Genel Yayın Yönetmeni Savaş DOĞAN

Genel Yayın Yönetmen Yardımcısı Arzu ALAN

Yazar Komisyon

ISBN 978-605-308-424-2

Redaksiyon Merve YAVUZYILMAZ

Dizgi Zeliha DEMİRKAYA

Grafik-Tasarım Berk DERİŞ

1. Baskı Ankara, 2018

Baskı Sistem Ofset Basım Yayım Tic. Ltd. Şti.

Strazburg Caddesi No: 31/17 Sıhhiye / Çankaya / ANKARA

Tel: 0312 395 81 126

İletişim Adresi Genel Merkez / ANKARA

Yayıncı Sertifika No: 19532Matbaa Sertifika No: 13255

oneri@liderplus.com.tr

(0549) 435 3 355 (0532) 445 2 029 (0312) 435 3 355

www.liderplus.com.tr

COPYRIGHT AYMİR YAYINEVİYayım Hakkı

Bu kitabın her türlü yayım hakkı Aymir Yayın Basım Dağıtım Ltd. Şti.’ye aittir. Bu kitabın baskısından 5846 ve 2936 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası hükümleri gereğince kaynak gösterilerek bile olsa alıntı yapılamaz, her-

hangi bir şekilde çoğaltılamaz, genel ağ ve diğer elektronik ortamlarda yayımlanamaz.BU KİTAP T.C. KÜLTÜR BAKANLIĞI BANDROLÜ İLE SATILMAKTADIR.

Bu kitabınweb sayfasına ulaşmakiçin QR Kodu okutunuz

Akıllı Tahta Uyumlu

QrKodÇözümlü

Bu kitabınweb sayfasına ulaşmakiçin QR Kodu okutunuz

Akıllı Tahta Uyumlu

QrKodÇözümlü

Değerli öğrenciler,

LİDER PLUS yayınları olarak değişime, gelişmeye son derece açık bir vizyonla ve özel-likle son yıllardaki soru formatındaki değişiklikleri çok iyi okuyabilen bir kadroyla, sizler için birbirinden değerli yayınlar hazırlamaya devam ediyoruz.

LİDER PLUS yayınlarımızda,

• Her testin önüne ilgili konuya ait anahtar bilgiler konarak sizlere, konuya ait bilgi-leri hızlıca hatırlama olanağı sunulmuştur.

• Ayrıca QR ÇÖZÜMLERİNİ sadece birer çözüm dosyası olmaktan çıkardık. Lider Plus Yayınları’na ait her kitabın kendi web sayfasını oluşturduk. Bu sayfalar saye-sinde ilgili derse ya da sınava ait yayınlarımız güncelliğini her an koruyabilecek ve sizlerle aktif iletişimde olabileceğiz.

• Kitaplarınıza özel hazırlanan web sayfalarından ilgili branşa yönelik sizlere rehber-lik hizmeti de sunmaktan memnuniyet duyacağız.

• Ayrıca kitaplarımızın tamamı yine Akıllı Tahta Uyumlu olarak hazırlanmış olup sınıf içi ders akışında sizlere kolaylık sağlayacak şekilde tasarlanmıştır.

Değerli öğrenciler, LİDER PLUS yayınlarıyla hedeflerinize ulaşacağınıza inanıyor; önce sağlıklı ve sonra da başarılı bir yıl geçirmenizi diliyoruz.

