuumlkler de verilebileceği iccedilin dikkatli olunmalıdır Yan anlam temel anlamla bir şekilde ilişkilidir ve gerccedilek anlam sayılır Oysa mecaz anlam tamamen gerccedilek dışı bir anlamdır

Bir soumlzcuumlk yalnız başına iken bize temel anlamını ccedilağrıştırır Soumlzcuumlklere yan ve mecaz anlam kazandırabilmemiz iccedilin onları cuumlmlede kullanmamız gerekir

Aşağıdaki soumlzcuumlklerin temel yan ve mecaz anlamlarını karşılaştırmalı inceleyiniz

Yol

Adam yolu oumlğrenmek iccedilin arabadan indi (TA) Evin yolu Arnavut kaldırımlarıyla doumlşeli (YA) Matematik sorularının genellikle birden

fazla ccediloumlzuumlm yolu vardır (MA)

Kafa

Delikanlı kafasına aldığı ağır darbe sonucu bayılmıştı (TA) Koltuğun kafası oldukccedila fazla yıprandı

değiştirmeliyiz (YA) Yaşı kuumlccediluumlk olmasına rağmen haksızlık

karşısında kafa tutardı (MA)

Buumlyuumlk

Annemin tatilde benim iccedilin aldığı bisiklet oldukccedila buumlyuumlktuuml (TA) Buumlyuumlkler torunlarına ccedileşit ccedileşit bayram

hediyesi almıştı (YA) Buumlyuumlk duumlşuumlncelerden esinlenerek guumlzel

hayalleri kitaba doumlkmuumlştuuml (MA)

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

5

TE983584983584983584983584

23 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde terim anlam-

lı bir soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) MatematikoumldevleribanakoumlksoumlktuumlrduumlB) Bitkiyi toprağa bağlayan besleyen boumlluumlme

koumlkdenirC) 25sayısınınkarekoumlkuumlnuuml5olarakbuluruzD) Birsoumlzcuumlğuumlnanlamlıenkuumlccediluumlkparccedilasıkoumlktuumlr

4 Aşağıdaki altı ccedilizili soumlzcuumlklerin hangisinin eş anlamlısı yoktur

A) EğitimgelişmeiccedilinbirvasıtadırB) Bu dizelerdeaşkıbulmakmuumlmkuumlnduumlrC) MerakbilimindoğuşunasebepolurD) Herkeseksikyanınıgeliştirmeyeccedilalışır

5 Aşağıdaki altı ccedilizili kelimelerden hangisi ger-ccedilek anlamda kullanılmıştır

A) Doğrularıgoumlremeyecekkadarkoumlrolması im-kacircnsızdı

B) Olayları benimgoumlzuumlmle değerlendirmen ccedilokoumlnemliydi

C) Birccedilokkişiarasındansıyrılıpbirinciliğieldeet-mişti

D) Kapının ağzındabiriken insanlarmerak iccedilin-deydi

6 Aşağıdakilerden hangisinde zıt anlamlı keli-meler bir arada kullanılmamıştır

A) Busınaviccedilinhepimizgeceguumlnduumlzemekver-dik

B) Senbusoumlzlerisoumlyleyincegidipgitmemekara-sındakaldım

C) Yaptığımızyanlışsorulardoğrularımızıgoumltuumlr-muumlş

D) Tuumlmsorularımızadoğrucevapverdiyarışma-cılar

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobağrdquo soumlzcuuml-ğuuml karşısında verilen anlama uygun kullanıl-mıştır

A) Onunlaaramızdakibağgittikccedileguumlccedilleniyor(İlgiilişki)

B) Yaramınbağınıdeğiştirmeyegidiyorum (ipsicimvbduumlğuumlmlenirnesne)

C) Hasatmevsimibağlardabirhareketlilikbaşlar(destedemet)

D) Pazardangelirkendoumlrtbağmaydanozaldım(meyvebahccedilesi)

8 I CcedilocukdalgınlıklaboşluğaelinikoymuştuII Kimsenin karşısında el bağlama alışkanlığı

yokturIII ŞuişesendeelatsandahemenbitirsekIV Yaptığıyolsuzluknedeniylegoumlrevdenelccedilekti-

rilmişYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoelrdquo soumlzcuumlğuuml deyim iccedilinde kullanılma-mıştır

A) I B) II C) III D) IV

9 Ccedilocuk eğitiminde bir disiplin youmlntemi olarak ce-zanınnasılvenezamankullanılacağıoumlnemlibirtartışmakonusuolmuşturKimilericezanın----et-kisindensoumlzederkenkimileritamtersinecezanınsuccedilu----veyenidenişlemeyegoumltuumlrduumlğuumlnuumliddiaederler

Bu parccedilada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşa-ğıdakilerden hangileri getirilmelidirA) caydırıcındashkabullenmeyeB) kalıcındashazaltmayaC) olumlundashanlamayaD) bıktırıcındashreddetmeye

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde mecaz an-lamda kullanılmış bir soumlzcuumlk yoktur

A) Herzamaninsanlarakarşıoumllccediluumlluumldavranmayıbilir

B) Bilirizkiyanımızdaolmasadayuumlreğibizimlebirccedilarpar

C) Sorduğu zor sorularla patron adayları epeyterletmiş

D) Yenidenyazmayabaşlayacağı iccedilinkalemininucunusivriltti

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

6

211 Aşağıdakilerin hangisinde benzetme amacı

guumlduumllmeden bir soumlzcuumlk başka bir soumlzcuumlğuuml kastedecek şekilde kullanılmıştır

A) Buaybeyazperdedebirccedilokyenifilmgoumlste-rimegiriyor

B) Ahmetevindireğiolmanınzorolduğunuduuml-şuumlnduuml

C) TuumlmmahallebudedikoduyukonuşuyorduD) Minik serccedileAnadolu Hisarı konserlerine ara

verecek

12 (I)Romanlarıhikacircyelerivedenemeleriyleedebi-yatımıza silinmesi muumlmkuumln olmayan bir damgavurduktansonraaramızdanayrılanNecatiCuma-lı ilgisini daha ccedilokAnadolu insanına yoğunlaş-tırmıştır (II)Taşranın renklidoğasınımetinlerinemalzemeyapmışkimizamandaAnadoluhalkı-nın ortaya saccedilılmamış yuumlzuumlne dikkat ccedilekmiştir(III)Aydın kişiliğini hiccedilbir zaman tepeden bakanuumlslupla yansıtmayan yazar goumlzlemlerini yargı-lamaktan uzak bir yaklaşımla kaleme almıştır (IV) Taşra insanının su yuumlzuumlne ccedilıkmamış arkaplandakiduumlşleriveisteklerindenhareketleccedilarpıcıbirmozaiğeulaşmıştır

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerde ge-ccedilen altı ccedilizili soumlzlerden hangileri anlamca bir-birine en yakındırA)IveII B)IveIIIC)IIveIV D)IIIveIV

13 Deyimler dilimizin zenginliğini goumlsterir Bir du-

rumu daha etkili anlatmak somutlaştırmak an-

latımı zenginleştirmek iccedilin kullanılır Dilimizde

ldquoburunrdquo kelimesinin kullanıldığı birccedilok deyim

bulunur Buumlyuumlklenmek kibirli olmak anlamında

burnu buumlyuumlmek davranışlarına soumlz ettirmemek

eleştirilerekızmakanlamında burnundankıl aldır-

mamakccedilokoumlfkelenipsinirlenmişolmakanlamında

burnusuumlrtuumllmekccedilokyakınındaolmakanlamında

burununundibindedeyimlerikullanılır

Yukarıdaki numaralanmış deyimlerden hangi-sinin anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

14 I AldığınotugoumlruumlnceAzrarsquonıngoumlzleriparladıII Anidenkaldırdığıeliarkadaşınıngoumlzuumlnegir-

miştiIII Kafasınınmeşgulolduğugoumlzuumlnuumlndalmasın-

danbelliydiIV Badersquoninyazdığıyazıdangoumlzlerimialamıyor-

dumYukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerin han-gisinde ldquogoumlzrdquo soumlzcuumlğuuml deyim iccedilinde kullanıl-mamıştır

A) I B) II C) III D) IV

15 Guumlnuumlmuumlzde ldquoparanın ve hızlı şoumlhret hırsınınrdquotutsağıolankimiyazarlaryazmayabaşlamadanoumlnce kendilerince bir tuumlr piyasa araştırması ya-pıyor İlkin yayıncılara uğruyor onların nabzınıtutuyor Bu yayıncılardan hangi tuumlrden yapıtlaristendiğinidoğrudanyadadolaylıbirbiccedilimdeoumlğ-renmeyeccedilalışıyorKafalarındakianahtarsoruşuldquoNeyazarsamyayıncılarhemenbasardahaccedilokpara daha ccedilok uumln kazandırır banardquo Bu sorukonusalbirarayışayoumlnlendiriyoronlarıOnlardayığınların ilgisini kamccedilılayacak moda konulardayoğunlaşıyorDahasonradayazmayıtasarladık-larıyapıtlarbusanatccedilılarınbeyinlerininkovuğun-daccedilimlenmedenduyuruccedilalışmalarıbaşlıyor

Bu parccedilada geccedilen ldquoyapıtınsanatccedilınınbeynininkovuğunda ccedilimlenmemesirdquo soumlzuumlyle aşağıdaki-lerden hangisi anlatılmak istenmektedirA) Anlatımdaayrıntıyagereğinceyerverilmeme-

siB) Uumlretilecekyapıtınsanatccedilınınzihnindegerekli

olgunluğaulaşamamasıC) Kalemealınaneserinkurgusununtamamlan-

mamışolmasıD) Yapıttakiufaktefekpuumlruumlzlerintoumlrpuumllenmeme-

si

I

II

III

IV

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

7

TE983584983584983584983584

3

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-cuumlk gerccedilek anlamının dışında kullanılmıştır

A) SınıfaanidenbirsessizlikccediloumlktuumlB) Caddedengeccedilen insanlareğilip iccedileriyebakı-

yorlar C) Bu paslıanahtarlakapıyıaccedilmamccedilokzorD) Uzaklardangelensesedoğruyoumlneldiler

2 ldquoHafifrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisin-de ldquokalınlığı veyayoğunluğuazolanrdquo anlamına gelecek şekilde kullanılmıştır

A) Hafifbiryokuşugeccediltiktensonrailkbinadaotu-ruyoruz

B) Yapraklarınhafifiniltisiiccedilindekoumlyedoğruyak-laşıyoruz

C) Dışarıda yanan lambanın aydınlığıyla burasıhafifbiraydınlıkiccedilindeydi

D) Kendimibuguumlnduumlnegoumlredahahafifvezindehissediyorum

3 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-cuumlk yan anlamda kullanılmamıştır

A) CcedilocuğunateşinisabahakadarduumlşuumlremedikB) AklıbaşındaadamboumlyleboşlaflaretmezC) MahalleningoumlbeğindekavgayatutuştularD) Kapınınağzındanccedilekildeevehavagirsin

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zıt anlamlı soumlzcuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) Duumlştuumlğuumlbusıkıntıdankolayccedilıkacakgibigouml-ruumlnmuumlyor

B) Konuştuğukişilerinpektekininsanlarolduğusoumlylenemez

C) Toplantınınyapılacağısalonsaatleroumlncesin-denhazırlandı

D) Sabahduumlkkacircnıbenaccediltımakşamsenkapa-tırsın

Karşıt (Zıt) AnlamAnlamca ve iccedilerikccedile birbiriyle ccedilelişen kav-ramlar karşıttırbuumlyuumlk X kuumlccediluumlk ccedilalışkan X tembel

Olumsuzluk karşıtlık değildir

kavram karşıtı olumsuzu

neşeligelmek

uumlzguumlngitmek

neşesiz gelmemek

Eş (Aynı) AnlamAnlamca ve iccedilerikccedile aynı kavramı iccedileren soumlzcuumlklerdir

beyaz = ak ihtimal = olasılık

imkacircn = olanak cevap = yanıt

Eş Sesli (Sesteş) SoumlzcuumlklerYazılışları aynı olup anlamları farklı olan soumlzcuumlklerdirYaz 1 - mevsim adı 2 - yazma eylemiGuumll 1 - ccediliccedilek tuumlruuml 2 - guumllme eylemi

Terim AnlamSanat bilim edebiyat spor gibi alanlarda belirli oumlzel kavramları karşılayan soumlzcuumlk-lerdir teşhis tedavi tansiyon tıp

korner şut aut futbol

hacirckim savcı avukat hukuk

accedilı kare dikdoumlrtgen matematik

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8

35 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-

cuumlk terim anlamıyla kullanılmıştır

A) Eserlerindehalkınyaşadığısıkıntılarıakıcıbiruumlsluplaelealmış

B) Doğupbuumlyuumlduumlğuumlbuşehreşimdilerdeantre-noumlrluumlkyaparakhizmetediyor

C) Her zaman onun duumlşuumlncelerine saygı duy-dum

D) Kullandığışiirdiliyazılarınınakıldakalmasınıkolaştırıyor

6 CumhuriyetDoumlnemiTuumlrkşiirininoumlnemliisimlerin-denbiriolanCahitSıtkıTarancıkendinehasşiirdiliveduumlnyasıileedebiyattarihimizdeoumlnemlibiryerişgalederTarancışiireihtiraslasarılmışşiiryazmayabaşladığıliseyıllarındanoumlluumlmuumlnekadarldquoşairrdquo vasfına sadık kalmıştır Sırf bu sebeptenyazmışolduğuhikacircyelerindergivegazetesayfa-larındakalmasınaizinvermiştir

Bu parccedilada geccedilen altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) ŞiireyabancıkalmamakiccedilinccedilabalamakB) ŞiirseltemalaraoumlnemvermekC) ŞiirebuumlyuumlkbiristekveguumlccedillebağlıolmakD) Şiire diğer tuumlrlere oranla daha fazla emek

vermek

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquogoumlrmekrdquo soumlzcuumlğuuml karşısında verilen anlama uygun ola-rak kullanılmıştır

Kullanımı Anlamı

A) Goumlzuumlondanbaşkasınıgoumlrmuumlyorsenidinlemez

Birşeyeerişmek

B) Buodasabahakşamguumlneşgoumlruumlyor

İşlemeuğramak

C) Busahnedenedeccedilokkendineguumlvenenyarışmacıgoumlrduumlm

Ccedilokdeğervermek

D) İstanbulrsquountarihicircyerlerinigoumlrduumlnmuuml

Gezmek

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı bir soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) Ccedilalışmadisipliniyakalayanlarbaşarıyakestir-medengiderler

B) Gelişmişuumllkeleriklimdeğişiklikleriniyakındantakipediyor

C) Yoğunkaryağışındandolayıeğitimebirguumln-luumlkaraverildi

D) Sonradanaldığıkararlarşirketiiflasıneşiğinegetirdi

9 Aldığıhaberlebirdenyolaccedilıkangencinmacera-larının anlatıldığı bu kitap iki yuumlz elli sayfadanoluşuyor Yazar karakter betimlemesinde birazabartıyakaccedilmışolsadaboğulmadanokuyabile-ceğimizbireserortayaccedilıkarmıştır

Bu metindeki altı ccedilizili soumlzle eserin hangi oumlzel-liği vurgulanmaktadır

A) SıkıcıolmadığıB) YaratıcıolduğuC) KarışıkolmadığıD) Olayınazlığı

10 ldquoGelmekrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdakilerin hangisinde ldquodayanmaktahammuumlletmekrdquo anlamına gelecek şekilde kullanılmıştır

A) Neyaptıysakbulunduğumuzyereışıkgelmi-yor

B) ButakımelbisesanakuumlccediluumlkgelirC) Soğukta dışarıya ccedilıkmaya gelmiyor hemen

hastalanıyorumD) Soğuktanborulardonduğuiccedilinmusluktansu

gelmiyor

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

9

311 Bir ağustossabahındanccedilıkıpgelenbuyumuşak

akşamuumlstuumlışığıinsanlarınyalnızyuumlzlerinideğil

ruhlarınıdaaydınlatıyordu

Bu cuumlmlede numaralanmış soumlzcuumlklerden han-gisi mecaz anlamıyla kullanılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

12 Kıyıdadurmuşdeniziseyrediyorumağzımkulak-

larımavarıyorPırılpırılbirgoumlkyuumlzuumlvarherşey

okadaraydınlıkkiiccedilimaccedilılıyorUzaktabirkayık

goumlruumlyorumiccedilindekilerelleriylebalıktutuyor Koca

koca balıklar hepsi guumlmuumlş rengi Yanındakiler

isebalıklarısofradagoumlrmeyi doumlrtgoumlzlebekliyor

KadınldquoBenbukayıktan inmekistiyorumrdquodiyor

Denizşıpırşıpırbalıklarrahatsızguumlneşvarama

terletmiyorHeryereveherşeyesessizlikhacirckim

Bu parccedilada numaralanmış altı ccedilizili soumlzlerden hangisi deyim değildirA) I B) II C) III D) IV

13 ldquoAlkirazuumlstuumlnekaryağmazrdquo cuumlmlesindeki ldquoalrdquo soumlzcuumlğuumlnuumln eş seslisi aşağıdakilerin hangi-sinde kullanılmıştır

A) Senbilmezsinccedilocukalelmayataşatanccedilokolur

B) AlelmayıvernarıağlarımzarızarıC) UtancındanyanaklarıalalolmuştuD) Albayrağınaltındasaatlercenoumlbettutmaktan

onurduydum

14 İnsanduumlnyayakendiiradesiylegelmezamaken-diiradesiyleyenibirduumlnyakurmayaccedilalışırDuumln-yayairadesinindışındagelişionusuumlreklitedirginederBu tedirginlik kişinin kendisini hayatınoumlz-nesiolarakgoumlrmesindenkaynaklanır İnsanya-şadıklarına suumlrekli yabancıdır yaşadıklarındansuumlreklikorkandır

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidir A) CcediloksıkıntıccedilekmekB) YaşadıklarındansuumlreklietkilenmekC) HayatayoumlnverenolmakD) Toplumdabiryeredinebilmek

15 Yazar oumlzellikle kadın dostluğu komşuluk annendashkızyadakızkardeşlerarasındakiilişkileretra-fındageliştirdiğioumlykuumlleriyletanınıyorBuoumlykuumlle-rindedikkatccedilekenunsurlarınbaşındaşiireyapı-langoumlndermelergeliyorHeroumlykuumlnuumlnbaşındao oumlykuumlyeaccedilılanbirpenceregibidurandizelereyerveriyor

Bu parccedilada geccedilen altı ccedilizili soumlzle soumlz konusu dizelerle ilgili olarak anlatılmak istenen aşağı-dakilerden hangisidir

A) OumlykuumlnuumlnanlatımınagoumlndermeyaptığıB) YazarınanılarınıoumlykuumllerindeişlediğiC) AnlatılacakoumlykuumlnuumlniccedileriğineyoumlnelikolduğuD) Şiirinetkileyicianlatımınıoumlneccedilıkardığı

16 I BuakşamkitoplantıyabesbelligelmeyecekII Odasınıyineherzamankigibidarmadağınık

bırakmışIII Tuumlmziyaretccedililerimizbuyatırımdanfaydalana-

cakIV İmkacircnlarımızelverirseseneyedeAvrupaturu

yapacağızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde pekiştirilmiş soumlzcuumlk kullanılmıştır

A)IveII B)IveIII

C)IIveIV D)IIIveIV

I II III

IV

I

II

III IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

10

4

İkilemeAnlatıma guumlccedil kazandırmak iccedilin aynı soumlzcuuml-ğuumln ya da ilişkili soumlzcuumlklerin iki kere kul-lanılmasıdır

Doğru duumlruumlst yalan yanlış kırık doumlkuumlk

Gece guumlnduumlz aşağı yukarı er geccedil irili ufaklı

Ufak tefek yırtık pırtık eğri buumlğruuml kaba saba

Abuk sabuk mırın kırın ıvır zıvır abur cubur

Yavaş yavaş ince ince koşa koşa hıccedilkıra hıccedilkıra

Şırıl şırıl ccedilatır ccedilatır fokur fokur guumlruumll guumlruumll

Eş ya da Yakın Anlamlı

Karşıt Anlamlı

Biri Anlamlı Biri Anlamsız

İkisi de Anlamsız

Aynı Soumlzcuumlğuumln Yinelenmesiyle

Yansıma Soumlzcuumlklerle

Somut ndash Soyut AnlamDuyularla algılanabilen kavramlar somut duyularla algılanamayan ve kişiye goumlre de-ğişebilen kavramlar soyutturhız yer goumlk ruumlzgacircr ısı somutneşe huumlzuumln ruh guumlzellik soyut

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde yansımadan tuumlremiş bir soumlzcuumlk yoktur

A) Balonunpatlamasıyladaldığıuykudanuyan-dı

B) Mangaldaki koumlmuumlrlerdenccedilıtır ccedilıtır seslerge-liyor

C) KavanozdakibuumltuumlnşekerlerikıtırkıtıryediD) Birdenayağakalktıvesessizceodayıterketti

2 Guumlnuumlmuumlz sanatccedilıları biccedilime ya da iccedileriğe ver-diklerioumlnemegoumlreikiyeayrılıyorHalkayoumlneleninandığınıccedilekinmedensoumlyleyebilensanatccedilıiccedile-riğeoumlnceliktanıyorbiccedilimoyunlarındankaccedilınıyorCcedilağın anlayışlarıyla bağdaşmayan ama inandı-ğını soumlyleyecekguumlcuumlolmayansanatccedilı isefildişikuleyekapanıpedilgen tavırlarıylavarlıkgoumlster-meyeccedilalışıyor

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) Toplumsorunlarınaeğilmektenkaccedilınarakya-

ratıcıolmayaccedilalışmakB) KendinitoplumdansoyutlayarakuumlretmekC) Yapıtlarındaiccedileriğigoumlzardıedereksoumlzsanat-

larıylayuumlkluumlbiranlatımıbenimsemekD) Kendiduyguveduumlşuumlnceleriniortayakoymak-

tanbaşkabiramacıolmamak

3 ldquoDağıtmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoBir toplantıdaAvrupalıbirdiplomatkuumlrsuumlyedoğru ilerlerkenayağı takılıncasalondaoluşan gergin sessizliği iccedilten tebessuumlmuumlyle birandadağıttırdquocuumlmlesindeki anlamıyla kullanıl-mıştır

A) AkşamevegirenhırsızeviccedilokkoumltuumldağıtmışB) Mezuniyetsonrasındaevimizineşyalarınıihti-

yacıolanlaradağıttıkC) Polismeydandatoplanangoumlstericileriguumlccedilkul-

lanmadandağıttıD) Sahayagirerekoyuncularındikkatinidağıtan

izleyicikoşarakkaccediltı

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

11

TE983584983584983584983584

44 YazmakbirseruumlvendirhiccediltartışmasızBirroma-

nınkacircğıdadoumlkuumllmenedenibirduygupatlamasıbiracıhattabirbunalımolabilirBensesonsuzbiroumlzguumlrluumlkvemutlulukiccedilindeyazıyorumheryapı-tımdakendiccedilizdiğimbirharitanınuumlstuumlndeuccediluyorkendiistediğimalanainiyorum

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) Oumlznellikle biccedilimlendirilen yapıtlar aracılığıyla

kişiselduumlşuumlnceleriiletmekB) Youmlnlendirmelere ve dayatmalara kapalı bir

anlayışlauumlretmekC) Oumlzguumlrbirbakışaccedilısınıbenimseyerekyaratıcı

olmakD) Yaşamın her youmlnuumlnuuml yapıtlarına taşıyarak

youmlnlendiriciolmak

5 ldquoGoumlzrdquosoumlzcuumlğuumlyleilgilidilimizdeccedilokfazladeyim

vardırOumlrneğinbirkişiveyabirşeydeğeriniyi-

tirdiğinde goumlzden duumlştuuml ayrı duumlşenlerin arasın-

daki sevginin zamanla azaldığını belirtmek iccedilin goumlzdenırakolangoumlnuumlldendeırakoluroumlnemver-

memek arkaplana itmekanlamınıvermek iccedilingoumlzden uzak tutmak dikkatleri uumlzerine ccedilekmek

anlamındagoumlzealmakdeyimlerinikullanırız

Yukarıdaki numaralanmış deyimlerden hangi-si yanlış accedilıklanmıştır

A) I B) II C) III D) IV

6 Sevdiğimiz kişilerin oumlluumlmuumlnuumln ardından onlarakarşıbiriccedilhesaplaşmakarşısındabuluruzkendi-miziSankigeridekalmanınsuccedilluluğunuduyum-sarızbuduyumsamanınetkisiyleoumlleninyaşamseruumlveni sessiz bir filme doumlnuumlşuumlr belleğimizdeSonundasevdiğimizkişilerinoumlluumlmuumlduygusalbirdepremyaratıriccedilimizde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) TenselbiryıkılışB) Bireyin kavramavealgılamaguumlcuumlnuumln koumlrel-

mesiC) AcınınyarattığıyoğunlaşmışbiriccedilsessizlikD) Psikolojikbirccediloumlkuumlntuuml

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde sesteş soumlz-cuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) BuyılkuralıktanhastalıktanyıldıartıkkoumlyluumlB) Kendime ccedilizdiğim yoldan oumlmruumlm boyunca

doumlnmeyeceğimC) BanaguumllhepguumllkibendeguumlleyimD) Doğrubildiklerindensakınolaşaşma

8 I BusınavlarartıkcanımatakettiII Boşunabenimguumlnahımıalmayındoğrusoumly-

luumlyorumIII Oumlyle saf biridir ki hemen herkes kandırabilir

onuIV Abimbenipatronaanlatırkensankiağzından

baldamlıyorduYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde deyim kullanılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

9 (I)Heryerdenbukonuylaalakalı itirazalıyoruz(II)Bu itirazlaracevapvermehakkımızvaramakullanmak istemiyoruz (III) Ccediluumlnkuuml biz succedillu vekabahatli aramıyoruz (IV) Amacımız dergimizidahaileriyegoumltuumlrmekiccedilinelimizdengelengayretigoumlstermektir

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde eş anlamlı soumlzcuumlkler bir arada kullanıl-mıştır

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) Yenioumlykuumlmebahccediledekiboumlcekvızıltılarıara-sındabaşladım

B) BusaygısızdavranışlarınabirsonvermelisinC) Sonunda hayal ettiğim arabayı alma fırsatı

geccediltielimeD) Banakendimenfaatidoğrultusundayaklaşan-

lardanhepuzakdurdum

I

II

III

IV

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

12

411 Onakarşıyapılanolumsuzeleştirilerehiccedilbirza-

mankulaktıkamadıBueleştirileronuyıpratmakyerineaksinedahadaguumlccedillendirdiSoneseriyledegoumlruumlluumlyorkiolumsuzeleştiriyapanlarağzınınpayınıaldıArtıkeleştirilerolumluyadoumlnduuml

Bu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) MutsuzluğunudışarıaktarmakB) GerccedileğiortayaccedilıkarmakC) SoumlylediklerineveyaptıklarınapişmanolmakD) Birininahınıuumlstuumlneccedilekmek

12 Dostoyevski Ccedilarlık Rusyarsquosında yoksulluk iccedilin-dekıvrananinsanlarındramlarınıyazabildiğiiccedilinduumlnyaedebiyatınındoruklarınayerleşebildiUumllke-mizdedeOrhanKemalboumlyleinsanlarınhayatları-nıyazarlığınbuumlyuumltecialtınaaldı

Bu parccediladaki ldquoyazarlığınbuumlyuumltecialtınaalmakrdquosoumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) YapıtlarınasanatsalbirtatsindirmekB) YazdıklarındagoumlzlemlerineccedilokccedilayervermekC) Gerccedilekleri tuumlm ccedilıplaklığıyla goumlz oumlnuumlne ser-

mekD) Yaşananlarıabartarakanlatmak

13 SoumlzoyunlarındanuzakbirşiirivardırşairinOnuniccediltenliğiyalınlığagoumltuumlruumlrşiiriniyalınlığıdaccedilarpı-cılığa Konuşur gibi şiir soumlylemek her babayiği-din harcı değildir Soumlzuumln balını bulup ccedilıkarmakgerccedilekşairinişidirBoumlyleceohemenherşiirindegerccedilekbirşairolmayıbaşarmıştır

Bu parccedilada ldquosoumlzuumlnbalınıbulupccedilıkarmakrdquo soumlzuuml ile anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) SoumlylemekistediğiniokuraeksiksizyansıtmakB) Semboller yerine soumlzcuumlğuumln ilk anlamını kul-

lanmakC) KurduğuşiirdiliyleguumlccedilluumlbirdeyişeulaşmakD) Yenikelimelerkullanarak farklıbiretkiyarat-

mak

14 HermektuptariheduumlşuumllmuumlşbirnotturBunotlarccedilağınınsorunlarınakarşıduyarlıveilericifikirleresahip bir aydınımızın kaleminden ccedilıkmış ise ta-rihinkaranlıknoktalarına ışık tutacakbirniteliğekavuşurBunedenleoumlnemlikişilerinyazdığımek-tupların tarihicirc bir belge olduğu goumlz ardı edilme-melivebubelgeleriyiokunmalıveanlaşılmalıdır

Bu parccedilada geccedilen ldquotarihin karanlık noktalarınaışıktutacakbirniteliğekavuşmakrdquo soumlzuumlyle anla-tılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) TarihibirbilimdalıolaraktanıtabilmekB) Zamanlaguumlncelliğiniyitirerek tarihicircbirnitelik

kazanmakC) İnsanlarınbirccedilokalandabeğenisinikazanmış

olmakD) Geccedilmişinbilinmeyenyoumlnlerini ortaya ccedilıkara-

cakdeğereulaşmak

15 Aşağıdaki altı ccedilizili soumlzlerden hangisi daha oumlzel bir kavramı ifade eder

A) Bumevsimdeağaccedillaryapraklarınıkaldırımla-rahalıgibiserer

B) Tuumlrkiyeuumlccediltarafıdenizlerleccedilevrilibiryarımadauumllkesidir

C) OnaaldığımbeyazguumlluumldahaccedilokbeğendiD) İnsanhayatıboyuncaherzamandoğrukarar-

larveremeyebilir

16 Guumlnluumlk o guumlnuumln olaylarının yazıldığı suumlsluuml laf-lara gerek duyulmayan bir yazı tuumlruumlduumlr Ancakyazan kişinin yaşadıklarını en iccedilten bir biccedilimdeyazdığıbirtuumlrolduğundanduygusallığınağırba-sabileceğibiranlatımvardırguumlnluumlklerde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle guumlnluumlkle ilgili ola-rak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) YoğunduygularlakalemealmakB) SanatlıbiranlatımaihtiyaccedilduymamakC) DoğalbiranlatımlaetkileyiciolabilmekD) Hertuumlrluumlanlatımtarzınıkullanabilmek

13

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlamTE983584983584983584983584

1 Tuumlrkedebiyatccedilısıartık kendi yolunukendisi ccediliz-melikendisanatkozasınıkendisioumlrmelidirBunuyaparakkendiyaratıcılıklarınaguumlvendiklerinigoumls-terirBusayedekendişaheserleriniyaratacakveeserlerinibuumltuumlninsanlığasunacakBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle Tuumlrk edebiyatccedilıla-rına duumlşen goumlrev aşağıdakilerden hangisidir

A) EserlerindetoplumsalkonularıişlemekB) TuumlminsanlığıilgilendirenkonularıanlatmakC) Kendilerineguumlvenerekgelecekkuşaklaraoumlr-

nekteşkiletmekD) Kendilerineoumlzguumlbiredebicircanlayışıbenimse-

mek

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde deyim yerin-de kullanılmamıştırA) Ccedilocuklarınazamanındaterbiyevermediğiiccedilin

şimdidizinidoumlvuumlyorB) Songuumlnlerdeherkesyanındakiylekonuşma-

yaccedilalışıyorbirbirininardındanduumlmenccedileviri-yor

C) Taraftarlarmaccedilınsondakikasınakadardokuzdoğurdu

D) Sonuccedilların 9rsquoda accedilıklanacağını oumlğreninceodanıniccedilindedoumlrtdoumlnmeyebaşladı

3 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan sonraki boumlluumlm aynı anlamdadırA) YahyaKemaloturupeskişiirinruumlzgacircrıylaşiir

yazarkenbileyenilikccediliydibuoumlzuumlndeyeniolanbirtavırdı

B) Buresimhayatafarklıbirpenceredenbakma-mızıvebakışaccedilımızıgeliştirmemizisağlıyor

C) Duumlruumlstluumlk zanaatkacircrı karakterize eden enoumlnemlioumlzelliklerdenbiridirbirccedilok insanınta-şıyamayacağıdeğerdir

D) Bunlaryaşlılıkşiirlerideğilkitabın iccedilinde in-sanoğlunungenccedillikoumlzleminidilegetiriyor

4 ldquoSuumlruumlklemekrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilek anlamıyla kullanılmıştırA) Sensiztadıccedilıkmazdiyerekhergittiğigeziye

benidesuumlruumlkluumlyorB) İnsanlığı1940rsquolıyıllardakiokanlısavaşasuuml-

ruumlkleyennedenlerbuguumlnbileanlaşılamıyorC) Aslan oumllduumlrduumlğuuml ceylan yavrusunu uzaktaki

ağacadoğrusuumlruumlklediD) Sanatccedilımistik ezgileri kullandığı şarkılarıyla

dinleyenlerifarklıbirduumlnyayasuumlruumlkluumlyor

5 ldquoDağınıkrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin han-gisinde mecaz anlamıyla kullanılmıştırA) Misafirleridağınıkbirkıyafetlekarşılamakzo-

rundakaldımB) Şuandakafamccedilokdağınıksoumlylediğinhiccedilbir

şeyianlamıyorumC) Yatakodasıvemutfakdağınıkolduğundaccedilok

rahatsızoluyorumD) Buyoumlredeevlerccedilokdağınıkyapıldığıiccedilinula-

şımzoroluyor

6 (I) Goumllyazırsquonın girişinde ziyaretccedilileri heyecanlakarşılayan olağanuumlstuuml guumlzellikte bir doğal anıtvar(II)ldquoAnıtCcedilınarrdquodiyeadlandırılandevağacıngoumllgesi yaklaşık 400metrelik bir alanı kaplıyor(III) Nefis turna balığı pişirilen youmlresel uumlruumlnlersatılanbirbahccedilenintamortasındaadayıkarayabağlayan koumlpruumlnuumln hemen başında bulunuyor(IV) Ccedilınarın anıt ağaccedil olarak tescil edilmesi vekahverengi tabelasınınkonulmasıMehmetOka-tanrsquoınuğraşlarısonucundagerccedilekleşmişBu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin han-gisinde insana ait bir oumlzellik insan dışı bir var-lığa aktarılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

7 Aluumlminyum metale zarar vermeyen kireccedil ccediloumlzuuml-cuumlyuumlyıllaroumlnce----veTuumlrkiyersquodepazarınyuumlzde65rsquoine ---- firma guumlnluumlk kullanımayoumlnelik kireccedilkir yağve lekeccediloumlzuumlcuumlspreygibi uumlruumlnleri piya-sayasuumlrduumlBu cuumlmledeki boşlukları en uygun biccedilimde ta-mamlayan ifadeler aşağıdakilerden hangisin-de verilmiştir

A) araştıran-sahipolanB) piyasayasuumlren-hacirckimolanC) destekleyen-hitapedenD) satışasunan-indirgeyen

14

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8 ldquoOumlykuumlcuumlnuumlnKitabırdquooumlykuumlcuumllerinduumlnyalarınaya-zarlıkveoumlykuumlcuumlluumlkseruumlvenlerineilişkinvefarklıkotarılmışbiryapıtBufarklılıkbenceyazarlarınhepsinin bu imeceye severek el vermelerindenkaynaklanıyorBu parccedilada geccedilen ldquoimeceye severek el ver-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) En oumlnemli değerlerimizden birinin paylaşımolduğu

B) YardımlaşmadagoumlnuumllluumlluumlğuumlnesasolduğuC) Emek birliğiyle kotarılacak bir işe isteyerek

yardımcıolunduğuD) Bazıişlerinelbirliğiyledahaccedilabuktamamla-

nabileceği

9 Ccediloğu zaman kendimi bir makineye her sabahbeniuyandıranccedilalarsaatidemakineninccedilalışmaduumlğmesinebasanbirustabaşınabenzetirimGuumlnboyu koştururken o ldquotik takrdquoların yerini kalbiminatışlarıadımseslerimalırAncakenderdeolsabazı guumlnler iccedilimdeki saatin durduğunu hissede-rimBu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) ZamanındurmasınıistemekB) HerşeyiolduğugibikabullenmekC) YaşamenerjisiniyitirmekD) Yaşamıngereksizliğineinanmak

10 Aşağıdakilerin hangisinde altı ccedilizili soumlz cuumlm-leye oumltekilerden farklı bir anlam katmıştırA) Hiccedil kuşkusuz buguumlnden sonra daha yoğun

ccedilalışmalıyımB) Oumlnuumlmuumlzdekihaftabiraksilikolmazsatoplana-

cağızC) Bukitabınhazırlanmasındaeminolunkiuumlze-

rimeduumlşeniyapacağımD) Buguumlngoumlruumlşmelerinsonuccedillanmasıkesindir

11 Aşağıdakilerin hangisinde accedilıklaması yapılan soumlzcuumlk cuumlmledeki accedilıklamasına uygun olarak kullanılmamıştırA) Bayılankadınakolonyakoklatıncakadınaccedilıl-

dı(AccedilılmakKendinegelmek)B) Başdoumlnduumlrenbirguumlzelliğesahipgemieğlen-

celibirguumlruumlltuumlyleindisulara(İnmekUzamakulaşmak)

C) Boşoturmakinsanındahaerkenyaşlanması-nanedenolur(Boşİşsizbirbiccedilimde)

D) Bozukveccedilamurluyoldayuumlruumlrkenanideniccedili-mebirgariplikccediloumlktuuml(CcediloumlkmekYoğunbirbi-ccedilimdehissetmek)

12 ldquoSallanmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde mecaz anlamda kullanılmıştır A) Depremolduğunusalondaki avizenin sallan-

masındananladımB) Bizimkiler karşıdaki parkın salıncaklarında

sallanıyorlarC) Youmlnetimkurulubaşkanıdeğiştiğiiccedilinpersonel

muumlduumlruumlnuumlnkoltuğudasallanıyorD) Ccedilocukların belirli bir yaştan sonra suumlt dişleri

sallanırveduumlşer

13 Yazın duumlnyamızda değerleri ccedilok su goumltuumlruumlr şiirvehikacircyeleringuumlnuumlmuumlzuumlngeccedilerlivezorunlutekedebiyatuumlruumlnuumlolaraksavunulduğunukendindenoumlncekivekendidışındakituumlmdeğerleriyadsımavesuccedillamayoumlntemininoumlndetutulduğunugoumlruumlyo-ruzsondoumlnemdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle şiir ve hikacircyele-rin hangi oumlzelliği belirtilmek istenmiştirA) BenzerkonularıişlemeB) GeccedilmişinizlerinitaşımamaC) OumlzguumlnfikirlerleuumlretilmemeD) Nitelikleritartışmayaaccedilıkolma

15

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

14 Mozart kısacık yaşamına sığdırdığı altı yuumlzdenfazlayapıtlainsanlığakocabirhazinesunmuşturNuumlktesidinleyiciyihemenkavrayıverentılsımıvetuumlm ccedilocuksuluğunun ardındaki derin duumlşuumlncesionu ccedilağdaşı olan bestecilerden ayırır Pek ccedilokbestecimuumlziğinibirotobiyografigibikullanırkenMozartrsquoınmuumlziğikatıksızsafmuumlziktirNepara-sızguumlnlerinineateşlihastalığını nede tırman-makta olan Fransız Devrimirsquonin hırccedilın etkilerinianlatırmuumlziğindeBu parccediladaki ldquomuumlziğinbirotobiyografigibikulla-nılmasırdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdaki-lerden hangisi olabilir

A) Sanatccedilının yaşantısının yapıtlarına yansıtıl-ması

B) Eserlerde toplumsal değil bireysel konularınelealınması

C) SanatınbiraraccedilolarakgoumlruumllmesiD) Bestelerininsanatccedilınınoumlzelyaşamınailişkin

ipuccedillarıtaşıması

15 Azerbaycan Tuumlrkccedilesinin yirminci asırda yetiş-tirdiği lirik ve guumlr sesli ozanı sustu Yuumlreğindenkalemine suumlzduumlğuuml kanı uumllkesinin oumlzguumlrluumlk muuml-cadelesinekarıştırankurtuluşsavaşccedilısıbedeninitoprağaemanetettiBu parccedilada geccedilen ldquoyuumlreğindenkaleminesuumlzuumll-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) DuygularınıyazıyadoumlkmekB) OumlzuumlsoumlzuumlbirolmakC) YazıyamerakduymakD) Yaşamadoumlrtellesarılmak

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisindeki altı ccedilizili soumlz ayraccedil iccedilinde verilen soumlzle anlamca uyuş-mamaktadırA) Tuumlrk kahvesi yapmak iccedilin oumlnce şekeri suda

tamameneritmekgerekiyor(Katıbirmaddeyisıvıdaccediloumlzmek)

B) Goumlsterimizherguumlnbroşuumlrlerimizdebelirttiği-mizsaatlerdebaşlayacak(zamanlarda)

C) Ustasınınyanındaepeypiştiktensonrakendiduumlkkacircnınıaccediltı(birişiiyiceoumlğrenmek)

D) Uumlruumlnlerimizi iade etmek istediğinizde hiccedilbirsorunlakarşılaşmazsınız(değiştirmek)

17 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan oumlnceki boumlluumlm aynı anlamdadırA) Şiir aynayı kırma sanatıdır gerccedileği olduğu

gibiaktarmamaktırB) Genccedillik edebiyatının birccedilok romanı genccedilleri

suumlreklikolladıgenccedilliğinsorunlarınatercuumlmanolmakiccedilindoğdu

C) Şehirler guumlnuumlmuumlz edebiyatında salt birmekacircnolmaktanccedilıktıromankişilerininbuumltuumln-leyiciparccedilasıoldu

D) Tiyatrolar guumlnuumlmuumlzde terk edilmiş evler hacirc-linegeldihakettiğideğeribirtuumlrluumlgoumlrmedi

18 EleştiriyazılarıbellibirmetinuumlzerineyazılırYa-zınsalmetinleryazınveeleştirikuramlarındanbi-rinedayanılarakyazılmadığınagoumlreometinlereeğilen eleştiri yazıları da bilimsellik ve nesnellikgereğisayılandeğişmezkuramsalşablonlarkul-lanamaz Her yazınsal metin kendi iccedil yapısınaaykırıduumlşmeyecekbireleştirelyaklaşımgerekti-rirDurumboumlyleoluncaeleştiriyazıları tornadanccedilıkamaz tornadanccedilıkamayacağınagoumlre torna-yagiremezdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle ldquoeleştiriyazılarırsquorsquon-da bulunması gereken hangi nitelik anlatılmak istenmektedirA) FarklıtuumlrdenyapıtlaruumlzerineyazılmasıB) NesnelliktenoumlduumlnvermedenoluşturulmasıC) Okurun bakış accedilısı dikkate alınarak kaleme

alınmasıD) Bellibirkalıbasokulupbiccedilimlendirilmeyeccedila-

lışılmaması

19 GelKatiliolyalnızlığımınHasretimisıfırlaGoumlzlerimaccedilıkgitmedenBu dizelerde aşağıdaki anlam olaylarından hangisi vardırA) Bir soumlzuumln benzetmeamacıyla başka bir soumlz

yerinekullanılmasıB) Birsoumlzuumlnhemgerccedilekhemmecazanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılmasıC) Bir soumlzuumln karşıt anlamını duumlşuumlnduumlrecek bi-

ccedilimdekullanılmasıD) Soyutanlamlıbirsoumlzcuumlğuumlnsomutanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılması

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

16

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

5

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil ilişkisi yoktur

A) Parasının olmadığını anlayınca duumlkkacircndan dı-şarı ccedilıktı

B) Okulu bitirmesiyle gelecek kaygısı daha da arttı

C) Bildiklerini anlatırsa bu olayı daha kolay ccedilouml-zebiliriz

D) Pikniğe beni ccedilağırdığı iccedilin pişman olmuş

2 Bilim insanlarının yaptığı bir araştırmaya goumlre bunama eğilimi olan kişiler arasında birden fazla dil konuşanlar tek bir dil konuşanlara goumlre beş yıl kadar daha fazla bir suumlre sonra bunama evresine giriyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Birden ccedilok dil konuşan insanlarda bunama

ccedilok seyrek goumlruumlluumlrB) Tek dille konuşan her insan belli bir yaştan

sonra bunama sorunuyla karşılaşmaktadırC) Bunama eğilimi olan insanlarda ana dilinin dı-

şında başka bir dille konuşabilmek bunamayı geciktirmektedir

D) Ana dilinin dışında bir dilin dil bilgisi kurallarını oumlğrenmek bunamayı geciktirmektedir

3 (I) Bir ccedilocuk bahccedilede ccedilok mutlu olur (II) Bahccedile ona doğayı sunar ccediliccedilekleri boumlcekleri kuşları doumlrt yapraklı yoncaları getirir ccediluumlnkuuml (III) Ccedilocuk bahccedilede doğayla buluşur (IV) Dahası oyun oynar yaşıtlarıyla (V) Her ccedilocuk istediği kendini buldu-ğu oumlzguumlrleştiği bir ortam ister

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlenin nedeni duru-mundadır

A) II B) III C) IV D) V

Neden ndash Sonuccedil İlişkili (Gerekccedileli) YargılarBir olay durum ya da olgunun nedeniyle birlikte verilmesidir

Neden ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquoneden niccedilinrdquo sorularına yanıt verir

Olay ccedilıktığı iccedilin maccedil ertelenmiş neden ndash niccedilin

Amaccedil ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşme amacıyla birlikte verilen yar-gılardır

Amaccedil ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquone amaccedillardquo sorusuna yanıt verir

Oumlğretmenle goumlruumlşmek iccedilin geldim ne amaccedilla

Koşul ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşmesi belli bir koşulu gerektiren yargılardır

Onu goumlrduumlkccedile seni hatırlıyorumGidersem bir daha doumlnmemGit ama erken doumln

Oumlznel Anlatım (Kanıtlanamaz)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlnce-lerini iccedileren kanıtlanamaz nitelikte cuumlm-lelerdirCuumlmleye bir kelime dahi yorum karışmışsa cuumlmlede oumlznel anlatım vardır Birccedilok turistin ziyaret ettiği Efes

oumlnemli turizm merkezlerimizdendir

Nesnel Anlatım (Kanıtlanabilir)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlncele-rini iccedilermeyen cuumlmlelerdir Kişiden kişiye değişmeyeceği ve ortak kabul olduğu iccedilin kanıtlanabilir yargılardır Kitapta 19 bilim insanının konuyu değişik

youmlnlerden ccedileşitli boyutlarıyla inceleyen 21 yazısı yer alıyor

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

17

TE983584983584983584983584

54 (I) Erzincan guumlneyde Munzur kuzeyde Ccedilengelli

dağları ile ccedilevrili bu iki dağın sıkıştırdığı noktada Kemah ilccedilesi başlıyor (II) Sivas - Erzincan kara yolu Kemahrsquoın iccedilinden geccediliyor youmlrede uumlccedil cami sekiz mescit ve bir kale bulunuyor (III) Kemah soumlzcuumlğuumlnuumln Tuumlrkccedile olduğu ve Goumlktuumlrk Devle-tirsquonin uumlyesi Kimak Tuumlrklerinden geldiği sanılıyor (IV) 4000 yıl oumlnceki Hitit kaynaklarında Kemahrsquoın adı geccediliyor

Kemahrsquoı konu alan bu parccediladaki numaralan-mış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenler-den hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede konumuyla ilgili bilgi verilmektedirB) II cuumlmlede ccedilevresinde bulunan yapılar hak-

kında accedilıklama yapılmaktadırC) III cuumlmlede adının nereden geldiği ile ilgili bir

tahmin dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede kimler tarafından ve ne zaman

kurulduğu belirtilmektedir

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Yemekte iki ekmek doumlrt tabak fasulye geldiB) Bahccedilenin sadece arka tarafında yer kaldıC) Ccedilocukları da seminere almaya başladılarD) Bu saatten sonra kendi bildiğimi okurum

6 (I) Tuumlrkiyersquode bin uumlccedil yuumlz dolayında termal kay-nak bulunuyor (II) Bu kaynakların ccediloğu İccedil Ana-dolu ve Ege Boumllgesirsquonde yer alıyor (III) Oumlzellikle Ege Boumllgesirsquondeki kaynak suları ldquodoğal ccedilıkışlı ve bolrdquo olarak nitelendiriliyor (IV) Bu suların eriyik maden değerinin ccedilok yuumlksek kuumlkuumlrt radon ve tuz bakımından da hayli zengin olduğu biliniyor ayrıca bu kaynaklar suyu debisi sıcaklığı ccedile-şitli fiziksel ve kimyasal oumlzellikleriyle duumlnyadaki pek ccedilok kaynaktan daha uumlstuumln nitelikler taşıyor (V) Bu oumlzelliklerinden dolayı uumllkemiz termal kay-nak zenginliği accedilısından duumlnyadaki ilk uumlccedil uumllke arasında yer alıyor

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlede dile getirilen yargının sonucunu iccedilermektedirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Bu yol sizi doğrudan Ccedilekmekoumlyrsquoe ccedilıkaracaktırB) Bu başarısızlığın sebebi kendine inanmayı-

şındandırC) Olay oumlrguumlsuuml romanda daha geniştir ve ayrın-

tılara yer verilirD) Karşımıza ccedilıkan zorluklara goumlğuumls germesini bil-

meliyiz

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumln yargı soumlz konusudur

A) Yapılan incelemeler sonucunda karşı taraf haksız bulundu

B) Benim geldiğimi duyunca sevinccedilten havalara uccedilacak

C) Buumltuumln mirasını hayır kurumlarına bağışlamışD) Sonunda sesimi duyup bana doğru youmlneldi

9 I Akşam goumll kenarında buluşmak uumlzere yola ccedilıktık

II Roman oumlduumlluumlnuuml aldığı iccedilin ona herkes saygıy-la bakıyordu

III Ccedilocuklara hediye alamadığımızdan ccedilok uumlzuumll-duumlk

IV İyi bir eğitimci olayım diye her seminere katılırBu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-lerinde amaccedil-sonuccedil ilişkisi vardır

A) I ve II B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

10 (I) Eğer sağlıklı bir yaşam istiyorsak yediğimize iccediltiğimize dikkat etmeliyiz (II) Hayatımıza verdi-ğimiz duumlzenin ccedilevremize duumlzguumln oumlrnek olmasına da oumlzen goumlstermeliyiz (III) Eğer bizden sonraki nesli duumlşuumlnuumlyorsak oumlncelikle onlara bizler kendi hayatımızla oumlrnek olmalıyız (IV) Sağlıklı yaşamla sağlıklı nesiller yetişmesine oumlncuuml olmalıyız

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gilerinde koşul anlamı vardır

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve IV D) II ve III

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

18

511 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumltekilerden

farklı bir anlam ilişkisi vardır

A) Faturayı yatırmadı iccedilin iki haftadır elektriksiz otu-ruyoruz

B) Parasız kalmadığı iccedilin boumlyle rahat para har-cıyor

C) Aralarındaki kuumlskuumlnluumlğuuml sona erdirmek iccedilin oumlzuumlr diledi

D) Yazdığı hikacircyede yazım yanlışları olduğu iccedilin oumlduumll alamadı

12 (I) Artvin şehir merkezine 8 km uzaklıktaki Kafka-soumlr Yaylası boğa guumlreşlerinin de olduğu şenliğiyle tanınıyor (II) Yuumlksekliği 1100 metre olan yaylada belediyeye ait konaklamak iccedilin yapılmış elli yatak-lı Kafkasoumlr evleri var (III) Ayrıca Koumly Hizmetlerine ait bir misafirhane de hizmet veriyor (IV) Ccediladır kurma alanlarının bulunduğu yayla yuumlruumlyuumlş par-kurları ile son zamanların goumlzde mekacircnlarından

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzel-liği yanlış verilmiştir

A) Bu oumlduumlluuml sizin elinizden almak isteyebilir Varsayım

B) Zamanında buralardan arsa almak varmış Hayıflanma

C) Bizim evden iki kat daha pahalı bu ev Karşılaştırma

D) Avrupa kupalarında Tuumlrk takımlarının bu koumltuuml oyu-nu bizi şaşırtmıyor

Kanıksama

14 Şiirlerinizde anlamı guumlzelleştirmek iccedilin soumlz sanat-larına ccedilokccedila yer vermişsiniz ama anlamı farkında olmadan daraltmışsınız

Bu cuumlmleye dayanarak şairin aşağıdaki anla-tım oumlzelliklerinden hangisine uymadığı soumlyle-nebilir

A) Oumlzguumlnluumlk B) AkıcılıkC) Doğallık D) Yalınlık

15 Harvard Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesindeki bir araş-tırma ekibi uyumadan oumlnce mavi ışık yayan e-ki-tap okuyanlarla kacircğıt baskı kitap okuyanları kar-şılaştırarak e-kitapları okuyanların uykuya dalma suumlrelerinin kacircğıt baskı kitap okuyanlarınkinden ccedilok daha uzun olduğunu bu nedenle ertesi sa-bah da daha yorgun kalktıklarını ortaya ccedilıkardı

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Uyumadan oumlnce e-kitap okumak uyku kalite-

sini bozmaktadırB) Akşam saatlerinde maruz kalınan ışık uyku

hormonunun uumlretimini kısıtlamaktadırC) Kaliteli bir uyku uyuyabilmek iccedilin yatak oda-

sındaki ışık duumlzeyi son derece duumlşuumlk olmalı-dır

D) E-kitap okuyanlar kacircğıt baskı kitap okuyanlar-dan daha erken yaşlanmaktadır

16 ldquoGerccedileğin dağlarına umutsuzlukla ccedilıkılmazrdquo cuumlmlesinin yakın anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir

A) Ertelenmiş umutlar insanı perişan ederB) Umut yoksa girişim de yokturC) Umut olmadan umut edilen elde edilemezD) Umut insanoğlunun buumltuumln acılarının merhe-

midir

17 (I) Ccedilalıkuşu romanında yazar Anadolu insanının ne zor şartlar altında yaşam muumlcadelesi verdiğini anlatıyor (II) Halkın yaşadığı zorluklardan bazıla-rı ulaşım ve haberleşmedir (III) Anadolu insanının sıkıntısını İstanbulrsquoda eğitim goumlrmuumlş bir kızın ya-şadıkları uumlzerinden anlatmıştır (IV) Yazar buumltuumln bunları sade ve akıcı bir dille kaleme almıştır

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisinde ldquoCcedilalıkuşurdquonun uumlslubu hakkında bilgi verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

19

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

6

1 I Okulun bahccedilesini temizlemek uumlzere burada toplandık

II Bazı fırsatları zamanında değerlendirmek ge-rekiyor

III Guumlcuumlnuuml kanıtlamak adına buumltuumln ağırlıkları kaldırıyor

IV Boumlyle giderse bir ton daha koumlmuumlr yakarızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde amaccedil - sonuccedil ilgisi vardırA) I ve III B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

2 (I) Tuumlrkiyersquonin nuumlfusu en fazla olan ili İstanbulrsquodur (II) İstanbulrsquou Ankara ve İzmir takip ediyor (III) Yaşanabilirlik accedilısından Ankara aslında ilk sı-rada yer alır (IV) Ama İstanbul yabancı turistlerin en ccedilok ziyaret ettiği illerden

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

3 (I) Tarih konusunda bildiğim her şeyi yavaş yavaş planlı bir şekilde kardeşimle paylaşıyorum (II) Suuml-rekli konuşmam onu sıksa da yine de dikkatinden oumlduumln vermeden beni dinler (III) En ccedilok zorlandı-ğı dersi benim anlatımımla oumlğrenmeye ccedilalışması beni de mutlu ediyor (IV) Tarih sorularını dikkatli okursa emeğimizin karşılığını alırız

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-sinde koşul - sonuccedil anlamı vardırA) I B) II C) III D) IV

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilekleş-memiş bir beklenti vardır

A) Telefon ccedilalınca Sevgi arıyor sanmıştımB) Her şeyimi gizlemeden onunla paylaşırımC) Bu ccedilalışma temposu hepimize iyi gelecekD) Kısa bir suumlreliğine yurt dışına ccedilıkacağım

Karşılaştırma Bildiren YargılarOlay durum ve kavramlar arasındaki ben-zer ya da ayrılan youmlnlerin ortaya konduğu yargılardır

Cuumlmlede karşılaştırma anlamı ldquodaha ccedilok en gibi kadar derdquo soumlzcuumlkleriyle sağlanır

İki varlık durum olay veya olgu olma-dan karşılaştırma olmaz

- Ccedilocuklardan en kuumlccediluumlğuuml soumlz istedi

- Oumlykuumllerini şiirleri kadar beğendim

- Sen bu konuda benden daha tecruumlbelisin

ldquoEnrdquo soumlzcuumlğuuml en az uumlccedil şeyin karşılaştırıldığını

goumlsterir

Doğrudan AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin soumlyleyenin ağzından ccedilıktığı gibi hiccedil değiştirilmeden aktarıldığı cuumlmlelerdir

Ccedilalışmanız gerek dedi oumlğretmenimiz

Ezgi ldquoBen de geleceğimrdquo dedi

Dolaylı AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin yapıca değiştirilip kendi cuumlmlemizin iccediline sindirilerek akta-rılmasıdır

Oumlğretmen ccedilalışmamız gerektiğini soumly-ledi

Ezgi kendisinin de geleceğini soumlylediGerccedilek Soru CuumlmlesiYanıt gerektiren yanıt isteme amacıyla kurulan cuumlmlelerdir

Siz de gelecek misiniz

Soumlzde Soru CuumlmlesiAslında yanıtı bilinen cuumlmlelerdir

Ben sizi bilmez miyim

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

20

65 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil

ilgisi vardır

A) Korkularımızla yuumlzleşmenin zamanı geldi de geccediliyor

B) Beni tanıdığından bazı konuları yuumlzuumlme soumly-lemeye ccedilekinir

C) Buralardan selam goumltuumlr AnkararsquoyaD) Hep sonradan gelir aklıma anahtarı evde

unutmadığım

6 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Okulun başarısı geccedilmiş yıllara goumlre biraz daha arttı

B) Oumlvguumllere layık bir yazar olduğunu anlatıp du-rur

C) Bu işlerden pek anlamadığını defalarca anlat-tı

D) Umarım seni benim olduğum gruba verirler

7 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi uumlslupla ilgili değildir

A) Yazar kısa cuumlmlelerle anlatımı zenginleştir-miş

B) Guumlccedilluuml bir anlatıma sahip olduğunu bu eserin-de de goumlsterdi

C) Anlaşılabilir soumlzcuumlkler yapıtın beğenilmesinde oumlnemli bir etkendi

D) Romanlarında insanların ccedilevreye verdiği za-rarları işler

8 I Diyelim ki sen eve geccedil geldin (varsayım)II Etrafına kırıcı davranmasa olmaz sanki

(yakınma)III Bu kitapların oumlzetlerini ccedilıkarmanızda fayda

var (oumlneri)IV Boşuna yalvarma seni ccedilağırmaz partiye

(eleştiri)Yukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzelliği yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

9 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi anlamca olum-ludur

A) Bizi bu saatte arayacağını hiccedil duumlşuumlnmemiş-tim

B) Havada ne sis var ne pusC) Hep sınavlara ccedilalışıyoruz ama hemen unutu-

yoruzD) Eğitimde hedef olmadan başarıya ulaşmak

muumlmkuumln değil

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tım vardır

A) Oumlzuumlr dilemeyi bilmemiz gerekirB) Her zaman paranın bir işe yaramayacağını

vurgularC) Beni iyi dinlersen konuyu anlarsın diyorD) Buumlyuumlk başın buumlyuumlk derdi olur derdi babam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquopişmanlıkrdquo bil-dirmektedir

A) Zamanında duumlzenli ccedilalışmaya başlasaydım şimdi derece yapardım

B) Beni tanımadan boumlyle konuşması ccedilok normalC) Duumlşuumlncelerini accedilığa ccedilıkarmaktan hiccedilbir za-

man ccedilekinmezdiD) Bu hafta buumltuumln işler bitmiş olur

12 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde kuumlccediluumlmseme anlamı vardır

A) Yeni şirket accedilıp başarılı olacağını sanıyorB) Elindeki uumlccedil kuruşla ev almayı duumlşuumlnuumlyorC) Bizim de geleceğimizi planlar sanmıştımD) Bu olaylardan sonra ccedilaresizliği yuumlzuumlne yansı-

yordu

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

21

613 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım an-

lamı vardır

A) Sanırım bu sene de şampiyonluğu rakibe he-diye edeceğiz

B) Hiccedil oumlyle heveslenme oumlnce o bitiş noktasına va-rabilir

C) Bu saate kadar iş yerine varmıştırD) Buumltuumln bu yoğun temponun bir an olsun bittiği-

ni duumlşuumlnelim

14 Yazısında ağır ve ağdalı bir dil kullandığından okur eseri anlamakta guumlccedilluumlk ccedilekiyor

Bu cuumlmledeki anlam ilgisi aşağıdakilerden hangisinde vardır

A) Annemi toplantıya katılması iccedilin okula getir-dim

B) Eve geccedil kaldığı iccedilin bizlere hediye almışC) Kızgınlığını belirtmek iccedilin boş zaman kolluyorD) Kitabı okumak uumlzere oumlduumlnccedil aldım

15 I Galiba bu mevzu ccedilok uzayacakII Hastamız guumlnden guumlne daha iyiye gidiyorIII Oumlykuumlnden uzun cuumlmleleri ccedilıkarmalı anlatımı

biraz daha sadeleştirmelisin

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerde aşağı-daki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) OlasılıkB) SitemC) Aşamalı durumD) Oumlneri

16 (I) Sanat en genel anlamıyla yaratıcılığın ve ha-yal guumlcuumlnuumln şekil bulmasıdır (II) Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler suumlrekli değişmiş (III) Sanat soumlzcuumlğuuml genelde goumlr-sel sanatlar anlamında kullanılır (IV) Soumlzcuumlğuumln buguumlnkuuml kullanımı Batı kuumlltuumlruumlnuumln etkisiyle İngi-lizcedeki ldquoartrdquo soumlzcuumlğuumlne yakın olsa da halk ara-sında biraz daha geniş anlamında kullanılır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde tanım cuumlmlesi yer almaktadır

A) I B) II C) III D) IV

17 I Goumlzlerim goumlzuumlnde aşkı seccedilmiyorII Onlardan kalbime sevda geccedilmiyorIII Ben yordum ruhumu biraz da sen yorIV Ccediluumlnkuuml bence şimdi herkes gibisinYukarıda verilen doumlrtluumlkte numaralanmış dize-lerden hangisi kendinden oumlnceki dizenin ne-deni durumundadır

A) I B) II C) III D) IV

18 Aşağıdakilerden hangisi soumlzde soru cuumlmlesi-dir

A) Benim geleceğimden haberleri var mıB) Hangi durakta ineceğizC) Sen bu kitaptan ne anlarsın kiD) Uumlruumln değişimi yapıyor musunuz

19 Ancak buguumlnuuml hayal edebilecek kadar aklı olanlar yarının sahibi olamazlar

Aşağıdakilerden hangisi bu cuumlmleye anlamca en yakındır

A) Buguumlnuuml hayal edenler sadece guumlnuuml kurtarır-lar

B) Yarının sahibi olmak iccedilin geleceği hayal etmek gerekir

C) Daima hedefimizi en yuumlkseğe koymalıyızD) Hayalini gerccedilekleştirenler yarın iccedilin eli boş ka-

lırlar

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

22

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

7

Cuumlmlede Vurgu

Yuumlklemi fiil olan cuumlmlelerde vurgu yuumlkle-me en yakın olan soumlzcuumlk ya da soumlzcuumlk oumlbe-ği uumlzerindedir Bu kitabı bana geccedilen sene Okan almıştı Bu kitabı Okan bana geccedilen sene almıştı Bu kitabı geccedilen sene Okan bana almıştı Okan bana geccedilen sene bu kitabı almıştı

Oumln Yargı

Bir olay durum veya kişi ile ilgili olarak oumlnceden edinilmiş olumlu ve olumsuz huuml-kuumlmduumlr

Biliyorum buguumln de oumldevini getirmeye-cek

Bu adam hayatta akıllanmaz

Olasılık Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmesi imkacircn dacirchilinde olan olay olgu veya durumdur

Bu sınavdan 90 alabilirsin

Bu akşam size gelebilirim

Varsayım Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmemiş bir durumu gerccedilekleşmiş gibi kabul etmektir

Farz et ki bu sınavdan 90 aldın

Diyelim bu akşam size geldim

Gerccedilekleşmemiş BeklentiGerccedilekleşeceğine yuumlzde yuumlz inanılan bir olay ya da durumun gerccedilekleşmemesi du-rumundaki ldquobeklememezliği şaşkınlığırdquo dile getiren yargılardır

Gerccedilekleşmemiş beklenti cuumlmleleri ge-nellikle ldquosanmıştım duumlşuumlnmuumlştuumlmrdquo gibi yuumlklemlerle kurulur

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde amaccedil - so-nuccedil ilişkisi vardır

A) Hava soğuduğundan pencereyi kapattıkB) Bana kitap aldı diye ona teşekkuumlr ettimC) Yarına getirmek uumlzere bu kitabı alabilirsinD) Film izlemek iccedilin sinemaya gitmeye karar ver-

dik

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoiccedilinrdquo soumlzcuuml-ğuuml cuumlmleye diğerlerinden farklı bir anlam kat-mıştır

A) Sınava ccedilalışmak iccedilin eve erken gittimB) Eski guumlnleri hatırladığım iccedilin duygulandımC) Karadenizrsquoe gitmek iccedilin guumln sayıyoruz D) Okumak iccedilin fırsatlar yaratmalı insan kendine

3 (I) Eserleriyle bir anda magazin malzemesi hacircline gelen sanatccedilıların bu sonuccedilta payları ne kadardır bilemiyorum doğrusu (II) Son zamanlarda ccedilok tartışılan ldquoccedilok satmardquo meselesi gerccedilekten onların hayallerini suumlsluumlyor mudur (III) Ya da adlarının guumlzellik veya yakışıklılıklarının eserlerinin oumlnuumlne geccedilmesi acaba kendilerini rahatsız ediyor mu-dur (IV) Bu tartışılabilir ancak şu belli ki piyasa-da boumlyle allanıp pullanmaya yuumlceltilmeye merak-lı sanatccedilı tipleri ccedilok

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangisi diğerlerine goumlre daha kesin bir yargıdırA) I B) II C) III D) IV

4 I Necip Fazılrsquoın ldquoKaldırımlarrdquo şiiri aynı zamanda bestelenmiştir

II Sabahattin Alirsquonin eserlerinde ağalık sistemi-nin başarılı eleştirisini goumlruumlrsuumlnuumlz

III Uumlnluuml yazar en sevilen eserlerini Bodrumrsquoda yazmıştır

IV Yaptığı muhteşem betimlemeler onu diğer ya-zarlardan ayırır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangisi kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden farklı-dır

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

23

TE983584983584983584983584

75 Başarılı bir takımın pek ccedilok eli tek bir beyni var-

dır

Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cuumlmleye en yakındır

A) Başarıyı getiren iş birliği iccedilinde ccedilalışmaktırB) Tek akıl bol iş birliği başarıyı getirirC) Başarı iccedilin insanları bir kişi organize etmelidirD) Bir kişi karar verir ccedilok kişi uygularsa başarı

gelir

6 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım soumlz konusu değildir

A) Farz edelim ki şu an yaz tatili gelmişB) Sınavı kazandığını duumlşuumln ne kadar mutlu olu-

ruzC) Diyelim ki seni aramadı ne yapacaksın o za-

manD) Varsayımlar uumlzerinden karar vermek doğru

olmaz

7 Dermotoloji uzmanı X bebeklerde cilde renk ve-ren ve cildi guumlneşten koruyan melanin adlı pig-ment huumlcrelerinin bebeklerde yetersiz sayıda olduğunu ve bebekleri guumlneşten korumada izle-necek ilk yolun bebeğe sık dokunmuş ve pamuklu kumaştan yapılan accedilık renk giysiler giydirmek ol-duğunu belirtti

Bu cuumlmledenI Guumlneşin zararlı ışınlarından korunmada pig-

ment huumlcrelerinin etkisi vardırII Bebekleri guumlneş ccedilarpması ve yanıklarından

korumanın en etkili yolu koruyucu kremler kullanmaktır

III Bebeklerde guumlneş ccedilarpmasının yetişkinlerin-kinden fazla goumlruumllmesinin nedeni bebeklerin hareketli olmamasıdır

IV Melanin adı verilen huumlcrelerin birden ccedilok işlevi vardır

yargılarından hangilerine ulaşılamazA) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) III ve IV

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokarşılaştır-mardquo soumlz konusudur

A) Geccedilen yıla goumlre soruların daha kolay olacağı-nı duumlşuumlnuumlyorum

B) Buguumlnlerde kafasının başka şeylerle meşgul olduğu accedilık

C) Kendinize bir dost bulmak isterseniz onu ki-taplarda arayın

D) Duumlşuumlncelerimizi oumlfkelenerek anlatmak bizi so-nuca goumltuumlrmez

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlyleyenin duygularına yer verilmemiştir

A) Hafta sonu yapılacak panele farklı dallardan 42 akademisyen davet edildi

B) Yaptığı başarılı tasvirlerle adını unutulmazlar arasına kazımayı başardı

C) Anadolursquoda yaşanan toprak ağalığı sisteminin koumlhneliğini başarıyla eserine taşımış

D) Yalnızlık temasını okuyanların yuumlreğine do-kunarak vermeyi seviyor

10 I Yazının gazetede yayımlandığı duumlşuumln bir kere

II Buguumlnkuuml sınavlarımız oumlnuumlmuumlzdeki hafta accedilık-lanabilir

III Buraya geldiğinde bizi de arar sanmıştıkNumaralanmış cuumlmlelerde aşağıdaki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) Gerccedilekleşmemiş beklentiB) Oumln yargı C) VarsayımD) Olasılık

11 (I) 1930 yılında yayımlanan ldquoBir Gemici Hikacircye-sirdquo adlı eseri yazarın sanat haya tında yeni bir doumlneme başladığını goumlsterir (II) Romantik oumlge-ler hikacircye buumlnyesindeki eski ağırlıkla rını kaybe-derek yerlerini daha gerccedilekccedili bir mizaca bırakır (III) Boumlylece yazar hikacircyelerine daha toplum sal bir iccedilerik kazandırmış olur (IV) Bazı araştırmacı lar yazardaki değişimi Al manyarsquoda bulunduğu sı rada daha yakından tanı dığı Batılı yazarlara bağ larlar

Bu parccedilada numaralan mış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquosanatccedilının uumlslubuna youmlnelik değerlendir-merdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

24

712 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquooumln yargırdquo an-

lamı bulunmaktadır

A) Bu konuda bizi doğru youmlnlendirmediğini duumlşuuml-nuumlyorum

B) Zamanında yola ccedilıkmazsanız otobuumlsuuml kaccedilırır-sınız

C) Her geccedilen guumln artan enflasyon yaşam koşul-larını guumlccedilleştiriyor

D) Bu yıl yine şampiyon bizim takımımız olacak-tır

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquoazımsamardquo anla-mı iccedilermektedir

A) Bu soruları mı cevaplayamadınız sizB) Bir kitapla yazar olduğunu duumlşuumlnuumlyor ne yazıkC) Bu kadarcık parayla benden geccedilinmemi mi

bekliyorsunD) Okuyup adam olacakmış da ailesine o baka-

cakmış

14 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zaman oumlgesi vurgulanmıştır

A) Ona buumltuumln gece olanı biteni sakince anlattımB) Buumltuumln gece olanı biteni sakince ona anlattımC) Olanı biteni sakince buumltuumln gece ona anlattımD) Sakince ona olanı biteni buumltuumln gece anlattım

15 (I) Kapkaranlık sık bitki oumlrtuumlsuumlyle dolu ormanın iccedilinde ilerliyorduk (II) Her geccedilen dakika ccediloumlken karanlık yolumuzu karartıyor oumlnuumlmuumlzuuml goumlrmemiz iccedilin bize tek ışığı ay sağlıyordu (III) Geccedil de olsa yanlış bir yola girdiğimizi anlamıştık (IV) Bu yuuml-ruumlyuumlş nedeniyle hepimiz yorulmuş omuzlarımız duumlşmuumlş parmağımızı kımıldatmaya hacirclimiz kal-mamıştıYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquobetimleme (tasvir)rdquo yapılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

16 I Şimdiki aklım olsaydı onu hiccedil dinlemezdimII Bana bunları o ellerle mi yazdınIII Zamanında ona guumlvenseydim başıma bu gel-

mezdiIV Bunları bilsen bana yine de kızacak mıydınYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-lerinde ldquopişmanlıkrdquo anlamı soumlz konusudur

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) II ve IV

17 I Yaptığınız pikniğe beni davet etmek aklına gelmedi mi (sitem)

II Ders vakti geldi oumlğretmen sınıfa gelmiştir (olasılık)

III İnsanlar hacirclacirc demokrasinin oumlnemini anlamış değil (pişmanlık)

IV Tuumlrkccedilenin en oumlnemli sorunu aşırı duumlzeyde ya-bancı soumlzcuumlk kullanılmasıdır (karşılaştırma)

Yukarıdaki numaralı cuumlmlelerin hangisinin ay-raccedil iccedilindeki anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

18 (I) Cumhuriyet Doumlnemi Tuumlrk şiirinde yeni bir ccedilığır accedilan Orhan Veli Garipccedililer hareketinin en oumlnemli ismidir (II) O Tuumlrk şiirini yıpranmış kalıplardan klişe soumlzlerden kurtarıp gerccedilek hayata guumlnluumlk yaşamın arasına taşımıştır (III) Yalın anlaşılır nuumlkteli realist ve halk diliyle esprili şiirler yazmış-tır (IV) 1941rsquode yazdığı ldquoGariprdquo adlı şiir kitabının oumln soumlzuumlnde Tuumlrk şiirine yepyeni bir hava getirmek gerektiğini savunur

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde yazarın uumlslubuyla ilgili bilgi verilmiştir

A) I ve IVB) II ve IIIC) II ve IVD) III ve IV

19 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tıma başvurulmuştur

A) Eğitimin gelecek nesilleri aydınlatma işlevini unutmamalıyız dedi

B) Atatuumlrk ldquoSanatsız kalmış bir toplumun yaşam damarları kopmuş demektirrdquo der

C) Van kedileri bir goumlzuuml mavi bir goumlzuuml yeşil olma-sıyla tanınır

D) Bana anlatacaklarının ccedilok oumlnemli olduğunu soumlyledi

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 2: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

Bu kitabınweb sayfasına ulaşmakiccedilin QR Kodu okutunuz

Akıllı Tahta Uyumlu

QrKodCcediloumlzuumlmluuml

Değerli oumlğrenciler

LİDER PLUS yayınları olarak değişime gelişmeye son derece accedilık bir vizyonla ve oumlzel-likle son yıllardaki soru formatındaki değişiklikleri ccedilok iyi okuyabilen bir kadroyla sizler iccedilin birbirinden değerli yayınlar hazırlamaya devam ediyoruz

8 Sınıf iccedilin hazırlanan LİDER PLUS yayınlarımızda

bull Her testin oumlnuumlne ilgili konuya ait anahtar bilgiler konarak sizlere konuya ait bilgi-leri hızlıca hatırlama olanağı sunulmuştur

bull Ayrıca QR CcedilOumlZUumlMLERİNİ sadece birer ccediloumlzuumlm dosyası olmaktan ccedilıkardık Lider Plus Yayınlarırsquona ait her kitabın kendi web sayfasını oluşturduk Bu sayfalar saye-sinde ilgili derse ya da sınava ait yayınlarımız guumlncelliğini her an koruyabilecek ve sizlerle aktif iletişimde olabileceğiz

bull Kitaplarınıza oumlzel hazırlanan web sayfalarından ilgili branşa youmlnelik sizlere rehber-lik hizmeti de sunmaktan memnuniyet duyacağız

bull Ayrıca kitaplarımızın tamamı yine Akıllı Tahta Uyumlu olarak hazırlanmış olup sınıf iccedili ders akışında sizlere kolaylık sağlayacak şekilde tasarlanmıştır

Değerli oumlğrenciler LİDER PLUS yayınlarıyla hedeflerinize ulaşacağınıza inanıyor oumlnce sağlıklı ve sonra da başarılı bir yıl geccedilirmenizi diliyoruz

LİDER PLUS YAYINLARI

UumlNİTE 1 Soumlzcuumlkte Anlam

Soumlzcuumlkte Anlam 1-12

Unutmadan Ccediloumlz 13-15

UumlNİTE 2 Cuumlmlede Anlam

Cuumlmlede Anlam 16-27

Unutmadan Ccediloumlz 28-30

UumlNİTE 3 Paragrafta Anlam

Paragrafta Anlam 31-42

Unutmadan Ccediloumlz 43-46

UumlNİTE 4 Fiilimsiler

Fiilimsiler 47-58

Unutmadan Ccediloumlz 59

UumlNİTE 5 Fiil Ccedilatıları

Fiil Ccedilatıları 60-71

Unutmadan Ccediloumlz 72

UumlNİTE 6 Cuumlmlenin Oumlgeleri

Cuumlmlenin Oumlgeleri 73-87

Unutmadan Ccediloumlz 88

UumlNİTE 7 Cuumlmle Tuumlrleri

Cuumlmle Tuumlrleri 89-100

Unutmadan Ccediloumlz 101

UumlNİTE 8 Noktalama İşaretleri

Noktalama İşaretleri102-113

Unutmadan Ccediloumlz 114

UumlNİTE 9 Yazım Kuralları

Yazım Kuralları 115-126

Unutmadan Ccediloumlz 127

UumlNİTE 10 Soumlz Sanatları - Metin Tuumlrleri -

Şiir Bilgisi

Soumlz Sanatları - Metin Tuumlrleri -

Şiir Bilgisi 128-139

Unutmadan Ccediloumlz 140

UumlNİTE 11 Anlatım Bozukluğu

Anlatım Bozukluğu141-146

Unutmadan Ccediloumlz 147

UumlNİTE 12 Karma Paragraf Soruları

Karma Paragraf Soruları148-159

Tarama Testleri 160-175

Cevap Anahtarı 176

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

1

1

1 I Miccediloyahalatlarınccediloumlzuumllmesiemriniverdikap-tan

II Buzluktanccedilıkardığımızdondurmahacirclacircccediloumlzuumll-memiş

III Acıhaberialdıktansonrakadınıneliayağıccedilouml-zuumllduuml

IV Yunancephesininccediloumlzuumllmesiylesavaşınseyrideğişti

V OradanorayakoştururkensaccedillarımccediloumlzuumllduumlYukarıdaki numaralı cuumlmlelerde ldquoccediloumlzuumllmekrdquo soumlzcuumlğuuml kaccedil farklı anlamda kullanılmıştır

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5

2 bull Elindekiparayıbozmayıistemiyorduccedilocukbull Duumlnyediğimizyemekmidemibozmuşbull EskileribozuyorccedilocuğugiydiriyorldquoBozmakrdquo soumlzcuumlğuuml yukarıdaki numaralı cuumlm-lelerde aşağıdaki anlamlarından hangisiyle kullanılmamıştır

A) BuumlyuumlkparayıkuumlccediluumlkbirimlereayırmakB) GeccedilersizbirdurumagetirmekC) DokunmakzararvermekD) Biccediliminivekullanışınıdeğiştirmek

3 Aşağıdaki cuumlmlelerde altı ccedilizili kelimelerden hangisi karşısında verilen anlama uygun kul-lanılmamıştır

Kullanımı Anlamı

A) Vatanhasretiişteoanccediloumlktuumliccedilime

Yoğunbiccedilimdeduymak

B) İlaccedilkullanmamarağmenağrılarımyinebeniyokluyor

Arasıraetkisinigoumlstermek

C) Kadınınccedilocuklu-ğundanbericcedilektiği buhastalıkcanınataketmişti

Guumlccedildurumlaradayanmakkatlan-mak

D) İkibinlirasaydıbizebuevialmakiccedilin

Varsaymaktut-makfarzetmek

Sadece bir kavramı karşılayan soumlzcuumlklerdir Bu soumlzcuumlklerin başka anlamlara gelebilecek kullanımı yoktur ldquoDomates testere tencererdquo soumlzcuumlklerinin tek anlamı vardır

Kullanıldığı yere ve duruma goumlre birden ccedilok anlam kazanabilen soumlzcuumlklerdir

ldquoDişrdquo soumlzcuumlğuuml kullanıldığı yere goumlre birccedilok anlam kazanabilir İnsan dişi ccedilarkın dişi sarımsak dişi vs

Tek anlamlı soumlzcuumlkler

Ccedilok anlamlı soumlzcuumlkler

Oumlrnek

Oumlrnek

Soumlzcuumlkte Anlam uumlnitesi ccedilok anlamlılık

uumlzerine kuruludur Bu başlıktaki sorularda oumlğrenci-

den soumlzcuumlklerin cuumlmle iccedilinde kazandığı anlamı

bulmaları istenmektedir

ldquoDokunmakrdquo soumlzcuumlğuumlnuumln cuumlmle iccedilerisinde ka-zandığı anlamları inceleyiniz

Masadaki kacircğıtlara sakın benden başka hiccedil kimse dokunmasın (karıştırmak)

Guumlneşli goumlruumlnduumlğuumlne bakmayın bu havalar dokunur insana (sağlığı olumsuz youmlnde etkilemek)

Uumllkedeki eğitim sorunlarına da kısaca dokunmayı ihmal etmedi (konuşma esnasında bir konuya değinmek)

Bu tuumlrkuuml ona hep dokunur tuumlrkuumlyuuml dinlerken goumlzleri dolardı (etkilemek duygulandırmak)

Oumlrnek

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

2

14 ldquoBakmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdakilerin hangisinde

ldquobir işi yapmaklagoumlrevli olmakrdquo anlamına gele-cek şekilde kullanılmıştır

A) İtirazdavalarınaidarimahkemelerbakıyorB) Buumltuumlnailebabanınevegetirdiğiparayabakı-

yorC) Guumlneyebakanevlerindahasıcakolduğubi-

liniyorD) Buişihalletmemsadecebirkaccedilsaatebakar

5 Aşağıdakilerin hangisinde mecaz anlamlı bir soumlzcuumlğe yer verilmemiştir

A) DurgundenizisaatlerceizleyebilirdimB) Yıllarca onun goumllgesinde yaşamaktan sıkıl-

mıştıC) ZorzamanlardasıcakikiccediliftsoumlzbeklerinsanD) Bizesunduğugenişimkacircnlarsayesindeoku-

yabildik

6 Aşağıdakilerin hangisinde karşıt anlamlı soumlz-cuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) BanaduyarduymaztelefonettiğinisoumlylediB) BizeolaylarıenbaştandoğruduumlruumlstanlattıC) Arababozukyoldaağıraksakilerlemeyeccedila-

lışıyorD) Askerlerarazidebataccedilıkayuumlruumlyordu

7 Aşağıdaki cuumlmlelerdeki altı ccedilizili soumlzcuumlklerin hangisinin sesteşi yoktur

A) Onunyazdığıbusatırlarguumlccedilluumlbiryazaroldu-ğunugoumlsteriyor

B) Buyılbeklenenkacircrıedemeyenşirketlerinzor-lanacağıduumlşuumlnuumlluumlyor

C) Parkyerindearabanınsoltarafınaccedilarptıkları-nıfarkettim

D) Karşı takım eline geccedilirdiği kozu kullanmayıbecerememişti

8 Aşağıdakilerin hangisinde ldquoışıkrdquo soumlzcuumlğuuml so-yut bir anlam ifade edecek şekilde kullanılmış-tır

A) OdadakiışıkokuyabilmekiccedilinyeterlideğildiB) Havakarardığıiccedilinışıklarıaccedilmaihtiyacıduy-

dukC) Edebiyatımızınbilinmeyenlerineışıktutanya-

zarlarımızartmalıD) Apartmanınışıklarısoumlnuumlnceetrafıbirkaranlık

kapladı

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokitaprdquo soumlz-cuumlğuuml oumlteki cuumlmlelerdekilere goumlre daha genel anlamda kullanılmıştır

A) Kitap Anadolursquonun Kurtuluş Savaşı yıllarınıanlatıyor

B) Macera kitapları her zaman ilgimi daha ccedilokccedilekmiştir

C) Kitap insanıngerccedilekbir dost aradığında sı-ğındığılimandır

D) Gerccedilek hayatları anlatan kitaplar okuyucuyayolgoumlsterir

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde terim anlam-lı bir soumlzcuumlğe yer verilmemiştir

A) RessamtuvaldeyineharikalaryaratmıştıB) OyundakituumlmkostuumlmleroumlzenlehazırlanmıştıC) Muumlzisyenlerkonseroumlncesisonakorlarını ta-

mamladıD) Olayafarklıaccedilılardanbakmakgerekirbazen

11 Aşağıdaki cuumlmlelerde altı ccedilizili soumlzcuumlklerden hangisi gerccedilek anlamda kullanılmıştır

A) AğırşeyleryemekbuumlnyeyifazlayorarB) BuyağmurluguumlndesıcakbirccedilaygibisiyokC) İnsanlarşehirlerdegenişimkacircnlarlayaşamayı

hayalederD) Ccedilocuklararasındakoyubirsohbetbaşlamıştı

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

3

112 Aşağıdaki cuumlmlelerdeki altı ccedilizili soumlzcuumlklerden

hangisinin eş anlamlısı yoktur

A) TuumlmkonuklarbuumlyuumlksalondaağırlandıB) CcedilocuğunodadaağlamasıhepimiziuumlzmuumlştuumlC) YazarsoneserindeAnadolursquoyuanlatmıştırD) Aldığıgoumlrevihakkıylayerinegetirirherzaman

13 Bin yıl oumlnce kalemealınmış bir eseri guumlndemegetirmefikrinasıloluştubilmiyorumamaromanı-mıyazarkenKutadguBiligrsquoigerccedilektenmercekal-tınaaldığımısoumlyleyebilirimBunabağlıolarakdaKutadguBiligrsquodeyeralanbazıbeyitlerromandakurgununşifresiolarakkarşınızaccedilıkacakdiyebi-lirim

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzlerle anlatılmak is-tenenler aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla verilmiştirA) Tartışmayasunmak-alıntıyapmakB) Hatırlanmasınısağlamak-sorgulamakC) Eleştiriyeaccedilmak-araştırmakD) Guumlncellikkazandırmak-titizveetraflıcaince-

lemek

14 Aşağıdaki cuumlmlelerde geccedilen ikilemelerden hangisi cuumlmleye ldquoyaklaşıklıkrdquo anlamı katmıştır

A) BizeaşağıyukarıyirmiguumlnduumlruğramıyorB) İşindoğrusunuergeccedilsendeanlayacaksınC) BusınaviccedilinhepimizgeceguumlnduumlzccedilalıştıkD) Ccedilocukiriliufaklıbirccediloktaştopladısahilden

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde yansıma koumlkten tuumlremiş bir soumlzcuumlğe yer verilmemiştir

A) Hepimizdışarıdakiguumlruumlltuumldenrahatsızolmuş-tuk

B) Kafilemizşırılşırılakandereninyanındamolaverdi

C) Ormanıniccedillerindengelenccedilıtırtılardankorkma-yabaşladık

D) Guumlneşbuguumlzelhavadaışılışılparlıyordışa-rıda

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı bir soumlzcuumlğe yer verilmiştir

A) BumevsimdehavadakinemgitgideartıyorB) TarladakikorkulukgoumlrenleriguumlluumlmsetiyorC) İnsanlariyilikyaparsaduumlnyaguumlzelleşirD) Ruumlzgacircrtuumlmşiddetiylecamlarıdoumlvuumlyordu

17 Aşağıdakilerin hangisinde altı ccedilizili soumlzcuumlk cuumlmleye oumltekilerden farklı bir anlam katmış-tır

A) Koşarken incittiği bileğinin iyileşmesi zamanalacakgibi

B) Konuşmaları nedeniyle ona guumlcenmem nor-maldeğilmi

C) Ccedilocuklar arasındaki dargınlığın bitmesi her-kesimutluetti

D) Banakarşıserttutumlarınedeniylealındığımı odabiliyor

18 Dahailkyapıtlarındabaşkalarınınayakizinebas-madan yuumlruumlyen yazarlar ozanlar vardırBunlaryazınsal yaratıları ayırmaya belirlemeye ve de-ğerlendirmeye youmlnelik geleneksel oumllccediluumltlerin ku-ralların kılavuzluğunu pek umursamaz onlarasıkısıkıyabağlıkalmazTuumlrlerarasındaoumlyleaşıl-masıguumlccedilduvarlaryadasınırlaryokturonlariccedilinYazarken bir tuumlre oumlzguuml nitelikleri başka bir tuumlretaşımaktanhiccedilkaccedilınmaz

Bu parccedilada geccedilen ldquobaşkalarının ayak izinebasmadan yuumlruumlmekrdquo soumlzuumlyle sanatccedilılara iliş-kin olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) Başka sanatccedilıların yanlış yolda yuumlruumlduumlğuumlnuuml

duumlşuumlnmekB) Diğer sanatccedilılarınkinden farklı bir uumlslubasa-

hipolmakC) Edebicircyapıtlarınsınıflandırılmasınakarşıccedilık-

makD) Oguumlnedekelealınmamışkonularıişlemek

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

4

2

1 CcedilocukluğumuzdaldquoCcedilokokuyanmıbilirccedilokgezen

mirdquosorusunukaccedilkezduydukkimbilirCevap-

tanccediloksorununkendisioumlnemliydisankiOrtada

derinbir ikilemvarmışgibi ciddiyetleyoumlneltilirdi

soruHerseferindeldquoCcedilokokuyanrdquodememizbek-

lenirdiGalibaoumlğretmenlerimizokumasevgimizi

boumlyleartırmayaccedilalışırdıccedilokokumaklaccedilokgez-

mek asla yan yana gelemezmiş gibihellip Bense

okumayıdagezmeyi de tutkuyla sevenbiri ola-

rakikiyeboumlluumlnuumlrduumlm Okumanındaiccedilteniccedilebir

seyahatolduğuna inandığımdanherkitabınbizi

başkabiryolculuğaccedilıkardığınıduumlşuumlnduumlğuumlmden

hiccedilbirzamanısınamadımbuyapayikileme

Bu parccedilada geccedilen ldquoOkuyarakgezmekherkitabıbaşlıbaşınabirseruumlvensayarakbirbaşkaorta-maveyaşamauzananbiryolculukyapmaksayılırccediluumlnkuumlrdquo soumlzleriyle anlatılmak isteneni numara-lanmış soumlzlerin hangisi iccedilermektedir A) I B) II C) III D) IV

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoccedilekmekrdquo soumlzcuumlğuuml verilen anlama uygun kullanılmamış-tır

A) GuumlccedilbirdurumadayanmakYıllarcaekonomiksıkıntılarccedilektiadam

B) TaşıtıbiryerebırakmakkoymakHatalıparkedenaracıpolisccedilekmiş

C) ŞansınıdenemekiccedilinbirinialmakYapılanku-radaEmrersquoyiccedilektim

D) Aynısını yazmak veya ccedilizmekToplantı tuta-naklarınıtemizeccedilekiyoruz

l

ll

lll

lV

Gerccedilek - mecaz ayrımı sorularında da ccedileldi-rici olarak yan anlamda kullanılmış soumlzcuumlkler de verilebileceği iccedilin dikkatli olunmalıdır Yan anlam temel anlamla bir şekilde ilişkilidir ve gerccedilek anlam sayılır Oysa mecaz anlam tamamen gerccedilek dışı bir anlamdır

Bir soumlzcuumlk yalnız başına iken bize temel anlamını ccedilağrıştırır Soumlzcuumlklere yan ve mecaz anlam kazandırabilmemiz iccedilin onları cuumlmlede kullanmamız gerekir

Aşağıdaki soumlzcuumlklerin temel yan ve mecaz anlamlarını karşılaştırmalı inceleyiniz

Yol

Adam yolu oumlğrenmek iccedilin arabadan indi (TA) Evin yolu Arnavut kaldırımlarıyla doumlşeli (YA) Matematik sorularının genellikle birden

fazla ccediloumlzuumlm yolu vardır (MA)

Kafa

Delikanlı kafasına aldığı ağır darbe sonucu bayılmıştı (TA) Koltuğun kafası oldukccedila fazla yıprandı

değiştirmeliyiz (YA) Yaşı kuumlccediluumlk olmasına rağmen haksızlık

karşısında kafa tutardı (MA)

Buumlyuumlk

Annemin tatilde benim iccedilin aldığı bisiklet oldukccedila buumlyuumlktuuml (TA) Buumlyuumlkler torunlarına ccedileşit ccedileşit bayram

hediyesi almıştı (YA) Buumlyuumlk duumlşuumlncelerden esinlenerek guumlzel

hayalleri kitaba doumlkmuumlştuuml (MA)

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

5

TE983584983584983584983584

23 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde terim anlam-

lı bir soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) MatematikoumldevleribanakoumlksoumlktuumlrduumlB) Bitkiyi toprağa bağlayan besleyen boumlluumlme

koumlkdenirC) 25sayısınınkarekoumlkuumlnuuml5olarakbuluruzD) Birsoumlzcuumlğuumlnanlamlıenkuumlccediluumlkparccedilasıkoumlktuumlr

4 Aşağıdaki altı ccedilizili soumlzcuumlklerin hangisinin eş anlamlısı yoktur

A) EğitimgelişmeiccedilinbirvasıtadırB) Bu dizelerdeaşkıbulmakmuumlmkuumlnduumlrC) MerakbilimindoğuşunasebepolurD) Herkeseksikyanınıgeliştirmeyeccedilalışır

5 Aşağıdaki altı ccedilizili kelimelerden hangisi ger-ccedilek anlamda kullanılmıştır

A) Doğrularıgoumlremeyecekkadarkoumlrolması im-kacircnsızdı

B) Olayları benimgoumlzuumlmle değerlendirmen ccedilokoumlnemliydi

C) Birccedilokkişiarasındansıyrılıpbirinciliğieldeet-mişti

D) Kapının ağzındabiriken insanlarmerak iccedilin-deydi

6 Aşağıdakilerden hangisinde zıt anlamlı keli-meler bir arada kullanılmamıştır

A) Busınaviccedilinhepimizgeceguumlnduumlzemekver-dik

B) Senbusoumlzlerisoumlyleyincegidipgitmemekara-sındakaldım

C) Yaptığımızyanlışsorulardoğrularımızıgoumltuumlr-muumlş

D) Tuumlmsorularımızadoğrucevapverdiyarışma-cılar

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobağrdquo soumlzcuuml-ğuuml karşısında verilen anlama uygun kullanıl-mıştır

A) Onunlaaramızdakibağgittikccedileguumlccedilleniyor(İlgiilişki)

B) Yaramınbağınıdeğiştirmeyegidiyorum (ipsicimvbduumlğuumlmlenirnesne)

C) Hasatmevsimibağlardabirhareketlilikbaşlar(destedemet)

D) Pazardangelirkendoumlrtbağmaydanozaldım(meyvebahccedilesi)

8 I CcedilocukdalgınlıklaboşluğaelinikoymuştuII Kimsenin karşısında el bağlama alışkanlığı

yokturIII ŞuişesendeelatsandahemenbitirsekIV Yaptığıyolsuzluknedeniylegoumlrevdenelccedilekti-

rilmişYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoelrdquo soumlzcuumlğuuml deyim iccedilinde kullanılma-mıştır

A) I B) II C) III D) IV

9 Ccedilocuk eğitiminde bir disiplin youmlntemi olarak ce-zanınnasılvenezamankullanılacağıoumlnemlibirtartışmakonusuolmuşturKimilericezanın----et-kisindensoumlzederkenkimileritamtersinecezanınsuccedilu----veyenidenişlemeyegoumltuumlrduumlğuumlnuumliddiaederler

Bu parccedilada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşa-ğıdakilerden hangileri getirilmelidirA) caydırıcındashkabullenmeyeB) kalıcındashazaltmayaC) olumlundashanlamayaD) bıktırıcındashreddetmeye

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde mecaz an-lamda kullanılmış bir soumlzcuumlk yoktur

A) Herzamaninsanlarakarşıoumllccediluumlluumldavranmayıbilir

B) Bilirizkiyanımızdaolmasadayuumlreğibizimlebirccedilarpar

C) Sorduğu zor sorularla patron adayları epeyterletmiş

D) Yenidenyazmayabaşlayacağı iccedilinkalemininucunusivriltti

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

6

211 Aşağıdakilerin hangisinde benzetme amacı

guumlduumllmeden bir soumlzcuumlk başka bir soumlzcuumlğuuml kastedecek şekilde kullanılmıştır

A) Buaybeyazperdedebirccedilokyenifilmgoumlste-rimegiriyor

B) Ahmetevindireğiolmanınzorolduğunuduuml-şuumlnduuml

C) TuumlmmahallebudedikoduyukonuşuyorduD) Minik serccedileAnadolu Hisarı konserlerine ara

verecek

12 (I)Romanlarıhikacircyelerivedenemeleriyleedebi-yatımıza silinmesi muumlmkuumln olmayan bir damgavurduktansonraaramızdanayrılanNecatiCuma-lı ilgisini daha ccedilokAnadolu insanına yoğunlaş-tırmıştır (II)Taşranın renklidoğasınımetinlerinemalzemeyapmışkimizamandaAnadoluhalkı-nın ortaya saccedilılmamış yuumlzuumlne dikkat ccedilekmiştir(III)Aydın kişiliğini hiccedilbir zaman tepeden bakanuumlslupla yansıtmayan yazar goumlzlemlerini yargı-lamaktan uzak bir yaklaşımla kaleme almıştır (IV) Taşra insanının su yuumlzuumlne ccedilıkmamış arkaplandakiduumlşleriveisteklerindenhareketleccedilarpıcıbirmozaiğeulaşmıştır

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerde ge-ccedilen altı ccedilizili soumlzlerden hangileri anlamca bir-birine en yakındırA)IveII B)IveIIIC)IIveIV D)IIIveIV

13 Deyimler dilimizin zenginliğini goumlsterir Bir du-

rumu daha etkili anlatmak somutlaştırmak an-

latımı zenginleştirmek iccedilin kullanılır Dilimizde

ldquoburunrdquo kelimesinin kullanıldığı birccedilok deyim

bulunur Buumlyuumlklenmek kibirli olmak anlamında

burnu buumlyuumlmek davranışlarına soumlz ettirmemek

eleştirilerekızmakanlamında burnundankıl aldır-

mamakccedilokoumlfkelenipsinirlenmişolmakanlamında

burnusuumlrtuumllmekccedilokyakınındaolmakanlamında

burununundibindedeyimlerikullanılır

Yukarıdaki numaralanmış deyimlerden hangi-sinin anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

14 I AldığınotugoumlruumlnceAzrarsquonıngoumlzleriparladıII Anidenkaldırdığıeliarkadaşınıngoumlzuumlnegir-

miştiIII Kafasınınmeşgulolduğugoumlzuumlnuumlndalmasın-

danbelliydiIV Badersquoninyazdığıyazıdangoumlzlerimialamıyor-

dumYukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerin han-gisinde ldquogoumlzrdquo soumlzcuumlğuuml deyim iccedilinde kullanıl-mamıştır

A) I B) II C) III D) IV

15 Guumlnuumlmuumlzde ldquoparanın ve hızlı şoumlhret hırsınınrdquotutsağıolankimiyazarlaryazmayabaşlamadanoumlnce kendilerince bir tuumlr piyasa araştırması ya-pıyor İlkin yayıncılara uğruyor onların nabzınıtutuyor Bu yayıncılardan hangi tuumlrden yapıtlaristendiğinidoğrudanyadadolaylıbirbiccedilimdeoumlğ-renmeyeccedilalışıyorKafalarındakianahtarsoruşuldquoNeyazarsamyayıncılarhemenbasardahaccedilokpara daha ccedilok uumln kazandırır banardquo Bu sorukonusalbirarayışayoumlnlendiriyoronlarıOnlardayığınların ilgisini kamccedilılayacak moda konulardayoğunlaşıyorDahasonradayazmayıtasarladık-larıyapıtlarbusanatccedilılarınbeyinlerininkovuğun-daccedilimlenmedenduyuruccedilalışmalarıbaşlıyor

Bu parccedilada geccedilen ldquoyapıtınsanatccedilınınbeynininkovuğunda ccedilimlenmemesirdquo soumlzuumlyle aşağıdaki-lerden hangisi anlatılmak istenmektedirA) Anlatımdaayrıntıyagereğinceyerverilmeme-

siB) Uumlretilecekyapıtınsanatccedilınınzihnindegerekli

olgunluğaulaşamamasıC) Kalemealınaneserinkurgusununtamamlan-

mamışolmasıD) Yapıttakiufaktefekpuumlruumlzlerintoumlrpuumllenmeme-

si

I

II

III

IV

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

7

TE983584983584983584983584

3

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-cuumlk gerccedilek anlamının dışında kullanılmıştır

A) SınıfaanidenbirsessizlikccediloumlktuumlB) Caddedengeccedilen insanlareğilip iccedileriyebakı-

yorlar C) Bu paslıanahtarlakapıyıaccedilmamccedilokzorD) Uzaklardangelensesedoğruyoumlneldiler

2 ldquoHafifrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisin-de ldquokalınlığı veyayoğunluğuazolanrdquo anlamına gelecek şekilde kullanılmıştır

A) Hafifbiryokuşugeccediltiktensonrailkbinadaotu-ruyoruz

B) Yapraklarınhafifiniltisiiccedilindekoumlyedoğruyak-laşıyoruz

C) Dışarıda yanan lambanın aydınlığıyla burasıhafifbiraydınlıkiccedilindeydi

D) Kendimibuguumlnduumlnegoumlredahahafifvezindehissediyorum

3 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-cuumlk yan anlamda kullanılmamıştır

A) CcedilocuğunateşinisabahakadarduumlşuumlremedikB) AklıbaşındaadamboumlyleboşlaflaretmezC) MahalleningoumlbeğindekavgayatutuştularD) Kapınınağzındanccedilekildeevehavagirsin

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zıt anlamlı soumlzcuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) Duumlştuumlğuumlbusıkıntıdankolayccedilıkacakgibigouml-ruumlnmuumlyor

B) Konuştuğukişilerinpektekininsanlarolduğusoumlylenemez

C) Toplantınınyapılacağısalonsaatleroumlncesin-denhazırlandı

D) Sabahduumlkkacircnıbenaccediltımakşamsenkapa-tırsın

Karşıt (Zıt) AnlamAnlamca ve iccedilerikccedile birbiriyle ccedilelişen kav-ramlar karşıttırbuumlyuumlk X kuumlccediluumlk ccedilalışkan X tembel

Olumsuzluk karşıtlık değildir

kavram karşıtı olumsuzu

neşeligelmek

uumlzguumlngitmek

neşesiz gelmemek

Eş (Aynı) AnlamAnlamca ve iccedilerikccedile aynı kavramı iccedileren soumlzcuumlklerdir

beyaz = ak ihtimal = olasılık

imkacircn = olanak cevap = yanıt

Eş Sesli (Sesteş) SoumlzcuumlklerYazılışları aynı olup anlamları farklı olan soumlzcuumlklerdirYaz 1 - mevsim adı 2 - yazma eylemiGuumll 1 - ccediliccedilek tuumlruuml 2 - guumllme eylemi

Terim AnlamSanat bilim edebiyat spor gibi alanlarda belirli oumlzel kavramları karşılayan soumlzcuumlk-lerdir teşhis tedavi tansiyon tıp

korner şut aut futbol

hacirckim savcı avukat hukuk

accedilı kare dikdoumlrtgen matematik

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8

35 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-

cuumlk terim anlamıyla kullanılmıştır

A) Eserlerindehalkınyaşadığısıkıntılarıakıcıbiruumlsluplaelealmış

B) Doğupbuumlyuumlduumlğuumlbuşehreşimdilerdeantre-noumlrluumlkyaparakhizmetediyor

C) Her zaman onun duumlşuumlncelerine saygı duy-dum

D) Kullandığışiirdiliyazılarınınakıldakalmasınıkolaştırıyor

6 CumhuriyetDoumlnemiTuumlrkşiirininoumlnemliisimlerin-denbiriolanCahitSıtkıTarancıkendinehasşiirdiliveduumlnyasıileedebiyattarihimizdeoumlnemlibiryerişgalederTarancışiireihtiraslasarılmışşiiryazmayabaşladığıliseyıllarındanoumlluumlmuumlnekadarldquoşairrdquo vasfına sadık kalmıştır Sırf bu sebeptenyazmışolduğuhikacircyelerindergivegazetesayfa-larındakalmasınaizinvermiştir

Bu parccedilada geccedilen altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) ŞiireyabancıkalmamakiccedilinccedilabalamakB) ŞiirseltemalaraoumlnemvermekC) ŞiirebuumlyuumlkbiristekveguumlccedillebağlıolmakD) Şiire diğer tuumlrlere oranla daha fazla emek

vermek

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquogoumlrmekrdquo soumlzcuumlğuuml karşısında verilen anlama uygun ola-rak kullanılmıştır

Kullanımı Anlamı

A) Goumlzuumlondanbaşkasınıgoumlrmuumlyorsenidinlemez

Birşeyeerişmek

B) Buodasabahakşamguumlneşgoumlruumlyor

İşlemeuğramak

C) Busahnedenedeccedilokkendineguumlvenenyarışmacıgoumlrduumlm

Ccedilokdeğervermek

D) İstanbulrsquountarihicircyerlerinigoumlrduumlnmuuml

Gezmek

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı bir soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) Ccedilalışmadisipliniyakalayanlarbaşarıyakestir-medengiderler

B) Gelişmişuumllkeleriklimdeğişiklikleriniyakındantakipediyor

C) Yoğunkaryağışındandolayıeğitimebirguumln-luumlkaraverildi

D) Sonradanaldığıkararlarşirketiiflasıneşiğinegetirdi

9 Aldığıhaberlebirdenyolaccedilıkangencinmacera-larının anlatıldığı bu kitap iki yuumlz elli sayfadanoluşuyor Yazar karakter betimlemesinde birazabartıyakaccedilmışolsadaboğulmadanokuyabile-ceğimizbireserortayaccedilıkarmıştır

Bu metindeki altı ccedilizili soumlzle eserin hangi oumlzel-liği vurgulanmaktadır

A) SıkıcıolmadığıB) YaratıcıolduğuC) KarışıkolmadığıD) Olayınazlığı

10 ldquoGelmekrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdakilerin hangisinde ldquodayanmaktahammuumlletmekrdquo anlamına gelecek şekilde kullanılmıştır

A) Neyaptıysakbulunduğumuzyereışıkgelmi-yor

B) ButakımelbisesanakuumlccediluumlkgelirC) Soğukta dışarıya ccedilıkmaya gelmiyor hemen

hastalanıyorumD) Soğuktanborulardonduğuiccedilinmusluktansu

gelmiyor

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

9

311 Bir ağustossabahındanccedilıkıpgelenbuyumuşak

akşamuumlstuumlışığıinsanlarınyalnızyuumlzlerinideğil

ruhlarınıdaaydınlatıyordu

Bu cuumlmlede numaralanmış soumlzcuumlklerden han-gisi mecaz anlamıyla kullanılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

12 Kıyıdadurmuşdeniziseyrediyorumağzımkulak-

larımavarıyorPırılpırılbirgoumlkyuumlzuumlvarherşey

okadaraydınlıkkiiccedilimaccedilılıyorUzaktabirkayık

goumlruumlyorumiccedilindekilerelleriylebalıktutuyor Koca

koca balıklar hepsi guumlmuumlş rengi Yanındakiler

isebalıklarısofradagoumlrmeyi doumlrtgoumlzlebekliyor

KadınldquoBenbukayıktan inmekistiyorumrdquodiyor

Denizşıpırşıpırbalıklarrahatsızguumlneşvarama

terletmiyorHeryereveherşeyesessizlikhacirckim

Bu parccedilada numaralanmış altı ccedilizili soumlzlerden hangisi deyim değildirA) I B) II C) III D) IV

13 ldquoAlkirazuumlstuumlnekaryağmazrdquo cuumlmlesindeki ldquoalrdquo soumlzcuumlğuumlnuumln eş seslisi aşağıdakilerin hangi-sinde kullanılmıştır

A) Senbilmezsinccedilocukalelmayataşatanccedilokolur

B) AlelmayıvernarıağlarımzarızarıC) UtancındanyanaklarıalalolmuştuD) Albayrağınaltındasaatlercenoumlbettutmaktan

onurduydum

14 İnsanduumlnyayakendiiradesiylegelmezamaken-diiradesiyleyenibirduumlnyakurmayaccedilalışırDuumln-yayairadesinindışındagelişionusuumlreklitedirginederBu tedirginlik kişinin kendisini hayatınoumlz-nesiolarakgoumlrmesindenkaynaklanır İnsanya-şadıklarına suumlrekli yabancıdır yaşadıklarındansuumlreklikorkandır

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidir A) CcediloksıkıntıccedilekmekB) YaşadıklarındansuumlreklietkilenmekC) HayatayoumlnverenolmakD) Toplumdabiryeredinebilmek

15 Yazar oumlzellikle kadın dostluğu komşuluk annendashkızyadakızkardeşlerarasındakiilişkileretra-fındageliştirdiğioumlykuumlleriyletanınıyorBuoumlykuumlle-rindedikkatccedilekenunsurlarınbaşındaşiireyapı-langoumlndermelergeliyorHeroumlykuumlnuumlnbaşındao oumlykuumlyeaccedilılanbirpenceregibidurandizelereyerveriyor

Bu parccedilada geccedilen altı ccedilizili soumlzle soumlz konusu dizelerle ilgili olarak anlatılmak istenen aşağı-dakilerden hangisidir

A) OumlykuumlnuumlnanlatımınagoumlndermeyaptığıB) YazarınanılarınıoumlykuumllerindeişlediğiC) AnlatılacakoumlykuumlnuumlniccedileriğineyoumlnelikolduğuD) Şiirinetkileyicianlatımınıoumlneccedilıkardığı

16 I BuakşamkitoplantıyabesbelligelmeyecekII Odasınıyineherzamankigibidarmadağınık

bırakmışIII Tuumlmziyaretccedililerimizbuyatırımdanfaydalana-

cakIV İmkacircnlarımızelverirseseneyedeAvrupaturu

yapacağızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde pekiştirilmiş soumlzcuumlk kullanılmıştır

A)IveII B)IveIII

C)IIveIV D)IIIveIV

I II III

IV

I

II

III IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

10

4

İkilemeAnlatıma guumlccedil kazandırmak iccedilin aynı soumlzcuuml-ğuumln ya da ilişkili soumlzcuumlklerin iki kere kul-lanılmasıdır

Doğru duumlruumlst yalan yanlış kırık doumlkuumlk

Gece guumlnduumlz aşağı yukarı er geccedil irili ufaklı

Ufak tefek yırtık pırtık eğri buumlğruuml kaba saba

Abuk sabuk mırın kırın ıvır zıvır abur cubur

Yavaş yavaş ince ince koşa koşa hıccedilkıra hıccedilkıra

Şırıl şırıl ccedilatır ccedilatır fokur fokur guumlruumll guumlruumll

Eş ya da Yakın Anlamlı

Karşıt Anlamlı

Biri Anlamlı Biri Anlamsız

İkisi de Anlamsız

Aynı Soumlzcuumlğuumln Yinelenmesiyle

Yansıma Soumlzcuumlklerle

Somut ndash Soyut AnlamDuyularla algılanabilen kavramlar somut duyularla algılanamayan ve kişiye goumlre de-ğişebilen kavramlar soyutturhız yer goumlk ruumlzgacircr ısı somutneşe huumlzuumln ruh guumlzellik soyut

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde yansımadan tuumlremiş bir soumlzcuumlk yoktur

A) Balonunpatlamasıyladaldığıuykudanuyan-dı

B) Mangaldaki koumlmuumlrlerdenccedilıtır ccedilıtır seslerge-liyor

C) KavanozdakibuumltuumlnşekerlerikıtırkıtıryediD) Birdenayağakalktıvesessizceodayıterketti

2 Guumlnuumlmuumlz sanatccedilıları biccedilime ya da iccedileriğe ver-diklerioumlnemegoumlreikiyeayrılıyorHalkayoumlneleninandığınıccedilekinmedensoumlyleyebilensanatccedilıiccedile-riğeoumlnceliktanıyorbiccedilimoyunlarındankaccedilınıyorCcedilağın anlayışlarıyla bağdaşmayan ama inandı-ğını soumlyleyecekguumlcuumlolmayansanatccedilı isefildişikuleyekapanıpedilgen tavırlarıylavarlıkgoumlster-meyeccedilalışıyor

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) Toplumsorunlarınaeğilmektenkaccedilınarakya-

ratıcıolmayaccedilalışmakB) KendinitoplumdansoyutlayarakuumlretmekC) Yapıtlarındaiccedileriğigoumlzardıedereksoumlzsanat-

larıylayuumlkluumlbiranlatımıbenimsemekD) Kendiduyguveduumlşuumlnceleriniortayakoymak-

tanbaşkabiramacıolmamak

3 ldquoDağıtmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoBir toplantıdaAvrupalıbirdiplomatkuumlrsuumlyedoğru ilerlerkenayağı takılıncasalondaoluşan gergin sessizliği iccedilten tebessuumlmuumlyle birandadağıttırdquocuumlmlesindeki anlamıyla kullanıl-mıştır

A) AkşamevegirenhırsızeviccedilokkoumltuumldağıtmışB) Mezuniyetsonrasındaevimizineşyalarınıihti-

yacıolanlaradağıttıkC) Polismeydandatoplanangoumlstericileriguumlccedilkul-

lanmadandağıttıD) Sahayagirerekoyuncularındikkatinidağıtan

izleyicikoşarakkaccediltı

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

11

TE983584983584983584983584

44 YazmakbirseruumlvendirhiccediltartışmasızBirroma-

nınkacircğıdadoumlkuumllmenedenibirduygupatlamasıbiracıhattabirbunalımolabilirBensesonsuzbiroumlzguumlrluumlkvemutlulukiccedilindeyazıyorumheryapı-tımdakendiccedilizdiğimbirharitanınuumlstuumlndeuccediluyorkendiistediğimalanainiyorum

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) Oumlznellikle biccedilimlendirilen yapıtlar aracılığıyla

kişiselduumlşuumlnceleriiletmekB) Youmlnlendirmelere ve dayatmalara kapalı bir

anlayışlauumlretmekC) Oumlzguumlrbirbakışaccedilısınıbenimseyerekyaratıcı

olmakD) Yaşamın her youmlnuumlnuuml yapıtlarına taşıyarak

youmlnlendiriciolmak

5 ldquoGoumlzrdquosoumlzcuumlğuumlyleilgilidilimizdeccedilokfazladeyim

vardırOumlrneğinbirkişiveyabirşeydeğeriniyi-

tirdiğinde goumlzden duumlştuuml ayrı duumlşenlerin arasın-

daki sevginin zamanla azaldığını belirtmek iccedilin goumlzdenırakolangoumlnuumlldendeırakoluroumlnemver-

memek arkaplana itmekanlamınıvermek iccedilingoumlzden uzak tutmak dikkatleri uumlzerine ccedilekmek

anlamındagoumlzealmakdeyimlerinikullanırız

Yukarıdaki numaralanmış deyimlerden hangi-si yanlış accedilıklanmıştır

A) I B) II C) III D) IV

6 Sevdiğimiz kişilerin oumlluumlmuumlnuumln ardından onlarakarşıbiriccedilhesaplaşmakarşısındabuluruzkendi-miziSankigeridekalmanınsuccedilluluğunuduyum-sarızbuduyumsamanınetkisiyleoumlleninyaşamseruumlveni sessiz bir filme doumlnuumlşuumlr belleğimizdeSonundasevdiğimizkişilerinoumlluumlmuumlduygusalbirdepremyaratıriccedilimizde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) TenselbiryıkılışB) Bireyin kavramavealgılamaguumlcuumlnuumln koumlrel-

mesiC) AcınınyarattığıyoğunlaşmışbiriccedilsessizlikD) Psikolojikbirccediloumlkuumlntuuml

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde sesteş soumlz-cuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) BuyılkuralıktanhastalıktanyıldıartıkkoumlyluumlB) Kendime ccedilizdiğim yoldan oumlmruumlm boyunca

doumlnmeyeceğimC) BanaguumllhepguumllkibendeguumlleyimD) Doğrubildiklerindensakınolaşaşma

8 I BusınavlarartıkcanımatakettiII Boşunabenimguumlnahımıalmayındoğrusoumly-

luumlyorumIII Oumlyle saf biridir ki hemen herkes kandırabilir

onuIV Abimbenipatronaanlatırkensankiağzından

baldamlıyorduYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde deyim kullanılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

9 (I)Heryerdenbukonuylaalakalı itirazalıyoruz(II)Bu itirazlaracevapvermehakkımızvaramakullanmak istemiyoruz (III) Ccediluumlnkuuml biz succedillu vekabahatli aramıyoruz (IV) Amacımız dergimizidahaileriyegoumltuumlrmekiccedilinelimizdengelengayretigoumlstermektir

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde eş anlamlı soumlzcuumlkler bir arada kullanıl-mıştır

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) Yenioumlykuumlmebahccediledekiboumlcekvızıltılarıara-sındabaşladım

B) BusaygısızdavranışlarınabirsonvermelisinC) Sonunda hayal ettiğim arabayı alma fırsatı

geccediltielimeD) Banakendimenfaatidoğrultusundayaklaşan-

lardanhepuzakdurdum

I

II

III

IV

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

12

411 Onakarşıyapılanolumsuzeleştirilerehiccedilbirza-

mankulaktıkamadıBueleştirileronuyıpratmakyerineaksinedahadaguumlccedillendirdiSoneseriyledegoumlruumlluumlyorkiolumsuzeleştiriyapanlarağzınınpayınıaldıArtıkeleştirilerolumluyadoumlnduuml

Bu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) MutsuzluğunudışarıaktarmakB) GerccedileğiortayaccedilıkarmakC) SoumlylediklerineveyaptıklarınapişmanolmakD) Birininahınıuumlstuumlneccedilekmek

12 Dostoyevski Ccedilarlık Rusyarsquosında yoksulluk iccedilin-dekıvrananinsanlarındramlarınıyazabildiğiiccedilinduumlnyaedebiyatınındoruklarınayerleşebildiUumllke-mizdedeOrhanKemalboumlyleinsanlarınhayatları-nıyazarlığınbuumlyuumltecialtınaaldı

Bu parccediladaki ldquoyazarlığınbuumlyuumltecialtınaalmakrdquosoumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) YapıtlarınasanatsalbirtatsindirmekB) YazdıklarındagoumlzlemlerineccedilokccedilayervermekC) Gerccedilekleri tuumlm ccedilıplaklığıyla goumlz oumlnuumlne ser-

mekD) Yaşananlarıabartarakanlatmak

13 SoumlzoyunlarındanuzakbirşiirivardırşairinOnuniccediltenliğiyalınlığagoumltuumlruumlrşiiriniyalınlığıdaccedilarpı-cılığa Konuşur gibi şiir soumlylemek her babayiği-din harcı değildir Soumlzuumln balını bulup ccedilıkarmakgerccedilekşairinişidirBoumlyleceohemenherşiirindegerccedilekbirşairolmayıbaşarmıştır

Bu parccedilada ldquosoumlzuumlnbalınıbulupccedilıkarmakrdquo soumlzuuml ile anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) SoumlylemekistediğiniokuraeksiksizyansıtmakB) Semboller yerine soumlzcuumlğuumln ilk anlamını kul-

lanmakC) KurduğuşiirdiliyleguumlccedilluumlbirdeyişeulaşmakD) Yenikelimelerkullanarak farklıbiretkiyarat-

mak

14 HermektuptariheduumlşuumllmuumlşbirnotturBunotlarccedilağınınsorunlarınakarşıduyarlıveilericifikirleresahip bir aydınımızın kaleminden ccedilıkmış ise ta-rihinkaranlıknoktalarına ışık tutacakbirniteliğekavuşurBunedenleoumlnemlikişilerinyazdığımek-tupların tarihicirc bir belge olduğu goumlz ardı edilme-melivebubelgeleriyiokunmalıveanlaşılmalıdır

Bu parccedilada geccedilen ldquotarihin karanlık noktalarınaışıktutacakbirniteliğekavuşmakrdquo soumlzuumlyle anla-tılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) TarihibirbilimdalıolaraktanıtabilmekB) Zamanlaguumlncelliğiniyitirerek tarihicircbirnitelik

kazanmakC) İnsanlarınbirccedilokalandabeğenisinikazanmış

olmakD) Geccedilmişinbilinmeyenyoumlnlerini ortaya ccedilıkara-

cakdeğereulaşmak

15 Aşağıdaki altı ccedilizili soumlzlerden hangisi daha oumlzel bir kavramı ifade eder

A) Bumevsimdeağaccedillaryapraklarınıkaldırımla-rahalıgibiserer

B) Tuumlrkiyeuumlccediltarafıdenizlerleccedilevrilibiryarımadauumllkesidir

C) OnaaldığımbeyazguumlluumldahaccedilokbeğendiD) İnsanhayatıboyuncaherzamandoğrukarar-

larveremeyebilir

16 Guumlnluumlk o guumlnuumln olaylarının yazıldığı suumlsluuml laf-lara gerek duyulmayan bir yazı tuumlruumlduumlr Ancakyazan kişinin yaşadıklarını en iccedilten bir biccedilimdeyazdığıbirtuumlrolduğundanduygusallığınağırba-sabileceğibiranlatımvardırguumlnluumlklerde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle guumlnluumlkle ilgili ola-rak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) YoğunduygularlakalemealmakB) SanatlıbiranlatımaihtiyaccedilduymamakC) DoğalbiranlatımlaetkileyiciolabilmekD) Hertuumlrluumlanlatımtarzınıkullanabilmek

13

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlamTE983584983584983584983584

1 Tuumlrkedebiyatccedilısıartık kendi yolunukendisi ccediliz-melikendisanatkozasınıkendisioumlrmelidirBunuyaparakkendiyaratıcılıklarınaguumlvendiklerinigoumls-terirBusayedekendişaheserleriniyaratacakveeserlerinibuumltuumlninsanlığasunacakBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle Tuumlrk edebiyatccedilıla-rına duumlşen goumlrev aşağıdakilerden hangisidir

A) EserlerindetoplumsalkonularıişlemekB) TuumlminsanlığıilgilendirenkonularıanlatmakC) Kendilerineguumlvenerekgelecekkuşaklaraoumlr-

nekteşkiletmekD) Kendilerineoumlzguumlbiredebicircanlayışıbenimse-

mek

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde deyim yerin-de kullanılmamıştırA) Ccedilocuklarınazamanındaterbiyevermediğiiccedilin

şimdidizinidoumlvuumlyorB) Songuumlnlerdeherkesyanındakiylekonuşma-

yaccedilalışıyorbirbirininardındanduumlmenccedileviri-yor

C) Taraftarlarmaccedilınsondakikasınakadardokuzdoğurdu

D) Sonuccedilların 9rsquoda accedilıklanacağını oumlğreninceodanıniccedilindedoumlrtdoumlnmeyebaşladı

3 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan sonraki boumlluumlm aynı anlamdadırA) YahyaKemaloturupeskişiirinruumlzgacircrıylaşiir

yazarkenbileyenilikccediliydibuoumlzuumlndeyeniolanbirtavırdı

B) Buresimhayatafarklıbirpenceredenbakma-mızıvebakışaccedilımızıgeliştirmemizisağlıyor

C) Duumlruumlstluumlk zanaatkacircrı karakterize eden enoumlnemlioumlzelliklerdenbiridirbirccedilok insanınta-şıyamayacağıdeğerdir

D) Bunlaryaşlılıkşiirlerideğilkitabın iccedilinde in-sanoğlunungenccedillikoumlzleminidilegetiriyor

4 ldquoSuumlruumlklemekrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilek anlamıyla kullanılmıştırA) Sensiztadıccedilıkmazdiyerekhergittiğigeziye

benidesuumlruumlkluumlyorB) İnsanlığı1940rsquolıyıllardakiokanlısavaşasuuml-

ruumlkleyennedenlerbuguumlnbileanlaşılamıyorC) Aslan oumllduumlrduumlğuuml ceylan yavrusunu uzaktaki

ağacadoğrusuumlruumlklediD) Sanatccedilımistik ezgileri kullandığı şarkılarıyla

dinleyenlerifarklıbirduumlnyayasuumlruumlkluumlyor

5 ldquoDağınıkrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin han-gisinde mecaz anlamıyla kullanılmıştırA) Misafirleridağınıkbirkıyafetlekarşılamakzo-

rundakaldımB) Şuandakafamccedilokdağınıksoumlylediğinhiccedilbir

şeyianlamıyorumC) Yatakodasıvemutfakdağınıkolduğundaccedilok

rahatsızoluyorumD) Buyoumlredeevlerccedilokdağınıkyapıldığıiccedilinula-

şımzoroluyor

6 (I) Goumllyazırsquonın girişinde ziyaretccedilileri heyecanlakarşılayan olağanuumlstuuml guumlzellikte bir doğal anıtvar(II)ldquoAnıtCcedilınarrdquodiyeadlandırılandevağacıngoumllgesi yaklaşık 400metrelik bir alanı kaplıyor(III) Nefis turna balığı pişirilen youmlresel uumlruumlnlersatılanbirbahccedilenintamortasındaadayıkarayabağlayan koumlpruumlnuumln hemen başında bulunuyor(IV) Ccedilınarın anıt ağaccedil olarak tescil edilmesi vekahverengi tabelasınınkonulmasıMehmetOka-tanrsquoınuğraşlarısonucundagerccedilekleşmişBu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin han-gisinde insana ait bir oumlzellik insan dışı bir var-lığa aktarılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

7 Aluumlminyum metale zarar vermeyen kireccedil ccediloumlzuuml-cuumlyuumlyıllaroumlnce----veTuumlrkiyersquodepazarınyuumlzde65rsquoine ---- firma guumlnluumlk kullanımayoumlnelik kireccedilkir yağve lekeccediloumlzuumlcuumlspreygibi uumlruumlnleri piya-sayasuumlrduumlBu cuumlmledeki boşlukları en uygun biccedilimde ta-mamlayan ifadeler aşağıdakilerden hangisin-de verilmiştir

A) araştıran-sahipolanB) piyasayasuumlren-hacirckimolanC) destekleyen-hitapedenD) satışasunan-indirgeyen

14

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8 ldquoOumlykuumlcuumlnuumlnKitabırdquooumlykuumlcuumllerinduumlnyalarınaya-zarlıkveoumlykuumlcuumlluumlkseruumlvenlerineilişkinvefarklıkotarılmışbiryapıtBufarklılıkbenceyazarlarınhepsinin bu imeceye severek el vermelerindenkaynaklanıyorBu parccedilada geccedilen ldquoimeceye severek el ver-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) En oumlnemli değerlerimizden birinin paylaşımolduğu

B) YardımlaşmadagoumlnuumllluumlluumlğuumlnesasolduğuC) Emek birliğiyle kotarılacak bir işe isteyerek

yardımcıolunduğuD) Bazıişlerinelbirliğiyledahaccedilabuktamamla-

nabileceği

9 Ccediloğu zaman kendimi bir makineye her sabahbeniuyandıranccedilalarsaatidemakineninccedilalışmaduumlğmesinebasanbirustabaşınabenzetirimGuumlnboyu koştururken o ldquotik takrdquoların yerini kalbiminatışlarıadımseslerimalırAncakenderdeolsabazı guumlnler iccedilimdeki saatin durduğunu hissede-rimBu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) ZamanındurmasınıistemekB) HerşeyiolduğugibikabullenmekC) YaşamenerjisiniyitirmekD) Yaşamıngereksizliğineinanmak

10 Aşağıdakilerin hangisinde altı ccedilizili soumlz cuumlm-leye oumltekilerden farklı bir anlam katmıştırA) Hiccedil kuşkusuz buguumlnden sonra daha yoğun

ccedilalışmalıyımB) Oumlnuumlmuumlzdekihaftabiraksilikolmazsatoplana-

cağızC) Bukitabınhazırlanmasındaeminolunkiuumlze-

rimeduumlşeniyapacağımD) Buguumlngoumlruumlşmelerinsonuccedillanmasıkesindir

11 Aşağıdakilerin hangisinde accedilıklaması yapılan soumlzcuumlk cuumlmledeki accedilıklamasına uygun olarak kullanılmamıştırA) Bayılankadınakolonyakoklatıncakadınaccedilıl-

dı(AccedilılmakKendinegelmek)B) Başdoumlnduumlrenbirguumlzelliğesahipgemieğlen-

celibirguumlruumlltuumlyleindisulara(İnmekUzamakulaşmak)

C) Boşoturmakinsanındahaerkenyaşlanması-nanedenolur(Boşİşsizbirbiccedilimde)

D) Bozukveccedilamurluyoldayuumlruumlrkenanideniccedili-mebirgariplikccediloumlktuuml(CcediloumlkmekYoğunbirbi-ccedilimdehissetmek)

12 ldquoSallanmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde mecaz anlamda kullanılmıştır A) Depremolduğunusalondaki avizenin sallan-

masındananladımB) Bizimkiler karşıdaki parkın salıncaklarında

sallanıyorlarC) Youmlnetimkurulubaşkanıdeğiştiğiiccedilinpersonel

muumlduumlruumlnuumlnkoltuğudasallanıyorD) Ccedilocukların belirli bir yaştan sonra suumlt dişleri

sallanırveduumlşer

13 Yazın duumlnyamızda değerleri ccedilok su goumltuumlruumlr şiirvehikacircyeleringuumlnuumlmuumlzuumlngeccedilerlivezorunlutekedebiyatuumlruumlnuumlolaraksavunulduğunukendindenoumlncekivekendidışındakituumlmdeğerleriyadsımavesuccedillamayoumlntemininoumlndetutulduğunugoumlruumlyo-ruzsondoumlnemdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle şiir ve hikacircyele-rin hangi oumlzelliği belirtilmek istenmiştirA) BenzerkonularıişlemeB) GeccedilmişinizlerinitaşımamaC) OumlzguumlnfikirlerleuumlretilmemeD) Nitelikleritartışmayaaccedilıkolma

15

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

14 Mozart kısacık yaşamına sığdırdığı altı yuumlzdenfazlayapıtlainsanlığakocabirhazinesunmuşturNuumlktesidinleyiciyihemenkavrayıverentılsımıvetuumlm ccedilocuksuluğunun ardındaki derin duumlşuumlncesionu ccedilağdaşı olan bestecilerden ayırır Pek ccedilokbestecimuumlziğinibirotobiyografigibikullanırkenMozartrsquoınmuumlziğikatıksızsafmuumlziktirNepara-sızguumlnlerinineateşlihastalığını nede tırman-makta olan Fransız Devrimirsquonin hırccedilın etkilerinianlatırmuumlziğindeBu parccediladaki ldquomuumlziğinbirotobiyografigibikulla-nılmasırdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdaki-lerden hangisi olabilir

A) Sanatccedilının yaşantısının yapıtlarına yansıtıl-ması

B) Eserlerde toplumsal değil bireysel konularınelealınması

C) SanatınbiraraccedilolarakgoumlruumllmesiD) Bestelerininsanatccedilınınoumlzelyaşamınailişkin

ipuccedillarıtaşıması

15 Azerbaycan Tuumlrkccedilesinin yirminci asırda yetiş-tirdiği lirik ve guumlr sesli ozanı sustu Yuumlreğindenkalemine suumlzduumlğuuml kanı uumllkesinin oumlzguumlrluumlk muuml-cadelesinekarıştırankurtuluşsavaşccedilısıbedeninitoprağaemanetettiBu parccedilada geccedilen ldquoyuumlreğindenkaleminesuumlzuumll-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) DuygularınıyazıyadoumlkmekB) OumlzuumlsoumlzuumlbirolmakC) YazıyamerakduymakD) Yaşamadoumlrtellesarılmak

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisindeki altı ccedilizili soumlz ayraccedil iccedilinde verilen soumlzle anlamca uyuş-mamaktadırA) Tuumlrk kahvesi yapmak iccedilin oumlnce şekeri suda

tamameneritmekgerekiyor(Katıbirmaddeyisıvıdaccediloumlzmek)

B) Goumlsterimizherguumlnbroşuumlrlerimizdebelirttiği-mizsaatlerdebaşlayacak(zamanlarda)

C) Ustasınınyanındaepeypiştiktensonrakendiduumlkkacircnınıaccediltı(birişiiyiceoumlğrenmek)

D) Uumlruumlnlerimizi iade etmek istediğinizde hiccedilbirsorunlakarşılaşmazsınız(değiştirmek)

17 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan oumlnceki boumlluumlm aynı anlamdadırA) Şiir aynayı kırma sanatıdır gerccedileği olduğu

gibiaktarmamaktırB) Genccedillik edebiyatının birccedilok romanı genccedilleri

suumlreklikolladıgenccedilliğinsorunlarınatercuumlmanolmakiccedilindoğdu

C) Şehirler guumlnuumlmuumlz edebiyatında salt birmekacircnolmaktanccedilıktıromankişilerininbuumltuumln-leyiciparccedilasıoldu

D) Tiyatrolar guumlnuumlmuumlzde terk edilmiş evler hacirc-linegeldihakettiğideğeribirtuumlrluumlgoumlrmedi

18 EleştiriyazılarıbellibirmetinuumlzerineyazılırYa-zınsalmetinleryazınveeleştirikuramlarındanbi-rinedayanılarakyazılmadığınagoumlreometinlereeğilen eleştiri yazıları da bilimsellik ve nesnellikgereğisayılandeğişmezkuramsalşablonlarkul-lanamaz Her yazınsal metin kendi iccedil yapısınaaykırıduumlşmeyecekbireleştirelyaklaşımgerekti-rirDurumboumlyleoluncaeleştiriyazıları tornadanccedilıkamaz tornadanccedilıkamayacağınagoumlre torna-yagiremezdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle ldquoeleştiriyazılarırsquorsquon-da bulunması gereken hangi nitelik anlatılmak istenmektedirA) FarklıtuumlrdenyapıtlaruumlzerineyazılmasıB) NesnelliktenoumlduumlnvermedenoluşturulmasıC) Okurun bakış accedilısı dikkate alınarak kaleme

alınmasıD) Bellibirkalıbasokulupbiccedilimlendirilmeyeccedila-

lışılmaması

19 GelKatiliolyalnızlığımınHasretimisıfırlaGoumlzlerimaccedilıkgitmedenBu dizelerde aşağıdaki anlam olaylarından hangisi vardırA) Bir soumlzuumln benzetmeamacıyla başka bir soumlz

yerinekullanılmasıB) Birsoumlzuumlnhemgerccedilekhemmecazanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılmasıC) Bir soumlzuumln karşıt anlamını duumlşuumlnduumlrecek bi-

ccedilimdekullanılmasıD) Soyutanlamlıbirsoumlzcuumlğuumlnsomutanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılması

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

16

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

5

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil ilişkisi yoktur

A) Parasının olmadığını anlayınca duumlkkacircndan dı-şarı ccedilıktı

B) Okulu bitirmesiyle gelecek kaygısı daha da arttı

C) Bildiklerini anlatırsa bu olayı daha kolay ccedilouml-zebiliriz

D) Pikniğe beni ccedilağırdığı iccedilin pişman olmuş

2 Bilim insanlarının yaptığı bir araştırmaya goumlre bunama eğilimi olan kişiler arasında birden fazla dil konuşanlar tek bir dil konuşanlara goumlre beş yıl kadar daha fazla bir suumlre sonra bunama evresine giriyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Birden ccedilok dil konuşan insanlarda bunama

ccedilok seyrek goumlruumlluumlrB) Tek dille konuşan her insan belli bir yaştan

sonra bunama sorunuyla karşılaşmaktadırC) Bunama eğilimi olan insanlarda ana dilinin dı-

şında başka bir dille konuşabilmek bunamayı geciktirmektedir

D) Ana dilinin dışında bir dilin dil bilgisi kurallarını oumlğrenmek bunamayı geciktirmektedir

3 (I) Bir ccedilocuk bahccedilede ccedilok mutlu olur (II) Bahccedile ona doğayı sunar ccediliccedilekleri boumlcekleri kuşları doumlrt yapraklı yoncaları getirir ccediluumlnkuuml (III) Ccedilocuk bahccedilede doğayla buluşur (IV) Dahası oyun oynar yaşıtlarıyla (V) Her ccedilocuk istediği kendini buldu-ğu oumlzguumlrleştiği bir ortam ister

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlenin nedeni duru-mundadır

A) II B) III C) IV D) V

Neden ndash Sonuccedil İlişkili (Gerekccedileli) YargılarBir olay durum ya da olgunun nedeniyle birlikte verilmesidir

Neden ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquoneden niccedilinrdquo sorularına yanıt verir

Olay ccedilıktığı iccedilin maccedil ertelenmiş neden ndash niccedilin

Amaccedil ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşme amacıyla birlikte verilen yar-gılardır

Amaccedil ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquone amaccedillardquo sorusuna yanıt verir

Oumlğretmenle goumlruumlşmek iccedilin geldim ne amaccedilla

Koşul ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşmesi belli bir koşulu gerektiren yargılardır

Onu goumlrduumlkccedile seni hatırlıyorumGidersem bir daha doumlnmemGit ama erken doumln

Oumlznel Anlatım (Kanıtlanamaz)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlnce-lerini iccedileren kanıtlanamaz nitelikte cuumlm-lelerdirCuumlmleye bir kelime dahi yorum karışmışsa cuumlmlede oumlznel anlatım vardır Birccedilok turistin ziyaret ettiği Efes

oumlnemli turizm merkezlerimizdendir

Nesnel Anlatım (Kanıtlanabilir)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlncele-rini iccedilermeyen cuumlmlelerdir Kişiden kişiye değişmeyeceği ve ortak kabul olduğu iccedilin kanıtlanabilir yargılardır Kitapta 19 bilim insanının konuyu değişik

youmlnlerden ccedileşitli boyutlarıyla inceleyen 21 yazısı yer alıyor

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

17

TE983584983584983584983584

54 (I) Erzincan guumlneyde Munzur kuzeyde Ccedilengelli

dağları ile ccedilevrili bu iki dağın sıkıştırdığı noktada Kemah ilccedilesi başlıyor (II) Sivas - Erzincan kara yolu Kemahrsquoın iccedilinden geccediliyor youmlrede uumlccedil cami sekiz mescit ve bir kale bulunuyor (III) Kemah soumlzcuumlğuumlnuumln Tuumlrkccedile olduğu ve Goumlktuumlrk Devle-tirsquonin uumlyesi Kimak Tuumlrklerinden geldiği sanılıyor (IV) 4000 yıl oumlnceki Hitit kaynaklarında Kemahrsquoın adı geccediliyor

Kemahrsquoı konu alan bu parccediladaki numaralan-mış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenler-den hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede konumuyla ilgili bilgi verilmektedirB) II cuumlmlede ccedilevresinde bulunan yapılar hak-

kında accedilıklama yapılmaktadırC) III cuumlmlede adının nereden geldiği ile ilgili bir

tahmin dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede kimler tarafından ve ne zaman

kurulduğu belirtilmektedir

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Yemekte iki ekmek doumlrt tabak fasulye geldiB) Bahccedilenin sadece arka tarafında yer kaldıC) Ccedilocukları da seminere almaya başladılarD) Bu saatten sonra kendi bildiğimi okurum

6 (I) Tuumlrkiyersquode bin uumlccedil yuumlz dolayında termal kay-nak bulunuyor (II) Bu kaynakların ccediloğu İccedil Ana-dolu ve Ege Boumllgesirsquonde yer alıyor (III) Oumlzellikle Ege Boumllgesirsquondeki kaynak suları ldquodoğal ccedilıkışlı ve bolrdquo olarak nitelendiriliyor (IV) Bu suların eriyik maden değerinin ccedilok yuumlksek kuumlkuumlrt radon ve tuz bakımından da hayli zengin olduğu biliniyor ayrıca bu kaynaklar suyu debisi sıcaklığı ccedile-şitli fiziksel ve kimyasal oumlzellikleriyle duumlnyadaki pek ccedilok kaynaktan daha uumlstuumln nitelikler taşıyor (V) Bu oumlzelliklerinden dolayı uumllkemiz termal kay-nak zenginliği accedilısından duumlnyadaki ilk uumlccedil uumllke arasında yer alıyor

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlede dile getirilen yargının sonucunu iccedilermektedirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Bu yol sizi doğrudan Ccedilekmekoumlyrsquoe ccedilıkaracaktırB) Bu başarısızlığın sebebi kendine inanmayı-

şındandırC) Olay oumlrguumlsuuml romanda daha geniştir ve ayrın-

tılara yer verilirD) Karşımıza ccedilıkan zorluklara goumlğuumls germesini bil-

meliyiz

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumln yargı soumlz konusudur

A) Yapılan incelemeler sonucunda karşı taraf haksız bulundu

B) Benim geldiğimi duyunca sevinccedilten havalara uccedilacak

C) Buumltuumln mirasını hayır kurumlarına bağışlamışD) Sonunda sesimi duyup bana doğru youmlneldi

9 I Akşam goumll kenarında buluşmak uumlzere yola ccedilıktık

II Roman oumlduumlluumlnuuml aldığı iccedilin ona herkes saygıy-la bakıyordu

III Ccedilocuklara hediye alamadığımızdan ccedilok uumlzuumll-duumlk

IV İyi bir eğitimci olayım diye her seminere katılırBu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-lerinde amaccedil-sonuccedil ilişkisi vardır

A) I ve II B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

10 (I) Eğer sağlıklı bir yaşam istiyorsak yediğimize iccediltiğimize dikkat etmeliyiz (II) Hayatımıza verdi-ğimiz duumlzenin ccedilevremize duumlzguumln oumlrnek olmasına da oumlzen goumlstermeliyiz (III) Eğer bizden sonraki nesli duumlşuumlnuumlyorsak oumlncelikle onlara bizler kendi hayatımızla oumlrnek olmalıyız (IV) Sağlıklı yaşamla sağlıklı nesiller yetişmesine oumlncuuml olmalıyız

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gilerinde koşul anlamı vardır

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve IV D) II ve III

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

18

511 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumltekilerden

farklı bir anlam ilişkisi vardır

A) Faturayı yatırmadı iccedilin iki haftadır elektriksiz otu-ruyoruz

B) Parasız kalmadığı iccedilin boumlyle rahat para har-cıyor

C) Aralarındaki kuumlskuumlnluumlğuuml sona erdirmek iccedilin oumlzuumlr diledi

D) Yazdığı hikacircyede yazım yanlışları olduğu iccedilin oumlduumll alamadı

12 (I) Artvin şehir merkezine 8 km uzaklıktaki Kafka-soumlr Yaylası boğa guumlreşlerinin de olduğu şenliğiyle tanınıyor (II) Yuumlksekliği 1100 metre olan yaylada belediyeye ait konaklamak iccedilin yapılmış elli yatak-lı Kafkasoumlr evleri var (III) Ayrıca Koumly Hizmetlerine ait bir misafirhane de hizmet veriyor (IV) Ccediladır kurma alanlarının bulunduğu yayla yuumlruumlyuumlş par-kurları ile son zamanların goumlzde mekacircnlarından

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzel-liği yanlış verilmiştir

A) Bu oumlduumlluuml sizin elinizden almak isteyebilir Varsayım

B) Zamanında buralardan arsa almak varmış Hayıflanma

C) Bizim evden iki kat daha pahalı bu ev Karşılaştırma

D) Avrupa kupalarında Tuumlrk takımlarının bu koumltuuml oyu-nu bizi şaşırtmıyor

Kanıksama

14 Şiirlerinizde anlamı guumlzelleştirmek iccedilin soumlz sanat-larına ccedilokccedila yer vermişsiniz ama anlamı farkında olmadan daraltmışsınız

Bu cuumlmleye dayanarak şairin aşağıdaki anla-tım oumlzelliklerinden hangisine uymadığı soumlyle-nebilir

A) Oumlzguumlnluumlk B) AkıcılıkC) Doğallık D) Yalınlık

15 Harvard Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesindeki bir araş-tırma ekibi uyumadan oumlnce mavi ışık yayan e-ki-tap okuyanlarla kacircğıt baskı kitap okuyanları kar-şılaştırarak e-kitapları okuyanların uykuya dalma suumlrelerinin kacircğıt baskı kitap okuyanlarınkinden ccedilok daha uzun olduğunu bu nedenle ertesi sa-bah da daha yorgun kalktıklarını ortaya ccedilıkardı

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Uyumadan oumlnce e-kitap okumak uyku kalite-

sini bozmaktadırB) Akşam saatlerinde maruz kalınan ışık uyku

hormonunun uumlretimini kısıtlamaktadırC) Kaliteli bir uyku uyuyabilmek iccedilin yatak oda-

sındaki ışık duumlzeyi son derece duumlşuumlk olmalı-dır

D) E-kitap okuyanlar kacircğıt baskı kitap okuyanlar-dan daha erken yaşlanmaktadır

16 ldquoGerccedileğin dağlarına umutsuzlukla ccedilıkılmazrdquo cuumlmlesinin yakın anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir

A) Ertelenmiş umutlar insanı perişan ederB) Umut yoksa girişim de yokturC) Umut olmadan umut edilen elde edilemezD) Umut insanoğlunun buumltuumln acılarının merhe-

midir

17 (I) Ccedilalıkuşu romanında yazar Anadolu insanının ne zor şartlar altında yaşam muumlcadelesi verdiğini anlatıyor (II) Halkın yaşadığı zorluklardan bazıla-rı ulaşım ve haberleşmedir (III) Anadolu insanının sıkıntısını İstanbulrsquoda eğitim goumlrmuumlş bir kızın ya-şadıkları uumlzerinden anlatmıştır (IV) Yazar buumltuumln bunları sade ve akıcı bir dille kaleme almıştır

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisinde ldquoCcedilalıkuşurdquonun uumlslubu hakkında bilgi verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

19

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

6

1 I Okulun bahccedilesini temizlemek uumlzere burada toplandık

II Bazı fırsatları zamanında değerlendirmek ge-rekiyor

III Guumlcuumlnuuml kanıtlamak adına buumltuumln ağırlıkları kaldırıyor

IV Boumlyle giderse bir ton daha koumlmuumlr yakarızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde amaccedil - sonuccedil ilgisi vardırA) I ve III B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

2 (I) Tuumlrkiyersquonin nuumlfusu en fazla olan ili İstanbulrsquodur (II) İstanbulrsquou Ankara ve İzmir takip ediyor (III) Yaşanabilirlik accedilısından Ankara aslında ilk sı-rada yer alır (IV) Ama İstanbul yabancı turistlerin en ccedilok ziyaret ettiği illerden

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

3 (I) Tarih konusunda bildiğim her şeyi yavaş yavaş planlı bir şekilde kardeşimle paylaşıyorum (II) Suuml-rekli konuşmam onu sıksa da yine de dikkatinden oumlduumln vermeden beni dinler (III) En ccedilok zorlandı-ğı dersi benim anlatımımla oumlğrenmeye ccedilalışması beni de mutlu ediyor (IV) Tarih sorularını dikkatli okursa emeğimizin karşılığını alırız

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-sinde koşul - sonuccedil anlamı vardırA) I B) II C) III D) IV

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilekleş-memiş bir beklenti vardır

A) Telefon ccedilalınca Sevgi arıyor sanmıştımB) Her şeyimi gizlemeden onunla paylaşırımC) Bu ccedilalışma temposu hepimize iyi gelecekD) Kısa bir suumlreliğine yurt dışına ccedilıkacağım

Karşılaştırma Bildiren YargılarOlay durum ve kavramlar arasındaki ben-zer ya da ayrılan youmlnlerin ortaya konduğu yargılardır

Cuumlmlede karşılaştırma anlamı ldquodaha ccedilok en gibi kadar derdquo soumlzcuumlkleriyle sağlanır

İki varlık durum olay veya olgu olma-dan karşılaştırma olmaz

- Ccedilocuklardan en kuumlccediluumlğuuml soumlz istedi

- Oumlykuumllerini şiirleri kadar beğendim

- Sen bu konuda benden daha tecruumlbelisin

ldquoEnrdquo soumlzcuumlğuuml en az uumlccedil şeyin karşılaştırıldığını

goumlsterir

Doğrudan AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin soumlyleyenin ağzından ccedilıktığı gibi hiccedil değiştirilmeden aktarıldığı cuumlmlelerdir

Ccedilalışmanız gerek dedi oumlğretmenimiz

Ezgi ldquoBen de geleceğimrdquo dedi

Dolaylı AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin yapıca değiştirilip kendi cuumlmlemizin iccediline sindirilerek akta-rılmasıdır

Oumlğretmen ccedilalışmamız gerektiğini soumly-ledi

Ezgi kendisinin de geleceğini soumlylediGerccedilek Soru CuumlmlesiYanıt gerektiren yanıt isteme amacıyla kurulan cuumlmlelerdir

Siz de gelecek misiniz

Soumlzde Soru CuumlmlesiAslında yanıtı bilinen cuumlmlelerdir

Ben sizi bilmez miyim

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

20

65 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil

ilgisi vardır

A) Korkularımızla yuumlzleşmenin zamanı geldi de geccediliyor

B) Beni tanıdığından bazı konuları yuumlzuumlme soumly-lemeye ccedilekinir

C) Buralardan selam goumltuumlr AnkararsquoyaD) Hep sonradan gelir aklıma anahtarı evde

unutmadığım

6 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Okulun başarısı geccedilmiş yıllara goumlre biraz daha arttı

B) Oumlvguumllere layık bir yazar olduğunu anlatıp du-rur

C) Bu işlerden pek anlamadığını defalarca anlat-tı

D) Umarım seni benim olduğum gruba verirler

7 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi uumlslupla ilgili değildir

A) Yazar kısa cuumlmlelerle anlatımı zenginleştir-miş

B) Guumlccedilluuml bir anlatıma sahip olduğunu bu eserin-de de goumlsterdi

C) Anlaşılabilir soumlzcuumlkler yapıtın beğenilmesinde oumlnemli bir etkendi

D) Romanlarında insanların ccedilevreye verdiği za-rarları işler

8 I Diyelim ki sen eve geccedil geldin (varsayım)II Etrafına kırıcı davranmasa olmaz sanki

(yakınma)III Bu kitapların oumlzetlerini ccedilıkarmanızda fayda

var (oumlneri)IV Boşuna yalvarma seni ccedilağırmaz partiye

(eleştiri)Yukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzelliği yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

9 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi anlamca olum-ludur

A) Bizi bu saatte arayacağını hiccedil duumlşuumlnmemiş-tim

B) Havada ne sis var ne pusC) Hep sınavlara ccedilalışıyoruz ama hemen unutu-

yoruzD) Eğitimde hedef olmadan başarıya ulaşmak

muumlmkuumln değil

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tım vardır

A) Oumlzuumlr dilemeyi bilmemiz gerekirB) Her zaman paranın bir işe yaramayacağını

vurgularC) Beni iyi dinlersen konuyu anlarsın diyorD) Buumlyuumlk başın buumlyuumlk derdi olur derdi babam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquopişmanlıkrdquo bil-dirmektedir

A) Zamanında duumlzenli ccedilalışmaya başlasaydım şimdi derece yapardım

B) Beni tanımadan boumlyle konuşması ccedilok normalC) Duumlşuumlncelerini accedilığa ccedilıkarmaktan hiccedilbir za-

man ccedilekinmezdiD) Bu hafta buumltuumln işler bitmiş olur

12 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde kuumlccediluumlmseme anlamı vardır

A) Yeni şirket accedilıp başarılı olacağını sanıyorB) Elindeki uumlccedil kuruşla ev almayı duumlşuumlnuumlyorC) Bizim de geleceğimizi planlar sanmıştımD) Bu olaylardan sonra ccedilaresizliği yuumlzuumlne yansı-

yordu

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

21

613 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım an-

lamı vardır

A) Sanırım bu sene de şampiyonluğu rakibe he-diye edeceğiz

B) Hiccedil oumlyle heveslenme oumlnce o bitiş noktasına va-rabilir

C) Bu saate kadar iş yerine varmıştırD) Buumltuumln bu yoğun temponun bir an olsun bittiği-

ni duumlşuumlnelim

14 Yazısında ağır ve ağdalı bir dil kullandığından okur eseri anlamakta guumlccedilluumlk ccedilekiyor

Bu cuumlmledeki anlam ilgisi aşağıdakilerden hangisinde vardır

A) Annemi toplantıya katılması iccedilin okula getir-dim

B) Eve geccedil kaldığı iccedilin bizlere hediye almışC) Kızgınlığını belirtmek iccedilin boş zaman kolluyorD) Kitabı okumak uumlzere oumlduumlnccedil aldım

15 I Galiba bu mevzu ccedilok uzayacakII Hastamız guumlnden guumlne daha iyiye gidiyorIII Oumlykuumlnden uzun cuumlmleleri ccedilıkarmalı anlatımı

biraz daha sadeleştirmelisin

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerde aşağı-daki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) OlasılıkB) SitemC) Aşamalı durumD) Oumlneri

16 (I) Sanat en genel anlamıyla yaratıcılığın ve ha-yal guumlcuumlnuumln şekil bulmasıdır (II) Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler suumlrekli değişmiş (III) Sanat soumlzcuumlğuuml genelde goumlr-sel sanatlar anlamında kullanılır (IV) Soumlzcuumlğuumln buguumlnkuuml kullanımı Batı kuumlltuumlruumlnuumln etkisiyle İngi-lizcedeki ldquoartrdquo soumlzcuumlğuumlne yakın olsa da halk ara-sında biraz daha geniş anlamında kullanılır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde tanım cuumlmlesi yer almaktadır

A) I B) II C) III D) IV

17 I Goumlzlerim goumlzuumlnde aşkı seccedilmiyorII Onlardan kalbime sevda geccedilmiyorIII Ben yordum ruhumu biraz da sen yorIV Ccediluumlnkuuml bence şimdi herkes gibisinYukarıda verilen doumlrtluumlkte numaralanmış dize-lerden hangisi kendinden oumlnceki dizenin ne-deni durumundadır

A) I B) II C) III D) IV

18 Aşağıdakilerden hangisi soumlzde soru cuumlmlesi-dir

A) Benim geleceğimden haberleri var mıB) Hangi durakta ineceğizC) Sen bu kitaptan ne anlarsın kiD) Uumlruumln değişimi yapıyor musunuz

19 Ancak buguumlnuuml hayal edebilecek kadar aklı olanlar yarının sahibi olamazlar

Aşağıdakilerden hangisi bu cuumlmleye anlamca en yakındır

A) Buguumlnuuml hayal edenler sadece guumlnuuml kurtarır-lar

B) Yarının sahibi olmak iccedilin geleceği hayal etmek gerekir

C) Daima hedefimizi en yuumlkseğe koymalıyızD) Hayalini gerccedilekleştirenler yarın iccedilin eli boş ka-

lırlar

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

22

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

7

Cuumlmlede Vurgu

Yuumlklemi fiil olan cuumlmlelerde vurgu yuumlkle-me en yakın olan soumlzcuumlk ya da soumlzcuumlk oumlbe-ği uumlzerindedir Bu kitabı bana geccedilen sene Okan almıştı Bu kitabı Okan bana geccedilen sene almıştı Bu kitabı geccedilen sene Okan bana almıştı Okan bana geccedilen sene bu kitabı almıştı

Oumln Yargı

Bir olay durum veya kişi ile ilgili olarak oumlnceden edinilmiş olumlu ve olumsuz huuml-kuumlmduumlr

Biliyorum buguumln de oumldevini getirmeye-cek

Bu adam hayatta akıllanmaz

Olasılık Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmesi imkacircn dacirchilinde olan olay olgu veya durumdur

Bu sınavdan 90 alabilirsin

Bu akşam size gelebilirim

Varsayım Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmemiş bir durumu gerccedilekleşmiş gibi kabul etmektir

Farz et ki bu sınavdan 90 aldın

Diyelim bu akşam size geldim

Gerccedilekleşmemiş BeklentiGerccedilekleşeceğine yuumlzde yuumlz inanılan bir olay ya da durumun gerccedilekleşmemesi du-rumundaki ldquobeklememezliği şaşkınlığırdquo dile getiren yargılardır

Gerccedilekleşmemiş beklenti cuumlmleleri ge-nellikle ldquosanmıştım duumlşuumlnmuumlştuumlmrdquo gibi yuumlklemlerle kurulur

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde amaccedil - so-nuccedil ilişkisi vardır

A) Hava soğuduğundan pencereyi kapattıkB) Bana kitap aldı diye ona teşekkuumlr ettimC) Yarına getirmek uumlzere bu kitabı alabilirsinD) Film izlemek iccedilin sinemaya gitmeye karar ver-

dik

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoiccedilinrdquo soumlzcuuml-ğuuml cuumlmleye diğerlerinden farklı bir anlam kat-mıştır

A) Sınava ccedilalışmak iccedilin eve erken gittimB) Eski guumlnleri hatırladığım iccedilin duygulandımC) Karadenizrsquoe gitmek iccedilin guumln sayıyoruz D) Okumak iccedilin fırsatlar yaratmalı insan kendine

3 (I) Eserleriyle bir anda magazin malzemesi hacircline gelen sanatccedilıların bu sonuccedilta payları ne kadardır bilemiyorum doğrusu (II) Son zamanlarda ccedilok tartışılan ldquoccedilok satmardquo meselesi gerccedilekten onların hayallerini suumlsluumlyor mudur (III) Ya da adlarının guumlzellik veya yakışıklılıklarının eserlerinin oumlnuumlne geccedilmesi acaba kendilerini rahatsız ediyor mu-dur (IV) Bu tartışılabilir ancak şu belli ki piyasa-da boumlyle allanıp pullanmaya yuumlceltilmeye merak-lı sanatccedilı tipleri ccedilok

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangisi diğerlerine goumlre daha kesin bir yargıdırA) I B) II C) III D) IV

4 I Necip Fazılrsquoın ldquoKaldırımlarrdquo şiiri aynı zamanda bestelenmiştir

II Sabahattin Alirsquonin eserlerinde ağalık sistemi-nin başarılı eleştirisini goumlruumlrsuumlnuumlz

III Uumlnluuml yazar en sevilen eserlerini Bodrumrsquoda yazmıştır

IV Yaptığı muhteşem betimlemeler onu diğer ya-zarlardan ayırır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangisi kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden farklı-dır

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

23

TE983584983584983584983584

75 Başarılı bir takımın pek ccedilok eli tek bir beyni var-

dır

Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cuumlmleye en yakındır

A) Başarıyı getiren iş birliği iccedilinde ccedilalışmaktırB) Tek akıl bol iş birliği başarıyı getirirC) Başarı iccedilin insanları bir kişi organize etmelidirD) Bir kişi karar verir ccedilok kişi uygularsa başarı

gelir

6 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım soumlz konusu değildir

A) Farz edelim ki şu an yaz tatili gelmişB) Sınavı kazandığını duumlşuumln ne kadar mutlu olu-

ruzC) Diyelim ki seni aramadı ne yapacaksın o za-

manD) Varsayımlar uumlzerinden karar vermek doğru

olmaz

7 Dermotoloji uzmanı X bebeklerde cilde renk ve-ren ve cildi guumlneşten koruyan melanin adlı pig-ment huumlcrelerinin bebeklerde yetersiz sayıda olduğunu ve bebekleri guumlneşten korumada izle-necek ilk yolun bebeğe sık dokunmuş ve pamuklu kumaştan yapılan accedilık renk giysiler giydirmek ol-duğunu belirtti

Bu cuumlmledenI Guumlneşin zararlı ışınlarından korunmada pig-

ment huumlcrelerinin etkisi vardırII Bebekleri guumlneş ccedilarpması ve yanıklarından

korumanın en etkili yolu koruyucu kremler kullanmaktır

III Bebeklerde guumlneş ccedilarpmasının yetişkinlerin-kinden fazla goumlruumllmesinin nedeni bebeklerin hareketli olmamasıdır

IV Melanin adı verilen huumlcrelerin birden ccedilok işlevi vardır

yargılarından hangilerine ulaşılamazA) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) III ve IV

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokarşılaştır-mardquo soumlz konusudur

A) Geccedilen yıla goumlre soruların daha kolay olacağı-nı duumlşuumlnuumlyorum

B) Buguumlnlerde kafasının başka şeylerle meşgul olduğu accedilık

C) Kendinize bir dost bulmak isterseniz onu ki-taplarda arayın

D) Duumlşuumlncelerimizi oumlfkelenerek anlatmak bizi so-nuca goumltuumlrmez

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlyleyenin duygularına yer verilmemiştir

A) Hafta sonu yapılacak panele farklı dallardan 42 akademisyen davet edildi

B) Yaptığı başarılı tasvirlerle adını unutulmazlar arasına kazımayı başardı

C) Anadolursquoda yaşanan toprak ağalığı sisteminin koumlhneliğini başarıyla eserine taşımış

D) Yalnızlık temasını okuyanların yuumlreğine do-kunarak vermeyi seviyor

10 I Yazının gazetede yayımlandığı duumlşuumln bir kere

II Buguumlnkuuml sınavlarımız oumlnuumlmuumlzdeki hafta accedilık-lanabilir

III Buraya geldiğinde bizi de arar sanmıştıkNumaralanmış cuumlmlelerde aşağıdaki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) Gerccedilekleşmemiş beklentiB) Oumln yargı C) VarsayımD) Olasılık

11 (I) 1930 yılında yayımlanan ldquoBir Gemici Hikacircye-sirdquo adlı eseri yazarın sanat haya tında yeni bir doumlneme başladığını goumlsterir (II) Romantik oumlge-ler hikacircye buumlnyesindeki eski ağırlıkla rını kaybe-derek yerlerini daha gerccedilekccedili bir mizaca bırakır (III) Boumlylece yazar hikacircyelerine daha toplum sal bir iccedilerik kazandırmış olur (IV) Bazı araştırmacı lar yazardaki değişimi Al manyarsquoda bulunduğu sı rada daha yakından tanı dığı Batılı yazarlara bağ larlar

Bu parccedilada numaralan mış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquosanatccedilının uumlslubuna youmlnelik değerlendir-merdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

24

712 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquooumln yargırdquo an-

lamı bulunmaktadır

A) Bu konuda bizi doğru youmlnlendirmediğini duumlşuuml-nuumlyorum

B) Zamanında yola ccedilıkmazsanız otobuumlsuuml kaccedilırır-sınız

C) Her geccedilen guumln artan enflasyon yaşam koşul-larını guumlccedilleştiriyor

D) Bu yıl yine şampiyon bizim takımımız olacak-tır

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquoazımsamardquo anla-mı iccedilermektedir

A) Bu soruları mı cevaplayamadınız sizB) Bir kitapla yazar olduğunu duumlşuumlnuumlyor ne yazıkC) Bu kadarcık parayla benden geccedilinmemi mi

bekliyorsunD) Okuyup adam olacakmış da ailesine o baka-

cakmış

14 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zaman oumlgesi vurgulanmıştır

A) Ona buumltuumln gece olanı biteni sakince anlattımB) Buumltuumln gece olanı biteni sakince ona anlattımC) Olanı biteni sakince buumltuumln gece ona anlattımD) Sakince ona olanı biteni buumltuumln gece anlattım

15 (I) Kapkaranlık sık bitki oumlrtuumlsuumlyle dolu ormanın iccedilinde ilerliyorduk (II) Her geccedilen dakika ccediloumlken karanlık yolumuzu karartıyor oumlnuumlmuumlzuuml goumlrmemiz iccedilin bize tek ışığı ay sağlıyordu (III) Geccedil de olsa yanlış bir yola girdiğimizi anlamıştık (IV) Bu yuuml-ruumlyuumlş nedeniyle hepimiz yorulmuş omuzlarımız duumlşmuumlş parmağımızı kımıldatmaya hacirclimiz kal-mamıştıYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquobetimleme (tasvir)rdquo yapılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

16 I Şimdiki aklım olsaydı onu hiccedil dinlemezdimII Bana bunları o ellerle mi yazdınIII Zamanında ona guumlvenseydim başıma bu gel-

mezdiIV Bunları bilsen bana yine de kızacak mıydınYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-lerinde ldquopişmanlıkrdquo anlamı soumlz konusudur

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) II ve IV

17 I Yaptığınız pikniğe beni davet etmek aklına gelmedi mi (sitem)

II Ders vakti geldi oumlğretmen sınıfa gelmiştir (olasılık)

III İnsanlar hacirclacirc demokrasinin oumlnemini anlamış değil (pişmanlık)

IV Tuumlrkccedilenin en oumlnemli sorunu aşırı duumlzeyde ya-bancı soumlzcuumlk kullanılmasıdır (karşılaştırma)

Yukarıdaki numaralı cuumlmlelerin hangisinin ay-raccedil iccedilindeki anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

18 (I) Cumhuriyet Doumlnemi Tuumlrk şiirinde yeni bir ccedilığır accedilan Orhan Veli Garipccedililer hareketinin en oumlnemli ismidir (II) O Tuumlrk şiirini yıpranmış kalıplardan klişe soumlzlerden kurtarıp gerccedilek hayata guumlnluumlk yaşamın arasına taşımıştır (III) Yalın anlaşılır nuumlkteli realist ve halk diliyle esprili şiirler yazmış-tır (IV) 1941rsquode yazdığı ldquoGariprdquo adlı şiir kitabının oumln soumlzuumlnde Tuumlrk şiirine yepyeni bir hava getirmek gerektiğini savunur

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde yazarın uumlslubuyla ilgili bilgi verilmiştir

A) I ve IVB) II ve IIIC) II ve IVD) III ve IV

19 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tıma başvurulmuştur

A) Eğitimin gelecek nesilleri aydınlatma işlevini unutmamalıyız dedi

B) Atatuumlrk ldquoSanatsız kalmış bir toplumun yaşam damarları kopmuş demektirrdquo der

C) Van kedileri bir goumlzuuml mavi bir goumlzuuml yeşil olma-sıyla tanınır

D) Bana anlatacaklarının ccedilok oumlnemli olduğunu soumlyledi

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 3: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

UumlNİTE 1 Soumlzcuumlkte Anlam

Soumlzcuumlkte Anlam 1-12

Unutmadan Ccediloumlz 13-15

UumlNİTE 2 Cuumlmlede Anlam

Cuumlmlede Anlam 16-27

Unutmadan Ccediloumlz 28-30

UumlNİTE 3 Paragrafta Anlam

Paragrafta Anlam 31-42

Unutmadan Ccediloumlz 43-46

UumlNİTE 4 Fiilimsiler

Fiilimsiler 47-58

Unutmadan Ccediloumlz 59

UumlNİTE 5 Fiil Ccedilatıları

Fiil Ccedilatıları 60-71

Unutmadan Ccediloumlz 72

UumlNİTE 6 Cuumlmlenin Oumlgeleri

Cuumlmlenin Oumlgeleri 73-87

Unutmadan Ccediloumlz 88

UumlNİTE 7 Cuumlmle Tuumlrleri

Cuumlmle Tuumlrleri 89-100

Unutmadan Ccediloumlz 101

UumlNİTE 8 Noktalama İşaretleri

Noktalama İşaretleri102-113

Unutmadan Ccediloumlz 114

UumlNİTE 9 Yazım Kuralları

Yazım Kuralları 115-126

Unutmadan Ccediloumlz 127

UumlNİTE 10 Soumlz Sanatları - Metin Tuumlrleri -

Şiir Bilgisi

Soumlz Sanatları - Metin Tuumlrleri -

Şiir Bilgisi 128-139

Unutmadan Ccediloumlz 140

UumlNİTE 11 Anlatım Bozukluğu

Anlatım Bozukluğu141-146

Unutmadan Ccediloumlz 147

UumlNİTE 12 Karma Paragraf Soruları

Karma Paragraf Soruları148-159

Tarama Testleri 160-175

Cevap Anahtarı 176

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

1

1

1 I Miccediloyahalatlarınccediloumlzuumllmesiemriniverdikap-tan

II Buzluktanccedilıkardığımızdondurmahacirclacircccediloumlzuumll-memiş

III Acıhaberialdıktansonrakadınıneliayağıccedilouml-zuumllduuml

IV Yunancephesininccediloumlzuumllmesiylesavaşınseyrideğişti

V OradanorayakoştururkensaccedillarımccediloumlzuumllduumlYukarıdaki numaralı cuumlmlelerde ldquoccediloumlzuumllmekrdquo soumlzcuumlğuuml kaccedil farklı anlamda kullanılmıştır

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5

2 bull Elindekiparayıbozmayıistemiyorduccedilocukbull Duumlnyediğimizyemekmidemibozmuşbull EskileribozuyorccedilocuğugiydiriyorldquoBozmakrdquo soumlzcuumlğuuml yukarıdaki numaralı cuumlm-lelerde aşağıdaki anlamlarından hangisiyle kullanılmamıştır

A) BuumlyuumlkparayıkuumlccediluumlkbirimlereayırmakB) GeccedilersizbirdurumagetirmekC) DokunmakzararvermekD) Biccediliminivekullanışınıdeğiştirmek

3 Aşağıdaki cuumlmlelerde altı ccedilizili kelimelerden hangisi karşısında verilen anlama uygun kul-lanılmamıştır

Kullanımı Anlamı

A) Vatanhasretiişteoanccediloumlktuumliccedilime

Yoğunbiccedilimdeduymak

B) İlaccedilkullanmamarağmenağrılarımyinebeniyokluyor

Arasıraetkisinigoumlstermek

C) Kadınınccedilocuklu-ğundanbericcedilektiği buhastalıkcanınataketmişti

Guumlccedildurumlaradayanmakkatlan-mak

D) İkibinlirasaydıbizebuevialmakiccedilin

Varsaymaktut-makfarzetmek

Sadece bir kavramı karşılayan soumlzcuumlklerdir Bu soumlzcuumlklerin başka anlamlara gelebilecek kullanımı yoktur ldquoDomates testere tencererdquo soumlzcuumlklerinin tek anlamı vardır

Kullanıldığı yere ve duruma goumlre birden ccedilok anlam kazanabilen soumlzcuumlklerdir

ldquoDişrdquo soumlzcuumlğuuml kullanıldığı yere goumlre birccedilok anlam kazanabilir İnsan dişi ccedilarkın dişi sarımsak dişi vs

Tek anlamlı soumlzcuumlkler

Ccedilok anlamlı soumlzcuumlkler

Oumlrnek

Oumlrnek

Soumlzcuumlkte Anlam uumlnitesi ccedilok anlamlılık

uumlzerine kuruludur Bu başlıktaki sorularda oumlğrenci-

den soumlzcuumlklerin cuumlmle iccedilinde kazandığı anlamı

bulmaları istenmektedir

ldquoDokunmakrdquo soumlzcuumlğuumlnuumln cuumlmle iccedilerisinde ka-zandığı anlamları inceleyiniz

Masadaki kacircğıtlara sakın benden başka hiccedil kimse dokunmasın (karıştırmak)

Guumlneşli goumlruumlnduumlğuumlne bakmayın bu havalar dokunur insana (sağlığı olumsuz youmlnde etkilemek)

Uumllkedeki eğitim sorunlarına da kısaca dokunmayı ihmal etmedi (konuşma esnasında bir konuya değinmek)

Bu tuumlrkuuml ona hep dokunur tuumlrkuumlyuuml dinlerken goumlzleri dolardı (etkilemek duygulandırmak)

Oumlrnek

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

2

14 ldquoBakmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdakilerin hangisinde

ldquobir işi yapmaklagoumlrevli olmakrdquo anlamına gele-cek şekilde kullanılmıştır

A) İtirazdavalarınaidarimahkemelerbakıyorB) Buumltuumlnailebabanınevegetirdiğiparayabakı-

yorC) Guumlneyebakanevlerindahasıcakolduğubi-

liniyorD) Buişihalletmemsadecebirkaccedilsaatebakar

5 Aşağıdakilerin hangisinde mecaz anlamlı bir soumlzcuumlğe yer verilmemiştir

A) DurgundenizisaatlerceizleyebilirdimB) Yıllarca onun goumllgesinde yaşamaktan sıkıl-

mıştıC) ZorzamanlardasıcakikiccediliftsoumlzbeklerinsanD) Bizesunduğugenişimkacircnlarsayesindeoku-

yabildik

6 Aşağıdakilerin hangisinde karşıt anlamlı soumlz-cuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) BanaduyarduymaztelefonettiğinisoumlylediB) BizeolaylarıenbaştandoğruduumlruumlstanlattıC) Arababozukyoldaağıraksakilerlemeyeccedila-

lışıyorD) Askerlerarazidebataccedilıkayuumlruumlyordu

7 Aşağıdaki cuumlmlelerdeki altı ccedilizili soumlzcuumlklerin hangisinin sesteşi yoktur

A) Onunyazdığıbusatırlarguumlccedilluumlbiryazaroldu-ğunugoumlsteriyor

B) Buyılbeklenenkacircrıedemeyenşirketlerinzor-lanacağıduumlşuumlnuumlluumlyor

C) Parkyerindearabanınsoltarafınaccedilarptıkları-nıfarkettim

D) Karşı takım eline geccedilirdiği kozu kullanmayıbecerememişti

8 Aşağıdakilerin hangisinde ldquoışıkrdquo soumlzcuumlğuuml so-yut bir anlam ifade edecek şekilde kullanılmış-tır

A) OdadakiışıkokuyabilmekiccedilinyeterlideğildiB) Havakarardığıiccedilinışıklarıaccedilmaihtiyacıduy-

dukC) Edebiyatımızınbilinmeyenlerineışıktutanya-

zarlarımızartmalıD) Apartmanınışıklarısoumlnuumlnceetrafıbirkaranlık

kapladı

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokitaprdquo soumlz-cuumlğuuml oumlteki cuumlmlelerdekilere goumlre daha genel anlamda kullanılmıştır

A) Kitap Anadolursquonun Kurtuluş Savaşı yıllarınıanlatıyor

B) Macera kitapları her zaman ilgimi daha ccedilokccedilekmiştir

C) Kitap insanıngerccedilekbir dost aradığında sı-ğındığılimandır

D) Gerccedilek hayatları anlatan kitaplar okuyucuyayolgoumlsterir

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde terim anlam-lı bir soumlzcuumlğe yer verilmemiştir

A) RessamtuvaldeyineharikalaryaratmıştıB) OyundakituumlmkostuumlmleroumlzenlehazırlanmıştıC) Muumlzisyenlerkonseroumlncesisonakorlarını ta-

mamladıD) Olayafarklıaccedilılardanbakmakgerekirbazen

11 Aşağıdaki cuumlmlelerde altı ccedilizili soumlzcuumlklerden hangisi gerccedilek anlamda kullanılmıştır

A) AğırşeyleryemekbuumlnyeyifazlayorarB) BuyağmurluguumlndesıcakbirccedilaygibisiyokC) İnsanlarşehirlerdegenişimkacircnlarlayaşamayı

hayalederD) Ccedilocuklararasındakoyubirsohbetbaşlamıştı

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

3

112 Aşağıdaki cuumlmlelerdeki altı ccedilizili soumlzcuumlklerden

hangisinin eş anlamlısı yoktur

A) TuumlmkonuklarbuumlyuumlksalondaağırlandıB) CcedilocuğunodadaağlamasıhepimiziuumlzmuumlştuumlC) YazarsoneserindeAnadolursquoyuanlatmıştırD) Aldığıgoumlrevihakkıylayerinegetirirherzaman

13 Bin yıl oumlnce kalemealınmış bir eseri guumlndemegetirmefikrinasıloluştubilmiyorumamaromanı-mıyazarkenKutadguBiligrsquoigerccedilektenmercekal-tınaaldığımısoumlyleyebilirimBunabağlıolarakdaKutadguBiligrsquodeyeralanbazıbeyitlerromandakurgununşifresiolarakkarşınızaccedilıkacakdiyebi-lirim

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzlerle anlatılmak is-tenenler aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla verilmiştirA) Tartışmayasunmak-alıntıyapmakB) Hatırlanmasınısağlamak-sorgulamakC) Eleştiriyeaccedilmak-araştırmakD) Guumlncellikkazandırmak-titizveetraflıcaince-

lemek

14 Aşağıdaki cuumlmlelerde geccedilen ikilemelerden hangisi cuumlmleye ldquoyaklaşıklıkrdquo anlamı katmıştır

A) BizeaşağıyukarıyirmiguumlnduumlruğramıyorB) İşindoğrusunuergeccedilsendeanlayacaksınC) BusınaviccedilinhepimizgeceguumlnduumlzccedilalıştıkD) Ccedilocukiriliufaklıbirccediloktaştopladısahilden

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde yansıma koumlkten tuumlremiş bir soumlzcuumlğe yer verilmemiştir

A) Hepimizdışarıdakiguumlruumlltuumldenrahatsızolmuş-tuk

B) Kafilemizşırılşırılakandereninyanındamolaverdi

C) Ormanıniccedillerindengelenccedilıtırtılardankorkma-yabaşladık

D) Guumlneşbuguumlzelhavadaışılışılparlıyordışa-rıda

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı bir soumlzcuumlğe yer verilmiştir

A) BumevsimdehavadakinemgitgideartıyorB) TarladakikorkulukgoumlrenleriguumlluumlmsetiyorC) İnsanlariyilikyaparsaduumlnyaguumlzelleşirD) Ruumlzgacircrtuumlmşiddetiylecamlarıdoumlvuumlyordu

17 Aşağıdakilerin hangisinde altı ccedilizili soumlzcuumlk cuumlmleye oumltekilerden farklı bir anlam katmış-tır

A) Koşarken incittiği bileğinin iyileşmesi zamanalacakgibi

B) Konuşmaları nedeniyle ona guumlcenmem nor-maldeğilmi

C) Ccedilocuklar arasındaki dargınlığın bitmesi her-kesimutluetti

D) Banakarşıserttutumlarınedeniylealındığımı odabiliyor

18 Dahailkyapıtlarındabaşkalarınınayakizinebas-madan yuumlruumlyen yazarlar ozanlar vardırBunlaryazınsal yaratıları ayırmaya belirlemeye ve de-ğerlendirmeye youmlnelik geleneksel oumllccediluumltlerin ku-ralların kılavuzluğunu pek umursamaz onlarasıkısıkıyabağlıkalmazTuumlrlerarasındaoumlyleaşıl-masıguumlccedilduvarlaryadasınırlaryokturonlariccedilinYazarken bir tuumlre oumlzguuml nitelikleri başka bir tuumlretaşımaktanhiccedilkaccedilınmaz

Bu parccedilada geccedilen ldquobaşkalarının ayak izinebasmadan yuumlruumlmekrdquo soumlzuumlyle sanatccedilılara iliş-kin olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) Başka sanatccedilıların yanlış yolda yuumlruumlduumlğuumlnuuml

duumlşuumlnmekB) Diğer sanatccedilılarınkinden farklı bir uumlslubasa-

hipolmakC) Edebicircyapıtlarınsınıflandırılmasınakarşıccedilık-

makD) Oguumlnedekelealınmamışkonularıişlemek

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

4

2

1 CcedilocukluğumuzdaldquoCcedilokokuyanmıbilirccedilokgezen

mirdquosorusunukaccedilkezduydukkimbilirCevap-

tanccediloksorununkendisioumlnemliydisankiOrtada

derinbir ikilemvarmışgibi ciddiyetleyoumlneltilirdi

soruHerseferindeldquoCcedilokokuyanrdquodememizbek-

lenirdiGalibaoumlğretmenlerimizokumasevgimizi

boumlyleartırmayaccedilalışırdıccedilokokumaklaccedilokgez-

mek asla yan yana gelemezmiş gibihellip Bense

okumayıdagezmeyi de tutkuyla sevenbiri ola-

rakikiyeboumlluumlnuumlrduumlm Okumanındaiccedilteniccedilebir

seyahatolduğuna inandığımdanherkitabınbizi

başkabiryolculuğaccedilıkardığınıduumlşuumlnduumlğuumlmden

hiccedilbirzamanısınamadımbuyapayikileme

Bu parccedilada geccedilen ldquoOkuyarakgezmekherkitabıbaşlıbaşınabirseruumlvensayarakbirbaşkaorta-maveyaşamauzananbiryolculukyapmaksayılırccediluumlnkuumlrdquo soumlzleriyle anlatılmak isteneni numara-lanmış soumlzlerin hangisi iccedilermektedir A) I B) II C) III D) IV

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoccedilekmekrdquo soumlzcuumlğuuml verilen anlama uygun kullanılmamış-tır

A) GuumlccedilbirdurumadayanmakYıllarcaekonomiksıkıntılarccedilektiadam

B) TaşıtıbiryerebırakmakkoymakHatalıparkedenaracıpolisccedilekmiş

C) ŞansınıdenemekiccedilinbirinialmakYapılanku-radaEmrersquoyiccedilektim

D) Aynısını yazmak veya ccedilizmekToplantı tuta-naklarınıtemizeccedilekiyoruz

l

ll

lll

lV

Gerccedilek - mecaz ayrımı sorularında da ccedileldi-rici olarak yan anlamda kullanılmış soumlzcuumlkler de verilebileceği iccedilin dikkatli olunmalıdır Yan anlam temel anlamla bir şekilde ilişkilidir ve gerccedilek anlam sayılır Oysa mecaz anlam tamamen gerccedilek dışı bir anlamdır

Bir soumlzcuumlk yalnız başına iken bize temel anlamını ccedilağrıştırır Soumlzcuumlklere yan ve mecaz anlam kazandırabilmemiz iccedilin onları cuumlmlede kullanmamız gerekir

Aşağıdaki soumlzcuumlklerin temel yan ve mecaz anlamlarını karşılaştırmalı inceleyiniz

Yol

Adam yolu oumlğrenmek iccedilin arabadan indi (TA) Evin yolu Arnavut kaldırımlarıyla doumlşeli (YA) Matematik sorularının genellikle birden

fazla ccediloumlzuumlm yolu vardır (MA)

Kafa

Delikanlı kafasına aldığı ağır darbe sonucu bayılmıştı (TA) Koltuğun kafası oldukccedila fazla yıprandı

değiştirmeliyiz (YA) Yaşı kuumlccediluumlk olmasına rağmen haksızlık

karşısında kafa tutardı (MA)

Buumlyuumlk

Annemin tatilde benim iccedilin aldığı bisiklet oldukccedila buumlyuumlktuuml (TA) Buumlyuumlkler torunlarına ccedileşit ccedileşit bayram

hediyesi almıştı (YA) Buumlyuumlk duumlşuumlncelerden esinlenerek guumlzel

hayalleri kitaba doumlkmuumlştuuml (MA)

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

5

TE983584983584983584983584

23 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde terim anlam-

lı bir soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) MatematikoumldevleribanakoumlksoumlktuumlrduumlB) Bitkiyi toprağa bağlayan besleyen boumlluumlme

koumlkdenirC) 25sayısınınkarekoumlkuumlnuuml5olarakbuluruzD) Birsoumlzcuumlğuumlnanlamlıenkuumlccediluumlkparccedilasıkoumlktuumlr

4 Aşağıdaki altı ccedilizili soumlzcuumlklerin hangisinin eş anlamlısı yoktur

A) EğitimgelişmeiccedilinbirvasıtadırB) Bu dizelerdeaşkıbulmakmuumlmkuumlnduumlrC) MerakbilimindoğuşunasebepolurD) Herkeseksikyanınıgeliştirmeyeccedilalışır

5 Aşağıdaki altı ccedilizili kelimelerden hangisi ger-ccedilek anlamda kullanılmıştır

A) Doğrularıgoumlremeyecekkadarkoumlrolması im-kacircnsızdı

B) Olayları benimgoumlzuumlmle değerlendirmen ccedilokoumlnemliydi

C) Birccedilokkişiarasındansıyrılıpbirinciliğieldeet-mişti

D) Kapının ağzındabiriken insanlarmerak iccedilin-deydi

6 Aşağıdakilerden hangisinde zıt anlamlı keli-meler bir arada kullanılmamıştır

A) Busınaviccedilinhepimizgeceguumlnduumlzemekver-dik

B) Senbusoumlzlerisoumlyleyincegidipgitmemekara-sındakaldım

C) Yaptığımızyanlışsorulardoğrularımızıgoumltuumlr-muumlş

D) Tuumlmsorularımızadoğrucevapverdiyarışma-cılar

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobağrdquo soumlzcuuml-ğuuml karşısında verilen anlama uygun kullanıl-mıştır

A) Onunlaaramızdakibağgittikccedileguumlccedilleniyor(İlgiilişki)

B) Yaramınbağınıdeğiştirmeyegidiyorum (ipsicimvbduumlğuumlmlenirnesne)

C) Hasatmevsimibağlardabirhareketlilikbaşlar(destedemet)

D) Pazardangelirkendoumlrtbağmaydanozaldım(meyvebahccedilesi)

8 I CcedilocukdalgınlıklaboşluğaelinikoymuştuII Kimsenin karşısında el bağlama alışkanlığı

yokturIII ŞuişesendeelatsandahemenbitirsekIV Yaptığıyolsuzluknedeniylegoumlrevdenelccedilekti-

rilmişYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoelrdquo soumlzcuumlğuuml deyim iccedilinde kullanılma-mıştır

A) I B) II C) III D) IV

9 Ccedilocuk eğitiminde bir disiplin youmlntemi olarak ce-zanınnasılvenezamankullanılacağıoumlnemlibirtartışmakonusuolmuşturKimilericezanın----et-kisindensoumlzederkenkimileritamtersinecezanınsuccedilu----veyenidenişlemeyegoumltuumlrduumlğuumlnuumliddiaederler

Bu parccedilada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşa-ğıdakilerden hangileri getirilmelidirA) caydırıcındashkabullenmeyeB) kalıcındashazaltmayaC) olumlundashanlamayaD) bıktırıcındashreddetmeye

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde mecaz an-lamda kullanılmış bir soumlzcuumlk yoktur

A) Herzamaninsanlarakarşıoumllccediluumlluumldavranmayıbilir

B) Bilirizkiyanımızdaolmasadayuumlreğibizimlebirccedilarpar

C) Sorduğu zor sorularla patron adayları epeyterletmiş

D) Yenidenyazmayabaşlayacağı iccedilinkalemininucunusivriltti

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

6

211 Aşağıdakilerin hangisinde benzetme amacı

guumlduumllmeden bir soumlzcuumlk başka bir soumlzcuumlğuuml kastedecek şekilde kullanılmıştır

A) Buaybeyazperdedebirccedilokyenifilmgoumlste-rimegiriyor

B) Ahmetevindireğiolmanınzorolduğunuduuml-şuumlnduuml

C) TuumlmmahallebudedikoduyukonuşuyorduD) Minik serccedileAnadolu Hisarı konserlerine ara

verecek

12 (I)Romanlarıhikacircyelerivedenemeleriyleedebi-yatımıza silinmesi muumlmkuumln olmayan bir damgavurduktansonraaramızdanayrılanNecatiCuma-lı ilgisini daha ccedilokAnadolu insanına yoğunlaş-tırmıştır (II)Taşranın renklidoğasınımetinlerinemalzemeyapmışkimizamandaAnadoluhalkı-nın ortaya saccedilılmamış yuumlzuumlne dikkat ccedilekmiştir(III)Aydın kişiliğini hiccedilbir zaman tepeden bakanuumlslupla yansıtmayan yazar goumlzlemlerini yargı-lamaktan uzak bir yaklaşımla kaleme almıştır (IV) Taşra insanının su yuumlzuumlne ccedilıkmamış arkaplandakiduumlşleriveisteklerindenhareketleccedilarpıcıbirmozaiğeulaşmıştır

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerde ge-ccedilen altı ccedilizili soumlzlerden hangileri anlamca bir-birine en yakındırA)IveII B)IveIIIC)IIveIV D)IIIveIV

13 Deyimler dilimizin zenginliğini goumlsterir Bir du-

rumu daha etkili anlatmak somutlaştırmak an-

latımı zenginleştirmek iccedilin kullanılır Dilimizde

ldquoburunrdquo kelimesinin kullanıldığı birccedilok deyim

bulunur Buumlyuumlklenmek kibirli olmak anlamında

burnu buumlyuumlmek davranışlarına soumlz ettirmemek

eleştirilerekızmakanlamında burnundankıl aldır-

mamakccedilokoumlfkelenipsinirlenmişolmakanlamında

burnusuumlrtuumllmekccedilokyakınındaolmakanlamında

burununundibindedeyimlerikullanılır

Yukarıdaki numaralanmış deyimlerden hangi-sinin anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

14 I AldığınotugoumlruumlnceAzrarsquonıngoumlzleriparladıII Anidenkaldırdığıeliarkadaşınıngoumlzuumlnegir-

miştiIII Kafasınınmeşgulolduğugoumlzuumlnuumlndalmasın-

danbelliydiIV Badersquoninyazdığıyazıdangoumlzlerimialamıyor-

dumYukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerin han-gisinde ldquogoumlzrdquo soumlzcuumlğuuml deyim iccedilinde kullanıl-mamıştır

A) I B) II C) III D) IV

15 Guumlnuumlmuumlzde ldquoparanın ve hızlı şoumlhret hırsınınrdquotutsağıolankimiyazarlaryazmayabaşlamadanoumlnce kendilerince bir tuumlr piyasa araştırması ya-pıyor İlkin yayıncılara uğruyor onların nabzınıtutuyor Bu yayıncılardan hangi tuumlrden yapıtlaristendiğinidoğrudanyadadolaylıbirbiccedilimdeoumlğ-renmeyeccedilalışıyorKafalarındakianahtarsoruşuldquoNeyazarsamyayıncılarhemenbasardahaccedilokpara daha ccedilok uumln kazandırır banardquo Bu sorukonusalbirarayışayoumlnlendiriyoronlarıOnlardayığınların ilgisini kamccedilılayacak moda konulardayoğunlaşıyorDahasonradayazmayıtasarladık-larıyapıtlarbusanatccedilılarınbeyinlerininkovuğun-daccedilimlenmedenduyuruccedilalışmalarıbaşlıyor

Bu parccedilada geccedilen ldquoyapıtınsanatccedilınınbeynininkovuğunda ccedilimlenmemesirdquo soumlzuumlyle aşağıdaki-lerden hangisi anlatılmak istenmektedirA) Anlatımdaayrıntıyagereğinceyerverilmeme-

siB) Uumlretilecekyapıtınsanatccedilınınzihnindegerekli

olgunluğaulaşamamasıC) Kalemealınaneserinkurgusununtamamlan-

mamışolmasıD) Yapıttakiufaktefekpuumlruumlzlerintoumlrpuumllenmeme-

si

I

II

III

IV

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

7

TE983584983584983584983584

3

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-cuumlk gerccedilek anlamının dışında kullanılmıştır

A) SınıfaanidenbirsessizlikccediloumlktuumlB) Caddedengeccedilen insanlareğilip iccedileriyebakı-

yorlar C) Bu paslıanahtarlakapıyıaccedilmamccedilokzorD) Uzaklardangelensesedoğruyoumlneldiler

2 ldquoHafifrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisin-de ldquokalınlığı veyayoğunluğuazolanrdquo anlamına gelecek şekilde kullanılmıştır

A) Hafifbiryokuşugeccediltiktensonrailkbinadaotu-ruyoruz

B) Yapraklarınhafifiniltisiiccedilindekoumlyedoğruyak-laşıyoruz

C) Dışarıda yanan lambanın aydınlığıyla burasıhafifbiraydınlıkiccedilindeydi

D) Kendimibuguumlnduumlnegoumlredahahafifvezindehissediyorum

3 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-cuumlk yan anlamda kullanılmamıştır

A) CcedilocuğunateşinisabahakadarduumlşuumlremedikB) AklıbaşındaadamboumlyleboşlaflaretmezC) MahalleningoumlbeğindekavgayatutuştularD) Kapınınağzındanccedilekildeevehavagirsin

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zıt anlamlı soumlzcuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) Duumlştuumlğuumlbusıkıntıdankolayccedilıkacakgibigouml-ruumlnmuumlyor

B) Konuştuğukişilerinpektekininsanlarolduğusoumlylenemez

C) Toplantınınyapılacağısalonsaatleroumlncesin-denhazırlandı

D) Sabahduumlkkacircnıbenaccediltımakşamsenkapa-tırsın

Karşıt (Zıt) AnlamAnlamca ve iccedilerikccedile birbiriyle ccedilelişen kav-ramlar karşıttırbuumlyuumlk X kuumlccediluumlk ccedilalışkan X tembel

Olumsuzluk karşıtlık değildir

kavram karşıtı olumsuzu

neşeligelmek

uumlzguumlngitmek

neşesiz gelmemek

Eş (Aynı) AnlamAnlamca ve iccedilerikccedile aynı kavramı iccedileren soumlzcuumlklerdir

beyaz = ak ihtimal = olasılık

imkacircn = olanak cevap = yanıt

Eş Sesli (Sesteş) SoumlzcuumlklerYazılışları aynı olup anlamları farklı olan soumlzcuumlklerdirYaz 1 - mevsim adı 2 - yazma eylemiGuumll 1 - ccediliccedilek tuumlruuml 2 - guumllme eylemi

Terim AnlamSanat bilim edebiyat spor gibi alanlarda belirli oumlzel kavramları karşılayan soumlzcuumlk-lerdir teşhis tedavi tansiyon tıp

korner şut aut futbol

hacirckim savcı avukat hukuk

accedilı kare dikdoumlrtgen matematik

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8

35 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-

cuumlk terim anlamıyla kullanılmıştır

A) Eserlerindehalkınyaşadığısıkıntılarıakıcıbiruumlsluplaelealmış

B) Doğupbuumlyuumlduumlğuumlbuşehreşimdilerdeantre-noumlrluumlkyaparakhizmetediyor

C) Her zaman onun duumlşuumlncelerine saygı duy-dum

D) Kullandığışiirdiliyazılarınınakıldakalmasınıkolaştırıyor

6 CumhuriyetDoumlnemiTuumlrkşiirininoumlnemliisimlerin-denbiriolanCahitSıtkıTarancıkendinehasşiirdiliveduumlnyasıileedebiyattarihimizdeoumlnemlibiryerişgalederTarancışiireihtiraslasarılmışşiiryazmayabaşladığıliseyıllarındanoumlluumlmuumlnekadarldquoşairrdquo vasfına sadık kalmıştır Sırf bu sebeptenyazmışolduğuhikacircyelerindergivegazetesayfa-larındakalmasınaizinvermiştir

Bu parccedilada geccedilen altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) ŞiireyabancıkalmamakiccedilinccedilabalamakB) ŞiirseltemalaraoumlnemvermekC) ŞiirebuumlyuumlkbiristekveguumlccedillebağlıolmakD) Şiire diğer tuumlrlere oranla daha fazla emek

vermek

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquogoumlrmekrdquo soumlzcuumlğuuml karşısında verilen anlama uygun ola-rak kullanılmıştır

Kullanımı Anlamı

A) Goumlzuumlondanbaşkasınıgoumlrmuumlyorsenidinlemez

Birşeyeerişmek

B) Buodasabahakşamguumlneşgoumlruumlyor

İşlemeuğramak

C) Busahnedenedeccedilokkendineguumlvenenyarışmacıgoumlrduumlm

Ccedilokdeğervermek

D) İstanbulrsquountarihicircyerlerinigoumlrduumlnmuuml

Gezmek

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı bir soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) Ccedilalışmadisipliniyakalayanlarbaşarıyakestir-medengiderler

B) Gelişmişuumllkeleriklimdeğişiklikleriniyakındantakipediyor

C) Yoğunkaryağışındandolayıeğitimebirguumln-luumlkaraverildi

D) Sonradanaldığıkararlarşirketiiflasıneşiğinegetirdi

9 Aldığıhaberlebirdenyolaccedilıkangencinmacera-larının anlatıldığı bu kitap iki yuumlz elli sayfadanoluşuyor Yazar karakter betimlemesinde birazabartıyakaccedilmışolsadaboğulmadanokuyabile-ceğimizbireserortayaccedilıkarmıştır

Bu metindeki altı ccedilizili soumlzle eserin hangi oumlzel-liği vurgulanmaktadır

A) SıkıcıolmadığıB) YaratıcıolduğuC) KarışıkolmadığıD) Olayınazlığı

10 ldquoGelmekrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdakilerin hangisinde ldquodayanmaktahammuumlletmekrdquo anlamına gelecek şekilde kullanılmıştır

A) Neyaptıysakbulunduğumuzyereışıkgelmi-yor

B) ButakımelbisesanakuumlccediluumlkgelirC) Soğukta dışarıya ccedilıkmaya gelmiyor hemen

hastalanıyorumD) Soğuktanborulardonduğuiccedilinmusluktansu

gelmiyor

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

9

311 Bir ağustossabahındanccedilıkıpgelenbuyumuşak

akşamuumlstuumlışığıinsanlarınyalnızyuumlzlerinideğil

ruhlarınıdaaydınlatıyordu

Bu cuumlmlede numaralanmış soumlzcuumlklerden han-gisi mecaz anlamıyla kullanılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

12 Kıyıdadurmuşdeniziseyrediyorumağzımkulak-

larımavarıyorPırılpırılbirgoumlkyuumlzuumlvarherşey

okadaraydınlıkkiiccedilimaccedilılıyorUzaktabirkayık

goumlruumlyorumiccedilindekilerelleriylebalıktutuyor Koca

koca balıklar hepsi guumlmuumlş rengi Yanındakiler

isebalıklarısofradagoumlrmeyi doumlrtgoumlzlebekliyor

KadınldquoBenbukayıktan inmekistiyorumrdquodiyor

Denizşıpırşıpırbalıklarrahatsızguumlneşvarama

terletmiyorHeryereveherşeyesessizlikhacirckim

Bu parccedilada numaralanmış altı ccedilizili soumlzlerden hangisi deyim değildirA) I B) II C) III D) IV

13 ldquoAlkirazuumlstuumlnekaryağmazrdquo cuumlmlesindeki ldquoalrdquo soumlzcuumlğuumlnuumln eş seslisi aşağıdakilerin hangi-sinde kullanılmıştır

A) Senbilmezsinccedilocukalelmayataşatanccedilokolur

B) AlelmayıvernarıağlarımzarızarıC) UtancındanyanaklarıalalolmuştuD) Albayrağınaltındasaatlercenoumlbettutmaktan

onurduydum

14 İnsanduumlnyayakendiiradesiylegelmezamaken-diiradesiyleyenibirduumlnyakurmayaccedilalışırDuumln-yayairadesinindışındagelişionusuumlreklitedirginederBu tedirginlik kişinin kendisini hayatınoumlz-nesiolarakgoumlrmesindenkaynaklanır İnsanya-şadıklarına suumlrekli yabancıdır yaşadıklarındansuumlreklikorkandır

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidir A) CcediloksıkıntıccedilekmekB) YaşadıklarındansuumlreklietkilenmekC) HayatayoumlnverenolmakD) Toplumdabiryeredinebilmek

15 Yazar oumlzellikle kadın dostluğu komşuluk annendashkızyadakızkardeşlerarasındakiilişkileretra-fındageliştirdiğioumlykuumlleriyletanınıyorBuoumlykuumlle-rindedikkatccedilekenunsurlarınbaşındaşiireyapı-langoumlndermelergeliyorHeroumlykuumlnuumlnbaşındao oumlykuumlyeaccedilılanbirpenceregibidurandizelereyerveriyor

Bu parccedilada geccedilen altı ccedilizili soumlzle soumlz konusu dizelerle ilgili olarak anlatılmak istenen aşağı-dakilerden hangisidir

A) OumlykuumlnuumlnanlatımınagoumlndermeyaptığıB) YazarınanılarınıoumlykuumllerindeişlediğiC) AnlatılacakoumlykuumlnuumlniccedileriğineyoumlnelikolduğuD) Şiirinetkileyicianlatımınıoumlneccedilıkardığı

16 I BuakşamkitoplantıyabesbelligelmeyecekII Odasınıyineherzamankigibidarmadağınık

bırakmışIII Tuumlmziyaretccedililerimizbuyatırımdanfaydalana-

cakIV İmkacircnlarımızelverirseseneyedeAvrupaturu

yapacağızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde pekiştirilmiş soumlzcuumlk kullanılmıştır

A)IveII B)IveIII

C)IIveIV D)IIIveIV

I II III

IV

I

II

III IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

10

4

İkilemeAnlatıma guumlccedil kazandırmak iccedilin aynı soumlzcuuml-ğuumln ya da ilişkili soumlzcuumlklerin iki kere kul-lanılmasıdır

Doğru duumlruumlst yalan yanlış kırık doumlkuumlk

Gece guumlnduumlz aşağı yukarı er geccedil irili ufaklı

Ufak tefek yırtık pırtık eğri buumlğruuml kaba saba

Abuk sabuk mırın kırın ıvır zıvır abur cubur

Yavaş yavaş ince ince koşa koşa hıccedilkıra hıccedilkıra

Şırıl şırıl ccedilatır ccedilatır fokur fokur guumlruumll guumlruumll

Eş ya da Yakın Anlamlı

Karşıt Anlamlı

Biri Anlamlı Biri Anlamsız

İkisi de Anlamsız

Aynı Soumlzcuumlğuumln Yinelenmesiyle

Yansıma Soumlzcuumlklerle

Somut ndash Soyut AnlamDuyularla algılanabilen kavramlar somut duyularla algılanamayan ve kişiye goumlre de-ğişebilen kavramlar soyutturhız yer goumlk ruumlzgacircr ısı somutneşe huumlzuumln ruh guumlzellik soyut

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde yansımadan tuumlremiş bir soumlzcuumlk yoktur

A) Balonunpatlamasıyladaldığıuykudanuyan-dı

B) Mangaldaki koumlmuumlrlerdenccedilıtır ccedilıtır seslerge-liyor

C) KavanozdakibuumltuumlnşekerlerikıtırkıtıryediD) Birdenayağakalktıvesessizceodayıterketti

2 Guumlnuumlmuumlz sanatccedilıları biccedilime ya da iccedileriğe ver-diklerioumlnemegoumlreikiyeayrılıyorHalkayoumlneleninandığınıccedilekinmedensoumlyleyebilensanatccedilıiccedile-riğeoumlnceliktanıyorbiccedilimoyunlarındankaccedilınıyorCcedilağın anlayışlarıyla bağdaşmayan ama inandı-ğını soumlyleyecekguumlcuumlolmayansanatccedilı isefildişikuleyekapanıpedilgen tavırlarıylavarlıkgoumlster-meyeccedilalışıyor

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) Toplumsorunlarınaeğilmektenkaccedilınarakya-

ratıcıolmayaccedilalışmakB) KendinitoplumdansoyutlayarakuumlretmekC) Yapıtlarındaiccedileriğigoumlzardıedereksoumlzsanat-

larıylayuumlkluumlbiranlatımıbenimsemekD) Kendiduyguveduumlşuumlnceleriniortayakoymak-

tanbaşkabiramacıolmamak

3 ldquoDağıtmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoBir toplantıdaAvrupalıbirdiplomatkuumlrsuumlyedoğru ilerlerkenayağı takılıncasalondaoluşan gergin sessizliği iccedilten tebessuumlmuumlyle birandadağıttırdquocuumlmlesindeki anlamıyla kullanıl-mıştır

A) AkşamevegirenhırsızeviccedilokkoumltuumldağıtmışB) Mezuniyetsonrasındaevimizineşyalarınıihti-

yacıolanlaradağıttıkC) Polismeydandatoplanangoumlstericileriguumlccedilkul-

lanmadandağıttıD) Sahayagirerekoyuncularındikkatinidağıtan

izleyicikoşarakkaccediltı

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

11

TE983584983584983584983584

44 YazmakbirseruumlvendirhiccediltartışmasızBirroma-

nınkacircğıdadoumlkuumllmenedenibirduygupatlamasıbiracıhattabirbunalımolabilirBensesonsuzbiroumlzguumlrluumlkvemutlulukiccedilindeyazıyorumheryapı-tımdakendiccedilizdiğimbirharitanınuumlstuumlndeuccediluyorkendiistediğimalanainiyorum

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) Oumlznellikle biccedilimlendirilen yapıtlar aracılığıyla

kişiselduumlşuumlnceleriiletmekB) Youmlnlendirmelere ve dayatmalara kapalı bir

anlayışlauumlretmekC) Oumlzguumlrbirbakışaccedilısınıbenimseyerekyaratıcı

olmakD) Yaşamın her youmlnuumlnuuml yapıtlarına taşıyarak

youmlnlendiriciolmak

5 ldquoGoumlzrdquosoumlzcuumlğuumlyleilgilidilimizdeccedilokfazladeyim

vardırOumlrneğinbirkişiveyabirşeydeğeriniyi-

tirdiğinde goumlzden duumlştuuml ayrı duumlşenlerin arasın-

daki sevginin zamanla azaldığını belirtmek iccedilin goumlzdenırakolangoumlnuumlldendeırakoluroumlnemver-

memek arkaplana itmekanlamınıvermek iccedilingoumlzden uzak tutmak dikkatleri uumlzerine ccedilekmek

anlamındagoumlzealmakdeyimlerinikullanırız

Yukarıdaki numaralanmış deyimlerden hangi-si yanlış accedilıklanmıştır

A) I B) II C) III D) IV

6 Sevdiğimiz kişilerin oumlluumlmuumlnuumln ardından onlarakarşıbiriccedilhesaplaşmakarşısındabuluruzkendi-miziSankigeridekalmanınsuccedilluluğunuduyum-sarızbuduyumsamanınetkisiyleoumlleninyaşamseruumlveni sessiz bir filme doumlnuumlşuumlr belleğimizdeSonundasevdiğimizkişilerinoumlluumlmuumlduygusalbirdepremyaratıriccedilimizde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) TenselbiryıkılışB) Bireyin kavramavealgılamaguumlcuumlnuumln koumlrel-

mesiC) AcınınyarattığıyoğunlaşmışbiriccedilsessizlikD) Psikolojikbirccediloumlkuumlntuuml

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde sesteş soumlz-cuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) BuyılkuralıktanhastalıktanyıldıartıkkoumlyluumlB) Kendime ccedilizdiğim yoldan oumlmruumlm boyunca

doumlnmeyeceğimC) BanaguumllhepguumllkibendeguumlleyimD) Doğrubildiklerindensakınolaşaşma

8 I BusınavlarartıkcanımatakettiII Boşunabenimguumlnahımıalmayındoğrusoumly-

luumlyorumIII Oumlyle saf biridir ki hemen herkes kandırabilir

onuIV Abimbenipatronaanlatırkensankiağzından

baldamlıyorduYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde deyim kullanılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

9 (I)Heryerdenbukonuylaalakalı itirazalıyoruz(II)Bu itirazlaracevapvermehakkımızvaramakullanmak istemiyoruz (III) Ccediluumlnkuuml biz succedillu vekabahatli aramıyoruz (IV) Amacımız dergimizidahaileriyegoumltuumlrmekiccedilinelimizdengelengayretigoumlstermektir

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde eş anlamlı soumlzcuumlkler bir arada kullanıl-mıştır

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) Yenioumlykuumlmebahccediledekiboumlcekvızıltılarıara-sındabaşladım

B) BusaygısızdavranışlarınabirsonvermelisinC) Sonunda hayal ettiğim arabayı alma fırsatı

geccediltielimeD) Banakendimenfaatidoğrultusundayaklaşan-

lardanhepuzakdurdum

I

II

III

IV

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

12

411 Onakarşıyapılanolumsuzeleştirilerehiccedilbirza-

mankulaktıkamadıBueleştirileronuyıpratmakyerineaksinedahadaguumlccedillendirdiSoneseriyledegoumlruumlluumlyorkiolumsuzeleştiriyapanlarağzınınpayınıaldıArtıkeleştirilerolumluyadoumlnduuml

Bu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) MutsuzluğunudışarıaktarmakB) GerccedileğiortayaccedilıkarmakC) SoumlylediklerineveyaptıklarınapişmanolmakD) Birininahınıuumlstuumlneccedilekmek

12 Dostoyevski Ccedilarlık Rusyarsquosında yoksulluk iccedilin-dekıvrananinsanlarındramlarınıyazabildiğiiccedilinduumlnyaedebiyatınındoruklarınayerleşebildiUumllke-mizdedeOrhanKemalboumlyleinsanlarınhayatları-nıyazarlığınbuumlyuumltecialtınaaldı

Bu parccediladaki ldquoyazarlığınbuumlyuumltecialtınaalmakrdquosoumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) YapıtlarınasanatsalbirtatsindirmekB) YazdıklarındagoumlzlemlerineccedilokccedilayervermekC) Gerccedilekleri tuumlm ccedilıplaklığıyla goumlz oumlnuumlne ser-

mekD) Yaşananlarıabartarakanlatmak

13 SoumlzoyunlarındanuzakbirşiirivardırşairinOnuniccediltenliğiyalınlığagoumltuumlruumlrşiiriniyalınlığıdaccedilarpı-cılığa Konuşur gibi şiir soumlylemek her babayiği-din harcı değildir Soumlzuumln balını bulup ccedilıkarmakgerccedilekşairinişidirBoumlyleceohemenherşiirindegerccedilekbirşairolmayıbaşarmıştır

Bu parccedilada ldquosoumlzuumlnbalınıbulupccedilıkarmakrdquo soumlzuuml ile anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) SoumlylemekistediğiniokuraeksiksizyansıtmakB) Semboller yerine soumlzcuumlğuumln ilk anlamını kul-

lanmakC) KurduğuşiirdiliyleguumlccedilluumlbirdeyişeulaşmakD) Yenikelimelerkullanarak farklıbiretkiyarat-

mak

14 HermektuptariheduumlşuumllmuumlşbirnotturBunotlarccedilağınınsorunlarınakarşıduyarlıveilericifikirleresahip bir aydınımızın kaleminden ccedilıkmış ise ta-rihinkaranlıknoktalarına ışık tutacakbirniteliğekavuşurBunedenleoumlnemlikişilerinyazdığımek-tupların tarihicirc bir belge olduğu goumlz ardı edilme-melivebubelgeleriyiokunmalıveanlaşılmalıdır

Bu parccedilada geccedilen ldquotarihin karanlık noktalarınaışıktutacakbirniteliğekavuşmakrdquo soumlzuumlyle anla-tılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) TarihibirbilimdalıolaraktanıtabilmekB) Zamanlaguumlncelliğiniyitirerek tarihicircbirnitelik

kazanmakC) İnsanlarınbirccedilokalandabeğenisinikazanmış

olmakD) Geccedilmişinbilinmeyenyoumlnlerini ortaya ccedilıkara-

cakdeğereulaşmak

15 Aşağıdaki altı ccedilizili soumlzlerden hangisi daha oumlzel bir kavramı ifade eder

A) Bumevsimdeağaccedillaryapraklarınıkaldırımla-rahalıgibiserer

B) Tuumlrkiyeuumlccediltarafıdenizlerleccedilevrilibiryarımadauumllkesidir

C) OnaaldığımbeyazguumlluumldahaccedilokbeğendiD) İnsanhayatıboyuncaherzamandoğrukarar-

larveremeyebilir

16 Guumlnluumlk o guumlnuumln olaylarının yazıldığı suumlsluuml laf-lara gerek duyulmayan bir yazı tuumlruumlduumlr Ancakyazan kişinin yaşadıklarını en iccedilten bir biccedilimdeyazdığıbirtuumlrolduğundanduygusallığınağırba-sabileceğibiranlatımvardırguumlnluumlklerde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle guumlnluumlkle ilgili ola-rak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) YoğunduygularlakalemealmakB) SanatlıbiranlatımaihtiyaccedilduymamakC) DoğalbiranlatımlaetkileyiciolabilmekD) Hertuumlrluumlanlatımtarzınıkullanabilmek

13

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlamTE983584983584983584983584

1 Tuumlrkedebiyatccedilısıartık kendi yolunukendisi ccediliz-melikendisanatkozasınıkendisioumlrmelidirBunuyaparakkendiyaratıcılıklarınaguumlvendiklerinigoumls-terirBusayedekendişaheserleriniyaratacakveeserlerinibuumltuumlninsanlığasunacakBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle Tuumlrk edebiyatccedilıla-rına duumlşen goumlrev aşağıdakilerden hangisidir

A) EserlerindetoplumsalkonularıişlemekB) TuumlminsanlığıilgilendirenkonularıanlatmakC) Kendilerineguumlvenerekgelecekkuşaklaraoumlr-

nekteşkiletmekD) Kendilerineoumlzguumlbiredebicircanlayışıbenimse-

mek

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde deyim yerin-de kullanılmamıştırA) Ccedilocuklarınazamanındaterbiyevermediğiiccedilin

şimdidizinidoumlvuumlyorB) Songuumlnlerdeherkesyanındakiylekonuşma-

yaccedilalışıyorbirbirininardındanduumlmenccedileviri-yor

C) Taraftarlarmaccedilınsondakikasınakadardokuzdoğurdu

D) Sonuccedilların 9rsquoda accedilıklanacağını oumlğreninceodanıniccedilindedoumlrtdoumlnmeyebaşladı

3 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan sonraki boumlluumlm aynı anlamdadırA) YahyaKemaloturupeskişiirinruumlzgacircrıylaşiir

yazarkenbileyenilikccediliydibuoumlzuumlndeyeniolanbirtavırdı

B) Buresimhayatafarklıbirpenceredenbakma-mızıvebakışaccedilımızıgeliştirmemizisağlıyor

C) Duumlruumlstluumlk zanaatkacircrı karakterize eden enoumlnemlioumlzelliklerdenbiridirbirccedilok insanınta-şıyamayacağıdeğerdir

D) Bunlaryaşlılıkşiirlerideğilkitabın iccedilinde in-sanoğlunungenccedillikoumlzleminidilegetiriyor

4 ldquoSuumlruumlklemekrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilek anlamıyla kullanılmıştırA) Sensiztadıccedilıkmazdiyerekhergittiğigeziye

benidesuumlruumlkluumlyorB) İnsanlığı1940rsquolıyıllardakiokanlısavaşasuuml-

ruumlkleyennedenlerbuguumlnbileanlaşılamıyorC) Aslan oumllduumlrduumlğuuml ceylan yavrusunu uzaktaki

ağacadoğrusuumlruumlklediD) Sanatccedilımistik ezgileri kullandığı şarkılarıyla

dinleyenlerifarklıbirduumlnyayasuumlruumlkluumlyor

5 ldquoDağınıkrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin han-gisinde mecaz anlamıyla kullanılmıştırA) Misafirleridağınıkbirkıyafetlekarşılamakzo-

rundakaldımB) Şuandakafamccedilokdağınıksoumlylediğinhiccedilbir

şeyianlamıyorumC) Yatakodasıvemutfakdağınıkolduğundaccedilok

rahatsızoluyorumD) Buyoumlredeevlerccedilokdağınıkyapıldığıiccedilinula-

şımzoroluyor

6 (I) Goumllyazırsquonın girişinde ziyaretccedilileri heyecanlakarşılayan olağanuumlstuuml guumlzellikte bir doğal anıtvar(II)ldquoAnıtCcedilınarrdquodiyeadlandırılandevağacıngoumllgesi yaklaşık 400metrelik bir alanı kaplıyor(III) Nefis turna balığı pişirilen youmlresel uumlruumlnlersatılanbirbahccedilenintamortasındaadayıkarayabağlayan koumlpruumlnuumln hemen başında bulunuyor(IV) Ccedilınarın anıt ağaccedil olarak tescil edilmesi vekahverengi tabelasınınkonulmasıMehmetOka-tanrsquoınuğraşlarısonucundagerccedilekleşmişBu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin han-gisinde insana ait bir oumlzellik insan dışı bir var-lığa aktarılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

7 Aluumlminyum metale zarar vermeyen kireccedil ccediloumlzuuml-cuumlyuumlyıllaroumlnce----veTuumlrkiyersquodepazarınyuumlzde65rsquoine ---- firma guumlnluumlk kullanımayoumlnelik kireccedilkir yağve lekeccediloumlzuumlcuumlspreygibi uumlruumlnleri piya-sayasuumlrduumlBu cuumlmledeki boşlukları en uygun biccedilimde ta-mamlayan ifadeler aşağıdakilerden hangisin-de verilmiştir

A) araştıran-sahipolanB) piyasayasuumlren-hacirckimolanC) destekleyen-hitapedenD) satışasunan-indirgeyen

14

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8 ldquoOumlykuumlcuumlnuumlnKitabırdquooumlykuumlcuumllerinduumlnyalarınaya-zarlıkveoumlykuumlcuumlluumlkseruumlvenlerineilişkinvefarklıkotarılmışbiryapıtBufarklılıkbenceyazarlarınhepsinin bu imeceye severek el vermelerindenkaynaklanıyorBu parccedilada geccedilen ldquoimeceye severek el ver-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) En oumlnemli değerlerimizden birinin paylaşımolduğu

B) YardımlaşmadagoumlnuumllluumlluumlğuumlnesasolduğuC) Emek birliğiyle kotarılacak bir işe isteyerek

yardımcıolunduğuD) Bazıişlerinelbirliğiyledahaccedilabuktamamla-

nabileceği

9 Ccediloğu zaman kendimi bir makineye her sabahbeniuyandıranccedilalarsaatidemakineninccedilalışmaduumlğmesinebasanbirustabaşınabenzetirimGuumlnboyu koştururken o ldquotik takrdquoların yerini kalbiminatışlarıadımseslerimalırAncakenderdeolsabazı guumlnler iccedilimdeki saatin durduğunu hissede-rimBu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) ZamanındurmasınıistemekB) HerşeyiolduğugibikabullenmekC) YaşamenerjisiniyitirmekD) Yaşamıngereksizliğineinanmak

10 Aşağıdakilerin hangisinde altı ccedilizili soumlz cuumlm-leye oumltekilerden farklı bir anlam katmıştırA) Hiccedil kuşkusuz buguumlnden sonra daha yoğun

ccedilalışmalıyımB) Oumlnuumlmuumlzdekihaftabiraksilikolmazsatoplana-

cağızC) Bukitabınhazırlanmasındaeminolunkiuumlze-

rimeduumlşeniyapacağımD) Buguumlngoumlruumlşmelerinsonuccedillanmasıkesindir

11 Aşağıdakilerin hangisinde accedilıklaması yapılan soumlzcuumlk cuumlmledeki accedilıklamasına uygun olarak kullanılmamıştırA) Bayılankadınakolonyakoklatıncakadınaccedilıl-

dı(AccedilılmakKendinegelmek)B) Başdoumlnduumlrenbirguumlzelliğesahipgemieğlen-

celibirguumlruumlltuumlyleindisulara(İnmekUzamakulaşmak)

C) Boşoturmakinsanındahaerkenyaşlanması-nanedenolur(Boşİşsizbirbiccedilimde)

D) Bozukveccedilamurluyoldayuumlruumlrkenanideniccedili-mebirgariplikccediloumlktuuml(CcediloumlkmekYoğunbirbi-ccedilimdehissetmek)

12 ldquoSallanmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde mecaz anlamda kullanılmıştır A) Depremolduğunusalondaki avizenin sallan-

masındananladımB) Bizimkiler karşıdaki parkın salıncaklarında

sallanıyorlarC) Youmlnetimkurulubaşkanıdeğiştiğiiccedilinpersonel

muumlduumlruumlnuumlnkoltuğudasallanıyorD) Ccedilocukların belirli bir yaştan sonra suumlt dişleri

sallanırveduumlşer

13 Yazın duumlnyamızda değerleri ccedilok su goumltuumlruumlr şiirvehikacircyeleringuumlnuumlmuumlzuumlngeccedilerlivezorunlutekedebiyatuumlruumlnuumlolaraksavunulduğunukendindenoumlncekivekendidışındakituumlmdeğerleriyadsımavesuccedillamayoumlntemininoumlndetutulduğunugoumlruumlyo-ruzsondoumlnemdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle şiir ve hikacircyele-rin hangi oumlzelliği belirtilmek istenmiştirA) BenzerkonularıişlemeB) GeccedilmişinizlerinitaşımamaC) OumlzguumlnfikirlerleuumlretilmemeD) Nitelikleritartışmayaaccedilıkolma

15

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

14 Mozart kısacık yaşamına sığdırdığı altı yuumlzdenfazlayapıtlainsanlığakocabirhazinesunmuşturNuumlktesidinleyiciyihemenkavrayıverentılsımıvetuumlm ccedilocuksuluğunun ardındaki derin duumlşuumlncesionu ccedilağdaşı olan bestecilerden ayırır Pek ccedilokbestecimuumlziğinibirotobiyografigibikullanırkenMozartrsquoınmuumlziğikatıksızsafmuumlziktirNepara-sızguumlnlerinineateşlihastalığını nede tırman-makta olan Fransız Devrimirsquonin hırccedilın etkilerinianlatırmuumlziğindeBu parccediladaki ldquomuumlziğinbirotobiyografigibikulla-nılmasırdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdaki-lerden hangisi olabilir

A) Sanatccedilının yaşantısının yapıtlarına yansıtıl-ması

B) Eserlerde toplumsal değil bireysel konularınelealınması

C) SanatınbiraraccedilolarakgoumlruumllmesiD) Bestelerininsanatccedilınınoumlzelyaşamınailişkin

ipuccedillarıtaşıması

15 Azerbaycan Tuumlrkccedilesinin yirminci asırda yetiş-tirdiği lirik ve guumlr sesli ozanı sustu Yuumlreğindenkalemine suumlzduumlğuuml kanı uumllkesinin oumlzguumlrluumlk muuml-cadelesinekarıştırankurtuluşsavaşccedilısıbedeninitoprağaemanetettiBu parccedilada geccedilen ldquoyuumlreğindenkaleminesuumlzuumll-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) DuygularınıyazıyadoumlkmekB) OumlzuumlsoumlzuumlbirolmakC) YazıyamerakduymakD) Yaşamadoumlrtellesarılmak

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisindeki altı ccedilizili soumlz ayraccedil iccedilinde verilen soumlzle anlamca uyuş-mamaktadırA) Tuumlrk kahvesi yapmak iccedilin oumlnce şekeri suda

tamameneritmekgerekiyor(Katıbirmaddeyisıvıdaccediloumlzmek)

B) Goumlsterimizherguumlnbroşuumlrlerimizdebelirttiği-mizsaatlerdebaşlayacak(zamanlarda)

C) Ustasınınyanındaepeypiştiktensonrakendiduumlkkacircnınıaccediltı(birişiiyiceoumlğrenmek)

D) Uumlruumlnlerimizi iade etmek istediğinizde hiccedilbirsorunlakarşılaşmazsınız(değiştirmek)

17 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan oumlnceki boumlluumlm aynı anlamdadırA) Şiir aynayı kırma sanatıdır gerccedileği olduğu

gibiaktarmamaktırB) Genccedillik edebiyatının birccedilok romanı genccedilleri

suumlreklikolladıgenccedilliğinsorunlarınatercuumlmanolmakiccedilindoğdu

C) Şehirler guumlnuumlmuumlz edebiyatında salt birmekacircnolmaktanccedilıktıromankişilerininbuumltuumln-leyiciparccedilasıoldu

D) Tiyatrolar guumlnuumlmuumlzde terk edilmiş evler hacirc-linegeldihakettiğideğeribirtuumlrluumlgoumlrmedi

18 EleştiriyazılarıbellibirmetinuumlzerineyazılırYa-zınsalmetinleryazınveeleştirikuramlarındanbi-rinedayanılarakyazılmadığınagoumlreometinlereeğilen eleştiri yazıları da bilimsellik ve nesnellikgereğisayılandeğişmezkuramsalşablonlarkul-lanamaz Her yazınsal metin kendi iccedil yapısınaaykırıduumlşmeyecekbireleştirelyaklaşımgerekti-rirDurumboumlyleoluncaeleştiriyazıları tornadanccedilıkamaz tornadanccedilıkamayacağınagoumlre torna-yagiremezdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle ldquoeleştiriyazılarırsquorsquon-da bulunması gereken hangi nitelik anlatılmak istenmektedirA) FarklıtuumlrdenyapıtlaruumlzerineyazılmasıB) NesnelliktenoumlduumlnvermedenoluşturulmasıC) Okurun bakış accedilısı dikkate alınarak kaleme

alınmasıD) Bellibirkalıbasokulupbiccedilimlendirilmeyeccedila-

lışılmaması

19 GelKatiliolyalnızlığımınHasretimisıfırlaGoumlzlerimaccedilıkgitmedenBu dizelerde aşağıdaki anlam olaylarından hangisi vardırA) Bir soumlzuumln benzetmeamacıyla başka bir soumlz

yerinekullanılmasıB) Birsoumlzuumlnhemgerccedilekhemmecazanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılmasıC) Bir soumlzuumln karşıt anlamını duumlşuumlnduumlrecek bi-

ccedilimdekullanılmasıD) Soyutanlamlıbirsoumlzcuumlğuumlnsomutanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılması

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

16

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

5

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil ilişkisi yoktur

A) Parasının olmadığını anlayınca duumlkkacircndan dı-şarı ccedilıktı

B) Okulu bitirmesiyle gelecek kaygısı daha da arttı

C) Bildiklerini anlatırsa bu olayı daha kolay ccedilouml-zebiliriz

D) Pikniğe beni ccedilağırdığı iccedilin pişman olmuş

2 Bilim insanlarının yaptığı bir araştırmaya goumlre bunama eğilimi olan kişiler arasında birden fazla dil konuşanlar tek bir dil konuşanlara goumlre beş yıl kadar daha fazla bir suumlre sonra bunama evresine giriyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Birden ccedilok dil konuşan insanlarda bunama

ccedilok seyrek goumlruumlluumlrB) Tek dille konuşan her insan belli bir yaştan

sonra bunama sorunuyla karşılaşmaktadırC) Bunama eğilimi olan insanlarda ana dilinin dı-

şında başka bir dille konuşabilmek bunamayı geciktirmektedir

D) Ana dilinin dışında bir dilin dil bilgisi kurallarını oumlğrenmek bunamayı geciktirmektedir

3 (I) Bir ccedilocuk bahccedilede ccedilok mutlu olur (II) Bahccedile ona doğayı sunar ccediliccedilekleri boumlcekleri kuşları doumlrt yapraklı yoncaları getirir ccediluumlnkuuml (III) Ccedilocuk bahccedilede doğayla buluşur (IV) Dahası oyun oynar yaşıtlarıyla (V) Her ccedilocuk istediği kendini buldu-ğu oumlzguumlrleştiği bir ortam ister

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlenin nedeni duru-mundadır

A) II B) III C) IV D) V

Neden ndash Sonuccedil İlişkili (Gerekccedileli) YargılarBir olay durum ya da olgunun nedeniyle birlikte verilmesidir

Neden ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquoneden niccedilinrdquo sorularına yanıt verir

Olay ccedilıktığı iccedilin maccedil ertelenmiş neden ndash niccedilin

Amaccedil ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşme amacıyla birlikte verilen yar-gılardır

Amaccedil ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquone amaccedillardquo sorusuna yanıt verir

Oumlğretmenle goumlruumlşmek iccedilin geldim ne amaccedilla

Koşul ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşmesi belli bir koşulu gerektiren yargılardır

Onu goumlrduumlkccedile seni hatırlıyorumGidersem bir daha doumlnmemGit ama erken doumln

Oumlznel Anlatım (Kanıtlanamaz)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlnce-lerini iccedileren kanıtlanamaz nitelikte cuumlm-lelerdirCuumlmleye bir kelime dahi yorum karışmışsa cuumlmlede oumlznel anlatım vardır Birccedilok turistin ziyaret ettiği Efes

oumlnemli turizm merkezlerimizdendir

Nesnel Anlatım (Kanıtlanabilir)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlncele-rini iccedilermeyen cuumlmlelerdir Kişiden kişiye değişmeyeceği ve ortak kabul olduğu iccedilin kanıtlanabilir yargılardır Kitapta 19 bilim insanının konuyu değişik

youmlnlerden ccedileşitli boyutlarıyla inceleyen 21 yazısı yer alıyor

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

17

TE983584983584983584983584

54 (I) Erzincan guumlneyde Munzur kuzeyde Ccedilengelli

dağları ile ccedilevrili bu iki dağın sıkıştırdığı noktada Kemah ilccedilesi başlıyor (II) Sivas - Erzincan kara yolu Kemahrsquoın iccedilinden geccediliyor youmlrede uumlccedil cami sekiz mescit ve bir kale bulunuyor (III) Kemah soumlzcuumlğuumlnuumln Tuumlrkccedile olduğu ve Goumlktuumlrk Devle-tirsquonin uumlyesi Kimak Tuumlrklerinden geldiği sanılıyor (IV) 4000 yıl oumlnceki Hitit kaynaklarında Kemahrsquoın adı geccediliyor

Kemahrsquoı konu alan bu parccediladaki numaralan-mış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenler-den hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede konumuyla ilgili bilgi verilmektedirB) II cuumlmlede ccedilevresinde bulunan yapılar hak-

kında accedilıklama yapılmaktadırC) III cuumlmlede adının nereden geldiği ile ilgili bir

tahmin dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede kimler tarafından ve ne zaman

kurulduğu belirtilmektedir

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Yemekte iki ekmek doumlrt tabak fasulye geldiB) Bahccedilenin sadece arka tarafında yer kaldıC) Ccedilocukları da seminere almaya başladılarD) Bu saatten sonra kendi bildiğimi okurum

6 (I) Tuumlrkiyersquode bin uumlccedil yuumlz dolayında termal kay-nak bulunuyor (II) Bu kaynakların ccediloğu İccedil Ana-dolu ve Ege Boumllgesirsquonde yer alıyor (III) Oumlzellikle Ege Boumllgesirsquondeki kaynak suları ldquodoğal ccedilıkışlı ve bolrdquo olarak nitelendiriliyor (IV) Bu suların eriyik maden değerinin ccedilok yuumlksek kuumlkuumlrt radon ve tuz bakımından da hayli zengin olduğu biliniyor ayrıca bu kaynaklar suyu debisi sıcaklığı ccedile-şitli fiziksel ve kimyasal oumlzellikleriyle duumlnyadaki pek ccedilok kaynaktan daha uumlstuumln nitelikler taşıyor (V) Bu oumlzelliklerinden dolayı uumllkemiz termal kay-nak zenginliği accedilısından duumlnyadaki ilk uumlccedil uumllke arasında yer alıyor

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlede dile getirilen yargının sonucunu iccedilermektedirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Bu yol sizi doğrudan Ccedilekmekoumlyrsquoe ccedilıkaracaktırB) Bu başarısızlığın sebebi kendine inanmayı-

şındandırC) Olay oumlrguumlsuuml romanda daha geniştir ve ayrın-

tılara yer verilirD) Karşımıza ccedilıkan zorluklara goumlğuumls germesini bil-

meliyiz

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumln yargı soumlz konusudur

A) Yapılan incelemeler sonucunda karşı taraf haksız bulundu

B) Benim geldiğimi duyunca sevinccedilten havalara uccedilacak

C) Buumltuumln mirasını hayır kurumlarına bağışlamışD) Sonunda sesimi duyup bana doğru youmlneldi

9 I Akşam goumll kenarında buluşmak uumlzere yola ccedilıktık

II Roman oumlduumlluumlnuuml aldığı iccedilin ona herkes saygıy-la bakıyordu

III Ccedilocuklara hediye alamadığımızdan ccedilok uumlzuumll-duumlk

IV İyi bir eğitimci olayım diye her seminere katılırBu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-lerinde amaccedil-sonuccedil ilişkisi vardır

A) I ve II B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

10 (I) Eğer sağlıklı bir yaşam istiyorsak yediğimize iccediltiğimize dikkat etmeliyiz (II) Hayatımıza verdi-ğimiz duumlzenin ccedilevremize duumlzguumln oumlrnek olmasına da oumlzen goumlstermeliyiz (III) Eğer bizden sonraki nesli duumlşuumlnuumlyorsak oumlncelikle onlara bizler kendi hayatımızla oumlrnek olmalıyız (IV) Sağlıklı yaşamla sağlıklı nesiller yetişmesine oumlncuuml olmalıyız

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gilerinde koşul anlamı vardır

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve IV D) II ve III

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

18

511 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumltekilerden

farklı bir anlam ilişkisi vardır

A) Faturayı yatırmadı iccedilin iki haftadır elektriksiz otu-ruyoruz

B) Parasız kalmadığı iccedilin boumlyle rahat para har-cıyor

C) Aralarındaki kuumlskuumlnluumlğuuml sona erdirmek iccedilin oumlzuumlr diledi

D) Yazdığı hikacircyede yazım yanlışları olduğu iccedilin oumlduumll alamadı

12 (I) Artvin şehir merkezine 8 km uzaklıktaki Kafka-soumlr Yaylası boğa guumlreşlerinin de olduğu şenliğiyle tanınıyor (II) Yuumlksekliği 1100 metre olan yaylada belediyeye ait konaklamak iccedilin yapılmış elli yatak-lı Kafkasoumlr evleri var (III) Ayrıca Koumly Hizmetlerine ait bir misafirhane de hizmet veriyor (IV) Ccediladır kurma alanlarının bulunduğu yayla yuumlruumlyuumlş par-kurları ile son zamanların goumlzde mekacircnlarından

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzel-liği yanlış verilmiştir

A) Bu oumlduumlluuml sizin elinizden almak isteyebilir Varsayım

B) Zamanında buralardan arsa almak varmış Hayıflanma

C) Bizim evden iki kat daha pahalı bu ev Karşılaştırma

D) Avrupa kupalarında Tuumlrk takımlarının bu koumltuuml oyu-nu bizi şaşırtmıyor

Kanıksama

14 Şiirlerinizde anlamı guumlzelleştirmek iccedilin soumlz sanat-larına ccedilokccedila yer vermişsiniz ama anlamı farkında olmadan daraltmışsınız

Bu cuumlmleye dayanarak şairin aşağıdaki anla-tım oumlzelliklerinden hangisine uymadığı soumlyle-nebilir

A) Oumlzguumlnluumlk B) AkıcılıkC) Doğallık D) Yalınlık

15 Harvard Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesindeki bir araş-tırma ekibi uyumadan oumlnce mavi ışık yayan e-ki-tap okuyanlarla kacircğıt baskı kitap okuyanları kar-şılaştırarak e-kitapları okuyanların uykuya dalma suumlrelerinin kacircğıt baskı kitap okuyanlarınkinden ccedilok daha uzun olduğunu bu nedenle ertesi sa-bah da daha yorgun kalktıklarını ortaya ccedilıkardı

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Uyumadan oumlnce e-kitap okumak uyku kalite-

sini bozmaktadırB) Akşam saatlerinde maruz kalınan ışık uyku

hormonunun uumlretimini kısıtlamaktadırC) Kaliteli bir uyku uyuyabilmek iccedilin yatak oda-

sındaki ışık duumlzeyi son derece duumlşuumlk olmalı-dır

D) E-kitap okuyanlar kacircğıt baskı kitap okuyanlar-dan daha erken yaşlanmaktadır

16 ldquoGerccedileğin dağlarına umutsuzlukla ccedilıkılmazrdquo cuumlmlesinin yakın anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir

A) Ertelenmiş umutlar insanı perişan ederB) Umut yoksa girişim de yokturC) Umut olmadan umut edilen elde edilemezD) Umut insanoğlunun buumltuumln acılarının merhe-

midir

17 (I) Ccedilalıkuşu romanında yazar Anadolu insanının ne zor şartlar altında yaşam muumlcadelesi verdiğini anlatıyor (II) Halkın yaşadığı zorluklardan bazıla-rı ulaşım ve haberleşmedir (III) Anadolu insanının sıkıntısını İstanbulrsquoda eğitim goumlrmuumlş bir kızın ya-şadıkları uumlzerinden anlatmıştır (IV) Yazar buumltuumln bunları sade ve akıcı bir dille kaleme almıştır

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisinde ldquoCcedilalıkuşurdquonun uumlslubu hakkında bilgi verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

19

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

6

1 I Okulun bahccedilesini temizlemek uumlzere burada toplandık

II Bazı fırsatları zamanında değerlendirmek ge-rekiyor

III Guumlcuumlnuuml kanıtlamak adına buumltuumln ağırlıkları kaldırıyor

IV Boumlyle giderse bir ton daha koumlmuumlr yakarızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde amaccedil - sonuccedil ilgisi vardırA) I ve III B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

2 (I) Tuumlrkiyersquonin nuumlfusu en fazla olan ili İstanbulrsquodur (II) İstanbulrsquou Ankara ve İzmir takip ediyor (III) Yaşanabilirlik accedilısından Ankara aslında ilk sı-rada yer alır (IV) Ama İstanbul yabancı turistlerin en ccedilok ziyaret ettiği illerden

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

3 (I) Tarih konusunda bildiğim her şeyi yavaş yavaş planlı bir şekilde kardeşimle paylaşıyorum (II) Suuml-rekli konuşmam onu sıksa da yine de dikkatinden oumlduumln vermeden beni dinler (III) En ccedilok zorlandı-ğı dersi benim anlatımımla oumlğrenmeye ccedilalışması beni de mutlu ediyor (IV) Tarih sorularını dikkatli okursa emeğimizin karşılığını alırız

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-sinde koşul - sonuccedil anlamı vardırA) I B) II C) III D) IV

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilekleş-memiş bir beklenti vardır

A) Telefon ccedilalınca Sevgi arıyor sanmıştımB) Her şeyimi gizlemeden onunla paylaşırımC) Bu ccedilalışma temposu hepimize iyi gelecekD) Kısa bir suumlreliğine yurt dışına ccedilıkacağım

Karşılaştırma Bildiren YargılarOlay durum ve kavramlar arasındaki ben-zer ya da ayrılan youmlnlerin ortaya konduğu yargılardır

Cuumlmlede karşılaştırma anlamı ldquodaha ccedilok en gibi kadar derdquo soumlzcuumlkleriyle sağlanır

İki varlık durum olay veya olgu olma-dan karşılaştırma olmaz

- Ccedilocuklardan en kuumlccediluumlğuuml soumlz istedi

- Oumlykuumllerini şiirleri kadar beğendim

- Sen bu konuda benden daha tecruumlbelisin

ldquoEnrdquo soumlzcuumlğuuml en az uumlccedil şeyin karşılaştırıldığını

goumlsterir

Doğrudan AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin soumlyleyenin ağzından ccedilıktığı gibi hiccedil değiştirilmeden aktarıldığı cuumlmlelerdir

Ccedilalışmanız gerek dedi oumlğretmenimiz

Ezgi ldquoBen de geleceğimrdquo dedi

Dolaylı AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin yapıca değiştirilip kendi cuumlmlemizin iccediline sindirilerek akta-rılmasıdır

Oumlğretmen ccedilalışmamız gerektiğini soumly-ledi

Ezgi kendisinin de geleceğini soumlylediGerccedilek Soru CuumlmlesiYanıt gerektiren yanıt isteme amacıyla kurulan cuumlmlelerdir

Siz de gelecek misiniz

Soumlzde Soru CuumlmlesiAslında yanıtı bilinen cuumlmlelerdir

Ben sizi bilmez miyim

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

20

65 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil

ilgisi vardır

A) Korkularımızla yuumlzleşmenin zamanı geldi de geccediliyor

B) Beni tanıdığından bazı konuları yuumlzuumlme soumly-lemeye ccedilekinir

C) Buralardan selam goumltuumlr AnkararsquoyaD) Hep sonradan gelir aklıma anahtarı evde

unutmadığım

6 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Okulun başarısı geccedilmiş yıllara goumlre biraz daha arttı

B) Oumlvguumllere layık bir yazar olduğunu anlatıp du-rur

C) Bu işlerden pek anlamadığını defalarca anlat-tı

D) Umarım seni benim olduğum gruba verirler

7 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi uumlslupla ilgili değildir

A) Yazar kısa cuumlmlelerle anlatımı zenginleştir-miş

B) Guumlccedilluuml bir anlatıma sahip olduğunu bu eserin-de de goumlsterdi

C) Anlaşılabilir soumlzcuumlkler yapıtın beğenilmesinde oumlnemli bir etkendi

D) Romanlarında insanların ccedilevreye verdiği za-rarları işler

8 I Diyelim ki sen eve geccedil geldin (varsayım)II Etrafına kırıcı davranmasa olmaz sanki

(yakınma)III Bu kitapların oumlzetlerini ccedilıkarmanızda fayda

var (oumlneri)IV Boşuna yalvarma seni ccedilağırmaz partiye

(eleştiri)Yukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzelliği yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

9 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi anlamca olum-ludur

A) Bizi bu saatte arayacağını hiccedil duumlşuumlnmemiş-tim

B) Havada ne sis var ne pusC) Hep sınavlara ccedilalışıyoruz ama hemen unutu-

yoruzD) Eğitimde hedef olmadan başarıya ulaşmak

muumlmkuumln değil

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tım vardır

A) Oumlzuumlr dilemeyi bilmemiz gerekirB) Her zaman paranın bir işe yaramayacağını

vurgularC) Beni iyi dinlersen konuyu anlarsın diyorD) Buumlyuumlk başın buumlyuumlk derdi olur derdi babam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquopişmanlıkrdquo bil-dirmektedir

A) Zamanında duumlzenli ccedilalışmaya başlasaydım şimdi derece yapardım

B) Beni tanımadan boumlyle konuşması ccedilok normalC) Duumlşuumlncelerini accedilığa ccedilıkarmaktan hiccedilbir za-

man ccedilekinmezdiD) Bu hafta buumltuumln işler bitmiş olur

12 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde kuumlccediluumlmseme anlamı vardır

A) Yeni şirket accedilıp başarılı olacağını sanıyorB) Elindeki uumlccedil kuruşla ev almayı duumlşuumlnuumlyorC) Bizim de geleceğimizi planlar sanmıştımD) Bu olaylardan sonra ccedilaresizliği yuumlzuumlne yansı-

yordu

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

21

613 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım an-

lamı vardır

A) Sanırım bu sene de şampiyonluğu rakibe he-diye edeceğiz

B) Hiccedil oumlyle heveslenme oumlnce o bitiş noktasına va-rabilir

C) Bu saate kadar iş yerine varmıştırD) Buumltuumln bu yoğun temponun bir an olsun bittiği-

ni duumlşuumlnelim

14 Yazısında ağır ve ağdalı bir dil kullandığından okur eseri anlamakta guumlccedilluumlk ccedilekiyor

Bu cuumlmledeki anlam ilgisi aşağıdakilerden hangisinde vardır

A) Annemi toplantıya katılması iccedilin okula getir-dim

B) Eve geccedil kaldığı iccedilin bizlere hediye almışC) Kızgınlığını belirtmek iccedilin boş zaman kolluyorD) Kitabı okumak uumlzere oumlduumlnccedil aldım

15 I Galiba bu mevzu ccedilok uzayacakII Hastamız guumlnden guumlne daha iyiye gidiyorIII Oumlykuumlnden uzun cuumlmleleri ccedilıkarmalı anlatımı

biraz daha sadeleştirmelisin

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerde aşağı-daki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) OlasılıkB) SitemC) Aşamalı durumD) Oumlneri

16 (I) Sanat en genel anlamıyla yaratıcılığın ve ha-yal guumlcuumlnuumln şekil bulmasıdır (II) Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler suumlrekli değişmiş (III) Sanat soumlzcuumlğuuml genelde goumlr-sel sanatlar anlamında kullanılır (IV) Soumlzcuumlğuumln buguumlnkuuml kullanımı Batı kuumlltuumlruumlnuumln etkisiyle İngi-lizcedeki ldquoartrdquo soumlzcuumlğuumlne yakın olsa da halk ara-sında biraz daha geniş anlamında kullanılır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde tanım cuumlmlesi yer almaktadır

A) I B) II C) III D) IV

17 I Goumlzlerim goumlzuumlnde aşkı seccedilmiyorII Onlardan kalbime sevda geccedilmiyorIII Ben yordum ruhumu biraz da sen yorIV Ccediluumlnkuuml bence şimdi herkes gibisinYukarıda verilen doumlrtluumlkte numaralanmış dize-lerden hangisi kendinden oumlnceki dizenin ne-deni durumundadır

A) I B) II C) III D) IV

18 Aşağıdakilerden hangisi soumlzde soru cuumlmlesi-dir

A) Benim geleceğimden haberleri var mıB) Hangi durakta ineceğizC) Sen bu kitaptan ne anlarsın kiD) Uumlruumln değişimi yapıyor musunuz

19 Ancak buguumlnuuml hayal edebilecek kadar aklı olanlar yarının sahibi olamazlar

Aşağıdakilerden hangisi bu cuumlmleye anlamca en yakındır

A) Buguumlnuuml hayal edenler sadece guumlnuuml kurtarır-lar

B) Yarının sahibi olmak iccedilin geleceği hayal etmek gerekir

C) Daima hedefimizi en yuumlkseğe koymalıyızD) Hayalini gerccedilekleştirenler yarın iccedilin eli boş ka-

lırlar

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

22

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

7

Cuumlmlede Vurgu

Yuumlklemi fiil olan cuumlmlelerde vurgu yuumlkle-me en yakın olan soumlzcuumlk ya da soumlzcuumlk oumlbe-ği uumlzerindedir Bu kitabı bana geccedilen sene Okan almıştı Bu kitabı Okan bana geccedilen sene almıştı Bu kitabı geccedilen sene Okan bana almıştı Okan bana geccedilen sene bu kitabı almıştı

Oumln Yargı

Bir olay durum veya kişi ile ilgili olarak oumlnceden edinilmiş olumlu ve olumsuz huuml-kuumlmduumlr

Biliyorum buguumln de oumldevini getirmeye-cek

Bu adam hayatta akıllanmaz

Olasılık Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmesi imkacircn dacirchilinde olan olay olgu veya durumdur

Bu sınavdan 90 alabilirsin

Bu akşam size gelebilirim

Varsayım Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmemiş bir durumu gerccedilekleşmiş gibi kabul etmektir

Farz et ki bu sınavdan 90 aldın

Diyelim bu akşam size geldim

Gerccedilekleşmemiş BeklentiGerccedilekleşeceğine yuumlzde yuumlz inanılan bir olay ya da durumun gerccedilekleşmemesi du-rumundaki ldquobeklememezliği şaşkınlığırdquo dile getiren yargılardır

Gerccedilekleşmemiş beklenti cuumlmleleri ge-nellikle ldquosanmıştım duumlşuumlnmuumlştuumlmrdquo gibi yuumlklemlerle kurulur

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde amaccedil - so-nuccedil ilişkisi vardır

A) Hava soğuduğundan pencereyi kapattıkB) Bana kitap aldı diye ona teşekkuumlr ettimC) Yarına getirmek uumlzere bu kitabı alabilirsinD) Film izlemek iccedilin sinemaya gitmeye karar ver-

dik

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoiccedilinrdquo soumlzcuuml-ğuuml cuumlmleye diğerlerinden farklı bir anlam kat-mıştır

A) Sınava ccedilalışmak iccedilin eve erken gittimB) Eski guumlnleri hatırladığım iccedilin duygulandımC) Karadenizrsquoe gitmek iccedilin guumln sayıyoruz D) Okumak iccedilin fırsatlar yaratmalı insan kendine

3 (I) Eserleriyle bir anda magazin malzemesi hacircline gelen sanatccedilıların bu sonuccedilta payları ne kadardır bilemiyorum doğrusu (II) Son zamanlarda ccedilok tartışılan ldquoccedilok satmardquo meselesi gerccedilekten onların hayallerini suumlsluumlyor mudur (III) Ya da adlarının guumlzellik veya yakışıklılıklarının eserlerinin oumlnuumlne geccedilmesi acaba kendilerini rahatsız ediyor mu-dur (IV) Bu tartışılabilir ancak şu belli ki piyasa-da boumlyle allanıp pullanmaya yuumlceltilmeye merak-lı sanatccedilı tipleri ccedilok

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangisi diğerlerine goumlre daha kesin bir yargıdırA) I B) II C) III D) IV

4 I Necip Fazılrsquoın ldquoKaldırımlarrdquo şiiri aynı zamanda bestelenmiştir

II Sabahattin Alirsquonin eserlerinde ağalık sistemi-nin başarılı eleştirisini goumlruumlrsuumlnuumlz

III Uumlnluuml yazar en sevilen eserlerini Bodrumrsquoda yazmıştır

IV Yaptığı muhteşem betimlemeler onu diğer ya-zarlardan ayırır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangisi kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden farklı-dır

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

23

TE983584983584983584983584

75 Başarılı bir takımın pek ccedilok eli tek bir beyni var-

dır

Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cuumlmleye en yakındır

A) Başarıyı getiren iş birliği iccedilinde ccedilalışmaktırB) Tek akıl bol iş birliği başarıyı getirirC) Başarı iccedilin insanları bir kişi organize etmelidirD) Bir kişi karar verir ccedilok kişi uygularsa başarı

gelir

6 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım soumlz konusu değildir

A) Farz edelim ki şu an yaz tatili gelmişB) Sınavı kazandığını duumlşuumln ne kadar mutlu olu-

ruzC) Diyelim ki seni aramadı ne yapacaksın o za-

manD) Varsayımlar uumlzerinden karar vermek doğru

olmaz

7 Dermotoloji uzmanı X bebeklerde cilde renk ve-ren ve cildi guumlneşten koruyan melanin adlı pig-ment huumlcrelerinin bebeklerde yetersiz sayıda olduğunu ve bebekleri guumlneşten korumada izle-necek ilk yolun bebeğe sık dokunmuş ve pamuklu kumaştan yapılan accedilık renk giysiler giydirmek ol-duğunu belirtti

Bu cuumlmledenI Guumlneşin zararlı ışınlarından korunmada pig-

ment huumlcrelerinin etkisi vardırII Bebekleri guumlneş ccedilarpması ve yanıklarından

korumanın en etkili yolu koruyucu kremler kullanmaktır

III Bebeklerde guumlneş ccedilarpmasının yetişkinlerin-kinden fazla goumlruumllmesinin nedeni bebeklerin hareketli olmamasıdır

IV Melanin adı verilen huumlcrelerin birden ccedilok işlevi vardır

yargılarından hangilerine ulaşılamazA) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) III ve IV

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokarşılaştır-mardquo soumlz konusudur

A) Geccedilen yıla goumlre soruların daha kolay olacağı-nı duumlşuumlnuumlyorum

B) Buguumlnlerde kafasının başka şeylerle meşgul olduğu accedilık

C) Kendinize bir dost bulmak isterseniz onu ki-taplarda arayın

D) Duumlşuumlncelerimizi oumlfkelenerek anlatmak bizi so-nuca goumltuumlrmez

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlyleyenin duygularına yer verilmemiştir

A) Hafta sonu yapılacak panele farklı dallardan 42 akademisyen davet edildi

B) Yaptığı başarılı tasvirlerle adını unutulmazlar arasına kazımayı başardı

C) Anadolursquoda yaşanan toprak ağalığı sisteminin koumlhneliğini başarıyla eserine taşımış

D) Yalnızlık temasını okuyanların yuumlreğine do-kunarak vermeyi seviyor

10 I Yazının gazetede yayımlandığı duumlşuumln bir kere

II Buguumlnkuuml sınavlarımız oumlnuumlmuumlzdeki hafta accedilık-lanabilir

III Buraya geldiğinde bizi de arar sanmıştıkNumaralanmış cuumlmlelerde aşağıdaki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) Gerccedilekleşmemiş beklentiB) Oumln yargı C) VarsayımD) Olasılık

11 (I) 1930 yılında yayımlanan ldquoBir Gemici Hikacircye-sirdquo adlı eseri yazarın sanat haya tında yeni bir doumlneme başladığını goumlsterir (II) Romantik oumlge-ler hikacircye buumlnyesindeki eski ağırlıkla rını kaybe-derek yerlerini daha gerccedilekccedili bir mizaca bırakır (III) Boumlylece yazar hikacircyelerine daha toplum sal bir iccedilerik kazandırmış olur (IV) Bazı araştırmacı lar yazardaki değişimi Al manyarsquoda bulunduğu sı rada daha yakından tanı dığı Batılı yazarlara bağ larlar

Bu parccedilada numaralan mış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquosanatccedilının uumlslubuna youmlnelik değerlendir-merdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

24

712 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquooumln yargırdquo an-

lamı bulunmaktadır

A) Bu konuda bizi doğru youmlnlendirmediğini duumlşuuml-nuumlyorum

B) Zamanında yola ccedilıkmazsanız otobuumlsuuml kaccedilırır-sınız

C) Her geccedilen guumln artan enflasyon yaşam koşul-larını guumlccedilleştiriyor

D) Bu yıl yine şampiyon bizim takımımız olacak-tır

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquoazımsamardquo anla-mı iccedilermektedir

A) Bu soruları mı cevaplayamadınız sizB) Bir kitapla yazar olduğunu duumlşuumlnuumlyor ne yazıkC) Bu kadarcık parayla benden geccedilinmemi mi

bekliyorsunD) Okuyup adam olacakmış da ailesine o baka-

cakmış

14 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zaman oumlgesi vurgulanmıştır

A) Ona buumltuumln gece olanı biteni sakince anlattımB) Buumltuumln gece olanı biteni sakince ona anlattımC) Olanı biteni sakince buumltuumln gece ona anlattımD) Sakince ona olanı biteni buumltuumln gece anlattım

15 (I) Kapkaranlık sık bitki oumlrtuumlsuumlyle dolu ormanın iccedilinde ilerliyorduk (II) Her geccedilen dakika ccediloumlken karanlık yolumuzu karartıyor oumlnuumlmuumlzuuml goumlrmemiz iccedilin bize tek ışığı ay sağlıyordu (III) Geccedil de olsa yanlış bir yola girdiğimizi anlamıştık (IV) Bu yuuml-ruumlyuumlş nedeniyle hepimiz yorulmuş omuzlarımız duumlşmuumlş parmağımızı kımıldatmaya hacirclimiz kal-mamıştıYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquobetimleme (tasvir)rdquo yapılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

16 I Şimdiki aklım olsaydı onu hiccedil dinlemezdimII Bana bunları o ellerle mi yazdınIII Zamanında ona guumlvenseydim başıma bu gel-

mezdiIV Bunları bilsen bana yine de kızacak mıydınYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-lerinde ldquopişmanlıkrdquo anlamı soumlz konusudur

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) II ve IV

17 I Yaptığınız pikniğe beni davet etmek aklına gelmedi mi (sitem)

II Ders vakti geldi oumlğretmen sınıfa gelmiştir (olasılık)

III İnsanlar hacirclacirc demokrasinin oumlnemini anlamış değil (pişmanlık)

IV Tuumlrkccedilenin en oumlnemli sorunu aşırı duumlzeyde ya-bancı soumlzcuumlk kullanılmasıdır (karşılaştırma)

Yukarıdaki numaralı cuumlmlelerin hangisinin ay-raccedil iccedilindeki anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

18 (I) Cumhuriyet Doumlnemi Tuumlrk şiirinde yeni bir ccedilığır accedilan Orhan Veli Garipccedililer hareketinin en oumlnemli ismidir (II) O Tuumlrk şiirini yıpranmış kalıplardan klişe soumlzlerden kurtarıp gerccedilek hayata guumlnluumlk yaşamın arasına taşımıştır (III) Yalın anlaşılır nuumlkteli realist ve halk diliyle esprili şiirler yazmış-tır (IV) 1941rsquode yazdığı ldquoGariprdquo adlı şiir kitabının oumln soumlzuumlnde Tuumlrk şiirine yepyeni bir hava getirmek gerektiğini savunur

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde yazarın uumlslubuyla ilgili bilgi verilmiştir

A) I ve IVB) II ve IIIC) II ve IVD) III ve IV

19 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tıma başvurulmuştur

A) Eğitimin gelecek nesilleri aydınlatma işlevini unutmamalıyız dedi

B) Atatuumlrk ldquoSanatsız kalmış bir toplumun yaşam damarları kopmuş demektirrdquo der

C) Van kedileri bir goumlzuuml mavi bir goumlzuuml yeşil olma-sıyla tanınır

D) Bana anlatacaklarının ccedilok oumlnemli olduğunu soumlyledi

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 4: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

1

1

1 I Miccediloyahalatlarınccediloumlzuumllmesiemriniverdikap-tan

II Buzluktanccedilıkardığımızdondurmahacirclacircccediloumlzuumll-memiş

III Acıhaberialdıktansonrakadınıneliayağıccedilouml-zuumllduuml

IV Yunancephesininccediloumlzuumllmesiylesavaşınseyrideğişti

V OradanorayakoştururkensaccedillarımccediloumlzuumllduumlYukarıdaki numaralı cuumlmlelerde ldquoccediloumlzuumllmekrdquo soumlzcuumlğuuml kaccedil farklı anlamda kullanılmıştır

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5

2 bull Elindekiparayıbozmayıistemiyorduccedilocukbull Duumlnyediğimizyemekmidemibozmuşbull EskileribozuyorccedilocuğugiydiriyorldquoBozmakrdquo soumlzcuumlğuuml yukarıdaki numaralı cuumlm-lelerde aşağıdaki anlamlarından hangisiyle kullanılmamıştır

A) BuumlyuumlkparayıkuumlccediluumlkbirimlereayırmakB) GeccedilersizbirdurumagetirmekC) DokunmakzararvermekD) Biccediliminivekullanışınıdeğiştirmek

3 Aşağıdaki cuumlmlelerde altı ccedilizili kelimelerden hangisi karşısında verilen anlama uygun kul-lanılmamıştır

Kullanımı Anlamı

A) Vatanhasretiişteoanccediloumlktuumliccedilime

Yoğunbiccedilimdeduymak

B) İlaccedilkullanmamarağmenağrılarımyinebeniyokluyor

Arasıraetkisinigoumlstermek

C) Kadınınccedilocuklu-ğundanbericcedilektiği buhastalıkcanınataketmişti

Guumlccedildurumlaradayanmakkatlan-mak

D) İkibinlirasaydıbizebuevialmakiccedilin

Varsaymaktut-makfarzetmek

Sadece bir kavramı karşılayan soumlzcuumlklerdir Bu soumlzcuumlklerin başka anlamlara gelebilecek kullanımı yoktur ldquoDomates testere tencererdquo soumlzcuumlklerinin tek anlamı vardır

Kullanıldığı yere ve duruma goumlre birden ccedilok anlam kazanabilen soumlzcuumlklerdir

ldquoDişrdquo soumlzcuumlğuuml kullanıldığı yere goumlre birccedilok anlam kazanabilir İnsan dişi ccedilarkın dişi sarımsak dişi vs

Tek anlamlı soumlzcuumlkler

Ccedilok anlamlı soumlzcuumlkler

Oumlrnek

Oumlrnek

Soumlzcuumlkte Anlam uumlnitesi ccedilok anlamlılık

uumlzerine kuruludur Bu başlıktaki sorularda oumlğrenci-

den soumlzcuumlklerin cuumlmle iccedilinde kazandığı anlamı

bulmaları istenmektedir

ldquoDokunmakrdquo soumlzcuumlğuumlnuumln cuumlmle iccedilerisinde ka-zandığı anlamları inceleyiniz

Masadaki kacircğıtlara sakın benden başka hiccedil kimse dokunmasın (karıştırmak)

Guumlneşli goumlruumlnduumlğuumlne bakmayın bu havalar dokunur insana (sağlığı olumsuz youmlnde etkilemek)

Uumllkedeki eğitim sorunlarına da kısaca dokunmayı ihmal etmedi (konuşma esnasında bir konuya değinmek)

Bu tuumlrkuuml ona hep dokunur tuumlrkuumlyuuml dinlerken goumlzleri dolardı (etkilemek duygulandırmak)

Oumlrnek

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

2

14 ldquoBakmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdakilerin hangisinde

ldquobir işi yapmaklagoumlrevli olmakrdquo anlamına gele-cek şekilde kullanılmıştır

A) İtirazdavalarınaidarimahkemelerbakıyorB) Buumltuumlnailebabanınevegetirdiğiparayabakı-

yorC) Guumlneyebakanevlerindahasıcakolduğubi-

liniyorD) Buişihalletmemsadecebirkaccedilsaatebakar

5 Aşağıdakilerin hangisinde mecaz anlamlı bir soumlzcuumlğe yer verilmemiştir

A) DurgundenizisaatlerceizleyebilirdimB) Yıllarca onun goumllgesinde yaşamaktan sıkıl-

mıştıC) ZorzamanlardasıcakikiccediliftsoumlzbeklerinsanD) Bizesunduğugenişimkacircnlarsayesindeoku-

yabildik

6 Aşağıdakilerin hangisinde karşıt anlamlı soumlz-cuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) BanaduyarduymaztelefonettiğinisoumlylediB) BizeolaylarıenbaştandoğruduumlruumlstanlattıC) Arababozukyoldaağıraksakilerlemeyeccedila-

lışıyorD) Askerlerarazidebataccedilıkayuumlruumlyordu

7 Aşağıdaki cuumlmlelerdeki altı ccedilizili soumlzcuumlklerin hangisinin sesteşi yoktur

A) Onunyazdığıbusatırlarguumlccedilluumlbiryazaroldu-ğunugoumlsteriyor

B) Buyılbeklenenkacircrıedemeyenşirketlerinzor-lanacağıduumlşuumlnuumlluumlyor

C) Parkyerindearabanınsoltarafınaccedilarptıkları-nıfarkettim

D) Karşı takım eline geccedilirdiği kozu kullanmayıbecerememişti

8 Aşağıdakilerin hangisinde ldquoışıkrdquo soumlzcuumlğuuml so-yut bir anlam ifade edecek şekilde kullanılmış-tır

A) OdadakiışıkokuyabilmekiccedilinyeterlideğildiB) Havakarardığıiccedilinışıklarıaccedilmaihtiyacıduy-

dukC) Edebiyatımızınbilinmeyenlerineışıktutanya-

zarlarımızartmalıD) Apartmanınışıklarısoumlnuumlnceetrafıbirkaranlık

kapladı

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokitaprdquo soumlz-cuumlğuuml oumlteki cuumlmlelerdekilere goumlre daha genel anlamda kullanılmıştır

A) Kitap Anadolursquonun Kurtuluş Savaşı yıllarınıanlatıyor

B) Macera kitapları her zaman ilgimi daha ccedilokccedilekmiştir

C) Kitap insanıngerccedilekbir dost aradığında sı-ğındığılimandır

D) Gerccedilek hayatları anlatan kitaplar okuyucuyayolgoumlsterir

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde terim anlam-lı bir soumlzcuumlğe yer verilmemiştir

A) RessamtuvaldeyineharikalaryaratmıştıB) OyundakituumlmkostuumlmleroumlzenlehazırlanmıştıC) Muumlzisyenlerkonseroumlncesisonakorlarını ta-

mamladıD) Olayafarklıaccedilılardanbakmakgerekirbazen

11 Aşağıdaki cuumlmlelerde altı ccedilizili soumlzcuumlklerden hangisi gerccedilek anlamda kullanılmıştır

A) AğırşeyleryemekbuumlnyeyifazlayorarB) BuyağmurluguumlndesıcakbirccedilaygibisiyokC) İnsanlarşehirlerdegenişimkacircnlarlayaşamayı

hayalederD) Ccedilocuklararasındakoyubirsohbetbaşlamıştı

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

3

112 Aşağıdaki cuumlmlelerdeki altı ccedilizili soumlzcuumlklerden

hangisinin eş anlamlısı yoktur

A) TuumlmkonuklarbuumlyuumlksalondaağırlandıB) CcedilocuğunodadaağlamasıhepimiziuumlzmuumlştuumlC) YazarsoneserindeAnadolursquoyuanlatmıştırD) Aldığıgoumlrevihakkıylayerinegetirirherzaman

13 Bin yıl oumlnce kalemealınmış bir eseri guumlndemegetirmefikrinasıloluştubilmiyorumamaromanı-mıyazarkenKutadguBiligrsquoigerccedilektenmercekal-tınaaldığımısoumlyleyebilirimBunabağlıolarakdaKutadguBiligrsquodeyeralanbazıbeyitlerromandakurgununşifresiolarakkarşınızaccedilıkacakdiyebi-lirim

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzlerle anlatılmak is-tenenler aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla verilmiştirA) Tartışmayasunmak-alıntıyapmakB) Hatırlanmasınısağlamak-sorgulamakC) Eleştiriyeaccedilmak-araştırmakD) Guumlncellikkazandırmak-titizveetraflıcaince-

lemek

14 Aşağıdaki cuumlmlelerde geccedilen ikilemelerden hangisi cuumlmleye ldquoyaklaşıklıkrdquo anlamı katmıştır

A) BizeaşağıyukarıyirmiguumlnduumlruğramıyorB) İşindoğrusunuergeccedilsendeanlayacaksınC) BusınaviccedilinhepimizgeceguumlnduumlzccedilalıştıkD) Ccedilocukiriliufaklıbirccediloktaştopladısahilden

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde yansıma koumlkten tuumlremiş bir soumlzcuumlğe yer verilmemiştir

A) Hepimizdışarıdakiguumlruumlltuumldenrahatsızolmuş-tuk

B) Kafilemizşırılşırılakandereninyanındamolaverdi

C) Ormanıniccedillerindengelenccedilıtırtılardankorkma-yabaşladık

D) Guumlneşbuguumlzelhavadaışılışılparlıyordışa-rıda

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı bir soumlzcuumlğe yer verilmiştir

A) BumevsimdehavadakinemgitgideartıyorB) TarladakikorkulukgoumlrenleriguumlluumlmsetiyorC) İnsanlariyilikyaparsaduumlnyaguumlzelleşirD) Ruumlzgacircrtuumlmşiddetiylecamlarıdoumlvuumlyordu

17 Aşağıdakilerin hangisinde altı ccedilizili soumlzcuumlk cuumlmleye oumltekilerden farklı bir anlam katmış-tır

A) Koşarken incittiği bileğinin iyileşmesi zamanalacakgibi

B) Konuşmaları nedeniyle ona guumlcenmem nor-maldeğilmi

C) Ccedilocuklar arasındaki dargınlığın bitmesi her-kesimutluetti

D) Banakarşıserttutumlarınedeniylealındığımı odabiliyor

18 Dahailkyapıtlarındabaşkalarınınayakizinebas-madan yuumlruumlyen yazarlar ozanlar vardırBunlaryazınsal yaratıları ayırmaya belirlemeye ve de-ğerlendirmeye youmlnelik geleneksel oumllccediluumltlerin ku-ralların kılavuzluğunu pek umursamaz onlarasıkısıkıyabağlıkalmazTuumlrlerarasındaoumlyleaşıl-masıguumlccedilduvarlaryadasınırlaryokturonlariccedilinYazarken bir tuumlre oumlzguuml nitelikleri başka bir tuumlretaşımaktanhiccedilkaccedilınmaz

Bu parccedilada geccedilen ldquobaşkalarının ayak izinebasmadan yuumlruumlmekrdquo soumlzuumlyle sanatccedilılara iliş-kin olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) Başka sanatccedilıların yanlış yolda yuumlruumlduumlğuumlnuuml

duumlşuumlnmekB) Diğer sanatccedilılarınkinden farklı bir uumlslubasa-

hipolmakC) Edebicircyapıtlarınsınıflandırılmasınakarşıccedilık-

makD) Oguumlnedekelealınmamışkonularıişlemek

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

4

2

1 CcedilocukluğumuzdaldquoCcedilokokuyanmıbilirccedilokgezen

mirdquosorusunukaccedilkezduydukkimbilirCevap-

tanccediloksorununkendisioumlnemliydisankiOrtada

derinbir ikilemvarmışgibi ciddiyetleyoumlneltilirdi

soruHerseferindeldquoCcedilokokuyanrdquodememizbek-

lenirdiGalibaoumlğretmenlerimizokumasevgimizi

boumlyleartırmayaccedilalışırdıccedilokokumaklaccedilokgez-

mek asla yan yana gelemezmiş gibihellip Bense

okumayıdagezmeyi de tutkuyla sevenbiri ola-

rakikiyeboumlluumlnuumlrduumlm Okumanındaiccedilteniccedilebir

seyahatolduğuna inandığımdanherkitabınbizi

başkabiryolculuğaccedilıkardığınıduumlşuumlnduumlğuumlmden

hiccedilbirzamanısınamadımbuyapayikileme

Bu parccedilada geccedilen ldquoOkuyarakgezmekherkitabıbaşlıbaşınabirseruumlvensayarakbirbaşkaorta-maveyaşamauzananbiryolculukyapmaksayılırccediluumlnkuumlrdquo soumlzleriyle anlatılmak isteneni numara-lanmış soumlzlerin hangisi iccedilermektedir A) I B) II C) III D) IV

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoccedilekmekrdquo soumlzcuumlğuuml verilen anlama uygun kullanılmamış-tır

A) GuumlccedilbirdurumadayanmakYıllarcaekonomiksıkıntılarccedilektiadam

B) TaşıtıbiryerebırakmakkoymakHatalıparkedenaracıpolisccedilekmiş

C) ŞansınıdenemekiccedilinbirinialmakYapılanku-radaEmrersquoyiccedilektim

D) Aynısını yazmak veya ccedilizmekToplantı tuta-naklarınıtemizeccedilekiyoruz

l

ll

lll

lV

Gerccedilek - mecaz ayrımı sorularında da ccedileldi-rici olarak yan anlamda kullanılmış soumlzcuumlkler de verilebileceği iccedilin dikkatli olunmalıdır Yan anlam temel anlamla bir şekilde ilişkilidir ve gerccedilek anlam sayılır Oysa mecaz anlam tamamen gerccedilek dışı bir anlamdır

Bir soumlzcuumlk yalnız başına iken bize temel anlamını ccedilağrıştırır Soumlzcuumlklere yan ve mecaz anlam kazandırabilmemiz iccedilin onları cuumlmlede kullanmamız gerekir

Aşağıdaki soumlzcuumlklerin temel yan ve mecaz anlamlarını karşılaştırmalı inceleyiniz

Yol

Adam yolu oumlğrenmek iccedilin arabadan indi (TA) Evin yolu Arnavut kaldırımlarıyla doumlşeli (YA) Matematik sorularının genellikle birden

fazla ccediloumlzuumlm yolu vardır (MA)

Kafa

Delikanlı kafasına aldığı ağır darbe sonucu bayılmıştı (TA) Koltuğun kafası oldukccedila fazla yıprandı

değiştirmeliyiz (YA) Yaşı kuumlccediluumlk olmasına rağmen haksızlık

karşısında kafa tutardı (MA)

Buumlyuumlk

Annemin tatilde benim iccedilin aldığı bisiklet oldukccedila buumlyuumlktuuml (TA) Buumlyuumlkler torunlarına ccedileşit ccedileşit bayram

hediyesi almıştı (YA) Buumlyuumlk duumlşuumlncelerden esinlenerek guumlzel

hayalleri kitaba doumlkmuumlştuuml (MA)

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

5

TE983584983584983584983584

23 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde terim anlam-

lı bir soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) MatematikoumldevleribanakoumlksoumlktuumlrduumlB) Bitkiyi toprağa bağlayan besleyen boumlluumlme

koumlkdenirC) 25sayısınınkarekoumlkuumlnuuml5olarakbuluruzD) Birsoumlzcuumlğuumlnanlamlıenkuumlccediluumlkparccedilasıkoumlktuumlr

4 Aşağıdaki altı ccedilizili soumlzcuumlklerin hangisinin eş anlamlısı yoktur

A) EğitimgelişmeiccedilinbirvasıtadırB) Bu dizelerdeaşkıbulmakmuumlmkuumlnduumlrC) MerakbilimindoğuşunasebepolurD) Herkeseksikyanınıgeliştirmeyeccedilalışır

5 Aşağıdaki altı ccedilizili kelimelerden hangisi ger-ccedilek anlamda kullanılmıştır

A) Doğrularıgoumlremeyecekkadarkoumlrolması im-kacircnsızdı

B) Olayları benimgoumlzuumlmle değerlendirmen ccedilokoumlnemliydi

C) Birccedilokkişiarasındansıyrılıpbirinciliğieldeet-mişti

D) Kapının ağzındabiriken insanlarmerak iccedilin-deydi

6 Aşağıdakilerden hangisinde zıt anlamlı keli-meler bir arada kullanılmamıştır

A) Busınaviccedilinhepimizgeceguumlnduumlzemekver-dik

B) Senbusoumlzlerisoumlyleyincegidipgitmemekara-sındakaldım

C) Yaptığımızyanlışsorulardoğrularımızıgoumltuumlr-muumlş

D) Tuumlmsorularımızadoğrucevapverdiyarışma-cılar

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobağrdquo soumlzcuuml-ğuuml karşısında verilen anlama uygun kullanıl-mıştır

A) Onunlaaramızdakibağgittikccedileguumlccedilleniyor(İlgiilişki)

B) Yaramınbağınıdeğiştirmeyegidiyorum (ipsicimvbduumlğuumlmlenirnesne)

C) Hasatmevsimibağlardabirhareketlilikbaşlar(destedemet)

D) Pazardangelirkendoumlrtbağmaydanozaldım(meyvebahccedilesi)

8 I CcedilocukdalgınlıklaboşluğaelinikoymuştuII Kimsenin karşısında el bağlama alışkanlığı

yokturIII ŞuişesendeelatsandahemenbitirsekIV Yaptığıyolsuzluknedeniylegoumlrevdenelccedilekti-

rilmişYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoelrdquo soumlzcuumlğuuml deyim iccedilinde kullanılma-mıştır

A) I B) II C) III D) IV

9 Ccedilocuk eğitiminde bir disiplin youmlntemi olarak ce-zanınnasılvenezamankullanılacağıoumlnemlibirtartışmakonusuolmuşturKimilericezanın----et-kisindensoumlzederkenkimileritamtersinecezanınsuccedilu----veyenidenişlemeyegoumltuumlrduumlğuumlnuumliddiaederler

Bu parccedilada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşa-ğıdakilerden hangileri getirilmelidirA) caydırıcındashkabullenmeyeB) kalıcındashazaltmayaC) olumlundashanlamayaD) bıktırıcındashreddetmeye

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde mecaz an-lamda kullanılmış bir soumlzcuumlk yoktur

A) Herzamaninsanlarakarşıoumllccediluumlluumldavranmayıbilir

B) Bilirizkiyanımızdaolmasadayuumlreğibizimlebirccedilarpar

C) Sorduğu zor sorularla patron adayları epeyterletmiş

D) Yenidenyazmayabaşlayacağı iccedilinkalemininucunusivriltti

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

6

211 Aşağıdakilerin hangisinde benzetme amacı

guumlduumllmeden bir soumlzcuumlk başka bir soumlzcuumlğuuml kastedecek şekilde kullanılmıştır

A) Buaybeyazperdedebirccedilokyenifilmgoumlste-rimegiriyor

B) Ahmetevindireğiolmanınzorolduğunuduuml-şuumlnduuml

C) TuumlmmahallebudedikoduyukonuşuyorduD) Minik serccedileAnadolu Hisarı konserlerine ara

verecek

12 (I)Romanlarıhikacircyelerivedenemeleriyleedebi-yatımıza silinmesi muumlmkuumln olmayan bir damgavurduktansonraaramızdanayrılanNecatiCuma-lı ilgisini daha ccedilokAnadolu insanına yoğunlaş-tırmıştır (II)Taşranın renklidoğasınımetinlerinemalzemeyapmışkimizamandaAnadoluhalkı-nın ortaya saccedilılmamış yuumlzuumlne dikkat ccedilekmiştir(III)Aydın kişiliğini hiccedilbir zaman tepeden bakanuumlslupla yansıtmayan yazar goumlzlemlerini yargı-lamaktan uzak bir yaklaşımla kaleme almıştır (IV) Taşra insanının su yuumlzuumlne ccedilıkmamış arkaplandakiduumlşleriveisteklerindenhareketleccedilarpıcıbirmozaiğeulaşmıştır

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerde ge-ccedilen altı ccedilizili soumlzlerden hangileri anlamca bir-birine en yakındırA)IveII B)IveIIIC)IIveIV D)IIIveIV

13 Deyimler dilimizin zenginliğini goumlsterir Bir du-

rumu daha etkili anlatmak somutlaştırmak an-

latımı zenginleştirmek iccedilin kullanılır Dilimizde

ldquoburunrdquo kelimesinin kullanıldığı birccedilok deyim

bulunur Buumlyuumlklenmek kibirli olmak anlamında

burnu buumlyuumlmek davranışlarına soumlz ettirmemek

eleştirilerekızmakanlamında burnundankıl aldır-

mamakccedilokoumlfkelenipsinirlenmişolmakanlamında

burnusuumlrtuumllmekccedilokyakınındaolmakanlamında

burununundibindedeyimlerikullanılır

Yukarıdaki numaralanmış deyimlerden hangi-sinin anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

14 I AldığınotugoumlruumlnceAzrarsquonıngoumlzleriparladıII Anidenkaldırdığıeliarkadaşınıngoumlzuumlnegir-

miştiIII Kafasınınmeşgulolduğugoumlzuumlnuumlndalmasın-

danbelliydiIV Badersquoninyazdığıyazıdangoumlzlerimialamıyor-

dumYukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerin han-gisinde ldquogoumlzrdquo soumlzcuumlğuuml deyim iccedilinde kullanıl-mamıştır

A) I B) II C) III D) IV

15 Guumlnuumlmuumlzde ldquoparanın ve hızlı şoumlhret hırsınınrdquotutsağıolankimiyazarlaryazmayabaşlamadanoumlnce kendilerince bir tuumlr piyasa araştırması ya-pıyor İlkin yayıncılara uğruyor onların nabzınıtutuyor Bu yayıncılardan hangi tuumlrden yapıtlaristendiğinidoğrudanyadadolaylıbirbiccedilimdeoumlğ-renmeyeccedilalışıyorKafalarındakianahtarsoruşuldquoNeyazarsamyayıncılarhemenbasardahaccedilokpara daha ccedilok uumln kazandırır banardquo Bu sorukonusalbirarayışayoumlnlendiriyoronlarıOnlardayığınların ilgisini kamccedilılayacak moda konulardayoğunlaşıyorDahasonradayazmayıtasarladık-larıyapıtlarbusanatccedilılarınbeyinlerininkovuğun-daccedilimlenmedenduyuruccedilalışmalarıbaşlıyor

Bu parccedilada geccedilen ldquoyapıtınsanatccedilınınbeynininkovuğunda ccedilimlenmemesirdquo soumlzuumlyle aşağıdaki-lerden hangisi anlatılmak istenmektedirA) Anlatımdaayrıntıyagereğinceyerverilmeme-

siB) Uumlretilecekyapıtınsanatccedilınınzihnindegerekli

olgunluğaulaşamamasıC) Kalemealınaneserinkurgusununtamamlan-

mamışolmasıD) Yapıttakiufaktefekpuumlruumlzlerintoumlrpuumllenmeme-

si

I

II

III

IV

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

7

TE983584983584983584983584

3

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-cuumlk gerccedilek anlamının dışında kullanılmıştır

A) SınıfaanidenbirsessizlikccediloumlktuumlB) Caddedengeccedilen insanlareğilip iccedileriyebakı-

yorlar C) Bu paslıanahtarlakapıyıaccedilmamccedilokzorD) Uzaklardangelensesedoğruyoumlneldiler

2 ldquoHafifrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisin-de ldquokalınlığı veyayoğunluğuazolanrdquo anlamına gelecek şekilde kullanılmıştır

A) Hafifbiryokuşugeccediltiktensonrailkbinadaotu-ruyoruz

B) Yapraklarınhafifiniltisiiccedilindekoumlyedoğruyak-laşıyoruz

C) Dışarıda yanan lambanın aydınlığıyla burasıhafifbiraydınlıkiccedilindeydi

D) Kendimibuguumlnduumlnegoumlredahahafifvezindehissediyorum

3 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-cuumlk yan anlamda kullanılmamıştır

A) CcedilocuğunateşinisabahakadarduumlşuumlremedikB) AklıbaşındaadamboumlyleboşlaflaretmezC) MahalleningoumlbeğindekavgayatutuştularD) Kapınınağzındanccedilekildeevehavagirsin

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zıt anlamlı soumlzcuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) Duumlştuumlğuumlbusıkıntıdankolayccedilıkacakgibigouml-ruumlnmuumlyor

B) Konuştuğukişilerinpektekininsanlarolduğusoumlylenemez

C) Toplantınınyapılacağısalonsaatleroumlncesin-denhazırlandı

D) Sabahduumlkkacircnıbenaccediltımakşamsenkapa-tırsın

Karşıt (Zıt) AnlamAnlamca ve iccedilerikccedile birbiriyle ccedilelişen kav-ramlar karşıttırbuumlyuumlk X kuumlccediluumlk ccedilalışkan X tembel

Olumsuzluk karşıtlık değildir

kavram karşıtı olumsuzu

neşeligelmek

uumlzguumlngitmek

neşesiz gelmemek

Eş (Aynı) AnlamAnlamca ve iccedilerikccedile aynı kavramı iccedileren soumlzcuumlklerdir

beyaz = ak ihtimal = olasılık

imkacircn = olanak cevap = yanıt

Eş Sesli (Sesteş) SoumlzcuumlklerYazılışları aynı olup anlamları farklı olan soumlzcuumlklerdirYaz 1 - mevsim adı 2 - yazma eylemiGuumll 1 - ccediliccedilek tuumlruuml 2 - guumllme eylemi

Terim AnlamSanat bilim edebiyat spor gibi alanlarda belirli oumlzel kavramları karşılayan soumlzcuumlk-lerdir teşhis tedavi tansiyon tıp

korner şut aut futbol

hacirckim savcı avukat hukuk

accedilı kare dikdoumlrtgen matematik

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8

35 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-

cuumlk terim anlamıyla kullanılmıştır

A) Eserlerindehalkınyaşadığısıkıntılarıakıcıbiruumlsluplaelealmış

B) Doğupbuumlyuumlduumlğuumlbuşehreşimdilerdeantre-noumlrluumlkyaparakhizmetediyor

C) Her zaman onun duumlşuumlncelerine saygı duy-dum

D) Kullandığışiirdiliyazılarınınakıldakalmasınıkolaştırıyor

6 CumhuriyetDoumlnemiTuumlrkşiirininoumlnemliisimlerin-denbiriolanCahitSıtkıTarancıkendinehasşiirdiliveduumlnyasıileedebiyattarihimizdeoumlnemlibiryerişgalederTarancışiireihtiraslasarılmışşiiryazmayabaşladığıliseyıllarındanoumlluumlmuumlnekadarldquoşairrdquo vasfına sadık kalmıştır Sırf bu sebeptenyazmışolduğuhikacircyelerindergivegazetesayfa-larındakalmasınaizinvermiştir

Bu parccedilada geccedilen altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) ŞiireyabancıkalmamakiccedilinccedilabalamakB) ŞiirseltemalaraoumlnemvermekC) ŞiirebuumlyuumlkbiristekveguumlccedillebağlıolmakD) Şiire diğer tuumlrlere oranla daha fazla emek

vermek

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquogoumlrmekrdquo soumlzcuumlğuuml karşısında verilen anlama uygun ola-rak kullanılmıştır

Kullanımı Anlamı

A) Goumlzuumlondanbaşkasınıgoumlrmuumlyorsenidinlemez

Birşeyeerişmek

B) Buodasabahakşamguumlneşgoumlruumlyor

İşlemeuğramak

C) Busahnedenedeccedilokkendineguumlvenenyarışmacıgoumlrduumlm

Ccedilokdeğervermek

D) İstanbulrsquountarihicircyerlerinigoumlrduumlnmuuml

Gezmek

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı bir soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) Ccedilalışmadisipliniyakalayanlarbaşarıyakestir-medengiderler

B) Gelişmişuumllkeleriklimdeğişiklikleriniyakındantakipediyor

C) Yoğunkaryağışındandolayıeğitimebirguumln-luumlkaraverildi

D) Sonradanaldığıkararlarşirketiiflasıneşiğinegetirdi

9 Aldığıhaberlebirdenyolaccedilıkangencinmacera-larının anlatıldığı bu kitap iki yuumlz elli sayfadanoluşuyor Yazar karakter betimlemesinde birazabartıyakaccedilmışolsadaboğulmadanokuyabile-ceğimizbireserortayaccedilıkarmıştır

Bu metindeki altı ccedilizili soumlzle eserin hangi oumlzel-liği vurgulanmaktadır

A) SıkıcıolmadığıB) YaratıcıolduğuC) KarışıkolmadığıD) Olayınazlığı

10 ldquoGelmekrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdakilerin hangisinde ldquodayanmaktahammuumlletmekrdquo anlamına gelecek şekilde kullanılmıştır

A) Neyaptıysakbulunduğumuzyereışıkgelmi-yor

B) ButakımelbisesanakuumlccediluumlkgelirC) Soğukta dışarıya ccedilıkmaya gelmiyor hemen

hastalanıyorumD) Soğuktanborulardonduğuiccedilinmusluktansu

gelmiyor

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

9

311 Bir ağustossabahındanccedilıkıpgelenbuyumuşak

akşamuumlstuumlışığıinsanlarınyalnızyuumlzlerinideğil

ruhlarınıdaaydınlatıyordu

Bu cuumlmlede numaralanmış soumlzcuumlklerden han-gisi mecaz anlamıyla kullanılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

12 Kıyıdadurmuşdeniziseyrediyorumağzımkulak-

larımavarıyorPırılpırılbirgoumlkyuumlzuumlvarherşey

okadaraydınlıkkiiccedilimaccedilılıyorUzaktabirkayık

goumlruumlyorumiccedilindekilerelleriylebalıktutuyor Koca

koca balıklar hepsi guumlmuumlş rengi Yanındakiler

isebalıklarısofradagoumlrmeyi doumlrtgoumlzlebekliyor

KadınldquoBenbukayıktan inmekistiyorumrdquodiyor

Denizşıpırşıpırbalıklarrahatsızguumlneşvarama

terletmiyorHeryereveherşeyesessizlikhacirckim

Bu parccedilada numaralanmış altı ccedilizili soumlzlerden hangisi deyim değildirA) I B) II C) III D) IV

13 ldquoAlkirazuumlstuumlnekaryağmazrdquo cuumlmlesindeki ldquoalrdquo soumlzcuumlğuumlnuumln eş seslisi aşağıdakilerin hangi-sinde kullanılmıştır

A) Senbilmezsinccedilocukalelmayataşatanccedilokolur

B) AlelmayıvernarıağlarımzarızarıC) UtancındanyanaklarıalalolmuştuD) Albayrağınaltındasaatlercenoumlbettutmaktan

onurduydum

14 İnsanduumlnyayakendiiradesiylegelmezamaken-diiradesiyleyenibirduumlnyakurmayaccedilalışırDuumln-yayairadesinindışındagelişionusuumlreklitedirginederBu tedirginlik kişinin kendisini hayatınoumlz-nesiolarakgoumlrmesindenkaynaklanır İnsanya-şadıklarına suumlrekli yabancıdır yaşadıklarındansuumlreklikorkandır

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidir A) CcediloksıkıntıccedilekmekB) YaşadıklarındansuumlreklietkilenmekC) HayatayoumlnverenolmakD) Toplumdabiryeredinebilmek

15 Yazar oumlzellikle kadın dostluğu komşuluk annendashkızyadakızkardeşlerarasındakiilişkileretra-fındageliştirdiğioumlykuumlleriyletanınıyorBuoumlykuumlle-rindedikkatccedilekenunsurlarınbaşındaşiireyapı-langoumlndermelergeliyorHeroumlykuumlnuumlnbaşındao oumlykuumlyeaccedilılanbirpenceregibidurandizelereyerveriyor

Bu parccedilada geccedilen altı ccedilizili soumlzle soumlz konusu dizelerle ilgili olarak anlatılmak istenen aşağı-dakilerden hangisidir

A) OumlykuumlnuumlnanlatımınagoumlndermeyaptığıB) YazarınanılarınıoumlykuumllerindeişlediğiC) AnlatılacakoumlykuumlnuumlniccedileriğineyoumlnelikolduğuD) Şiirinetkileyicianlatımınıoumlneccedilıkardığı

16 I BuakşamkitoplantıyabesbelligelmeyecekII Odasınıyineherzamankigibidarmadağınık

bırakmışIII Tuumlmziyaretccedililerimizbuyatırımdanfaydalana-

cakIV İmkacircnlarımızelverirseseneyedeAvrupaturu

yapacağızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde pekiştirilmiş soumlzcuumlk kullanılmıştır

A)IveII B)IveIII

C)IIveIV D)IIIveIV

I II III

IV

I

II

III IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

10

4

İkilemeAnlatıma guumlccedil kazandırmak iccedilin aynı soumlzcuuml-ğuumln ya da ilişkili soumlzcuumlklerin iki kere kul-lanılmasıdır

Doğru duumlruumlst yalan yanlış kırık doumlkuumlk

Gece guumlnduumlz aşağı yukarı er geccedil irili ufaklı

Ufak tefek yırtık pırtık eğri buumlğruuml kaba saba

Abuk sabuk mırın kırın ıvır zıvır abur cubur

Yavaş yavaş ince ince koşa koşa hıccedilkıra hıccedilkıra

Şırıl şırıl ccedilatır ccedilatır fokur fokur guumlruumll guumlruumll

Eş ya da Yakın Anlamlı

Karşıt Anlamlı

Biri Anlamlı Biri Anlamsız

İkisi de Anlamsız

Aynı Soumlzcuumlğuumln Yinelenmesiyle

Yansıma Soumlzcuumlklerle

Somut ndash Soyut AnlamDuyularla algılanabilen kavramlar somut duyularla algılanamayan ve kişiye goumlre de-ğişebilen kavramlar soyutturhız yer goumlk ruumlzgacircr ısı somutneşe huumlzuumln ruh guumlzellik soyut

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde yansımadan tuumlremiş bir soumlzcuumlk yoktur

A) Balonunpatlamasıyladaldığıuykudanuyan-dı

B) Mangaldaki koumlmuumlrlerdenccedilıtır ccedilıtır seslerge-liyor

C) KavanozdakibuumltuumlnşekerlerikıtırkıtıryediD) Birdenayağakalktıvesessizceodayıterketti

2 Guumlnuumlmuumlz sanatccedilıları biccedilime ya da iccedileriğe ver-diklerioumlnemegoumlreikiyeayrılıyorHalkayoumlneleninandığınıccedilekinmedensoumlyleyebilensanatccedilıiccedile-riğeoumlnceliktanıyorbiccedilimoyunlarındankaccedilınıyorCcedilağın anlayışlarıyla bağdaşmayan ama inandı-ğını soumlyleyecekguumlcuumlolmayansanatccedilı isefildişikuleyekapanıpedilgen tavırlarıylavarlıkgoumlster-meyeccedilalışıyor

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) Toplumsorunlarınaeğilmektenkaccedilınarakya-

ratıcıolmayaccedilalışmakB) KendinitoplumdansoyutlayarakuumlretmekC) Yapıtlarındaiccedileriğigoumlzardıedereksoumlzsanat-

larıylayuumlkluumlbiranlatımıbenimsemekD) Kendiduyguveduumlşuumlnceleriniortayakoymak-

tanbaşkabiramacıolmamak

3 ldquoDağıtmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoBir toplantıdaAvrupalıbirdiplomatkuumlrsuumlyedoğru ilerlerkenayağı takılıncasalondaoluşan gergin sessizliği iccedilten tebessuumlmuumlyle birandadağıttırdquocuumlmlesindeki anlamıyla kullanıl-mıştır

A) AkşamevegirenhırsızeviccedilokkoumltuumldağıtmışB) Mezuniyetsonrasındaevimizineşyalarınıihti-

yacıolanlaradağıttıkC) Polismeydandatoplanangoumlstericileriguumlccedilkul-

lanmadandağıttıD) Sahayagirerekoyuncularındikkatinidağıtan

izleyicikoşarakkaccediltı

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

11

TE983584983584983584983584

44 YazmakbirseruumlvendirhiccediltartışmasızBirroma-

nınkacircğıdadoumlkuumllmenedenibirduygupatlamasıbiracıhattabirbunalımolabilirBensesonsuzbiroumlzguumlrluumlkvemutlulukiccedilindeyazıyorumheryapı-tımdakendiccedilizdiğimbirharitanınuumlstuumlndeuccediluyorkendiistediğimalanainiyorum

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) Oumlznellikle biccedilimlendirilen yapıtlar aracılığıyla

kişiselduumlşuumlnceleriiletmekB) Youmlnlendirmelere ve dayatmalara kapalı bir

anlayışlauumlretmekC) Oumlzguumlrbirbakışaccedilısınıbenimseyerekyaratıcı

olmakD) Yaşamın her youmlnuumlnuuml yapıtlarına taşıyarak

youmlnlendiriciolmak

5 ldquoGoumlzrdquosoumlzcuumlğuumlyleilgilidilimizdeccedilokfazladeyim

vardırOumlrneğinbirkişiveyabirşeydeğeriniyi-

tirdiğinde goumlzden duumlştuuml ayrı duumlşenlerin arasın-

daki sevginin zamanla azaldığını belirtmek iccedilin goumlzdenırakolangoumlnuumlldendeırakoluroumlnemver-

memek arkaplana itmekanlamınıvermek iccedilingoumlzden uzak tutmak dikkatleri uumlzerine ccedilekmek

anlamındagoumlzealmakdeyimlerinikullanırız

Yukarıdaki numaralanmış deyimlerden hangi-si yanlış accedilıklanmıştır

A) I B) II C) III D) IV

6 Sevdiğimiz kişilerin oumlluumlmuumlnuumln ardından onlarakarşıbiriccedilhesaplaşmakarşısındabuluruzkendi-miziSankigeridekalmanınsuccedilluluğunuduyum-sarızbuduyumsamanınetkisiyleoumlleninyaşamseruumlveni sessiz bir filme doumlnuumlşuumlr belleğimizdeSonundasevdiğimizkişilerinoumlluumlmuumlduygusalbirdepremyaratıriccedilimizde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) TenselbiryıkılışB) Bireyin kavramavealgılamaguumlcuumlnuumln koumlrel-

mesiC) AcınınyarattığıyoğunlaşmışbiriccedilsessizlikD) Psikolojikbirccediloumlkuumlntuuml

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde sesteş soumlz-cuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) BuyılkuralıktanhastalıktanyıldıartıkkoumlyluumlB) Kendime ccedilizdiğim yoldan oumlmruumlm boyunca

doumlnmeyeceğimC) BanaguumllhepguumllkibendeguumlleyimD) Doğrubildiklerindensakınolaşaşma

8 I BusınavlarartıkcanımatakettiII Boşunabenimguumlnahımıalmayındoğrusoumly-

luumlyorumIII Oumlyle saf biridir ki hemen herkes kandırabilir

onuIV Abimbenipatronaanlatırkensankiağzından

baldamlıyorduYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde deyim kullanılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

9 (I)Heryerdenbukonuylaalakalı itirazalıyoruz(II)Bu itirazlaracevapvermehakkımızvaramakullanmak istemiyoruz (III) Ccediluumlnkuuml biz succedillu vekabahatli aramıyoruz (IV) Amacımız dergimizidahaileriyegoumltuumlrmekiccedilinelimizdengelengayretigoumlstermektir

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde eş anlamlı soumlzcuumlkler bir arada kullanıl-mıştır

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) Yenioumlykuumlmebahccediledekiboumlcekvızıltılarıara-sındabaşladım

B) BusaygısızdavranışlarınabirsonvermelisinC) Sonunda hayal ettiğim arabayı alma fırsatı

geccediltielimeD) Banakendimenfaatidoğrultusundayaklaşan-

lardanhepuzakdurdum

I

II

III

IV

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

12

411 Onakarşıyapılanolumsuzeleştirilerehiccedilbirza-

mankulaktıkamadıBueleştirileronuyıpratmakyerineaksinedahadaguumlccedillendirdiSoneseriyledegoumlruumlluumlyorkiolumsuzeleştiriyapanlarağzınınpayınıaldıArtıkeleştirilerolumluyadoumlnduuml

Bu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) MutsuzluğunudışarıaktarmakB) GerccedileğiortayaccedilıkarmakC) SoumlylediklerineveyaptıklarınapişmanolmakD) Birininahınıuumlstuumlneccedilekmek

12 Dostoyevski Ccedilarlık Rusyarsquosında yoksulluk iccedilin-dekıvrananinsanlarındramlarınıyazabildiğiiccedilinduumlnyaedebiyatınındoruklarınayerleşebildiUumllke-mizdedeOrhanKemalboumlyleinsanlarınhayatları-nıyazarlığınbuumlyuumltecialtınaaldı

Bu parccediladaki ldquoyazarlığınbuumlyuumltecialtınaalmakrdquosoumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) YapıtlarınasanatsalbirtatsindirmekB) YazdıklarındagoumlzlemlerineccedilokccedilayervermekC) Gerccedilekleri tuumlm ccedilıplaklığıyla goumlz oumlnuumlne ser-

mekD) Yaşananlarıabartarakanlatmak

13 SoumlzoyunlarındanuzakbirşiirivardırşairinOnuniccediltenliğiyalınlığagoumltuumlruumlrşiiriniyalınlığıdaccedilarpı-cılığa Konuşur gibi şiir soumlylemek her babayiği-din harcı değildir Soumlzuumln balını bulup ccedilıkarmakgerccedilekşairinişidirBoumlyleceohemenherşiirindegerccedilekbirşairolmayıbaşarmıştır

Bu parccedilada ldquosoumlzuumlnbalınıbulupccedilıkarmakrdquo soumlzuuml ile anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) SoumlylemekistediğiniokuraeksiksizyansıtmakB) Semboller yerine soumlzcuumlğuumln ilk anlamını kul-

lanmakC) KurduğuşiirdiliyleguumlccedilluumlbirdeyişeulaşmakD) Yenikelimelerkullanarak farklıbiretkiyarat-

mak

14 HermektuptariheduumlşuumllmuumlşbirnotturBunotlarccedilağınınsorunlarınakarşıduyarlıveilericifikirleresahip bir aydınımızın kaleminden ccedilıkmış ise ta-rihinkaranlıknoktalarına ışık tutacakbirniteliğekavuşurBunedenleoumlnemlikişilerinyazdığımek-tupların tarihicirc bir belge olduğu goumlz ardı edilme-melivebubelgeleriyiokunmalıveanlaşılmalıdır

Bu parccedilada geccedilen ldquotarihin karanlık noktalarınaışıktutacakbirniteliğekavuşmakrdquo soumlzuumlyle anla-tılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) TarihibirbilimdalıolaraktanıtabilmekB) Zamanlaguumlncelliğiniyitirerek tarihicircbirnitelik

kazanmakC) İnsanlarınbirccedilokalandabeğenisinikazanmış

olmakD) Geccedilmişinbilinmeyenyoumlnlerini ortaya ccedilıkara-

cakdeğereulaşmak

15 Aşağıdaki altı ccedilizili soumlzlerden hangisi daha oumlzel bir kavramı ifade eder

A) Bumevsimdeağaccedillaryapraklarınıkaldırımla-rahalıgibiserer

B) Tuumlrkiyeuumlccediltarafıdenizlerleccedilevrilibiryarımadauumllkesidir

C) OnaaldığımbeyazguumlluumldahaccedilokbeğendiD) İnsanhayatıboyuncaherzamandoğrukarar-

larveremeyebilir

16 Guumlnluumlk o guumlnuumln olaylarının yazıldığı suumlsluuml laf-lara gerek duyulmayan bir yazı tuumlruumlduumlr Ancakyazan kişinin yaşadıklarını en iccedilten bir biccedilimdeyazdığıbirtuumlrolduğundanduygusallığınağırba-sabileceğibiranlatımvardırguumlnluumlklerde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle guumlnluumlkle ilgili ola-rak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) YoğunduygularlakalemealmakB) SanatlıbiranlatımaihtiyaccedilduymamakC) DoğalbiranlatımlaetkileyiciolabilmekD) Hertuumlrluumlanlatımtarzınıkullanabilmek

13

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlamTE983584983584983584983584

1 Tuumlrkedebiyatccedilısıartık kendi yolunukendisi ccediliz-melikendisanatkozasınıkendisioumlrmelidirBunuyaparakkendiyaratıcılıklarınaguumlvendiklerinigoumls-terirBusayedekendişaheserleriniyaratacakveeserlerinibuumltuumlninsanlığasunacakBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle Tuumlrk edebiyatccedilıla-rına duumlşen goumlrev aşağıdakilerden hangisidir

A) EserlerindetoplumsalkonularıişlemekB) TuumlminsanlığıilgilendirenkonularıanlatmakC) Kendilerineguumlvenerekgelecekkuşaklaraoumlr-

nekteşkiletmekD) Kendilerineoumlzguumlbiredebicircanlayışıbenimse-

mek

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde deyim yerin-de kullanılmamıştırA) Ccedilocuklarınazamanındaterbiyevermediğiiccedilin

şimdidizinidoumlvuumlyorB) Songuumlnlerdeherkesyanındakiylekonuşma-

yaccedilalışıyorbirbirininardındanduumlmenccedileviri-yor

C) Taraftarlarmaccedilınsondakikasınakadardokuzdoğurdu

D) Sonuccedilların 9rsquoda accedilıklanacağını oumlğreninceodanıniccedilindedoumlrtdoumlnmeyebaşladı

3 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan sonraki boumlluumlm aynı anlamdadırA) YahyaKemaloturupeskişiirinruumlzgacircrıylaşiir

yazarkenbileyenilikccediliydibuoumlzuumlndeyeniolanbirtavırdı

B) Buresimhayatafarklıbirpenceredenbakma-mızıvebakışaccedilımızıgeliştirmemizisağlıyor

C) Duumlruumlstluumlk zanaatkacircrı karakterize eden enoumlnemlioumlzelliklerdenbiridirbirccedilok insanınta-şıyamayacağıdeğerdir

D) Bunlaryaşlılıkşiirlerideğilkitabın iccedilinde in-sanoğlunungenccedillikoumlzleminidilegetiriyor

4 ldquoSuumlruumlklemekrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilek anlamıyla kullanılmıştırA) Sensiztadıccedilıkmazdiyerekhergittiğigeziye

benidesuumlruumlkluumlyorB) İnsanlığı1940rsquolıyıllardakiokanlısavaşasuuml-

ruumlkleyennedenlerbuguumlnbileanlaşılamıyorC) Aslan oumllduumlrduumlğuuml ceylan yavrusunu uzaktaki

ağacadoğrusuumlruumlklediD) Sanatccedilımistik ezgileri kullandığı şarkılarıyla

dinleyenlerifarklıbirduumlnyayasuumlruumlkluumlyor

5 ldquoDağınıkrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin han-gisinde mecaz anlamıyla kullanılmıştırA) Misafirleridağınıkbirkıyafetlekarşılamakzo-

rundakaldımB) Şuandakafamccedilokdağınıksoumlylediğinhiccedilbir

şeyianlamıyorumC) Yatakodasıvemutfakdağınıkolduğundaccedilok

rahatsızoluyorumD) Buyoumlredeevlerccedilokdağınıkyapıldığıiccedilinula-

şımzoroluyor

6 (I) Goumllyazırsquonın girişinde ziyaretccedilileri heyecanlakarşılayan olağanuumlstuuml guumlzellikte bir doğal anıtvar(II)ldquoAnıtCcedilınarrdquodiyeadlandırılandevağacıngoumllgesi yaklaşık 400metrelik bir alanı kaplıyor(III) Nefis turna balığı pişirilen youmlresel uumlruumlnlersatılanbirbahccedilenintamortasındaadayıkarayabağlayan koumlpruumlnuumln hemen başında bulunuyor(IV) Ccedilınarın anıt ağaccedil olarak tescil edilmesi vekahverengi tabelasınınkonulmasıMehmetOka-tanrsquoınuğraşlarısonucundagerccedilekleşmişBu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin han-gisinde insana ait bir oumlzellik insan dışı bir var-lığa aktarılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

7 Aluumlminyum metale zarar vermeyen kireccedil ccediloumlzuuml-cuumlyuumlyıllaroumlnce----veTuumlrkiyersquodepazarınyuumlzde65rsquoine ---- firma guumlnluumlk kullanımayoumlnelik kireccedilkir yağve lekeccediloumlzuumlcuumlspreygibi uumlruumlnleri piya-sayasuumlrduumlBu cuumlmledeki boşlukları en uygun biccedilimde ta-mamlayan ifadeler aşağıdakilerden hangisin-de verilmiştir

A) araştıran-sahipolanB) piyasayasuumlren-hacirckimolanC) destekleyen-hitapedenD) satışasunan-indirgeyen

14

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8 ldquoOumlykuumlcuumlnuumlnKitabırdquooumlykuumlcuumllerinduumlnyalarınaya-zarlıkveoumlykuumlcuumlluumlkseruumlvenlerineilişkinvefarklıkotarılmışbiryapıtBufarklılıkbenceyazarlarınhepsinin bu imeceye severek el vermelerindenkaynaklanıyorBu parccedilada geccedilen ldquoimeceye severek el ver-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) En oumlnemli değerlerimizden birinin paylaşımolduğu

B) YardımlaşmadagoumlnuumllluumlluumlğuumlnesasolduğuC) Emek birliğiyle kotarılacak bir işe isteyerek

yardımcıolunduğuD) Bazıişlerinelbirliğiyledahaccedilabuktamamla-

nabileceği

9 Ccediloğu zaman kendimi bir makineye her sabahbeniuyandıranccedilalarsaatidemakineninccedilalışmaduumlğmesinebasanbirustabaşınabenzetirimGuumlnboyu koştururken o ldquotik takrdquoların yerini kalbiminatışlarıadımseslerimalırAncakenderdeolsabazı guumlnler iccedilimdeki saatin durduğunu hissede-rimBu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) ZamanındurmasınıistemekB) HerşeyiolduğugibikabullenmekC) YaşamenerjisiniyitirmekD) Yaşamıngereksizliğineinanmak

10 Aşağıdakilerin hangisinde altı ccedilizili soumlz cuumlm-leye oumltekilerden farklı bir anlam katmıştırA) Hiccedil kuşkusuz buguumlnden sonra daha yoğun

ccedilalışmalıyımB) Oumlnuumlmuumlzdekihaftabiraksilikolmazsatoplana-

cağızC) Bukitabınhazırlanmasındaeminolunkiuumlze-

rimeduumlşeniyapacağımD) Buguumlngoumlruumlşmelerinsonuccedillanmasıkesindir

11 Aşağıdakilerin hangisinde accedilıklaması yapılan soumlzcuumlk cuumlmledeki accedilıklamasına uygun olarak kullanılmamıştırA) Bayılankadınakolonyakoklatıncakadınaccedilıl-

dı(AccedilılmakKendinegelmek)B) Başdoumlnduumlrenbirguumlzelliğesahipgemieğlen-

celibirguumlruumlltuumlyleindisulara(İnmekUzamakulaşmak)

C) Boşoturmakinsanındahaerkenyaşlanması-nanedenolur(Boşİşsizbirbiccedilimde)

D) Bozukveccedilamurluyoldayuumlruumlrkenanideniccedili-mebirgariplikccediloumlktuuml(CcediloumlkmekYoğunbirbi-ccedilimdehissetmek)

12 ldquoSallanmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde mecaz anlamda kullanılmıştır A) Depremolduğunusalondaki avizenin sallan-

masındananladımB) Bizimkiler karşıdaki parkın salıncaklarında

sallanıyorlarC) Youmlnetimkurulubaşkanıdeğiştiğiiccedilinpersonel

muumlduumlruumlnuumlnkoltuğudasallanıyorD) Ccedilocukların belirli bir yaştan sonra suumlt dişleri

sallanırveduumlşer

13 Yazın duumlnyamızda değerleri ccedilok su goumltuumlruumlr şiirvehikacircyeleringuumlnuumlmuumlzuumlngeccedilerlivezorunlutekedebiyatuumlruumlnuumlolaraksavunulduğunukendindenoumlncekivekendidışındakituumlmdeğerleriyadsımavesuccedillamayoumlntemininoumlndetutulduğunugoumlruumlyo-ruzsondoumlnemdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle şiir ve hikacircyele-rin hangi oumlzelliği belirtilmek istenmiştirA) BenzerkonularıişlemeB) GeccedilmişinizlerinitaşımamaC) OumlzguumlnfikirlerleuumlretilmemeD) Nitelikleritartışmayaaccedilıkolma

15

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

14 Mozart kısacık yaşamına sığdırdığı altı yuumlzdenfazlayapıtlainsanlığakocabirhazinesunmuşturNuumlktesidinleyiciyihemenkavrayıverentılsımıvetuumlm ccedilocuksuluğunun ardındaki derin duumlşuumlncesionu ccedilağdaşı olan bestecilerden ayırır Pek ccedilokbestecimuumlziğinibirotobiyografigibikullanırkenMozartrsquoınmuumlziğikatıksızsafmuumlziktirNepara-sızguumlnlerinineateşlihastalığını nede tırman-makta olan Fransız Devrimirsquonin hırccedilın etkilerinianlatırmuumlziğindeBu parccediladaki ldquomuumlziğinbirotobiyografigibikulla-nılmasırdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdaki-lerden hangisi olabilir

A) Sanatccedilının yaşantısının yapıtlarına yansıtıl-ması

B) Eserlerde toplumsal değil bireysel konularınelealınması

C) SanatınbiraraccedilolarakgoumlruumllmesiD) Bestelerininsanatccedilınınoumlzelyaşamınailişkin

ipuccedillarıtaşıması

15 Azerbaycan Tuumlrkccedilesinin yirminci asırda yetiş-tirdiği lirik ve guumlr sesli ozanı sustu Yuumlreğindenkalemine suumlzduumlğuuml kanı uumllkesinin oumlzguumlrluumlk muuml-cadelesinekarıştırankurtuluşsavaşccedilısıbedeninitoprağaemanetettiBu parccedilada geccedilen ldquoyuumlreğindenkaleminesuumlzuumll-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) DuygularınıyazıyadoumlkmekB) OumlzuumlsoumlzuumlbirolmakC) YazıyamerakduymakD) Yaşamadoumlrtellesarılmak

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisindeki altı ccedilizili soumlz ayraccedil iccedilinde verilen soumlzle anlamca uyuş-mamaktadırA) Tuumlrk kahvesi yapmak iccedilin oumlnce şekeri suda

tamameneritmekgerekiyor(Katıbirmaddeyisıvıdaccediloumlzmek)

B) Goumlsterimizherguumlnbroşuumlrlerimizdebelirttiği-mizsaatlerdebaşlayacak(zamanlarda)

C) Ustasınınyanındaepeypiştiktensonrakendiduumlkkacircnınıaccediltı(birişiiyiceoumlğrenmek)

D) Uumlruumlnlerimizi iade etmek istediğinizde hiccedilbirsorunlakarşılaşmazsınız(değiştirmek)

17 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan oumlnceki boumlluumlm aynı anlamdadırA) Şiir aynayı kırma sanatıdır gerccedileği olduğu

gibiaktarmamaktırB) Genccedillik edebiyatının birccedilok romanı genccedilleri

suumlreklikolladıgenccedilliğinsorunlarınatercuumlmanolmakiccedilindoğdu

C) Şehirler guumlnuumlmuumlz edebiyatında salt birmekacircnolmaktanccedilıktıromankişilerininbuumltuumln-leyiciparccedilasıoldu

D) Tiyatrolar guumlnuumlmuumlzde terk edilmiş evler hacirc-linegeldihakettiğideğeribirtuumlrluumlgoumlrmedi

18 EleştiriyazılarıbellibirmetinuumlzerineyazılırYa-zınsalmetinleryazınveeleştirikuramlarındanbi-rinedayanılarakyazılmadığınagoumlreometinlereeğilen eleştiri yazıları da bilimsellik ve nesnellikgereğisayılandeğişmezkuramsalşablonlarkul-lanamaz Her yazınsal metin kendi iccedil yapısınaaykırıduumlşmeyecekbireleştirelyaklaşımgerekti-rirDurumboumlyleoluncaeleştiriyazıları tornadanccedilıkamaz tornadanccedilıkamayacağınagoumlre torna-yagiremezdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle ldquoeleştiriyazılarırsquorsquon-da bulunması gereken hangi nitelik anlatılmak istenmektedirA) FarklıtuumlrdenyapıtlaruumlzerineyazılmasıB) NesnelliktenoumlduumlnvermedenoluşturulmasıC) Okurun bakış accedilısı dikkate alınarak kaleme

alınmasıD) Bellibirkalıbasokulupbiccedilimlendirilmeyeccedila-

lışılmaması

19 GelKatiliolyalnızlığımınHasretimisıfırlaGoumlzlerimaccedilıkgitmedenBu dizelerde aşağıdaki anlam olaylarından hangisi vardırA) Bir soumlzuumln benzetmeamacıyla başka bir soumlz

yerinekullanılmasıB) Birsoumlzuumlnhemgerccedilekhemmecazanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılmasıC) Bir soumlzuumln karşıt anlamını duumlşuumlnduumlrecek bi-

ccedilimdekullanılmasıD) Soyutanlamlıbirsoumlzcuumlğuumlnsomutanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılması

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

16

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

5

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil ilişkisi yoktur

A) Parasının olmadığını anlayınca duumlkkacircndan dı-şarı ccedilıktı

B) Okulu bitirmesiyle gelecek kaygısı daha da arttı

C) Bildiklerini anlatırsa bu olayı daha kolay ccedilouml-zebiliriz

D) Pikniğe beni ccedilağırdığı iccedilin pişman olmuş

2 Bilim insanlarının yaptığı bir araştırmaya goumlre bunama eğilimi olan kişiler arasında birden fazla dil konuşanlar tek bir dil konuşanlara goumlre beş yıl kadar daha fazla bir suumlre sonra bunama evresine giriyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Birden ccedilok dil konuşan insanlarda bunama

ccedilok seyrek goumlruumlluumlrB) Tek dille konuşan her insan belli bir yaştan

sonra bunama sorunuyla karşılaşmaktadırC) Bunama eğilimi olan insanlarda ana dilinin dı-

şında başka bir dille konuşabilmek bunamayı geciktirmektedir

D) Ana dilinin dışında bir dilin dil bilgisi kurallarını oumlğrenmek bunamayı geciktirmektedir

3 (I) Bir ccedilocuk bahccedilede ccedilok mutlu olur (II) Bahccedile ona doğayı sunar ccediliccedilekleri boumlcekleri kuşları doumlrt yapraklı yoncaları getirir ccediluumlnkuuml (III) Ccedilocuk bahccedilede doğayla buluşur (IV) Dahası oyun oynar yaşıtlarıyla (V) Her ccedilocuk istediği kendini buldu-ğu oumlzguumlrleştiği bir ortam ister

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlenin nedeni duru-mundadır

A) II B) III C) IV D) V

Neden ndash Sonuccedil İlişkili (Gerekccedileli) YargılarBir olay durum ya da olgunun nedeniyle birlikte verilmesidir

Neden ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquoneden niccedilinrdquo sorularına yanıt verir

Olay ccedilıktığı iccedilin maccedil ertelenmiş neden ndash niccedilin

Amaccedil ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşme amacıyla birlikte verilen yar-gılardır

Amaccedil ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquone amaccedillardquo sorusuna yanıt verir

Oumlğretmenle goumlruumlşmek iccedilin geldim ne amaccedilla

Koşul ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşmesi belli bir koşulu gerektiren yargılardır

Onu goumlrduumlkccedile seni hatırlıyorumGidersem bir daha doumlnmemGit ama erken doumln

Oumlznel Anlatım (Kanıtlanamaz)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlnce-lerini iccedileren kanıtlanamaz nitelikte cuumlm-lelerdirCuumlmleye bir kelime dahi yorum karışmışsa cuumlmlede oumlznel anlatım vardır Birccedilok turistin ziyaret ettiği Efes

oumlnemli turizm merkezlerimizdendir

Nesnel Anlatım (Kanıtlanabilir)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlncele-rini iccedilermeyen cuumlmlelerdir Kişiden kişiye değişmeyeceği ve ortak kabul olduğu iccedilin kanıtlanabilir yargılardır Kitapta 19 bilim insanının konuyu değişik

youmlnlerden ccedileşitli boyutlarıyla inceleyen 21 yazısı yer alıyor

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

17

TE983584983584983584983584

54 (I) Erzincan guumlneyde Munzur kuzeyde Ccedilengelli

dağları ile ccedilevrili bu iki dağın sıkıştırdığı noktada Kemah ilccedilesi başlıyor (II) Sivas - Erzincan kara yolu Kemahrsquoın iccedilinden geccediliyor youmlrede uumlccedil cami sekiz mescit ve bir kale bulunuyor (III) Kemah soumlzcuumlğuumlnuumln Tuumlrkccedile olduğu ve Goumlktuumlrk Devle-tirsquonin uumlyesi Kimak Tuumlrklerinden geldiği sanılıyor (IV) 4000 yıl oumlnceki Hitit kaynaklarında Kemahrsquoın adı geccediliyor

Kemahrsquoı konu alan bu parccediladaki numaralan-mış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenler-den hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede konumuyla ilgili bilgi verilmektedirB) II cuumlmlede ccedilevresinde bulunan yapılar hak-

kında accedilıklama yapılmaktadırC) III cuumlmlede adının nereden geldiği ile ilgili bir

tahmin dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede kimler tarafından ve ne zaman

kurulduğu belirtilmektedir

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Yemekte iki ekmek doumlrt tabak fasulye geldiB) Bahccedilenin sadece arka tarafında yer kaldıC) Ccedilocukları da seminere almaya başladılarD) Bu saatten sonra kendi bildiğimi okurum

6 (I) Tuumlrkiyersquode bin uumlccedil yuumlz dolayında termal kay-nak bulunuyor (II) Bu kaynakların ccediloğu İccedil Ana-dolu ve Ege Boumllgesirsquonde yer alıyor (III) Oumlzellikle Ege Boumllgesirsquondeki kaynak suları ldquodoğal ccedilıkışlı ve bolrdquo olarak nitelendiriliyor (IV) Bu suların eriyik maden değerinin ccedilok yuumlksek kuumlkuumlrt radon ve tuz bakımından da hayli zengin olduğu biliniyor ayrıca bu kaynaklar suyu debisi sıcaklığı ccedile-şitli fiziksel ve kimyasal oumlzellikleriyle duumlnyadaki pek ccedilok kaynaktan daha uumlstuumln nitelikler taşıyor (V) Bu oumlzelliklerinden dolayı uumllkemiz termal kay-nak zenginliği accedilısından duumlnyadaki ilk uumlccedil uumllke arasında yer alıyor

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlede dile getirilen yargının sonucunu iccedilermektedirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Bu yol sizi doğrudan Ccedilekmekoumlyrsquoe ccedilıkaracaktırB) Bu başarısızlığın sebebi kendine inanmayı-

şındandırC) Olay oumlrguumlsuuml romanda daha geniştir ve ayrın-

tılara yer verilirD) Karşımıza ccedilıkan zorluklara goumlğuumls germesini bil-

meliyiz

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumln yargı soumlz konusudur

A) Yapılan incelemeler sonucunda karşı taraf haksız bulundu

B) Benim geldiğimi duyunca sevinccedilten havalara uccedilacak

C) Buumltuumln mirasını hayır kurumlarına bağışlamışD) Sonunda sesimi duyup bana doğru youmlneldi

9 I Akşam goumll kenarında buluşmak uumlzere yola ccedilıktık

II Roman oumlduumlluumlnuuml aldığı iccedilin ona herkes saygıy-la bakıyordu

III Ccedilocuklara hediye alamadığımızdan ccedilok uumlzuumll-duumlk

IV İyi bir eğitimci olayım diye her seminere katılırBu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-lerinde amaccedil-sonuccedil ilişkisi vardır

A) I ve II B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

10 (I) Eğer sağlıklı bir yaşam istiyorsak yediğimize iccediltiğimize dikkat etmeliyiz (II) Hayatımıza verdi-ğimiz duumlzenin ccedilevremize duumlzguumln oumlrnek olmasına da oumlzen goumlstermeliyiz (III) Eğer bizden sonraki nesli duumlşuumlnuumlyorsak oumlncelikle onlara bizler kendi hayatımızla oumlrnek olmalıyız (IV) Sağlıklı yaşamla sağlıklı nesiller yetişmesine oumlncuuml olmalıyız

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gilerinde koşul anlamı vardır

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve IV D) II ve III

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

18

511 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumltekilerden

farklı bir anlam ilişkisi vardır

A) Faturayı yatırmadı iccedilin iki haftadır elektriksiz otu-ruyoruz

B) Parasız kalmadığı iccedilin boumlyle rahat para har-cıyor

C) Aralarındaki kuumlskuumlnluumlğuuml sona erdirmek iccedilin oumlzuumlr diledi

D) Yazdığı hikacircyede yazım yanlışları olduğu iccedilin oumlduumll alamadı

12 (I) Artvin şehir merkezine 8 km uzaklıktaki Kafka-soumlr Yaylası boğa guumlreşlerinin de olduğu şenliğiyle tanınıyor (II) Yuumlksekliği 1100 metre olan yaylada belediyeye ait konaklamak iccedilin yapılmış elli yatak-lı Kafkasoumlr evleri var (III) Ayrıca Koumly Hizmetlerine ait bir misafirhane de hizmet veriyor (IV) Ccediladır kurma alanlarının bulunduğu yayla yuumlruumlyuumlş par-kurları ile son zamanların goumlzde mekacircnlarından

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzel-liği yanlış verilmiştir

A) Bu oumlduumlluuml sizin elinizden almak isteyebilir Varsayım

B) Zamanında buralardan arsa almak varmış Hayıflanma

C) Bizim evden iki kat daha pahalı bu ev Karşılaştırma

D) Avrupa kupalarında Tuumlrk takımlarının bu koumltuuml oyu-nu bizi şaşırtmıyor

Kanıksama

14 Şiirlerinizde anlamı guumlzelleştirmek iccedilin soumlz sanat-larına ccedilokccedila yer vermişsiniz ama anlamı farkında olmadan daraltmışsınız

Bu cuumlmleye dayanarak şairin aşağıdaki anla-tım oumlzelliklerinden hangisine uymadığı soumlyle-nebilir

A) Oumlzguumlnluumlk B) AkıcılıkC) Doğallık D) Yalınlık

15 Harvard Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesindeki bir araş-tırma ekibi uyumadan oumlnce mavi ışık yayan e-ki-tap okuyanlarla kacircğıt baskı kitap okuyanları kar-şılaştırarak e-kitapları okuyanların uykuya dalma suumlrelerinin kacircğıt baskı kitap okuyanlarınkinden ccedilok daha uzun olduğunu bu nedenle ertesi sa-bah da daha yorgun kalktıklarını ortaya ccedilıkardı

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Uyumadan oumlnce e-kitap okumak uyku kalite-

sini bozmaktadırB) Akşam saatlerinde maruz kalınan ışık uyku

hormonunun uumlretimini kısıtlamaktadırC) Kaliteli bir uyku uyuyabilmek iccedilin yatak oda-

sındaki ışık duumlzeyi son derece duumlşuumlk olmalı-dır

D) E-kitap okuyanlar kacircğıt baskı kitap okuyanlar-dan daha erken yaşlanmaktadır

16 ldquoGerccedileğin dağlarına umutsuzlukla ccedilıkılmazrdquo cuumlmlesinin yakın anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir

A) Ertelenmiş umutlar insanı perişan ederB) Umut yoksa girişim de yokturC) Umut olmadan umut edilen elde edilemezD) Umut insanoğlunun buumltuumln acılarının merhe-

midir

17 (I) Ccedilalıkuşu romanında yazar Anadolu insanının ne zor şartlar altında yaşam muumlcadelesi verdiğini anlatıyor (II) Halkın yaşadığı zorluklardan bazıla-rı ulaşım ve haberleşmedir (III) Anadolu insanının sıkıntısını İstanbulrsquoda eğitim goumlrmuumlş bir kızın ya-şadıkları uumlzerinden anlatmıştır (IV) Yazar buumltuumln bunları sade ve akıcı bir dille kaleme almıştır

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisinde ldquoCcedilalıkuşurdquonun uumlslubu hakkında bilgi verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

19

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

6

1 I Okulun bahccedilesini temizlemek uumlzere burada toplandık

II Bazı fırsatları zamanında değerlendirmek ge-rekiyor

III Guumlcuumlnuuml kanıtlamak adına buumltuumln ağırlıkları kaldırıyor

IV Boumlyle giderse bir ton daha koumlmuumlr yakarızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde amaccedil - sonuccedil ilgisi vardırA) I ve III B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

2 (I) Tuumlrkiyersquonin nuumlfusu en fazla olan ili İstanbulrsquodur (II) İstanbulrsquou Ankara ve İzmir takip ediyor (III) Yaşanabilirlik accedilısından Ankara aslında ilk sı-rada yer alır (IV) Ama İstanbul yabancı turistlerin en ccedilok ziyaret ettiği illerden

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

3 (I) Tarih konusunda bildiğim her şeyi yavaş yavaş planlı bir şekilde kardeşimle paylaşıyorum (II) Suuml-rekli konuşmam onu sıksa da yine de dikkatinden oumlduumln vermeden beni dinler (III) En ccedilok zorlandı-ğı dersi benim anlatımımla oumlğrenmeye ccedilalışması beni de mutlu ediyor (IV) Tarih sorularını dikkatli okursa emeğimizin karşılığını alırız

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-sinde koşul - sonuccedil anlamı vardırA) I B) II C) III D) IV

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilekleş-memiş bir beklenti vardır

A) Telefon ccedilalınca Sevgi arıyor sanmıştımB) Her şeyimi gizlemeden onunla paylaşırımC) Bu ccedilalışma temposu hepimize iyi gelecekD) Kısa bir suumlreliğine yurt dışına ccedilıkacağım

Karşılaştırma Bildiren YargılarOlay durum ve kavramlar arasındaki ben-zer ya da ayrılan youmlnlerin ortaya konduğu yargılardır

Cuumlmlede karşılaştırma anlamı ldquodaha ccedilok en gibi kadar derdquo soumlzcuumlkleriyle sağlanır

İki varlık durum olay veya olgu olma-dan karşılaştırma olmaz

- Ccedilocuklardan en kuumlccediluumlğuuml soumlz istedi

- Oumlykuumllerini şiirleri kadar beğendim

- Sen bu konuda benden daha tecruumlbelisin

ldquoEnrdquo soumlzcuumlğuuml en az uumlccedil şeyin karşılaştırıldığını

goumlsterir

Doğrudan AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin soumlyleyenin ağzından ccedilıktığı gibi hiccedil değiştirilmeden aktarıldığı cuumlmlelerdir

Ccedilalışmanız gerek dedi oumlğretmenimiz

Ezgi ldquoBen de geleceğimrdquo dedi

Dolaylı AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin yapıca değiştirilip kendi cuumlmlemizin iccediline sindirilerek akta-rılmasıdır

Oumlğretmen ccedilalışmamız gerektiğini soumly-ledi

Ezgi kendisinin de geleceğini soumlylediGerccedilek Soru CuumlmlesiYanıt gerektiren yanıt isteme amacıyla kurulan cuumlmlelerdir

Siz de gelecek misiniz

Soumlzde Soru CuumlmlesiAslında yanıtı bilinen cuumlmlelerdir

Ben sizi bilmez miyim

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

20

65 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil

ilgisi vardır

A) Korkularımızla yuumlzleşmenin zamanı geldi de geccediliyor

B) Beni tanıdığından bazı konuları yuumlzuumlme soumly-lemeye ccedilekinir

C) Buralardan selam goumltuumlr AnkararsquoyaD) Hep sonradan gelir aklıma anahtarı evde

unutmadığım

6 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Okulun başarısı geccedilmiş yıllara goumlre biraz daha arttı

B) Oumlvguumllere layık bir yazar olduğunu anlatıp du-rur

C) Bu işlerden pek anlamadığını defalarca anlat-tı

D) Umarım seni benim olduğum gruba verirler

7 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi uumlslupla ilgili değildir

A) Yazar kısa cuumlmlelerle anlatımı zenginleştir-miş

B) Guumlccedilluuml bir anlatıma sahip olduğunu bu eserin-de de goumlsterdi

C) Anlaşılabilir soumlzcuumlkler yapıtın beğenilmesinde oumlnemli bir etkendi

D) Romanlarında insanların ccedilevreye verdiği za-rarları işler

8 I Diyelim ki sen eve geccedil geldin (varsayım)II Etrafına kırıcı davranmasa olmaz sanki

(yakınma)III Bu kitapların oumlzetlerini ccedilıkarmanızda fayda

var (oumlneri)IV Boşuna yalvarma seni ccedilağırmaz partiye

(eleştiri)Yukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzelliği yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

9 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi anlamca olum-ludur

A) Bizi bu saatte arayacağını hiccedil duumlşuumlnmemiş-tim

B) Havada ne sis var ne pusC) Hep sınavlara ccedilalışıyoruz ama hemen unutu-

yoruzD) Eğitimde hedef olmadan başarıya ulaşmak

muumlmkuumln değil

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tım vardır

A) Oumlzuumlr dilemeyi bilmemiz gerekirB) Her zaman paranın bir işe yaramayacağını

vurgularC) Beni iyi dinlersen konuyu anlarsın diyorD) Buumlyuumlk başın buumlyuumlk derdi olur derdi babam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquopişmanlıkrdquo bil-dirmektedir

A) Zamanında duumlzenli ccedilalışmaya başlasaydım şimdi derece yapardım

B) Beni tanımadan boumlyle konuşması ccedilok normalC) Duumlşuumlncelerini accedilığa ccedilıkarmaktan hiccedilbir za-

man ccedilekinmezdiD) Bu hafta buumltuumln işler bitmiş olur

12 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde kuumlccediluumlmseme anlamı vardır

A) Yeni şirket accedilıp başarılı olacağını sanıyorB) Elindeki uumlccedil kuruşla ev almayı duumlşuumlnuumlyorC) Bizim de geleceğimizi planlar sanmıştımD) Bu olaylardan sonra ccedilaresizliği yuumlzuumlne yansı-

yordu

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

21

613 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım an-

lamı vardır

A) Sanırım bu sene de şampiyonluğu rakibe he-diye edeceğiz

B) Hiccedil oumlyle heveslenme oumlnce o bitiş noktasına va-rabilir

C) Bu saate kadar iş yerine varmıştırD) Buumltuumln bu yoğun temponun bir an olsun bittiği-

ni duumlşuumlnelim

14 Yazısında ağır ve ağdalı bir dil kullandığından okur eseri anlamakta guumlccedilluumlk ccedilekiyor

Bu cuumlmledeki anlam ilgisi aşağıdakilerden hangisinde vardır

A) Annemi toplantıya katılması iccedilin okula getir-dim

B) Eve geccedil kaldığı iccedilin bizlere hediye almışC) Kızgınlığını belirtmek iccedilin boş zaman kolluyorD) Kitabı okumak uumlzere oumlduumlnccedil aldım

15 I Galiba bu mevzu ccedilok uzayacakII Hastamız guumlnden guumlne daha iyiye gidiyorIII Oumlykuumlnden uzun cuumlmleleri ccedilıkarmalı anlatımı

biraz daha sadeleştirmelisin

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerde aşağı-daki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) OlasılıkB) SitemC) Aşamalı durumD) Oumlneri

16 (I) Sanat en genel anlamıyla yaratıcılığın ve ha-yal guumlcuumlnuumln şekil bulmasıdır (II) Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler suumlrekli değişmiş (III) Sanat soumlzcuumlğuuml genelde goumlr-sel sanatlar anlamında kullanılır (IV) Soumlzcuumlğuumln buguumlnkuuml kullanımı Batı kuumlltuumlruumlnuumln etkisiyle İngi-lizcedeki ldquoartrdquo soumlzcuumlğuumlne yakın olsa da halk ara-sında biraz daha geniş anlamında kullanılır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde tanım cuumlmlesi yer almaktadır

A) I B) II C) III D) IV

17 I Goumlzlerim goumlzuumlnde aşkı seccedilmiyorII Onlardan kalbime sevda geccedilmiyorIII Ben yordum ruhumu biraz da sen yorIV Ccediluumlnkuuml bence şimdi herkes gibisinYukarıda verilen doumlrtluumlkte numaralanmış dize-lerden hangisi kendinden oumlnceki dizenin ne-deni durumundadır

A) I B) II C) III D) IV

18 Aşağıdakilerden hangisi soumlzde soru cuumlmlesi-dir

A) Benim geleceğimden haberleri var mıB) Hangi durakta ineceğizC) Sen bu kitaptan ne anlarsın kiD) Uumlruumln değişimi yapıyor musunuz

19 Ancak buguumlnuuml hayal edebilecek kadar aklı olanlar yarının sahibi olamazlar

Aşağıdakilerden hangisi bu cuumlmleye anlamca en yakındır

A) Buguumlnuuml hayal edenler sadece guumlnuuml kurtarır-lar

B) Yarının sahibi olmak iccedilin geleceği hayal etmek gerekir

C) Daima hedefimizi en yuumlkseğe koymalıyızD) Hayalini gerccedilekleştirenler yarın iccedilin eli boş ka-

lırlar

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

22

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

7

Cuumlmlede Vurgu

Yuumlklemi fiil olan cuumlmlelerde vurgu yuumlkle-me en yakın olan soumlzcuumlk ya da soumlzcuumlk oumlbe-ği uumlzerindedir Bu kitabı bana geccedilen sene Okan almıştı Bu kitabı Okan bana geccedilen sene almıştı Bu kitabı geccedilen sene Okan bana almıştı Okan bana geccedilen sene bu kitabı almıştı

Oumln Yargı

Bir olay durum veya kişi ile ilgili olarak oumlnceden edinilmiş olumlu ve olumsuz huuml-kuumlmduumlr

Biliyorum buguumln de oumldevini getirmeye-cek

Bu adam hayatta akıllanmaz

Olasılık Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmesi imkacircn dacirchilinde olan olay olgu veya durumdur

Bu sınavdan 90 alabilirsin

Bu akşam size gelebilirim

Varsayım Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmemiş bir durumu gerccedilekleşmiş gibi kabul etmektir

Farz et ki bu sınavdan 90 aldın

Diyelim bu akşam size geldim

Gerccedilekleşmemiş BeklentiGerccedilekleşeceğine yuumlzde yuumlz inanılan bir olay ya da durumun gerccedilekleşmemesi du-rumundaki ldquobeklememezliği şaşkınlığırdquo dile getiren yargılardır

Gerccedilekleşmemiş beklenti cuumlmleleri ge-nellikle ldquosanmıştım duumlşuumlnmuumlştuumlmrdquo gibi yuumlklemlerle kurulur

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde amaccedil - so-nuccedil ilişkisi vardır

A) Hava soğuduğundan pencereyi kapattıkB) Bana kitap aldı diye ona teşekkuumlr ettimC) Yarına getirmek uumlzere bu kitabı alabilirsinD) Film izlemek iccedilin sinemaya gitmeye karar ver-

dik

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoiccedilinrdquo soumlzcuuml-ğuuml cuumlmleye diğerlerinden farklı bir anlam kat-mıştır

A) Sınava ccedilalışmak iccedilin eve erken gittimB) Eski guumlnleri hatırladığım iccedilin duygulandımC) Karadenizrsquoe gitmek iccedilin guumln sayıyoruz D) Okumak iccedilin fırsatlar yaratmalı insan kendine

3 (I) Eserleriyle bir anda magazin malzemesi hacircline gelen sanatccedilıların bu sonuccedilta payları ne kadardır bilemiyorum doğrusu (II) Son zamanlarda ccedilok tartışılan ldquoccedilok satmardquo meselesi gerccedilekten onların hayallerini suumlsluumlyor mudur (III) Ya da adlarının guumlzellik veya yakışıklılıklarının eserlerinin oumlnuumlne geccedilmesi acaba kendilerini rahatsız ediyor mu-dur (IV) Bu tartışılabilir ancak şu belli ki piyasa-da boumlyle allanıp pullanmaya yuumlceltilmeye merak-lı sanatccedilı tipleri ccedilok

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangisi diğerlerine goumlre daha kesin bir yargıdırA) I B) II C) III D) IV

4 I Necip Fazılrsquoın ldquoKaldırımlarrdquo şiiri aynı zamanda bestelenmiştir

II Sabahattin Alirsquonin eserlerinde ağalık sistemi-nin başarılı eleştirisini goumlruumlrsuumlnuumlz

III Uumlnluuml yazar en sevilen eserlerini Bodrumrsquoda yazmıştır

IV Yaptığı muhteşem betimlemeler onu diğer ya-zarlardan ayırır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangisi kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden farklı-dır

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

23

TE983584983584983584983584

75 Başarılı bir takımın pek ccedilok eli tek bir beyni var-

dır

Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cuumlmleye en yakındır

A) Başarıyı getiren iş birliği iccedilinde ccedilalışmaktırB) Tek akıl bol iş birliği başarıyı getirirC) Başarı iccedilin insanları bir kişi organize etmelidirD) Bir kişi karar verir ccedilok kişi uygularsa başarı

gelir

6 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım soumlz konusu değildir

A) Farz edelim ki şu an yaz tatili gelmişB) Sınavı kazandığını duumlşuumln ne kadar mutlu olu-

ruzC) Diyelim ki seni aramadı ne yapacaksın o za-

manD) Varsayımlar uumlzerinden karar vermek doğru

olmaz

7 Dermotoloji uzmanı X bebeklerde cilde renk ve-ren ve cildi guumlneşten koruyan melanin adlı pig-ment huumlcrelerinin bebeklerde yetersiz sayıda olduğunu ve bebekleri guumlneşten korumada izle-necek ilk yolun bebeğe sık dokunmuş ve pamuklu kumaştan yapılan accedilık renk giysiler giydirmek ol-duğunu belirtti

Bu cuumlmledenI Guumlneşin zararlı ışınlarından korunmada pig-

ment huumlcrelerinin etkisi vardırII Bebekleri guumlneş ccedilarpması ve yanıklarından

korumanın en etkili yolu koruyucu kremler kullanmaktır

III Bebeklerde guumlneş ccedilarpmasının yetişkinlerin-kinden fazla goumlruumllmesinin nedeni bebeklerin hareketli olmamasıdır

IV Melanin adı verilen huumlcrelerin birden ccedilok işlevi vardır

yargılarından hangilerine ulaşılamazA) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) III ve IV

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokarşılaştır-mardquo soumlz konusudur

A) Geccedilen yıla goumlre soruların daha kolay olacağı-nı duumlşuumlnuumlyorum

B) Buguumlnlerde kafasının başka şeylerle meşgul olduğu accedilık

C) Kendinize bir dost bulmak isterseniz onu ki-taplarda arayın

D) Duumlşuumlncelerimizi oumlfkelenerek anlatmak bizi so-nuca goumltuumlrmez

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlyleyenin duygularına yer verilmemiştir

A) Hafta sonu yapılacak panele farklı dallardan 42 akademisyen davet edildi

B) Yaptığı başarılı tasvirlerle adını unutulmazlar arasına kazımayı başardı

C) Anadolursquoda yaşanan toprak ağalığı sisteminin koumlhneliğini başarıyla eserine taşımış

D) Yalnızlık temasını okuyanların yuumlreğine do-kunarak vermeyi seviyor

10 I Yazının gazetede yayımlandığı duumlşuumln bir kere

II Buguumlnkuuml sınavlarımız oumlnuumlmuumlzdeki hafta accedilık-lanabilir

III Buraya geldiğinde bizi de arar sanmıştıkNumaralanmış cuumlmlelerde aşağıdaki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) Gerccedilekleşmemiş beklentiB) Oumln yargı C) VarsayımD) Olasılık

11 (I) 1930 yılında yayımlanan ldquoBir Gemici Hikacircye-sirdquo adlı eseri yazarın sanat haya tında yeni bir doumlneme başladığını goumlsterir (II) Romantik oumlge-ler hikacircye buumlnyesindeki eski ağırlıkla rını kaybe-derek yerlerini daha gerccedilekccedili bir mizaca bırakır (III) Boumlylece yazar hikacircyelerine daha toplum sal bir iccedilerik kazandırmış olur (IV) Bazı araştırmacı lar yazardaki değişimi Al manyarsquoda bulunduğu sı rada daha yakından tanı dığı Batılı yazarlara bağ larlar

Bu parccedilada numaralan mış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquosanatccedilının uumlslubuna youmlnelik değerlendir-merdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

24

712 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquooumln yargırdquo an-

lamı bulunmaktadır

A) Bu konuda bizi doğru youmlnlendirmediğini duumlşuuml-nuumlyorum

B) Zamanında yola ccedilıkmazsanız otobuumlsuuml kaccedilırır-sınız

C) Her geccedilen guumln artan enflasyon yaşam koşul-larını guumlccedilleştiriyor

D) Bu yıl yine şampiyon bizim takımımız olacak-tır

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquoazımsamardquo anla-mı iccedilermektedir

A) Bu soruları mı cevaplayamadınız sizB) Bir kitapla yazar olduğunu duumlşuumlnuumlyor ne yazıkC) Bu kadarcık parayla benden geccedilinmemi mi

bekliyorsunD) Okuyup adam olacakmış da ailesine o baka-

cakmış

14 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zaman oumlgesi vurgulanmıştır

A) Ona buumltuumln gece olanı biteni sakince anlattımB) Buumltuumln gece olanı biteni sakince ona anlattımC) Olanı biteni sakince buumltuumln gece ona anlattımD) Sakince ona olanı biteni buumltuumln gece anlattım

15 (I) Kapkaranlık sık bitki oumlrtuumlsuumlyle dolu ormanın iccedilinde ilerliyorduk (II) Her geccedilen dakika ccediloumlken karanlık yolumuzu karartıyor oumlnuumlmuumlzuuml goumlrmemiz iccedilin bize tek ışığı ay sağlıyordu (III) Geccedil de olsa yanlış bir yola girdiğimizi anlamıştık (IV) Bu yuuml-ruumlyuumlş nedeniyle hepimiz yorulmuş omuzlarımız duumlşmuumlş parmağımızı kımıldatmaya hacirclimiz kal-mamıştıYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquobetimleme (tasvir)rdquo yapılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

16 I Şimdiki aklım olsaydı onu hiccedil dinlemezdimII Bana bunları o ellerle mi yazdınIII Zamanında ona guumlvenseydim başıma bu gel-

mezdiIV Bunları bilsen bana yine de kızacak mıydınYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-lerinde ldquopişmanlıkrdquo anlamı soumlz konusudur

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) II ve IV

17 I Yaptığınız pikniğe beni davet etmek aklına gelmedi mi (sitem)

II Ders vakti geldi oumlğretmen sınıfa gelmiştir (olasılık)

III İnsanlar hacirclacirc demokrasinin oumlnemini anlamış değil (pişmanlık)

IV Tuumlrkccedilenin en oumlnemli sorunu aşırı duumlzeyde ya-bancı soumlzcuumlk kullanılmasıdır (karşılaştırma)

Yukarıdaki numaralı cuumlmlelerin hangisinin ay-raccedil iccedilindeki anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

18 (I) Cumhuriyet Doumlnemi Tuumlrk şiirinde yeni bir ccedilığır accedilan Orhan Veli Garipccedililer hareketinin en oumlnemli ismidir (II) O Tuumlrk şiirini yıpranmış kalıplardan klişe soumlzlerden kurtarıp gerccedilek hayata guumlnluumlk yaşamın arasına taşımıştır (III) Yalın anlaşılır nuumlkteli realist ve halk diliyle esprili şiirler yazmış-tır (IV) 1941rsquode yazdığı ldquoGariprdquo adlı şiir kitabının oumln soumlzuumlnde Tuumlrk şiirine yepyeni bir hava getirmek gerektiğini savunur

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde yazarın uumlslubuyla ilgili bilgi verilmiştir

A) I ve IVB) II ve IIIC) II ve IVD) III ve IV

19 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tıma başvurulmuştur

A) Eğitimin gelecek nesilleri aydınlatma işlevini unutmamalıyız dedi

B) Atatuumlrk ldquoSanatsız kalmış bir toplumun yaşam damarları kopmuş demektirrdquo der

C) Van kedileri bir goumlzuuml mavi bir goumlzuuml yeşil olma-sıyla tanınır

D) Bana anlatacaklarının ccedilok oumlnemli olduğunu soumlyledi

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 5: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

2

14 ldquoBakmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdakilerin hangisinde

ldquobir işi yapmaklagoumlrevli olmakrdquo anlamına gele-cek şekilde kullanılmıştır

A) İtirazdavalarınaidarimahkemelerbakıyorB) Buumltuumlnailebabanınevegetirdiğiparayabakı-

yorC) Guumlneyebakanevlerindahasıcakolduğubi-

liniyorD) Buişihalletmemsadecebirkaccedilsaatebakar

5 Aşağıdakilerin hangisinde mecaz anlamlı bir soumlzcuumlğe yer verilmemiştir

A) DurgundenizisaatlerceizleyebilirdimB) Yıllarca onun goumllgesinde yaşamaktan sıkıl-

mıştıC) ZorzamanlardasıcakikiccediliftsoumlzbeklerinsanD) Bizesunduğugenişimkacircnlarsayesindeoku-

yabildik

6 Aşağıdakilerin hangisinde karşıt anlamlı soumlz-cuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) BanaduyarduymaztelefonettiğinisoumlylediB) BizeolaylarıenbaştandoğruduumlruumlstanlattıC) Arababozukyoldaağıraksakilerlemeyeccedila-

lışıyorD) Askerlerarazidebataccedilıkayuumlruumlyordu

7 Aşağıdaki cuumlmlelerdeki altı ccedilizili soumlzcuumlklerin hangisinin sesteşi yoktur

A) Onunyazdığıbusatırlarguumlccedilluumlbiryazaroldu-ğunugoumlsteriyor

B) Buyılbeklenenkacircrıedemeyenşirketlerinzor-lanacağıduumlşuumlnuumlluumlyor

C) Parkyerindearabanınsoltarafınaccedilarptıkları-nıfarkettim

D) Karşı takım eline geccedilirdiği kozu kullanmayıbecerememişti

8 Aşağıdakilerin hangisinde ldquoışıkrdquo soumlzcuumlğuuml so-yut bir anlam ifade edecek şekilde kullanılmış-tır

A) OdadakiışıkokuyabilmekiccedilinyeterlideğildiB) Havakarardığıiccedilinışıklarıaccedilmaihtiyacıduy-

dukC) Edebiyatımızınbilinmeyenlerineışıktutanya-

zarlarımızartmalıD) Apartmanınışıklarısoumlnuumlnceetrafıbirkaranlık

kapladı

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokitaprdquo soumlz-cuumlğuuml oumlteki cuumlmlelerdekilere goumlre daha genel anlamda kullanılmıştır

A) Kitap Anadolursquonun Kurtuluş Savaşı yıllarınıanlatıyor

B) Macera kitapları her zaman ilgimi daha ccedilokccedilekmiştir

C) Kitap insanıngerccedilekbir dost aradığında sı-ğındığılimandır

D) Gerccedilek hayatları anlatan kitaplar okuyucuyayolgoumlsterir

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde terim anlam-lı bir soumlzcuumlğe yer verilmemiştir