LİDER PLUS YAYINLARI

ÜNİTE 1: İletişim, Dil ve Kültürİleşitim, Dil ve Kültür .................................1-3Check-up Tekrar Testi .............................. 4

ÜNİTE 2: Dillerin Sınıflandırılması ve Türk Dilinin Tarihi GelişimiDillerin Sınıflandırılması ve Türk Dilinin Tarihi Gelişimi ................................5-7Check-up Tekrar Testi .............................. 8

ÜNİTE 3: Sözlü Anlatım TürleriSözlü Anlatım Türleri .............................. 9-11Check-up Tekrar Testi ............................ 12

ÜNİTE 4: Sözcük ve Söz Öbeklerinde Anlam Sözcük ve Söz Öbeklerinde Anlam .....13-24Check-up Tekrar Testi ....................... 25-30

ÜNİTE 5: Cümlenin Anlam ve Yorumu Cümlenin Anlam ve Yorumu ................31-42Cümlenin Anlam ve Yorumu Karma .....43-45Check-up Tekrar Testi ....................... 46-50

ÜNİTE 6: Anlatım Biçimleri ve Düşünceyi Geliştirme Yolları Anlatım Biçimleri ve Düşünceyi Geliştirme Yolları ..................................51-56Check-up Tekrar Testi ....................... 57-62

ÜNİTE 7: ParagrafParagrafta İçerik ...................................63-68Paragrafta Biçim ...................................69-74Paragraf Karma ....................................75-86Check-up Tekrar Testi ....................... 87-96

ÜNİTE 8: Şekil Bilgisi Kök, Gövde Ekler..................................97-99Yapılarına Göre Sözcük Türleri ........100-102Check-up Tekrar Testi .......................... 103

ÜNİTE 9: Sözcük Türleri Ad (İsim) ........................................104-106Sıfat (Ön Ad) .....................................107-109Zamir (Adıl) ....................................... 110-112Zarf (Belirteç) .................................... 113-115Edat, Bağlaç Ünlem .......................... 116-118Eylem ........................................ 119-121Fiiller Karma .....................................122-125Sözcük Türleri Karma .......................126-128Check-up Tekrar Testi ................... 129-130

ÜNİTE 10: Cümlenin ÖgeleriCümlenin Ögeleri ..............................131-136Check-up Tekrar Testi ................... 137-138

ÜNİTE 11: Cümle Türleri ve Cümlenin YapısıCümle Türleri ve Cümlenin Yapısı ....139-144Check-up Tekrar Testi ................... 145-146

ÜNİTE 12: Ses Bilgisi, Noktalama İşaretlerive Yazım KurallarıSes Bilgisi ........................................147-149Noktalama İşaretleri..........................150-152Yazım Kuralları .................................153-155Noktalama İşaretleri ve Yazım Kuralları Karma.................................156-158Check-up Tekrar Testi ................... 159-162

ÜNİTE 13: Anlatım Bozuklukları Anlatım Bozuklukları .........................163-171Check-up Tekrar Testi .......................... 172

Tarama Testleri ................................173-219

Cevap Anahtarı ................................220-225

1

İletişim, Dil ve KültürÜ

NİTE 1

İletişim, D

il ve Kültür

1

1. Duygu, düşünce ve isteklerin yazı, konuşma, görsel ve işitsel akla gelebilecek her türlü araçla aktarılmasına ne ad verilir?

A) GöstergeB) İletişimC) Konuşma D) Belirtke E) Geribildirim

2. Tam bir iletişimde aşağıdaki ögelerden hangisi bulunmaz?

A) DönütB) İletiC) AlıcıD) Bağlam E) Simge

3. Gönderici ile alıcı arasında aktarılan duygu, dü-şünce ya da istek aşağıdakilerden hangisi ile ifa-de edilir?

A) DönütB) KodC) İletiD) SimgeE) Belirtke

4. Aşağıdakilerden hangisi dil dışı göstergelere ör-nek olamaz?

A) HareketlerB) Jest ve mimiklerC) İşaretler D) MektuplarE) Resimler

Kendi dışında başka bir şeyi gösteren, dü-şündüren, onun yerini alabilen, kelime, nes-ne, görünüş ve olgulara gösterge adı verilir.

Bir göstergenin gerçek dünyadaki karşılığı-na gönderge adı verilir.

Söz veya yazıyla gerçekleştirilen her tür-lü eylem dil göstergeleri grubu kapsamına girer.