A) RessamtuvaldeyineharikalaryaratmıştıB) OyundakituumlmkostuumlmleroumlzenlehazırlanmıştıC) Muumlzisyenlerkonseroumlncesisonakorlarını ta-

mamladıD) Olayafarklıaccedilılardanbakmakgerekirbazen

11 Aşağıdaki cuumlmlelerde altı ccedilizili soumlzcuumlklerden hangisi gerccedilek anlamda kullanılmıştır

A) AğırşeyleryemekbuumlnyeyifazlayorarB) BuyağmurluguumlndesıcakbirccedilaygibisiyokC) İnsanlarşehirlerdegenişimkacircnlarlayaşamayı

hayalederD) Ccedilocuklararasındakoyubirsohbetbaşlamıştı

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

3

112 Aşağıdaki cuumlmlelerdeki altı ccedilizili soumlzcuumlklerden

hangisinin eş anlamlısı yoktur

A) TuumlmkonuklarbuumlyuumlksalondaağırlandıB) CcedilocuğunodadaağlamasıhepimiziuumlzmuumlştuumlC) YazarsoneserindeAnadolursquoyuanlatmıştırD) Aldığıgoumlrevihakkıylayerinegetirirherzaman

13 Bin yıl oumlnce kalemealınmış bir eseri guumlndemegetirmefikrinasıloluştubilmiyorumamaromanı-mıyazarkenKutadguBiligrsquoigerccedilektenmercekal-tınaaldığımısoumlyleyebilirimBunabağlıolarakdaKutadguBiligrsquodeyeralanbazıbeyitlerromandakurgununşifresiolarakkarşınızaccedilıkacakdiyebi-lirim

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzlerle anlatılmak is-tenenler aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla verilmiştirA) Tartışmayasunmak-alıntıyapmakB) Hatırlanmasınısağlamak-sorgulamakC) Eleştiriyeaccedilmak-araştırmakD) Guumlncellikkazandırmak-titizveetraflıcaince-

lemek

14 Aşağıdaki cuumlmlelerde geccedilen ikilemelerden hangisi cuumlmleye ldquoyaklaşıklıkrdquo anlamı katmıştır

A) BizeaşağıyukarıyirmiguumlnduumlruğramıyorB) İşindoğrusunuergeccedilsendeanlayacaksınC) BusınaviccedilinhepimizgeceguumlnduumlzccedilalıştıkD) Ccedilocukiriliufaklıbirccediloktaştopladısahilden

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde yansıma koumlkten tuumlremiş bir soumlzcuumlğe yer verilmemiştir

A) Hepimizdışarıdakiguumlruumlltuumldenrahatsızolmuş-tuk

B) Kafilemizşırılşırılakandereninyanındamolaverdi

C) Ormanıniccedillerindengelenccedilıtırtılardankorkma-yabaşladık

D) Guumlneşbuguumlzelhavadaışılışılparlıyordışa-rıda

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı bir soumlzcuumlğe yer verilmiştir

A) BumevsimdehavadakinemgitgideartıyorB) TarladakikorkulukgoumlrenleriguumlluumlmsetiyorC) İnsanlariyilikyaparsaduumlnyaguumlzelleşirD) Ruumlzgacircrtuumlmşiddetiylecamlarıdoumlvuumlyordu

17 Aşağıdakilerin hangisinde altı ccedilizili soumlzcuumlk cuumlmleye oumltekilerden farklı bir anlam katmış-tır

A) Koşarken incittiği bileğinin iyileşmesi zamanalacakgibi

B) Konuşmaları nedeniyle ona guumlcenmem nor-maldeğilmi

C) Ccedilocuklar arasındaki dargınlığın bitmesi her-kesimutluetti

D) Banakarşıserttutumlarınedeniylealındığımı odabiliyor

18 Dahailkyapıtlarındabaşkalarınınayakizinebas-madan yuumlruumlyen yazarlar ozanlar vardırBunlaryazınsal yaratıları ayırmaya belirlemeye ve de-ğerlendirmeye youmlnelik geleneksel oumllccediluumltlerin ku-ralların kılavuzluğunu pek umursamaz onlarasıkısıkıyabağlıkalmazTuumlrlerarasındaoumlyleaşıl-masıguumlccedilduvarlaryadasınırlaryokturonlariccedilinYazarken bir tuumlre oumlzguuml nitelikleri başka bir tuumlretaşımaktanhiccedilkaccedilınmaz

Bu parccedilada geccedilen ldquobaşkalarının ayak izinebasmadan yuumlruumlmekrdquo soumlzuumlyle sanatccedilılara iliş-kin olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) Başka sanatccedilıların yanlış yolda yuumlruumlduumlğuumlnuuml

duumlşuumlnmekB) Diğer sanatccedilılarınkinden farklı bir uumlslubasa-

hipolmakC) Edebicircyapıtlarınsınıflandırılmasınakarşıccedilık-

makD) Oguumlnedekelealınmamışkonularıişlemek

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

4

2

1 CcedilocukluğumuzdaldquoCcedilokokuyanmıbilirccedilokgezen

mirdquosorusunukaccedilkezduydukkimbilirCevap-

tanccediloksorununkendisioumlnemliydisankiOrtada

derinbir ikilemvarmışgibi ciddiyetleyoumlneltilirdi

soruHerseferindeldquoCcedilokokuyanrdquodememizbek-

lenirdiGalibaoumlğretmenlerimizokumasevgimizi

boumlyleartırmayaccedilalışırdıccedilokokumaklaccedilokgez-

mek asla yan yana gelemezmiş gibihellip Bense

okumayıdagezmeyi de tutkuyla sevenbiri ola-

rakikiyeboumlluumlnuumlrduumlm Okumanındaiccedilteniccedilebir

seyahatolduğuna inandığımdanherkitabınbizi

başkabiryolculuğaccedilıkardığınıduumlşuumlnduumlğuumlmden

hiccedilbirzamanısınamadımbuyapayikileme

Bu parccedilada geccedilen ldquoOkuyarakgezmekherkitabıbaşlıbaşınabirseruumlvensayarakbirbaşkaorta-maveyaşamauzananbiryolculukyapmaksayılırccediluumlnkuumlrdquo soumlzleriyle anlatılmak isteneni numara-lanmış soumlzlerin hangisi iccedilermektedir A) I B) II C) III D) IV

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoccedilekmekrdquo soumlzcuumlğuuml verilen anlama uygun kullanılmamış-tır

A) GuumlccedilbirdurumadayanmakYıllarcaekonomiksıkıntılarccedilektiadam

B) TaşıtıbiryerebırakmakkoymakHatalıparkedenaracıpolisccedilekmiş

C) ŞansınıdenemekiccedilinbirinialmakYapılanku-radaEmrersquoyiccedilektim

D) Aynısını yazmak veya ccedilizmekToplantı tuta-naklarınıtemizeccedilekiyoruz

l

ll

lll

lV

Gerccedilek - mecaz ayrımı sorularında da ccedileldi-rici olarak yan anlamda kullanılmış soumlzcuumlkler de verilebileceği iccedilin dikkatli olunmalıdır Yan anlam temel anlamla bir şekilde ilişkilidir ve gerccedilek anlam sayılır Oysa mecaz anlam tamamen gerccedilek dışı bir anlamdır

Bir soumlzcuumlk yalnız başına iken bize temel anlamını ccedilağrıştırır Soumlzcuumlklere yan ve mecaz anlam kazandırabilmemiz iccedilin onları cuumlmlede kullanmamız gerekir

Aşağıdaki soumlzcuumlklerin temel yan ve mecaz anlamlarını karşılaştırmalı inceleyiniz

Yol

Adam yolu oumlğrenmek iccedilin arabadan indi (TA) Evin yolu Arnavut kaldırımlarıyla doumlşeli (YA) Matematik sorularının genellikle birden

fazla ccediloumlzuumlm yolu vardır (MA)

Kafa

Delikanlı kafasına aldığı ağır darbe sonucu bayılmıştı (TA) Koltuğun kafası oldukccedila fazla yıprandı

değiştirmeliyiz (YA) Yaşı kuumlccediluumlk olmasına rağmen haksızlık

karşısında kafa tutardı (MA)

Buumlyuumlk

Annemin tatilde benim iccedilin aldığı bisiklet oldukccedila buumlyuumlktuuml (TA) Buumlyuumlkler torunlarına ccedileşit ccedileşit bayram

hediyesi almıştı (YA) Buumlyuumlk duumlşuumlncelerden esinlenerek guumlzel

hayalleri kitaba doumlkmuumlştuuml (MA)

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

5

TE983584983584983584983584

23 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde terim anlam-

lı bir soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) MatematikoumldevleribanakoumlksoumlktuumlrduumlB) Bitkiyi toprağa bağlayan besleyen boumlluumlme

koumlkdenirC) 25sayısınınkarekoumlkuumlnuuml5olarakbuluruzD) Birsoumlzcuumlğuumlnanlamlıenkuumlccediluumlkparccedilasıkoumlktuumlr

4 Aşağıdaki altı ccedilizili soumlzcuumlklerin hangisinin eş anlamlısı yoktur

A) EğitimgelişmeiccedilinbirvasıtadırB) Bu dizelerdeaşkıbulmakmuumlmkuumlnduumlrC) MerakbilimindoğuşunasebepolurD) Herkeseksikyanınıgeliştirmeyeccedilalışır

5 Aşağıdaki altı ccedilizili kelimelerden hangisi ger-ccedilek anlamda kullanılmıştır

A) Doğrularıgoumlremeyecekkadarkoumlrolması im-kacircnsızdı

B) Olayları benimgoumlzuumlmle değerlendirmen ccedilokoumlnemliydi

C) Birccedilokkişiarasındansıyrılıpbirinciliğieldeet-mişti

D) Kapının ağzındabiriken insanlarmerak iccedilin-deydi

6 Aşağıdakilerden hangisinde zıt anlamlı keli-meler bir arada kullanılmamıştır

A) Busınaviccedilinhepimizgeceguumlnduumlzemekver-dik

B) Senbusoumlzlerisoumlyleyincegidipgitmemekara-sındakaldım

C) Yaptığımızyanlışsorulardoğrularımızıgoumltuumlr-muumlş

D) Tuumlmsorularımızadoğrucevapverdiyarışma-cılar

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobağrdquo soumlzcuuml-ğuuml karşısında verilen anlama uygun kullanıl-mıştır

A) Onunlaaramızdakibağgittikccedileguumlccedilleniyor(İlgiilişki)

B) Yaramınbağınıdeğiştirmeyegidiyorum (ipsicimvbduumlğuumlmlenirnesne)

C) Hasatmevsimibağlardabirhareketlilikbaşlar(destedemet)

D) Pazardangelirkendoumlrtbağmaydanozaldım(meyvebahccedilesi)

8 I CcedilocukdalgınlıklaboşluğaelinikoymuştuII Kimsenin karşısında el bağlama alışkanlığı

yokturIII ŞuişesendeelatsandahemenbitirsekIV Yaptığıyolsuzluknedeniylegoumlrevdenelccedilekti-

rilmişYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoelrdquo soumlzcuumlğuuml deyim iccedilinde kullanılma-mıştır

A) I B) II C) III D) IV

9 Ccedilocuk eğitiminde bir disiplin youmlntemi olarak ce-zanınnasılvenezamankullanılacağıoumlnemlibirtartışmakonusuolmuşturKimilericezanın----et-kisindensoumlzederkenkimileritamtersinecezanınsuccedilu----veyenidenişlemeyegoumltuumlrduumlğuumlnuumliddiaederler

Bu parccedilada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşa-ğıdakilerden hangileri getirilmelidirA) caydırıcındashkabullenmeyeB) kalıcındashazaltmayaC) olumlundashanlamayaD) bıktırıcındashreddetmeye

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde mecaz an-lamda kullanılmış bir soumlzcuumlk yoktur

A) Herzamaninsanlarakarşıoumllccediluumlluumldavranmayıbilir

B) Bilirizkiyanımızdaolmasadayuumlreğibizimlebirccedilarpar

C) Sorduğu zor sorularla patron adayları epeyterletmiş

D) Yenidenyazmayabaşlayacağı iccedilinkalemininucunusivriltti

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

6

211 Aşağıdakilerin hangisinde benzetme amacı

guumlduumllmeden bir soumlzcuumlk başka bir soumlzcuumlğuuml kastedecek şekilde kullanılmıştır

A) Buaybeyazperdedebirccedilokyenifilmgoumlste-rimegiriyor

B) Ahmetevindireğiolmanınzorolduğunuduuml-şuumlnduuml

C) TuumlmmahallebudedikoduyukonuşuyorduD) Minik serccedileAnadolu Hisarı konserlerine ara

verecek

12 (I)Romanlarıhikacircyelerivedenemeleriyleedebi-yatımıza silinmesi muumlmkuumln olmayan bir damgavurduktansonraaramızdanayrılanNecatiCuma-lı ilgisini daha ccedilokAnadolu insanına yoğunlaş-tırmıştır (II)Taşranın renklidoğasınımetinlerinemalzemeyapmışkimizamandaAnadoluhalkı-nın ortaya saccedilılmamış yuumlzuumlne dikkat ccedilekmiştir(III)Aydın kişiliğini hiccedilbir zaman tepeden bakanuumlslupla yansıtmayan yazar goumlzlemlerini yargı-lamaktan uzak bir yaklaşımla kaleme almıştır (IV) Taşra insanının su yuumlzuumlne ccedilıkmamış arkaplandakiduumlşleriveisteklerindenhareketleccedilarpıcıbirmozaiğeulaşmıştır

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerde ge-ccedilen altı ccedilizili soumlzlerden hangileri anlamca bir-birine en yakındırA)IveII B)IveIIIC)IIveIV D)IIIveIV

13 Deyimler dilimizin zenginliğini goumlsterir Bir du-

rumu daha etkili anlatmak somutlaştırmak an-

latımı zenginleştirmek iccedilin kullanılır Dilimizde

ldquoburunrdquo kelimesinin kullanıldığı birccedilok deyim

bulunur Buumlyuumlklenmek kibirli olmak anlamında

burnu buumlyuumlmek davranışlarına soumlz ettirmemek

eleştirilerekızmakanlamında burnundankıl aldır-

mamakccedilokoumlfkelenipsinirlenmişolmakanlamında

burnusuumlrtuumllmekccedilokyakınındaolmakanlamında

burununundibindedeyimlerikullanılır

Yukarıdaki numaralanmış deyimlerden hangi-sinin anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

14 I AldığınotugoumlruumlnceAzrarsquonıngoumlzleriparladıII Anidenkaldırdığıeliarkadaşınıngoumlzuumlnegir-

miştiIII Kafasınınmeşgulolduğugoumlzuumlnuumlndalmasın-

danbelliydiIV Badersquoninyazdığıyazıdangoumlzlerimialamıyor-

dumYukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerin han-gisinde ldquogoumlzrdquo soumlzcuumlğuuml deyim iccedilinde kullanıl-mamıştır

A) I B) II C) III D) IV

15 Guumlnuumlmuumlzde ldquoparanın ve hızlı şoumlhret hırsınınrdquotutsağıolankimiyazarlaryazmayabaşlamadanoumlnce kendilerince bir tuumlr piyasa araştırması ya-pıyor İlkin yayıncılara uğruyor onların nabzınıtutuyor Bu yayıncılardan hangi tuumlrden yapıtlaristendiğinidoğrudanyadadolaylıbirbiccedilimdeoumlğ-renmeyeccedilalışıyorKafalarındakianahtarsoruşuldquoNeyazarsamyayıncılarhemenbasardahaccedilokpara daha ccedilok uumln kazandırır banardquo Bu sorukonusalbirarayışayoumlnlendiriyoronlarıOnlardayığınların ilgisini kamccedilılayacak moda konulardayoğunlaşıyorDahasonradayazmayıtasarladık-larıyapıtlarbusanatccedilılarınbeyinlerininkovuğun-daccedilimlenmedenduyuruccedilalışmalarıbaşlıyor

Bu parccedilada geccedilen ldquoyapıtınsanatccedilınınbeynininkovuğunda ccedilimlenmemesirdquo soumlzuumlyle aşağıdaki-lerden hangisi anlatılmak istenmektedirA) Anlatımdaayrıntıyagereğinceyerverilmeme-

siB) Uumlretilecekyapıtınsanatccedilınınzihnindegerekli

olgunluğaulaşamamasıC) Kalemealınaneserinkurgusununtamamlan-

mamışolmasıD) Yapıttakiufaktefekpuumlruumlzlerintoumlrpuumllenmeme-

si

I

II

III

IV

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

7

TE983584983584983584983584

3

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-cuumlk gerccedilek anlamının dışında kullanılmıştır

A) SınıfaanidenbirsessizlikccediloumlktuumlB) Caddedengeccedilen insanlareğilip iccedileriyebakı-

yorlar C) Bu paslıanahtarlakapıyıaccedilmamccedilokzorD) Uzaklardangelensesedoğruyoumlneldiler

2 ldquoHafifrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisin-de ldquokalınlığı veyayoğunluğuazolanrdquo anlamına gelecek şekilde kullanılmıştır

A) Hafifbiryokuşugeccediltiktensonrailkbinadaotu-ruyoruz

B) Yapraklarınhafifiniltisiiccedilindekoumlyedoğruyak-laşıyoruz

C) Dışarıda yanan lambanın aydınlığıyla burasıhafifbiraydınlıkiccedilindeydi

D) Kendimibuguumlnduumlnegoumlredahahafifvezindehissediyorum

3 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-cuumlk yan anlamda kullanılmamıştır

A) CcedilocuğunateşinisabahakadarduumlşuumlremedikB) AklıbaşındaadamboumlyleboşlaflaretmezC) MahalleningoumlbeğindekavgayatutuştularD) Kapınınağzındanccedilekildeevehavagirsin

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zıt anlamlı soumlzcuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) Duumlştuumlğuumlbusıkıntıdankolayccedilıkacakgibigouml-ruumlnmuumlyor

B) Konuştuğukişilerinpektekininsanlarolduğusoumlylenemez

C) Toplantınınyapılacağısalonsaatleroumlncesin-denhazırlandı

D) Sabahduumlkkacircnıbenaccediltımakşamsenkapa-tırsın

Karşıt (Zıt) AnlamAnlamca ve iccedilerikccedile birbiriyle ccedilelişen kav-ramlar karşıttırbuumlyuumlk X kuumlccediluumlk ccedilalışkan X tembel

Olumsuzluk karşıtlık değildir

kavram karşıtı olumsuzu

neşeligelmek

uumlzguumlngitmek

neşesiz gelmemek

Eş (Aynı) AnlamAnlamca ve iccedilerikccedile aynı kavramı iccedileren soumlzcuumlklerdir

beyaz = ak ihtimal = olasılık

imkacircn = olanak cevap = yanıt

Eş Sesli (Sesteş) SoumlzcuumlklerYazılışları aynı olup anlamları farklı olan soumlzcuumlklerdirYaz 1 - mevsim adı 2 - yazma eylemiGuumll 1 - ccediliccedilek tuumlruuml 2 - guumllme eylemi

Terim AnlamSanat bilim edebiyat spor gibi alanlarda belirli oumlzel kavramları karşılayan soumlzcuumlk-lerdir teşhis tedavi tansiyon tıp

korner şut aut futbol

hacirckim savcı avukat hukuk

accedilı kare dikdoumlrtgen matematik

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8

35 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-

cuumlk terim anlamıyla kullanılmıştır

A) Eserlerindehalkınyaşadığısıkıntılarıakıcıbiruumlsluplaelealmış

B) Doğupbuumlyuumlduumlğuumlbuşehreşimdilerdeantre-noumlrluumlkyaparakhizmetediyor

C) Her zaman onun duumlşuumlncelerine saygı duy-dum

D) Kullandığışiirdiliyazılarınınakıldakalmasınıkolaştırıyor

6 CumhuriyetDoumlnemiTuumlrkşiirininoumlnemliisimlerin-denbiriolanCahitSıtkıTarancıkendinehasşiirdiliveduumlnyasıileedebiyattarihimizdeoumlnemlibiryerişgalederTarancışiireihtiraslasarılmışşiiryazmayabaşladığıliseyıllarındanoumlluumlmuumlnekadarldquoşairrdquo vasfına sadık kalmıştır Sırf bu sebeptenyazmışolduğuhikacircyelerindergivegazetesayfa-larındakalmasınaizinvermiştir

Bu parccedilada geccedilen altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) ŞiireyabancıkalmamakiccedilinccedilabalamakB) ŞiirseltemalaraoumlnemvermekC) ŞiirebuumlyuumlkbiristekveguumlccedillebağlıolmakD) Şiire diğer tuumlrlere oranla daha fazla emek

vermek

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquogoumlrmekrdquo soumlzcuumlğuuml karşısında verilen anlama uygun ola-rak kullanılmıştır

Kullanımı Anlamı

A) Goumlzuumlondanbaşkasınıgoumlrmuumlyorsenidinlemez

Birşeyeerişmek

B) Buodasabahakşamguumlneşgoumlruumlyor

İşlemeuğramak

C) Busahnedenedeccedilokkendineguumlvenenyarışmacıgoumlrduumlm

Ccedilokdeğervermek

D) İstanbulrsquountarihicircyerlerinigoumlrduumlnmuuml

Gezmek

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı bir soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) Ccedilalışmadisipliniyakalayanlarbaşarıyakestir-medengiderler

B) Gelişmişuumllkeleriklimdeğişiklikleriniyakındantakipediyor

C) Yoğunkaryağışındandolayıeğitimebirguumln-luumlkaraverildi

D) Sonradanaldığıkararlarşirketiiflasıneşiğinegetirdi

9 Aldığıhaberlebirdenyolaccedilıkangencinmacera-larının anlatıldığı bu kitap iki yuumlz elli sayfadanoluşuyor Yazar karakter betimlemesinde birazabartıyakaccedilmışolsadaboğulmadanokuyabile-ceğimizbireserortayaccedilıkarmıştır

Bu metindeki altı ccedilizili soumlzle eserin hangi oumlzel-liği vurgulanmaktadır

A) SıkıcıolmadığıB) YaratıcıolduğuC) KarışıkolmadığıD) Olayınazlığı

10 ldquoGelmekrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdakilerin hangisinde ldquodayanmaktahammuumlletmekrdquo anlamına gelecek şekilde kullanılmıştır

A) Neyaptıysakbulunduğumuzyereışıkgelmi-yor

B) ButakımelbisesanakuumlccediluumlkgelirC) Soğukta dışarıya ccedilıkmaya gelmiyor hemen

hastalanıyorumD) Soğuktanborulardonduğuiccedilinmusluktansu

gelmiyor

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

9

311 Bir ağustossabahındanccedilıkıpgelenbuyumuşak

akşamuumlstuumlışığıinsanlarınyalnızyuumlzlerinideğil

ruhlarınıdaaydınlatıyordu

Bu cuumlmlede numaralanmış soumlzcuumlklerden han-gisi mecaz anlamıyla kullanılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

12 Kıyıdadurmuşdeniziseyrediyorumağzımkulak-

larımavarıyorPırılpırılbirgoumlkyuumlzuumlvarherşey

okadaraydınlıkkiiccedilimaccedilılıyorUzaktabirkayık

goumlruumlyorumiccedilindekilerelleriylebalıktutuyor Koca

koca balıklar hepsi guumlmuumlş rengi Yanındakiler

isebalıklarısofradagoumlrmeyi doumlrtgoumlzlebekliyor

KadınldquoBenbukayıktan inmekistiyorumrdquodiyor

Denizşıpırşıpırbalıklarrahatsızguumlneşvarama

terletmiyorHeryereveherşeyesessizlikhacirckim

Bu parccedilada numaralanmış altı ccedilizili soumlzlerden hangisi deyim değildirA) I B) II C) III D) IV

13 ldquoAlkirazuumlstuumlnekaryağmazrdquo cuumlmlesindeki ldquoalrdquo soumlzcuumlğuumlnuumln eş seslisi aşağıdakilerin hangi-sinde kullanılmıştır

A) Senbilmezsinccedilocukalelmayataşatanccedilokolur

B) AlelmayıvernarıağlarımzarızarıC) UtancındanyanaklarıalalolmuştuD) Albayrağınaltındasaatlercenoumlbettutmaktan

onurduydum

14 İnsanduumlnyayakendiiradesiylegelmezamaken-diiradesiyleyenibirduumlnyakurmayaccedilalışırDuumln-yayairadesinindışındagelişionusuumlreklitedirginederBu tedirginlik kişinin kendisini hayatınoumlz-nesiolarakgoumlrmesindenkaynaklanır İnsanya-şadıklarına suumlrekli yabancıdır yaşadıklarındansuumlreklikorkandır

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidir A) CcediloksıkıntıccedilekmekB) YaşadıklarındansuumlreklietkilenmekC) HayatayoumlnverenolmakD) Toplumdabiryeredinebilmek

15 Yazar oumlzellikle kadın dostluğu komşuluk annendashkızyadakızkardeşlerarasındakiilişkileretra-fındageliştirdiğioumlykuumlleriyletanınıyorBuoumlykuumlle-rindedikkatccedilekenunsurlarınbaşındaşiireyapı-langoumlndermelergeliyorHeroumlykuumlnuumlnbaşındao oumlykuumlyeaccedilılanbirpenceregibidurandizelereyerveriyor

Bu parccedilada geccedilen altı ccedilizili soumlzle soumlz konusu dizelerle ilgili olarak anlatılmak istenen aşağı-dakilerden hangisidir

A) OumlykuumlnuumlnanlatımınagoumlndermeyaptığıB) YazarınanılarınıoumlykuumllerindeişlediğiC) AnlatılacakoumlykuumlnuumlniccedileriğineyoumlnelikolduğuD) Şiirinetkileyicianlatımınıoumlneccedilıkardığı

16 I BuakşamkitoplantıyabesbelligelmeyecekII Odasınıyineherzamankigibidarmadağınık

bırakmışIII Tuumlmziyaretccedililerimizbuyatırımdanfaydalana-

cakIV İmkacircnlarımızelverirseseneyedeAvrupaturu

yapacağızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde pekiştirilmiş soumlzcuumlk kullanılmıştır

A)IveII B)IveIII

C)IIveIV D)IIIveIV

I II III

IV

I

II

III IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

10

4

İkilemeAnlatıma guumlccedil kazandırmak iccedilin aynı soumlzcuuml-ğuumln ya da ilişkili soumlzcuumlklerin iki kere kul-lanılmasıdır

Doğru duumlruumlst yalan yanlış kırık doumlkuumlk

Gece guumlnduumlz aşağı yukarı er geccedil irili ufaklı

Ufak tefek yırtık pırtık eğri buumlğruuml kaba saba

Abuk sabuk mırın kırın ıvır zıvır abur cubur

Yavaş yavaş ince ince koşa koşa hıccedilkıra hıccedilkıra

Şırıl şırıl ccedilatır ccedilatır fokur fokur guumlruumll guumlruumll

Eş ya da Yakın Anlamlı

Karşıt Anlamlı

Biri Anlamlı Biri Anlamsız

İkisi de Anlamsız

Aynı Soumlzcuumlğuumln Yinelenmesiyle

Yansıma Soumlzcuumlklerle

Somut ndash Soyut AnlamDuyularla algılanabilen kavramlar somut duyularla algılanamayan ve kişiye goumlre de-ğişebilen kavramlar soyutturhız yer goumlk ruumlzgacircr ısı somutneşe huumlzuumln ruh guumlzellik soyut

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde yansımadan tuumlremiş bir soumlzcuumlk yoktur

A) Balonunpatlamasıyladaldığıuykudanuyan-dı

B) Mangaldaki koumlmuumlrlerdenccedilıtır ccedilıtır seslerge-liyor

C) KavanozdakibuumltuumlnşekerlerikıtırkıtıryediD) Birdenayağakalktıvesessizceodayıterketti

2 Guumlnuumlmuumlz sanatccedilıları biccedilime ya da iccedileriğe ver-diklerioumlnemegoumlreikiyeayrılıyorHalkayoumlneleninandığınıccedilekinmedensoumlyleyebilensanatccedilıiccedile-riğeoumlnceliktanıyorbiccedilimoyunlarındankaccedilınıyorCcedilağın anlayışlarıyla bağdaşmayan ama inandı-ğını soumlyleyecekguumlcuumlolmayansanatccedilı isefildişikuleyekapanıpedilgen tavırlarıylavarlıkgoumlster-meyeccedilalışıyor

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) Toplumsorunlarınaeğilmektenkaccedilınarakya-

ratıcıolmayaccedilalışmakB) KendinitoplumdansoyutlayarakuumlretmekC) Yapıtlarındaiccedileriğigoumlzardıedereksoumlzsanat-

larıylayuumlkluumlbiranlatımıbenimsemekD) Kendiduyguveduumlşuumlnceleriniortayakoymak-

tanbaşkabiramacıolmamak

3 ldquoDağıtmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoBir toplantıdaAvrupalıbirdiplomatkuumlrsuumlyedoğru ilerlerkenayağı takılıncasalondaoluşan gergin sessizliği iccedilten tebessuumlmuumlyle birandadağıttırdquocuumlmlesindeki anlamıyla kullanıl-mıştır

A) AkşamevegirenhırsızeviccedilokkoumltuumldağıtmışB) Mezuniyetsonrasındaevimizineşyalarınıihti-

yacıolanlaradağıttıkC) Polismeydandatoplanangoumlstericileriguumlccedilkul-

lanmadandağıttıD) Sahayagirerekoyuncularındikkatinidağıtan

izleyicikoşarakkaccediltı

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

11

TE983584983584983584983584

44 YazmakbirseruumlvendirhiccediltartışmasızBirroma-

nınkacircğıdadoumlkuumllmenedenibirduygupatlamasıbiracıhattabirbunalımolabilirBensesonsuzbiroumlzguumlrluumlkvemutlulukiccedilindeyazıyorumheryapı-tımdakendiccedilizdiğimbirharitanınuumlstuumlndeuccediluyorkendiistediğimalanainiyorum

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) Oumlznellikle biccedilimlendirilen yapıtlar aracılığıyla

kişiselduumlşuumlnceleriiletmekB) Youmlnlendirmelere ve dayatmalara kapalı bir

anlayışlauumlretmekC) Oumlzguumlrbirbakışaccedilısınıbenimseyerekyaratıcı

olmakD) Yaşamın her youmlnuumlnuuml yapıtlarına taşıyarak

youmlnlendiriciolmak

5 ldquoGoumlzrdquosoumlzcuumlğuumlyleilgilidilimizdeccedilokfazladeyim

vardırOumlrneğinbirkişiveyabirşeydeğeriniyi-

tirdiğinde goumlzden duumlştuuml ayrı duumlşenlerin arasın-

daki sevginin zamanla azaldığını belirtmek iccedilin goumlzdenırakolangoumlnuumlldendeırakoluroumlnemver-

memek arkaplana itmekanlamınıvermek iccedilingoumlzden uzak tutmak dikkatleri uumlzerine ccedilekmek

anlamındagoumlzealmakdeyimlerinikullanırız

Yukarıdaki numaralanmış deyimlerden hangi-si yanlış accedilıklanmıştır

A) I B) II C) III D) IV

6 Sevdiğimiz kişilerin oumlluumlmuumlnuumln ardından onlarakarşıbiriccedilhesaplaşmakarşısındabuluruzkendi-miziSankigeridekalmanınsuccedilluluğunuduyum-sarızbuduyumsamanınetkisiyleoumlleninyaşamseruumlveni sessiz bir filme doumlnuumlşuumlr belleğimizdeSonundasevdiğimizkişilerinoumlluumlmuumlduygusalbirdepremyaratıriccedilimizde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) TenselbiryıkılışB) Bireyin kavramavealgılamaguumlcuumlnuumln koumlrel-

mesiC) AcınınyarattığıyoğunlaşmışbiriccedilsessizlikD) Psikolojikbirccediloumlkuumlntuuml

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde sesteş soumlz-cuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) BuyılkuralıktanhastalıktanyıldıartıkkoumlyluumlB) Kendime ccedilizdiğim yoldan oumlmruumlm boyunca

doumlnmeyeceğimC) BanaguumllhepguumllkibendeguumlleyimD) Doğrubildiklerindensakınolaşaşma

8 I BusınavlarartıkcanımatakettiII Boşunabenimguumlnahımıalmayındoğrusoumly-

luumlyorumIII Oumlyle saf biridir ki hemen herkes kandırabilir

onuIV Abimbenipatronaanlatırkensankiağzından

baldamlıyorduYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde deyim kullanılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

9 (I)Heryerdenbukonuylaalakalı itirazalıyoruz(II)Bu itirazlaracevapvermehakkımızvaramakullanmak istemiyoruz (III) Ccediluumlnkuuml biz succedillu vekabahatli aramıyoruz (IV) Amacımız dergimizidahaileriyegoumltuumlrmekiccedilinelimizdengelengayretigoumlstermektir

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde eş anlamlı soumlzcuumlkler bir arada kullanıl-mıştır

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) Yenioumlykuumlmebahccediledekiboumlcekvızıltılarıara-sındabaşladım

B) BusaygısızdavranışlarınabirsonvermelisinC) Sonunda hayal ettiğim arabayı alma fırsatı

geccediltielimeD) Banakendimenfaatidoğrultusundayaklaşan-

lardanhepuzakdurdum

I

II

III

IV

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

12

411 Onakarşıyapılanolumsuzeleştirilerehiccedilbirza-

mankulaktıkamadıBueleştirileronuyıpratmakyerineaksinedahadaguumlccedillendirdiSoneseriyledegoumlruumlluumlyorkiolumsuzeleştiriyapanlarağzınınpayınıaldıArtıkeleştirilerolumluyadoumlnduuml

Bu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) MutsuzluğunudışarıaktarmakB) GerccedileğiortayaccedilıkarmakC) SoumlylediklerineveyaptıklarınapişmanolmakD) Birininahınıuumlstuumlneccedilekmek

12 Dostoyevski Ccedilarlık Rusyarsquosında yoksulluk iccedilin-dekıvrananinsanlarındramlarınıyazabildiğiiccedilinduumlnyaedebiyatınındoruklarınayerleşebildiUumllke-mizdedeOrhanKemalboumlyleinsanlarınhayatları-nıyazarlığınbuumlyuumltecialtınaaldı

Bu parccediladaki ldquoyazarlığınbuumlyuumltecialtınaalmakrdquosoumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) YapıtlarınasanatsalbirtatsindirmekB) YazdıklarındagoumlzlemlerineccedilokccedilayervermekC) Gerccedilekleri tuumlm ccedilıplaklığıyla goumlz oumlnuumlne ser-

mekD) Yaşananlarıabartarakanlatmak

13 SoumlzoyunlarındanuzakbirşiirivardırşairinOnuniccediltenliğiyalınlığagoumltuumlruumlrşiiriniyalınlığıdaccedilarpı-cılığa Konuşur gibi şiir soumlylemek her babayiği-din harcı değildir Soumlzuumln balını bulup ccedilıkarmakgerccedilekşairinişidirBoumlyleceohemenherşiirindegerccedilekbirşairolmayıbaşarmıştır

Bu parccedilada ldquosoumlzuumlnbalınıbulupccedilıkarmakrdquo soumlzuuml ile anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) SoumlylemekistediğiniokuraeksiksizyansıtmakB) Semboller yerine soumlzcuumlğuumln ilk anlamını kul-

lanmakC) KurduğuşiirdiliyleguumlccedilluumlbirdeyişeulaşmakD) Yenikelimelerkullanarak farklıbiretkiyarat-

mak

14 HermektuptariheduumlşuumllmuumlşbirnotturBunotlarccedilağınınsorunlarınakarşıduyarlıveilericifikirleresahip bir aydınımızın kaleminden ccedilıkmış ise ta-rihinkaranlıknoktalarına ışık tutacakbirniteliğekavuşurBunedenleoumlnemlikişilerinyazdığımek-tupların tarihicirc bir belge olduğu goumlz ardı edilme-melivebubelgeleriyiokunmalıveanlaşılmalıdır

Bu parccedilada geccedilen ldquotarihin karanlık noktalarınaışıktutacakbirniteliğekavuşmakrdquo soumlzuumlyle anla-tılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) TarihibirbilimdalıolaraktanıtabilmekB) Zamanlaguumlncelliğiniyitirerek tarihicircbirnitelik

kazanmakC) İnsanlarınbirccedilokalandabeğenisinikazanmış

olmakD) Geccedilmişinbilinmeyenyoumlnlerini ortaya ccedilıkara-

cakdeğereulaşmak

15 Aşağıdaki altı ccedilizili soumlzlerden hangisi daha oumlzel bir kavramı ifade eder

A) Bumevsimdeağaccedillaryapraklarınıkaldırımla-rahalıgibiserer

B) Tuumlrkiyeuumlccediltarafıdenizlerleccedilevrilibiryarımadauumllkesidir

C) OnaaldığımbeyazguumlluumldahaccedilokbeğendiD) İnsanhayatıboyuncaherzamandoğrukarar-

larveremeyebilir

16 Guumlnluumlk o guumlnuumln olaylarının yazıldığı suumlsluuml laf-lara gerek duyulmayan bir yazı tuumlruumlduumlr Ancakyazan kişinin yaşadıklarını en iccedilten bir biccedilimdeyazdığıbirtuumlrolduğundanduygusallığınağırba-sabileceğibiranlatımvardırguumlnluumlklerde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle guumlnluumlkle ilgili ola-rak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) YoğunduygularlakalemealmakB) SanatlıbiranlatımaihtiyaccedilduymamakC) DoğalbiranlatımlaetkileyiciolabilmekD) Hertuumlrluumlanlatımtarzınıkullanabilmek

13

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlamTE983584983584983584983584

1 Tuumlrkedebiyatccedilısıartık kendi yolunukendisi ccediliz-melikendisanatkozasınıkendisioumlrmelidirBunuyaparakkendiyaratıcılıklarınaguumlvendiklerinigoumls-terirBusayedekendişaheserleriniyaratacakveeserlerinibuumltuumlninsanlığasunacakBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle Tuumlrk edebiyatccedilıla-rına duumlşen goumlrev aşağıdakilerden hangisidir

A) EserlerindetoplumsalkonularıişlemekB) TuumlminsanlığıilgilendirenkonularıanlatmakC) Kendilerineguumlvenerekgelecekkuşaklaraoumlr-

nekteşkiletmekD) Kendilerineoumlzguumlbiredebicircanlayışıbenimse-

mek

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde deyim yerin-de kullanılmamıştırA) Ccedilocuklarınazamanındaterbiyevermediğiiccedilin

şimdidizinidoumlvuumlyorB) Songuumlnlerdeherkesyanındakiylekonuşma-

yaccedilalışıyorbirbirininardındanduumlmenccedileviri-yor

C) Taraftarlarmaccedilınsondakikasınakadardokuzdoğurdu

D) Sonuccedilların 9rsquoda accedilıklanacağını oumlğreninceodanıniccedilindedoumlrtdoumlnmeyebaşladı

3 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan sonraki boumlluumlm aynı anlamdadırA) YahyaKemaloturupeskişiirinruumlzgacircrıylaşiir

yazarkenbileyenilikccediliydibuoumlzuumlndeyeniolanbirtavırdı

B) Buresimhayatafarklıbirpenceredenbakma-mızıvebakışaccedilımızıgeliştirmemizisağlıyor

C) Duumlruumlstluumlk zanaatkacircrı karakterize eden enoumlnemlioumlzelliklerdenbiridirbirccedilok insanınta-şıyamayacağıdeğerdir

D) Bunlaryaşlılıkşiirlerideğilkitabın iccedilinde in-sanoğlunungenccedillikoumlzleminidilegetiriyor

4 ldquoSuumlruumlklemekrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilek anlamıyla kullanılmıştırA) Sensiztadıccedilıkmazdiyerekhergittiğigeziye

benidesuumlruumlkluumlyorB) İnsanlığı1940rsquolıyıllardakiokanlısavaşasuuml-

ruumlkleyennedenlerbuguumlnbileanlaşılamıyorC) Aslan oumllduumlrduumlğuuml ceylan yavrusunu uzaktaki

ağacadoğrusuumlruumlklediD) Sanatccedilımistik ezgileri kullandığı şarkılarıyla

dinleyenlerifarklıbirduumlnyayasuumlruumlkluumlyor

5 ldquoDağınıkrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin han-gisinde mecaz anlamıyla kullanılmıştırA) Misafirleridağınıkbirkıyafetlekarşılamakzo-

rundakaldımB) Şuandakafamccedilokdağınıksoumlylediğinhiccedilbir

şeyianlamıyorumC) Yatakodasıvemutfakdağınıkolduğundaccedilok

rahatsızoluyorumD) Buyoumlredeevlerccedilokdağınıkyapıldığıiccedilinula-

şımzoroluyor

6 (I) Goumllyazırsquonın girişinde ziyaretccedilileri heyecanlakarşılayan olağanuumlstuuml guumlzellikte bir doğal anıtvar(II)ldquoAnıtCcedilınarrdquodiyeadlandırılandevağacıngoumllgesi yaklaşık 400metrelik bir alanı kaplıyor(III) Nefis turna balığı pişirilen youmlresel uumlruumlnlersatılanbirbahccedilenintamortasındaadayıkarayabağlayan koumlpruumlnuumln hemen başında bulunuyor(IV) Ccedilınarın anıt ağaccedil olarak tescil edilmesi vekahverengi tabelasınınkonulmasıMehmetOka-tanrsquoınuğraşlarısonucundagerccedilekleşmişBu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin han-gisinde insana ait bir oumlzellik insan dışı bir var-lığa aktarılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

7 Aluumlminyum metale zarar vermeyen kireccedil ccediloumlzuuml-cuumlyuumlyıllaroumlnce----veTuumlrkiyersquodepazarınyuumlzde65rsquoine ---- firma guumlnluumlk kullanımayoumlnelik kireccedilkir yağve lekeccediloumlzuumlcuumlspreygibi uumlruumlnleri piya-sayasuumlrduumlBu cuumlmledeki boşlukları en uygun biccedilimde ta-mamlayan ifadeler aşağıdakilerden hangisin-de verilmiştir

A) araştıran-sahipolanB) piyasayasuumlren-hacirckimolanC) destekleyen-hitapedenD) satışasunan-indirgeyen

14

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8 ldquoOumlykuumlcuumlnuumlnKitabırdquooumlykuumlcuumllerinduumlnyalarınaya-zarlıkveoumlykuumlcuumlluumlkseruumlvenlerineilişkinvefarklıkotarılmışbiryapıtBufarklılıkbenceyazarlarınhepsinin bu imeceye severek el vermelerindenkaynaklanıyorBu parccedilada geccedilen ldquoimeceye severek el ver-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) En oumlnemli değerlerimizden birinin paylaşımolduğu

B) YardımlaşmadagoumlnuumllluumlluumlğuumlnesasolduğuC) Emek birliğiyle kotarılacak bir işe isteyerek

yardımcıolunduğuD) Bazıişlerinelbirliğiyledahaccedilabuktamamla-

nabileceği

9 Ccediloğu zaman kendimi bir makineye her sabahbeniuyandıranccedilalarsaatidemakineninccedilalışmaduumlğmesinebasanbirustabaşınabenzetirimGuumlnboyu koştururken o ldquotik takrdquoların yerini kalbiminatışlarıadımseslerimalırAncakenderdeolsabazı guumlnler iccedilimdeki saatin durduğunu hissede-rimBu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) ZamanındurmasınıistemekB) HerşeyiolduğugibikabullenmekC) YaşamenerjisiniyitirmekD) Yaşamıngereksizliğineinanmak

10 Aşağıdakilerin hangisinde altı ccedilizili soumlz cuumlm-leye oumltekilerden farklı bir anlam katmıştırA) Hiccedil kuşkusuz buguumlnden sonra daha yoğun

ccedilalışmalıyımB) Oumlnuumlmuumlzdekihaftabiraksilikolmazsatoplana-

cağızC) Bukitabınhazırlanmasındaeminolunkiuumlze-

rimeduumlşeniyapacağımD) Buguumlngoumlruumlşmelerinsonuccedillanmasıkesindir

11 Aşağıdakilerin hangisinde accedilıklaması yapılan soumlzcuumlk cuumlmledeki accedilıklamasına uygun olarak kullanılmamıştırA) Bayılankadınakolonyakoklatıncakadınaccedilıl-

dı(AccedilılmakKendinegelmek)B) Başdoumlnduumlrenbirguumlzelliğesahipgemieğlen-

celibirguumlruumlltuumlyleindisulara(İnmekUzamakulaşmak)

C) Boşoturmakinsanındahaerkenyaşlanması-nanedenolur(Boşİşsizbirbiccedilimde)

D) Bozukveccedilamurluyoldayuumlruumlrkenanideniccedili-mebirgariplikccediloumlktuuml(CcediloumlkmekYoğunbirbi-ccedilimdehissetmek)

12 ldquoSallanmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde mecaz anlamda kullanılmıştır A) Depremolduğunusalondaki avizenin sallan-

masındananladımB) Bizimkiler karşıdaki parkın salıncaklarında

sallanıyorlarC) Youmlnetimkurulubaşkanıdeğiştiğiiccedilinpersonel

muumlduumlruumlnuumlnkoltuğudasallanıyorD) Ccedilocukların belirli bir yaştan sonra suumlt dişleri

sallanırveduumlşer

13 Yazın duumlnyamızda değerleri ccedilok su goumltuumlruumlr şiirvehikacircyeleringuumlnuumlmuumlzuumlngeccedilerlivezorunlutekedebiyatuumlruumlnuumlolaraksavunulduğunukendindenoumlncekivekendidışındakituumlmdeğerleriyadsımavesuccedillamayoumlntemininoumlndetutulduğunugoumlruumlyo-ruzsondoumlnemdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle şiir ve hikacircyele-rin hangi oumlzelliği belirtilmek istenmiştirA) BenzerkonularıişlemeB) GeccedilmişinizlerinitaşımamaC) OumlzguumlnfikirlerleuumlretilmemeD) Nitelikleritartışmayaaccedilıkolma

15

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

14 Mozart kısacık yaşamına sığdırdığı altı yuumlzdenfazlayapıtlainsanlığakocabirhazinesunmuşturNuumlktesidinleyiciyihemenkavrayıverentılsımıvetuumlm ccedilocuksuluğunun ardındaki derin duumlşuumlncesionu ccedilağdaşı olan bestecilerden ayırır Pek ccedilokbestecimuumlziğinibirotobiyografigibikullanırkenMozartrsquoınmuumlziğikatıksızsafmuumlziktirNepara-sızguumlnlerinineateşlihastalığını nede tırman-makta olan Fransız Devrimirsquonin hırccedilın etkilerinianlatırmuumlziğindeBu parccediladaki ldquomuumlziğinbirotobiyografigibikulla-nılmasırdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdaki-lerden hangisi olabilir

A) Sanatccedilının yaşantısının yapıtlarına yansıtıl-ması

B) Eserlerde toplumsal değil bireysel konularınelealınması

C) SanatınbiraraccedilolarakgoumlruumllmesiD) Bestelerininsanatccedilınınoumlzelyaşamınailişkin

ipuccedillarıtaşıması

15 Azerbaycan Tuumlrkccedilesinin yirminci asırda yetiş-tirdiği lirik ve guumlr sesli ozanı sustu Yuumlreğindenkalemine suumlzduumlğuuml kanı uumllkesinin oumlzguumlrluumlk muuml-cadelesinekarıştırankurtuluşsavaşccedilısıbedeninitoprağaemanetettiBu parccedilada geccedilen ldquoyuumlreğindenkaleminesuumlzuumll-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) DuygularınıyazıyadoumlkmekB) OumlzuumlsoumlzuumlbirolmakC) YazıyamerakduymakD) Yaşamadoumlrtellesarılmak

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisindeki altı ccedilizili soumlz ayraccedil iccedilinde verilen soumlzle anlamca uyuş-mamaktadırA) Tuumlrk kahvesi yapmak iccedilin oumlnce şekeri suda

tamameneritmekgerekiyor(Katıbirmaddeyisıvıdaccediloumlzmek)

B) Goumlsterimizherguumlnbroşuumlrlerimizdebelirttiği-mizsaatlerdebaşlayacak(zamanlarda)

C) Ustasınınyanındaepeypiştiktensonrakendiduumlkkacircnınıaccediltı(birişiiyiceoumlğrenmek)

D) Uumlruumlnlerimizi iade etmek istediğinizde hiccedilbirsorunlakarşılaşmazsınız(değiştirmek)

17 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan oumlnceki boumlluumlm aynı anlamdadırA) Şiir aynayı kırma sanatıdır gerccedileği olduğu

gibiaktarmamaktırB) Genccedillik edebiyatının birccedilok romanı genccedilleri

suumlreklikolladıgenccedilliğinsorunlarınatercuumlmanolmakiccedilindoğdu

C) Şehirler guumlnuumlmuumlz edebiyatında salt birmekacircnolmaktanccedilıktıromankişilerininbuumltuumln-leyiciparccedilasıoldu

D) Tiyatrolar guumlnuumlmuumlzde terk edilmiş evler hacirc-linegeldihakettiğideğeribirtuumlrluumlgoumlrmedi

18 EleştiriyazılarıbellibirmetinuumlzerineyazılırYa-zınsalmetinleryazınveeleştirikuramlarındanbi-rinedayanılarakyazılmadığınagoumlreometinlereeğilen eleştiri yazıları da bilimsellik ve nesnellikgereğisayılandeğişmezkuramsalşablonlarkul-lanamaz Her yazınsal metin kendi iccedil yapısınaaykırıduumlşmeyecekbireleştirelyaklaşımgerekti-rirDurumboumlyleoluncaeleştiriyazıları tornadanccedilıkamaz tornadanccedilıkamayacağınagoumlre torna-yagiremezdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle ldquoeleştiriyazılarırsquorsquon-da bulunması gereken hangi nitelik anlatılmak istenmektedirA) FarklıtuumlrdenyapıtlaruumlzerineyazılmasıB) NesnelliktenoumlduumlnvermedenoluşturulmasıC) Okurun bakış accedilısı dikkate alınarak kaleme

alınmasıD) Bellibirkalıbasokulupbiccedilimlendirilmeyeccedila-

lışılmaması

19 GelKatiliolyalnızlığımınHasretimisıfırlaGoumlzlerimaccedilıkgitmedenBu dizelerde aşağıdaki anlam olaylarından hangisi vardırA) Bir soumlzuumln benzetmeamacıyla başka bir soumlz

yerinekullanılmasıB) Birsoumlzuumlnhemgerccedilekhemmecazanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılmasıC) Bir soumlzuumln karşıt anlamını duumlşuumlnduumlrecek bi-

ccedilimdekullanılmasıD) Soyutanlamlıbirsoumlzcuumlğuumlnsomutanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılması

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

16

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

5

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil ilişkisi yoktur

A) Parasının olmadığını anlayınca duumlkkacircndan dı-şarı ccedilıktı

B) Okulu bitirmesiyle gelecek kaygısı daha da arttı

C) Bildiklerini anlatırsa bu olayı daha kolay ccedilouml-zebiliriz

D) Pikniğe beni ccedilağırdığı iccedilin pişman olmuş

2 Bilim insanlarının yaptığı bir araştırmaya goumlre bunama eğilimi olan kişiler arasında birden fazla dil konuşanlar tek bir dil konuşanlara goumlre beş yıl kadar daha fazla bir suumlre sonra bunama evresine giriyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Birden ccedilok dil konuşan insanlarda bunama

ccedilok seyrek goumlruumlluumlrB) Tek dille konuşan her insan belli bir yaştan

sonra bunama sorunuyla karşılaşmaktadırC) Bunama eğilimi olan insanlarda ana dilinin dı-

şında başka bir dille konuşabilmek bunamayı geciktirmektedir

D) Ana dilinin dışında bir dilin dil bilgisi kurallarını oumlğrenmek bunamayı geciktirmektedir

3 (I) Bir ccedilocuk bahccedilede ccedilok mutlu olur (II) Bahccedile ona doğayı sunar ccediliccedilekleri boumlcekleri kuşları doumlrt yapraklı yoncaları getirir ccediluumlnkuuml (III) Ccedilocuk bahccedilede doğayla buluşur (IV) Dahası oyun oynar yaşıtlarıyla (V) Her ccedilocuk istediği kendini buldu-ğu oumlzguumlrleştiği bir ortam ister

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlenin nedeni duru-mundadır

A) II B) III C) IV D) V

Neden ndash Sonuccedil İlişkili (Gerekccedileli) YargılarBir olay durum ya da olgunun nedeniyle birlikte verilmesidir

Neden ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquoneden niccedilinrdquo sorularına yanıt verir

Olay ccedilıktığı iccedilin maccedil ertelenmiş neden ndash niccedilin

Amaccedil ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşme amacıyla birlikte verilen yar-gılardır

Amaccedil ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquone amaccedillardquo sorusuna yanıt verir

Oumlğretmenle goumlruumlşmek iccedilin geldim ne amaccedilla

Koşul ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşmesi belli bir koşulu gerektiren yargılardır

Onu goumlrduumlkccedile seni hatırlıyorumGidersem bir daha doumlnmemGit ama erken doumln

Oumlznel Anlatım (Kanıtlanamaz)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlnce-lerini iccedileren kanıtlanamaz nitelikte cuumlm-lelerdirCuumlmleye bir kelime dahi yorum karışmışsa cuumlmlede oumlznel anlatım vardır Birccedilok turistin ziyaret ettiği Efes

oumlnemli turizm merkezlerimizdendir

Nesnel Anlatım (Kanıtlanabilir)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlncele-rini iccedilermeyen cuumlmlelerdir Kişiden kişiye değişmeyeceği ve ortak kabul olduğu iccedilin kanıtlanabilir yargılardır Kitapta 19 bilim insanının konuyu değişik

youmlnlerden ccedileşitli boyutlarıyla inceleyen 21 yazısı yer alıyor

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

17

TE983584983584983584983584

54 (I) Erzincan guumlneyde Munzur kuzeyde Ccedilengelli

dağları ile ccedilevrili bu iki dağın sıkıştırdığı noktada Kemah ilccedilesi başlıyor (II) Sivas - Erzincan kara yolu Kemahrsquoın iccedilinden geccediliyor youmlrede uumlccedil cami sekiz mescit ve bir kale bulunuyor (III) Kemah soumlzcuumlğuumlnuumln Tuumlrkccedile olduğu ve Goumlktuumlrk Devle-tirsquonin uumlyesi Kimak Tuumlrklerinden geldiği sanılıyor (IV) 4000 yıl oumlnceki Hitit kaynaklarında Kemahrsquoın adı geccediliyor

Kemahrsquoı konu alan bu parccediladaki numaralan-mış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenler-den hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede konumuyla ilgili bilgi verilmektedirB) II cuumlmlede ccedilevresinde bulunan yapılar hak-

kında accedilıklama yapılmaktadırC) III cuumlmlede adının nereden geldiği ile ilgili bir

tahmin dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede kimler tarafından ve ne zaman

kurulduğu belirtilmektedir

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Yemekte iki ekmek doumlrt tabak fasulye geldiB) Bahccedilenin sadece arka tarafında yer kaldıC) Ccedilocukları da seminere almaya başladılarD) Bu saatten sonra kendi bildiğimi okurum

6 (I) Tuumlrkiyersquode bin uumlccedil yuumlz dolayında termal kay-nak bulunuyor (II) Bu kaynakların ccediloğu İccedil Ana-dolu ve Ege Boumllgesirsquonde yer alıyor (III) Oumlzellikle Ege Boumllgesirsquondeki kaynak suları ldquodoğal ccedilıkışlı ve bolrdquo olarak nitelendiriliyor (IV) Bu suların eriyik maden değerinin ccedilok yuumlksek kuumlkuumlrt radon ve tuz bakımından da hayli zengin olduğu biliniyor ayrıca bu kaynaklar suyu debisi sıcaklığı ccedile-şitli fiziksel ve kimyasal oumlzellikleriyle duumlnyadaki pek ccedilok kaynaktan daha uumlstuumln nitelikler taşıyor (V) Bu oumlzelliklerinden dolayı uumllkemiz termal kay-nak zenginliği accedilısından duumlnyadaki ilk uumlccedil uumllke arasında yer alıyor

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlede dile getirilen yargının sonucunu iccedilermektedirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Bu yol sizi doğrudan Ccedilekmekoumlyrsquoe ccedilıkaracaktırB) Bu başarısızlığın sebebi kendine inanmayı-

şındandırC) Olay oumlrguumlsuuml romanda daha geniştir ve ayrın-

tılara yer verilirD) Karşımıza ccedilıkan zorluklara goumlğuumls germesini bil-

meliyiz

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumln yargı soumlz konusudur

A) Yapılan incelemeler sonucunda karşı taraf haksız bulundu

B) Benim geldiğimi duyunca sevinccedilten havalara uccedilacak

C) Buumltuumln mirasını hayır kurumlarına bağışlamışD) Sonunda sesimi duyup bana doğru youmlneldi

9 I Akşam goumll kenarında buluşmak uumlzere yola ccedilıktık

II Roman oumlduumlluumlnuuml aldığı iccedilin ona herkes saygıy-la bakıyordu

III Ccedilocuklara hediye alamadığımızdan ccedilok uumlzuumll-duumlk

IV İyi bir eğitimci olayım diye her seminere katılırBu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-lerinde amaccedil-sonuccedil ilişkisi vardır

A) I ve II B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

10 (I) Eğer sağlıklı bir yaşam istiyorsak yediğimize iccediltiğimize dikkat etmeliyiz (II) Hayatımıza verdi-ğimiz duumlzenin ccedilevremize duumlzguumln oumlrnek olmasına da oumlzen goumlstermeliyiz (III) Eğer bizden sonraki nesli duumlşuumlnuumlyorsak oumlncelikle onlara bizler kendi hayatımızla oumlrnek olmalıyız (IV) Sağlıklı yaşamla sağlıklı nesiller yetişmesine oumlncuuml olmalıyız

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gilerinde koşul anlamı vardır

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve IV D) II ve III

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

18

511 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumltekilerden

farklı bir anlam ilişkisi vardır

A) Faturayı yatırmadı iccedilin iki haftadır elektriksiz otu-ruyoruz

B) Parasız kalmadığı iccedilin boumlyle rahat para har-cıyor

C) Aralarındaki kuumlskuumlnluumlğuuml sona erdirmek iccedilin oumlzuumlr diledi

D) Yazdığı hikacircyede yazım yanlışları olduğu iccedilin oumlduumll alamadı

12 (I) Artvin şehir merkezine 8 km uzaklıktaki Kafka-soumlr Yaylası boğa guumlreşlerinin de olduğu şenliğiyle tanınıyor (II) Yuumlksekliği 1100 metre olan yaylada belediyeye ait konaklamak iccedilin yapılmış elli yatak-lı Kafkasoumlr evleri var (III) Ayrıca Koumly Hizmetlerine ait bir misafirhane de hizmet veriyor (IV) Ccediladır kurma alanlarının bulunduğu yayla yuumlruumlyuumlş par-kurları ile son zamanların goumlzde mekacircnlarından

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzel-liği yanlış verilmiştir

A) Bu oumlduumlluuml sizin elinizden almak isteyebilir Varsayım

B) Zamanında buralardan arsa almak varmış Hayıflanma

C) Bizim evden iki kat daha pahalı bu ev Karşılaştırma

D) Avrupa kupalarında Tuumlrk takımlarının bu koumltuuml oyu-nu bizi şaşırtmıyor

Kanıksama

14 Şiirlerinizde anlamı guumlzelleştirmek iccedilin soumlz sanat-larına ccedilokccedila yer vermişsiniz ama anlamı farkında olmadan daraltmışsınız

Bu cuumlmleye dayanarak şairin aşağıdaki anla-tım oumlzelliklerinden hangisine uymadığı soumlyle-nebilir

A) Oumlzguumlnluumlk B) AkıcılıkC) Doğallık D) Yalınlık

15 Harvard Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesindeki bir araş-tırma ekibi uyumadan oumlnce mavi ışık yayan e-ki-tap okuyanlarla kacircğıt baskı kitap okuyanları kar-şılaştırarak e-kitapları okuyanların uykuya dalma suumlrelerinin kacircğıt baskı kitap okuyanlarınkinden ccedilok daha uzun olduğunu bu nedenle ertesi sa-bah da daha yorgun kalktıklarını ortaya ccedilıkardı

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Uyumadan oumlnce e-kitap okumak uyku kalite-

sini bozmaktadırB) Akşam saatlerinde maruz kalınan ışık uyku

hormonunun uumlretimini kısıtlamaktadırC) Kaliteli bir uyku uyuyabilmek iccedilin yatak oda-

sındaki ışık duumlzeyi son derece duumlşuumlk olmalı-dır

D) E-kitap okuyanlar kacircğıt baskı kitap okuyanlar-dan daha erken yaşlanmaktadır

16 ldquoGerccedileğin dağlarına umutsuzlukla ccedilıkılmazrdquo cuumlmlesinin yakın anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir

A) Ertelenmiş umutlar insanı perişan ederB) Umut yoksa girişim de yokturC) Umut olmadan umut edilen elde edilemezD) Umut insanoğlunun buumltuumln acılarının merhe-

midir

17 (I) Ccedilalıkuşu romanında yazar Anadolu insanının ne zor şartlar altında yaşam muumlcadelesi verdiğini anlatıyor (II) Halkın yaşadığı zorluklardan bazıla-rı ulaşım ve haberleşmedir (III) Anadolu insanının sıkıntısını İstanbulrsquoda eğitim goumlrmuumlş bir kızın ya-şadıkları uumlzerinden anlatmıştır (IV) Yazar buumltuumln bunları sade ve akıcı bir dille kaleme almıştır

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisinde ldquoCcedilalıkuşurdquonun uumlslubu hakkında bilgi verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

19

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

6

1 I Okulun bahccedilesini temizlemek uumlzere burada toplandık

II Bazı fırsatları zamanında değerlendirmek ge-rekiyor

III Guumlcuumlnuuml kanıtlamak adına buumltuumln ağırlıkları kaldırıyor

IV Boumlyle giderse bir ton daha koumlmuumlr yakarızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde amaccedil - sonuccedil ilgisi vardırA) I ve III B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

2 (I) Tuumlrkiyersquonin nuumlfusu en fazla olan ili İstanbulrsquodur (II) İstanbulrsquou Ankara ve İzmir takip ediyor (III) Yaşanabilirlik accedilısından Ankara aslında ilk sı-rada yer alır (IV) Ama İstanbul yabancı turistlerin en ccedilok ziyaret ettiği illerden

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

3 (I) Tarih konusunda bildiğim her şeyi yavaş yavaş planlı bir şekilde kardeşimle paylaşıyorum (II) Suuml-rekli konuşmam onu sıksa da yine de dikkatinden oumlduumln vermeden beni dinler (III) En ccedilok zorlandı-ğı dersi benim anlatımımla oumlğrenmeye ccedilalışması beni de mutlu ediyor (IV) Tarih sorularını dikkatli okursa emeğimizin karşılığını alırız

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-sinde koşul - sonuccedil anlamı vardırA) I B) II C) III D) IV

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilekleş-memiş bir beklenti vardır

A) Telefon ccedilalınca Sevgi arıyor sanmıştımB) Her şeyimi gizlemeden onunla paylaşırımC) Bu ccedilalışma temposu hepimize iyi gelecekD) Kısa bir suumlreliğine yurt dışına ccedilıkacağım

Karşılaştırma Bildiren YargılarOlay durum ve kavramlar arasındaki ben-zer ya da ayrılan youmlnlerin ortaya konduğu yargılardır

Cuumlmlede karşılaştırma anlamı ldquodaha ccedilok en gibi kadar derdquo soumlzcuumlkleriyle sağlanır

İki varlık durum olay veya olgu olma-dan karşılaştırma olmaz

- Ccedilocuklardan en kuumlccediluumlğuuml soumlz istedi

- Oumlykuumllerini şiirleri kadar beğendim

- Sen bu konuda benden daha tecruumlbelisin

ldquoEnrdquo soumlzcuumlğuuml en az uumlccedil şeyin karşılaştırıldığını

goumlsterir

Doğrudan AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin soumlyleyenin ağzından ccedilıktığı gibi hiccedil değiştirilmeden aktarıldığı cuumlmlelerdir

Ccedilalışmanız gerek dedi oumlğretmenimiz

Ezgi ldquoBen de geleceğimrdquo dedi

Dolaylı AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin yapıca değiştirilip kendi cuumlmlemizin iccediline sindirilerek akta-rılmasıdır

Oumlğretmen ccedilalışmamız gerektiğini soumly-ledi

Ezgi kendisinin de geleceğini soumlylediGerccedilek Soru CuumlmlesiYanıt gerektiren yanıt isteme amacıyla kurulan cuumlmlelerdir

Siz de gelecek misiniz

Soumlzde Soru CuumlmlesiAslında yanıtı bilinen cuumlmlelerdir

Ben sizi bilmez miyim

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

20

65 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil

ilgisi vardır

A) Korkularımızla yuumlzleşmenin zamanı geldi de geccediliyor

B) Beni tanıdığından bazı konuları yuumlzuumlme soumly-lemeye ccedilekinir

C) Buralardan selam goumltuumlr AnkararsquoyaD) Hep sonradan gelir aklıma anahtarı evde

unutmadığım

6 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Okulun başarısı geccedilmiş yıllara goumlre biraz daha arttı

B) Oumlvguumllere layık bir yazar olduğunu anlatıp du-rur

C) Bu işlerden pek anlamadığını defalarca anlat-tı

D) Umarım seni benim olduğum gruba verirler

7 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi uumlslupla ilgili değildir

A) Yazar kısa cuumlmlelerle anlatımı zenginleştir-miş

B) Guumlccedilluuml bir anlatıma sahip olduğunu bu eserin-de de goumlsterdi

C) Anlaşılabilir soumlzcuumlkler yapıtın beğenilmesinde oumlnemli bir etkendi

D) Romanlarında insanların ccedilevreye verdiği za-rarları işler

8 I Diyelim ki sen eve geccedil geldin (varsayım)II Etrafına kırıcı davranmasa olmaz sanki

(yakınma)III Bu kitapların oumlzetlerini ccedilıkarmanızda fayda

var (oumlneri)IV Boşuna yalvarma seni ccedilağırmaz partiye

(eleştiri)Yukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzelliği yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

9 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi anlamca olum-ludur

A) Bizi bu saatte arayacağını hiccedil duumlşuumlnmemiş-tim

B) Havada ne sis var ne pusC) Hep sınavlara ccedilalışıyoruz ama hemen unutu-

yoruzD) Eğitimde hedef olmadan başarıya ulaşmak

muumlmkuumln değil

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tım vardır

A) Oumlzuumlr dilemeyi bilmemiz gerekirB) Her zaman paranın bir işe yaramayacağını

vurgularC) Beni iyi dinlersen konuyu anlarsın diyorD) Buumlyuumlk başın buumlyuumlk derdi olur derdi babam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquopişmanlıkrdquo bil-dirmektedir

A) Zamanında duumlzenli ccedilalışmaya başlasaydım şimdi derece yapardım

B) Beni tanımadan boumlyle konuşması ccedilok normalC) Duumlşuumlncelerini accedilığa ccedilıkarmaktan hiccedilbir za-

man ccedilekinmezdiD) Bu hafta buumltuumln işler bitmiş olur

12 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde kuumlccediluumlmseme anlamı vardır

A) Yeni şirket accedilıp başarılı olacağını sanıyorB) Elindeki uumlccedil kuruşla ev almayı duumlşuumlnuumlyorC) Bizim de geleceğimizi planlar sanmıştımD) Bu olaylardan sonra ccedilaresizliği yuumlzuumlne yansı-

yordu

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

21

613 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım an-

lamı vardır

A) Sanırım bu sene de şampiyonluğu rakibe he-diye edeceğiz

B) Hiccedil oumlyle heveslenme oumlnce o bitiş noktasına va-rabilir

C) Bu saate kadar iş yerine varmıştırD) Buumltuumln bu yoğun temponun bir an olsun bittiği-

ni duumlşuumlnelim

14 Yazısında ağır ve ağdalı bir dil kullandığından okur eseri anlamakta guumlccedilluumlk ccedilekiyor

Bu cuumlmledeki anlam ilgisi aşağıdakilerden hangisinde vardır

A) Annemi toplantıya katılması iccedilin okula getir-dim

B) Eve geccedil kaldığı iccedilin bizlere hediye almışC) Kızgınlığını belirtmek iccedilin boş zaman kolluyorD) Kitabı okumak uumlzere oumlduumlnccedil aldım

15 I Galiba bu mevzu ccedilok uzayacakII Hastamız guumlnden guumlne daha iyiye gidiyorIII Oumlykuumlnden uzun cuumlmleleri ccedilıkarmalı anlatımı

biraz daha sadeleştirmelisin

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerde aşağı-daki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) OlasılıkB) SitemC) Aşamalı durumD) Oumlneri

16 (I) Sanat en genel anlamıyla yaratıcılığın ve ha-yal guumlcuumlnuumln şekil bulmasıdır (II) Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler suumlrekli değişmiş (III) Sanat soumlzcuumlğuuml genelde goumlr-sel sanatlar anlamında kullanılır (IV) Soumlzcuumlğuumln buguumlnkuuml kullanımı Batı kuumlltuumlruumlnuumln etkisiyle İngi-lizcedeki ldquoartrdquo soumlzcuumlğuumlne yakın olsa da halk ara-sında biraz daha geniş anlamında kullanılır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde tanım cuumlmlesi yer almaktadır

A) I B) II C) III D) IV

17 I Goumlzlerim goumlzuumlnde aşkı seccedilmiyorII Onlardan kalbime sevda geccedilmiyorIII Ben yordum ruhumu biraz da sen yorIV Ccediluumlnkuuml bence şimdi herkes gibisinYukarıda verilen doumlrtluumlkte numaralanmış dize-lerden hangisi kendinden oumlnceki dizenin ne-deni durumundadır

A) I B) II C) III D) IV

18 Aşağıdakilerden hangisi soumlzde soru cuumlmlesi-dir

A) Benim geleceğimden haberleri var mıB) Hangi durakta ineceğizC) Sen bu kitaptan ne anlarsın kiD) Uumlruumln değişimi yapıyor musunuz

19 Ancak buguumlnuuml hayal edebilecek kadar aklı olanlar yarının sahibi olamazlar

Aşağıdakilerden hangisi bu cuumlmleye anlamca en yakındır

A) Buguumlnuuml hayal edenler sadece guumlnuuml kurtarır-lar

B) Yarının sahibi olmak iccedilin geleceği hayal etmek gerekir

C) Daima hedefimizi en yuumlkseğe koymalıyızD) Hayalini gerccedilekleştirenler yarın iccedilin eli boş ka-

lırlar

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

22

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

7

Cuumlmlede Vurgu

Yuumlklemi fiil olan cuumlmlelerde vurgu yuumlkle-me en yakın olan soumlzcuumlk ya da soumlzcuumlk oumlbe-ği uumlzerindedir Bu kitabı bana geccedilen sene Okan almıştı Bu kitabı Okan bana geccedilen sene almıştı Bu kitabı geccedilen sene Okan bana almıştı Okan bana geccedilen sene bu kitabı almıştı

Oumln Yargı

Bir olay durum veya kişi ile ilgili olarak oumlnceden edinilmiş olumlu ve olumsuz huuml-kuumlmduumlr

Biliyorum buguumln de oumldevini getirmeye-cek

Bu adam hayatta akıllanmaz

Olasılık Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmesi imkacircn dacirchilinde olan olay olgu veya durumdur

Bu sınavdan 90 alabilirsin

Bu akşam size gelebilirim

Varsayım Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmemiş bir durumu gerccedilekleşmiş gibi kabul etmektir

Farz et ki bu sınavdan 90 aldın

Diyelim bu akşam size geldim

Gerccedilekleşmemiş BeklentiGerccedilekleşeceğine yuumlzde yuumlz inanılan bir olay ya da durumun gerccedilekleşmemesi du-rumundaki ldquobeklememezliği şaşkınlığırdquo dile getiren yargılardır

Gerccedilekleşmemiş beklenti cuumlmleleri ge-nellikle ldquosanmıştım duumlşuumlnmuumlştuumlmrdquo gibi yuumlklemlerle kurulur

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde amaccedil - so-nuccedil ilişkisi vardır

A) Hava soğuduğundan pencereyi kapattıkB) Bana kitap aldı diye ona teşekkuumlr ettimC) Yarına getirmek uumlzere bu kitabı alabilirsinD) Film izlemek iccedilin sinemaya gitmeye karar ver-

dik

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoiccedilinrdquo soumlzcuuml-ğuuml cuumlmleye diğerlerinden farklı bir anlam kat-mıştır

A) Sınava ccedilalışmak iccedilin eve erken gittimB) Eski guumlnleri hatırladığım iccedilin duygulandımC) Karadenizrsquoe gitmek iccedilin guumln sayıyoruz D) Okumak iccedilin fırsatlar yaratmalı insan kendine

3 (I) Eserleriyle bir anda magazin malzemesi hacircline gelen sanatccedilıların bu sonuccedilta payları ne kadardır bilemiyorum doğrusu (II) Son zamanlarda ccedilok tartışılan ldquoccedilok satmardquo meselesi gerccedilekten onların hayallerini suumlsluumlyor mudur (III) Ya da adlarının guumlzellik veya yakışıklılıklarının eserlerinin oumlnuumlne geccedilmesi acaba kendilerini rahatsız ediyor mu-dur (IV) Bu tartışılabilir ancak şu belli ki piyasa-da boumlyle allanıp pullanmaya yuumlceltilmeye merak-lı sanatccedilı tipleri ccedilok

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangisi diğerlerine goumlre daha kesin bir yargıdırA) I B) II C) III D) IV

4 I Necip Fazılrsquoın ldquoKaldırımlarrdquo şiiri aynı zamanda bestelenmiştir

II Sabahattin Alirsquonin eserlerinde ağalık sistemi-nin başarılı eleştirisini goumlruumlrsuumlnuumlz

III Uumlnluuml yazar en sevilen eserlerini Bodrumrsquoda yazmıştır

IV Yaptığı muhteşem betimlemeler onu diğer ya-zarlardan ayırır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangisi kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden farklı-dır

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

23

TE983584983584983584983584

75 Başarılı bir takımın pek ccedilok eli tek bir beyni var-

dır

Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cuumlmleye en yakındır

A) Başarıyı getiren iş birliği iccedilinde ccedilalışmaktırB) Tek akıl bol iş birliği başarıyı getirirC) Başarı iccedilin insanları bir kişi organize etmelidirD) Bir kişi karar verir ccedilok kişi uygularsa başarı

gelir

6 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım soumlz konusu değildir

A) Farz edelim ki şu an yaz tatili gelmişB) Sınavı kazandığını duumlşuumln ne kadar mutlu olu-

ruzC) Diyelim ki seni aramadı ne yapacaksın o za-

manD) Varsayımlar uumlzerinden karar vermek doğru

olmaz

7 Dermotoloji uzmanı X bebeklerde cilde renk ve-ren ve cildi guumlneşten koruyan melanin adlı pig-ment huumlcrelerinin bebeklerde yetersiz sayıda olduğunu ve bebekleri guumlneşten korumada izle-necek ilk yolun bebeğe sık dokunmuş ve pamuklu kumaştan yapılan accedilık renk giysiler giydirmek ol-duğunu belirtti

Bu cuumlmledenI Guumlneşin zararlı ışınlarından korunmada pig-

ment huumlcrelerinin etkisi vardırII Bebekleri guumlneş ccedilarpması ve yanıklarından

korumanın en etkili yolu koruyucu kremler kullanmaktır

III Bebeklerde guumlneş ccedilarpmasının yetişkinlerin-kinden fazla goumlruumllmesinin nedeni bebeklerin hareketli olmamasıdır

IV Melanin adı verilen huumlcrelerin birden ccedilok işlevi vardır

yargılarından hangilerine ulaşılamazA) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) III ve IV

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokarşılaştır-mardquo soumlz konusudur

A) Geccedilen yıla goumlre soruların daha kolay olacağı-nı duumlşuumlnuumlyorum

B) Buguumlnlerde kafasının başka şeylerle meşgul olduğu accedilık

C) Kendinize bir dost bulmak isterseniz onu ki-taplarda arayın

D) Duumlşuumlncelerimizi oumlfkelenerek anlatmak bizi so-nuca goumltuumlrmez

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlyleyenin duygularına yer verilmemiştir

A) Hafta sonu yapılacak panele farklı dallardan 42 akademisyen davet edildi

B) Yaptığı başarılı tasvirlerle adını unutulmazlar arasına kazımayı başardı

C) Anadolursquoda yaşanan toprak ağalığı sisteminin koumlhneliğini başarıyla eserine taşımış

D) Yalnızlık temasını okuyanların yuumlreğine do-kunarak vermeyi seviyor

10 I Yazının gazetede yayımlandığı duumlşuumln bir kere

II Buguumlnkuuml sınavlarımız oumlnuumlmuumlzdeki hafta accedilık-lanabilir

III Buraya geldiğinde bizi de arar sanmıştıkNumaralanmış cuumlmlelerde aşağıdaki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) Gerccedilekleşmemiş beklentiB) Oumln yargı C) VarsayımD) Olasılık

11 (I) 1930 yılında yayımlanan ldquoBir Gemici Hikacircye-sirdquo adlı eseri yazarın sanat haya tında yeni bir doumlneme başladığını goumlsterir (II) Romantik oumlge-ler hikacircye buumlnyesindeki eski ağırlıkla rını kaybe-derek yerlerini daha gerccedilekccedili bir mizaca bırakır (III) Boumlylece yazar hikacircyelerine daha toplum sal bir iccedilerik kazandırmış olur (IV) Bazı araştırmacı lar yazardaki değişimi Al manyarsquoda bulunduğu sı rada daha yakından tanı dığı Batılı yazarlara bağ larlar

Bu parccedilada numaralan mış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquosanatccedilının uumlslubuna youmlnelik değerlendir-merdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

24

712 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquooumln yargırdquo an-

lamı bulunmaktadır

A) Bu konuda bizi doğru youmlnlendirmediğini duumlşuuml-nuumlyorum

B) Zamanında yola ccedilıkmazsanız otobuumlsuuml kaccedilırır-sınız

C) Her geccedilen guumln artan enflasyon yaşam koşul-larını guumlccedilleştiriyor

D) Bu yıl yine şampiyon bizim takımımız olacak-tır

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquoazımsamardquo anla-mı iccedilermektedir

A) Bu soruları mı cevaplayamadınız sizB) Bir kitapla yazar olduğunu duumlşuumlnuumlyor ne yazıkC) Bu kadarcık parayla benden geccedilinmemi mi

bekliyorsunD) Okuyup adam olacakmış da ailesine o baka-

cakmış

14 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zaman oumlgesi vurgulanmıştır

A) Ona buumltuumln gece olanı biteni sakince anlattımB) Buumltuumln gece olanı biteni sakince ona anlattımC) Olanı biteni sakince buumltuumln gece ona anlattımD) Sakince ona olanı biteni buumltuumln gece anlattım

15 (I) Kapkaranlık sık bitki oumlrtuumlsuumlyle dolu ormanın iccedilinde ilerliyorduk (II) Her geccedilen dakika ccediloumlken karanlık yolumuzu karartıyor oumlnuumlmuumlzuuml goumlrmemiz iccedilin bize tek ışığı ay sağlıyordu (III) Geccedil de olsa yanlış bir yola girdiğimizi anlamıştık (IV) Bu yuuml-ruumlyuumlş nedeniyle hepimiz yorulmuş omuzlarımız duumlşmuumlş parmağımızı kımıldatmaya hacirclimiz kal-mamıştıYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquobetimleme (tasvir)rdquo yapılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

16 I Şimdiki aklım olsaydı onu hiccedil dinlemezdimII Bana bunları o ellerle mi yazdınIII Zamanında ona guumlvenseydim başıma bu gel-

mezdiIV Bunları bilsen bana yine de kızacak mıydınYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-lerinde ldquopişmanlıkrdquo anlamı soumlz konusudur

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) II ve IV

17 I Yaptığınız pikniğe beni davet etmek aklına gelmedi mi (sitem)

II Ders vakti geldi oumlğretmen sınıfa gelmiştir (olasılık)

III İnsanlar hacirclacirc demokrasinin oumlnemini anlamış değil (pişmanlık)

IV Tuumlrkccedilenin en oumlnemli sorunu aşırı duumlzeyde ya-bancı soumlzcuumlk kullanılmasıdır (karşılaştırma)

Yukarıdaki numaralı cuumlmlelerin hangisinin ay-raccedil iccedilindeki anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

18 (I) Cumhuriyet Doumlnemi Tuumlrk şiirinde yeni bir ccedilığır accedilan Orhan Veli Garipccedililer hareketinin en oumlnemli ismidir (II) O Tuumlrk şiirini yıpranmış kalıplardan klişe soumlzlerden kurtarıp gerccedilek hayata guumlnluumlk yaşamın arasına taşımıştır (III) Yalın anlaşılır nuumlkteli realist ve halk diliyle esprili şiirler yazmış-tır (IV) 1941rsquode yazdığı ldquoGariprdquo adlı şiir kitabının oumln soumlzuumlnde Tuumlrk şiirine yepyeni bir hava getirmek gerektiğini savunur

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde yazarın uumlslubuyla ilgili bilgi verilmiştir

A) I ve IVB) II ve IIIC) II ve IVD) III ve IV

19 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tıma başvurulmuştur

A) Eğitimin gelecek nesilleri aydınlatma işlevini unutmamalıyız dedi

B) Atatuumlrk ldquoSanatsız kalmış bir toplumun yaşam damarları kopmuş demektirrdquo der

C) Van kedileri bir goumlzuuml mavi bir goumlzuuml yeşil olma-sıyla tanınır

D) Bana anlatacaklarının ccedilok oumlnemli olduğunu soumlyledi

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 6: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

3

112 Aşağıdaki cuumlmlelerdeki altı ccedilizili soumlzcuumlklerden

hangisinin eş anlamlısı yoktur

A) TuumlmkonuklarbuumlyuumlksalondaağırlandıB) CcedilocuğunodadaağlamasıhepimiziuumlzmuumlştuumlC) YazarsoneserindeAnadolursquoyuanlatmıştırD) Aldığıgoumlrevihakkıylayerinegetirirherzaman

13 Bin yıl oumlnce kalemealınmış bir eseri guumlndemegetirmefikrinasıloluştubilmiyorumamaromanı-mıyazarkenKutadguBiligrsquoigerccedilektenmercekal-tınaaldığımısoumlyleyebilirimBunabağlıolarakdaKutadguBiligrsquodeyeralanbazıbeyitlerromandakurgununşifresiolarakkarşınızaccedilıkacakdiyebi-lirim

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzlerle anlatılmak is-tenenler aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla verilmiştirA) Tartışmayasunmak-alıntıyapmakB) Hatırlanmasınısağlamak-sorgulamakC) Eleştiriyeaccedilmak-araştırmakD) Guumlncellikkazandırmak-titizveetraflıcaince-

lemek

14 Aşağıdaki cuumlmlelerde geccedilen ikilemelerden hangisi cuumlmleye ldquoyaklaşıklıkrdquo anlamı katmıştır

A) BizeaşağıyukarıyirmiguumlnduumlruğramıyorB) İşindoğrusunuergeccedilsendeanlayacaksınC) BusınaviccedilinhepimizgeceguumlnduumlzccedilalıştıkD) Ccedilocukiriliufaklıbirccediloktaştopladısahilden

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde yansıma koumlkten tuumlremiş bir soumlzcuumlğe yer verilmemiştir

A) Hepimizdışarıdakiguumlruumlltuumldenrahatsızolmuş-tuk

B) Kafilemizşırılşırılakandereninyanındamolaverdi

C) Ormanıniccedillerindengelenccedilıtırtılardankorkma-yabaşladık

D) Guumlneşbuguumlzelhavadaışılışılparlıyordışa-rıda

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı bir soumlzcuumlğe yer verilmiştir

A) BumevsimdehavadakinemgitgideartıyorB) TarladakikorkulukgoumlrenleriguumlluumlmsetiyorC) İnsanlariyilikyaparsaduumlnyaguumlzelleşirD) Ruumlzgacircrtuumlmşiddetiylecamlarıdoumlvuumlyordu

17 Aşağıdakilerin hangisinde altı ccedilizili soumlzcuumlk cuumlmleye oumltekilerden farklı bir anlam katmış-tır

A) Koşarken incittiği bileğinin iyileşmesi zamanalacakgibi

B) Konuşmaları nedeniyle ona guumlcenmem nor-maldeğilmi

C) Ccedilocuklar arasındaki dargınlığın bitmesi her-kesimutluetti

D) Banakarşıserttutumlarınedeniylealındığımı odabiliyor

18 Dahailkyapıtlarındabaşkalarınınayakizinebas-madan yuumlruumlyen yazarlar ozanlar vardırBunlaryazınsal yaratıları ayırmaya belirlemeye ve de-ğerlendirmeye youmlnelik geleneksel oumllccediluumltlerin ku-ralların kılavuzluğunu pek umursamaz onlarasıkısıkıyabağlıkalmazTuumlrlerarasındaoumlyleaşıl-masıguumlccedilduvarlaryadasınırlaryokturonlariccedilinYazarken bir tuumlre oumlzguuml nitelikleri başka bir tuumlretaşımaktanhiccedilkaccedilınmaz

Bu parccedilada geccedilen ldquobaşkalarının ayak izinebasmadan yuumlruumlmekrdquo soumlzuumlyle sanatccedilılara iliş-kin olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) Başka sanatccedilıların yanlış yolda yuumlruumlduumlğuumlnuuml

duumlşuumlnmekB) Diğer sanatccedilılarınkinden farklı bir uumlslubasa-

hipolmakC) Edebicircyapıtlarınsınıflandırılmasınakarşıccedilık-

makD) Oguumlnedekelealınmamışkonularıişlemek

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

4

2

1 CcedilocukluğumuzdaldquoCcedilokokuyanmıbilirccedilokgezen

mirdquosorusunukaccedilkezduydukkimbilirCevap-

tanccediloksorununkendisioumlnemliydisankiOrtada

derinbir ikilemvarmışgibi ciddiyetleyoumlneltilirdi

soruHerseferindeldquoCcedilokokuyanrdquodememizbek-

lenirdiGalibaoumlğretmenlerimizokumasevgimizi

boumlyleartırmayaccedilalışırdıccedilokokumaklaccedilokgez-

mek asla yan yana gelemezmiş gibihellip Bense

okumayıdagezmeyi de tutkuyla sevenbiri ola-

rakikiyeboumlluumlnuumlrduumlm Okumanındaiccedilteniccedilebir

seyahatolduğuna inandığımdanherkitabınbizi

başkabiryolculuğaccedilıkardığınıduumlşuumlnduumlğuumlmden

hiccedilbirzamanısınamadımbuyapayikileme

Bu parccedilada geccedilen ldquoOkuyarakgezmekherkitabıbaşlıbaşınabirseruumlvensayarakbirbaşkaorta-maveyaşamauzananbiryolculukyapmaksayılırccediluumlnkuumlrdquo soumlzleriyle anlatılmak isteneni numara-lanmış soumlzlerin hangisi iccedilermektedir A) I B) II C) III D) IV

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoccedilekmekrdquo soumlzcuumlğuuml verilen anlama uygun kullanılmamış-tır

A) GuumlccedilbirdurumadayanmakYıllarcaekonomiksıkıntılarccedilektiadam

B) TaşıtıbiryerebırakmakkoymakHatalıparkedenaracıpolisccedilekmiş

C) ŞansınıdenemekiccedilinbirinialmakYapılanku-radaEmrersquoyiccedilektim

D) Aynısını yazmak veya ccedilizmekToplantı tuta-naklarınıtemizeccedilekiyoruz

l

ll

lll

lV

Gerccedilek - mecaz ayrımı sorularında da ccedileldi-rici olarak yan anlamda kullanılmış soumlzcuumlkler de verilebileceği iccedilin dikkatli olunmalıdır Yan anlam temel anlamla bir şekilde ilişkilidir ve gerccedilek anlam sayılır Oysa mecaz anlam tamamen gerccedilek dışı bir anlamdır

Bir soumlzcuumlk yalnız başına iken bize temel anlamını ccedilağrıştırır Soumlzcuumlklere yan ve mecaz anlam kazandırabilmemiz iccedilin onları cuumlmlede kullanmamız gerekir

Aşağıdaki soumlzcuumlklerin temel yan ve mecaz anlamlarını karşılaştırmalı inceleyiniz

Yol

Adam yolu oumlğrenmek iccedilin arabadan indi (TA) Evin yolu Arnavut kaldırımlarıyla doumlşeli (YA) Matematik sorularının genellikle birden

fazla ccediloumlzuumlm yolu vardır (MA)

Kafa

Delikanlı kafasına aldığı ağır darbe sonucu bayılmıştı (TA) Koltuğun kafası oldukccedila fazla yıprandı

değiştirmeliyiz (YA) Yaşı kuumlccediluumlk olmasına rağmen haksızlık

karşısında kafa tutardı (MA)

Buumlyuumlk

Annemin tatilde benim iccedilin aldığı bisiklet oldukccedila buumlyuumlktuuml (TA) Buumlyuumlkler torunlarına ccedileşit ccedileşit bayram

hediyesi almıştı (YA) Buumlyuumlk duumlşuumlncelerden esinlenerek guumlzel

hayalleri kitaba doumlkmuumlştuuml (MA)

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

5

TE983584983584983584983584

23 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde terim anlam-

lı bir soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) MatematikoumldevleribanakoumlksoumlktuumlrduumlB) Bitkiyi toprağa bağlayan besleyen boumlluumlme

koumlkdenirC) 25sayısınınkarekoumlkuumlnuuml5olarakbuluruzD) Birsoumlzcuumlğuumlnanlamlıenkuumlccediluumlkparccedilasıkoumlktuumlr

4 Aşağıdaki altı ccedilizili soumlzcuumlklerin hangisinin eş anlamlısı yoktur

A) EğitimgelişmeiccedilinbirvasıtadırB) Bu dizelerdeaşkıbulmakmuumlmkuumlnduumlrC) MerakbilimindoğuşunasebepolurD) Herkeseksikyanınıgeliştirmeyeccedilalışır

5 Aşağıdaki altı ccedilizili kelimelerden hangisi ger-ccedilek anlamda kullanılmıştır

A) Doğrularıgoumlremeyecekkadarkoumlrolması im-kacircnsızdı

B) Olayları benimgoumlzuumlmle değerlendirmen ccedilokoumlnemliydi

C) Birccedilokkişiarasındansıyrılıpbirinciliğieldeet-mişti

D) Kapının ağzındabiriken insanlarmerak iccedilin-deydi

6 Aşağıdakilerden hangisinde zıt anlamlı keli-meler bir arada kullanılmamıştır

A) Busınaviccedilinhepimizgeceguumlnduumlzemekver-dik

B) Senbusoumlzlerisoumlyleyincegidipgitmemekara-sındakaldım

C) Yaptığımızyanlışsorulardoğrularımızıgoumltuumlr-muumlş

D) Tuumlmsorularımızadoğrucevapverdiyarışma-cılar

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobağrdquo soumlzcuuml-ğuuml karşısında verilen anlama uygun kullanıl-mıştır

A) Onunlaaramızdakibağgittikccedileguumlccedilleniyor(İlgiilişki)

B) Yaramınbağınıdeğiştirmeyegidiyorum (ipsicimvbduumlğuumlmlenirnesne)

C) Hasatmevsimibağlardabirhareketlilikbaşlar(destedemet)

D) Pazardangelirkendoumlrtbağmaydanozaldım(meyvebahccedilesi)

8 I CcedilocukdalgınlıklaboşluğaelinikoymuştuII Kimsenin karşısında el bağlama alışkanlığı

yokturIII ŞuişesendeelatsandahemenbitirsekIV Yaptığıyolsuzluknedeniylegoumlrevdenelccedilekti-

rilmişYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoelrdquo soumlzcuumlğuuml deyim iccedilinde kullanılma-mıştır

A) I B) II C) III D) IV

9 Ccedilocuk eğitiminde bir disiplin youmlntemi olarak ce-zanınnasılvenezamankullanılacağıoumlnemlibirtartışmakonusuolmuşturKimilericezanın----et-kisindensoumlzederkenkimileritamtersinecezanınsuccedilu----veyenidenişlemeyegoumltuumlrduumlğuumlnuumliddiaederler

Bu parccedilada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşa-ğıdakilerden hangileri getirilmelidirA) caydırıcındashkabullenmeyeB) kalıcındashazaltmayaC) olumlundashanlamayaD) bıktırıcındashreddetmeye

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde mecaz an-lamda kullanılmış bir soumlzcuumlk yoktur

A) Herzamaninsanlarakarşıoumllccediluumlluumldavranmayıbilir

B) Bilirizkiyanımızdaolmasadayuumlreğibizimlebirccedilarpar

C) Sorduğu zor sorularla patron adayları epeyterletmiş

D) Yenidenyazmayabaşlayacağı iccedilinkalemininucunusivriltti

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

6

211 Aşağıdakilerin hangisinde benzetme amacı

guumlduumllmeden bir soumlzcuumlk başka bir soumlzcuumlğuuml kastedecek şekilde kullanılmıştır

A) Buaybeyazperdedebirccedilokyenifilmgoumlste-rimegiriyor

B) Ahmetevindireğiolmanınzorolduğunuduuml-şuumlnduuml

C) TuumlmmahallebudedikoduyukonuşuyorduD) Minik serccedileAnadolu Hisarı konserlerine ara

verecek

12 (I)Romanlarıhikacircyelerivedenemeleriyleedebi-yatımıza silinmesi muumlmkuumln olmayan bir damgavurduktansonraaramızdanayrılanNecatiCuma-lı ilgisini daha ccedilokAnadolu insanına yoğunlaş-tırmıştır (II)Taşranın renklidoğasınımetinlerinemalzemeyapmışkimizamandaAnadoluhalkı-nın ortaya saccedilılmamış yuumlzuumlne dikkat ccedilekmiştir(III)Aydın kişiliğini hiccedilbir zaman tepeden bakanuumlslupla yansıtmayan yazar goumlzlemlerini yargı-lamaktan uzak bir yaklaşımla kaleme almıştır (IV) Taşra insanının su yuumlzuumlne ccedilıkmamış arkaplandakiduumlşleriveisteklerindenhareketleccedilarpıcıbirmozaiğeulaşmıştır

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerde ge-ccedilen altı ccedilizili soumlzlerden hangileri anlamca bir-birine en yakındırA)IveII B)IveIIIC)IIveIV D)IIIveIV

13 Deyimler dilimizin zenginliğini goumlsterir Bir du-

rumu daha etkili anlatmak somutlaştırmak an-

latımı zenginleştirmek iccedilin kullanılır Dilimizde

ldquoburunrdquo kelimesinin kullanıldığı birccedilok deyim

bulunur Buumlyuumlklenmek kibirli olmak anlamında

burnu buumlyuumlmek davranışlarına soumlz ettirmemek

eleştirilerekızmakanlamında burnundankıl aldır-

mamakccedilokoumlfkelenipsinirlenmişolmakanlamında

burnusuumlrtuumllmekccedilokyakınındaolmakanlamında

burununundibindedeyimlerikullanılır

Yukarıdaki numaralanmış deyimlerden hangi-sinin anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

14 I AldığınotugoumlruumlnceAzrarsquonıngoumlzleriparladıII Anidenkaldırdığıeliarkadaşınıngoumlzuumlnegir-

miştiIII Kafasınınmeşgulolduğugoumlzuumlnuumlndalmasın-

danbelliydiIV Badersquoninyazdığıyazıdangoumlzlerimialamıyor-

dumYukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerin han-gisinde ldquogoumlzrdquo soumlzcuumlğuuml deyim iccedilinde kullanıl-mamıştır

A) I B) II C) III D) IV

15 Guumlnuumlmuumlzde ldquoparanın ve hızlı şoumlhret hırsınınrdquotutsağıolankimiyazarlaryazmayabaşlamadanoumlnce kendilerince bir tuumlr piyasa araştırması ya-pıyor İlkin yayıncılara uğruyor onların nabzınıtutuyor Bu yayıncılardan hangi tuumlrden yapıtlaristendiğinidoğrudanyadadolaylıbirbiccedilimdeoumlğ-renmeyeccedilalışıyorKafalarındakianahtarsoruşuldquoNeyazarsamyayıncılarhemenbasardahaccedilokpara daha ccedilok uumln kazandırır banardquo Bu sorukonusalbirarayışayoumlnlendiriyoronlarıOnlardayığınların ilgisini kamccedilılayacak moda konulardayoğunlaşıyorDahasonradayazmayıtasarladık-larıyapıtlarbusanatccedilılarınbeyinlerininkovuğun-daccedilimlenmedenduyuruccedilalışmalarıbaşlıyor

Bu parccedilada geccedilen ldquoyapıtınsanatccedilınınbeynininkovuğunda ccedilimlenmemesirdquo soumlzuumlyle aşağıdaki-lerden hangisi anlatılmak istenmektedirA) Anlatımdaayrıntıyagereğinceyerverilmeme-

siB) Uumlretilecekyapıtınsanatccedilınınzihnindegerekli

olgunluğaulaşamamasıC) Kalemealınaneserinkurgusununtamamlan-

mamışolmasıD) Yapıttakiufaktefekpuumlruumlzlerintoumlrpuumllenmeme-

si

I

II

III

IV

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

7

TE983584983584983584983584

3

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-cuumlk gerccedilek anlamının dışında kullanılmıştır

A) SınıfaanidenbirsessizlikccediloumlktuumlB) Caddedengeccedilen insanlareğilip iccedileriyebakı-

yorlar C) Bu paslıanahtarlakapıyıaccedilmamccedilokzorD) Uzaklardangelensesedoğruyoumlneldiler

2 ldquoHafifrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisin-de ldquokalınlığı veyayoğunluğuazolanrdquo anlamına gelecek şekilde kullanılmıştır

A) Hafifbiryokuşugeccediltiktensonrailkbinadaotu-ruyoruz

B) Yapraklarınhafifiniltisiiccedilindekoumlyedoğruyak-laşıyoruz

C) Dışarıda yanan lambanın aydınlığıyla burasıhafifbiraydınlıkiccedilindeydi

D) Kendimibuguumlnduumlnegoumlredahahafifvezindehissediyorum

3 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-cuumlk yan anlamda kullanılmamıştır

A) CcedilocuğunateşinisabahakadarduumlşuumlremedikB) AklıbaşındaadamboumlyleboşlaflaretmezC) MahalleningoumlbeğindekavgayatutuştularD) Kapınınağzındanccedilekildeevehavagirsin

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zıt anlamlı soumlzcuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) Duumlştuumlğuumlbusıkıntıdankolayccedilıkacakgibigouml-ruumlnmuumlyor

B) Konuştuğukişilerinpektekininsanlarolduğusoumlylenemez

C) Toplantınınyapılacağısalonsaatleroumlncesin-denhazırlandı

D) Sabahduumlkkacircnıbenaccediltımakşamsenkapa-tırsın

Karşıt (Zıt) AnlamAnlamca ve iccedilerikccedile birbiriyle ccedilelişen kav-ramlar karşıttırbuumlyuumlk X kuumlccediluumlk ccedilalışkan X tembel

Olumsuzluk karşıtlık değildir

kavram karşıtı olumsuzu

neşeligelmek

uumlzguumlngitmek

neşesiz gelmemek

Eş (Aynı) AnlamAnlamca ve iccedilerikccedile aynı kavramı iccedileren soumlzcuumlklerdir

beyaz = ak ihtimal = olasılık

imkacircn = olanak cevap = yanıt

Eş Sesli (Sesteş) SoumlzcuumlklerYazılışları aynı olup anlamları farklı olan soumlzcuumlklerdirYaz 1 - mevsim adı 2 - yazma eylemiGuumll 1 - ccediliccedilek tuumlruuml 2 - guumllme eylemi

Terim AnlamSanat bilim edebiyat spor gibi alanlarda belirli oumlzel kavramları karşılayan soumlzcuumlk-lerdir teşhis tedavi tansiyon tıp

korner şut aut futbol

hacirckim savcı avukat hukuk

accedilı kare dikdoumlrtgen matematik

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8

35 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-

cuumlk terim anlamıyla kullanılmıştır

A) Eserlerindehalkınyaşadığısıkıntılarıakıcıbiruumlsluplaelealmış

B) Doğupbuumlyuumlduumlğuumlbuşehreşimdilerdeantre-noumlrluumlkyaparakhizmetediyor

C) Her zaman onun duumlşuumlncelerine saygı duy-dum

D) Kullandığışiirdiliyazılarınınakıldakalmasınıkolaştırıyor

6 CumhuriyetDoumlnemiTuumlrkşiirininoumlnemliisimlerin-denbiriolanCahitSıtkıTarancıkendinehasşiirdiliveduumlnyasıileedebiyattarihimizdeoumlnemlibiryerişgalederTarancışiireihtiraslasarılmışşiiryazmayabaşladığıliseyıllarındanoumlluumlmuumlnekadarldquoşairrdquo vasfına sadık kalmıştır Sırf bu sebeptenyazmışolduğuhikacircyelerindergivegazetesayfa-larındakalmasınaizinvermiştir

Bu parccedilada geccedilen altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) ŞiireyabancıkalmamakiccedilinccedilabalamakB) ŞiirseltemalaraoumlnemvermekC) ŞiirebuumlyuumlkbiristekveguumlccedillebağlıolmakD) Şiire diğer tuumlrlere oranla daha fazla emek

vermek

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquogoumlrmekrdquo soumlzcuumlğuuml karşısında verilen anlama uygun ola-rak kullanılmıştır

Kullanımı Anlamı

A) Goumlzuumlondanbaşkasınıgoumlrmuumlyorsenidinlemez

Birşeyeerişmek

B) Buodasabahakşamguumlneşgoumlruumlyor

İşlemeuğramak

C) Busahnedenedeccedilokkendineguumlvenenyarışmacıgoumlrduumlm

Ccedilokdeğervermek

D) İstanbulrsquountarihicircyerlerinigoumlrduumlnmuuml

Gezmek

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı bir soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) Ccedilalışmadisipliniyakalayanlarbaşarıyakestir-medengiderler

B) Gelişmişuumllkeleriklimdeğişiklikleriniyakındantakipediyor

C) Yoğunkaryağışındandolayıeğitimebirguumln-luumlkaraverildi

D) Sonradanaldığıkararlarşirketiiflasıneşiğinegetirdi

9 Aldığıhaberlebirdenyolaccedilıkangencinmacera-larının anlatıldığı bu kitap iki yuumlz elli sayfadanoluşuyor Yazar karakter betimlemesinde birazabartıyakaccedilmışolsadaboğulmadanokuyabile-ceğimizbireserortayaccedilıkarmıştır

Bu metindeki altı ccedilizili soumlzle eserin hangi oumlzel-liği vurgulanmaktadır

A) SıkıcıolmadığıB) YaratıcıolduğuC) KarışıkolmadığıD) Olayınazlığı

10 ldquoGelmekrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdakilerin hangisinde ldquodayanmaktahammuumlletmekrdquo anlamına gelecek şekilde kullanılmıştır

A) Neyaptıysakbulunduğumuzyereışıkgelmi-yor

B) ButakımelbisesanakuumlccediluumlkgelirC) Soğukta dışarıya ccedilıkmaya gelmiyor hemen

hastalanıyorumD) Soğuktanborulardonduğuiccedilinmusluktansu

gelmiyor

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

9

311 Bir ağustossabahındanccedilıkıpgelenbuyumuşak

akşamuumlstuumlışığıinsanlarınyalnızyuumlzlerinideğil

ruhlarınıdaaydınlatıyordu

Bu cuumlmlede numaralanmış soumlzcuumlklerden han-gisi mecaz anlamıyla kullanılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

12 Kıyıdadurmuşdeniziseyrediyorumağzımkulak-

larımavarıyorPırılpırılbirgoumlkyuumlzuumlvarherşey

okadaraydınlıkkiiccedilimaccedilılıyorUzaktabirkayık

goumlruumlyorumiccedilindekilerelleriylebalıktutuyor Koca

koca balıklar hepsi guumlmuumlş rengi Yanındakiler

isebalıklarısofradagoumlrmeyi doumlrtgoumlzlebekliyor

KadınldquoBenbukayıktan inmekistiyorumrdquodiyor

Denizşıpırşıpırbalıklarrahatsızguumlneşvarama

terletmiyorHeryereveherşeyesessizlikhacirckim

Bu parccedilada numaralanmış altı ccedilizili soumlzlerden hangisi deyim değildirA) I B) II C) III D) IV

13 ldquoAlkirazuumlstuumlnekaryağmazrdquo cuumlmlesindeki ldquoalrdquo soumlzcuumlğuumlnuumln eş seslisi aşağıdakilerin hangi-sinde kullanılmıştır

A) Senbilmezsinccedilocukalelmayataşatanccedilokolur

B) AlelmayıvernarıağlarımzarızarıC) UtancındanyanaklarıalalolmuştuD) Albayrağınaltındasaatlercenoumlbettutmaktan

onurduydum

14 İnsanduumlnyayakendiiradesiylegelmezamaken-diiradesiyleyenibirduumlnyakurmayaccedilalışırDuumln-yayairadesinindışındagelişionusuumlreklitedirginederBu tedirginlik kişinin kendisini hayatınoumlz-nesiolarakgoumlrmesindenkaynaklanır İnsanya-şadıklarına suumlrekli yabancıdır yaşadıklarındansuumlreklikorkandır

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidir A) CcediloksıkıntıccedilekmekB) YaşadıklarındansuumlreklietkilenmekC) HayatayoumlnverenolmakD) Toplumdabiryeredinebilmek

15 Yazar oumlzellikle kadın dostluğu komşuluk annendashkızyadakızkardeşlerarasındakiilişkileretra-fındageliştirdiğioumlykuumlleriyletanınıyorBuoumlykuumlle-rindedikkatccedilekenunsurlarınbaşındaşiireyapı-langoumlndermelergeliyorHeroumlykuumlnuumlnbaşındao oumlykuumlyeaccedilılanbirpenceregibidurandizelereyerveriyor

Bu parccedilada geccedilen altı ccedilizili soumlzle soumlz konusu dizelerle ilgili olarak anlatılmak istenen aşağı-dakilerden hangisidir

A) OumlykuumlnuumlnanlatımınagoumlndermeyaptığıB) YazarınanılarınıoumlykuumllerindeişlediğiC) AnlatılacakoumlykuumlnuumlniccedileriğineyoumlnelikolduğuD) Şiirinetkileyicianlatımınıoumlneccedilıkardığı

16 I BuakşamkitoplantıyabesbelligelmeyecekII Odasınıyineherzamankigibidarmadağınık

bırakmışIII Tuumlmziyaretccedililerimizbuyatırımdanfaydalana-

cakIV İmkacircnlarımızelverirseseneyedeAvrupaturu

yapacağızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde pekiştirilmiş soumlzcuumlk kullanılmıştır

A)IveII B)IveIII

C)IIveIV D)IIIveIV

I II III

IV

I

II

III IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

10

4

İkilemeAnlatıma guumlccedil kazandırmak iccedilin aynı soumlzcuuml-ğuumln ya da ilişkili soumlzcuumlklerin iki kere kul-lanılmasıdır

Doğru duumlruumlst yalan yanlış kırık doumlkuumlk

Gece guumlnduumlz aşağı yukarı er geccedil irili ufaklı

Ufak tefek yırtık pırtık eğri buumlğruuml kaba saba

Abuk sabuk mırın kırın ıvır zıvır abur cubur

Yavaş yavaş ince ince koşa koşa hıccedilkıra hıccedilkıra

Şırıl şırıl ccedilatır ccedilatır fokur fokur guumlruumll guumlruumll

Eş ya da Yakın Anlamlı

Karşıt Anlamlı

Biri Anlamlı Biri Anlamsız

İkisi de Anlamsız

Aynı Soumlzcuumlğuumln Yinelenmesiyle

Yansıma Soumlzcuumlklerle

Somut ndash Soyut AnlamDuyularla algılanabilen kavramlar somut duyularla algılanamayan ve kişiye goumlre de-ğişebilen kavramlar soyutturhız yer goumlk ruumlzgacircr ısı somutneşe huumlzuumln ruh guumlzellik soyut

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde yansımadan tuumlremiş bir soumlzcuumlk yoktur

A) Balonunpatlamasıyladaldığıuykudanuyan-dı

B) Mangaldaki koumlmuumlrlerdenccedilıtır ccedilıtır seslerge-liyor

C) KavanozdakibuumltuumlnşekerlerikıtırkıtıryediD) Birdenayağakalktıvesessizceodayıterketti

2 Guumlnuumlmuumlz sanatccedilıları biccedilime ya da iccedileriğe ver-diklerioumlnemegoumlreikiyeayrılıyorHalkayoumlneleninandığınıccedilekinmedensoumlyleyebilensanatccedilıiccedile-riğeoumlnceliktanıyorbiccedilimoyunlarındankaccedilınıyorCcedilağın anlayışlarıyla bağdaşmayan ama inandı-ğını soumlyleyecekguumlcuumlolmayansanatccedilı isefildişikuleyekapanıpedilgen tavırlarıylavarlıkgoumlster-meyeccedilalışıyor

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) Toplumsorunlarınaeğilmektenkaccedilınarakya-

ratıcıolmayaccedilalışmakB) KendinitoplumdansoyutlayarakuumlretmekC) Yapıtlarındaiccedileriğigoumlzardıedereksoumlzsanat-

larıylayuumlkluumlbiranlatımıbenimsemekD) Kendiduyguveduumlşuumlnceleriniortayakoymak-

tanbaşkabiramacıolmamak

3 ldquoDağıtmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoBir toplantıdaAvrupalıbirdiplomatkuumlrsuumlyedoğru ilerlerkenayağı takılıncasalondaoluşan gergin sessizliği iccedilten tebessuumlmuumlyle birandadağıttırdquocuumlmlesindeki anlamıyla kullanıl-mıştır

A) AkşamevegirenhırsızeviccedilokkoumltuumldağıtmışB) Mezuniyetsonrasındaevimizineşyalarınıihti-

yacıolanlaradağıttıkC) Polismeydandatoplanangoumlstericileriguumlccedilkul-

lanmadandağıttıD) Sahayagirerekoyuncularındikkatinidağıtan

izleyicikoşarakkaccediltı

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

11

TE983584983584983584983584

44 YazmakbirseruumlvendirhiccediltartışmasızBirroma-

nınkacircğıdadoumlkuumllmenedenibirduygupatlamasıbiracıhattabirbunalımolabilirBensesonsuzbiroumlzguumlrluumlkvemutlulukiccedilindeyazıyorumheryapı-tımdakendiccedilizdiğimbirharitanınuumlstuumlndeuccediluyorkendiistediğimalanainiyorum

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) Oumlznellikle biccedilimlendirilen yapıtlar aracılığıyla

kişiselduumlşuumlnceleriiletmekB) Youmlnlendirmelere ve dayatmalara kapalı bir

anlayışlauumlretmekC) Oumlzguumlrbirbakışaccedilısınıbenimseyerekyaratıcı

olmakD) Yaşamın her youmlnuumlnuuml yapıtlarına taşıyarak

youmlnlendiriciolmak

5 ldquoGoumlzrdquosoumlzcuumlğuumlyleilgilidilimizdeccedilokfazladeyim

vardırOumlrneğinbirkişiveyabirşeydeğeriniyi-

tirdiğinde goumlzden duumlştuuml ayrı duumlşenlerin arasın-

daki sevginin zamanla azaldığını belirtmek iccedilin goumlzdenırakolangoumlnuumlldendeırakoluroumlnemver-

memek arkaplana itmekanlamınıvermek iccedilingoumlzden uzak tutmak dikkatleri uumlzerine ccedilekmek

anlamındagoumlzealmakdeyimlerinikullanırız

Yukarıdaki numaralanmış deyimlerden hangi-si yanlış accedilıklanmıştır

A) I B) II C) III D) IV

6 Sevdiğimiz kişilerin oumlluumlmuumlnuumln ardından onlarakarşıbiriccedilhesaplaşmakarşısındabuluruzkendi-miziSankigeridekalmanınsuccedilluluğunuduyum-sarızbuduyumsamanınetkisiyleoumlleninyaşamseruumlveni sessiz bir filme doumlnuumlşuumlr belleğimizdeSonundasevdiğimizkişilerinoumlluumlmuumlduygusalbirdepremyaratıriccedilimizde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) TenselbiryıkılışB) Bireyin kavramavealgılamaguumlcuumlnuumln koumlrel-

mesiC) AcınınyarattığıyoğunlaşmışbiriccedilsessizlikD) Psikolojikbirccediloumlkuumlntuuml

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde sesteş soumlz-cuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) BuyılkuralıktanhastalıktanyıldıartıkkoumlyluumlB) Kendime ccedilizdiğim yoldan oumlmruumlm boyunca

doumlnmeyeceğimC) BanaguumllhepguumllkibendeguumlleyimD) Doğrubildiklerindensakınolaşaşma

8 I BusınavlarartıkcanımatakettiII Boşunabenimguumlnahımıalmayındoğrusoumly-

luumlyorumIII Oumlyle saf biridir ki hemen herkes kandırabilir

onuIV Abimbenipatronaanlatırkensankiağzından

baldamlıyorduYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde deyim kullanılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

9 (I)Heryerdenbukonuylaalakalı itirazalıyoruz(II)Bu itirazlaracevapvermehakkımızvaramakullanmak istemiyoruz (III) Ccediluumlnkuuml biz succedillu vekabahatli aramıyoruz (IV) Amacımız dergimizidahaileriyegoumltuumlrmekiccedilinelimizdengelengayretigoumlstermektir

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde eş anlamlı soumlzcuumlkler bir arada kullanıl-mıştır

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) Yenioumlykuumlmebahccediledekiboumlcekvızıltılarıara-sındabaşladım

B) BusaygısızdavranışlarınabirsonvermelisinC) Sonunda hayal ettiğim arabayı alma fırsatı

geccediltielimeD) Banakendimenfaatidoğrultusundayaklaşan-

lardanhepuzakdurdum

I

II

III

IV

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

12

411 Onakarşıyapılanolumsuzeleştirilerehiccedilbirza-

mankulaktıkamadıBueleştirileronuyıpratmakyerineaksinedahadaguumlccedillendirdiSoneseriyledegoumlruumlluumlyorkiolumsuzeleştiriyapanlarağzınınpayınıaldıArtıkeleştirilerolumluyadoumlnduuml

Bu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) MutsuzluğunudışarıaktarmakB) GerccedileğiortayaccedilıkarmakC) SoumlylediklerineveyaptıklarınapişmanolmakD) Birininahınıuumlstuumlneccedilekmek

12 Dostoyevski Ccedilarlık Rusyarsquosında yoksulluk iccedilin-dekıvrananinsanlarındramlarınıyazabildiğiiccedilinduumlnyaedebiyatınındoruklarınayerleşebildiUumllke-mizdedeOrhanKemalboumlyleinsanlarınhayatları-nıyazarlığınbuumlyuumltecialtınaaldı

Bu parccediladaki ldquoyazarlığınbuumlyuumltecialtınaalmakrdquosoumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) YapıtlarınasanatsalbirtatsindirmekB) YazdıklarındagoumlzlemlerineccedilokccedilayervermekC) Gerccedilekleri tuumlm ccedilıplaklığıyla goumlz oumlnuumlne ser-

mekD) Yaşananlarıabartarakanlatmak

13 SoumlzoyunlarındanuzakbirşiirivardırşairinOnuniccediltenliğiyalınlığagoumltuumlruumlrşiiriniyalınlığıdaccedilarpı-cılığa Konuşur gibi şiir soumlylemek her babayiği-din harcı değildir Soumlzuumln balını bulup ccedilıkarmakgerccedilekşairinişidirBoumlyleceohemenherşiirindegerccedilekbirşairolmayıbaşarmıştır

Bu parccedilada ldquosoumlzuumlnbalınıbulupccedilıkarmakrdquo soumlzuuml ile anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) SoumlylemekistediğiniokuraeksiksizyansıtmakB) Semboller yerine soumlzcuumlğuumln ilk anlamını kul-

lanmakC) KurduğuşiirdiliyleguumlccedilluumlbirdeyişeulaşmakD) Yenikelimelerkullanarak farklıbiretkiyarat-

mak

14 HermektuptariheduumlşuumllmuumlşbirnotturBunotlarccedilağınınsorunlarınakarşıduyarlıveilericifikirleresahip bir aydınımızın kaleminden ccedilıkmış ise ta-rihinkaranlıknoktalarına ışık tutacakbirniteliğekavuşurBunedenleoumlnemlikişilerinyazdığımek-tupların tarihicirc bir belge olduğu goumlz ardı edilme-melivebubelgeleriyiokunmalıveanlaşılmalıdır

Bu parccedilada geccedilen ldquotarihin karanlık noktalarınaışıktutacakbirniteliğekavuşmakrdquo soumlzuumlyle anla-tılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) TarihibirbilimdalıolaraktanıtabilmekB) Zamanlaguumlncelliğiniyitirerek tarihicircbirnitelik

kazanmakC) İnsanlarınbirccedilokalandabeğenisinikazanmış

olmakD) Geccedilmişinbilinmeyenyoumlnlerini ortaya ccedilıkara-

cakdeğereulaşmak

15 Aşağıdaki altı ccedilizili soumlzlerden hangisi daha oumlzel bir kavramı ifade eder

A) Bumevsimdeağaccedillaryapraklarınıkaldırımla-rahalıgibiserer

B) Tuumlrkiyeuumlccediltarafıdenizlerleccedilevrilibiryarımadauumllkesidir

C) OnaaldığımbeyazguumlluumldahaccedilokbeğendiD) İnsanhayatıboyuncaherzamandoğrukarar-

larveremeyebilir

16 Guumlnluumlk o guumlnuumln olaylarının yazıldığı suumlsluuml laf-lara gerek duyulmayan bir yazı tuumlruumlduumlr Ancakyazan kişinin yaşadıklarını en iccedilten bir biccedilimdeyazdığıbirtuumlrolduğundanduygusallığınağırba-sabileceğibiranlatımvardırguumlnluumlklerde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle guumlnluumlkle ilgili ola-rak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) YoğunduygularlakalemealmakB) SanatlıbiranlatımaihtiyaccedilduymamakC) DoğalbiranlatımlaetkileyiciolabilmekD) Hertuumlrluumlanlatımtarzınıkullanabilmek

13

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlamTE983584983584983584983584

1 Tuumlrkedebiyatccedilısıartık kendi yolunukendisi ccediliz-melikendisanatkozasınıkendisioumlrmelidirBunuyaparakkendiyaratıcılıklarınaguumlvendiklerinigoumls-terirBusayedekendişaheserleriniyaratacakveeserlerinibuumltuumlninsanlığasunacakBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle Tuumlrk edebiyatccedilıla-rına duumlşen goumlrev aşağıdakilerden hangisidir

A) EserlerindetoplumsalkonularıişlemekB) TuumlminsanlığıilgilendirenkonularıanlatmakC) Kendilerineguumlvenerekgelecekkuşaklaraoumlr-

nekteşkiletmekD) Kendilerineoumlzguumlbiredebicircanlayışıbenimse-

mek

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde deyim yerin-de kullanılmamıştırA) Ccedilocuklarınazamanındaterbiyevermediğiiccedilin

şimdidizinidoumlvuumlyorB) Songuumlnlerdeherkesyanındakiylekonuşma-

yaccedilalışıyorbirbirininardındanduumlmenccedileviri-yor

C) Taraftarlarmaccedilınsondakikasınakadardokuzdoğurdu

D) Sonuccedilların 9rsquoda accedilıklanacağını oumlğreninceodanıniccedilindedoumlrtdoumlnmeyebaşladı

3 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan sonraki boumlluumlm aynı anlamdadırA) YahyaKemaloturupeskişiirinruumlzgacircrıylaşiir

yazarkenbileyenilikccediliydibuoumlzuumlndeyeniolanbirtavırdı

B) Buresimhayatafarklıbirpenceredenbakma-mızıvebakışaccedilımızıgeliştirmemizisağlıyor

C) Duumlruumlstluumlk zanaatkacircrı karakterize eden enoumlnemlioumlzelliklerdenbiridirbirccedilok insanınta-şıyamayacağıdeğerdir

D) Bunlaryaşlılıkşiirlerideğilkitabın iccedilinde in-sanoğlunungenccedillikoumlzleminidilegetiriyor

4 ldquoSuumlruumlklemekrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilek anlamıyla kullanılmıştırA) Sensiztadıccedilıkmazdiyerekhergittiğigeziye

benidesuumlruumlkluumlyorB) İnsanlığı1940rsquolıyıllardakiokanlısavaşasuuml-

ruumlkleyennedenlerbuguumlnbileanlaşılamıyorC) Aslan oumllduumlrduumlğuuml ceylan yavrusunu uzaktaki

ağacadoğrusuumlruumlklediD) Sanatccedilımistik ezgileri kullandığı şarkılarıyla

dinleyenlerifarklıbirduumlnyayasuumlruumlkluumlyor

5 ldquoDağınıkrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin han-gisinde mecaz anlamıyla kullanılmıştırA) Misafirleridağınıkbirkıyafetlekarşılamakzo-

rundakaldımB) Şuandakafamccedilokdağınıksoumlylediğinhiccedilbir

şeyianlamıyorumC) Yatakodasıvemutfakdağınıkolduğundaccedilok

rahatsızoluyorumD) Buyoumlredeevlerccedilokdağınıkyapıldığıiccedilinula-

şımzoroluyor

6 (I) Goumllyazırsquonın girişinde ziyaretccedilileri heyecanlakarşılayan olağanuumlstuuml guumlzellikte bir doğal anıtvar(II)ldquoAnıtCcedilınarrdquodiyeadlandırılandevağacıngoumllgesi yaklaşık 400metrelik bir alanı kaplıyor(III) Nefis turna balığı pişirilen youmlresel uumlruumlnlersatılanbirbahccedilenintamortasındaadayıkarayabağlayan koumlpruumlnuumln hemen başında bulunuyor(IV) Ccedilınarın anıt ağaccedil olarak tescil edilmesi vekahverengi tabelasınınkonulmasıMehmetOka-tanrsquoınuğraşlarısonucundagerccedilekleşmişBu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin han-gisinde insana ait bir oumlzellik insan dışı bir var-lığa aktarılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

7 Aluumlminyum metale zarar vermeyen kireccedil ccediloumlzuuml-cuumlyuumlyıllaroumlnce----veTuumlrkiyersquodepazarınyuumlzde65rsquoine ---- firma guumlnluumlk kullanımayoumlnelik kireccedilkir yağve lekeccediloumlzuumlcuumlspreygibi uumlruumlnleri piya-sayasuumlrduumlBu cuumlmledeki boşlukları en uygun biccedilimde ta-mamlayan ifadeler aşağıdakilerden hangisin-de verilmiştir

A) araştıran-sahipolanB) piyasayasuumlren-hacirckimolanC) destekleyen-hitapedenD) satışasunan-indirgeyen

14

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8 ldquoOumlykuumlcuumlnuumlnKitabırdquooumlykuumlcuumllerinduumlnyalarınaya-zarlıkveoumlykuumlcuumlluumlkseruumlvenlerineilişkinvefarklıkotarılmışbiryapıtBufarklılıkbenceyazarlarınhepsinin bu imeceye severek el vermelerindenkaynaklanıyorBu parccedilada geccedilen ldquoimeceye severek el ver-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) En oumlnemli değerlerimizden birinin paylaşımolduğu

B) YardımlaşmadagoumlnuumllluumlluumlğuumlnesasolduğuC) Emek birliğiyle kotarılacak bir işe isteyerek

yardımcıolunduğuD) Bazıişlerinelbirliğiyledahaccedilabuktamamla-

nabileceği

9 Ccediloğu zaman kendimi bir makineye her sabahbeniuyandıranccedilalarsaatidemakineninccedilalışmaduumlğmesinebasanbirustabaşınabenzetirimGuumlnboyu koştururken o ldquotik takrdquoların yerini kalbiminatışlarıadımseslerimalırAncakenderdeolsabazı guumlnler iccedilimdeki saatin durduğunu hissede-rimBu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) ZamanındurmasınıistemekB) HerşeyiolduğugibikabullenmekC) YaşamenerjisiniyitirmekD) Yaşamıngereksizliğineinanmak

10 Aşağıdakilerin hangisinde altı ccedilizili soumlz cuumlm-leye oumltekilerden farklı bir anlam katmıştırA) Hiccedil kuşkusuz buguumlnden sonra daha yoğun

ccedilalışmalıyımB) Oumlnuumlmuumlzdekihaftabiraksilikolmazsatoplana-

cağızC) Bukitabınhazırlanmasındaeminolunkiuumlze-

rimeduumlşeniyapacağımD) Buguumlngoumlruumlşmelerinsonuccedillanmasıkesindir

11 Aşağıdakilerin hangisinde accedilıklaması yapılan soumlzcuumlk cuumlmledeki accedilıklamasına uygun olarak kullanılmamıştırA) Bayılankadınakolonyakoklatıncakadınaccedilıl-

dı(AccedilılmakKendinegelmek)B) Başdoumlnduumlrenbirguumlzelliğesahipgemieğlen-

celibirguumlruumlltuumlyleindisulara(İnmekUzamakulaşmak)

C) Boşoturmakinsanındahaerkenyaşlanması-nanedenolur(Boşİşsizbirbiccedilimde)

D) Bozukveccedilamurluyoldayuumlruumlrkenanideniccedili-mebirgariplikccediloumlktuuml(CcediloumlkmekYoğunbirbi-ccedilimdehissetmek)

12 ldquoSallanmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde mecaz anlamda kullanılmıştır A) Depremolduğunusalondaki avizenin sallan-

masındananladımB) Bizimkiler karşıdaki parkın salıncaklarında

sallanıyorlarC) Youmlnetimkurulubaşkanıdeğiştiğiiccedilinpersonel

muumlduumlruumlnuumlnkoltuğudasallanıyorD) Ccedilocukların belirli bir yaştan sonra suumlt dişleri

sallanırveduumlşer

13 Yazın duumlnyamızda değerleri ccedilok su goumltuumlruumlr şiirvehikacircyeleringuumlnuumlmuumlzuumlngeccedilerlivezorunlutekedebiyatuumlruumlnuumlolaraksavunulduğunukendindenoumlncekivekendidışındakituumlmdeğerleriyadsımavesuccedillamayoumlntemininoumlndetutulduğunugoumlruumlyo-ruzsondoumlnemdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle şiir ve hikacircyele-rin hangi oumlzelliği belirtilmek istenmiştirA) BenzerkonularıişlemeB) GeccedilmişinizlerinitaşımamaC) OumlzguumlnfikirlerleuumlretilmemeD) Nitelikleritartışmayaaccedilıkolma

15

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

14 Mozart kısacık yaşamına sığdırdığı altı yuumlzdenfazlayapıtlainsanlığakocabirhazinesunmuşturNuumlktesidinleyiciyihemenkavrayıverentılsımıvetuumlm ccedilocuksuluğunun ardındaki derin duumlşuumlncesionu ccedilağdaşı olan bestecilerden ayırır Pek ccedilokbestecimuumlziğinibirotobiyografigibikullanırkenMozartrsquoınmuumlziğikatıksızsafmuumlziktirNepara-sızguumlnlerinineateşlihastalığını nede tırman-makta olan Fransız Devrimirsquonin hırccedilın etkilerinianlatırmuumlziğindeBu parccediladaki ldquomuumlziğinbirotobiyografigibikulla-nılmasırdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdaki-lerden hangisi olabilir

A) Sanatccedilının yaşantısının yapıtlarına yansıtıl-ması

B) Eserlerde toplumsal değil bireysel konularınelealınması

C) SanatınbiraraccedilolarakgoumlruumllmesiD) Bestelerininsanatccedilınınoumlzelyaşamınailişkin

ipuccedillarıtaşıması

15 Azerbaycan Tuumlrkccedilesinin yirminci asırda yetiş-tirdiği lirik ve guumlr sesli ozanı sustu Yuumlreğindenkalemine suumlzduumlğuuml kanı uumllkesinin oumlzguumlrluumlk muuml-cadelesinekarıştırankurtuluşsavaşccedilısıbedeninitoprağaemanetettiBu parccedilada geccedilen ldquoyuumlreğindenkaleminesuumlzuumll-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) DuygularınıyazıyadoumlkmekB) OumlzuumlsoumlzuumlbirolmakC) YazıyamerakduymakD) Yaşamadoumlrtellesarılmak

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisindeki altı ccedilizili soumlz ayraccedil iccedilinde verilen soumlzle anlamca uyuş-mamaktadırA) Tuumlrk kahvesi yapmak iccedilin oumlnce şekeri suda

tamameneritmekgerekiyor(Katıbirmaddeyisıvıdaccediloumlzmek)

B) Goumlsterimizherguumlnbroşuumlrlerimizdebelirttiği-mizsaatlerdebaşlayacak(zamanlarda)

C) Ustasınınyanındaepeypiştiktensonrakendiduumlkkacircnınıaccediltı(birişiiyiceoumlğrenmek)

D) Uumlruumlnlerimizi iade etmek istediğinizde hiccedilbirsorunlakarşılaşmazsınız(değiştirmek)

17 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan oumlnceki boumlluumlm aynı anlamdadırA) Şiir aynayı kırma sanatıdır gerccedileği olduğu

gibiaktarmamaktırB) Genccedillik edebiyatının birccedilok romanı genccedilleri

suumlreklikolladıgenccedilliğinsorunlarınatercuumlmanolmakiccedilindoğdu

C) Şehirler guumlnuumlmuumlz edebiyatında salt birmekacircnolmaktanccedilıktıromankişilerininbuumltuumln-leyiciparccedilasıoldu

D) Tiyatrolar guumlnuumlmuumlzde terk edilmiş evler hacirc-linegeldihakettiğideğeribirtuumlrluumlgoumlrmedi

18 EleştiriyazılarıbellibirmetinuumlzerineyazılırYa-zınsalmetinleryazınveeleştirikuramlarındanbi-rinedayanılarakyazılmadığınagoumlreometinlereeğilen eleştiri yazıları da bilimsellik ve nesnellikgereğisayılandeğişmezkuramsalşablonlarkul-lanamaz Her yazınsal metin kendi iccedil yapısınaaykırıduumlşmeyecekbireleştirelyaklaşımgerekti-rirDurumboumlyleoluncaeleştiriyazıları tornadanccedilıkamaz tornadanccedilıkamayacağınagoumlre torna-yagiremezdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle ldquoeleştiriyazılarırsquorsquon-da bulunması gereken hangi nitelik anlatılmak istenmektedirA) FarklıtuumlrdenyapıtlaruumlzerineyazılmasıB) NesnelliktenoumlduumlnvermedenoluşturulmasıC) Okurun bakış accedilısı dikkate alınarak kaleme

alınmasıD) Bellibirkalıbasokulupbiccedilimlendirilmeyeccedila-

lışılmaması

19 GelKatiliolyalnızlığımınHasretimisıfırlaGoumlzlerimaccedilıkgitmedenBu dizelerde aşağıdaki anlam olaylarından hangisi vardırA) Bir soumlzuumln benzetmeamacıyla başka bir soumlz

yerinekullanılmasıB) Birsoumlzuumlnhemgerccedilekhemmecazanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılmasıC) Bir soumlzuumln karşıt anlamını duumlşuumlnduumlrecek bi-

ccedilimdekullanılmasıD) Soyutanlamlıbirsoumlzcuumlğuumlnsomutanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılması

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

16

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

5

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil ilişkisi yoktur

A) Parasının olmadığını anlayınca duumlkkacircndan dı-şarı ccedilıktı

B) Okulu bitirmesiyle gelecek kaygısı daha da arttı

C) Bildiklerini anlatırsa bu olayı daha kolay ccedilouml-zebiliriz

D) Pikniğe beni ccedilağırdığı iccedilin pişman olmuş

2 Bilim insanlarının yaptığı bir araştırmaya goumlre bunama eğilimi olan kişiler arasında birden fazla dil konuşanlar tek bir dil konuşanlara goumlre beş yıl kadar daha fazla bir suumlre sonra bunama evresine giriyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Birden ccedilok dil konuşan insanlarda bunama

ccedilok seyrek goumlruumlluumlrB) Tek dille konuşan her insan belli bir yaştan

sonra bunama sorunuyla karşılaşmaktadırC) Bunama eğilimi olan insanlarda ana dilinin dı-

şında başka bir dille konuşabilmek bunamayı geciktirmektedir

D) Ana dilinin dışında bir dilin dil bilgisi kurallarını oumlğrenmek bunamayı geciktirmektedir

3 (I) Bir ccedilocuk bahccedilede ccedilok mutlu olur (II) Bahccedile ona doğayı sunar ccediliccedilekleri boumlcekleri kuşları doumlrt yapraklı yoncaları getirir ccediluumlnkuuml (III) Ccedilocuk bahccedilede doğayla buluşur (IV) Dahası oyun oynar yaşıtlarıyla (V) Her ccedilocuk istediği kendini buldu-ğu oumlzguumlrleştiği bir ortam ister

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlenin nedeni duru-mundadır

A) II B) III C) IV D) V

Neden ndash Sonuccedil İlişkili (Gerekccedileli) YargılarBir olay durum ya da olgunun nedeniyle birlikte verilmesidir

Neden ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquoneden niccedilinrdquo sorularına yanıt verir

Olay ccedilıktığı iccedilin maccedil ertelenmiş neden ndash niccedilin

Amaccedil ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşme amacıyla birlikte verilen yar-gılardır

Amaccedil ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquone amaccedillardquo sorusuna yanıt verir

Oumlğretmenle goumlruumlşmek iccedilin geldim ne amaccedilla

Koşul ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşmesi belli bir koşulu gerektiren yargılardır

Onu goumlrduumlkccedile seni hatırlıyorumGidersem bir daha doumlnmemGit ama erken doumln

Oumlznel Anlatım (Kanıtlanamaz)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlnce-lerini iccedileren kanıtlanamaz nitelikte cuumlm-lelerdirCuumlmleye bir kelime dahi yorum karışmışsa cuumlmlede oumlznel anlatım vardır Birccedilok turistin ziyaret ettiği Efes

oumlnemli turizm merkezlerimizdendir

Nesnel Anlatım (Kanıtlanabilir)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlncele-rini iccedilermeyen cuumlmlelerdir Kişiden kişiye değişmeyeceği ve ortak kabul olduğu iccedilin kanıtlanabilir yargılardır Kitapta 19 bilim insanının konuyu değişik

youmlnlerden ccedileşitli boyutlarıyla inceleyen 21 yazısı yer alıyor

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

17

TE983584983584983584983584

54 (I) Erzincan guumlneyde Munzur kuzeyde Ccedilengelli

dağları ile ccedilevrili bu iki dağın sıkıştırdığı noktada Kemah ilccedilesi başlıyor (II) Sivas - Erzincan kara yolu Kemahrsquoın iccedilinden geccediliyor youmlrede uumlccedil cami sekiz mescit ve bir kale bulunuyor (III) Kemah soumlzcuumlğuumlnuumln Tuumlrkccedile olduğu ve Goumlktuumlrk Devle-tirsquonin uumlyesi Kimak Tuumlrklerinden geldiği sanılıyor (IV) 4000 yıl oumlnceki Hitit kaynaklarında Kemahrsquoın adı geccediliyor

Kemahrsquoı konu alan bu parccediladaki numaralan-mış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenler-den hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede konumuyla ilgili bilgi verilmektedirB) II cuumlmlede ccedilevresinde bulunan yapılar hak-

kında accedilıklama yapılmaktadırC) III cuumlmlede adının nereden geldiği ile ilgili bir

tahmin dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede kimler tarafından ve ne zaman

kurulduğu belirtilmektedir

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Yemekte iki ekmek doumlrt tabak fasulye geldiB) Bahccedilenin sadece arka tarafında yer kaldıC) Ccedilocukları da seminere almaya başladılarD) Bu saatten sonra kendi bildiğimi okurum

6 (I) Tuumlrkiyersquode bin uumlccedil yuumlz dolayında termal kay-nak bulunuyor (II) Bu kaynakların ccediloğu İccedil Ana-dolu ve Ege Boumllgesirsquonde yer alıyor (III) Oumlzellikle Ege Boumllgesirsquondeki kaynak suları ldquodoğal ccedilıkışlı ve bolrdquo olarak nitelendiriliyor (IV) Bu suların eriyik maden değerinin ccedilok yuumlksek kuumlkuumlrt radon ve tuz bakımından da hayli zengin olduğu biliniyor ayrıca bu kaynaklar suyu debisi sıcaklığı ccedile-şitli fiziksel ve kimyasal oumlzellikleriyle duumlnyadaki pek ccedilok kaynaktan daha uumlstuumln nitelikler taşıyor (V) Bu oumlzelliklerinden dolayı uumllkemiz termal kay-nak zenginliği accedilısından duumlnyadaki ilk uumlccedil uumllke arasında yer alıyor

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlede dile getirilen yargının sonucunu iccedilermektedirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Bu yol sizi doğrudan Ccedilekmekoumlyrsquoe ccedilıkaracaktırB) Bu başarısızlığın sebebi kendine inanmayı-

şındandırC) Olay oumlrguumlsuuml romanda daha geniştir ve ayrın-

tılara yer verilirD) Karşımıza ccedilıkan zorluklara goumlğuumls germesini bil-

meliyiz

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumln yargı soumlz konusudur

A) Yapılan incelemeler sonucunda karşı taraf haksız bulundu

B) Benim geldiğimi duyunca sevinccedilten havalara uccedilacak

C) Buumltuumln mirasını hayır kurumlarına bağışlamışD) Sonunda sesimi duyup bana doğru youmlneldi

9 I Akşam goumll kenarında buluşmak uumlzere yola ccedilıktık

II Roman oumlduumlluumlnuuml aldığı iccedilin ona herkes saygıy-la bakıyordu

III Ccedilocuklara hediye alamadığımızdan ccedilok uumlzuumll-duumlk

IV İyi bir eğitimci olayım diye her seminere katılırBu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-lerinde amaccedil-sonuccedil ilişkisi vardır

A) I ve II B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

10 (I) Eğer sağlıklı bir yaşam istiyorsak yediğimize iccediltiğimize dikkat etmeliyiz (II) Hayatımıza verdi-ğimiz duumlzenin ccedilevremize duumlzguumln oumlrnek olmasına da oumlzen goumlstermeliyiz (III) Eğer bizden sonraki nesli duumlşuumlnuumlyorsak oumlncelikle onlara bizler kendi hayatımızla oumlrnek olmalıyız (IV) Sağlıklı yaşamla sağlıklı nesiller yetişmesine oumlncuuml olmalıyız

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gilerinde koşul anlamı vardır

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve IV D) II ve III

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

18

511 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumltekilerden

farklı bir anlam ilişkisi vardır

A) Faturayı yatırmadı iccedilin iki haftadır elektriksiz otu-ruyoruz

B) Parasız kalmadığı iccedilin boumlyle rahat para har-cıyor

C) Aralarındaki kuumlskuumlnluumlğuuml sona erdirmek iccedilin oumlzuumlr diledi

D) Yazdığı hikacircyede yazım yanlışları olduğu iccedilin oumlduumll alamadı

12 (I) Artvin şehir merkezine 8 km uzaklıktaki Kafka-soumlr Yaylası boğa guumlreşlerinin de olduğu şenliğiyle tanınıyor (II) Yuumlksekliği 1100 metre olan yaylada belediyeye ait konaklamak iccedilin yapılmış elli yatak-lı Kafkasoumlr evleri var (III) Ayrıca Koumly Hizmetlerine ait bir misafirhane de hizmet veriyor (IV) Ccediladır kurma alanlarının bulunduğu yayla yuumlruumlyuumlş par-kurları ile son zamanların goumlzde mekacircnlarından

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzel-liği yanlış verilmiştir

A) Bu oumlduumlluuml sizin elinizden almak isteyebilir Varsayım

B) Zamanında buralardan arsa almak varmış Hayıflanma

C) Bizim evden iki kat daha pahalı bu ev Karşılaştırma

D) Avrupa kupalarında Tuumlrk takımlarının bu koumltuuml oyu-nu bizi şaşırtmıyor

Kanıksama

14 Şiirlerinizde anlamı guumlzelleştirmek iccedilin soumlz sanat-larına ccedilokccedila yer vermişsiniz ama anlamı farkında olmadan daraltmışsınız

Bu cuumlmleye dayanarak şairin aşağıdaki anla-tım oumlzelliklerinden hangisine uymadığı soumlyle-nebilir

A) Oumlzguumlnluumlk B) AkıcılıkC) Doğallık D) Yalınlık

15 Harvard Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesindeki bir araş-tırma ekibi uyumadan oumlnce mavi ışık yayan e-ki-tap okuyanlarla kacircğıt baskı kitap okuyanları kar-şılaştırarak e-kitapları okuyanların uykuya dalma suumlrelerinin kacircğıt baskı kitap okuyanlarınkinden ccedilok daha uzun olduğunu bu nedenle ertesi sa-bah da daha yorgun kalktıklarını ortaya ccedilıkardı

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Uyumadan oumlnce e-kitap okumak uyku kalite-

sini bozmaktadırB) Akşam saatlerinde maruz kalınan ışık uyku

hormonunun uumlretimini kısıtlamaktadırC) Kaliteli bir uyku uyuyabilmek iccedilin yatak oda-

sındaki ışık duumlzeyi son derece duumlşuumlk olmalı-dır

D) E-kitap okuyanlar kacircğıt baskı kitap okuyanlar-dan daha erken yaşlanmaktadır

16 ldquoGerccedileğin dağlarına umutsuzlukla ccedilıkılmazrdquo cuumlmlesinin yakın anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir

A) Ertelenmiş umutlar insanı perişan ederB) Umut yoksa girişim de yokturC) Umut olmadan umut edilen elde edilemezD) Umut insanoğlunun buumltuumln acılarının merhe-

midir

17 (I) Ccedilalıkuşu romanında yazar Anadolu insanının ne zor şartlar altında yaşam muumlcadelesi verdiğini anlatıyor (II) Halkın yaşadığı zorluklardan bazıla-rı ulaşım ve haberleşmedir (III) Anadolu insanının sıkıntısını İstanbulrsquoda eğitim goumlrmuumlş bir kızın ya-şadıkları uumlzerinden anlatmıştır (IV) Yazar buumltuumln bunları sade ve akıcı bir dille kaleme almıştır

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisinde ldquoCcedilalıkuşurdquonun uumlslubu hakkında bilgi verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

19

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

6

1 I Okulun bahccedilesini temizlemek uumlzere burada toplandık

II Bazı fırsatları zamanında değerlendirmek ge-rekiyor

III Guumlcuumlnuuml kanıtlamak adına buumltuumln ağırlıkları kaldırıyor

IV Boumlyle giderse bir ton daha koumlmuumlr yakarızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde amaccedil - sonuccedil ilgisi vardırA) I ve III B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

2 (I) Tuumlrkiyersquonin nuumlfusu en fazla olan ili İstanbulrsquodur (II) İstanbulrsquou Ankara ve İzmir takip ediyor (III) Yaşanabilirlik accedilısından Ankara aslında ilk sı-rada yer alır (IV) Ama İstanbul yabancı turistlerin en ccedilok ziyaret ettiği illerden

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

3 (I) Tarih konusunda bildiğim her şeyi yavaş yavaş planlı bir şekilde kardeşimle paylaşıyorum (II) Suuml-rekli konuşmam onu sıksa da yine de dikkatinden oumlduumln vermeden beni dinler (III) En ccedilok zorlandı-ğı dersi benim anlatımımla oumlğrenmeye ccedilalışması beni de mutlu ediyor (IV) Tarih sorularını dikkatli okursa emeğimizin karşılığını alırız

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-sinde koşul - sonuccedil anlamı vardırA) I B) II C) III D) IV

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilekleş-memiş bir beklenti vardır

A) Telefon ccedilalınca Sevgi arıyor sanmıştımB) Her şeyimi gizlemeden onunla paylaşırımC) Bu ccedilalışma temposu hepimize iyi gelecekD) Kısa bir suumlreliğine yurt dışına ccedilıkacağım

Karşılaştırma Bildiren YargılarOlay durum ve kavramlar arasındaki ben-zer ya da ayrılan youmlnlerin ortaya konduğu yargılardır

Cuumlmlede karşılaştırma anlamı ldquodaha ccedilok en gibi kadar derdquo soumlzcuumlkleriyle sağlanır

İki varlık durum olay veya olgu olma-dan karşılaştırma olmaz

- Ccedilocuklardan en kuumlccediluumlğuuml soumlz istedi

- Oumlykuumllerini şiirleri kadar beğendim

- Sen bu konuda benden daha tecruumlbelisin

ldquoEnrdquo soumlzcuumlğuuml en az uumlccedil şeyin karşılaştırıldığını

goumlsterir

Doğrudan AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin soumlyleyenin ağzından ccedilıktığı gibi hiccedil değiştirilmeden aktarıldığı cuumlmlelerdir

Ccedilalışmanız gerek dedi oumlğretmenimiz

Ezgi ldquoBen de geleceğimrdquo dedi

Dolaylı AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin yapıca değiştirilip kendi cuumlmlemizin iccediline sindirilerek akta-rılmasıdır

Oumlğretmen ccedilalışmamız gerektiğini soumly-ledi

Ezgi kendisinin de geleceğini soumlylediGerccedilek Soru CuumlmlesiYanıt gerektiren yanıt isteme amacıyla kurulan cuumlmlelerdir

Siz de gelecek misiniz

Soumlzde Soru CuumlmlesiAslında yanıtı bilinen cuumlmlelerdir

Ben sizi bilmez miyim

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

20

65 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil

ilgisi vardır

A) Korkularımızla yuumlzleşmenin zamanı geldi de geccediliyor

B) Beni tanıdığından bazı konuları yuumlzuumlme soumly-lemeye ccedilekinir

C) Buralardan selam goumltuumlr AnkararsquoyaD) Hep sonradan gelir aklıma anahtarı evde

unutmadığım

6 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Okulun başarısı geccedilmiş yıllara goumlre biraz daha arttı

B) Oumlvguumllere layık bir yazar olduğunu anlatıp du-rur

C) Bu işlerden pek anlamadığını defalarca anlat-tı

D) Umarım seni benim olduğum gruba verirler

7 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi uumlslupla ilgili değildir

A) Yazar kısa cuumlmlelerle anlatımı zenginleştir-miş

B) Guumlccedilluuml bir anlatıma sahip olduğunu bu eserin-de de goumlsterdi

C) Anlaşılabilir soumlzcuumlkler yapıtın beğenilmesinde oumlnemli bir etkendi

D) Romanlarında insanların ccedilevreye verdiği za-rarları işler

8 I Diyelim ki sen eve geccedil geldin (varsayım)II Etrafına kırıcı davranmasa olmaz sanki

(yakınma)III Bu kitapların oumlzetlerini ccedilıkarmanızda fayda

var (oumlneri)IV Boşuna yalvarma seni ccedilağırmaz partiye

(eleştiri)Yukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzelliği yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

9 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi anlamca olum-ludur

A) Bizi bu saatte arayacağını hiccedil duumlşuumlnmemiş-tim

B) Havada ne sis var ne pusC) Hep sınavlara ccedilalışıyoruz ama hemen unutu-

yoruzD) Eğitimde hedef olmadan başarıya ulaşmak

muumlmkuumln değil

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tım vardır

A) Oumlzuumlr dilemeyi bilmemiz gerekirB) Her zaman paranın bir işe yaramayacağını

vurgularC) Beni iyi dinlersen konuyu anlarsın diyorD) Buumlyuumlk başın buumlyuumlk derdi olur derdi babam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquopişmanlıkrdquo bil-dirmektedir

A) Zamanında duumlzenli ccedilalışmaya başlasaydım şimdi derece yapardım

B) Beni tanımadan boumlyle konuşması ccedilok normalC) Duumlşuumlncelerini accedilığa ccedilıkarmaktan hiccedilbir za-

man ccedilekinmezdiD) Bu hafta buumltuumln işler bitmiş olur

12 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde kuumlccediluumlmseme anlamı vardır

A) Yeni şirket accedilıp başarılı olacağını sanıyorB) Elindeki uumlccedil kuruşla ev almayı duumlşuumlnuumlyorC) Bizim de geleceğimizi planlar sanmıştımD) Bu olaylardan sonra ccedilaresizliği yuumlzuumlne yansı-

yordu

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

21

613 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım an-

lamı vardır

A) Sanırım bu sene de şampiyonluğu rakibe he-diye edeceğiz

B) Hiccedil oumlyle heveslenme oumlnce o bitiş noktasına va-rabilir

C) Bu saate kadar iş yerine varmıştırD) Buumltuumln bu yoğun temponun bir an olsun bittiği-

ni duumlşuumlnelim

14 Yazısında ağır ve ağdalı bir dil kullandığından okur eseri anlamakta guumlccedilluumlk ccedilekiyor

Bu cuumlmledeki anlam ilgisi aşağıdakilerden hangisinde vardır

A) Annemi toplantıya katılması iccedilin okula getir-dim

B) Eve geccedil kaldığı iccedilin bizlere hediye almışC) Kızgınlığını belirtmek iccedilin boş zaman kolluyorD) Kitabı okumak uumlzere oumlduumlnccedil aldım

15 I Galiba bu mevzu ccedilok uzayacakII Hastamız guumlnden guumlne daha iyiye gidiyorIII Oumlykuumlnden uzun cuumlmleleri ccedilıkarmalı anlatımı

biraz daha sadeleştirmelisin

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerde aşağı-daki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) OlasılıkB) SitemC) Aşamalı durumD) Oumlneri

16 (I) Sanat en genel anlamıyla yaratıcılığın ve ha-yal guumlcuumlnuumln şekil bulmasıdır (II) Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler suumlrekli değişmiş (III) Sanat soumlzcuumlğuuml genelde goumlr-sel sanatlar anlamında kullanılır (IV) Soumlzcuumlğuumln buguumlnkuuml kullanımı Batı kuumlltuumlruumlnuumln etkisiyle İngi-lizcedeki ldquoartrdquo soumlzcuumlğuumlne yakın olsa da halk ara-sında biraz daha geniş anlamında kullanılır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde tanım cuumlmlesi yer almaktadır

A) I B) II C) III D) IV

17 I Goumlzlerim goumlzuumlnde aşkı seccedilmiyorII Onlardan kalbime sevda geccedilmiyorIII Ben yordum ruhumu biraz da sen yorIV Ccediluumlnkuuml bence şimdi herkes gibisinYukarıda verilen doumlrtluumlkte numaralanmış dize-lerden hangisi kendinden oumlnceki dizenin ne-deni durumundadır

A) I B) II C) III D) IV

18 Aşağıdakilerden hangisi soumlzde soru cuumlmlesi-dir

A) Benim geleceğimden haberleri var mıB) Hangi durakta ineceğizC) Sen bu kitaptan ne anlarsın kiD) Uumlruumln değişimi yapıyor musunuz

19 Ancak buguumlnuuml hayal edebilecek kadar aklı olanlar yarının sahibi olamazlar

Aşağıdakilerden hangisi bu cuumlmleye anlamca en yakındır

A) Buguumlnuuml hayal edenler sadece guumlnuuml kurtarır-lar

B) Yarının sahibi olmak iccedilin geleceği hayal etmek gerekir

C) Daima hedefimizi en yuumlkseğe koymalıyızD) Hayalini gerccedilekleştirenler yarın iccedilin eli boş ka-

lırlar

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

22

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

7

Cuumlmlede Vurgu

Yuumlklemi fiil olan cuumlmlelerde vurgu yuumlkle-me en yakın olan soumlzcuumlk ya da soumlzcuumlk oumlbe-ği uumlzerindedir Bu kitabı bana geccedilen sene Okan almıştı Bu kitabı Okan bana geccedilen sene almıştı Bu kitabı geccedilen sene Okan bana almıştı Okan bana geccedilen sene bu kitabı almıştı

Oumln Yargı

Bir olay durum veya kişi ile ilgili olarak oumlnceden edinilmiş olumlu ve olumsuz huuml-kuumlmduumlr

Biliyorum buguumln de oumldevini getirmeye-cek

Bu adam hayatta akıllanmaz

Olasılık Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmesi imkacircn dacirchilinde olan olay olgu veya durumdur

Bu sınavdan 90 alabilirsin

Bu akşam size gelebilirim

Varsayım Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmemiş bir durumu gerccedilekleşmiş gibi kabul etmektir

Farz et ki bu sınavdan 90 aldın

Diyelim bu akşam size geldim

Gerccedilekleşmemiş BeklentiGerccedilekleşeceğine yuumlzde yuumlz inanılan bir olay ya da durumun gerccedilekleşmemesi du-rumundaki ldquobeklememezliği şaşkınlığırdquo dile getiren yargılardır

Gerccedilekleşmemiş beklenti cuumlmleleri ge-nellikle ldquosanmıştım duumlşuumlnmuumlştuumlmrdquo gibi yuumlklemlerle kurulur

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde amaccedil - so-nuccedil ilişkisi vardır

A) Hava soğuduğundan pencereyi kapattıkB) Bana kitap aldı diye ona teşekkuumlr ettimC) Yarına getirmek uumlzere bu kitabı alabilirsinD) Film izlemek iccedilin sinemaya gitmeye karar ver-

dik

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoiccedilinrdquo soumlzcuuml-ğuuml cuumlmleye diğerlerinden farklı bir anlam kat-mıştır

A) Sınava ccedilalışmak iccedilin eve erken gittimB) Eski guumlnleri hatırladığım iccedilin duygulandımC) Karadenizrsquoe gitmek iccedilin guumln sayıyoruz D) Okumak iccedilin fırsatlar yaratmalı insan kendine

3 (I) Eserleriyle bir anda magazin malzemesi hacircline gelen sanatccedilıların bu sonuccedilta payları ne kadardır bilemiyorum doğrusu (II) Son zamanlarda ccedilok tartışılan ldquoccedilok satmardquo meselesi gerccedilekten onların hayallerini suumlsluumlyor mudur (III) Ya da adlarının guumlzellik veya yakışıklılıklarının eserlerinin oumlnuumlne geccedilmesi acaba kendilerini rahatsız ediyor mu-dur (IV) Bu tartışılabilir ancak şu belli ki piyasa-da boumlyle allanıp pullanmaya yuumlceltilmeye merak-lı sanatccedilı tipleri ccedilok

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangisi diğerlerine goumlre daha kesin bir yargıdırA) I B) II C) III D) IV

4 I Necip Fazılrsquoın ldquoKaldırımlarrdquo şiiri aynı zamanda bestelenmiştir

II Sabahattin Alirsquonin eserlerinde ağalık sistemi-nin başarılı eleştirisini goumlruumlrsuumlnuumlz

III Uumlnluuml yazar en sevilen eserlerini Bodrumrsquoda yazmıştır

IV Yaptığı muhteşem betimlemeler onu diğer ya-zarlardan ayırır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangisi kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden farklı-dır

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

23

TE983584983584983584983584

75 Başarılı bir takımın pek ccedilok eli tek bir beyni var-

dır

Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cuumlmleye en yakındır

A) Başarıyı getiren iş birliği iccedilinde ccedilalışmaktırB) Tek akıl bol iş birliği başarıyı getirirC) Başarı iccedilin insanları bir kişi organize etmelidirD) Bir kişi karar verir ccedilok kişi uygularsa başarı

gelir

6 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım soumlz konusu değildir

A) Farz edelim ki şu an yaz tatili gelmişB) Sınavı kazandığını duumlşuumln ne kadar mutlu olu-

ruzC) Diyelim ki seni aramadı ne yapacaksın o za-

manD) Varsayımlar uumlzerinden karar vermek doğru

olmaz

7 Dermotoloji uzmanı X bebeklerde cilde renk ve-ren ve cildi guumlneşten koruyan melanin adlı pig-ment huumlcrelerinin bebeklerde yetersiz sayıda olduğunu ve bebekleri guumlneşten korumada izle-necek ilk yolun bebeğe sık dokunmuş ve pamuklu kumaştan yapılan accedilık renk giysiler giydirmek ol-duğunu belirtti

Bu cuumlmledenI Guumlneşin zararlı ışınlarından korunmada pig-

ment huumlcrelerinin etkisi vardırII Bebekleri guumlneş ccedilarpması ve yanıklarından

korumanın en etkili yolu koruyucu kremler kullanmaktır

III Bebeklerde guumlneş ccedilarpmasının yetişkinlerin-kinden fazla goumlruumllmesinin nedeni bebeklerin hareketli olmamasıdır

IV Melanin adı verilen huumlcrelerin birden ccedilok işlevi vardır

yargılarından hangilerine ulaşılamazA) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) III ve IV

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokarşılaştır-mardquo soumlz konusudur

A) Geccedilen yıla goumlre soruların daha kolay olacağı-nı duumlşuumlnuumlyorum

B) Buguumlnlerde kafasının başka şeylerle meşgul olduğu accedilık

C) Kendinize bir dost bulmak isterseniz onu ki-taplarda arayın

D) Duumlşuumlncelerimizi oumlfkelenerek anlatmak bizi so-nuca goumltuumlrmez

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlyleyenin duygularına yer verilmemiştir

A) Hafta sonu yapılacak panele farklı dallardan 42 akademisyen davet edildi

B) Yaptığı başarılı tasvirlerle adını unutulmazlar arasına kazımayı başardı

C) Anadolursquoda yaşanan toprak ağalığı sisteminin koumlhneliğini başarıyla eserine taşımış

D) Yalnızlık temasını okuyanların yuumlreğine do-kunarak vermeyi seviyor

10 I Yazının gazetede yayımlandığı duumlşuumln bir kere

II Buguumlnkuuml sınavlarımız oumlnuumlmuumlzdeki hafta accedilık-lanabilir

III Buraya geldiğinde bizi de arar sanmıştıkNumaralanmış cuumlmlelerde aşağıdaki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) Gerccedilekleşmemiş beklentiB) Oumln yargı C) VarsayımD) Olasılık

11 (I) 1930 yılında yayımlanan ldquoBir Gemici Hikacircye-sirdquo adlı eseri yazarın sanat haya tında yeni bir doumlneme başladığını goumlsterir (II) Romantik oumlge-ler hikacircye buumlnyesindeki eski ağırlıkla rını kaybe-derek yerlerini daha gerccedilekccedili bir mizaca bırakır (III) Boumlylece yazar hikacircyelerine daha toplum sal bir iccedilerik kazandırmış olur (IV) Bazı araştırmacı lar yazardaki değişimi Al manyarsquoda bulunduğu sı rada daha yakından tanı dığı Batılı yazarlara bağ larlar

Bu parccedilada numaralan mış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquosanatccedilının uumlslubuna youmlnelik değerlendir-merdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

24

712 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquooumln yargırdquo an-

lamı bulunmaktadır

A) Bu konuda bizi doğru youmlnlendirmediğini duumlşuuml-nuumlyorum

B) Zamanında yola ccedilıkmazsanız otobuumlsuuml kaccedilırır-sınız

C) Her geccedilen guumln artan enflasyon yaşam koşul-larını guumlccedilleştiriyor

D) Bu yıl yine şampiyon bizim takımımız olacak-tır

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquoazımsamardquo anla-mı iccedilermektedir

A) Bu soruları mı cevaplayamadınız sizB) Bir kitapla yazar olduğunu duumlşuumlnuumlyor ne yazıkC) Bu kadarcık parayla benden geccedilinmemi mi

bekliyorsunD) Okuyup adam olacakmış da ailesine o baka-

cakmış

14 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zaman oumlgesi vurgulanmıştır

A) Ona buumltuumln gece olanı biteni sakince anlattımB) Buumltuumln gece olanı biteni sakince ona anlattımC) Olanı biteni sakince buumltuumln gece ona anlattımD) Sakince ona olanı biteni buumltuumln gece anlattım

15 (I) Kapkaranlık sık bitki oumlrtuumlsuumlyle dolu ormanın iccedilinde ilerliyorduk (II) Her geccedilen dakika ccediloumlken karanlık yolumuzu karartıyor oumlnuumlmuumlzuuml goumlrmemiz iccedilin bize tek ışığı ay sağlıyordu (III) Geccedil de olsa yanlış bir yola girdiğimizi anlamıştık (IV) Bu yuuml-ruumlyuumlş nedeniyle hepimiz yorulmuş omuzlarımız duumlşmuumlş parmağımızı kımıldatmaya hacirclimiz kal-mamıştıYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquobetimleme (tasvir)rdquo yapılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

16 I Şimdiki aklım olsaydı onu hiccedil dinlemezdimII Bana bunları o ellerle mi yazdınIII Zamanında ona guumlvenseydim başıma bu gel-

mezdiIV Bunları bilsen bana yine de kızacak mıydınYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-lerinde ldquopişmanlıkrdquo anlamı soumlz konusudur

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) II ve IV

17 I Yaptığınız pikniğe beni davet etmek aklına gelmedi mi (sitem)

II Ders vakti geldi oumlğretmen sınıfa gelmiştir (olasılık)

III İnsanlar hacirclacirc demokrasinin oumlnemini anlamış değil (pişmanlık)

IV Tuumlrkccedilenin en oumlnemli sorunu aşırı duumlzeyde ya-bancı soumlzcuumlk kullanılmasıdır (karşılaştırma)

Yukarıdaki numaralı cuumlmlelerin hangisinin ay-raccedil iccedilindeki anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

18 (I) Cumhuriyet Doumlnemi Tuumlrk şiirinde yeni bir ccedilığır accedilan Orhan Veli Garipccedililer hareketinin en oumlnemli ismidir (II) O Tuumlrk şiirini yıpranmış kalıplardan klişe soumlzlerden kurtarıp gerccedilek hayata guumlnluumlk yaşamın arasına taşımıştır (III) Yalın anlaşılır nuumlkteli realist ve halk diliyle esprili şiirler yazmış-tır (IV) 1941rsquode yazdığı ldquoGariprdquo adlı şiir kitabının oumln soumlzuumlnde Tuumlrk şiirine yepyeni bir hava getirmek gerektiğini savunur

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde yazarın uumlslubuyla ilgili bilgi verilmiştir

A) I ve IVB) II ve IIIC) II ve IVD) III ve IV

19 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tıma başvurulmuştur

A) Eğitimin gelecek nesilleri aydınlatma işlevini unutmamalıyız dedi

B) Atatuumlrk ldquoSanatsız kalmış bir toplumun yaşam damarları kopmuş demektirrdquo der

C) Van kedileri bir goumlzuuml mavi bir goumlzuuml yeşil olma-sıyla tanınır

D) Bana anlatacaklarının ccedilok oumlnemli olduğunu soumlyledi

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 7: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

4

2

1 CcedilocukluğumuzdaldquoCcedilokokuyanmıbilirccedilokgezen

mirdquosorusunukaccedilkezduydukkimbilirCevap-

tanccediloksorununkendisioumlnemliydisankiOrtada

derinbir ikilemvarmışgibi ciddiyetleyoumlneltilirdi

soruHerseferindeldquoCcedilokokuyanrdquodememizbek-

lenirdiGalibaoumlğretmenlerimizokumasevgimizi

boumlyleartırmayaccedilalışırdıccedilokokumaklaccedilokgez-

mek asla yan yana gelemezmiş gibihellip Bense

okumayıdagezmeyi de tutkuyla sevenbiri ola-

rakikiyeboumlluumlnuumlrduumlm Okumanındaiccedilteniccedilebir

seyahatolduğuna inandığımdanherkitabınbizi

başkabiryolculuğaccedilıkardığınıduumlşuumlnduumlğuumlmden

hiccedilbirzamanısınamadımbuyapayikileme

Bu parccedilada geccedilen ldquoOkuyarakgezmekherkitabıbaşlıbaşınabirseruumlvensayarakbirbaşkaorta-maveyaşamauzananbiryolculukyapmaksayılırccediluumlnkuumlrdquo soumlzleriyle anlatılmak isteneni numara-lanmış soumlzlerin hangisi iccedilermektedir A) I B) II C) III D) IV

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoccedilekmekrdquo soumlzcuumlğuuml verilen anlama uygun kullanılmamış-tır

A) GuumlccedilbirdurumadayanmakYıllarcaekonomiksıkıntılarccedilektiadam

B) TaşıtıbiryerebırakmakkoymakHatalıparkedenaracıpolisccedilekmiş

C) ŞansınıdenemekiccedilinbirinialmakYapılanku-radaEmrersquoyiccedilektim

D) Aynısını yazmak veya ccedilizmekToplantı tuta-naklarınıtemizeccedilekiyoruz

l

ll

lll

lV

Gerccedilek - mecaz ayrımı sorularında da ccedileldi-rici olarak yan anlamda kullanılmış soumlzcuumlkler de verilebileceği iccedilin dikkatli olunmalıdır Yan anlam temel anlamla bir şekilde ilişkilidir ve gerccedilek anlam sayılır Oysa mecaz anlam tamamen gerccedilek dışı bir anlamdır

Bir soumlzcuumlk yalnız başına iken bize temel anlamını ccedilağrıştırır Soumlzcuumlklere yan ve mecaz anlam kazandırabilmemiz iccedilin onları cuumlmlede kullanmamız gerekir

Aşağıdaki soumlzcuumlklerin temel yan ve mecaz anlamlarını karşılaştırmalı inceleyiniz

Yol

Adam yolu oumlğrenmek iccedilin arabadan indi (TA) Evin yolu Arnavut kaldırımlarıyla doumlşeli (YA) Matematik sorularının genellikle birden

fazla ccediloumlzuumlm yolu vardır (MA)

Kafa

Delikanlı kafasına aldığı ağır darbe sonucu bayılmıştı (TA) Koltuğun kafası oldukccedila fazla yıprandı

değiştirmeliyiz (YA) Yaşı kuumlccediluumlk olmasına rağmen haksızlık

karşısında kafa tutardı (MA)

Buumlyuumlk

Annemin tatilde benim iccedilin aldığı bisiklet oldukccedila buumlyuumlktuuml (TA) Buumlyuumlkler torunlarına ccedileşit ccedileşit bayram

hediyesi almıştı (YA) Buumlyuumlk duumlşuumlncelerden esinlenerek guumlzel

hayalleri kitaba doumlkmuumlştuuml (MA)

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

5

TE983584983584983584983584

23 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde terim anlam-

lı bir soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) MatematikoumldevleribanakoumlksoumlktuumlrduumlB) Bitkiyi toprağa bağlayan besleyen boumlluumlme

koumlkdenirC) 25sayısınınkarekoumlkuumlnuuml5olarakbuluruzD) Birsoumlzcuumlğuumlnanlamlıenkuumlccediluumlkparccedilasıkoumlktuumlr

4 Aşağıdaki altı ccedilizili soumlzcuumlklerin hangisinin eş anlamlısı yoktur

A) EğitimgelişmeiccedilinbirvasıtadırB) Bu dizelerdeaşkıbulmakmuumlmkuumlnduumlrC) MerakbilimindoğuşunasebepolurD) Herkeseksikyanınıgeliştirmeyeccedilalışır

5 Aşağıdaki altı ccedilizili kelimelerden hangisi ger-ccedilek anlamda kullanılmıştır

A) Doğrularıgoumlremeyecekkadarkoumlrolması im-kacircnsızdı

B) Olayları benimgoumlzuumlmle değerlendirmen ccedilokoumlnemliydi

C) Birccedilokkişiarasındansıyrılıpbirinciliğieldeet-mişti

D) Kapının ağzındabiriken insanlarmerak iccedilin-deydi

6 Aşağıdakilerden hangisinde zıt anlamlı keli-meler bir arada kullanılmamıştır

A) Busınaviccedilinhepimizgeceguumlnduumlzemekver-dik

B) Senbusoumlzlerisoumlyleyincegidipgitmemekara-sındakaldım

C) Yaptığımızyanlışsorulardoğrularımızıgoumltuumlr-muumlş

D) Tuumlmsorularımızadoğrucevapverdiyarışma-cılar

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobağrdquo soumlzcuuml-ğuuml karşısında verilen anlama uygun kullanıl-mıştır

A) Onunlaaramızdakibağgittikccedileguumlccedilleniyor(İlgiilişki)

B) Yaramınbağınıdeğiştirmeyegidiyorum (ipsicimvbduumlğuumlmlenirnesne)

C) Hasatmevsimibağlardabirhareketlilikbaşlar(destedemet)

D) Pazardangelirkendoumlrtbağmaydanozaldım(meyvebahccedilesi)

8 I CcedilocukdalgınlıklaboşluğaelinikoymuştuII Kimsenin karşısında el bağlama alışkanlığı

yokturIII ŞuişesendeelatsandahemenbitirsekIV Yaptığıyolsuzluknedeniylegoumlrevdenelccedilekti-

rilmişYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoelrdquo soumlzcuumlğuuml deyim iccedilinde kullanılma-mıştır

A) I B) II C) III D) IV

9 Ccedilocuk eğitiminde bir disiplin youmlntemi olarak ce-zanınnasılvenezamankullanılacağıoumlnemlibirtartışmakonusuolmuşturKimilericezanın----et-kisindensoumlzederkenkimileritamtersinecezanınsuccedilu----veyenidenişlemeyegoumltuumlrduumlğuumlnuumliddiaederler

Bu parccedilada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşa-ğıdakilerden hangileri getirilmelidirA) caydırıcındashkabullenmeyeB) kalıcındashazaltmayaC) olumlundashanlamayaD) bıktırıcındashreddetmeye

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde mecaz an-lamda kullanılmış bir soumlzcuumlk yoktur

A) Herzamaninsanlarakarşıoumllccediluumlluumldavranmayıbilir

B) Bilirizkiyanımızdaolmasadayuumlreğibizimlebirccedilarpar

C) Sorduğu zor sorularla patron adayları epeyterletmiş

D) Yenidenyazmayabaşlayacağı iccedilinkalemininucunusivriltti

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

6

211 Aşağıdakilerin hangisinde benzetme amacı

guumlduumllmeden bir soumlzcuumlk başka bir soumlzcuumlğuuml kastedecek şekilde kullanılmıştır

A) Buaybeyazperdedebirccedilokyenifilmgoumlste-rimegiriyor

B) Ahmetevindireğiolmanınzorolduğunuduuml-şuumlnduuml

C) TuumlmmahallebudedikoduyukonuşuyorduD) Minik serccedileAnadolu Hisarı konserlerine ara

verecek

12 (I)Romanlarıhikacircyelerivedenemeleriyleedebi-yatımıza silinmesi muumlmkuumln olmayan bir damgavurduktansonraaramızdanayrılanNecatiCuma-lı ilgisini daha ccedilokAnadolu insanına yoğunlaş-tırmıştır (II)Taşranın renklidoğasınımetinlerinemalzemeyapmışkimizamandaAnadoluhalkı-nın ortaya saccedilılmamış yuumlzuumlne dikkat ccedilekmiştir(III)Aydın kişiliğini hiccedilbir zaman tepeden bakanuumlslupla yansıtmayan yazar goumlzlemlerini yargı-lamaktan uzak bir yaklaşımla kaleme almıştır (IV) Taşra insanının su yuumlzuumlne ccedilıkmamış arkaplandakiduumlşleriveisteklerindenhareketleccedilarpıcıbirmozaiğeulaşmıştır

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerde ge-ccedilen altı ccedilizili soumlzlerden hangileri anlamca bir-birine en yakındırA)IveII B)IveIIIC)IIveIV D)IIIveIV

13 Deyimler dilimizin zenginliğini goumlsterir Bir du-

rumu daha etkili anlatmak somutlaştırmak an-

latımı zenginleştirmek iccedilin kullanılır Dilimizde

ldquoburunrdquo kelimesinin kullanıldığı birccedilok deyim

bulunur Buumlyuumlklenmek kibirli olmak anlamında

burnu buumlyuumlmek davranışlarına soumlz ettirmemek

eleştirilerekızmakanlamında burnundankıl aldır-

mamakccedilokoumlfkelenipsinirlenmişolmakanlamında

burnusuumlrtuumllmekccedilokyakınındaolmakanlamında

burununundibindedeyimlerikullanılır

Yukarıdaki numaralanmış deyimlerden hangi-sinin anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

14 I AldığınotugoumlruumlnceAzrarsquonıngoumlzleriparladıII Anidenkaldırdığıeliarkadaşınıngoumlzuumlnegir-

miştiIII Kafasınınmeşgulolduğugoumlzuumlnuumlndalmasın-

danbelliydiIV Badersquoninyazdığıyazıdangoumlzlerimialamıyor-

dumYukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerin han-gisinde ldquogoumlzrdquo soumlzcuumlğuuml deyim iccedilinde kullanıl-mamıştır

A) I B) II C) III D) IV

15 Guumlnuumlmuumlzde ldquoparanın ve hızlı şoumlhret hırsınınrdquotutsağıolankimiyazarlaryazmayabaşlamadanoumlnce kendilerince bir tuumlr piyasa araştırması ya-pıyor İlkin yayıncılara uğruyor onların nabzınıtutuyor Bu yayıncılardan hangi tuumlrden yapıtlaristendiğinidoğrudanyadadolaylıbirbiccedilimdeoumlğ-renmeyeccedilalışıyorKafalarındakianahtarsoruşuldquoNeyazarsamyayıncılarhemenbasardahaccedilokpara daha ccedilok uumln kazandırır banardquo Bu sorukonusalbirarayışayoumlnlendiriyoronlarıOnlardayığınların ilgisini kamccedilılayacak moda konulardayoğunlaşıyorDahasonradayazmayıtasarladık-larıyapıtlarbusanatccedilılarınbeyinlerininkovuğun-daccedilimlenmedenduyuruccedilalışmalarıbaşlıyor

Bu parccedilada geccedilen ldquoyapıtınsanatccedilınınbeynininkovuğunda ccedilimlenmemesirdquo soumlzuumlyle aşağıdaki-lerden hangisi anlatılmak istenmektedirA) Anlatımdaayrıntıyagereğinceyerverilmeme-

siB) Uumlretilecekyapıtınsanatccedilınınzihnindegerekli

olgunluğaulaşamamasıC) Kalemealınaneserinkurgusununtamamlan-

mamışolmasıD) Yapıttakiufaktefekpuumlruumlzlerintoumlrpuumllenmeme-

si

I

II

III

IV

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

7

TE983584983584983584983584

3

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-cuumlk gerccedilek anlamının dışında kullanılmıştır

A) SınıfaanidenbirsessizlikccediloumlktuumlB) Caddedengeccedilen insanlareğilip iccedileriyebakı-

yorlar C) Bu paslıanahtarlakapıyıaccedilmamccedilokzorD) Uzaklardangelensesedoğruyoumlneldiler

2 ldquoHafifrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisin-de ldquokalınlığı veyayoğunluğuazolanrdquo anlamına gelecek şekilde kullanılmıştır

A) Hafifbiryokuşugeccediltiktensonrailkbinadaotu-ruyoruz

B) Yapraklarınhafifiniltisiiccedilindekoumlyedoğruyak-laşıyoruz

C) Dışarıda yanan lambanın aydınlığıyla burasıhafifbiraydınlıkiccedilindeydi

D) Kendimibuguumlnduumlnegoumlredahahafifvezindehissediyorum

3 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-cuumlk yan anlamda kullanılmamıştır

A) CcedilocuğunateşinisabahakadarduumlşuumlremedikB) AklıbaşındaadamboumlyleboşlaflaretmezC) MahalleningoumlbeğindekavgayatutuştularD) Kapınınağzındanccedilekildeevehavagirsin

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zıt anlamlı soumlzcuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) Duumlştuumlğuumlbusıkıntıdankolayccedilıkacakgibigouml-ruumlnmuumlyor

B) Konuştuğukişilerinpektekininsanlarolduğusoumlylenemez

C) Toplantınınyapılacağısalonsaatleroumlncesin-denhazırlandı

D) Sabahduumlkkacircnıbenaccediltımakşamsenkapa-tırsın

Karşıt (Zıt) AnlamAnlamca ve iccedilerikccedile birbiriyle ccedilelişen kav-ramlar karşıttırbuumlyuumlk X kuumlccediluumlk ccedilalışkan X tembel

Olumsuzluk karşıtlık değildir

kavram karşıtı olumsuzu

neşeligelmek

uumlzguumlngitmek

neşesiz gelmemek

Eş (Aynı) AnlamAnlamca ve iccedilerikccedile aynı kavramı iccedileren soumlzcuumlklerdir

beyaz = ak ihtimal = olasılık

imkacircn = olanak cevap = yanıt

Eş Sesli (Sesteş) SoumlzcuumlklerYazılışları aynı olup anlamları farklı olan soumlzcuumlklerdirYaz 1 - mevsim adı 2 - yazma eylemiGuumll 1 - ccediliccedilek tuumlruuml 2 - guumllme eylemi

Terim AnlamSanat bilim edebiyat spor gibi alanlarda belirli oumlzel kavramları karşılayan soumlzcuumlk-lerdir teşhis tedavi tansiyon tıp

korner şut aut futbol

hacirckim savcı avukat hukuk

accedilı kare dikdoumlrtgen matematik

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8

35 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-

cuumlk terim anlamıyla kullanılmıştır

A) Eserlerindehalkınyaşadığısıkıntılarıakıcıbiruumlsluplaelealmış

B) Doğupbuumlyuumlduumlğuumlbuşehreşimdilerdeantre-noumlrluumlkyaparakhizmetediyor

C) Her zaman onun duumlşuumlncelerine saygı duy-dum

D) Kullandığışiirdiliyazılarınınakıldakalmasınıkolaştırıyor

6 CumhuriyetDoumlnemiTuumlrkşiirininoumlnemliisimlerin-denbiriolanCahitSıtkıTarancıkendinehasşiirdiliveduumlnyasıileedebiyattarihimizdeoumlnemlibiryerişgalederTarancışiireihtiraslasarılmışşiiryazmayabaşladığıliseyıllarındanoumlluumlmuumlnekadarldquoşairrdquo vasfına sadık kalmıştır Sırf bu sebeptenyazmışolduğuhikacircyelerindergivegazetesayfa-larındakalmasınaizinvermiştir

Bu parccedilada geccedilen altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) ŞiireyabancıkalmamakiccedilinccedilabalamakB) ŞiirseltemalaraoumlnemvermekC) ŞiirebuumlyuumlkbiristekveguumlccedillebağlıolmakD) Şiire diğer tuumlrlere oranla daha fazla emek

vermek

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquogoumlrmekrdquo soumlzcuumlğuuml karşısında verilen anlama uygun ola-rak kullanılmıştır

Kullanımı Anlamı

A) Goumlzuumlondanbaşkasınıgoumlrmuumlyorsenidinlemez

Birşeyeerişmek

B) Buodasabahakşamguumlneşgoumlruumlyor

İşlemeuğramak

C) Busahnedenedeccedilokkendineguumlvenenyarışmacıgoumlrduumlm

Ccedilokdeğervermek

D) İstanbulrsquountarihicircyerlerinigoumlrduumlnmuuml

Gezmek

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı bir soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) Ccedilalışmadisipliniyakalayanlarbaşarıyakestir-medengiderler

B) Gelişmişuumllkeleriklimdeğişiklikleriniyakındantakipediyor

C) Yoğunkaryağışındandolayıeğitimebirguumln-luumlkaraverildi

D) Sonradanaldığıkararlarşirketiiflasıneşiğinegetirdi

9 Aldığıhaberlebirdenyolaccedilıkangencinmacera-larının anlatıldığı bu kitap iki yuumlz elli sayfadanoluşuyor Yazar karakter betimlemesinde birazabartıyakaccedilmışolsadaboğulmadanokuyabile-ceğimizbireserortayaccedilıkarmıştır

Bu metindeki altı ccedilizili soumlzle eserin hangi oumlzel-liği vurgulanmaktadır

A) SıkıcıolmadığıB) YaratıcıolduğuC) KarışıkolmadığıD) Olayınazlığı

10 ldquoGelmekrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdakilerin hangisinde ldquodayanmaktahammuumlletmekrdquo anlamına gelecek şekilde kullanılmıştır

A) Neyaptıysakbulunduğumuzyereışıkgelmi-yor

B) ButakımelbisesanakuumlccediluumlkgelirC) Soğukta dışarıya ccedilıkmaya gelmiyor hemen

hastalanıyorumD) Soğuktanborulardonduğuiccedilinmusluktansu

gelmiyor

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

9

311 Bir ağustossabahındanccedilıkıpgelenbuyumuşak

akşamuumlstuumlışığıinsanlarınyalnızyuumlzlerinideğil

ruhlarınıdaaydınlatıyordu

Bu cuumlmlede numaralanmış soumlzcuumlklerden han-gisi mecaz anlamıyla kullanılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

12 Kıyıdadurmuşdeniziseyrediyorumağzımkulak-

larımavarıyorPırılpırılbirgoumlkyuumlzuumlvarherşey

okadaraydınlıkkiiccedilimaccedilılıyorUzaktabirkayık

goumlruumlyorumiccedilindekilerelleriylebalıktutuyor Koca

koca balıklar hepsi guumlmuumlş rengi Yanındakiler

isebalıklarısofradagoumlrmeyi doumlrtgoumlzlebekliyor

KadınldquoBenbukayıktan inmekistiyorumrdquodiyor

Denizşıpırşıpırbalıklarrahatsızguumlneşvarama

terletmiyorHeryereveherşeyesessizlikhacirckim

Bu parccedilada numaralanmış altı ccedilizili soumlzlerden hangisi deyim değildirA) I B) II C) III D) IV

13 ldquoAlkirazuumlstuumlnekaryağmazrdquo cuumlmlesindeki ldquoalrdquo soumlzcuumlğuumlnuumln eş seslisi aşağıdakilerin hangi-sinde kullanılmıştır

A) Senbilmezsinccedilocukalelmayataşatanccedilokolur

B) AlelmayıvernarıağlarımzarızarıC) UtancındanyanaklarıalalolmuştuD) Albayrağınaltındasaatlercenoumlbettutmaktan

onurduydum

14 İnsanduumlnyayakendiiradesiylegelmezamaken-diiradesiyleyenibirduumlnyakurmayaccedilalışırDuumln-yayairadesinindışındagelişionusuumlreklitedirginederBu tedirginlik kişinin kendisini hayatınoumlz-nesiolarakgoumlrmesindenkaynaklanır İnsanya-şadıklarına suumlrekli yabancıdır yaşadıklarındansuumlreklikorkandır

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidir A) CcediloksıkıntıccedilekmekB) YaşadıklarındansuumlreklietkilenmekC) HayatayoumlnverenolmakD) Toplumdabiryeredinebilmek

15 Yazar oumlzellikle kadın dostluğu komşuluk annendashkızyadakızkardeşlerarasındakiilişkileretra-fındageliştirdiğioumlykuumlleriyletanınıyorBuoumlykuumlle-rindedikkatccedilekenunsurlarınbaşındaşiireyapı-langoumlndermelergeliyorHeroumlykuumlnuumlnbaşındao oumlykuumlyeaccedilılanbirpenceregibidurandizelereyerveriyor

Bu parccedilada geccedilen altı ccedilizili soumlzle soumlz konusu dizelerle ilgili olarak anlatılmak istenen aşağı-dakilerden hangisidir

A) OumlykuumlnuumlnanlatımınagoumlndermeyaptığıB) YazarınanılarınıoumlykuumllerindeişlediğiC) AnlatılacakoumlykuumlnuumlniccedileriğineyoumlnelikolduğuD) Şiirinetkileyicianlatımınıoumlneccedilıkardığı

16 I BuakşamkitoplantıyabesbelligelmeyecekII Odasınıyineherzamankigibidarmadağınık

bırakmışIII Tuumlmziyaretccedililerimizbuyatırımdanfaydalana-

cakIV İmkacircnlarımızelverirseseneyedeAvrupaturu

yapacağızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde pekiştirilmiş soumlzcuumlk kullanılmıştır

A)IveII B)IveIII

C)IIveIV D)IIIveIV

I II III

IV

I

II

III IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

10

4

İkilemeAnlatıma guumlccedil kazandırmak iccedilin aynı soumlzcuuml-ğuumln ya da ilişkili soumlzcuumlklerin iki kere kul-lanılmasıdır

Doğru duumlruumlst yalan yanlış kırık doumlkuumlk

Gece guumlnduumlz aşağı yukarı er geccedil irili ufaklı

Ufak tefek yırtık pırtık eğri buumlğruuml kaba saba

Abuk sabuk mırın kırın ıvır zıvır abur cubur

Yavaş yavaş ince ince koşa koşa hıccedilkıra hıccedilkıra

Şırıl şırıl ccedilatır ccedilatır fokur fokur guumlruumll guumlruumll

Eş ya da Yakın Anlamlı

Karşıt Anlamlı

Biri Anlamlı Biri Anlamsız

İkisi de Anlamsız

Aynı Soumlzcuumlğuumln Yinelenmesiyle

Yansıma Soumlzcuumlklerle

Somut ndash Soyut AnlamDuyularla algılanabilen kavramlar somut duyularla algılanamayan ve kişiye goumlre de-ğişebilen kavramlar soyutturhız yer goumlk ruumlzgacircr ısı somutneşe huumlzuumln ruh guumlzellik soyut

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde yansımadan tuumlremiş bir soumlzcuumlk yoktur

A) Balonunpatlamasıyladaldığıuykudanuyan-dı

B) Mangaldaki koumlmuumlrlerdenccedilıtır ccedilıtır seslerge-liyor

C) KavanozdakibuumltuumlnşekerlerikıtırkıtıryediD) Birdenayağakalktıvesessizceodayıterketti

2 Guumlnuumlmuumlz sanatccedilıları biccedilime ya da iccedileriğe ver-diklerioumlnemegoumlreikiyeayrılıyorHalkayoumlneleninandığınıccedilekinmedensoumlyleyebilensanatccedilıiccedile-riğeoumlnceliktanıyorbiccedilimoyunlarındankaccedilınıyorCcedilağın anlayışlarıyla bağdaşmayan ama inandı-ğını soumlyleyecekguumlcuumlolmayansanatccedilı isefildişikuleyekapanıpedilgen tavırlarıylavarlıkgoumlster-meyeccedilalışıyor

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) Toplumsorunlarınaeğilmektenkaccedilınarakya-

ratıcıolmayaccedilalışmakB) KendinitoplumdansoyutlayarakuumlretmekC) Yapıtlarındaiccedileriğigoumlzardıedereksoumlzsanat-

larıylayuumlkluumlbiranlatımıbenimsemekD) Kendiduyguveduumlşuumlnceleriniortayakoymak-

tanbaşkabiramacıolmamak

3 ldquoDağıtmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoBir toplantıdaAvrupalıbirdiplomatkuumlrsuumlyedoğru ilerlerkenayağı takılıncasalondaoluşan gergin sessizliği iccedilten tebessuumlmuumlyle birandadağıttırdquocuumlmlesindeki anlamıyla kullanıl-mıştır

A) AkşamevegirenhırsızeviccedilokkoumltuumldağıtmışB) Mezuniyetsonrasındaevimizineşyalarınıihti-

yacıolanlaradağıttıkC) Polismeydandatoplanangoumlstericileriguumlccedilkul-

lanmadandağıttıD) Sahayagirerekoyuncularındikkatinidağıtan

izleyicikoşarakkaccediltı

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

11

TE983584983584983584983584

44 YazmakbirseruumlvendirhiccediltartışmasızBirroma-

nınkacircğıdadoumlkuumllmenedenibirduygupatlamasıbiracıhattabirbunalımolabilirBensesonsuzbiroumlzguumlrluumlkvemutlulukiccedilindeyazıyorumheryapı-tımdakendiccedilizdiğimbirharitanınuumlstuumlndeuccediluyorkendiistediğimalanainiyorum

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) Oumlznellikle biccedilimlendirilen yapıtlar aracılığıyla

kişiselduumlşuumlnceleriiletmekB) Youmlnlendirmelere ve dayatmalara kapalı bir

anlayışlauumlretmekC) Oumlzguumlrbirbakışaccedilısınıbenimseyerekyaratıcı

olmakD) Yaşamın her youmlnuumlnuuml yapıtlarına taşıyarak

youmlnlendiriciolmak

5 ldquoGoumlzrdquosoumlzcuumlğuumlyleilgilidilimizdeccedilokfazladeyim

vardırOumlrneğinbirkişiveyabirşeydeğeriniyi-

tirdiğinde goumlzden duumlştuuml ayrı duumlşenlerin arasın-

daki sevginin zamanla azaldığını belirtmek iccedilin goumlzdenırakolangoumlnuumlldendeırakoluroumlnemver-

memek arkaplana itmekanlamınıvermek iccedilingoumlzden uzak tutmak dikkatleri uumlzerine ccedilekmek

anlamındagoumlzealmakdeyimlerinikullanırız

Yukarıdaki numaralanmış deyimlerden hangi-si yanlış accedilıklanmıştır

A) I B) II C) III D) IV

6 Sevdiğimiz kişilerin oumlluumlmuumlnuumln ardından onlarakarşıbiriccedilhesaplaşmakarşısındabuluruzkendi-miziSankigeridekalmanınsuccedilluluğunuduyum-sarızbuduyumsamanınetkisiyleoumlleninyaşamseruumlveni sessiz bir filme doumlnuumlşuumlr belleğimizdeSonundasevdiğimizkişilerinoumlluumlmuumlduygusalbirdepremyaratıriccedilimizde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) TenselbiryıkılışB) Bireyin kavramavealgılamaguumlcuumlnuumln koumlrel-

mesiC) AcınınyarattığıyoğunlaşmışbiriccedilsessizlikD) Psikolojikbirccediloumlkuumlntuuml

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde sesteş soumlz-cuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) BuyılkuralıktanhastalıktanyıldıartıkkoumlyluumlB) Kendime ccedilizdiğim yoldan oumlmruumlm boyunca

doumlnmeyeceğimC) BanaguumllhepguumllkibendeguumlleyimD) Doğrubildiklerindensakınolaşaşma

8 I BusınavlarartıkcanımatakettiII Boşunabenimguumlnahımıalmayındoğrusoumly-

luumlyorumIII Oumlyle saf biridir ki hemen herkes kandırabilir

onuIV Abimbenipatronaanlatırkensankiağzından

baldamlıyorduYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde deyim kullanılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

9 (I)Heryerdenbukonuylaalakalı itirazalıyoruz(II)Bu itirazlaracevapvermehakkımızvaramakullanmak istemiyoruz (III) Ccediluumlnkuuml biz succedillu vekabahatli aramıyoruz (IV) Amacımız dergimizidahaileriyegoumltuumlrmekiccedilinelimizdengelengayretigoumlstermektir

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde eş anlamlı soumlzcuumlkler bir arada kullanıl-mıştır

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) Yenioumlykuumlmebahccediledekiboumlcekvızıltılarıara-sındabaşladım

B) BusaygısızdavranışlarınabirsonvermelisinC) Sonunda hayal ettiğim arabayı alma fırsatı

geccediltielimeD) Banakendimenfaatidoğrultusundayaklaşan-

lardanhepuzakdurdum

I

II

III

IV

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

12

411 Onakarşıyapılanolumsuzeleştirilerehiccedilbirza-

mankulaktıkamadıBueleştirileronuyıpratmakyerineaksinedahadaguumlccedillendirdiSoneseriyledegoumlruumlluumlyorkiolumsuzeleştiriyapanlarağzınınpayınıaldıArtıkeleştirilerolumluyadoumlnduuml

Bu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) MutsuzluğunudışarıaktarmakB) GerccedileğiortayaccedilıkarmakC) SoumlylediklerineveyaptıklarınapişmanolmakD) Birininahınıuumlstuumlneccedilekmek

12 Dostoyevski Ccedilarlık Rusyarsquosında yoksulluk iccedilin-dekıvrananinsanlarındramlarınıyazabildiğiiccedilinduumlnyaedebiyatınındoruklarınayerleşebildiUumllke-mizdedeOrhanKemalboumlyleinsanlarınhayatları-nıyazarlığınbuumlyuumltecialtınaaldı

Bu parccediladaki ldquoyazarlığınbuumlyuumltecialtınaalmakrdquosoumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) YapıtlarınasanatsalbirtatsindirmekB) YazdıklarındagoumlzlemlerineccedilokccedilayervermekC) Gerccedilekleri tuumlm ccedilıplaklığıyla goumlz oumlnuumlne ser-

mekD) Yaşananlarıabartarakanlatmak

13 SoumlzoyunlarındanuzakbirşiirivardırşairinOnuniccediltenliğiyalınlığagoumltuumlruumlrşiiriniyalınlığıdaccedilarpı-cılığa Konuşur gibi şiir soumlylemek her babayiği-din harcı değildir Soumlzuumln balını bulup ccedilıkarmakgerccedilekşairinişidirBoumlyleceohemenherşiirindegerccedilekbirşairolmayıbaşarmıştır

Bu parccedilada ldquosoumlzuumlnbalınıbulupccedilıkarmakrdquo soumlzuuml ile anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) SoumlylemekistediğiniokuraeksiksizyansıtmakB) Semboller yerine soumlzcuumlğuumln ilk anlamını kul-

lanmakC) KurduğuşiirdiliyleguumlccedilluumlbirdeyişeulaşmakD) Yenikelimelerkullanarak farklıbiretkiyarat-

mak

14 HermektuptariheduumlşuumllmuumlşbirnotturBunotlarccedilağınınsorunlarınakarşıduyarlıveilericifikirleresahip bir aydınımızın kaleminden ccedilıkmış ise ta-rihinkaranlıknoktalarına ışık tutacakbirniteliğekavuşurBunedenleoumlnemlikişilerinyazdığımek-tupların tarihicirc bir belge olduğu goumlz ardı edilme-melivebubelgeleriyiokunmalıveanlaşılmalıdır

Bu parccedilada geccedilen ldquotarihin karanlık noktalarınaışıktutacakbirniteliğekavuşmakrdquo soumlzuumlyle anla-tılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) TarihibirbilimdalıolaraktanıtabilmekB) Zamanlaguumlncelliğiniyitirerek tarihicircbirnitelik

kazanmakC) İnsanlarınbirccedilokalandabeğenisinikazanmış

olmakD) Geccedilmişinbilinmeyenyoumlnlerini ortaya ccedilıkara-

cakdeğereulaşmak

15 Aşağıdaki altı ccedilizili soumlzlerden hangisi daha oumlzel bir kavramı ifade eder

A) Bumevsimdeağaccedillaryapraklarınıkaldırımla-rahalıgibiserer

B) Tuumlrkiyeuumlccediltarafıdenizlerleccedilevrilibiryarımadauumllkesidir

C) OnaaldığımbeyazguumlluumldahaccedilokbeğendiD) İnsanhayatıboyuncaherzamandoğrukarar-

larveremeyebilir

16 Guumlnluumlk o guumlnuumln olaylarının yazıldığı suumlsluuml laf-lara gerek duyulmayan bir yazı tuumlruumlduumlr Ancakyazan kişinin yaşadıklarını en iccedilten bir biccedilimdeyazdığıbirtuumlrolduğundanduygusallığınağırba-sabileceğibiranlatımvardırguumlnluumlklerde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle guumlnluumlkle ilgili ola-rak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) YoğunduygularlakalemealmakB) SanatlıbiranlatımaihtiyaccedilduymamakC) DoğalbiranlatımlaetkileyiciolabilmekD) Hertuumlrluumlanlatımtarzınıkullanabilmek

13

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlamTE983584983584983584983584

1 Tuumlrkedebiyatccedilısıartık kendi yolunukendisi ccediliz-melikendisanatkozasınıkendisioumlrmelidirBunuyaparakkendiyaratıcılıklarınaguumlvendiklerinigoumls-terirBusayedekendişaheserleriniyaratacakveeserlerinibuumltuumlninsanlığasunacakBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle Tuumlrk edebiyatccedilıla-rına duumlşen goumlrev aşağıdakilerden hangisidir

A) EserlerindetoplumsalkonularıişlemekB) TuumlminsanlığıilgilendirenkonularıanlatmakC) Kendilerineguumlvenerekgelecekkuşaklaraoumlr-

nekteşkiletmekD) Kendilerineoumlzguumlbiredebicircanlayışıbenimse-

mek

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde deyim yerin-de kullanılmamıştırA) Ccedilocuklarınazamanındaterbiyevermediğiiccedilin

şimdidizinidoumlvuumlyorB) Songuumlnlerdeherkesyanındakiylekonuşma-

yaccedilalışıyorbirbirininardındanduumlmenccedileviri-yor

C) Taraftarlarmaccedilınsondakikasınakadardokuzdoğurdu

D) Sonuccedilların 9rsquoda accedilıklanacağını oumlğreninceodanıniccedilindedoumlrtdoumlnmeyebaşladı

3 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan sonraki boumlluumlm aynı anlamdadırA) YahyaKemaloturupeskişiirinruumlzgacircrıylaşiir

yazarkenbileyenilikccediliydibuoumlzuumlndeyeniolanbirtavırdı

B) Buresimhayatafarklıbirpenceredenbakma-mızıvebakışaccedilımızıgeliştirmemizisağlıyor

C) Duumlruumlstluumlk zanaatkacircrı karakterize eden enoumlnemlioumlzelliklerdenbiridirbirccedilok insanınta-şıyamayacağıdeğerdir

D) Bunlaryaşlılıkşiirlerideğilkitabın iccedilinde in-sanoğlunungenccedillikoumlzleminidilegetiriyor

4 ldquoSuumlruumlklemekrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilek anlamıyla kullanılmıştırA) Sensiztadıccedilıkmazdiyerekhergittiğigeziye

benidesuumlruumlkluumlyorB) İnsanlığı1940rsquolıyıllardakiokanlısavaşasuuml-

ruumlkleyennedenlerbuguumlnbileanlaşılamıyorC) Aslan oumllduumlrduumlğuuml ceylan yavrusunu uzaktaki

ağacadoğrusuumlruumlklediD) Sanatccedilımistik ezgileri kullandığı şarkılarıyla

dinleyenlerifarklıbirduumlnyayasuumlruumlkluumlyor

5 ldquoDağınıkrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin han-gisinde mecaz anlamıyla kullanılmıştırA) Misafirleridağınıkbirkıyafetlekarşılamakzo-

rundakaldımB) Şuandakafamccedilokdağınıksoumlylediğinhiccedilbir

şeyianlamıyorumC) Yatakodasıvemutfakdağınıkolduğundaccedilok

rahatsızoluyorumD) Buyoumlredeevlerccedilokdağınıkyapıldığıiccedilinula-

şımzoroluyor

6 (I) Goumllyazırsquonın girişinde ziyaretccedilileri heyecanlakarşılayan olağanuumlstuuml guumlzellikte bir doğal anıtvar(II)ldquoAnıtCcedilınarrdquodiyeadlandırılandevağacıngoumllgesi yaklaşık 400metrelik bir alanı kaplıyor(III) Nefis turna balığı pişirilen youmlresel uumlruumlnlersatılanbirbahccedilenintamortasındaadayıkarayabağlayan koumlpruumlnuumln hemen başında bulunuyor(IV) Ccedilınarın anıt ağaccedil olarak tescil edilmesi vekahverengi tabelasınınkonulmasıMehmetOka-tanrsquoınuğraşlarısonucundagerccedilekleşmişBu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin han-gisinde insana ait bir oumlzellik insan dışı bir var-lığa aktarılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

7 Aluumlminyum metale zarar vermeyen kireccedil ccediloumlzuuml-cuumlyuumlyıllaroumlnce----veTuumlrkiyersquodepazarınyuumlzde65rsquoine ---- firma guumlnluumlk kullanımayoumlnelik kireccedilkir yağve lekeccediloumlzuumlcuumlspreygibi uumlruumlnleri piya-sayasuumlrduumlBu cuumlmledeki boşlukları en uygun biccedilimde ta-mamlayan ifadeler aşağıdakilerden hangisin-de verilmiştir

A) araştıran-sahipolanB) piyasayasuumlren-hacirckimolanC) destekleyen-hitapedenD) satışasunan-indirgeyen

14

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8 ldquoOumlykuumlcuumlnuumlnKitabırdquooumlykuumlcuumllerinduumlnyalarınaya-zarlıkveoumlykuumlcuumlluumlkseruumlvenlerineilişkinvefarklıkotarılmışbiryapıtBufarklılıkbenceyazarlarınhepsinin bu imeceye severek el vermelerindenkaynaklanıyorBu parccedilada geccedilen ldquoimeceye severek el ver-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) En oumlnemli değerlerimizden birinin paylaşımolduğu

B) YardımlaşmadagoumlnuumllluumlluumlğuumlnesasolduğuC) Emek birliğiyle kotarılacak bir işe isteyerek

yardımcıolunduğuD) Bazıişlerinelbirliğiyledahaccedilabuktamamla-

nabileceği

9 Ccediloğu zaman kendimi bir makineye her sabahbeniuyandıranccedilalarsaatidemakineninccedilalışmaduumlğmesinebasanbirustabaşınabenzetirimGuumlnboyu koştururken o ldquotik takrdquoların yerini kalbiminatışlarıadımseslerimalırAncakenderdeolsabazı guumlnler iccedilimdeki saatin durduğunu hissede-rimBu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) ZamanındurmasınıistemekB) HerşeyiolduğugibikabullenmekC) YaşamenerjisiniyitirmekD) Yaşamıngereksizliğineinanmak

10 Aşağıdakilerin hangisinde altı ccedilizili soumlz cuumlm-leye oumltekilerden farklı bir anlam katmıştırA) Hiccedil kuşkusuz buguumlnden sonra daha yoğun

ccedilalışmalıyımB) Oumlnuumlmuumlzdekihaftabiraksilikolmazsatoplana-

cağızC) Bukitabınhazırlanmasındaeminolunkiuumlze-

rimeduumlşeniyapacağımD) Buguumlngoumlruumlşmelerinsonuccedillanmasıkesindir

11 Aşağıdakilerin hangisinde accedilıklaması yapılan soumlzcuumlk cuumlmledeki accedilıklamasına uygun olarak kullanılmamıştırA) Bayılankadınakolonyakoklatıncakadınaccedilıl-

dı(AccedilılmakKendinegelmek)B) Başdoumlnduumlrenbirguumlzelliğesahipgemieğlen-

celibirguumlruumlltuumlyleindisulara(İnmekUzamakulaşmak)

C) Boşoturmakinsanındahaerkenyaşlanması-nanedenolur(Boşİşsizbirbiccedilimde)

D) Bozukveccedilamurluyoldayuumlruumlrkenanideniccedili-mebirgariplikccediloumlktuuml(CcediloumlkmekYoğunbirbi-ccedilimdehissetmek)

12 ldquoSallanmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde mecaz anlamda kullanılmıştır A) Depremolduğunusalondaki avizenin sallan-

masındananladımB) Bizimkiler karşıdaki parkın salıncaklarında

sallanıyorlarC) Youmlnetimkurulubaşkanıdeğiştiğiiccedilinpersonel

muumlduumlruumlnuumlnkoltuğudasallanıyorD) Ccedilocukların belirli bir yaştan sonra suumlt dişleri

sallanırveduumlşer

13 Yazın duumlnyamızda değerleri ccedilok su goumltuumlruumlr şiirvehikacircyeleringuumlnuumlmuumlzuumlngeccedilerlivezorunlutekedebiyatuumlruumlnuumlolaraksavunulduğunukendindenoumlncekivekendidışındakituumlmdeğerleriyadsımavesuccedillamayoumlntemininoumlndetutulduğunugoumlruumlyo-ruzsondoumlnemdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle şiir ve hikacircyele-rin hangi oumlzelliği belirtilmek istenmiştirA) BenzerkonularıişlemeB) GeccedilmişinizlerinitaşımamaC) OumlzguumlnfikirlerleuumlretilmemeD) Nitelikleritartışmayaaccedilıkolma

15

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

14 Mozart kısacık yaşamına sığdırdığı altı yuumlzdenfazlayapıtlainsanlığakocabirhazinesunmuşturNuumlktesidinleyiciyihemenkavrayıverentılsımıvetuumlm ccedilocuksuluğunun ardındaki derin duumlşuumlncesionu ccedilağdaşı olan bestecilerden ayırır Pek ccedilokbestecimuumlziğinibirotobiyografigibikullanırkenMozartrsquoınmuumlziğikatıksızsafmuumlziktirNepara-sızguumlnlerinineateşlihastalığını nede tırman-makta olan Fransız Devrimirsquonin hırccedilın etkilerinianlatırmuumlziğindeBu parccediladaki ldquomuumlziğinbirotobiyografigibikulla-nılmasırdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdaki-lerden hangisi olabilir

A) Sanatccedilının yaşantısının yapıtlarına yansıtıl-ması

B) Eserlerde toplumsal değil bireysel konularınelealınması

C) SanatınbiraraccedilolarakgoumlruumllmesiD) Bestelerininsanatccedilınınoumlzelyaşamınailişkin

ipuccedillarıtaşıması

15 Azerbaycan Tuumlrkccedilesinin yirminci asırda yetiş-tirdiği lirik ve guumlr sesli ozanı sustu Yuumlreğindenkalemine suumlzduumlğuuml kanı uumllkesinin oumlzguumlrluumlk muuml-cadelesinekarıştırankurtuluşsavaşccedilısıbedeninitoprağaemanetettiBu parccedilada geccedilen ldquoyuumlreğindenkaleminesuumlzuumll-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) DuygularınıyazıyadoumlkmekB) OumlzuumlsoumlzuumlbirolmakC) YazıyamerakduymakD) Yaşamadoumlrtellesarılmak

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisindeki altı ccedilizili soumlz ayraccedil iccedilinde verilen soumlzle anlamca uyuş-mamaktadırA) Tuumlrk kahvesi yapmak iccedilin oumlnce şekeri suda

tamameneritmekgerekiyor(Katıbirmaddeyisıvıdaccediloumlzmek)

B) Goumlsterimizherguumlnbroşuumlrlerimizdebelirttiği-mizsaatlerdebaşlayacak(zamanlarda)

C) Ustasınınyanındaepeypiştiktensonrakendiduumlkkacircnınıaccediltı(birişiiyiceoumlğrenmek)

D) Uumlruumlnlerimizi iade etmek istediğinizde hiccedilbirsorunlakarşılaşmazsınız(değiştirmek)

17 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan oumlnceki boumlluumlm aynı anlamdadırA) Şiir aynayı kırma sanatıdır gerccedileği olduğu

gibiaktarmamaktırB) Genccedillik edebiyatının birccedilok romanı genccedilleri

suumlreklikolladıgenccedilliğinsorunlarınatercuumlmanolmakiccedilindoğdu

C) Şehirler guumlnuumlmuumlz edebiyatında salt birmekacircnolmaktanccedilıktıromankişilerininbuumltuumln-leyiciparccedilasıoldu

D) Tiyatrolar guumlnuumlmuumlzde terk edilmiş evler hacirc-linegeldihakettiğideğeribirtuumlrluumlgoumlrmedi

18 EleştiriyazılarıbellibirmetinuumlzerineyazılırYa-zınsalmetinleryazınveeleştirikuramlarındanbi-rinedayanılarakyazılmadığınagoumlreometinlereeğilen eleştiri yazıları da bilimsellik ve nesnellikgereğisayılandeğişmezkuramsalşablonlarkul-lanamaz Her yazınsal metin kendi iccedil yapısınaaykırıduumlşmeyecekbireleştirelyaklaşımgerekti-rirDurumboumlyleoluncaeleştiriyazıları tornadanccedilıkamaz tornadanccedilıkamayacağınagoumlre torna-yagiremezdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle ldquoeleştiriyazılarırsquorsquon-da bulunması gereken hangi nitelik anlatılmak istenmektedirA) FarklıtuumlrdenyapıtlaruumlzerineyazılmasıB) NesnelliktenoumlduumlnvermedenoluşturulmasıC) Okurun bakış accedilısı dikkate alınarak kaleme

alınmasıD) Bellibirkalıbasokulupbiccedilimlendirilmeyeccedila-

lışılmaması

19 GelKatiliolyalnızlığımınHasretimisıfırlaGoumlzlerimaccedilıkgitmedenBu dizelerde aşağıdaki anlam olaylarından hangisi vardırA) Bir soumlzuumln benzetmeamacıyla başka bir soumlz

yerinekullanılmasıB) Birsoumlzuumlnhemgerccedilekhemmecazanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılmasıC) Bir soumlzuumln karşıt anlamını duumlşuumlnduumlrecek bi-

ccedilimdekullanılmasıD) Soyutanlamlıbirsoumlzcuumlğuumlnsomutanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılması

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

16

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

5

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil ilişkisi yoktur

A) Parasının olmadığını anlayınca duumlkkacircndan dı-şarı ccedilıktı

B) Okulu bitirmesiyle gelecek kaygısı daha da arttı

C) Bildiklerini anlatırsa bu olayı daha kolay ccedilouml-zebiliriz

D) Pikniğe beni ccedilağırdığı iccedilin pişman olmuş

2 Bilim insanlarının yaptığı bir araştırmaya goumlre bunama eğilimi olan kişiler arasında birden fazla dil konuşanlar tek bir dil konuşanlara goumlre beş yıl kadar daha fazla bir suumlre sonra bunama evresine giriyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Birden ccedilok dil konuşan insanlarda bunama

ccedilok seyrek goumlruumlluumlrB) Tek dille konuşan her insan belli bir yaştan

sonra bunama sorunuyla karşılaşmaktadırC) Bunama eğilimi olan insanlarda ana dilinin dı-

şında başka bir dille konuşabilmek bunamayı geciktirmektedir

D) Ana dilinin dışında bir dilin dil bilgisi kurallarını oumlğrenmek bunamayı geciktirmektedir

3 (I) Bir ccedilocuk bahccedilede ccedilok mutlu olur (II) Bahccedile ona doğayı sunar ccediliccedilekleri boumlcekleri kuşları doumlrt yapraklı yoncaları getirir ccediluumlnkuuml (III) Ccedilocuk bahccedilede doğayla buluşur (IV) Dahası oyun oynar yaşıtlarıyla (V) Her ccedilocuk istediği kendini buldu-ğu oumlzguumlrleştiği bir ortam ister

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlenin nedeni duru-mundadır

A) II B) III C) IV D) V

Neden ndash Sonuccedil İlişkili (Gerekccedileli) YargılarBir olay durum ya da olgunun nedeniyle birlikte verilmesidir

Neden ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquoneden niccedilinrdquo sorularına yanıt verir

Olay ccedilıktığı iccedilin maccedil ertelenmiş neden ndash niccedilin

Amaccedil ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşme amacıyla birlikte verilen yar-gılardır

Amaccedil ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquone amaccedillardquo sorusuna yanıt verir

Oumlğretmenle goumlruumlşmek iccedilin geldim ne amaccedilla

Koşul ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşmesi belli bir koşulu gerektiren yargılardır

Onu goumlrduumlkccedile seni hatırlıyorumGidersem bir daha doumlnmemGit ama erken doumln

Oumlznel Anlatım (Kanıtlanamaz)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlnce-lerini iccedileren kanıtlanamaz nitelikte cuumlm-lelerdirCuumlmleye bir kelime dahi yorum karışmışsa cuumlmlede oumlznel anlatım vardır Birccedilok turistin ziyaret ettiği Efes

oumlnemli turizm merkezlerimizdendir

Nesnel Anlatım (Kanıtlanabilir)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlncele-rini iccedilermeyen cuumlmlelerdir Kişiden kişiye değişmeyeceği ve ortak kabul olduğu iccedilin kanıtlanabilir yargılardır Kitapta 19 bilim insanının konuyu değişik

youmlnlerden ccedileşitli boyutlarıyla inceleyen 21 yazısı yer alıyor

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

17

TE983584983584983584983584

54 (I) Erzincan guumlneyde Munzur kuzeyde Ccedilengelli

dağları ile ccedilevrili bu iki dağın sıkıştırdığı noktada Kemah ilccedilesi başlıyor (II) Sivas - Erzincan kara yolu Kemahrsquoın iccedilinden geccediliyor youmlrede uumlccedil cami sekiz mescit ve bir kale bulunuyor (III) Kemah soumlzcuumlğuumlnuumln Tuumlrkccedile olduğu ve Goumlktuumlrk Devle-tirsquonin uumlyesi Kimak Tuumlrklerinden geldiği sanılıyor (IV) 4000 yıl oumlnceki Hitit kaynaklarında Kemahrsquoın adı geccediliyor

Kemahrsquoı konu alan bu parccediladaki numaralan-mış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenler-den hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede konumuyla ilgili bilgi verilmektedirB) II cuumlmlede ccedilevresinde bulunan yapılar hak-

kında accedilıklama yapılmaktadırC) III cuumlmlede adının nereden geldiği ile ilgili bir

tahmin dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede kimler tarafından ve ne zaman

kurulduğu belirtilmektedir

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Yemekte iki ekmek doumlrt tabak fasulye geldiB) Bahccedilenin sadece arka tarafında yer kaldıC) Ccedilocukları da seminere almaya başladılarD) Bu saatten sonra kendi bildiğimi okurum

6 (I) Tuumlrkiyersquode bin uumlccedil yuumlz dolayında termal kay-nak bulunuyor (II) Bu kaynakların ccediloğu İccedil Ana-dolu ve Ege Boumllgesirsquonde yer alıyor (III) Oumlzellikle Ege Boumllgesirsquondeki kaynak suları ldquodoğal ccedilıkışlı ve bolrdquo olarak nitelendiriliyor (IV) Bu suların eriyik maden değerinin ccedilok yuumlksek kuumlkuumlrt radon ve tuz bakımından da hayli zengin olduğu biliniyor ayrıca bu kaynaklar suyu debisi sıcaklığı ccedile-şitli fiziksel ve kimyasal oumlzellikleriyle duumlnyadaki pek ccedilok kaynaktan daha uumlstuumln nitelikler taşıyor (V) Bu oumlzelliklerinden dolayı uumllkemiz termal kay-nak zenginliği accedilısından duumlnyadaki ilk uumlccedil uumllke arasında yer alıyor

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlede dile getirilen yargının sonucunu iccedilermektedirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Bu yol sizi doğrudan Ccedilekmekoumlyrsquoe ccedilıkaracaktırB) Bu başarısızlığın sebebi kendine inanmayı-

şındandırC) Olay oumlrguumlsuuml romanda daha geniştir ve ayrın-

tılara yer verilirD) Karşımıza ccedilıkan zorluklara goumlğuumls germesini bil-

meliyiz

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumln yargı soumlz konusudur

A) Yapılan incelemeler sonucunda karşı taraf haksız bulundu

B) Benim geldiğimi duyunca sevinccedilten havalara uccedilacak

C) Buumltuumln mirasını hayır kurumlarına bağışlamışD) Sonunda sesimi duyup bana doğru youmlneldi

9 I Akşam goumll kenarında buluşmak uumlzere yola ccedilıktık

II Roman oumlduumlluumlnuuml aldığı iccedilin ona herkes saygıy-la bakıyordu

III Ccedilocuklara hediye alamadığımızdan ccedilok uumlzuumll-duumlk

IV İyi bir eğitimci olayım diye her seminere katılırBu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-lerinde amaccedil-sonuccedil ilişkisi vardır

A) I ve II B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

10 (I) Eğer sağlıklı bir yaşam istiyorsak yediğimize iccediltiğimize dikkat etmeliyiz (II) Hayatımıza verdi-ğimiz duumlzenin ccedilevremize duumlzguumln oumlrnek olmasına da oumlzen goumlstermeliyiz (III) Eğer bizden sonraki nesli duumlşuumlnuumlyorsak oumlncelikle onlara bizler kendi hayatımızla oumlrnek olmalıyız (IV) Sağlıklı yaşamla sağlıklı nesiller yetişmesine oumlncuuml olmalıyız

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gilerinde koşul anlamı vardır

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve IV D) II ve III

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

18

511 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumltekilerden

farklı bir anlam ilişkisi vardır

A) Faturayı yatırmadı iccedilin iki haftadır elektriksiz otu-ruyoruz

B) Parasız kalmadığı iccedilin boumlyle rahat para har-cıyor

C) Aralarındaki kuumlskuumlnluumlğuuml sona erdirmek iccedilin oumlzuumlr diledi

D) Yazdığı hikacircyede yazım yanlışları olduğu iccedilin oumlduumll alamadı

12 (I) Artvin şehir merkezine 8 km uzaklıktaki Kafka-soumlr Yaylası boğa guumlreşlerinin de olduğu şenliğiyle tanınıyor (II) Yuumlksekliği 1100 metre olan yaylada belediyeye ait konaklamak iccedilin yapılmış elli yatak-lı Kafkasoumlr evleri var (III) Ayrıca Koumly Hizmetlerine ait bir misafirhane de hizmet veriyor (IV) Ccediladır kurma alanlarının bulunduğu yayla yuumlruumlyuumlş par-kurları ile son zamanların goumlzde mekacircnlarından

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzel-liği yanlış verilmiştir

A) Bu oumlduumlluuml sizin elinizden almak isteyebilir Varsayım

B) Zamanında buralardan arsa almak varmış Hayıflanma

C) Bizim evden iki kat daha pahalı bu ev Karşılaştırma

D) Avrupa kupalarında Tuumlrk takımlarının bu koumltuuml oyu-nu bizi şaşırtmıyor

Kanıksama

14 Şiirlerinizde anlamı guumlzelleştirmek iccedilin soumlz sanat-larına ccedilokccedila yer vermişsiniz ama anlamı farkında olmadan daraltmışsınız

Bu cuumlmleye dayanarak şairin aşağıdaki anla-tım oumlzelliklerinden hangisine uymadığı soumlyle-nebilir

A) Oumlzguumlnluumlk B) AkıcılıkC) Doğallık D) Yalınlık

15 Harvard Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesindeki bir araş-tırma ekibi uyumadan oumlnce mavi ışık yayan e-ki-tap okuyanlarla kacircğıt baskı kitap okuyanları kar-şılaştırarak e-kitapları okuyanların uykuya dalma suumlrelerinin kacircğıt baskı kitap okuyanlarınkinden ccedilok daha uzun olduğunu bu nedenle ertesi sa-bah da daha yorgun kalktıklarını ortaya ccedilıkardı

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Uyumadan oumlnce e-kitap okumak uyku kalite-

sini bozmaktadırB) Akşam saatlerinde maruz kalınan ışık uyku

hormonunun uumlretimini kısıtlamaktadırC) Kaliteli bir uyku uyuyabilmek iccedilin yatak oda-

sındaki ışık duumlzeyi son derece duumlşuumlk olmalı-dır

D) E-kitap okuyanlar kacircğıt baskı kitap okuyanlar-dan daha erken yaşlanmaktadır

16 ldquoGerccedileğin dağlarına umutsuzlukla ccedilıkılmazrdquo cuumlmlesinin yakın anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir

A) Ertelenmiş umutlar insanı perişan ederB) Umut yoksa girişim de yokturC) Umut olmadan umut edilen elde edilemezD) Umut insanoğlunun buumltuumln acılarının merhe-

midir

17 (I) Ccedilalıkuşu romanında yazar Anadolu insanının ne zor şartlar altında yaşam muumlcadelesi verdiğini anlatıyor (II) Halkın yaşadığı zorluklardan bazıla-rı ulaşım ve haberleşmedir (III) Anadolu insanının sıkıntısını İstanbulrsquoda eğitim goumlrmuumlş bir kızın ya-şadıkları uumlzerinden anlatmıştır (IV) Yazar buumltuumln bunları sade ve akıcı bir dille kaleme almıştır

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisinde ldquoCcedilalıkuşurdquonun uumlslubu hakkında bilgi verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

19

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

6

1 I Okulun bahccedilesini temizlemek uumlzere burada toplandık

II Bazı fırsatları zamanında değerlendirmek ge-rekiyor

III Guumlcuumlnuuml kanıtlamak adına buumltuumln ağırlıkları kaldırıyor

IV Boumlyle giderse bir ton daha koumlmuumlr yakarızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde amaccedil - sonuccedil ilgisi vardırA) I ve III B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

2 (I) Tuumlrkiyersquonin nuumlfusu en fazla olan ili İstanbulrsquodur (II) İstanbulrsquou Ankara ve İzmir takip ediyor (III) Yaşanabilirlik accedilısından Ankara aslında ilk sı-rada yer alır (IV) Ama İstanbul yabancı turistlerin en ccedilok ziyaret ettiği illerden

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

3 (I) Tarih konusunda bildiğim her şeyi yavaş yavaş planlı bir şekilde kardeşimle paylaşıyorum (II) Suuml-rekli konuşmam onu sıksa da yine de dikkatinden oumlduumln vermeden beni dinler (III) En ccedilok zorlandı-ğı dersi benim anlatımımla oumlğrenmeye ccedilalışması beni de mutlu ediyor (IV) Tarih sorularını dikkatli okursa emeğimizin karşılığını alırız

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-sinde koşul - sonuccedil anlamı vardırA) I B) II C) III D) IV

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilekleş-memiş bir beklenti vardır

A) Telefon ccedilalınca Sevgi arıyor sanmıştımB) Her şeyimi gizlemeden onunla paylaşırımC) Bu ccedilalışma temposu hepimize iyi gelecekD) Kısa bir suumlreliğine yurt dışına ccedilıkacağım

Karşılaştırma Bildiren YargılarOlay durum ve kavramlar arasındaki ben-zer ya da ayrılan youmlnlerin ortaya konduğu yargılardır

Cuumlmlede karşılaştırma anlamı ldquodaha ccedilok en gibi kadar derdquo soumlzcuumlkleriyle sağlanır

İki varlık durum olay veya olgu olma-dan karşılaştırma olmaz

- Ccedilocuklardan en kuumlccediluumlğuuml soumlz istedi

- Oumlykuumllerini şiirleri kadar beğendim

- Sen bu konuda benden daha tecruumlbelisin

ldquoEnrdquo soumlzcuumlğuuml en az uumlccedil şeyin karşılaştırıldığını

goumlsterir

Doğrudan AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin soumlyleyenin ağzından ccedilıktığı gibi hiccedil değiştirilmeden aktarıldığı cuumlmlelerdir

Ccedilalışmanız gerek dedi oumlğretmenimiz

Ezgi ldquoBen de geleceğimrdquo dedi

Dolaylı AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin yapıca değiştirilip kendi cuumlmlemizin iccediline sindirilerek akta-rılmasıdır

Oumlğretmen ccedilalışmamız gerektiğini soumly-ledi

Ezgi kendisinin de geleceğini soumlylediGerccedilek Soru CuumlmlesiYanıt gerektiren yanıt isteme amacıyla kurulan cuumlmlelerdir

Siz de gelecek misiniz

Soumlzde Soru CuumlmlesiAslında yanıtı bilinen cuumlmlelerdir

Ben sizi bilmez miyim

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

20

65 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil

ilgisi vardır

A) Korkularımızla yuumlzleşmenin zamanı geldi de geccediliyor

B) Beni tanıdığından bazı konuları yuumlzuumlme soumly-lemeye ccedilekinir

C) Buralardan selam goumltuumlr AnkararsquoyaD) Hep sonradan gelir aklıma anahtarı evde

unutmadığım

6 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Okulun başarısı geccedilmiş yıllara goumlre biraz daha arttı

B) Oumlvguumllere layık bir yazar olduğunu anlatıp du-rur

C) Bu işlerden pek anlamadığını defalarca anlat-tı

D) Umarım seni benim olduğum gruba verirler

7 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi uumlslupla ilgili değildir

A) Yazar kısa cuumlmlelerle anlatımı zenginleştir-miş

B) Guumlccedilluuml bir anlatıma sahip olduğunu bu eserin-de de goumlsterdi

C) Anlaşılabilir soumlzcuumlkler yapıtın beğenilmesinde oumlnemli bir etkendi

D) Romanlarında insanların ccedilevreye verdiği za-rarları işler

8 I Diyelim ki sen eve geccedil geldin (varsayım)II Etrafına kırıcı davranmasa olmaz sanki

(yakınma)III Bu kitapların oumlzetlerini ccedilıkarmanızda fayda

var (oumlneri)IV Boşuna yalvarma seni ccedilağırmaz partiye

(eleştiri)Yukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzelliği yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

9 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi anlamca olum-ludur

A) Bizi bu saatte arayacağını hiccedil duumlşuumlnmemiş-tim

B) Havada ne sis var ne pusC) Hep sınavlara ccedilalışıyoruz ama hemen unutu-

yoruzD) Eğitimde hedef olmadan başarıya ulaşmak

muumlmkuumln değil

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tım vardır

A) Oumlzuumlr dilemeyi bilmemiz gerekirB) Her zaman paranın bir işe yaramayacağını

vurgularC) Beni iyi dinlersen konuyu anlarsın diyorD) Buumlyuumlk başın buumlyuumlk derdi olur derdi babam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquopişmanlıkrdquo bil-dirmektedir

A) Zamanında duumlzenli ccedilalışmaya başlasaydım şimdi derece yapardım

B) Beni tanımadan boumlyle konuşması ccedilok normalC) Duumlşuumlncelerini accedilığa ccedilıkarmaktan hiccedilbir za-

man ccedilekinmezdiD) Bu hafta buumltuumln işler bitmiş olur

12 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde kuumlccediluumlmseme anlamı vardır

A) Yeni şirket accedilıp başarılı olacağını sanıyorB) Elindeki uumlccedil kuruşla ev almayı duumlşuumlnuumlyorC) Bizim de geleceğimizi planlar sanmıştımD) Bu olaylardan sonra ccedilaresizliği yuumlzuumlne yansı-

yordu

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

21

613 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım an-

lamı vardır

A) Sanırım bu sene de şampiyonluğu rakibe he-diye edeceğiz

B) Hiccedil oumlyle heveslenme oumlnce o bitiş noktasına va-rabilir

C) Bu saate kadar iş yerine varmıştırD) Buumltuumln bu yoğun temponun bir an olsun bittiği-

ni duumlşuumlnelim

14 Yazısında ağır ve ağdalı bir dil kullandığından okur eseri anlamakta guumlccedilluumlk ccedilekiyor

Bu cuumlmledeki anlam ilgisi aşağıdakilerden hangisinde vardır

A) Annemi toplantıya katılması iccedilin okula getir-dim

B) Eve geccedil kaldığı iccedilin bizlere hediye almışC) Kızgınlığını belirtmek iccedilin boş zaman kolluyorD) Kitabı okumak uumlzere oumlduumlnccedil aldım

15 I Galiba bu mevzu ccedilok uzayacakII Hastamız guumlnden guumlne daha iyiye gidiyorIII Oumlykuumlnden uzun cuumlmleleri ccedilıkarmalı anlatımı

biraz daha sadeleştirmelisin

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerde aşağı-daki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) OlasılıkB) SitemC) Aşamalı durumD) Oumlneri

16 (I) Sanat en genel anlamıyla yaratıcılığın ve ha-yal guumlcuumlnuumln şekil bulmasıdır (II) Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler suumlrekli değişmiş (III) Sanat soumlzcuumlğuuml genelde goumlr-sel sanatlar anlamında kullanılır (IV) Soumlzcuumlğuumln buguumlnkuuml kullanımı Batı kuumlltuumlruumlnuumln etkisiyle İngi-lizcedeki ldquoartrdquo soumlzcuumlğuumlne yakın olsa da halk ara-sında biraz daha geniş anlamında kullanılır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde tanım cuumlmlesi yer almaktadır

A) I B) II C) III D) IV

17 I Goumlzlerim goumlzuumlnde aşkı seccedilmiyorII Onlardan kalbime sevda geccedilmiyorIII Ben yordum ruhumu biraz da sen yorIV Ccediluumlnkuuml bence şimdi herkes gibisinYukarıda verilen doumlrtluumlkte numaralanmış dize-lerden hangisi kendinden oumlnceki dizenin ne-deni durumundadır

A) I B) II C) III D) IV

18 Aşağıdakilerden hangisi soumlzde soru cuumlmlesi-dir

A) Benim geleceğimden haberleri var mıB) Hangi durakta ineceğizC) Sen bu kitaptan ne anlarsın kiD) Uumlruumln değişimi yapıyor musunuz

19 Ancak buguumlnuuml hayal edebilecek kadar aklı olanlar yarının sahibi olamazlar

Aşağıdakilerden hangisi bu cuumlmleye anlamca en yakındır

A) Buguumlnuuml hayal edenler sadece guumlnuuml kurtarır-lar

B) Yarının sahibi olmak iccedilin geleceği hayal etmek gerekir

C) Daima hedefimizi en yuumlkseğe koymalıyızD) Hayalini gerccedilekleştirenler yarın iccedilin eli boş ka-

lırlar

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

22

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

7

Cuumlmlede Vurgu

Yuumlklemi fiil olan cuumlmlelerde vurgu yuumlkle-me en yakın olan soumlzcuumlk ya da soumlzcuumlk oumlbe-ği uumlzerindedir Bu kitabı bana geccedilen sene Okan almıştı Bu kitabı Okan bana geccedilen sene almıştı Bu kitabı geccedilen sene Okan bana almıştı Okan bana geccedilen sene bu kitabı almıştı

Oumln Yargı

Bir olay durum veya kişi ile ilgili olarak oumlnceden edinilmiş olumlu ve olumsuz huuml-kuumlmduumlr

Biliyorum buguumln de oumldevini getirmeye-cek

Bu adam hayatta akıllanmaz

Olasılık Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmesi imkacircn dacirchilinde olan olay olgu veya durumdur

Bu sınavdan 90 alabilirsin

Bu akşam size gelebilirim

Varsayım Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmemiş bir durumu gerccedilekleşmiş gibi kabul etmektir

Farz et ki bu sınavdan 90 aldın

Diyelim bu akşam size geldim

Gerccedilekleşmemiş BeklentiGerccedilekleşeceğine yuumlzde yuumlz inanılan bir olay ya da durumun gerccedilekleşmemesi du-rumundaki ldquobeklememezliği şaşkınlığırdquo dile getiren yargılardır

Gerccedilekleşmemiş beklenti cuumlmleleri ge-nellikle ldquosanmıştım duumlşuumlnmuumlştuumlmrdquo gibi yuumlklemlerle kurulur

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde amaccedil - so-nuccedil ilişkisi vardır

A) Hava soğuduğundan pencereyi kapattıkB) Bana kitap aldı diye ona teşekkuumlr ettimC) Yarına getirmek uumlzere bu kitabı alabilirsinD) Film izlemek iccedilin sinemaya gitmeye karar ver-

dik

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoiccedilinrdquo soumlzcuuml-ğuuml cuumlmleye diğerlerinden farklı bir anlam kat-mıştır

A) Sınava ccedilalışmak iccedilin eve erken gittimB) Eski guumlnleri hatırladığım iccedilin duygulandımC) Karadenizrsquoe gitmek iccedilin guumln sayıyoruz D) Okumak iccedilin fırsatlar yaratmalı insan kendine

3 (I) Eserleriyle bir anda magazin malzemesi hacircline gelen sanatccedilıların bu sonuccedilta payları ne kadardır bilemiyorum doğrusu (II) Son zamanlarda ccedilok tartışılan ldquoccedilok satmardquo meselesi gerccedilekten onların hayallerini suumlsluumlyor mudur (III) Ya da adlarının guumlzellik veya yakışıklılıklarının eserlerinin oumlnuumlne geccedilmesi acaba kendilerini rahatsız ediyor mu-dur (IV) Bu tartışılabilir ancak şu belli ki piyasa-da boumlyle allanıp pullanmaya yuumlceltilmeye merak-lı sanatccedilı tipleri ccedilok

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangisi diğerlerine goumlre daha kesin bir yargıdırA) I B) II C) III D) IV

4 I Necip Fazılrsquoın ldquoKaldırımlarrdquo şiiri aynı zamanda bestelenmiştir

II Sabahattin Alirsquonin eserlerinde ağalık sistemi-nin başarılı eleştirisini goumlruumlrsuumlnuumlz

III Uumlnluuml yazar en sevilen eserlerini Bodrumrsquoda yazmıştır

IV Yaptığı muhteşem betimlemeler onu diğer ya-zarlardan ayırır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangisi kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden farklı-dır

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

23

TE983584983584983584983584

75 Başarılı bir takımın pek ccedilok eli tek bir beyni var-

dır

Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cuumlmleye en yakındır

A) Başarıyı getiren iş birliği iccedilinde ccedilalışmaktırB) Tek akıl bol iş birliği başarıyı getirirC) Başarı iccedilin insanları bir kişi organize etmelidirD) Bir kişi karar verir ccedilok kişi uygularsa başarı

gelir

6 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım soumlz konusu değildir

A) Farz edelim ki şu an yaz tatili gelmişB) Sınavı kazandığını duumlşuumln ne kadar mutlu olu-

ruzC) Diyelim ki seni aramadı ne yapacaksın o za-

manD) Varsayımlar uumlzerinden karar vermek doğru

olmaz

7 Dermotoloji uzmanı X bebeklerde cilde renk ve-ren ve cildi guumlneşten koruyan melanin adlı pig-ment huumlcrelerinin bebeklerde yetersiz sayıda olduğunu ve bebekleri guumlneşten korumada izle-necek ilk yolun bebeğe sık dokunmuş ve pamuklu kumaştan yapılan accedilık renk giysiler giydirmek ol-duğunu belirtti

Bu cuumlmledenI Guumlneşin zararlı ışınlarından korunmada pig-

ment huumlcrelerinin etkisi vardırII Bebekleri guumlneş ccedilarpması ve yanıklarından

korumanın en etkili yolu koruyucu kremler kullanmaktır

III Bebeklerde guumlneş ccedilarpmasının yetişkinlerin-kinden fazla goumlruumllmesinin nedeni bebeklerin hareketli olmamasıdır

IV Melanin adı verilen huumlcrelerin birden ccedilok işlevi vardır

yargılarından hangilerine ulaşılamazA) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) III ve IV

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokarşılaştır-mardquo soumlz konusudur

A) Geccedilen yıla goumlre soruların daha kolay olacağı-nı duumlşuumlnuumlyorum

B) Buguumlnlerde kafasının başka şeylerle meşgul olduğu accedilık

C) Kendinize bir dost bulmak isterseniz onu ki-taplarda arayın

D) Duumlşuumlncelerimizi oumlfkelenerek anlatmak bizi so-nuca goumltuumlrmez

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlyleyenin duygularına yer verilmemiştir

A) Hafta sonu yapılacak panele farklı dallardan 42 akademisyen davet edildi

B) Yaptığı başarılı tasvirlerle adını unutulmazlar arasına kazımayı başardı

C) Anadolursquoda yaşanan toprak ağalığı sisteminin koumlhneliğini başarıyla eserine taşımış

D) Yalnızlık temasını okuyanların yuumlreğine do-kunarak vermeyi seviyor

10 I Yazının gazetede yayımlandığı duumlşuumln bir kere

II Buguumlnkuuml sınavlarımız oumlnuumlmuumlzdeki hafta accedilık-lanabilir

III Buraya geldiğinde bizi de arar sanmıştıkNumaralanmış cuumlmlelerde aşağıdaki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) Gerccedilekleşmemiş beklentiB) Oumln yargı C) VarsayımD) Olasılık

11 (I) 1930 yılında yayımlanan ldquoBir Gemici Hikacircye-sirdquo adlı eseri yazarın sanat haya tında yeni bir doumlneme başladığını goumlsterir (II) Romantik oumlge-ler hikacircye buumlnyesindeki eski ağırlıkla rını kaybe-derek yerlerini daha gerccedilekccedili bir mizaca bırakır (III) Boumlylece yazar hikacircyelerine daha toplum sal bir iccedilerik kazandırmış olur (IV) Bazı araştırmacı lar yazardaki değişimi Al manyarsquoda bulunduğu sı rada daha yakından tanı dığı Batılı yazarlara bağ larlar

Bu parccedilada numaralan mış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquosanatccedilının uumlslubuna youmlnelik değerlendir-merdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

24

712 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquooumln yargırdquo an-

lamı bulunmaktadır

A) Bu konuda bizi doğru youmlnlendirmediğini duumlşuuml-nuumlyorum

B) Zamanında yola ccedilıkmazsanız otobuumlsuuml kaccedilırır-sınız

C) Her geccedilen guumln artan enflasyon yaşam koşul-larını guumlccedilleştiriyor

D) Bu yıl yine şampiyon bizim takımımız olacak-tır

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquoazımsamardquo anla-mı iccedilermektedir

A) Bu soruları mı cevaplayamadınız sizB) Bir kitapla yazar olduğunu duumlşuumlnuumlyor ne yazıkC) Bu kadarcık parayla benden geccedilinmemi mi

bekliyorsunD) Okuyup adam olacakmış da ailesine o baka-

cakmış

14 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zaman oumlgesi vurgulanmıştır

A) Ona buumltuumln gece olanı biteni sakince anlattımB) Buumltuumln gece olanı biteni sakince ona anlattımC) Olanı biteni sakince buumltuumln gece ona anlattımD) Sakince ona olanı biteni buumltuumln gece anlattım

15 (I) Kapkaranlık sık bitki oumlrtuumlsuumlyle dolu ormanın iccedilinde ilerliyorduk (II) Her geccedilen dakika ccediloumlken karanlık yolumuzu karartıyor oumlnuumlmuumlzuuml goumlrmemiz iccedilin bize tek ışığı ay sağlıyordu (III) Geccedil de olsa yanlış bir yola girdiğimizi anlamıştık (IV) Bu yuuml-ruumlyuumlş nedeniyle hepimiz yorulmuş omuzlarımız duumlşmuumlş parmağımızı kımıldatmaya hacirclimiz kal-mamıştıYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquobetimleme (tasvir)rdquo yapılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

16 I Şimdiki aklım olsaydı onu hiccedil dinlemezdimII Bana bunları o ellerle mi yazdınIII Zamanında ona guumlvenseydim başıma bu gel-

mezdiIV Bunları bilsen bana yine de kızacak mıydınYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-lerinde ldquopişmanlıkrdquo anlamı soumlz konusudur

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) II ve IV

17 I Yaptığınız pikniğe beni davet etmek aklına gelmedi mi (sitem)

II Ders vakti geldi oumlğretmen sınıfa gelmiştir (olasılık)

III İnsanlar hacirclacirc demokrasinin oumlnemini anlamış değil (pişmanlık)

IV Tuumlrkccedilenin en oumlnemli sorunu aşırı duumlzeyde ya-bancı soumlzcuumlk kullanılmasıdır (karşılaştırma)

Yukarıdaki numaralı cuumlmlelerin hangisinin ay-raccedil iccedilindeki anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

18 (I) Cumhuriyet Doumlnemi Tuumlrk şiirinde yeni bir ccedilığır accedilan Orhan Veli Garipccedililer hareketinin en oumlnemli ismidir (II) O Tuumlrk şiirini yıpranmış kalıplardan klişe soumlzlerden kurtarıp gerccedilek hayata guumlnluumlk yaşamın arasına taşımıştır (III) Yalın anlaşılır nuumlkteli realist ve halk diliyle esprili şiirler yazmış-tır (IV) 1941rsquode yazdığı ldquoGariprdquo adlı şiir kitabının oumln soumlzuumlnde Tuumlrk şiirine yepyeni bir hava getirmek gerektiğini savunur

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde yazarın uumlslubuyla ilgili bilgi verilmiştir

A) I ve IVB) II ve IIIC) II ve IVD) III ve IV

19 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tıma başvurulmuştur

A) Eğitimin gelecek nesilleri aydınlatma işlevini unutmamalıyız dedi

B) Atatuumlrk ldquoSanatsız kalmış bir toplumun yaşam damarları kopmuş demektirrdquo der

C) Van kedileri bir goumlzuuml mavi bir goumlzuuml yeşil olma-sıyla tanınır

D) Bana anlatacaklarının ccedilok oumlnemli olduğunu soumlyledi

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 8: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

5

TE983584983584983584983584

23 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde terim anlam-

lı bir soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) MatematikoumldevleribanakoumlksoumlktuumlrduumlB) Bitkiyi toprağa bağlayan besleyen boumlluumlme

koumlkdenirC) 25sayısınınkarekoumlkuumlnuuml5olarakbuluruzD) Birsoumlzcuumlğuumlnanlamlıenkuumlccediluumlkparccedilasıkoumlktuumlr

4 Aşağıdaki altı ccedilizili soumlzcuumlklerin hangisinin eş anlamlısı yoktur

A) EğitimgelişmeiccedilinbirvasıtadırB) Bu dizelerdeaşkıbulmakmuumlmkuumlnduumlrC) MerakbilimindoğuşunasebepolurD) Herkeseksikyanınıgeliştirmeyeccedilalışır

5 Aşağıdaki altı ccedilizili kelimelerden hangisi ger-ccedilek anlamda kullanılmıştır

A) Doğrularıgoumlremeyecekkadarkoumlrolması im-kacircnsızdı

B) Olayları benimgoumlzuumlmle değerlendirmen ccedilokoumlnemliydi

C) Birccedilokkişiarasındansıyrılıpbirinciliğieldeet-mişti

D) Kapının ağzındabiriken insanlarmerak iccedilin-deydi

6 Aşağıdakilerden hangisinde zıt anlamlı keli-meler bir arada kullanılmamıştır

A) Busınaviccedilinhepimizgeceguumlnduumlzemekver-dik

B) Senbusoumlzlerisoumlyleyincegidipgitmemekara-sındakaldım

C) Yaptığımızyanlışsorulardoğrularımızıgoumltuumlr-muumlş

D) Tuumlmsorularımızadoğrucevapverdiyarışma-cılar

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobağrdquo soumlzcuuml-ğuuml karşısında verilen anlama uygun kullanıl-mıştır

A) Onunlaaramızdakibağgittikccedileguumlccedilleniyor(İlgiilişki)

B) Yaramınbağınıdeğiştirmeyegidiyorum (ipsicimvbduumlğuumlmlenirnesne)

C) Hasatmevsimibağlardabirhareketlilikbaşlar(destedemet)

D) Pazardangelirkendoumlrtbağmaydanozaldım(meyvebahccedilesi)

8 I CcedilocukdalgınlıklaboşluğaelinikoymuştuII Kimsenin karşısında el bağlama alışkanlığı

yokturIII ŞuişesendeelatsandahemenbitirsekIV Yaptığıyolsuzluknedeniylegoumlrevdenelccedilekti-

rilmişYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoelrdquo soumlzcuumlğuuml deyim iccedilinde kullanılma-mıştır

A) I B) II C) III D) IV

9 Ccedilocuk eğitiminde bir disiplin youmlntemi olarak ce-zanınnasılvenezamankullanılacağıoumlnemlibirtartışmakonusuolmuşturKimilericezanın----et-kisindensoumlzederkenkimileritamtersinecezanınsuccedilu----veyenidenişlemeyegoumltuumlrduumlğuumlnuumliddiaederler

Bu parccedilada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşa-ğıdakilerden hangileri getirilmelidirA) caydırıcındashkabullenmeyeB) kalıcındashazaltmayaC) olumlundashanlamayaD) bıktırıcındashreddetmeye

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde mecaz an-lamda kullanılmış bir soumlzcuumlk yoktur

A) Herzamaninsanlarakarşıoumllccediluumlluumldavranmayıbilir

B) Bilirizkiyanımızdaolmasadayuumlreğibizimlebirccedilarpar

C) Sorduğu zor sorularla patron adayları epeyterletmiş

D) Yenidenyazmayabaşlayacağı iccedilinkalemininucunusivriltti

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

6

211 Aşağıdakilerin hangisinde benzetme amacı

guumlduumllmeden bir soumlzcuumlk başka bir soumlzcuumlğuuml kastedecek şekilde kullanılmıştır

A) Buaybeyazperdedebirccedilokyenifilmgoumlste-rimegiriyor

B) Ahmetevindireğiolmanınzorolduğunuduuml-şuumlnduuml

C) TuumlmmahallebudedikoduyukonuşuyorduD) Minik serccedileAnadolu Hisarı konserlerine ara

verecek

12 (I)Romanlarıhikacircyelerivedenemeleriyleedebi-yatımıza silinmesi muumlmkuumln olmayan bir damgavurduktansonraaramızdanayrılanNecatiCuma-lı ilgisini daha ccedilokAnadolu insanına yoğunlaş-tırmıştır (II)Taşranın renklidoğasınımetinlerinemalzemeyapmışkimizamandaAnadoluhalkı-nın ortaya saccedilılmamış yuumlzuumlne dikkat ccedilekmiştir(III)Aydın kişiliğini hiccedilbir zaman tepeden bakanuumlslupla yansıtmayan yazar goumlzlemlerini yargı-lamaktan uzak bir yaklaşımla kaleme almıştır (IV) Taşra insanının su yuumlzuumlne ccedilıkmamış arkaplandakiduumlşleriveisteklerindenhareketleccedilarpıcıbirmozaiğeulaşmıştır

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerde ge-ccedilen altı ccedilizili soumlzlerden hangileri anlamca bir-birine en yakındırA)IveII B)IveIIIC)IIveIV D)IIIveIV

13 Deyimler dilimizin zenginliğini goumlsterir Bir du-

rumu daha etkili anlatmak somutlaştırmak an-

latımı zenginleştirmek iccedilin kullanılır Dilimizde

ldquoburunrdquo kelimesinin kullanıldığı birccedilok deyim

bulunur Buumlyuumlklenmek kibirli olmak anlamında

burnu buumlyuumlmek davranışlarına soumlz ettirmemek

eleştirilerekızmakanlamında burnundankıl aldır-

mamakccedilokoumlfkelenipsinirlenmişolmakanlamında

burnusuumlrtuumllmekccedilokyakınındaolmakanlamında

burununundibindedeyimlerikullanılır

Yukarıdaki numaralanmış deyimlerden hangi-sinin anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

14 I AldığınotugoumlruumlnceAzrarsquonıngoumlzleriparladıII Anidenkaldırdığıeliarkadaşınıngoumlzuumlnegir-

miştiIII Kafasınınmeşgulolduğugoumlzuumlnuumlndalmasın-

danbelliydiIV Badersquoninyazdığıyazıdangoumlzlerimialamıyor-

dumYukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerin han-gisinde ldquogoumlzrdquo soumlzcuumlğuuml deyim iccedilinde kullanıl-mamıştır

A) I B) II C) III D) IV

15 Guumlnuumlmuumlzde ldquoparanın ve hızlı şoumlhret hırsınınrdquotutsağıolankimiyazarlaryazmayabaşlamadanoumlnce kendilerince bir tuumlr piyasa araştırması ya-pıyor İlkin yayıncılara uğruyor onların nabzınıtutuyor Bu yayıncılardan hangi tuumlrden yapıtlaristendiğinidoğrudanyadadolaylıbirbiccedilimdeoumlğ-renmeyeccedilalışıyorKafalarındakianahtarsoruşuldquoNeyazarsamyayıncılarhemenbasardahaccedilokpara daha ccedilok uumln kazandırır banardquo Bu sorukonusalbirarayışayoumlnlendiriyoronlarıOnlardayığınların ilgisini kamccedilılayacak moda konulardayoğunlaşıyorDahasonradayazmayıtasarladık-larıyapıtlarbusanatccedilılarınbeyinlerininkovuğun-daccedilimlenmedenduyuruccedilalışmalarıbaşlıyor

Bu parccedilada geccedilen ldquoyapıtınsanatccedilınınbeynininkovuğunda ccedilimlenmemesirdquo soumlzuumlyle aşağıdaki-lerden hangisi anlatılmak istenmektedirA) Anlatımdaayrıntıyagereğinceyerverilmeme-

siB) Uumlretilecekyapıtınsanatccedilınınzihnindegerekli

olgunluğaulaşamamasıC) Kalemealınaneserinkurgusununtamamlan-

mamışolmasıD) Yapıttakiufaktefekpuumlruumlzlerintoumlrpuumllenmeme-

si

I

II

III

IV

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

7

TE983584983584983584983584

3

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-cuumlk gerccedilek anlamının dışında kullanılmıştır

A) SınıfaanidenbirsessizlikccediloumlktuumlB) Caddedengeccedilen insanlareğilip iccedileriyebakı-

yorlar C) Bu paslıanahtarlakapıyıaccedilmamccedilokzorD) Uzaklardangelensesedoğruyoumlneldiler

2 ldquoHafifrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisin-de ldquokalınlığı veyayoğunluğuazolanrdquo anlamına gelecek şekilde kullanılmıştır

A) Hafifbiryokuşugeccediltiktensonrailkbinadaotu-ruyoruz

B) Yapraklarınhafifiniltisiiccedilindekoumlyedoğruyak-laşıyoruz

C) Dışarıda yanan lambanın aydınlığıyla burasıhafifbiraydınlıkiccedilindeydi

D) Kendimibuguumlnduumlnegoumlredahahafifvezindehissediyorum

3 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-cuumlk yan anlamda kullanılmamıştır

A) CcedilocuğunateşinisabahakadarduumlşuumlremedikB) AklıbaşındaadamboumlyleboşlaflaretmezC) MahalleningoumlbeğindekavgayatutuştularD) Kapınınağzındanccedilekildeevehavagirsin

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zıt anlamlı soumlzcuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) Duumlştuumlğuumlbusıkıntıdankolayccedilıkacakgibigouml-ruumlnmuumlyor

B) Konuştuğukişilerinpektekininsanlarolduğusoumlylenemez

C) Toplantınınyapılacağısalonsaatleroumlncesin-denhazırlandı

D) Sabahduumlkkacircnıbenaccediltımakşamsenkapa-tırsın

Karşıt (Zıt) AnlamAnlamca ve iccedilerikccedile birbiriyle ccedilelişen kav-ramlar karşıttırbuumlyuumlk X kuumlccediluumlk ccedilalışkan X tembel

Olumsuzluk karşıtlık değildir

kavram karşıtı olumsuzu

neşeligelmek

uumlzguumlngitmek

neşesiz gelmemek

Eş (Aynı) AnlamAnlamca ve iccedilerikccedile aynı kavramı iccedileren soumlzcuumlklerdir

beyaz = ak ihtimal = olasılık

imkacircn = olanak cevap = yanıt

Eş Sesli (Sesteş) SoumlzcuumlklerYazılışları aynı olup anlamları farklı olan soumlzcuumlklerdirYaz 1 - mevsim adı 2 - yazma eylemiGuumll 1 - ccediliccedilek tuumlruuml 2 - guumllme eylemi

Terim AnlamSanat bilim edebiyat spor gibi alanlarda belirli oumlzel kavramları karşılayan soumlzcuumlk-lerdir teşhis tedavi tansiyon tıp

korner şut aut futbol

hacirckim savcı avukat hukuk

accedilı kare dikdoumlrtgen matematik

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8

35 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-

cuumlk terim anlamıyla kullanılmıştır

A) Eserlerindehalkınyaşadığısıkıntılarıakıcıbiruumlsluplaelealmış

B) Doğupbuumlyuumlduumlğuumlbuşehreşimdilerdeantre-noumlrluumlkyaparakhizmetediyor

C) Her zaman onun duumlşuumlncelerine saygı duy-dum

D) Kullandığışiirdiliyazılarınınakıldakalmasınıkolaştırıyor

6 CumhuriyetDoumlnemiTuumlrkşiirininoumlnemliisimlerin-denbiriolanCahitSıtkıTarancıkendinehasşiirdiliveduumlnyasıileedebiyattarihimizdeoumlnemlibiryerişgalederTarancışiireihtiraslasarılmışşiiryazmayabaşladığıliseyıllarındanoumlluumlmuumlnekadarldquoşairrdquo vasfına sadık kalmıştır Sırf bu sebeptenyazmışolduğuhikacircyelerindergivegazetesayfa-larındakalmasınaizinvermiştir

Bu parccedilada geccedilen altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) ŞiireyabancıkalmamakiccedilinccedilabalamakB) ŞiirseltemalaraoumlnemvermekC) ŞiirebuumlyuumlkbiristekveguumlccedillebağlıolmakD) Şiire diğer tuumlrlere oranla daha fazla emek

vermek

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquogoumlrmekrdquo soumlzcuumlğuuml karşısında verilen anlama uygun ola-rak kullanılmıştır

Kullanımı Anlamı

A) Goumlzuumlondanbaşkasınıgoumlrmuumlyorsenidinlemez

Birşeyeerişmek

B) Buodasabahakşamguumlneşgoumlruumlyor

İşlemeuğramak

C) Busahnedenedeccedilokkendineguumlvenenyarışmacıgoumlrduumlm

Ccedilokdeğervermek

D) İstanbulrsquountarihicircyerlerinigoumlrduumlnmuuml

Gezmek

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı bir soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) Ccedilalışmadisipliniyakalayanlarbaşarıyakestir-medengiderler

B) Gelişmişuumllkeleriklimdeğişiklikleriniyakındantakipediyor

C) Yoğunkaryağışındandolayıeğitimebirguumln-luumlkaraverildi

D) Sonradanaldığıkararlarşirketiiflasıneşiğinegetirdi

9 Aldığıhaberlebirdenyolaccedilıkangencinmacera-larının anlatıldığı bu kitap iki yuumlz elli sayfadanoluşuyor Yazar karakter betimlemesinde birazabartıyakaccedilmışolsadaboğulmadanokuyabile-ceğimizbireserortayaccedilıkarmıştır

Bu metindeki altı ccedilizili soumlzle eserin hangi oumlzel-liği vurgulanmaktadır

A) SıkıcıolmadığıB) YaratıcıolduğuC) KarışıkolmadığıD) Olayınazlığı

10 ldquoGelmekrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdakilerin hangisinde ldquodayanmaktahammuumlletmekrdquo anlamına gelecek şekilde kullanılmıştır

A) Neyaptıysakbulunduğumuzyereışıkgelmi-yor

B) ButakımelbisesanakuumlccediluumlkgelirC) Soğukta dışarıya ccedilıkmaya gelmiyor hemen

hastalanıyorumD) Soğuktanborulardonduğuiccedilinmusluktansu

gelmiyor

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

9

311 Bir ağustossabahındanccedilıkıpgelenbuyumuşak

akşamuumlstuumlışığıinsanlarınyalnızyuumlzlerinideğil

ruhlarınıdaaydınlatıyordu

Bu cuumlmlede numaralanmış soumlzcuumlklerden han-gisi mecaz anlamıyla kullanılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

12 Kıyıdadurmuşdeniziseyrediyorumağzımkulak-

larımavarıyorPırılpırılbirgoumlkyuumlzuumlvarherşey

okadaraydınlıkkiiccedilimaccedilılıyorUzaktabirkayık

goumlruumlyorumiccedilindekilerelleriylebalıktutuyor Koca

koca balıklar hepsi guumlmuumlş rengi Yanındakiler

isebalıklarısofradagoumlrmeyi doumlrtgoumlzlebekliyor

KadınldquoBenbukayıktan inmekistiyorumrdquodiyor

Denizşıpırşıpırbalıklarrahatsızguumlneşvarama

terletmiyorHeryereveherşeyesessizlikhacirckim

Bu parccedilada numaralanmış altı ccedilizili soumlzlerden hangisi deyim değildirA) I B) II C) III D) IV

13 ldquoAlkirazuumlstuumlnekaryağmazrdquo cuumlmlesindeki ldquoalrdquo soumlzcuumlğuumlnuumln eş seslisi aşağıdakilerin hangi-sinde kullanılmıştır

A) Senbilmezsinccedilocukalelmayataşatanccedilokolur

B) AlelmayıvernarıağlarımzarızarıC) UtancındanyanaklarıalalolmuştuD) Albayrağınaltındasaatlercenoumlbettutmaktan

onurduydum

14 İnsanduumlnyayakendiiradesiylegelmezamaken-diiradesiyleyenibirduumlnyakurmayaccedilalışırDuumln-yayairadesinindışındagelişionusuumlreklitedirginederBu tedirginlik kişinin kendisini hayatınoumlz-nesiolarakgoumlrmesindenkaynaklanır İnsanya-şadıklarına suumlrekli yabancıdır yaşadıklarındansuumlreklikorkandır

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidir A) CcediloksıkıntıccedilekmekB) YaşadıklarındansuumlreklietkilenmekC) HayatayoumlnverenolmakD) Toplumdabiryeredinebilmek

15 Yazar oumlzellikle kadın dostluğu komşuluk annendashkızyadakızkardeşlerarasındakiilişkileretra-fındageliştirdiğioumlykuumlleriyletanınıyorBuoumlykuumlle-rindedikkatccedilekenunsurlarınbaşındaşiireyapı-langoumlndermelergeliyorHeroumlykuumlnuumlnbaşındao oumlykuumlyeaccedilılanbirpenceregibidurandizelereyerveriyor

Bu parccedilada geccedilen altı ccedilizili soumlzle soumlz konusu dizelerle ilgili olarak anlatılmak istenen aşağı-dakilerden hangisidir

A) OumlykuumlnuumlnanlatımınagoumlndermeyaptığıB) YazarınanılarınıoumlykuumllerindeişlediğiC) AnlatılacakoumlykuumlnuumlniccedileriğineyoumlnelikolduğuD) Şiirinetkileyicianlatımınıoumlneccedilıkardığı

16 I BuakşamkitoplantıyabesbelligelmeyecekII Odasınıyineherzamankigibidarmadağınık

bırakmışIII Tuumlmziyaretccedililerimizbuyatırımdanfaydalana-

cakIV İmkacircnlarımızelverirseseneyedeAvrupaturu

yapacağızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde pekiştirilmiş soumlzcuumlk kullanılmıştır

A)IveII B)IveIII

C)IIveIV D)IIIveIV

I II III

IV

I

II

III IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

10

4

İkilemeAnlatıma guumlccedil kazandırmak iccedilin aynı soumlzcuuml-ğuumln ya da ilişkili soumlzcuumlklerin iki kere kul-lanılmasıdır

Doğru duumlruumlst yalan yanlış kırık doumlkuumlk

Gece guumlnduumlz aşağı yukarı er geccedil irili ufaklı

Ufak tefek yırtık pırtık eğri buumlğruuml kaba saba

Abuk sabuk mırın kırın ıvır zıvır abur cubur

Yavaş yavaş ince ince koşa koşa hıccedilkıra hıccedilkıra

Şırıl şırıl ccedilatır ccedilatır fokur fokur guumlruumll guumlruumll

Eş ya da Yakın Anlamlı

Karşıt Anlamlı

Biri Anlamlı Biri Anlamsız

İkisi de Anlamsız

Aynı Soumlzcuumlğuumln Yinelenmesiyle

Yansıma Soumlzcuumlklerle

Somut ndash Soyut AnlamDuyularla algılanabilen kavramlar somut duyularla algılanamayan ve kişiye goumlre de-ğişebilen kavramlar soyutturhız yer goumlk ruumlzgacircr ısı somutneşe huumlzuumln ruh guumlzellik soyut

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde yansımadan tuumlremiş bir soumlzcuumlk yoktur

A) Balonunpatlamasıyladaldığıuykudanuyan-dı

B) Mangaldaki koumlmuumlrlerdenccedilıtır ccedilıtır seslerge-liyor

C) KavanozdakibuumltuumlnşekerlerikıtırkıtıryediD) Birdenayağakalktıvesessizceodayıterketti

2 Guumlnuumlmuumlz sanatccedilıları biccedilime ya da iccedileriğe ver-diklerioumlnemegoumlreikiyeayrılıyorHalkayoumlneleninandığınıccedilekinmedensoumlyleyebilensanatccedilıiccedile-riğeoumlnceliktanıyorbiccedilimoyunlarındankaccedilınıyorCcedilağın anlayışlarıyla bağdaşmayan ama inandı-ğını soumlyleyecekguumlcuumlolmayansanatccedilı isefildişikuleyekapanıpedilgen tavırlarıylavarlıkgoumlster-meyeccedilalışıyor

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) Toplumsorunlarınaeğilmektenkaccedilınarakya-

ratıcıolmayaccedilalışmakB) KendinitoplumdansoyutlayarakuumlretmekC) Yapıtlarındaiccedileriğigoumlzardıedereksoumlzsanat-

larıylayuumlkluumlbiranlatımıbenimsemekD) Kendiduyguveduumlşuumlnceleriniortayakoymak-

tanbaşkabiramacıolmamak

3 ldquoDağıtmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoBir toplantıdaAvrupalıbirdiplomatkuumlrsuumlyedoğru ilerlerkenayağı takılıncasalondaoluşan gergin sessizliği iccedilten tebessuumlmuumlyle birandadağıttırdquocuumlmlesindeki anlamıyla kullanıl-mıştır

A) AkşamevegirenhırsızeviccedilokkoumltuumldağıtmışB) Mezuniyetsonrasındaevimizineşyalarınıihti-

yacıolanlaradağıttıkC) Polismeydandatoplanangoumlstericileriguumlccedilkul-

lanmadandağıttıD) Sahayagirerekoyuncularındikkatinidağıtan

izleyicikoşarakkaccediltı

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

11

TE983584983584983584983584

44 YazmakbirseruumlvendirhiccediltartışmasızBirroma-

nınkacircğıdadoumlkuumllmenedenibirduygupatlamasıbiracıhattabirbunalımolabilirBensesonsuzbiroumlzguumlrluumlkvemutlulukiccedilindeyazıyorumheryapı-tımdakendiccedilizdiğimbirharitanınuumlstuumlndeuccediluyorkendiistediğimalanainiyorum

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) Oumlznellikle biccedilimlendirilen yapıtlar aracılığıyla

kişiselduumlşuumlnceleriiletmekB) Youmlnlendirmelere ve dayatmalara kapalı bir

anlayışlauumlretmekC) Oumlzguumlrbirbakışaccedilısınıbenimseyerekyaratıcı

olmakD) Yaşamın her youmlnuumlnuuml yapıtlarına taşıyarak

youmlnlendiriciolmak

5 ldquoGoumlzrdquosoumlzcuumlğuumlyleilgilidilimizdeccedilokfazladeyim

vardırOumlrneğinbirkişiveyabirşeydeğeriniyi-

tirdiğinde goumlzden duumlştuuml ayrı duumlşenlerin arasın-

daki sevginin zamanla azaldığını belirtmek iccedilin goumlzdenırakolangoumlnuumlldendeırakoluroumlnemver-

memek arkaplana itmekanlamınıvermek iccedilingoumlzden uzak tutmak dikkatleri uumlzerine ccedilekmek

anlamındagoumlzealmakdeyimlerinikullanırız

Yukarıdaki numaralanmış deyimlerden hangi-si yanlış accedilıklanmıştır

A) I B) II C) III D) IV

6 Sevdiğimiz kişilerin oumlluumlmuumlnuumln ardından onlarakarşıbiriccedilhesaplaşmakarşısındabuluruzkendi-miziSankigeridekalmanınsuccedilluluğunuduyum-sarızbuduyumsamanınetkisiyleoumlleninyaşamseruumlveni sessiz bir filme doumlnuumlşuumlr belleğimizdeSonundasevdiğimizkişilerinoumlluumlmuumlduygusalbirdepremyaratıriccedilimizde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) TenselbiryıkılışB) Bireyin kavramavealgılamaguumlcuumlnuumln koumlrel-

mesiC) AcınınyarattığıyoğunlaşmışbiriccedilsessizlikD) Psikolojikbirccediloumlkuumlntuuml

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde sesteş soumlz-cuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) BuyılkuralıktanhastalıktanyıldıartıkkoumlyluumlB) Kendime ccedilizdiğim yoldan oumlmruumlm boyunca

doumlnmeyeceğimC) BanaguumllhepguumllkibendeguumlleyimD) Doğrubildiklerindensakınolaşaşma

8 I BusınavlarartıkcanımatakettiII Boşunabenimguumlnahımıalmayındoğrusoumly-

luumlyorumIII Oumlyle saf biridir ki hemen herkes kandırabilir

onuIV Abimbenipatronaanlatırkensankiağzından

baldamlıyorduYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde deyim kullanılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

9 (I)Heryerdenbukonuylaalakalı itirazalıyoruz(II)Bu itirazlaracevapvermehakkımızvaramakullanmak istemiyoruz (III) Ccediluumlnkuuml biz succedillu vekabahatli aramıyoruz (IV) Amacımız dergimizidahaileriyegoumltuumlrmekiccedilinelimizdengelengayretigoumlstermektir

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde eş anlamlı soumlzcuumlkler bir arada kullanıl-mıştır

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) Yenioumlykuumlmebahccediledekiboumlcekvızıltılarıara-sındabaşladım

B) BusaygısızdavranışlarınabirsonvermelisinC) Sonunda hayal ettiğim arabayı alma fırsatı

geccediltielimeD) Banakendimenfaatidoğrultusundayaklaşan-

lardanhepuzakdurdum

I

II

III

IV

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

12

411 Onakarşıyapılanolumsuzeleştirilerehiccedilbirza-

mankulaktıkamadıBueleştirileronuyıpratmakyerineaksinedahadaguumlccedillendirdiSoneseriyledegoumlruumlluumlyorkiolumsuzeleştiriyapanlarağzınınpayınıaldıArtıkeleştirilerolumluyadoumlnduuml

Bu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) MutsuzluğunudışarıaktarmakB) GerccedileğiortayaccedilıkarmakC) SoumlylediklerineveyaptıklarınapişmanolmakD) Birininahınıuumlstuumlneccedilekmek

12 Dostoyevski Ccedilarlık Rusyarsquosında yoksulluk iccedilin-dekıvrananinsanlarındramlarınıyazabildiğiiccedilinduumlnyaedebiyatınındoruklarınayerleşebildiUumllke-mizdedeOrhanKemalboumlyleinsanlarınhayatları-nıyazarlığınbuumlyuumltecialtınaaldı

Bu parccediladaki ldquoyazarlığınbuumlyuumltecialtınaalmakrdquosoumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) YapıtlarınasanatsalbirtatsindirmekB) YazdıklarındagoumlzlemlerineccedilokccedilayervermekC) Gerccedilekleri tuumlm ccedilıplaklığıyla goumlz oumlnuumlne ser-

mekD) Yaşananlarıabartarakanlatmak

13 SoumlzoyunlarındanuzakbirşiirivardırşairinOnuniccediltenliğiyalınlığagoumltuumlruumlrşiiriniyalınlığıdaccedilarpı-cılığa Konuşur gibi şiir soumlylemek her babayiği-din harcı değildir Soumlzuumln balını bulup ccedilıkarmakgerccedilekşairinişidirBoumlyleceohemenherşiirindegerccedilekbirşairolmayıbaşarmıştır

Bu parccedilada ldquosoumlzuumlnbalınıbulupccedilıkarmakrdquo soumlzuuml ile anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) SoumlylemekistediğiniokuraeksiksizyansıtmakB) Semboller yerine soumlzcuumlğuumln ilk anlamını kul-

lanmakC) KurduğuşiirdiliyleguumlccedilluumlbirdeyişeulaşmakD) Yenikelimelerkullanarak farklıbiretkiyarat-

mak

14 HermektuptariheduumlşuumllmuumlşbirnotturBunotlarccedilağınınsorunlarınakarşıduyarlıveilericifikirleresahip bir aydınımızın kaleminden ccedilıkmış ise ta-rihinkaranlıknoktalarına ışık tutacakbirniteliğekavuşurBunedenleoumlnemlikişilerinyazdığımek-tupların tarihicirc bir belge olduğu goumlz ardı edilme-melivebubelgeleriyiokunmalıveanlaşılmalıdır

Bu parccedilada geccedilen ldquotarihin karanlık noktalarınaışıktutacakbirniteliğekavuşmakrdquo soumlzuumlyle anla-tılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) TarihibirbilimdalıolaraktanıtabilmekB) Zamanlaguumlncelliğiniyitirerek tarihicircbirnitelik

kazanmakC) İnsanlarınbirccedilokalandabeğenisinikazanmış

olmakD) Geccedilmişinbilinmeyenyoumlnlerini ortaya ccedilıkara-

cakdeğereulaşmak

15 Aşağıdaki altı ccedilizili soumlzlerden hangisi daha oumlzel bir kavramı ifade eder

A) Bumevsimdeağaccedillaryapraklarınıkaldırımla-rahalıgibiserer

B) Tuumlrkiyeuumlccediltarafıdenizlerleccedilevrilibiryarımadauumllkesidir

C) OnaaldığımbeyazguumlluumldahaccedilokbeğendiD) İnsanhayatıboyuncaherzamandoğrukarar-

larveremeyebilir

16 Guumlnluumlk o guumlnuumln olaylarının yazıldığı suumlsluuml laf-lara gerek duyulmayan bir yazı tuumlruumlduumlr Ancakyazan kişinin yaşadıklarını en iccedilten bir biccedilimdeyazdığıbirtuumlrolduğundanduygusallığınağırba-sabileceğibiranlatımvardırguumlnluumlklerde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle guumlnluumlkle ilgili ola-rak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) YoğunduygularlakalemealmakB) SanatlıbiranlatımaihtiyaccedilduymamakC) DoğalbiranlatımlaetkileyiciolabilmekD) Hertuumlrluumlanlatımtarzınıkullanabilmek

13

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlamTE983584983584983584983584

1 Tuumlrkedebiyatccedilısıartık kendi yolunukendisi ccediliz-melikendisanatkozasınıkendisioumlrmelidirBunuyaparakkendiyaratıcılıklarınaguumlvendiklerinigoumls-terirBusayedekendişaheserleriniyaratacakveeserlerinibuumltuumlninsanlığasunacakBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle Tuumlrk edebiyatccedilıla-rına duumlşen goumlrev aşağıdakilerden hangisidir

A) EserlerindetoplumsalkonularıişlemekB) TuumlminsanlığıilgilendirenkonularıanlatmakC) Kendilerineguumlvenerekgelecekkuşaklaraoumlr-

nekteşkiletmekD) Kendilerineoumlzguumlbiredebicircanlayışıbenimse-

mek

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde deyim yerin-de kullanılmamıştırA) Ccedilocuklarınazamanındaterbiyevermediğiiccedilin

şimdidizinidoumlvuumlyorB) Songuumlnlerdeherkesyanındakiylekonuşma-

yaccedilalışıyorbirbirininardındanduumlmenccedileviri-yor

C) Taraftarlarmaccedilınsondakikasınakadardokuzdoğurdu

D) Sonuccedilların 9rsquoda accedilıklanacağını oumlğreninceodanıniccedilindedoumlrtdoumlnmeyebaşladı

3 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan sonraki boumlluumlm aynı anlamdadırA) YahyaKemaloturupeskişiirinruumlzgacircrıylaşiir

yazarkenbileyenilikccediliydibuoumlzuumlndeyeniolanbirtavırdı

B) Buresimhayatafarklıbirpenceredenbakma-mızıvebakışaccedilımızıgeliştirmemizisağlıyor

C) Duumlruumlstluumlk zanaatkacircrı karakterize eden enoumlnemlioumlzelliklerdenbiridirbirccedilok insanınta-şıyamayacağıdeğerdir

D) Bunlaryaşlılıkşiirlerideğilkitabın iccedilinde in-sanoğlunungenccedillikoumlzleminidilegetiriyor

4 ldquoSuumlruumlklemekrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilek anlamıyla kullanılmıştırA) Sensiztadıccedilıkmazdiyerekhergittiğigeziye

benidesuumlruumlkluumlyorB) İnsanlığı1940rsquolıyıllardakiokanlısavaşasuuml-

ruumlkleyennedenlerbuguumlnbileanlaşılamıyorC) Aslan oumllduumlrduumlğuuml ceylan yavrusunu uzaktaki

ağacadoğrusuumlruumlklediD) Sanatccedilımistik ezgileri kullandığı şarkılarıyla

dinleyenlerifarklıbirduumlnyayasuumlruumlkluumlyor

5 ldquoDağınıkrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin han-gisinde mecaz anlamıyla kullanılmıştırA) Misafirleridağınıkbirkıyafetlekarşılamakzo-

rundakaldımB) Şuandakafamccedilokdağınıksoumlylediğinhiccedilbir

şeyianlamıyorumC) Yatakodasıvemutfakdağınıkolduğundaccedilok

rahatsızoluyorumD) Buyoumlredeevlerccedilokdağınıkyapıldığıiccedilinula-

şımzoroluyor

6 (I) Goumllyazırsquonın girişinde ziyaretccedilileri heyecanlakarşılayan olağanuumlstuuml guumlzellikte bir doğal anıtvar(II)ldquoAnıtCcedilınarrdquodiyeadlandırılandevağacıngoumllgesi yaklaşık 400metrelik bir alanı kaplıyor(III) Nefis turna balığı pişirilen youmlresel uumlruumlnlersatılanbirbahccedilenintamortasındaadayıkarayabağlayan koumlpruumlnuumln hemen başında bulunuyor(IV) Ccedilınarın anıt ağaccedil olarak tescil edilmesi vekahverengi tabelasınınkonulmasıMehmetOka-tanrsquoınuğraşlarısonucundagerccedilekleşmişBu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin han-gisinde insana ait bir oumlzellik insan dışı bir var-lığa aktarılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

7 Aluumlminyum metale zarar vermeyen kireccedil ccediloumlzuuml-cuumlyuumlyıllaroumlnce----veTuumlrkiyersquodepazarınyuumlzde65rsquoine ---- firma guumlnluumlk kullanımayoumlnelik kireccedilkir yağve lekeccediloumlzuumlcuumlspreygibi uumlruumlnleri piya-sayasuumlrduumlBu cuumlmledeki boşlukları en uygun biccedilimde ta-mamlayan ifadeler aşağıdakilerden hangisin-de verilmiştir

A) araştıran-sahipolanB) piyasayasuumlren-hacirckimolanC) destekleyen-hitapedenD) satışasunan-indirgeyen

14

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8 ldquoOumlykuumlcuumlnuumlnKitabırdquooumlykuumlcuumllerinduumlnyalarınaya-zarlıkveoumlykuumlcuumlluumlkseruumlvenlerineilişkinvefarklıkotarılmışbiryapıtBufarklılıkbenceyazarlarınhepsinin bu imeceye severek el vermelerindenkaynaklanıyorBu parccedilada geccedilen ldquoimeceye severek el ver-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) En oumlnemli değerlerimizden birinin paylaşımolduğu

B) YardımlaşmadagoumlnuumllluumlluumlğuumlnesasolduğuC) Emek birliğiyle kotarılacak bir işe isteyerek

yardımcıolunduğuD) Bazıişlerinelbirliğiyledahaccedilabuktamamla-

nabileceği

9 Ccediloğu zaman kendimi bir makineye her sabahbeniuyandıranccedilalarsaatidemakineninccedilalışmaduumlğmesinebasanbirustabaşınabenzetirimGuumlnboyu koştururken o ldquotik takrdquoların yerini kalbiminatışlarıadımseslerimalırAncakenderdeolsabazı guumlnler iccedilimdeki saatin durduğunu hissede-rimBu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) ZamanındurmasınıistemekB) HerşeyiolduğugibikabullenmekC) YaşamenerjisiniyitirmekD) Yaşamıngereksizliğineinanmak

10 Aşağıdakilerin hangisinde altı ccedilizili soumlz cuumlm-leye oumltekilerden farklı bir anlam katmıştırA) Hiccedil kuşkusuz buguumlnden sonra daha yoğun

ccedilalışmalıyımB) Oumlnuumlmuumlzdekihaftabiraksilikolmazsatoplana-

cağızC) Bukitabınhazırlanmasındaeminolunkiuumlze-

rimeduumlşeniyapacağımD) Buguumlngoumlruumlşmelerinsonuccedillanmasıkesindir

11 Aşağıdakilerin hangisinde accedilıklaması yapılan soumlzcuumlk cuumlmledeki accedilıklamasına uygun olarak kullanılmamıştırA) Bayılankadınakolonyakoklatıncakadınaccedilıl-

dı(AccedilılmakKendinegelmek)B) Başdoumlnduumlrenbirguumlzelliğesahipgemieğlen-

celibirguumlruumlltuumlyleindisulara(İnmekUzamakulaşmak)

C) Boşoturmakinsanındahaerkenyaşlanması-nanedenolur(Boşİşsizbirbiccedilimde)

D) Bozukveccedilamurluyoldayuumlruumlrkenanideniccedili-mebirgariplikccediloumlktuuml(CcediloumlkmekYoğunbirbi-ccedilimdehissetmek)

12 ldquoSallanmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde mecaz anlamda kullanılmıştır A) Depremolduğunusalondaki avizenin sallan-

masındananladımB) Bizimkiler karşıdaki parkın salıncaklarında

sallanıyorlarC) Youmlnetimkurulubaşkanıdeğiştiğiiccedilinpersonel

muumlduumlruumlnuumlnkoltuğudasallanıyorD) Ccedilocukların belirli bir yaştan sonra suumlt dişleri

sallanırveduumlşer

13 Yazın duumlnyamızda değerleri ccedilok su goumltuumlruumlr şiirvehikacircyeleringuumlnuumlmuumlzuumlngeccedilerlivezorunlutekedebiyatuumlruumlnuumlolaraksavunulduğunukendindenoumlncekivekendidışındakituumlmdeğerleriyadsımavesuccedillamayoumlntemininoumlndetutulduğunugoumlruumlyo-ruzsondoumlnemdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle şiir ve hikacircyele-rin hangi oumlzelliği belirtilmek istenmiştirA) BenzerkonularıişlemeB) GeccedilmişinizlerinitaşımamaC) OumlzguumlnfikirlerleuumlretilmemeD) Nitelikleritartışmayaaccedilıkolma

15

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

14 Mozart kısacık yaşamına sığdırdığı altı yuumlzdenfazlayapıtlainsanlığakocabirhazinesunmuşturNuumlktesidinleyiciyihemenkavrayıverentılsımıvetuumlm ccedilocuksuluğunun ardındaki derin duumlşuumlncesionu ccedilağdaşı olan bestecilerden ayırır Pek ccedilokbestecimuumlziğinibirotobiyografigibikullanırkenMozartrsquoınmuumlziğikatıksızsafmuumlziktirNepara-sızguumlnlerinineateşlihastalığını nede tırman-makta olan Fransız Devrimirsquonin hırccedilın etkilerinianlatırmuumlziğindeBu parccediladaki ldquomuumlziğinbirotobiyografigibikulla-nılmasırdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdaki-lerden hangisi olabilir

A) Sanatccedilının yaşantısının yapıtlarına yansıtıl-ması

B) Eserlerde toplumsal değil bireysel konularınelealınması

C) SanatınbiraraccedilolarakgoumlruumllmesiD) Bestelerininsanatccedilınınoumlzelyaşamınailişkin

ipuccedillarıtaşıması

15 Azerbaycan Tuumlrkccedilesinin yirminci asırda yetiş-tirdiği lirik ve guumlr sesli ozanı sustu Yuumlreğindenkalemine suumlzduumlğuuml kanı uumllkesinin oumlzguumlrluumlk muuml-cadelesinekarıştırankurtuluşsavaşccedilısıbedeninitoprağaemanetettiBu parccedilada geccedilen ldquoyuumlreğindenkaleminesuumlzuumll-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) DuygularınıyazıyadoumlkmekB) OumlzuumlsoumlzuumlbirolmakC) YazıyamerakduymakD) Yaşamadoumlrtellesarılmak

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisindeki altı ccedilizili soumlz ayraccedil iccedilinde verilen soumlzle anlamca uyuş-mamaktadırA) Tuumlrk kahvesi yapmak iccedilin oumlnce şekeri suda

tamameneritmekgerekiyor(Katıbirmaddeyisıvıdaccediloumlzmek)

B) Goumlsterimizherguumlnbroşuumlrlerimizdebelirttiği-mizsaatlerdebaşlayacak(zamanlarda)

C) Ustasınınyanındaepeypiştiktensonrakendiduumlkkacircnınıaccediltı(birişiiyiceoumlğrenmek)

D) Uumlruumlnlerimizi iade etmek istediğinizde hiccedilbirsorunlakarşılaşmazsınız(değiştirmek)

17 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan oumlnceki boumlluumlm aynı anlamdadırA) Şiir aynayı kırma sanatıdır gerccedileği olduğu

gibiaktarmamaktırB) Genccedillik edebiyatının birccedilok romanı genccedilleri

suumlreklikolladıgenccedilliğinsorunlarınatercuumlmanolmakiccedilindoğdu

C) Şehirler guumlnuumlmuumlz edebiyatında salt birmekacircnolmaktanccedilıktıromankişilerininbuumltuumln-leyiciparccedilasıoldu

D) Tiyatrolar guumlnuumlmuumlzde terk edilmiş evler hacirc-linegeldihakettiğideğeribirtuumlrluumlgoumlrmedi

18 EleştiriyazılarıbellibirmetinuumlzerineyazılırYa-zınsalmetinleryazınveeleştirikuramlarındanbi-rinedayanılarakyazılmadığınagoumlreometinlereeğilen eleştiri yazıları da bilimsellik ve nesnellikgereğisayılandeğişmezkuramsalşablonlarkul-lanamaz Her yazınsal metin kendi iccedil yapısınaaykırıduumlşmeyecekbireleştirelyaklaşımgerekti-rirDurumboumlyleoluncaeleştiriyazıları tornadanccedilıkamaz tornadanccedilıkamayacağınagoumlre torna-yagiremezdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle ldquoeleştiriyazılarırsquorsquon-da bulunması gereken hangi nitelik anlatılmak istenmektedirA) FarklıtuumlrdenyapıtlaruumlzerineyazılmasıB) NesnelliktenoumlduumlnvermedenoluşturulmasıC) Okurun bakış accedilısı dikkate alınarak kaleme

alınmasıD) Bellibirkalıbasokulupbiccedilimlendirilmeyeccedila-

lışılmaması

19 GelKatiliolyalnızlığımınHasretimisıfırlaGoumlzlerimaccedilıkgitmedenBu dizelerde aşağıdaki anlam olaylarından hangisi vardırA) Bir soumlzuumln benzetmeamacıyla başka bir soumlz

yerinekullanılmasıB) Birsoumlzuumlnhemgerccedilekhemmecazanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılmasıC) Bir soumlzuumln karşıt anlamını duumlşuumlnduumlrecek bi-

ccedilimdekullanılmasıD) Soyutanlamlıbirsoumlzcuumlğuumlnsomutanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılması

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

16

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

5

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil ilişkisi yoktur

A) Parasının olmadığını anlayınca duumlkkacircndan dı-şarı ccedilıktı

B) Okulu bitirmesiyle gelecek kaygısı daha da arttı

C) Bildiklerini anlatırsa bu olayı daha kolay ccedilouml-zebiliriz

D) Pikniğe beni ccedilağırdığı iccedilin pişman olmuş

2 Bilim insanlarının yaptığı bir araştırmaya goumlre bunama eğilimi olan kişiler arasında birden fazla dil konuşanlar tek bir dil konuşanlara goumlre beş yıl kadar daha fazla bir suumlre sonra bunama evresine giriyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Birden ccedilok dil konuşan insanlarda bunama

ccedilok seyrek goumlruumlluumlrB) Tek dille konuşan her insan belli bir yaştan

sonra bunama sorunuyla karşılaşmaktadırC) Bunama eğilimi olan insanlarda ana dilinin dı-

şında başka bir dille konuşabilmek bunamayı geciktirmektedir

D) Ana dilinin dışında bir dilin dil bilgisi kurallarını oumlğrenmek bunamayı geciktirmektedir

3 (I) Bir ccedilocuk bahccedilede ccedilok mutlu olur (II) Bahccedile ona doğayı sunar ccediliccedilekleri boumlcekleri kuşları doumlrt yapraklı yoncaları getirir ccediluumlnkuuml (III) Ccedilocuk bahccedilede doğayla buluşur (IV) Dahası oyun oynar yaşıtlarıyla (V) Her ccedilocuk istediği kendini buldu-ğu oumlzguumlrleştiği bir ortam ister

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlenin nedeni duru-mundadır

A) II B) III C) IV D) V

Neden ndash Sonuccedil İlişkili (Gerekccedileli) YargılarBir olay durum ya da olgunun nedeniyle birlikte verilmesidir

Neden ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquoneden niccedilinrdquo sorularına yanıt verir

Olay ccedilıktığı iccedilin maccedil ertelenmiş neden ndash niccedilin

Amaccedil ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşme amacıyla birlikte verilen yar-gılardır

Amaccedil ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquone amaccedillardquo sorusuna yanıt verir

Oumlğretmenle goumlruumlşmek iccedilin geldim ne amaccedilla

Koşul ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşmesi belli bir koşulu gerektiren yargılardır

Onu goumlrduumlkccedile seni hatırlıyorumGidersem bir daha doumlnmemGit ama erken doumln

Oumlznel Anlatım (Kanıtlanamaz)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlnce-lerini iccedileren kanıtlanamaz nitelikte cuumlm-lelerdirCuumlmleye bir kelime dahi yorum karışmışsa cuumlmlede oumlznel anlatım vardır Birccedilok turistin ziyaret ettiği Efes

oumlnemli turizm merkezlerimizdendir

Nesnel Anlatım (Kanıtlanabilir)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlncele-rini iccedilermeyen cuumlmlelerdir Kişiden kişiye değişmeyeceği ve ortak kabul olduğu iccedilin kanıtlanabilir yargılardır Kitapta 19 bilim insanının konuyu değişik

youmlnlerden ccedileşitli boyutlarıyla inceleyen 21 yazısı yer alıyor

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

17

TE983584983584983584983584

54 (I) Erzincan guumlneyde Munzur kuzeyde Ccedilengelli

dağları ile ccedilevrili bu iki dağın sıkıştırdığı noktada Kemah ilccedilesi başlıyor (II) Sivas - Erzincan kara yolu Kemahrsquoın iccedilinden geccediliyor youmlrede uumlccedil cami sekiz mescit ve bir kale bulunuyor (III) Kemah soumlzcuumlğuumlnuumln Tuumlrkccedile olduğu ve Goumlktuumlrk Devle-tirsquonin uumlyesi Kimak Tuumlrklerinden geldiği sanılıyor (IV) 4000 yıl oumlnceki Hitit kaynaklarında Kemahrsquoın adı geccediliyor

Kemahrsquoı konu alan bu parccediladaki numaralan-mış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenler-den hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede konumuyla ilgili bilgi verilmektedirB) II cuumlmlede ccedilevresinde bulunan yapılar hak-

kında accedilıklama yapılmaktadırC) III cuumlmlede adının nereden geldiği ile ilgili bir

tahmin dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede kimler tarafından ve ne zaman

kurulduğu belirtilmektedir

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Yemekte iki ekmek doumlrt tabak fasulye geldiB) Bahccedilenin sadece arka tarafında yer kaldıC) Ccedilocukları da seminere almaya başladılarD) Bu saatten sonra kendi bildiğimi okurum

6 (I) Tuumlrkiyersquode bin uumlccedil yuumlz dolayında termal kay-nak bulunuyor (II) Bu kaynakların ccediloğu İccedil Ana-dolu ve Ege Boumllgesirsquonde yer alıyor (III) Oumlzellikle Ege Boumllgesirsquondeki kaynak suları ldquodoğal ccedilıkışlı ve bolrdquo olarak nitelendiriliyor (IV) Bu suların eriyik maden değerinin ccedilok yuumlksek kuumlkuumlrt radon ve tuz bakımından da hayli zengin olduğu biliniyor ayrıca bu kaynaklar suyu debisi sıcaklığı ccedile-şitli fiziksel ve kimyasal oumlzellikleriyle duumlnyadaki pek ccedilok kaynaktan daha uumlstuumln nitelikler taşıyor (V) Bu oumlzelliklerinden dolayı uumllkemiz termal kay-nak zenginliği accedilısından duumlnyadaki ilk uumlccedil uumllke arasında yer alıyor

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlede dile getirilen yargının sonucunu iccedilermektedirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Bu yol sizi doğrudan Ccedilekmekoumlyrsquoe ccedilıkaracaktırB) Bu başarısızlığın sebebi kendine inanmayı-

şındandırC) Olay oumlrguumlsuuml romanda daha geniştir ve ayrın-

tılara yer verilirD) Karşımıza ccedilıkan zorluklara goumlğuumls germesini bil-

meliyiz

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumln yargı soumlz konusudur

A) Yapılan incelemeler sonucunda karşı taraf haksız bulundu

B) Benim geldiğimi duyunca sevinccedilten havalara uccedilacak

C) Buumltuumln mirasını hayır kurumlarına bağışlamışD) Sonunda sesimi duyup bana doğru youmlneldi

9 I Akşam goumll kenarında buluşmak uumlzere yola ccedilıktık

II Roman oumlduumlluumlnuuml aldığı iccedilin ona herkes saygıy-la bakıyordu

III Ccedilocuklara hediye alamadığımızdan ccedilok uumlzuumll-duumlk

IV İyi bir eğitimci olayım diye her seminere katılırBu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-lerinde amaccedil-sonuccedil ilişkisi vardır

A) I ve II B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

10 (I) Eğer sağlıklı bir yaşam istiyorsak yediğimize iccediltiğimize dikkat etmeliyiz (II) Hayatımıza verdi-ğimiz duumlzenin ccedilevremize duumlzguumln oumlrnek olmasına da oumlzen goumlstermeliyiz (III) Eğer bizden sonraki nesli duumlşuumlnuumlyorsak oumlncelikle onlara bizler kendi hayatımızla oumlrnek olmalıyız (IV) Sağlıklı yaşamla sağlıklı nesiller yetişmesine oumlncuuml olmalıyız

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gilerinde koşul anlamı vardır

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve IV D) II ve III

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

18

511 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumltekilerden

farklı bir anlam ilişkisi vardır

A) Faturayı yatırmadı iccedilin iki haftadır elektriksiz otu-ruyoruz

B) Parasız kalmadığı iccedilin boumlyle rahat para har-cıyor

C) Aralarındaki kuumlskuumlnluumlğuuml sona erdirmek iccedilin oumlzuumlr diledi

D) Yazdığı hikacircyede yazım yanlışları olduğu iccedilin oumlduumll alamadı

12 (I) Artvin şehir merkezine 8 km uzaklıktaki Kafka-soumlr Yaylası boğa guumlreşlerinin de olduğu şenliğiyle tanınıyor (II) Yuumlksekliği 1100 metre olan yaylada belediyeye ait konaklamak iccedilin yapılmış elli yatak-lı Kafkasoumlr evleri var (III) Ayrıca Koumly Hizmetlerine ait bir misafirhane de hizmet veriyor (IV) Ccediladır kurma alanlarının bulunduğu yayla yuumlruumlyuumlş par-kurları ile son zamanların goumlzde mekacircnlarından

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzel-liği yanlış verilmiştir

A) Bu oumlduumlluuml sizin elinizden almak isteyebilir Varsayım

B) Zamanında buralardan arsa almak varmış Hayıflanma

C) Bizim evden iki kat daha pahalı bu ev Karşılaştırma

D) Avrupa kupalarında Tuumlrk takımlarının bu koumltuuml oyu-nu bizi şaşırtmıyor

Kanıksama

14 Şiirlerinizde anlamı guumlzelleştirmek iccedilin soumlz sanat-larına ccedilokccedila yer vermişsiniz ama anlamı farkında olmadan daraltmışsınız

Bu cuumlmleye dayanarak şairin aşağıdaki anla-tım oumlzelliklerinden hangisine uymadığı soumlyle-nebilir

A) Oumlzguumlnluumlk B) AkıcılıkC) Doğallık D) Yalınlık

15 Harvard Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesindeki bir araş-tırma ekibi uyumadan oumlnce mavi ışık yayan e-ki-tap okuyanlarla kacircğıt baskı kitap okuyanları kar-şılaştırarak e-kitapları okuyanların uykuya dalma suumlrelerinin kacircğıt baskı kitap okuyanlarınkinden ccedilok daha uzun olduğunu bu nedenle ertesi sa-bah da daha yorgun kalktıklarını ortaya ccedilıkardı

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Uyumadan oumlnce e-kitap okumak uyku kalite-

sini bozmaktadırB) Akşam saatlerinde maruz kalınan ışık uyku

hormonunun uumlretimini kısıtlamaktadırC) Kaliteli bir uyku uyuyabilmek iccedilin yatak oda-

sındaki ışık duumlzeyi son derece duumlşuumlk olmalı-dır

D) E-kitap okuyanlar kacircğıt baskı kitap okuyanlar-dan daha erken yaşlanmaktadır

16 ldquoGerccedileğin dağlarına umutsuzlukla ccedilıkılmazrdquo cuumlmlesinin yakın anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir

A) Ertelenmiş umutlar insanı perişan ederB) Umut yoksa girişim de yokturC) Umut olmadan umut edilen elde edilemezD) Umut insanoğlunun buumltuumln acılarının merhe-

midir

17 (I) Ccedilalıkuşu romanında yazar Anadolu insanının ne zor şartlar altında yaşam muumlcadelesi verdiğini anlatıyor (II) Halkın yaşadığı zorluklardan bazıla-rı ulaşım ve haberleşmedir (III) Anadolu insanının sıkıntısını İstanbulrsquoda eğitim goumlrmuumlş bir kızın ya-şadıkları uumlzerinden anlatmıştır (IV) Yazar buumltuumln bunları sade ve akıcı bir dille kaleme almıştır

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisinde ldquoCcedilalıkuşurdquonun uumlslubu hakkında bilgi verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

19

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

6

1 I Okulun bahccedilesini temizlemek uumlzere burada toplandık

II Bazı fırsatları zamanında değerlendirmek ge-rekiyor

III Guumlcuumlnuuml kanıtlamak adına buumltuumln ağırlıkları kaldırıyor

IV Boumlyle giderse bir ton daha koumlmuumlr yakarızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde amaccedil - sonuccedil ilgisi vardırA) I ve III B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

2 (I) Tuumlrkiyersquonin nuumlfusu en fazla olan ili İstanbulrsquodur (II) İstanbulrsquou Ankara ve İzmir takip ediyor (III) Yaşanabilirlik accedilısından Ankara aslında ilk sı-rada yer alır (IV) Ama İstanbul yabancı turistlerin en ccedilok ziyaret ettiği illerden

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

3 (I) Tarih konusunda bildiğim her şeyi yavaş yavaş planlı bir şekilde kardeşimle paylaşıyorum (II) Suuml-rekli konuşmam onu sıksa da yine de dikkatinden oumlduumln vermeden beni dinler (III) En ccedilok zorlandı-ğı dersi benim anlatımımla oumlğrenmeye ccedilalışması beni de mutlu ediyor (IV) Tarih sorularını dikkatli okursa emeğimizin karşılığını alırız

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-sinde koşul - sonuccedil anlamı vardırA) I B) II C) III D) IV

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilekleş-memiş bir beklenti vardır

A) Telefon ccedilalınca Sevgi arıyor sanmıştımB) Her şeyimi gizlemeden onunla paylaşırımC) Bu ccedilalışma temposu hepimize iyi gelecekD) Kısa bir suumlreliğine yurt dışına ccedilıkacağım

Karşılaştırma Bildiren YargılarOlay durum ve kavramlar arasındaki ben-zer ya da ayrılan youmlnlerin ortaya konduğu yargılardır

Cuumlmlede karşılaştırma anlamı ldquodaha ccedilok en gibi kadar derdquo soumlzcuumlkleriyle sağlanır

İki varlık durum olay veya olgu olma-dan karşılaştırma olmaz

- Ccedilocuklardan en kuumlccediluumlğuuml soumlz istedi

- Oumlykuumllerini şiirleri kadar beğendim

- Sen bu konuda benden daha tecruumlbelisin

ldquoEnrdquo soumlzcuumlğuuml en az uumlccedil şeyin karşılaştırıldığını

goumlsterir

Doğrudan AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin soumlyleyenin ağzından ccedilıktığı gibi hiccedil değiştirilmeden aktarıldığı cuumlmlelerdir

Ccedilalışmanız gerek dedi oumlğretmenimiz

Ezgi ldquoBen de geleceğimrdquo dedi

Dolaylı AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin yapıca değiştirilip kendi cuumlmlemizin iccediline sindirilerek akta-rılmasıdır

Oumlğretmen ccedilalışmamız gerektiğini soumly-ledi

Ezgi kendisinin de geleceğini soumlylediGerccedilek Soru CuumlmlesiYanıt gerektiren yanıt isteme amacıyla kurulan cuumlmlelerdir

Siz de gelecek misiniz

Soumlzde Soru CuumlmlesiAslında yanıtı bilinen cuumlmlelerdir

Ben sizi bilmez miyim

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

20

65 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil

ilgisi vardır

A) Korkularımızla yuumlzleşmenin zamanı geldi de geccediliyor

B) Beni tanıdığından bazı konuları yuumlzuumlme soumly-lemeye ccedilekinir

C) Buralardan selam goumltuumlr AnkararsquoyaD) Hep sonradan gelir aklıma anahtarı evde

unutmadığım

6 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Okulun başarısı geccedilmiş yıllara goumlre biraz daha arttı

B) Oumlvguumllere layık bir yazar olduğunu anlatıp du-rur

C) Bu işlerden pek anlamadığını defalarca anlat-tı

D) Umarım seni benim olduğum gruba verirler

7 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi uumlslupla ilgili değildir

A) Yazar kısa cuumlmlelerle anlatımı zenginleştir-miş

B) Guumlccedilluuml bir anlatıma sahip olduğunu bu eserin-de de goumlsterdi

C) Anlaşılabilir soumlzcuumlkler yapıtın beğenilmesinde oumlnemli bir etkendi

D) Romanlarında insanların ccedilevreye verdiği za-rarları işler

8 I Diyelim ki sen eve geccedil geldin (varsayım)II Etrafına kırıcı davranmasa olmaz sanki

(yakınma)III Bu kitapların oumlzetlerini ccedilıkarmanızda fayda

var (oumlneri)IV Boşuna yalvarma seni ccedilağırmaz partiye

(eleştiri)Yukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzelliği yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

9 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi anlamca olum-ludur

A) Bizi bu saatte arayacağını hiccedil duumlşuumlnmemiş-tim

B) Havada ne sis var ne pusC) Hep sınavlara ccedilalışıyoruz ama hemen unutu-

yoruzD) Eğitimde hedef olmadan başarıya ulaşmak

muumlmkuumln değil

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tım vardır

A) Oumlzuumlr dilemeyi bilmemiz gerekirB) Her zaman paranın bir işe yaramayacağını

vurgularC) Beni iyi dinlersen konuyu anlarsın diyorD) Buumlyuumlk başın buumlyuumlk derdi olur derdi babam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquopişmanlıkrdquo bil-dirmektedir

A) Zamanında duumlzenli ccedilalışmaya başlasaydım şimdi derece yapardım

B) Beni tanımadan boumlyle konuşması ccedilok normalC) Duumlşuumlncelerini accedilığa ccedilıkarmaktan hiccedilbir za-

man ccedilekinmezdiD) Bu hafta buumltuumln işler bitmiş olur

12 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde kuumlccediluumlmseme anlamı vardır

A) Yeni şirket accedilıp başarılı olacağını sanıyorB) Elindeki uumlccedil kuruşla ev almayı duumlşuumlnuumlyorC) Bizim de geleceğimizi planlar sanmıştımD) Bu olaylardan sonra ccedilaresizliği yuumlzuumlne yansı-

yordu

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

21

613 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım an-

lamı vardır

A) Sanırım bu sene de şampiyonluğu rakibe he-diye edeceğiz

B) Hiccedil oumlyle heveslenme oumlnce o bitiş noktasına va-rabilir

C) Bu saate kadar iş yerine varmıştırD) Buumltuumln bu yoğun temponun bir an olsun bittiği-

ni duumlşuumlnelim

14 Yazısında ağır ve ağdalı bir dil kullandığından okur eseri anlamakta guumlccedilluumlk ccedilekiyor

Bu cuumlmledeki anlam ilgisi aşağıdakilerden hangisinde vardır

A) Annemi toplantıya katılması iccedilin okula getir-dim

B) Eve geccedil kaldığı iccedilin bizlere hediye almışC) Kızgınlığını belirtmek iccedilin boş zaman kolluyorD) Kitabı okumak uumlzere oumlduumlnccedil aldım

15 I Galiba bu mevzu ccedilok uzayacakII Hastamız guumlnden guumlne daha iyiye gidiyorIII Oumlykuumlnden uzun cuumlmleleri ccedilıkarmalı anlatımı

biraz daha sadeleştirmelisin

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerde aşağı-daki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) OlasılıkB) SitemC) Aşamalı durumD) Oumlneri

16 (I) Sanat en genel anlamıyla yaratıcılığın ve ha-yal guumlcuumlnuumln şekil bulmasıdır (II) Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler suumlrekli değişmiş (III) Sanat soumlzcuumlğuuml genelde goumlr-sel sanatlar anlamında kullanılır (IV) Soumlzcuumlğuumln buguumlnkuuml kullanımı Batı kuumlltuumlruumlnuumln etkisiyle İngi-lizcedeki ldquoartrdquo soumlzcuumlğuumlne yakın olsa da halk ara-sında biraz daha geniş anlamında kullanılır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde tanım cuumlmlesi yer almaktadır

A) I B) II C) III D) IV

17 I Goumlzlerim goumlzuumlnde aşkı seccedilmiyorII Onlardan kalbime sevda geccedilmiyorIII Ben yordum ruhumu biraz da sen yorIV Ccediluumlnkuuml bence şimdi herkes gibisinYukarıda verilen doumlrtluumlkte numaralanmış dize-lerden hangisi kendinden oumlnceki dizenin ne-deni durumundadır

A) I B) II C) III D) IV

18 Aşağıdakilerden hangisi soumlzde soru cuumlmlesi-dir

A) Benim geleceğimden haberleri var mıB) Hangi durakta ineceğizC) Sen bu kitaptan ne anlarsın kiD) Uumlruumln değişimi yapıyor musunuz

19 Ancak buguumlnuuml hayal edebilecek kadar aklı olanlar yarının sahibi olamazlar

Aşağıdakilerden hangisi bu cuumlmleye anlamca en yakındır

A) Buguumlnuuml hayal edenler sadece guumlnuuml kurtarır-lar

B) Yarının sahibi olmak iccedilin geleceği hayal etmek gerekir

C) Daima hedefimizi en yuumlkseğe koymalıyızD) Hayalini gerccedilekleştirenler yarın iccedilin eli boş ka-

lırlar

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

22

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

7

Cuumlmlede Vurgu

Yuumlklemi fiil olan cuumlmlelerde vurgu yuumlkle-me en yakın olan soumlzcuumlk ya da soumlzcuumlk oumlbe-ği uumlzerindedir Bu kitabı bana geccedilen sene Okan almıştı Bu kitabı Okan bana geccedilen sene almıştı Bu kitabı geccedilen sene Okan bana almıştı Okan bana geccedilen sene bu kitabı almıştı

Oumln Yargı

Bir olay durum veya kişi ile ilgili olarak oumlnceden edinilmiş olumlu ve olumsuz huuml-kuumlmduumlr

Biliyorum buguumln de oumldevini getirmeye-cek

Bu adam hayatta akıllanmaz

Olasılık Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmesi imkacircn dacirchilinde olan olay olgu veya durumdur

Bu sınavdan 90 alabilirsin

Bu akşam size gelebilirim

Varsayım Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmemiş bir durumu gerccedilekleşmiş gibi kabul etmektir

Farz et ki bu sınavdan 90 aldın

Diyelim bu akşam size geldim

Gerccedilekleşmemiş BeklentiGerccedilekleşeceğine yuumlzde yuumlz inanılan bir olay ya da durumun gerccedilekleşmemesi du-rumundaki ldquobeklememezliği şaşkınlığırdquo dile getiren yargılardır

Gerccedilekleşmemiş beklenti cuumlmleleri ge-nellikle ldquosanmıştım duumlşuumlnmuumlştuumlmrdquo gibi yuumlklemlerle kurulur

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde amaccedil - so-nuccedil ilişkisi vardır

A) Hava soğuduğundan pencereyi kapattıkB) Bana kitap aldı diye ona teşekkuumlr ettimC) Yarına getirmek uumlzere bu kitabı alabilirsinD) Film izlemek iccedilin sinemaya gitmeye karar ver-

dik

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoiccedilinrdquo soumlzcuuml-ğuuml cuumlmleye diğerlerinden farklı bir anlam kat-mıştır

A) Sınava ccedilalışmak iccedilin eve erken gittimB) Eski guumlnleri hatırladığım iccedilin duygulandımC) Karadenizrsquoe gitmek iccedilin guumln sayıyoruz D) Okumak iccedilin fırsatlar yaratmalı insan kendine

3 (I) Eserleriyle bir anda magazin malzemesi hacircline gelen sanatccedilıların bu sonuccedilta payları ne kadardır bilemiyorum doğrusu (II) Son zamanlarda ccedilok tartışılan ldquoccedilok satmardquo meselesi gerccedilekten onların hayallerini suumlsluumlyor mudur (III) Ya da adlarının guumlzellik veya yakışıklılıklarının eserlerinin oumlnuumlne geccedilmesi acaba kendilerini rahatsız ediyor mu-dur (IV) Bu tartışılabilir ancak şu belli ki piyasa-da boumlyle allanıp pullanmaya yuumlceltilmeye merak-lı sanatccedilı tipleri ccedilok

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangisi diğerlerine goumlre daha kesin bir yargıdırA) I B) II C) III D) IV

4 I Necip Fazılrsquoın ldquoKaldırımlarrdquo şiiri aynı zamanda bestelenmiştir

II Sabahattin Alirsquonin eserlerinde ağalık sistemi-nin başarılı eleştirisini goumlruumlrsuumlnuumlz

III Uumlnluuml yazar en sevilen eserlerini Bodrumrsquoda yazmıştır

IV Yaptığı muhteşem betimlemeler onu diğer ya-zarlardan ayırır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangisi kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden farklı-dır

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

23

TE983584983584983584983584

75 Başarılı bir takımın pek ccedilok eli tek bir beyni var-

dır

Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cuumlmleye en yakındır

A) Başarıyı getiren iş birliği iccedilinde ccedilalışmaktırB) Tek akıl bol iş birliği başarıyı getirirC) Başarı iccedilin insanları bir kişi organize etmelidirD) Bir kişi karar verir ccedilok kişi uygularsa başarı

gelir

6 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım soumlz konusu değildir

A) Farz edelim ki şu an yaz tatili gelmişB) Sınavı kazandığını duumlşuumln ne kadar mutlu olu-

ruzC) Diyelim ki seni aramadı ne yapacaksın o za-

manD) Varsayımlar uumlzerinden karar vermek doğru

olmaz

7 Dermotoloji uzmanı X bebeklerde cilde renk ve-ren ve cildi guumlneşten koruyan melanin adlı pig-ment huumlcrelerinin bebeklerde yetersiz sayıda olduğunu ve bebekleri guumlneşten korumada izle-necek ilk yolun bebeğe sık dokunmuş ve pamuklu kumaştan yapılan accedilık renk giysiler giydirmek ol-duğunu belirtti

Bu cuumlmledenI Guumlneşin zararlı ışınlarından korunmada pig-

ment huumlcrelerinin etkisi vardırII Bebekleri guumlneş ccedilarpması ve yanıklarından

korumanın en etkili yolu koruyucu kremler kullanmaktır

III Bebeklerde guumlneş ccedilarpmasının yetişkinlerin-kinden fazla goumlruumllmesinin nedeni bebeklerin hareketli olmamasıdır

IV Melanin adı verilen huumlcrelerin birden ccedilok işlevi vardır

yargılarından hangilerine ulaşılamazA) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) III ve IV

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokarşılaştır-mardquo soumlz konusudur

A) Geccedilen yıla goumlre soruların daha kolay olacağı-nı duumlşuumlnuumlyorum

B) Buguumlnlerde kafasının başka şeylerle meşgul olduğu accedilık

C) Kendinize bir dost bulmak isterseniz onu ki-taplarda arayın

D) Duumlşuumlncelerimizi oumlfkelenerek anlatmak bizi so-nuca goumltuumlrmez

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlyleyenin duygularına yer verilmemiştir

A) Hafta sonu yapılacak panele farklı dallardan 42 akademisyen davet edildi

B) Yaptığı başarılı tasvirlerle adını unutulmazlar arasına kazımayı başardı

C) Anadolursquoda yaşanan toprak ağalığı sisteminin koumlhneliğini başarıyla eserine taşımış

D) Yalnızlık temasını okuyanların yuumlreğine do-kunarak vermeyi seviyor

10 I Yazının gazetede yayımlandığı duumlşuumln bir kere

II Buguumlnkuuml sınavlarımız oumlnuumlmuumlzdeki hafta accedilık-lanabilir

III Buraya geldiğinde bizi de arar sanmıştıkNumaralanmış cuumlmlelerde aşağıdaki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) Gerccedilekleşmemiş beklentiB) Oumln yargı C) VarsayımD) Olasılık

11 (I) 1930 yılında yayımlanan ldquoBir Gemici Hikacircye-sirdquo adlı eseri yazarın sanat haya tında yeni bir doumlneme başladığını goumlsterir (II) Romantik oumlge-ler hikacircye buumlnyesindeki eski ağırlıkla rını kaybe-derek yerlerini daha gerccedilekccedili bir mizaca bırakır (III) Boumlylece yazar hikacircyelerine daha toplum sal bir iccedilerik kazandırmış olur (IV) Bazı araştırmacı lar yazardaki değişimi Al manyarsquoda bulunduğu sı rada daha yakından tanı dığı Batılı yazarlara bağ larlar

Bu parccedilada numaralan mış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquosanatccedilının uumlslubuna youmlnelik değerlendir-merdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

24

712 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquooumln yargırdquo an-

lamı bulunmaktadır

A) Bu konuda bizi doğru youmlnlendirmediğini duumlşuuml-nuumlyorum

B) Zamanında yola ccedilıkmazsanız otobuumlsuuml kaccedilırır-sınız

C) Her geccedilen guumln artan enflasyon yaşam koşul-larını guumlccedilleştiriyor

D) Bu yıl yine şampiyon bizim takımımız olacak-tır

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquoazımsamardquo anla-mı iccedilermektedir

A) Bu soruları mı cevaplayamadınız sizB) Bir kitapla yazar olduğunu duumlşuumlnuumlyor ne yazıkC) Bu kadarcık parayla benden geccedilinmemi mi

bekliyorsunD) Okuyup adam olacakmış da ailesine o baka-

cakmış

14 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zaman oumlgesi vurgulanmıştır

A) Ona buumltuumln gece olanı biteni sakince anlattımB) Buumltuumln gece olanı biteni sakince ona anlattımC) Olanı biteni sakince buumltuumln gece ona anlattımD) Sakince ona olanı biteni buumltuumln gece anlattım

15 (I) Kapkaranlık sık bitki oumlrtuumlsuumlyle dolu ormanın iccedilinde ilerliyorduk (II) Her geccedilen dakika ccediloumlken karanlık yolumuzu karartıyor oumlnuumlmuumlzuuml goumlrmemiz iccedilin bize tek ışığı ay sağlıyordu (III) Geccedil de olsa yanlış bir yola girdiğimizi anlamıştık (IV) Bu yuuml-ruumlyuumlş nedeniyle hepimiz yorulmuş omuzlarımız duumlşmuumlş parmağımızı kımıldatmaya hacirclimiz kal-mamıştıYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquobetimleme (tasvir)rdquo yapılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

16 I Şimdiki aklım olsaydı onu hiccedil dinlemezdimII Bana bunları o ellerle mi yazdınIII Zamanında ona guumlvenseydim başıma bu gel-

mezdiIV Bunları bilsen bana yine de kızacak mıydınYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-lerinde ldquopişmanlıkrdquo anlamı soumlz konusudur

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) II ve IV

17 I Yaptığınız pikniğe beni davet etmek aklına gelmedi mi (sitem)

II Ders vakti geldi oumlğretmen sınıfa gelmiştir (olasılık)

III İnsanlar hacirclacirc demokrasinin oumlnemini anlamış değil (pişmanlık)

IV Tuumlrkccedilenin en oumlnemli sorunu aşırı duumlzeyde ya-bancı soumlzcuumlk kullanılmasıdır (karşılaştırma)

Yukarıdaki numaralı cuumlmlelerin hangisinin ay-raccedil iccedilindeki anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

18 (I) Cumhuriyet Doumlnemi Tuumlrk şiirinde yeni bir ccedilığır accedilan Orhan Veli Garipccedililer hareketinin en oumlnemli ismidir (II) O Tuumlrk şiirini yıpranmış kalıplardan klişe soumlzlerden kurtarıp gerccedilek hayata guumlnluumlk yaşamın arasına taşımıştır (III) Yalın anlaşılır nuumlkteli realist ve halk diliyle esprili şiirler yazmış-tır (IV) 1941rsquode yazdığı ldquoGariprdquo adlı şiir kitabının oumln soumlzuumlnde Tuumlrk şiirine yepyeni bir hava getirmek gerektiğini savunur

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde yazarın uumlslubuyla ilgili bilgi verilmiştir

A) I ve IVB) II ve IIIC) II ve IVD) III ve IV

19 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tıma başvurulmuştur

A) Eğitimin gelecek nesilleri aydınlatma işlevini unutmamalıyız dedi

B) Atatuumlrk ldquoSanatsız kalmış bir toplumun yaşam damarları kopmuş demektirrdquo der

C) Van kedileri bir goumlzuuml mavi bir goumlzuuml yeşil olma-sıyla tanınır

D) Bana anlatacaklarının ccedilok oumlnemli olduğunu soumlyledi

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 9: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

6

211 Aşağıdakilerin hangisinde benzetme amacı

guumlduumllmeden bir soumlzcuumlk başka bir soumlzcuumlğuuml kastedecek şekilde kullanılmıştır

A) Buaybeyazperdedebirccedilokyenifilmgoumlste-rimegiriyor

B) Ahmetevindireğiolmanınzorolduğunuduuml-şuumlnduuml

C) TuumlmmahallebudedikoduyukonuşuyorduD) Minik serccedileAnadolu Hisarı konserlerine ara

verecek

12 (I)Romanlarıhikacircyelerivedenemeleriyleedebi-yatımıza silinmesi muumlmkuumln olmayan bir damgavurduktansonraaramızdanayrılanNecatiCuma-lı ilgisini daha ccedilokAnadolu insanına yoğunlaş-tırmıştır (II)Taşranın renklidoğasınımetinlerinemalzemeyapmışkimizamandaAnadoluhalkı-nın ortaya saccedilılmamış yuumlzuumlne dikkat ccedilekmiştir(III)Aydın kişiliğini hiccedilbir zaman tepeden bakanuumlslupla yansıtmayan yazar goumlzlemlerini yargı-lamaktan uzak bir yaklaşımla kaleme almıştır (IV) Taşra insanının su yuumlzuumlne ccedilıkmamış arkaplandakiduumlşleriveisteklerindenhareketleccedilarpıcıbirmozaiğeulaşmıştır

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerde ge-ccedilen altı ccedilizili soumlzlerden hangileri anlamca bir-birine en yakındırA)IveII B)IveIIIC)IIveIV D)IIIveIV

13 Deyimler dilimizin zenginliğini goumlsterir Bir du-

rumu daha etkili anlatmak somutlaştırmak an-

latımı zenginleştirmek iccedilin kullanılır Dilimizde

ldquoburunrdquo kelimesinin kullanıldığı birccedilok deyim

bulunur Buumlyuumlklenmek kibirli olmak anlamında

burnu buumlyuumlmek davranışlarına soumlz ettirmemek

eleştirilerekızmakanlamında burnundankıl aldır-

mamakccedilokoumlfkelenipsinirlenmişolmakanlamında

burnusuumlrtuumllmekccedilokyakınındaolmakanlamında

burununundibindedeyimlerikullanılır

Yukarıdaki numaralanmış deyimlerden hangi-sinin anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

14 I AldığınotugoumlruumlnceAzrarsquonıngoumlzleriparladıII Anidenkaldırdığıeliarkadaşınıngoumlzuumlnegir-

miştiIII Kafasınınmeşgulolduğugoumlzuumlnuumlndalmasın-

danbelliydiIV Badersquoninyazdığıyazıdangoumlzlerimialamıyor-

dumYukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerin han-gisinde ldquogoumlzrdquo soumlzcuumlğuuml deyim iccedilinde kullanıl-mamıştır

A) I B) II C) III D) IV

15 Guumlnuumlmuumlzde ldquoparanın ve hızlı şoumlhret hırsınınrdquotutsağıolankimiyazarlaryazmayabaşlamadanoumlnce kendilerince bir tuumlr piyasa araştırması ya-pıyor İlkin yayıncılara uğruyor onların nabzınıtutuyor Bu yayıncılardan hangi tuumlrden yapıtlaristendiğinidoğrudanyadadolaylıbirbiccedilimdeoumlğ-renmeyeccedilalışıyorKafalarındakianahtarsoruşuldquoNeyazarsamyayıncılarhemenbasardahaccedilokpara daha ccedilok uumln kazandırır banardquo Bu sorukonusalbirarayışayoumlnlendiriyoronlarıOnlardayığınların ilgisini kamccedilılayacak moda konulardayoğunlaşıyorDahasonradayazmayıtasarladık-larıyapıtlarbusanatccedilılarınbeyinlerininkovuğun-daccedilimlenmedenduyuruccedilalışmalarıbaşlıyor

Bu parccedilada geccedilen ldquoyapıtınsanatccedilınınbeynininkovuğunda ccedilimlenmemesirdquo soumlzuumlyle aşağıdaki-lerden hangisi anlatılmak istenmektedirA) Anlatımdaayrıntıyagereğinceyerverilmeme-

siB) Uumlretilecekyapıtınsanatccedilınınzihnindegerekli

olgunluğaulaşamamasıC) Kalemealınaneserinkurgusununtamamlan-

mamışolmasıD) Yapıttakiufaktefekpuumlruumlzlerintoumlrpuumllenmeme-

si

I

II

III

IV

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

7

TE983584983584983584983584

3

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-cuumlk gerccedilek anlamının dışında kullanılmıştır

A) SınıfaanidenbirsessizlikccediloumlktuumlB) Caddedengeccedilen insanlareğilip iccedileriyebakı-

yorlar C) Bu paslıanahtarlakapıyıaccedilmamccedilokzorD) Uzaklardangelensesedoğruyoumlneldiler

2 ldquoHafifrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisin-de ldquokalınlığı veyayoğunluğuazolanrdquo anlamına gelecek şekilde kullanılmıştır

A) Hafifbiryokuşugeccediltiktensonrailkbinadaotu-ruyoruz

B) Yapraklarınhafifiniltisiiccedilindekoumlyedoğruyak-laşıyoruz

C) Dışarıda yanan lambanın aydınlığıyla burasıhafifbiraydınlıkiccedilindeydi

D) Kendimibuguumlnduumlnegoumlredahahafifvezindehissediyorum

3 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-cuumlk yan anlamda kullanılmamıştır

A) CcedilocuğunateşinisabahakadarduumlşuumlremedikB) AklıbaşındaadamboumlyleboşlaflaretmezC) MahalleningoumlbeğindekavgayatutuştularD) Kapınınağzındanccedilekildeevehavagirsin

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zıt anlamlı soumlzcuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) Duumlştuumlğuumlbusıkıntıdankolayccedilıkacakgibigouml-ruumlnmuumlyor

B) Konuştuğukişilerinpektekininsanlarolduğusoumlylenemez

C) Toplantınınyapılacağısalonsaatleroumlncesin-denhazırlandı

D) Sabahduumlkkacircnıbenaccediltımakşamsenkapa-tırsın

Karşıt (Zıt) AnlamAnlamca ve iccedilerikccedile birbiriyle ccedilelişen kav-ramlar karşıttırbuumlyuumlk X kuumlccediluumlk ccedilalışkan X tembel

Olumsuzluk karşıtlık değildir

kavram karşıtı olumsuzu

neşeligelmek

uumlzguumlngitmek

neşesiz gelmemek

Eş (Aynı) AnlamAnlamca ve iccedilerikccedile aynı kavramı iccedileren soumlzcuumlklerdir

beyaz = ak ihtimal = olasılık

imkacircn = olanak cevap = yanıt

Eş Sesli (Sesteş) SoumlzcuumlklerYazılışları aynı olup anlamları farklı olan soumlzcuumlklerdirYaz 1 - mevsim adı 2 - yazma eylemiGuumll 1 - ccediliccedilek tuumlruuml 2 - guumllme eylemi

Terim AnlamSanat bilim edebiyat spor gibi alanlarda belirli oumlzel kavramları karşılayan soumlzcuumlk-lerdir teşhis tedavi tansiyon tıp

korner şut aut futbol

hacirckim savcı avukat hukuk

accedilı kare dikdoumlrtgen matematik

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8

35 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-

cuumlk terim anlamıyla kullanılmıştır

A) Eserlerindehalkınyaşadığısıkıntılarıakıcıbiruumlsluplaelealmış

B) Doğupbuumlyuumlduumlğuumlbuşehreşimdilerdeantre-noumlrluumlkyaparakhizmetediyor

C) Her zaman onun duumlşuumlncelerine saygı duy-dum

D) Kullandığışiirdiliyazılarınınakıldakalmasınıkolaştırıyor

6 CumhuriyetDoumlnemiTuumlrkşiirininoumlnemliisimlerin-denbiriolanCahitSıtkıTarancıkendinehasşiirdiliveduumlnyasıileedebiyattarihimizdeoumlnemlibiryerişgalederTarancışiireihtiraslasarılmışşiiryazmayabaşladığıliseyıllarındanoumlluumlmuumlnekadarldquoşairrdquo vasfına sadık kalmıştır Sırf bu sebeptenyazmışolduğuhikacircyelerindergivegazetesayfa-larındakalmasınaizinvermiştir

Bu parccedilada geccedilen altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) ŞiireyabancıkalmamakiccedilinccedilabalamakB) ŞiirseltemalaraoumlnemvermekC) ŞiirebuumlyuumlkbiristekveguumlccedillebağlıolmakD) Şiire diğer tuumlrlere oranla daha fazla emek

vermek

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquogoumlrmekrdquo soumlzcuumlğuuml karşısında verilen anlama uygun ola-rak kullanılmıştır

Kullanımı Anlamı

A) Goumlzuumlondanbaşkasınıgoumlrmuumlyorsenidinlemez

Birşeyeerişmek

B) Buodasabahakşamguumlneşgoumlruumlyor

İşlemeuğramak

C) Busahnedenedeccedilokkendineguumlvenenyarışmacıgoumlrduumlm

Ccedilokdeğervermek

D) İstanbulrsquountarihicircyerlerinigoumlrduumlnmuuml

Gezmek

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı bir soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) Ccedilalışmadisipliniyakalayanlarbaşarıyakestir-medengiderler

B) Gelişmişuumllkeleriklimdeğişiklikleriniyakındantakipediyor

C) Yoğunkaryağışındandolayıeğitimebirguumln-luumlkaraverildi

D) Sonradanaldığıkararlarşirketiiflasıneşiğinegetirdi

9 Aldığıhaberlebirdenyolaccedilıkangencinmacera-larının anlatıldığı bu kitap iki yuumlz elli sayfadanoluşuyor Yazar karakter betimlemesinde birazabartıyakaccedilmışolsadaboğulmadanokuyabile-ceğimizbireserortayaccedilıkarmıştır

Bu metindeki altı ccedilizili soumlzle eserin hangi oumlzel-liği vurgulanmaktadır

A) SıkıcıolmadığıB) YaratıcıolduğuC) KarışıkolmadığıD) Olayınazlığı

10 ldquoGelmekrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdakilerin hangisinde ldquodayanmaktahammuumlletmekrdquo anlamına gelecek şekilde kullanılmıştır

A) Neyaptıysakbulunduğumuzyereışıkgelmi-yor

B) ButakımelbisesanakuumlccediluumlkgelirC) Soğukta dışarıya ccedilıkmaya gelmiyor hemen

hastalanıyorumD) Soğuktanborulardonduğuiccedilinmusluktansu

gelmiyor

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

9

311 Bir ağustossabahındanccedilıkıpgelenbuyumuşak

akşamuumlstuumlışığıinsanlarınyalnızyuumlzlerinideğil

ruhlarınıdaaydınlatıyordu

Bu cuumlmlede numaralanmış soumlzcuumlklerden han-gisi mecaz anlamıyla kullanılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

12 Kıyıdadurmuşdeniziseyrediyorumağzımkulak-

larımavarıyorPırılpırılbirgoumlkyuumlzuumlvarherşey

okadaraydınlıkkiiccedilimaccedilılıyorUzaktabirkayık

goumlruumlyorumiccedilindekilerelleriylebalıktutuyor Koca

koca balıklar hepsi guumlmuumlş rengi Yanındakiler

isebalıklarısofradagoumlrmeyi doumlrtgoumlzlebekliyor

KadınldquoBenbukayıktan inmekistiyorumrdquodiyor

Denizşıpırşıpırbalıklarrahatsızguumlneşvarama

terletmiyorHeryereveherşeyesessizlikhacirckim

Bu parccedilada numaralanmış altı ccedilizili soumlzlerden hangisi deyim değildirA) I B) II C) III D) IV

13 ldquoAlkirazuumlstuumlnekaryağmazrdquo cuumlmlesindeki ldquoalrdquo soumlzcuumlğuumlnuumln eş seslisi aşağıdakilerin hangi-sinde kullanılmıştır

A) Senbilmezsinccedilocukalelmayataşatanccedilokolur

B) AlelmayıvernarıağlarımzarızarıC) UtancındanyanaklarıalalolmuştuD) Albayrağınaltındasaatlercenoumlbettutmaktan

onurduydum

14 İnsanduumlnyayakendiiradesiylegelmezamaken-diiradesiyleyenibirduumlnyakurmayaccedilalışırDuumln-yayairadesinindışındagelişionusuumlreklitedirginederBu tedirginlik kişinin kendisini hayatınoumlz-nesiolarakgoumlrmesindenkaynaklanır İnsanya-şadıklarına suumlrekli yabancıdır yaşadıklarındansuumlreklikorkandır

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidir A) CcediloksıkıntıccedilekmekB) YaşadıklarındansuumlreklietkilenmekC) HayatayoumlnverenolmakD) Toplumdabiryeredinebilmek

15 Yazar oumlzellikle kadın dostluğu komşuluk annendashkızyadakızkardeşlerarasındakiilişkileretra-fındageliştirdiğioumlykuumlleriyletanınıyorBuoumlykuumlle-rindedikkatccedilekenunsurlarınbaşındaşiireyapı-langoumlndermelergeliyorHeroumlykuumlnuumlnbaşındao oumlykuumlyeaccedilılanbirpenceregibidurandizelereyerveriyor

Bu parccedilada geccedilen altı ccedilizili soumlzle soumlz konusu dizelerle ilgili olarak anlatılmak istenen aşağı-dakilerden hangisidir

A) OumlykuumlnuumlnanlatımınagoumlndermeyaptığıB) YazarınanılarınıoumlykuumllerindeişlediğiC) AnlatılacakoumlykuumlnuumlniccedileriğineyoumlnelikolduğuD) Şiirinetkileyicianlatımınıoumlneccedilıkardığı

16 I BuakşamkitoplantıyabesbelligelmeyecekII Odasınıyineherzamankigibidarmadağınık

bırakmışIII Tuumlmziyaretccedililerimizbuyatırımdanfaydalana-

cakIV İmkacircnlarımızelverirseseneyedeAvrupaturu

yapacağızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde pekiştirilmiş soumlzcuumlk kullanılmıştır

A)IveII B)IveIII

C)IIveIV D)IIIveIV

I II III

IV

I

II

III IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

10

4

İkilemeAnlatıma guumlccedil kazandırmak iccedilin aynı soumlzcuuml-ğuumln ya da ilişkili soumlzcuumlklerin iki kere kul-lanılmasıdır

Doğru duumlruumlst yalan yanlış kırık doumlkuumlk

Gece guumlnduumlz aşağı yukarı er geccedil irili ufaklı

Ufak tefek yırtık pırtık eğri buumlğruuml kaba saba

Abuk sabuk mırın kırın ıvır zıvır abur cubur

Yavaş yavaş ince ince koşa koşa hıccedilkıra hıccedilkıra

Şırıl şırıl ccedilatır ccedilatır fokur fokur guumlruumll guumlruumll

Eş ya da Yakın Anlamlı

Karşıt Anlamlı

Biri Anlamlı Biri Anlamsız

İkisi de Anlamsız

Aynı Soumlzcuumlğuumln Yinelenmesiyle

Yansıma Soumlzcuumlklerle

Somut ndash Soyut AnlamDuyularla algılanabilen kavramlar somut duyularla algılanamayan ve kişiye goumlre de-ğişebilen kavramlar soyutturhız yer goumlk ruumlzgacircr ısı somutneşe huumlzuumln ruh guumlzellik soyut

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde yansımadan tuumlremiş bir soumlzcuumlk yoktur

A) Balonunpatlamasıyladaldığıuykudanuyan-dı

B) Mangaldaki koumlmuumlrlerdenccedilıtır ccedilıtır seslerge-liyor

C) KavanozdakibuumltuumlnşekerlerikıtırkıtıryediD) Birdenayağakalktıvesessizceodayıterketti

2 Guumlnuumlmuumlz sanatccedilıları biccedilime ya da iccedileriğe ver-diklerioumlnemegoumlreikiyeayrılıyorHalkayoumlneleninandığınıccedilekinmedensoumlyleyebilensanatccedilıiccedile-riğeoumlnceliktanıyorbiccedilimoyunlarındankaccedilınıyorCcedilağın anlayışlarıyla bağdaşmayan ama inandı-ğını soumlyleyecekguumlcuumlolmayansanatccedilı isefildişikuleyekapanıpedilgen tavırlarıylavarlıkgoumlster-meyeccedilalışıyor

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) Toplumsorunlarınaeğilmektenkaccedilınarakya-

ratıcıolmayaccedilalışmakB) KendinitoplumdansoyutlayarakuumlretmekC) Yapıtlarındaiccedileriğigoumlzardıedereksoumlzsanat-

larıylayuumlkluumlbiranlatımıbenimsemekD) Kendiduyguveduumlşuumlnceleriniortayakoymak-

tanbaşkabiramacıolmamak

3 ldquoDağıtmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoBir toplantıdaAvrupalıbirdiplomatkuumlrsuumlyedoğru ilerlerkenayağı takılıncasalondaoluşan gergin sessizliği iccedilten tebessuumlmuumlyle birandadağıttırdquocuumlmlesindeki anlamıyla kullanıl-mıştır

A) AkşamevegirenhırsızeviccedilokkoumltuumldağıtmışB) Mezuniyetsonrasındaevimizineşyalarınıihti-

yacıolanlaradağıttıkC) Polismeydandatoplanangoumlstericileriguumlccedilkul-

lanmadandağıttıD) Sahayagirerekoyuncularındikkatinidağıtan

izleyicikoşarakkaccediltı

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

11

TE983584983584983584983584

44 YazmakbirseruumlvendirhiccediltartışmasızBirroma-

nınkacircğıdadoumlkuumllmenedenibirduygupatlamasıbiracıhattabirbunalımolabilirBensesonsuzbiroumlzguumlrluumlkvemutlulukiccedilindeyazıyorumheryapı-tımdakendiccedilizdiğimbirharitanınuumlstuumlndeuccediluyorkendiistediğimalanainiyorum

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) Oumlznellikle biccedilimlendirilen yapıtlar aracılığıyla

kişiselduumlşuumlnceleriiletmekB) Youmlnlendirmelere ve dayatmalara kapalı bir

anlayışlauumlretmekC) Oumlzguumlrbirbakışaccedilısınıbenimseyerekyaratıcı

olmakD) Yaşamın her youmlnuumlnuuml yapıtlarına taşıyarak

youmlnlendiriciolmak

5 ldquoGoumlzrdquosoumlzcuumlğuumlyleilgilidilimizdeccedilokfazladeyim

vardırOumlrneğinbirkişiveyabirşeydeğeriniyi-

tirdiğinde goumlzden duumlştuuml ayrı duumlşenlerin arasın-

daki sevginin zamanla azaldığını belirtmek iccedilin goumlzdenırakolangoumlnuumlldendeırakoluroumlnemver-

memek arkaplana itmekanlamınıvermek iccedilingoumlzden uzak tutmak dikkatleri uumlzerine ccedilekmek

anlamındagoumlzealmakdeyimlerinikullanırız

Yukarıdaki numaralanmış deyimlerden hangi-si yanlış accedilıklanmıştır

A) I B) II C) III D) IV

6 Sevdiğimiz kişilerin oumlluumlmuumlnuumln ardından onlarakarşıbiriccedilhesaplaşmakarşısındabuluruzkendi-miziSankigeridekalmanınsuccedilluluğunuduyum-sarızbuduyumsamanınetkisiyleoumlleninyaşamseruumlveni sessiz bir filme doumlnuumlşuumlr belleğimizdeSonundasevdiğimizkişilerinoumlluumlmuumlduygusalbirdepremyaratıriccedilimizde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) TenselbiryıkılışB) Bireyin kavramavealgılamaguumlcuumlnuumln koumlrel-

mesiC) AcınınyarattığıyoğunlaşmışbiriccedilsessizlikD) Psikolojikbirccediloumlkuumlntuuml

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde sesteş soumlz-cuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) BuyılkuralıktanhastalıktanyıldıartıkkoumlyluumlB) Kendime ccedilizdiğim yoldan oumlmruumlm boyunca

doumlnmeyeceğimC) BanaguumllhepguumllkibendeguumlleyimD) Doğrubildiklerindensakınolaşaşma

8 I BusınavlarartıkcanımatakettiII Boşunabenimguumlnahımıalmayındoğrusoumly-

luumlyorumIII Oumlyle saf biridir ki hemen herkes kandırabilir

onuIV Abimbenipatronaanlatırkensankiağzından

baldamlıyorduYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde deyim kullanılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

9 (I)Heryerdenbukonuylaalakalı itirazalıyoruz(II)Bu itirazlaracevapvermehakkımızvaramakullanmak istemiyoruz (III) Ccediluumlnkuuml biz succedillu vekabahatli aramıyoruz (IV) Amacımız dergimizidahaileriyegoumltuumlrmekiccedilinelimizdengelengayretigoumlstermektir

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde eş anlamlı soumlzcuumlkler bir arada kullanıl-mıştır

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) Yenioumlykuumlmebahccediledekiboumlcekvızıltılarıara-sındabaşladım

B) BusaygısızdavranışlarınabirsonvermelisinC) Sonunda hayal ettiğim arabayı alma fırsatı

geccediltielimeD) Banakendimenfaatidoğrultusundayaklaşan-

lardanhepuzakdurdum

I

II

III

IV

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

12

411 Onakarşıyapılanolumsuzeleştirilerehiccedilbirza-

mankulaktıkamadıBueleştirileronuyıpratmakyerineaksinedahadaguumlccedillendirdiSoneseriyledegoumlruumlluumlyorkiolumsuzeleştiriyapanlarağzınınpayınıaldıArtıkeleştirilerolumluyadoumlnduuml

Bu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) MutsuzluğunudışarıaktarmakB) GerccedileğiortayaccedilıkarmakC) SoumlylediklerineveyaptıklarınapişmanolmakD) Birininahınıuumlstuumlneccedilekmek

12 Dostoyevski Ccedilarlık Rusyarsquosında yoksulluk iccedilin-dekıvrananinsanlarındramlarınıyazabildiğiiccedilinduumlnyaedebiyatınındoruklarınayerleşebildiUumllke-mizdedeOrhanKemalboumlyleinsanlarınhayatları-nıyazarlığınbuumlyuumltecialtınaaldı

Bu parccediladaki ldquoyazarlığınbuumlyuumltecialtınaalmakrdquosoumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) YapıtlarınasanatsalbirtatsindirmekB) YazdıklarındagoumlzlemlerineccedilokccedilayervermekC) Gerccedilekleri tuumlm ccedilıplaklığıyla goumlz oumlnuumlne ser-

mekD) Yaşananlarıabartarakanlatmak

13 SoumlzoyunlarındanuzakbirşiirivardırşairinOnuniccediltenliğiyalınlığagoumltuumlruumlrşiiriniyalınlığıdaccedilarpı-cılığa Konuşur gibi şiir soumlylemek her babayiği-din harcı değildir Soumlzuumln balını bulup ccedilıkarmakgerccedilekşairinişidirBoumlyleceohemenherşiirindegerccedilekbirşairolmayıbaşarmıştır

Bu parccedilada ldquosoumlzuumlnbalınıbulupccedilıkarmakrdquo soumlzuuml ile anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) SoumlylemekistediğiniokuraeksiksizyansıtmakB) Semboller yerine soumlzcuumlğuumln ilk anlamını kul-

lanmakC) KurduğuşiirdiliyleguumlccedilluumlbirdeyişeulaşmakD) Yenikelimelerkullanarak farklıbiretkiyarat-

mak

14 HermektuptariheduumlşuumllmuumlşbirnotturBunotlarccedilağınınsorunlarınakarşıduyarlıveilericifikirleresahip bir aydınımızın kaleminden ccedilıkmış ise ta-rihinkaranlıknoktalarına ışık tutacakbirniteliğekavuşurBunedenleoumlnemlikişilerinyazdığımek-tupların tarihicirc bir belge olduğu goumlz ardı edilme-melivebubelgeleriyiokunmalıveanlaşılmalıdır

Bu parccedilada geccedilen ldquotarihin karanlık noktalarınaışıktutacakbirniteliğekavuşmakrdquo soumlzuumlyle anla-tılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) TarihibirbilimdalıolaraktanıtabilmekB) Zamanlaguumlncelliğiniyitirerek tarihicircbirnitelik

kazanmakC) İnsanlarınbirccedilokalandabeğenisinikazanmış

olmakD) Geccedilmişinbilinmeyenyoumlnlerini ortaya ccedilıkara-

cakdeğereulaşmak

15 Aşağıdaki altı ccedilizili soumlzlerden hangisi daha oumlzel bir kavramı ifade eder

A) Bumevsimdeağaccedillaryapraklarınıkaldırımla-rahalıgibiserer

B) Tuumlrkiyeuumlccediltarafıdenizlerleccedilevrilibiryarımadauumllkesidir

C) OnaaldığımbeyazguumlluumldahaccedilokbeğendiD) İnsanhayatıboyuncaherzamandoğrukarar-

larveremeyebilir

16 Guumlnluumlk o guumlnuumln olaylarının yazıldığı suumlsluuml laf-lara gerek duyulmayan bir yazı tuumlruumlduumlr Ancakyazan kişinin yaşadıklarını en iccedilten bir biccedilimdeyazdığıbirtuumlrolduğundanduygusallığınağırba-sabileceğibiranlatımvardırguumlnluumlklerde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle guumlnluumlkle ilgili ola-rak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) YoğunduygularlakalemealmakB) SanatlıbiranlatımaihtiyaccedilduymamakC) DoğalbiranlatımlaetkileyiciolabilmekD) Hertuumlrluumlanlatımtarzınıkullanabilmek

13

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlamTE983584983584983584983584

1 Tuumlrkedebiyatccedilısıartık kendi yolunukendisi ccediliz-melikendisanatkozasınıkendisioumlrmelidirBunuyaparakkendiyaratıcılıklarınaguumlvendiklerinigoumls-terirBusayedekendişaheserleriniyaratacakveeserlerinibuumltuumlninsanlığasunacakBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle Tuumlrk edebiyatccedilıla-rına duumlşen goumlrev aşağıdakilerden hangisidir

A) EserlerindetoplumsalkonularıişlemekB) TuumlminsanlığıilgilendirenkonularıanlatmakC) Kendilerineguumlvenerekgelecekkuşaklaraoumlr-

nekteşkiletmekD) Kendilerineoumlzguumlbiredebicircanlayışıbenimse-

mek

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde deyim yerin-de kullanılmamıştırA) Ccedilocuklarınazamanındaterbiyevermediğiiccedilin

şimdidizinidoumlvuumlyorB) Songuumlnlerdeherkesyanındakiylekonuşma-

yaccedilalışıyorbirbirininardındanduumlmenccedileviri-yor

C) Taraftarlarmaccedilınsondakikasınakadardokuzdoğurdu

D) Sonuccedilların 9rsquoda accedilıklanacağını oumlğreninceodanıniccedilindedoumlrtdoumlnmeyebaşladı

3 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan sonraki boumlluumlm aynı anlamdadırA) YahyaKemaloturupeskişiirinruumlzgacircrıylaşiir

yazarkenbileyenilikccediliydibuoumlzuumlndeyeniolanbirtavırdı

B) Buresimhayatafarklıbirpenceredenbakma-mızıvebakışaccedilımızıgeliştirmemizisağlıyor

C) Duumlruumlstluumlk zanaatkacircrı karakterize eden enoumlnemlioumlzelliklerdenbiridirbirccedilok insanınta-şıyamayacağıdeğerdir

D) Bunlaryaşlılıkşiirlerideğilkitabın iccedilinde in-sanoğlunungenccedillikoumlzleminidilegetiriyor

4 ldquoSuumlruumlklemekrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilek anlamıyla kullanılmıştırA) Sensiztadıccedilıkmazdiyerekhergittiğigeziye

benidesuumlruumlkluumlyorB) İnsanlığı1940rsquolıyıllardakiokanlısavaşasuuml-

ruumlkleyennedenlerbuguumlnbileanlaşılamıyorC) Aslan oumllduumlrduumlğuuml ceylan yavrusunu uzaktaki

ağacadoğrusuumlruumlklediD) Sanatccedilımistik ezgileri kullandığı şarkılarıyla

dinleyenlerifarklıbirduumlnyayasuumlruumlkluumlyor

5 ldquoDağınıkrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin han-gisinde mecaz anlamıyla kullanılmıştırA) Misafirleridağınıkbirkıyafetlekarşılamakzo-

rundakaldımB) Şuandakafamccedilokdağınıksoumlylediğinhiccedilbir

şeyianlamıyorumC) Yatakodasıvemutfakdağınıkolduğundaccedilok

rahatsızoluyorumD) Buyoumlredeevlerccedilokdağınıkyapıldığıiccedilinula-

şımzoroluyor

6 (I) Goumllyazırsquonın girişinde ziyaretccedilileri heyecanlakarşılayan olağanuumlstuuml guumlzellikte bir doğal anıtvar(II)ldquoAnıtCcedilınarrdquodiyeadlandırılandevağacıngoumllgesi yaklaşık 400metrelik bir alanı kaplıyor(III) Nefis turna balığı pişirilen youmlresel uumlruumlnlersatılanbirbahccedilenintamortasındaadayıkarayabağlayan koumlpruumlnuumln hemen başında bulunuyor(IV) Ccedilınarın anıt ağaccedil olarak tescil edilmesi vekahverengi tabelasınınkonulmasıMehmetOka-tanrsquoınuğraşlarısonucundagerccedilekleşmişBu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin han-gisinde insana ait bir oumlzellik insan dışı bir var-lığa aktarılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

7 Aluumlminyum metale zarar vermeyen kireccedil ccediloumlzuuml-cuumlyuumlyıllaroumlnce----veTuumlrkiyersquodepazarınyuumlzde65rsquoine ---- firma guumlnluumlk kullanımayoumlnelik kireccedilkir yağve lekeccediloumlzuumlcuumlspreygibi uumlruumlnleri piya-sayasuumlrduumlBu cuumlmledeki boşlukları en uygun biccedilimde ta-mamlayan ifadeler aşağıdakilerden hangisin-de verilmiştir

A) araştıran-sahipolanB) piyasayasuumlren-hacirckimolanC) destekleyen-hitapedenD) satışasunan-indirgeyen

14

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8 ldquoOumlykuumlcuumlnuumlnKitabırdquooumlykuumlcuumllerinduumlnyalarınaya-zarlıkveoumlykuumlcuumlluumlkseruumlvenlerineilişkinvefarklıkotarılmışbiryapıtBufarklılıkbenceyazarlarınhepsinin bu imeceye severek el vermelerindenkaynaklanıyorBu parccedilada geccedilen ldquoimeceye severek el ver-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) En oumlnemli değerlerimizden birinin paylaşımolduğu

B) YardımlaşmadagoumlnuumllluumlluumlğuumlnesasolduğuC) Emek birliğiyle kotarılacak bir işe isteyerek

yardımcıolunduğuD) Bazıişlerinelbirliğiyledahaccedilabuktamamla-

nabileceği

9 Ccediloğu zaman kendimi bir makineye her sabahbeniuyandıranccedilalarsaatidemakineninccedilalışmaduumlğmesinebasanbirustabaşınabenzetirimGuumlnboyu koştururken o ldquotik takrdquoların yerini kalbiminatışlarıadımseslerimalırAncakenderdeolsabazı guumlnler iccedilimdeki saatin durduğunu hissede-rimBu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) ZamanındurmasınıistemekB) HerşeyiolduğugibikabullenmekC) YaşamenerjisiniyitirmekD) Yaşamıngereksizliğineinanmak

10 Aşağıdakilerin hangisinde altı ccedilizili soumlz cuumlm-leye oumltekilerden farklı bir anlam katmıştırA) Hiccedil kuşkusuz buguumlnden sonra daha yoğun

ccedilalışmalıyımB) Oumlnuumlmuumlzdekihaftabiraksilikolmazsatoplana-

cağızC) Bukitabınhazırlanmasındaeminolunkiuumlze-

rimeduumlşeniyapacağımD) Buguumlngoumlruumlşmelerinsonuccedillanmasıkesindir

11 Aşağıdakilerin hangisinde accedilıklaması yapılan soumlzcuumlk cuumlmledeki accedilıklamasına uygun olarak kullanılmamıştırA) Bayılankadınakolonyakoklatıncakadınaccedilıl-

dı(AccedilılmakKendinegelmek)B) Başdoumlnduumlrenbirguumlzelliğesahipgemieğlen-

celibirguumlruumlltuumlyleindisulara(İnmekUzamakulaşmak)

C) Boşoturmakinsanındahaerkenyaşlanması-nanedenolur(Boşİşsizbirbiccedilimde)

D) Bozukveccedilamurluyoldayuumlruumlrkenanideniccedili-mebirgariplikccediloumlktuuml(CcediloumlkmekYoğunbirbi-ccedilimdehissetmek)

12 ldquoSallanmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde mecaz anlamda kullanılmıştır A) Depremolduğunusalondaki avizenin sallan-

masındananladımB) Bizimkiler karşıdaki parkın salıncaklarında

sallanıyorlarC) Youmlnetimkurulubaşkanıdeğiştiğiiccedilinpersonel

muumlduumlruumlnuumlnkoltuğudasallanıyorD) Ccedilocukların belirli bir yaştan sonra suumlt dişleri

sallanırveduumlşer

13 Yazın duumlnyamızda değerleri ccedilok su goumltuumlruumlr şiirvehikacircyeleringuumlnuumlmuumlzuumlngeccedilerlivezorunlutekedebiyatuumlruumlnuumlolaraksavunulduğunukendindenoumlncekivekendidışındakituumlmdeğerleriyadsımavesuccedillamayoumlntemininoumlndetutulduğunugoumlruumlyo-ruzsondoumlnemdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle şiir ve hikacircyele-rin hangi oumlzelliği belirtilmek istenmiştirA) BenzerkonularıişlemeB) GeccedilmişinizlerinitaşımamaC) OumlzguumlnfikirlerleuumlretilmemeD) Nitelikleritartışmayaaccedilıkolma

15

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

14 Mozart kısacık yaşamına sığdırdığı altı yuumlzdenfazlayapıtlainsanlığakocabirhazinesunmuşturNuumlktesidinleyiciyihemenkavrayıverentılsımıvetuumlm ccedilocuksuluğunun ardındaki derin duumlşuumlncesionu ccedilağdaşı olan bestecilerden ayırır Pek ccedilokbestecimuumlziğinibirotobiyografigibikullanırkenMozartrsquoınmuumlziğikatıksızsafmuumlziktirNepara-sızguumlnlerinineateşlihastalığını nede tırman-makta olan Fransız Devrimirsquonin hırccedilın etkilerinianlatırmuumlziğindeBu parccediladaki ldquomuumlziğinbirotobiyografigibikulla-nılmasırdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdaki-lerden hangisi olabilir

A) Sanatccedilının yaşantısının yapıtlarına yansıtıl-ması

B) Eserlerde toplumsal değil bireysel konularınelealınması

C) SanatınbiraraccedilolarakgoumlruumllmesiD) Bestelerininsanatccedilınınoumlzelyaşamınailişkin

ipuccedillarıtaşıması

15 Azerbaycan Tuumlrkccedilesinin yirminci asırda yetiş-tirdiği lirik ve guumlr sesli ozanı sustu Yuumlreğindenkalemine suumlzduumlğuuml kanı uumllkesinin oumlzguumlrluumlk muuml-cadelesinekarıştırankurtuluşsavaşccedilısıbedeninitoprağaemanetettiBu parccedilada geccedilen ldquoyuumlreğindenkaleminesuumlzuumll-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) DuygularınıyazıyadoumlkmekB) OumlzuumlsoumlzuumlbirolmakC) YazıyamerakduymakD) Yaşamadoumlrtellesarılmak