Tam bir iletişimde bulunan ögeler tümüyle şu şekildedir:

• Kaynak(Gönderici)

• Alıcı

• İleti (Mesaj)

• Kanal(İletim yolu)

• Bağlam(Ortam)

• Dönüt(Geri bildirim)

Bir ileti dilin göndergeyi olduğu gibi ifade etmesi için düzenlenerek oluşturulmuşsa dil göndergesel işlevde kullanılmıştır.

İletişim kurma, ileti aktarma, bilgi verme amacı taşıyan, göstereni ile gösterileni ara-sında uzlaşıma bağlı bir ilişki bulunan gös-tergelere belirtke adı verilir.

Bir ileti dille ilgili bilgi vermek üzere düzen-lenmişse o iletide dil, dil ötesi işlevde kul-lanılmıştır.

Anlaşmaya bağlı olarak soyut ve sayılama-yan tek bir gösterilene göndermede bulu-nan, verdiği anlam evrensel ya da toplum-sal olabilen görsellere simge adı verilir.

Amacı olmayan, istem dışı gelişen, belirtide gösteren ile gösterilen arasındaki ilişki ne-denli olduğu doğal göstergelere belirti adı verilir.

Sözcükler, resim, şekil, işaret gibi diğer ögelere gösteren adı verilir.

Gösteren olgu akılda birtakım görüntüler oluşturuyorsa; buna gösterilen adı verilir.

2

İletişim, Dil ve Kültür

ÜN

İTE 1İletişim

, Dil ve K

ültür

15. Aşağıdakilerden hangisi insanlar arasında anlaş-

mayı sağlayan, kendisine özgü yasaları olan ve ancak bu yasalar çerçevesinde gelişen, temeli bilinmeyen zamanlarda atılmış seslerden örül-müş bir anlaşma sistemidir?

A) DilB) BelirtkeC) İletişimD) KültürE) Gösterge

6. Dilin özellikleri arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?

A) Gelişmiş bir iletişim aracıdır.B) Seslerden oluşmuş bir anlaşma sistemidir.C) Düşünce ve zekânın bir göstergesidir.D) Canlı olmayan bir varlıktır.E) Bir ortaklıktır.

7. Dil ve kültürün ortak özellikleri ile ilgili aşağıdaki-lerden hangisi yanlıştır?

A) Geçmiş ile gelecek arasında bir köprü vazifesi görür.

B) Gelişime ve değişime açıktır.C) Bir toplumun oluşmasında ve ayakta kalmasında

önemli bir payları vardır.D) Bir toplumun yaşayış biçiminden önemli izler ta-

şır.E) Bir milletin en önemli ortak özellikleri arasında

yer alır.

8. Refik Halit Karay, 14 Mart 1888’de İstanbul’da doğ-du. 18 Temmuz 1965’te İstanbul’da yaşamını yitirdi. Romancı, öykü yazarı ve gazetecidir. Anadolu ya-şamını anlatan öyküleri ve Kurtuluş Savaşı’na karşı tutumuyla tanınır.

Bu parçada dil hangi işlevde kullanılmıştır?

A) Göndergesel işlevB) Heyecan bildirme işleviC) Dil ötesi işlevD) Alıcıyı harekete geçirme işleviE) Kanalı kontrol işlevi

9. Aşağıdakilerden hangisi bir belirtke örneği değil-dir?

A) Tehlike işaretiB) Trafik levhasıC) SirenlerD) İzci işaretleriE) Sararmış yapraklar

10. Bir sözcüğün üzerinde bulunan bütün ekler atıldığın-da anlamlı olarak kalabilen en küçük parçasına kök adı verilir.

Bu cümlede dil hangi işlevi ile kullanılmıştır?

A) Göndergesel işlevB) Heyecan bildirme işleviC) Dil ötesi işlevD) Alıcıyı harekete geçirme işleviE) Kanalı kontrol işlevi

11. Markette karşılaşan Ahmet ve arkadaşı Melis ara-

sında şöyle bir konuşma geçer:

Ahmet:

- Merhaba Melis! Yarın doğum günümü kutlayaca-ğım. Sen de gelir misin?

Melis:

- Merhaba Ahmet! Teşekkür ederim ancak gele-

mem kursa gitmem gerekiyor.

Bu konuşma metninde altı çizili ögeler aşağıdaki-lerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

I II III

A) Bağlam Kaynak Dönüt

B) Kanal Alıcı İleti

C) Araç Bağlam Mesaj

D) Bağlam Alıcı Dönüt

E) Araç Kanal İleti

l

ll

lll

3

İletişim, Dil ve KültürÜ

NİTE 1

İletişim, D

il ve Kültür

112. Dil - millet ilişkisi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi

yanlıştır?

A) Milleti oluşturan özelliklerin başında dil birliği ge-lir.

B) Bir milletin dili; onun tarihi, dini ve kültürüyle iç içedir.

C) Dil yalnızca maddi kültüre yansıyan değerlerini ve yazılı kültür ögelerini bünyesinde barındırır.

D) Milleti meydana getiren bireyler arasında ortak duygu ve düşünceler meydana getiren unsur dil-dir.

E) Milletin birlik ve bütünlüğünü sağlayan en güçlü bağ dildir.

13. “Şiirde vurgu ile ilgili söylediklerimi anladınız mı?” cümlesinde dil hangi işlevinde kullanılmıştır?

A) Heyecan bildirme işleviB) Göndergesel işleviC) Alıcıyı harekete geçirme işleviD) Dil ötesi işlevE) Kanalı kontrol işlevi

14. Aşağıdakilerden hangisi diğerlerinden farklı bir göstergedir?

A) Karın yağmasıB) Horozun ötmesiC) Okul zilinin çalmasıD) Yaprakların dökülmesiE) Güneşin doğması

15. Aşağıdakilerden hangisi bir simge örneği ola-maz?

A) Uğur böceğiB) Trafik lambasıC) GüvercinD) BayrakE) Aslan

16. Seher Hanım çamaşır yıkarken makineden çalışma sesi dışında farklı sesler geldiğini fark eder ve maki-nenin bozulduğunu düşünerek bir tamirci çağırır.

Bu örnekte makineden gelen ses onun bozulabilece-ğini gösteren dil dışı bir göstergedir.

Buna göre bu dil dışı gösterge aşağıdakilerden hangisidir?

A) BelirtkeB) SimgeC) İkonD) BelirtiE) Görsel gösterge

17. Aylık çıkan bir dergide kendine ait bir köşesi bu-lunan yazarın köşesinde dile getirdikleri iletişi-min ögelerinden hangisi ile ifade edilir?

A) Bağlam B) Dönüt C) İletiD) Kanal E) Kaynak

18. “Doğum günü hediyesi olarak aldığım kol saatim bozuldu.” şeklinde arkadaşına üzüntüsünü belirten Ayşe’nin verdiği iletiyi alan arkadaşı Zehra’nın zih-ninde birtakım özelliklere sahip bir saat görüntüsü meydana gelir.

Zehra’nın zihninde oluşan saat görüntüsü aşağı-dakilerden hangisi ile ifade edilir?

A) İkon B) Gösterge C) Gönderge D) Gösteren E) Gösterilen

4

ÜN

İTE 1İletişim

, Dil ve K

ültür

1. Doktor olan birinin doktor önlüğü ile çekilmiş bir fotoğrafını yakınlarına göndermesi durumunda fotoğraf ne tür bir göstergedir?

A) İkonB) Belirti C) İleti D) Doğal göstergeE) Simge

2. • Hegel’in felsefesinin çıkış noktası bilim değil, ta-rihtir.

• Bu yaptıklarınızı doğru bulmuyorum, yanlış hare-ket ediyorsunuz.