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisindeki altı ccedilizili soumlz ayraccedil iccedilinde verilen soumlzle anlamca uyuş-mamaktadırA) Tuumlrk kahvesi yapmak iccedilin oumlnce şekeri suda

tamameneritmekgerekiyor(Katıbirmaddeyisıvıdaccediloumlzmek)

B) Goumlsterimizherguumlnbroşuumlrlerimizdebelirttiği-mizsaatlerdebaşlayacak(zamanlarda)

C) Ustasınınyanındaepeypiştiktensonrakendiduumlkkacircnınıaccediltı(birişiiyiceoumlğrenmek)

D) Uumlruumlnlerimizi iade etmek istediğinizde hiccedilbirsorunlakarşılaşmazsınız(değiştirmek)

17 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan oumlnceki boumlluumlm aynı anlamdadırA) Şiir aynayı kırma sanatıdır gerccedileği olduğu

gibiaktarmamaktırB) Genccedillik edebiyatının birccedilok romanı genccedilleri

suumlreklikolladıgenccedilliğinsorunlarınatercuumlmanolmakiccedilindoğdu

C) Şehirler guumlnuumlmuumlz edebiyatında salt birmekacircnolmaktanccedilıktıromankişilerininbuumltuumln-leyiciparccedilasıoldu

D) Tiyatrolar guumlnuumlmuumlzde terk edilmiş evler hacirc-linegeldihakettiğideğeribirtuumlrluumlgoumlrmedi

18 EleştiriyazılarıbellibirmetinuumlzerineyazılırYa-zınsalmetinleryazınveeleştirikuramlarındanbi-rinedayanılarakyazılmadığınagoumlreometinlereeğilen eleştiri yazıları da bilimsellik ve nesnellikgereğisayılandeğişmezkuramsalşablonlarkul-lanamaz Her yazınsal metin kendi iccedil yapısınaaykırıduumlşmeyecekbireleştirelyaklaşımgerekti-rirDurumboumlyleoluncaeleştiriyazıları tornadanccedilıkamaz tornadanccedilıkamayacağınagoumlre torna-yagiremezdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle ldquoeleştiriyazılarırsquorsquon-da bulunması gereken hangi nitelik anlatılmak istenmektedirA) FarklıtuumlrdenyapıtlaruumlzerineyazılmasıB) NesnelliktenoumlduumlnvermedenoluşturulmasıC) Okurun bakış accedilısı dikkate alınarak kaleme

alınmasıD) Bellibirkalıbasokulupbiccedilimlendirilmeyeccedila-

lışılmaması

19 GelKatiliolyalnızlığımınHasretimisıfırlaGoumlzlerimaccedilıkgitmedenBu dizelerde aşağıdaki anlam olaylarından hangisi vardırA) Bir soumlzuumln benzetmeamacıyla başka bir soumlz

yerinekullanılmasıB) Birsoumlzuumlnhemgerccedilekhemmecazanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılmasıC) Bir soumlzuumln karşıt anlamını duumlşuumlnduumlrecek bi-

ccedilimdekullanılmasıD) Soyutanlamlıbirsoumlzcuumlğuumlnsomutanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılması

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

16

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

5

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil ilişkisi yoktur

A) Parasının olmadığını anlayınca duumlkkacircndan dı-şarı ccedilıktı

B) Okulu bitirmesiyle gelecek kaygısı daha da arttı

C) Bildiklerini anlatırsa bu olayı daha kolay ccedilouml-zebiliriz

D) Pikniğe beni ccedilağırdığı iccedilin pişman olmuş

2 Bilim insanlarının yaptığı bir araştırmaya goumlre bunama eğilimi olan kişiler arasında birden fazla dil konuşanlar tek bir dil konuşanlara goumlre beş yıl kadar daha fazla bir suumlre sonra bunama evresine giriyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Birden ccedilok dil konuşan insanlarda bunama

ccedilok seyrek goumlruumlluumlrB) Tek dille konuşan her insan belli bir yaştan

sonra bunama sorunuyla karşılaşmaktadırC) Bunama eğilimi olan insanlarda ana dilinin dı-

şında başka bir dille konuşabilmek bunamayı geciktirmektedir

D) Ana dilinin dışında bir dilin dil bilgisi kurallarını oumlğrenmek bunamayı geciktirmektedir

3 (I) Bir ccedilocuk bahccedilede ccedilok mutlu olur (II) Bahccedile ona doğayı sunar ccediliccedilekleri boumlcekleri kuşları doumlrt yapraklı yoncaları getirir ccediluumlnkuuml (III) Ccedilocuk bahccedilede doğayla buluşur (IV) Dahası oyun oynar yaşıtlarıyla (V) Her ccedilocuk istediği kendini buldu-ğu oumlzguumlrleştiği bir ortam ister

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlenin nedeni duru-mundadır

A) II B) III C) IV D) V

Neden ndash Sonuccedil İlişkili (Gerekccedileli) YargılarBir olay durum ya da olgunun nedeniyle birlikte verilmesidir

Neden ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquoneden niccedilinrdquo sorularına yanıt verir

Olay ccedilıktığı iccedilin maccedil ertelenmiş neden ndash niccedilin

Amaccedil ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşme amacıyla birlikte verilen yar-gılardır

Amaccedil ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquone amaccedillardquo sorusuna yanıt verir

Oumlğretmenle goumlruumlşmek iccedilin geldim ne amaccedilla

Koşul ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşmesi belli bir koşulu gerektiren yargılardır

Onu goumlrduumlkccedile seni hatırlıyorumGidersem bir daha doumlnmemGit ama erken doumln

Oumlznel Anlatım (Kanıtlanamaz)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlnce-lerini iccedileren kanıtlanamaz nitelikte cuumlm-lelerdirCuumlmleye bir kelime dahi yorum karışmışsa cuumlmlede oumlznel anlatım vardır Birccedilok turistin ziyaret ettiği Efes

oumlnemli turizm merkezlerimizdendir

Nesnel Anlatım (Kanıtlanabilir)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlncele-rini iccedilermeyen cuumlmlelerdir Kişiden kişiye değişmeyeceği ve ortak kabul olduğu iccedilin kanıtlanabilir yargılardır Kitapta 19 bilim insanının konuyu değişik

youmlnlerden ccedileşitli boyutlarıyla inceleyen 21 yazısı yer alıyor

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

17

TE983584983584983584983584

54 (I) Erzincan guumlneyde Munzur kuzeyde Ccedilengelli

dağları ile ccedilevrili bu iki dağın sıkıştırdığı noktada Kemah ilccedilesi başlıyor (II) Sivas - Erzincan kara yolu Kemahrsquoın iccedilinden geccediliyor youmlrede uumlccedil cami sekiz mescit ve bir kale bulunuyor (III) Kemah soumlzcuumlğuumlnuumln Tuumlrkccedile olduğu ve Goumlktuumlrk Devle-tirsquonin uumlyesi Kimak Tuumlrklerinden geldiği sanılıyor (IV) 4000 yıl oumlnceki Hitit kaynaklarında Kemahrsquoın adı geccediliyor

Kemahrsquoı konu alan bu parccediladaki numaralan-mış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenler-den hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede konumuyla ilgili bilgi verilmektedirB) II cuumlmlede ccedilevresinde bulunan yapılar hak-

kında accedilıklama yapılmaktadırC) III cuumlmlede adının nereden geldiği ile ilgili bir

tahmin dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede kimler tarafından ve ne zaman

kurulduğu belirtilmektedir

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Yemekte iki ekmek doumlrt tabak fasulye geldiB) Bahccedilenin sadece arka tarafında yer kaldıC) Ccedilocukları da seminere almaya başladılarD) Bu saatten sonra kendi bildiğimi okurum

6 (I) Tuumlrkiyersquode bin uumlccedil yuumlz dolayında termal kay-nak bulunuyor (II) Bu kaynakların ccediloğu İccedil Ana-dolu ve Ege Boumllgesirsquonde yer alıyor (III) Oumlzellikle Ege Boumllgesirsquondeki kaynak suları ldquodoğal ccedilıkışlı ve bolrdquo olarak nitelendiriliyor (IV) Bu suların eriyik maden değerinin ccedilok yuumlksek kuumlkuumlrt radon ve tuz bakımından da hayli zengin olduğu biliniyor ayrıca bu kaynaklar suyu debisi sıcaklığı ccedile-şitli fiziksel ve kimyasal oumlzellikleriyle duumlnyadaki pek ccedilok kaynaktan daha uumlstuumln nitelikler taşıyor (V) Bu oumlzelliklerinden dolayı uumllkemiz termal kay-nak zenginliği accedilısından duumlnyadaki ilk uumlccedil uumllke arasında yer alıyor

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlede dile getirilen yargının sonucunu iccedilermektedirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Bu yol sizi doğrudan Ccedilekmekoumlyrsquoe ccedilıkaracaktırB) Bu başarısızlığın sebebi kendine inanmayı-

şındandırC) Olay oumlrguumlsuuml romanda daha geniştir ve ayrın-

tılara yer verilirD) Karşımıza ccedilıkan zorluklara goumlğuumls germesini bil-

meliyiz

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumln yargı soumlz konusudur

A) Yapılan incelemeler sonucunda karşı taraf haksız bulundu

B) Benim geldiğimi duyunca sevinccedilten havalara uccedilacak

C) Buumltuumln mirasını hayır kurumlarına bağışlamışD) Sonunda sesimi duyup bana doğru youmlneldi

9 I Akşam goumll kenarında buluşmak uumlzere yola ccedilıktık

II Roman oumlduumlluumlnuuml aldığı iccedilin ona herkes saygıy-la bakıyordu

III Ccedilocuklara hediye alamadığımızdan ccedilok uumlzuumll-duumlk

IV İyi bir eğitimci olayım diye her seminere katılırBu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-lerinde amaccedil-sonuccedil ilişkisi vardır

A) I ve II B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

10 (I) Eğer sağlıklı bir yaşam istiyorsak yediğimize iccediltiğimize dikkat etmeliyiz (II) Hayatımıza verdi-ğimiz duumlzenin ccedilevremize duumlzguumln oumlrnek olmasına da oumlzen goumlstermeliyiz (III) Eğer bizden sonraki nesli duumlşuumlnuumlyorsak oumlncelikle onlara bizler kendi hayatımızla oumlrnek olmalıyız (IV) Sağlıklı yaşamla sağlıklı nesiller yetişmesine oumlncuuml olmalıyız

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gilerinde koşul anlamı vardır

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve IV D) II ve III

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

18

511 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumltekilerden

farklı bir anlam ilişkisi vardır

A) Faturayı yatırmadı iccedilin iki haftadır elektriksiz otu-ruyoruz

B) Parasız kalmadığı iccedilin boumlyle rahat para har-cıyor

C) Aralarındaki kuumlskuumlnluumlğuuml sona erdirmek iccedilin oumlzuumlr diledi

D) Yazdığı hikacircyede yazım yanlışları olduğu iccedilin oumlduumll alamadı

12 (I) Artvin şehir merkezine 8 km uzaklıktaki Kafka-soumlr Yaylası boğa guumlreşlerinin de olduğu şenliğiyle tanınıyor (II) Yuumlksekliği 1100 metre olan yaylada belediyeye ait konaklamak iccedilin yapılmış elli yatak-lı Kafkasoumlr evleri var (III) Ayrıca Koumly Hizmetlerine ait bir misafirhane de hizmet veriyor (IV) Ccediladır kurma alanlarının bulunduğu yayla yuumlruumlyuumlş par-kurları ile son zamanların goumlzde mekacircnlarından

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzel-liği yanlış verilmiştir

A) Bu oumlduumlluuml sizin elinizden almak isteyebilir Varsayım

B) Zamanında buralardan arsa almak varmış Hayıflanma

C) Bizim evden iki kat daha pahalı bu ev Karşılaştırma

D) Avrupa kupalarında Tuumlrk takımlarının bu koumltuuml oyu-nu bizi şaşırtmıyor

Kanıksama

14 Şiirlerinizde anlamı guumlzelleştirmek iccedilin soumlz sanat-larına ccedilokccedila yer vermişsiniz ama anlamı farkında olmadan daraltmışsınız

Bu cuumlmleye dayanarak şairin aşağıdaki anla-tım oumlzelliklerinden hangisine uymadığı soumlyle-nebilir

A) Oumlzguumlnluumlk B) AkıcılıkC) Doğallık D) Yalınlık

15 Harvard Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesindeki bir araş-tırma ekibi uyumadan oumlnce mavi ışık yayan e-ki-tap okuyanlarla kacircğıt baskı kitap okuyanları kar-şılaştırarak e-kitapları okuyanların uykuya dalma suumlrelerinin kacircğıt baskı kitap okuyanlarınkinden ccedilok daha uzun olduğunu bu nedenle ertesi sa-bah da daha yorgun kalktıklarını ortaya ccedilıkardı

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Uyumadan oumlnce e-kitap okumak uyku kalite-

sini bozmaktadırB) Akşam saatlerinde maruz kalınan ışık uyku

hormonunun uumlretimini kısıtlamaktadırC) Kaliteli bir uyku uyuyabilmek iccedilin yatak oda-

sındaki ışık duumlzeyi son derece duumlşuumlk olmalı-dır

D) E-kitap okuyanlar kacircğıt baskı kitap okuyanlar-dan daha erken yaşlanmaktadır

16 ldquoGerccedileğin dağlarına umutsuzlukla ccedilıkılmazrdquo cuumlmlesinin yakın anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir

A) Ertelenmiş umutlar insanı perişan ederB) Umut yoksa girişim de yokturC) Umut olmadan umut edilen elde edilemezD) Umut insanoğlunun buumltuumln acılarının merhe-

midir

17 (I) Ccedilalıkuşu romanında yazar Anadolu insanının ne zor şartlar altında yaşam muumlcadelesi verdiğini anlatıyor (II) Halkın yaşadığı zorluklardan bazıla-rı ulaşım ve haberleşmedir (III) Anadolu insanının sıkıntısını İstanbulrsquoda eğitim goumlrmuumlş bir kızın ya-şadıkları uumlzerinden anlatmıştır (IV) Yazar buumltuumln bunları sade ve akıcı bir dille kaleme almıştır

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisinde ldquoCcedilalıkuşurdquonun uumlslubu hakkında bilgi verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

19

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

6

1 I Okulun bahccedilesini temizlemek uumlzere burada toplandık

II Bazı fırsatları zamanında değerlendirmek ge-rekiyor

III Guumlcuumlnuuml kanıtlamak adına buumltuumln ağırlıkları kaldırıyor

IV Boumlyle giderse bir ton daha koumlmuumlr yakarızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde amaccedil - sonuccedil ilgisi vardırA) I ve III B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

2 (I) Tuumlrkiyersquonin nuumlfusu en fazla olan ili İstanbulrsquodur (II) İstanbulrsquou Ankara ve İzmir takip ediyor (III) Yaşanabilirlik accedilısından Ankara aslında ilk sı-rada yer alır (IV) Ama İstanbul yabancı turistlerin en ccedilok ziyaret ettiği illerden

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

3 (I) Tarih konusunda bildiğim her şeyi yavaş yavaş planlı bir şekilde kardeşimle paylaşıyorum (II) Suuml-rekli konuşmam onu sıksa da yine de dikkatinden oumlduumln vermeden beni dinler (III) En ccedilok zorlandı-ğı dersi benim anlatımımla oumlğrenmeye ccedilalışması beni de mutlu ediyor (IV) Tarih sorularını dikkatli okursa emeğimizin karşılığını alırız

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-sinde koşul - sonuccedil anlamı vardırA) I B) II C) III D) IV

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilekleş-memiş bir beklenti vardır

A) Telefon ccedilalınca Sevgi arıyor sanmıştımB) Her şeyimi gizlemeden onunla paylaşırımC) Bu ccedilalışma temposu hepimize iyi gelecekD) Kısa bir suumlreliğine yurt dışına ccedilıkacağım

Karşılaştırma Bildiren YargılarOlay durum ve kavramlar arasındaki ben-zer ya da ayrılan youmlnlerin ortaya konduğu yargılardır

Cuumlmlede karşılaştırma anlamı ldquodaha ccedilok en gibi kadar derdquo soumlzcuumlkleriyle sağlanır

İki varlık durum olay veya olgu olma-dan karşılaştırma olmaz

- Ccedilocuklardan en kuumlccediluumlğuuml soumlz istedi

- Oumlykuumllerini şiirleri kadar beğendim

- Sen bu konuda benden daha tecruumlbelisin

ldquoEnrdquo soumlzcuumlğuuml en az uumlccedil şeyin karşılaştırıldığını

goumlsterir

Doğrudan AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin soumlyleyenin ağzından ccedilıktığı gibi hiccedil değiştirilmeden aktarıldığı cuumlmlelerdir

Ccedilalışmanız gerek dedi oumlğretmenimiz

Ezgi ldquoBen de geleceğimrdquo dedi

Dolaylı AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin yapıca değiştirilip kendi cuumlmlemizin iccediline sindirilerek akta-rılmasıdır

Oumlğretmen ccedilalışmamız gerektiğini soumly-ledi

Ezgi kendisinin de geleceğini soumlylediGerccedilek Soru CuumlmlesiYanıt gerektiren yanıt isteme amacıyla kurulan cuumlmlelerdir

Siz de gelecek misiniz

Soumlzde Soru CuumlmlesiAslında yanıtı bilinen cuumlmlelerdir

Ben sizi bilmez miyim

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

20

65 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil

ilgisi vardır

A) Korkularımızla yuumlzleşmenin zamanı geldi de geccediliyor

B) Beni tanıdığından bazı konuları yuumlzuumlme soumly-lemeye ccedilekinir

C) Buralardan selam goumltuumlr AnkararsquoyaD) Hep sonradan gelir aklıma anahtarı evde

unutmadığım

6 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Okulun başarısı geccedilmiş yıllara goumlre biraz daha arttı

B) Oumlvguumllere layık bir yazar olduğunu anlatıp du-rur

C) Bu işlerden pek anlamadığını defalarca anlat-tı

D) Umarım seni benim olduğum gruba verirler

7 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi uumlslupla ilgili değildir

A) Yazar kısa cuumlmlelerle anlatımı zenginleştir-miş

B) Guumlccedilluuml bir anlatıma sahip olduğunu bu eserin-de de goumlsterdi

C) Anlaşılabilir soumlzcuumlkler yapıtın beğenilmesinde oumlnemli bir etkendi

D) Romanlarında insanların ccedilevreye verdiği za-rarları işler

8 I Diyelim ki sen eve geccedil geldin (varsayım)II Etrafına kırıcı davranmasa olmaz sanki

(yakınma)III Bu kitapların oumlzetlerini ccedilıkarmanızda fayda

var (oumlneri)IV Boşuna yalvarma seni ccedilağırmaz partiye

(eleştiri)Yukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzelliği yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

9 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi anlamca olum-ludur

A) Bizi bu saatte arayacağını hiccedil duumlşuumlnmemiş-tim

B) Havada ne sis var ne pusC) Hep sınavlara ccedilalışıyoruz ama hemen unutu-

yoruzD) Eğitimde hedef olmadan başarıya ulaşmak

muumlmkuumln değil

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tım vardır

A) Oumlzuumlr dilemeyi bilmemiz gerekirB) Her zaman paranın bir işe yaramayacağını

vurgularC) Beni iyi dinlersen konuyu anlarsın diyorD) Buumlyuumlk başın buumlyuumlk derdi olur derdi babam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquopişmanlıkrdquo bil-dirmektedir

A) Zamanında duumlzenli ccedilalışmaya başlasaydım şimdi derece yapardım

B) Beni tanımadan boumlyle konuşması ccedilok normalC) Duumlşuumlncelerini accedilığa ccedilıkarmaktan hiccedilbir za-

man ccedilekinmezdiD) Bu hafta buumltuumln işler bitmiş olur

12 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde kuumlccediluumlmseme anlamı vardır

A) Yeni şirket accedilıp başarılı olacağını sanıyorB) Elindeki uumlccedil kuruşla ev almayı duumlşuumlnuumlyorC) Bizim de geleceğimizi planlar sanmıştımD) Bu olaylardan sonra ccedilaresizliği yuumlzuumlne yansı-

yordu

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

21

613 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım an-

lamı vardır

A) Sanırım bu sene de şampiyonluğu rakibe he-diye edeceğiz

B) Hiccedil oumlyle heveslenme oumlnce o bitiş noktasına va-rabilir

C) Bu saate kadar iş yerine varmıştırD) Buumltuumln bu yoğun temponun bir an olsun bittiği-

ni duumlşuumlnelim

14 Yazısında ağır ve ağdalı bir dil kullandığından okur eseri anlamakta guumlccedilluumlk ccedilekiyor

Bu cuumlmledeki anlam ilgisi aşağıdakilerden hangisinde vardır

A) Annemi toplantıya katılması iccedilin okula getir-dim

B) Eve geccedil kaldığı iccedilin bizlere hediye almışC) Kızgınlığını belirtmek iccedilin boş zaman kolluyorD) Kitabı okumak uumlzere oumlduumlnccedil aldım

15 I Galiba bu mevzu ccedilok uzayacakII Hastamız guumlnden guumlne daha iyiye gidiyorIII Oumlykuumlnden uzun cuumlmleleri ccedilıkarmalı anlatımı

biraz daha sadeleştirmelisin

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerde aşağı-daki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) OlasılıkB) SitemC) Aşamalı durumD) Oumlneri

16 (I) Sanat en genel anlamıyla yaratıcılığın ve ha-yal guumlcuumlnuumln şekil bulmasıdır (II) Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler suumlrekli değişmiş (III) Sanat soumlzcuumlğuuml genelde goumlr-sel sanatlar anlamında kullanılır (IV) Soumlzcuumlğuumln buguumlnkuuml kullanımı Batı kuumlltuumlruumlnuumln etkisiyle İngi-lizcedeki ldquoartrdquo soumlzcuumlğuumlne yakın olsa da halk ara-sında biraz daha geniş anlamında kullanılır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde tanım cuumlmlesi yer almaktadır

A) I B) II C) III D) IV

17 I Goumlzlerim goumlzuumlnde aşkı seccedilmiyorII Onlardan kalbime sevda geccedilmiyorIII Ben yordum ruhumu biraz da sen yorIV Ccediluumlnkuuml bence şimdi herkes gibisinYukarıda verilen doumlrtluumlkte numaralanmış dize-lerden hangisi kendinden oumlnceki dizenin ne-deni durumundadır

A) I B) II C) III D) IV

18 Aşağıdakilerden hangisi soumlzde soru cuumlmlesi-dir

A) Benim geleceğimden haberleri var mıB) Hangi durakta ineceğizC) Sen bu kitaptan ne anlarsın kiD) Uumlruumln değişimi yapıyor musunuz

19 Ancak buguumlnuuml hayal edebilecek kadar aklı olanlar yarının sahibi olamazlar

Aşağıdakilerden hangisi bu cuumlmleye anlamca en yakındır

A) Buguumlnuuml hayal edenler sadece guumlnuuml kurtarır-lar

B) Yarının sahibi olmak iccedilin geleceği hayal etmek gerekir

C) Daima hedefimizi en yuumlkseğe koymalıyızD) Hayalini gerccedilekleştirenler yarın iccedilin eli boş ka-

lırlar

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

22

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

7

Cuumlmlede Vurgu

Yuumlklemi fiil olan cuumlmlelerde vurgu yuumlkle-me en yakın olan soumlzcuumlk ya da soumlzcuumlk oumlbe-ği uumlzerindedir Bu kitabı bana geccedilen sene Okan almıştı Bu kitabı Okan bana geccedilen sene almıştı Bu kitabı geccedilen sene Okan bana almıştı Okan bana geccedilen sene bu kitabı almıştı

Oumln Yargı

Bir olay durum veya kişi ile ilgili olarak oumlnceden edinilmiş olumlu ve olumsuz huuml-kuumlmduumlr

Biliyorum buguumln de oumldevini getirmeye-cek

Bu adam hayatta akıllanmaz

Olasılık Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmesi imkacircn dacirchilinde olan olay olgu veya durumdur

Bu sınavdan 90 alabilirsin

Bu akşam size gelebilirim

Varsayım Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmemiş bir durumu gerccedilekleşmiş gibi kabul etmektir

Farz et ki bu sınavdan 90 aldın

Diyelim bu akşam size geldim

Gerccedilekleşmemiş BeklentiGerccedilekleşeceğine yuumlzde yuumlz inanılan bir olay ya da durumun gerccedilekleşmemesi du-rumundaki ldquobeklememezliği şaşkınlığırdquo dile getiren yargılardır

Gerccedilekleşmemiş beklenti cuumlmleleri ge-nellikle ldquosanmıştım duumlşuumlnmuumlştuumlmrdquo gibi yuumlklemlerle kurulur

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde amaccedil - so-nuccedil ilişkisi vardır

A) Hava soğuduğundan pencereyi kapattıkB) Bana kitap aldı diye ona teşekkuumlr ettimC) Yarına getirmek uumlzere bu kitabı alabilirsinD) Film izlemek iccedilin sinemaya gitmeye karar ver-

dik

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoiccedilinrdquo soumlzcuuml-ğuuml cuumlmleye diğerlerinden farklı bir anlam kat-mıştır

A) Sınava ccedilalışmak iccedilin eve erken gittimB) Eski guumlnleri hatırladığım iccedilin duygulandımC) Karadenizrsquoe gitmek iccedilin guumln sayıyoruz D) Okumak iccedilin fırsatlar yaratmalı insan kendine

3 (I) Eserleriyle bir anda magazin malzemesi hacircline gelen sanatccedilıların bu sonuccedilta payları ne kadardır bilemiyorum doğrusu (II) Son zamanlarda ccedilok tartışılan ldquoccedilok satmardquo meselesi gerccedilekten onların hayallerini suumlsluumlyor mudur (III) Ya da adlarının guumlzellik veya yakışıklılıklarının eserlerinin oumlnuumlne geccedilmesi acaba kendilerini rahatsız ediyor mu-dur (IV) Bu tartışılabilir ancak şu belli ki piyasa-da boumlyle allanıp pullanmaya yuumlceltilmeye merak-lı sanatccedilı tipleri ccedilok

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangisi diğerlerine goumlre daha kesin bir yargıdırA) I B) II C) III D) IV

4 I Necip Fazılrsquoın ldquoKaldırımlarrdquo şiiri aynı zamanda bestelenmiştir

II Sabahattin Alirsquonin eserlerinde ağalık sistemi-nin başarılı eleştirisini goumlruumlrsuumlnuumlz

III Uumlnluuml yazar en sevilen eserlerini Bodrumrsquoda yazmıştır

IV Yaptığı muhteşem betimlemeler onu diğer ya-zarlardan ayırır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangisi kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden farklı-dır

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

23

TE983584983584983584983584

75 Başarılı bir takımın pek ccedilok eli tek bir beyni var-

dır

Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cuumlmleye en yakındır

A) Başarıyı getiren iş birliği iccedilinde ccedilalışmaktırB) Tek akıl bol iş birliği başarıyı getirirC) Başarı iccedilin insanları bir kişi organize etmelidirD) Bir kişi karar verir ccedilok kişi uygularsa başarı

gelir

6 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım soumlz konusu değildir

A) Farz edelim ki şu an yaz tatili gelmişB) Sınavı kazandığını duumlşuumln ne kadar mutlu olu-

ruzC) Diyelim ki seni aramadı ne yapacaksın o za-

manD) Varsayımlar uumlzerinden karar vermek doğru

olmaz

7 Dermotoloji uzmanı X bebeklerde cilde renk ve-ren ve cildi guumlneşten koruyan melanin adlı pig-ment huumlcrelerinin bebeklerde yetersiz sayıda olduğunu ve bebekleri guumlneşten korumada izle-necek ilk yolun bebeğe sık dokunmuş ve pamuklu kumaştan yapılan accedilık renk giysiler giydirmek ol-duğunu belirtti

Bu cuumlmledenI Guumlneşin zararlı ışınlarından korunmada pig-

ment huumlcrelerinin etkisi vardırII Bebekleri guumlneş ccedilarpması ve yanıklarından

korumanın en etkili yolu koruyucu kremler kullanmaktır

III Bebeklerde guumlneş ccedilarpmasının yetişkinlerin-kinden fazla goumlruumllmesinin nedeni bebeklerin hareketli olmamasıdır

IV Melanin adı verilen huumlcrelerin birden ccedilok işlevi vardır

yargılarından hangilerine ulaşılamazA) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) III ve IV

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokarşılaştır-mardquo soumlz konusudur

A) Geccedilen yıla goumlre soruların daha kolay olacağı-nı duumlşuumlnuumlyorum

B) Buguumlnlerde kafasının başka şeylerle meşgul olduğu accedilık

C) Kendinize bir dost bulmak isterseniz onu ki-taplarda arayın

D) Duumlşuumlncelerimizi oumlfkelenerek anlatmak bizi so-nuca goumltuumlrmez

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlyleyenin duygularına yer verilmemiştir

A) Hafta sonu yapılacak panele farklı dallardan 42 akademisyen davet edildi

B) Yaptığı başarılı tasvirlerle adını unutulmazlar arasına kazımayı başardı

C) Anadolursquoda yaşanan toprak ağalığı sisteminin koumlhneliğini başarıyla eserine taşımış

D) Yalnızlık temasını okuyanların yuumlreğine do-kunarak vermeyi seviyor

10 I Yazının gazetede yayımlandığı duumlşuumln bir kere

II Buguumlnkuuml sınavlarımız oumlnuumlmuumlzdeki hafta accedilık-lanabilir

III Buraya geldiğinde bizi de arar sanmıştıkNumaralanmış cuumlmlelerde aşağıdaki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) Gerccedilekleşmemiş beklentiB) Oumln yargı C) VarsayımD) Olasılık

11 (I) 1930 yılında yayımlanan ldquoBir Gemici Hikacircye-sirdquo adlı eseri yazarın sanat haya tında yeni bir doumlneme başladığını goumlsterir (II) Romantik oumlge-ler hikacircye buumlnyesindeki eski ağırlıkla rını kaybe-derek yerlerini daha gerccedilekccedili bir mizaca bırakır (III) Boumlylece yazar hikacircyelerine daha toplum sal bir iccedilerik kazandırmış olur (IV) Bazı araştırmacı lar yazardaki değişimi Al manyarsquoda bulunduğu sı rada daha yakından tanı dığı Batılı yazarlara bağ larlar

Bu parccedilada numaralan mış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquosanatccedilının uumlslubuna youmlnelik değerlendir-merdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

24

712 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquooumln yargırdquo an-

lamı bulunmaktadır

A) Bu konuda bizi doğru youmlnlendirmediğini duumlşuuml-nuumlyorum

B) Zamanında yola ccedilıkmazsanız otobuumlsuuml kaccedilırır-sınız

C) Her geccedilen guumln artan enflasyon yaşam koşul-larını guumlccedilleştiriyor

D) Bu yıl yine şampiyon bizim takımımız olacak-tır

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquoazımsamardquo anla-mı iccedilermektedir

A) Bu soruları mı cevaplayamadınız sizB) Bir kitapla yazar olduğunu duumlşuumlnuumlyor ne yazıkC) Bu kadarcık parayla benden geccedilinmemi mi

bekliyorsunD) Okuyup adam olacakmış da ailesine o baka-

cakmış

14 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zaman oumlgesi vurgulanmıştır

A) Ona buumltuumln gece olanı biteni sakince anlattımB) Buumltuumln gece olanı biteni sakince ona anlattımC) Olanı biteni sakince buumltuumln gece ona anlattımD) Sakince ona olanı biteni buumltuumln gece anlattım

15 (I) Kapkaranlık sık bitki oumlrtuumlsuumlyle dolu ormanın iccedilinde ilerliyorduk (II) Her geccedilen dakika ccediloumlken karanlık yolumuzu karartıyor oumlnuumlmuumlzuuml goumlrmemiz iccedilin bize tek ışığı ay sağlıyordu (III) Geccedil de olsa yanlış bir yola girdiğimizi anlamıştık (IV) Bu yuuml-ruumlyuumlş nedeniyle hepimiz yorulmuş omuzlarımız duumlşmuumlş parmağımızı kımıldatmaya hacirclimiz kal-mamıştıYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquobetimleme (tasvir)rdquo yapılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

16 I Şimdiki aklım olsaydı onu hiccedil dinlemezdimII Bana bunları o ellerle mi yazdınIII Zamanında ona guumlvenseydim başıma bu gel-

mezdiIV Bunları bilsen bana yine de kızacak mıydınYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-lerinde ldquopişmanlıkrdquo anlamı soumlz konusudur

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) II ve IV

17 I Yaptığınız pikniğe beni davet etmek aklına gelmedi mi (sitem)

II Ders vakti geldi oumlğretmen sınıfa gelmiştir (olasılık)

III İnsanlar hacirclacirc demokrasinin oumlnemini anlamış değil (pişmanlık)

IV Tuumlrkccedilenin en oumlnemli sorunu aşırı duumlzeyde ya-bancı soumlzcuumlk kullanılmasıdır (karşılaştırma)

Yukarıdaki numaralı cuumlmlelerin hangisinin ay-raccedil iccedilindeki anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

18 (I) Cumhuriyet Doumlnemi Tuumlrk şiirinde yeni bir ccedilığır accedilan Orhan Veli Garipccedililer hareketinin en oumlnemli ismidir (II) O Tuumlrk şiirini yıpranmış kalıplardan klişe soumlzlerden kurtarıp gerccedilek hayata guumlnluumlk yaşamın arasına taşımıştır (III) Yalın anlaşılır nuumlkteli realist ve halk diliyle esprili şiirler yazmış-tır (IV) 1941rsquode yazdığı ldquoGariprdquo adlı şiir kitabının oumln soumlzuumlnde Tuumlrk şiirine yepyeni bir hava getirmek gerektiğini savunur

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde yazarın uumlslubuyla ilgili bilgi verilmiştir

A) I ve IVB) II ve IIIC) II ve IVD) III ve IV

19 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tıma başvurulmuştur

A) Eğitimin gelecek nesilleri aydınlatma işlevini unutmamalıyız dedi

B) Atatuumlrk ldquoSanatsız kalmış bir toplumun yaşam damarları kopmuş demektirrdquo der

C) Van kedileri bir goumlzuuml mavi bir goumlzuuml yeşil olma-sıyla tanınır

D) Bana anlatacaklarının ccedilok oumlnemli olduğunu soumlyledi

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 10: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

7

TE983584983584983584983584

3

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-cuumlk gerccedilek anlamının dışında kullanılmıştır

A) SınıfaanidenbirsessizlikccediloumlktuumlB) Caddedengeccedilen insanlareğilip iccedileriyebakı-

yorlar C) Bu paslıanahtarlakapıyıaccedilmamccedilokzorD) Uzaklardangelensesedoğruyoumlneldiler

2 ldquoHafifrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisin-de ldquokalınlığı veyayoğunluğuazolanrdquo anlamına gelecek şekilde kullanılmıştır

A) Hafifbiryokuşugeccediltiktensonrailkbinadaotu-ruyoruz

B) Yapraklarınhafifiniltisiiccedilindekoumlyedoğruyak-laşıyoruz

C) Dışarıda yanan lambanın aydınlığıyla burasıhafifbiraydınlıkiccedilindeydi

D) Kendimibuguumlnduumlnegoumlredahahafifvezindehissediyorum

3 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-cuumlk yan anlamda kullanılmamıştır

A) CcedilocuğunateşinisabahakadarduumlşuumlremedikB) AklıbaşındaadamboumlyleboşlaflaretmezC) MahalleningoumlbeğindekavgayatutuştularD) Kapınınağzındanccedilekildeevehavagirsin

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zıt anlamlı soumlzcuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) Duumlştuumlğuumlbusıkıntıdankolayccedilıkacakgibigouml-ruumlnmuumlyor

B) Konuştuğukişilerinpektekininsanlarolduğusoumlylenemez

C) Toplantınınyapılacağısalonsaatleroumlncesin-denhazırlandı

D) Sabahduumlkkacircnıbenaccediltımakşamsenkapa-tırsın

Karşıt (Zıt) AnlamAnlamca ve iccedilerikccedile birbiriyle ccedilelişen kav-ramlar karşıttırbuumlyuumlk X kuumlccediluumlk ccedilalışkan X tembel

Olumsuzluk karşıtlık değildir

kavram karşıtı olumsuzu

neşeligelmek

uumlzguumlngitmek

neşesiz gelmemek

Eş (Aynı) AnlamAnlamca ve iccedilerikccedile aynı kavramı iccedileren soumlzcuumlklerdir

beyaz = ak ihtimal = olasılık

imkacircn = olanak cevap = yanıt

Eş Sesli (Sesteş) SoumlzcuumlklerYazılışları aynı olup anlamları farklı olan soumlzcuumlklerdirYaz 1 - mevsim adı 2 - yazma eylemiGuumll 1 - ccediliccedilek tuumlruuml 2 - guumllme eylemi

Terim AnlamSanat bilim edebiyat spor gibi alanlarda belirli oumlzel kavramları karşılayan soumlzcuumlk-lerdir teşhis tedavi tansiyon tıp

korner şut aut futbol

hacirckim savcı avukat hukuk

accedilı kare dikdoumlrtgen matematik

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8

35 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-

cuumlk terim anlamıyla kullanılmıştır

A) Eserlerindehalkınyaşadığısıkıntılarıakıcıbiruumlsluplaelealmış

B) Doğupbuumlyuumlduumlğuumlbuşehreşimdilerdeantre-noumlrluumlkyaparakhizmetediyor

C) Her zaman onun duumlşuumlncelerine saygı duy-dum

D) Kullandığışiirdiliyazılarınınakıldakalmasınıkolaştırıyor

6 CumhuriyetDoumlnemiTuumlrkşiirininoumlnemliisimlerin-denbiriolanCahitSıtkıTarancıkendinehasşiirdiliveduumlnyasıileedebiyattarihimizdeoumlnemlibiryerişgalederTarancışiireihtiraslasarılmışşiiryazmayabaşladığıliseyıllarındanoumlluumlmuumlnekadarldquoşairrdquo vasfına sadık kalmıştır Sırf bu sebeptenyazmışolduğuhikacircyelerindergivegazetesayfa-larındakalmasınaizinvermiştir

Bu parccedilada geccedilen altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) ŞiireyabancıkalmamakiccedilinccedilabalamakB) ŞiirseltemalaraoumlnemvermekC) ŞiirebuumlyuumlkbiristekveguumlccedillebağlıolmakD) Şiire diğer tuumlrlere oranla daha fazla emek

vermek

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquogoumlrmekrdquo soumlzcuumlğuuml karşısında verilen anlama uygun ola-rak kullanılmıştır

Kullanımı Anlamı

A) Goumlzuumlondanbaşkasınıgoumlrmuumlyorsenidinlemez

Birşeyeerişmek

B) Buodasabahakşamguumlneşgoumlruumlyor

İşlemeuğramak

C) Busahnedenedeccedilokkendineguumlvenenyarışmacıgoumlrduumlm

Ccedilokdeğervermek

D) İstanbulrsquountarihicircyerlerinigoumlrduumlnmuuml

Gezmek

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı bir soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) Ccedilalışmadisipliniyakalayanlarbaşarıyakestir-medengiderler

B) Gelişmişuumllkeleriklimdeğişiklikleriniyakındantakipediyor

C) Yoğunkaryağışındandolayıeğitimebirguumln-luumlkaraverildi

D) Sonradanaldığıkararlarşirketiiflasıneşiğinegetirdi

9 Aldığıhaberlebirdenyolaccedilıkangencinmacera-larının anlatıldığı bu kitap iki yuumlz elli sayfadanoluşuyor Yazar karakter betimlemesinde birazabartıyakaccedilmışolsadaboğulmadanokuyabile-ceğimizbireserortayaccedilıkarmıştır

Bu metindeki altı ccedilizili soumlzle eserin hangi oumlzel-liği vurgulanmaktadır

A) SıkıcıolmadığıB) YaratıcıolduğuC) KarışıkolmadığıD) Olayınazlığı

10 ldquoGelmekrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdakilerin hangisinde ldquodayanmaktahammuumlletmekrdquo anlamına gelecek şekilde kullanılmıştır

A) Neyaptıysakbulunduğumuzyereışıkgelmi-yor

B) ButakımelbisesanakuumlccediluumlkgelirC) Soğukta dışarıya ccedilıkmaya gelmiyor hemen

hastalanıyorumD) Soğuktanborulardonduğuiccedilinmusluktansu

gelmiyor

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

9

311 Bir ağustossabahındanccedilıkıpgelenbuyumuşak

akşamuumlstuumlışığıinsanlarınyalnızyuumlzlerinideğil

ruhlarınıdaaydınlatıyordu

Bu cuumlmlede numaralanmış soumlzcuumlklerden han-gisi mecaz anlamıyla kullanılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

12 Kıyıdadurmuşdeniziseyrediyorumağzımkulak-

larımavarıyorPırılpırılbirgoumlkyuumlzuumlvarherşey

okadaraydınlıkkiiccedilimaccedilılıyorUzaktabirkayık

goumlruumlyorumiccedilindekilerelleriylebalıktutuyor Koca

koca balıklar hepsi guumlmuumlş rengi Yanındakiler

isebalıklarısofradagoumlrmeyi doumlrtgoumlzlebekliyor

KadınldquoBenbukayıktan inmekistiyorumrdquodiyor

Denizşıpırşıpırbalıklarrahatsızguumlneşvarama

terletmiyorHeryereveherşeyesessizlikhacirckim

Bu parccedilada numaralanmış altı ccedilizili soumlzlerden hangisi deyim değildirA) I B) II C) III D) IV

13 ldquoAlkirazuumlstuumlnekaryağmazrdquo cuumlmlesindeki ldquoalrdquo soumlzcuumlğuumlnuumln eş seslisi aşağıdakilerin hangi-sinde kullanılmıştır

A) Senbilmezsinccedilocukalelmayataşatanccedilokolur

B) AlelmayıvernarıağlarımzarızarıC) UtancındanyanaklarıalalolmuştuD) Albayrağınaltındasaatlercenoumlbettutmaktan

onurduydum

14 İnsanduumlnyayakendiiradesiylegelmezamaken-diiradesiyleyenibirduumlnyakurmayaccedilalışırDuumln-yayairadesinindışındagelişionusuumlreklitedirginederBu tedirginlik kişinin kendisini hayatınoumlz-nesiolarakgoumlrmesindenkaynaklanır İnsanya-şadıklarına suumlrekli yabancıdır yaşadıklarındansuumlreklikorkandır

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidir A) CcediloksıkıntıccedilekmekB) YaşadıklarındansuumlreklietkilenmekC) HayatayoumlnverenolmakD) Toplumdabiryeredinebilmek

15 Yazar oumlzellikle kadın dostluğu komşuluk annendashkızyadakızkardeşlerarasındakiilişkileretra-fındageliştirdiğioumlykuumlleriyletanınıyorBuoumlykuumlle-rindedikkatccedilekenunsurlarınbaşındaşiireyapı-langoumlndermelergeliyorHeroumlykuumlnuumlnbaşındao oumlykuumlyeaccedilılanbirpenceregibidurandizelereyerveriyor

Bu parccedilada geccedilen altı ccedilizili soumlzle soumlz konusu dizelerle ilgili olarak anlatılmak istenen aşağı-dakilerden hangisidir

A) OumlykuumlnuumlnanlatımınagoumlndermeyaptığıB) YazarınanılarınıoumlykuumllerindeişlediğiC) AnlatılacakoumlykuumlnuumlniccedileriğineyoumlnelikolduğuD) Şiirinetkileyicianlatımınıoumlneccedilıkardığı

16 I BuakşamkitoplantıyabesbelligelmeyecekII Odasınıyineherzamankigibidarmadağınık

bırakmışIII Tuumlmziyaretccedililerimizbuyatırımdanfaydalana-

cakIV İmkacircnlarımızelverirseseneyedeAvrupaturu

yapacağızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde pekiştirilmiş soumlzcuumlk kullanılmıştır

A)IveII B)IveIII

C)IIveIV D)IIIveIV

I II III

IV

I

II

III IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

10

4

İkilemeAnlatıma guumlccedil kazandırmak iccedilin aynı soumlzcuuml-ğuumln ya da ilişkili soumlzcuumlklerin iki kere kul-lanılmasıdır

Doğru duumlruumlst yalan yanlış kırık doumlkuumlk

Gece guumlnduumlz aşağı yukarı er geccedil irili ufaklı

Ufak tefek yırtık pırtık eğri buumlğruuml kaba saba

Abuk sabuk mırın kırın ıvır zıvır abur cubur

Yavaş yavaş ince ince koşa koşa hıccedilkıra hıccedilkıra

Şırıl şırıl ccedilatır ccedilatır fokur fokur guumlruumll guumlruumll

Eş ya da Yakın Anlamlı

Karşıt Anlamlı

Biri Anlamlı Biri Anlamsız

İkisi de Anlamsız

Aynı Soumlzcuumlğuumln Yinelenmesiyle

Yansıma Soumlzcuumlklerle

Somut ndash Soyut AnlamDuyularla algılanabilen kavramlar somut duyularla algılanamayan ve kişiye goumlre de-ğişebilen kavramlar soyutturhız yer goumlk ruumlzgacircr ısı somutneşe huumlzuumln ruh guumlzellik soyut

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde yansımadan tuumlremiş bir soumlzcuumlk yoktur

A) Balonunpatlamasıyladaldığıuykudanuyan-dı

B) Mangaldaki koumlmuumlrlerdenccedilıtır ccedilıtır seslerge-liyor

C) KavanozdakibuumltuumlnşekerlerikıtırkıtıryediD) Birdenayağakalktıvesessizceodayıterketti

2 Guumlnuumlmuumlz sanatccedilıları biccedilime ya da iccedileriğe ver-diklerioumlnemegoumlreikiyeayrılıyorHalkayoumlneleninandığınıccedilekinmedensoumlyleyebilensanatccedilıiccedile-riğeoumlnceliktanıyorbiccedilimoyunlarındankaccedilınıyorCcedilağın anlayışlarıyla bağdaşmayan ama inandı-ğını soumlyleyecekguumlcuumlolmayansanatccedilı isefildişikuleyekapanıpedilgen tavırlarıylavarlıkgoumlster-meyeccedilalışıyor

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) Toplumsorunlarınaeğilmektenkaccedilınarakya-

ratıcıolmayaccedilalışmakB) KendinitoplumdansoyutlayarakuumlretmekC) Yapıtlarındaiccedileriğigoumlzardıedereksoumlzsanat-

larıylayuumlkluumlbiranlatımıbenimsemekD) Kendiduyguveduumlşuumlnceleriniortayakoymak-

tanbaşkabiramacıolmamak

3 ldquoDağıtmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoBir toplantıdaAvrupalıbirdiplomatkuumlrsuumlyedoğru ilerlerkenayağı takılıncasalondaoluşan gergin sessizliği iccedilten tebessuumlmuumlyle birandadağıttırdquocuumlmlesindeki anlamıyla kullanıl-mıştır

A) AkşamevegirenhırsızeviccedilokkoumltuumldağıtmışB) Mezuniyetsonrasındaevimizineşyalarınıihti-

yacıolanlaradağıttıkC) Polismeydandatoplanangoumlstericileriguumlccedilkul-

lanmadandağıttıD) Sahayagirerekoyuncularındikkatinidağıtan

izleyicikoşarakkaccediltı

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

11

TE983584983584983584983584

44 YazmakbirseruumlvendirhiccediltartışmasızBirroma-

nınkacircğıdadoumlkuumllmenedenibirduygupatlamasıbiracıhattabirbunalımolabilirBensesonsuzbiroumlzguumlrluumlkvemutlulukiccedilindeyazıyorumheryapı-tımdakendiccedilizdiğimbirharitanınuumlstuumlndeuccediluyorkendiistediğimalanainiyorum

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) Oumlznellikle biccedilimlendirilen yapıtlar aracılığıyla

kişiselduumlşuumlnceleriiletmekB) Youmlnlendirmelere ve dayatmalara kapalı bir

anlayışlauumlretmekC) Oumlzguumlrbirbakışaccedilısınıbenimseyerekyaratıcı

olmakD) Yaşamın her youmlnuumlnuuml yapıtlarına taşıyarak

youmlnlendiriciolmak

5 ldquoGoumlzrdquosoumlzcuumlğuumlyleilgilidilimizdeccedilokfazladeyim

vardırOumlrneğinbirkişiveyabirşeydeğeriniyi-

tirdiğinde goumlzden duumlştuuml ayrı duumlşenlerin arasın-

daki sevginin zamanla azaldığını belirtmek iccedilin goumlzdenırakolangoumlnuumlldendeırakoluroumlnemver-

memek arkaplana itmekanlamınıvermek iccedilingoumlzden uzak tutmak dikkatleri uumlzerine ccedilekmek

anlamındagoumlzealmakdeyimlerinikullanırız

Yukarıdaki numaralanmış deyimlerden hangi-si yanlış accedilıklanmıştır

A) I B) II C) III D) IV

6 Sevdiğimiz kişilerin oumlluumlmuumlnuumln ardından onlarakarşıbiriccedilhesaplaşmakarşısındabuluruzkendi-miziSankigeridekalmanınsuccedilluluğunuduyum-sarızbuduyumsamanınetkisiyleoumlleninyaşamseruumlveni sessiz bir filme doumlnuumlşuumlr belleğimizdeSonundasevdiğimizkişilerinoumlluumlmuumlduygusalbirdepremyaratıriccedilimizde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) TenselbiryıkılışB) Bireyin kavramavealgılamaguumlcuumlnuumln koumlrel-

mesiC) AcınınyarattığıyoğunlaşmışbiriccedilsessizlikD) Psikolojikbirccediloumlkuumlntuuml

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde sesteş soumlz-cuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) BuyılkuralıktanhastalıktanyıldıartıkkoumlyluumlB) Kendime ccedilizdiğim yoldan oumlmruumlm boyunca

doumlnmeyeceğimC) BanaguumllhepguumllkibendeguumlleyimD) Doğrubildiklerindensakınolaşaşma

8 I BusınavlarartıkcanımatakettiII Boşunabenimguumlnahımıalmayındoğrusoumly-

luumlyorumIII Oumlyle saf biridir ki hemen herkes kandırabilir

onuIV Abimbenipatronaanlatırkensankiağzından

baldamlıyorduYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde deyim kullanılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

9 (I)Heryerdenbukonuylaalakalı itirazalıyoruz(II)Bu itirazlaracevapvermehakkımızvaramakullanmak istemiyoruz (III) Ccediluumlnkuuml biz succedillu vekabahatli aramıyoruz (IV) Amacımız dergimizidahaileriyegoumltuumlrmekiccedilinelimizdengelengayretigoumlstermektir

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde eş anlamlı soumlzcuumlkler bir arada kullanıl-mıştır

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) Yenioumlykuumlmebahccediledekiboumlcekvızıltılarıara-sındabaşladım

B) BusaygısızdavranışlarınabirsonvermelisinC) Sonunda hayal ettiğim arabayı alma fırsatı

geccediltielimeD) Banakendimenfaatidoğrultusundayaklaşan-

lardanhepuzakdurdum

I

II

III

IV

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

12

411 Onakarşıyapılanolumsuzeleştirilerehiccedilbirza-

mankulaktıkamadıBueleştirileronuyıpratmakyerineaksinedahadaguumlccedillendirdiSoneseriyledegoumlruumlluumlyorkiolumsuzeleştiriyapanlarağzınınpayınıaldıArtıkeleştirilerolumluyadoumlnduuml

Bu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) MutsuzluğunudışarıaktarmakB) GerccedileğiortayaccedilıkarmakC) SoumlylediklerineveyaptıklarınapişmanolmakD) Birininahınıuumlstuumlneccedilekmek

12 Dostoyevski Ccedilarlık Rusyarsquosında yoksulluk iccedilin-dekıvrananinsanlarındramlarınıyazabildiğiiccedilinduumlnyaedebiyatınındoruklarınayerleşebildiUumllke-mizdedeOrhanKemalboumlyleinsanlarınhayatları-nıyazarlığınbuumlyuumltecialtınaaldı

Bu parccediladaki ldquoyazarlığınbuumlyuumltecialtınaalmakrdquosoumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) YapıtlarınasanatsalbirtatsindirmekB) YazdıklarındagoumlzlemlerineccedilokccedilayervermekC) Gerccedilekleri tuumlm ccedilıplaklığıyla goumlz oumlnuumlne ser-

mekD) Yaşananlarıabartarakanlatmak

13 SoumlzoyunlarındanuzakbirşiirivardırşairinOnuniccediltenliğiyalınlığagoumltuumlruumlrşiiriniyalınlığıdaccedilarpı-cılığa Konuşur gibi şiir soumlylemek her babayiği-din harcı değildir Soumlzuumln balını bulup ccedilıkarmakgerccedilekşairinişidirBoumlyleceohemenherşiirindegerccedilekbirşairolmayıbaşarmıştır

Bu parccedilada ldquosoumlzuumlnbalınıbulupccedilıkarmakrdquo soumlzuuml ile anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) SoumlylemekistediğiniokuraeksiksizyansıtmakB) Semboller yerine soumlzcuumlğuumln ilk anlamını kul-

lanmakC) KurduğuşiirdiliyleguumlccedilluumlbirdeyişeulaşmakD) Yenikelimelerkullanarak farklıbiretkiyarat-

mak

14 HermektuptariheduumlşuumllmuumlşbirnotturBunotlarccedilağınınsorunlarınakarşıduyarlıveilericifikirleresahip bir aydınımızın kaleminden ccedilıkmış ise ta-rihinkaranlıknoktalarına ışık tutacakbirniteliğekavuşurBunedenleoumlnemlikişilerinyazdığımek-tupların tarihicirc bir belge olduğu goumlz ardı edilme-melivebubelgeleriyiokunmalıveanlaşılmalıdır

Bu parccedilada geccedilen ldquotarihin karanlık noktalarınaışıktutacakbirniteliğekavuşmakrdquo soumlzuumlyle anla-tılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) TarihibirbilimdalıolaraktanıtabilmekB) Zamanlaguumlncelliğiniyitirerek tarihicircbirnitelik

kazanmakC) İnsanlarınbirccedilokalandabeğenisinikazanmış

olmakD) Geccedilmişinbilinmeyenyoumlnlerini ortaya ccedilıkara-

cakdeğereulaşmak

15 Aşağıdaki altı ccedilizili soumlzlerden hangisi daha oumlzel bir kavramı ifade eder

A) Bumevsimdeağaccedillaryapraklarınıkaldırımla-rahalıgibiserer

B) Tuumlrkiyeuumlccediltarafıdenizlerleccedilevrilibiryarımadauumllkesidir

C) OnaaldığımbeyazguumlluumldahaccedilokbeğendiD) İnsanhayatıboyuncaherzamandoğrukarar-

larveremeyebilir

16 Guumlnluumlk o guumlnuumln olaylarının yazıldığı suumlsluuml laf-lara gerek duyulmayan bir yazı tuumlruumlduumlr Ancakyazan kişinin yaşadıklarını en iccedilten bir biccedilimdeyazdığıbirtuumlrolduğundanduygusallığınağırba-sabileceğibiranlatımvardırguumlnluumlklerde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle guumlnluumlkle ilgili ola-rak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) YoğunduygularlakalemealmakB) SanatlıbiranlatımaihtiyaccedilduymamakC) DoğalbiranlatımlaetkileyiciolabilmekD) Hertuumlrluumlanlatımtarzınıkullanabilmek

13

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlamTE983584983584983584983584

1 Tuumlrkedebiyatccedilısıartık kendi yolunukendisi ccediliz-melikendisanatkozasınıkendisioumlrmelidirBunuyaparakkendiyaratıcılıklarınaguumlvendiklerinigoumls-terirBusayedekendişaheserleriniyaratacakveeserlerinibuumltuumlninsanlığasunacakBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle Tuumlrk edebiyatccedilıla-rına duumlşen goumlrev aşağıdakilerden hangisidir

A) EserlerindetoplumsalkonularıişlemekB) TuumlminsanlığıilgilendirenkonularıanlatmakC) Kendilerineguumlvenerekgelecekkuşaklaraoumlr-

nekteşkiletmekD) Kendilerineoumlzguumlbiredebicircanlayışıbenimse-

mek

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde deyim yerin-de kullanılmamıştırA) Ccedilocuklarınazamanındaterbiyevermediğiiccedilin

şimdidizinidoumlvuumlyorB) Songuumlnlerdeherkesyanındakiylekonuşma-

yaccedilalışıyorbirbirininardındanduumlmenccedileviri-yor

C) Taraftarlarmaccedilınsondakikasınakadardokuzdoğurdu

D) Sonuccedilların 9rsquoda accedilıklanacağını oumlğreninceodanıniccedilindedoumlrtdoumlnmeyebaşladı

3 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan sonraki boumlluumlm aynı anlamdadırA) YahyaKemaloturupeskişiirinruumlzgacircrıylaşiir

yazarkenbileyenilikccediliydibuoumlzuumlndeyeniolanbirtavırdı

B) Buresimhayatafarklıbirpenceredenbakma-mızıvebakışaccedilımızıgeliştirmemizisağlıyor

C) Duumlruumlstluumlk zanaatkacircrı karakterize eden enoumlnemlioumlzelliklerdenbiridirbirccedilok insanınta-şıyamayacağıdeğerdir

D) Bunlaryaşlılıkşiirlerideğilkitabın iccedilinde in-sanoğlunungenccedillikoumlzleminidilegetiriyor

4 ldquoSuumlruumlklemekrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilek anlamıyla kullanılmıştırA) Sensiztadıccedilıkmazdiyerekhergittiğigeziye

benidesuumlruumlkluumlyorB) İnsanlığı1940rsquolıyıllardakiokanlısavaşasuuml-

ruumlkleyennedenlerbuguumlnbileanlaşılamıyorC) Aslan oumllduumlrduumlğuuml ceylan yavrusunu uzaktaki

ağacadoğrusuumlruumlklediD) Sanatccedilımistik ezgileri kullandığı şarkılarıyla

dinleyenlerifarklıbirduumlnyayasuumlruumlkluumlyor

5 ldquoDağınıkrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin han-gisinde mecaz anlamıyla kullanılmıştırA) Misafirleridağınıkbirkıyafetlekarşılamakzo-

rundakaldımB) Şuandakafamccedilokdağınıksoumlylediğinhiccedilbir

şeyianlamıyorumC) Yatakodasıvemutfakdağınıkolduğundaccedilok

rahatsızoluyorumD) Buyoumlredeevlerccedilokdağınıkyapıldığıiccedilinula-

şımzoroluyor

6 (I) Goumllyazırsquonın girişinde ziyaretccedilileri heyecanlakarşılayan olağanuumlstuuml guumlzellikte bir doğal anıtvar(II)ldquoAnıtCcedilınarrdquodiyeadlandırılandevağacıngoumllgesi yaklaşık 400metrelik bir alanı kaplıyor(III) Nefis turna balığı pişirilen youmlresel uumlruumlnlersatılanbirbahccedilenintamortasındaadayıkarayabağlayan koumlpruumlnuumln hemen başında bulunuyor(IV) Ccedilınarın anıt ağaccedil olarak tescil edilmesi vekahverengi tabelasınınkonulmasıMehmetOka-tanrsquoınuğraşlarısonucundagerccedilekleşmişBu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin han-gisinde insana ait bir oumlzellik insan dışı bir var-lığa aktarılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

7 Aluumlminyum metale zarar vermeyen kireccedil ccediloumlzuuml-cuumlyuumlyıllaroumlnce----veTuumlrkiyersquodepazarınyuumlzde65rsquoine ---- firma guumlnluumlk kullanımayoumlnelik kireccedilkir yağve lekeccediloumlzuumlcuumlspreygibi uumlruumlnleri piya-sayasuumlrduumlBu cuumlmledeki boşlukları en uygun biccedilimde ta-mamlayan ifadeler aşağıdakilerden hangisin-de verilmiştir

A) araştıran-sahipolanB) piyasayasuumlren-hacirckimolanC) destekleyen-hitapedenD) satışasunan-indirgeyen

14

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8 ldquoOumlykuumlcuumlnuumlnKitabırdquooumlykuumlcuumllerinduumlnyalarınaya-zarlıkveoumlykuumlcuumlluumlkseruumlvenlerineilişkinvefarklıkotarılmışbiryapıtBufarklılıkbenceyazarlarınhepsinin bu imeceye severek el vermelerindenkaynaklanıyorBu parccedilada geccedilen ldquoimeceye severek el ver-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) En oumlnemli değerlerimizden birinin paylaşımolduğu

B) YardımlaşmadagoumlnuumllluumlluumlğuumlnesasolduğuC) Emek birliğiyle kotarılacak bir işe isteyerek

yardımcıolunduğuD) Bazıişlerinelbirliğiyledahaccedilabuktamamla-

nabileceği

9 Ccediloğu zaman kendimi bir makineye her sabahbeniuyandıranccedilalarsaatidemakineninccedilalışmaduumlğmesinebasanbirustabaşınabenzetirimGuumlnboyu koştururken o ldquotik takrdquoların yerini kalbiminatışlarıadımseslerimalırAncakenderdeolsabazı guumlnler iccedilimdeki saatin durduğunu hissede-rimBu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) ZamanındurmasınıistemekB) HerşeyiolduğugibikabullenmekC) YaşamenerjisiniyitirmekD) Yaşamıngereksizliğineinanmak

10 Aşağıdakilerin hangisinde altı ccedilizili soumlz cuumlm-leye oumltekilerden farklı bir anlam katmıştırA) Hiccedil kuşkusuz buguumlnden sonra daha yoğun

ccedilalışmalıyımB) Oumlnuumlmuumlzdekihaftabiraksilikolmazsatoplana-

cağızC) Bukitabınhazırlanmasındaeminolunkiuumlze-

rimeduumlşeniyapacağımD) Buguumlngoumlruumlşmelerinsonuccedillanmasıkesindir

11 Aşağıdakilerin hangisinde accedilıklaması yapılan soumlzcuumlk cuumlmledeki accedilıklamasına uygun olarak kullanılmamıştırA) Bayılankadınakolonyakoklatıncakadınaccedilıl-

dı(AccedilılmakKendinegelmek)B) Başdoumlnduumlrenbirguumlzelliğesahipgemieğlen-

celibirguumlruumlltuumlyleindisulara(İnmekUzamakulaşmak)

C) Boşoturmakinsanındahaerkenyaşlanması-nanedenolur(Boşİşsizbirbiccedilimde)

D) Bozukveccedilamurluyoldayuumlruumlrkenanideniccedili-mebirgariplikccediloumlktuuml(CcediloumlkmekYoğunbirbi-ccedilimdehissetmek)

12 ldquoSallanmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde mecaz anlamda kullanılmıştır A) Depremolduğunusalondaki avizenin sallan-

masındananladımB) Bizimkiler karşıdaki parkın salıncaklarında

sallanıyorlarC) Youmlnetimkurulubaşkanıdeğiştiğiiccedilinpersonel

muumlduumlruumlnuumlnkoltuğudasallanıyorD) Ccedilocukların belirli bir yaştan sonra suumlt dişleri

sallanırveduumlşer

13 Yazın duumlnyamızda değerleri ccedilok su goumltuumlruumlr şiirvehikacircyeleringuumlnuumlmuumlzuumlngeccedilerlivezorunlutekedebiyatuumlruumlnuumlolaraksavunulduğunukendindenoumlncekivekendidışındakituumlmdeğerleriyadsımavesuccedillamayoumlntemininoumlndetutulduğunugoumlruumlyo-ruzsondoumlnemdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle şiir ve hikacircyele-rin hangi oumlzelliği belirtilmek istenmiştirA) BenzerkonularıişlemeB) GeccedilmişinizlerinitaşımamaC) OumlzguumlnfikirlerleuumlretilmemeD) Nitelikleritartışmayaaccedilıkolma

15

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

14 Mozart kısacık yaşamına sığdırdığı altı yuumlzdenfazlayapıtlainsanlığakocabirhazinesunmuşturNuumlktesidinleyiciyihemenkavrayıverentılsımıvetuumlm ccedilocuksuluğunun ardındaki derin duumlşuumlncesionu ccedilağdaşı olan bestecilerden ayırır Pek ccedilokbestecimuumlziğinibirotobiyografigibikullanırkenMozartrsquoınmuumlziğikatıksızsafmuumlziktirNepara-sızguumlnlerinineateşlihastalığını nede tırman-makta olan Fransız Devrimirsquonin hırccedilın etkilerinianlatırmuumlziğindeBu parccediladaki ldquomuumlziğinbirotobiyografigibikulla-nılmasırdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdaki-lerden hangisi olabilir

A) Sanatccedilının yaşantısının yapıtlarına yansıtıl-ması

B) Eserlerde toplumsal değil bireysel konularınelealınması

C) SanatınbiraraccedilolarakgoumlruumllmesiD) Bestelerininsanatccedilınınoumlzelyaşamınailişkin

ipuccedillarıtaşıması

15 Azerbaycan Tuumlrkccedilesinin yirminci asırda yetiş-tirdiği lirik ve guumlr sesli ozanı sustu Yuumlreğindenkalemine suumlzduumlğuuml kanı uumllkesinin oumlzguumlrluumlk muuml-cadelesinekarıştırankurtuluşsavaşccedilısıbedeninitoprağaemanetettiBu parccedilada geccedilen ldquoyuumlreğindenkaleminesuumlzuumll-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) DuygularınıyazıyadoumlkmekB) OumlzuumlsoumlzuumlbirolmakC) YazıyamerakduymakD) Yaşamadoumlrtellesarılmak

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisindeki altı ccedilizili soumlz ayraccedil iccedilinde verilen soumlzle anlamca uyuş-mamaktadırA) Tuumlrk kahvesi yapmak iccedilin oumlnce şekeri suda

tamameneritmekgerekiyor(Katıbirmaddeyisıvıdaccediloumlzmek)

B) Goumlsterimizherguumlnbroşuumlrlerimizdebelirttiği-mizsaatlerdebaşlayacak(zamanlarda)

C) Ustasınınyanındaepeypiştiktensonrakendiduumlkkacircnınıaccediltı(birişiiyiceoumlğrenmek)

D) Uumlruumlnlerimizi iade etmek istediğinizde hiccedilbirsorunlakarşılaşmazsınız(değiştirmek)

17 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan oumlnceki boumlluumlm aynı anlamdadırA) Şiir aynayı kırma sanatıdır gerccedileği olduğu

gibiaktarmamaktırB) Genccedillik edebiyatının birccedilok romanı genccedilleri

suumlreklikolladıgenccedilliğinsorunlarınatercuumlmanolmakiccedilindoğdu

C) Şehirler guumlnuumlmuumlz edebiyatında salt birmekacircnolmaktanccedilıktıromankişilerininbuumltuumln-leyiciparccedilasıoldu

D) Tiyatrolar guumlnuumlmuumlzde terk edilmiş evler hacirc-linegeldihakettiğideğeribirtuumlrluumlgoumlrmedi

18 EleştiriyazılarıbellibirmetinuumlzerineyazılırYa-zınsalmetinleryazınveeleştirikuramlarındanbi-rinedayanılarakyazılmadığınagoumlreometinlereeğilen eleştiri yazıları da bilimsellik ve nesnellikgereğisayılandeğişmezkuramsalşablonlarkul-lanamaz Her yazınsal metin kendi iccedil yapısınaaykırıduumlşmeyecekbireleştirelyaklaşımgerekti-rirDurumboumlyleoluncaeleştiriyazıları tornadanccedilıkamaz tornadanccedilıkamayacağınagoumlre torna-yagiremezdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle ldquoeleştiriyazılarırsquorsquon-da bulunması gereken hangi nitelik anlatılmak istenmektedirA) FarklıtuumlrdenyapıtlaruumlzerineyazılmasıB) NesnelliktenoumlduumlnvermedenoluşturulmasıC) Okurun bakış accedilısı dikkate alınarak kaleme

alınmasıD) Bellibirkalıbasokulupbiccedilimlendirilmeyeccedila-

lışılmaması

19 GelKatiliolyalnızlığımınHasretimisıfırlaGoumlzlerimaccedilıkgitmedenBu dizelerde aşağıdaki anlam olaylarından hangisi vardırA) Bir soumlzuumln benzetmeamacıyla başka bir soumlz

yerinekullanılmasıB) Birsoumlzuumlnhemgerccedilekhemmecazanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılmasıC) Bir soumlzuumln karşıt anlamını duumlşuumlnduumlrecek bi-

ccedilimdekullanılmasıD) Soyutanlamlıbirsoumlzcuumlğuumlnsomutanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılması

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

16

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

5

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil ilişkisi yoktur

A) Parasının olmadığını anlayınca duumlkkacircndan dı-şarı ccedilıktı

B) Okulu bitirmesiyle gelecek kaygısı daha da arttı

C) Bildiklerini anlatırsa bu olayı daha kolay ccedilouml-zebiliriz

D) Pikniğe beni ccedilağırdığı iccedilin pişman olmuş

2 Bilim insanlarının yaptığı bir araştırmaya goumlre bunama eğilimi olan kişiler arasında birden fazla dil konuşanlar tek bir dil konuşanlara goumlre beş yıl kadar daha fazla bir suumlre sonra bunama evresine giriyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Birden ccedilok dil konuşan insanlarda bunama

ccedilok seyrek goumlruumlluumlrB) Tek dille konuşan her insan belli bir yaştan

sonra bunama sorunuyla karşılaşmaktadırC) Bunama eğilimi olan insanlarda ana dilinin dı-

şında başka bir dille konuşabilmek bunamayı geciktirmektedir

D) Ana dilinin dışında bir dilin dil bilgisi kurallarını oumlğrenmek bunamayı geciktirmektedir

3 (I) Bir ccedilocuk bahccedilede ccedilok mutlu olur (II) Bahccedile ona doğayı sunar ccediliccedilekleri boumlcekleri kuşları doumlrt yapraklı yoncaları getirir ccediluumlnkuuml (III) Ccedilocuk bahccedilede doğayla buluşur (IV) Dahası oyun oynar yaşıtlarıyla (V) Her ccedilocuk istediği kendini buldu-ğu oumlzguumlrleştiği bir ortam ister

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlenin nedeni duru-mundadır

A) II B) III C) IV D) V

Neden ndash Sonuccedil İlişkili (Gerekccedileli) YargılarBir olay durum ya da olgunun nedeniyle birlikte verilmesidir

Neden ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquoneden niccedilinrdquo sorularına yanıt verir

Olay ccedilıktığı iccedilin maccedil ertelenmiş neden ndash niccedilin

Amaccedil ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşme amacıyla birlikte verilen yar-gılardır

Amaccedil ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquone amaccedillardquo sorusuna yanıt verir

Oumlğretmenle goumlruumlşmek iccedilin geldim ne amaccedilla

Koşul ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşmesi belli bir koşulu gerektiren yargılardır

Onu goumlrduumlkccedile seni hatırlıyorumGidersem bir daha doumlnmemGit ama erken doumln

Oumlznel Anlatım (Kanıtlanamaz)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlnce-lerini iccedileren kanıtlanamaz nitelikte cuumlm-lelerdirCuumlmleye bir kelime dahi yorum karışmışsa cuumlmlede oumlznel anlatım vardır Birccedilok turistin ziyaret ettiği Efes

oumlnemli turizm merkezlerimizdendir

Nesnel Anlatım (Kanıtlanabilir)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlncele-rini iccedilermeyen cuumlmlelerdir Kişiden kişiye değişmeyeceği ve ortak kabul olduğu iccedilin kanıtlanabilir yargılardır Kitapta 19 bilim insanının konuyu değişik

youmlnlerden ccedileşitli boyutlarıyla inceleyen 21 yazısı yer alıyor

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

17

TE983584983584983584983584

54 (I) Erzincan guumlneyde Munzur kuzeyde Ccedilengelli

dağları ile ccedilevrili bu iki dağın sıkıştırdığı noktada Kemah ilccedilesi başlıyor (II) Sivas - Erzincan kara yolu Kemahrsquoın iccedilinden geccediliyor youmlrede uumlccedil cami sekiz mescit ve bir kale bulunuyor (III) Kemah soumlzcuumlğuumlnuumln Tuumlrkccedile olduğu ve Goumlktuumlrk Devle-tirsquonin uumlyesi Kimak Tuumlrklerinden geldiği sanılıyor (IV) 4000 yıl oumlnceki Hitit kaynaklarında Kemahrsquoın adı geccediliyor

Kemahrsquoı konu alan bu parccediladaki numaralan-mış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenler-den hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede konumuyla ilgili bilgi verilmektedirB) II cuumlmlede ccedilevresinde bulunan yapılar hak-

kında accedilıklama yapılmaktadırC) III cuumlmlede adının nereden geldiği ile ilgili bir

tahmin dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede kimler tarafından ve ne zaman

kurulduğu belirtilmektedir

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Yemekte iki ekmek doumlrt tabak fasulye geldiB) Bahccedilenin sadece arka tarafında yer kaldıC) Ccedilocukları da seminere almaya başladılarD) Bu saatten sonra kendi bildiğimi okurum

6 (I) Tuumlrkiyersquode bin uumlccedil yuumlz dolayında termal kay-nak bulunuyor (II) Bu kaynakların ccediloğu İccedil Ana-dolu ve Ege Boumllgesirsquonde yer alıyor (III) Oumlzellikle Ege Boumllgesirsquondeki kaynak suları ldquodoğal ccedilıkışlı ve bolrdquo olarak nitelendiriliyor (IV) Bu suların eriyik maden değerinin ccedilok yuumlksek kuumlkuumlrt radon ve tuz bakımından da hayli zengin olduğu biliniyor ayrıca bu kaynaklar suyu debisi sıcaklığı ccedile-şitli fiziksel ve kimyasal oumlzellikleriyle duumlnyadaki pek ccedilok kaynaktan daha uumlstuumln nitelikler taşıyor (V) Bu oumlzelliklerinden dolayı uumllkemiz termal kay-nak zenginliği accedilısından duumlnyadaki ilk uumlccedil uumllke arasında yer alıyor

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlede dile getirilen yargının sonucunu iccedilermektedirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Bu yol sizi doğrudan Ccedilekmekoumlyrsquoe ccedilıkaracaktırB) Bu başarısızlığın sebebi kendine inanmayı-

şındandırC) Olay oumlrguumlsuuml romanda daha geniştir ve ayrın-

tılara yer verilirD) Karşımıza ccedilıkan zorluklara goumlğuumls germesini bil-

meliyiz

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumln yargı soumlz konusudur

A) Yapılan incelemeler sonucunda karşı taraf haksız bulundu

B) Benim geldiğimi duyunca sevinccedilten havalara uccedilacak

C) Buumltuumln mirasını hayır kurumlarına bağışlamışD) Sonunda sesimi duyup bana doğru youmlneldi

9 I Akşam goumll kenarında buluşmak uumlzere yola ccedilıktık

II Roman oumlduumlluumlnuuml aldığı iccedilin ona herkes saygıy-la bakıyordu

III Ccedilocuklara hediye alamadığımızdan ccedilok uumlzuumll-duumlk

IV İyi bir eğitimci olayım diye her seminere katılırBu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-lerinde amaccedil-sonuccedil ilişkisi vardır

A) I ve II B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

10 (I) Eğer sağlıklı bir yaşam istiyorsak yediğimize iccediltiğimize dikkat etmeliyiz (II) Hayatımıza verdi-ğimiz duumlzenin ccedilevremize duumlzguumln oumlrnek olmasına da oumlzen goumlstermeliyiz (III) Eğer bizden sonraki nesli duumlşuumlnuumlyorsak oumlncelikle onlara bizler kendi hayatımızla oumlrnek olmalıyız (IV) Sağlıklı yaşamla sağlıklı nesiller yetişmesine oumlncuuml olmalıyız

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gilerinde koşul anlamı vardır

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve IV D) II ve III

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

18

511 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumltekilerden

farklı bir anlam ilişkisi vardır

A) Faturayı yatırmadı iccedilin iki haftadır elektriksiz otu-ruyoruz

B) Parasız kalmadığı iccedilin boumlyle rahat para har-cıyor

C) Aralarındaki kuumlskuumlnluumlğuuml sona erdirmek iccedilin oumlzuumlr diledi

D) Yazdığı hikacircyede yazım yanlışları olduğu iccedilin oumlduumll alamadı

12 (I) Artvin şehir merkezine 8 km uzaklıktaki Kafka-soumlr Yaylası boğa guumlreşlerinin de olduğu şenliğiyle tanınıyor (II) Yuumlksekliği 1100 metre olan yaylada belediyeye ait konaklamak iccedilin yapılmış elli yatak-lı Kafkasoumlr evleri var (III) Ayrıca Koumly Hizmetlerine ait bir misafirhane de hizmet veriyor (IV) Ccediladır kurma alanlarının bulunduğu yayla yuumlruumlyuumlş par-kurları ile son zamanların goumlzde mekacircnlarından

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzel-liği yanlış verilmiştir

A) Bu oumlduumlluuml sizin elinizden almak isteyebilir Varsayım

B) Zamanında buralardan arsa almak varmış Hayıflanma

C) Bizim evden iki kat daha pahalı bu ev Karşılaştırma

D) Avrupa kupalarında Tuumlrk takımlarının bu koumltuuml oyu-nu bizi şaşırtmıyor

Kanıksama

14 Şiirlerinizde anlamı guumlzelleştirmek iccedilin soumlz sanat-larına ccedilokccedila yer vermişsiniz ama anlamı farkında olmadan daraltmışsınız

Bu cuumlmleye dayanarak şairin aşağıdaki anla-tım oumlzelliklerinden hangisine uymadığı soumlyle-nebilir

A) Oumlzguumlnluumlk B) AkıcılıkC) Doğallık D) Yalınlık

15 Harvard Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesindeki bir araş-tırma ekibi uyumadan oumlnce mavi ışık yayan e-ki-tap okuyanlarla kacircğıt baskı kitap okuyanları kar-şılaştırarak e-kitapları okuyanların uykuya dalma suumlrelerinin kacircğıt baskı kitap okuyanlarınkinden ccedilok daha uzun olduğunu bu nedenle ertesi sa-bah da daha yorgun kalktıklarını ortaya ccedilıkardı

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Uyumadan oumlnce e-kitap okumak uyku kalite-

sini bozmaktadırB) Akşam saatlerinde maruz kalınan ışık uyku

hormonunun uumlretimini kısıtlamaktadırC) Kaliteli bir uyku uyuyabilmek iccedilin yatak oda-

sındaki ışık duumlzeyi son derece duumlşuumlk olmalı-dır

D) E-kitap okuyanlar kacircğıt baskı kitap okuyanlar-dan daha erken yaşlanmaktadır

16 ldquoGerccedileğin dağlarına umutsuzlukla ccedilıkılmazrdquo cuumlmlesinin yakın anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir

A) Ertelenmiş umutlar insanı perişan ederB) Umut yoksa girişim de yokturC) Umut olmadan umut edilen elde edilemezD) Umut insanoğlunun buumltuumln acılarının merhe-

midir

17 (I) Ccedilalıkuşu romanında yazar Anadolu insanının ne zor şartlar altında yaşam muumlcadelesi verdiğini anlatıyor (II) Halkın yaşadığı zorluklardan bazıla-rı ulaşım ve haberleşmedir (III) Anadolu insanının sıkıntısını İstanbulrsquoda eğitim goumlrmuumlş bir kızın ya-şadıkları uumlzerinden anlatmıştır (IV) Yazar buumltuumln bunları sade ve akıcı bir dille kaleme almıştır

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisinde ldquoCcedilalıkuşurdquonun uumlslubu hakkında bilgi verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

19

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

6

1 I Okulun bahccedilesini temizlemek uumlzere burada toplandık

II Bazı fırsatları zamanında değerlendirmek ge-rekiyor

III Guumlcuumlnuuml kanıtlamak adına buumltuumln ağırlıkları kaldırıyor

IV Boumlyle giderse bir ton daha koumlmuumlr yakarızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde amaccedil - sonuccedil ilgisi vardırA) I ve III B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

2 (I) Tuumlrkiyersquonin nuumlfusu en fazla olan ili İstanbulrsquodur (II) İstanbulrsquou Ankara ve İzmir takip ediyor (III) Yaşanabilirlik accedilısından Ankara aslında ilk sı-rada yer alır (IV) Ama İstanbul yabancı turistlerin en ccedilok ziyaret ettiği illerden

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

3 (I) Tarih konusunda bildiğim her şeyi yavaş yavaş planlı bir şekilde kardeşimle paylaşıyorum (II) Suuml-rekli konuşmam onu sıksa da yine de dikkatinden oumlduumln vermeden beni dinler (III) En ccedilok zorlandı-ğı dersi benim anlatımımla oumlğrenmeye ccedilalışması beni de mutlu ediyor (IV) Tarih sorularını dikkatli okursa emeğimizin karşılığını alırız

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-sinde koşul - sonuccedil anlamı vardırA) I B) II C) III D) IV

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilekleş-memiş bir beklenti vardır

A) Telefon ccedilalınca Sevgi arıyor sanmıştımB) Her şeyimi gizlemeden onunla paylaşırımC) Bu ccedilalışma temposu hepimize iyi gelecekD) Kısa bir suumlreliğine yurt dışına ccedilıkacağım

Karşılaştırma Bildiren YargılarOlay durum ve kavramlar arasındaki ben-zer ya da ayrılan youmlnlerin ortaya konduğu yargılardır

Cuumlmlede karşılaştırma anlamı ldquodaha ccedilok en gibi kadar derdquo soumlzcuumlkleriyle sağlanır

İki varlık durum olay veya olgu olma-dan karşılaştırma olmaz

- Ccedilocuklardan en kuumlccediluumlğuuml soumlz istedi

- Oumlykuumllerini şiirleri kadar beğendim

- Sen bu konuda benden daha tecruumlbelisin

ldquoEnrdquo soumlzcuumlğuuml en az uumlccedil şeyin karşılaştırıldığını

goumlsterir

Doğrudan AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin soumlyleyenin ağzından ccedilıktığı gibi hiccedil değiştirilmeden aktarıldığı cuumlmlelerdir

Ccedilalışmanız gerek dedi oumlğretmenimiz

Ezgi ldquoBen de geleceğimrdquo dedi

Dolaylı AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin yapıca değiştirilip kendi cuumlmlemizin iccediline sindirilerek akta-rılmasıdır

Oumlğretmen ccedilalışmamız gerektiğini soumly-ledi

Ezgi kendisinin de geleceğini soumlylediGerccedilek Soru CuumlmlesiYanıt gerektiren yanıt isteme amacıyla kurulan cuumlmlelerdir

Siz de gelecek misiniz

Soumlzde Soru CuumlmlesiAslında yanıtı bilinen cuumlmlelerdir

Ben sizi bilmez miyim

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

20

65 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil

ilgisi vardır

A) Korkularımızla yuumlzleşmenin zamanı geldi de geccediliyor

B) Beni tanıdığından bazı konuları yuumlzuumlme soumly-lemeye ccedilekinir

C) Buralardan selam goumltuumlr AnkararsquoyaD) Hep sonradan gelir aklıma anahtarı evde

unutmadığım

6 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Okulun başarısı geccedilmiş yıllara goumlre biraz daha arttı

B) Oumlvguumllere layık bir yazar olduğunu anlatıp du-rur

C) Bu işlerden pek anlamadığını defalarca anlat-tı

D) Umarım seni benim olduğum gruba verirler

7 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi uumlslupla ilgili değildir

A) Yazar kısa cuumlmlelerle anlatımı zenginleştir-miş

B) Guumlccedilluuml bir anlatıma sahip olduğunu bu eserin-de de goumlsterdi

C) Anlaşılabilir soumlzcuumlkler yapıtın beğenilmesinde oumlnemli bir etkendi

D) Romanlarında insanların ccedilevreye verdiği za-rarları işler

8 I Diyelim ki sen eve geccedil geldin (varsayım)II Etrafına kırıcı davranmasa olmaz sanki

(yakınma)III Bu kitapların oumlzetlerini ccedilıkarmanızda fayda

var (oumlneri)IV Boşuna yalvarma seni ccedilağırmaz partiye

(eleştiri)Yukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzelliği yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

9 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi anlamca olum-ludur

A) Bizi bu saatte arayacağını hiccedil duumlşuumlnmemiş-tim

B) Havada ne sis var ne pusC) Hep sınavlara ccedilalışıyoruz ama hemen unutu-

yoruzD) Eğitimde hedef olmadan başarıya ulaşmak

muumlmkuumln değil

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tım vardır

A) Oumlzuumlr dilemeyi bilmemiz gerekirB) Her zaman paranın bir işe yaramayacağını

vurgularC) Beni iyi dinlersen konuyu anlarsın diyorD) Buumlyuumlk başın buumlyuumlk derdi olur derdi babam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquopişmanlıkrdquo bil-dirmektedir

A) Zamanında duumlzenli ccedilalışmaya başlasaydım şimdi derece yapardım

B) Beni tanımadan boumlyle konuşması ccedilok normalC) Duumlşuumlncelerini accedilığa ccedilıkarmaktan hiccedilbir za-

man ccedilekinmezdiD) Bu hafta buumltuumln işler bitmiş olur

12 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde kuumlccediluumlmseme anlamı vardır

A) Yeni şirket accedilıp başarılı olacağını sanıyorB) Elindeki uumlccedil kuruşla ev almayı duumlşuumlnuumlyorC) Bizim de geleceğimizi planlar sanmıştımD) Bu olaylardan sonra ccedilaresizliği yuumlzuumlne yansı-

yordu

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

21

613 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım an-

lamı vardır

A) Sanırım bu sene de şampiyonluğu rakibe he-diye edeceğiz

B) Hiccedil oumlyle heveslenme oumlnce o bitiş noktasına va-rabilir

C) Bu saate kadar iş yerine varmıştırD) Buumltuumln bu yoğun temponun bir an olsun bittiği-

ni duumlşuumlnelim

14 Yazısında ağır ve ağdalı bir dil kullandığından okur eseri anlamakta guumlccedilluumlk ccedilekiyor

Bu cuumlmledeki anlam ilgisi aşağıdakilerden hangisinde vardır

A) Annemi toplantıya katılması iccedilin okula getir-dim

B) Eve geccedil kaldığı iccedilin bizlere hediye almışC) Kızgınlığını belirtmek iccedilin boş zaman kolluyorD) Kitabı okumak uumlzere oumlduumlnccedil aldım

15 I Galiba bu mevzu ccedilok uzayacakII Hastamız guumlnden guumlne daha iyiye gidiyorIII Oumlykuumlnden uzun cuumlmleleri ccedilıkarmalı anlatımı

biraz daha sadeleştirmelisin

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerde aşağı-daki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) OlasılıkB) SitemC) Aşamalı durumD) Oumlneri

16 (I) Sanat en genel anlamıyla yaratıcılığın ve ha-yal guumlcuumlnuumln şekil bulmasıdır (II) Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler suumlrekli değişmiş (III) Sanat soumlzcuumlğuuml genelde goumlr-sel sanatlar anlamında kullanılır (IV) Soumlzcuumlğuumln buguumlnkuuml kullanımı Batı kuumlltuumlruumlnuumln etkisiyle İngi-lizcedeki ldquoartrdquo soumlzcuumlğuumlne yakın olsa da halk ara-sında biraz daha geniş anlamında kullanılır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde tanım cuumlmlesi yer almaktadır

A) I B) II C) III D) IV

17 I Goumlzlerim goumlzuumlnde aşkı seccedilmiyorII Onlardan kalbime sevda geccedilmiyorIII Ben yordum ruhumu biraz da sen yorIV Ccediluumlnkuuml bence şimdi herkes gibisinYukarıda verilen doumlrtluumlkte numaralanmış dize-lerden hangisi kendinden oumlnceki dizenin ne-deni durumundadır

A) I B) II C) III D) IV

18 Aşağıdakilerden hangisi soumlzde soru cuumlmlesi-dir

A) Benim geleceğimden haberleri var mıB) Hangi durakta ineceğizC) Sen bu kitaptan ne anlarsın kiD) Uumlruumln değişimi yapıyor musunuz

19 Ancak buguumlnuuml hayal edebilecek kadar aklı olanlar yarının sahibi olamazlar

Aşağıdakilerden hangisi bu cuumlmleye anlamca en yakındır

A) Buguumlnuuml hayal edenler sadece guumlnuuml kurtarır-lar

B) Yarının sahibi olmak iccedilin geleceği hayal etmek gerekir

C) Daima hedefimizi en yuumlkseğe koymalıyızD) Hayalini gerccedilekleştirenler yarın iccedilin eli boş ka-

lırlar

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

22

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

7

Cuumlmlede Vurgu

Yuumlklemi fiil olan cuumlmlelerde vurgu yuumlkle-me en yakın olan soumlzcuumlk ya da soumlzcuumlk oumlbe-ği uumlzerindedir Bu kitabı bana geccedilen sene Okan almıştı Bu kitabı Okan bana geccedilen sene almıştı Bu kitabı geccedilen sene Okan bana almıştı Okan bana geccedilen sene bu kitabı almıştı

Oumln Yargı

Bir olay durum veya kişi ile ilgili olarak oumlnceden edinilmiş olumlu ve olumsuz huuml-kuumlmduumlr

Biliyorum buguumln de oumldevini getirmeye-cek

Bu adam hayatta akıllanmaz

Olasılık Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmesi imkacircn dacirchilinde olan olay olgu veya durumdur

Bu sınavdan 90 alabilirsin

Bu akşam size gelebilirim

Varsayım Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmemiş bir durumu gerccedilekleşmiş gibi kabul etmektir

Farz et ki bu sınavdan 90 aldın

Diyelim bu akşam size geldim

Gerccedilekleşmemiş BeklentiGerccedilekleşeceğine yuumlzde yuumlz inanılan bir olay ya da durumun gerccedilekleşmemesi du-rumundaki ldquobeklememezliği şaşkınlığırdquo dile getiren yargılardır

Gerccedilekleşmemiş beklenti cuumlmleleri ge-nellikle ldquosanmıştım duumlşuumlnmuumlştuumlmrdquo gibi yuumlklemlerle kurulur

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde amaccedil - so-nuccedil ilişkisi vardır

A) Hava soğuduğundan pencereyi kapattıkB) Bana kitap aldı diye ona teşekkuumlr ettimC) Yarına getirmek uumlzere bu kitabı alabilirsinD) Film izlemek iccedilin sinemaya gitmeye karar ver-

dik

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoiccedilinrdquo soumlzcuuml-ğuuml cuumlmleye diğerlerinden farklı bir anlam kat-mıştır

A) Sınava ccedilalışmak iccedilin eve erken gittimB) Eski guumlnleri hatırladığım iccedilin duygulandımC) Karadenizrsquoe gitmek iccedilin guumln sayıyoruz D) Okumak iccedilin fırsatlar yaratmalı insan kendine

3 (I) Eserleriyle bir anda magazin malzemesi hacircline gelen sanatccedilıların bu sonuccedilta payları ne kadardır bilemiyorum doğrusu (II) Son zamanlarda ccedilok tartışılan ldquoccedilok satmardquo meselesi gerccedilekten onların hayallerini suumlsluumlyor mudur (III) Ya da adlarının guumlzellik veya yakışıklılıklarının eserlerinin oumlnuumlne geccedilmesi acaba kendilerini rahatsız ediyor mu-dur (IV) Bu tartışılabilir ancak şu belli ki piyasa-da boumlyle allanıp pullanmaya yuumlceltilmeye merak-lı sanatccedilı tipleri ccedilok

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangisi diğerlerine goumlre daha kesin bir yargıdırA) I B) II C) III D) IV

4 I Necip Fazılrsquoın ldquoKaldırımlarrdquo şiiri aynı zamanda bestelenmiştir

II Sabahattin Alirsquonin eserlerinde ağalık sistemi-nin başarılı eleştirisini goumlruumlrsuumlnuumlz

III Uumlnluuml yazar en sevilen eserlerini Bodrumrsquoda yazmıştır

IV Yaptığı muhteşem betimlemeler onu diğer ya-zarlardan ayırır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangisi kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden farklı-dır

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

23

TE983584983584983584983584

75 Başarılı bir takımın pek ccedilok eli tek bir beyni var-

dır

Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cuumlmleye en yakındır

A) Başarıyı getiren iş birliği iccedilinde ccedilalışmaktırB) Tek akıl bol iş birliği başarıyı getirirC) Başarı iccedilin insanları bir kişi organize etmelidirD) Bir kişi karar verir ccedilok kişi uygularsa başarı

gelir

6 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım soumlz konusu değildir

A) Farz edelim ki şu an yaz tatili gelmişB) Sınavı kazandığını duumlşuumln ne kadar mutlu olu-

ruzC) Diyelim ki seni aramadı ne yapacaksın o za-

manD) Varsayımlar uumlzerinden karar vermek doğru

olmaz

7 Dermotoloji uzmanı X bebeklerde cilde renk ve-ren ve cildi guumlneşten koruyan melanin adlı pig-ment huumlcrelerinin bebeklerde yetersiz sayıda olduğunu ve bebekleri guumlneşten korumada izle-necek ilk yolun bebeğe sık dokunmuş ve pamuklu kumaştan yapılan accedilık renk giysiler giydirmek ol-duğunu belirtti

Bu cuumlmledenI Guumlneşin zararlı ışınlarından korunmada pig-

ment huumlcrelerinin etkisi vardırII Bebekleri guumlneş ccedilarpması ve yanıklarından

korumanın en etkili yolu koruyucu kremler kullanmaktır

III Bebeklerde guumlneş ccedilarpmasının yetişkinlerin-kinden fazla goumlruumllmesinin nedeni bebeklerin hareketli olmamasıdır

IV Melanin adı verilen huumlcrelerin birden ccedilok işlevi vardır

yargılarından hangilerine ulaşılamazA) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) III ve IV

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokarşılaştır-mardquo soumlz konusudur

A) Geccedilen yıla goumlre soruların daha kolay olacağı-nı duumlşuumlnuumlyorum

B) Buguumlnlerde kafasının başka şeylerle meşgul olduğu accedilık

C) Kendinize bir dost bulmak isterseniz onu ki-taplarda arayın

D) Duumlşuumlncelerimizi oumlfkelenerek anlatmak bizi so-nuca goumltuumlrmez

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlyleyenin duygularına yer verilmemiştir

A) Hafta sonu yapılacak panele farklı dallardan 42 akademisyen davet edildi

B) Yaptığı başarılı tasvirlerle adını unutulmazlar arasına kazımayı başardı

C) Anadolursquoda yaşanan toprak ağalığı sisteminin koumlhneliğini başarıyla eserine taşımış

D) Yalnızlık temasını okuyanların yuumlreğine do-kunarak vermeyi seviyor

10 I Yazının gazetede yayımlandığı duumlşuumln bir kere

II Buguumlnkuuml sınavlarımız oumlnuumlmuumlzdeki hafta accedilık-lanabilir

III Buraya geldiğinde bizi de arar sanmıştıkNumaralanmış cuumlmlelerde aşağıdaki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) Gerccedilekleşmemiş beklentiB) Oumln yargı C) VarsayımD) Olasılık

11 (I) 1930 yılında yayımlanan ldquoBir Gemici Hikacircye-sirdquo adlı eseri yazarın sanat haya tında yeni bir doumlneme başladığını goumlsterir (II) Romantik oumlge-ler hikacircye buumlnyesindeki eski ağırlıkla rını kaybe-derek yerlerini daha gerccedilekccedili bir mizaca bırakır (III) Boumlylece yazar hikacircyelerine daha toplum sal bir iccedilerik kazandırmış olur (IV) Bazı araştırmacı lar yazardaki değişimi Al manyarsquoda bulunduğu sı rada daha yakından tanı dığı Batılı yazarlara bağ larlar

Bu parccedilada numaralan mış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquosanatccedilının uumlslubuna youmlnelik değerlendir-merdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

24

712 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquooumln yargırdquo an-

lamı bulunmaktadır

A) Bu konuda bizi doğru youmlnlendirmediğini duumlşuuml-nuumlyorum

B) Zamanında yola ccedilıkmazsanız otobuumlsuuml kaccedilırır-sınız

C) Her geccedilen guumln artan enflasyon yaşam koşul-larını guumlccedilleştiriyor

D) Bu yıl yine şampiyon bizim takımımız olacak-tır

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquoazımsamardquo anla-mı iccedilermektedir

A) Bu soruları mı cevaplayamadınız sizB) Bir kitapla yazar olduğunu duumlşuumlnuumlyor ne yazıkC) Bu kadarcık parayla benden geccedilinmemi mi

bekliyorsunD) Okuyup adam olacakmış da ailesine o baka-

cakmış

14 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zaman oumlgesi vurgulanmıştır

A) Ona buumltuumln gece olanı biteni sakince anlattımB) Buumltuumln gece olanı biteni sakince ona anlattımC) Olanı biteni sakince buumltuumln gece ona anlattımD) Sakince ona olanı biteni buumltuumln gece anlattım

15 (I) Kapkaranlık sık bitki oumlrtuumlsuumlyle dolu ormanın iccedilinde ilerliyorduk (II) Her geccedilen dakika ccediloumlken karanlık yolumuzu karartıyor oumlnuumlmuumlzuuml goumlrmemiz iccedilin bize tek ışığı ay sağlıyordu (III) Geccedil de olsa yanlış bir yola girdiğimizi anlamıştık (IV) Bu yuuml-ruumlyuumlş nedeniyle hepimiz yorulmuş omuzlarımız duumlşmuumlş parmağımızı kımıldatmaya hacirclimiz kal-mamıştıYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquobetimleme (tasvir)rdquo yapılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

16 I Şimdiki aklım olsaydı onu hiccedil dinlemezdimII Bana bunları o ellerle mi yazdınIII Zamanında ona guumlvenseydim başıma bu gel-

mezdiIV Bunları bilsen bana yine de kızacak mıydınYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-lerinde ldquopişmanlıkrdquo anlamı soumlz konusudur

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) II ve IV

17 I Yaptığınız pikniğe beni davet etmek aklına gelmedi mi (sitem)

II Ders vakti geldi oumlğretmen sınıfa gelmiştir (olasılık)

III İnsanlar hacirclacirc demokrasinin oumlnemini anlamış değil (pişmanlık)

IV Tuumlrkccedilenin en oumlnemli sorunu aşırı duumlzeyde ya-bancı soumlzcuumlk kullanılmasıdır (karşılaştırma)

Yukarıdaki numaralı cuumlmlelerin hangisinin ay-raccedil iccedilindeki anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

18 (I) Cumhuriyet Doumlnemi Tuumlrk şiirinde yeni bir ccedilığır accedilan Orhan Veli Garipccedililer hareketinin en oumlnemli ismidir (II) O Tuumlrk şiirini yıpranmış kalıplardan klişe soumlzlerden kurtarıp gerccedilek hayata guumlnluumlk yaşamın arasına taşımıştır (III) Yalın anlaşılır nuumlkteli realist ve halk diliyle esprili şiirler yazmış-tır (IV) 1941rsquode yazdığı ldquoGariprdquo adlı şiir kitabının oumln soumlzuumlnde Tuumlrk şiirine yepyeni bir hava getirmek gerektiğini savunur

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde yazarın uumlslubuyla ilgili bilgi verilmiştir

A) I ve IVB) II ve IIIC) II ve IVD) III ve IV

19 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tıma başvurulmuştur

A) Eğitimin gelecek nesilleri aydınlatma işlevini unutmamalıyız dedi

B) Atatuumlrk ldquoSanatsız kalmış bir toplumun yaşam damarları kopmuş demektirrdquo der

C) Van kedileri bir goumlzuuml mavi bir goumlzuuml yeşil olma-sıyla tanınır

D) Bana anlatacaklarının ccedilok oumlnemli olduğunu soumlyledi

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 11: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8

35 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-

cuumlk terim anlamıyla kullanılmıştır

A) Eserlerindehalkınyaşadığısıkıntılarıakıcıbiruumlsluplaelealmış

B) Doğupbuumlyuumlduumlğuumlbuşehreşimdilerdeantre-noumlrluumlkyaparakhizmetediyor

C) Her zaman onun duumlşuumlncelerine saygı duy-dum

D) Kullandığışiirdiliyazılarınınakıldakalmasınıkolaştırıyor

6 CumhuriyetDoumlnemiTuumlrkşiirininoumlnemliisimlerin-denbiriolanCahitSıtkıTarancıkendinehasşiirdiliveduumlnyasıileedebiyattarihimizdeoumlnemlibiryerişgalederTarancışiireihtiraslasarılmışşiiryazmayabaşladığıliseyıllarındanoumlluumlmuumlnekadarldquoşairrdquo vasfına sadık kalmıştır Sırf bu sebeptenyazmışolduğuhikacircyelerindergivegazetesayfa-larındakalmasınaizinvermiştir

Bu parccedilada geccedilen altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) ŞiireyabancıkalmamakiccedilinccedilabalamakB) ŞiirseltemalaraoumlnemvermekC) ŞiirebuumlyuumlkbiristekveguumlccedillebağlıolmakD) Şiire diğer tuumlrlere oranla daha fazla emek

vermek

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquogoumlrmekrdquo soumlzcuumlğuuml karşısında verilen anlama uygun ola-rak kullanılmıştır

Kullanımı Anlamı

A) Goumlzuumlondanbaşkasınıgoumlrmuumlyorsenidinlemez

Birşeyeerişmek

B) Buodasabahakşamguumlneşgoumlruumlyor

İşlemeuğramak

C) Busahnedenedeccedilokkendineguumlvenenyarışmacıgoumlrduumlm

Ccedilokdeğervermek

D) İstanbulrsquountarihicircyerlerinigoumlrduumlnmuuml

Gezmek

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı bir soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) Ccedilalışmadisipliniyakalayanlarbaşarıyakestir-medengiderler

B) Gelişmişuumllkeleriklimdeğişiklikleriniyakındantakipediyor

C) Yoğunkaryağışındandolayıeğitimebirguumln-luumlkaraverildi

D) Sonradanaldığıkararlarşirketiiflasıneşiğinegetirdi

9 Aldığıhaberlebirdenyolaccedilıkangencinmacera-larının anlatıldığı bu kitap iki yuumlz elli sayfadanoluşuyor Yazar karakter betimlemesinde birazabartıyakaccedilmışolsadaboğulmadanokuyabile-ceğimizbireserortayaccedilıkarmıştır

Bu metindeki altı ccedilizili soumlzle eserin hangi oumlzel-liği vurgulanmaktadır

A) SıkıcıolmadığıB) YaratıcıolduğuC) KarışıkolmadığıD) Olayınazlığı

10 ldquoGelmekrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdakilerin hangisinde ldquodayanmaktahammuumlletmekrdquo anlamına gelecek şekilde kullanılmıştır

A) Neyaptıysakbulunduğumuzyereışıkgelmi-yor

B) ButakımelbisesanakuumlccediluumlkgelirC) Soğukta dışarıya ccedilıkmaya gelmiyor hemen

hastalanıyorumD) Soğuktanborulardonduğuiccedilinmusluktansu

gelmiyor

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

9

311 Bir ağustossabahındanccedilıkıpgelenbuyumuşak

akşamuumlstuumlışığıinsanlarınyalnızyuumlzlerinideğil

ruhlarınıdaaydınlatıyordu

Bu cuumlmlede numaralanmış soumlzcuumlklerden han-gisi mecaz anlamıyla kullanılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

12 Kıyıdadurmuşdeniziseyrediyorumağzımkulak-

larımavarıyorPırılpırılbirgoumlkyuumlzuumlvarherşey

okadaraydınlıkkiiccedilimaccedilılıyorUzaktabirkayık

goumlruumlyorumiccedilindekilerelleriylebalıktutuyor Koca

koca balıklar hepsi guumlmuumlş rengi Yanındakiler

isebalıklarısofradagoumlrmeyi doumlrtgoumlzlebekliyor

KadınldquoBenbukayıktan inmekistiyorumrdquodiyor

Denizşıpırşıpırbalıklarrahatsızguumlneşvarama

terletmiyorHeryereveherşeyesessizlikhacirckim

Bu parccedilada numaralanmış altı ccedilizili soumlzlerden hangisi deyim değildirA) I B) II C) III D) IV

13 ldquoAlkirazuumlstuumlnekaryağmazrdquo cuumlmlesindeki ldquoalrdquo soumlzcuumlğuumlnuumln eş seslisi aşağıdakilerin hangi-sinde kullanılmıştır

A) Senbilmezsinccedilocukalelmayataşatanccedilokolur

B) AlelmayıvernarıağlarımzarızarıC) UtancındanyanaklarıalalolmuştuD) Albayrağınaltındasaatlercenoumlbettutmaktan

onurduydum

14 İnsanduumlnyayakendiiradesiylegelmezamaken-diiradesiyleyenibirduumlnyakurmayaccedilalışırDuumln-yayairadesinindışındagelişionusuumlreklitedirginederBu tedirginlik kişinin kendisini hayatınoumlz-nesiolarakgoumlrmesindenkaynaklanır İnsanya-şadıklarına suumlrekli yabancıdır yaşadıklarındansuumlreklikorkandır

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidir A) CcediloksıkıntıccedilekmekB) YaşadıklarındansuumlreklietkilenmekC) HayatayoumlnverenolmakD) Toplumdabiryeredinebilmek

15 Yazar oumlzellikle kadın dostluğu komşuluk annendashkızyadakızkardeşlerarasındakiilişkileretra-fındageliştirdiğioumlykuumlleriyletanınıyorBuoumlykuumlle-rindedikkatccedilekenunsurlarınbaşındaşiireyapı-langoumlndermelergeliyorHeroumlykuumlnuumlnbaşındao oumlykuumlyeaccedilılanbirpenceregibidurandizelereyerveriyor

Bu parccedilada geccedilen altı ccedilizili soumlzle soumlz konusu dizelerle ilgili olarak anlatılmak istenen aşağı-dakilerden hangisidir

A) OumlykuumlnuumlnanlatımınagoumlndermeyaptığıB) YazarınanılarınıoumlykuumllerindeişlediğiC) AnlatılacakoumlykuumlnuumlniccedileriğineyoumlnelikolduğuD) Şiirinetkileyicianlatımınıoumlneccedilıkardığı

16 I BuakşamkitoplantıyabesbelligelmeyecekII Odasınıyineherzamankigibidarmadağınık

bırakmışIII Tuumlmziyaretccedililerimizbuyatırımdanfaydalana-

cakIV İmkacircnlarımızelverirseseneyedeAvrupaturu

yapacağızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde pekiştirilmiş soumlzcuumlk kullanılmıştır

A)IveII B)IveIII

C)IIveIV D)IIIveIV

I II III

IV

I

II

III IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

10

4

İkilemeAnlatıma guumlccedil kazandırmak iccedilin aynı soumlzcuuml-ğuumln ya da ilişkili soumlzcuumlklerin iki kere kul-lanılmasıdır

Doğru duumlruumlst yalan yanlış kırık doumlkuumlk

Gece guumlnduumlz aşağı yukarı er geccedil irili ufaklı

Ufak tefek yırtık pırtık eğri buumlğruuml kaba saba

Abuk sabuk mırın kırın ıvır zıvır abur cubur

Yavaş yavaş ince ince koşa koşa hıccedilkıra hıccedilkıra

Şırıl şırıl ccedilatır ccedilatır fokur fokur guumlruumll guumlruumll

Eş ya da Yakın Anlamlı

Karşıt Anlamlı

Biri Anlamlı Biri Anlamsız

İkisi de Anlamsız

Aynı Soumlzcuumlğuumln Yinelenmesiyle

Yansıma Soumlzcuumlklerle

Somut ndash Soyut AnlamDuyularla algılanabilen kavramlar somut duyularla algılanamayan ve kişiye goumlre de-ğişebilen kavramlar soyutturhız yer goumlk ruumlzgacircr ısı somutneşe huumlzuumln ruh guumlzellik soyut

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde yansımadan tuumlremiş bir soumlzcuumlk yoktur

A) Balonunpatlamasıyladaldığıuykudanuyan-dı

B) Mangaldaki koumlmuumlrlerdenccedilıtır ccedilıtır seslerge-liyor

C) KavanozdakibuumltuumlnşekerlerikıtırkıtıryediD) Birdenayağakalktıvesessizceodayıterketti

2 Guumlnuumlmuumlz sanatccedilıları biccedilime ya da iccedileriğe ver-diklerioumlnemegoumlreikiyeayrılıyorHalkayoumlneleninandığınıccedilekinmedensoumlyleyebilensanatccedilıiccedile-riğeoumlnceliktanıyorbiccedilimoyunlarındankaccedilınıyorCcedilağın anlayışlarıyla bağdaşmayan ama inandı-ğını soumlyleyecekguumlcuumlolmayansanatccedilı isefildişikuleyekapanıpedilgen tavırlarıylavarlıkgoumlster-meyeccedilalışıyor

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) Toplumsorunlarınaeğilmektenkaccedilınarakya-

ratıcıolmayaccedilalışmakB) KendinitoplumdansoyutlayarakuumlretmekC) Yapıtlarındaiccedileriğigoumlzardıedereksoumlzsanat-

larıylayuumlkluumlbiranlatımıbenimsemekD) Kendiduyguveduumlşuumlnceleriniortayakoymak-

tanbaşkabiramacıolmamak

3 ldquoDağıtmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoBir toplantıdaAvrupalıbirdiplomatkuumlrsuumlyedoğru ilerlerkenayağı takılıncasalondaoluşan gergin sessizliği iccedilten tebessuumlmuumlyle birandadağıttırdquocuumlmlesindeki anlamıyla kullanıl-mıştır

A) AkşamevegirenhırsızeviccedilokkoumltuumldağıtmışB) Mezuniyetsonrasındaevimizineşyalarınıihti-

yacıolanlaradağıttıkC) Polismeydandatoplanangoumlstericileriguumlccedilkul-

lanmadandağıttıD) Sahayagirerekoyuncularındikkatinidağıtan

izleyicikoşarakkaccediltı

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

11

TE983584983584983584983584

44 YazmakbirseruumlvendirhiccediltartışmasızBirroma-

nınkacircğıdadoumlkuumllmenedenibirduygupatlamasıbiracıhattabirbunalımolabilirBensesonsuzbiroumlzguumlrluumlkvemutlulukiccedilindeyazıyorumheryapı-tımdakendiccedilizdiğimbirharitanınuumlstuumlndeuccediluyorkendiistediğimalanainiyorum

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) Oumlznellikle biccedilimlendirilen yapıtlar aracılığıyla

kişiselduumlşuumlnceleriiletmekB) Youmlnlendirmelere ve dayatmalara kapalı bir

anlayışlauumlretmekC) Oumlzguumlrbirbakışaccedilısınıbenimseyerekyaratıcı

olmakD) Yaşamın her youmlnuumlnuuml yapıtlarına taşıyarak

youmlnlendiriciolmak

5 ldquoGoumlzrdquosoumlzcuumlğuumlyleilgilidilimizdeccedilokfazladeyim

vardırOumlrneğinbirkişiveyabirşeydeğeriniyi-

tirdiğinde goumlzden duumlştuuml ayrı duumlşenlerin arasın-

daki sevginin zamanla azaldığını belirtmek iccedilin goumlzdenırakolangoumlnuumlldendeırakoluroumlnemver-

memek arkaplana itmekanlamınıvermek iccedilingoumlzden uzak tutmak dikkatleri uumlzerine ccedilekmek

anlamındagoumlzealmakdeyimlerinikullanırız

Yukarıdaki numaralanmış deyimlerden hangi-si yanlış accedilıklanmıştır

A) I B) II C) III D) IV

6 Sevdiğimiz kişilerin oumlluumlmuumlnuumln ardından onlarakarşıbiriccedilhesaplaşmakarşısındabuluruzkendi-miziSankigeridekalmanınsuccedilluluğunuduyum-sarızbuduyumsamanınetkisiyleoumlleninyaşamseruumlveni sessiz bir filme doumlnuumlşuumlr belleğimizdeSonundasevdiğimizkişilerinoumlluumlmuumlduygusalbirdepremyaratıriccedilimizde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) TenselbiryıkılışB) Bireyin kavramavealgılamaguumlcuumlnuumln koumlrel-

mesiC) AcınınyarattığıyoğunlaşmışbiriccedilsessizlikD) Psikolojikbirccediloumlkuumlntuuml

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde sesteş soumlz-cuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) BuyılkuralıktanhastalıktanyıldıartıkkoumlyluumlB) Kendime ccedilizdiğim yoldan oumlmruumlm boyunca

doumlnmeyeceğimC) BanaguumllhepguumllkibendeguumlleyimD) Doğrubildiklerindensakınolaşaşma

8 I BusınavlarartıkcanımatakettiII Boşunabenimguumlnahımıalmayındoğrusoumly-

luumlyorumIII Oumlyle saf biridir ki hemen herkes kandırabilir

onuIV Abimbenipatronaanlatırkensankiağzından

baldamlıyorduYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde deyim kullanılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

9 (I)Heryerdenbukonuylaalakalı itirazalıyoruz(II)Bu itirazlaracevapvermehakkımızvaramakullanmak istemiyoruz (III) Ccediluumlnkuuml biz succedillu vekabahatli aramıyoruz (IV) Amacımız dergimizidahaileriyegoumltuumlrmekiccedilinelimizdengelengayretigoumlstermektir

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde eş anlamlı soumlzcuumlkler bir arada kullanıl-mıştır

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) Yenioumlykuumlmebahccediledekiboumlcekvızıltılarıara-sındabaşladım

B) BusaygısızdavranışlarınabirsonvermelisinC) Sonunda hayal ettiğim arabayı alma fırsatı

geccediltielimeD) Banakendimenfaatidoğrultusundayaklaşan-

lardanhepuzakdurdum

I

II

III

IV

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

12

411 Onakarşıyapılanolumsuzeleştirilerehiccedilbirza-

mankulaktıkamadıBueleştirileronuyıpratmakyerineaksinedahadaguumlccedillendirdiSoneseriyledegoumlruumlluumlyorkiolumsuzeleştiriyapanlarağzınınpayınıaldıArtıkeleştirilerolumluyadoumlnduuml

Bu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) MutsuzluğunudışarıaktarmakB) GerccedileğiortayaccedilıkarmakC) SoumlylediklerineveyaptıklarınapişmanolmakD) Birininahınıuumlstuumlneccedilekmek

12 Dostoyevski Ccedilarlık Rusyarsquosında yoksulluk iccedilin-dekıvrananinsanlarındramlarınıyazabildiğiiccedilinduumlnyaedebiyatınındoruklarınayerleşebildiUumllke-mizdedeOrhanKemalboumlyleinsanlarınhayatları-nıyazarlığınbuumlyuumltecialtınaaldı

Bu parccediladaki ldquoyazarlığınbuumlyuumltecialtınaalmakrdquosoumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) YapıtlarınasanatsalbirtatsindirmekB) YazdıklarındagoumlzlemlerineccedilokccedilayervermekC) Gerccedilekleri tuumlm ccedilıplaklığıyla goumlz oumlnuumlne ser-

mekD) Yaşananlarıabartarakanlatmak

13 SoumlzoyunlarındanuzakbirşiirivardırşairinOnuniccediltenliğiyalınlığagoumltuumlruumlrşiiriniyalınlığıdaccedilarpı-cılığa Konuşur gibi şiir soumlylemek her babayiği-din harcı değildir Soumlzuumln balını bulup ccedilıkarmakgerccedilekşairinişidirBoumlyleceohemenherşiirindegerccedilekbirşairolmayıbaşarmıştır

Bu parccedilada ldquosoumlzuumlnbalınıbulupccedilıkarmakrdquo soumlzuuml ile anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) SoumlylemekistediğiniokuraeksiksizyansıtmakB) Semboller yerine soumlzcuumlğuumln ilk anlamını kul-

lanmakC) KurduğuşiirdiliyleguumlccedilluumlbirdeyişeulaşmakD) Yenikelimelerkullanarak farklıbiretkiyarat-

mak

14 HermektuptariheduumlşuumllmuumlşbirnotturBunotlarccedilağınınsorunlarınakarşıduyarlıveilericifikirleresahip bir aydınımızın kaleminden ccedilıkmış ise ta-rihinkaranlıknoktalarına ışık tutacakbirniteliğekavuşurBunedenleoumlnemlikişilerinyazdığımek-tupların tarihicirc bir belge olduğu goumlz ardı edilme-melivebubelgeleriyiokunmalıveanlaşılmalıdır

Bu parccedilada geccedilen ldquotarihin karanlık noktalarınaışıktutacakbirniteliğekavuşmakrdquo soumlzuumlyle anla-tılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) TarihibirbilimdalıolaraktanıtabilmekB) Zamanlaguumlncelliğiniyitirerek tarihicircbirnitelik

kazanmakC) İnsanlarınbirccedilokalandabeğenisinikazanmış

olmakD) Geccedilmişinbilinmeyenyoumlnlerini ortaya ccedilıkara-

cakdeğereulaşmak

15 Aşağıdaki altı ccedilizili soumlzlerden hangisi daha oumlzel bir kavramı ifade eder

A) Bumevsimdeağaccedillaryapraklarınıkaldırımla-rahalıgibiserer

B) Tuumlrkiyeuumlccediltarafıdenizlerleccedilevrilibiryarımadauumllkesidir

C) OnaaldığımbeyazguumlluumldahaccedilokbeğendiD) İnsanhayatıboyuncaherzamandoğrukarar-

larveremeyebilir

16 Guumlnluumlk o guumlnuumln olaylarının yazıldığı suumlsluuml laf-lara gerek duyulmayan bir yazı tuumlruumlduumlr Ancakyazan kişinin yaşadıklarını en iccedilten bir biccedilimdeyazdığıbirtuumlrolduğundanduygusallığınağırba-sabileceğibiranlatımvardırguumlnluumlklerde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle guumlnluumlkle ilgili ola-rak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) YoğunduygularlakalemealmakB) SanatlıbiranlatımaihtiyaccedilduymamakC) DoğalbiranlatımlaetkileyiciolabilmekD) Hertuumlrluumlanlatımtarzınıkullanabilmek

13

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlamTE983584983584983584983584

1 Tuumlrkedebiyatccedilısıartık kendi yolunukendisi ccediliz-melikendisanatkozasınıkendisioumlrmelidirBunuyaparakkendiyaratıcılıklarınaguumlvendiklerinigoumls-terirBusayedekendişaheserleriniyaratacakveeserlerinibuumltuumlninsanlığasunacakBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle Tuumlrk edebiyatccedilıla-rına duumlşen goumlrev aşağıdakilerden hangisidir

A) EserlerindetoplumsalkonularıişlemekB) TuumlminsanlığıilgilendirenkonularıanlatmakC) Kendilerineguumlvenerekgelecekkuşaklaraoumlr-

nekteşkiletmekD) Kendilerineoumlzguumlbiredebicircanlayışıbenimse-

mek

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde deyim yerin-de kullanılmamıştırA) Ccedilocuklarınazamanındaterbiyevermediğiiccedilin

şimdidizinidoumlvuumlyorB) Songuumlnlerdeherkesyanındakiylekonuşma-

yaccedilalışıyorbirbirininardındanduumlmenccedileviri-yor

C) Taraftarlarmaccedilınsondakikasınakadardokuzdoğurdu

D) Sonuccedilların 9rsquoda accedilıklanacağını oumlğreninceodanıniccedilindedoumlrtdoumlnmeyebaşladı

3 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan sonraki boumlluumlm aynı anlamdadırA) YahyaKemaloturupeskişiirinruumlzgacircrıylaşiir

yazarkenbileyenilikccediliydibuoumlzuumlndeyeniolanbirtavırdı

B) Buresimhayatafarklıbirpenceredenbakma-mızıvebakışaccedilımızıgeliştirmemizisağlıyor

C) Duumlruumlstluumlk zanaatkacircrı karakterize eden enoumlnemlioumlzelliklerdenbiridirbirccedilok insanınta-şıyamayacağıdeğerdir

D) Bunlaryaşlılıkşiirlerideğilkitabın iccedilinde in-sanoğlunungenccedillikoumlzleminidilegetiriyor

4 ldquoSuumlruumlklemekrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilek anlamıyla kullanılmıştırA) Sensiztadıccedilıkmazdiyerekhergittiğigeziye

benidesuumlruumlkluumlyorB) İnsanlığı1940rsquolıyıllardakiokanlısavaşasuuml-

ruumlkleyennedenlerbuguumlnbileanlaşılamıyorC) Aslan oumllduumlrduumlğuuml ceylan yavrusunu uzaktaki

ağacadoğrusuumlruumlklediD) Sanatccedilımistik ezgileri kullandığı şarkılarıyla

dinleyenlerifarklıbirduumlnyayasuumlruumlkluumlyor

5 ldquoDağınıkrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin han-gisinde mecaz anlamıyla kullanılmıştırA) Misafirleridağınıkbirkıyafetlekarşılamakzo-

rundakaldımB) Şuandakafamccedilokdağınıksoumlylediğinhiccedilbir

şeyianlamıyorumC) Yatakodasıvemutfakdağınıkolduğundaccedilok

rahatsızoluyorumD) Buyoumlredeevlerccedilokdağınıkyapıldığıiccedilinula-

şımzoroluyor

6 (I) Goumllyazırsquonın girişinde ziyaretccedilileri heyecanlakarşılayan olağanuumlstuuml guumlzellikte bir doğal anıtvar(II)ldquoAnıtCcedilınarrdquodiyeadlandırılandevağacıngoumllgesi yaklaşık 400metrelik bir alanı kaplıyor(III) Nefis turna balığı pişirilen youmlresel uumlruumlnlersatılanbirbahccedilenintamortasındaadayıkarayabağlayan koumlpruumlnuumln hemen başında bulunuyor(IV) Ccedilınarın anıt ağaccedil olarak tescil edilmesi vekahverengi tabelasınınkonulmasıMehmetOka-tanrsquoınuğraşlarısonucundagerccedilekleşmişBu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin han-gisinde insana ait bir oumlzellik insan dışı bir var-lığa aktarılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

7 Aluumlminyum metale zarar vermeyen kireccedil ccediloumlzuuml-cuumlyuumlyıllaroumlnce----veTuumlrkiyersquodepazarınyuumlzde65rsquoine ---- firma guumlnluumlk kullanımayoumlnelik kireccedilkir yağve lekeccediloumlzuumlcuumlspreygibi uumlruumlnleri piya-sayasuumlrduumlBu cuumlmledeki boşlukları en uygun biccedilimde ta-mamlayan ifadeler aşağıdakilerden hangisin-de verilmiştir

A) araştıran-sahipolanB) piyasayasuumlren-hacirckimolanC) destekleyen-hitapedenD) satışasunan-indirgeyen

14

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8 ldquoOumlykuumlcuumlnuumlnKitabırdquooumlykuumlcuumllerinduumlnyalarınaya-zarlıkveoumlykuumlcuumlluumlkseruumlvenlerineilişkinvefarklıkotarılmışbiryapıtBufarklılıkbenceyazarlarınhepsinin bu imeceye severek el vermelerindenkaynaklanıyorBu parccedilada geccedilen ldquoimeceye severek el ver-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) En oumlnemli değerlerimizden birinin paylaşımolduğu

B) YardımlaşmadagoumlnuumllluumlluumlğuumlnesasolduğuC) Emek birliğiyle kotarılacak bir işe isteyerek

yardımcıolunduğuD) Bazıişlerinelbirliğiyledahaccedilabuktamamla-

nabileceği

9 Ccediloğu zaman kendimi bir makineye her sabahbeniuyandıranccedilalarsaatidemakineninccedilalışmaduumlğmesinebasanbirustabaşınabenzetirimGuumlnboyu koştururken o ldquotik takrdquoların yerini kalbiminatışlarıadımseslerimalırAncakenderdeolsabazı guumlnler iccedilimdeki saatin durduğunu hissede-rimBu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) ZamanındurmasınıistemekB) HerşeyiolduğugibikabullenmekC) YaşamenerjisiniyitirmekD) Yaşamıngereksizliğineinanmak

10 Aşağıdakilerin hangisinde altı ccedilizili soumlz cuumlm-leye oumltekilerden farklı bir anlam katmıştırA) Hiccedil kuşkusuz buguumlnden sonra daha yoğun

ccedilalışmalıyımB) Oumlnuumlmuumlzdekihaftabiraksilikolmazsatoplana-

cağızC) Bukitabınhazırlanmasındaeminolunkiuumlze-

rimeduumlşeniyapacağımD) Buguumlngoumlruumlşmelerinsonuccedillanmasıkesindir

11 Aşağıdakilerin hangisinde accedilıklaması yapılan soumlzcuumlk cuumlmledeki accedilıklamasına uygun olarak kullanılmamıştırA) Bayılankadınakolonyakoklatıncakadınaccedilıl-

dı(AccedilılmakKendinegelmek)B) Başdoumlnduumlrenbirguumlzelliğesahipgemieğlen-

celibirguumlruumlltuumlyleindisulara(İnmekUzamakulaşmak)

C) Boşoturmakinsanındahaerkenyaşlanması-nanedenolur(Boşİşsizbirbiccedilimde)

D) Bozukveccedilamurluyoldayuumlruumlrkenanideniccedili-mebirgariplikccediloumlktuuml(CcediloumlkmekYoğunbirbi-ccedilimdehissetmek)

12 ldquoSallanmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde mecaz anlamda kullanılmıştır A) Depremolduğunusalondaki avizenin sallan-

masındananladımB) Bizimkiler karşıdaki parkın salıncaklarında

sallanıyorlarC) Youmlnetimkurulubaşkanıdeğiştiğiiccedilinpersonel

muumlduumlruumlnuumlnkoltuğudasallanıyorD) Ccedilocukların belirli bir yaştan sonra suumlt dişleri

sallanırveduumlşer

13 Yazın duumlnyamızda değerleri ccedilok su goumltuumlruumlr şiirvehikacircyeleringuumlnuumlmuumlzuumlngeccedilerlivezorunlutekedebiyatuumlruumlnuumlolaraksavunulduğunukendindenoumlncekivekendidışındakituumlmdeğerleriyadsımavesuccedillamayoumlntemininoumlndetutulduğunugoumlruumlyo-ruzsondoumlnemdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle şiir ve hikacircyele-rin hangi oumlzelliği belirtilmek istenmiştirA) BenzerkonularıişlemeB) GeccedilmişinizlerinitaşımamaC) OumlzguumlnfikirlerleuumlretilmemeD) Nitelikleritartışmayaaccedilıkolma

15

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

14 Mozart kısacık yaşamına sığdırdığı altı yuumlzdenfazlayapıtlainsanlığakocabirhazinesunmuşturNuumlktesidinleyiciyihemenkavrayıverentılsımıvetuumlm ccedilocuksuluğunun ardındaki derin duumlşuumlncesionu ccedilağdaşı olan bestecilerden ayırır Pek ccedilokbestecimuumlziğinibirotobiyografigibikullanırkenMozartrsquoınmuumlziğikatıksızsafmuumlziktirNepara-sızguumlnlerinineateşlihastalığını nede tırman-makta olan Fransız Devrimirsquonin hırccedilın etkilerinianlatırmuumlziğindeBu parccediladaki ldquomuumlziğinbirotobiyografigibikulla-nılmasırdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdaki-lerden hangisi olabilir

A) Sanatccedilının yaşantısının yapıtlarına yansıtıl-ması

B) Eserlerde toplumsal değil bireysel konularınelealınması

C) SanatınbiraraccedilolarakgoumlruumllmesiD) Bestelerininsanatccedilınınoumlzelyaşamınailişkin

ipuccedillarıtaşıması

15 Azerbaycan Tuumlrkccedilesinin yirminci asırda yetiş-tirdiği lirik ve guumlr sesli ozanı sustu Yuumlreğindenkalemine suumlzduumlğuuml kanı uumllkesinin oumlzguumlrluumlk muuml-cadelesinekarıştırankurtuluşsavaşccedilısıbedeninitoprağaemanetettiBu parccedilada geccedilen ldquoyuumlreğindenkaleminesuumlzuumll-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) DuygularınıyazıyadoumlkmekB) OumlzuumlsoumlzuumlbirolmakC) YazıyamerakduymakD) Yaşamadoumlrtellesarılmak

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisindeki altı ccedilizili soumlz ayraccedil iccedilinde verilen soumlzle anlamca uyuş-mamaktadırA) Tuumlrk kahvesi yapmak iccedilin oumlnce şekeri suda

tamameneritmekgerekiyor(Katıbirmaddeyisıvıdaccediloumlzmek)

B) Goumlsterimizherguumlnbroşuumlrlerimizdebelirttiği-mizsaatlerdebaşlayacak(zamanlarda)

C) Ustasınınyanındaepeypiştiktensonrakendiduumlkkacircnınıaccediltı(birişiiyiceoumlğrenmek)

D) Uumlruumlnlerimizi iade etmek istediğinizde hiccedilbirsorunlakarşılaşmazsınız(değiştirmek)

17 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan oumlnceki boumlluumlm aynı anlamdadırA) Şiir aynayı kırma sanatıdır gerccedileği olduğu

gibiaktarmamaktırB) Genccedillik edebiyatının birccedilok romanı genccedilleri

suumlreklikolladıgenccedilliğinsorunlarınatercuumlmanolmakiccedilindoğdu

C) Şehirler guumlnuumlmuumlz edebiyatında salt birmekacircnolmaktanccedilıktıromankişilerininbuumltuumln-leyiciparccedilasıoldu

D) Tiyatrolar guumlnuumlmuumlzde terk edilmiş evler hacirc-linegeldihakettiğideğeribirtuumlrluumlgoumlrmedi

18 EleştiriyazılarıbellibirmetinuumlzerineyazılırYa-zınsalmetinleryazınveeleştirikuramlarındanbi-rinedayanılarakyazılmadığınagoumlreometinlereeğilen eleştiri yazıları da bilimsellik ve nesnellikgereğisayılandeğişmezkuramsalşablonlarkul-lanamaz Her yazınsal metin kendi iccedil yapısınaaykırıduumlşmeyecekbireleştirelyaklaşımgerekti-rirDurumboumlyleoluncaeleştiriyazıları tornadanccedilıkamaz tornadanccedilıkamayacağınagoumlre torna-yagiremezdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle ldquoeleştiriyazılarırsquorsquon-da bulunması gereken hangi nitelik anlatılmak istenmektedirA) FarklıtuumlrdenyapıtlaruumlzerineyazılmasıB) NesnelliktenoumlduumlnvermedenoluşturulmasıC) Okurun bakış accedilısı dikkate alınarak kaleme

alınmasıD) Bellibirkalıbasokulupbiccedilimlendirilmeyeccedila-

lışılmaması

19 GelKatiliolyalnızlığımınHasretimisıfırlaGoumlzlerimaccedilıkgitmedenBu dizelerde aşağıdaki anlam olaylarından hangisi vardırA) Bir soumlzuumln benzetmeamacıyla başka bir soumlz

yerinekullanılmasıB) Birsoumlzuumlnhemgerccedilekhemmecazanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılmasıC) Bir soumlzuumln karşıt anlamını duumlşuumlnduumlrecek bi-

ccedilimdekullanılmasıD) Soyutanlamlıbirsoumlzcuumlğuumlnsomutanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılması

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

16

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

5

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil ilişkisi yoktur

A) Parasının olmadığını anlayınca duumlkkacircndan dı-şarı ccedilıktı

B) Okulu bitirmesiyle gelecek kaygısı daha da arttı

C) Bildiklerini anlatırsa bu olayı daha kolay ccedilouml-zebiliriz

D) Pikniğe beni ccedilağırdığı iccedilin pişman olmuş

2 Bilim insanlarının yaptığı bir araştırmaya goumlre bunama eğilimi olan kişiler arasında birden fazla dil konuşanlar tek bir dil konuşanlara goumlre beş yıl kadar daha fazla bir suumlre sonra bunama evresine giriyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Birden ccedilok dil konuşan insanlarda bunama

ccedilok seyrek goumlruumlluumlrB) Tek dille konuşan her insan belli bir yaştan

sonra bunama sorunuyla karşılaşmaktadırC) Bunama eğilimi olan insanlarda ana dilinin dı-

şında başka bir dille konuşabilmek bunamayı geciktirmektedir

D) Ana dilinin dışında bir dilin dil bilgisi kurallarını oumlğrenmek bunamayı geciktirmektedir

3 (I) Bir ccedilocuk bahccedilede ccedilok mutlu olur (II) Bahccedile ona doğayı sunar ccediliccedilekleri boumlcekleri kuşları doumlrt yapraklı yoncaları getirir ccediluumlnkuuml (III) Ccedilocuk bahccedilede doğayla buluşur (IV) Dahası oyun oynar yaşıtlarıyla (V) Her ccedilocuk istediği kendini buldu-ğu oumlzguumlrleştiği bir ortam ister

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlenin nedeni duru-mundadır

A) II B) III C) IV D) V

Neden ndash Sonuccedil İlişkili (Gerekccedileli) YargılarBir olay durum ya da olgunun nedeniyle birlikte verilmesidir

Neden ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquoneden niccedilinrdquo sorularına yanıt verir

Olay ccedilıktığı iccedilin maccedil ertelenmiş neden ndash niccedilin

Amaccedil ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşme amacıyla birlikte verilen yar-gılardır

Amaccedil ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquone amaccedillardquo sorusuna yanıt verir

Oumlğretmenle goumlruumlşmek iccedilin geldim ne amaccedilla

Koşul ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşmesi belli bir koşulu gerektiren yargılardır

Onu goumlrduumlkccedile seni hatırlıyorumGidersem bir daha doumlnmemGit ama erken doumln

Oumlznel Anlatım (Kanıtlanamaz)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlnce-lerini iccedileren kanıtlanamaz nitelikte cuumlm-lelerdirCuumlmleye bir kelime dahi yorum karışmışsa cuumlmlede oumlznel anlatım vardır Birccedilok turistin ziyaret ettiği Efes

oumlnemli turizm merkezlerimizdendir

Nesnel Anlatım (Kanıtlanabilir)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlncele-rini iccedilermeyen cuumlmlelerdir Kişiden kişiye değişmeyeceği ve ortak kabul olduğu iccedilin kanıtlanabilir yargılardır Kitapta 19 bilim insanının konuyu değişik

youmlnlerden ccedileşitli boyutlarıyla inceleyen 21 yazısı yer alıyor

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

17

TE983584983584983584983584

54 (I) Erzincan guumlneyde Munzur kuzeyde Ccedilengelli

dağları ile ccedilevrili bu iki dağın sıkıştırdığı noktada Kemah ilccedilesi başlıyor (II) Sivas - Erzincan kara yolu Kemahrsquoın iccedilinden geccediliyor youmlrede uumlccedil cami sekiz mescit ve bir kale bulunuyor (III) Kemah soumlzcuumlğuumlnuumln Tuumlrkccedile olduğu ve Goumlktuumlrk Devle-tirsquonin uumlyesi Kimak Tuumlrklerinden geldiği sanılıyor (IV) 4000 yıl oumlnceki Hitit kaynaklarında Kemahrsquoın adı geccediliyor

Kemahrsquoı konu alan bu parccediladaki numaralan-mış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenler-den hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede konumuyla ilgili bilgi verilmektedirB) II cuumlmlede ccedilevresinde bulunan yapılar hak-

kında accedilıklama yapılmaktadırC) III cuumlmlede adının nereden geldiği ile ilgili bir

tahmin dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede kimler tarafından ve ne zaman

kurulduğu belirtilmektedir

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Yemekte iki ekmek doumlrt tabak fasulye geldiB) Bahccedilenin sadece arka tarafında yer kaldıC) Ccedilocukları da seminere almaya başladılarD) Bu saatten sonra kendi bildiğimi okurum

6 (I) Tuumlrkiyersquode bin uumlccedil yuumlz dolayında termal kay-nak bulunuyor (II) Bu kaynakların ccediloğu İccedil Ana-dolu ve Ege Boumllgesirsquonde yer alıyor (III) Oumlzellikle Ege Boumllgesirsquondeki kaynak suları ldquodoğal ccedilıkışlı ve bolrdquo olarak nitelendiriliyor (IV) Bu suların eriyik maden değerinin ccedilok yuumlksek kuumlkuumlrt radon ve tuz bakımından da hayli zengin olduğu biliniyor ayrıca bu kaynaklar suyu debisi sıcaklığı ccedile-şitli fiziksel ve kimyasal oumlzellikleriyle duumlnyadaki pek ccedilok kaynaktan daha uumlstuumln nitelikler taşıyor (V) Bu oumlzelliklerinden dolayı uumllkemiz termal kay-nak zenginliği accedilısından duumlnyadaki ilk uumlccedil uumllke arasında yer alıyor

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlede dile getirilen yargının sonucunu iccedilermektedirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Bu yol sizi doğrudan Ccedilekmekoumlyrsquoe ccedilıkaracaktırB) Bu başarısızlığın sebebi kendine inanmayı-

şındandırC) Olay oumlrguumlsuuml romanda daha geniştir ve ayrın-

tılara yer verilirD) Karşımıza ccedilıkan zorluklara goumlğuumls germesini bil-

meliyiz

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumln yargı soumlz konusudur

A) Yapılan incelemeler sonucunda karşı taraf haksız bulundu

B) Benim geldiğimi duyunca sevinccedilten havalara uccedilacak

C) Buumltuumln mirasını hayır kurumlarına bağışlamışD) Sonunda sesimi duyup bana doğru youmlneldi

9 I Akşam goumll kenarında buluşmak uumlzere yola ccedilıktık

II Roman oumlduumlluumlnuuml aldığı iccedilin ona herkes saygıy-la bakıyordu

III Ccedilocuklara hediye alamadığımızdan ccedilok uumlzuumll-duumlk

IV İyi bir eğitimci olayım diye her seminere katılırBu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-lerinde amaccedil-sonuccedil ilişkisi vardır

A) I ve II B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

10 (I) Eğer sağlıklı bir yaşam istiyorsak yediğimize iccediltiğimize dikkat etmeliyiz (II) Hayatımıza verdi-ğimiz duumlzenin ccedilevremize duumlzguumln oumlrnek olmasına da oumlzen goumlstermeliyiz (III) Eğer bizden sonraki nesli duumlşuumlnuumlyorsak oumlncelikle onlara bizler kendi hayatımızla oumlrnek olmalıyız (IV) Sağlıklı yaşamla sağlıklı nesiller yetişmesine oumlncuuml olmalıyız

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gilerinde koşul anlamı vardır

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve IV D) II ve III

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

18

511 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumltekilerden

farklı bir anlam ilişkisi vardır

A) Faturayı yatırmadı iccedilin iki haftadır elektriksiz otu-ruyoruz

B) Parasız kalmadığı iccedilin boumlyle rahat para har-cıyor

C) Aralarındaki kuumlskuumlnluumlğuuml sona erdirmek iccedilin oumlzuumlr diledi

D) Yazdığı hikacircyede yazım yanlışları olduğu iccedilin oumlduumll alamadı

12 (I) Artvin şehir merkezine 8 km uzaklıktaki Kafka-soumlr Yaylası boğa guumlreşlerinin de olduğu şenliğiyle tanınıyor (II) Yuumlksekliği 1100 metre olan yaylada belediyeye ait konaklamak iccedilin yapılmış elli yatak-lı Kafkasoumlr evleri var (III) Ayrıca Koumly Hizmetlerine ait bir misafirhane de hizmet veriyor (IV) Ccediladır kurma alanlarının bulunduğu yayla yuumlruumlyuumlş par-kurları ile son zamanların goumlzde mekacircnlarından

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzel-liği yanlış verilmiştir

A) Bu oumlduumlluuml sizin elinizden almak isteyebilir Varsayım

B) Zamanında buralardan arsa almak varmış Hayıflanma

C) Bizim evden iki kat daha pahalı bu ev Karşılaştırma

D) Avrupa kupalarında Tuumlrk takımlarının bu koumltuuml oyu-nu bizi şaşırtmıyor

Kanıksama

14 Şiirlerinizde anlamı guumlzelleştirmek iccedilin soumlz sanat-larına ccedilokccedila yer vermişsiniz ama anlamı farkında olmadan daraltmışsınız

Bu cuumlmleye dayanarak şairin aşağıdaki anla-tım oumlzelliklerinden hangisine uymadığı soumlyle-nebilir

A) Oumlzguumlnluumlk B) AkıcılıkC) Doğallık D) Yalınlık

15 Harvard Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesindeki bir araş-tırma ekibi uyumadan oumlnce mavi ışık yayan e-ki-tap okuyanlarla kacircğıt baskı kitap okuyanları kar-şılaştırarak e-kitapları okuyanların uykuya dalma suumlrelerinin kacircğıt baskı kitap okuyanlarınkinden ccedilok daha uzun olduğunu bu nedenle ertesi sa-bah da daha yorgun kalktıklarını ortaya ccedilıkardı

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Uyumadan oumlnce e-kitap okumak uyku kalite-

sini bozmaktadırB) Akşam saatlerinde maruz kalınan ışık uyku

hormonunun uumlretimini kısıtlamaktadırC) Kaliteli bir uyku uyuyabilmek iccedilin yatak oda-

sındaki ışık duumlzeyi son derece duumlşuumlk olmalı-dır

D) E-kitap okuyanlar kacircğıt baskı kitap okuyanlar-dan daha erken yaşlanmaktadır

16 ldquoGerccedileğin dağlarına umutsuzlukla ccedilıkılmazrdquo cuumlmlesinin yakın anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir

A) Ertelenmiş umutlar insanı perişan ederB) Umut yoksa girişim de yokturC) Umut olmadan umut edilen elde edilemezD) Umut insanoğlunun buumltuumln acılarının merhe-

midir

17 (I) Ccedilalıkuşu romanında yazar Anadolu insanının ne zor şartlar altında yaşam muumlcadelesi verdiğini anlatıyor (II) Halkın yaşadığı zorluklardan bazıla-rı ulaşım ve haberleşmedir (III) Anadolu insanının sıkıntısını İstanbulrsquoda eğitim goumlrmuumlş bir kızın ya-şadıkları uumlzerinden anlatmıştır (IV) Yazar buumltuumln bunları sade ve akıcı bir dille kaleme almıştır

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisinde ldquoCcedilalıkuşurdquonun uumlslubu hakkında bilgi verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

19

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

6

1 I Okulun bahccedilesini temizlemek uumlzere burada toplandık

II Bazı fırsatları zamanında değerlendirmek ge-rekiyor

III Guumlcuumlnuuml kanıtlamak adına buumltuumln ağırlıkları kaldırıyor

IV Boumlyle giderse bir ton daha koumlmuumlr yakarızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde amaccedil - sonuccedil ilgisi vardırA) I ve III B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

2 (I) Tuumlrkiyersquonin nuumlfusu en fazla olan ili İstanbulrsquodur (II) İstanbulrsquou Ankara ve İzmir takip ediyor (III) Yaşanabilirlik accedilısından Ankara aslında ilk sı-rada yer alır (IV) Ama İstanbul yabancı turistlerin en ccedilok ziyaret ettiği illerden

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

3 (I) Tarih konusunda bildiğim her şeyi yavaş yavaş planlı bir şekilde kardeşimle paylaşıyorum (II) Suuml-rekli konuşmam onu sıksa da yine de dikkatinden oumlduumln vermeden beni dinler (III) En ccedilok zorlandı-ğı dersi benim anlatımımla oumlğrenmeye ccedilalışması beni de mutlu ediyor (IV) Tarih sorularını dikkatli okursa emeğimizin karşılığını alırız

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-sinde koşul - sonuccedil anlamı vardırA) I B) II C) III D) IV

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilekleş-memiş bir beklenti vardır

A) Telefon ccedilalınca Sevgi arıyor sanmıştımB) Her şeyimi gizlemeden onunla paylaşırımC) Bu ccedilalışma temposu hepimize iyi gelecekD) Kısa bir suumlreliğine yurt dışına ccedilıkacağım

Karşılaştırma Bildiren YargılarOlay durum ve kavramlar arasındaki ben-zer ya da ayrılan youmlnlerin ortaya konduğu yargılardır

Cuumlmlede karşılaştırma anlamı ldquodaha ccedilok en gibi kadar derdquo soumlzcuumlkleriyle sağlanır

İki varlık durum olay veya olgu olma-dan karşılaştırma olmaz

- Ccedilocuklardan en kuumlccediluumlğuuml soumlz istedi

- Oumlykuumllerini şiirleri kadar beğendim

- Sen bu konuda benden daha tecruumlbelisin

ldquoEnrdquo soumlzcuumlğuuml en az uumlccedil şeyin karşılaştırıldığını

goumlsterir

Doğrudan AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin soumlyleyenin ağzından ccedilıktığı gibi hiccedil değiştirilmeden aktarıldığı cuumlmlelerdir

Ccedilalışmanız gerek dedi oumlğretmenimiz

Ezgi ldquoBen de geleceğimrdquo dedi

Dolaylı AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin yapıca değiştirilip kendi cuumlmlemizin iccediline sindirilerek akta-rılmasıdır

Oumlğretmen ccedilalışmamız gerektiğini soumly-ledi

Ezgi kendisinin de geleceğini soumlylediGerccedilek Soru CuumlmlesiYanıt gerektiren yanıt isteme amacıyla kurulan cuumlmlelerdir

Siz de gelecek misiniz

Soumlzde Soru CuumlmlesiAslında yanıtı bilinen cuumlmlelerdir

Ben sizi bilmez miyim

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

20

65 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil

ilgisi vardır

A) Korkularımızla yuumlzleşmenin zamanı geldi de geccediliyor

B) Beni tanıdığından bazı konuları yuumlzuumlme soumly-lemeye ccedilekinir

C) Buralardan selam goumltuumlr AnkararsquoyaD) Hep sonradan gelir aklıma anahtarı evde

unutmadığım

6 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Okulun başarısı geccedilmiş yıllara goumlre biraz daha arttı

B) Oumlvguumllere layık bir yazar olduğunu anlatıp du-rur

C) Bu işlerden pek anlamadığını defalarca anlat-tı

D) Umarım seni benim olduğum gruba verirler

7 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi uumlslupla ilgili değildir

A) Yazar kısa cuumlmlelerle anlatımı zenginleştir-miş

B) Guumlccedilluuml bir anlatıma sahip olduğunu bu eserin-de de goumlsterdi

C) Anlaşılabilir soumlzcuumlkler yapıtın beğenilmesinde oumlnemli bir etkendi

D) Romanlarında insanların ccedilevreye verdiği za-rarları işler

8 I Diyelim ki sen eve geccedil geldin (varsayım)II Etrafına kırıcı davranmasa olmaz sanki

(yakınma)III Bu kitapların oumlzetlerini ccedilıkarmanızda fayda

var (oumlneri)IV Boşuna yalvarma seni ccedilağırmaz partiye

(eleştiri)Yukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzelliği yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

9 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi anlamca olum-ludur

A) Bizi bu saatte arayacağını hiccedil duumlşuumlnmemiş-tim

B) Havada ne sis var ne pusC) Hep sınavlara ccedilalışıyoruz ama hemen unutu-

yoruzD) Eğitimde hedef olmadan başarıya ulaşmak

muumlmkuumln değil

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tım vardır

A) Oumlzuumlr dilemeyi bilmemiz gerekirB) Her zaman paranın bir işe yaramayacağını

vurgularC) Beni iyi dinlersen konuyu anlarsın diyorD) Buumlyuumlk başın buumlyuumlk derdi olur derdi babam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquopişmanlıkrdquo bil-dirmektedir

A) Zamanında duumlzenli ccedilalışmaya başlasaydım şimdi derece yapardım

B) Beni tanımadan boumlyle konuşması ccedilok normalC) Duumlşuumlncelerini accedilığa ccedilıkarmaktan hiccedilbir za-

man ccedilekinmezdiD) Bu hafta buumltuumln işler bitmiş olur

12 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde kuumlccediluumlmseme anlamı vardır

A) Yeni şirket accedilıp başarılı olacağını sanıyorB) Elindeki uumlccedil kuruşla ev almayı duumlşuumlnuumlyorC) Bizim de geleceğimizi planlar sanmıştımD) Bu olaylardan sonra ccedilaresizliği yuumlzuumlne yansı-

yordu

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

21

613 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım an-

lamı vardır

A) Sanırım bu sene de şampiyonluğu rakibe he-diye edeceğiz

B) Hiccedil oumlyle heveslenme oumlnce o bitiş noktasına va-rabilir

C) Bu saate kadar iş yerine varmıştırD) Buumltuumln bu yoğun temponun bir an olsun bittiği-

ni duumlşuumlnelim

14 Yazısında ağır ve ağdalı bir dil kullandığından okur eseri anlamakta guumlccedilluumlk ccedilekiyor

Bu cuumlmledeki anlam ilgisi aşağıdakilerden hangisinde vardır

A) Annemi toplantıya katılması iccedilin okula getir-dim

B) Eve geccedil kaldığı iccedilin bizlere hediye almışC) Kızgınlığını belirtmek iccedilin boş zaman kolluyorD) Kitabı okumak uumlzere oumlduumlnccedil aldım

15 I Galiba bu mevzu ccedilok uzayacakII Hastamız guumlnden guumlne daha iyiye gidiyorIII Oumlykuumlnden uzun cuumlmleleri ccedilıkarmalı anlatımı

biraz daha sadeleştirmelisin

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerde aşağı-daki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) OlasılıkB) SitemC) Aşamalı durumD) Oumlneri

16 (I) Sanat en genel anlamıyla yaratıcılığın ve ha-yal guumlcuumlnuumln şekil bulmasıdır (II) Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler suumlrekli değişmiş (III) Sanat soumlzcuumlğuuml genelde goumlr-sel sanatlar anlamında kullanılır (IV) Soumlzcuumlğuumln buguumlnkuuml kullanımı Batı kuumlltuumlruumlnuumln etkisiyle İngi-lizcedeki ldquoartrdquo soumlzcuumlğuumlne yakın olsa da halk ara-sında biraz daha geniş anlamında kullanılır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde tanım cuumlmlesi yer almaktadır

A) I B) II C) III D) IV

17 I Goumlzlerim goumlzuumlnde aşkı seccedilmiyorII Onlardan kalbime sevda geccedilmiyorIII Ben yordum ruhumu biraz da sen yorIV Ccediluumlnkuuml bence şimdi herkes gibisinYukarıda verilen doumlrtluumlkte numaralanmış dize-lerden hangisi kendinden oumlnceki dizenin ne-deni durumundadır

A) I B) II C) III D) IV

18 Aşağıdakilerden hangisi soumlzde soru cuumlmlesi-dir

A) Benim geleceğimden haberleri var mıB) Hangi durakta ineceğizC) Sen bu kitaptan ne anlarsın kiD) Uumlruumln değişimi yapıyor musunuz

19 Ancak buguumlnuuml hayal edebilecek kadar aklı olanlar yarının sahibi olamazlar

Aşağıdakilerden hangisi bu cuumlmleye anlamca en yakındır

A) Buguumlnuuml hayal edenler sadece guumlnuuml kurtarır-lar

B) Yarının sahibi olmak iccedilin geleceği hayal etmek gerekir

C) Daima hedefimizi en yuumlkseğe koymalıyızD) Hayalini gerccedilekleştirenler yarın iccedilin eli boş ka-

lırlar

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

22

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

7

Cuumlmlede Vurgu

Yuumlklemi fiil olan cuumlmlelerde vurgu yuumlkle-me en yakın olan soumlzcuumlk ya da soumlzcuumlk oumlbe-ği uumlzerindedir Bu kitabı bana geccedilen sene Okan almıştı Bu kitabı Okan bana geccedilen sene almıştı Bu kitabı geccedilen sene Okan bana almıştı Okan bana geccedilen sene bu kitabı almıştı

Oumln Yargı

Bir olay durum veya kişi ile ilgili olarak oumlnceden edinilmiş olumlu ve olumsuz huuml-kuumlmduumlr

Biliyorum buguumln de oumldevini getirmeye-cek

Bu adam hayatta akıllanmaz

Olasılık Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmesi imkacircn dacirchilinde olan olay olgu veya durumdur

Bu sınavdan 90 alabilirsin

Bu akşam size gelebilirim

Varsayım Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmemiş bir durumu gerccedilekleşmiş gibi kabul etmektir

Farz et ki bu sınavdan 90 aldın

Diyelim bu akşam size geldim

Gerccedilekleşmemiş BeklentiGerccedilekleşeceğine yuumlzde yuumlz inanılan bir olay ya da durumun gerccedilekleşmemesi du-rumundaki ldquobeklememezliği şaşkınlığırdquo dile getiren yargılardır

Gerccedilekleşmemiş beklenti cuumlmleleri ge-nellikle ldquosanmıştım duumlşuumlnmuumlştuumlmrdquo gibi yuumlklemlerle kurulur

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde amaccedil - so-nuccedil ilişkisi vardır

A) Hava soğuduğundan pencereyi kapattıkB) Bana kitap aldı diye ona teşekkuumlr ettimC) Yarına getirmek uumlzere bu kitabı alabilirsinD) Film izlemek iccedilin sinemaya gitmeye karar ver-

dik

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoiccedilinrdquo soumlzcuuml-ğuuml cuumlmleye diğerlerinden farklı bir anlam kat-mıştır

A) Sınava ccedilalışmak iccedilin eve erken gittimB) Eski guumlnleri hatırladığım iccedilin duygulandımC) Karadenizrsquoe gitmek iccedilin guumln sayıyoruz D) Okumak iccedilin fırsatlar yaratmalı insan kendine

3 (I) Eserleriyle bir anda magazin malzemesi hacircline gelen sanatccedilıların bu sonuccedilta payları ne kadardır bilemiyorum doğrusu (II) Son zamanlarda ccedilok tartışılan ldquoccedilok satmardquo meselesi gerccedilekten onların hayallerini suumlsluumlyor mudur (III) Ya da adlarının guumlzellik veya yakışıklılıklarının eserlerinin oumlnuumlne geccedilmesi acaba kendilerini rahatsız ediyor mu-dur (IV) Bu tartışılabilir ancak şu belli ki piyasa-da boumlyle allanıp pullanmaya yuumlceltilmeye merak-lı sanatccedilı tipleri ccedilok

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangisi diğerlerine goumlre daha kesin bir yargıdırA) I B) II C) III D) IV

4 I Necip Fazılrsquoın ldquoKaldırımlarrdquo şiiri aynı zamanda bestelenmiştir

II Sabahattin Alirsquonin eserlerinde ağalık sistemi-nin başarılı eleştirisini goumlruumlrsuumlnuumlz

III Uumlnluuml yazar en sevilen eserlerini Bodrumrsquoda yazmıştır

IV Yaptığı muhteşem betimlemeler onu diğer ya-zarlardan ayırır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangisi kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden farklı-dır

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

23

TE983584983584983584983584

75 Başarılı bir takımın pek ccedilok eli tek bir beyni var-

dır

Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cuumlmleye en yakındır

A) Başarıyı getiren iş birliği iccedilinde ccedilalışmaktırB) Tek akıl bol iş birliği başarıyı getirirC) Başarı iccedilin insanları bir kişi organize etmelidirD) Bir kişi karar verir ccedilok kişi uygularsa başarı

gelir

6 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım soumlz konusu değildir

A) Farz edelim ki şu an yaz tatili gelmişB) Sınavı kazandığını duumlşuumln ne kadar mutlu olu-

ruzC) Diyelim ki seni aramadı ne yapacaksın o za-

manD) Varsayımlar uumlzerinden karar vermek doğru

olmaz

7 Dermotoloji uzmanı X bebeklerde cilde renk ve-ren ve cildi guumlneşten koruyan melanin adlı pig-ment huumlcrelerinin bebeklerde yetersiz sayıda olduğunu ve bebekleri guumlneşten korumada izle-necek ilk yolun bebeğe sık dokunmuş ve pamuklu kumaştan yapılan accedilık renk giysiler giydirmek ol-duğunu belirtti

Bu cuumlmledenI Guumlneşin zararlı ışınlarından korunmada pig-

ment huumlcrelerinin etkisi vardırII Bebekleri guumlneş ccedilarpması ve yanıklarından

korumanın en etkili yolu koruyucu kremler kullanmaktır

III Bebeklerde guumlneş ccedilarpmasının yetişkinlerin-kinden fazla goumlruumllmesinin nedeni bebeklerin hareketli olmamasıdır

IV Melanin adı verilen huumlcrelerin birden ccedilok işlevi vardır

yargılarından hangilerine ulaşılamazA) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) III ve IV

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokarşılaştır-mardquo soumlz konusudur

A) Geccedilen yıla goumlre soruların daha kolay olacağı-nı duumlşuumlnuumlyorum

B) Buguumlnlerde kafasının başka şeylerle meşgul olduğu accedilık

C) Kendinize bir dost bulmak isterseniz onu ki-taplarda arayın

D) Duumlşuumlncelerimizi oumlfkelenerek anlatmak bizi so-nuca goumltuumlrmez

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlyleyenin duygularına yer verilmemiştir

A) Hafta sonu yapılacak panele farklı dallardan 42 akademisyen davet edildi

B) Yaptığı başarılı tasvirlerle adını unutulmazlar arasına kazımayı başardı

C) Anadolursquoda yaşanan toprak ağalığı sisteminin koumlhneliğini başarıyla eserine taşımış

D) Yalnızlık temasını okuyanların yuumlreğine do-kunarak vermeyi seviyor

10 I Yazının gazetede yayımlandığı duumlşuumln bir kere

II Buguumlnkuuml sınavlarımız oumlnuumlmuumlzdeki hafta accedilık-lanabilir

III Buraya geldiğinde bizi de arar sanmıştıkNumaralanmış cuumlmlelerde aşağıdaki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) Gerccedilekleşmemiş beklentiB) Oumln yargı C) VarsayımD) Olasılık

11 (I) 1930 yılında yayımlanan ldquoBir Gemici Hikacircye-sirdquo adlı eseri yazarın sanat haya tında yeni bir doumlneme başladığını goumlsterir (II) Romantik oumlge-ler hikacircye buumlnyesindeki eski ağırlıkla rını kaybe-derek yerlerini daha gerccedilekccedili bir mizaca bırakır (III) Boumlylece yazar hikacircyelerine daha toplum sal bir iccedilerik kazandırmış olur (IV) Bazı araştırmacı lar yazardaki değişimi Al manyarsquoda bulunduğu sı rada daha yakından tanı dığı Batılı yazarlara bağ larlar

Bu parccedilada numaralan mış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquosanatccedilının uumlslubuna youmlnelik değerlendir-merdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

24

712 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquooumln yargırdquo an-

lamı bulunmaktadır

A) Bu konuda bizi doğru youmlnlendirmediğini duumlşuuml-nuumlyorum

B) Zamanında yola ccedilıkmazsanız otobuumlsuuml kaccedilırır-sınız

C) Her geccedilen guumln artan enflasyon yaşam koşul-larını guumlccedilleştiriyor

D) Bu yıl yine şampiyon bizim takımımız olacak-tır

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquoazımsamardquo anla-mı iccedilermektedir

A) Bu soruları mı cevaplayamadınız sizB) Bir kitapla yazar olduğunu duumlşuumlnuumlyor ne yazıkC) Bu kadarcık parayla benden geccedilinmemi mi

bekliyorsunD) Okuyup adam olacakmış da ailesine o baka-

cakmış

14 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zaman oumlgesi vurgulanmıştır

A) Ona buumltuumln gece olanı biteni sakince anlattımB) Buumltuumln gece olanı biteni sakince ona anlattımC) Olanı biteni sakince buumltuumln gece ona anlattımD) Sakince ona olanı biteni buumltuumln gece anlattım

15 (I) Kapkaranlık sık bitki oumlrtuumlsuumlyle dolu ormanın iccedilinde ilerliyorduk (II) Her geccedilen dakika ccediloumlken karanlık yolumuzu karartıyor oumlnuumlmuumlzuuml goumlrmemiz iccedilin bize tek ışığı ay sağlıyordu (III) Geccedil de olsa yanlış bir yola girdiğimizi anlamıştık (IV) Bu yuuml-ruumlyuumlş nedeniyle hepimiz yorulmuş omuzlarımız duumlşmuumlş parmağımızı kımıldatmaya hacirclimiz kal-mamıştıYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquobetimleme (tasvir)rdquo yapılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

16 I Şimdiki aklım olsaydı onu hiccedil dinlemezdimII Bana bunları o ellerle mi yazdınIII Zamanında ona guumlvenseydim başıma bu gel-

mezdiIV Bunları bilsen bana yine de kızacak mıydınYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-lerinde ldquopişmanlıkrdquo anlamı soumlz konusudur

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) II ve IV

17 I Yaptığınız pikniğe beni davet etmek aklına gelmedi mi (sitem)

II Ders vakti geldi oumlğretmen sınıfa gelmiştir (olasılık)

III İnsanlar hacirclacirc demokrasinin oumlnemini anlamış değil (pişmanlık)

IV Tuumlrkccedilenin en oumlnemli sorunu aşırı duumlzeyde ya-bancı soumlzcuumlk kullanılmasıdır (karşılaştırma)

Yukarıdaki numaralı cuumlmlelerin hangisinin ay-raccedil iccedilindeki anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

18 (I) Cumhuriyet Doumlnemi Tuumlrk şiirinde yeni bir ccedilığır accedilan Orhan Veli Garipccedililer hareketinin en oumlnemli ismidir (II) O Tuumlrk şiirini yıpranmış kalıplardan klişe soumlzlerden kurtarıp gerccedilek hayata guumlnluumlk yaşamın arasına taşımıştır (III) Yalın anlaşılır nuumlkteli realist ve halk diliyle esprili şiirler yazmış-tır (IV) 1941rsquode yazdığı ldquoGariprdquo adlı şiir kitabının oumln soumlzuumlnde Tuumlrk şiirine yepyeni bir hava getirmek gerektiğini savunur

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde yazarın uumlslubuyla ilgili bilgi verilmiştir

A) I ve IVB) II ve IIIC) II ve IVD) III ve IV

19 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tıma başvurulmuştur

A) Eğitimin gelecek nesilleri aydınlatma işlevini unutmamalıyız dedi

B) Atatuumlrk ldquoSanatsız kalmış bir toplumun yaşam damarları kopmuş demektirrdquo der

C) Van kedileri bir goumlzuuml mavi bir goumlzuuml yeşil olma-sıyla tanınır

D) Bana anlatacaklarının ccedilok oumlnemli olduğunu soumlyledi

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 12: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

9

311 Bir ağustossabahındanccedilıkıpgelenbuyumuşak

akşamuumlstuumlışığıinsanlarınyalnızyuumlzlerinideğil

ruhlarınıdaaydınlatıyordu

Bu cuumlmlede numaralanmış soumlzcuumlklerden han-gisi mecaz anlamıyla kullanılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

12 Kıyıdadurmuşdeniziseyrediyorumağzımkulak-

larımavarıyorPırılpırılbirgoumlkyuumlzuumlvarherşey

okadaraydınlıkkiiccedilimaccedilılıyorUzaktabirkayık

goumlruumlyorumiccedilindekilerelleriylebalıktutuyor Koca

koca balıklar hepsi guumlmuumlş rengi Yanındakiler

isebalıklarısofradagoumlrmeyi doumlrtgoumlzlebekliyor

KadınldquoBenbukayıktan inmekistiyorumrdquodiyor

Denizşıpırşıpırbalıklarrahatsızguumlneşvarama

terletmiyorHeryereveherşeyesessizlikhacirckim

Bu parccedilada numaralanmış altı ccedilizili soumlzlerden hangisi deyim değildirA) I B) II C) III D) IV

13 ldquoAlkirazuumlstuumlnekaryağmazrdquo cuumlmlesindeki ldquoalrdquo soumlzcuumlğuumlnuumln eş seslisi aşağıdakilerin hangi-sinde kullanılmıştır

A) Senbilmezsinccedilocukalelmayataşatanccedilokolur

B) AlelmayıvernarıağlarımzarızarıC) UtancındanyanaklarıalalolmuştuD) Albayrağınaltındasaatlercenoumlbettutmaktan

onurduydum

14 İnsanduumlnyayakendiiradesiylegelmezamaken-diiradesiyleyenibirduumlnyakurmayaccedilalışırDuumln-yayairadesinindışındagelişionusuumlreklitedirginederBu tedirginlik kişinin kendisini hayatınoumlz-nesiolarakgoumlrmesindenkaynaklanır İnsanya-şadıklarına suumlrekli yabancıdır yaşadıklarındansuumlreklikorkandır

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidir A) CcediloksıkıntıccedilekmekB) YaşadıklarındansuumlreklietkilenmekC) HayatayoumlnverenolmakD) Toplumdabiryeredinebilmek

15 Yazar oumlzellikle kadın dostluğu komşuluk annendashkızyadakızkardeşlerarasındakiilişkileretra-fındageliştirdiğioumlykuumlleriyletanınıyorBuoumlykuumlle-rindedikkatccedilekenunsurlarınbaşındaşiireyapı-langoumlndermelergeliyorHeroumlykuumlnuumlnbaşındao oumlykuumlyeaccedilılanbirpenceregibidurandizelereyerveriyor

Bu parccedilada geccedilen altı ccedilizili soumlzle soumlz konusu dizelerle ilgili olarak anlatılmak istenen aşağı-dakilerden hangisidir

A) OumlykuumlnuumlnanlatımınagoumlndermeyaptığıB) YazarınanılarınıoumlykuumllerindeişlediğiC) AnlatılacakoumlykuumlnuumlniccedileriğineyoumlnelikolduğuD) Şiirinetkileyicianlatımınıoumlneccedilıkardığı

16 I BuakşamkitoplantıyabesbelligelmeyecekII Odasınıyineherzamankigibidarmadağınık

bırakmışIII Tuumlmziyaretccedililerimizbuyatırımdanfaydalana-

cakIV İmkacircnlarımızelverirseseneyedeAvrupaturu

yapacağızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde pekiştirilmiş soumlzcuumlk kullanılmıştır

A)IveII B)IveIII

C)IIveIV D)IIIveIV

I II III

IV

I

II

III IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

10

4

İkilemeAnlatıma guumlccedil kazandırmak iccedilin aynı soumlzcuuml-ğuumln ya da ilişkili soumlzcuumlklerin iki kere kul-lanılmasıdır

Doğru duumlruumlst yalan yanlış kırık doumlkuumlk

Gece guumlnduumlz aşağı yukarı er geccedil irili ufaklı

Ufak tefek yırtık pırtık eğri buumlğruuml kaba saba

Abuk sabuk mırın kırın ıvır zıvır abur cubur

Yavaş yavaş ince ince koşa koşa hıccedilkıra hıccedilkıra

Şırıl şırıl ccedilatır ccedilatır fokur fokur guumlruumll guumlruumll

Eş ya da Yakın Anlamlı

Karşıt Anlamlı

Biri Anlamlı Biri Anlamsız

İkisi de Anlamsız

Aynı Soumlzcuumlğuumln Yinelenmesiyle

Yansıma Soumlzcuumlklerle

Somut ndash Soyut AnlamDuyularla algılanabilen kavramlar somut duyularla algılanamayan ve kişiye goumlre de-ğişebilen kavramlar soyutturhız yer goumlk ruumlzgacircr ısı somutneşe huumlzuumln ruh guumlzellik soyut

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde yansımadan tuumlremiş bir soumlzcuumlk yoktur

A) Balonunpatlamasıyladaldığıuykudanuyan-dı

B) Mangaldaki koumlmuumlrlerdenccedilıtır ccedilıtır seslerge-liyor

C) KavanozdakibuumltuumlnşekerlerikıtırkıtıryediD) Birdenayağakalktıvesessizceodayıterketti

2 Guumlnuumlmuumlz sanatccedilıları biccedilime ya da iccedileriğe ver-diklerioumlnemegoumlreikiyeayrılıyorHalkayoumlneleninandığınıccedilekinmedensoumlyleyebilensanatccedilıiccedile-riğeoumlnceliktanıyorbiccedilimoyunlarındankaccedilınıyorCcedilağın anlayışlarıyla bağdaşmayan ama inandı-ğını soumlyleyecekguumlcuumlolmayansanatccedilı isefildişikuleyekapanıpedilgen tavırlarıylavarlıkgoumlster-meyeccedilalışıyor

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) Toplumsorunlarınaeğilmektenkaccedilınarakya-

ratıcıolmayaccedilalışmakB) KendinitoplumdansoyutlayarakuumlretmekC) Yapıtlarındaiccedileriğigoumlzardıedereksoumlzsanat-

larıylayuumlkluumlbiranlatımıbenimsemekD) Kendiduyguveduumlşuumlnceleriniortayakoymak-

tanbaşkabiramacıolmamak

3 ldquoDağıtmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoBir toplantıdaAvrupalıbirdiplomatkuumlrsuumlyedoğru ilerlerkenayağı takılıncasalondaoluşan gergin sessizliği iccedilten tebessuumlmuumlyle birandadağıttırdquocuumlmlesindeki anlamıyla kullanıl-mıştır

A) AkşamevegirenhırsızeviccedilokkoumltuumldağıtmışB) Mezuniyetsonrasındaevimizineşyalarınıihti-

yacıolanlaradağıttıkC) Polismeydandatoplanangoumlstericileriguumlccedilkul-

lanmadandağıttıD) Sahayagirerekoyuncularındikkatinidağıtan

izleyicikoşarakkaccediltı

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

11

TE983584983584983584983584

44 YazmakbirseruumlvendirhiccediltartışmasızBirroma-

nınkacircğıdadoumlkuumllmenedenibirduygupatlamasıbiracıhattabirbunalımolabilirBensesonsuzbiroumlzguumlrluumlkvemutlulukiccedilindeyazıyorumheryapı-tımdakendiccedilizdiğimbirharitanınuumlstuumlndeuccediluyorkendiistediğimalanainiyorum

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) Oumlznellikle biccedilimlendirilen yapıtlar aracılığıyla

kişiselduumlşuumlnceleriiletmekB) Youmlnlendirmelere ve dayatmalara kapalı bir

anlayışlauumlretmekC) Oumlzguumlrbirbakışaccedilısınıbenimseyerekyaratıcı

olmakD) Yaşamın her youmlnuumlnuuml yapıtlarına taşıyarak

youmlnlendiriciolmak

5 ldquoGoumlzrdquosoumlzcuumlğuumlyleilgilidilimizdeccedilokfazladeyim

vardırOumlrneğinbirkişiveyabirşeydeğeriniyi-

tirdiğinde goumlzden duumlştuuml ayrı duumlşenlerin arasın-

daki sevginin zamanla azaldığını belirtmek iccedilin goumlzdenırakolangoumlnuumlldendeırakoluroumlnemver-

memek arkaplana itmekanlamınıvermek iccedilingoumlzden uzak tutmak dikkatleri uumlzerine ccedilekmek

anlamındagoumlzealmakdeyimlerinikullanırız

Yukarıdaki numaralanmış deyimlerden hangi-si yanlış accedilıklanmıştır

A) I B) II C) III D) IV

6 Sevdiğimiz kişilerin oumlluumlmuumlnuumln ardından onlarakarşıbiriccedilhesaplaşmakarşısındabuluruzkendi-miziSankigeridekalmanınsuccedilluluğunuduyum-sarızbuduyumsamanınetkisiyleoumlleninyaşamseruumlveni sessiz bir filme doumlnuumlşuumlr belleğimizdeSonundasevdiğimizkişilerinoumlluumlmuumlduygusalbirdepremyaratıriccedilimizde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) TenselbiryıkılışB) Bireyin kavramavealgılamaguumlcuumlnuumln koumlrel-

mesiC) AcınınyarattığıyoğunlaşmışbiriccedilsessizlikD) Psikolojikbirccediloumlkuumlntuuml

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde sesteş soumlz-cuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) BuyılkuralıktanhastalıktanyıldıartıkkoumlyluumlB) Kendime ccedilizdiğim yoldan oumlmruumlm boyunca

doumlnmeyeceğimC) BanaguumllhepguumllkibendeguumlleyimD) Doğrubildiklerindensakınolaşaşma

8 I BusınavlarartıkcanımatakettiII Boşunabenimguumlnahımıalmayındoğrusoumly-

luumlyorumIII Oumlyle saf biridir ki hemen herkes kandırabilir

onuIV Abimbenipatronaanlatırkensankiağzından

baldamlıyorduYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde deyim kullanılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

9 (I)Heryerdenbukonuylaalakalı itirazalıyoruz(II)Bu itirazlaracevapvermehakkımızvaramakullanmak istemiyoruz (III) Ccediluumlnkuuml biz succedillu vekabahatli aramıyoruz (IV) Amacımız dergimizidahaileriyegoumltuumlrmekiccedilinelimizdengelengayretigoumlstermektir

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde eş anlamlı soumlzcuumlkler bir arada kullanıl-mıştır

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) Yenioumlykuumlmebahccediledekiboumlcekvızıltılarıara-sındabaşladım

B) BusaygısızdavranışlarınabirsonvermelisinC) Sonunda hayal ettiğim arabayı alma fırsatı

geccediltielimeD) Banakendimenfaatidoğrultusundayaklaşan-

lardanhepuzakdurdum

I

II

III

IV

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

12

411 Onakarşıyapılanolumsuzeleştirilerehiccedilbirza-

mankulaktıkamadıBueleştirileronuyıpratmakyerineaksinedahadaguumlccedillendirdiSoneseriyledegoumlruumlluumlyorkiolumsuzeleştiriyapanlarağzınınpayınıaldıArtıkeleştirilerolumluyadoumlnduuml

Bu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) MutsuzluğunudışarıaktarmakB) GerccedileğiortayaccedilıkarmakC) SoumlylediklerineveyaptıklarınapişmanolmakD) Birininahınıuumlstuumlneccedilekmek

12 Dostoyevski Ccedilarlık Rusyarsquosında yoksulluk iccedilin-dekıvrananinsanlarındramlarınıyazabildiğiiccedilinduumlnyaedebiyatınındoruklarınayerleşebildiUumllke-mizdedeOrhanKemalboumlyleinsanlarınhayatları-nıyazarlığınbuumlyuumltecialtınaaldı

Bu parccediladaki ldquoyazarlığınbuumlyuumltecialtınaalmakrdquosoumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) YapıtlarınasanatsalbirtatsindirmekB) YazdıklarındagoumlzlemlerineccedilokccedilayervermekC) Gerccedilekleri tuumlm ccedilıplaklığıyla goumlz oumlnuumlne ser-

mekD) Yaşananlarıabartarakanlatmak

13 SoumlzoyunlarındanuzakbirşiirivardırşairinOnuniccediltenliğiyalınlığagoumltuumlruumlrşiiriniyalınlığıdaccedilarpı-cılığa Konuşur gibi şiir soumlylemek her babayiği-din harcı değildir Soumlzuumln balını bulup ccedilıkarmakgerccedilekşairinişidirBoumlyleceohemenherşiirindegerccedilekbirşairolmayıbaşarmıştır

Bu parccedilada ldquosoumlzuumlnbalınıbulupccedilıkarmakrdquo soumlzuuml ile anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) SoumlylemekistediğiniokuraeksiksizyansıtmakB) Semboller yerine soumlzcuumlğuumln ilk anlamını kul-

lanmakC) KurduğuşiirdiliyleguumlccedilluumlbirdeyişeulaşmakD) Yenikelimelerkullanarak farklıbiretkiyarat-

mak

14 HermektuptariheduumlşuumllmuumlşbirnotturBunotlarccedilağınınsorunlarınakarşıduyarlıveilericifikirleresahip bir aydınımızın kaleminden ccedilıkmış ise ta-rihinkaranlıknoktalarına ışık tutacakbirniteliğekavuşurBunedenleoumlnemlikişilerinyazdığımek-tupların tarihicirc bir belge olduğu goumlz ardı edilme-melivebubelgeleriyiokunmalıveanlaşılmalıdır

Bu parccedilada geccedilen ldquotarihin karanlık noktalarınaışıktutacakbirniteliğekavuşmakrdquo soumlzuumlyle anla-tılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) TarihibirbilimdalıolaraktanıtabilmekB) Zamanlaguumlncelliğiniyitirerek tarihicircbirnitelik

kazanmakC) İnsanlarınbirccedilokalandabeğenisinikazanmış

olmakD) Geccedilmişinbilinmeyenyoumlnlerini ortaya ccedilıkara-

cakdeğereulaşmak

15 Aşağıdaki altı ccedilizili soumlzlerden hangisi daha oumlzel bir kavramı ifade eder

A) Bumevsimdeağaccedillaryapraklarınıkaldırımla-rahalıgibiserer

B) Tuumlrkiyeuumlccediltarafıdenizlerleccedilevrilibiryarımadauumllkesidir

C) OnaaldığımbeyazguumlluumldahaccedilokbeğendiD) İnsanhayatıboyuncaherzamandoğrukarar-

larveremeyebilir

16 Guumlnluumlk o guumlnuumln olaylarının yazıldığı suumlsluuml laf-lara gerek duyulmayan bir yazı tuumlruumlduumlr Ancakyazan kişinin yaşadıklarını en iccedilten bir biccedilimdeyazdığıbirtuumlrolduğundanduygusallığınağırba-sabileceğibiranlatımvardırguumlnluumlklerde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle guumlnluumlkle ilgili ola-rak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) YoğunduygularlakalemealmakB) SanatlıbiranlatımaihtiyaccedilduymamakC) DoğalbiranlatımlaetkileyiciolabilmekD) Hertuumlrluumlanlatımtarzınıkullanabilmek

13

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlamTE983584983584983584983584

1 Tuumlrkedebiyatccedilısıartık kendi yolunukendisi ccediliz-melikendisanatkozasınıkendisioumlrmelidirBunuyaparakkendiyaratıcılıklarınaguumlvendiklerinigoumls-terirBusayedekendişaheserleriniyaratacakveeserlerinibuumltuumlninsanlığasunacakBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle Tuumlrk edebiyatccedilıla-rına duumlşen goumlrev aşağıdakilerden hangisidir

A) EserlerindetoplumsalkonularıişlemekB) TuumlminsanlığıilgilendirenkonularıanlatmakC) Kendilerineguumlvenerekgelecekkuşaklaraoumlr-

nekteşkiletmekD) Kendilerineoumlzguumlbiredebicircanlayışıbenimse-

mek

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde deyim yerin-de kullanılmamıştırA) Ccedilocuklarınazamanındaterbiyevermediğiiccedilin

şimdidizinidoumlvuumlyorB) Songuumlnlerdeherkesyanındakiylekonuşma-

yaccedilalışıyorbirbirininardındanduumlmenccedileviri-yor

C) Taraftarlarmaccedilınsondakikasınakadardokuzdoğurdu

D) Sonuccedilların 9rsquoda accedilıklanacağını oumlğreninceodanıniccedilindedoumlrtdoumlnmeyebaşladı

3 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan sonraki boumlluumlm aynı anlamdadırA) YahyaKemaloturupeskişiirinruumlzgacircrıylaşiir

yazarkenbileyenilikccediliydibuoumlzuumlndeyeniolanbirtavırdı

B) Buresimhayatafarklıbirpenceredenbakma-mızıvebakışaccedilımızıgeliştirmemizisağlıyor

C) Duumlruumlstluumlk zanaatkacircrı karakterize eden enoumlnemlioumlzelliklerdenbiridirbirccedilok insanınta-şıyamayacağıdeğerdir

D) Bunlaryaşlılıkşiirlerideğilkitabın iccedilinde in-sanoğlunungenccedillikoumlzleminidilegetiriyor

4 ldquoSuumlruumlklemekrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilek anlamıyla kullanılmıştırA) Sensiztadıccedilıkmazdiyerekhergittiğigeziye

benidesuumlruumlkluumlyorB) İnsanlığı1940rsquolıyıllardakiokanlısavaşasuuml-

ruumlkleyennedenlerbuguumlnbileanlaşılamıyorC) Aslan oumllduumlrduumlğuuml ceylan yavrusunu uzaktaki

ağacadoğrusuumlruumlklediD) Sanatccedilımistik ezgileri kullandığı şarkılarıyla

dinleyenlerifarklıbirduumlnyayasuumlruumlkluumlyor

5 ldquoDağınıkrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin han-gisinde mecaz anlamıyla kullanılmıştırA) Misafirleridağınıkbirkıyafetlekarşılamakzo-

rundakaldımB) Şuandakafamccedilokdağınıksoumlylediğinhiccedilbir

şeyianlamıyorumC) Yatakodasıvemutfakdağınıkolduğundaccedilok

rahatsızoluyorumD) Buyoumlredeevlerccedilokdağınıkyapıldığıiccedilinula-

şımzoroluyor

6 (I) Goumllyazırsquonın girişinde ziyaretccedilileri heyecanlakarşılayan olağanuumlstuuml guumlzellikte bir doğal anıtvar(II)ldquoAnıtCcedilınarrdquodiyeadlandırılandevağacıngoumllgesi yaklaşık 400metrelik bir alanı kaplıyor(III) Nefis turna balığı pişirilen youmlresel uumlruumlnlersatılanbirbahccedilenintamortasındaadayıkarayabağlayan koumlpruumlnuumln hemen başında bulunuyor(IV) Ccedilınarın anıt ağaccedil olarak tescil edilmesi vekahverengi tabelasınınkonulmasıMehmetOka-tanrsquoınuğraşlarısonucundagerccedilekleşmişBu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin han-gisinde insana ait bir oumlzellik insan dışı bir var-lığa aktarılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

7 Aluumlminyum metale zarar vermeyen kireccedil ccediloumlzuuml-cuumlyuumlyıllaroumlnce----veTuumlrkiyersquodepazarınyuumlzde65rsquoine ---- firma guumlnluumlk kullanımayoumlnelik kireccedilkir yağve lekeccediloumlzuumlcuumlspreygibi uumlruumlnleri piya-sayasuumlrduumlBu cuumlmledeki boşlukları en uygun biccedilimde ta-mamlayan ifadeler aşağıdakilerden hangisin-de verilmiştir

A) araştıran-sahipolanB) piyasayasuumlren-hacirckimolanC) destekleyen-hitapedenD) satışasunan-indirgeyen

14

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8 ldquoOumlykuumlcuumlnuumlnKitabırdquooumlykuumlcuumllerinduumlnyalarınaya-zarlıkveoumlykuumlcuumlluumlkseruumlvenlerineilişkinvefarklıkotarılmışbiryapıtBufarklılıkbenceyazarlarınhepsinin bu imeceye severek el vermelerindenkaynaklanıyorBu parccedilada geccedilen ldquoimeceye severek el ver-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) En oumlnemli değerlerimizden birinin paylaşımolduğu

B) YardımlaşmadagoumlnuumllluumlluumlğuumlnesasolduğuC) Emek birliğiyle kotarılacak bir işe isteyerek

yardımcıolunduğuD) Bazıişlerinelbirliğiyledahaccedilabuktamamla-

nabileceği

9 Ccediloğu zaman kendimi bir makineye her sabahbeniuyandıranccedilalarsaatidemakineninccedilalışmaduumlğmesinebasanbirustabaşınabenzetirimGuumlnboyu koştururken o ldquotik takrdquoların yerini kalbiminatışlarıadımseslerimalırAncakenderdeolsabazı guumlnler iccedilimdeki saatin durduğunu hissede-rimBu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) ZamanındurmasınıistemekB) HerşeyiolduğugibikabullenmekC) YaşamenerjisiniyitirmekD) Yaşamıngereksizliğineinanmak

10 Aşağıdakilerin hangisinde altı ccedilizili soumlz cuumlm-leye oumltekilerden farklı bir anlam katmıştırA) Hiccedil kuşkusuz buguumlnden sonra daha yoğun

ccedilalışmalıyımB) Oumlnuumlmuumlzdekihaftabiraksilikolmazsatoplana-

cağızC) Bukitabınhazırlanmasındaeminolunkiuumlze-

rimeduumlşeniyapacağımD) Buguumlngoumlruumlşmelerinsonuccedillanmasıkesindir

11 Aşağıdakilerin hangisinde accedilıklaması yapılan soumlzcuumlk cuumlmledeki accedilıklamasına uygun olarak kullanılmamıştırA) Bayılankadınakolonyakoklatıncakadınaccedilıl-

dı(AccedilılmakKendinegelmek)B) Başdoumlnduumlrenbirguumlzelliğesahipgemieğlen-

celibirguumlruumlltuumlyleindisulara(İnmekUzamakulaşmak)

C) Boşoturmakinsanındahaerkenyaşlanması-nanedenolur(Boşİşsizbirbiccedilimde)

D) Bozukveccedilamurluyoldayuumlruumlrkenanideniccedili-mebirgariplikccediloumlktuuml(CcediloumlkmekYoğunbirbi-ccedilimdehissetmek)

12 ldquoSallanmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde mecaz anlamda kullanılmıştır A) Depremolduğunusalondaki avizenin sallan-

masındananladımB) Bizimkiler karşıdaki parkın salıncaklarında

sallanıyorlarC) Youmlnetimkurulubaşkanıdeğiştiğiiccedilinpersonel

muumlduumlruumlnuumlnkoltuğudasallanıyorD) Ccedilocukların belirli bir yaştan sonra suumlt dişleri

sallanırveduumlşer

13 Yazın duumlnyamızda değerleri ccedilok su goumltuumlruumlr şiirvehikacircyeleringuumlnuumlmuumlzuumlngeccedilerlivezorunlutekedebiyatuumlruumlnuumlolaraksavunulduğunukendindenoumlncekivekendidışındakituumlmdeğerleriyadsımavesuccedillamayoumlntemininoumlndetutulduğunugoumlruumlyo-ruzsondoumlnemdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle şiir ve hikacircyele-rin hangi oumlzelliği belirtilmek istenmiştirA) BenzerkonularıişlemeB) GeccedilmişinizlerinitaşımamaC) OumlzguumlnfikirlerleuumlretilmemeD) Nitelikleritartışmayaaccedilıkolma

15

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

14 Mozart kısacık yaşamına sığdırdığı altı yuumlzdenfazlayapıtlainsanlığakocabirhazinesunmuşturNuumlktesidinleyiciyihemenkavrayıverentılsımıvetuumlm ccedilocuksuluğunun ardındaki derin duumlşuumlncesionu ccedilağdaşı olan bestecilerden ayırır Pek ccedilokbestecimuumlziğinibirotobiyografigibikullanırkenMozartrsquoınmuumlziğikatıksızsafmuumlziktirNepara-sızguumlnlerinineateşlihastalığını nede tırman-makta olan Fransız Devrimirsquonin hırccedilın etkilerinianlatırmuumlziğindeBu parccediladaki ldquomuumlziğinbirotobiyografigibikulla-nılmasırdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdaki-lerden hangisi olabilir

A) Sanatccedilının yaşantısının yapıtlarına yansıtıl-ması

B) Eserlerde toplumsal değil bireysel konularınelealınması

C) SanatınbiraraccedilolarakgoumlruumllmesiD) Bestelerininsanatccedilınınoumlzelyaşamınailişkin

ipuccedillarıtaşıması

15 Azerbaycan Tuumlrkccedilesinin yirminci asırda yetiş-tirdiği lirik ve guumlr sesli ozanı sustu Yuumlreğindenkalemine suumlzduumlğuuml kanı uumllkesinin oumlzguumlrluumlk muuml-cadelesinekarıştırankurtuluşsavaşccedilısıbedeninitoprağaemanetettiBu parccedilada geccedilen ldquoyuumlreğindenkaleminesuumlzuumll-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) DuygularınıyazıyadoumlkmekB) OumlzuumlsoumlzuumlbirolmakC) YazıyamerakduymakD) Yaşamadoumlrtellesarılmak

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisindeki altı ccedilizili soumlz ayraccedil iccedilinde verilen soumlzle anlamca uyuş-mamaktadırA) Tuumlrk kahvesi yapmak iccedilin oumlnce şekeri suda

tamameneritmekgerekiyor(Katıbirmaddeyisıvıdaccediloumlzmek)

B) Goumlsterimizherguumlnbroşuumlrlerimizdebelirttiği-mizsaatlerdebaşlayacak(zamanlarda)

C) Ustasınınyanındaepeypiştiktensonrakendiduumlkkacircnınıaccediltı(birişiiyiceoumlğrenmek)

D) Uumlruumlnlerimizi iade etmek istediğinizde hiccedilbirsorunlakarşılaşmazsınız(değiştirmek)

17 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan oumlnceki boumlluumlm aynı anlamdadırA) Şiir aynayı kırma sanatıdır gerccedileği olduğu

gibiaktarmamaktırB) Genccedillik edebiyatının birccedilok romanı genccedilleri

suumlreklikolladıgenccedilliğinsorunlarınatercuumlmanolmakiccedilindoğdu

C) Şehirler guumlnuumlmuumlz edebiyatında salt birmekacircnolmaktanccedilıktıromankişilerininbuumltuumln-leyiciparccedilasıoldu

D) Tiyatrolar guumlnuumlmuumlzde terk edilmiş evler hacirc-linegeldihakettiğideğeribirtuumlrluumlgoumlrmedi

18 EleştiriyazılarıbellibirmetinuumlzerineyazılırYa-zınsalmetinleryazınveeleştirikuramlarındanbi-rinedayanılarakyazılmadığınagoumlreometinlereeğilen eleştiri yazıları da bilimsellik ve nesnellikgereğisayılandeğişmezkuramsalşablonlarkul-lanamaz Her yazınsal metin kendi iccedil yapısınaaykırıduumlşmeyecekbireleştirelyaklaşımgerekti-rirDurumboumlyleoluncaeleştiriyazıları tornadanccedilıkamaz tornadanccedilıkamayacağınagoumlre torna-yagiremezdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle ldquoeleştiriyazılarırsquorsquon-da bulunması gereken hangi nitelik anlatılmak istenmektedirA) FarklıtuumlrdenyapıtlaruumlzerineyazılmasıB) NesnelliktenoumlduumlnvermedenoluşturulmasıC) Okurun bakış accedilısı dikkate alınarak kaleme

alınmasıD) Bellibirkalıbasokulupbiccedilimlendirilmeyeccedila-

lışılmaması

19 GelKatiliolyalnızlığımınHasretimisıfırlaGoumlzlerimaccedilıkgitmedenBu dizelerde aşağıdaki anlam olaylarından hangisi vardırA) Bir soumlzuumln benzetmeamacıyla başka bir soumlz

yerinekullanılmasıB) Birsoumlzuumlnhemgerccedilekhemmecazanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılmasıC) Bir soumlzuumln karşıt anlamını duumlşuumlnduumlrecek bi-

ccedilimdekullanılmasıD) Soyutanlamlıbirsoumlzcuumlğuumlnsomutanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılması

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

16

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

5

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil ilişkisi yoktur

A) Parasının olmadığını anlayınca duumlkkacircndan dı-şarı ccedilıktı

B) Okulu bitirmesiyle gelecek kaygısı daha da arttı

C) Bildiklerini anlatırsa bu olayı daha kolay ccedilouml-zebiliriz

D) Pikniğe beni ccedilağırdığı iccedilin pişman olmuş

2 Bilim insanlarının yaptığı bir araştırmaya goumlre bunama eğilimi olan kişiler arasında birden fazla dil konuşanlar tek bir dil konuşanlara goumlre beş yıl kadar daha fazla bir suumlre sonra bunama evresine giriyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Birden ccedilok dil konuşan insanlarda bunama

ccedilok seyrek goumlruumlluumlrB) Tek dille konuşan her insan belli bir yaştan

sonra bunama sorunuyla karşılaşmaktadırC) Bunama eğilimi olan insanlarda ana dilinin dı-

şında başka bir dille konuşabilmek bunamayı geciktirmektedir

D) Ana dilinin dışında bir dilin dil bilgisi kurallarını oumlğrenmek bunamayı geciktirmektedir

3 (I) Bir ccedilocuk bahccedilede ccedilok mutlu olur (II) Bahccedile ona doğayı sunar ccediliccedilekleri boumlcekleri kuşları doumlrt yapraklı yoncaları getirir ccediluumlnkuuml (III) Ccedilocuk bahccedilede doğayla buluşur (IV) Dahası oyun oynar yaşıtlarıyla (V) Her ccedilocuk istediği kendini buldu-ğu oumlzguumlrleştiği bir ortam ister

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlenin nedeni duru-mundadır

A) II B) III C) IV D) V

Neden ndash Sonuccedil İlişkili (Gerekccedileli) YargılarBir olay durum ya da olgunun nedeniyle birlikte verilmesidir

Neden ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquoneden niccedilinrdquo sorularına yanıt verir

Olay ccedilıktığı iccedilin maccedil ertelenmiş neden ndash niccedilin

Amaccedil ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşme amacıyla birlikte verilen yar-gılardır

Amaccedil ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquone amaccedillardquo sorusuna yanıt verir

Oumlğretmenle goumlruumlşmek iccedilin geldim ne amaccedilla

Koşul ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşmesi belli bir koşulu gerektiren yargılardır

Onu goumlrduumlkccedile seni hatırlıyorumGidersem bir daha doumlnmemGit ama erken doumln

Oumlznel Anlatım (Kanıtlanamaz)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlnce-lerini iccedileren kanıtlanamaz nitelikte cuumlm-lelerdirCuumlmleye bir kelime dahi yorum karışmışsa cuumlmlede oumlznel anlatım vardır Birccedilok turistin ziyaret ettiği Efes

oumlnemli turizm merkezlerimizdendir

Nesnel Anlatım (Kanıtlanabilir)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlncele-rini iccedilermeyen cuumlmlelerdir Kişiden kişiye değişmeyeceği ve ortak kabul olduğu iccedilin kanıtlanabilir yargılardır Kitapta 19 bilim insanının konuyu değişik

youmlnlerden ccedileşitli boyutlarıyla inceleyen 21 yazısı yer alıyor

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

17

TE983584983584983584983584

54 (I) Erzincan guumlneyde Munzur kuzeyde Ccedilengelli

dağları ile ccedilevrili bu iki dağın sıkıştırdığı noktada Kemah ilccedilesi başlıyor (II) Sivas - Erzincan kara yolu Kemahrsquoın iccedilinden geccediliyor youmlrede uumlccedil cami sekiz mescit ve bir kale bulunuyor (III) Kemah soumlzcuumlğuumlnuumln Tuumlrkccedile olduğu ve Goumlktuumlrk Devle-tirsquonin uumlyesi Kimak Tuumlrklerinden geldiği sanılıyor (IV) 4000 yıl oumlnceki Hitit kaynaklarında Kemahrsquoın adı geccediliyor

Kemahrsquoı konu alan bu parccediladaki numaralan-mış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenler-den hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede konumuyla ilgili bilgi verilmektedirB) II cuumlmlede ccedilevresinde bulunan yapılar hak-

kında accedilıklama yapılmaktadırC) III cuumlmlede adının nereden geldiği ile ilgili bir

tahmin dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede kimler tarafından ve ne zaman

kurulduğu belirtilmektedir

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Yemekte iki ekmek doumlrt tabak fasulye geldiB) Bahccedilenin sadece arka tarafında yer kaldıC) Ccedilocukları da seminere almaya başladılarD) Bu saatten sonra kendi bildiğimi okurum

6 (I) Tuumlrkiyersquode bin uumlccedil yuumlz dolayında termal kay-nak bulunuyor (II) Bu kaynakların ccediloğu İccedil Ana-dolu ve Ege Boumllgesirsquonde yer alıyor (III) Oumlzellikle Ege Boumllgesirsquondeki kaynak suları ldquodoğal ccedilıkışlı ve bolrdquo olarak nitelendiriliyor (IV) Bu suların eriyik maden değerinin ccedilok yuumlksek kuumlkuumlrt radon ve tuz bakımından da hayli zengin olduğu biliniyor ayrıca bu kaynaklar suyu debisi sıcaklığı ccedile-şitli fiziksel ve kimyasal oumlzellikleriyle duumlnyadaki pek ccedilok kaynaktan daha uumlstuumln nitelikler taşıyor (V) Bu oumlzelliklerinden dolayı uumllkemiz termal kay-nak zenginliği accedilısından duumlnyadaki ilk uumlccedil uumllke arasında yer alıyor

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlede dile getirilen yargının sonucunu iccedilermektedirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Bu yol sizi doğrudan Ccedilekmekoumlyrsquoe ccedilıkaracaktırB) Bu başarısızlığın sebebi kendine inanmayı-

şındandırC) Olay oumlrguumlsuuml romanda daha geniştir ve ayrın-

tılara yer verilirD) Karşımıza ccedilıkan zorluklara goumlğuumls germesini bil-

meliyiz

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumln yargı soumlz konusudur

A) Yapılan incelemeler sonucunda karşı taraf haksız bulundu

B) Benim geldiğimi duyunca sevinccedilten havalara uccedilacak

C) Buumltuumln mirasını hayır kurumlarına bağışlamışD) Sonunda sesimi duyup bana doğru youmlneldi

9 I Akşam goumll kenarında buluşmak uumlzere yola ccedilıktık

II Roman oumlduumlluumlnuuml aldığı iccedilin ona herkes saygıy-la bakıyordu

III Ccedilocuklara hediye alamadığımızdan ccedilok uumlzuumll-duumlk

IV İyi bir eğitimci olayım diye her seminere katılırBu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-lerinde amaccedil-sonuccedil ilişkisi vardır

A) I ve II B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

10 (I) Eğer sağlıklı bir yaşam istiyorsak yediğimize iccediltiğimize dikkat etmeliyiz (II) Hayatımıza verdi-ğimiz duumlzenin ccedilevremize duumlzguumln oumlrnek olmasına da oumlzen goumlstermeliyiz (III) Eğer bizden sonraki nesli duumlşuumlnuumlyorsak oumlncelikle onlara bizler kendi hayatımızla oumlrnek olmalıyız (IV) Sağlıklı yaşamla sağlıklı nesiller yetişmesine oumlncuuml olmalıyız

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gilerinde koşul anlamı vardır

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve IV D) II ve III

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

18

511 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumltekilerden

farklı bir anlam ilişkisi vardır

A) Faturayı yatırmadı iccedilin iki haftadır elektriksiz otu-ruyoruz

B) Parasız kalmadığı iccedilin boumlyle rahat para har-cıyor

C) Aralarındaki kuumlskuumlnluumlğuuml sona erdirmek iccedilin oumlzuumlr diledi

D) Yazdığı hikacircyede yazım yanlışları olduğu iccedilin oumlduumll alamadı

12 (I) Artvin şehir merkezine 8 km uzaklıktaki Kafka-soumlr Yaylası boğa guumlreşlerinin de olduğu şenliğiyle tanınıyor (II) Yuumlksekliği 1100 metre olan yaylada belediyeye ait konaklamak iccedilin yapılmış elli yatak-lı Kafkasoumlr evleri var (III) Ayrıca Koumly Hizmetlerine ait bir misafirhane de hizmet veriyor (IV) Ccediladır kurma alanlarının bulunduğu yayla yuumlruumlyuumlş par-kurları ile son zamanların goumlzde mekacircnlarından

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzel-liği yanlış verilmiştir

A) Bu oumlduumlluuml sizin elinizden almak isteyebilir Varsayım

B) Zamanında buralardan arsa almak varmış Hayıflanma

C) Bizim evden iki kat daha pahalı bu ev Karşılaştırma

D) Avrupa kupalarında Tuumlrk takımlarının bu koumltuuml oyu-nu bizi şaşırtmıyor

Kanıksama

14 Şiirlerinizde anlamı guumlzelleştirmek iccedilin soumlz sanat-larına ccedilokccedila yer vermişsiniz ama anlamı farkında olmadan daraltmışsınız

Bu cuumlmleye dayanarak şairin aşağıdaki anla-tım oumlzelliklerinden hangisine uymadığı soumlyle-nebilir

A) Oumlzguumlnluumlk B) AkıcılıkC) Doğallık D) Yalınlık

15 Harvard Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesindeki bir araş-tırma ekibi uyumadan oumlnce mavi ışık yayan e-ki-tap okuyanlarla kacircğıt baskı kitap okuyanları kar-şılaştırarak e-kitapları okuyanların uykuya dalma suumlrelerinin kacircğıt baskı kitap okuyanlarınkinden ccedilok daha uzun olduğunu bu nedenle ertesi sa-bah da daha yorgun kalktıklarını ortaya ccedilıkardı

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Uyumadan oumlnce e-kitap okumak uyku kalite-

sini bozmaktadırB) Akşam saatlerinde maruz kalınan ışık uyku

hormonunun uumlretimini kısıtlamaktadırC) Kaliteli bir uyku uyuyabilmek iccedilin yatak oda-

sındaki ışık duumlzeyi son derece duumlşuumlk olmalı-dır

D) E-kitap okuyanlar kacircğıt baskı kitap okuyanlar-dan daha erken yaşlanmaktadır

16 ldquoGerccedileğin dağlarına umutsuzlukla ccedilıkılmazrdquo cuumlmlesinin yakın anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir

A) Ertelenmiş umutlar insanı perişan ederB) Umut yoksa girişim de yokturC) Umut olmadan umut edilen elde edilemezD) Umut insanoğlunun buumltuumln acılarının merhe-

midir

17 (I) Ccedilalıkuşu romanında yazar Anadolu insanının ne zor şartlar altında yaşam muumlcadelesi verdiğini anlatıyor (II) Halkın yaşadığı zorluklardan bazıla-rı ulaşım ve haberleşmedir (III) Anadolu insanının sıkıntısını İstanbulrsquoda eğitim goumlrmuumlş bir kızın ya-şadıkları uumlzerinden anlatmıştır (IV) Yazar buumltuumln bunları sade ve akıcı bir dille kaleme almıştır

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisinde ldquoCcedilalıkuşurdquonun uumlslubu hakkında bilgi verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

19

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

6

1 I Okulun bahccedilesini temizlemek uumlzere burada toplandık

II Bazı fırsatları zamanında değerlendirmek ge-rekiyor

III Guumlcuumlnuuml kanıtlamak adına buumltuumln ağırlıkları kaldırıyor

IV Boumlyle giderse bir ton daha koumlmuumlr yakarızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde amaccedil - sonuccedil ilgisi vardırA) I ve III B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

2 (I) Tuumlrkiyersquonin nuumlfusu en fazla olan ili İstanbulrsquodur (II) İstanbulrsquou Ankara ve İzmir takip ediyor (III) Yaşanabilirlik accedilısından Ankara aslında ilk sı-rada yer alır (IV) Ama İstanbul yabancı turistlerin en ccedilok ziyaret ettiği illerden

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

3 (I) Tarih konusunda bildiğim her şeyi yavaş yavaş planlı bir şekilde kardeşimle paylaşıyorum (II) Suuml-rekli konuşmam onu sıksa da yine de dikkatinden oumlduumln vermeden beni dinler (III) En ccedilok zorlandı-ğı dersi benim anlatımımla oumlğrenmeye ccedilalışması beni de mutlu ediyor (IV) Tarih sorularını dikkatli okursa emeğimizin karşılığını alırız

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-sinde koşul - sonuccedil anlamı vardırA) I B) II C) III D) IV

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilekleş-memiş bir beklenti vardır

A) Telefon ccedilalınca Sevgi arıyor sanmıştımB) Her şeyimi gizlemeden onunla paylaşırımC) Bu ccedilalışma temposu hepimize iyi gelecekD) Kısa bir suumlreliğine yurt dışına ccedilıkacağım

Karşılaştırma Bildiren YargılarOlay durum ve kavramlar arasındaki ben-zer ya da ayrılan youmlnlerin ortaya konduğu yargılardır

Cuumlmlede karşılaştırma anlamı ldquodaha ccedilok en gibi kadar derdquo soumlzcuumlkleriyle sağlanır

İki varlık durum olay veya olgu olma-dan karşılaştırma olmaz

- Ccedilocuklardan en kuumlccediluumlğuuml soumlz istedi

- Oumlykuumllerini şiirleri kadar beğendim

- Sen bu konuda benden daha tecruumlbelisin

ldquoEnrdquo soumlzcuumlğuuml en az uumlccedil şeyin karşılaştırıldığını

goumlsterir

Doğrudan AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin soumlyleyenin ağzından ccedilıktığı gibi hiccedil değiştirilmeden aktarıldığı cuumlmlelerdir

Ccedilalışmanız gerek dedi oumlğretmenimiz

Ezgi ldquoBen de geleceğimrdquo dedi

Dolaylı AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin yapıca değiştirilip kendi cuumlmlemizin iccediline sindirilerek akta-rılmasıdır

Oumlğretmen ccedilalışmamız gerektiğini soumly-ledi

Ezgi kendisinin de geleceğini soumlylediGerccedilek Soru CuumlmlesiYanıt gerektiren yanıt isteme amacıyla kurulan cuumlmlelerdir

Siz de gelecek misiniz

Soumlzde Soru CuumlmlesiAslında yanıtı bilinen cuumlmlelerdir

Ben sizi bilmez miyim

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

20

65 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil

ilgisi vardır

A) Korkularımızla yuumlzleşmenin zamanı geldi de geccediliyor

B) Beni tanıdığından bazı konuları yuumlzuumlme soumly-lemeye ccedilekinir

C) Buralardan selam goumltuumlr AnkararsquoyaD) Hep sonradan gelir aklıma anahtarı evde

unutmadığım

6 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Okulun başarısı geccedilmiş yıllara goumlre biraz daha arttı

B) Oumlvguumllere layık bir yazar olduğunu anlatıp du-rur

C) Bu işlerden pek anlamadığını defalarca anlat-tı

D) Umarım seni benim olduğum gruba verirler

7 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi uumlslupla ilgili değildir

A) Yazar kısa cuumlmlelerle anlatımı zenginleştir-miş

B) Guumlccedilluuml bir anlatıma sahip olduğunu bu eserin-de de goumlsterdi

C) Anlaşılabilir soumlzcuumlkler yapıtın beğenilmesinde oumlnemli bir etkendi

D) Romanlarında insanların ccedilevreye verdiği za-rarları işler

8 I Diyelim ki sen eve geccedil geldin (varsayım)II Etrafına kırıcı davranmasa olmaz sanki

(yakınma)III Bu kitapların oumlzetlerini ccedilıkarmanızda fayda

var (oumlneri)IV Boşuna yalvarma seni ccedilağırmaz partiye

(eleştiri)Yukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzelliği yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

9 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi anlamca olum-ludur

A) Bizi bu saatte arayacağını hiccedil duumlşuumlnmemiş-tim

B) Havada ne sis var ne pusC) Hep sınavlara ccedilalışıyoruz ama hemen unutu-

yoruzD) Eğitimde hedef olmadan başarıya ulaşmak

muumlmkuumln değil

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tım vardır

A) Oumlzuumlr dilemeyi bilmemiz gerekirB) Her zaman paranın bir işe yaramayacağını

vurgularC) Beni iyi dinlersen konuyu anlarsın diyorD) Buumlyuumlk başın buumlyuumlk derdi olur derdi babam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquopişmanlıkrdquo bil-dirmektedir

A) Zamanında duumlzenli ccedilalışmaya başlasaydım şimdi derece yapardım

B) Beni tanımadan boumlyle konuşması ccedilok normalC) Duumlşuumlncelerini accedilığa ccedilıkarmaktan hiccedilbir za-

man ccedilekinmezdiD) Bu hafta buumltuumln işler bitmiş olur

12 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde kuumlccediluumlmseme anlamı vardır

A) Yeni şirket accedilıp başarılı olacağını sanıyorB) Elindeki uumlccedil kuruşla ev almayı duumlşuumlnuumlyorC) Bizim de geleceğimizi planlar sanmıştımD) Bu olaylardan sonra ccedilaresizliği yuumlzuumlne yansı-

yordu

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

21

613 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım an-

lamı vardır

A) Sanırım bu sene de şampiyonluğu rakibe he-diye edeceğiz

B) Hiccedil oumlyle heveslenme oumlnce o bitiş noktasına va-rabilir

C) Bu saate kadar iş yerine varmıştırD) Buumltuumln bu yoğun temponun bir an olsun bittiği-

ni duumlşuumlnelim

14 Yazısında ağır ve ağdalı bir dil kullandığından okur eseri anlamakta guumlccedilluumlk ccedilekiyor

Bu cuumlmledeki anlam ilgisi aşağıdakilerden hangisinde vardır

A) Annemi toplantıya katılması iccedilin okula getir-dim

B) Eve geccedil kaldığı iccedilin bizlere hediye almışC) Kızgınlığını belirtmek iccedilin boş zaman kolluyorD) Kitabı okumak uumlzere oumlduumlnccedil aldım

15 I Galiba bu mevzu ccedilok uzayacakII Hastamız guumlnden guumlne daha iyiye gidiyorIII Oumlykuumlnden uzun cuumlmleleri ccedilıkarmalı anlatımı

biraz daha sadeleştirmelisin

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerde aşağı-daki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) OlasılıkB) SitemC) Aşamalı durumD) Oumlneri

16 (I) Sanat en genel anlamıyla yaratıcılığın ve ha-yal guumlcuumlnuumln şekil bulmasıdır (II) Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler suumlrekli değişmiş (III) Sanat soumlzcuumlğuuml genelde goumlr-sel sanatlar anlamında kullanılır (IV) Soumlzcuumlğuumln buguumlnkuuml kullanımı Batı kuumlltuumlruumlnuumln etkisiyle İngi-lizcedeki ldquoartrdquo soumlzcuumlğuumlne yakın olsa da halk ara-sında biraz daha geniş anlamında kullanılır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde tanım cuumlmlesi yer almaktadır

A) I B) II C) III D) IV

17 I Goumlzlerim goumlzuumlnde aşkı seccedilmiyorII Onlardan kalbime sevda geccedilmiyorIII Ben yordum ruhumu biraz da sen yorIV Ccediluumlnkuuml bence şimdi herkes gibisinYukarıda verilen doumlrtluumlkte numaralanmış dize-lerden hangisi kendinden oumlnceki dizenin ne-deni durumundadır

A) I B) II C) III D) IV

18 Aşağıdakilerden hangisi soumlzde soru cuumlmlesi-dir

A) Benim geleceğimden haberleri var mıB) Hangi durakta ineceğizC) Sen bu kitaptan ne anlarsın kiD) Uumlruumln değişimi yapıyor musunuz

19 Ancak buguumlnuuml hayal edebilecek kadar aklı olanlar yarının sahibi olamazlar

Aşağıdakilerden hangisi bu cuumlmleye anlamca en yakındır

A) Buguumlnuuml hayal edenler sadece guumlnuuml kurtarır-lar

B) Yarının sahibi olmak iccedilin geleceği hayal etmek gerekir

C) Daima hedefimizi en yuumlkseğe koymalıyızD) Hayalini gerccedilekleştirenler yarın iccedilin eli boş ka-

lırlar

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

22

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

7

Cuumlmlede Vurgu

Yuumlklemi fiil olan cuumlmlelerde vurgu yuumlkle-me en yakın olan soumlzcuumlk ya da soumlzcuumlk oumlbe-ği uumlzerindedir Bu kitabı bana geccedilen sene Okan almıştı Bu kitabı Okan bana geccedilen sene almıştı Bu kitabı geccedilen sene Okan bana almıştı Okan bana geccedilen sene bu kitabı almıştı

Oumln Yargı

Bir olay durum veya kişi ile ilgili olarak oumlnceden edinilmiş olumlu ve olumsuz huuml-kuumlmduumlr

Biliyorum buguumln de oumldevini getirmeye-cek

Bu adam hayatta akıllanmaz

Olasılık Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmesi imkacircn dacirchilinde olan olay olgu veya durumdur

Bu sınavdan 90 alabilirsin

Bu akşam size gelebilirim

Varsayım Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmemiş bir durumu gerccedilekleşmiş gibi kabul etmektir

Farz et ki bu sınavdan 90 aldın

Diyelim bu akşam size geldim

Gerccedilekleşmemiş BeklentiGerccedilekleşeceğine yuumlzde yuumlz inanılan bir olay ya da durumun gerccedilekleşmemesi du-rumundaki ldquobeklememezliği şaşkınlığırdquo dile getiren yargılardır

Gerccedilekleşmemiş beklenti cuumlmleleri ge-nellikle ldquosanmıştım duumlşuumlnmuumlştuumlmrdquo gibi yuumlklemlerle kurulur

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde amaccedil - so-nuccedil ilişkisi vardır

A) Hava soğuduğundan pencereyi kapattıkB) Bana kitap aldı diye ona teşekkuumlr ettimC) Yarına getirmek uumlzere bu kitabı alabilirsinD) Film izlemek iccedilin sinemaya gitmeye karar ver-

dik

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoiccedilinrdquo soumlzcuuml-ğuuml cuumlmleye diğerlerinden farklı bir anlam kat-mıştır

A) Sınava ccedilalışmak iccedilin eve erken gittimB) Eski guumlnleri hatırladığım iccedilin duygulandımC) Karadenizrsquoe gitmek iccedilin guumln sayıyoruz D) Okumak iccedilin fırsatlar yaratmalı insan kendine

3 (I) Eserleriyle bir anda magazin malzemesi hacircline gelen sanatccedilıların bu sonuccedilta payları ne kadardır bilemiyorum doğrusu (II) Son zamanlarda ccedilok tartışılan ldquoccedilok satmardquo meselesi gerccedilekten onların hayallerini suumlsluumlyor mudur (III) Ya da adlarının guumlzellik veya yakışıklılıklarının eserlerinin oumlnuumlne geccedilmesi acaba kendilerini rahatsız ediyor mu-dur (IV) Bu tartışılabilir ancak şu belli ki piyasa-da boumlyle allanıp pullanmaya yuumlceltilmeye merak-lı sanatccedilı tipleri ccedilok

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangisi diğerlerine goumlre daha kesin bir yargıdırA) I B) II C) III D) IV

4 I Necip Fazılrsquoın ldquoKaldırımlarrdquo şiiri aynı zamanda bestelenmiştir

II Sabahattin Alirsquonin eserlerinde ağalık sistemi-nin başarılı eleştirisini goumlruumlrsuumlnuumlz

III Uumlnluuml yazar en sevilen eserlerini Bodrumrsquoda yazmıştır

IV Yaptığı muhteşem betimlemeler onu diğer ya-zarlardan ayırır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangisi kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden farklı-dır

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

23

TE983584983584983584983584

75 Başarılı bir takımın pek ccedilok eli tek bir beyni var-

dır

Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cuumlmleye en yakındır

A) Başarıyı getiren iş birliği iccedilinde ccedilalışmaktırB) Tek akıl bol iş birliği başarıyı getirirC) Başarı iccedilin insanları bir kişi organize etmelidirD) Bir kişi karar verir ccedilok kişi uygularsa başarı

gelir

6 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım soumlz konusu değildir

A) Farz edelim ki şu an yaz tatili gelmişB) Sınavı kazandığını duumlşuumln ne kadar mutlu olu-

ruzC) Diyelim ki seni aramadı ne yapacaksın o za-

manD) Varsayımlar uumlzerinden karar vermek doğru

olmaz

7 Dermotoloji uzmanı X bebeklerde cilde renk ve-ren ve cildi guumlneşten koruyan melanin adlı pig-ment huumlcrelerinin bebeklerde yetersiz sayıda olduğunu ve bebekleri guumlneşten korumada izle-necek ilk yolun bebeğe sık dokunmuş ve pamuklu kumaştan yapılan accedilık renk giysiler giydirmek ol-duğunu belirtti

Bu cuumlmledenI Guumlneşin zararlı ışınlarından korunmada pig-

ment huumlcrelerinin etkisi vardırII Bebekleri guumlneş ccedilarpması ve yanıklarından

korumanın en etkili yolu koruyucu kremler kullanmaktır

III Bebeklerde guumlneş ccedilarpmasının yetişkinlerin-kinden fazla goumlruumllmesinin nedeni bebeklerin hareketli olmamasıdır

IV Melanin adı verilen huumlcrelerin birden ccedilok işlevi vardır

yargılarından hangilerine ulaşılamazA) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) III ve IV

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokarşılaştır-mardquo soumlz konusudur

A) Geccedilen yıla goumlre soruların daha kolay olacağı-nı duumlşuumlnuumlyorum

B) Buguumlnlerde kafasının başka şeylerle meşgul olduğu accedilık

C) Kendinize bir dost bulmak isterseniz onu ki-taplarda arayın

D) Duumlşuumlncelerimizi oumlfkelenerek anlatmak bizi so-nuca goumltuumlrmez

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlyleyenin duygularına yer verilmemiştir

A) Hafta sonu yapılacak panele farklı dallardan 42 akademisyen davet edildi

B) Yaptığı başarılı tasvirlerle adını unutulmazlar arasına kazımayı başardı

C) Anadolursquoda yaşanan toprak ağalığı sisteminin koumlhneliğini başarıyla eserine taşımış

D) Yalnızlık temasını okuyanların yuumlreğine do-kunarak vermeyi seviyor

10 I Yazının gazetede yayımlandığı duumlşuumln bir kere

II Buguumlnkuuml sınavlarımız oumlnuumlmuumlzdeki hafta accedilık-lanabilir

III Buraya geldiğinde bizi de arar sanmıştıkNumaralanmış cuumlmlelerde aşağıdaki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) Gerccedilekleşmemiş beklentiB) Oumln yargı C) VarsayımD) Olasılık

11 (I) 1930 yılında yayımlanan ldquoBir Gemici Hikacircye-sirdquo adlı eseri yazarın sanat haya tında yeni bir doumlneme başladığını goumlsterir (II) Romantik oumlge-ler hikacircye buumlnyesindeki eski ağırlıkla rını kaybe-derek yerlerini daha gerccedilekccedili bir mizaca bırakır (III) Boumlylece yazar hikacircyelerine daha toplum sal bir iccedilerik kazandırmış olur (IV) Bazı araştırmacı lar yazardaki değişimi Al manyarsquoda bulunduğu sı rada daha yakından tanı dığı Batılı yazarlara bağ larlar

Bu parccedilada numaralan mış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquosanatccedilının uumlslubuna youmlnelik değerlendir-merdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

24

712 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquooumln yargırdquo an-

lamı bulunmaktadır

A) Bu konuda bizi doğru youmlnlendirmediğini duumlşuuml-nuumlyorum

B) Zamanında yola ccedilıkmazsanız otobuumlsuuml kaccedilırır-sınız

C) Her geccedilen guumln artan enflasyon yaşam koşul-larını guumlccedilleştiriyor

D) Bu yıl yine şampiyon bizim takımımız olacak-tır

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquoazımsamardquo anla-mı iccedilermektedir

A) Bu soruları mı cevaplayamadınız sizB) Bir kitapla yazar olduğunu duumlşuumlnuumlyor ne yazıkC) Bu kadarcık parayla benden geccedilinmemi mi

bekliyorsunD) Okuyup adam olacakmış da ailesine o baka-

cakmış

14 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zaman oumlgesi vurgulanmıştır

A) Ona buumltuumln gece olanı biteni sakince anlattımB) Buumltuumln gece olanı biteni sakince ona anlattımC) Olanı biteni sakince buumltuumln gece ona anlattımD) Sakince ona olanı biteni buumltuumln gece anlattım

15 (I) Kapkaranlık sık bitki oumlrtuumlsuumlyle dolu ormanın iccedilinde ilerliyorduk (II) Her geccedilen dakika ccediloumlken karanlık yolumuzu karartıyor oumlnuumlmuumlzuuml goumlrmemiz iccedilin bize tek ışığı ay sağlıyordu (III) Geccedil de olsa yanlış bir yola girdiğimizi anlamıştık (IV) Bu yuuml-ruumlyuumlş nedeniyle hepimiz yorulmuş omuzlarımız duumlşmuumlş parmağımızı kımıldatmaya hacirclimiz kal-mamıştıYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquobetimleme (tasvir)rdquo yapılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

16 I Şimdiki aklım olsaydı onu hiccedil dinlemezdimII Bana bunları o ellerle mi yazdınIII Zamanında ona guumlvenseydim başıma bu gel-

mezdiIV Bunları bilsen bana yine de kızacak mıydınYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-lerinde ldquopişmanlıkrdquo anlamı soumlz konusudur

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) II ve IV

17 I Yaptığınız pikniğe beni davet etmek aklına gelmedi mi (sitem)

II Ders vakti geldi oumlğretmen sınıfa gelmiştir (olasılık)

III İnsanlar hacirclacirc demokrasinin oumlnemini anlamış değil (pişmanlık)

IV Tuumlrkccedilenin en oumlnemli sorunu aşırı duumlzeyde ya-bancı soumlzcuumlk kullanılmasıdır (karşılaştırma)

Yukarıdaki numaralı cuumlmlelerin hangisinin ay-raccedil iccedilindeki anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

18 (I) Cumhuriyet Doumlnemi Tuumlrk şiirinde yeni bir ccedilığır accedilan Orhan Veli Garipccedililer hareketinin en oumlnemli ismidir (II) O Tuumlrk şiirini yıpranmış kalıplardan klişe soumlzlerden kurtarıp gerccedilek hayata guumlnluumlk yaşamın arasına taşımıştır (III) Yalın anlaşılır nuumlkteli realist ve halk diliyle esprili şiirler yazmış-tır (IV) 1941rsquode yazdığı ldquoGariprdquo adlı şiir kitabının oumln soumlzuumlnde Tuumlrk şiirine yepyeni bir hava getirmek gerektiğini savunur

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde yazarın uumlslubuyla ilgili bilgi verilmiştir

A) I ve IVB) II ve IIIC) II ve IVD) III ve IV

19 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tıma başvurulmuştur

A) Eğitimin gelecek nesilleri aydınlatma işlevini unutmamalıyız dedi

B) Atatuumlrk ldquoSanatsız kalmış bir toplumun yaşam damarları kopmuş demektirrdquo der

C) Van kedileri bir goumlzuuml mavi bir goumlzuuml yeşil olma-sıyla tanınır

D) Bana anlatacaklarının ccedilok oumlnemli olduğunu soumlyledi

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 13: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

10

4

İkilemeAnlatıma guumlccedil kazandırmak iccedilin aynı soumlzcuuml-ğuumln ya da ilişkili soumlzcuumlklerin iki kere kul-lanılmasıdır

Doğru duumlruumlst yalan yanlış kırık doumlkuumlk

Gece guumlnduumlz aşağı yukarı er geccedil irili ufaklı

Ufak tefek yırtık pırtık eğri buumlğruuml kaba saba

Abuk sabuk mırın kırın ıvır zıvır abur cubur

Yavaş yavaş ince ince koşa koşa hıccedilkıra hıccedilkıra

Şırıl şırıl ccedilatır ccedilatır fokur fokur guumlruumll guumlruumll

Eş ya da Yakın Anlamlı

Karşıt Anlamlı

Biri Anlamlı Biri Anlamsız

İkisi de Anlamsız

Aynı Soumlzcuumlğuumln Yinelenmesiyle

Yansıma Soumlzcuumlklerle

Somut ndash Soyut AnlamDuyularla algılanabilen kavramlar somut duyularla algılanamayan ve kişiye goumlre de-ğişebilen kavramlar soyutturhız yer goumlk ruumlzgacircr ısı somutneşe huumlzuumln ruh guumlzellik soyut

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde yansımadan tuumlremiş bir soumlzcuumlk yoktur

A) Balonunpatlamasıyladaldığıuykudanuyan-dı

B) Mangaldaki koumlmuumlrlerdenccedilıtır ccedilıtır seslerge-liyor

C) KavanozdakibuumltuumlnşekerlerikıtırkıtıryediD) Birdenayağakalktıvesessizceodayıterketti

2 Guumlnuumlmuumlz sanatccedilıları biccedilime ya da iccedileriğe ver-diklerioumlnemegoumlreikiyeayrılıyorHalkayoumlneleninandığınıccedilekinmedensoumlyleyebilensanatccedilıiccedile-riğeoumlnceliktanıyorbiccedilimoyunlarındankaccedilınıyorCcedilağın anlayışlarıyla bağdaşmayan ama inandı-ğını soumlyleyecekguumlcuumlolmayansanatccedilı isefildişikuleyekapanıpedilgen tavırlarıylavarlıkgoumlster-meyeccedilalışıyor

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) Toplumsorunlarınaeğilmektenkaccedilınarakya-

ratıcıolmayaccedilalışmakB) KendinitoplumdansoyutlayarakuumlretmekC) Yapıtlarındaiccedileriğigoumlzardıedereksoumlzsanat-

larıylayuumlkluumlbiranlatımıbenimsemekD) Kendiduyguveduumlşuumlnceleriniortayakoymak-

tanbaşkabiramacıolmamak

3 ldquoDağıtmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoBir toplantıdaAvrupalıbirdiplomatkuumlrsuumlyedoğru ilerlerkenayağı takılıncasalondaoluşan gergin sessizliği iccedilten tebessuumlmuumlyle birandadağıttırdquocuumlmlesindeki anlamıyla kullanıl-mıştır

A) AkşamevegirenhırsızeviccedilokkoumltuumldağıtmışB) Mezuniyetsonrasındaevimizineşyalarınıihti-

yacıolanlaradağıttıkC) Polismeydandatoplanangoumlstericileriguumlccedilkul-

lanmadandağıttıD) Sahayagirerekoyuncularındikkatinidağıtan

izleyicikoşarakkaccediltı

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

11

TE983584983584983584983584

44 YazmakbirseruumlvendirhiccediltartışmasızBirroma-

nınkacircğıdadoumlkuumllmenedenibirduygupatlamasıbiracıhattabirbunalımolabilirBensesonsuzbiroumlzguumlrluumlkvemutlulukiccedilindeyazıyorumheryapı-tımdakendiccedilizdiğimbirharitanınuumlstuumlndeuccediluyorkendiistediğimalanainiyorum

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) Oumlznellikle biccedilimlendirilen yapıtlar aracılığıyla

kişiselduumlşuumlnceleriiletmekB) Youmlnlendirmelere ve dayatmalara kapalı bir

anlayışlauumlretmekC) Oumlzguumlrbirbakışaccedilısınıbenimseyerekyaratıcı

olmakD) Yaşamın her youmlnuumlnuuml yapıtlarına taşıyarak

youmlnlendiriciolmak

5 ldquoGoumlzrdquosoumlzcuumlğuumlyleilgilidilimizdeccedilokfazladeyim

vardırOumlrneğinbirkişiveyabirşeydeğeriniyi-

tirdiğinde goumlzden duumlştuuml ayrı duumlşenlerin arasın-

daki sevginin zamanla azaldığını belirtmek iccedilin goumlzdenırakolangoumlnuumlldendeırakoluroumlnemver-

memek arkaplana itmekanlamınıvermek iccedilingoumlzden uzak tutmak dikkatleri uumlzerine ccedilekmek

anlamındagoumlzealmakdeyimlerinikullanırız

Yukarıdaki numaralanmış deyimlerden hangi-si yanlış accedilıklanmıştır

A) I B) II C) III D) IV

6 Sevdiğimiz kişilerin oumlluumlmuumlnuumln ardından onlarakarşıbiriccedilhesaplaşmakarşısındabuluruzkendi-miziSankigeridekalmanınsuccedilluluğunuduyum-sarızbuduyumsamanınetkisiyleoumlleninyaşamseruumlveni sessiz bir filme doumlnuumlşuumlr belleğimizdeSonundasevdiğimizkişilerinoumlluumlmuumlduygusalbirdepremyaratıriccedilimizde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) TenselbiryıkılışB) Bireyin kavramavealgılamaguumlcuumlnuumln koumlrel-

mesiC) AcınınyarattığıyoğunlaşmışbiriccedilsessizlikD) Psikolojikbirccediloumlkuumlntuuml

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde sesteş soumlz-cuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) BuyılkuralıktanhastalıktanyıldıartıkkoumlyluumlB) Kendime ccedilizdiğim yoldan oumlmruumlm boyunca

doumlnmeyeceğimC) BanaguumllhepguumllkibendeguumlleyimD) Doğrubildiklerindensakınolaşaşma

8 I BusınavlarartıkcanımatakettiII Boşunabenimguumlnahımıalmayındoğrusoumly-

luumlyorumIII Oumlyle saf biridir ki hemen herkes kandırabilir

onuIV Abimbenipatronaanlatırkensankiağzından

baldamlıyorduYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde deyim kullanılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

9 (I)Heryerdenbukonuylaalakalı itirazalıyoruz(II)Bu itirazlaracevapvermehakkımızvaramakullanmak istemiyoruz (III) Ccediluumlnkuuml biz succedillu vekabahatli aramıyoruz (IV) Amacımız dergimizidahaileriyegoumltuumlrmekiccedilinelimizdengelengayretigoumlstermektir

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde eş anlamlı soumlzcuumlkler bir arada kullanıl-mıştır

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) Yenioumlykuumlmebahccediledekiboumlcekvızıltılarıara-sındabaşladım

B) BusaygısızdavranışlarınabirsonvermelisinC) Sonunda hayal ettiğim arabayı alma fırsatı

geccediltielimeD) Banakendimenfaatidoğrultusundayaklaşan-

lardanhepuzakdurdum

I

II

III

IV

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

12

411 Onakarşıyapılanolumsuzeleştirilerehiccedilbirza-

mankulaktıkamadıBueleştirileronuyıpratmakyerineaksinedahadaguumlccedillendirdiSoneseriyledegoumlruumlluumlyorkiolumsuzeleştiriyapanlarağzınınpayınıaldıArtıkeleştirilerolumluyadoumlnduuml

Bu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) MutsuzluğunudışarıaktarmakB) GerccedileğiortayaccedilıkarmakC) SoumlylediklerineveyaptıklarınapişmanolmakD) Birininahınıuumlstuumlneccedilekmek

12 Dostoyevski Ccedilarlık Rusyarsquosında yoksulluk iccedilin-dekıvrananinsanlarındramlarınıyazabildiğiiccedilinduumlnyaedebiyatınındoruklarınayerleşebildiUumllke-mizdedeOrhanKemalboumlyleinsanlarınhayatları-nıyazarlığınbuumlyuumltecialtınaaldı

Bu parccediladaki ldquoyazarlığınbuumlyuumltecialtınaalmakrdquosoumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) YapıtlarınasanatsalbirtatsindirmekB) YazdıklarındagoumlzlemlerineccedilokccedilayervermekC) Gerccedilekleri tuumlm ccedilıplaklığıyla goumlz oumlnuumlne ser-

mekD) Yaşananlarıabartarakanlatmak

13 SoumlzoyunlarındanuzakbirşiirivardırşairinOnuniccediltenliğiyalınlığagoumltuumlruumlrşiiriniyalınlığıdaccedilarpı-cılığa Konuşur gibi şiir soumlylemek her babayiği-din harcı değildir Soumlzuumln balını bulup ccedilıkarmakgerccedilekşairinişidirBoumlyleceohemenherşiirindegerccedilekbirşairolmayıbaşarmıştır

Bu parccedilada ldquosoumlzuumlnbalınıbulupccedilıkarmakrdquo soumlzuuml ile anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) SoumlylemekistediğiniokuraeksiksizyansıtmakB) Semboller yerine soumlzcuumlğuumln ilk anlamını kul-

lanmakC) KurduğuşiirdiliyleguumlccedilluumlbirdeyişeulaşmakD) Yenikelimelerkullanarak farklıbiretkiyarat-

mak

14 HermektuptariheduumlşuumllmuumlşbirnotturBunotlarccedilağınınsorunlarınakarşıduyarlıveilericifikirleresahip bir aydınımızın kaleminden ccedilıkmış ise ta-rihinkaranlıknoktalarına ışık tutacakbirniteliğekavuşurBunedenleoumlnemlikişilerinyazdığımek-tupların tarihicirc bir belge olduğu goumlz ardı edilme-melivebubelgeleriyiokunmalıveanlaşılmalıdır

Bu parccedilada geccedilen ldquotarihin karanlık noktalarınaışıktutacakbirniteliğekavuşmakrdquo soumlzuumlyle anla-tılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) TarihibirbilimdalıolaraktanıtabilmekB) Zamanlaguumlncelliğiniyitirerek tarihicircbirnitelik

kazanmakC) İnsanlarınbirccedilokalandabeğenisinikazanmış

olmakD) Geccedilmişinbilinmeyenyoumlnlerini ortaya ccedilıkara-

cakdeğereulaşmak

15 Aşağıdaki altı ccedilizili soumlzlerden hangisi daha oumlzel bir kavramı ifade eder

A) Bumevsimdeağaccedillaryapraklarınıkaldırımla-rahalıgibiserer

B) Tuumlrkiyeuumlccediltarafıdenizlerleccedilevrilibiryarımadauumllkesidir

C) OnaaldığımbeyazguumlluumldahaccedilokbeğendiD) İnsanhayatıboyuncaherzamandoğrukarar-

larveremeyebilir

16 Guumlnluumlk o guumlnuumln olaylarının yazıldığı suumlsluuml laf-lara gerek duyulmayan bir yazı tuumlruumlduumlr Ancakyazan kişinin yaşadıklarını en iccedilten bir biccedilimdeyazdığıbirtuumlrolduğundanduygusallığınağırba-sabileceğibiranlatımvardırguumlnluumlklerde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle guumlnluumlkle ilgili ola-rak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) YoğunduygularlakalemealmakB) SanatlıbiranlatımaihtiyaccedilduymamakC) DoğalbiranlatımlaetkileyiciolabilmekD) Hertuumlrluumlanlatımtarzınıkullanabilmek

13

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlamTE983584983584983584983584

1 Tuumlrkedebiyatccedilısıartık kendi yolunukendisi ccediliz-melikendisanatkozasınıkendisioumlrmelidirBunuyaparakkendiyaratıcılıklarınaguumlvendiklerinigoumls-terirBusayedekendişaheserleriniyaratacakveeserlerinibuumltuumlninsanlığasunacakBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle Tuumlrk edebiyatccedilıla-rına duumlşen goumlrev aşağıdakilerden hangisidir

A) EserlerindetoplumsalkonularıişlemekB) TuumlminsanlığıilgilendirenkonularıanlatmakC) Kendilerineguumlvenerekgelecekkuşaklaraoumlr-

nekteşkiletmekD) Kendilerineoumlzguumlbiredebicircanlayışıbenimse-

mek

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde deyim yerin-de kullanılmamıştırA) Ccedilocuklarınazamanındaterbiyevermediğiiccedilin

şimdidizinidoumlvuumlyorB) Songuumlnlerdeherkesyanındakiylekonuşma-

yaccedilalışıyorbirbirininardındanduumlmenccedileviri-yor

C) Taraftarlarmaccedilınsondakikasınakadardokuzdoğurdu

D) Sonuccedilların 9rsquoda accedilıklanacağını oumlğreninceodanıniccedilindedoumlrtdoumlnmeyebaşladı

3 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan sonraki boumlluumlm aynı anlamdadırA) YahyaKemaloturupeskişiirinruumlzgacircrıylaşiir

yazarkenbileyenilikccediliydibuoumlzuumlndeyeniolanbirtavırdı

B) Buresimhayatafarklıbirpenceredenbakma-mızıvebakışaccedilımızıgeliştirmemizisağlıyor

C) Duumlruumlstluumlk zanaatkacircrı karakterize eden enoumlnemlioumlzelliklerdenbiridirbirccedilok insanınta-şıyamayacağıdeğerdir

D) Bunlaryaşlılıkşiirlerideğilkitabın iccedilinde in-sanoğlunungenccedillikoumlzleminidilegetiriyor

4 ldquoSuumlruumlklemekrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilek anlamıyla kullanılmıştırA) Sensiztadıccedilıkmazdiyerekhergittiğigeziye

benidesuumlruumlkluumlyorB) İnsanlığı1940rsquolıyıllardakiokanlısavaşasuuml-

ruumlkleyennedenlerbuguumlnbileanlaşılamıyorC) Aslan oumllduumlrduumlğuuml ceylan yavrusunu uzaktaki

ağacadoğrusuumlruumlklediD) Sanatccedilımistik ezgileri kullandığı şarkılarıyla

dinleyenlerifarklıbirduumlnyayasuumlruumlkluumlyor

5 ldquoDağınıkrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin han-gisinde mecaz anlamıyla kullanılmıştırA) Misafirleridağınıkbirkıyafetlekarşılamakzo-

rundakaldımB) Şuandakafamccedilokdağınıksoumlylediğinhiccedilbir

şeyianlamıyorumC) Yatakodasıvemutfakdağınıkolduğundaccedilok

rahatsızoluyorumD) Buyoumlredeevlerccedilokdağınıkyapıldığıiccedilinula-

şımzoroluyor

6 (I) Goumllyazırsquonın girişinde ziyaretccedilileri heyecanlakarşılayan olağanuumlstuuml guumlzellikte bir doğal anıtvar(II)ldquoAnıtCcedilınarrdquodiyeadlandırılandevağacıngoumllgesi yaklaşık 400metrelik bir alanı kaplıyor(III) Nefis turna balığı pişirilen youmlresel uumlruumlnlersatılanbirbahccedilenintamortasındaadayıkarayabağlayan koumlpruumlnuumln hemen başında bulunuyor(IV) Ccedilınarın anıt ağaccedil olarak tescil edilmesi vekahverengi tabelasınınkonulmasıMehmetOka-tanrsquoınuğraşlarısonucundagerccedilekleşmişBu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin han-gisinde insana ait bir oumlzellik insan dışı bir var-lığa aktarılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

7 Aluumlminyum metale zarar vermeyen kireccedil ccediloumlzuuml-cuumlyuumlyıllaroumlnce----veTuumlrkiyersquodepazarınyuumlzde65rsquoine ---- firma guumlnluumlk kullanımayoumlnelik kireccedilkir yağve lekeccediloumlzuumlcuumlspreygibi uumlruumlnleri piya-sayasuumlrduumlBu cuumlmledeki boşlukları en uygun biccedilimde ta-mamlayan ifadeler aşağıdakilerden hangisin-de verilmiştir

A) araştıran-sahipolanB) piyasayasuumlren-hacirckimolanC) destekleyen-hitapedenD) satışasunan-indirgeyen

14

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8 ldquoOumlykuumlcuumlnuumlnKitabırdquooumlykuumlcuumllerinduumlnyalarınaya-zarlıkveoumlykuumlcuumlluumlkseruumlvenlerineilişkinvefarklıkotarılmışbiryapıtBufarklılıkbenceyazarlarınhepsinin bu imeceye severek el vermelerindenkaynaklanıyorBu parccedilada geccedilen ldquoimeceye severek el ver-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) En oumlnemli değerlerimizden birinin paylaşımolduğu

B) YardımlaşmadagoumlnuumllluumlluumlğuumlnesasolduğuC) Emek birliğiyle kotarılacak bir işe isteyerek

yardımcıolunduğuD) Bazıişlerinelbirliğiyledahaccedilabuktamamla-

nabileceği

9 Ccediloğu zaman kendimi bir makineye her sabahbeniuyandıranccedilalarsaatidemakineninccedilalışmaduumlğmesinebasanbirustabaşınabenzetirimGuumlnboyu koştururken o ldquotik takrdquoların yerini kalbiminatışlarıadımseslerimalırAncakenderdeolsabazı guumlnler iccedilimdeki saatin durduğunu hissede-rimBu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) ZamanındurmasınıistemekB) HerşeyiolduğugibikabullenmekC) YaşamenerjisiniyitirmekD) Yaşamıngereksizliğineinanmak

10 Aşağıdakilerin hangisinde altı ccedilizili soumlz cuumlm-leye oumltekilerden farklı bir anlam katmıştırA) Hiccedil kuşkusuz buguumlnden sonra daha yoğun

ccedilalışmalıyımB) Oumlnuumlmuumlzdekihaftabiraksilikolmazsatoplana-

cağızC) Bukitabınhazırlanmasındaeminolunkiuumlze-

rimeduumlşeniyapacağımD) Buguumlngoumlruumlşmelerinsonuccedillanmasıkesindir

11 Aşağıdakilerin hangisinde accedilıklaması yapılan soumlzcuumlk cuumlmledeki accedilıklamasına uygun olarak kullanılmamıştırA) Bayılankadınakolonyakoklatıncakadınaccedilıl-

dı(AccedilılmakKendinegelmek)B) Başdoumlnduumlrenbirguumlzelliğesahipgemieğlen-

celibirguumlruumlltuumlyleindisulara(İnmekUzamakulaşmak)

C) Boşoturmakinsanındahaerkenyaşlanması-nanedenolur(Boşİşsizbirbiccedilimde)

D) Bozukveccedilamurluyoldayuumlruumlrkenanideniccedili-mebirgariplikccediloumlktuuml(CcediloumlkmekYoğunbirbi-ccedilimdehissetmek)

12 ldquoSallanmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde mecaz anlamda kullanılmıştır A) Depremolduğunusalondaki avizenin sallan-

masındananladımB) Bizimkiler karşıdaki parkın salıncaklarında

sallanıyorlarC) Youmlnetimkurulubaşkanıdeğiştiğiiccedilinpersonel

muumlduumlruumlnuumlnkoltuğudasallanıyorD) Ccedilocukların belirli bir yaştan sonra suumlt dişleri

sallanırveduumlşer

13 Yazın duumlnyamızda değerleri ccedilok su goumltuumlruumlr şiirvehikacircyeleringuumlnuumlmuumlzuumlngeccedilerlivezorunlutekedebiyatuumlruumlnuumlolaraksavunulduğunukendindenoumlncekivekendidışındakituumlmdeğerleriyadsımavesuccedillamayoumlntemininoumlndetutulduğunugoumlruumlyo-ruzsondoumlnemdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle şiir ve hikacircyele-rin hangi oumlzelliği belirtilmek istenmiştirA) BenzerkonularıişlemeB) GeccedilmişinizlerinitaşımamaC) OumlzguumlnfikirlerleuumlretilmemeD) Nitelikleritartışmayaaccedilıkolma

15

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

14 Mozart kısacık yaşamına sığdırdığı altı yuumlzdenfazlayapıtlainsanlığakocabirhazinesunmuşturNuumlktesidinleyiciyihemenkavrayıverentılsımıvetuumlm ccedilocuksuluğunun ardındaki derin duumlşuumlncesionu ccedilağdaşı olan bestecilerden ayırır Pek ccedilokbestecimuumlziğinibirotobiyografigibikullanırkenMozartrsquoınmuumlziğikatıksızsafmuumlziktirNepara-sızguumlnlerinineateşlihastalığını nede tırman-makta olan Fransız Devrimirsquonin hırccedilın etkilerinianlatırmuumlziğindeBu parccediladaki ldquomuumlziğinbirotobiyografigibikulla-nılmasırdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdaki-lerden hangisi olabilir

A) Sanatccedilının yaşantısının yapıtlarına yansıtıl-ması

B) Eserlerde toplumsal değil bireysel konularınelealınması

C) SanatınbiraraccedilolarakgoumlruumllmesiD) Bestelerininsanatccedilınınoumlzelyaşamınailişkin

ipuccedillarıtaşıması

15 Azerbaycan Tuumlrkccedilesinin yirminci asırda yetiş-tirdiği lirik ve guumlr sesli ozanı sustu Yuumlreğindenkalemine suumlzduumlğuuml kanı uumllkesinin oumlzguumlrluumlk muuml-cadelesinekarıştırankurtuluşsavaşccedilısıbedeninitoprağaemanetettiBu parccedilada geccedilen ldquoyuumlreğindenkaleminesuumlzuumll-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) DuygularınıyazıyadoumlkmekB) OumlzuumlsoumlzuumlbirolmakC) YazıyamerakduymakD) Yaşamadoumlrtellesarılmak

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisindeki altı ccedilizili soumlz ayraccedil iccedilinde verilen soumlzle anlamca uyuş-mamaktadırA) Tuumlrk kahvesi yapmak iccedilin oumlnce şekeri suda

tamameneritmekgerekiyor(Katıbirmaddeyisıvıdaccediloumlzmek)

B) Goumlsterimizherguumlnbroşuumlrlerimizdebelirttiği-mizsaatlerdebaşlayacak(zamanlarda)

C) Ustasınınyanındaepeypiştiktensonrakendiduumlkkacircnınıaccediltı(birişiiyiceoumlğrenmek)

D) Uumlruumlnlerimizi iade etmek istediğinizde hiccedilbirsorunlakarşılaşmazsınız(değiştirmek)

17 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan oumlnceki boumlluumlm aynı anlamdadırA) Şiir aynayı kırma sanatıdır gerccedileği olduğu

gibiaktarmamaktırB) Genccedillik edebiyatının birccedilok romanı genccedilleri

suumlreklikolladıgenccedilliğinsorunlarınatercuumlmanolmakiccedilindoğdu

C) Şehirler guumlnuumlmuumlz edebiyatında salt birmekacircnolmaktanccedilıktıromankişilerininbuumltuumln-leyiciparccedilasıoldu

D) Tiyatrolar guumlnuumlmuumlzde terk edilmiş evler hacirc-linegeldihakettiğideğeribirtuumlrluumlgoumlrmedi

18 EleştiriyazılarıbellibirmetinuumlzerineyazılırYa-zınsalmetinleryazınveeleştirikuramlarındanbi-rinedayanılarakyazılmadığınagoumlreometinlereeğilen eleştiri yazıları da bilimsellik ve nesnellikgereğisayılandeğişmezkuramsalşablonlarkul-lanamaz Her yazınsal metin kendi iccedil yapısınaaykırıduumlşmeyecekbireleştirelyaklaşımgerekti-rirDurumboumlyleoluncaeleştiriyazıları tornadanccedilıkamaz tornadanccedilıkamayacağınagoumlre torna-yagiremezdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle ldquoeleştiriyazılarırsquorsquon-da bulunması gereken hangi nitelik anlatılmak istenmektedirA) FarklıtuumlrdenyapıtlaruumlzerineyazılmasıB) NesnelliktenoumlduumlnvermedenoluşturulmasıC) Okurun bakış accedilısı dikkate alınarak kaleme

alınmasıD) Bellibirkalıbasokulupbiccedilimlendirilmeyeccedila-

lışılmaması

19 GelKatiliolyalnızlığımınHasretimisıfırlaGoumlzlerimaccedilıkgitmedenBu dizelerde aşağıdaki anlam olaylarından hangisi vardırA) Bir soumlzuumln benzetmeamacıyla başka bir soumlz

yerinekullanılmasıB) Birsoumlzuumlnhemgerccedilekhemmecazanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılmasıC) Bir soumlzuumln karşıt anlamını duumlşuumlnduumlrecek bi-

ccedilimdekullanılmasıD) Soyutanlamlıbirsoumlzcuumlğuumlnsomutanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılması

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

16

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

5

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil ilişkisi yoktur

A) Parasının olmadığını anlayınca duumlkkacircndan dı-şarı ccedilıktı

B) Okulu bitirmesiyle gelecek kaygısı daha da arttı

C) Bildiklerini anlatırsa bu olayı daha kolay ccedilouml-zebiliriz

D) Pikniğe beni ccedilağırdığı iccedilin pişman olmuş

2 Bilim insanlarının yaptığı bir araştırmaya goumlre bunama eğilimi olan kişiler arasında birden fazla dil konuşanlar tek bir dil konuşanlara goumlre beş yıl kadar daha fazla bir suumlre sonra bunama evresine giriyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Birden ccedilok dil konuşan insanlarda bunama

ccedilok seyrek goumlruumlluumlrB) Tek dille konuşan her insan belli bir yaştan

sonra bunama sorunuyla karşılaşmaktadırC) Bunama eğilimi olan insanlarda ana dilinin dı-

şında başka bir dille konuşabilmek bunamayı geciktirmektedir

D) Ana dilinin dışında bir dilin dil bilgisi kurallarını oumlğrenmek bunamayı geciktirmektedir

3 (I) Bir ccedilocuk bahccedilede ccedilok mutlu olur (II) Bahccedile ona doğayı sunar ccediliccedilekleri boumlcekleri kuşları doumlrt yapraklı yoncaları getirir ccediluumlnkuuml (III) Ccedilocuk bahccedilede doğayla buluşur (IV) Dahası oyun oynar yaşıtlarıyla (V) Her ccedilocuk istediği kendini buldu-ğu oumlzguumlrleştiği bir ortam ister

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlenin nedeni duru-mundadır

A) II B) III C) IV D) V

Neden ndash Sonuccedil İlişkili (Gerekccedileli) YargılarBir olay durum ya da olgunun nedeniyle birlikte verilmesidir

Neden ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquoneden niccedilinrdquo sorularına yanıt verir

Olay ccedilıktığı iccedilin maccedil ertelenmiş neden ndash niccedilin

Amaccedil ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşme amacıyla birlikte verilen yar-gılardır

Amaccedil ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquone amaccedillardquo sorusuna yanıt verir

Oumlğretmenle goumlruumlşmek iccedilin geldim ne amaccedilla

Koşul ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşmesi belli bir koşulu gerektiren yargılardır

Onu goumlrduumlkccedile seni hatırlıyorumGidersem bir daha doumlnmemGit ama erken doumln

Oumlznel Anlatım (Kanıtlanamaz)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlnce-lerini iccedileren kanıtlanamaz nitelikte cuumlm-lelerdirCuumlmleye bir kelime dahi yorum karışmışsa cuumlmlede oumlznel anlatım vardır Birccedilok turistin ziyaret ettiği Efes

oumlnemli turizm merkezlerimizdendir

Nesnel Anlatım (Kanıtlanabilir)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlncele-rini iccedilermeyen cuumlmlelerdir Kişiden kişiye değişmeyeceği ve ortak kabul olduğu iccedilin kanıtlanabilir yargılardır Kitapta 19 bilim insanının konuyu değişik

youmlnlerden ccedileşitli boyutlarıyla inceleyen 21 yazısı yer alıyor

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

17

TE983584983584983584983584

54 (I) Erzincan guumlneyde Munzur kuzeyde Ccedilengelli

dağları ile ccedilevrili bu iki dağın sıkıştırdığı noktada Kemah ilccedilesi başlıyor (II) Sivas - Erzincan kara yolu Kemahrsquoın iccedilinden geccediliyor youmlrede uumlccedil cami sekiz mescit ve bir kale bulunuyor (III) Kemah soumlzcuumlğuumlnuumln Tuumlrkccedile olduğu ve Goumlktuumlrk Devle-tirsquonin uumlyesi Kimak Tuumlrklerinden geldiği sanılıyor (IV) 4000 yıl oumlnceki Hitit kaynaklarında Kemahrsquoın adı geccediliyor

Kemahrsquoı konu alan bu parccediladaki numaralan-mış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenler-den hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede konumuyla ilgili bilgi verilmektedirB) II cuumlmlede ccedilevresinde bulunan yapılar hak-

kında accedilıklama yapılmaktadırC) III cuumlmlede adının nereden geldiği ile ilgili bir

tahmin dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede kimler tarafından ve ne zaman

kurulduğu belirtilmektedir

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Yemekte iki ekmek doumlrt tabak fasulye geldiB) Bahccedilenin sadece arka tarafında yer kaldıC) Ccedilocukları da seminere almaya başladılarD) Bu saatten sonra kendi bildiğimi okurum

6 (I) Tuumlrkiyersquode bin uumlccedil yuumlz dolayında termal kay-nak bulunuyor (II) Bu kaynakların ccediloğu İccedil Ana-dolu ve Ege Boumllgesirsquonde yer alıyor (III) Oumlzellikle Ege Boumllgesirsquondeki kaynak suları ldquodoğal ccedilıkışlı ve bolrdquo olarak nitelendiriliyor (IV) Bu suların eriyik maden değerinin ccedilok yuumlksek kuumlkuumlrt radon ve tuz bakımından da hayli zengin olduğu biliniyor ayrıca bu kaynaklar suyu debisi sıcaklığı ccedile-şitli fiziksel ve kimyasal oumlzellikleriyle duumlnyadaki pek ccedilok kaynaktan daha uumlstuumln nitelikler taşıyor (V) Bu oumlzelliklerinden dolayı uumllkemiz termal kay-nak zenginliği accedilısından duumlnyadaki ilk uumlccedil uumllke arasında yer alıyor

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlede dile getirilen yargının sonucunu iccedilermektedirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Bu yol sizi doğrudan Ccedilekmekoumlyrsquoe ccedilıkaracaktırB) Bu başarısızlığın sebebi kendine inanmayı-

şındandırC) Olay oumlrguumlsuuml romanda daha geniştir ve ayrın-

tılara yer verilirD) Karşımıza ccedilıkan zorluklara goumlğuumls germesini bil-

meliyiz

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumln yargı soumlz konusudur

A) Yapılan incelemeler sonucunda karşı taraf haksız bulundu

B) Benim geldiğimi duyunca sevinccedilten havalara uccedilacak

C) Buumltuumln mirasını hayır kurumlarına bağışlamışD) Sonunda sesimi duyup bana doğru youmlneldi

9 I Akşam goumll kenarında buluşmak uumlzere yola ccedilıktık

II Roman oumlduumlluumlnuuml aldığı iccedilin ona herkes saygıy-la bakıyordu

III Ccedilocuklara hediye alamadığımızdan ccedilok uumlzuumll-duumlk

IV İyi bir eğitimci olayım diye her seminere katılırBu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-lerinde amaccedil-sonuccedil ilişkisi vardır

A) I ve II B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

10 (I) Eğer sağlıklı bir yaşam istiyorsak yediğimize iccediltiğimize dikkat etmeliyiz (II) Hayatımıza verdi-ğimiz duumlzenin ccedilevremize duumlzguumln oumlrnek olmasına da oumlzen goumlstermeliyiz (III) Eğer bizden sonraki nesli duumlşuumlnuumlyorsak oumlncelikle onlara bizler kendi hayatımızla oumlrnek olmalıyız (IV) Sağlıklı yaşamla sağlıklı nesiller yetişmesine oumlncuuml olmalıyız

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gilerinde koşul anlamı vardır

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve IV D) II ve III

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

18

511 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumltekilerden

farklı bir anlam ilişkisi vardır

A) Faturayı yatırmadı iccedilin iki haftadır elektriksiz otu-ruyoruz

B) Parasız kalmadığı iccedilin boumlyle rahat para har-cıyor

C) Aralarındaki kuumlskuumlnluumlğuuml sona erdirmek iccedilin oumlzuumlr diledi

D) Yazdığı hikacircyede yazım yanlışları olduğu iccedilin oumlduumll alamadı

12 (I) Artvin şehir merkezine 8 km uzaklıktaki Kafka-soumlr Yaylası boğa guumlreşlerinin de olduğu şenliğiyle tanınıyor (II) Yuumlksekliği 1100 metre olan yaylada belediyeye ait konaklamak iccedilin yapılmış elli yatak-lı Kafkasoumlr evleri var (III) Ayrıca Koumly Hizmetlerine ait bir misafirhane de hizmet veriyor (IV) Ccediladır kurma alanlarının bulunduğu yayla yuumlruumlyuumlş par-kurları ile son zamanların goumlzde mekacircnlarından

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzel-liği yanlış verilmiştir

A) Bu oumlduumlluuml sizin elinizden almak isteyebilir Varsayım

B) Zamanında buralardan arsa almak varmış Hayıflanma

C) Bizim evden iki kat daha pahalı bu ev Karşılaştırma

D) Avrupa kupalarında Tuumlrk takımlarının bu koumltuuml oyu-nu bizi şaşırtmıyor

Kanıksama

14 Şiirlerinizde anlamı guumlzelleştirmek iccedilin soumlz sanat-larına ccedilokccedila yer vermişsiniz ama anlamı farkında olmadan daraltmışsınız

Bu cuumlmleye dayanarak şairin aşağıdaki anla-tım oumlzelliklerinden hangisine uymadığı soumlyle-nebilir

A) Oumlzguumlnluumlk B) AkıcılıkC) Doğallık D) Yalınlık

15 Harvard Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesindeki bir araş-tırma ekibi uyumadan oumlnce mavi ışık yayan e-ki-tap okuyanlarla kacircğıt baskı kitap okuyanları kar-şılaştırarak e-kitapları okuyanların uykuya dalma suumlrelerinin kacircğıt baskı kitap okuyanlarınkinden ccedilok daha uzun olduğunu bu nedenle ertesi sa-bah da daha yorgun kalktıklarını ortaya ccedilıkardı

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Uyumadan oumlnce e-kitap okumak uyku kalite-

sini bozmaktadırB) Akşam saatlerinde maruz kalınan ışık uyku

hormonunun uumlretimini kısıtlamaktadırC) Kaliteli bir uyku uyuyabilmek iccedilin yatak oda-

sındaki ışık duumlzeyi son derece duumlşuumlk olmalı-dır

D) E-kitap okuyanlar kacircğıt baskı kitap okuyanlar-dan daha erken yaşlanmaktadır

16 ldquoGerccedileğin dağlarına umutsuzlukla ccedilıkılmazrdquo cuumlmlesinin yakın anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir

A) Ertelenmiş umutlar insanı perişan ederB) Umut yoksa girişim de yokturC) Umut olmadan umut edilen elde edilemezD) Umut insanoğlunun buumltuumln acılarının merhe-

midir

17 (I) Ccedilalıkuşu romanında yazar Anadolu insanının ne zor şartlar altında yaşam muumlcadelesi verdiğini anlatıyor (II) Halkın yaşadığı zorluklardan bazıla-rı ulaşım ve haberleşmedir (III) Anadolu insanının sıkıntısını İstanbulrsquoda eğitim goumlrmuumlş bir kızın ya-şadıkları uumlzerinden anlatmıştır (IV) Yazar buumltuumln bunları sade ve akıcı bir dille kaleme almıştır

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisinde ldquoCcedilalıkuşurdquonun uumlslubu hakkında bilgi verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

19

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

6

1 I Okulun bahccedilesini temizlemek uumlzere burada toplandık

II Bazı fırsatları zamanında değerlendirmek ge-rekiyor

III Guumlcuumlnuuml kanıtlamak adına buumltuumln ağırlıkları kaldırıyor

IV Boumlyle giderse bir ton daha koumlmuumlr yakarızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde amaccedil - sonuccedil ilgisi vardırA) I ve III B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

2 (I) Tuumlrkiyersquonin nuumlfusu en fazla olan ili İstanbulrsquodur (II) İstanbulrsquou Ankara ve İzmir takip ediyor (III) Yaşanabilirlik accedilısından Ankara aslında ilk sı-rada yer alır (IV) Ama İstanbul yabancı turistlerin en ccedilok ziyaret ettiği illerden

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

3 (I) Tarih konusunda bildiğim her şeyi yavaş yavaş planlı bir şekilde kardeşimle paylaşıyorum (II) Suuml-rekli konuşmam onu sıksa da yine de dikkatinden oumlduumln vermeden beni dinler (III) En ccedilok zorlandı-ğı dersi benim anlatımımla oumlğrenmeye ccedilalışması beni de mutlu ediyor (IV) Tarih sorularını dikkatli okursa emeğimizin karşılığını alırız

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-sinde koşul - sonuccedil anlamı vardırA) I B) II C) III D) IV

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilekleş-memiş bir beklenti vardır

A) Telefon ccedilalınca Sevgi arıyor sanmıştımB) Her şeyimi gizlemeden onunla paylaşırımC) Bu ccedilalışma temposu hepimize iyi gelecekD) Kısa bir suumlreliğine yurt dışına ccedilıkacağım

Karşılaştırma Bildiren YargılarOlay durum ve kavramlar arasındaki ben-zer ya da ayrılan youmlnlerin ortaya konduğu yargılardır

Cuumlmlede karşılaştırma anlamı ldquodaha ccedilok en gibi kadar derdquo soumlzcuumlkleriyle sağlanır

İki varlık durum olay veya olgu olma-dan karşılaştırma olmaz

- Ccedilocuklardan en kuumlccediluumlğuuml soumlz istedi

- Oumlykuumllerini şiirleri kadar beğendim

- Sen bu konuda benden daha tecruumlbelisin

ldquoEnrdquo soumlzcuumlğuuml en az uumlccedil şeyin karşılaştırıldığını

goumlsterir

Doğrudan AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin soumlyleyenin ağzından ccedilıktığı gibi hiccedil değiştirilmeden aktarıldığı cuumlmlelerdir

Ccedilalışmanız gerek dedi oumlğretmenimiz

Ezgi ldquoBen de geleceğimrdquo dedi

Dolaylı AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin yapıca değiştirilip kendi cuumlmlemizin iccediline sindirilerek akta-rılmasıdır

Oumlğretmen ccedilalışmamız gerektiğini soumly-ledi

Ezgi kendisinin de geleceğini soumlylediGerccedilek Soru CuumlmlesiYanıt gerektiren yanıt isteme amacıyla kurulan cuumlmlelerdir

Siz de gelecek misiniz

Soumlzde Soru CuumlmlesiAslında yanıtı bilinen cuumlmlelerdir

Ben sizi bilmez miyim

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

20

65 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil

ilgisi vardır

A) Korkularımızla yuumlzleşmenin zamanı geldi de geccediliyor

B) Beni tanıdığından bazı konuları yuumlzuumlme soumly-lemeye ccedilekinir

C) Buralardan selam goumltuumlr AnkararsquoyaD) Hep sonradan gelir aklıma anahtarı evde

unutmadığım

6 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Okulun başarısı geccedilmiş yıllara goumlre biraz daha arttı

B) Oumlvguumllere layık bir yazar olduğunu anlatıp du-rur

C) Bu işlerden pek anlamadığını defalarca anlat-tı

D) Umarım seni benim olduğum gruba verirler

7 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi uumlslupla ilgili değildir

A) Yazar kısa cuumlmlelerle anlatımı zenginleştir-miş

B) Guumlccedilluuml bir anlatıma sahip olduğunu bu eserin-de de goumlsterdi

C) Anlaşılabilir soumlzcuumlkler yapıtın beğenilmesinde oumlnemli bir etkendi

D) Romanlarında insanların ccedilevreye verdiği za-rarları işler

8 I Diyelim ki sen eve geccedil geldin (varsayım)II Etrafına kırıcı davranmasa olmaz sanki

(yakınma)III Bu kitapların oumlzetlerini ccedilıkarmanızda fayda

var (oumlneri)IV Boşuna yalvarma seni ccedilağırmaz partiye

(eleştiri)Yukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzelliği yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

9 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi anlamca olum-ludur

A) Bizi bu saatte arayacağını hiccedil duumlşuumlnmemiş-tim

B) Havada ne sis var ne pusC) Hep sınavlara ccedilalışıyoruz ama hemen unutu-

yoruzD) Eğitimde hedef olmadan başarıya ulaşmak

muumlmkuumln değil

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tım vardır

A) Oumlzuumlr dilemeyi bilmemiz gerekirB) Her zaman paranın bir işe yaramayacağını

vurgularC) Beni iyi dinlersen konuyu anlarsın diyorD) Buumlyuumlk başın buumlyuumlk derdi olur derdi babam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquopişmanlıkrdquo bil-dirmektedir

A) Zamanında duumlzenli ccedilalışmaya başlasaydım şimdi derece yapardım

B) Beni tanımadan boumlyle konuşması ccedilok normalC) Duumlşuumlncelerini accedilığa ccedilıkarmaktan hiccedilbir za-

man ccedilekinmezdiD) Bu hafta buumltuumln işler bitmiş olur

12 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde kuumlccediluumlmseme anlamı vardır

A) Yeni şirket accedilıp başarılı olacağını sanıyorB) Elindeki uumlccedil kuruşla ev almayı duumlşuumlnuumlyorC) Bizim de geleceğimizi planlar sanmıştımD) Bu olaylardan sonra ccedilaresizliği yuumlzuumlne yansı-

yordu

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

21

613 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım an-

lamı vardır

A) Sanırım bu sene de şampiyonluğu rakibe he-diye edeceğiz

B) Hiccedil oumlyle heveslenme oumlnce o bitiş noktasına va-rabilir

C) Bu saate kadar iş yerine varmıştırD) Buumltuumln bu yoğun temponun bir an olsun bittiği-

ni duumlşuumlnelim

14 Yazısında ağır ve ağdalı bir dil kullandığından okur eseri anlamakta guumlccedilluumlk ccedilekiyor

Bu cuumlmledeki anlam ilgisi aşağıdakilerden hangisinde vardır

A) Annemi toplantıya katılması iccedilin okula getir-dim

B) Eve geccedil kaldığı iccedilin bizlere hediye almışC) Kızgınlığını belirtmek iccedilin boş zaman kolluyorD) Kitabı okumak uumlzere oumlduumlnccedil aldım

15 I Galiba bu mevzu ccedilok uzayacakII Hastamız guumlnden guumlne daha iyiye gidiyorIII Oumlykuumlnden uzun cuumlmleleri ccedilıkarmalı anlatımı

biraz daha sadeleştirmelisin

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerde aşağı-daki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) OlasılıkB) SitemC) Aşamalı durumD) Oumlneri

16 (I) Sanat en genel anlamıyla yaratıcılığın ve ha-yal guumlcuumlnuumln şekil bulmasıdır (II) Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler suumlrekli değişmiş (III) Sanat soumlzcuumlğuuml genelde goumlr-sel sanatlar anlamında kullanılır (IV) Soumlzcuumlğuumln buguumlnkuuml kullanımı Batı kuumlltuumlruumlnuumln etkisiyle İngi-lizcedeki ldquoartrdquo soumlzcuumlğuumlne yakın olsa da halk ara-sında biraz daha geniş anlamında kullanılır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde tanım cuumlmlesi yer almaktadır

A) I B) II C) III D) IV

17 I Goumlzlerim goumlzuumlnde aşkı seccedilmiyorII Onlardan kalbime sevda geccedilmiyorIII Ben yordum ruhumu biraz da sen yorIV Ccediluumlnkuuml bence şimdi herkes gibisinYukarıda verilen doumlrtluumlkte numaralanmış dize-lerden hangisi kendinden oumlnceki dizenin ne-deni durumundadır

A) I B) II C) III D) IV

18 Aşağıdakilerden hangisi soumlzde soru cuumlmlesi-dir

A) Benim geleceğimden haberleri var mıB) Hangi durakta ineceğizC) Sen bu kitaptan ne anlarsın kiD) Uumlruumln değişimi yapıyor musunuz

19 Ancak buguumlnuuml hayal edebilecek kadar aklı olanlar yarının sahibi olamazlar

Aşağıdakilerden hangisi bu cuumlmleye anlamca en yakındır

A) Buguumlnuuml hayal edenler sadece guumlnuuml kurtarır-lar

B) Yarının sahibi olmak iccedilin geleceği hayal etmek gerekir

C) Daima hedefimizi en yuumlkseğe koymalıyızD) Hayalini gerccedilekleştirenler yarın iccedilin eli boş ka-

lırlar

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

22

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

7

Cuumlmlede Vurgu

Yuumlklemi fiil olan cuumlmlelerde vurgu yuumlkle-me en yakın olan soumlzcuumlk ya da soumlzcuumlk oumlbe-ği uumlzerindedir Bu kitabı bana geccedilen sene Okan almıştı Bu kitabı Okan bana geccedilen sene almıştı Bu kitabı geccedilen sene Okan bana almıştı Okan bana geccedilen sene bu kitabı almıştı

Oumln Yargı

Bir olay durum veya kişi ile ilgili olarak oumlnceden edinilmiş olumlu ve olumsuz huuml-kuumlmduumlr

Biliyorum buguumln de oumldevini getirmeye-cek

Bu adam hayatta akıllanmaz

Olasılık Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmesi imkacircn dacirchilinde olan olay olgu veya durumdur

Bu sınavdan 90 alabilirsin

Bu akşam size gelebilirim

Varsayım Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmemiş bir durumu gerccedilekleşmiş gibi kabul etmektir

Farz et ki bu sınavdan 90 aldın

Diyelim bu akşam size geldim

Gerccedilekleşmemiş BeklentiGerccedilekleşeceğine yuumlzde yuumlz inanılan bir olay ya da durumun gerccedilekleşmemesi du-rumundaki ldquobeklememezliği şaşkınlığırdquo dile getiren yargılardır

Gerccedilekleşmemiş beklenti cuumlmleleri ge-nellikle ldquosanmıştım duumlşuumlnmuumlştuumlmrdquo gibi yuumlklemlerle kurulur

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde amaccedil - so-nuccedil ilişkisi vardır

A) Hava soğuduğundan pencereyi kapattıkB) Bana kitap aldı diye ona teşekkuumlr ettimC) Yarına getirmek uumlzere bu kitabı alabilirsinD) Film izlemek iccedilin sinemaya gitmeye karar ver-

dik

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoiccedilinrdquo soumlzcuuml-ğuuml cuumlmleye diğerlerinden farklı bir anlam kat-mıştır

A) Sınava ccedilalışmak iccedilin eve erken gittimB) Eski guumlnleri hatırladığım iccedilin duygulandımC) Karadenizrsquoe gitmek iccedilin guumln sayıyoruz D) Okumak iccedilin fırsatlar yaratmalı insan kendine

3 (I) Eserleriyle bir anda magazin malzemesi hacircline gelen sanatccedilıların bu sonuccedilta payları ne kadardır bilemiyorum doğrusu (II) Son zamanlarda ccedilok tartışılan ldquoccedilok satmardquo meselesi gerccedilekten onların hayallerini suumlsluumlyor mudur (III) Ya da adlarının guumlzellik veya yakışıklılıklarının eserlerinin oumlnuumlne geccedilmesi acaba kendilerini rahatsız ediyor mu-dur (IV) Bu tartışılabilir ancak şu belli ki piyasa-da boumlyle allanıp pullanmaya yuumlceltilmeye merak-lı sanatccedilı tipleri ccedilok

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangisi diğerlerine goumlre daha kesin bir yargıdırA) I B) II C) III D) IV

4 I Necip Fazılrsquoın ldquoKaldırımlarrdquo şiiri aynı zamanda bestelenmiştir

II Sabahattin Alirsquonin eserlerinde ağalık sistemi-nin başarılı eleştirisini goumlruumlrsuumlnuumlz

III Uumlnluuml yazar en sevilen eserlerini Bodrumrsquoda yazmıştır

IV Yaptığı muhteşem betimlemeler onu diğer ya-zarlardan ayırır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangisi kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden farklı-dır

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

23

TE983584983584983584983584

75 Başarılı bir takımın pek ccedilok eli tek bir beyni var-

dır

Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cuumlmleye en yakındır

A) Başarıyı getiren iş birliği iccedilinde ccedilalışmaktırB) Tek akıl bol iş birliği başarıyı getirirC) Başarı iccedilin insanları bir kişi organize etmelidirD) Bir kişi karar verir ccedilok kişi uygularsa başarı

gelir

6 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım soumlz konusu değildir

A) Farz edelim ki şu an yaz tatili gelmişB) Sınavı kazandığını duumlşuumln ne kadar mutlu olu-

ruzC) Diyelim ki seni aramadı ne yapacaksın o za-

manD) Varsayımlar uumlzerinden karar vermek doğru

olmaz

7 Dermotoloji uzmanı X bebeklerde cilde renk ve-ren ve cildi guumlneşten koruyan melanin adlı pig-ment huumlcrelerinin bebeklerde yetersiz sayıda olduğunu ve bebekleri guumlneşten korumada izle-necek ilk yolun bebeğe sık dokunmuş ve pamuklu kumaştan yapılan accedilık renk giysiler giydirmek ol-duğunu belirtti

Bu cuumlmledenI Guumlneşin zararlı ışınlarından korunmada pig-

ment huumlcrelerinin etkisi vardırII Bebekleri guumlneş ccedilarpması ve yanıklarından

korumanın en etkili yolu koruyucu kremler kullanmaktır

III Bebeklerde guumlneş ccedilarpmasının yetişkinlerin-kinden fazla goumlruumllmesinin nedeni bebeklerin hareketli olmamasıdır

IV Melanin adı verilen huumlcrelerin birden ccedilok işlevi vardır

yargılarından hangilerine ulaşılamazA) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) III ve IV

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokarşılaştır-mardquo soumlz konusudur

A) Geccedilen yıla goumlre soruların daha kolay olacağı-nı duumlşuumlnuumlyorum

B) Buguumlnlerde kafasının başka şeylerle meşgul olduğu accedilık

C) Kendinize bir dost bulmak isterseniz onu ki-taplarda arayın

D) Duumlşuumlncelerimizi oumlfkelenerek anlatmak bizi so-nuca goumltuumlrmez

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlyleyenin duygularına yer verilmemiştir

A) Hafta sonu yapılacak panele farklı dallardan 42 akademisyen davet edildi

B) Yaptığı başarılı tasvirlerle adını unutulmazlar arasına kazımayı başardı

C) Anadolursquoda yaşanan toprak ağalığı sisteminin koumlhneliğini başarıyla eserine taşımış

D) Yalnızlık temasını okuyanların yuumlreğine do-kunarak vermeyi seviyor

10 I Yazının gazetede yayımlandığı duumlşuumln bir kere

II Buguumlnkuuml sınavlarımız oumlnuumlmuumlzdeki hafta accedilık-lanabilir

III Buraya geldiğinde bizi de arar sanmıştıkNumaralanmış cuumlmlelerde aşağıdaki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) Gerccedilekleşmemiş beklentiB) Oumln yargı C) VarsayımD) Olasılık

11 (I) 1930 yılında yayımlanan ldquoBir Gemici Hikacircye-sirdquo adlı eseri yazarın sanat haya tında yeni bir doumlneme başladığını goumlsterir (II) Romantik oumlge-ler hikacircye buumlnyesindeki eski ağırlıkla rını kaybe-derek yerlerini daha gerccedilekccedili bir mizaca bırakır (III) Boumlylece yazar hikacircyelerine daha toplum sal bir iccedilerik kazandırmış olur (IV) Bazı araştırmacı lar yazardaki değişimi Al manyarsquoda bulunduğu sı rada daha yakından tanı dığı Batılı yazarlara bağ larlar

Bu parccedilada numaralan mış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquosanatccedilının uumlslubuna youmlnelik değerlendir-merdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

24

712 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquooumln yargırdquo an-

lamı bulunmaktadır

A) Bu konuda bizi doğru youmlnlendirmediğini duumlşuuml-nuumlyorum

B) Zamanında yola ccedilıkmazsanız otobuumlsuuml kaccedilırır-sınız

C) Her geccedilen guumln artan enflasyon yaşam koşul-larını guumlccedilleştiriyor

D) Bu yıl yine şampiyon bizim takımımız olacak-tır

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquoazımsamardquo anla-mı iccedilermektedir

A) Bu soruları mı cevaplayamadınız sizB) Bir kitapla yazar olduğunu duumlşuumlnuumlyor ne yazıkC) Bu kadarcık parayla benden geccedilinmemi mi

bekliyorsunD) Okuyup adam olacakmış da ailesine o baka-

cakmış

14 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zaman oumlgesi vurgulanmıştır

A) Ona buumltuumln gece olanı biteni sakince anlattımB) Buumltuumln gece olanı biteni sakince ona anlattımC) Olanı biteni sakince buumltuumln gece ona anlattımD) Sakince ona olanı biteni buumltuumln gece anlattım

15 (I) Kapkaranlık sık bitki oumlrtuumlsuumlyle dolu ormanın iccedilinde ilerliyorduk (II) Her geccedilen dakika ccediloumlken karanlık yolumuzu karartıyor oumlnuumlmuumlzuuml goumlrmemiz iccedilin bize tek ışığı ay sağlıyordu (III) Geccedil de olsa yanlış bir yola girdiğimizi anlamıştık (IV) Bu yuuml-ruumlyuumlş nedeniyle hepimiz yorulmuş omuzlarımız duumlşmuumlş parmağımızı kımıldatmaya hacirclimiz kal-mamıştıYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquobetimleme (tasvir)rdquo yapılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

16 I Şimdiki aklım olsaydı onu hiccedil dinlemezdimII Bana bunları o ellerle mi yazdınIII Zamanında ona guumlvenseydim başıma bu gel-

mezdiIV Bunları bilsen bana yine de kızacak mıydınYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-lerinde ldquopişmanlıkrdquo anlamı soumlz konusudur

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) II ve IV

17 I Yaptığınız pikniğe beni davet etmek aklına gelmedi mi (sitem)

II Ders vakti geldi oumlğretmen sınıfa gelmiştir (olasılık)

III İnsanlar hacirclacirc demokrasinin oumlnemini anlamış değil (pişmanlık)

IV Tuumlrkccedilenin en oumlnemli sorunu aşırı duumlzeyde ya-bancı soumlzcuumlk kullanılmasıdır (karşılaştırma)

Yukarıdaki numaralı cuumlmlelerin hangisinin ay-raccedil iccedilindeki anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

18 (I) Cumhuriyet Doumlnemi Tuumlrk şiirinde yeni bir ccedilığır accedilan Orhan Veli Garipccedililer hareketinin en oumlnemli ismidir (II) O Tuumlrk şiirini yıpranmış kalıplardan klişe soumlzlerden kurtarıp gerccedilek hayata guumlnluumlk yaşamın arasına taşımıştır (III) Yalın anlaşılır nuumlkteli realist ve halk diliyle esprili şiirler yazmış-tır (IV) 1941rsquode yazdığı ldquoGariprdquo adlı şiir kitabının oumln soumlzuumlnde Tuumlrk şiirine yepyeni bir hava getirmek gerektiğini savunur

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde yazarın uumlslubuyla ilgili bilgi verilmiştir

A) I ve IVB) II ve IIIC) II ve IVD) III ve IV

19 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tıma başvurulmuştur

A) Eğitimin gelecek nesilleri aydınlatma işlevini unutmamalıyız dedi

B) Atatuumlrk ldquoSanatsız kalmış bir toplumun yaşam damarları kopmuş demektirrdquo der

C) Van kedileri bir goumlzuuml mavi bir goumlzuuml yeşil olma-sıyla tanınır

D) Bana anlatacaklarının ccedilok oumlnemli olduğunu soumlyledi

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 14: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

11

TE983584983584983584983584

44 YazmakbirseruumlvendirhiccediltartışmasızBirroma-

nınkacircğıdadoumlkuumllmenedenibirduygupatlamasıbiracıhattabirbunalımolabilirBensesonsuzbiroumlzguumlrluumlkvemutlulukiccedilindeyazıyorumheryapı-tımdakendiccedilizdiğimbirharitanınuumlstuumlndeuccediluyorkendiistediğimalanainiyorum

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) Oumlznellikle biccedilimlendirilen yapıtlar aracılığıyla

kişiselduumlşuumlnceleriiletmekB) Youmlnlendirmelere ve dayatmalara kapalı bir

anlayışlauumlretmekC) Oumlzguumlrbirbakışaccedilısınıbenimseyerekyaratıcı

olmakD) Yaşamın her youmlnuumlnuuml yapıtlarına taşıyarak

youmlnlendiriciolmak

5 ldquoGoumlzrdquosoumlzcuumlğuumlyleilgilidilimizdeccedilokfazladeyim

vardırOumlrneğinbirkişiveyabirşeydeğeriniyi-

tirdiğinde goumlzden duumlştuuml ayrı duumlşenlerin arasın-

daki sevginin zamanla azaldığını belirtmek iccedilin goumlzdenırakolangoumlnuumlldendeırakoluroumlnemver-

memek arkaplana itmekanlamınıvermek iccedilingoumlzden uzak tutmak dikkatleri uumlzerine ccedilekmek

anlamındagoumlzealmakdeyimlerinikullanırız

Yukarıdaki numaralanmış deyimlerden hangi-si yanlış accedilıklanmıştır

A) I B) II C) III D) IV

6 Sevdiğimiz kişilerin oumlluumlmuumlnuumln ardından onlarakarşıbiriccedilhesaplaşmakarşısındabuluruzkendi-miziSankigeridekalmanınsuccedilluluğunuduyum-sarızbuduyumsamanınetkisiyleoumlleninyaşamseruumlveni sessiz bir filme doumlnuumlşuumlr belleğimizdeSonundasevdiğimizkişilerinoumlluumlmuumlduygusalbirdepremyaratıriccedilimizde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle anlatılmak iste-nen aşağıdakilerden hangisidirA) TenselbiryıkılışB) Bireyin kavramavealgılamaguumlcuumlnuumln koumlrel-

mesiC) AcınınyarattığıyoğunlaşmışbiriccedilsessizlikD) Psikolojikbirccediloumlkuumlntuuml

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde sesteş soumlz-cuumlkler bir arada kullanılmıştır

A) BuyılkuralıktanhastalıktanyıldıartıkkoumlyluumlB) Kendime ccedilizdiğim yoldan oumlmruumlm boyunca

doumlnmeyeceğimC) BanaguumllhepguumllkibendeguumlleyimD) Doğrubildiklerindensakınolaşaşma

8 I BusınavlarartıkcanımatakettiII Boşunabenimguumlnahımıalmayındoğrusoumly-

luumlyorumIII Oumlyle saf biridir ki hemen herkes kandırabilir

onuIV Abimbenipatronaanlatırkensankiağzından

baldamlıyorduYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde deyim kullanılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

9 (I)Heryerdenbukonuylaalakalı itirazalıyoruz(II)Bu itirazlaracevapvermehakkımızvaramakullanmak istemiyoruz (III) Ccediluumlnkuuml biz succedillu vekabahatli aramıyoruz (IV) Amacımız dergimizidahaileriyegoumltuumlrmekiccedilinelimizdengelengayretigoumlstermektir

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde eş anlamlı soumlzcuumlkler bir arada kullanıl-mıştır

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soyut an-lamlı soumlzcuumlk kullanılmamıştır

A) Yenioumlykuumlmebahccediledekiboumlcekvızıltılarıara-sındabaşladım

B) BusaygısızdavranışlarınabirsonvermelisinC) Sonunda hayal ettiğim arabayı alma fırsatı

geccediltielimeD) Banakendimenfaatidoğrultusundayaklaşan-

lardanhepuzakdurdum

I

II

III

IV

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

12

411 Onakarşıyapılanolumsuzeleştirilerehiccedilbirza-

mankulaktıkamadıBueleştirileronuyıpratmakyerineaksinedahadaguumlccedillendirdiSoneseriyledegoumlruumlluumlyorkiolumsuzeleştiriyapanlarağzınınpayınıaldıArtıkeleştirilerolumluyadoumlnduuml

Bu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) MutsuzluğunudışarıaktarmakB) GerccedileğiortayaccedilıkarmakC) SoumlylediklerineveyaptıklarınapişmanolmakD) Birininahınıuumlstuumlneccedilekmek

12 Dostoyevski Ccedilarlık Rusyarsquosında yoksulluk iccedilin-dekıvrananinsanlarındramlarınıyazabildiğiiccedilinduumlnyaedebiyatınındoruklarınayerleşebildiUumllke-mizdedeOrhanKemalboumlyleinsanlarınhayatları-nıyazarlığınbuumlyuumltecialtınaaldı

Bu parccediladaki ldquoyazarlığınbuumlyuumltecialtınaalmakrdquosoumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) YapıtlarınasanatsalbirtatsindirmekB) YazdıklarındagoumlzlemlerineccedilokccedilayervermekC) Gerccedilekleri tuumlm ccedilıplaklığıyla goumlz oumlnuumlne ser-

mekD) Yaşananlarıabartarakanlatmak

13 SoumlzoyunlarındanuzakbirşiirivardırşairinOnuniccediltenliğiyalınlığagoumltuumlruumlrşiiriniyalınlığıdaccedilarpı-cılığa Konuşur gibi şiir soumlylemek her babayiği-din harcı değildir Soumlzuumln balını bulup ccedilıkarmakgerccedilekşairinişidirBoumlyleceohemenherşiirindegerccedilekbirşairolmayıbaşarmıştır

Bu parccedilada ldquosoumlzuumlnbalınıbulupccedilıkarmakrdquo soumlzuuml ile anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) SoumlylemekistediğiniokuraeksiksizyansıtmakB) Semboller yerine soumlzcuumlğuumln ilk anlamını kul-

lanmakC) KurduğuşiirdiliyleguumlccedilluumlbirdeyişeulaşmakD) Yenikelimelerkullanarak farklıbiretkiyarat-

mak

14 HermektuptariheduumlşuumllmuumlşbirnotturBunotlarccedilağınınsorunlarınakarşıduyarlıveilericifikirleresahip bir aydınımızın kaleminden ccedilıkmış ise ta-rihinkaranlıknoktalarına ışık tutacakbirniteliğekavuşurBunedenleoumlnemlikişilerinyazdığımek-tupların tarihicirc bir belge olduğu goumlz ardı edilme-melivebubelgeleriyiokunmalıveanlaşılmalıdır

Bu parccedilada geccedilen ldquotarihin karanlık noktalarınaışıktutacakbirniteliğekavuşmakrdquo soumlzuumlyle anla-tılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) TarihibirbilimdalıolaraktanıtabilmekB) Zamanlaguumlncelliğiniyitirerek tarihicircbirnitelik

kazanmakC) İnsanlarınbirccedilokalandabeğenisinikazanmış

olmakD) Geccedilmişinbilinmeyenyoumlnlerini ortaya ccedilıkara-

cakdeğereulaşmak

15 Aşağıdaki altı ccedilizili soumlzlerden hangisi daha oumlzel bir kavramı ifade eder

A) Bumevsimdeağaccedillaryapraklarınıkaldırımla-rahalıgibiserer

B) Tuumlrkiyeuumlccediltarafıdenizlerleccedilevrilibiryarımadauumllkesidir

C) OnaaldığımbeyazguumlluumldahaccedilokbeğendiD) İnsanhayatıboyuncaherzamandoğrukarar-

larveremeyebilir

16 Guumlnluumlk o guumlnuumln olaylarının yazıldığı suumlsluuml laf-lara gerek duyulmayan bir yazı tuumlruumlduumlr Ancakyazan kişinin yaşadıklarını en iccedilten bir biccedilimdeyazdığıbirtuumlrolduğundanduygusallığınağırba-sabileceğibiranlatımvardırguumlnluumlklerde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle guumlnluumlkle ilgili ola-rak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) YoğunduygularlakalemealmakB) SanatlıbiranlatımaihtiyaccedilduymamakC) DoğalbiranlatımlaetkileyiciolabilmekD) Hertuumlrluumlanlatımtarzınıkullanabilmek

13

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlamTE983584983584983584983584

1 Tuumlrkedebiyatccedilısıartık kendi yolunukendisi ccediliz-melikendisanatkozasınıkendisioumlrmelidirBunuyaparakkendiyaratıcılıklarınaguumlvendiklerinigoumls-terirBusayedekendişaheserleriniyaratacakveeserlerinibuumltuumlninsanlığasunacakBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle Tuumlrk edebiyatccedilıla-rına duumlşen goumlrev aşağıdakilerden hangisidir

A) EserlerindetoplumsalkonularıişlemekB) TuumlminsanlığıilgilendirenkonularıanlatmakC) Kendilerineguumlvenerekgelecekkuşaklaraoumlr-

nekteşkiletmekD) Kendilerineoumlzguumlbiredebicircanlayışıbenimse-

mek

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde deyim yerin-de kullanılmamıştırA) Ccedilocuklarınazamanındaterbiyevermediğiiccedilin

şimdidizinidoumlvuumlyorB) Songuumlnlerdeherkesyanındakiylekonuşma-

yaccedilalışıyorbirbirininardındanduumlmenccedileviri-yor

C) Taraftarlarmaccedilınsondakikasınakadardokuzdoğurdu

D) Sonuccedilların 9rsquoda accedilıklanacağını oumlğreninceodanıniccedilindedoumlrtdoumlnmeyebaşladı

3 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan sonraki boumlluumlm aynı anlamdadırA) YahyaKemaloturupeskişiirinruumlzgacircrıylaşiir

yazarkenbileyenilikccediliydibuoumlzuumlndeyeniolanbirtavırdı

B) Buresimhayatafarklıbirpenceredenbakma-mızıvebakışaccedilımızıgeliştirmemizisağlıyor

C) Duumlruumlstluumlk zanaatkacircrı karakterize eden enoumlnemlioumlzelliklerdenbiridirbirccedilok insanınta-şıyamayacağıdeğerdir

D) Bunlaryaşlılıkşiirlerideğilkitabın iccedilinde in-sanoğlunungenccedillikoumlzleminidilegetiriyor

4 ldquoSuumlruumlklemekrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilek anlamıyla kullanılmıştırA) Sensiztadıccedilıkmazdiyerekhergittiğigeziye

benidesuumlruumlkluumlyorB) İnsanlığı1940rsquolıyıllardakiokanlısavaşasuuml-

ruumlkleyennedenlerbuguumlnbileanlaşılamıyorC) Aslan oumllduumlrduumlğuuml ceylan yavrusunu uzaktaki

ağacadoğrusuumlruumlklediD) Sanatccedilımistik ezgileri kullandığı şarkılarıyla

dinleyenlerifarklıbirduumlnyayasuumlruumlkluumlyor

5 ldquoDağınıkrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin han-gisinde mecaz anlamıyla kullanılmıştırA) Misafirleridağınıkbirkıyafetlekarşılamakzo-

rundakaldımB) Şuandakafamccedilokdağınıksoumlylediğinhiccedilbir

şeyianlamıyorumC) Yatakodasıvemutfakdağınıkolduğundaccedilok

rahatsızoluyorumD) Buyoumlredeevlerccedilokdağınıkyapıldığıiccedilinula-

şımzoroluyor

6 (I) Goumllyazırsquonın girişinde ziyaretccedilileri heyecanlakarşılayan olağanuumlstuuml guumlzellikte bir doğal anıtvar(II)ldquoAnıtCcedilınarrdquodiyeadlandırılandevağacıngoumllgesi yaklaşık 400metrelik bir alanı kaplıyor(III) Nefis turna balığı pişirilen youmlresel uumlruumlnlersatılanbirbahccedilenintamortasındaadayıkarayabağlayan koumlpruumlnuumln hemen başında bulunuyor(IV) Ccedilınarın anıt ağaccedil olarak tescil edilmesi vekahverengi tabelasınınkonulmasıMehmetOka-tanrsquoınuğraşlarısonucundagerccedilekleşmişBu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin han-gisinde insana ait bir oumlzellik insan dışı bir var-lığa aktarılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

7 Aluumlminyum metale zarar vermeyen kireccedil ccediloumlzuuml-cuumlyuumlyıllaroumlnce----veTuumlrkiyersquodepazarınyuumlzde65rsquoine ---- firma guumlnluumlk kullanımayoumlnelik kireccedilkir yağve lekeccediloumlzuumlcuumlspreygibi uumlruumlnleri piya-sayasuumlrduumlBu cuumlmledeki boşlukları en uygun biccedilimde ta-mamlayan ifadeler aşağıdakilerden hangisin-de verilmiştir

A) araştıran-sahipolanB) piyasayasuumlren-hacirckimolanC) destekleyen-hitapedenD) satışasunan-indirgeyen

14

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8 ldquoOumlykuumlcuumlnuumlnKitabırdquooumlykuumlcuumllerinduumlnyalarınaya-zarlıkveoumlykuumlcuumlluumlkseruumlvenlerineilişkinvefarklıkotarılmışbiryapıtBufarklılıkbenceyazarlarınhepsinin bu imeceye severek el vermelerindenkaynaklanıyorBu parccedilada geccedilen ldquoimeceye severek el ver-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) En oumlnemli değerlerimizden birinin paylaşımolduğu

B) YardımlaşmadagoumlnuumllluumlluumlğuumlnesasolduğuC) Emek birliğiyle kotarılacak bir işe isteyerek

yardımcıolunduğuD) Bazıişlerinelbirliğiyledahaccedilabuktamamla-

nabileceği

9 Ccediloğu zaman kendimi bir makineye her sabahbeniuyandıranccedilalarsaatidemakineninccedilalışmaduumlğmesinebasanbirustabaşınabenzetirimGuumlnboyu koştururken o ldquotik takrdquoların yerini kalbiminatışlarıadımseslerimalırAncakenderdeolsabazı guumlnler iccedilimdeki saatin durduğunu hissede-rimBu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) ZamanındurmasınıistemekB) HerşeyiolduğugibikabullenmekC) YaşamenerjisiniyitirmekD) Yaşamıngereksizliğineinanmak

10 Aşağıdakilerin hangisinde altı ccedilizili soumlz cuumlm-leye oumltekilerden farklı bir anlam katmıştırA) Hiccedil kuşkusuz buguumlnden sonra daha yoğun

ccedilalışmalıyımB) Oumlnuumlmuumlzdekihaftabiraksilikolmazsatoplana-

cağızC) Bukitabınhazırlanmasındaeminolunkiuumlze-

rimeduumlşeniyapacağımD) Buguumlngoumlruumlşmelerinsonuccedillanmasıkesindir

11 Aşağıdakilerin hangisinde accedilıklaması yapılan soumlzcuumlk cuumlmledeki accedilıklamasına uygun olarak kullanılmamıştırA) Bayılankadınakolonyakoklatıncakadınaccedilıl-

dı(AccedilılmakKendinegelmek)B) Başdoumlnduumlrenbirguumlzelliğesahipgemieğlen-

celibirguumlruumlltuumlyleindisulara(İnmekUzamakulaşmak)

C) Boşoturmakinsanındahaerkenyaşlanması-nanedenolur(Boşİşsizbirbiccedilimde)

D) Bozukveccedilamurluyoldayuumlruumlrkenanideniccedili-mebirgariplikccediloumlktuuml(CcediloumlkmekYoğunbirbi-ccedilimdehissetmek)

12 ldquoSallanmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde mecaz anlamda kullanılmıştır A) Depremolduğunusalondaki avizenin sallan-

masındananladımB) Bizimkiler karşıdaki parkın salıncaklarında

sallanıyorlarC) Youmlnetimkurulubaşkanıdeğiştiğiiccedilinpersonel

muumlduumlruumlnuumlnkoltuğudasallanıyorD) Ccedilocukların belirli bir yaştan sonra suumlt dişleri

sallanırveduumlşer

13 Yazın duumlnyamızda değerleri ccedilok su goumltuumlruumlr şiirvehikacircyeleringuumlnuumlmuumlzuumlngeccedilerlivezorunlutekedebiyatuumlruumlnuumlolaraksavunulduğunukendindenoumlncekivekendidışındakituumlmdeğerleriyadsımavesuccedillamayoumlntemininoumlndetutulduğunugoumlruumlyo-ruzsondoumlnemdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle şiir ve hikacircyele-rin hangi oumlzelliği belirtilmek istenmiştirA) BenzerkonularıişlemeB) GeccedilmişinizlerinitaşımamaC) OumlzguumlnfikirlerleuumlretilmemeD) Nitelikleritartışmayaaccedilıkolma

15

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

14 Mozart kısacık yaşamına sığdırdığı altı yuumlzdenfazlayapıtlainsanlığakocabirhazinesunmuşturNuumlktesidinleyiciyihemenkavrayıverentılsımıvetuumlm ccedilocuksuluğunun ardındaki derin duumlşuumlncesionu ccedilağdaşı olan bestecilerden ayırır Pek ccedilokbestecimuumlziğinibirotobiyografigibikullanırkenMozartrsquoınmuumlziğikatıksızsafmuumlziktirNepara-sızguumlnlerinineateşlihastalığını nede tırman-makta olan Fransız Devrimirsquonin hırccedilın etkilerinianlatırmuumlziğindeBu parccediladaki ldquomuumlziğinbirotobiyografigibikulla-nılmasırdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdaki-lerden hangisi olabilir

A) Sanatccedilının yaşantısının yapıtlarına yansıtıl-ması

B) Eserlerde toplumsal değil bireysel konularınelealınması

C) SanatınbiraraccedilolarakgoumlruumllmesiD) Bestelerininsanatccedilınınoumlzelyaşamınailişkin

ipuccedillarıtaşıması

15 Azerbaycan Tuumlrkccedilesinin yirminci asırda yetiş-tirdiği lirik ve guumlr sesli ozanı sustu Yuumlreğindenkalemine suumlzduumlğuuml kanı uumllkesinin oumlzguumlrluumlk muuml-cadelesinekarıştırankurtuluşsavaşccedilısıbedeninitoprağaemanetettiBu parccedilada geccedilen ldquoyuumlreğindenkaleminesuumlzuumll-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) DuygularınıyazıyadoumlkmekB) OumlzuumlsoumlzuumlbirolmakC) YazıyamerakduymakD) Yaşamadoumlrtellesarılmak

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisindeki altı ccedilizili soumlz ayraccedil iccedilinde verilen soumlzle anlamca uyuş-mamaktadırA) Tuumlrk kahvesi yapmak iccedilin oumlnce şekeri suda

tamameneritmekgerekiyor(Katıbirmaddeyisıvıdaccediloumlzmek)

B) Goumlsterimizherguumlnbroşuumlrlerimizdebelirttiği-mizsaatlerdebaşlayacak(zamanlarda)

C) Ustasınınyanındaepeypiştiktensonrakendiduumlkkacircnınıaccediltı(birişiiyiceoumlğrenmek)

D) Uumlruumlnlerimizi iade etmek istediğinizde hiccedilbirsorunlakarşılaşmazsınız(değiştirmek)

17 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan oumlnceki boumlluumlm aynı anlamdadırA) Şiir aynayı kırma sanatıdır gerccedileği olduğu

gibiaktarmamaktırB) Genccedillik edebiyatının birccedilok romanı genccedilleri

suumlreklikolladıgenccedilliğinsorunlarınatercuumlmanolmakiccedilindoğdu

C) Şehirler guumlnuumlmuumlz edebiyatında salt birmekacircnolmaktanccedilıktıromankişilerininbuumltuumln-leyiciparccedilasıoldu

D) Tiyatrolar guumlnuumlmuumlzde terk edilmiş evler hacirc-linegeldihakettiğideğeribirtuumlrluumlgoumlrmedi

18 EleştiriyazılarıbellibirmetinuumlzerineyazılırYa-zınsalmetinleryazınveeleştirikuramlarındanbi-rinedayanılarakyazılmadığınagoumlreometinlereeğilen eleştiri yazıları da bilimsellik ve nesnellikgereğisayılandeğişmezkuramsalşablonlarkul-lanamaz Her yazınsal metin kendi iccedil yapısınaaykırıduumlşmeyecekbireleştirelyaklaşımgerekti-rirDurumboumlyleoluncaeleştiriyazıları tornadanccedilıkamaz tornadanccedilıkamayacağınagoumlre torna-yagiremezdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle ldquoeleştiriyazılarırsquorsquon-da bulunması gereken hangi nitelik anlatılmak istenmektedirA) FarklıtuumlrdenyapıtlaruumlzerineyazılmasıB) NesnelliktenoumlduumlnvermedenoluşturulmasıC) Okurun bakış accedilısı dikkate alınarak kaleme

alınmasıD) Bellibirkalıbasokulupbiccedilimlendirilmeyeccedila-

lışılmaması

19 GelKatiliolyalnızlığımınHasretimisıfırlaGoumlzlerimaccedilıkgitmedenBu dizelerde aşağıdaki anlam olaylarından hangisi vardırA) Bir soumlzuumln benzetmeamacıyla başka bir soumlz

yerinekullanılmasıB) Birsoumlzuumlnhemgerccedilekhemmecazanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılmasıC) Bir soumlzuumln karşıt anlamını duumlşuumlnduumlrecek bi-

ccedilimdekullanılmasıD) Soyutanlamlıbirsoumlzcuumlğuumlnsomutanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılması

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

16

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

5

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil ilişkisi yoktur

A) Parasının olmadığını anlayınca duumlkkacircndan dı-şarı ccedilıktı

B) Okulu bitirmesiyle gelecek kaygısı daha da arttı

C) Bildiklerini anlatırsa bu olayı daha kolay ccedilouml-zebiliriz

D) Pikniğe beni ccedilağırdığı iccedilin pişman olmuş

2 Bilim insanlarının yaptığı bir araştırmaya goumlre bunama eğilimi olan kişiler arasında birden fazla dil konuşanlar tek bir dil konuşanlara goumlre beş yıl kadar daha fazla bir suumlre sonra bunama evresine giriyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Birden ccedilok dil konuşan insanlarda bunama

ccedilok seyrek goumlruumlluumlrB) Tek dille konuşan her insan belli bir yaştan

sonra bunama sorunuyla karşılaşmaktadırC) Bunama eğilimi olan insanlarda ana dilinin dı-

şında başka bir dille konuşabilmek bunamayı geciktirmektedir

D) Ana dilinin dışında bir dilin dil bilgisi kurallarını oumlğrenmek bunamayı geciktirmektedir

3 (I) Bir ccedilocuk bahccedilede ccedilok mutlu olur (II) Bahccedile ona doğayı sunar ccediliccedilekleri boumlcekleri kuşları doumlrt yapraklı yoncaları getirir ccediluumlnkuuml (III) Ccedilocuk bahccedilede doğayla buluşur (IV) Dahası oyun oynar yaşıtlarıyla (V) Her ccedilocuk istediği kendini buldu-ğu oumlzguumlrleştiği bir ortam ister

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlenin nedeni duru-mundadır

A) II B) III C) IV D) V

Neden ndash Sonuccedil İlişkili (Gerekccedileli) YargılarBir olay durum ya da olgunun nedeniyle birlikte verilmesidir

Neden ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquoneden niccedilinrdquo sorularına yanıt verir

Olay ccedilıktığı iccedilin maccedil ertelenmiş neden ndash niccedilin

Amaccedil ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşme amacıyla birlikte verilen yar-gılardır

Amaccedil ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquone amaccedillardquo sorusuna yanıt verir

Oumlğretmenle goumlruumlşmek iccedilin geldim ne amaccedilla

Koşul ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşmesi belli bir koşulu gerektiren yargılardır

Onu goumlrduumlkccedile seni hatırlıyorumGidersem bir daha doumlnmemGit ama erken doumln

Oumlznel Anlatım (Kanıtlanamaz)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlnce-lerini iccedileren kanıtlanamaz nitelikte cuumlm-lelerdirCuumlmleye bir kelime dahi yorum karışmışsa cuumlmlede oumlznel anlatım vardır Birccedilok turistin ziyaret ettiği Efes

oumlnemli turizm merkezlerimizdendir

Nesnel Anlatım (Kanıtlanabilir)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlncele-rini iccedilermeyen cuumlmlelerdir Kişiden kişiye değişmeyeceği ve ortak kabul olduğu iccedilin kanıtlanabilir yargılardır Kitapta 19 bilim insanının konuyu değişik

youmlnlerden ccedileşitli boyutlarıyla inceleyen 21 yazısı yer alıyor

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

17

TE983584983584983584983584

54 (I) Erzincan guumlneyde Munzur kuzeyde Ccedilengelli

dağları ile ccedilevrili bu iki dağın sıkıştırdığı noktada Kemah ilccedilesi başlıyor (II) Sivas - Erzincan kara yolu Kemahrsquoın iccedilinden geccediliyor youmlrede uumlccedil cami sekiz mescit ve bir kale bulunuyor (III) Kemah soumlzcuumlğuumlnuumln Tuumlrkccedile olduğu ve Goumlktuumlrk Devle-tirsquonin uumlyesi Kimak Tuumlrklerinden geldiği sanılıyor (IV) 4000 yıl oumlnceki Hitit kaynaklarında Kemahrsquoın adı geccediliyor

Kemahrsquoı konu alan bu parccediladaki numaralan-mış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenler-den hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede konumuyla ilgili bilgi verilmektedirB) II cuumlmlede ccedilevresinde bulunan yapılar hak-

kında accedilıklama yapılmaktadırC) III cuumlmlede adının nereden geldiği ile ilgili bir

tahmin dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede kimler tarafından ve ne zaman

kurulduğu belirtilmektedir

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Yemekte iki ekmek doumlrt tabak fasulye geldiB) Bahccedilenin sadece arka tarafında yer kaldıC) Ccedilocukları da seminere almaya başladılarD) Bu saatten sonra kendi bildiğimi okurum

6 (I) Tuumlrkiyersquode bin uumlccedil yuumlz dolayında termal kay-nak bulunuyor (II) Bu kaynakların ccediloğu İccedil Ana-dolu ve Ege Boumllgesirsquonde yer alıyor (III) Oumlzellikle Ege Boumllgesirsquondeki kaynak suları ldquodoğal ccedilıkışlı ve bolrdquo olarak nitelendiriliyor (IV) Bu suların eriyik maden değerinin ccedilok yuumlksek kuumlkuumlrt radon ve tuz bakımından da hayli zengin olduğu biliniyor ayrıca bu kaynaklar suyu debisi sıcaklığı ccedile-şitli fiziksel ve kimyasal oumlzellikleriyle duumlnyadaki pek ccedilok kaynaktan daha uumlstuumln nitelikler taşıyor (V) Bu oumlzelliklerinden dolayı uumllkemiz termal kay-nak zenginliği accedilısından duumlnyadaki ilk uumlccedil uumllke arasında yer alıyor

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlede dile getirilen yargının sonucunu iccedilermektedirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Bu yol sizi doğrudan Ccedilekmekoumlyrsquoe ccedilıkaracaktırB) Bu başarısızlığın sebebi kendine inanmayı-

şındandırC) Olay oumlrguumlsuuml romanda daha geniştir ve ayrın-

tılara yer verilirD) Karşımıza ccedilıkan zorluklara goumlğuumls germesini bil-

meliyiz

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumln yargı soumlz konusudur

A) Yapılan incelemeler sonucunda karşı taraf haksız bulundu

B) Benim geldiğimi duyunca sevinccedilten havalara uccedilacak

C) Buumltuumln mirasını hayır kurumlarına bağışlamışD) Sonunda sesimi duyup bana doğru youmlneldi

9 I Akşam goumll kenarında buluşmak uumlzere yola ccedilıktık

II Roman oumlduumlluumlnuuml aldığı iccedilin ona herkes saygıy-la bakıyordu

III Ccedilocuklara hediye alamadığımızdan ccedilok uumlzuumll-duumlk

IV İyi bir eğitimci olayım diye her seminere katılırBu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-lerinde amaccedil-sonuccedil ilişkisi vardır

A) I ve II B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

10 (I) Eğer sağlıklı bir yaşam istiyorsak yediğimize iccediltiğimize dikkat etmeliyiz (II) Hayatımıza verdi-ğimiz duumlzenin ccedilevremize duumlzguumln oumlrnek olmasına da oumlzen goumlstermeliyiz (III) Eğer bizden sonraki nesli duumlşuumlnuumlyorsak oumlncelikle onlara bizler kendi hayatımızla oumlrnek olmalıyız (IV) Sağlıklı yaşamla sağlıklı nesiller yetişmesine oumlncuuml olmalıyız

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gilerinde koşul anlamı vardır

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve IV D) II ve III

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

18

511 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumltekilerden

farklı bir anlam ilişkisi vardır

A) Faturayı yatırmadı iccedilin iki haftadır elektriksiz otu-ruyoruz

B) Parasız kalmadığı iccedilin boumlyle rahat para har-cıyor

C) Aralarındaki kuumlskuumlnluumlğuuml sona erdirmek iccedilin oumlzuumlr diledi

D) Yazdığı hikacircyede yazım yanlışları olduğu iccedilin oumlduumll alamadı

12 (I) Artvin şehir merkezine 8 km uzaklıktaki Kafka-soumlr Yaylası boğa guumlreşlerinin de olduğu şenliğiyle tanınıyor (II) Yuumlksekliği 1100 metre olan yaylada belediyeye ait konaklamak iccedilin yapılmış elli yatak-lı Kafkasoumlr evleri var (III) Ayrıca Koumly Hizmetlerine ait bir misafirhane de hizmet veriyor (IV) Ccediladır kurma alanlarının bulunduğu yayla yuumlruumlyuumlş par-kurları ile son zamanların goumlzde mekacircnlarından

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzel-liği yanlış verilmiştir

A) Bu oumlduumlluuml sizin elinizden almak isteyebilir Varsayım

B) Zamanında buralardan arsa almak varmış Hayıflanma

C) Bizim evden iki kat daha pahalı bu ev Karşılaştırma

D) Avrupa kupalarında Tuumlrk takımlarının bu koumltuuml oyu-nu bizi şaşırtmıyor

Kanıksama

14 Şiirlerinizde anlamı guumlzelleştirmek iccedilin soumlz sanat-larına ccedilokccedila yer vermişsiniz ama anlamı farkında olmadan daraltmışsınız

Bu cuumlmleye dayanarak şairin aşağıdaki anla-tım oumlzelliklerinden hangisine uymadığı soumlyle-nebilir

A) Oumlzguumlnluumlk B) AkıcılıkC) Doğallık D) Yalınlık

15 Harvard Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesindeki bir araş-tırma ekibi uyumadan oumlnce mavi ışık yayan e-ki-tap okuyanlarla kacircğıt baskı kitap okuyanları kar-şılaştırarak e-kitapları okuyanların uykuya dalma suumlrelerinin kacircğıt baskı kitap okuyanlarınkinden ccedilok daha uzun olduğunu bu nedenle ertesi sa-bah da daha yorgun kalktıklarını ortaya ccedilıkardı

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Uyumadan oumlnce e-kitap okumak uyku kalite-

sini bozmaktadırB) Akşam saatlerinde maruz kalınan ışık uyku

hormonunun uumlretimini kısıtlamaktadırC) Kaliteli bir uyku uyuyabilmek iccedilin yatak oda-

sındaki ışık duumlzeyi son derece duumlşuumlk olmalı-dır

D) E-kitap okuyanlar kacircğıt baskı kitap okuyanlar-dan daha erken yaşlanmaktadır

16 ldquoGerccedileğin dağlarına umutsuzlukla ccedilıkılmazrdquo cuumlmlesinin yakın anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir

A) Ertelenmiş umutlar insanı perişan ederB) Umut yoksa girişim de yokturC) Umut olmadan umut edilen elde edilemezD) Umut insanoğlunun buumltuumln acılarının merhe-

midir

17 (I) Ccedilalıkuşu romanında yazar Anadolu insanının ne zor şartlar altında yaşam muumlcadelesi verdiğini anlatıyor (II) Halkın yaşadığı zorluklardan bazıla-rı ulaşım ve haberleşmedir (III) Anadolu insanının sıkıntısını İstanbulrsquoda eğitim goumlrmuumlş bir kızın ya-şadıkları uumlzerinden anlatmıştır (IV) Yazar buumltuumln bunları sade ve akıcı bir dille kaleme almıştır

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisinde ldquoCcedilalıkuşurdquonun uumlslubu hakkında bilgi verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

19

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

6

1 I Okulun bahccedilesini temizlemek uumlzere burada toplandık

II Bazı fırsatları zamanında değerlendirmek ge-rekiyor

III Guumlcuumlnuuml kanıtlamak adına buumltuumln ağırlıkları kaldırıyor

IV Boumlyle giderse bir ton daha koumlmuumlr yakarızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde amaccedil - sonuccedil ilgisi vardırA) I ve III B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

2 (I) Tuumlrkiyersquonin nuumlfusu en fazla olan ili İstanbulrsquodur (II) İstanbulrsquou Ankara ve İzmir takip ediyor (III) Yaşanabilirlik accedilısından Ankara aslında ilk sı-rada yer alır (IV) Ama İstanbul yabancı turistlerin en ccedilok ziyaret ettiği illerden

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

3 (I) Tarih konusunda bildiğim her şeyi yavaş yavaş planlı bir şekilde kardeşimle paylaşıyorum (II) Suuml-rekli konuşmam onu sıksa da yine de dikkatinden oumlduumln vermeden beni dinler (III) En ccedilok zorlandı-ğı dersi benim anlatımımla oumlğrenmeye ccedilalışması beni de mutlu ediyor (IV) Tarih sorularını dikkatli okursa emeğimizin karşılığını alırız

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-sinde koşul - sonuccedil anlamı vardırA) I B) II C) III D) IV

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilekleş-memiş bir beklenti vardır

A) Telefon ccedilalınca Sevgi arıyor sanmıştımB) Her şeyimi gizlemeden onunla paylaşırımC) Bu ccedilalışma temposu hepimize iyi gelecekD) Kısa bir suumlreliğine yurt dışına ccedilıkacağım

Karşılaştırma Bildiren YargılarOlay durum ve kavramlar arasındaki ben-zer ya da ayrılan youmlnlerin ortaya konduğu yargılardır

Cuumlmlede karşılaştırma anlamı ldquodaha ccedilok en gibi kadar derdquo soumlzcuumlkleriyle sağlanır

İki varlık durum olay veya olgu olma-dan karşılaştırma olmaz

- Ccedilocuklardan en kuumlccediluumlğuuml soumlz istedi

- Oumlykuumllerini şiirleri kadar beğendim

- Sen bu konuda benden daha tecruumlbelisin

ldquoEnrdquo soumlzcuumlğuuml en az uumlccedil şeyin karşılaştırıldığını

goumlsterir

Doğrudan AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin soumlyleyenin ağzından ccedilıktığı gibi hiccedil değiştirilmeden aktarıldığı cuumlmlelerdir

Ccedilalışmanız gerek dedi oumlğretmenimiz

Ezgi ldquoBen de geleceğimrdquo dedi

Dolaylı AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin yapıca değiştirilip kendi cuumlmlemizin iccediline sindirilerek akta-rılmasıdır

Oumlğretmen ccedilalışmamız gerektiğini soumly-ledi

Ezgi kendisinin de geleceğini soumlylediGerccedilek Soru CuumlmlesiYanıt gerektiren yanıt isteme amacıyla kurulan cuumlmlelerdir

Siz de gelecek misiniz

Soumlzde Soru CuumlmlesiAslında yanıtı bilinen cuumlmlelerdir

Ben sizi bilmez miyim

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

20

65 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil

ilgisi vardır

A) Korkularımızla yuumlzleşmenin zamanı geldi de geccediliyor

B) Beni tanıdığından bazı konuları yuumlzuumlme soumly-lemeye ccedilekinir

C) Buralardan selam goumltuumlr AnkararsquoyaD) Hep sonradan gelir aklıma anahtarı evde

unutmadığım

6 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Okulun başarısı geccedilmiş yıllara goumlre biraz daha arttı

B) Oumlvguumllere layık bir yazar olduğunu anlatıp du-rur

C) Bu işlerden pek anlamadığını defalarca anlat-tı

D) Umarım seni benim olduğum gruba verirler

7 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi uumlslupla ilgili değildir

A) Yazar kısa cuumlmlelerle anlatımı zenginleştir-miş

B) Guumlccedilluuml bir anlatıma sahip olduğunu bu eserin-de de goumlsterdi

C) Anlaşılabilir soumlzcuumlkler yapıtın beğenilmesinde oumlnemli bir etkendi

D) Romanlarında insanların ccedilevreye verdiği za-rarları işler

8 I Diyelim ki sen eve geccedil geldin (varsayım)II Etrafına kırıcı davranmasa olmaz sanki

(yakınma)III Bu kitapların oumlzetlerini ccedilıkarmanızda fayda

var (oumlneri)IV Boşuna yalvarma seni ccedilağırmaz partiye

(eleştiri)Yukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzelliği yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

9 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi anlamca olum-ludur

A) Bizi bu saatte arayacağını hiccedil duumlşuumlnmemiş-tim

B) Havada ne sis var ne pusC) Hep sınavlara ccedilalışıyoruz ama hemen unutu-

yoruzD) Eğitimde hedef olmadan başarıya ulaşmak

muumlmkuumln değil

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tım vardır

A) Oumlzuumlr dilemeyi bilmemiz gerekirB) Her zaman paranın bir işe yaramayacağını

vurgularC) Beni iyi dinlersen konuyu anlarsın diyorD) Buumlyuumlk başın buumlyuumlk derdi olur derdi babam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquopişmanlıkrdquo bil-dirmektedir

A) Zamanında duumlzenli ccedilalışmaya başlasaydım şimdi derece yapardım

B) Beni tanımadan boumlyle konuşması ccedilok normalC) Duumlşuumlncelerini accedilığa ccedilıkarmaktan hiccedilbir za-

man ccedilekinmezdiD) Bu hafta buumltuumln işler bitmiş olur

12 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde kuumlccediluumlmseme anlamı vardır

A) Yeni şirket accedilıp başarılı olacağını sanıyorB) Elindeki uumlccedil kuruşla ev almayı duumlşuumlnuumlyorC) Bizim de geleceğimizi planlar sanmıştımD) Bu olaylardan sonra ccedilaresizliği yuumlzuumlne yansı-

yordu

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

21

613 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım an-

lamı vardır

A) Sanırım bu sene de şampiyonluğu rakibe he-diye edeceğiz

B) Hiccedil oumlyle heveslenme oumlnce o bitiş noktasına va-rabilir

C) Bu saate kadar iş yerine varmıştırD) Buumltuumln bu yoğun temponun bir an olsun bittiği-

ni duumlşuumlnelim

14 Yazısında ağır ve ağdalı bir dil kullandığından okur eseri anlamakta guumlccedilluumlk ccedilekiyor

Bu cuumlmledeki anlam ilgisi aşağıdakilerden hangisinde vardır

A) Annemi toplantıya katılması iccedilin okula getir-dim

B) Eve geccedil kaldığı iccedilin bizlere hediye almışC) Kızgınlığını belirtmek iccedilin boş zaman kolluyorD) Kitabı okumak uumlzere oumlduumlnccedil aldım

15 I Galiba bu mevzu ccedilok uzayacakII Hastamız guumlnden guumlne daha iyiye gidiyorIII Oumlykuumlnden uzun cuumlmleleri ccedilıkarmalı anlatımı

biraz daha sadeleştirmelisin

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerde aşağı-daki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) OlasılıkB) SitemC) Aşamalı durumD) Oumlneri

16 (I) Sanat en genel anlamıyla yaratıcılığın ve ha-yal guumlcuumlnuumln şekil bulmasıdır (II) Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler suumlrekli değişmiş (III) Sanat soumlzcuumlğuuml genelde goumlr-sel sanatlar anlamında kullanılır (IV) Soumlzcuumlğuumln buguumlnkuuml kullanımı Batı kuumlltuumlruumlnuumln etkisiyle İngi-lizcedeki ldquoartrdquo soumlzcuumlğuumlne yakın olsa da halk ara-sında biraz daha geniş anlamında kullanılır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde tanım cuumlmlesi yer almaktadır

A) I B) II C) III D) IV

17 I Goumlzlerim goumlzuumlnde aşkı seccedilmiyorII Onlardan kalbime sevda geccedilmiyorIII Ben yordum ruhumu biraz da sen yorIV Ccediluumlnkuuml bence şimdi herkes gibisinYukarıda verilen doumlrtluumlkte numaralanmış dize-lerden hangisi kendinden oumlnceki dizenin ne-deni durumundadır

A) I B) II C) III D) IV

18 Aşağıdakilerden hangisi soumlzde soru cuumlmlesi-dir

A) Benim geleceğimden haberleri var mıB) Hangi durakta ineceğizC) Sen bu kitaptan ne anlarsın kiD) Uumlruumln değişimi yapıyor musunuz

19 Ancak buguumlnuuml hayal edebilecek kadar aklı olanlar yarının sahibi olamazlar

Aşağıdakilerden hangisi bu cuumlmleye anlamca en yakındır

A) Buguumlnuuml hayal edenler sadece guumlnuuml kurtarır-lar

B) Yarının sahibi olmak iccedilin geleceği hayal etmek gerekir

C) Daima hedefimizi en yuumlkseğe koymalıyızD) Hayalini gerccedilekleştirenler yarın iccedilin eli boş ka-

lırlar

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

22

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

7

Cuumlmlede Vurgu

Yuumlklemi fiil olan cuumlmlelerde vurgu yuumlkle-me en yakın olan soumlzcuumlk ya da soumlzcuumlk oumlbe-ği uumlzerindedir Bu kitabı bana geccedilen sene Okan almıştı Bu kitabı Okan bana geccedilen sene almıştı Bu kitabı geccedilen sene Okan bana almıştı Okan bana geccedilen sene bu kitabı almıştı

Oumln Yargı

Bir olay durum veya kişi ile ilgili olarak oumlnceden edinilmiş olumlu ve olumsuz huuml-kuumlmduumlr

Biliyorum buguumln de oumldevini getirmeye-cek

Bu adam hayatta akıllanmaz

Olasılık Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmesi imkacircn dacirchilinde olan olay olgu veya durumdur

Bu sınavdan 90 alabilirsin

Bu akşam size gelebilirim

Varsayım Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmemiş bir durumu gerccedilekleşmiş gibi kabul etmektir

Farz et ki bu sınavdan 90 aldın

Diyelim bu akşam size geldim

Gerccedilekleşmemiş BeklentiGerccedilekleşeceğine yuumlzde yuumlz inanılan bir olay ya da durumun gerccedilekleşmemesi du-rumundaki ldquobeklememezliği şaşkınlığırdquo dile getiren yargılardır

Gerccedilekleşmemiş beklenti cuumlmleleri ge-nellikle ldquosanmıştım duumlşuumlnmuumlştuumlmrdquo gibi yuumlklemlerle kurulur

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde amaccedil - so-nuccedil ilişkisi vardır

A) Hava soğuduğundan pencereyi kapattıkB) Bana kitap aldı diye ona teşekkuumlr ettimC) Yarına getirmek uumlzere bu kitabı alabilirsinD) Film izlemek iccedilin sinemaya gitmeye karar ver-

dik

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoiccedilinrdquo soumlzcuuml-ğuuml cuumlmleye diğerlerinden farklı bir anlam kat-mıştır

A) Sınava ccedilalışmak iccedilin eve erken gittimB) Eski guumlnleri hatırladığım iccedilin duygulandımC) Karadenizrsquoe gitmek iccedilin guumln sayıyoruz D) Okumak iccedilin fırsatlar yaratmalı insan kendine

3 (I) Eserleriyle bir anda magazin malzemesi hacircline gelen sanatccedilıların bu sonuccedilta payları ne kadardır bilemiyorum doğrusu (II) Son zamanlarda ccedilok tartışılan ldquoccedilok satmardquo meselesi gerccedilekten onların hayallerini suumlsluumlyor mudur (III) Ya da adlarının guumlzellik veya yakışıklılıklarının eserlerinin oumlnuumlne geccedilmesi acaba kendilerini rahatsız ediyor mu-dur (IV) Bu tartışılabilir ancak şu belli ki piyasa-da boumlyle allanıp pullanmaya yuumlceltilmeye merak-lı sanatccedilı tipleri ccedilok

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangisi diğerlerine goumlre daha kesin bir yargıdırA) I B) II C) III D) IV

4 I Necip Fazılrsquoın ldquoKaldırımlarrdquo şiiri aynı zamanda bestelenmiştir

II Sabahattin Alirsquonin eserlerinde ağalık sistemi-nin başarılı eleştirisini goumlruumlrsuumlnuumlz

III Uumlnluuml yazar en sevilen eserlerini Bodrumrsquoda yazmıştır

IV Yaptığı muhteşem betimlemeler onu diğer ya-zarlardan ayırır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangisi kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden farklı-dır

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

23

TE983584983584983584983584

75 Başarılı bir takımın pek ccedilok eli tek bir beyni var-

dır

Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cuumlmleye en yakındır

A) Başarıyı getiren iş birliği iccedilinde ccedilalışmaktırB) Tek akıl bol iş birliği başarıyı getirirC) Başarı iccedilin insanları bir kişi organize etmelidirD) Bir kişi karar verir ccedilok kişi uygularsa başarı

gelir

6 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım soumlz konusu değildir

A) Farz edelim ki şu an yaz tatili gelmişB) Sınavı kazandığını duumlşuumln ne kadar mutlu olu-

ruzC) Diyelim ki seni aramadı ne yapacaksın o za-

manD) Varsayımlar uumlzerinden karar vermek doğru

olmaz

7 Dermotoloji uzmanı X bebeklerde cilde renk ve-ren ve cildi guumlneşten koruyan melanin adlı pig-ment huumlcrelerinin bebeklerde yetersiz sayıda olduğunu ve bebekleri guumlneşten korumada izle-necek ilk yolun bebeğe sık dokunmuş ve pamuklu kumaştan yapılan accedilık renk giysiler giydirmek ol-duğunu belirtti

Bu cuumlmledenI Guumlneşin zararlı ışınlarından korunmada pig-

ment huumlcrelerinin etkisi vardırII Bebekleri guumlneş ccedilarpması ve yanıklarından

korumanın en etkili yolu koruyucu kremler kullanmaktır

III Bebeklerde guumlneş ccedilarpmasının yetişkinlerin-kinden fazla goumlruumllmesinin nedeni bebeklerin hareketli olmamasıdır

IV Melanin adı verilen huumlcrelerin birden ccedilok işlevi vardır

yargılarından hangilerine ulaşılamazA) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) III ve IV

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokarşılaştır-mardquo soumlz konusudur

A) Geccedilen yıla goumlre soruların daha kolay olacağı-nı duumlşuumlnuumlyorum

B) Buguumlnlerde kafasının başka şeylerle meşgul olduğu accedilık

C) Kendinize bir dost bulmak isterseniz onu ki-taplarda arayın

D) Duumlşuumlncelerimizi oumlfkelenerek anlatmak bizi so-nuca goumltuumlrmez

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlyleyenin duygularına yer verilmemiştir

A) Hafta sonu yapılacak panele farklı dallardan 42 akademisyen davet edildi

B) Yaptığı başarılı tasvirlerle adını unutulmazlar arasına kazımayı başardı

C) Anadolursquoda yaşanan toprak ağalığı sisteminin koumlhneliğini başarıyla eserine taşımış

D) Yalnızlık temasını okuyanların yuumlreğine do-kunarak vermeyi seviyor

10 I Yazının gazetede yayımlandığı duumlşuumln bir kere

II Buguumlnkuuml sınavlarımız oumlnuumlmuumlzdeki hafta accedilık-lanabilir

III Buraya geldiğinde bizi de arar sanmıştıkNumaralanmış cuumlmlelerde aşağıdaki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) Gerccedilekleşmemiş beklentiB) Oumln yargı C) VarsayımD) Olasılık

11 (I) 1930 yılında yayımlanan ldquoBir Gemici Hikacircye-sirdquo adlı eseri yazarın sanat haya tında yeni bir doumlneme başladığını goumlsterir (II) Romantik oumlge-ler hikacircye buumlnyesindeki eski ağırlıkla rını kaybe-derek yerlerini daha gerccedilekccedili bir mizaca bırakır (III) Boumlylece yazar hikacircyelerine daha toplum sal bir iccedilerik kazandırmış olur (IV) Bazı araştırmacı lar yazardaki değişimi Al manyarsquoda bulunduğu sı rada daha yakından tanı dığı Batılı yazarlara bağ larlar

Bu parccedilada numaralan mış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquosanatccedilının uumlslubuna youmlnelik değerlendir-merdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

24

712 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquooumln yargırdquo an-

lamı bulunmaktadır

A) Bu konuda bizi doğru youmlnlendirmediğini duumlşuuml-nuumlyorum

B) Zamanında yola ccedilıkmazsanız otobuumlsuuml kaccedilırır-sınız

C) Her geccedilen guumln artan enflasyon yaşam koşul-larını guumlccedilleştiriyor

D) Bu yıl yine şampiyon bizim takımımız olacak-tır

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquoazımsamardquo anla-mı iccedilermektedir

A) Bu soruları mı cevaplayamadınız sizB) Bir kitapla yazar olduğunu duumlşuumlnuumlyor ne yazıkC) Bu kadarcık parayla benden geccedilinmemi mi

bekliyorsunD) Okuyup adam olacakmış da ailesine o baka-

cakmış

14 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zaman oumlgesi vurgulanmıştır

A) Ona buumltuumln gece olanı biteni sakince anlattımB) Buumltuumln gece olanı biteni sakince ona anlattımC) Olanı biteni sakince buumltuumln gece ona anlattımD) Sakince ona olanı biteni buumltuumln gece anlattım

15 (I) Kapkaranlık sık bitki oumlrtuumlsuumlyle dolu ormanın iccedilinde ilerliyorduk (II) Her geccedilen dakika ccediloumlken karanlık yolumuzu karartıyor oumlnuumlmuumlzuuml goumlrmemiz iccedilin bize tek ışığı ay sağlıyordu (III) Geccedil de olsa yanlış bir yola girdiğimizi anlamıştık (IV) Bu yuuml-ruumlyuumlş nedeniyle hepimiz yorulmuş omuzlarımız duumlşmuumlş parmağımızı kımıldatmaya hacirclimiz kal-mamıştıYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquobetimleme (tasvir)rdquo yapılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

16 I Şimdiki aklım olsaydı onu hiccedil dinlemezdimII Bana bunları o ellerle mi yazdınIII Zamanında ona guumlvenseydim başıma bu gel-

mezdiIV Bunları bilsen bana yine de kızacak mıydınYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-lerinde ldquopişmanlıkrdquo anlamı soumlz konusudur

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) II ve IV

17 I Yaptığınız pikniğe beni davet etmek aklına gelmedi mi (sitem)

II Ders vakti geldi oumlğretmen sınıfa gelmiştir (olasılık)

III İnsanlar hacirclacirc demokrasinin oumlnemini anlamış değil (pişmanlık)

IV Tuumlrkccedilenin en oumlnemli sorunu aşırı duumlzeyde ya-bancı soumlzcuumlk kullanılmasıdır (karşılaştırma)

Yukarıdaki numaralı cuumlmlelerin hangisinin ay-raccedil iccedilindeki anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

18 (I) Cumhuriyet Doumlnemi Tuumlrk şiirinde yeni bir ccedilığır accedilan Orhan Veli Garipccedililer hareketinin en oumlnemli ismidir (II) O Tuumlrk şiirini yıpranmış kalıplardan klişe soumlzlerden kurtarıp gerccedilek hayata guumlnluumlk yaşamın arasına taşımıştır (III) Yalın anlaşılır nuumlkteli realist ve halk diliyle esprili şiirler yazmış-tır (IV) 1941rsquode yazdığı ldquoGariprdquo adlı şiir kitabının oumln soumlzuumlnde Tuumlrk şiirine yepyeni bir hava getirmek gerektiğini savunur

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde yazarın uumlslubuyla ilgili bilgi verilmiştir

A) I ve IVB) II ve IIIC) II ve IVD) III ve IV

19 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tıma başvurulmuştur

A) Eğitimin gelecek nesilleri aydınlatma işlevini unutmamalıyız dedi

B) Atatuumlrk ldquoSanatsız kalmış bir toplumun yaşam damarları kopmuş demektirrdquo der

C) Van kedileri bir goumlzuuml mavi bir goumlzuuml yeşil olma-sıyla tanınır

D) Bana anlatacaklarının ccedilok oumlnemli olduğunu soumlyledi

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 15: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

TE983584983584983584983584Soumlzcuumlkte Anlam

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

12

411 Onakarşıyapılanolumsuzeleştirilerehiccedilbirza-

mankulaktıkamadıBueleştirileronuyıpratmakyerineaksinedahadaguumlccedillendirdiSoneseriyledegoumlruumlluumlyorkiolumsuzeleştiriyapanlarağzınınpayınıaldıArtıkeleştirilerolumluyadoumlnduuml

Bu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) MutsuzluğunudışarıaktarmakB) GerccedileğiortayaccedilıkarmakC) SoumlylediklerineveyaptıklarınapişmanolmakD) Birininahınıuumlstuumlneccedilekmek

12 Dostoyevski Ccedilarlık Rusyarsquosında yoksulluk iccedilin-dekıvrananinsanlarındramlarınıyazabildiğiiccedilinduumlnyaedebiyatınındoruklarınayerleşebildiUumllke-mizdedeOrhanKemalboumlyleinsanlarınhayatları-nıyazarlığınbuumlyuumltecialtınaaldı

Bu parccediladaki ldquoyazarlığınbuumlyuumltecialtınaalmakrdquosoumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) YapıtlarınasanatsalbirtatsindirmekB) YazdıklarındagoumlzlemlerineccedilokccedilayervermekC) Gerccedilekleri tuumlm ccedilıplaklığıyla goumlz oumlnuumlne ser-

mekD) Yaşananlarıabartarakanlatmak

13 SoumlzoyunlarındanuzakbirşiirivardırşairinOnuniccediltenliğiyalınlığagoumltuumlruumlrşiiriniyalınlığıdaccedilarpı-cılığa Konuşur gibi şiir soumlylemek her babayiği-din harcı değildir Soumlzuumln balını bulup ccedilıkarmakgerccedilekşairinişidirBoumlyleceohemenherşiirindegerccedilekbirşairolmayıbaşarmıştır

Bu parccedilada ldquosoumlzuumlnbalınıbulupccedilıkarmakrdquo soumlzuuml ile anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) SoumlylemekistediğiniokuraeksiksizyansıtmakB) Semboller yerine soumlzcuumlğuumln ilk anlamını kul-

lanmakC) KurduğuşiirdiliyleguumlccedilluumlbirdeyişeulaşmakD) Yenikelimelerkullanarak farklıbiretkiyarat-

mak

14 HermektuptariheduumlşuumllmuumlşbirnotturBunotlarccedilağınınsorunlarınakarşıduyarlıveilericifikirleresahip bir aydınımızın kaleminden ccedilıkmış ise ta-rihinkaranlıknoktalarına ışık tutacakbirniteliğekavuşurBunedenleoumlnemlikişilerinyazdığımek-tupların tarihicirc bir belge olduğu goumlz ardı edilme-melivebubelgeleriyiokunmalıveanlaşılmalıdır

Bu parccedilada geccedilen ldquotarihin karanlık noktalarınaışıktutacakbirniteliğekavuşmakrdquo soumlzuumlyle anla-tılmak istenen aşağıdakilerden hangisidirA) TarihibirbilimdalıolaraktanıtabilmekB) Zamanlaguumlncelliğiniyitirerek tarihicircbirnitelik

kazanmakC) İnsanlarınbirccedilokalandabeğenisinikazanmış

olmakD) Geccedilmişinbilinmeyenyoumlnlerini ortaya ccedilıkara-

cakdeğereulaşmak

15 Aşağıdaki altı ccedilizili soumlzlerden hangisi daha oumlzel bir kavramı ifade eder

A) Bumevsimdeağaccedillaryapraklarınıkaldırımla-rahalıgibiserer

B) Tuumlrkiyeuumlccediltarafıdenizlerleccedilevrilibiryarımadauumllkesidir

C) OnaaldığımbeyazguumlluumldahaccedilokbeğendiD) İnsanhayatıboyuncaherzamandoğrukarar-

larveremeyebilir

16 Guumlnluumlk o guumlnuumln olaylarının yazıldığı suumlsluuml laf-lara gerek duyulmayan bir yazı tuumlruumlduumlr Ancakyazan kişinin yaşadıklarını en iccedilten bir biccedilimdeyazdığıbirtuumlrolduğundanduygusallığınağırba-sabileceğibiranlatımvardırguumlnluumlklerde

Bu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle guumlnluumlkle ilgili ola-rak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi-sidirA) YoğunduygularlakalemealmakB) SanatlıbiranlatımaihtiyaccedilduymamakC) DoğalbiranlatımlaetkileyiciolabilmekD) Hertuumlrluumlanlatımtarzınıkullanabilmek

13

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlamTE983584983584983584983584

1 Tuumlrkedebiyatccedilısıartık kendi yolunukendisi ccediliz-melikendisanatkozasınıkendisioumlrmelidirBunuyaparakkendiyaratıcılıklarınaguumlvendiklerinigoumls-terirBusayedekendişaheserleriniyaratacakveeserlerinibuumltuumlninsanlığasunacakBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle Tuumlrk edebiyatccedilıla-rına duumlşen goumlrev aşağıdakilerden hangisidir

A) EserlerindetoplumsalkonularıişlemekB) TuumlminsanlığıilgilendirenkonularıanlatmakC) Kendilerineguumlvenerekgelecekkuşaklaraoumlr-

nekteşkiletmekD) Kendilerineoumlzguumlbiredebicircanlayışıbenimse-

mek

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde deyim yerin-de kullanılmamıştırA) Ccedilocuklarınazamanındaterbiyevermediğiiccedilin

şimdidizinidoumlvuumlyorB) Songuumlnlerdeherkesyanındakiylekonuşma-

yaccedilalışıyorbirbirininardındanduumlmenccedileviri-yor

C) Taraftarlarmaccedilınsondakikasınakadardokuzdoğurdu

D) Sonuccedilların 9rsquoda accedilıklanacağını oumlğreninceodanıniccedilindedoumlrtdoumlnmeyebaşladı

3 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan sonraki boumlluumlm aynı anlamdadırA) YahyaKemaloturupeskişiirinruumlzgacircrıylaşiir

yazarkenbileyenilikccediliydibuoumlzuumlndeyeniolanbirtavırdı

B) Buresimhayatafarklıbirpenceredenbakma-mızıvebakışaccedilımızıgeliştirmemizisağlıyor

C) Duumlruumlstluumlk zanaatkacircrı karakterize eden enoumlnemlioumlzelliklerdenbiridirbirccedilok insanınta-şıyamayacağıdeğerdir

D) Bunlaryaşlılıkşiirlerideğilkitabın iccedilinde in-sanoğlunungenccedillikoumlzleminidilegetiriyor

4 ldquoSuumlruumlklemekrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilek anlamıyla kullanılmıştırA) Sensiztadıccedilıkmazdiyerekhergittiğigeziye

benidesuumlruumlkluumlyorB) İnsanlığı1940rsquolıyıllardakiokanlısavaşasuuml-

ruumlkleyennedenlerbuguumlnbileanlaşılamıyorC) Aslan oumllduumlrduumlğuuml ceylan yavrusunu uzaktaki

ağacadoğrusuumlruumlklediD) Sanatccedilımistik ezgileri kullandığı şarkılarıyla

dinleyenlerifarklıbirduumlnyayasuumlruumlkluumlyor

5 ldquoDağınıkrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin han-gisinde mecaz anlamıyla kullanılmıştırA) Misafirleridağınıkbirkıyafetlekarşılamakzo-

rundakaldımB) Şuandakafamccedilokdağınıksoumlylediğinhiccedilbir

şeyianlamıyorumC) Yatakodasıvemutfakdağınıkolduğundaccedilok

rahatsızoluyorumD) Buyoumlredeevlerccedilokdağınıkyapıldığıiccedilinula-

şımzoroluyor

6 (I) Goumllyazırsquonın girişinde ziyaretccedilileri heyecanlakarşılayan olağanuumlstuuml guumlzellikte bir doğal anıtvar(II)ldquoAnıtCcedilınarrdquodiyeadlandırılandevağacıngoumllgesi yaklaşık 400metrelik bir alanı kaplıyor(III) Nefis turna balığı pişirilen youmlresel uumlruumlnlersatılanbirbahccedilenintamortasındaadayıkarayabağlayan koumlpruumlnuumln hemen başında bulunuyor(IV) Ccedilınarın anıt ağaccedil olarak tescil edilmesi vekahverengi tabelasınınkonulmasıMehmetOka-tanrsquoınuğraşlarısonucundagerccedilekleşmişBu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin han-gisinde insana ait bir oumlzellik insan dışı bir var-lığa aktarılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

7 Aluumlminyum metale zarar vermeyen kireccedil ccediloumlzuuml-cuumlyuumlyıllaroumlnce----veTuumlrkiyersquodepazarınyuumlzde65rsquoine ---- firma guumlnluumlk kullanımayoumlnelik kireccedilkir yağve lekeccediloumlzuumlcuumlspreygibi uumlruumlnleri piya-sayasuumlrduumlBu cuumlmledeki boşlukları en uygun biccedilimde ta-mamlayan ifadeler aşağıdakilerden hangisin-de verilmiştir

A) araştıran-sahipolanB) piyasayasuumlren-hacirckimolanC) destekleyen-hitapedenD) satışasunan-indirgeyen

14

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8 ldquoOumlykuumlcuumlnuumlnKitabırdquooumlykuumlcuumllerinduumlnyalarınaya-zarlıkveoumlykuumlcuumlluumlkseruumlvenlerineilişkinvefarklıkotarılmışbiryapıtBufarklılıkbenceyazarlarınhepsinin bu imeceye severek el vermelerindenkaynaklanıyorBu parccedilada geccedilen ldquoimeceye severek el ver-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) En oumlnemli değerlerimizden birinin paylaşımolduğu

B) YardımlaşmadagoumlnuumllluumlluumlğuumlnesasolduğuC) Emek birliğiyle kotarılacak bir işe isteyerek

yardımcıolunduğuD) Bazıişlerinelbirliğiyledahaccedilabuktamamla-

nabileceği

9 Ccediloğu zaman kendimi bir makineye her sabahbeniuyandıranccedilalarsaatidemakineninccedilalışmaduumlğmesinebasanbirustabaşınabenzetirimGuumlnboyu koştururken o ldquotik takrdquoların yerini kalbiminatışlarıadımseslerimalırAncakenderdeolsabazı guumlnler iccedilimdeki saatin durduğunu hissede-rimBu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) ZamanındurmasınıistemekB) HerşeyiolduğugibikabullenmekC) YaşamenerjisiniyitirmekD) Yaşamıngereksizliğineinanmak

10 Aşağıdakilerin hangisinde altı ccedilizili soumlz cuumlm-leye oumltekilerden farklı bir anlam katmıştırA) Hiccedil kuşkusuz buguumlnden sonra daha yoğun

ccedilalışmalıyımB) Oumlnuumlmuumlzdekihaftabiraksilikolmazsatoplana-

cağızC) Bukitabınhazırlanmasındaeminolunkiuumlze-

rimeduumlşeniyapacağımD) Buguumlngoumlruumlşmelerinsonuccedillanmasıkesindir

11 Aşağıdakilerin hangisinde accedilıklaması yapılan soumlzcuumlk cuumlmledeki accedilıklamasına uygun olarak kullanılmamıştırA) Bayılankadınakolonyakoklatıncakadınaccedilıl-

dı(AccedilılmakKendinegelmek)B) Başdoumlnduumlrenbirguumlzelliğesahipgemieğlen-

celibirguumlruumlltuumlyleindisulara(İnmekUzamakulaşmak)

C) Boşoturmakinsanındahaerkenyaşlanması-nanedenolur(Boşİşsizbirbiccedilimde)

D) Bozukveccedilamurluyoldayuumlruumlrkenanideniccedili-mebirgariplikccediloumlktuuml(CcediloumlkmekYoğunbirbi-ccedilimdehissetmek)

12 ldquoSallanmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde mecaz anlamda kullanılmıştır A) Depremolduğunusalondaki avizenin sallan-

masındananladımB) Bizimkiler karşıdaki parkın salıncaklarında

sallanıyorlarC) Youmlnetimkurulubaşkanıdeğiştiğiiccedilinpersonel

muumlduumlruumlnuumlnkoltuğudasallanıyorD) Ccedilocukların belirli bir yaştan sonra suumlt dişleri

sallanırveduumlşer

13 Yazın duumlnyamızda değerleri ccedilok su goumltuumlruumlr şiirvehikacircyeleringuumlnuumlmuumlzuumlngeccedilerlivezorunlutekedebiyatuumlruumlnuumlolaraksavunulduğunukendindenoumlncekivekendidışındakituumlmdeğerleriyadsımavesuccedillamayoumlntemininoumlndetutulduğunugoumlruumlyo-ruzsondoumlnemdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle şiir ve hikacircyele-rin hangi oumlzelliği belirtilmek istenmiştirA) BenzerkonularıişlemeB) GeccedilmişinizlerinitaşımamaC) OumlzguumlnfikirlerleuumlretilmemeD) Nitelikleritartışmayaaccedilıkolma

15

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

14 Mozart kısacık yaşamına sığdırdığı altı yuumlzdenfazlayapıtlainsanlığakocabirhazinesunmuşturNuumlktesidinleyiciyihemenkavrayıverentılsımıvetuumlm ccedilocuksuluğunun ardındaki derin duumlşuumlncesionu ccedilağdaşı olan bestecilerden ayırır Pek ccedilokbestecimuumlziğinibirotobiyografigibikullanırkenMozartrsquoınmuumlziğikatıksızsafmuumlziktirNepara-sızguumlnlerinineateşlihastalığını nede tırman-makta olan Fransız Devrimirsquonin hırccedilın etkilerinianlatırmuumlziğindeBu parccediladaki ldquomuumlziğinbirotobiyografigibikulla-nılmasırdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdaki-lerden hangisi olabilir

A) Sanatccedilının yaşantısının yapıtlarına yansıtıl-ması

B) Eserlerde toplumsal değil bireysel konularınelealınması

C) SanatınbiraraccedilolarakgoumlruumllmesiD) Bestelerininsanatccedilınınoumlzelyaşamınailişkin

ipuccedillarıtaşıması

15 Azerbaycan Tuumlrkccedilesinin yirminci asırda yetiş-tirdiği lirik ve guumlr sesli ozanı sustu Yuumlreğindenkalemine suumlzduumlğuuml kanı uumllkesinin oumlzguumlrluumlk muuml-cadelesinekarıştırankurtuluşsavaşccedilısıbedeninitoprağaemanetettiBu parccedilada geccedilen ldquoyuumlreğindenkaleminesuumlzuumll-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) DuygularınıyazıyadoumlkmekB) OumlzuumlsoumlzuumlbirolmakC) YazıyamerakduymakD) Yaşamadoumlrtellesarılmak

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisindeki altı ccedilizili soumlz ayraccedil iccedilinde verilen soumlzle anlamca uyuş-mamaktadırA) Tuumlrk kahvesi yapmak iccedilin oumlnce şekeri suda

tamameneritmekgerekiyor(Katıbirmaddeyisıvıdaccediloumlzmek)

B) Goumlsterimizherguumlnbroşuumlrlerimizdebelirttiği-mizsaatlerdebaşlayacak(zamanlarda)

C) Ustasınınyanındaepeypiştiktensonrakendiduumlkkacircnınıaccediltı(birişiiyiceoumlğrenmek)

D) Uumlruumlnlerimizi iade etmek istediğinizde hiccedilbirsorunlakarşılaşmazsınız(değiştirmek)

17 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan oumlnceki boumlluumlm aynı anlamdadırA) Şiir aynayı kırma sanatıdır gerccedileği olduğu

gibiaktarmamaktırB) Genccedillik edebiyatının birccedilok romanı genccedilleri

suumlreklikolladıgenccedilliğinsorunlarınatercuumlmanolmakiccedilindoğdu

C) Şehirler guumlnuumlmuumlz edebiyatında salt birmekacircnolmaktanccedilıktıromankişilerininbuumltuumln-leyiciparccedilasıoldu

D) Tiyatrolar guumlnuumlmuumlzde terk edilmiş evler hacirc-linegeldihakettiğideğeribirtuumlrluumlgoumlrmedi

18 EleştiriyazılarıbellibirmetinuumlzerineyazılırYa-zınsalmetinleryazınveeleştirikuramlarındanbi-rinedayanılarakyazılmadığınagoumlreometinlereeğilen eleştiri yazıları da bilimsellik ve nesnellikgereğisayılandeğişmezkuramsalşablonlarkul-lanamaz Her yazınsal metin kendi iccedil yapısınaaykırıduumlşmeyecekbireleştirelyaklaşımgerekti-rirDurumboumlyleoluncaeleştiriyazıları tornadanccedilıkamaz tornadanccedilıkamayacağınagoumlre torna-yagiremezdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle ldquoeleştiriyazılarırsquorsquon-da bulunması gereken hangi nitelik anlatılmak istenmektedirA) FarklıtuumlrdenyapıtlaruumlzerineyazılmasıB) NesnelliktenoumlduumlnvermedenoluşturulmasıC) Okurun bakış accedilısı dikkate alınarak kaleme

alınmasıD) Bellibirkalıbasokulupbiccedilimlendirilmeyeccedila-

lışılmaması

19 GelKatiliolyalnızlığımınHasretimisıfırlaGoumlzlerimaccedilıkgitmedenBu dizelerde aşağıdaki anlam olaylarından hangisi vardırA) Bir soumlzuumln benzetmeamacıyla başka bir soumlz

yerinekullanılmasıB) Birsoumlzuumlnhemgerccedilekhemmecazanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılmasıC) Bir soumlzuumln karşıt anlamını duumlşuumlnduumlrecek bi-

ccedilimdekullanılmasıD) Soyutanlamlıbirsoumlzcuumlğuumlnsomutanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılması

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

16

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

5

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil ilişkisi yoktur

A) Parasının olmadığını anlayınca duumlkkacircndan dı-şarı ccedilıktı

B) Okulu bitirmesiyle gelecek kaygısı daha da arttı

C) Bildiklerini anlatırsa bu olayı daha kolay ccedilouml-zebiliriz

D) Pikniğe beni ccedilağırdığı iccedilin pişman olmuş

2 Bilim insanlarının yaptığı bir araştırmaya goumlre bunama eğilimi olan kişiler arasında birden fazla dil konuşanlar tek bir dil konuşanlara goumlre beş yıl kadar daha fazla bir suumlre sonra bunama evresine giriyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Birden ccedilok dil konuşan insanlarda bunama

ccedilok seyrek goumlruumlluumlrB) Tek dille konuşan her insan belli bir yaştan

sonra bunama sorunuyla karşılaşmaktadırC) Bunama eğilimi olan insanlarda ana dilinin dı-

şında başka bir dille konuşabilmek bunamayı geciktirmektedir

D) Ana dilinin dışında bir dilin dil bilgisi kurallarını oumlğrenmek bunamayı geciktirmektedir

3 (I) Bir ccedilocuk bahccedilede ccedilok mutlu olur (II) Bahccedile ona doğayı sunar ccediliccedilekleri boumlcekleri kuşları doumlrt yapraklı yoncaları getirir ccediluumlnkuuml (III) Ccedilocuk bahccedilede doğayla buluşur (IV) Dahası oyun oynar yaşıtlarıyla (V) Her ccedilocuk istediği kendini buldu-ğu oumlzguumlrleştiği bir ortam ister

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlenin nedeni duru-mundadır

A) II B) III C) IV D) V

Neden ndash Sonuccedil İlişkili (Gerekccedileli) YargılarBir olay durum ya da olgunun nedeniyle birlikte verilmesidir

Neden ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquoneden niccedilinrdquo sorularına yanıt verir

Olay ccedilıktığı iccedilin maccedil ertelenmiş neden ndash niccedilin

Amaccedil ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşme amacıyla birlikte verilen yar-gılardır

Amaccedil ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquone amaccedillardquo sorusuna yanıt verir

Oumlğretmenle goumlruumlşmek iccedilin geldim ne amaccedilla

Koşul ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşmesi belli bir koşulu gerektiren yargılardır

Onu goumlrduumlkccedile seni hatırlıyorumGidersem bir daha doumlnmemGit ama erken doumln

Oumlznel Anlatım (Kanıtlanamaz)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlnce-lerini iccedileren kanıtlanamaz nitelikte cuumlm-lelerdirCuumlmleye bir kelime dahi yorum karışmışsa cuumlmlede oumlznel anlatım vardır Birccedilok turistin ziyaret ettiği Efes

oumlnemli turizm merkezlerimizdendir

Nesnel Anlatım (Kanıtlanabilir)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlncele-rini iccedilermeyen cuumlmlelerdir Kişiden kişiye değişmeyeceği ve ortak kabul olduğu iccedilin kanıtlanabilir yargılardır Kitapta 19 bilim insanının konuyu değişik

youmlnlerden ccedileşitli boyutlarıyla inceleyen 21 yazısı yer alıyor

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

17

TE983584983584983584983584

54 (I) Erzincan guumlneyde Munzur kuzeyde Ccedilengelli

dağları ile ccedilevrili bu iki dağın sıkıştırdığı noktada Kemah ilccedilesi başlıyor (II) Sivas - Erzincan kara yolu Kemahrsquoın iccedilinden geccediliyor youmlrede uumlccedil cami sekiz mescit ve bir kale bulunuyor (III) Kemah soumlzcuumlğuumlnuumln Tuumlrkccedile olduğu ve Goumlktuumlrk Devle-tirsquonin uumlyesi Kimak Tuumlrklerinden geldiği sanılıyor (IV) 4000 yıl oumlnceki Hitit kaynaklarında Kemahrsquoın adı geccediliyor

Kemahrsquoı konu alan bu parccediladaki numaralan-mış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenler-den hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede konumuyla ilgili bilgi verilmektedirB) II cuumlmlede ccedilevresinde bulunan yapılar hak-

kında accedilıklama yapılmaktadırC) III cuumlmlede adının nereden geldiği ile ilgili bir

tahmin dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede kimler tarafından ve ne zaman

kurulduğu belirtilmektedir

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Yemekte iki ekmek doumlrt tabak fasulye geldiB) Bahccedilenin sadece arka tarafında yer kaldıC) Ccedilocukları da seminere almaya başladılarD) Bu saatten sonra kendi bildiğimi okurum

6 (I) Tuumlrkiyersquode bin uumlccedil yuumlz dolayında termal kay-nak bulunuyor (II) Bu kaynakların ccediloğu İccedil Ana-dolu ve Ege Boumllgesirsquonde yer alıyor (III) Oumlzellikle Ege Boumllgesirsquondeki kaynak suları ldquodoğal ccedilıkışlı ve bolrdquo olarak nitelendiriliyor (IV) Bu suların eriyik maden değerinin ccedilok yuumlksek kuumlkuumlrt radon ve tuz bakımından da hayli zengin olduğu biliniyor ayrıca bu kaynaklar suyu debisi sıcaklığı ccedile-şitli fiziksel ve kimyasal oumlzellikleriyle duumlnyadaki pek ccedilok kaynaktan daha uumlstuumln nitelikler taşıyor (V) Bu oumlzelliklerinden dolayı uumllkemiz termal kay-nak zenginliği accedilısından duumlnyadaki ilk uumlccedil uumllke arasında yer alıyor

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlede dile getirilen yargının sonucunu iccedilermektedirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Bu yol sizi doğrudan Ccedilekmekoumlyrsquoe ccedilıkaracaktırB) Bu başarısızlığın sebebi kendine inanmayı-

şındandırC) Olay oumlrguumlsuuml romanda daha geniştir ve ayrın-

tılara yer verilirD) Karşımıza ccedilıkan zorluklara goumlğuumls germesini bil-

meliyiz

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumln yargı soumlz konusudur

A) Yapılan incelemeler sonucunda karşı taraf haksız bulundu

B) Benim geldiğimi duyunca sevinccedilten havalara uccedilacak

C) Buumltuumln mirasını hayır kurumlarına bağışlamışD) Sonunda sesimi duyup bana doğru youmlneldi

9 I Akşam goumll kenarında buluşmak uumlzere yola ccedilıktık

II Roman oumlduumlluumlnuuml aldığı iccedilin ona herkes saygıy-la bakıyordu

III Ccedilocuklara hediye alamadığımızdan ccedilok uumlzuumll-duumlk

IV İyi bir eğitimci olayım diye her seminere katılırBu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-lerinde amaccedil-sonuccedil ilişkisi vardır

A) I ve II B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

10 (I) Eğer sağlıklı bir yaşam istiyorsak yediğimize iccediltiğimize dikkat etmeliyiz (II) Hayatımıza verdi-ğimiz duumlzenin ccedilevremize duumlzguumln oumlrnek olmasına da oumlzen goumlstermeliyiz (III) Eğer bizden sonraki nesli duumlşuumlnuumlyorsak oumlncelikle onlara bizler kendi hayatımızla oumlrnek olmalıyız (IV) Sağlıklı yaşamla sağlıklı nesiller yetişmesine oumlncuuml olmalıyız

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gilerinde koşul anlamı vardır

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve IV D) II ve III

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

18

511 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumltekilerden

farklı bir anlam ilişkisi vardır

A) Faturayı yatırmadı iccedilin iki haftadır elektriksiz otu-ruyoruz

B) Parasız kalmadığı iccedilin boumlyle rahat para har-cıyor

C) Aralarındaki kuumlskuumlnluumlğuuml sona erdirmek iccedilin oumlzuumlr diledi

D) Yazdığı hikacircyede yazım yanlışları olduğu iccedilin oumlduumll alamadı

12 (I) Artvin şehir merkezine 8 km uzaklıktaki Kafka-soumlr Yaylası boğa guumlreşlerinin de olduğu şenliğiyle tanınıyor (II) Yuumlksekliği 1100 metre olan yaylada belediyeye ait konaklamak iccedilin yapılmış elli yatak-lı Kafkasoumlr evleri var (III) Ayrıca Koumly Hizmetlerine ait bir misafirhane de hizmet veriyor (IV) Ccediladır kurma alanlarının bulunduğu yayla yuumlruumlyuumlş par-kurları ile son zamanların goumlzde mekacircnlarından

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzel-liği yanlış verilmiştir

A) Bu oumlduumlluuml sizin elinizden almak isteyebilir Varsayım

B) Zamanında buralardan arsa almak varmış Hayıflanma

C) Bizim evden iki kat daha pahalı bu ev Karşılaştırma

D) Avrupa kupalarında Tuumlrk takımlarının bu koumltuuml oyu-nu bizi şaşırtmıyor

Kanıksama

14 Şiirlerinizde anlamı guumlzelleştirmek iccedilin soumlz sanat-larına ccedilokccedila yer vermişsiniz ama anlamı farkında olmadan daraltmışsınız

Bu cuumlmleye dayanarak şairin aşağıdaki anla-tım oumlzelliklerinden hangisine uymadığı soumlyle-nebilir

A) Oumlzguumlnluumlk B) AkıcılıkC) Doğallık D) Yalınlık

15 Harvard Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesindeki bir araş-tırma ekibi uyumadan oumlnce mavi ışık yayan e-ki-tap okuyanlarla kacircğıt baskı kitap okuyanları kar-şılaştırarak e-kitapları okuyanların uykuya dalma suumlrelerinin kacircğıt baskı kitap okuyanlarınkinden ccedilok daha uzun olduğunu bu nedenle ertesi sa-bah da daha yorgun kalktıklarını ortaya ccedilıkardı

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Uyumadan oumlnce e-kitap okumak uyku kalite-

sini bozmaktadırB) Akşam saatlerinde maruz kalınan ışık uyku

hormonunun uumlretimini kısıtlamaktadırC) Kaliteli bir uyku uyuyabilmek iccedilin yatak oda-

sındaki ışık duumlzeyi son derece duumlşuumlk olmalı-dır

D) E-kitap okuyanlar kacircğıt baskı kitap okuyanlar-dan daha erken yaşlanmaktadır

16 ldquoGerccedileğin dağlarına umutsuzlukla ccedilıkılmazrdquo cuumlmlesinin yakın anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir

A) Ertelenmiş umutlar insanı perişan ederB) Umut yoksa girişim de yokturC) Umut olmadan umut edilen elde edilemezD) Umut insanoğlunun buumltuumln acılarının merhe-

midir

17 (I) Ccedilalıkuşu romanında yazar Anadolu insanının ne zor şartlar altında yaşam muumlcadelesi verdiğini anlatıyor (II) Halkın yaşadığı zorluklardan bazıla-rı ulaşım ve haberleşmedir (III) Anadolu insanının sıkıntısını İstanbulrsquoda eğitim goumlrmuumlş bir kızın ya-şadıkları uumlzerinden anlatmıştır (IV) Yazar buumltuumln bunları sade ve akıcı bir dille kaleme almıştır

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisinde ldquoCcedilalıkuşurdquonun uumlslubu hakkında bilgi verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

19

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

6

1 I Okulun bahccedilesini temizlemek uumlzere burada toplandık

II Bazı fırsatları zamanında değerlendirmek ge-rekiyor

III Guumlcuumlnuuml kanıtlamak adına buumltuumln ağırlıkları kaldırıyor

IV Boumlyle giderse bir ton daha koumlmuumlr yakarızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde amaccedil - sonuccedil ilgisi vardırA) I ve III B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

2 (I) Tuumlrkiyersquonin nuumlfusu en fazla olan ili İstanbulrsquodur (II) İstanbulrsquou Ankara ve İzmir takip ediyor (III) Yaşanabilirlik accedilısından Ankara aslında ilk sı-rada yer alır (IV) Ama İstanbul yabancı turistlerin en ccedilok ziyaret ettiği illerden

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

3 (I) Tarih konusunda bildiğim her şeyi yavaş yavaş planlı bir şekilde kardeşimle paylaşıyorum (II) Suuml-rekli konuşmam onu sıksa da yine de dikkatinden oumlduumln vermeden beni dinler (III) En ccedilok zorlandı-ğı dersi benim anlatımımla oumlğrenmeye ccedilalışması beni de mutlu ediyor (IV) Tarih sorularını dikkatli okursa emeğimizin karşılığını alırız

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-sinde koşul - sonuccedil anlamı vardırA) I B) II C) III D) IV

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilekleş-memiş bir beklenti vardır

A) Telefon ccedilalınca Sevgi arıyor sanmıştımB) Her şeyimi gizlemeden onunla paylaşırımC) Bu ccedilalışma temposu hepimize iyi gelecekD) Kısa bir suumlreliğine yurt dışına ccedilıkacağım

Karşılaştırma Bildiren YargılarOlay durum ve kavramlar arasındaki ben-zer ya da ayrılan youmlnlerin ortaya konduğu yargılardır

Cuumlmlede karşılaştırma anlamı ldquodaha ccedilok en gibi kadar derdquo soumlzcuumlkleriyle sağlanır

İki varlık durum olay veya olgu olma-dan karşılaştırma olmaz

- Ccedilocuklardan en kuumlccediluumlğuuml soumlz istedi

- Oumlykuumllerini şiirleri kadar beğendim

- Sen bu konuda benden daha tecruumlbelisin

ldquoEnrdquo soumlzcuumlğuuml en az uumlccedil şeyin karşılaştırıldığını

goumlsterir

Doğrudan AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin soumlyleyenin ağzından ccedilıktığı gibi hiccedil değiştirilmeden aktarıldığı cuumlmlelerdir

Ccedilalışmanız gerek dedi oumlğretmenimiz

Ezgi ldquoBen de geleceğimrdquo dedi

Dolaylı AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin yapıca değiştirilip kendi cuumlmlemizin iccediline sindirilerek akta-rılmasıdır

Oumlğretmen ccedilalışmamız gerektiğini soumly-ledi

Ezgi kendisinin de geleceğini soumlylediGerccedilek Soru CuumlmlesiYanıt gerektiren yanıt isteme amacıyla kurulan cuumlmlelerdir

Siz de gelecek misiniz

Soumlzde Soru CuumlmlesiAslında yanıtı bilinen cuumlmlelerdir

Ben sizi bilmez miyim

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

20

65 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil

ilgisi vardır

A) Korkularımızla yuumlzleşmenin zamanı geldi de geccediliyor

B) Beni tanıdığından bazı konuları yuumlzuumlme soumly-lemeye ccedilekinir

C) Buralardan selam goumltuumlr AnkararsquoyaD) Hep sonradan gelir aklıma anahtarı evde

unutmadığım

6 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Okulun başarısı geccedilmiş yıllara goumlre biraz daha arttı

B) Oumlvguumllere layık bir yazar olduğunu anlatıp du-rur

C) Bu işlerden pek anlamadığını defalarca anlat-tı

D) Umarım seni benim olduğum gruba verirler

7 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi uumlslupla ilgili değildir

A) Yazar kısa cuumlmlelerle anlatımı zenginleştir-miş

B) Guumlccedilluuml bir anlatıma sahip olduğunu bu eserin-de de goumlsterdi

C) Anlaşılabilir soumlzcuumlkler yapıtın beğenilmesinde oumlnemli bir etkendi

D) Romanlarında insanların ccedilevreye verdiği za-rarları işler

8 I Diyelim ki sen eve geccedil geldin (varsayım)II Etrafına kırıcı davranmasa olmaz sanki

(yakınma)III Bu kitapların oumlzetlerini ccedilıkarmanızda fayda

var (oumlneri)IV Boşuna yalvarma seni ccedilağırmaz partiye

(eleştiri)Yukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzelliği yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

9 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi anlamca olum-ludur

A) Bizi bu saatte arayacağını hiccedil duumlşuumlnmemiş-tim

B) Havada ne sis var ne pusC) Hep sınavlara ccedilalışıyoruz ama hemen unutu-

yoruzD) Eğitimde hedef olmadan başarıya ulaşmak

muumlmkuumln değil

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tım vardır

A) Oumlzuumlr dilemeyi bilmemiz gerekirB) Her zaman paranın bir işe yaramayacağını

vurgularC) Beni iyi dinlersen konuyu anlarsın diyorD) Buumlyuumlk başın buumlyuumlk derdi olur derdi babam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquopişmanlıkrdquo bil-dirmektedir

A) Zamanında duumlzenli ccedilalışmaya başlasaydım şimdi derece yapardım

B) Beni tanımadan boumlyle konuşması ccedilok normalC) Duumlşuumlncelerini accedilığa ccedilıkarmaktan hiccedilbir za-

man ccedilekinmezdiD) Bu hafta buumltuumln işler bitmiş olur

12 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde kuumlccediluumlmseme anlamı vardır

A) Yeni şirket accedilıp başarılı olacağını sanıyorB) Elindeki uumlccedil kuruşla ev almayı duumlşuumlnuumlyorC) Bizim de geleceğimizi planlar sanmıştımD) Bu olaylardan sonra ccedilaresizliği yuumlzuumlne yansı-

yordu

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

21

613 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım an-

lamı vardır

A) Sanırım bu sene de şampiyonluğu rakibe he-diye edeceğiz

B) Hiccedil oumlyle heveslenme oumlnce o bitiş noktasına va-rabilir

C) Bu saate kadar iş yerine varmıştırD) Buumltuumln bu yoğun temponun bir an olsun bittiği-

ni duumlşuumlnelim

14 Yazısında ağır ve ağdalı bir dil kullandığından okur eseri anlamakta guumlccedilluumlk ccedilekiyor

Bu cuumlmledeki anlam ilgisi aşağıdakilerden hangisinde vardır

A) Annemi toplantıya katılması iccedilin okula getir-dim

B) Eve geccedil kaldığı iccedilin bizlere hediye almışC) Kızgınlığını belirtmek iccedilin boş zaman kolluyorD) Kitabı okumak uumlzere oumlduumlnccedil aldım

15 I Galiba bu mevzu ccedilok uzayacakII Hastamız guumlnden guumlne daha iyiye gidiyorIII Oumlykuumlnden uzun cuumlmleleri ccedilıkarmalı anlatımı

biraz daha sadeleştirmelisin

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerde aşağı-daki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) OlasılıkB) SitemC) Aşamalı durumD) Oumlneri

16 (I) Sanat en genel anlamıyla yaratıcılığın ve ha-yal guumlcuumlnuumln şekil bulmasıdır (II) Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler suumlrekli değişmiş (III) Sanat soumlzcuumlğuuml genelde goumlr-sel sanatlar anlamında kullanılır (IV) Soumlzcuumlğuumln buguumlnkuuml kullanımı Batı kuumlltuumlruumlnuumln etkisiyle İngi-lizcedeki ldquoartrdquo soumlzcuumlğuumlne yakın olsa da halk ara-sında biraz daha geniş anlamında kullanılır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde tanım cuumlmlesi yer almaktadır

A) I B) II C) III D) IV

17 I Goumlzlerim goumlzuumlnde aşkı seccedilmiyorII Onlardan kalbime sevda geccedilmiyorIII Ben yordum ruhumu biraz da sen yorIV Ccediluumlnkuuml bence şimdi herkes gibisinYukarıda verilen doumlrtluumlkte numaralanmış dize-lerden hangisi kendinden oumlnceki dizenin ne-deni durumundadır

A) I B) II C) III D) IV

18 Aşağıdakilerden hangisi soumlzde soru cuumlmlesi-dir

A) Benim geleceğimden haberleri var mıB) Hangi durakta ineceğizC) Sen bu kitaptan ne anlarsın kiD) Uumlruumln değişimi yapıyor musunuz

19 Ancak buguumlnuuml hayal edebilecek kadar aklı olanlar yarının sahibi olamazlar

Aşağıdakilerden hangisi bu cuumlmleye anlamca en yakındır

A) Buguumlnuuml hayal edenler sadece guumlnuuml kurtarır-lar

B) Yarının sahibi olmak iccedilin geleceği hayal etmek gerekir

C) Daima hedefimizi en yuumlkseğe koymalıyızD) Hayalini gerccedilekleştirenler yarın iccedilin eli boş ka-

lırlar

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

22

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

7

Cuumlmlede Vurgu

Yuumlklemi fiil olan cuumlmlelerde vurgu yuumlkle-me en yakın olan soumlzcuumlk ya da soumlzcuumlk oumlbe-ği uumlzerindedir Bu kitabı bana geccedilen sene Okan almıştı Bu kitabı Okan bana geccedilen sene almıştı Bu kitabı geccedilen sene Okan bana almıştı Okan bana geccedilen sene bu kitabı almıştı

Oumln Yargı

Bir olay durum veya kişi ile ilgili olarak oumlnceden edinilmiş olumlu ve olumsuz huuml-kuumlmduumlr

Biliyorum buguumln de oumldevini getirmeye-cek

Bu adam hayatta akıllanmaz

Olasılık Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmesi imkacircn dacirchilinde olan olay olgu veya durumdur

Bu sınavdan 90 alabilirsin

Bu akşam size gelebilirim

Varsayım Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmemiş bir durumu gerccedilekleşmiş gibi kabul etmektir

Farz et ki bu sınavdan 90 aldın

Diyelim bu akşam size geldim

Gerccedilekleşmemiş BeklentiGerccedilekleşeceğine yuumlzde yuumlz inanılan bir olay ya da durumun gerccedilekleşmemesi du-rumundaki ldquobeklememezliği şaşkınlığırdquo dile getiren yargılardır

Gerccedilekleşmemiş beklenti cuumlmleleri ge-nellikle ldquosanmıştım duumlşuumlnmuumlştuumlmrdquo gibi yuumlklemlerle kurulur

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde amaccedil - so-nuccedil ilişkisi vardır

A) Hava soğuduğundan pencereyi kapattıkB) Bana kitap aldı diye ona teşekkuumlr ettimC) Yarına getirmek uumlzere bu kitabı alabilirsinD) Film izlemek iccedilin sinemaya gitmeye karar ver-

dik

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoiccedilinrdquo soumlzcuuml-ğuuml cuumlmleye diğerlerinden farklı bir anlam kat-mıştır

A) Sınava ccedilalışmak iccedilin eve erken gittimB) Eski guumlnleri hatırladığım iccedilin duygulandımC) Karadenizrsquoe gitmek iccedilin guumln sayıyoruz D) Okumak iccedilin fırsatlar yaratmalı insan kendine

3 (I) Eserleriyle bir anda magazin malzemesi hacircline gelen sanatccedilıların bu sonuccedilta payları ne kadardır bilemiyorum doğrusu (II) Son zamanlarda ccedilok tartışılan ldquoccedilok satmardquo meselesi gerccedilekten onların hayallerini suumlsluumlyor mudur (III) Ya da adlarının guumlzellik veya yakışıklılıklarının eserlerinin oumlnuumlne geccedilmesi acaba kendilerini rahatsız ediyor mu-dur (IV) Bu tartışılabilir ancak şu belli ki piyasa-da boumlyle allanıp pullanmaya yuumlceltilmeye merak-lı sanatccedilı tipleri ccedilok

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangisi diğerlerine goumlre daha kesin bir yargıdırA) I B) II C) III D) IV

4 I Necip Fazılrsquoın ldquoKaldırımlarrdquo şiiri aynı zamanda bestelenmiştir

II Sabahattin Alirsquonin eserlerinde ağalık sistemi-nin başarılı eleştirisini goumlruumlrsuumlnuumlz

III Uumlnluuml yazar en sevilen eserlerini Bodrumrsquoda yazmıştır

IV Yaptığı muhteşem betimlemeler onu diğer ya-zarlardan ayırır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangisi kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden farklı-dır

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

23

TE983584983584983584983584

75 Başarılı bir takımın pek ccedilok eli tek bir beyni var-

dır

Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cuumlmleye en yakındır

A) Başarıyı getiren iş birliği iccedilinde ccedilalışmaktırB) Tek akıl bol iş birliği başarıyı getirirC) Başarı iccedilin insanları bir kişi organize etmelidirD) Bir kişi karar verir ccedilok kişi uygularsa başarı

gelir

6 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım soumlz konusu değildir

A) Farz edelim ki şu an yaz tatili gelmişB) Sınavı kazandığını duumlşuumln ne kadar mutlu olu-

ruzC) Diyelim ki seni aramadı ne yapacaksın o za-

manD) Varsayımlar uumlzerinden karar vermek doğru

olmaz

7 Dermotoloji uzmanı X bebeklerde cilde renk ve-ren ve cildi guumlneşten koruyan melanin adlı pig-ment huumlcrelerinin bebeklerde yetersiz sayıda olduğunu ve bebekleri guumlneşten korumada izle-necek ilk yolun bebeğe sık dokunmuş ve pamuklu kumaştan yapılan accedilık renk giysiler giydirmek ol-duğunu belirtti

Bu cuumlmledenI Guumlneşin zararlı ışınlarından korunmada pig-

ment huumlcrelerinin etkisi vardırII Bebekleri guumlneş ccedilarpması ve yanıklarından

korumanın en etkili yolu koruyucu kremler kullanmaktır

III Bebeklerde guumlneş ccedilarpmasının yetişkinlerin-kinden fazla goumlruumllmesinin nedeni bebeklerin hareketli olmamasıdır

IV Melanin adı verilen huumlcrelerin birden ccedilok işlevi vardır

yargılarından hangilerine ulaşılamazA) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) III ve IV

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokarşılaştır-mardquo soumlz konusudur

A) Geccedilen yıla goumlre soruların daha kolay olacağı-nı duumlşuumlnuumlyorum

B) Buguumlnlerde kafasının başka şeylerle meşgul olduğu accedilık

C) Kendinize bir dost bulmak isterseniz onu ki-taplarda arayın

D) Duumlşuumlncelerimizi oumlfkelenerek anlatmak bizi so-nuca goumltuumlrmez

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlyleyenin duygularına yer verilmemiştir

A) Hafta sonu yapılacak panele farklı dallardan 42 akademisyen davet edildi

B) Yaptığı başarılı tasvirlerle adını unutulmazlar arasına kazımayı başardı

C) Anadolursquoda yaşanan toprak ağalığı sisteminin koumlhneliğini başarıyla eserine taşımış

D) Yalnızlık temasını okuyanların yuumlreğine do-kunarak vermeyi seviyor

10 I Yazının gazetede yayımlandığı duumlşuumln bir kere

II Buguumlnkuuml sınavlarımız oumlnuumlmuumlzdeki hafta accedilık-lanabilir

III Buraya geldiğinde bizi de arar sanmıştıkNumaralanmış cuumlmlelerde aşağıdaki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) Gerccedilekleşmemiş beklentiB) Oumln yargı C) VarsayımD) Olasılık

11 (I) 1930 yılında yayımlanan ldquoBir Gemici Hikacircye-sirdquo adlı eseri yazarın sanat haya tında yeni bir doumlneme başladığını goumlsterir (II) Romantik oumlge-ler hikacircye buumlnyesindeki eski ağırlıkla rını kaybe-derek yerlerini daha gerccedilekccedili bir mizaca bırakır (III) Boumlylece yazar hikacircyelerine daha toplum sal bir iccedilerik kazandırmış olur (IV) Bazı araştırmacı lar yazardaki değişimi Al manyarsquoda bulunduğu sı rada daha yakından tanı dığı Batılı yazarlara bağ larlar

Bu parccedilada numaralan mış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquosanatccedilının uumlslubuna youmlnelik değerlendir-merdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

24

712 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquooumln yargırdquo an-

lamı bulunmaktadır

A) Bu konuda bizi doğru youmlnlendirmediğini duumlşuuml-nuumlyorum

B) Zamanında yola ccedilıkmazsanız otobuumlsuuml kaccedilırır-sınız

C) Her geccedilen guumln artan enflasyon yaşam koşul-larını guumlccedilleştiriyor

D) Bu yıl yine şampiyon bizim takımımız olacak-tır

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquoazımsamardquo anla-mı iccedilermektedir

A) Bu soruları mı cevaplayamadınız sizB) Bir kitapla yazar olduğunu duumlşuumlnuumlyor ne yazıkC) Bu kadarcık parayla benden geccedilinmemi mi

bekliyorsunD) Okuyup adam olacakmış da ailesine o baka-

cakmış

14 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zaman oumlgesi vurgulanmıştır

A) Ona buumltuumln gece olanı biteni sakince anlattımB) Buumltuumln gece olanı biteni sakince ona anlattımC) Olanı biteni sakince buumltuumln gece ona anlattımD) Sakince ona olanı biteni buumltuumln gece anlattım

15 (I) Kapkaranlık sık bitki oumlrtuumlsuumlyle dolu ormanın iccedilinde ilerliyorduk (II) Her geccedilen dakika ccediloumlken karanlık yolumuzu karartıyor oumlnuumlmuumlzuuml goumlrmemiz iccedilin bize tek ışığı ay sağlıyordu (III) Geccedil de olsa yanlış bir yola girdiğimizi anlamıştık (IV) Bu yuuml-ruumlyuumlş nedeniyle hepimiz yorulmuş omuzlarımız duumlşmuumlş parmağımızı kımıldatmaya hacirclimiz kal-mamıştıYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquobetimleme (tasvir)rdquo yapılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

16 I Şimdiki aklım olsaydı onu hiccedil dinlemezdimII Bana bunları o ellerle mi yazdınIII Zamanında ona guumlvenseydim başıma bu gel-

mezdiIV Bunları bilsen bana yine de kızacak mıydınYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-lerinde ldquopişmanlıkrdquo anlamı soumlz konusudur

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) II ve IV

17 I Yaptığınız pikniğe beni davet etmek aklına gelmedi mi (sitem)

II Ders vakti geldi oumlğretmen sınıfa gelmiştir (olasılık)

III İnsanlar hacirclacirc demokrasinin oumlnemini anlamış değil (pişmanlık)

IV Tuumlrkccedilenin en oumlnemli sorunu aşırı duumlzeyde ya-bancı soumlzcuumlk kullanılmasıdır (karşılaştırma)

Yukarıdaki numaralı cuumlmlelerin hangisinin ay-raccedil iccedilindeki anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

18 (I) Cumhuriyet Doumlnemi Tuumlrk şiirinde yeni bir ccedilığır accedilan Orhan Veli Garipccedililer hareketinin en oumlnemli ismidir (II) O Tuumlrk şiirini yıpranmış kalıplardan klişe soumlzlerden kurtarıp gerccedilek hayata guumlnluumlk yaşamın arasına taşımıştır (III) Yalın anlaşılır nuumlkteli realist ve halk diliyle esprili şiirler yazmış-tır (IV) 1941rsquode yazdığı ldquoGariprdquo adlı şiir kitabının oumln soumlzuumlnde Tuumlrk şiirine yepyeni bir hava getirmek gerektiğini savunur

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde yazarın uumlslubuyla ilgili bilgi verilmiştir

A) I ve IVB) II ve IIIC) II ve IVD) III ve IV

19 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tıma başvurulmuştur

A) Eğitimin gelecek nesilleri aydınlatma işlevini unutmamalıyız dedi

B) Atatuumlrk ldquoSanatsız kalmış bir toplumun yaşam damarları kopmuş demektirrdquo der

C) Van kedileri bir goumlzuuml mavi bir goumlzuuml yeşil olma-sıyla tanınır

D) Bana anlatacaklarının ccedilok oumlnemli olduğunu soumlyledi

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 16: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

13

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlamTE983584983584983584983584

1 Tuumlrkedebiyatccedilısıartık kendi yolunukendisi ccediliz-melikendisanatkozasınıkendisioumlrmelidirBunuyaparakkendiyaratıcılıklarınaguumlvendiklerinigoumls-terirBusayedekendişaheserleriniyaratacakveeserlerinibuumltuumlninsanlığasunacakBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle Tuumlrk edebiyatccedilıla-rına duumlşen goumlrev aşağıdakilerden hangisidir

A) EserlerindetoplumsalkonularıişlemekB) TuumlminsanlığıilgilendirenkonularıanlatmakC) Kendilerineguumlvenerekgelecekkuşaklaraoumlr-

nekteşkiletmekD) Kendilerineoumlzguumlbiredebicircanlayışıbenimse-

mek

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde deyim yerin-de kullanılmamıştırA) Ccedilocuklarınazamanındaterbiyevermediğiiccedilin

şimdidizinidoumlvuumlyorB) Songuumlnlerdeherkesyanındakiylekonuşma-

yaccedilalışıyorbirbirininardındanduumlmenccedileviri-yor

C) Taraftarlarmaccedilınsondakikasınakadardokuzdoğurdu

D) Sonuccedilların 9rsquoda accedilıklanacağını oumlğreninceodanıniccedilindedoumlrtdoumlnmeyebaşladı

3 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan sonraki boumlluumlm aynı anlamdadırA) YahyaKemaloturupeskişiirinruumlzgacircrıylaşiir

yazarkenbileyenilikccediliydibuoumlzuumlndeyeniolanbirtavırdı

B) Buresimhayatafarklıbirpenceredenbakma-mızıvebakışaccedilımızıgeliştirmemizisağlıyor

C) Duumlruumlstluumlk zanaatkacircrı karakterize eden enoumlnemlioumlzelliklerdenbiridirbirccedilok insanınta-şıyamayacağıdeğerdir

D) Bunlaryaşlılıkşiirlerideğilkitabın iccedilinde in-sanoğlunungenccedillikoumlzleminidilegetiriyor

4 ldquoSuumlruumlklemekrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilek anlamıyla kullanılmıştırA) Sensiztadıccedilıkmazdiyerekhergittiğigeziye

benidesuumlruumlkluumlyorB) İnsanlığı1940rsquolıyıllardakiokanlısavaşasuuml-

ruumlkleyennedenlerbuguumlnbileanlaşılamıyorC) Aslan oumllduumlrduumlğuuml ceylan yavrusunu uzaktaki

ağacadoğrusuumlruumlklediD) Sanatccedilımistik ezgileri kullandığı şarkılarıyla

dinleyenlerifarklıbirduumlnyayasuumlruumlkluumlyor

5 ldquoDağınıkrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin han-gisinde mecaz anlamıyla kullanılmıştırA) Misafirleridağınıkbirkıyafetlekarşılamakzo-

rundakaldımB) Şuandakafamccedilokdağınıksoumlylediğinhiccedilbir

şeyianlamıyorumC) Yatakodasıvemutfakdağınıkolduğundaccedilok

rahatsızoluyorumD) Buyoumlredeevlerccedilokdağınıkyapıldığıiccedilinula-

şımzoroluyor

6 (I) Goumllyazırsquonın girişinde ziyaretccedilileri heyecanlakarşılayan olağanuumlstuuml guumlzellikte bir doğal anıtvar(II)ldquoAnıtCcedilınarrdquodiyeadlandırılandevağacıngoumllgesi yaklaşık 400metrelik bir alanı kaplıyor(III) Nefis turna balığı pişirilen youmlresel uumlruumlnlersatılanbirbahccedilenintamortasındaadayıkarayabağlayan koumlpruumlnuumln hemen başında bulunuyor(IV) Ccedilınarın anıt ağaccedil olarak tescil edilmesi vekahverengi tabelasınınkonulmasıMehmetOka-tanrsquoınuğraşlarısonucundagerccedilekleşmişBu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin han-gisinde insana ait bir oumlzellik insan dışı bir var-lığa aktarılmıştır

A) I B) II C) III D) IV

7 Aluumlminyum metale zarar vermeyen kireccedil ccediloumlzuuml-cuumlyuumlyıllaroumlnce----veTuumlrkiyersquodepazarınyuumlzde65rsquoine ---- firma guumlnluumlk kullanımayoumlnelik kireccedilkir yağve lekeccediloumlzuumlcuumlspreygibi uumlruumlnleri piya-sayasuumlrduumlBu cuumlmledeki boşlukları en uygun biccedilimde ta-mamlayan ifadeler aşağıdakilerden hangisin-de verilmiştir

A) araştıran-sahipolanB) piyasayasuumlren-hacirckimolanC) destekleyen-hitapedenD) satışasunan-indirgeyen

14

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8 ldquoOumlykuumlcuumlnuumlnKitabırdquooumlykuumlcuumllerinduumlnyalarınaya-zarlıkveoumlykuumlcuumlluumlkseruumlvenlerineilişkinvefarklıkotarılmışbiryapıtBufarklılıkbenceyazarlarınhepsinin bu imeceye severek el vermelerindenkaynaklanıyorBu parccedilada geccedilen ldquoimeceye severek el ver-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) En oumlnemli değerlerimizden birinin paylaşımolduğu

B) YardımlaşmadagoumlnuumllluumlluumlğuumlnesasolduğuC) Emek birliğiyle kotarılacak bir işe isteyerek

yardımcıolunduğuD) Bazıişlerinelbirliğiyledahaccedilabuktamamla-

nabileceği

9 Ccediloğu zaman kendimi bir makineye her sabahbeniuyandıranccedilalarsaatidemakineninccedilalışmaduumlğmesinebasanbirustabaşınabenzetirimGuumlnboyu koştururken o ldquotik takrdquoların yerini kalbiminatışlarıadımseslerimalırAncakenderdeolsabazı guumlnler iccedilimdeki saatin durduğunu hissede-rimBu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) ZamanındurmasınıistemekB) HerşeyiolduğugibikabullenmekC) YaşamenerjisiniyitirmekD) Yaşamıngereksizliğineinanmak

10 Aşağıdakilerin hangisinde altı ccedilizili soumlz cuumlm-leye oumltekilerden farklı bir anlam katmıştırA) Hiccedil kuşkusuz buguumlnden sonra daha yoğun

ccedilalışmalıyımB) Oumlnuumlmuumlzdekihaftabiraksilikolmazsatoplana-

cağızC) Bukitabınhazırlanmasındaeminolunkiuumlze-

rimeduumlşeniyapacağımD) Buguumlngoumlruumlşmelerinsonuccedillanmasıkesindir

11 Aşağıdakilerin hangisinde accedilıklaması yapılan soumlzcuumlk cuumlmledeki accedilıklamasına uygun olarak kullanılmamıştırA) Bayılankadınakolonyakoklatıncakadınaccedilıl-

dı(AccedilılmakKendinegelmek)B) Başdoumlnduumlrenbirguumlzelliğesahipgemieğlen-

celibirguumlruumlltuumlyleindisulara(İnmekUzamakulaşmak)

C) Boşoturmakinsanındahaerkenyaşlanması-nanedenolur(Boşİşsizbirbiccedilimde)

D) Bozukveccedilamurluyoldayuumlruumlrkenanideniccedili-mebirgariplikccediloumlktuuml(CcediloumlkmekYoğunbirbi-ccedilimdehissetmek)

12 ldquoSallanmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde mecaz anlamda kullanılmıştır A) Depremolduğunusalondaki avizenin sallan-

masındananladımB) Bizimkiler karşıdaki parkın salıncaklarında

sallanıyorlarC) Youmlnetimkurulubaşkanıdeğiştiğiiccedilinpersonel

muumlduumlruumlnuumlnkoltuğudasallanıyorD) Ccedilocukların belirli bir yaştan sonra suumlt dişleri

sallanırveduumlşer

13 Yazın duumlnyamızda değerleri ccedilok su goumltuumlruumlr şiirvehikacircyeleringuumlnuumlmuumlzuumlngeccedilerlivezorunlutekedebiyatuumlruumlnuumlolaraksavunulduğunukendindenoumlncekivekendidışındakituumlmdeğerleriyadsımavesuccedillamayoumlntemininoumlndetutulduğunugoumlruumlyo-ruzsondoumlnemdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle şiir ve hikacircyele-rin hangi oumlzelliği belirtilmek istenmiştirA) BenzerkonularıişlemeB) GeccedilmişinizlerinitaşımamaC) OumlzguumlnfikirlerleuumlretilmemeD) Nitelikleritartışmayaaccedilıkolma

15

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

14 Mozart kısacık yaşamına sığdırdığı altı yuumlzdenfazlayapıtlainsanlığakocabirhazinesunmuşturNuumlktesidinleyiciyihemenkavrayıverentılsımıvetuumlm ccedilocuksuluğunun ardındaki derin duumlşuumlncesionu ccedilağdaşı olan bestecilerden ayırır Pek ccedilokbestecimuumlziğinibirotobiyografigibikullanırkenMozartrsquoınmuumlziğikatıksızsafmuumlziktirNepara-sızguumlnlerinineateşlihastalığını nede tırman-makta olan Fransız Devrimirsquonin hırccedilın etkilerinianlatırmuumlziğindeBu parccediladaki ldquomuumlziğinbirotobiyografigibikulla-nılmasırdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdaki-lerden hangisi olabilir

A) Sanatccedilının yaşantısının yapıtlarına yansıtıl-ması

B) Eserlerde toplumsal değil bireysel konularınelealınması

C) SanatınbiraraccedilolarakgoumlruumllmesiD) Bestelerininsanatccedilınınoumlzelyaşamınailişkin

ipuccedillarıtaşıması

15 Azerbaycan Tuumlrkccedilesinin yirminci asırda yetiş-tirdiği lirik ve guumlr sesli ozanı sustu Yuumlreğindenkalemine suumlzduumlğuuml kanı uumllkesinin oumlzguumlrluumlk muuml-cadelesinekarıştırankurtuluşsavaşccedilısıbedeninitoprağaemanetettiBu parccedilada geccedilen ldquoyuumlreğindenkaleminesuumlzuumll-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) DuygularınıyazıyadoumlkmekB) OumlzuumlsoumlzuumlbirolmakC) YazıyamerakduymakD) Yaşamadoumlrtellesarılmak

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisindeki altı ccedilizili soumlz ayraccedil iccedilinde verilen soumlzle anlamca uyuş-mamaktadırA) Tuumlrk kahvesi yapmak iccedilin oumlnce şekeri suda

tamameneritmekgerekiyor(Katıbirmaddeyisıvıdaccediloumlzmek)

B) Goumlsterimizherguumlnbroşuumlrlerimizdebelirttiği-mizsaatlerdebaşlayacak(zamanlarda)

C) Ustasınınyanındaepeypiştiktensonrakendiduumlkkacircnınıaccediltı(birişiiyiceoumlğrenmek)

D) Uumlruumlnlerimizi iade etmek istediğinizde hiccedilbirsorunlakarşılaşmazsınız(değiştirmek)

17 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan oumlnceki boumlluumlm aynı anlamdadırA) Şiir aynayı kırma sanatıdır gerccedileği olduğu

gibiaktarmamaktırB) Genccedillik edebiyatının birccedilok romanı genccedilleri

suumlreklikolladıgenccedilliğinsorunlarınatercuumlmanolmakiccedilindoğdu

C) Şehirler guumlnuumlmuumlz edebiyatında salt birmekacircnolmaktanccedilıktıromankişilerininbuumltuumln-leyiciparccedilasıoldu

D) Tiyatrolar guumlnuumlmuumlzde terk edilmiş evler hacirc-linegeldihakettiğideğeribirtuumlrluumlgoumlrmedi

18 EleştiriyazılarıbellibirmetinuumlzerineyazılırYa-zınsalmetinleryazınveeleştirikuramlarındanbi-rinedayanılarakyazılmadığınagoumlreometinlereeğilen eleştiri yazıları da bilimsellik ve nesnellikgereğisayılandeğişmezkuramsalşablonlarkul-lanamaz Her yazınsal metin kendi iccedil yapısınaaykırıduumlşmeyecekbireleştirelyaklaşımgerekti-rirDurumboumlyleoluncaeleştiriyazıları tornadanccedilıkamaz tornadanccedilıkamayacağınagoumlre torna-yagiremezdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle ldquoeleştiriyazılarırsquorsquon-da bulunması gereken hangi nitelik anlatılmak istenmektedirA) FarklıtuumlrdenyapıtlaruumlzerineyazılmasıB) NesnelliktenoumlduumlnvermedenoluşturulmasıC) Okurun bakış accedilısı dikkate alınarak kaleme

alınmasıD) Bellibirkalıbasokulupbiccedilimlendirilmeyeccedila-

lışılmaması

19 GelKatiliolyalnızlığımınHasretimisıfırlaGoumlzlerimaccedilıkgitmedenBu dizelerde aşağıdaki anlam olaylarından hangisi vardırA) Bir soumlzuumln benzetmeamacıyla başka bir soumlz

yerinekullanılmasıB) Birsoumlzuumlnhemgerccedilekhemmecazanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılmasıC) Bir soumlzuumln karşıt anlamını duumlşuumlnduumlrecek bi-

ccedilimdekullanılmasıD) Soyutanlamlıbirsoumlzcuumlğuumlnsomutanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılması

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

16

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

5

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil ilişkisi yoktur

A) Parasının olmadığını anlayınca duumlkkacircndan dı-şarı ccedilıktı

B) Okulu bitirmesiyle gelecek kaygısı daha da arttı

C) Bildiklerini anlatırsa bu olayı daha kolay ccedilouml-zebiliriz

D) Pikniğe beni ccedilağırdığı iccedilin pişman olmuş

2 Bilim insanlarının yaptığı bir araştırmaya goumlre bunama eğilimi olan kişiler arasında birden fazla dil konuşanlar tek bir dil konuşanlara goumlre beş yıl kadar daha fazla bir suumlre sonra bunama evresine giriyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Birden ccedilok dil konuşan insanlarda bunama

ccedilok seyrek goumlruumlluumlrB) Tek dille konuşan her insan belli bir yaştan

sonra bunama sorunuyla karşılaşmaktadırC) Bunama eğilimi olan insanlarda ana dilinin dı-

şında başka bir dille konuşabilmek bunamayı geciktirmektedir

D) Ana dilinin dışında bir dilin dil bilgisi kurallarını oumlğrenmek bunamayı geciktirmektedir

3 (I) Bir ccedilocuk bahccedilede ccedilok mutlu olur (II) Bahccedile ona doğayı sunar ccediliccedilekleri boumlcekleri kuşları doumlrt yapraklı yoncaları getirir ccediluumlnkuuml (III) Ccedilocuk bahccedilede doğayla buluşur (IV) Dahası oyun oynar yaşıtlarıyla (V) Her ccedilocuk istediği kendini buldu-ğu oumlzguumlrleştiği bir ortam ister

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlenin nedeni duru-mundadır

A) II B) III C) IV D) V

Neden ndash Sonuccedil İlişkili (Gerekccedileli) YargılarBir olay durum ya da olgunun nedeniyle birlikte verilmesidir

Neden ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquoneden niccedilinrdquo sorularına yanıt verir

Olay ccedilıktığı iccedilin maccedil ertelenmiş neden ndash niccedilin

Amaccedil ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşme amacıyla birlikte verilen yar-gılardır

Amaccedil ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquone amaccedillardquo sorusuna yanıt verir

Oumlğretmenle goumlruumlşmek iccedilin geldim ne amaccedilla

Koşul ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşmesi belli bir koşulu gerektiren yargılardır

Onu goumlrduumlkccedile seni hatırlıyorumGidersem bir daha doumlnmemGit ama erken doumln

Oumlznel Anlatım (Kanıtlanamaz)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlnce-lerini iccedileren kanıtlanamaz nitelikte cuumlm-lelerdirCuumlmleye bir kelime dahi yorum karışmışsa cuumlmlede oumlznel anlatım vardır Birccedilok turistin ziyaret ettiği Efes

oumlnemli turizm merkezlerimizdendir

Nesnel Anlatım (Kanıtlanabilir)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlncele-rini iccedilermeyen cuumlmlelerdir Kişiden kişiye değişmeyeceği ve ortak kabul olduğu iccedilin kanıtlanabilir yargılardır Kitapta 19 bilim insanının konuyu değişik

youmlnlerden ccedileşitli boyutlarıyla inceleyen 21 yazısı yer alıyor

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

17

TE983584983584983584983584

54 (I) Erzincan guumlneyde Munzur kuzeyde Ccedilengelli

dağları ile ccedilevrili bu iki dağın sıkıştırdığı noktada Kemah ilccedilesi başlıyor (II) Sivas - Erzincan kara yolu Kemahrsquoın iccedilinden geccediliyor youmlrede uumlccedil cami sekiz mescit ve bir kale bulunuyor (III) Kemah soumlzcuumlğuumlnuumln Tuumlrkccedile olduğu ve Goumlktuumlrk Devle-tirsquonin uumlyesi Kimak Tuumlrklerinden geldiği sanılıyor (IV) 4000 yıl oumlnceki Hitit kaynaklarında Kemahrsquoın adı geccediliyor

Kemahrsquoı konu alan bu parccediladaki numaralan-mış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenler-den hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede konumuyla ilgili bilgi verilmektedirB) II cuumlmlede ccedilevresinde bulunan yapılar hak-

kında accedilıklama yapılmaktadırC) III cuumlmlede adının nereden geldiği ile ilgili bir

tahmin dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede kimler tarafından ve ne zaman

kurulduğu belirtilmektedir

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Yemekte iki ekmek doumlrt tabak fasulye geldiB) Bahccedilenin sadece arka tarafında yer kaldıC) Ccedilocukları da seminere almaya başladılarD) Bu saatten sonra kendi bildiğimi okurum

6 (I) Tuumlrkiyersquode bin uumlccedil yuumlz dolayında termal kay-nak bulunuyor (II) Bu kaynakların ccediloğu İccedil Ana-dolu ve Ege Boumllgesirsquonde yer alıyor (III) Oumlzellikle Ege Boumllgesirsquondeki kaynak suları ldquodoğal ccedilıkışlı ve bolrdquo olarak nitelendiriliyor (IV) Bu suların eriyik maden değerinin ccedilok yuumlksek kuumlkuumlrt radon ve tuz bakımından da hayli zengin olduğu biliniyor ayrıca bu kaynaklar suyu debisi sıcaklığı ccedile-şitli fiziksel ve kimyasal oumlzellikleriyle duumlnyadaki pek ccedilok kaynaktan daha uumlstuumln nitelikler taşıyor (V) Bu oumlzelliklerinden dolayı uumllkemiz termal kay-nak zenginliği accedilısından duumlnyadaki ilk uumlccedil uumllke arasında yer alıyor

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlede dile getirilen yargının sonucunu iccedilermektedirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Bu yol sizi doğrudan Ccedilekmekoumlyrsquoe ccedilıkaracaktırB) Bu başarısızlığın sebebi kendine inanmayı-

şındandırC) Olay oumlrguumlsuuml romanda daha geniştir ve ayrın-

tılara yer verilirD) Karşımıza ccedilıkan zorluklara goumlğuumls germesini bil-

meliyiz

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumln yargı soumlz konusudur

A) Yapılan incelemeler sonucunda karşı taraf haksız bulundu

B) Benim geldiğimi duyunca sevinccedilten havalara uccedilacak

C) Buumltuumln mirasını hayır kurumlarına bağışlamışD) Sonunda sesimi duyup bana doğru youmlneldi

9 I Akşam goumll kenarında buluşmak uumlzere yola ccedilıktık

II Roman oumlduumlluumlnuuml aldığı iccedilin ona herkes saygıy-la bakıyordu

III Ccedilocuklara hediye alamadığımızdan ccedilok uumlzuumll-duumlk

IV İyi bir eğitimci olayım diye her seminere katılırBu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-lerinde amaccedil-sonuccedil ilişkisi vardır

A) I ve II B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

10 (I) Eğer sağlıklı bir yaşam istiyorsak yediğimize iccediltiğimize dikkat etmeliyiz (II) Hayatımıza verdi-ğimiz duumlzenin ccedilevremize duumlzguumln oumlrnek olmasına da oumlzen goumlstermeliyiz (III) Eğer bizden sonraki nesli duumlşuumlnuumlyorsak oumlncelikle onlara bizler kendi hayatımızla oumlrnek olmalıyız (IV) Sağlıklı yaşamla sağlıklı nesiller yetişmesine oumlncuuml olmalıyız

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gilerinde koşul anlamı vardır

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve IV D) II ve III

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

18

511 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumltekilerden

farklı bir anlam ilişkisi vardır

A) Faturayı yatırmadı iccedilin iki haftadır elektriksiz otu-ruyoruz

B) Parasız kalmadığı iccedilin boumlyle rahat para har-cıyor

C) Aralarındaki kuumlskuumlnluumlğuuml sona erdirmek iccedilin oumlzuumlr diledi

D) Yazdığı hikacircyede yazım yanlışları olduğu iccedilin oumlduumll alamadı

12 (I) Artvin şehir merkezine 8 km uzaklıktaki Kafka-soumlr Yaylası boğa guumlreşlerinin de olduğu şenliğiyle tanınıyor (II) Yuumlksekliği 1100 metre olan yaylada belediyeye ait konaklamak iccedilin yapılmış elli yatak-lı Kafkasoumlr evleri var (III) Ayrıca Koumly Hizmetlerine ait bir misafirhane de hizmet veriyor (IV) Ccediladır kurma alanlarının bulunduğu yayla yuumlruumlyuumlş par-kurları ile son zamanların goumlzde mekacircnlarından

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzel-liği yanlış verilmiştir

A) Bu oumlduumlluuml sizin elinizden almak isteyebilir Varsayım

B) Zamanında buralardan arsa almak varmış Hayıflanma

C) Bizim evden iki kat daha pahalı bu ev Karşılaştırma

D) Avrupa kupalarında Tuumlrk takımlarının bu koumltuuml oyu-nu bizi şaşırtmıyor

Kanıksama

14 Şiirlerinizde anlamı guumlzelleştirmek iccedilin soumlz sanat-larına ccedilokccedila yer vermişsiniz ama anlamı farkında olmadan daraltmışsınız

Bu cuumlmleye dayanarak şairin aşağıdaki anla-tım oumlzelliklerinden hangisine uymadığı soumlyle-nebilir

A) Oumlzguumlnluumlk B) AkıcılıkC) Doğallık D) Yalınlık

15 Harvard Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesindeki bir araş-tırma ekibi uyumadan oumlnce mavi ışık yayan e-ki-tap okuyanlarla kacircğıt baskı kitap okuyanları kar-şılaştırarak e-kitapları okuyanların uykuya dalma suumlrelerinin kacircğıt baskı kitap okuyanlarınkinden ccedilok daha uzun olduğunu bu nedenle ertesi sa-bah da daha yorgun kalktıklarını ortaya ccedilıkardı

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Uyumadan oumlnce e-kitap okumak uyku kalite-

sini bozmaktadırB) Akşam saatlerinde maruz kalınan ışık uyku

hormonunun uumlretimini kısıtlamaktadırC) Kaliteli bir uyku uyuyabilmek iccedilin yatak oda-

sındaki ışık duumlzeyi son derece duumlşuumlk olmalı-dır

D) E-kitap okuyanlar kacircğıt baskı kitap okuyanlar-dan daha erken yaşlanmaktadır

16 ldquoGerccedileğin dağlarına umutsuzlukla ccedilıkılmazrdquo cuumlmlesinin yakın anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir

A) Ertelenmiş umutlar insanı perişan ederB) Umut yoksa girişim de yokturC) Umut olmadan umut edilen elde edilemezD) Umut insanoğlunun buumltuumln acılarının merhe-

midir

17 (I) Ccedilalıkuşu romanında yazar Anadolu insanının ne zor şartlar altında yaşam muumlcadelesi verdiğini anlatıyor (II) Halkın yaşadığı zorluklardan bazıla-rı ulaşım ve haberleşmedir (III) Anadolu insanının sıkıntısını İstanbulrsquoda eğitim goumlrmuumlş bir kızın ya-şadıkları uumlzerinden anlatmıştır (IV) Yazar buumltuumln bunları sade ve akıcı bir dille kaleme almıştır

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisinde ldquoCcedilalıkuşurdquonun uumlslubu hakkında bilgi verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

19

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

6

1 I Okulun bahccedilesini temizlemek uumlzere burada toplandık

II Bazı fırsatları zamanında değerlendirmek ge-rekiyor

III Guumlcuumlnuuml kanıtlamak adına buumltuumln ağırlıkları kaldırıyor

IV Boumlyle giderse bir ton daha koumlmuumlr yakarızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde amaccedil - sonuccedil ilgisi vardırA) I ve III B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

2 (I) Tuumlrkiyersquonin nuumlfusu en fazla olan ili İstanbulrsquodur (II) İstanbulrsquou Ankara ve İzmir takip ediyor (III) Yaşanabilirlik accedilısından Ankara aslında ilk sı-rada yer alır (IV) Ama İstanbul yabancı turistlerin en ccedilok ziyaret ettiği illerden

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

3 (I) Tarih konusunda bildiğim her şeyi yavaş yavaş planlı bir şekilde kardeşimle paylaşıyorum (II) Suuml-rekli konuşmam onu sıksa da yine de dikkatinden oumlduumln vermeden beni dinler (III) En ccedilok zorlandı-ğı dersi benim anlatımımla oumlğrenmeye ccedilalışması beni de mutlu ediyor (IV) Tarih sorularını dikkatli okursa emeğimizin karşılığını alırız

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-sinde koşul - sonuccedil anlamı vardırA) I B) II C) III D) IV

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilekleş-memiş bir beklenti vardır

A) Telefon ccedilalınca Sevgi arıyor sanmıştımB) Her şeyimi gizlemeden onunla paylaşırımC) Bu ccedilalışma temposu hepimize iyi gelecekD) Kısa bir suumlreliğine yurt dışına ccedilıkacağım

Karşılaştırma Bildiren YargılarOlay durum ve kavramlar arasındaki ben-zer ya da ayrılan youmlnlerin ortaya konduğu yargılardır

Cuumlmlede karşılaştırma anlamı ldquodaha ccedilok en gibi kadar derdquo soumlzcuumlkleriyle sağlanır

İki varlık durum olay veya olgu olma-dan karşılaştırma olmaz

- Ccedilocuklardan en kuumlccediluumlğuuml soumlz istedi

- Oumlykuumllerini şiirleri kadar beğendim

- Sen bu konuda benden daha tecruumlbelisin

ldquoEnrdquo soumlzcuumlğuuml en az uumlccedil şeyin karşılaştırıldığını

goumlsterir

Doğrudan AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin soumlyleyenin ağzından ccedilıktığı gibi hiccedil değiştirilmeden aktarıldığı cuumlmlelerdir

Ccedilalışmanız gerek dedi oumlğretmenimiz

Ezgi ldquoBen de geleceğimrdquo dedi

Dolaylı AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin yapıca değiştirilip kendi cuumlmlemizin iccediline sindirilerek akta-rılmasıdır

Oumlğretmen ccedilalışmamız gerektiğini soumly-ledi

Ezgi kendisinin de geleceğini soumlylediGerccedilek Soru CuumlmlesiYanıt gerektiren yanıt isteme amacıyla kurulan cuumlmlelerdir

Siz de gelecek misiniz

Soumlzde Soru CuumlmlesiAslında yanıtı bilinen cuumlmlelerdir

Ben sizi bilmez miyim

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

20

65 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil

ilgisi vardır

A) Korkularımızla yuumlzleşmenin zamanı geldi de geccediliyor

B) Beni tanıdığından bazı konuları yuumlzuumlme soumly-lemeye ccedilekinir

C) Buralardan selam goumltuumlr AnkararsquoyaD) Hep sonradan gelir aklıma anahtarı evde

unutmadığım

6 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Okulun başarısı geccedilmiş yıllara goumlre biraz daha arttı

B) Oumlvguumllere layık bir yazar olduğunu anlatıp du-rur

C) Bu işlerden pek anlamadığını defalarca anlat-tı

D) Umarım seni benim olduğum gruba verirler

7 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi uumlslupla ilgili değildir

A) Yazar kısa cuumlmlelerle anlatımı zenginleştir-miş

B) Guumlccedilluuml bir anlatıma sahip olduğunu bu eserin-de de goumlsterdi

C) Anlaşılabilir soumlzcuumlkler yapıtın beğenilmesinde oumlnemli bir etkendi

D) Romanlarında insanların ccedilevreye verdiği za-rarları işler

8 I Diyelim ki sen eve geccedil geldin (varsayım)II Etrafına kırıcı davranmasa olmaz sanki

(yakınma)III Bu kitapların oumlzetlerini ccedilıkarmanızda fayda

var (oumlneri)IV Boşuna yalvarma seni ccedilağırmaz partiye

(eleştiri)Yukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzelliği yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

9 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi anlamca olum-ludur

A) Bizi bu saatte arayacağını hiccedil duumlşuumlnmemiş-tim

B) Havada ne sis var ne pusC) Hep sınavlara ccedilalışıyoruz ama hemen unutu-

yoruzD) Eğitimde hedef olmadan başarıya ulaşmak

muumlmkuumln değil

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tım vardır

A) Oumlzuumlr dilemeyi bilmemiz gerekirB) Her zaman paranın bir işe yaramayacağını

vurgularC) Beni iyi dinlersen konuyu anlarsın diyorD) Buumlyuumlk başın buumlyuumlk derdi olur derdi babam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquopişmanlıkrdquo bil-dirmektedir

A) Zamanında duumlzenli ccedilalışmaya başlasaydım şimdi derece yapardım

B) Beni tanımadan boumlyle konuşması ccedilok normalC) Duumlşuumlncelerini accedilığa ccedilıkarmaktan hiccedilbir za-

man ccedilekinmezdiD) Bu hafta buumltuumln işler bitmiş olur

12 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde kuumlccediluumlmseme anlamı vardır

A) Yeni şirket accedilıp başarılı olacağını sanıyorB) Elindeki uumlccedil kuruşla ev almayı duumlşuumlnuumlyorC) Bizim de geleceğimizi planlar sanmıştımD) Bu olaylardan sonra ccedilaresizliği yuumlzuumlne yansı-

yordu

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

21

613 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım an-

lamı vardır

A) Sanırım bu sene de şampiyonluğu rakibe he-diye edeceğiz

B) Hiccedil oumlyle heveslenme oumlnce o bitiş noktasına va-rabilir

C) Bu saate kadar iş yerine varmıştırD) Buumltuumln bu yoğun temponun bir an olsun bittiği-

ni duumlşuumlnelim

14 Yazısında ağır ve ağdalı bir dil kullandığından okur eseri anlamakta guumlccedilluumlk ccedilekiyor

Bu cuumlmledeki anlam ilgisi aşağıdakilerden hangisinde vardır

A) Annemi toplantıya katılması iccedilin okula getir-dim

B) Eve geccedil kaldığı iccedilin bizlere hediye almışC) Kızgınlığını belirtmek iccedilin boş zaman kolluyorD) Kitabı okumak uumlzere oumlduumlnccedil aldım

15 I Galiba bu mevzu ccedilok uzayacakII Hastamız guumlnden guumlne daha iyiye gidiyorIII Oumlykuumlnden uzun cuumlmleleri ccedilıkarmalı anlatımı

biraz daha sadeleştirmelisin

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerde aşağı-daki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) OlasılıkB) SitemC) Aşamalı durumD) Oumlneri

16 (I) Sanat en genel anlamıyla yaratıcılığın ve ha-yal guumlcuumlnuumln şekil bulmasıdır (II) Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler suumlrekli değişmiş (III) Sanat soumlzcuumlğuuml genelde goumlr-sel sanatlar anlamında kullanılır (IV) Soumlzcuumlğuumln buguumlnkuuml kullanımı Batı kuumlltuumlruumlnuumln etkisiyle İngi-lizcedeki ldquoartrdquo soumlzcuumlğuumlne yakın olsa da halk ara-sında biraz daha geniş anlamında kullanılır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde tanım cuumlmlesi yer almaktadır

A) I B) II C) III D) IV

17 I Goumlzlerim goumlzuumlnde aşkı seccedilmiyorII Onlardan kalbime sevda geccedilmiyorIII Ben yordum ruhumu biraz da sen yorIV Ccediluumlnkuuml bence şimdi herkes gibisinYukarıda verilen doumlrtluumlkte numaralanmış dize-lerden hangisi kendinden oumlnceki dizenin ne-deni durumundadır

A) I B) II C) III D) IV

18 Aşağıdakilerden hangisi soumlzde soru cuumlmlesi-dir

A) Benim geleceğimden haberleri var mıB) Hangi durakta ineceğizC) Sen bu kitaptan ne anlarsın kiD) Uumlruumln değişimi yapıyor musunuz

19 Ancak buguumlnuuml hayal edebilecek kadar aklı olanlar yarının sahibi olamazlar

Aşağıdakilerden hangisi bu cuumlmleye anlamca en yakındır

A) Buguumlnuuml hayal edenler sadece guumlnuuml kurtarır-lar

B) Yarının sahibi olmak iccedilin geleceği hayal etmek gerekir

C) Daima hedefimizi en yuumlkseğe koymalıyızD) Hayalini gerccedilekleştirenler yarın iccedilin eli boş ka-

lırlar

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

22

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

7

Cuumlmlede Vurgu

Yuumlklemi fiil olan cuumlmlelerde vurgu yuumlkle-me en yakın olan soumlzcuumlk ya da soumlzcuumlk oumlbe-ği uumlzerindedir Bu kitabı bana geccedilen sene Okan almıştı Bu kitabı Okan bana geccedilen sene almıştı Bu kitabı geccedilen sene Okan bana almıştı Okan bana geccedilen sene bu kitabı almıştı

Oumln Yargı

Bir olay durum veya kişi ile ilgili olarak oumlnceden edinilmiş olumlu ve olumsuz huuml-kuumlmduumlr

Biliyorum buguumln de oumldevini getirmeye-cek

Bu adam hayatta akıllanmaz

Olasılık Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmesi imkacircn dacirchilinde olan olay olgu veya durumdur

Bu sınavdan 90 alabilirsin

Bu akşam size gelebilirim

Varsayım Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmemiş bir durumu gerccedilekleşmiş gibi kabul etmektir

Farz et ki bu sınavdan 90 aldın

Diyelim bu akşam size geldim

Gerccedilekleşmemiş BeklentiGerccedilekleşeceğine yuumlzde yuumlz inanılan bir olay ya da durumun gerccedilekleşmemesi du-rumundaki ldquobeklememezliği şaşkınlığırdquo dile getiren yargılardır

Gerccedilekleşmemiş beklenti cuumlmleleri ge-nellikle ldquosanmıştım duumlşuumlnmuumlştuumlmrdquo gibi yuumlklemlerle kurulur

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde amaccedil - so-nuccedil ilişkisi vardır

A) Hava soğuduğundan pencereyi kapattıkB) Bana kitap aldı diye ona teşekkuumlr ettimC) Yarına getirmek uumlzere bu kitabı alabilirsinD) Film izlemek iccedilin sinemaya gitmeye karar ver-

dik

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoiccedilinrdquo soumlzcuuml-ğuuml cuumlmleye diğerlerinden farklı bir anlam kat-mıştır

A) Sınava ccedilalışmak iccedilin eve erken gittimB) Eski guumlnleri hatırladığım iccedilin duygulandımC) Karadenizrsquoe gitmek iccedilin guumln sayıyoruz D) Okumak iccedilin fırsatlar yaratmalı insan kendine

3 (I) Eserleriyle bir anda magazin malzemesi hacircline gelen sanatccedilıların bu sonuccedilta payları ne kadardır bilemiyorum doğrusu (II) Son zamanlarda ccedilok tartışılan ldquoccedilok satmardquo meselesi gerccedilekten onların hayallerini suumlsluumlyor mudur (III) Ya da adlarının guumlzellik veya yakışıklılıklarının eserlerinin oumlnuumlne geccedilmesi acaba kendilerini rahatsız ediyor mu-dur (IV) Bu tartışılabilir ancak şu belli ki piyasa-da boumlyle allanıp pullanmaya yuumlceltilmeye merak-lı sanatccedilı tipleri ccedilok

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangisi diğerlerine goumlre daha kesin bir yargıdırA) I B) II C) III D) IV

4 I Necip Fazılrsquoın ldquoKaldırımlarrdquo şiiri aynı zamanda bestelenmiştir

II Sabahattin Alirsquonin eserlerinde ağalık sistemi-nin başarılı eleştirisini goumlruumlrsuumlnuumlz

III Uumlnluuml yazar en sevilen eserlerini Bodrumrsquoda yazmıştır

IV Yaptığı muhteşem betimlemeler onu diğer ya-zarlardan ayırır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangisi kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden farklı-dır

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

23

TE983584983584983584983584

75 Başarılı bir takımın pek ccedilok eli tek bir beyni var-

dır

Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cuumlmleye en yakındır

A) Başarıyı getiren iş birliği iccedilinde ccedilalışmaktırB) Tek akıl bol iş birliği başarıyı getirirC) Başarı iccedilin insanları bir kişi organize etmelidirD) Bir kişi karar verir ccedilok kişi uygularsa başarı

gelir

6 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım soumlz konusu değildir

A) Farz edelim ki şu an yaz tatili gelmişB) Sınavı kazandığını duumlşuumln ne kadar mutlu olu-

ruzC) Diyelim ki seni aramadı ne yapacaksın o za-

manD) Varsayımlar uumlzerinden karar vermek doğru

olmaz

7 Dermotoloji uzmanı X bebeklerde cilde renk ve-ren ve cildi guumlneşten koruyan melanin adlı pig-ment huumlcrelerinin bebeklerde yetersiz sayıda olduğunu ve bebekleri guumlneşten korumada izle-necek ilk yolun bebeğe sık dokunmuş ve pamuklu kumaştan yapılan accedilık renk giysiler giydirmek ol-duğunu belirtti

Bu cuumlmledenI Guumlneşin zararlı ışınlarından korunmada pig-

ment huumlcrelerinin etkisi vardırII Bebekleri guumlneş ccedilarpması ve yanıklarından

korumanın en etkili yolu koruyucu kremler kullanmaktır

III Bebeklerde guumlneş ccedilarpmasının yetişkinlerin-kinden fazla goumlruumllmesinin nedeni bebeklerin hareketli olmamasıdır

IV Melanin adı verilen huumlcrelerin birden ccedilok işlevi vardır

yargılarından hangilerine ulaşılamazA) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) III ve IV

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokarşılaştır-mardquo soumlz konusudur

A) Geccedilen yıla goumlre soruların daha kolay olacağı-nı duumlşuumlnuumlyorum

B) Buguumlnlerde kafasının başka şeylerle meşgul olduğu accedilık

C) Kendinize bir dost bulmak isterseniz onu ki-taplarda arayın

D) Duumlşuumlncelerimizi oumlfkelenerek anlatmak bizi so-nuca goumltuumlrmez

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlyleyenin duygularına yer verilmemiştir

A) Hafta sonu yapılacak panele farklı dallardan 42 akademisyen davet edildi

B) Yaptığı başarılı tasvirlerle adını unutulmazlar arasına kazımayı başardı

C) Anadolursquoda yaşanan toprak ağalığı sisteminin koumlhneliğini başarıyla eserine taşımış

D) Yalnızlık temasını okuyanların yuumlreğine do-kunarak vermeyi seviyor

10 I Yazının gazetede yayımlandığı duumlşuumln bir kere

II Buguumlnkuuml sınavlarımız oumlnuumlmuumlzdeki hafta accedilık-lanabilir

III Buraya geldiğinde bizi de arar sanmıştıkNumaralanmış cuumlmlelerde aşağıdaki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) Gerccedilekleşmemiş beklentiB) Oumln yargı C) VarsayımD) Olasılık

11 (I) 1930 yılında yayımlanan ldquoBir Gemici Hikacircye-sirdquo adlı eseri yazarın sanat haya tında yeni bir doumlneme başladığını goumlsterir (II) Romantik oumlge-ler hikacircye buumlnyesindeki eski ağırlıkla rını kaybe-derek yerlerini daha gerccedilekccedili bir mizaca bırakır (III) Boumlylece yazar hikacircyelerine daha toplum sal bir iccedilerik kazandırmış olur (IV) Bazı araştırmacı lar yazardaki değişimi Al manyarsquoda bulunduğu sı rada daha yakından tanı dığı Batılı yazarlara bağ larlar

Bu parccedilada numaralan mış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquosanatccedilının uumlslubuna youmlnelik değerlendir-merdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

24

712 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquooumln yargırdquo an-

lamı bulunmaktadır

A) Bu konuda bizi doğru youmlnlendirmediğini duumlşuuml-nuumlyorum

B) Zamanında yola ccedilıkmazsanız otobuumlsuuml kaccedilırır-sınız

C) Her geccedilen guumln artan enflasyon yaşam koşul-larını guumlccedilleştiriyor

D) Bu yıl yine şampiyon bizim takımımız olacak-tır

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquoazımsamardquo anla-mı iccedilermektedir

A) Bu soruları mı cevaplayamadınız sizB) Bir kitapla yazar olduğunu duumlşuumlnuumlyor ne yazıkC) Bu kadarcık parayla benden geccedilinmemi mi

bekliyorsunD) Okuyup adam olacakmış da ailesine o baka-

cakmış

14 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zaman oumlgesi vurgulanmıştır

A) Ona buumltuumln gece olanı biteni sakince anlattımB) Buumltuumln gece olanı biteni sakince ona anlattımC) Olanı biteni sakince buumltuumln gece ona anlattımD) Sakince ona olanı biteni buumltuumln gece anlattım

15 (I) Kapkaranlık sık bitki oumlrtuumlsuumlyle dolu ormanın iccedilinde ilerliyorduk (II) Her geccedilen dakika ccediloumlken karanlık yolumuzu karartıyor oumlnuumlmuumlzuuml goumlrmemiz iccedilin bize tek ışığı ay sağlıyordu (III) Geccedil de olsa yanlış bir yola girdiğimizi anlamıştık (IV) Bu yuuml-ruumlyuumlş nedeniyle hepimiz yorulmuş omuzlarımız duumlşmuumlş parmağımızı kımıldatmaya hacirclimiz kal-mamıştıYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquobetimleme (tasvir)rdquo yapılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

16 I Şimdiki aklım olsaydı onu hiccedil dinlemezdimII Bana bunları o ellerle mi yazdınIII Zamanında ona guumlvenseydim başıma bu gel-

mezdiIV Bunları bilsen bana yine de kızacak mıydınYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-lerinde ldquopişmanlıkrdquo anlamı soumlz konusudur

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) II ve IV

17 I Yaptığınız pikniğe beni davet etmek aklına gelmedi mi (sitem)

II Ders vakti geldi oumlğretmen sınıfa gelmiştir (olasılık)

III İnsanlar hacirclacirc demokrasinin oumlnemini anlamış değil (pişmanlık)

IV Tuumlrkccedilenin en oumlnemli sorunu aşırı duumlzeyde ya-bancı soumlzcuumlk kullanılmasıdır (karşılaştırma)

Yukarıdaki numaralı cuumlmlelerin hangisinin ay-raccedil iccedilindeki anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

18 (I) Cumhuriyet Doumlnemi Tuumlrk şiirinde yeni bir ccedilığır accedilan Orhan Veli Garipccedililer hareketinin en oumlnemli ismidir (II) O Tuumlrk şiirini yıpranmış kalıplardan klişe soumlzlerden kurtarıp gerccedilek hayata guumlnluumlk yaşamın arasına taşımıştır (III) Yalın anlaşılır nuumlkteli realist ve halk diliyle esprili şiirler yazmış-tır (IV) 1941rsquode yazdığı ldquoGariprdquo adlı şiir kitabının oumln soumlzuumlnde Tuumlrk şiirine yepyeni bir hava getirmek gerektiğini savunur

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde yazarın uumlslubuyla ilgili bilgi verilmiştir

A) I ve IVB) II ve IIIC) II ve IVD) III ve IV

19 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tıma başvurulmuştur

A) Eğitimin gelecek nesilleri aydınlatma işlevini unutmamalıyız dedi

B) Atatuumlrk ldquoSanatsız kalmış bir toplumun yaşam damarları kopmuş demektirrdquo der

C) Van kedileri bir goumlzuuml mavi bir goumlzuuml yeşil olma-sıyla tanınır

D) Bana anlatacaklarının ccedilok oumlnemli olduğunu soumlyledi

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 17: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

14

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

8 ldquoOumlykuumlcuumlnuumlnKitabırdquooumlykuumlcuumllerinduumlnyalarınaya-zarlıkveoumlykuumlcuumlluumlkseruumlvenlerineilişkinvefarklıkotarılmışbiryapıtBufarklılıkbenceyazarlarınhepsinin bu imeceye severek el vermelerindenkaynaklanıyorBu parccedilada geccedilen ldquoimeceye severek el ver-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) En oumlnemli değerlerimizden birinin paylaşımolduğu

B) YardımlaşmadagoumlnuumllluumlluumlğuumlnesasolduğuC) Emek birliğiyle kotarılacak bir işe isteyerek

yardımcıolunduğuD) Bazıişlerinelbirliğiyledahaccedilabuktamamla-

nabileceği

9 Ccediloğu zaman kendimi bir makineye her sabahbeniuyandıranccedilalarsaatidemakineninccedilalışmaduumlğmesinebasanbirustabaşınabenzetirimGuumlnboyu koştururken o ldquotik takrdquoların yerini kalbiminatışlarıadımseslerimalırAncakenderdeolsabazı guumlnler iccedilimdeki saatin durduğunu hissede-rimBu parccedilada altı ccedilizili soumlzle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir

A) ZamanındurmasınıistemekB) HerşeyiolduğugibikabullenmekC) YaşamenerjisiniyitirmekD) Yaşamıngereksizliğineinanmak

10 Aşağıdakilerin hangisinde altı ccedilizili soumlz cuumlm-leye oumltekilerden farklı bir anlam katmıştırA) Hiccedil kuşkusuz buguumlnden sonra daha yoğun

ccedilalışmalıyımB) Oumlnuumlmuumlzdekihaftabiraksilikolmazsatoplana-

cağızC) Bukitabınhazırlanmasındaeminolunkiuumlze-

rimeduumlşeniyapacağımD) Buguumlngoumlruumlşmelerinsonuccedillanmasıkesindir

11 Aşağıdakilerin hangisinde accedilıklaması yapılan soumlzcuumlk cuumlmledeki accedilıklamasına uygun olarak kullanılmamıştırA) Bayılankadınakolonyakoklatıncakadınaccedilıl-

dı(AccedilılmakKendinegelmek)B) Başdoumlnduumlrenbirguumlzelliğesahipgemieğlen-

celibirguumlruumlltuumlyleindisulara(İnmekUzamakulaşmak)

C) Boşoturmakinsanındahaerkenyaşlanması-nanedenolur(Boşİşsizbirbiccedilimde)

D) Bozukveccedilamurluyoldayuumlruumlrkenanideniccedili-mebirgariplikccediloumlktuuml(CcediloumlkmekYoğunbirbi-ccedilimdehissetmek)

12 ldquoSallanmakrdquo soumlzcuumlğuuml aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde mecaz anlamda kullanılmıştır A) Depremolduğunusalondaki avizenin sallan-

masındananladımB) Bizimkiler karşıdaki parkın salıncaklarında

sallanıyorlarC) Youmlnetimkurulubaşkanıdeğiştiğiiccedilinpersonel

muumlduumlruumlnuumlnkoltuğudasallanıyorD) Ccedilocukların belirli bir yaştan sonra suumlt dişleri

sallanırveduumlşer

13 Yazın duumlnyamızda değerleri ccedilok su goumltuumlruumlr şiirvehikacircyeleringuumlnuumlmuumlzuumlngeccedilerlivezorunlutekedebiyatuumlruumlnuumlolaraksavunulduğunukendindenoumlncekivekendidışındakituumlmdeğerleriyadsımavesuccedillamayoumlntemininoumlndetutulduğunugoumlruumlyo-ruzsondoumlnemdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle şiir ve hikacircyele-rin hangi oumlzelliği belirtilmek istenmiştirA) BenzerkonularıişlemeB) GeccedilmişinizlerinitaşımamaC) OumlzguumlnfikirlerleuumlretilmemeD) Nitelikleritartışmayaaccedilıkolma

15

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

14 Mozart kısacık yaşamına sığdırdığı altı yuumlzdenfazlayapıtlainsanlığakocabirhazinesunmuşturNuumlktesidinleyiciyihemenkavrayıverentılsımıvetuumlm ccedilocuksuluğunun ardındaki derin duumlşuumlncesionu ccedilağdaşı olan bestecilerden ayırır Pek ccedilokbestecimuumlziğinibirotobiyografigibikullanırkenMozartrsquoınmuumlziğikatıksızsafmuumlziktirNepara-sızguumlnlerinineateşlihastalığını nede tırman-makta olan Fransız Devrimirsquonin hırccedilın etkilerinianlatırmuumlziğindeBu parccediladaki ldquomuumlziğinbirotobiyografigibikulla-nılmasırdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdaki-lerden hangisi olabilir

A) Sanatccedilının yaşantısının yapıtlarına yansıtıl-ması

B) Eserlerde toplumsal değil bireysel konularınelealınması

C) SanatınbiraraccedilolarakgoumlruumllmesiD) Bestelerininsanatccedilınınoumlzelyaşamınailişkin

ipuccedillarıtaşıması

15 Azerbaycan Tuumlrkccedilesinin yirminci asırda yetiş-tirdiği lirik ve guumlr sesli ozanı sustu Yuumlreğindenkalemine suumlzduumlğuuml kanı uumllkesinin oumlzguumlrluumlk muuml-cadelesinekarıştırankurtuluşsavaşccedilısıbedeninitoprağaemanetettiBu parccedilada geccedilen ldquoyuumlreğindenkaleminesuumlzuumll-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) DuygularınıyazıyadoumlkmekB) OumlzuumlsoumlzuumlbirolmakC) YazıyamerakduymakD) Yaşamadoumlrtellesarılmak

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisindeki altı ccedilizili soumlz ayraccedil iccedilinde verilen soumlzle anlamca uyuş-mamaktadırA) Tuumlrk kahvesi yapmak iccedilin oumlnce şekeri suda

tamameneritmekgerekiyor(Katıbirmaddeyisıvıdaccediloumlzmek)

B) Goumlsterimizherguumlnbroşuumlrlerimizdebelirttiği-mizsaatlerdebaşlayacak(zamanlarda)

C) Ustasınınyanındaepeypiştiktensonrakendiduumlkkacircnınıaccediltı(birişiiyiceoumlğrenmek)

D) Uumlruumlnlerimizi iade etmek istediğinizde hiccedilbirsorunlakarşılaşmazsınız(değiştirmek)

17 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan oumlnceki boumlluumlm aynı anlamdadırA) Şiir aynayı kırma sanatıdır gerccedileği olduğu

gibiaktarmamaktırB) Genccedillik edebiyatının birccedilok romanı genccedilleri

suumlreklikolladıgenccedilliğinsorunlarınatercuumlmanolmakiccedilindoğdu

C) Şehirler guumlnuumlmuumlz edebiyatında salt birmekacircnolmaktanccedilıktıromankişilerininbuumltuumln-leyiciparccedilasıoldu

D) Tiyatrolar guumlnuumlmuumlzde terk edilmiş evler hacirc-linegeldihakettiğideğeribirtuumlrluumlgoumlrmedi

18 EleştiriyazılarıbellibirmetinuumlzerineyazılırYa-zınsalmetinleryazınveeleştirikuramlarındanbi-rinedayanılarakyazılmadığınagoumlreometinlereeğilen eleştiri yazıları da bilimsellik ve nesnellikgereğisayılandeğişmezkuramsalşablonlarkul-lanamaz Her yazınsal metin kendi iccedil yapısınaaykırıduumlşmeyecekbireleştirelyaklaşımgerekti-rirDurumboumlyleoluncaeleştiriyazıları tornadanccedilıkamaz tornadanccedilıkamayacağınagoumlre torna-yagiremezdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle ldquoeleştiriyazılarırsquorsquon-da bulunması gereken hangi nitelik anlatılmak istenmektedirA) FarklıtuumlrdenyapıtlaruumlzerineyazılmasıB) NesnelliktenoumlduumlnvermedenoluşturulmasıC) Okurun bakış accedilısı dikkate alınarak kaleme

alınmasıD) Bellibirkalıbasokulupbiccedilimlendirilmeyeccedila-

lışılmaması

19 GelKatiliolyalnızlığımınHasretimisıfırlaGoumlzlerimaccedilıkgitmedenBu dizelerde aşağıdaki anlam olaylarından hangisi vardırA) Bir soumlzuumln benzetmeamacıyla başka bir soumlz

yerinekullanılmasıB) Birsoumlzuumlnhemgerccedilekhemmecazanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılmasıC) Bir soumlzuumln karşıt anlamını duumlşuumlnduumlrecek bi-

ccedilimdekullanılmasıD) Soyutanlamlıbirsoumlzcuumlğuumlnsomutanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılması

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

16

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

5

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil ilişkisi yoktur

A) Parasının olmadığını anlayınca duumlkkacircndan dı-şarı ccedilıktı

B) Okulu bitirmesiyle gelecek kaygısı daha da arttı

C) Bildiklerini anlatırsa bu olayı daha kolay ccedilouml-zebiliriz

D) Pikniğe beni ccedilağırdığı iccedilin pişman olmuş

2 Bilim insanlarının yaptığı bir araştırmaya goumlre bunama eğilimi olan kişiler arasında birden fazla dil konuşanlar tek bir dil konuşanlara goumlre beş yıl kadar daha fazla bir suumlre sonra bunama evresine giriyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Birden ccedilok dil konuşan insanlarda bunama

ccedilok seyrek goumlruumlluumlrB) Tek dille konuşan her insan belli bir yaştan

sonra bunama sorunuyla karşılaşmaktadırC) Bunama eğilimi olan insanlarda ana dilinin dı-

şında başka bir dille konuşabilmek bunamayı geciktirmektedir

D) Ana dilinin dışında bir dilin dil bilgisi kurallarını oumlğrenmek bunamayı geciktirmektedir

3 (I) Bir ccedilocuk bahccedilede ccedilok mutlu olur (II) Bahccedile ona doğayı sunar ccediliccedilekleri boumlcekleri kuşları doumlrt yapraklı yoncaları getirir ccediluumlnkuuml (III) Ccedilocuk bahccedilede doğayla buluşur (IV) Dahası oyun oynar yaşıtlarıyla (V) Her ccedilocuk istediği kendini buldu-ğu oumlzguumlrleştiği bir ortam ister

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlenin nedeni duru-mundadır

A) II B) III C) IV D) V

Neden ndash Sonuccedil İlişkili (Gerekccedileli) YargılarBir olay durum ya da olgunun nedeniyle birlikte verilmesidir

Neden ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquoneden niccedilinrdquo sorularına yanıt verir

Olay ccedilıktığı iccedilin maccedil ertelenmiş neden ndash niccedilin

Amaccedil ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşme amacıyla birlikte verilen yar-gılardır

Amaccedil ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquone amaccedillardquo sorusuna yanıt verir

Oumlğretmenle goumlruumlşmek iccedilin geldim ne amaccedilla

Koşul ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşmesi belli bir koşulu gerektiren yargılardır

Onu goumlrduumlkccedile seni hatırlıyorumGidersem bir daha doumlnmemGit ama erken doumln

Oumlznel Anlatım (Kanıtlanamaz)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlnce-lerini iccedileren kanıtlanamaz nitelikte cuumlm-lelerdirCuumlmleye bir kelime dahi yorum karışmışsa cuumlmlede oumlznel anlatım vardır Birccedilok turistin ziyaret ettiği Efes

oumlnemli turizm merkezlerimizdendir

Nesnel Anlatım (Kanıtlanabilir)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlncele-rini iccedilermeyen cuumlmlelerdir Kişiden kişiye değişmeyeceği ve ortak kabul olduğu iccedilin kanıtlanabilir yargılardır Kitapta 19 bilim insanının konuyu değişik

youmlnlerden ccedileşitli boyutlarıyla inceleyen 21 yazısı yer alıyor

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

17

TE983584983584983584983584

54 (I) Erzincan guumlneyde Munzur kuzeyde Ccedilengelli

dağları ile ccedilevrili bu iki dağın sıkıştırdığı noktada Kemah ilccedilesi başlıyor (II) Sivas - Erzincan kara yolu Kemahrsquoın iccedilinden geccediliyor youmlrede uumlccedil cami sekiz mescit ve bir kale bulunuyor (III) Kemah soumlzcuumlğuumlnuumln Tuumlrkccedile olduğu ve Goumlktuumlrk Devle-tirsquonin uumlyesi Kimak Tuumlrklerinden geldiği sanılıyor (IV) 4000 yıl oumlnceki Hitit kaynaklarında Kemahrsquoın adı geccediliyor

Kemahrsquoı konu alan bu parccediladaki numaralan-mış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenler-den hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede konumuyla ilgili bilgi verilmektedirB) II cuumlmlede ccedilevresinde bulunan yapılar hak-

kında accedilıklama yapılmaktadırC) III cuumlmlede adının nereden geldiği ile ilgili bir

tahmin dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede kimler tarafından ve ne zaman

kurulduğu belirtilmektedir

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Yemekte iki ekmek doumlrt tabak fasulye geldiB) Bahccedilenin sadece arka tarafında yer kaldıC) Ccedilocukları da seminere almaya başladılarD) Bu saatten sonra kendi bildiğimi okurum

6 (I) Tuumlrkiyersquode bin uumlccedil yuumlz dolayında termal kay-nak bulunuyor (II) Bu kaynakların ccediloğu İccedil Ana-dolu ve Ege Boumllgesirsquonde yer alıyor (III) Oumlzellikle Ege Boumllgesirsquondeki kaynak suları ldquodoğal ccedilıkışlı ve bolrdquo olarak nitelendiriliyor (IV) Bu suların eriyik maden değerinin ccedilok yuumlksek kuumlkuumlrt radon ve tuz bakımından da hayli zengin olduğu biliniyor ayrıca bu kaynaklar suyu debisi sıcaklığı ccedile-şitli fiziksel ve kimyasal oumlzellikleriyle duumlnyadaki pek ccedilok kaynaktan daha uumlstuumln nitelikler taşıyor (V) Bu oumlzelliklerinden dolayı uumllkemiz termal kay-nak zenginliği accedilısından duumlnyadaki ilk uumlccedil uumllke arasında yer alıyor

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlede dile getirilen yargının sonucunu iccedilermektedirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Bu yol sizi doğrudan Ccedilekmekoumlyrsquoe ccedilıkaracaktırB) Bu başarısızlığın sebebi kendine inanmayı-

şındandırC) Olay oumlrguumlsuuml romanda daha geniştir ve ayrın-

tılara yer verilirD) Karşımıza ccedilıkan zorluklara goumlğuumls germesini bil-

meliyiz

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumln yargı soumlz konusudur

A) Yapılan incelemeler sonucunda karşı taraf haksız bulundu

B) Benim geldiğimi duyunca sevinccedilten havalara uccedilacak

C) Buumltuumln mirasını hayır kurumlarına bağışlamışD) Sonunda sesimi duyup bana doğru youmlneldi

9 I Akşam goumll kenarında buluşmak uumlzere yola ccedilıktık

II Roman oumlduumlluumlnuuml aldığı iccedilin ona herkes saygıy-la bakıyordu

III Ccedilocuklara hediye alamadığımızdan ccedilok uumlzuumll-duumlk

IV İyi bir eğitimci olayım diye her seminere katılırBu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-lerinde amaccedil-sonuccedil ilişkisi vardır

A) I ve II B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

10 (I) Eğer sağlıklı bir yaşam istiyorsak yediğimize iccediltiğimize dikkat etmeliyiz (II) Hayatımıza verdi-ğimiz duumlzenin ccedilevremize duumlzguumln oumlrnek olmasına da oumlzen goumlstermeliyiz (III) Eğer bizden sonraki nesli duumlşuumlnuumlyorsak oumlncelikle onlara bizler kendi hayatımızla oumlrnek olmalıyız (IV) Sağlıklı yaşamla sağlıklı nesiller yetişmesine oumlncuuml olmalıyız

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gilerinde koşul anlamı vardır

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve IV D) II ve III

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

18

511 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumltekilerden

farklı bir anlam ilişkisi vardır

A) Faturayı yatırmadı iccedilin iki haftadır elektriksiz otu-ruyoruz

B) Parasız kalmadığı iccedilin boumlyle rahat para har-cıyor

C) Aralarındaki kuumlskuumlnluumlğuuml sona erdirmek iccedilin oumlzuumlr diledi

D) Yazdığı hikacircyede yazım yanlışları olduğu iccedilin oumlduumll alamadı

12 (I) Artvin şehir merkezine 8 km uzaklıktaki Kafka-soumlr Yaylası boğa guumlreşlerinin de olduğu şenliğiyle tanınıyor (II) Yuumlksekliği 1100 metre olan yaylada belediyeye ait konaklamak iccedilin yapılmış elli yatak-lı Kafkasoumlr evleri var (III) Ayrıca Koumly Hizmetlerine ait bir misafirhane de hizmet veriyor (IV) Ccediladır kurma alanlarının bulunduğu yayla yuumlruumlyuumlş par-kurları ile son zamanların goumlzde mekacircnlarından

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzel-liği yanlış verilmiştir

A) Bu oumlduumlluuml sizin elinizden almak isteyebilir Varsayım

B) Zamanında buralardan arsa almak varmış Hayıflanma

C) Bizim evden iki kat daha pahalı bu ev Karşılaştırma

D) Avrupa kupalarında Tuumlrk takımlarının bu koumltuuml oyu-nu bizi şaşırtmıyor

Kanıksama

14 Şiirlerinizde anlamı guumlzelleştirmek iccedilin soumlz sanat-larına ccedilokccedila yer vermişsiniz ama anlamı farkında olmadan daraltmışsınız

Bu cuumlmleye dayanarak şairin aşağıdaki anla-tım oumlzelliklerinden hangisine uymadığı soumlyle-nebilir

A) Oumlzguumlnluumlk B) AkıcılıkC) Doğallık D) Yalınlık

15 Harvard Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesindeki bir araş-tırma ekibi uyumadan oumlnce mavi ışık yayan e-ki-tap okuyanlarla kacircğıt baskı kitap okuyanları kar-şılaştırarak e-kitapları okuyanların uykuya dalma suumlrelerinin kacircğıt baskı kitap okuyanlarınkinden ccedilok daha uzun olduğunu bu nedenle ertesi sa-bah da daha yorgun kalktıklarını ortaya ccedilıkardı

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Uyumadan oumlnce e-kitap okumak uyku kalite-

sini bozmaktadırB) Akşam saatlerinde maruz kalınan ışık uyku

hormonunun uumlretimini kısıtlamaktadırC) Kaliteli bir uyku uyuyabilmek iccedilin yatak oda-

sındaki ışık duumlzeyi son derece duumlşuumlk olmalı-dır

D) E-kitap okuyanlar kacircğıt baskı kitap okuyanlar-dan daha erken yaşlanmaktadır

16 ldquoGerccedileğin dağlarına umutsuzlukla ccedilıkılmazrdquo cuumlmlesinin yakın anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir

A) Ertelenmiş umutlar insanı perişan ederB) Umut yoksa girişim de yokturC) Umut olmadan umut edilen elde edilemezD) Umut insanoğlunun buumltuumln acılarının merhe-

midir

17 (I) Ccedilalıkuşu romanında yazar Anadolu insanının ne zor şartlar altında yaşam muumlcadelesi verdiğini anlatıyor (II) Halkın yaşadığı zorluklardan bazıla-rı ulaşım ve haberleşmedir (III) Anadolu insanının sıkıntısını İstanbulrsquoda eğitim goumlrmuumlş bir kızın ya-şadıkları uumlzerinden anlatmıştır (IV) Yazar buumltuumln bunları sade ve akıcı bir dille kaleme almıştır

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisinde ldquoCcedilalıkuşurdquonun uumlslubu hakkında bilgi verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

19

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

6

1 I Okulun bahccedilesini temizlemek uumlzere burada toplandık

II Bazı fırsatları zamanında değerlendirmek ge-rekiyor

III Guumlcuumlnuuml kanıtlamak adına buumltuumln ağırlıkları kaldırıyor

IV Boumlyle giderse bir ton daha koumlmuumlr yakarızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde amaccedil - sonuccedil ilgisi vardırA) I ve III B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

2 (I) Tuumlrkiyersquonin nuumlfusu en fazla olan ili İstanbulrsquodur (II) İstanbulrsquou Ankara ve İzmir takip ediyor (III) Yaşanabilirlik accedilısından Ankara aslında ilk sı-rada yer alır (IV) Ama İstanbul yabancı turistlerin en ccedilok ziyaret ettiği illerden

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

3 (I) Tarih konusunda bildiğim her şeyi yavaş yavaş planlı bir şekilde kardeşimle paylaşıyorum (II) Suuml-rekli konuşmam onu sıksa da yine de dikkatinden oumlduumln vermeden beni dinler (III) En ccedilok zorlandı-ğı dersi benim anlatımımla oumlğrenmeye ccedilalışması beni de mutlu ediyor (IV) Tarih sorularını dikkatli okursa emeğimizin karşılığını alırız

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-sinde koşul - sonuccedil anlamı vardırA) I B) II C) III D) IV

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilekleş-memiş bir beklenti vardır

A) Telefon ccedilalınca Sevgi arıyor sanmıştımB) Her şeyimi gizlemeden onunla paylaşırımC) Bu ccedilalışma temposu hepimize iyi gelecekD) Kısa bir suumlreliğine yurt dışına ccedilıkacağım

Karşılaştırma Bildiren YargılarOlay durum ve kavramlar arasındaki ben-zer ya da ayrılan youmlnlerin ortaya konduğu yargılardır

Cuumlmlede karşılaştırma anlamı ldquodaha ccedilok en gibi kadar derdquo soumlzcuumlkleriyle sağlanır

İki varlık durum olay veya olgu olma-dan karşılaştırma olmaz

- Ccedilocuklardan en kuumlccediluumlğuuml soumlz istedi

- Oumlykuumllerini şiirleri kadar beğendim

- Sen bu konuda benden daha tecruumlbelisin

ldquoEnrdquo soumlzcuumlğuuml en az uumlccedil şeyin karşılaştırıldığını

goumlsterir

Doğrudan AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin soumlyleyenin ağzından ccedilıktığı gibi hiccedil değiştirilmeden aktarıldığı cuumlmlelerdir

Ccedilalışmanız gerek dedi oumlğretmenimiz

Ezgi ldquoBen de geleceğimrdquo dedi

Dolaylı AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin yapıca değiştirilip kendi cuumlmlemizin iccediline sindirilerek akta-rılmasıdır

Oumlğretmen ccedilalışmamız gerektiğini soumly-ledi

Ezgi kendisinin de geleceğini soumlylediGerccedilek Soru CuumlmlesiYanıt gerektiren yanıt isteme amacıyla kurulan cuumlmlelerdir

Siz de gelecek misiniz

Soumlzde Soru CuumlmlesiAslında yanıtı bilinen cuumlmlelerdir

Ben sizi bilmez miyim

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

20

65 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil

ilgisi vardır

A) Korkularımızla yuumlzleşmenin zamanı geldi de geccediliyor

B) Beni tanıdığından bazı konuları yuumlzuumlme soumly-lemeye ccedilekinir

C) Buralardan selam goumltuumlr AnkararsquoyaD) Hep sonradan gelir aklıma anahtarı evde

unutmadığım

6 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Okulun başarısı geccedilmiş yıllara goumlre biraz daha arttı

B) Oumlvguumllere layık bir yazar olduğunu anlatıp du-rur

C) Bu işlerden pek anlamadığını defalarca anlat-tı

D) Umarım seni benim olduğum gruba verirler

7 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi uumlslupla ilgili değildir

A) Yazar kısa cuumlmlelerle anlatımı zenginleştir-miş

B) Guumlccedilluuml bir anlatıma sahip olduğunu bu eserin-de de goumlsterdi

C) Anlaşılabilir soumlzcuumlkler yapıtın beğenilmesinde oumlnemli bir etkendi

D) Romanlarında insanların ccedilevreye verdiği za-rarları işler

8 I Diyelim ki sen eve geccedil geldin (varsayım)II Etrafına kırıcı davranmasa olmaz sanki

(yakınma)III Bu kitapların oumlzetlerini ccedilıkarmanızda fayda

var (oumlneri)IV Boşuna yalvarma seni ccedilağırmaz partiye

(eleştiri)Yukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzelliği yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

9 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi anlamca olum-ludur

A) Bizi bu saatte arayacağını hiccedil duumlşuumlnmemiş-tim

B) Havada ne sis var ne pusC) Hep sınavlara ccedilalışıyoruz ama hemen unutu-

yoruzD) Eğitimde hedef olmadan başarıya ulaşmak

muumlmkuumln değil

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tım vardır

A) Oumlzuumlr dilemeyi bilmemiz gerekirB) Her zaman paranın bir işe yaramayacağını

vurgularC) Beni iyi dinlersen konuyu anlarsın diyorD) Buumlyuumlk başın buumlyuumlk derdi olur derdi babam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquopişmanlıkrdquo bil-dirmektedir

A) Zamanında duumlzenli ccedilalışmaya başlasaydım şimdi derece yapardım

B) Beni tanımadan boumlyle konuşması ccedilok normalC) Duumlşuumlncelerini accedilığa ccedilıkarmaktan hiccedilbir za-

man ccedilekinmezdiD) Bu hafta buumltuumln işler bitmiş olur

12 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde kuumlccediluumlmseme anlamı vardır

A) Yeni şirket accedilıp başarılı olacağını sanıyorB) Elindeki uumlccedil kuruşla ev almayı duumlşuumlnuumlyorC) Bizim de geleceğimizi planlar sanmıştımD) Bu olaylardan sonra ccedilaresizliği yuumlzuumlne yansı-

yordu

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

21

613 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım an-

lamı vardır

A) Sanırım bu sene de şampiyonluğu rakibe he-diye edeceğiz

B) Hiccedil oumlyle heveslenme oumlnce o bitiş noktasına va-rabilir

C) Bu saate kadar iş yerine varmıştırD) Buumltuumln bu yoğun temponun bir an olsun bittiği-

ni duumlşuumlnelim

14 Yazısında ağır ve ağdalı bir dil kullandığından okur eseri anlamakta guumlccedilluumlk ccedilekiyor

Bu cuumlmledeki anlam ilgisi aşağıdakilerden hangisinde vardır

A) Annemi toplantıya katılması iccedilin okula getir-dim

B) Eve geccedil kaldığı iccedilin bizlere hediye almışC) Kızgınlığını belirtmek iccedilin boş zaman kolluyorD) Kitabı okumak uumlzere oumlduumlnccedil aldım

15 I Galiba bu mevzu ccedilok uzayacakII Hastamız guumlnden guumlne daha iyiye gidiyorIII Oumlykuumlnden uzun cuumlmleleri ccedilıkarmalı anlatımı

biraz daha sadeleştirmelisin

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerde aşağı-daki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) OlasılıkB) SitemC) Aşamalı durumD) Oumlneri

16 (I) Sanat en genel anlamıyla yaratıcılığın ve ha-yal guumlcuumlnuumln şekil bulmasıdır (II) Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler suumlrekli değişmiş (III) Sanat soumlzcuumlğuuml genelde goumlr-sel sanatlar anlamında kullanılır (IV) Soumlzcuumlğuumln buguumlnkuuml kullanımı Batı kuumlltuumlruumlnuumln etkisiyle İngi-lizcedeki ldquoartrdquo soumlzcuumlğuumlne yakın olsa da halk ara-sında biraz daha geniş anlamında kullanılır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde tanım cuumlmlesi yer almaktadır

A) I B) II C) III D) IV

17 I Goumlzlerim goumlzuumlnde aşkı seccedilmiyorII Onlardan kalbime sevda geccedilmiyorIII Ben yordum ruhumu biraz da sen yorIV Ccediluumlnkuuml bence şimdi herkes gibisinYukarıda verilen doumlrtluumlkte numaralanmış dize-lerden hangisi kendinden oumlnceki dizenin ne-deni durumundadır

A) I B) II C) III D) IV

18 Aşağıdakilerden hangisi soumlzde soru cuumlmlesi-dir

A) Benim geleceğimden haberleri var mıB) Hangi durakta ineceğizC) Sen bu kitaptan ne anlarsın kiD) Uumlruumln değişimi yapıyor musunuz

19 Ancak buguumlnuuml hayal edebilecek kadar aklı olanlar yarının sahibi olamazlar

Aşağıdakilerden hangisi bu cuumlmleye anlamca en yakındır

A) Buguumlnuuml hayal edenler sadece guumlnuuml kurtarır-lar

B) Yarının sahibi olmak iccedilin geleceği hayal etmek gerekir

C) Daima hedefimizi en yuumlkseğe koymalıyızD) Hayalini gerccedilekleştirenler yarın iccedilin eli boş ka-

lırlar

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

22

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

7

Cuumlmlede Vurgu

Yuumlklemi fiil olan cuumlmlelerde vurgu yuumlkle-me en yakın olan soumlzcuumlk ya da soumlzcuumlk oumlbe-ği uumlzerindedir Bu kitabı bana geccedilen sene Okan almıştı Bu kitabı Okan bana geccedilen sene almıştı Bu kitabı geccedilen sene Okan bana almıştı Okan bana geccedilen sene bu kitabı almıştı

Oumln Yargı

Bir olay durum veya kişi ile ilgili olarak oumlnceden edinilmiş olumlu ve olumsuz huuml-kuumlmduumlr

Biliyorum buguumln de oumldevini getirmeye-cek

Bu adam hayatta akıllanmaz

Olasılık Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmesi imkacircn dacirchilinde olan olay olgu veya durumdur

Bu sınavdan 90 alabilirsin

Bu akşam size gelebilirim

Varsayım Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmemiş bir durumu gerccedilekleşmiş gibi kabul etmektir

Farz et ki bu sınavdan 90 aldın

Diyelim bu akşam size geldim

Gerccedilekleşmemiş BeklentiGerccedilekleşeceğine yuumlzde yuumlz inanılan bir olay ya da durumun gerccedilekleşmemesi du-rumundaki ldquobeklememezliği şaşkınlığırdquo dile getiren yargılardır

Gerccedilekleşmemiş beklenti cuumlmleleri ge-nellikle ldquosanmıştım duumlşuumlnmuumlştuumlmrdquo gibi yuumlklemlerle kurulur

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde amaccedil - so-nuccedil ilişkisi vardır

A) Hava soğuduğundan pencereyi kapattıkB) Bana kitap aldı diye ona teşekkuumlr ettimC) Yarına getirmek uumlzere bu kitabı alabilirsinD) Film izlemek iccedilin sinemaya gitmeye karar ver-

dik

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoiccedilinrdquo soumlzcuuml-ğuuml cuumlmleye diğerlerinden farklı bir anlam kat-mıştır

A) Sınava ccedilalışmak iccedilin eve erken gittimB) Eski guumlnleri hatırladığım iccedilin duygulandımC) Karadenizrsquoe gitmek iccedilin guumln sayıyoruz D) Okumak iccedilin fırsatlar yaratmalı insan kendine

3 (I) Eserleriyle bir anda magazin malzemesi hacircline gelen sanatccedilıların bu sonuccedilta payları ne kadardır bilemiyorum doğrusu (II) Son zamanlarda ccedilok tartışılan ldquoccedilok satmardquo meselesi gerccedilekten onların hayallerini suumlsluumlyor mudur (III) Ya da adlarının guumlzellik veya yakışıklılıklarının eserlerinin oumlnuumlne geccedilmesi acaba kendilerini rahatsız ediyor mu-dur (IV) Bu tartışılabilir ancak şu belli ki piyasa-da boumlyle allanıp pullanmaya yuumlceltilmeye merak-lı sanatccedilı tipleri ccedilok

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangisi diğerlerine goumlre daha kesin bir yargıdırA) I B) II C) III D) IV

4 I Necip Fazılrsquoın ldquoKaldırımlarrdquo şiiri aynı zamanda bestelenmiştir

II Sabahattin Alirsquonin eserlerinde ağalık sistemi-nin başarılı eleştirisini goumlruumlrsuumlnuumlz

III Uumlnluuml yazar en sevilen eserlerini Bodrumrsquoda yazmıştır

IV Yaptığı muhteşem betimlemeler onu diğer ya-zarlardan ayırır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangisi kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden farklı-dır

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

23

TE983584983584983584983584

75 Başarılı bir takımın pek ccedilok eli tek bir beyni var-

dır

Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cuumlmleye en yakındır

A) Başarıyı getiren iş birliği iccedilinde ccedilalışmaktırB) Tek akıl bol iş birliği başarıyı getirirC) Başarı iccedilin insanları bir kişi organize etmelidirD) Bir kişi karar verir ccedilok kişi uygularsa başarı

gelir

6 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım soumlz konusu değildir

A) Farz edelim ki şu an yaz tatili gelmişB) Sınavı kazandığını duumlşuumln ne kadar mutlu olu-

ruzC) Diyelim ki seni aramadı ne yapacaksın o za-

manD) Varsayımlar uumlzerinden karar vermek doğru

olmaz

7 Dermotoloji uzmanı X bebeklerde cilde renk ve-ren ve cildi guumlneşten koruyan melanin adlı pig-ment huumlcrelerinin bebeklerde yetersiz sayıda olduğunu ve bebekleri guumlneşten korumada izle-necek ilk yolun bebeğe sık dokunmuş ve pamuklu kumaştan yapılan accedilık renk giysiler giydirmek ol-duğunu belirtti

Bu cuumlmledenI Guumlneşin zararlı ışınlarından korunmada pig-

ment huumlcrelerinin etkisi vardırII Bebekleri guumlneş ccedilarpması ve yanıklarından

korumanın en etkili yolu koruyucu kremler kullanmaktır

III Bebeklerde guumlneş ccedilarpmasının yetişkinlerin-kinden fazla goumlruumllmesinin nedeni bebeklerin hareketli olmamasıdır

IV Melanin adı verilen huumlcrelerin birden ccedilok işlevi vardır

yargılarından hangilerine ulaşılamazA) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) III ve IV

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokarşılaştır-mardquo soumlz konusudur

A) Geccedilen yıla goumlre soruların daha kolay olacağı-nı duumlşuumlnuumlyorum

B) Buguumlnlerde kafasının başka şeylerle meşgul olduğu accedilık

C) Kendinize bir dost bulmak isterseniz onu ki-taplarda arayın

D) Duumlşuumlncelerimizi oumlfkelenerek anlatmak bizi so-nuca goumltuumlrmez

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlyleyenin duygularına yer verilmemiştir

A) Hafta sonu yapılacak panele farklı dallardan 42 akademisyen davet edildi

B) Yaptığı başarılı tasvirlerle adını unutulmazlar arasına kazımayı başardı

C) Anadolursquoda yaşanan toprak ağalığı sisteminin koumlhneliğini başarıyla eserine taşımış

D) Yalnızlık temasını okuyanların yuumlreğine do-kunarak vermeyi seviyor

10 I Yazının gazetede yayımlandığı duumlşuumln bir kere

II Buguumlnkuuml sınavlarımız oumlnuumlmuumlzdeki hafta accedilık-lanabilir

III Buraya geldiğinde bizi de arar sanmıştıkNumaralanmış cuumlmlelerde aşağıdaki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) Gerccedilekleşmemiş beklentiB) Oumln yargı C) VarsayımD) Olasılık

11 (I) 1930 yılında yayımlanan ldquoBir Gemici Hikacircye-sirdquo adlı eseri yazarın sanat haya tında yeni bir doumlneme başladığını goumlsterir (II) Romantik oumlge-ler hikacircye buumlnyesindeki eski ağırlıkla rını kaybe-derek yerlerini daha gerccedilekccedili bir mizaca bırakır (III) Boumlylece yazar hikacircyelerine daha toplum sal bir iccedilerik kazandırmış olur (IV) Bazı araştırmacı lar yazardaki değişimi Al manyarsquoda bulunduğu sı rada daha yakından tanı dığı Batılı yazarlara bağ larlar

Bu parccedilada numaralan mış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquosanatccedilının uumlslubuna youmlnelik değerlendir-merdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

24

712 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquooumln yargırdquo an-

lamı bulunmaktadır

A) Bu konuda bizi doğru youmlnlendirmediğini duumlşuuml-nuumlyorum

B) Zamanında yola ccedilıkmazsanız otobuumlsuuml kaccedilırır-sınız

C) Her geccedilen guumln artan enflasyon yaşam koşul-larını guumlccedilleştiriyor

D) Bu yıl yine şampiyon bizim takımımız olacak-tır

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquoazımsamardquo anla-mı iccedilermektedir

A) Bu soruları mı cevaplayamadınız sizB) Bir kitapla yazar olduğunu duumlşuumlnuumlyor ne yazıkC) Bu kadarcık parayla benden geccedilinmemi mi

bekliyorsunD) Okuyup adam olacakmış da ailesine o baka-

cakmış

14 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zaman oumlgesi vurgulanmıştır

A) Ona buumltuumln gece olanı biteni sakince anlattımB) Buumltuumln gece olanı biteni sakince ona anlattımC) Olanı biteni sakince buumltuumln gece ona anlattımD) Sakince ona olanı biteni buumltuumln gece anlattım

15 (I) Kapkaranlık sık bitki oumlrtuumlsuumlyle dolu ormanın iccedilinde ilerliyorduk (II) Her geccedilen dakika ccediloumlken karanlık yolumuzu karartıyor oumlnuumlmuumlzuuml goumlrmemiz iccedilin bize tek ışığı ay sağlıyordu (III) Geccedil de olsa yanlış bir yola girdiğimizi anlamıştık (IV) Bu yuuml-ruumlyuumlş nedeniyle hepimiz yorulmuş omuzlarımız duumlşmuumlş parmağımızı kımıldatmaya hacirclimiz kal-mamıştıYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquobetimleme (tasvir)rdquo yapılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

16 I Şimdiki aklım olsaydı onu hiccedil dinlemezdimII Bana bunları o ellerle mi yazdınIII Zamanında ona guumlvenseydim başıma bu gel-

mezdiIV Bunları bilsen bana yine de kızacak mıydınYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-lerinde ldquopişmanlıkrdquo anlamı soumlz konusudur

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) II ve IV

17 I Yaptığınız pikniğe beni davet etmek aklına gelmedi mi (sitem)

II Ders vakti geldi oumlğretmen sınıfa gelmiştir (olasılık)

III İnsanlar hacirclacirc demokrasinin oumlnemini anlamış değil (pişmanlık)

IV Tuumlrkccedilenin en oumlnemli sorunu aşırı duumlzeyde ya-bancı soumlzcuumlk kullanılmasıdır (karşılaştırma)

Yukarıdaki numaralı cuumlmlelerin hangisinin ay-raccedil iccedilindeki anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

18 (I) Cumhuriyet Doumlnemi Tuumlrk şiirinde yeni bir ccedilığır accedilan Orhan Veli Garipccedililer hareketinin en oumlnemli ismidir (II) O Tuumlrk şiirini yıpranmış kalıplardan klişe soumlzlerden kurtarıp gerccedilek hayata guumlnluumlk yaşamın arasına taşımıştır (III) Yalın anlaşılır nuumlkteli realist ve halk diliyle esprili şiirler yazmış-tır (IV) 1941rsquode yazdığı ldquoGariprdquo adlı şiir kitabının oumln soumlzuumlnde Tuumlrk şiirine yepyeni bir hava getirmek gerektiğini savunur

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde yazarın uumlslubuyla ilgili bilgi verilmiştir

A) I ve IVB) II ve IIIC) II ve IVD) III ve IV

19 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tıma başvurulmuştur

A) Eğitimin gelecek nesilleri aydınlatma işlevini unutmamalıyız dedi

B) Atatuumlrk ldquoSanatsız kalmış bir toplumun yaşam damarları kopmuş demektirrdquo der

C) Van kedileri bir goumlzuuml mavi bir goumlzuuml yeşil olma-sıyla tanınır

D) Bana anlatacaklarının ccedilok oumlnemli olduğunu soumlyledi

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 18: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

15

UumlN

İTE 1Soumlzcuumlkte A

nlam

14 Mozart kısacık yaşamına sığdırdığı altı yuumlzdenfazlayapıtlainsanlığakocabirhazinesunmuşturNuumlktesidinleyiciyihemenkavrayıverentılsımıvetuumlm ccedilocuksuluğunun ardındaki derin duumlşuumlncesionu ccedilağdaşı olan bestecilerden ayırır Pek ccedilokbestecimuumlziğinibirotobiyografigibikullanırkenMozartrsquoınmuumlziğikatıksızsafmuumlziktirNepara-sızguumlnlerinineateşlihastalığını nede tırman-makta olan Fransız Devrimirsquonin hırccedilın etkilerinianlatırmuumlziğindeBu parccediladaki ldquomuumlziğinbirotobiyografigibikulla-nılmasırdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdaki-lerden hangisi olabilir

A) Sanatccedilının yaşantısının yapıtlarına yansıtıl-ması

B) Eserlerde toplumsal değil bireysel konularınelealınması

C) SanatınbiraraccedilolarakgoumlruumllmesiD) Bestelerininsanatccedilınınoumlzelyaşamınailişkin

ipuccedillarıtaşıması

15 Azerbaycan Tuumlrkccedilesinin yirminci asırda yetiş-tirdiği lirik ve guumlr sesli ozanı sustu Yuumlreğindenkalemine suumlzduumlğuuml kanı uumllkesinin oumlzguumlrluumlk muuml-cadelesinekarıştırankurtuluşsavaşccedilısıbedeninitoprağaemanetettiBu parccedilada geccedilen ldquoyuumlreğindenkaleminesuumlzuumll-mekrdquo soumlzuumlyle anlatılmak istenen aşağıdakiler-den hangisidir

A) DuygularınıyazıyadoumlkmekB) OumlzuumlsoumlzuumlbirolmakC) YazıyamerakduymakD) Yaşamadoumlrtellesarılmak

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisindeki altı ccedilizili soumlz ayraccedil iccedilinde verilen soumlzle anlamca uyuş-mamaktadırA) Tuumlrk kahvesi yapmak iccedilin oumlnce şekeri suda

tamameneritmekgerekiyor(Katıbirmaddeyisıvıdaccediloumlzmek)

B) Goumlsterimizherguumlnbroşuumlrlerimizdebelirttiği-mizsaatlerdebaşlayacak(zamanlarda)

C) Ustasınınyanındaepeypiştiktensonrakendiduumlkkacircnınıaccediltı(birişiiyiceoumlğrenmek)

D) Uumlruumlnlerimizi iade etmek istediğinizde hiccedilbirsorunlakarşılaşmazsınız(değiştirmek)

17 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde altı ccedilizili soumlz-le ondan oumlnceki boumlluumlm aynı anlamdadırA) Şiir aynayı kırma sanatıdır gerccedileği olduğu

gibiaktarmamaktırB) Genccedillik edebiyatının birccedilok romanı genccedilleri

suumlreklikolladıgenccedilliğinsorunlarınatercuumlmanolmakiccedilindoğdu

C) Şehirler guumlnuumlmuumlz edebiyatında salt birmekacircnolmaktanccedilıktıromankişilerininbuumltuumln-leyiciparccedilasıoldu

D) Tiyatrolar guumlnuumlmuumlzde terk edilmiş evler hacirc-linegeldihakettiğideğeribirtuumlrluumlgoumlrmedi

18 EleştiriyazılarıbellibirmetinuumlzerineyazılırYa-zınsalmetinleryazınveeleştirikuramlarındanbi-rinedayanılarakyazılmadığınagoumlreometinlereeğilen eleştiri yazıları da bilimsellik ve nesnellikgereğisayılandeğişmezkuramsalşablonlarkul-lanamaz Her yazınsal metin kendi iccedil yapısınaaykırıduumlşmeyecekbireleştirelyaklaşımgerekti-rirDurumboumlyleoluncaeleştiriyazıları tornadanccedilıkamaz tornadanccedilıkamayacağınagoumlre torna-yagiremezdeBu parccediladaki altı ccedilizili soumlzle ldquoeleştiriyazılarırsquorsquon-da bulunması gereken hangi nitelik anlatılmak istenmektedirA) FarklıtuumlrdenyapıtlaruumlzerineyazılmasıB) NesnelliktenoumlduumlnvermedenoluşturulmasıC) Okurun bakış accedilısı dikkate alınarak kaleme

alınmasıD) Bellibirkalıbasokulupbiccedilimlendirilmeyeccedila-

lışılmaması

19 GelKatiliolyalnızlığımınHasretimisıfırlaGoumlzlerimaccedilıkgitmedenBu dizelerde aşağıdaki anlam olaylarından hangisi vardırA) Bir soumlzuumln benzetmeamacıyla başka bir soumlz

yerinekullanılmasıB) Birsoumlzuumlnhemgerccedilekhemmecazanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılmasıC) Bir soumlzuumln karşıt anlamını duumlşuumlnduumlrecek bi-

ccedilimdekullanılmasıD) Soyutanlamlıbirsoumlzcuumlğuumlnsomutanlamage-

lecekbiccedilimdekullanılması

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

16

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

5

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil ilişkisi yoktur

A) Parasının olmadığını anlayınca duumlkkacircndan dı-şarı ccedilıktı

B) Okulu bitirmesiyle gelecek kaygısı daha da arttı

C) Bildiklerini anlatırsa bu olayı daha kolay ccedilouml-zebiliriz

D) Pikniğe beni ccedilağırdığı iccedilin pişman olmuş

2 Bilim insanlarının yaptığı bir araştırmaya goumlre bunama eğilimi olan kişiler arasında birden fazla dil konuşanlar tek bir dil konuşanlara goumlre beş yıl kadar daha fazla bir suumlre sonra bunama evresine giriyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Birden ccedilok dil konuşan insanlarda bunama

ccedilok seyrek goumlruumlluumlrB) Tek dille konuşan her insan belli bir yaştan

sonra bunama sorunuyla karşılaşmaktadırC) Bunama eğilimi olan insanlarda ana dilinin dı-

şında başka bir dille konuşabilmek bunamayı geciktirmektedir

D) Ana dilinin dışında bir dilin dil bilgisi kurallarını oumlğrenmek bunamayı geciktirmektedir

3 (I) Bir ccedilocuk bahccedilede ccedilok mutlu olur (II) Bahccedile ona doğayı sunar ccediliccedilekleri boumlcekleri kuşları doumlrt yapraklı yoncaları getirir ccediluumlnkuuml (III) Ccedilocuk bahccedilede doğayla buluşur (IV) Dahası oyun oynar yaşıtlarıyla (V) Her ccedilocuk istediği kendini buldu-ğu oumlzguumlrleştiği bir ortam ister

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlenin nedeni duru-mundadır

A) II B) III C) IV D) V

Neden ndash Sonuccedil İlişkili (Gerekccedileli) YargılarBir olay durum ya da olgunun nedeniyle birlikte verilmesidir

Neden ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquoneden niccedilinrdquo sorularına yanıt verir

Olay ccedilıktığı iccedilin maccedil ertelenmiş neden ndash niccedilin

Amaccedil ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşme amacıyla birlikte verilen yar-gılardır

Amaccedil ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquone amaccedillardquo sorusuna yanıt verir

Oumlğretmenle goumlruumlşmek iccedilin geldim ne amaccedilla

Koşul ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşmesi belli bir koşulu gerektiren yargılardır

Onu goumlrduumlkccedile seni hatırlıyorumGidersem bir daha doumlnmemGit ama erken doumln

Oumlznel Anlatım (Kanıtlanamaz)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlnce-lerini iccedileren kanıtlanamaz nitelikte cuumlm-lelerdirCuumlmleye bir kelime dahi yorum karışmışsa cuumlmlede oumlznel anlatım vardır Birccedilok turistin ziyaret ettiği Efes

oumlnemli turizm merkezlerimizdendir

Nesnel Anlatım (Kanıtlanabilir)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlncele-rini iccedilermeyen cuumlmlelerdir Kişiden kişiye değişmeyeceği ve ortak kabul olduğu iccedilin kanıtlanabilir yargılardır Kitapta 19 bilim insanının konuyu değişik

youmlnlerden ccedileşitli boyutlarıyla inceleyen 21 yazısı yer alıyor

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

17

TE983584983584983584983584

54 (I) Erzincan guumlneyde Munzur kuzeyde Ccedilengelli

dağları ile ccedilevrili bu iki dağın sıkıştırdığı noktada Kemah ilccedilesi başlıyor (II) Sivas - Erzincan kara yolu Kemahrsquoın iccedilinden geccediliyor youmlrede uumlccedil cami sekiz mescit ve bir kale bulunuyor (III) Kemah soumlzcuumlğuumlnuumln Tuumlrkccedile olduğu ve Goumlktuumlrk Devle-tirsquonin uumlyesi Kimak Tuumlrklerinden geldiği sanılıyor (IV) 4000 yıl oumlnceki Hitit kaynaklarında Kemahrsquoın adı geccediliyor

Kemahrsquoı konu alan bu parccediladaki numaralan-mış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenler-den hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede konumuyla ilgili bilgi verilmektedirB) II cuumlmlede ccedilevresinde bulunan yapılar hak-

kında accedilıklama yapılmaktadırC) III cuumlmlede adının nereden geldiği ile ilgili bir

tahmin dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede kimler tarafından ve ne zaman

kurulduğu belirtilmektedir

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Yemekte iki ekmek doumlrt tabak fasulye geldiB) Bahccedilenin sadece arka tarafında yer kaldıC) Ccedilocukları da seminere almaya başladılarD) Bu saatten sonra kendi bildiğimi okurum

6 (I) Tuumlrkiyersquode bin uumlccedil yuumlz dolayında termal kay-nak bulunuyor (II) Bu kaynakların ccediloğu İccedil Ana-dolu ve Ege Boumllgesirsquonde yer alıyor (III) Oumlzellikle Ege Boumllgesirsquondeki kaynak suları ldquodoğal ccedilıkışlı ve bolrdquo olarak nitelendiriliyor (IV) Bu suların eriyik maden değerinin ccedilok yuumlksek kuumlkuumlrt radon ve tuz bakımından da hayli zengin olduğu biliniyor ayrıca bu kaynaklar suyu debisi sıcaklığı ccedile-şitli fiziksel ve kimyasal oumlzellikleriyle duumlnyadaki pek ccedilok kaynaktan daha uumlstuumln nitelikler taşıyor (V) Bu oumlzelliklerinden dolayı uumllkemiz termal kay-nak zenginliği accedilısından duumlnyadaki ilk uumlccedil uumllke arasında yer alıyor

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlede dile getirilen yargının sonucunu iccedilermektedirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Bu yol sizi doğrudan Ccedilekmekoumlyrsquoe ccedilıkaracaktırB) Bu başarısızlığın sebebi kendine inanmayı-

şındandırC) Olay oumlrguumlsuuml romanda daha geniştir ve ayrın-

tılara yer verilirD) Karşımıza ccedilıkan zorluklara goumlğuumls germesini bil-

meliyiz

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumln yargı soumlz konusudur

A) Yapılan incelemeler sonucunda karşı taraf haksız bulundu

B) Benim geldiğimi duyunca sevinccedilten havalara uccedilacak

C) Buumltuumln mirasını hayır kurumlarına bağışlamışD) Sonunda sesimi duyup bana doğru youmlneldi

9 I Akşam goumll kenarında buluşmak uumlzere yola ccedilıktık

II Roman oumlduumlluumlnuuml aldığı iccedilin ona herkes saygıy-la bakıyordu

III Ccedilocuklara hediye alamadığımızdan ccedilok uumlzuumll-duumlk

IV İyi bir eğitimci olayım diye her seminere katılırBu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-lerinde amaccedil-sonuccedil ilişkisi vardır

A) I ve II B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

10 (I) Eğer sağlıklı bir yaşam istiyorsak yediğimize iccediltiğimize dikkat etmeliyiz (II) Hayatımıza verdi-ğimiz duumlzenin ccedilevremize duumlzguumln oumlrnek olmasına da oumlzen goumlstermeliyiz (III) Eğer bizden sonraki nesli duumlşuumlnuumlyorsak oumlncelikle onlara bizler kendi hayatımızla oumlrnek olmalıyız (IV) Sağlıklı yaşamla sağlıklı nesiller yetişmesine oumlncuuml olmalıyız

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gilerinde koşul anlamı vardır

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve IV D) II ve III

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

18

511 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumltekilerden

farklı bir anlam ilişkisi vardır

A) Faturayı yatırmadı iccedilin iki haftadır elektriksiz otu-ruyoruz

B) Parasız kalmadığı iccedilin boumlyle rahat para har-cıyor

C) Aralarındaki kuumlskuumlnluumlğuuml sona erdirmek iccedilin oumlzuumlr diledi

D) Yazdığı hikacircyede yazım yanlışları olduğu iccedilin oumlduumll alamadı

12 (I) Artvin şehir merkezine 8 km uzaklıktaki Kafka-soumlr Yaylası boğa guumlreşlerinin de olduğu şenliğiyle tanınıyor (II) Yuumlksekliği 1100 metre olan yaylada belediyeye ait konaklamak iccedilin yapılmış elli yatak-lı Kafkasoumlr evleri var (III) Ayrıca Koumly Hizmetlerine ait bir misafirhane de hizmet veriyor (IV) Ccediladır kurma alanlarının bulunduğu yayla yuumlruumlyuumlş par-kurları ile son zamanların goumlzde mekacircnlarından

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzel-liği yanlış verilmiştir

A) Bu oumlduumlluuml sizin elinizden almak isteyebilir Varsayım

B) Zamanında buralardan arsa almak varmış Hayıflanma

C) Bizim evden iki kat daha pahalı bu ev Karşılaştırma

D) Avrupa kupalarında Tuumlrk takımlarının bu koumltuuml oyu-nu bizi şaşırtmıyor

Kanıksama

14 Şiirlerinizde anlamı guumlzelleştirmek iccedilin soumlz sanat-larına ccedilokccedila yer vermişsiniz ama anlamı farkında olmadan daraltmışsınız

Bu cuumlmleye dayanarak şairin aşağıdaki anla-tım oumlzelliklerinden hangisine uymadığı soumlyle-nebilir

A) Oumlzguumlnluumlk B) AkıcılıkC) Doğallık D) Yalınlık

15 Harvard Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesindeki bir araş-tırma ekibi uyumadan oumlnce mavi ışık yayan e-ki-tap okuyanlarla kacircğıt baskı kitap okuyanları kar-şılaştırarak e-kitapları okuyanların uykuya dalma suumlrelerinin kacircğıt baskı kitap okuyanlarınkinden ccedilok daha uzun olduğunu bu nedenle ertesi sa-bah da daha yorgun kalktıklarını ortaya ccedilıkardı

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Uyumadan oumlnce e-kitap okumak uyku kalite-

sini bozmaktadırB) Akşam saatlerinde maruz kalınan ışık uyku

hormonunun uumlretimini kısıtlamaktadırC) Kaliteli bir uyku uyuyabilmek iccedilin yatak oda-

sındaki ışık duumlzeyi son derece duumlşuumlk olmalı-dır

D) E-kitap okuyanlar kacircğıt baskı kitap okuyanlar-dan daha erken yaşlanmaktadır

16 ldquoGerccedileğin dağlarına umutsuzlukla ccedilıkılmazrdquo cuumlmlesinin yakın anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir

A) Ertelenmiş umutlar insanı perişan ederB) Umut yoksa girişim de yokturC) Umut olmadan umut edilen elde edilemezD) Umut insanoğlunun buumltuumln acılarının merhe-

midir

17 (I) Ccedilalıkuşu romanında yazar Anadolu insanının ne zor şartlar altında yaşam muumlcadelesi verdiğini anlatıyor (II) Halkın yaşadığı zorluklardan bazıla-rı ulaşım ve haberleşmedir (III) Anadolu insanının sıkıntısını İstanbulrsquoda eğitim goumlrmuumlş bir kızın ya-şadıkları uumlzerinden anlatmıştır (IV) Yazar buumltuumln bunları sade ve akıcı bir dille kaleme almıştır

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisinde ldquoCcedilalıkuşurdquonun uumlslubu hakkında bilgi verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

19

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

6

1 I Okulun bahccedilesini temizlemek uumlzere burada toplandık

II Bazı fırsatları zamanında değerlendirmek ge-rekiyor

III Guumlcuumlnuuml kanıtlamak adına buumltuumln ağırlıkları kaldırıyor

IV Boumlyle giderse bir ton daha koumlmuumlr yakarızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde amaccedil - sonuccedil ilgisi vardırA) I ve III B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

2 (I) Tuumlrkiyersquonin nuumlfusu en fazla olan ili İstanbulrsquodur (II) İstanbulrsquou Ankara ve İzmir takip ediyor (III) Yaşanabilirlik accedilısından Ankara aslında ilk sı-rada yer alır (IV) Ama İstanbul yabancı turistlerin en ccedilok ziyaret ettiği illerden

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

3 (I) Tarih konusunda bildiğim her şeyi yavaş yavaş planlı bir şekilde kardeşimle paylaşıyorum (II) Suuml-rekli konuşmam onu sıksa da yine de dikkatinden oumlduumln vermeden beni dinler (III) En ccedilok zorlandı-ğı dersi benim anlatımımla oumlğrenmeye ccedilalışması beni de mutlu ediyor (IV) Tarih sorularını dikkatli okursa emeğimizin karşılığını alırız

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-sinde koşul - sonuccedil anlamı vardırA) I B) II C) III D) IV

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilekleş-memiş bir beklenti vardır

A) Telefon ccedilalınca Sevgi arıyor sanmıştımB) Her şeyimi gizlemeden onunla paylaşırımC) Bu ccedilalışma temposu hepimize iyi gelecekD) Kısa bir suumlreliğine yurt dışına ccedilıkacağım

Karşılaştırma Bildiren YargılarOlay durum ve kavramlar arasındaki ben-zer ya da ayrılan youmlnlerin ortaya konduğu yargılardır

Cuumlmlede karşılaştırma anlamı ldquodaha ccedilok en gibi kadar derdquo soumlzcuumlkleriyle sağlanır

İki varlık durum olay veya olgu olma-dan karşılaştırma olmaz

- Ccedilocuklardan en kuumlccediluumlğuuml soumlz istedi

- Oumlykuumllerini şiirleri kadar beğendim

- Sen bu konuda benden daha tecruumlbelisin

ldquoEnrdquo soumlzcuumlğuuml en az uumlccedil şeyin karşılaştırıldığını

goumlsterir

Doğrudan AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin soumlyleyenin ağzından ccedilıktığı gibi hiccedil değiştirilmeden aktarıldığı cuumlmlelerdir

Ccedilalışmanız gerek dedi oumlğretmenimiz

Ezgi ldquoBen de geleceğimrdquo dedi

Dolaylı AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin yapıca değiştirilip kendi cuumlmlemizin iccediline sindirilerek akta-rılmasıdır

Oumlğretmen ccedilalışmamız gerektiğini soumly-ledi

Ezgi kendisinin de geleceğini soumlylediGerccedilek Soru CuumlmlesiYanıt gerektiren yanıt isteme amacıyla kurulan cuumlmlelerdir

Siz de gelecek misiniz

Soumlzde Soru CuumlmlesiAslında yanıtı bilinen cuumlmlelerdir

Ben sizi bilmez miyim

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

20

65 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil

ilgisi vardır

A) Korkularımızla yuumlzleşmenin zamanı geldi de geccediliyor

B) Beni tanıdığından bazı konuları yuumlzuumlme soumly-lemeye ccedilekinir

C) Buralardan selam goumltuumlr AnkararsquoyaD) Hep sonradan gelir aklıma anahtarı evde

unutmadığım

6 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Okulun başarısı geccedilmiş yıllara goumlre biraz daha arttı

B) Oumlvguumllere layık bir yazar olduğunu anlatıp du-rur

C) Bu işlerden pek anlamadığını defalarca anlat-tı

D) Umarım seni benim olduğum gruba verirler

7 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi uumlslupla ilgili değildir

A) Yazar kısa cuumlmlelerle anlatımı zenginleştir-miş

B) Guumlccedilluuml bir anlatıma sahip olduğunu bu eserin-de de goumlsterdi

C) Anlaşılabilir soumlzcuumlkler yapıtın beğenilmesinde oumlnemli bir etkendi

D) Romanlarında insanların ccedilevreye verdiği za-rarları işler

8 I Diyelim ki sen eve geccedil geldin (varsayım)II Etrafına kırıcı davranmasa olmaz sanki

(yakınma)III Bu kitapların oumlzetlerini ccedilıkarmanızda fayda

var (oumlneri)IV Boşuna yalvarma seni ccedilağırmaz partiye

(eleştiri)Yukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzelliği yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

9 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi anlamca olum-ludur

A) Bizi bu saatte arayacağını hiccedil duumlşuumlnmemiş-tim

B) Havada ne sis var ne pusC) Hep sınavlara ccedilalışıyoruz ama hemen unutu-

yoruzD) Eğitimde hedef olmadan başarıya ulaşmak

muumlmkuumln değil

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tım vardır

A) Oumlzuumlr dilemeyi bilmemiz gerekirB) Her zaman paranın bir işe yaramayacağını

vurgularC) Beni iyi dinlersen konuyu anlarsın diyorD) Buumlyuumlk başın buumlyuumlk derdi olur derdi babam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquopişmanlıkrdquo bil-dirmektedir

A) Zamanında duumlzenli ccedilalışmaya başlasaydım şimdi derece yapardım

B) Beni tanımadan boumlyle konuşması ccedilok normalC) Duumlşuumlncelerini accedilığa ccedilıkarmaktan hiccedilbir za-

man ccedilekinmezdiD) Bu hafta buumltuumln işler bitmiş olur

12 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde kuumlccediluumlmseme anlamı vardır

A) Yeni şirket accedilıp başarılı olacağını sanıyorB) Elindeki uumlccedil kuruşla ev almayı duumlşuumlnuumlyorC) Bizim de geleceğimizi planlar sanmıştımD) Bu olaylardan sonra ccedilaresizliği yuumlzuumlne yansı-

yordu

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

21

613 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım an-

lamı vardır

A) Sanırım bu sene de şampiyonluğu rakibe he-diye edeceğiz

B) Hiccedil oumlyle heveslenme oumlnce o bitiş noktasına va-rabilir

C) Bu saate kadar iş yerine varmıştırD) Buumltuumln bu yoğun temponun bir an olsun bittiği-

ni duumlşuumlnelim

14 Yazısında ağır ve ağdalı bir dil kullandığından okur eseri anlamakta guumlccedilluumlk ccedilekiyor

Bu cuumlmledeki anlam ilgisi aşağıdakilerden hangisinde vardır

A) Annemi toplantıya katılması iccedilin okula getir-dim

B) Eve geccedil kaldığı iccedilin bizlere hediye almışC) Kızgınlığını belirtmek iccedilin boş zaman kolluyorD) Kitabı okumak uumlzere oumlduumlnccedil aldım

15 I Galiba bu mevzu ccedilok uzayacakII Hastamız guumlnden guumlne daha iyiye gidiyorIII Oumlykuumlnden uzun cuumlmleleri ccedilıkarmalı anlatımı

biraz daha sadeleştirmelisin

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerde aşağı-daki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) OlasılıkB) SitemC) Aşamalı durumD) Oumlneri

16 (I) Sanat en genel anlamıyla yaratıcılığın ve ha-yal guumlcuumlnuumln şekil bulmasıdır (II) Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler suumlrekli değişmiş (III) Sanat soumlzcuumlğuuml genelde goumlr-sel sanatlar anlamında kullanılır (IV) Soumlzcuumlğuumln buguumlnkuuml kullanımı Batı kuumlltuumlruumlnuumln etkisiyle İngi-lizcedeki ldquoartrdquo soumlzcuumlğuumlne yakın olsa da halk ara-sında biraz daha geniş anlamında kullanılır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde tanım cuumlmlesi yer almaktadır

A) I B) II C) III D) IV

17 I Goumlzlerim goumlzuumlnde aşkı seccedilmiyorII Onlardan kalbime sevda geccedilmiyorIII Ben yordum ruhumu biraz da sen yorIV Ccediluumlnkuuml bence şimdi herkes gibisinYukarıda verilen doumlrtluumlkte numaralanmış dize-lerden hangisi kendinden oumlnceki dizenin ne-deni durumundadır

A) I B) II C) III D) IV

18 Aşağıdakilerden hangisi soumlzde soru cuumlmlesi-dir

A) Benim geleceğimden haberleri var mıB) Hangi durakta ineceğizC) Sen bu kitaptan ne anlarsın kiD) Uumlruumln değişimi yapıyor musunuz

19 Ancak buguumlnuuml hayal edebilecek kadar aklı olanlar yarının sahibi olamazlar

Aşağıdakilerden hangisi bu cuumlmleye anlamca en yakındır

A) Buguumlnuuml hayal edenler sadece guumlnuuml kurtarır-lar

B) Yarının sahibi olmak iccedilin geleceği hayal etmek gerekir

C) Daima hedefimizi en yuumlkseğe koymalıyızD) Hayalini gerccedilekleştirenler yarın iccedilin eli boş ka-

lırlar

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

22

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

7

Cuumlmlede Vurgu

Yuumlklemi fiil olan cuumlmlelerde vurgu yuumlkle-me en yakın olan soumlzcuumlk ya da soumlzcuumlk oumlbe-ği uumlzerindedir Bu kitabı bana geccedilen sene Okan almıştı Bu kitabı Okan bana geccedilen sene almıştı Bu kitabı geccedilen sene Okan bana almıştı Okan bana geccedilen sene bu kitabı almıştı

Oumln Yargı

Bir olay durum veya kişi ile ilgili olarak oumlnceden edinilmiş olumlu ve olumsuz huuml-kuumlmduumlr

Biliyorum buguumln de oumldevini getirmeye-cek

Bu adam hayatta akıllanmaz

Olasılık Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmesi imkacircn dacirchilinde olan olay olgu veya durumdur

Bu sınavdan 90 alabilirsin

Bu akşam size gelebilirim

Varsayım Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmemiş bir durumu gerccedilekleşmiş gibi kabul etmektir

Farz et ki bu sınavdan 90 aldın

Diyelim bu akşam size geldim

Gerccedilekleşmemiş BeklentiGerccedilekleşeceğine yuumlzde yuumlz inanılan bir olay ya da durumun gerccedilekleşmemesi du-rumundaki ldquobeklememezliği şaşkınlığırdquo dile getiren yargılardır

Gerccedilekleşmemiş beklenti cuumlmleleri ge-nellikle ldquosanmıştım duumlşuumlnmuumlştuumlmrdquo gibi yuumlklemlerle kurulur

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde amaccedil - so-nuccedil ilişkisi vardır

A) Hava soğuduğundan pencereyi kapattıkB) Bana kitap aldı diye ona teşekkuumlr ettimC) Yarına getirmek uumlzere bu kitabı alabilirsinD) Film izlemek iccedilin sinemaya gitmeye karar ver-

dik

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoiccedilinrdquo soumlzcuuml-ğuuml cuumlmleye diğerlerinden farklı bir anlam kat-mıştır

A) Sınava ccedilalışmak iccedilin eve erken gittimB) Eski guumlnleri hatırladığım iccedilin duygulandımC) Karadenizrsquoe gitmek iccedilin guumln sayıyoruz D) Okumak iccedilin fırsatlar yaratmalı insan kendine

3 (I) Eserleriyle bir anda magazin malzemesi hacircline gelen sanatccedilıların bu sonuccedilta payları ne kadardır bilemiyorum doğrusu (II) Son zamanlarda ccedilok tartışılan ldquoccedilok satmardquo meselesi gerccedilekten onların hayallerini suumlsluumlyor mudur (III) Ya da adlarının guumlzellik veya yakışıklılıklarının eserlerinin oumlnuumlne geccedilmesi acaba kendilerini rahatsız ediyor mu-dur (IV) Bu tartışılabilir ancak şu belli ki piyasa-da boumlyle allanıp pullanmaya yuumlceltilmeye merak-lı sanatccedilı tipleri ccedilok

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangisi diğerlerine goumlre daha kesin bir yargıdırA) I B) II C) III D) IV

4 I Necip Fazılrsquoın ldquoKaldırımlarrdquo şiiri aynı zamanda bestelenmiştir

II Sabahattin Alirsquonin eserlerinde ağalık sistemi-nin başarılı eleştirisini goumlruumlrsuumlnuumlz

III Uumlnluuml yazar en sevilen eserlerini Bodrumrsquoda yazmıştır

IV Yaptığı muhteşem betimlemeler onu diğer ya-zarlardan ayırır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangisi kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden farklı-dır

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

23

TE983584983584983584983584

75 Başarılı bir takımın pek ccedilok eli tek bir beyni var-

dır

Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cuumlmleye en yakındır

A) Başarıyı getiren iş birliği iccedilinde ccedilalışmaktırB) Tek akıl bol iş birliği başarıyı getirirC) Başarı iccedilin insanları bir kişi organize etmelidirD) Bir kişi karar verir ccedilok kişi uygularsa başarı

gelir

6 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım soumlz konusu değildir

A) Farz edelim ki şu an yaz tatili gelmişB) Sınavı kazandığını duumlşuumln ne kadar mutlu olu-

ruzC) Diyelim ki seni aramadı ne yapacaksın o za-

manD) Varsayımlar uumlzerinden karar vermek doğru

olmaz

7 Dermotoloji uzmanı X bebeklerde cilde renk ve-ren ve cildi guumlneşten koruyan melanin adlı pig-ment huumlcrelerinin bebeklerde yetersiz sayıda olduğunu ve bebekleri guumlneşten korumada izle-necek ilk yolun bebeğe sık dokunmuş ve pamuklu kumaştan yapılan accedilık renk giysiler giydirmek ol-duğunu belirtti

Bu cuumlmledenI Guumlneşin zararlı ışınlarından korunmada pig-

ment huumlcrelerinin etkisi vardırII Bebekleri guumlneş ccedilarpması ve yanıklarından

korumanın en etkili yolu koruyucu kremler kullanmaktır

III Bebeklerde guumlneş ccedilarpmasının yetişkinlerin-kinden fazla goumlruumllmesinin nedeni bebeklerin hareketli olmamasıdır

IV Melanin adı verilen huumlcrelerin birden ccedilok işlevi vardır

yargılarından hangilerine ulaşılamazA) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) III ve IV

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokarşılaştır-mardquo soumlz konusudur

A) Geccedilen yıla goumlre soruların daha kolay olacağı-nı duumlşuumlnuumlyorum

B) Buguumlnlerde kafasının başka şeylerle meşgul olduğu accedilık

C) Kendinize bir dost bulmak isterseniz onu ki-taplarda arayın

D) Duumlşuumlncelerimizi oumlfkelenerek anlatmak bizi so-nuca goumltuumlrmez

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlyleyenin duygularına yer verilmemiştir

A) Hafta sonu yapılacak panele farklı dallardan 42 akademisyen davet edildi

B) Yaptığı başarılı tasvirlerle adını unutulmazlar arasına kazımayı başardı

C) Anadolursquoda yaşanan toprak ağalığı sisteminin koumlhneliğini başarıyla eserine taşımış

D) Yalnızlık temasını okuyanların yuumlreğine do-kunarak vermeyi seviyor

10 I Yazının gazetede yayımlandığı duumlşuumln bir kere

II Buguumlnkuuml sınavlarımız oumlnuumlmuumlzdeki hafta accedilık-lanabilir

III Buraya geldiğinde bizi de arar sanmıştıkNumaralanmış cuumlmlelerde aşağıdaki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) Gerccedilekleşmemiş beklentiB) Oumln yargı C) VarsayımD) Olasılık

11 (I) 1930 yılında yayımlanan ldquoBir Gemici Hikacircye-sirdquo adlı eseri yazarın sanat haya tında yeni bir doumlneme başladığını goumlsterir (II) Romantik oumlge-ler hikacircye buumlnyesindeki eski ağırlıkla rını kaybe-derek yerlerini daha gerccedilekccedili bir mizaca bırakır (III) Boumlylece yazar hikacircyelerine daha toplum sal bir iccedilerik kazandırmış olur (IV) Bazı araştırmacı lar yazardaki değişimi Al manyarsquoda bulunduğu sı rada daha yakından tanı dığı Batılı yazarlara bağ larlar

Bu parccedilada numaralan mış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquosanatccedilının uumlslubuna youmlnelik değerlendir-merdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

24

712 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquooumln yargırdquo an-

lamı bulunmaktadır

A) Bu konuda bizi doğru youmlnlendirmediğini duumlşuuml-nuumlyorum

B) Zamanında yola ccedilıkmazsanız otobuumlsuuml kaccedilırır-sınız

C) Her geccedilen guumln artan enflasyon yaşam koşul-larını guumlccedilleştiriyor

D) Bu yıl yine şampiyon bizim takımımız olacak-tır

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquoazımsamardquo anla-mı iccedilermektedir

A) Bu soruları mı cevaplayamadınız sizB) Bir kitapla yazar olduğunu duumlşuumlnuumlyor ne yazıkC) Bu kadarcık parayla benden geccedilinmemi mi

bekliyorsunD) Okuyup adam olacakmış da ailesine o baka-

cakmış

14 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zaman oumlgesi vurgulanmıştır

A) Ona buumltuumln gece olanı biteni sakince anlattımB) Buumltuumln gece olanı biteni sakince ona anlattımC) Olanı biteni sakince buumltuumln gece ona anlattımD) Sakince ona olanı biteni buumltuumln gece anlattım

15 (I) Kapkaranlık sık bitki oumlrtuumlsuumlyle dolu ormanın iccedilinde ilerliyorduk (II) Her geccedilen dakika ccediloumlken karanlık yolumuzu karartıyor oumlnuumlmuumlzuuml goumlrmemiz iccedilin bize tek ışığı ay sağlıyordu (III) Geccedil de olsa yanlış bir yola girdiğimizi anlamıştık (IV) Bu yuuml-ruumlyuumlş nedeniyle hepimiz yorulmuş omuzlarımız duumlşmuumlş parmağımızı kımıldatmaya hacirclimiz kal-mamıştıYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquobetimleme (tasvir)rdquo yapılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

16 I Şimdiki aklım olsaydı onu hiccedil dinlemezdimII Bana bunları o ellerle mi yazdınIII Zamanında ona guumlvenseydim başıma bu gel-

mezdiIV Bunları bilsen bana yine de kızacak mıydınYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-lerinde ldquopişmanlıkrdquo anlamı soumlz konusudur

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) II ve IV

17 I Yaptığınız pikniğe beni davet etmek aklına gelmedi mi (sitem)

II Ders vakti geldi oumlğretmen sınıfa gelmiştir (olasılık)

III İnsanlar hacirclacirc demokrasinin oumlnemini anlamış değil (pişmanlık)

IV Tuumlrkccedilenin en oumlnemli sorunu aşırı duumlzeyde ya-bancı soumlzcuumlk kullanılmasıdır (karşılaştırma)

Yukarıdaki numaralı cuumlmlelerin hangisinin ay-raccedil iccedilindeki anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

18 (I) Cumhuriyet Doumlnemi Tuumlrk şiirinde yeni bir ccedilığır accedilan Orhan Veli Garipccedililer hareketinin en oumlnemli ismidir (II) O Tuumlrk şiirini yıpranmış kalıplardan klişe soumlzlerden kurtarıp gerccedilek hayata guumlnluumlk yaşamın arasına taşımıştır (III) Yalın anlaşılır nuumlkteli realist ve halk diliyle esprili şiirler yazmış-tır (IV) 1941rsquode yazdığı ldquoGariprdquo adlı şiir kitabının oumln soumlzuumlnde Tuumlrk şiirine yepyeni bir hava getirmek gerektiğini savunur

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde yazarın uumlslubuyla ilgili bilgi verilmiştir

A) I ve IVB) II ve IIIC) II ve IVD) III ve IV

19 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tıma başvurulmuştur

A) Eğitimin gelecek nesilleri aydınlatma işlevini unutmamalıyız dedi

B) Atatuumlrk ldquoSanatsız kalmış bir toplumun yaşam damarları kopmuş demektirrdquo der

C) Van kedileri bir goumlzuuml mavi bir goumlzuuml yeşil olma-sıyla tanınır

D) Bana anlatacaklarının ccedilok oumlnemli olduğunu soumlyledi

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 19: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

16

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

5

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil ilişkisi yoktur

A) Parasının olmadığını anlayınca duumlkkacircndan dı-şarı ccedilıktı

B) Okulu bitirmesiyle gelecek kaygısı daha da arttı

C) Bildiklerini anlatırsa bu olayı daha kolay ccedilouml-zebiliriz

D) Pikniğe beni ccedilağırdığı iccedilin pişman olmuş

2 Bilim insanlarının yaptığı bir araştırmaya goumlre bunama eğilimi olan kişiler arasında birden fazla dil konuşanlar tek bir dil konuşanlara goumlre beş yıl kadar daha fazla bir suumlre sonra bunama evresine giriyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Birden ccedilok dil konuşan insanlarda bunama

ccedilok seyrek goumlruumlluumlrB) Tek dille konuşan her insan belli bir yaştan

sonra bunama sorunuyla karşılaşmaktadırC) Bunama eğilimi olan insanlarda ana dilinin dı-

şında başka bir dille konuşabilmek bunamayı geciktirmektedir

D) Ana dilinin dışında bir dilin dil bilgisi kurallarını oumlğrenmek bunamayı geciktirmektedir

3 (I) Bir ccedilocuk bahccedilede ccedilok mutlu olur (II) Bahccedile ona doğayı sunar ccediliccedilekleri boumlcekleri kuşları doumlrt yapraklı yoncaları getirir ccediluumlnkuuml (III) Ccedilocuk bahccedilede doğayla buluşur (IV) Dahası oyun oynar yaşıtlarıyla (V) Her ccedilocuk istediği kendini buldu-ğu oumlzguumlrleştiği bir ortam ister

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlenin nedeni duru-mundadır

A) II B) III C) IV D) V

Neden ndash Sonuccedil İlişkili (Gerekccedileli) YargılarBir olay durum ya da olgunun nedeniyle birlikte verilmesidir

Neden ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquoneden niccedilinrdquo sorularına yanıt verir

Olay ccedilıktığı iccedilin maccedil ertelenmiş neden ndash niccedilin

Amaccedil ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşme amacıyla birlikte verilen yar-gılardır

Amaccedil ndash sonuccedil ilişkili yargılar ldquone amaccedillardquo sorusuna yanıt verir

Oumlğretmenle goumlruumlşmek iccedilin geldim ne amaccedilla

Koşul ndash Sonuccedil İlişkili YargılarGerccedilekleşmesi belli bir koşulu gerektiren yargılardır

Onu goumlrduumlkccedile seni hatırlıyorumGidersem bir daha doumlnmemGit ama erken doumln

Oumlznel Anlatım (Kanıtlanamaz)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlnce-lerini iccedileren kanıtlanamaz nitelikte cuumlm-lelerdirCuumlmleye bir kelime dahi yorum karışmışsa cuumlmlede oumlznel anlatım vardır Birccedilok turistin ziyaret ettiği Efes

oumlnemli turizm merkezlerimizdendir

Nesnel Anlatım (Kanıtlanabilir)Soumlyleyenin yorumunu duygu ve duumlşuumlncele-rini iccedilermeyen cuumlmlelerdir Kişiden kişiye değişmeyeceği ve ortak kabul olduğu iccedilin kanıtlanabilir yargılardır Kitapta 19 bilim insanının konuyu değişik

youmlnlerden ccedileşitli boyutlarıyla inceleyen 21 yazısı yer alıyor

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

17

TE983584983584983584983584

54 (I) Erzincan guumlneyde Munzur kuzeyde Ccedilengelli

dağları ile ccedilevrili bu iki dağın sıkıştırdığı noktada Kemah ilccedilesi başlıyor (II) Sivas - Erzincan kara yolu Kemahrsquoın iccedilinden geccediliyor youmlrede uumlccedil cami sekiz mescit ve bir kale bulunuyor (III) Kemah soumlzcuumlğuumlnuumln Tuumlrkccedile olduğu ve Goumlktuumlrk Devle-tirsquonin uumlyesi Kimak Tuumlrklerinden geldiği sanılıyor (IV) 4000 yıl oumlnceki Hitit kaynaklarında Kemahrsquoın adı geccediliyor

Kemahrsquoı konu alan bu parccediladaki numaralan-mış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenler-den hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede konumuyla ilgili bilgi verilmektedirB) II cuumlmlede ccedilevresinde bulunan yapılar hak-

kında accedilıklama yapılmaktadırC) III cuumlmlede adının nereden geldiği ile ilgili bir

tahmin dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede kimler tarafından ve ne zaman

kurulduğu belirtilmektedir

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Yemekte iki ekmek doumlrt tabak fasulye geldiB) Bahccedilenin sadece arka tarafında yer kaldıC) Ccedilocukları da seminere almaya başladılarD) Bu saatten sonra kendi bildiğimi okurum

6 (I) Tuumlrkiyersquode bin uumlccedil yuumlz dolayında termal kay-nak bulunuyor (II) Bu kaynakların ccediloğu İccedil Ana-dolu ve Ege Boumllgesirsquonde yer alıyor (III) Oumlzellikle Ege Boumllgesirsquondeki kaynak suları ldquodoğal ccedilıkışlı ve bolrdquo olarak nitelendiriliyor (IV) Bu suların eriyik maden değerinin ccedilok yuumlksek kuumlkuumlrt radon ve tuz bakımından da hayli zengin olduğu biliniyor ayrıca bu kaynaklar suyu debisi sıcaklığı ccedile-şitli fiziksel ve kimyasal oumlzellikleriyle duumlnyadaki pek ccedilok kaynaktan daha uumlstuumln nitelikler taşıyor (V) Bu oumlzelliklerinden dolayı uumllkemiz termal kay-nak zenginliği accedilısından duumlnyadaki ilk uumlccedil uumllke arasında yer alıyor

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlede dile getirilen yargının sonucunu iccedilermektedirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Bu yol sizi doğrudan Ccedilekmekoumlyrsquoe ccedilıkaracaktırB) Bu başarısızlığın sebebi kendine inanmayı-

şındandırC) Olay oumlrguumlsuuml romanda daha geniştir ve ayrın-

tılara yer verilirD) Karşımıza ccedilıkan zorluklara goumlğuumls germesini bil-

meliyiz

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumln yargı soumlz konusudur

A) Yapılan incelemeler sonucunda karşı taraf haksız bulundu

B) Benim geldiğimi duyunca sevinccedilten havalara uccedilacak

C) Buumltuumln mirasını hayır kurumlarına bağışlamışD) Sonunda sesimi duyup bana doğru youmlneldi

9 I Akşam goumll kenarında buluşmak uumlzere yola ccedilıktık

II Roman oumlduumlluumlnuuml aldığı iccedilin ona herkes saygıy-la bakıyordu

III Ccedilocuklara hediye alamadığımızdan ccedilok uumlzuumll-duumlk

IV İyi bir eğitimci olayım diye her seminere katılırBu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-lerinde amaccedil-sonuccedil ilişkisi vardır

A) I ve II B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

10 (I) Eğer sağlıklı bir yaşam istiyorsak yediğimize iccediltiğimize dikkat etmeliyiz (II) Hayatımıza verdi-ğimiz duumlzenin ccedilevremize duumlzguumln oumlrnek olmasına da oumlzen goumlstermeliyiz (III) Eğer bizden sonraki nesli duumlşuumlnuumlyorsak oumlncelikle onlara bizler kendi hayatımızla oumlrnek olmalıyız (IV) Sağlıklı yaşamla sağlıklı nesiller yetişmesine oumlncuuml olmalıyız

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gilerinde koşul anlamı vardır

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve IV D) II ve III

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

18

511 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumltekilerden

farklı bir anlam ilişkisi vardır

A) Faturayı yatırmadı iccedilin iki haftadır elektriksiz otu-ruyoruz

B) Parasız kalmadığı iccedilin boumlyle rahat para har-cıyor

C) Aralarındaki kuumlskuumlnluumlğuuml sona erdirmek iccedilin oumlzuumlr diledi

D) Yazdığı hikacircyede yazım yanlışları olduğu iccedilin oumlduumll alamadı

12 (I) Artvin şehir merkezine 8 km uzaklıktaki Kafka-soumlr Yaylası boğa guumlreşlerinin de olduğu şenliğiyle tanınıyor (II) Yuumlksekliği 1100 metre olan yaylada belediyeye ait konaklamak iccedilin yapılmış elli yatak-lı Kafkasoumlr evleri var (III) Ayrıca Koumly Hizmetlerine ait bir misafirhane de hizmet veriyor (IV) Ccediladır kurma alanlarının bulunduğu yayla yuumlruumlyuumlş par-kurları ile son zamanların goumlzde mekacircnlarından

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzel-liği yanlış verilmiştir

A) Bu oumlduumlluuml sizin elinizden almak isteyebilir Varsayım

B) Zamanında buralardan arsa almak varmış Hayıflanma

C) Bizim evden iki kat daha pahalı bu ev Karşılaştırma

D) Avrupa kupalarında Tuumlrk takımlarının bu koumltuuml oyu-nu bizi şaşırtmıyor

Kanıksama

14 Şiirlerinizde anlamı guumlzelleştirmek iccedilin soumlz sanat-larına ccedilokccedila yer vermişsiniz ama anlamı farkında olmadan daraltmışsınız

Bu cuumlmleye dayanarak şairin aşağıdaki anla-tım oumlzelliklerinden hangisine uymadığı soumlyle-nebilir

A) Oumlzguumlnluumlk B) AkıcılıkC) Doğallık D) Yalınlık

15 Harvard Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesindeki bir araş-tırma ekibi uyumadan oumlnce mavi ışık yayan e-ki-tap okuyanlarla kacircğıt baskı kitap okuyanları kar-şılaştırarak e-kitapları okuyanların uykuya dalma suumlrelerinin kacircğıt baskı kitap okuyanlarınkinden ccedilok daha uzun olduğunu bu nedenle ertesi sa-bah da daha yorgun kalktıklarını ortaya ccedilıkardı

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Uyumadan oumlnce e-kitap okumak uyku kalite-

sini bozmaktadırB) Akşam saatlerinde maruz kalınan ışık uyku

hormonunun uumlretimini kısıtlamaktadırC) Kaliteli bir uyku uyuyabilmek iccedilin yatak oda-

sındaki ışık duumlzeyi son derece duumlşuumlk olmalı-dır

D) E-kitap okuyanlar kacircğıt baskı kitap okuyanlar-dan daha erken yaşlanmaktadır

16 ldquoGerccedileğin dağlarına umutsuzlukla ccedilıkılmazrdquo cuumlmlesinin yakın anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir

A) Ertelenmiş umutlar insanı perişan ederB) Umut yoksa girişim de yokturC) Umut olmadan umut edilen elde edilemezD) Umut insanoğlunun buumltuumln acılarının merhe-

midir

17 (I) Ccedilalıkuşu romanında yazar Anadolu insanının ne zor şartlar altında yaşam muumlcadelesi verdiğini anlatıyor (II) Halkın yaşadığı zorluklardan bazıla-rı ulaşım ve haberleşmedir (III) Anadolu insanının sıkıntısını İstanbulrsquoda eğitim goumlrmuumlş bir kızın ya-şadıkları uumlzerinden anlatmıştır (IV) Yazar buumltuumln bunları sade ve akıcı bir dille kaleme almıştır

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisinde ldquoCcedilalıkuşurdquonun uumlslubu hakkında bilgi verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

19

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

6

1 I Okulun bahccedilesini temizlemek uumlzere burada toplandık

II Bazı fırsatları zamanında değerlendirmek ge-rekiyor

III Guumlcuumlnuuml kanıtlamak adına buumltuumln ağırlıkları kaldırıyor

IV Boumlyle giderse bir ton daha koumlmuumlr yakarızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde amaccedil - sonuccedil ilgisi vardırA) I ve III B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

2 (I) Tuumlrkiyersquonin nuumlfusu en fazla olan ili İstanbulrsquodur (II) İstanbulrsquou Ankara ve İzmir takip ediyor (III) Yaşanabilirlik accedilısından Ankara aslında ilk sı-rada yer alır (IV) Ama İstanbul yabancı turistlerin en ccedilok ziyaret ettiği illerden

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

3 (I) Tarih konusunda bildiğim her şeyi yavaş yavaş planlı bir şekilde kardeşimle paylaşıyorum (II) Suuml-rekli konuşmam onu sıksa da yine de dikkatinden oumlduumln vermeden beni dinler (III) En ccedilok zorlandı-ğı dersi benim anlatımımla oumlğrenmeye ccedilalışması beni de mutlu ediyor (IV) Tarih sorularını dikkatli okursa emeğimizin karşılığını alırız

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-sinde koşul - sonuccedil anlamı vardırA) I B) II C) III D) IV

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilekleş-memiş bir beklenti vardır

A) Telefon ccedilalınca Sevgi arıyor sanmıştımB) Her şeyimi gizlemeden onunla paylaşırımC) Bu ccedilalışma temposu hepimize iyi gelecekD) Kısa bir suumlreliğine yurt dışına ccedilıkacağım

Karşılaştırma Bildiren YargılarOlay durum ve kavramlar arasındaki ben-zer ya da ayrılan youmlnlerin ortaya konduğu yargılardır

Cuumlmlede karşılaştırma anlamı ldquodaha ccedilok en gibi kadar derdquo soumlzcuumlkleriyle sağlanır

İki varlık durum olay veya olgu olma-dan karşılaştırma olmaz

- Ccedilocuklardan en kuumlccediluumlğuuml soumlz istedi

- Oumlykuumllerini şiirleri kadar beğendim

- Sen bu konuda benden daha tecruumlbelisin

ldquoEnrdquo soumlzcuumlğuuml en az uumlccedil şeyin karşılaştırıldığını

goumlsterir

Doğrudan AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin soumlyleyenin ağzından ccedilıktığı gibi hiccedil değiştirilmeden aktarıldığı cuumlmlelerdir

Ccedilalışmanız gerek dedi oumlğretmenimiz

Ezgi ldquoBen de geleceğimrdquo dedi

Dolaylı AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin yapıca değiştirilip kendi cuumlmlemizin iccediline sindirilerek akta-rılmasıdır

Oumlğretmen ccedilalışmamız gerektiğini soumly-ledi

Ezgi kendisinin de geleceğini soumlylediGerccedilek Soru CuumlmlesiYanıt gerektiren yanıt isteme amacıyla kurulan cuumlmlelerdir

Siz de gelecek misiniz

Soumlzde Soru CuumlmlesiAslında yanıtı bilinen cuumlmlelerdir

Ben sizi bilmez miyim

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

20

65 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil

ilgisi vardır

A) Korkularımızla yuumlzleşmenin zamanı geldi de geccediliyor

B) Beni tanıdığından bazı konuları yuumlzuumlme soumly-lemeye ccedilekinir

C) Buralardan selam goumltuumlr AnkararsquoyaD) Hep sonradan gelir aklıma anahtarı evde

unutmadığım

6 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Okulun başarısı geccedilmiş yıllara goumlre biraz daha arttı

B) Oumlvguumllere layık bir yazar olduğunu anlatıp du-rur

C) Bu işlerden pek anlamadığını defalarca anlat-tı

D) Umarım seni benim olduğum gruba verirler

7 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi uumlslupla ilgili değildir

A) Yazar kısa cuumlmlelerle anlatımı zenginleştir-miş

B) Guumlccedilluuml bir anlatıma sahip olduğunu bu eserin-de de goumlsterdi

C) Anlaşılabilir soumlzcuumlkler yapıtın beğenilmesinde oumlnemli bir etkendi

D) Romanlarında insanların ccedilevreye verdiği za-rarları işler

8 I Diyelim ki sen eve geccedil geldin (varsayım)II Etrafına kırıcı davranmasa olmaz sanki

(yakınma)III Bu kitapların oumlzetlerini ccedilıkarmanızda fayda

var (oumlneri)IV Boşuna yalvarma seni ccedilağırmaz partiye

(eleştiri)Yukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzelliği yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

9 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi anlamca olum-ludur

A) Bizi bu saatte arayacağını hiccedil duumlşuumlnmemiş-tim

B) Havada ne sis var ne pusC) Hep sınavlara ccedilalışıyoruz ama hemen unutu-

yoruzD) Eğitimde hedef olmadan başarıya ulaşmak

muumlmkuumln değil

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tım vardır

A) Oumlzuumlr dilemeyi bilmemiz gerekirB) Her zaman paranın bir işe yaramayacağını

vurgularC) Beni iyi dinlersen konuyu anlarsın diyorD) Buumlyuumlk başın buumlyuumlk derdi olur derdi babam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquopişmanlıkrdquo bil-dirmektedir

A) Zamanında duumlzenli ccedilalışmaya başlasaydım şimdi derece yapardım

B) Beni tanımadan boumlyle konuşması ccedilok normalC) Duumlşuumlncelerini accedilığa ccedilıkarmaktan hiccedilbir za-

man ccedilekinmezdiD) Bu hafta buumltuumln işler bitmiş olur

12 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde kuumlccediluumlmseme anlamı vardır

A) Yeni şirket accedilıp başarılı olacağını sanıyorB) Elindeki uumlccedil kuruşla ev almayı duumlşuumlnuumlyorC) Bizim de geleceğimizi planlar sanmıştımD) Bu olaylardan sonra ccedilaresizliği yuumlzuumlne yansı-

yordu

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

21

613 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım an-

lamı vardır

A) Sanırım bu sene de şampiyonluğu rakibe he-diye edeceğiz

B) Hiccedil oumlyle heveslenme oumlnce o bitiş noktasına va-rabilir

C) Bu saate kadar iş yerine varmıştırD) Buumltuumln bu yoğun temponun bir an olsun bittiği-

ni duumlşuumlnelim

14 Yazısında ağır ve ağdalı bir dil kullandığından okur eseri anlamakta guumlccedilluumlk ccedilekiyor

Bu cuumlmledeki anlam ilgisi aşağıdakilerden hangisinde vardır

A) Annemi toplantıya katılması iccedilin okula getir-dim

B) Eve geccedil kaldığı iccedilin bizlere hediye almışC) Kızgınlığını belirtmek iccedilin boş zaman kolluyorD) Kitabı okumak uumlzere oumlduumlnccedil aldım

15 I Galiba bu mevzu ccedilok uzayacakII Hastamız guumlnden guumlne daha iyiye gidiyorIII Oumlykuumlnden uzun cuumlmleleri ccedilıkarmalı anlatımı

biraz daha sadeleştirmelisin

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerde aşağı-daki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) OlasılıkB) SitemC) Aşamalı durumD) Oumlneri

16 (I) Sanat en genel anlamıyla yaratıcılığın ve ha-yal guumlcuumlnuumln şekil bulmasıdır (II) Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler suumlrekli değişmiş (III) Sanat soumlzcuumlğuuml genelde goumlr-sel sanatlar anlamında kullanılır (IV) Soumlzcuumlğuumln buguumlnkuuml kullanımı Batı kuumlltuumlruumlnuumln etkisiyle İngi-lizcedeki ldquoartrdquo soumlzcuumlğuumlne yakın olsa da halk ara-sında biraz daha geniş anlamında kullanılır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde tanım cuumlmlesi yer almaktadır

A) I B) II C) III D) IV

17 I Goumlzlerim goumlzuumlnde aşkı seccedilmiyorII Onlardan kalbime sevda geccedilmiyorIII Ben yordum ruhumu biraz da sen yorIV Ccediluumlnkuuml bence şimdi herkes gibisinYukarıda verilen doumlrtluumlkte numaralanmış dize-lerden hangisi kendinden oumlnceki dizenin ne-deni durumundadır

A) I B) II C) III D) IV

18 Aşağıdakilerden hangisi soumlzde soru cuumlmlesi-dir

A) Benim geleceğimden haberleri var mıB) Hangi durakta ineceğizC) Sen bu kitaptan ne anlarsın kiD) Uumlruumln değişimi yapıyor musunuz

19 Ancak buguumlnuuml hayal edebilecek kadar aklı olanlar yarının sahibi olamazlar

Aşağıdakilerden hangisi bu cuumlmleye anlamca en yakındır

A) Buguumlnuuml hayal edenler sadece guumlnuuml kurtarır-lar

B) Yarının sahibi olmak iccedilin geleceği hayal etmek gerekir

C) Daima hedefimizi en yuumlkseğe koymalıyızD) Hayalini gerccedilekleştirenler yarın iccedilin eli boş ka-

lırlar

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

22

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

7

Cuumlmlede Vurgu

Yuumlklemi fiil olan cuumlmlelerde vurgu yuumlkle-me en yakın olan soumlzcuumlk ya da soumlzcuumlk oumlbe-ği uumlzerindedir Bu kitabı bana geccedilen sene Okan almıştı Bu kitabı Okan bana geccedilen sene almıştı Bu kitabı geccedilen sene Okan bana almıştı Okan bana geccedilen sene bu kitabı almıştı

Oumln Yargı

Bir olay durum veya kişi ile ilgili olarak oumlnceden edinilmiş olumlu ve olumsuz huuml-kuumlmduumlr

Biliyorum buguumln de oumldevini getirmeye-cek

Bu adam hayatta akıllanmaz

Olasılık Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmesi imkacircn dacirchilinde olan olay olgu veya durumdur

Bu sınavdan 90 alabilirsin

Bu akşam size gelebilirim

Varsayım Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmemiş bir durumu gerccedilekleşmiş gibi kabul etmektir

Farz et ki bu sınavdan 90 aldın

Diyelim bu akşam size geldim

Gerccedilekleşmemiş BeklentiGerccedilekleşeceğine yuumlzde yuumlz inanılan bir olay ya da durumun gerccedilekleşmemesi du-rumundaki ldquobeklememezliği şaşkınlığırdquo dile getiren yargılardır

Gerccedilekleşmemiş beklenti cuumlmleleri ge-nellikle ldquosanmıştım duumlşuumlnmuumlştuumlmrdquo gibi yuumlklemlerle kurulur

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde amaccedil - so-nuccedil ilişkisi vardır

A) Hava soğuduğundan pencereyi kapattıkB) Bana kitap aldı diye ona teşekkuumlr ettimC) Yarına getirmek uumlzere bu kitabı alabilirsinD) Film izlemek iccedilin sinemaya gitmeye karar ver-

dik

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoiccedilinrdquo soumlzcuuml-ğuuml cuumlmleye diğerlerinden farklı bir anlam kat-mıştır

A) Sınava ccedilalışmak iccedilin eve erken gittimB) Eski guumlnleri hatırladığım iccedilin duygulandımC) Karadenizrsquoe gitmek iccedilin guumln sayıyoruz D) Okumak iccedilin fırsatlar yaratmalı insan kendine

3 (I) Eserleriyle bir anda magazin malzemesi hacircline gelen sanatccedilıların bu sonuccedilta payları ne kadardır bilemiyorum doğrusu (II) Son zamanlarda ccedilok tartışılan ldquoccedilok satmardquo meselesi gerccedilekten onların hayallerini suumlsluumlyor mudur (III) Ya da adlarının guumlzellik veya yakışıklılıklarının eserlerinin oumlnuumlne geccedilmesi acaba kendilerini rahatsız ediyor mu-dur (IV) Bu tartışılabilir ancak şu belli ki piyasa-da boumlyle allanıp pullanmaya yuumlceltilmeye merak-lı sanatccedilı tipleri ccedilok

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangisi diğerlerine goumlre daha kesin bir yargıdırA) I B) II C) III D) IV

4 I Necip Fazılrsquoın ldquoKaldırımlarrdquo şiiri aynı zamanda bestelenmiştir

II Sabahattin Alirsquonin eserlerinde ağalık sistemi-nin başarılı eleştirisini goumlruumlrsuumlnuumlz

III Uumlnluuml yazar en sevilen eserlerini Bodrumrsquoda yazmıştır

IV Yaptığı muhteşem betimlemeler onu diğer ya-zarlardan ayırır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangisi kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden farklı-dır

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

23

TE983584983584983584983584

75 Başarılı bir takımın pek ccedilok eli tek bir beyni var-

dır

Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cuumlmleye en yakındır

A) Başarıyı getiren iş birliği iccedilinde ccedilalışmaktırB) Tek akıl bol iş birliği başarıyı getirirC) Başarı iccedilin insanları bir kişi organize etmelidirD) Bir kişi karar verir ccedilok kişi uygularsa başarı

gelir

6 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım soumlz konusu değildir

A) Farz edelim ki şu an yaz tatili gelmişB) Sınavı kazandığını duumlşuumln ne kadar mutlu olu-

ruzC) Diyelim ki seni aramadı ne yapacaksın o za-

manD) Varsayımlar uumlzerinden karar vermek doğru

olmaz

7 Dermotoloji uzmanı X bebeklerde cilde renk ve-ren ve cildi guumlneşten koruyan melanin adlı pig-ment huumlcrelerinin bebeklerde yetersiz sayıda olduğunu ve bebekleri guumlneşten korumada izle-necek ilk yolun bebeğe sık dokunmuş ve pamuklu kumaştan yapılan accedilık renk giysiler giydirmek ol-duğunu belirtti

Bu cuumlmledenI Guumlneşin zararlı ışınlarından korunmada pig-

ment huumlcrelerinin etkisi vardırII Bebekleri guumlneş ccedilarpması ve yanıklarından

korumanın en etkili yolu koruyucu kremler kullanmaktır

III Bebeklerde guumlneş ccedilarpmasının yetişkinlerin-kinden fazla goumlruumllmesinin nedeni bebeklerin hareketli olmamasıdır

IV Melanin adı verilen huumlcrelerin birden ccedilok işlevi vardır

yargılarından hangilerine ulaşılamazA) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) III ve IV

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokarşılaştır-mardquo soumlz konusudur

A) Geccedilen yıla goumlre soruların daha kolay olacağı-nı duumlşuumlnuumlyorum

B) Buguumlnlerde kafasının başka şeylerle meşgul olduğu accedilık

C) Kendinize bir dost bulmak isterseniz onu ki-taplarda arayın

D) Duumlşuumlncelerimizi oumlfkelenerek anlatmak bizi so-nuca goumltuumlrmez

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlyleyenin duygularına yer verilmemiştir

A) Hafta sonu yapılacak panele farklı dallardan 42 akademisyen davet edildi

B) Yaptığı başarılı tasvirlerle adını unutulmazlar arasına kazımayı başardı

C) Anadolursquoda yaşanan toprak ağalığı sisteminin koumlhneliğini başarıyla eserine taşımış

D) Yalnızlık temasını okuyanların yuumlreğine do-kunarak vermeyi seviyor

10 I Yazının gazetede yayımlandığı duumlşuumln bir kere

II Buguumlnkuuml sınavlarımız oumlnuumlmuumlzdeki hafta accedilık-lanabilir

III Buraya geldiğinde bizi de arar sanmıştıkNumaralanmış cuumlmlelerde aşağıdaki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) Gerccedilekleşmemiş beklentiB) Oumln yargı C) VarsayımD) Olasılık

11 (I) 1930 yılında yayımlanan ldquoBir Gemici Hikacircye-sirdquo adlı eseri yazarın sanat haya tında yeni bir doumlneme başladığını goumlsterir (II) Romantik oumlge-ler hikacircye buumlnyesindeki eski ağırlıkla rını kaybe-derek yerlerini daha gerccedilekccedili bir mizaca bırakır (III) Boumlylece yazar hikacircyelerine daha toplum sal bir iccedilerik kazandırmış olur (IV) Bazı araştırmacı lar yazardaki değişimi Al manyarsquoda bulunduğu sı rada daha yakından tanı dığı Batılı yazarlara bağ larlar

Bu parccedilada numaralan mış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquosanatccedilının uumlslubuna youmlnelik değerlendir-merdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

24

712 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquooumln yargırdquo an-

lamı bulunmaktadır

A) Bu konuda bizi doğru youmlnlendirmediğini duumlşuuml-nuumlyorum

B) Zamanında yola ccedilıkmazsanız otobuumlsuuml kaccedilırır-sınız

C) Her geccedilen guumln artan enflasyon yaşam koşul-larını guumlccedilleştiriyor

D) Bu yıl yine şampiyon bizim takımımız olacak-tır

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquoazımsamardquo anla-mı iccedilermektedir

A) Bu soruları mı cevaplayamadınız sizB) Bir kitapla yazar olduğunu duumlşuumlnuumlyor ne yazıkC) Bu kadarcık parayla benden geccedilinmemi mi

bekliyorsunD) Okuyup adam olacakmış da ailesine o baka-

cakmış

14 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zaman oumlgesi vurgulanmıştır

A) Ona buumltuumln gece olanı biteni sakince anlattımB) Buumltuumln gece olanı biteni sakince ona anlattımC) Olanı biteni sakince buumltuumln gece ona anlattımD) Sakince ona olanı biteni buumltuumln gece anlattım

15 (I) Kapkaranlık sık bitki oumlrtuumlsuumlyle dolu ormanın iccedilinde ilerliyorduk (II) Her geccedilen dakika ccediloumlken karanlık yolumuzu karartıyor oumlnuumlmuumlzuuml goumlrmemiz iccedilin bize tek ışığı ay sağlıyordu (III) Geccedil de olsa yanlış bir yola girdiğimizi anlamıştık (IV) Bu yuuml-ruumlyuumlş nedeniyle hepimiz yorulmuş omuzlarımız duumlşmuumlş parmağımızı kımıldatmaya hacirclimiz kal-mamıştıYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquobetimleme (tasvir)rdquo yapılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

16 I Şimdiki aklım olsaydı onu hiccedil dinlemezdimII Bana bunları o ellerle mi yazdınIII Zamanında ona guumlvenseydim başıma bu gel-

mezdiIV Bunları bilsen bana yine de kızacak mıydınYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-lerinde ldquopişmanlıkrdquo anlamı soumlz konusudur

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) II ve IV

17 I Yaptığınız pikniğe beni davet etmek aklına gelmedi mi (sitem)

II Ders vakti geldi oumlğretmen sınıfa gelmiştir (olasılık)

III İnsanlar hacirclacirc demokrasinin oumlnemini anlamış değil (pişmanlık)

IV Tuumlrkccedilenin en oumlnemli sorunu aşırı duumlzeyde ya-bancı soumlzcuumlk kullanılmasıdır (karşılaştırma)

Yukarıdaki numaralı cuumlmlelerin hangisinin ay-raccedil iccedilindeki anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

18 (I) Cumhuriyet Doumlnemi Tuumlrk şiirinde yeni bir ccedilığır accedilan Orhan Veli Garipccedililer hareketinin en oumlnemli ismidir (II) O Tuumlrk şiirini yıpranmış kalıplardan klişe soumlzlerden kurtarıp gerccedilek hayata guumlnluumlk yaşamın arasına taşımıştır (III) Yalın anlaşılır nuumlkteli realist ve halk diliyle esprili şiirler yazmış-tır (IV) 1941rsquode yazdığı ldquoGariprdquo adlı şiir kitabının oumln soumlzuumlnde Tuumlrk şiirine yepyeni bir hava getirmek gerektiğini savunur

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde yazarın uumlslubuyla ilgili bilgi verilmiştir

A) I ve IVB) II ve IIIC) II ve IVD) III ve IV

19 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tıma başvurulmuştur

A) Eğitimin gelecek nesilleri aydınlatma işlevini unutmamalıyız dedi

B) Atatuumlrk ldquoSanatsız kalmış bir toplumun yaşam damarları kopmuş demektirrdquo der

C) Van kedileri bir goumlzuuml mavi bir goumlzuuml yeşil olma-sıyla tanınır

D) Bana anlatacaklarının ccedilok oumlnemli olduğunu soumlyledi

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 20: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

17

TE983584983584983584983584

54 (I) Erzincan guumlneyde Munzur kuzeyde Ccedilengelli

dağları ile ccedilevrili bu iki dağın sıkıştırdığı noktada Kemah ilccedilesi başlıyor (II) Sivas - Erzincan kara yolu Kemahrsquoın iccedilinden geccediliyor youmlrede uumlccedil cami sekiz mescit ve bir kale bulunuyor (III) Kemah soumlzcuumlğuumlnuumln Tuumlrkccedile olduğu ve Goumlktuumlrk Devle-tirsquonin uumlyesi Kimak Tuumlrklerinden geldiği sanılıyor (IV) 4000 yıl oumlnceki Hitit kaynaklarında Kemahrsquoın adı geccediliyor

Kemahrsquoı konu alan bu parccediladaki numaralan-mış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenler-den hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede konumuyla ilgili bilgi verilmektedirB) II cuumlmlede ccedilevresinde bulunan yapılar hak-

kında accedilıklama yapılmaktadırC) III cuumlmlede adının nereden geldiği ile ilgili bir

tahmin dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede kimler tarafından ve ne zaman

kurulduğu belirtilmektedir

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Yemekte iki ekmek doumlrt tabak fasulye geldiB) Bahccedilenin sadece arka tarafında yer kaldıC) Ccedilocukları da seminere almaya başladılarD) Bu saatten sonra kendi bildiğimi okurum

6 (I) Tuumlrkiyersquode bin uumlccedil yuumlz dolayında termal kay-nak bulunuyor (II) Bu kaynakların ccediloğu İccedil Ana-dolu ve Ege Boumllgesirsquonde yer alıyor (III) Oumlzellikle Ege Boumllgesirsquondeki kaynak suları ldquodoğal ccedilıkışlı ve bolrdquo olarak nitelendiriliyor (IV) Bu suların eriyik maden değerinin ccedilok yuumlksek kuumlkuumlrt radon ve tuz bakımından da hayli zengin olduğu biliniyor ayrıca bu kaynaklar suyu debisi sıcaklığı ccedile-şitli fiziksel ve kimyasal oumlzellikleriyle duumlnyadaki pek ccedilok kaynaktan daha uumlstuumln nitelikler taşıyor (V) Bu oumlzelliklerinden dolayı uumllkemiz termal kay-nak zenginliği accedilısından duumlnyadaki ilk uumlccedil uumllke arasında yer alıyor

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi kendinden oumlnceki cuumlmlede dile getirilen yargının sonucunu iccedilermektedirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Bu yol sizi doğrudan Ccedilekmekoumlyrsquoe ccedilıkaracaktırB) Bu başarısızlığın sebebi kendine inanmayı-

şındandırC) Olay oumlrguumlsuuml romanda daha geniştir ve ayrın-

tılara yer verilirD) Karşımıza ccedilıkan zorluklara goumlğuumls germesini bil-

meliyiz

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumln yargı soumlz konusudur

A) Yapılan incelemeler sonucunda karşı taraf haksız bulundu

B) Benim geldiğimi duyunca sevinccedilten havalara uccedilacak

C) Buumltuumln mirasını hayır kurumlarına bağışlamışD) Sonunda sesimi duyup bana doğru youmlneldi

9 I Akşam goumll kenarında buluşmak uumlzere yola ccedilıktık

II Roman oumlduumlluumlnuuml aldığı iccedilin ona herkes saygıy-la bakıyordu

III Ccedilocuklara hediye alamadığımızdan ccedilok uumlzuumll-duumlk

IV İyi bir eğitimci olayım diye her seminere katılırBu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-lerinde amaccedil-sonuccedil ilişkisi vardır

A) I ve II B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

10 (I) Eğer sağlıklı bir yaşam istiyorsak yediğimize iccediltiğimize dikkat etmeliyiz (II) Hayatımıza verdi-ğimiz duumlzenin ccedilevremize duumlzguumln oumlrnek olmasına da oumlzen goumlstermeliyiz (III) Eğer bizden sonraki nesli duumlşuumlnuumlyorsak oumlncelikle onlara bizler kendi hayatımızla oumlrnek olmalıyız (IV) Sağlıklı yaşamla sağlıklı nesiller yetişmesine oumlncuuml olmalıyız

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gilerinde koşul anlamı vardır

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve IV D) II ve III

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

18

511 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumltekilerden

farklı bir anlam ilişkisi vardır

A) Faturayı yatırmadı iccedilin iki haftadır elektriksiz otu-ruyoruz

B) Parasız kalmadığı iccedilin boumlyle rahat para har-cıyor

C) Aralarındaki kuumlskuumlnluumlğuuml sona erdirmek iccedilin oumlzuumlr diledi

D) Yazdığı hikacircyede yazım yanlışları olduğu iccedilin oumlduumll alamadı

12 (I) Artvin şehir merkezine 8 km uzaklıktaki Kafka-soumlr Yaylası boğa guumlreşlerinin de olduğu şenliğiyle tanınıyor (II) Yuumlksekliği 1100 metre olan yaylada belediyeye ait konaklamak iccedilin yapılmış elli yatak-lı Kafkasoumlr evleri var (III) Ayrıca Koumly Hizmetlerine ait bir misafirhane de hizmet veriyor (IV) Ccediladır kurma alanlarının bulunduğu yayla yuumlruumlyuumlş par-kurları ile son zamanların goumlzde mekacircnlarından

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzel-liği yanlış verilmiştir

A) Bu oumlduumlluuml sizin elinizden almak isteyebilir Varsayım

B) Zamanında buralardan arsa almak varmış Hayıflanma

C) Bizim evden iki kat daha pahalı bu ev Karşılaştırma

D) Avrupa kupalarında Tuumlrk takımlarının bu koumltuuml oyu-nu bizi şaşırtmıyor

Kanıksama

14 Şiirlerinizde anlamı guumlzelleştirmek iccedilin soumlz sanat-larına ccedilokccedila yer vermişsiniz ama anlamı farkında olmadan daraltmışsınız

Bu cuumlmleye dayanarak şairin aşağıdaki anla-tım oumlzelliklerinden hangisine uymadığı soumlyle-nebilir

A) Oumlzguumlnluumlk B) AkıcılıkC) Doğallık D) Yalınlık

15 Harvard Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesindeki bir araş-tırma ekibi uyumadan oumlnce mavi ışık yayan e-ki-tap okuyanlarla kacircğıt baskı kitap okuyanları kar-şılaştırarak e-kitapları okuyanların uykuya dalma suumlrelerinin kacircğıt baskı kitap okuyanlarınkinden ccedilok daha uzun olduğunu bu nedenle ertesi sa-bah da daha yorgun kalktıklarını ortaya ccedilıkardı

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Uyumadan oumlnce e-kitap okumak uyku kalite-

sini bozmaktadırB) Akşam saatlerinde maruz kalınan ışık uyku

hormonunun uumlretimini kısıtlamaktadırC) Kaliteli bir uyku uyuyabilmek iccedilin yatak oda-

sındaki ışık duumlzeyi son derece duumlşuumlk olmalı-dır

D) E-kitap okuyanlar kacircğıt baskı kitap okuyanlar-dan daha erken yaşlanmaktadır

16 ldquoGerccedileğin dağlarına umutsuzlukla ccedilıkılmazrdquo cuumlmlesinin yakın anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir

A) Ertelenmiş umutlar insanı perişan ederB) Umut yoksa girişim de yokturC) Umut olmadan umut edilen elde edilemezD) Umut insanoğlunun buumltuumln acılarının merhe-

midir

17 (I) Ccedilalıkuşu romanında yazar Anadolu insanının ne zor şartlar altında yaşam muumlcadelesi verdiğini anlatıyor (II) Halkın yaşadığı zorluklardan bazıla-rı ulaşım ve haberleşmedir (III) Anadolu insanının sıkıntısını İstanbulrsquoda eğitim goumlrmuumlş bir kızın ya-şadıkları uumlzerinden anlatmıştır (IV) Yazar buumltuumln bunları sade ve akıcı bir dille kaleme almıştır

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisinde ldquoCcedilalıkuşurdquonun uumlslubu hakkında bilgi verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

19

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

6

1 I Okulun bahccedilesini temizlemek uumlzere burada toplandık

II Bazı fırsatları zamanında değerlendirmek ge-rekiyor

III Guumlcuumlnuuml kanıtlamak adına buumltuumln ağırlıkları kaldırıyor

IV Boumlyle giderse bir ton daha koumlmuumlr yakarızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde amaccedil - sonuccedil ilgisi vardırA) I ve III B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

2 (I) Tuumlrkiyersquonin nuumlfusu en fazla olan ili İstanbulrsquodur (II) İstanbulrsquou Ankara ve İzmir takip ediyor (III) Yaşanabilirlik accedilısından Ankara aslında ilk sı-rada yer alır (IV) Ama İstanbul yabancı turistlerin en ccedilok ziyaret ettiği illerden

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

3 (I) Tarih konusunda bildiğim her şeyi yavaş yavaş planlı bir şekilde kardeşimle paylaşıyorum (II) Suuml-rekli konuşmam onu sıksa da yine de dikkatinden oumlduumln vermeden beni dinler (III) En ccedilok zorlandı-ğı dersi benim anlatımımla oumlğrenmeye ccedilalışması beni de mutlu ediyor (IV) Tarih sorularını dikkatli okursa emeğimizin karşılığını alırız

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-sinde koşul - sonuccedil anlamı vardırA) I B) II C) III D) IV

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilekleş-memiş bir beklenti vardır

A) Telefon ccedilalınca Sevgi arıyor sanmıştımB) Her şeyimi gizlemeden onunla paylaşırımC) Bu ccedilalışma temposu hepimize iyi gelecekD) Kısa bir suumlreliğine yurt dışına ccedilıkacağım

Karşılaştırma Bildiren YargılarOlay durum ve kavramlar arasındaki ben-zer ya da ayrılan youmlnlerin ortaya konduğu yargılardır

Cuumlmlede karşılaştırma anlamı ldquodaha ccedilok en gibi kadar derdquo soumlzcuumlkleriyle sağlanır

İki varlık durum olay veya olgu olma-dan karşılaştırma olmaz

- Ccedilocuklardan en kuumlccediluumlğuuml soumlz istedi

- Oumlykuumllerini şiirleri kadar beğendim

- Sen bu konuda benden daha tecruumlbelisin

ldquoEnrdquo soumlzcuumlğuuml en az uumlccedil şeyin karşılaştırıldığını

goumlsterir

Doğrudan AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin soumlyleyenin ağzından ccedilıktığı gibi hiccedil değiştirilmeden aktarıldığı cuumlmlelerdir

Ccedilalışmanız gerek dedi oumlğretmenimiz

Ezgi ldquoBen de geleceğimrdquo dedi

Dolaylı AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin yapıca değiştirilip kendi cuumlmlemizin iccediline sindirilerek akta-rılmasıdır

Oumlğretmen ccedilalışmamız gerektiğini soumly-ledi

Ezgi kendisinin de geleceğini soumlylediGerccedilek Soru CuumlmlesiYanıt gerektiren yanıt isteme amacıyla kurulan cuumlmlelerdir

Siz de gelecek misiniz

Soumlzde Soru CuumlmlesiAslında yanıtı bilinen cuumlmlelerdir

Ben sizi bilmez miyim

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

20

65 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil

ilgisi vardır

A) Korkularımızla yuumlzleşmenin zamanı geldi de geccediliyor

B) Beni tanıdığından bazı konuları yuumlzuumlme soumly-lemeye ccedilekinir

C) Buralardan selam goumltuumlr AnkararsquoyaD) Hep sonradan gelir aklıma anahtarı evde

unutmadığım

6 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Okulun başarısı geccedilmiş yıllara goumlre biraz daha arttı

B) Oumlvguumllere layık bir yazar olduğunu anlatıp du-rur

C) Bu işlerden pek anlamadığını defalarca anlat-tı

D) Umarım seni benim olduğum gruba verirler

7 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi uumlslupla ilgili değildir

A) Yazar kısa cuumlmlelerle anlatımı zenginleştir-miş

B) Guumlccedilluuml bir anlatıma sahip olduğunu bu eserin-de de goumlsterdi

C) Anlaşılabilir soumlzcuumlkler yapıtın beğenilmesinde oumlnemli bir etkendi

D) Romanlarında insanların ccedilevreye verdiği za-rarları işler

8 I Diyelim ki sen eve geccedil geldin (varsayım)II Etrafına kırıcı davranmasa olmaz sanki

(yakınma)III Bu kitapların oumlzetlerini ccedilıkarmanızda fayda

var (oumlneri)IV Boşuna yalvarma seni ccedilağırmaz partiye

(eleştiri)Yukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzelliği yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

9 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi anlamca olum-ludur

A) Bizi bu saatte arayacağını hiccedil duumlşuumlnmemiş-tim

B) Havada ne sis var ne pusC) Hep sınavlara ccedilalışıyoruz ama hemen unutu-

yoruzD) Eğitimde hedef olmadan başarıya ulaşmak

muumlmkuumln değil

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tım vardır

A) Oumlzuumlr dilemeyi bilmemiz gerekirB) Her zaman paranın bir işe yaramayacağını

vurgularC) Beni iyi dinlersen konuyu anlarsın diyorD) Buumlyuumlk başın buumlyuumlk derdi olur derdi babam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquopişmanlıkrdquo bil-dirmektedir

A) Zamanında duumlzenli ccedilalışmaya başlasaydım şimdi derece yapardım

B) Beni tanımadan boumlyle konuşması ccedilok normalC) Duumlşuumlncelerini accedilığa ccedilıkarmaktan hiccedilbir za-

man ccedilekinmezdiD) Bu hafta buumltuumln işler bitmiş olur

12 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde kuumlccediluumlmseme anlamı vardır

A) Yeni şirket accedilıp başarılı olacağını sanıyorB) Elindeki uumlccedil kuruşla ev almayı duumlşuumlnuumlyorC) Bizim de geleceğimizi planlar sanmıştımD) Bu olaylardan sonra ccedilaresizliği yuumlzuumlne yansı-

yordu

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

21

613 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım an-

lamı vardır

A) Sanırım bu sene de şampiyonluğu rakibe he-diye edeceğiz

B) Hiccedil oumlyle heveslenme oumlnce o bitiş noktasına va-rabilir

C) Bu saate kadar iş yerine varmıştırD) Buumltuumln bu yoğun temponun bir an olsun bittiği-

ni duumlşuumlnelim

14 Yazısında ağır ve ağdalı bir dil kullandığından okur eseri anlamakta guumlccedilluumlk ccedilekiyor

Bu cuumlmledeki anlam ilgisi aşağıdakilerden hangisinde vardır

A) Annemi toplantıya katılması iccedilin okula getir-dim

B) Eve geccedil kaldığı iccedilin bizlere hediye almışC) Kızgınlığını belirtmek iccedilin boş zaman kolluyorD) Kitabı okumak uumlzere oumlduumlnccedil aldım

15 I Galiba bu mevzu ccedilok uzayacakII Hastamız guumlnden guumlne daha iyiye gidiyorIII Oumlykuumlnden uzun cuumlmleleri ccedilıkarmalı anlatımı

biraz daha sadeleştirmelisin

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerde aşağı-daki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) OlasılıkB) SitemC) Aşamalı durumD) Oumlneri

16 (I) Sanat en genel anlamıyla yaratıcılığın ve ha-yal guumlcuumlnuumln şekil bulmasıdır (II) Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler suumlrekli değişmiş (III) Sanat soumlzcuumlğuuml genelde goumlr-sel sanatlar anlamında kullanılır (IV) Soumlzcuumlğuumln buguumlnkuuml kullanımı Batı kuumlltuumlruumlnuumln etkisiyle İngi-lizcedeki ldquoartrdquo soumlzcuumlğuumlne yakın olsa da halk ara-sında biraz daha geniş anlamında kullanılır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde tanım cuumlmlesi yer almaktadır

A) I B) II C) III D) IV

17 I Goumlzlerim goumlzuumlnde aşkı seccedilmiyorII Onlardan kalbime sevda geccedilmiyorIII Ben yordum ruhumu biraz da sen yorIV Ccediluumlnkuuml bence şimdi herkes gibisinYukarıda verilen doumlrtluumlkte numaralanmış dize-lerden hangisi kendinden oumlnceki dizenin ne-deni durumundadır

A) I B) II C) III D) IV

18 Aşağıdakilerden hangisi soumlzde soru cuumlmlesi-dir

A) Benim geleceğimden haberleri var mıB) Hangi durakta ineceğizC) Sen bu kitaptan ne anlarsın kiD) Uumlruumln değişimi yapıyor musunuz

19 Ancak buguumlnuuml hayal edebilecek kadar aklı olanlar yarının sahibi olamazlar

Aşağıdakilerden hangisi bu cuumlmleye anlamca en yakındır

A) Buguumlnuuml hayal edenler sadece guumlnuuml kurtarır-lar

B) Yarının sahibi olmak iccedilin geleceği hayal etmek gerekir

C) Daima hedefimizi en yuumlkseğe koymalıyızD) Hayalini gerccedilekleştirenler yarın iccedilin eli boş ka-

lırlar

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

22

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

7

Cuumlmlede Vurgu

Yuumlklemi fiil olan cuumlmlelerde vurgu yuumlkle-me en yakın olan soumlzcuumlk ya da soumlzcuumlk oumlbe-ği uumlzerindedir Bu kitabı bana geccedilen sene Okan almıştı Bu kitabı Okan bana geccedilen sene almıştı Bu kitabı geccedilen sene Okan bana almıştı Okan bana geccedilen sene bu kitabı almıştı

Oumln Yargı

Bir olay durum veya kişi ile ilgili olarak oumlnceden edinilmiş olumlu ve olumsuz huuml-kuumlmduumlr

Biliyorum buguumln de oumldevini getirmeye-cek

Bu adam hayatta akıllanmaz

Olasılık Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmesi imkacircn dacirchilinde olan olay olgu veya durumdur

Bu sınavdan 90 alabilirsin

Bu akşam size gelebilirim

Varsayım Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmemiş bir durumu gerccedilekleşmiş gibi kabul etmektir

Farz et ki bu sınavdan 90 aldın

Diyelim bu akşam size geldim

Gerccedilekleşmemiş BeklentiGerccedilekleşeceğine yuumlzde yuumlz inanılan bir olay ya da durumun gerccedilekleşmemesi du-rumundaki ldquobeklememezliği şaşkınlığırdquo dile getiren yargılardır

Gerccedilekleşmemiş beklenti cuumlmleleri ge-nellikle ldquosanmıştım duumlşuumlnmuumlştuumlmrdquo gibi yuumlklemlerle kurulur

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde amaccedil - so-nuccedil ilişkisi vardır

A) Hava soğuduğundan pencereyi kapattıkB) Bana kitap aldı diye ona teşekkuumlr ettimC) Yarına getirmek uumlzere bu kitabı alabilirsinD) Film izlemek iccedilin sinemaya gitmeye karar ver-

dik

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoiccedilinrdquo soumlzcuuml-ğuuml cuumlmleye diğerlerinden farklı bir anlam kat-mıştır

A) Sınava ccedilalışmak iccedilin eve erken gittimB) Eski guumlnleri hatırladığım iccedilin duygulandımC) Karadenizrsquoe gitmek iccedilin guumln sayıyoruz D) Okumak iccedilin fırsatlar yaratmalı insan kendine

3 (I) Eserleriyle bir anda magazin malzemesi hacircline gelen sanatccedilıların bu sonuccedilta payları ne kadardır bilemiyorum doğrusu (II) Son zamanlarda ccedilok tartışılan ldquoccedilok satmardquo meselesi gerccedilekten onların hayallerini suumlsluumlyor mudur (III) Ya da adlarının guumlzellik veya yakışıklılıklarının eserlerinin oumlnuumlne geccedilmesi acaba kendilerini rahatsız ediyor mu-dur (IV) Bu tartışılabilir ancak şu belli ki piyasa-da boumlyle allanıp pullanmaya yuumlceltilmeye merak-lı sanatccedilı tipleri ccedilok

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangisi diğerlerine goumlre daha kesin bir yargıdırA) I B) II C) III D) IV

4 I Necip Fazılrsquoın ldquoKaldırımlarrdquo şiiri aynı zamanda bestelenmiştir

II Sabahattin Alirsquonin eserlerinde ağalık sistemi-nin başarılı eleştirisini goumlruumlrsuumlnuumlz

III Uumlnluuml yazar en sevilen eserlerini Bodrumrsquoda yazmıştır

IV Yaptığı muhteşem betimlemeler onu diğer ya-zarlardan ayırır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangisi kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden farklı-dır

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

23

TE983584983584983584983584

75 Başarılı bir takımın pek ccedilok eli tek bir beyni var-

dır

Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cuumlmleye en yakındır

A) Başarıyı getiren iş birliği iccedilinde ccedilalışmaktırB) Tek akıl bol iş birliği başarıyı getirirC) Başarı iccedilin insanları bir kişi organize etmelidirD) Bir kişi karar verir ccedilok kişi uygularsa başarı

gelir

6 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım soumlz konusu değildir

A) Farz edelim ki şu an yaz tatili gelmişB) Sınavı kazandığını duumlşuumln ne kadar mutlu olu-

ruzC) Diyelim ki seni aramadı ne yapacaksın o za-

manD) Varsayımlar uumlzerinden karar vermek doğru

olmaz

7 Dermotoloji uzmanı X bebeklerde cilde renk ve-ren ve cildi guumlneşten koruyan melanin adlı pig-ment huumlcrelerinin bebeklerde yetersiz sayıda olduğunu ve bebekleri guumlneşten korumada izle-necek ilk yolun bebeğe sık dokunmuş ve pamuklu kumaştan yapılan accedilık renk giysiler giydirmek ol-duğunu belirtti

Bu cuumlmledenI Guumlneşin zararlı ışınlarından korunmada pig-

ment huumlcrelerinin etkisi vardırII Bebekleri guumlneş ccedilarpması ve yanıklarından

korumanın en etkili yolu koruyucu kremler kullanmaktır

III Bebeklerde guumlneş ccedilarpmasının yetişkinlerin-kinden fazla goumlruumllmesinin nedeni bebeklerin hareketli olmamasıdır

IV Melanin adı verilen huumlcrelerin birden ccedilok işlevi vardır

yargılarından hangilerine ulaşılamazA) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) III ve IV

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokarşılaştır-mardquo soumlz konusudur

A) Geccedilen yıla goumlre soruların daha kolay olacağı-nı duumlşuumlnuumlyorum

B) Buguumlnlerde kafasının başka şeylerle meşgul olduğu accedilık

C) Kendinize bir dost bulmak isterseniz onu ki-taplarda arayın

D) Duumlşuumlncelerimizi oumlfkelenerek anlatmak bizi so-nuca goumltuumlrmez

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlyleyenin duygularına yer verilmemiştir

A) Hafta sonu yapılacak panele farklı dallardan 42 akademisyen davet edildi

B) Yaptığı başarılı tasvirlerle adını unutulmazlar arasına kazımayı başardı

C) Anadolursquoda yaşanan toprak ağalığı sisteminin koumlhneliğini başarıyla eserine taşımış

D) Yalnızlık temasını okuyanların yuumlreğine do-kunarak vermeyi seviyor

10 I Yazının gazetede yayımlandığı duumlşuumln bir kere

II Buguumlnkuuml sınavlarımız oumlnuumlmuumlzdeki hafta accedilık-lanabilir

III Buraya geldiğinde bizi de arar sanmıştıkNumaralanmış cuumlmlelerde aşağıdaki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) Gerccedilekleşmemiş beklentiB) Oumln yargı C) VarsayımD) Olasılık

11 (I) 1930 yılında yayımlanan ldquoBir Gemici Hikacircye-sirdquo adlı eseri yazarın sanat haya tında yeni bir doumlneme başladığını goumlsterir (II) Romantik oumlge-ler hikacircye buumlnyesindeki eski ağırlıkla rını kaybe-derek yerlerini daha gerccedilekccedili bir mizaca bırakır (III) Boumlylece yazar hikacircyelerine daha toplum sal bir iccedilerik kazandırmış olur (IV) Bazı araştırmacı lar yazardaki değişimi Al manyarsquoda bulunduğu sı rada daha yakından tanı dığı Batılı yazarlara bağ larlar

Bu parccedilada numaralan mış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquosanatccedilının uumlslubuna youmlnelik değerlendir-merdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

24

712 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquooumln yargırdquo an-

lamı bulunmaktadır

A) Bu konuda bizi doğru youmlnlendirmediğini duumlşuuml-nuumlyorum

B) Zamanında yola ccedilıkmazsanız otobuumlsuuml kaccedilırır-sınız

C) Her geccedilen guumln artan enflasyon yaşam koşul-larını guumlccedilleştiriyor

D) Bu yıl yine şampiyon bizim takımımız olacak-tır

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquoazımsamardquo anla-mı iccedilermektedir

A) Bu soruları mı cevaplayamadınız sizB) Bir kitapla yazar olduğunu duumlşuumlnuumlyor ne yazıkC) Bu kadarcık parayla benden geccedilinmemi mi

bekliyorsunD) Okuyup adam olacakmış da ailesine o baka-

cakmış

14 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zaman oumlgesi vurgulanmıştır

A) Ona buumltuumln gece olanı biteni sakince anlattımB) Buumltuumln gece olanı biteni sakince ona anlattımC) Olanı biteni sakince buumltuumln gece ona anlattımD) Sakince ona olanı biteni buumltuumln gece anlattım

15 (I) Kapkaranlık sık bitki oumlrtuumlsuumlyle dolu ormanın iccedilinde ilerliyorduk (II) Her geccedilen dakika ccediloumlken karanlık yolumuzu karartıyor oumlnuumlmuumlzuuml goumlrmemiz iccedilin bize tek ışığı ay sağlıyordu (III) Geccedil de olsa yanlış bir yola girdiğimizi anlamıştık (IV) Bu yuuml-ruumlyuumlş nedeniyle hepimiz yorulmuş omuzlarımız duumlşmuumlş parmağımızı kımıldatmaya hacirclimiz kal-mamıştıYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquobetimleme (tasvir)rdquo yapılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

16 I Şimdiki aklım olsaydı onu hiccedil dinlemezdimII Bana bunları o ellerle mi yazdınIII Zamanında ona guumlvenseydim başıma bu gel-

mezdiIV Bunları bilsen bana yine de kızacak mıydınYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-lerinde ldquopişmanlıkrdquo anlamı soumlz konusudur

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) II ve IV

17 I Yaptığınız pikniğe beni davet etmek aklına gelmedi mi (sitem)

II Ders vakti geldi oumlğretmen sınıfa gelmiştir (olasılık)

III İnsanlar hacirclacirc demokrasinin oumlnemini anlamış değil (pişmanlık)

IV Tuumlrkccedilenin en oumlnemli sorunu aşırı duumlzeyde ya-bancı soumlzcuumlk kullanılmasıdır (karşılaştırma)

Yukarıdaki numaralı cuumlmlelerin hangisinin ay-raccedil iccedilindeki anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

18 (I) Cumhuriyet Doumlnemi Tuumlrk şiirinde yeni bir ccedilığır accedilan Orhan Veli Garipccedililer hareketinin en oumlnemli ismidir (II) O Tuumlrk şiirini yıpranmış kalıplardan klişe soumlzlerden kurtarıp gerccedilek hayata guumlnluumlk yaşamın arasına taşımıştır (III) Yalın anlaşılır nuumlkteli realist ve halk diliyle esprili şiirler yazmış-tır (IV) 1941rsquode yazdığı ldquoGariprdquo adlı şiir kitabının oumln soumlzuumlnde Tuumlrk şiirine yepyeni bir hava getirmek gerektiğini savunur

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde yazarın uumlslubuyla ilgili bilgi verilmiştir

A) I ve IVB) II ve IIIC) II ve IVD) III ve IV

19 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tıma başvurulmuştur

A) Eğitimin gelecek nesilleri aydınlatma işlevini unutmamalıyız dedi

B) Atatuumlrk ldquoSanatsız kalmış bir toplumun yaşam damarları kopmuş demektirrdquo der

C) Van kedileri bir goumlzuuml mavi bir goumlzuuml yeşil olma-sıyla tanınır

D) Bana anlatacaklarının ccedilok oumlnemli olduğunu soumlyledi

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 21: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

18

511 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumltekilerden

farklı bir anlam ilişkisi vardır

A) Faturayı yatırmadı iccedilin iki haftadır elektriksiz otu-ruyoruz

B) Parasız kalmadığı iccedilin boumlyle rahat para har-cıyor

C) Aralarındaki kuumlskuumlnluumlğuuml sona erdirmek iccedilin oumlzuumlr diledi

D) Yazdığı hikacircyede yazım yanlışları olduğu iccedilin oumlduumll alamadı

12 (I) Artvin şehir merkezine 8 km uzaklıktaki Kafka-soumlr Yaylası boğa guumlreşlerinin de olduğu şenliğiyle tanınıyor (II) Yuumlksekliği 1100 metre olan yaylada belediyeye ait konaklamak iccedilin yapılmış elli yatak-lı Kafkasoumlr evleri var (III) Ayrıca Koumly Hizmetlerine ait bir misafirhane de hizmet veriyor (IV) Ccediladır kurma alanlarının bulunduğu yayla yuumlruumlyuumlş par-kurları ile son zamanların goumlzde mekacircnlarından

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzel-liği yanlış verilmiştir

A) Bu oumlduumlluuml sizin elinizden almak isteyebilir Varsayım

B) Zamanında buralardan arsa almak varmış Hayıflanma

C) Bizim evden iki kat daha pahalı bu ev Karşılaştırma

D) Avrupa kupalarında Tuumlrk takımlarının bu koumltuuml oyu-nu bizi şaşırtmıyor

Kanıksama

14 Şiirlerinizde anlamı guumlzelleştirmek iccedilin soumlz sanat-larına ccedilokccedila yer vermişsiniz ama anlamı farkında olmadan daraltmışsınız

Bu cuumlmleye dayanarak şairin aşağıdaki anla-tım oumlzelliklerinden hangisine uymadığı soumlyle-nebilir

A) Oumlzguumlnluumlk B) AkıcılıkC) Doğallık D) Yalınlık

15 Harvard Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesindeki bir araş-tırma ekibi uyumadan oumlnce mavi ışık yayan e-ki-tap okuyanlarla kacircğıt baskı kitap okuyanları kar-şılaştırarak e-kitapları okuyanların uykuya dalma suumlrelerinin kacircğıt baskı kitap okuyanlarınkinden ccedilok daha uzun olduğunu bu nedenle ertesi sa-bah da daha yorgun kalktıklarını ortaya ccedilıkardı

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Uyumadan oumlnce e-kitap okumak uyku kalite-

sini bozmaktadırB) Akşam saatlerinde maruz kalınan ışık uyku

hormonunun uumlretimini kısıtlamaktadırC) Kaliteli bir uyku uyuyabilmek iccedilin yatak oda-

sındaki ışık duumlzeyi son derece duumlşuumlk olmalı-dır

D) E-kitap okuyanlar kacircğıt baskı kitap okuyanlar-dan daha erken yaşlanmaktadır

16 ldquoGerccedileğin dağlarına umutsuzlukla ccedilıkılmazrdquo cuumlmlesinin yakın anlamlısı aşağıdakilerden hangisidir

A) Ertelenmiş umutlar insanı perişan ederB) Umut yoksa girişim de yokturC) Umut olmadan umut edilen elde edilemezD) Umut insanoğlunun buumltuumln acılarının merhe-

midir

17 (I) Ccedilalıkuşu romanında yazar Anadolu insanının ne zor şartlar altında yaşam muumlcadelesi verdiğini anlatıyor (II) Halkın yaşadığı zorluklardan bazıla-rı ulaşım ve haberleşmedir (III) Anadolu insanının sıkıntısını İstanbulrsquoda eğitim goumlrmuumlş bir kızın ya-şadıkları uumlzerinden anlatmıştır (IV) Yazar buumltuumln bunları sade ve akıcı bir dille kaleme almıştır

Bu metindeki numaralanmış cuumlmlelerden han-gisinde ldquoCcedilalıkuşurdquonun uumlslubu hakkında bilgi verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

19

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

6

1 I Okulun bahccedilesini temizlemek uumlzere burada toplandık

II Bazı fırsatları zamanında değerlendirmek ge-rekiyor

III Guumlcuumlnuuml kanıtlamak adına buumltuumln ağırlıkları kaldırıyor

IV Boumlyle giderse bir ton daha koumlmuumlr yakarızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde amaccedil - sonuccedil ilgisi vardırA) I ve III B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

2 (I) Tuumlrkiyersquonin nuumlfusu en fazla olan ili İstanbulrsquodur (II) İstanbulrsquou Ankara ve İzmir takip ediyor (III) Yaşanabilirlik accedilısından Ankara aslında ilk sı-rada yer alır (IV) Ama İstanbul yabancı turistlerin en ccedilok ziyaret ettiği illerden

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

3 (I) Tarih konusunda bildiğim her şeyi yavaş yavaş planlı bir şekilde kardeşimle paylaşıyorum (II) Suuml-rekli konuşmam onu sıksa da yine de dikkatinden oumlduumln vermeden beni dinler (III) En ccedilok zorlandı-ğı dersi benim anlatımımla oumlğrenmeye ccedilalışması beni de mutlu ediyor (IV) Tarih sorularını dikkatli okursa emeğimizin karşılığını alırız

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-sinde koşul - sonuccedil anlamı vardırA) I B) II C) III D) IV

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilekleş-memiş bir beklenti vardır

A) Telefon ccedilalınca Sevgi arıyor sanmıştımB) Her şeyimi gizlemeden onunla paylaşırımC) Bu ccedilalışma temposu hepimize iyi gelecekD) Kısa bir suumlreliğine yurt dışına ccedilıkacağım

Karşılaştırma Bildiren YargılarOlay durum ve kavramlar arasındaki ben-zer ya da ayrılan youmlnlerin ortaya konduğu yargılardır

Cuumlmlede karşılaştırma anlamı ldquodaha ccedilok en gibi kadar derdquo soumlzcuumlkleriyle sağlanır

İki varlık durum olay veya olgu olma-dan karşılaştırma olmaz

- Ccedilocuklardan en kuumlccediluumlğuuml soumlz istedi

- Oumlykuumllerini şiirleri kadar beğendim

- Sen bu konuda benden daha tecruumlbelisin

ldquoEnrdquo soumlzcuumlğuuml en az uumlccedil şeyin karşılaştırıldığını

goumlsterir

Doğrudan AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin soumlyleyenin ağzından ccedilıktığı gibi hiccedil değiştirilmeden aktarıldığı cuumlmlelerdir

Ccedilalışmanız gerek dedi oumlğretmenimiz

Ezgi ldquoBen de geleceğimrdquo dedi

Dolaylı AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin yapıca değiştirilip kendi cuumlmlemizin iccediline sindirilerek akta-rılmasıdır

Oumlğretmen ccedilalışmamız gerektiğini soumly-ledi

Ezgi kendisinin de geleceğini soumlylediGerccedilek Soru CuumlmlesiYanıt gerektiren yanıt isteme amacıyla kurulan cuumlmlelerdir

Siz de gelecek misiniz

Soumlzde Soru CuumlmlesiAslında yanıtı bilinen cuumlmlelerdir

Ben sizi bilmez miyim

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

20

65 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil

ilgisi vardır

A) Korkularımızla yuumlzleşmenin zamanı geldi de geccediliyor

B) Beni tanıdığından bazı konuları yuumlzuumlme soumly-lemeye ccedilekinir

C) Buralardan selam goumltuumlr AnkararsquoyaD) Hep sonradan gelir aklıma anahtarı evde

unutmadığım

6 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Okulun başarısı geccedilmiş yıllara goumlre biraz daha arttı

B) Oumlvguumllere layık bir yazar olduğunu anlatıp du-rur

C) Bu işlerden pek anlamadığını defalarca anlat-tı

D) Umarım seni benim olduğum gruba verirler

7 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi uumlslupla ilgili değildir

A) Yazar kısa cuumlmlelerle anlatımı zenginleştir-miş

B) Guumlccedilluuml bir anlatıma sahip olduğunu bu eserin-de de goumlsterdi

C) Anlaşılabilir soumlzcuumlkler yapıtın beğenilmesinde oumlnemli bir etkendi

D) Romanlarında insanların ccedilevreye verdiği za-rarları işler

8 I Diyelim ki sen eve geccedil geldin (varsayım)II Etrafına kırıcı davranmasa olmaz sanki

(yakınma)III Bu kitapların oumlzetlerini ccedilıkarmanızda fayda

var (oumlneri)IV Boşuna yalvarma seni ccedilağırmaz partiye

(eleştiri)Yukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzelliği yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

9 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi anlamca olum-ludur

A) Bizi bu saatte arayacağını hiccedil duumlşuumlnmemiş-tim

B) Havada ne sis var ne pusC) Hep sınavlara ccedilalışıyoruz ama hemen unutu-

yoruzD) Eğitimde hedef olmadan başarıya ulaşmak

muumlmkuumln değil

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tım vardır

A) Oumlzuumlr dilemeyi bilmemiz gerekirB) Her zaman paranın bir işe yaramayacağını

vurgularC) Beni iyi dinlersen konuyu anlarsın diyorD) Buumlyuumlk başın buumlyuumlk derdi olur derdi babam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquopişmanlıkrdquo bil-dirmektedir

A) Zamanında duumlzenli ccedilalışmaya başlasaydım şimdi derece yapardım

B) Beni tanımadan boumlyle konuşması ccedilok normalC) Duumlşuumlncelerini accedilığa ccedilıkarmaktan hiccedilbir za-

man ccedilekinmezdiD) Bu hafta buumltuumln işler bitmiş olur

12 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde kuumlccediluumlmseme anlamı vardır

A) Yeni şirket accedilıp başarılı olacağını sanıyorB) Elindeki uumlccedil kuruşla ev almayı duumlşuumlnuumlyorC) Bizim de geleceğimizi planlar sanmıştımD) Bu olaylardan sonra ccedilaresizliği yuumlzuumlne yansı-

yordu

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

21

613 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım an-

lamı vardır

A) Sanırım bu sene de şampiyonluğu rakibe he-diye edeceğiz

B) Hiccedil oumlyle heveslenme oumlnce o bitiş noktasına va-rabilir

C) Bu saate kadar iş yerine varmıştırD) Buumltuumln bu yoğun temponun bir an olsun bittiği-

ni duumlşuumlnelim

14 Yazısında ağır ve ağdalı bir dil kullandığından okur eseri anlamakta guumlccedilluumlk ccedilekiyor

Bu cuumlmledeki anlam ilgisi aşağıdakilerden hangisinde vardır

A) Annemi toplantıya katılması iccedilin okula getir-dim

B) Eve geccedil kaldığı iccedilin bizlere hediye almışC) Kızgınlığını belirtmek iccedilin boş zaman kolluyorD) Kitabı okumak uumlzere oumlduumlnccedil aldım

15 I Galiba bu mevzu ccedilok uzayacakII Hastamız guumlnden guumlne daha iyiye gidiyorIII Oumlykuumlnden uzun cuumlmleleri ccedilıkarmalı anlatımı

biraz daha sadeleştirmelisin

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerde aşağı-daki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) OlasılıkB) SitemC) Aşamalı durumD) Oumlneri

16 (I) Sanat en genel anlamıyla yaratıcılığın ve ha-yal guumlcuumlnuumln şekil bulmasıdır (II) Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler suumlrekli değişmiş (III) Sanat soumlzcuumlğuuml genelde goumlr-sel sanatlar anlamında kullanılır (IV) Soumlzcuumlğuumln buguumlnkuuml kullanımı Batı kuumlltuumlruumlnuumln etkisiyle İngi-lizcedeki ldquoartrdquo soumlzcuumlğuumlne yakın olsa da halk ara-sında biraz daha geniş anlamında kullanılır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde tanım cuumlmlesi yer almaktadır

A) I B) II C) III D) IV

17 I Goumlzlerim goumlzuumlnde aşkı seccedilmiyorII Onlardan kalbime sevda geccedilmiyorIII Ben yordum ruhumu biraz da sen yorIV Ccediluumlnkuuml bence şimdi herkes gibisinYukarıda verilen doumlrtluumlkte numaralanmış dize-lerden hangisi kendinden oumlnceki dizenin ne-deni durumundadır

A) I B) II C) III D) IV

18 Aşağıdakilerden hangisi soumlzde soru cuumlmlesi-dir

A) Benim geleceğimden haberleri var mıB) Hangi durakta ineceğizC) Sen bu kitaptan ne anlarsın kiD) Uumlruumln değişimi yapıyor musunuz

19 Ancak buguumlnuuml hayal edebilecek kadar aklı olanlar yarının sahibi olamazlar

Aşağıdakilerden hangisi bu cuumlmleye anlamca en yakındır

A) Buguumlnuuml hayal edenler sadece guumlnuuml kurtarır-lar

B) Yarının sahibi olmak iccedilin geleceği hayal etmek gerekir

C) Daima hedefimizi en yuumlkseğe koymalıyızD) Hayalini gerccedilekleştirenler yarın iccedilin eli boş ka-

lırlar

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

22

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

7

Cuumlmlede Vurgu

Yuumlklemi fiil olan cuumlmlelerde vurgu yuumlkle-me en yakın olan soumlzcuumlk ya da soumlzcuumlk oumlbe-ği uumlzerindedir Bu kitabı bana geccedilen sene Okan almıştı Bu kitabı Okan bana geccedilen sene almıştı Bu kitabı geccedilen sene Okan bana almıştı Okan bana geccedilen sene bu kitabı almıştı

Oumln Yargı

Bir olay durum veya kişi ile ilgili olarak oumlnceden edinilmiş olumlu ve olumsuz huuml-kuumlmduumlr

Biliyorum buguumln de oumldevini getirmeye-cek

Bu adam hayatta akıllanmaz

Olasılık Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmesi imkacircn dacirchilinde olan olay olgu veya durumdur

Bu sınavdan 90 alabilirsin

Bu akşam size gelebilirim

Varsayım Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmemiş bir durumu gerccedilekleşmiş gibi kabul etmektir

Farz et ki bu sınavdan 90 aldın

Diyelim bu akşam size geldim

Gerccedilekleşmemiş BeklentiGerccedilekleşeceğine yuumlzde yuumlz inanılan bir olay ya da durumun gerccedilekleşmemesi du-rumundaki ldquobeklememezliği şaşkınlığırdquo dile getiren yargılardır

Gerccedilekleşmemiş beklenti cuumlmleleri ge-nellikle ldquosanmıştım duumlşuumlnmuumlştuumlmrdquo gibi yuumlklemlerle kurulur

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde amaccedil - so-nuccedil ilişkisi vardır

A) Hava soğuduğundan pencereyi kapattıkB) Bana kitap aldı diye ona teşekkuumlr ettimC) Yarına getirmek uumlzere bu kitabı alabilirsinD) Film izlemek iccedilin sinemaya gitmeye karar ver-

dik

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoiccedilinrdquo soumlzcuuml-ğuuml cuumlmleye diğerlerinden farklı bir anlam kat-mıştır

A) Sınava ccedilalışmak iccedilin eve erken gittimB) Eski guumlnleri hatırladığım iccedilin duygulandımC) Karadenizrsquoe gitmek iccedilin guumln sayıyoruz D) Okumak iccedilin fırsatlar yaratmalı insan kendine

3 (I) Eserleriyle bir anda magazin malzemesi hacircline gelen sanatccedilıların bu sonuccedilta payları ne kadardır bilemiyorum doğrusu (II) Son zamanlarda ccedilok tartışılan ldquoccedilok satmardquo meselesi gerccedilekten onların hayallerini suumlsluumlyor mudur (III) Ya da adlarının guumlzellik veya yakışıklılıklarının eserlerinin oumlnuumlne geccedilmesi acaba kendilerini rahatsız ediyor mu-dur (IV) Bu tartışılabilir ancak şu belli ki piyasa-da boumlyle allanıp pullanmaya yuumlceltilmeye merak-lı sanatccedilı tipleri ccedilok

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangisi diğerlerine goumlre daha kesin bir yargıdırA) I B) II C) III D) IV

4 I Necip Fazılrsquoın ldquoKaldırımlarrdquo şiiri aynı zamanda bestelenmiştir

II Sabahattin Alirsquonin eserlerinde ağalık sistemi-nin başarılı eleştirisini goumlruumlrsuumlnuumlz

III Uumlnluuml yazar en sevilen eserlerini Bodrumrsquoda yazmıştır

IV Yaptığı muhteşem betimlemeler onu diğer ya-zarlardan ayırır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangisi kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden farklı-dır

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

23

TE983584983584983584983584

75 Başarılı bir takımın pek ccedilok eli tek bir beyni var-

dır

Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cuumlmleye en yakındır

A) Başarıyı getiren iş birliği iccedilinde ccedilalışmaktırB) Tek akıl bol iş birliği başarıyı getirirC) Başarı iccedilin insanları bir kişi organize etmelidirD) Bir kişi karar verir ccedilok kişi uygularsa başarı

gelir

6 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım soumlz konusu değildir

A) Farz edelim ki şu an yaz tatili gelmişB) Sınavı kazandığını duumlşuumln ne kadar mutlu olu-

ruzC) Diyelim ki seni aramadı ne yapacaksın o za-

manD) Varsayımlar uumlzerinden karar vermek doğru

olmaz

7 Dermotoloji uzmanı X bebeklerde cilde renk ve-ren ve cildi guumlneşten koruyan melanin adlı pig-ment huumlcrelerinin bebeklerde yetersiz sayıda olduğunu ve bebekleri guumlneşten korumada izle-necek ilk yolun bebeğe sık dokunmuş ve pamuklu kumaştan yapılan accedilık renk giysiler giydirmek ol-duğunu belirtti

Bu cuumlmledenI Guumlneşin zararlı ışınlarından korunmada pig-

ment huumlcrelerinin etkisi vardırII Bebekleri guumlneş ccedilarpması ve yanıklarından

korumanın en etkili yolu koruyucu kremler kullanmaktır

III Bebeklerde guumlneş ccedilarpmasının yetişkinlerin-kinden fazla goumlruumllmesinin nedeni bebeklerin hareketli olmamasıdır

IV Melanin adı verilen huumlcrelerin birden ccedilok işlevi vardır

yargılarından hangilerine ulaşılamazA) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) III ve IV

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokarşılaştır-mardquo soumlz konusudur

A) Geccedilen yıla goumlre soruların daha kolay olacağı-nı duumlşuumlnuumlyorum

B) Buguumlnlerde kafasının başka şeylerle meşgul olduğu accedilık

C) Kendinize bir dost bulmak isterseniz onu ki-taplarda arayın

D) Duumlşuumlncelerimizi oumlfkelenerek anlatmak bizi so-nuca goumltuumlrmez

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlyleyenin duygularına yer verilmemiştir

A) Hafta sonu yapılacak panele farklı dallardan 42 akademisyen davet edildi

B) Yaptığı başarılı tasvirlerle adını unutulmazlar arasına kazımayı başardı

C) Anadolursquoda yaşanan toprak ağalığı sisteminin koumlhneliğini başarıyla eserine taşımış

D) Yalnızlık temasını okuyanların yuumlreğine do-kunarak vermeyi seviyor

10 I Yazının gazetede yayımlandığı duumlşuumln bir kere

II Buguumlnkuuml sınavlarımız oumlnuumlmuumlzdeki hafta accedilık-lanabilir

III Buraya geldiğinde bizi de arar sanmıştıkNumaralanmış cuumlmlelerde aşağıdaki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) Gerccedilekleşmemiş beklentiB) Oumln yargı C) VarsayımD) Olasılık

11 (I) 1930 yılında yayımlanan ldquoBir Gemici Hikacircye-sirdquo adlı eseri yazarın sanat haya tında yeni bir doumlneme başladığını goumlsterir (II) Romantik oumlge-ler hikacircye buumlnyesindeki eski ağırlıkla rını kaybe-derek yerlerini daha gerccedilekccedili bir mizaca bırakır (III) Boumlylece yazar hikacircyelerine daha toplum sal bir iccedilerik kazandırmış olur (IV) Bazı araştırmacı lar yazardaki değişimi Al manyarsquoda bulunduğu sı rada daha yakından tanı dığı Batılı yazarlara bağ larlar

Bu parccedilada numaralan mış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquosanatccedilının uumlslubuna youmlnelik değerlendir-merdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

24

712 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquooumln yargırdquo an-

lamı bulunmaktadır

A) Bu konuda bizi doğru youmlnlendirmediğini duumlşuuml-nuumlyorum

B) Zamanında yola ccedilıkmazsanız otobuumlsuuml kaccedilırır-sınız

C) Her geccedilen guumln artan enflasyon yaşam koşul-larını guumlccedilleştiriyor

D) Bu yıl yine şampiyon bizim takımımız olacak-tır

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquoazımsamardquo anla-mı iccedilermektedir

A) Bu soruları mı cevaplayamadınız sizB) Bir kitapla yazar olduğunu duumlşuumlnuumlyor ne yazıkC) Bu kadarcık parayla benden geccedilinmemi mi

bekliyorsunD) Okuyup adam olacakmış da ailesine o baka-

cakmış

14 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zaman oumlgesi vurgulanmıştır

A) Ona buumltuumln gece olanı biteni sakince anlattımB) Buumltuumln gece olanı biteni sakince ona anlattımC) Olanı biteni sakince buumltuumln gece ona anlattımD) Sakince ona olanı biteni buumltuumln gece anlattım

15 (I) Kapkaranlık sık bitki oumlrtuumlsuumlyle dolu ormanın iccedilinde ilerliyorduk (II) Her geccedilen dakika ccediloumlken karanlık yolumuzu karartıyor oumlnuumlmuumlzuuml goumlrmemiz iccedilin bize tek ışığı ay sağlıyordu (III) Geccedil de olsa yanlış bir yola girdiğimizi anlamıştık (IV) Bu yuuml-ruumlyuumlş nedeniyle hepimiz yorulmuş omuzlarımız duumlşmuumlş parmağımızı kımıldatmaya hacirclimiz kal-mamıştıYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquobetimleme (tasvir)rdquo yapılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

16 I Şimdiki aklım olsaydı onu hiccedil dinlemezdimII Bana bunları o ellerle mi yazdınIII Zamanında ona guumlvenseydim başıma bu gel-

mezdiIV Bunları bilsen bana yine de kızacak mıydınYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-lerinde ldquopişmanlıkrdquo anlamı soumlz konusudur

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) II ve IV

17 I Yaptığınız pikniğe beni davet etmek aklına gelmedi mi (sitem)

II Ders vakti geldi oumlğretmen sınıfa gelmiştir (olasılık)

III İnsanlar hacirclacirc demokrasinin oumlnemini anlamış değil (pişmanlık)

IV Tuumlrkccedilenin en oumlnemli sorunu aşırı duumlzeyde ya-bancı soumlzcuumlk kullanılmasıdır (karşılaştırma)

Yukarıdaki numaralı cuumlmlelerin hangisinin ay-raccedil iccedilindeki anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

18 (I) Cumhuriyet Doumlnemi Tuumlrk şiirinde yeni bir ccedilığır accedilan Orhan Veli Garipccedililer hareketinin en oumlnemli ismidir (II) O Tuumlrk şiirini yıpranmış kalıplardan klişe soumlzlerden kurtarıp gerccedilek hayata guumlnluumlk yaşamın arasına taşımıştır (III) Yalın anlaşılır nuumlkteli realist ve halk diliyle esprili şiirler yazmış-tır (IV) 1941rsquode yazdığı ldquoGariprdquo adlı şiir kitabının oumln soumlzuumlnde Tuumlrk şiirine yepyeni bir hava getirmek gerektiğini savunur

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde yazarın uumlslubuyla ilgili bilgi verilmiştir

A) I ve IVB) II ve IIIC) II ve IVD) III ve IV

19 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tıma başvurulmuştur

A) Eğitimin gelecek nesilleri aydınlatma işlevini unutmamalıyız dedi

B) Atatuumlrk ldquoSanatsız kalmış bir toplumun yaşam damarları kopmuş demektirrdquo der

C) Van kedileri bir goumlzuuml mavi bir goumlzuuml yeşil olma-sıyla tanınır

D) Bana anlatacaklarının ccedilok oumlnemli olduğunu soumlyledi

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 22: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

19

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

6

1 I Okulun bahccedilesini temizlemek uumlzere burada toplandık

II Bazı fırsatları zamanında değerlendirmek ge-rekiyor

III Guumlcuumlnuuml kanıtlamak adına buumltuumln ağırlıkları kaldırıyor

IV Boumlyle giderse bir ton daha koumlmuumlr yakarızYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde amaccedil - sonuccedil ilgisi vardırA) I ve III B) I ve IVC) II ve IV D) III ve IV

2 (I) Tuumlrkiyersquonin nuumlfusu en fazla olan ili İstanbulrsquodur (II) İstanbulrsquou Ankara ve İzmir takip ediyor (III) Yaşanabilirlik accedilısından Ankara aslında ilk sı-rada yer alır (IV) Ama İstanbul yabancı turistlerin en ccedilok ziyaret ettiği illerden

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-si kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden fark-lıdırA) I B) II C) III D) IV

3 (I) Tarih konusunda bildiğim her şeyi yavaş yavaş planlı bir şekilde kardeşimle paylaşıyorum (II) Suuml-rekli konuşmam onu sıksa da yine de dikkatinden oumlduumln vermeden beni dinler (III) En ccedilok zorlandı-ğı dersi benim anlatımımla oumlğrenmeye ccedilalışması beni de mutlu ediyor (IV) Tarih sorularını dikkatli okursa emeğimizin karşılığını alırız

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-sinde koşul - sonuccedil anlamı vardırA) I B) II C) III D) IV

4 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde gerccedilekleş-memiş bir beklenti vardır

A) Telefon ccedilalınca Sevgi arıyor sanmıştımB) Her şeyimi gizlemeden onunla paylaşırımC) Bu ccedilalışma temposu hepimize iyi gelecekD) Kısa bir suumlreliğine yurt dışına ccedilıkacağım

Karşılaştırma Bildiren YargılarOlay durum ve kavramlar arasındaki ben-zer ya da ayrılan youmlnlerin ortaya konduğu yargılardır

Cuumlmlede karşılaştırma anlamı ldquodaha ccedilok en gibi kadar derdquo soumlzcuumlkleriyle sağlanır

İki varlık durum olay veya olgu olma-dan karşılaştırma olmaz

- Ccedilocuklardan en kuumlccediluumlğuuml soumlz istedi

- Oumlykuumllerini şiirleri kadar beğendim

- Sen bu konuda benden daha tecruumlbelisin

ldquoEnrdquo soumlzcuumlğuuml en az uumlccedil şeyin karşılaştırıldığını

goumlsterir

Doğrudan AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin soumlyleyenin ağzından ccedilıktığı gibi hiccedil değiştirilmeden aktarıldığı cuumlmlelerdir

Ccedilalışmanız gerek dedi oumlğretmenimiz

Ezgi ldquoBen de geleceğimrdquo dedi

Dolaylı AnlatımBaşkasının cuumlmlesinin yapıca değiştirilip kendi cuumlmlemizin iccediline sindirilerek akta-rılmasıdır

Oumlğretmen ccedilalışmamız gerektiğini soumly-ledi

Ezgi kendisinin de geleceğini soumlylediGerccedilek Soru CuumlmlesiYanıt gerektiren yanıt isteme amacıyla kurulan cuumlmlelerdir

Siz de gelecek misiniz

Soumlzde Soru CuumlmlesiAslında yanıtı bilinen cuumlmlelerdir

Ben sizi bilmez miyim

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

20

65 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil

ilgisi vardır

A) Korkularımızla yuumlzleşmenin zamanı geldi de geccediliyor

B) Beni tanıdığından bazı konuları yuumlzuumlme soumly-lemeye ccedilekinir

C) Buralardan selam goumltuumlr AnkararsquoyaD) Hep sonradan gelir aklıma anahtarı evde

unutmadığım

6 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Okulun başarısı geccedilmiş yıllara goumlre biraz daha arttı

B) Oumlvguumllere layık bir yazar olduğunu anlatıp du-rur

C) Bu işlerden pek anlamadığını defalarca anlat-tı

D) Umarım seni benim olduğum gruba verirler

7 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi uumlslupla ilgili değildir

A) Yazar kısa cuumlmlelerle anlatımı zenginleştir-miş

B) Guumlccedilluuml bir anlatıma sahip olduğunu bu eserin-de de goumlsterdi

C) Anlaşılabilir soumlzcuumlkler yapıtın beğenilmesinde oumlnemli bir etkendi

D) Romanlarında insanların ccedilevreye verdiği za-rarları işler

8 I Diyelim ki sen eve geccedil geldin (varsayım)II Etrafına kırıcı davranmasa olmaz sanki

(yakınma)III Bu kitapların oumlzetlerini ccedilıkarmanızda fayda

var (oumlneri)IV Boşuna yalvarma seni ccedilağırmaz partiye

(eleştiri)Yukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzelliği yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

9 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi anlamca olum-ludur

A) Bizi bu saatte arayacağını hiccedil duumlşuumlnmemiş-tim

B) Havada ne sis var ne pusC) Hep sınavlara ccedilalışıyoruz ama hemen unutu-

yoruzD) Eğitimde hedef olmadan başarıya ulaşmak

muumlmkuumln değil

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tım vardır

A) Oumlzuumlr dilemeyi bilmemiz gerekirB) Her zaman paranın bir işe yaramayacağını

vurgularC) Beni iyi dinlersen konuyu anlarsın diyorD) Buumlyuumlk başın buumlyuumlk derdi olur derdi babam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquopişmanlıkrdquo bil-dirmektedir

A) Zamanında duumlzenli ccedilalışmaya başlasaydım şimdi derece yapardım

B) Beni tanımadan boumlyle konuşması ccedilok normalC) Duumlşuumlncelerini accedilığa ccedilıkarmaktan hiccedilbir za-

man ccedilekinmezdiD) Bu hafta buumltuumln işler bitmiş olur

12 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde kuumlccediluumlmseme anlamı vardır

A) Yeni şirket accedilıp başarılı olacağını sanıyorB) Elindeki uumlccedil kuruşla ev almayı duumlşuumlnuumlyorC) Bizim de geleceğimizi planlar sanmıştımD) Bu olaylardan sonra ccedilaresizliği yuumlzuumlne yansı-

yordu

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

21

613 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım an-

lamı vardır

A) Sanırım bu sene de şampiyonluğu rakibe he-diye edeceğiz

B) Hiccedil oumlyle heveslenme oumlnce o bitiş noktasına va-rabilir

C) Bu saate kadar iş yerine varmıştırD) Buumltuumln bu yoğun temponun bir an olsun bittiği-

ni duumlşuumlnelim

14 Yazısında ağır ve ağdalı bir dil kullandığından okur eseri anlamakta guumlccedilluumlk ccedilekiyor

Bu cuumlmledeki anlam ilgisi aşağıdakilerden hangisinde vardır

A) Annemi toplantıya katılması iccedilin okula getir-dim

B) Eve geccedil kaldığı iccedilin bizlere hediye almışC) Kızgınlığını belirtmek iccedilin boş zaman kolluyorD) Kitabı okumak uumlzere oumlduumlnccedil aldım

15 I Galiba bu mevzu ccedilok uzayacakII Hastamız guumlnden guumlne daha iyiye gidiyorIII Oumlykuumlnden uzun cuumlmleleri ccedilıkarmalı anlatımı

biraz daha sadeleştirmelisin

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerde aşağı-daki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) OlasılıkB) SitemC) Aşamalı durumD) Oumlneri

16 (I) Sanat en genel anlamıyla yaratıcılığın ve ha-yal guumlcuumlnuumln şekil bulmasıdır (II) Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler suumlrekli değişmiş (III) Sanat soumlzcuumlğuuml genelde goumlr-sel sanatlar anlamında kullanılır (IV) Soumlzcuumlğuumln buguumlnkuuml kullanımı Batı kuumlltuumlruumlnuumln etkisiyle İngi-lizcedeki ldquoartrdquo soumlzcuumlğuumlne yakın olsa da halk ara-sında biraz daha geniş anlamında kullanılır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde tanım cuumlmlesi yer almaktadır

A) I B) II C) III D) IV

17 I Goumlzlerim goumlzuumlnde aşkı seccedilmiyorII Onlardan kalbime sevda geccedilmiyorIII Ben yordum ruhumu biraz da sen yorIV Ccediluumlnkuuml bence şimdi herkes gibisinYukarıda verilen doumlrtluumlkte numaralanmış dize-lerden hangisi kendinden oumlnceki dizenin ne-deni durumundadır

A) I B) II C) III D) IV

18 Aşağıdakilerden hangisi soumlzde soru cuumlmlesi-dir

A) Benim geleceğimden haberleri var mıB) Hangi durakta ineceğizC) Sen bu kitaptan ne anlarsın kiD) Uumlruumln değişimi yapıyor musunuz

19 Ancak buguumlnuuml hayal edebilecek kadar aklı olanlar yarının sahibi olamazlar

Aşağıdakilerden hangisi bu cuumlmleye anlamca en yakındır

A) Buguumlnuuml hayal edenler sadece guumlnuuml kurtarır-lar

B) Yarının sahibi olmak iccedilin geleceği hayal etmek gerekir

C) Daima hedefimizi en yuumlkseğe koymalıyızD) Hayalini gerccedilekleştirenler yarın iccedilin eli boş ka-

lırlar

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

22

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

7

Cuumlmlede Vurgu

Yuumlklemi fiil olan cuumlmlelerde vurgu yuumlkle-me en yakın olan soumlzcuumlk ya da soumlzcuumlk oumlbe-ği uumlzerindedir Bu kitabı bana geccedilen sene Okan almıştı Bu kitabı Okan bana geccedilen sene almıştı Bu kitabı geccedilen sene Okan bana almıştı Okan bana geccedilen sene bu kitabı almıştı

Oumln Yargı

Bir olay durum veya kişi ile ilgili olarak oumlnceden edinilmiş olumlu ve olumsuz huuml-kuumlmduumlr

Biliyorum buguumln de oumldevini getirmeye-cek

Bu adam hayatta akıllanmaz

Olasılık Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmesi imkacircn dacirchilinde olan olay olgu veya durumdur

Bu sınavdan 90 alabilirsin

Bu akşam size gelebilirim

Varsayım Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmemiş bir durumu gerccedilekleşmiş gibi kabul etmektir

Farz et ki bu sınavdan 90 aldın

Diyelim bu akşam size geldim

Gerccedilekleşmemiş BeklentiGerccedilekleşeceğine yuumlzde yuumlz inanılan bir olay ya da durumun gerccedilekleşmemesi du-rumundaki ldquobeklememezliği şaşkınlığırdquo dile getiren yargılardır

Gerccedilekleşmemiş beklenti cuumlmleleri ge-nellikle ldquosanmıştım duumlşuumlnmuumlştuumlmrdquo gibi yuumlklemlerle kurulur

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde amaccedil - so-nuccedil ilişkisi vardır

A) Hava soğuduğundan pencereyi kapattıkB) Bana kitap aldı diye ona teşekkuumlr ettimC) Yarına getirmek uumlzere bu kitabı alabilirsinD) Film izlemek iccedilin sinemaya gitmeye karar ver-

dik

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoiccedilinrdquo soumlzcuuml-ğuuml cuumlmleye diğerlerinden farklı bir anlam kat-mıştır

A) Sınava ccedilalışmak iccedilin eve erken gittimB) Eski guumlnleri hatırladığım iccedilin duygulandımC) Karadenizrsquoe gitmek iccedilin guumln sayıyoruz D) Okumak iccedilin fırsatlar yaratmalı insan kendine

3 (I) Eserleriyle bir anda magazin malzemesi hacircline gelen sanatccedilıların bu sonuccedilta payları ne kadardır bilemiyorum doğrusu (II) Son zamanlarda ccedilok tartışılan ldquoccedilok satmardquo meselesi gerccedilekten onların hayallerini suumlsluumlyor mudur (III) Ya da adlarının guumlzellik veya yakışıklılıklarının eserlerinin oumlnuumlne geccedilmesi acaba kendilerini rahatsız ediyor mu-dur (IV) Bu tartışılabilir ancak şu belli ki piyasa-da boumlyle allanıp pullanmaya yuumlceltilmeye merak-lı sanatccedilı tipleri ccedilok

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangisi diğerlerine goumlre daha kesin bir yargıdırA) I B) II C) III D) IV

4 I Necip Fazılrsquoın ldquoKaldırımlarrdquo şiiri aynı zamanda bestelenmiştir

II Sabahattin Alirsquonin eserlerinde ağalık sistemi-nin başarılı eleştirisini goumlruumlrsuumlnuumlz

III Uumlnluuml yazar en sevilen eserlerini Bodrumrsquoda yazmıştır

IV Yaptığı muhteşem betimlemeler onu diğer ya-zarlardan ayırır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangisi kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden farklı-dır

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

23

TE983584983584983584983584

75 Başarılı bir takımın pek ccedilok eli tek bir beyni var-

dır

Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cuumlmleye en yakındır

A) Başarıyı getiren iş birliği iccedilinde ccedilalışmaktırB) Tek akıl bol iş birliği başarıyı getirirC) Başarı iccedilin insanları bir kişi organize etmelidirD) Bir kişi karar verir ccedilok kişi uygularsa başarı

gelir

6 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım soumlz konusu değildir

A) Farz edelim ki şu an yaz tatili gelmişB) Sınavı kazandığını duumlşuumln ne kadar mutlu olu-

ruzC) Diyelim ki seni aramadı ne yapacaksın o za-

manD) Varsayımlar uumlzerinden karar vermek doğru

olmaz

7 Dermotoloji uzmanı X bebeklerde cilde renk ve-ren ve cildi guumlneşten koruyan melanin adlı pig-ment huumlcrelerinin bebeklerde yetersiz sayıda olduğunu ve bebekleri guumlneşten korumada izle-necek ilk yolun bebeğe sık dokunmuş ve pamuklu kumaştan yapılan accedilık renk giysiler giydirmek ol-duğunu belirtti

Bu cuumlmledenI Guumlneşin zararlı ışınlarından korunmada pig-

ment huumlcrelerinin etkisi vardırII Bebekleri guumlneş ccedilarpması ve yanıklarından

korumanın en etkili yolu koruyucu kremler kullanmaktır

III Bebeklerde guumlneş ccedilarpmasının yetişkinlerin-kinden fazla goumlruumllmesinin nedeni bebeklerin hareketli olmamasıdır

IV Melanin adı verilen huumlcrelerin birden ccedilok işlevi vardır

yargılarından hangilerine ulaşılamazA) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) III ve IV

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokarşılaştır-mardquo soumlz konusudur

A) Geccedilen yıla goumlre soruların daha kolay olacağı-nı duumlşuumlnuumlyorum

B) Buguumlnlerde kafasının başka şeylerle meşgul olduğu accedilık

C) Kendinize bir dost bulmak isterseniz onu ki-taplarda arayın

D) Duumlşuumlncelerimizi oumlfkelenerek anlatmak bizi so-nuca goumltuumlrmez

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlyleyenin duygularına yer verilmemiştir

A) Hafta sonu yapılacak panele farklı dallardan 42 akademisyen davet edildi

B) Yaptığı başarılı tasvirlerle adını unutulmazlar arasına kazımayı başardı

C) Anadolursquoda yaşanan toprak ağalığı sisteminin koumlhneliğini başarıyla eserine taşımış

D) Yalnızlık temasını okuyanların yuumlreğine do-kunarak vermeyi seviyor

10 I Yazının gazetede yayımlandığı duumlşuumln bir kere

II Buguumlnkuuml sınavlarımız oumlnuumlmuumlzdeki hafta accedilık-lanabilir

III Buraya geldiğinde bizi de arar sanmıştıkNumaralanmış cuumlmlelerde aşağıdaki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) Gerccedilekleşmemiş beklentiB) Oumln yargı C) VarsayımD) Olasılık

11 (I) 1930 yılında yayımlanan ldquoBir Gemici Hikacircye-sirdquo adlı eseri yazarın sanat haya tında yeni bir doumlneme başladığını goumlsterir (II) Romantik oumlge-ler hikacircye buumlnyesindeki eski ağırlıkla rını kaybe-derek yerlerini daha gerccedilekccedili bir mizaca bırakır (III) Boumlylece yazar hikacircyelerine daha toplum sal bir iccedilerik kazandırmış olur (IV) Bazı araştırmacı lar yazardaki değişimi Al manyarsquoda bulunduğu sı rada daha yakından tanı dığı Batılı yazarlara bağ larlar

Bu parccedilada numaralan mış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquosanatccedilının uumlslubuna youmlnelik değerlendir-merdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

24

712 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquooumln yargırdquo an-

lamı bulunmaktadır

A) Bu konuda bizi doğru youmlnlendirmediğini duumlşuuml-nuumlyorum

B) Zamanında yola ccedilıkmazsanız otobuumlsuuml kaccedilırır-sınız

C) Her geccedilen guumln artan enflasyon yaşam koşul-larını guumlccedilleştiriyor

D) Bu yıl yine şampiyon bizim takımımız olacak-tır

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquoazımsamardquo anla-mı iccedilermektedir

A) Bu soruları mı cevaplayamadınız sizB) Bir kitapla yazar olduğunu duumlşuumlnuumlyor ne yazıkC) Bu kadarcık parayla benden geccedilinmemi mi

bekliyorsunD) Okuyup adam olacakmış da ailesine o baka-

cakmış

14 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zaman oumlgesi vurgulanmıştır

A) Ona buumltuumln gece olanı biteni sakince anlattımB) Buumltuumln gece olanı biteni sakince ona anlattımC) Olanı biteni sakince buumltuumln gece ona anlattımD) Sakince ona olanı biteni buumltuumln gece anlattım

15 (I) Kapkaranlık sık bitki oumlrtuumlsuumlyle dolu ormanın iccedilinde ilerliyorduk (II) Her geccedilen dakika ccediloumlken karanlık yolumuzu karartıyor oumlnuumlmuumlzuuml goumlrmemiz iccedilin bize tek ışığı ay sağlıyordu (III) Geccedil de olsa yanlış bir yola girdiğimizi anlamıştık (IV) Bu yuuml-ruumlyuumlş nedeniyle hepimiz yorulmuş omuzlarımız duumlşmuumlş parmağımızı kımıldatmaya hacirclimiz kal-mamıştıYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquobetimleme (tasvir)rdquo yapılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

16 I Şimdiki aklım olsaydı onu hiccedil dinlemezdimII Bana bunları o ellerle mi yazdınIII Zamanında ona guumlvenseydim başıma bu gel-

mezdiIV Bunları bilsen bana yine de kızacak mıydınYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-lerinde ldquopişmanlıkrdquo anlamı soumlz konusudur

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) II ve IV

17 I Yaptığınız pikniğe beni davet etmek aklına gelmedi mi (sitem)

II Ders vakti geldi oumlğretmen sınıfa gelmiştir (olasılık)

III İnsanlar hacirclacirc demokrasinin oumlnemini anlamış değil (pişmanlık)

IV Tuumlrkccedilenin en oumlnemli sorunu aşırı duumlzeyde ya-bancı soumlzcuumlk kullanılmasıdır (karşılaştırma)

Yukarıdaki numaralı cuumlmlelerin hangisinin ay-raccedil iccedilindeki anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

18 (I) Cumhuriyet Doumlnemi Tuumlrk şiirinde yeni bir ccedilığır accedilan Orhan Veli Garipccedililer hareketinin en oumlnemli ismidir (II) O Tuumlrk şiirini yıpranmış kalıplardan klişe soumlzlerden kurtarıp gerccedilek hayata guumlnluumlk yaşamın arasına taşımıştır (III) Yalın anlaşılır nuumlkteli realist ve halk diliyle esprili şiirler yazmış-tır (IV) 1941rsquode yazdığı ldquoGariprdquo adlı şiir kitabının oumln soumlzuumlnde Tuumlrk şiirine yepyeni bir hava getirmek gerektiğini savunur

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde yazarın uumlslubuyla ilgili bilgi verilmiştir

A) I ve IVB) II ve IIIC) II ve IVD) III ve IV

19 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tıma başvurulmuştur

A) Eğitimin gelecek nesilleri aydınlatma işlevini unutmamalıyız dedi

B) Atatuumlrk ldquoSanatsız kalmış bir toplumun yaşam damarları kopmuş demektirrdquo der

C) Van kedileri bir goumlzuuml mavi bir goumlzuuml yeşil olma-sıyla tanınır

D) Bana anlatacaklarının ccedilok oumlnemli olduğunu soumlyledi

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 23: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

20

65 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde neden - sonuccedil

ilgisi vardır

A) Korkularımızla yuumlzleşmenin zamanı geldi de geccediliyor

B) Beni tanıdığından bazı konuları yuumlzuumlme soumly-lemeye ccedilekinir

C) Buralardan selam goumltuumlr AnkararsquoyaD) Hep sonradan gelir aklıma anahtarı evde

unutmadığım

6 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinde karşılaştır-ma anlamı vardır

A) Okulun başarısı geccedilmiş yıllara goumlre biraz daha arttı

B) Oumlvguumllere layık bir yazar olduğunu anlatıp du-rur

C) Bu işlerden pek anlamadığını defalarca anlat-tı

D) Umarım seni benim olduğum gruba verirler

7 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi uumlslupla ilgili değildir

A) Yazar kısa cuumlmlelerle anlatımı zenginleştir-miş

B) Guumlccedilluuml bir anlatıma sahip olduğunu bu eserin-de de goumlsterdi

C) Anlaşılabilir soumlzcuumlkler yapıtın beğenilmesinde oumlnemli bir etkendi

D) Romanlarında insanların ccedilevreye verdiği za-rarları işler

8 I Diyelim ki sen eve geccedil geldin (varsayım)II Etrafına kırıcı davranmasa olmaz sanki

(yakınma)III Bu kitapların oumlzetlerini ccedilıkarmanızda fayda

var (oumlneri)IV Boşuna yalvarma seni ccedilağırmaz partiye

(eleştiri)Yukarıdaki numaralandırılmış cuumlmlelerden hangisinin anlam oumlzelliği yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

9 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi anlamca olum-ludur

A) Bizi bu saatte arayacağını hiccedil duumlşuumlnmemiş-tim

B) Havada ne sis var ne pusC) Hep sınavlara ccedilalışıyoruz ama hemen unutu-

yoruzD) Eğitimde hedef olmadan başarıya ulaşmak

muumlmkuumln değil

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tım vardır

A) Oumlzuumlr dilemeyi bilmemiz gerekirB) Her zaman paranın bir işe yaramayacağını

vurgularC) Beni iyi dinlersen konuyu anlarsın diyorD) Buumlyuumlk başın buumlyuumlk derdi olur derdi babam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquopişmanlıkrdquo bil-dirmektedir

A) Zamanında duumlzenli ccedilalışmaya başlasaydım şimdi derece yapardım

B) Beni tanımadan boumlyle konuşması ccedilok normalC) Duumlşuumlncelerini accedilığa ccedilıkarmaktan hiccedilbir za-

man ccedilekinmezdiD) Bu hafta buumltuumln işler bitmiş olur

12 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde kuumlccediluumlmseme anlamı vardır

A) Yeni şirket accedilıp başarılı olacağını sanıyorB) Elindeki uumlccedil kuruşla ev almayı duumlşuumlnuumlyorC) Bizim de geleceğimizi planlar sanmıştımD) Bu olaylardan sonra ccedilaresizliği yuumlzuumlne yansı-

yordu

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

21

613 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım an-

lamı vardır

A) Sanırım bu sene de şampiyonluğu rakibe he-diye edeceğiz

B) Hiccedil oumlyle heveslenme oumlnce o bitiş noktasına va-rabilir

C) Bu saate kadar iş yerine varmıştırD) Buumltuumln bu yoğun temponun bir an olsun bittiği-

ni duumlşuumlnelim

14 Yazısında ağır ve ağdalı bir dil kullandığından okur eseri anlamakta guumlccedilluumlk ccedilekiyor

Bu cuumlmledeki anlam ilgisi aşağıdakilerden hangisinde vardır

A) Annemi toplantıya katılması iccedilin okula getir-dim

B) Eve geccedil kaldığı iccedilin bizlere hediye almışC) Kızgınlığını belirtmek iccedilin boş zaman kolluyorD) Kitabı okumak uumlzere oumlduumlnccedil aldım

15 I Galiba bu mevzu ccedilok uzayacakII Hastamız guumlnden guumlne daha iyiye gidiyorIII Oumlykuumlnden uzun cuumlmleleri ccedilıkarmalı anlatımı

biraz daha sadeleştirmelisin

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerde aşağı-daki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) OlasılıkB) SitemC) Aşamalı durumD) Oumlneri

16 (I) Sanat en genel anlamıyla yaratıcılığın ve ha-yal guumlcuumlnuumln şekil bulmasıdır (II) Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler suumlrekli değişmiş (III) Sanat soumlzcuumlğuuml genelde goumlr-sel sanatlar anlamında kullanılır (IV) Soumlzcuumlğuumln buguumlnkuuml kullanımı Batı kuumlltuumlruumlnuumln etkisiyle İngi-lizcedeki ldquoartrdquo soumlzcuumlğuumlne yakın olsa da halk ara-sında biraz daha geniş anlamında kullanılır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde tanım cuumlmlesi yer almaktadır

A) I B) II C) III D) IV

17 I Goumlzlerim goumlzuumlnde aşkı seccedilmiyorII Onlardan kalbime sevda geccedilmiyorIII Ben yordum ruhumu biraz da sen yorIV Ccediluumlnkuuml bence şimdi herkes gibisinYukarıda verilen doumlrtluumlkte numaralanmış dize-lerden hangisi kendinden oumlnceki dizenin ne-deni durumundadır

A) I B) II C) III D) IV

18 Aşağıdakilerden hangisi soumlzde soru cuumlmlesi-dir

A) Benim geleceğimden haberleri var mıB) Hangi durakta ineceğizC) Sen bu kitaptan ne anlarsın kiD) Uumlruumln değişimi yapıyor musunuz

19 Ancak buguumlnuuml hayal edebilecek kadar aklı olanlar yarının sahibi olamazlar

Aşağıdakilerden hangisi bu cuumlmleye anlamca en yakındır

A) Buguumlnuuml hayal edenler sadece guumlnuuml kurtarır-lar

B) Yarının sahibi olmak iccedilin geleceği hayal etmek gerekir

C) Daima hedefimizi en yuumlkseğe koymalıyızD) Hayalini gerccedilekleştirenler yarın iccedilin eli boş ka-

lırlar

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

22

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

7

Cuumlmlede Vurgu

Yuumlklemi fiil olan cuumlmlelerde vurgu yuumlkle-me en yakın olan soumlzcuumlk ya da soumlzcuumlk oumlbe-ği uumlzerindedir Bu kitabı bana geccedilen sene Okan almıştı Bu kitabı Okan bana geccedilen sene almıştı Bu kitabı geccedilen sene Okan bana almıştı Okan bana geccedilen sene bu kitabı almıştı

Oumln Yargı

Bir olay durum veya kişi ile ilgili olarak oumlnceden edinilmiş olumlu ve olumsuz huuml-kuumlmduumlr

Biliyorum buguumln de oumldevini getirmeye-cek

Bu adam hayatta akıllanmaz

Olasılık Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmesi imkacircn dacirchilinde olan olay olgu veya durumdur

Bu sınavdan 90 alabilirsin

Bu akşam size gelebilirim

Varsayım Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmemiş bir durumu gerccedilekleşmiş gibi kabul etmektir

Farz et ki bu sınavdan 90 aldın

Diyelim bu akşam size geldim

Gerccedilekleşmemiş BeklentiGerccedilekleşeceğine yuumlzde yuumlz inanılan bir olay ya da durumun gerccedilekleşmemesi du-rumundaki ldquobeklememezliği şaşkınlığırdquo dile getiren yargılardır

Gerccedilekleşmemiş beklenti cuumlmleleri ge-nellikle ldquosanmıştım duumlşuumlnmuumlştuumlmrdquo gibi yuumlklemlerle kurulur

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde amaccedil - so-nuccedil ilişkisi vardır

A) Hava soğuduğundan pencereyi kapattıkB) Bana kitap aldı diye ona teşekkuumlr ettimC) Yarına getirmek uumlzere bu kitabı alabilirsinD) Film izlemek iccedilin sinemaya gitmeye karar ver-

dik

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoiccedilinrdquo soumlzcuuml-ğuuml cuumlmleye diğerlerinden farklı bir anlam kat-mıştır

A) Sınava ccedilalışmak iccedilin eve erken gittimB) Eski guumlnleri hatırladığım iccedilin duygulandımC) Karadenizrsquoe gitmek iccedilin guumln sayıyoruz D) Okumak iccedilin fırsatlar yaratmalı insan kendine

3 (I) Eserleriyle bir anda magazin malzemesi hacircline gelen sanatccedilıların bu sonuccedilta payları ne kadardır bilemiyorum doğrusu (II) Son zamanlarda ccedilok tartışılan ldquoccedilok satmardquo meselesi gerccedilekten onların hayallerini suumlsluumlyor mudur (III) Ya da adlarının guumlzellik veya yakışıklılıklarının eserlerinin oumlnuumlne geccedilmesi acaba kendilerini rahatsız ediyor mu-dur (IV) Bu tartışılabilir ancak şu belli ki piyasa-da boumlyle allanıp pullanmaya yuumlceltilmeye merak-lı sanatccedilı tipleri ccedilok

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangisi diğerlerine goumlre daha kesin bir yargıdırA) I B) II C) III D) IV

4 I Necip Fazılrsquoın ldquoKaldırımlarrdquo şiiri aynı zamanda bestelenmiştir

II Sabahattin Alirsquonin eserlerinde ağalık sistemi-nin başarılı eleştirisini goumlruumlrsuumlnuumlz

III Uumlnluuml yazar en sevilen eserlerini Bodrumrsquoda yazmıştır

IV Yaptığı muhteşem betimlemeler onu diğer ya-zarlardan ayırır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangisi kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden farklı-dır

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

23

TE983584983584983584983584

75 Başarılı bir takımın pek ccedilok eli tek bir beyni var-

dır

Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cuumlmleye en yakındır

A) Başarıyı getiren iş birliği iccedilinde ccedilalışmaktırB) Tek akıl bol iş birliği başarıyı getirirC) Başarı iccedilin insanları bir kişi organize etmelidirD) Bir kişi karar verir ccedilok kişi uygularsa başarı

gelir

6 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım soumlz konusu değildir

A) Farz edelim ki şu an yaz tatili gelmişB) Sınavı kazandığını duumlşuumln ne kadar mutlu olu-

ruzC) Diyelim ki seni aramadı ne yapacaksın o za-

manD) Varsayımlar uumlzerinden karar vermek doğru

olmaz

7 Dermotoloji uzmanı X bebeklerde cilde renk ve-ren ve cildi guumlneşten koruyan melanin adlı pig-ment huumlcrelerinin bebeklerde yetersiz sayıda olduğunu ve bebekleri guumlneşten korumada izle-necek ilk yolun bebeğe sık dokunmuş ve pamuklu kumaştan yapılan accedilık renk giysiler giydirmek ol-duğunu belirtti

Bu cuumlmledenI Guumlneşin zararlı ışınlarından korunmada pig-

ment huumlcrelerinin etkisi vardırII Bebekleri guumlneş ccedilarpması ve yanıklarından

korumanın en etkili yolu koruyucu kremler kullanmaktır

III Bebeklerde guumlneş ccedilarpmasının yetişkinlerin-kinden fazla goumlruumllmesinin nedeni bebeklerin hareketli olmamasıdır

IV Melanin adı verilen huumlcrelerin birden ccedilok işlevi vardır

yargılarından hangilerine ulaşılamazA) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) III ve IV

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokarşılaştır-mardquo soumlz konusudur

A) Geccedilen yıla goumlre soruların daha kolay olacağı-nı duumlşuumlnuumlyorum

B) Buguumlnlerde kafasının başka şeylerle meşgul olduğu accedilık

C) Kendinize bir dost bulmak isterseniz onu ki-taplarda arayın

D) Duumlşuumlncelerimizi oumlfkelenerek anlatmak bizi so-nuca goumltuumlrmez

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlyleyenin duygularına yer verilmemiştir

A) Hafta sonu yapılacak panele farklı dallardan 42 akademisyen davet edildi

B) Yaptığı başarılı tasvirlerle adını unutulmazlar arasına kazımayı başardı

C) Anadolursquoda yaşanan toprak ağalığı sisteminin koumlhneliğini başarıyla eserine taşımış

D) Yalnızlık temasını okuyanların yuumlreğine do-kunarak vermeyi seviyor

10 I Yazının gazetede yayımlandığı duumlşuumln bir kere

II Buguumlnkuuml sınavlarımız oumlnuumlmuumlzdeki hafta accedilık-lanabilir

III Buraya geldiğinde bizi de arar sanmıştıkNumaralanmış cuumlmlelerde aşağıdaki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) Gerccedilekleşmemiş beklentiB) Oumln yargı C) VarsayımD) Olasılık

11 (I) 1930 yılında yayımlanan ldquoBir Gemici Hikacircye-sirdquo adlı eseri yazarın sanat haya tında yeni bir doumlneme başladığını goumlsterir (II) Romantik oumlge-ler hikacircye buumlnyesindeki eski ağırlıkla rını kaybe-derek yerlerini daha gerccedilekccedili bir mizaca bırakır (III) Boumlylece yazar hikacircyelerine daha toplum sal bir iccedilerik kazandırmış olur (IV) Bazı araştırmacı lar yazardaki değişimi Al manyarsquoda bulunduğu sı rada daha yakından tanı dığı Batılı yazarlara bağ larlar

Bu parccedilada numaralan mış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquosanatccedilının uumlslubuna youmlnelik değerlendir-merdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

24

712 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquooumln yargırdquo an-

lamı bulunmaktadır

A) Bu konuda bizi doğru youmlnlendirmediğini duumlşuuml-nuumlyorum

B) Zamanında yola ccedilıkmazsanız otobuumlsuuml kaccedilırır-sınız

C) Her geccedilen guumln artan enflasyon yaşam koşul-larını guumlccedilleştiriyor

D) Bu yıl yine şampiyon bizim takımımız olacak-tır

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquoazımsamardquo anla-mı iccedilermektedir

A) Bu soruları mı cevaplayamadınız sizB) Bir kitapla yazar olduğunu duumlşuumlnuumlyor ne yazıkC) Bu kadarcık parayla benden geccedilinmemi mi

bekliyorsunD) Okuyup adam olacakmış da ailesine o baka-

cakmış

14 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zaman oumlgesi vurgulanmıştır

A) Ona buumltuumln gece olanı biteni sakince anlattımB) Buumltuumln gece olanı biteni sakince ona anlattımC) Olanı biteni sakince buumltuumln gece ona anlattımD) Sakince ona olanı biteni buumltuumln gece anlattım

15 (I) Kapkaranlık sık bitki oumlrtuumlsuumlyle dolu ormanın iccedilinde ilerliyorduk (II) Her geccedilen dakika ccediloumlken karanlık yolumuzu karartıyor oumlnuumlmuumlzuuml goumlrmemiz iccedilin bize tek ışığı ay sağlıyordu (III) Geccedil de olsa yanlış bir yola girdiğimizi anlamıştık (IV) Bu yuuml-ruumlyuumlş nedeniyle hepimiz yorulmuş omuzlarımız duumlşmuumlş parmağımızı kımıldatmaya hacirclimiz kal-mamıştıYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquobetimleme (tasvir)rdquo yapılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

16 I Şimdiki aklım olsaydı onu hiccedil dinlemezdimII Bana bunları o ellerle mi yazdınIII Zamanında ona guumlvenseydim başıma bu gel-

mezdiIV Bunları bilsen bana yine de kızacak mıydınYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-lerinde ldquopişmanlıkrdquo anlamı soumlz konusudur

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) II ve IV

17 I Yaptığınız pikniğe beni davet etmek aklına gelmedi mi (sitem)

II Ders vakti geldi oumlğretmen sınıfa gelmiştir (olasılık)

III İnsanlar hacirclacirc demokrasinin oumlnemini anlamış değil (pişmanlık)

IV Tuumlrkccedilenin en oumlnemli sorunu aşırı duumlzeyde ya-bancı soumlzcuumlk kullanılmasıdır (karşılaştırma)

Yukarıdaki numaralı cuumlmlelerin hangisinin ay-raccedil iccedilindeki anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

18 (I) Cumhuriyet Doumlnemi Tuumlrk şiirinde yeni bir ccedilığır accedilan Orhan Veli Garipccedililer hareketinin en oumlnemli ismidir (II) O Tuumlrk şiirini yıpranmış kalıplardan klişe soumlzlerden kurtarıp gerccedilek hayata guumlnluumlk yaşamın arasına taşımıştır (III) Yalın anlaşılır nuumlkteli realist ve halk diliyle esprili şiirler yazmış-tır (IV) 1941rsquode yazdığı ldquoGariprdquo adlı şiir kitabının oumln soumlzuumlnde Tuumlrk şiirine yepyeni bir hava getirmek gerektiğini savunur

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde yazarın uumlslubuyla ilgili bilgi verilmiştir

A) I ve IVB) II ve IIIC) II ve IVD) III ve IV

19 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tıma başvurulmuştur

A) Eğitimin gelecek nesilleri aydınlatma işlevini unutmamalıyız dedi

B) Atatuumlrk ldquoSanatsız kalmış bir toplumun yaşam damarları kopmuş demektirrdquo der

C) Van kedileri bir goumlzuuml mavi bir goumlzuuml yeşil olma-sıyla tanınır

D) Bana anlatacaklarının ccedilok oumlnemli olduğunu soumlyledi

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 24: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

21

613 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım an-

lamı vardır

A) Sanırım bu sene de şampiyonluğu rakibe he-diye edeceğiz

B) Hiccedil oumlyle heveslenme oumlnce o bitiş noktasına va-rabilir

C) Bu saate kadar iş yerine varmıştırD) Buumltuumln bu yoğun temponun bir an olsun bittiği-

ni duumlşuumlnelim

14 Yazısında ağır ve ağdalı bir dil kullandığından okur eseri anlamakta guumlccedilluumlk ccedilekiyor

Bu cuumlmledeki anlam ilgisi aşağıdakilerden hangisinde vardır

A) Annemi toplantıya katılması iccedilin okula getir-dim

B) Eve geccedil kaldığı iccedilin bizlere hediye almışC) Kızgınlığını belirtmek iccedilin boş zaman kolluyorD) Kitabı okumak uumlzere oumlduumlnccedil aldım

15 I Galiba bu mevzu ccedilok uzayacakII Hastamız guumlnden guumlne daha iyiye gidiyorIII Oumlykuumlnden uzun cuumlmleleri ccedilıkarmalı anlatımı

biraz daha sadeleştirmelisin

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerde aşağı-daki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) OlasılıkB) SitemC) Aşamalı durumD) Oumlneri

16 (I) Sanat en genel anlamıyla yaratıcılığın ve ha-yal guumlcuumlnuumln şekil bulmasıdır (II) Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler suumlrekli değişmiş (III) Sanat soumlzcuumlğuuml genelde goumlr-sel sanatlar anlamında kullanılır (IV) Soumlzcuumlğuumln buguumlnkuuml kullanımı Batı kuumlltuumlruumlnuumln etkisiyle İngi-lizcedeki ldquoartrdquo soumlzcuumlğuumlne yakın olsa da halk ara-sında biraz daha geniş anlamında kullanılır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde tanım cuumlmlesi yer almaktadır

A) I B) II C) III D) IV

17 I Goumlzlerim goumlzuumlnde aşkı seccedilmiyorII Onlardan kalbime sevda geccedilmiyorIII Ben yordum ruhumu biraz da sen yorIV Ccediluumlnkuuml bence şimdi herkes gibisinYukarıda verilen doumlrtluumlkte numaralanmış dize-lerden hangisi kendinden oumlnceki dizenin ne-deni durumundadır

A) I B) II C) III D) IV

18 Aşağıdakilerden hangisi soumlzde soru cuumlmlesi-dir

A) Benim geleceğimden haberleri var mıB) Hangi durakta ineceğizC) Sen bu kitaptan ne anlarsın kiD) Uumlruumln değişimi yapıyor musunuz

19 Ancak buguumlnuuml hayal edebilecek kadar aklı olanlar yarının sahibi olamazlar

Aşağıdakilerden hangisi bu cuumlmleye anlamca en yakındır

A) Buguumlnuuml hayal edenler sadece guumlnuuml kurtarır-lar

B) Yarının sahibi olmak iccedilin geleceği hayal etmek gerekir

C) Daima hedefimizi en yuumlkseğe koymalıyızD) Hayalini gerccedilekleştirenler yarın iccedilin eli boş ka-

lırlar

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

22

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

7

Cuumlmlede Vurgu

Yuumlklemi fiil olan cuumlmlelerde vurgu yuumlkle-me en yakın olan soumlzcuumlk ya da soumlzcuumlk oumlbe-ği uumlzerindedir Bu kitabı bana geccedilen sene Okan almıştı Bu kitabı Okan bana geccedilen sene almıştı Bu kitabı geccedilen sene Okan bana almıştı Okan bana geccedilen sene bu kitabı almıştı

Oumln Yargı

Bir olay durum veya kişi ile ilgili olarak oumlnceden edinilmiş olumlu ve olumsuz huuml-kuumlmduumlr

Biliyorum buguumln de oumldevini getirmeye-cek

Bu adam hayatta akıllanmaz

Olasılık Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmesi imkacircn dacirchilinde olan olay olgu veya durumdur

Bu sınavdan 90 alabilirsin

Bu akşam size gelebilirim

Varsayım Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmemiş bir durumu gerccedilekleşmiş gibi kabul etmektir

Farz et ki bu sınavdan 90 aldın

Diyelim bu akşam size geldim

Gerccedilekleşmemiş BeklentiGerccedilekleşeceğine yuumlzde yuumlz inanılan bir olay ya da durumun gerccedilekleşmemesi du-rumundaki ldquobeklememezliği şaşkınlığırdquo dile getiren yargılardır

Gerccedilekleşmemiş beklenti cuumlmleleri ge-nellikle ldquosanmıştım duumlşuumlnmuumlştuumlmrdquo gibi yuumlklemlerle kurulur

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde amaccedil - so-nuccedil ilişkisi vardır

A) Hava soğuduğundan pencereyi kapattıkB) Bana kitap aldı diye ona teşekkuumlr ettimC) Yarına getirmek uumlzere bu kitabı alabilirsinD) Film izlemek iccedilin sinemaya gitmeye karar ver-

dik

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoiccedilinrdquo soumlzcuuml-ğuuml cuumlmleye diğerlerinden farklı bir anlam kat-mıştır

A) Sınava ccedilalışmak iccedilin eve erken gittimB) Eski guumlnleri hatırladığım iccedilin duygulandımC) Karadenizrsquoe gitmek iccedilin guumln sayıyoruz D) Okumak iccedilin fırsatlar yaratmalı insan kendine

3 (I) Eserleriyle bir anda magazin malzemesi hacircline gelen sanatccedilıların bu sonuccedilta payları ne kadardır bilemiyorum doğrusu (II) Son zamanlarda ccedilok tartışılan ldquoccedilok satmardquo meselesi gerccedilekten onların hayallerini suumlsluumlyor mudur (III) Ya da adlarının guumlzellik veya yakışıklılıklarının eserlerinin oumlnuumlne geccedilmesi acaba kendilerini rahatsız ediyor mu-dur (IV) Bu tartışılabilir ancak şu belli ki piyasa-da boumlyle allanıp pullanmaya yuumlceltilmeye merak-lı sanatccedilı tipleri ccedilok

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangisi diğerlerine goumlre daha kesin bir yargıdırA) I B) II C) III D) IV

4 I Necip Fazılrsquoın ldquoKaldırımlarrdquo şiiri aynı zamanda bestelenmiştir

II Sabahattin Alirsquonin eserlerinde ağalık sistemi-nin başarılı eleştirisini goumlruumlrsuumlnuumlz

III Uumlnluuml yazar en sevilen eserlerini Bodrumrsquoda yazmıştır

IV Yaptığı muhteşem betimlemeler onu diğer ya-zarlardan ayırır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangisi kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden farklı-dır

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

23

TE983584983584983584983584

75 Başarılı bir takımın pek ccedilok eli tek bir beyni var-

dır

Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cuumlmleye en yakındır

A) Başarıyı getiren iş birliği iccedilinde ccedilalışmaktırB) Tek akıl bol iş birliği başarıyı getirirC) Başarı iccedilin insanları bir kişi organize etmelidirD) Bir kişi karar verir ccedilok kişi uygularsa başarı

gelir

6 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım soumlz konusu değildir

A) Farz edelim ki şu an yaz tatili gelmişB) Sınavı kazandığını duumlşuumln ne kadar mutlu olu-

ruzC) Diyelim ki seni aramadı ne yapacaksın o za-

manD) Varsayımlar uumlzerinden karar vermek doğru

olmaz

7 Dermotoloji uzmanı X bebeklerde cilde renk ve-ren ve cildi guumlneşten koruyan melanin adlı pig-ment huumlcrelerinin bebeklerde yetersiz sayıda olduğunu ve bebekleri guumlneşten korumada izle-necek ilk yolun bebeğe sık dokunmuş ve pamuklu kumaştan yapılan accedilık renk giysiler giydirmek ol-duğunu belirtti

Bu cuumlmledenI Guumlneşin zararlı ışınlarından korunmada pig-

ment huumlcrelerinin etkisi vardırII Bebekleri guumlneş ccedilarpması ve yanıklarından

korumanın en etkili yolu koruyucu kremler kullanmaktır

III Bebeklerde guumlneş ccedilarpmasının yetişkinlerin-kinden fazla goumlruumllmesinin nedeni bebeklerin hareketli olmamasıdır

IV Melanin adı verilen huumlcrelerin birden ccedilok işlevi vardır

yargılarından hangilerine ulaşılamazA) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) III ve IV

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokarşılaştır-mardquo soumlz konusudur

A) Geccedilen yıla goumlre soruların daha kolay olacağı-nı duumlşuumlnuumlyorum

B) Buguumlnlerde kafasının başka şeylerle meşgul olduğu accedilık

C) Kendinize bir dost bulmak isterseniz onu ki-taplarda arayın

D) Duumlşuumlncelerimizi oumlfkelenerek anlatmak bizi so-nuca goumltuumlrmez

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlyleyenin duygularına yer verilmemiştir

A) Hafta sonu yapılacak panele farklı dallardan 42 akademisyen davet edildi

B) Yaptığı başarılı tasvirlerle adını unutulmazlar arasına kazımayı başardı

C) Anadolursquoda yaşanan toprak ağalığı sisteminin koumlhneliğini başarıyla eserine taşımış

D) Yalnızlık temasını okuyanların yuumlreğine do-kunarak vermeyi seviyor

10 I Yazının gazetede yayımlandığı duumlşuumln bir kere

II Buguumlnkuuml sınavlarımız oumlnuumlmuumlzdeki hafta accedilık-lanabilir

III Buraya geldiğinde bizi de arar sanmıştıkNumaralanmış cuumlmlelerde aşağıdaki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) Gerccedilekleşmemiş beklentiB) Oumln yargı C) VarsayımD) Olasılık

11 (I) 1930 yılında yayımlanan ldquoBir Gemici Hikacircye-sirdquo adlı eseri yazarın sanat haya tında yeni bir doumlneme başladığını goumlsterir (II) Romantik oumlge-ler hikacircye buumlnyesindeki eski ağırlıkla rını kaybe-derek yerlerini daha gerccedilekccedili bir mizaca bırakır (III) Boumlylece yazar hikacircyelerine daha toplum sal bir iccedilerik kazandırmış olur (IV) Bazı araştırmacı lar yazardaki değişimi Al manyarsquoda bulunduğu sı rada daha yakından tanı dığı Batılı yazarlara bağ larlar

Bu parccedilada numaralan mış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquosanatccedilının uumlslubuna youmlnelik değerlendir-merdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

24

712 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquooumln yargırdquo an-

lamı bulunmaktadır

A) Bu konuda bizi doğru youmlnlendirmediğini duumlşuuml-nuumlyorum

B) Zamanında yola ccedilıkmazsanız otobuumlsuuml kaccedilırır-sınız

C) Her geccedilen guumln artan enflasyon yaşam koşul-larını guumlccedilleştiriyor

D) Bu yıl yine şampiyon bizim takımımız olacak-tır

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquoazımsamardquo anla-mı iccedilermektedir

A) Bu soruları mı cevaplayamadınız sizB) Bir kitapla yazar olduğunu duumlşuumlnuumlyor ne yazıkC) Bu kadarcık parayla benden geccedilinmemi mi

bekliyorsunD) Okuyup adam olacakmış da ailesine o baka-

cakmış

14 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zaman oumlgesi vurgulanmıştır

A) Ona buumltuumln gece olanı biteni sakince anlattımB) Buumltuumln gece olanı biteni sakince ona anlattımC) Olanı biteni sakince buumltuumln gece ona anlattımD) Sakince ona olanı biteni buumltuumln gece anlattım

15 (I) Kapkaranlık sık bitki oumlrtuumlsuumlyle dolu ormanın iccedilinde ilerliyorduk (II) Her geccedilen dakika ccediloumlken karanlık yolumuzu karartıyor oumlnuumlmuumlzuuml goumlrmemiz iccedilin bize tek ışığı ay sağlıyordu (III) Geccedil de olsa yanlış bir yola girdiğimizi anlamıştık (IV) Bu yuuml-ruumlyuumlş nedeniyle hepimiz yorulmuş omuzlarımız duumlşmuumlş parmağımızı kımıldatmaya hacirclimiz kal-mamıştıYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquobetimleme (tasvir)rdquo yapılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

16 I Şimdiki aklım olsaydı onu hiccedil dinlemezdimII Bana bunları o ellerle mi yazdınIII Zamanında ona guumlvenseydim başıma bu gel-

mezdiIV Bunları bilsen bana yine de kızacak mıydınYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-lerinde ldquopişmanlıkrdquo anlamı soumlz konusudur

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) II ve IV

17 I Yaptığınız pikniğe beni davet etmek aklına gelmedi mi (sitem)

II Ders vakti geldi oumlğretmen sınıfa gelmiştir (olasılık)

III İnsanlar hacirclacirc demokrasinin oumlnemini anlamış değil (pişmanlık)

IV Tuumlrkccedilenin en oumlnemli sorunu aşırı duumlzeyde ya-bancı soumlzcuumlk kullanılmasıdır (karşılaştırma)

Yukarıdaki numaralı cuumlmlelerin hangisinin ay-raccedil iccedilindeki anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

18 (I) Cumhuriyet Doumlnemi Tuumlrk şiirinde yeni bir ccedilığır accedilan Orhan Veli Garipccedililer hareketinin en oumlnemli ismidir (II) O Tuumlrk şiirini yıpranmış kalıplardan klişe soumlzlerden kurtarıp gerccedilek hayata guumlnluumlk yaşamın arasına taşımıştır (III) Yalın anlaşılır nuumlkteli realist ve halk diliyle esprili şiirler yazmış-tır (IV) 1941rsquode yazdığı ldquoGariprdquo adlı şiir kitabının oumln soumlzuumlnde Tuumlrk şiirine yepyeni bir hava getirmek gerektiğini savunur

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde yazarın uumlslubuyla ilgili bilgi verilmiştir

A) I ve IVB) II ve IIIC) II ve IVD) III ve IV

19 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tıma başvurulmuştur

A) Eğitimin gelecek nesilleri aydınlatma işlevini unutmamalıyız dedi

B) Atatuumlrk ldquoSanatsız kalmış bir toplumun yaşam damarları kopmuş demektirrdquo der

C) Van kedileri bir goumlzuuml mavi bir goumlzuuml yeşil olma-sıyla tanınır

D) Bana anlatacaklarının ccedilok oumlnemli olduğunu soumlyledi

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 25: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

22

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

7

Cuumlmlede Vurgu

Yuumlklemi fiil olan cuumlmlelerde vurgu yuumlkle-me en yakın olan soumlzcuumlk ya da soumlzcuumlk oumlbe-ği uumlzerindedir Bu kitabı bana geccedilen sene Okan almıştı Bu kitabı Okan bana geccedilen sene almıştı Bu kitabı geccedilen sene Okan bana almıştı Okan bana geccedilen sene bu kitabı almıştı

Oumln Yargı

Bir olay durum veya kişi ile ilgili olarak oumlnceden edinilmiş olumlu ve olumsuz huuml-kuumlmduumlr

Biliyorum buguumln de oumldevini getirmeye-cek

Bu adam hayatta akıllanmaz

Olasılık Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmesi imkacircn dacirchilinde olan olay olgu veya durumdur

Bu sınavdan 90 alabilirsin

Bu akşam size gelebilirim

Varsayım Bildiren Cuumlmleler

Gerccedilekleşmemiş bir durumu gerccedilekleşmiş gibi kabul etmektir

Farz et ki bu sınavdan 90 aldın

Diyelim bu akşam size geldim

Gerccedilekleşmemiş BeklentiGerccedilekleşeceğine yuumlzde yuumlz inanılan bir olay ya da durumun gerccedilekleşmemesi du-rumundaki ldquobeklememezliği şaşkınlığırdquo dile getiren yargılardır

Gerccedilekleşmemiş beklenti cuumlmleleri ge-nellikle ldquosanmıştım duumlşuumlnmuumlştuumlmrdquo gibi yuumlklemlerle kurulur

1 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde amaccedil - so-nuccedil ilişkisi vardır

A) Hava soğuduğundan pencereyi kapattıkB) Bana kitap aldı diye ona teşekkuumlr ettimC) Yarına getirmek uumlzere bu kitabı alabilirsinD) Film izlemek iccedilin sinemaya gitmeye karar ver-

dik

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoiccedilinrdquo soumlzcuuml-ğuuml cuumlmleye diğerlerinden farklı bir anlam kat-mıştır

A) Sınava ccedilalışmak iccedilin eve erken gittimB) Eski guumlnleri hatırladığım iccedilin duygulandımC) Karadenizrsquoe gitmek iccedilin guumln sayıyoruz D) Okumak iccedilin fırsatlar yaratmalı insan kendine

3 (I) Eserleriyle bir anda magazin malzemesi hacircline gelen sanatccedilıların bu sonuccedilta payları ne kadardır bilemiyorum doğrusu (II) Son zamanlarda ccedilok tartışılan ldquoccedilok satmardquo meselesi gerccedilekten onların hayallerini suumlsluumlyor mudur (III) Ya da adlarının guumlzellik veya yakışıklılıklarının eserlerinin oumlnuumlne geccedilmesi acaba kendilerini rahatsız ediyor mu-dur (IV) Bu tartışılabilir ancak şu belli ki piyasa-da boumlyle allanıp pullanmaya yuumlceltilmeye merak-lı sanatccedilı tipleri ccedilok

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangisi diğerlerine goumlre daha kesin bir yargıdırA) I B) II C) III D) IV

4 I Necip Fazılrsquoın ldquoKaldırımlarrdquo şiiri aynı zamanda bestelenmiştir

II Sabahattin Alirsquonin eserlerinde ağalık sistemi-nin başarılı eleştirisini goumlruumlrsuumlnuumlz

III Uumlnluuml yazar en sevilen eserlerini Bodrumrsquoda yazmıştır

IV Yaptığı muhteşem betimlemeler onu diğer ya-zarlardan ayırır

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangisi kanıtlanabilirlik accedilısından oumltekilerden farklı-dır

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

23

TE983584983584983584983584

75 Başarılı bir takımın pek ccedilok eli tek bir beyni var-

dır

Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cuumlmleye en yakındır

A) Başarıyı getiren iş birliği iccedilinde ccedilalışmaktırB) Tek akıl bol iş birliği başarıyı getirirC) Başarı iccedilin insanları bir kişi organize etmelidirD) Bir kişi karar verir ccedilok kişi uygularsa başarı

gelir

6 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım soumlz konusu değildir

A) Farz edelim ki şu an yaz tatili gelmişB) Sınavı kazandığını duumlşuumln ne kadar mutlu olu-

ruzC) Diyelim ki seni aramadı ne yapacaksın o za-

manD) Varsayımlar uumlzerinden karar vermek doğru

olmaz

7 Dermotoloji uzmanı X bebeklerde cilde renk ve-ren ve cildi guumlneşten koruyan melanin adlı pig-ment huumlcrelerinin bebeklerde yetersiz sayıda olduğunu ve bebekleri guumlneşten korumada izle-necek ilk yolun bebeğe sık dokunmuş ve pamuklu kumaştan yapılan accedilık renk giysiler giydirmek ol-duğunu belirtti

Bu cuumlmledenI Guumlneşin zararlı ışınlarından korunmada pig-

ment huumlcrelerinin etkisi vardırII Bebekleri guumlneş ccedilarpması ve yanıklarından

korumanın en etkili yolu koruyucu kremler kullanmaktır

III Bebeklerde guumlneş ccedilarpmasının yetişkinlerin-kinden fazla goumlruumllmesinin nedeni bebeklerin hareketli olmamasıdır

IV Melanin adı verilen huumlcrelerin birden ccedilok işlevi vardır

yargılarından hangilerine ulaşılamazA) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) III ve IV

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokarşılaştır-mardquo soumlz konusudur

A) Geccedilen yıla goumlre soruların daha kolay olacağı-nı duumlşuumlnuumlyorum

B) Buguumlnlerde kafasının başka şeylerle meşgul olduğu accedilık

C) Kendinize bir dost bulmak isterseniz onu ki-taplarda arayın

D) Duumlşuumlncelerimizi oumlfkelenerek anlatmak bizi so-nuca goumltuumlrmez

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlyleyenin duygularına yer verilmemiştir

A) Hafta sonu yapılacak panele farklı dallardan 42 akademisyen davet edildi

B) Yaptığı başarılı tasvirlerle adını unutulmazlar arasına kazımayı başardı

C) Anadolursquoda yaşanan toprak ağalığı sisteminin koumlhneliğini başarıyla eserine taşımış

D) Yalnızlık temasını okuyanların yuumlreğine do-kunarak vermeyi seviyor

10 I Yazının gazetede yayımlandığı duumlşuumln bir kere

II Buguumlnkuuml sınavlarımız oumlnuumlmuumlzdeki hafta accedilık-lanabilir

III Buraya geldiğinde bizi de arar sanmıştıkNumaralanmış cuumlmlelerde aşağıdaki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) Gerccedilekleşmemiş beklentiB) Oumln yargı C) VarsayımD) Olasılık

11 (I) 1930 yılında yayımlanan ldquoBir Gemici Hikacircye-sirdquo adlı eseri yazarın sanat haya tında yeni bir doumlneme başladığını goumlsterir (II) Romantik oumlge-ler hikacircye buumlnyesindeki eski ağırlıkla rını kaybe-derek yerlerini daha gerccedilekccedili bir mizaca bırakır (III) Boumlylece yazar hikacircyelerine daha toplum sal bir iccedilerik kazandırmış olur (IV) Bazı araştırmacı lar yazardaki değişimi Al manyarsquoda bulunduğu sı rada daha yakından tanı dığı Batılı yazarlara bağ larlar

Bu parccedilada numaralan mış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquosanatccedilının uumlslubuna youmlnelik değerlendir-merdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

24

712 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquooumln yargırdquo an-

lamı bulunmaktadır

A) Bu konuda bizi doğru youmlnlendirmediğini duumlşuuml-nuumlyorum

B) Zamanında yola ccedilıkmazsanız otobuumlsuuml kaccedilırır-sınız

C) Her geccedilen guumln artan enflasyon yaşam koşul-larını guumlccedilleştiriyor

D) Bu yıl yine şampiyon bizim takımımız olacak-tır

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquoazımsamardquo anla-mı iccedilermektedir

A) Bu soruları mı cevaplayamadınız sizB) Bir kitapla yazar olduğunu duumlşuumlnuumlyor ne yazıkC) Bu kadarcık parayla benden geccedilinmemi mi

bekliyorsunD) Okuyup adam olacakmış da ailesine o baka-

cakmış

14 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zaman oumlgesi vurgulanmıştır

A) Ona buumltuumln gece olanı biteni sakince anlattımB) Buumltuumln gece olanı biteni sakince ona anlattımC) Olanı biteni sakince buumltuumln gece ona anlattımD) Sakince ona olanı biteni buumltuumln gece anlattım

15 (I) Kapkaranlık sık bitki oumlrtuumlsuumlyle dolu ormanın iccedilinde ilerliyorduk (II) Her geccedilen dakika ccediloumlken karanlık yolumuzu karartıyor oumlnuumlmuumlzuuml goumlrmemiz iccedilin bize tek ışığı ay sağlıyordu (III) Geccedil de olsa yanlış bir yola girdiğimizi anlamıştık (IV) Bu yuuml-ruumlyuumlş nedeniyle hepimiz yorulmuş omuzlarımız duumlşmuumlş parmağımızı kımıldatmaya hacirclimiz kal-mamıştıYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquobetimleme (tasvir)rdquo yapılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

16 I Şimdiki aklım olsaydı onu hiccedil dinlemezdimII Bana bunları o ellerle mi yazdınIII Zamanında ona guumlvenseydim başıma bu gel-

mezdiIV Bunları bilsen bana yine de kızacak mıydınYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-lerinde ldquopişmanlıkrdquo anlamı soumlz konusudur

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) II ve IV

17 I Yaptığınız pikniğe beni davet etmek aklına gelmedi mi (sitem)

II Ders vakti geldi oumlğretmen sınıfa gelmiştir (olasılık)

III İnsanlar hacirclacirc demokrasinin oumlnemini anlamış değil (pişmanlık)

IV Tuumlrkccedilenin en oumlnemli sorunu aşırı duumlzeyde ya-bancı soumlzcuumlk kullanılmasıdır (karşılaştırma)

Yukarıdaki numaralı cuumlmlelerin hangisinin ay-raccedil iccedilindeki anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

18 (I) Cumhuriyet Doumlnemi Tuumlrk şiirinde yeni bir ccedilığır accedilan Orhan Veli Garipccedililer hareketinin en oumlnemli ismidir (II) O Tuumlrk şiirini yıpranmış kalıplardan klişe soumlzlerden kurtarıp gerccedilek hayata guumlnluumlk yaşamın arasına taşımıştır (III) Yalın anlaşılır nuumlkteli realist ve halk diliyle esprili şiirler yazmış-tır (IV) 1941rsquode yazdığı ldquoGariprdquo adlı şiir kitabının oumln soumlzuumlnde Tuumlrk şiirine yepyeni bir hava getirmek gerektiğini savunur

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde yazarın uumlslubuyla ilgili bilgi verilmiştir

A) I ve IVB) II ve IIIC) II ve IVD) III ve IV

19 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tıma başvurulmuştur

A) Eğitimin gelecek nesilleri aydınlatma işlevini unutmamalıyız dedi

B) Atatuumlrk ldquoSanatsız kalmış bir toplumun yaşam damarları kopmuş demektirrdquo der

C) Van kedileri bir goumlzuuml mavi bir goumlzuuml yeşil olma-sıyla tanınır

D) Bana anlatacaklarının ccedilok oumlnemli olduğunu soumlyledi

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 26: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

23

TE983584983584983584983584

75 Başarılı bir takımın pek ccedilok eli tek bir beyni var-

dır

Aşağıdakilerden hangisi anlam bakımından bu cuumlmleye en yakındır

A) Başarıyı getiren iş birliği iccedilinde ccedilalışmaktırB) Tek akıl bol iş birliği başarıyı getirirC) Başarı iccedilin insanları bir kişi organize etmelidirD) Bir kişi karar verir ccedilok kişi uygularsa başarı

gelir

6 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde varsayım soumlz konusu değildir

A) Farz edelim ki şu an yaz tatili gelmişB) Sınavı kazandığını duumlşuumln ne kadar mutlu olu-

ruzC) Diyelim ki seni aramadı ne yapacaksın o za-

manD) Varsayımlar uumlzerinden karar vermek doğru

olmaz

7 Dermotoloji uzmanı X bebeklerde cilde renk ve-ren ve cildi guumlneşten koruyan melanin adlı pig-ment huumlcrelerinin bebeklerde yetersiz sayıda olduğunu ve bebekleri guumlneşten korumada izle-necek ilk yolun bebeğe sık dokunmuş ve pamuklu kumaştan yapılan accedilık renk giysiler giydirmek ol-duğunu belirtti

Bu cuumlmledenI Guumlneşin zararlı ışınlarından korunmada pig-

ment huumlcrelerinin etkisi vardırII Bebekleri guumlneş ccedilarpması ve yanıklarından

korumanın en etkili yolu koruyucu kremler kullanmaktır

III Bebeklerde guumlneş ccedilarpmasının yetişkinlerin-kinden fazla goumlruumllmesinin nedeni bebeklerin hareketli olmamasıdır

IV Melanin adı verilen huumlcrelerin birden ccedilok işlevi vardır

yargılarından hangilerine ulaşılamazA) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) III ve IV

8 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokarşılaştır-mardquo soumlz konusudur

A) Geccedilen yıla goumlre soruların daha kolay olacağı-nı duumlşuumlnuumlyorum

B) Buguumlnlerde kafasının başka şeylerle meşgul olduğu accedilık

C) Kendinize bir dost bulmak isterseniz onu ki-taplarda arayın

D) Duumlşuumlncelerimizi oumlfkelenerek anlatmak bizi so-nuca goumltuumlrmez

9 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlyleyenin duygularına yer verilmemiştir

A) Hafta sonu yapılacak panele farklı dallardan 42 akademisyen davet edildi

B) Yaptığı başarılı tasvirlerle adını unutulmazlar arasına kazımayı başardı

C) Anadolursquoda yaşanan toprak ağalığı sisteminin koumlhneliğini başarıyla eserine taşımış

D) Yalnızlık temasını okuyanların yuumlreğine do-kunarak vermeyi seviyor

10 I Yazının gazetede yayımlandığı duumlşuumln bir kere

II Buguumlnkuuml sınavlarımız oumlnuumlmuumlzdeki hafta accedilık-lanabilir

III Buraya geldiğinde bizi de arar sanmıştıkNumaralanmış cuumlmlelerde aşağıdaki anlam oumlzelliklerinden hangisi yoktur

A) Gerccedilekleşmemiş beklentiB) Oumln yargı C) VarsayımD) Olasılık

11 (I) 1930 yılında yayımlanan ldquoBir Gemici Hikacircye-sirdquo adlı eseri yazarın sanat haya tında yeni bir doumlneme başladığını goumlsterir (II) Romantik oumlge-ler hikacircye buumlnyesindeki eski ağırlıkla rını kaybe-derek yerlerini daha gerccedilekccedili bir mizaca bırakır (III) Boumlylece yazar hikacircyelerine daha toplum sal bir iccedilerik kazandırmış olur (IV) Bazı araştırmacı lar yazardaki değişimi Al manyarsquoda bulunduğu sı rada daha yakından tanı dığı Batılı yazarlara bağ larlar

Bu parccedilada numaralan mış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquosanatccedilının uumlslubuna youmlnelik değerlendir-merdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

24

712 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquooumln yargırdquo an-

lamı bulunmaktadır

A) Bu konuda bizi doğru youmlnlendirmediğini duumlşuuml-nuumlyorum

B) Zamanında yola ccedilıkmazsanız otobuumlsuuml kaccedilırır-sınız

C) Her geccedilen guumln artan enflasyon yaşam koşul-larını guumlccedilleştiriyor

D) Bu yıl yine şampiyon bizim takımımız olacak-tır

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquoazımsamardquo anla-mı iccedilermektedir

A) Bu soruları mı cevaplayamadınız sizB) Bir kitapla yazar olduğunu duumlşuumlnuumlyor ne yazıkC) Bu kadarcık parayla benden geccedilinmemi mi

bekliyorsunD) Okuyup adam olacakmış da ailesine o baka-

cakmış

14 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zaman oumlgesi vurgulanmıştır

A) Ona buumltuumln gece olanı biteni sakince anlattımB) Buumltuumln gece olanı biteni sakince ona anlattımC) Olanı biteni sakince buumltuumln gece ona anlattımD) Sakince ona olanı biteni buumltuumln gece anlattım

15 (I) Kapkaranlık sık bitki oumlrtuumlsuumlyle dolu ormanın iccedilinde ilerliyorduk (II) Her geccedilen dakika ccediloumlken karanlık yolumuzu karartıyor oumlnuumlmuumlzuuml goumlrmemiz iccedilin bize tek ışığı ay sağlıyordu (III) Geccedil de olsa yanlış bir yola girdiğimizi anlamıştık (IV) Bu yuuml-ruumlyuumlş nedeniyle hepimiz yorulmuş omuzlarımız duumlşmuumlş parmağımızı kımıldatmaya hacirclimiz kal-mamıştıYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquobetimleme (tasvir)rdquo yapılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

16 I Şimdiki aklım olsaydı onu hiccedil dinlemezdimII Bana bunları o ellerle mi yazdınIII Zamanında ona guumlvenseydim başıma bu gel-

mezdiIV Bunları bilsen bana yine de kızacak mıydınYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-lerinde ldquopişmanlıkrdquo anlamı soumlz konusudur

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) II ve IV

17 I Yaptığınız pikniğe beni davet etmek aklına gelmedi mi (sitem)

II Ders vakti geldi oumlğretmen sınıfa gelmiştir (olasılık)

III İnsanlar hacirclacirc demokrasinin oumlnemini anlamış değil (pişmanlık)

IV Tuumlrkccedilenin en oumlnemli sorunu aşırı duumlzeyde ya-bancı soumlzcuumlk kullanılmasıdır (karşılaştırma)

Yukarıdaki numaralı cuumlmlelerin hangisinin ay-raccedil iccedilindeki anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

18 (I) Cumhuriyet Doumlnemi Tuumlrk şiirinde yeni bir ccedilığır accedilan Orhan Veli Garipccedililer hareketinin en oumlnemli ismidir (II) O Tuumlrk şiirini yıpranmış kalıplardan klişe soumlzlerden kurtarıp gerccedilek hayata guumlnluumlk yaşamın arasına taşımıştır (III) Yalın anlaşılır nuumlkteli realist ve halk diliyle esprili şiirler yazmış-tır (IV) 1941rsquode yazdığı ldquoGariprdquo adlı şiir kitabının oumln soumlzuumlnde Tuumlrk şiirine yepyeni bir hava getirmek gerektiğini savunur

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde yazarın uumlslubuyla ilgili bilgi verilmiştir

A) I ve IVB) II ve IIIC) II ve IVD) III ve IV

19 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tıma başvurulmuştur

A) Eğitimin gelecek nesilleri aydınlatma işlevini unutmamalıyız dedi

B) Atatuumlrk ldquoSanatsız kalmış bir toplumun yaşam damarları kopmuş demektirrdquo der

C) Van kedileri bir goumlzuuml mavi bir goumlzuuml yeşil olma-sıyla tanınır

D) Bana anlatacaklarının ccedilok oumlnemli olduğunu soumlyledi

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 27: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

TE983584983584983584983584TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

24

712 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquooumln yargırdquo an-

lamı bulunmaktadır

A) Bu konuda bizi doğru youmlnlendirmediğini duumlşuuml-nuumlyorum

B) Zamanında yola ccedilıkmazsanız otobuumlsuuml kaccedilırır-sınız

C) Her geccedilen guumln artan enflasyon yaşam koşul-larını guumlccedilleştiriyor

D) Bu yıl yine şampiyon bizim takımımız olacak-tır

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi ldquoazımsamardquo anla-mı iccedilermektedir

A) Bu soruları mı cevaplayamadınız sizB) Bir kitapla yazar olduğunu duumlşuumlnuumlyor ne yazıkC) Bu kadarcık parayla benden geccedilinmemi mi

bekliyorsunD) Okuyup adam olacakmış da ailesine o baka-

cakmış

14 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde zaman oumlgesi vurgulanmıştır

A) Ona buumltuumln gece olanı biteni sakince anlattımB) Buumltuumln gece olanı biteni sakince ona anlattımC) Olanı biteni sakince buumltuumln gece ona anlattımD) Sakince ona olanı biteni buumltuumln gece anlattım

15 (I) Kapkaranlık sık bitki oumlrtuumlsuumlyle dolu ormanın iccedilinde ilerliyorduk (II) Her geccedilen dakika ccediloumlken karanlık yolumuzu karartıyor oumlnuumlmuumlzuuml goumlrmemiz iccedilin bize tek ışığı ay sağlıyordu (III) Geccedil de olsa yanlış bir yola girdiğimizi anlamıştık (IV) Bu yuuml-ruumlyuumlş nedeniyle hepimiz yorulmuş omuzlarımız duumlşmuumlş parmağımızı kımıldatmaya hacirclimiz kal-mamıştıYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquobetimleme (tasvir)rdquo yapılmamıştır

A) I B) II C) III D) IV

16 I Şimdiki aklım olsaydı onu hiccedil dinlemezdimII Bana bunları o ellerle mi yazdınIII Zamanında ona guumlvenseydim başıma bu gel-

mezdiIV Bunları bilsen bana yine de kızacak mıydınYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden hangi-lerinde ldquopişmanlıkrdquo anlamı soumlz konusudur

A) I ve II B) I ve IIIC) II ve III D) II ve IV

17 I Yaptığınız pikniğe beni davet etmek aklına gelmedi mi (sitem)

II Ders vakti geldi oumlğretmen sınıfa gelmiştir (olasılık)

III İnsanlar hacirclacirc demokrasinin oumlnemini anlamış değil (pişmanlık)

IV Tuumlrkccedilenin en oumlnemli sorunu aşırı duumlzeyde ya-bancı soumlzcuumlk kullanılmasıdır (karşılaştırma)

Yukarıdaki numaralı cuumlmlelerin hangisinin ay-raccedil iccedilindeki anlamı yanlış verilmiştir

A) I B) II C) III D) IV

18 (I) Cumhuriyet Doumlnemi Tuumlrk şiirinde yeni bir ccedilığır accedilan Orhan Veli Garipccedililer hareketinin en oumlnemli ismidir (II) O Tuumlrk şiirini yıpranmış kalıplardan klişe soumlzlerden kurtarıp gerccedilek hayata guumlnluumlk yaşamın arasına taşımıştır (III) Yalın anlaşılır nuumlkteli realist ve halk diliyle esprili şiirler yazmış-tır (IV) 1941rsquode yazdığı ldquoGariprdquo adlı şiir kitabının oumln soumlzuumlnde Tuumlrk şiirine yepyeni bir hava getirmek gerektiğini savunur

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangile-rinde yazarın uumlslubuyla ilgili bilgi verilmiştir

A) I ve IVB) II ve IIIC) II ve IVD) III ve IV

19 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde dolaylı anla-tıma başvurulmuştur

A) Eğitimin gelecek nesilleri aydınlatma işlevini unutmamalıyız dedi

B) Atatuumlrk ldquoSanatsız kalmış bir toplumun yaşam damarları kopmuş demektirrdquo der

C) Van kedileri bir goumlzuuml mavi bir goumlzuuml yeşil olma-sıyla tanınır

D) Bana anlatacaklarının ccedilok oumlnemli olduğunu soumlyledi

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 28: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

25

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlamTE983584983584983584983584

8

İccedilerik Bildiren CUumlmlelerKonuya youmlnelik yargılardır

Eserde Kurtuluş Savaşırsquonın başlangıcı konu alınmış

ldquoYabanrdquo romanında Anadolu koumlyluumlsuuml-nuumln Kurtuluş Savaşırsquona olan ilgisizli-ğinden yakınılır

Uumlslup Bildiren CUumlmlelerDil ve anlatım oumlzelliklerine youmlnelik yargı-lardır

İccedilerisinde ldquodoğallık tutarlılık akı-cılık duruluk yalınlık accedilıklık suuml-ruumlkleyicilik etkileyicilik ccedileşitlilik sadelikrdquo gibi anlatımın ilke ve nite-liklerine youmlnelik bilgilerin yer aldığı yargılar uumlslup cuumlmlesidir

Yazarın anlatımının yalınlığı dikkat ccedilekiciydi

Anlatımında boyalı soumlzcuumlklere yer vermiyor dili ağdalı değil

Yakınma Bildiren Cuumlmleler

Herhangi bir durumdan şikacircyetccedili olmaktır

İlccedilede bir haftadır sular kesik ilgile-nen yok

Uumlccedil guumlnduumlr yağmur yağıyor evden dı-şarı ccedilıkamadık

1 I insanII kişiIII olduğunuIV anlarV bulursaVI oumlzguumlrluumlğuumlnuumlYukarıdaki numaralanmış soumlzcuumlklerin anlam-lı ve kurallı bir cuumlmle oluşturacak sıralaması aşağıdakilerden hangisidir

A) VI - V - II - I - III - IV B) II - VI - V - I - III - IVC) I - VI - V - II - III - IVD) IV - I - III - II - VI - V

2 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi uumlslup (biccedilem) bildiren bir cuumlmle değildir

A) Yazarın guumlccedilluuml betimlemeleri okuyucuyu etki-liyor

B) Halkın soumlyleyişlerinin esere taşınması eseri doğallaştırmış

C) Gemi yolculuklarının zorlukları eserde işlen-miş

D) Yazarın olayları geri doumlnuumlşlerle vermesi kar-maşaya sebep olmuş

3 (I) Bu sabah yine erken kalkmıştı (II) Daha faz-la uykuya ihtiyacı olduğunu duumlşuumlnuumlyordu oysa (III) Sokaktan gelen korna sesleri guumlruumlltuumller uyandırmıştı onu (IV) Uyandı mı istese bile bir daha uyuması muumlmkuumln olmazdı (V) Guumlnuuml değer-lendirmek iccedilin kalkmayı duumlşuumlnduuml

Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde I cuumlmlede verilen yargının gerekccedilesi bildirilmiştir

A) II B) III C) IV D) V

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 29: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

26

84 (I) Yazarın son romanında goumlzler oumlnuumlne serdiği

taşra yaşamında acımasızlık taşralı olma duru-munun romana yansıtılması noktasında en oumlnem-li oumlge olarak dikkat ccedilekiyor (II) Kuumlccediluumlk yaşamların kuumlccediluumlk hesaplar peşinde koşan insanlar tarafından youmlnlendirildiğini vurgulamak isteyen yazar taşra-da yaşanan travmaları bu bağlamda ele alıyor (III) Kısa cuumlmlelerin derin anlamlar taşıyan vuru-culuğu ile okuyucu olarak kuumlccediluumlk yerlerde yaşanan buumlyuumlk zorluklara tanık oluyoruz (IV) Ayrıca tuumlm bu konuların bir arada tartışılmasıyla taşra - kent kıyaslaması da ister istemez guumlndeme geliyor Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde hem uumlslup hem de iccedilerikle ilgili ayrıntı soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

5 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquoyakınmardquo anlamı vardır

A) Bu sıcakta ta oralardan buraya yuumlruumlnuumlr muuml hiccedil

B) O yemyeşil ovalarda ormanlarda tekrar dola-şabilsek

C) Buraya kadar geldiğinde beni de arar sanmış-tım

D) Bu sınavdan da yuumlksek not alamayabilirim

6 (I) Bundan boumlyle hiccedil kimsenin yaşamını anlatan yapıtlar yazmayı duumlşuumlnmuumlyorum (II) Gerccedilekten boşa kuumlrek ccedilekiyorum (III) Bilgi toplamak iccedilin konuştuğum her insan her soumlylediğini kitap-ta goumlrmek istiyor goumlremeyince de sinirleniyor (IV) Oysa bu bir kitap her şeyi olduğu gibi yan-sıtan bir mahkeme tutanağı değil (V) Ne var ki bunu duumlşuumlnemiyorlar kitap basıldıktan sonra no-terden ihtarname ccedilekenler telif uumlcretimden pay isteyenler bile oluyor

Bu parccedilanın I cuumlmlesinde verilen yargının ge-rekccedilesi numaralanmış cuumlmlelerin hangisin-den başlanarak verilmiştirA) II B) III C) IV D) V

7 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisi oumln yargı iccediler-mektedir

A) Disiplinli ccedilalışarak okul birincisi olacağını bi-liyorum

B) Derslerine kısa molalarla duumlzenli ccedilalışmalısınC) Ccedilocuklara oumlncelikle nasıl oumlğrenileceğini oumlğ-

retmeliyizD) Sağlıklı bir ccedilevre iccedilin doğaya sahip ccedilıkmalıyız

8 (I) Yalnızca resmicirc tarih belgelerinde yer almakla kalmayıp halk anlatılarına da konu olan bir kır-sal eylem tuumlruuml olarak eşkıyalık toplum bilimcile-rin yanı sıra romancıların da takip ettiği bir top-lumsal olgudur (II) Eşkıya oumlykuumllerinin anlatıldığı destan şiir efsane tuumlruumlndeki oumlrnekler Tuumlrk halk edebiyatının da dağarcığında yuumlzyıllarca birik-miş canlılıklarını 20 yuumlzyılda da suumlrduumlrmuumlştuumlr (III) Oumlzellikle 1950 sonrasında koumlyuumln ve koumlyluuml-nuumln sorunlarını yoğun olarak işleyen Tuumlrk roman-larında eşkıyalık toplumsal başkaldırı bağlamında yeniden işlenmiştir (IV) Tuumlrk romanının bu doumlne-mindeki oumlrneklerinde eşkıyalar birer halk kahra-manı olarak tipleştirilmiştir

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) Irsquoinci cuumlmlede oumlznel tanımlama yapılmıştırB) IIrsquonci cuumlmlede eşkıya oumlykuumllerinin suumlrekliliği

vurgulanmıştırC) IIIrsquouumlncuuml cuumlmlede eşkıyalıkla ilgili bir saptama-

da bulunulmuşturD) IVrsquouumlncuuml cuumlmlede bir oumlnceki cuumlmleye goumlre eş-

kıya tipindeki değişim belirtilmiştir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 30: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Cuumlmlede Anlam

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

27

89 I Zamanında burada olursan bizimle gelebilir-

sin (Koşul)II Gittiğin yerde istediğini bulamadığını duumlşuumln

(Olasılık)III Oumlykuumlleri kadar şiirleri de okuyucunun beğeni-

sini kazandı (Karşılaştırma)IV Romandaki suumlruumlkleyici anlatımıyla takdir top-

ladı (Oumlznel anlatım)Yukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinin taşıdığı anlam ayraccedil iccedilinde yanlış veril-miştir

A) I B) II C) III D) IV

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde soumlylenenler kanıtı ile birlikte verilmiştir

A) Aydın - Ccediline yakınlarındaki Alabanda antik tiyatrosunun son hacircline Roma Doumlnemirsquonde kavuştuğunu ve gladyatoumlr doumlvuumlşleri iccedilin kulla-nıldığını izleyici koyağının iccedil duvarına Latince yazılmış hitabesinden oumlğreniyoruz

B) Bu yapı plan bakımından Metropolis antik tiyatrosundan daha goumlrkemli ve işlevsel bir uumlslupla Roma kuumlltuumlruumlnuumln tarihe yansımış hacircli olarak nitelendirilebilir

C) Son doumlnemde ortaya ccedilıkartılan ve başka antik tiyatrolar accedilısından oumlnemli olduğu soumlylenen birinci kat doumlşeme oumlrneği bu kuumlltuumlr mirasını oumlzguumln kılan bir unsurdur

D) Bu tiyatronun yamaca yaslanmış 180 derece-yi aşan izleyici koyağı ve koyağın dış duvarın-daki oumlzenli taş işccedililiğiyle daha sonra yapılan tiyatrolar uumlzerinde belirleyici bir mimari etkisi olmamıştır

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde oumlrtuumlluuml anlam yoktur

A) Oumldevlerini yine unuttuğuna inanamıyorumB) Artık bu adreste ikamet etmiyorlarC) Bizimle senin de gelmeni istiyorum yarınD) Kitap okumaya zaman ayırmamız gerekiyor

12 (I) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlzuumln Ccedilehov - Sait Faik gelene-ğinden beslenerek kısa oumlykuumlcuumlluumlk biccediliminde ge-liştiği biliniyor (II) Oumlykuumlcuumlluumlğuumlmuumlz ister Ahmet Mithat Refik Halit vb yazarların etkisine sahip olsun isterse Poe Maupassant vb duumlnya yazar-larının izinde olsun hep kısa oumlykuumlyle oumlrtuumlşen bir tutum sergiliyor (III) Bir anda başlayıp biten kısa oylumlu tek etkiyle biccedilimlendirilmiş bir yazın tuumlruuml olarak kısa oumlykuumlnuumln bu youmlndeki egemenliğini ko-ruduğunu varsayalım (IV) Kısa oumlykuumlnuumln masalla soumlylenenle kol kola oluşunun bizde oumlykuumlye gene-tik accedilıdan doğal bir yatkınlık kazandırdığı soumlyle-nebilir Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquoolasılıkrdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisi ilettiği an-lam youmlnuumlnden diğerlerinden farklıdır

A) Ağaccedil yaprağıyla guumlrlerB) Yalnız taştan duvar olmazC) Emek olmadan yemek olmazD) Bir elin nesi var iki elin sesi var

14 I Millicirc takımımızın yurda doumlnduumlğuumlnuuml soumlylediII Hayat bilinmezlerle oumlruumllmuumlş bir ağdırIII Annem ldquoAkşama erken gelrdquo dediIV Geleceğin mimarı oumlğretmenlerdir derdiYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde dolaylı anlatıma başvurulmuşturA) I B) II C) III D) IV

15 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquokuumlccediluumlmsemerdquo anlamı bulunmaktadır

A) Bu kadarcık ccedilalışmayla mı maccedilı kazanacak-sın

B) Yazdığın bu şarkılarla mı hayran toplayacak-sın

C) Bu parayla ccedilalışacak adam bulunmazD) İşin sonunda kazandığın para bu mudur

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 31: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

28

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

1 (I) İnsanoğlu son yuumlzyıla kadar guumlnuumlnuumln ccediloğunu yuumlruumlyerek ve ccedilalışarak geccediliriyordu vuumlcudunun iş-leyişi hareketli bir yaşama goumlre programlanmıştı (II) Zamanla guumlnluumlk yaşamımızda koumlkluuml değişik-likler oldu motorlu araccedilların gittikccedile yaygınlaşma-sı televizyonun oturma odalarımızda başkoumlşeye kurulması ve modern ccedilağın yarattığı birccedilok kolay-lık oturmamayı istisna hacircline getirdi (III) Bu koumlkluuml değişimin bedelini giderek yaygınlaşan şişmanlık diyabet yuumlksek tansiyon ve bu salgınların yol accedil-tığı kalp krizi inme ve erken oumlluumlmlerle oumlduumlyoruz (IV) Oturmanın bizi sona yaklaştırdığını yaşlan-mayı ccedilabuklaştırdığını goumlsteren bilimsel veriler hareketliliğimiz arttıkccedila oumlmruumlnuumlzuumln uzadığını ccedilok accedilık bir biccedilimde goumlsteriyor

Bu parccediladaki numaralanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır A) I cuumlmlede bir accedilıklama yapılmaktadırB) II cuumlmlede aşamalı bir durumdan soumlz edil-

mektedirC) III cuumlmlede pişmanlık dile getirilmektedirD) IV cuumlmlede saptamada bulunulmaktadır

2 (I) Yazarın arkasında durduğu romanın bir uumlruumlnuuml olan ka rakter ışığı goumlruumlr goumlrmez ve yaşayacağı ccedilevreyi solur so lumaz yazardan kopup kendi oumlzel koşullarında oluşmaya başlar (II) Romandaki her ka rakter yazarın goumlruumlş ve ta vırlarından uzak-laşıp olay oumlr guumlsuumlnde kendi seyrini kurma dıkccedila anlatıcının birer mas kesi olmaktan kurtulamaz (III) Yazarın karaktere ait buumltuumln oumlzellikleri olum-lusu olum suzu belirsiz olanı ve değiş keniyle en baştan vermesi doğal ve sanatsal değildir (IV) Yazarın oluşturduğu karakte rin mantığı olay-ların ve ro mandaki ilişkilerinin genel seyrine bağlı olarak oluşur

Bu parccediladaki numaralan mış cuumlmlelerle ilgili ola rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştırA) I cuumlmlede karakterin yazardan bağımsız

oluştuğu belirtilmiştir B) II cuumlmlede bir koşul dan soumlz edilmiştirC) III cuumlmlede bir tutu mun yanlışlığı uumlzerinde

durulmuşturD) IV cuumlmlede yazar - ka rakter uyumu dile geti-

rilmiştir

3 737 milyon nuumlfusu olan uumllkemizde 2013 yılında trafik kazaları nedeniyle her guumln ortalama 900 kişi yaralanıp 15 kişi de hayatını kaybederken guumlnde 240 bin yılda ise 93 milyon kişi hastanelerin acil servislerine başvurmuştur

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) 2013rsquote uumllkemizde 7000rsquoden fazla insan trafik

kazaları nedeniyle hayatını kaybetmiştirB) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında oumllenlerin sayısı

her yıl artmaktadırC) Tuumlrkiyersquode trafik kazalarında yaralananların

yaklaşık 30rsquou hayatını kaybetmektedirD) 2013rsquote hastanelerin acil servislerine Tuumlrkiye

nuumlfusunun uumlzerinde bir sayıda hasta kabul edilmiştir

4 ldquoAphrodisiasrsquotan Roma Portrelerirdquo sergisi pek ccediloğu hiccedil sergilenmeden toprak altında kalan antik heykel okulu uumlruumlnlerini yapılışlarından 2000 yıl sonra ilk defa izleyiciyle buluşturuyor

Bu cuumlmleden aşağıdaki yargıların hangisi ke-sin olarak ccedilıkarılabilirA) Aphrodisiaslılar en parlak yıllarını Roma İm-

paratorluğu zamanında yaşamıştırB) Duumlnyanın en eski heykel okulu Aphrodisias

antik kentinde MOuml 2000 yılında kurulmuşturC) Antik heykel okulundaki heykellerin hiccedilbiri

daha oumlnce sergilenmemiştiD) Sergideki heykellerin birccediloğu daha oumlnce izle-

yiciyle buluşmamıştır

5 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisinin ayraccedil iccedilin-deki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Birey bir toplumda aynı anda birccedilok statuumlye sahiptir ve aynı anda bu statuumllerin gerektirdiği rolleri yerine getirmek zorundadır (kesinlik)

B) Bireyin rollerinden bir tanesinin başka bir ro-luumln gerektiği gibi davranmasını guumlccedilleştirmesi-ne ldquorol ccedilatışmasırdquo denir (tanım)

C) Yapılan araştırmalar goumlsteriyor ki birccedilok insan hacirclacirc sigaranın neden olduğu zararların farkın-da değil (olasılık)

D) Yuumlzey şekillerinde meydana gelen değişiklik-lerde deprem yağmur gibi birccedilok etken vardır (oumlrnekleme)

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 32: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

29

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

6 (I) Cemal Suumlreyarsquonın hem şiirinin hem de ilk kitabı-nın adı olan ldquoUumlvercinkardquo soumlzcuumlğuuml kitabın yayımlan-dığı yıl ilgi odağı olmuştur (II) Geccedilen zaman iccedilinde bu ilgiden pek bir şey eksilmediği gibi ldquoUumlvercinkardquo nın efsaneleştiği bile soumlylenebilir (III) Efsanenin oumlnemini bilen Cemal Suumlreya daha sonraları iccedilinde bu soumlzcuumlğuumln geccedileceği 44 şiir yazmayı duumlşuumlnduumlğuuml-nuuml belirtti (IV) Şair soumlzcuumlğuumln anlamıyla ilgili olarak kendisine youmlnelik soruyu cevaplarken bir yandan efsaneyi bozmuş diğer yandan da ona katkıda bu-lunmuştur

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerin hangi-sinde ldquotasarırdquo soumlz konusudur

A) I B) II C) III D) IV

7 Gazeteci K Can ldquoUumlccedil tarafı denizlerle ccedilevrili bir uumllkenin yanlış uygulamalarla balık ithal ede-cek duruma duumlşuumlruumllmesi acı bir durumrdquo diyor ve 1971rsquoden itibaren ccedilektiği fotoğraflara yer verdiği kitabında Tuumlrk balıkccedilılığının nereden nereye gel-diğini goumlzler oumlnuumlne seriyor (I) Kitap başlığındaki soumlz sanatıyla da tuumlkenişin oumlnemli bir nedenini his-sediyor ldquoBalık Ağalara Takıldırdquo (II) Denizlerimizin ve balığımızın tuumlkeniş oumlykuumlsuuml olarak nitelendirdiği kitabında 1970rsquoli yıllara kadar Tuumlrkiyersquode balıkccedilılı-ğın ilkel koşullarda yapıldığını sonraki yıllarda ise buumlyuumlk bir hızla geliştiğini anlatıyor (III) Okurun dik-katini 1971rsquode yuumlruumlrluumlğe giren ldquoSu Uumlruumlnleri Youmlnet-meliğirdquone ccedilekiyor (IV) Bu duumlzenlemeyle balıkccedilılara tuumlm olanaklar sağlanmış fakat yasa hazırlanırken denizlerimizde hiccedilbir araştırma yapılmadığını tuumlr ve stokların belirlenmediğini avlanmayla ilgili sınır-ların ccedilizilmediğini ortaya koyuyor

Bir kitaptan soumlz eden bu parccediladaki numara-lanmış cuumlmlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır

A) I cuumlmlede soumlzuuml edilen kitabın iccedileriğiyle ilgili karşılaştırmalı bilgi verilmiştir

B) II cuumlmlede Tuumlrk balıkccedilılığı hakkında doumlnem-sel bir tespit aktarılmıştır

C) III cuumlmlede balıkccedilılık hakkında yapılan yasal duumlzenlemenin yılı bildirilmiştir

D) IV cuumlmlede III cuumlmlede belirtilen duumlzenleme-nin olumlu ve olumsuz oumlzellikleri sıralanmıştır

8 Romanlarında yarattığı ldquohayatın tam ortasındanrdquo ve doğanın asla uumlstuumlnde olmayan ---- toprağın in-sanları olan kahramanlarından asla ---- yazar ilk yayımlandığı tarihten on yıl sonra ---- oumlykuumllerini bir kez daha okurlarıyla paylaşıyor

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir

A) konularıyla - esinlenmeyen - kalıcıB) karakterleriyle - uzaklaşmayan - eskimeyenC) hayalleriyle - vazgeccedilmeyen - yepyeniD) eserleriyle - kullanmayan - toprak

9 Aşağıdaki cuumlmlelerle ilgili ayraccedil iccedilinde verilen bilgilerden hangisi yanlıştır

A) Eminim orman iccedilinde uzanan yolda taze ha-vayı solurken oumlnuumlnuumlze ccedilıkan kır lokantaları ve piknik alanları iştahınızı kabartacak (Oumln yargı)

B) Belediye yaz aylarında 45 dereceyi bulan sıcaklardan kış aylarında ise fırtına ve ya-ğışlardan vatandaşları korumak iccedilin enerjisi-ni guumlneşten alan klimalı otobuumls durağı uumlretti (Amaccedil ndash Sonuccedil)

C) THYrsquonin İstanbul - Bombay seferini yapan ldquoİz-mirrdquo adlı yolcu uccedilağı havalimanına inişte aşı-rı yağıştan pistten ccedilıktı (Neden-sonuccedil)

D) Guumlnuumlbirlik piknik alanı olan Poyrazlar Gouml-luumlrsquonuumln en derin yeri yaklaşık 12 metre (Ke-sinlik)

10 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde ldquobelirli bir ko-şul gerccedilekleştiği hacirclde istenilen amaca ulaşılama-yacağırdquo anlamı vardır

A) Gecikse de bana uğramadan gitmezB) Derslerine duumlzenli ccedilalışsa sanırım başaracakC) Olanakları kısıtlı da olsa herkesin yardımına

koşarD) Dershaneye gitse de ona bir yararı olmaz

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 33: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

30

UumlN

İTE 2C

uumlmlede A

nlam

11 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde tanım yapıl-mamıştır

A) Rapor herhangi bir konu olay ya da sorunla ilgili olarak yapılan araştırma ve incelemenin sonuccedillarını belirtmek varılan sonuccedillarla ilgili değerlendirmeyi bildirmek iccedilin yazılan yazılar-dır

B) Bir durumu bildirmek bir istek ya da dilekte bulunmak amacıyla yazılıp resmicirc veya oumlzel kuruluşlara goumlnderilen yazılara dilekccedile denir

C) Yasaların uygulanmasında yol goumlstermek herhangi bir konuda aydınlatmak dikkat ccedilek-mek uumlzere ilgililere goumlnderilen yazı tuumlruumlne ge-nelge denir

D) Oumlzgeccedilmişte ad soyadı doğum yeri ve tari-hi adres telefon numarası elektronik posta adresi ilgi alanları varsa akademik unvan ve yayınlar belirtilir

12 (I) ldquoCcedilocukluğum Yurdumdur Ccedilocukluk ve Genccedillik Edebiyatırdquo İstanbul Kitap Fuarının bu yılki konu başlığı (saptama) (II) Fuarın konu başlığının belirlenmesinde gelişen ve alanında uzman-laşan yayınevlerinin sayısının artmasının etkili olduğunu duumlşuumlnuumlyoruz (varsayım) (III) Yetişkin edebiyatının yetersizliklerinden yola ccedilıkıp fuarın bu sene o yuumlzden bu alana youmlneldiği gibi ccedilocuk edebiyatını hafife alan soumlylemlerle karşılaşsak da asıl sebebin bu olmadığı guumln gibi ortada (yanıl-sama) (IV) Uzun vadede daha verimli bir edebi-yat duumlnyası iccedilin ccedilocuk okurun oumlnemi tartışılmaz (yadsıma)

Bu parccedilada numaralanmış cuumlmlelerden han-gisi ayraccedil iccedilinde verilen anlamı iccedilermemekte-dirA) I B) II C) III D) IV

13 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde olumlu ve olumsuz eleştiri bir arada verilmiştir

A) Şiirde uyak kullanmaktan oumlzellikle kaccedilınmış şiir dilini duumlzyazıya yaklaştırmış

B) Bu yapıtın eleştirmenlerin ilgi odağı olacağını soumlylemiştim ben

C) Sanatccedilı doğa ve ccedilevre betimlemelerinde ol-dukccedila başarılı ama aynı şeyi romanlarında soumlyleyemeyiz

D) Ahmet Hamdi Tanpınarrsquoın romanlarında ve oumlykuumllerinde Tuumlrkccedilenin guumlcuumlnuuml ve inceliğini goumlruumlyorsunuz

14 İnsanların ccediloğu duumlşuumlnmekten korkuyor ---- ge-tireceği iccedilin konuşmaktan korkuyor ---- korktuğu iccedilin yaşlanmaktan korkuyor ---- kıymetini bilme-diği iccedilin

Bu cuumlmlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidirA) duygusallık - kızacaklarından - yaşlılığınB) guumlvensizlik - tartışmaktan - ccedilocukluğunC) fedakacircrlık - hata yapmaktan - hayatınD) sorumluluk - eleştirilmekten - genccedilliğin

15 Aşağıdaki atasoumlzlerinden hangisinin parantez iccedilindeki accedilıklaması yanlış verilmiştir

A) Yarım hekim candan eder yarım hoca dinden eder (işinde usta olmak)

B) Vermeyince Mabud neylesin Mahmud (ka-der kısmet)

C) Tilkinin doumlnuumlp dolaşıp geleceği yer kuumlrkccediluuml duumlkkacircnıdır (alışkanlıklardan vazgeccedilmemek)

D) Eşeğe altın semer vursalar yine eşektir (baş-kaldırmak)

16 Aşağıdaki cuumlmlelerin hangisinde geccedilen de-yimle ayraccedil iccedilindeki accedilıklama uyuşmamakta-dır

A) Atandığını duyunca zembereği boşandı Duy-gursquonun (istemsizce uzun uzun guumllmek)

B) Hiccedilbir imalı soumlz soumlylemesem de bu adam ha-vadan nem kapıyor (ccedilok alıngan olmak)

C) Ccedilocuk birden yola fırlayınca yuumlreğinin yağları eridi (ccedilok korkmak)

D) Onun işine engel olunca bize aba altından değnek goumlsterdi (gizlice şiddete başvurmak)

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 34: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

31

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

9

1 Şiir edebiyatın uumlretimi en sancılı olanıdır Ciddi duumlşuumlnce duygu ve yetenek ister Buna karşın okuyanı da yazanı da doyurur ccediloğu kez Anlatmak isteyip de anlatmakta yetersiz kaldığımız duygu-lara tercuumlman olur o Bir duumlşuumlncenin toplumsal olarak ve kabul edilmesi iccedilin en etkin araccedilların-dandır Gerccedilekten hakkı verilerek yazılan şiirler bir değişimin kapısını aralar bize

Bu parccedilada şiirin hangi youmlnuuml uumlzerinde durul-mamıştır

A) Oluşturmasının kolay olmadığıB) Bir duumlşuumlnceyi en hızlı ve kolay yaydığıC) Duygu ve duumlşuumlncelerimize dokunan bir youmlnuuml-

nuumln olduğuD) Yeniliklere vesile olabileceği

2 Aşağıdaki cuumlmlelerden hangisi bir paragrafın ilk cuumlmlesi olmaya uygundur

A) Sevgiyi boumlyle kalıpların iccediline sokmak onun derinliğini zedeler

B) Halbuki toprak insanlığın en guumlvendiği unsur olmuştur Anadolursquoda

C) Bir sanatccedilının bunu goumlz oumlnuumlne almadan başa-rılı olması muumlmkuumln değildir

D) Sanatccedilı bu duumlnyanın yaşanılır yanları hakkın-da bizi ikna eden kişidir

3 Aşağıdaki metinlerin hangisi anlatıcısı youmlnuumln-den diğerlerinden farklıdır

A) Anlattıklarımı dinlemediğini biliyordum Aylar-dır ona boşuna nefes tuumlkettik Bu durum ca-nımı sıksa da kabullenmekten başka ccedilarem olmadığının farkındayım

B) Etrafımız ne kadar kalabalıklaşsa da gittikccedile yalnızlaşıyoruz Ortak sevinccedillerimizi acıları-mızı paylaşamıyoruz Ccediluumlnkuuml her adımda bir-birimizden uzaklaşıyoruz

C) Yıllardır vazgeccedilmek istemiş ancak vazgeccedile-memişti bu alışkanlığından O her şeyi ince eleyip sık dokuyan ayrıntıcı yanından sıkılma-ya başlamıştı Bu durumun onun canını yaktı-ğı da belliydi uumlstelik

D) Hayal guumlcuumlmuumlz el verdiğince yazmaya başla-dık Yazdıkccedila yazıyor daha da yazmak istiyor-duk İccedilimizde dinmeyen bir şelale vardı sanki Sonra anladık ki yazmak zor değildi ilk cuumlm-leyi bulana kadar

AccedilıklamaBilgi verme oumlğretme amacıyla yazılan ya-zıların anlatım biccedilimidir

Ben bir şey oumlğrendim diyebiliyorsak okuduğumuz yazının anlatım biccedilimi accedilıklamadır

BetimlemeOlay durum veya kişileri tanıtmaya goumlz-ler oumlnuumlnde canladırmaya youmlnelik yazıların anlatım biccedilimidir

Betimlemeye ldquosoumlzcuumlklerle resim ccediliz-me sanatırdquo da denir

Betimlemede hareket olmadığı iccedilin bir fotoğraf ccedilekimi bir tablo bir re-sim gibidir

Betimlemede duyular harekete geccedili-rilir duyulardan yararlanılır

Anlatılanlar goumlzlerimizin oumlnuumlnde can-landı diyebiliyorsak okuduğumuz ya-zının anlatım biccedilimi betimlemedir

OumlykuumllemeBir olaya dayalı yazıların anlatım biccedilimidir

Oumlykuumllemede olay olayın kişileri yer ve zaman gibi unsurlara yer verilir

Oumlykuumllemede olay oluş sırasına goumlre işlenir Bu yuumlzden oumlykuumllemeye ldquobir kamera ccedilekimirdquo de diyebiliriz

Anlatılan olayı kavradım olayı ben de yaşar gibi oldum diyebiliyorsak oku-duğumuz yazının anlatım biccedilimi oumlykuuml-lemedir

TartışmaOkuyucunun kanılarını değiştirmek ona yeni bir goumlruumlş benimsetmek amacı taşıyan yazıların anlatım biccedilimidir

Soru ndash cevaplı cuumlmleler oumlyle değil boumlyledir bu doğrudur bu yanlıştır gibi ifadeler tartışma iccedilin oumlnemli ipuccedillarıdır

Benim de fikrim değişti diyebiliyor-sak okuduğumuz yazının anlatım biccedili-mi tartışmadır

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 35: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

32

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

94 Dışarıda bir fırtına patlak vermişti Ağaccedillar tokat

gibi inen ruumlzgar karşısında direnemiyor kuklalar gibi bir o yana bir bu yana yatıyordu Bu kuluumlbeyi bulmamız tam anlamıyla şans olmuştu bizim iccedilin Guumlzel başlayan bir piknik sonrası ccedilevreyi keşfet-meye ccedilıktığımız gezimizde birdenbire başlayan fırtına bizimle alay eder gibiydi Neyse ki bulutlar goumlkyuumlzuumlnde kalıcı gibi durmuyor birazdan gide-ceğini hissettiriyordu

Bu metnin anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soumlylenemez

A) Benzetmelerden yararlanılmıştırB) Betimleme yapılmıştırC) Kişileştirmeye başvurulmuşturD) Karşılaştırmaya yer verilmiştir

5 Oyun ccedilocuklara birccedilok beceri ve alışkanlık ka-zandırır Ccediluumlnkuuml ccedilocuk yaşlarda oumlğrenmenin yolu oyundan geccediler Uyum sağlama demokratik tutum geliştirme kazanma ve kaybetme gibi kavramları oyun esnasında oumlğrenir ccedilocuk Kuumlccediluumlkken dersini alan ccedilocuk bunu buumlyuumlduumlğuumlnde de hayatına taşır Yani kuumlccediluumlkken aldığımız bu ders bizi olgunlaştırır

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı-da verilenlerden hangisi yanlıştır

A) Tanımlamaya başvurulmuşturB) Karşılaştırmaya yer verilmiştirC) Neden ndash sonuccedil ilişkisi kurulmuşturD) Deyim kullanılmıştır

6 Bardaktan boşanırcasına yağan yağmurun al-tında yuumlruumlmekten sırılsıklam olmuştu Yağmurla birlikte acımasızca bedenini yalayıp geccedilen ruumlzgar onun tir tir titremesine neden oluyordu Hiccedil du-racağa benzemeyen yağmurdan kaccedilmak iccedilin bir saccedilağın altına girdiğinde aceleyle eve ulaşmaya ccedilalışan insanları tıpkı onun gibi yağmurdan kaccedilıp bir ağaccedil dibinde korunmaya ccedilalışan zavallı koumlpe-ği ve şiddetle yeryuumlzuumlne inen yağmur damlaların-dan oyun uumlretmiş mahalle ccedilocuklarını izliyordu

Bu metinde ağır basan anlatım biccedilimi aşağıda-kilerden hangisidir

A) Betimleme B) OumlykuumllemeC) Accedilıklama D)Tartışma

7 Yakup Kadri Karaosmanoğlu edebiyatımızın oumlnde gelen sanatccedilılarından biridir Roman hikacirc-ye anı gibi değişik alanlarda eserler vermiş olan sanatccedilı daha ccedilok romanlarıyla tanınır Roman-larında oumlnceleri kişisel konuları işleyen sanatccedilı daha sonra toplumsal konulara youmlnelmiştir Ki-ralık Konakrsquota nesiller arası duygu ve duumlşuumlnce farklılıklarını işleyen sanatccedilı Yaban romanında Kurtuluş Savaşı yıllarında koumly yaşamını koumlyluuml - aydın ccedilatışmasını işlemiştir

Bu metinde başvurulan duumlşuumlnceyi geliştirme yolları aşağıdakilerden hangisinde verilmiş-tir

A) Benzetme ndash OumlrneklemeB) Karşılaştırma ndash OumlrneklemeC) Karşılaştırma ndash BenzetmeD) Tanımlama ndash Oumlrnekleme

8 Gelecek ile ilgili beklenti taşımayanların bir işi gerccedilekleştirme isteği duyması oldukccedila zordur Bu yuumlzden insanlar kendilerine bir amaccedil belirlemeli bu hedefe ulaşmak iccedilin uğraş vermelidir Belirledi-ğimiz hedefin gerccedilekleştiğini duumlşlemek ve bunun sonucunda kazanacaklarımızı duumlşuumlnmek bizi bu amaccedil doğrultusunda motive edecektir mutlaka Bu motivasyon kendimize olan inancımızı ve oumlz guumlvenimizi arttırarak başarıya bizi bir adım daha yaklaştıracaktır

Bu metinden aşağıdakilerden hangisi ccedilıkarıla-maz

A) Umudu olmayan insanların hedefleri de yok-tur

B) Yaşama isteği olanlar kendilerine bir amaccedil be-lirleyenlerdir

C) Kendilerine inanan ve oumlz guumlveni yuumlksek olan kişilerin motivasyon sorunu yoktur

D) Hedeflerin gerccedilekleşeceğine inanmak insanın motivasyonunu yuumlkseltir

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I

Page 36: Genel Yayın Yönetmeni - Lider Plusliderplus.com.tr/yayin/ornekdokuman/lgs/turkce.pdf · B) Bütün aile babanın eve getirdiği paraya bakı-yor. C) Güneye bakan evlerin daha sıcak

TE983584983584983584983584 TE983584983584983584983584Paragrafta Anlam

33

UumlN

İTE 3Paragrafta A

nlam

99 İnsanları hiccedilbir renk dil din ırk duumlşuumlnce ayrımı

goumlzetmeden sevmeyi oumlğrenmeliyiz Yalnızca ldquoin-sanrdquo olduğu iccedilin sevebilmeliyiz Bu sevgi oumlyle bir sevgi olmalı ki hiccedilbir ccedilıkara menfaate dayanma-malı Katıksız yuumlrekten gelip yuumlreğe akmalı An-cak boumlyle severse yuumlrek sevgi kıymetini bulmuş olur Ancak boumlyle seven yuumlrekler kardeşccedile ve ba-rış iccedilinde yaşamanın değerini bilir Yalnız kendini severek duumlşuumlnerek değil insanı insanlığı seve-rek barışı ve sevgiyi yaşatabiliriz bu duumlnyada

Bu parccedilada sevgiyle ilgili olarak aşağıdakiler-den hangisine değinilmemiştir

A) Gerccedilek sevgi insanı insan olduğu iccedilin seve-bilmektir

B) Sevgi insanlar arasında paylaşıldıkccedila buumlyuumlrC) Duumlnyaya barışı getirmenin yolu sevgiye daya-

nırD) Başkalarını da sevmeyi başaranlarla duumlnyada

sevgi yaşatılabilir

10 Eğitim mutlaka gerccedileklik bağlantısı kurularak verilmeli ayağı guumlnluumlk hayata basmalıdır Ger-ccedilek hayata dayanmayan guumlnluumlk hayattan kopan bilginin oumlğrenci tarafından anlaşılarak kalıcı hacircle getirilmesi muumlmkuumln değildir Bu nedenle oumlğret-menin verdiği dersin guumlnluumlk karşılığını duumlşuumlnerek vermesi oumlrnekleri bizzat oumlğrencinin sosyal ccedilevre-sinden hayatından seccedilmesi gerekir Onun iccedilinde bulunduğu toplumun diline yaşayışına kuumlltuumlruumlne uymayan bilgi unutulmaya mahkucircmdur

Bu parccedilada vurgulanan aşağıdakilerden han-gisidir

A) Bilginin sunumunda dilin oumlnemi buumlyuumlktuumlrB) Verilen oumlrneklerin seccediliminde oumlğretmene

oumlnemli goumlrev duumlşmektedirC) Bilginin guumlnluumlk hayatta karşılığının olması onu

kalıcı hacircle getirirD) Kurguya dayalı bilgiler oumlğrenciye sunulmama-

lıdır

11 Okumak ccedilocukluktan itibaren kişisel gelişim uumlzerinde son derece oumlnemlidir Ccedilocuk yaşlarda başlayan okuma davranışının alışkanlık hacircline getirilmesi gerekir Okuma alışkanlığı gelişen ccedilocukların duumlzenli bilinccedilli ve sorumluluk sahibi bireyler olarak toplumsal yaşamda yer aldığı gouml-ruumllmektedir Bilinccedilli sorumluluk sahibi dingin bi-reyler de toplumsal hayatta daima aranan kendi-ni gerccedilekleştirmeye yakın kişiler olarak karşımıza ccedilıkar

Bu parccedilada aşağıdakilerden hangisine deği-nilmemiştir

A) Okumayı alışkanlık hacircline getiren bireylerin aranan kişiler olması

B) Okuma alışkanlığının ccedilocuk yaşta huy hacircline gelmesine

C) Okumanın bireysel gelişim ile bağlantısının olmasına

D) Okuyan kişilerin sosyal olarak başarılı kişiler olmasına

12 I Bu şekilde anlatmak istediklerini daha etkili bir hacirclde getirir

II O komşuluk aile dostluk gibi konularda ce-miyete goumlrduumlğuuml aksaklıkları duumlzeltmek iccedilin duumlşuumlncelerini sıradan bir şekilde ifade etmez

III Bunu accedilık ama nuumlkteli bir şekilde yaparIV Nasreddin Hoca fert ve toplumu her youmlnuumlyle

ccedilok iyi tanımıştırYukarıdaki numaralanmış cuumlmlelerden bir pa-ragraf oluşturulmak istenirse duumlşuumlncenin akı-şına goumlre cuumlmleler nasıl sıralanır

A) IV - II - III - I B) III - IV - I - IIC) IV - I - III - II D) II - IV - III - I