• Şimdi yerinden kalkacak odana gidip okuyor ol-duğun kitabı alıp geleceksin.

• Öğretmeninizin ne demek istediğini tam olarak anladınız mı?

Verilen bu ifadelerde dilin aşağıdaki işlevlerin-den hangisi örneklendirilmemiştir?

A) Alıcıyı harekete geçirme işleviB) Dil ötesi işlevC) Heyecana bağlı işlevD) Kanalı kontrol işleviE) Göndergesel işlev

3. Aşağıdakilerden hangisi dil dışı göstergelerden biri değildir?

A) Sözcük B) Belirti C) Belirtke D) Simge E) İkon

4. – 10 Kasım Atatürk’ü anma töreni için herkes saat 08.30’da okulda olsun.

– Hepiniz beni duydunuz mu, anlaşılmayan bir yer var mı?

– Hasretinden prangalar eskittim.– Eyvah, babam bunu duyarsa yandık!Yukarıdaki cümlelerde dilin hangi işlevdeki kulla-nılışına örnek yoktur?

A) Alıcıyı harekete geçirme işleviB) Kanalı kontrol işleviC) Şiirsel (sanatsal) işlevD) Dil ötesi işleviE) Heyecana bağlı işlev

5. En sade ve yalın iletişimde konuşan söz edilen

husus, bu sözün taşıdığı kanal ve bu sözün şifresi

vardır. Konuşana, gönderici; dinleyiciye alıcı; sözü

edilen hususa, ileti; anlaşmayı sağlayan ve yeni ile-

tiyi sağlayan aracıya, kanal; iletiyi ifade edene de dil

denir.

Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden han-gisi kendisinden önceki açıklamaya uygun düş-mez?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

6. Kaldırımlar, çilekeş yalnızların annesi;Kaldırımlar, içimde yaşamış bir insandır.Kaldırımlar, duyulur ses kesilince sesiKaldırımlar, içimde kıvrılan bir lisandır.

Bu metin dilin hangi işlevine örnektir?

A) Göndergesel işlevB) Sanatsal işlevC) Heyecana bağlı işlevD) Alıcıyı harekete geçirme işleviE) Dil ötesi işlevi

7. Aşağıdakilerden hangisi iletişimi engelleyen et-kenlerden biri değildir?

A) Nörofizyolojik engellerB) Sosyolojik engellerC) Ekolojik engellerD) Psikolojik engellerE) Fiziksel engeller

l ll

lll

lV V

5

Dillerin Sınıflandırılması ve Türk Dilinin Tarihi Gelişimi

ÜN

İTE 2D

illerin Sınıflandırılması ve Türk D

ilinin Tarihi Gelişim

i

2

1. Bir dilin tarihsel, bölgesel, siyasal sebeplerden dolayı ses, yapı ve söz dizimi özellikleriyle ayrı-lan kolları aşağıdakilerden hangisi ile ifade edi-lir?

A) LehçeB) Şive C) Ağız D) Argo E) Jargon

2. Aşağıdakilerden hangisi Türkçenin şivelerine ör-nek olarak gösterilemez?

A) Kırgızca B) Kazakça C) Azerice D) Özbekçe E) Yakutça

3. Konuşma dili ve yazı dili arasındaki farklarla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Bir ülkede bir yazı dili varken birden fazla konuş-ma dili vardır.

B) Yazı dili doğaldır, konuşma dili yapma bir dildir.C) Yazı dilinde kurallar varken konuşma dilinde yok-

tur.D) Yazı dilinin kullanım sahası konuşma diline göre

daha geniştir.E) Konuşma dili günlük hayatta farklılık gösterirken

yazı dili göstermez.

4. Tek heceli dillerin en tipik örneği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hintçe B) Fince C) ÇinceD) Altayca E) Sırpça

Bir dilin bilinen tarihi seyri içinde kendin-den ayrılmış olup bazı farklılıklar gösteren kollarına şive adı verilir.

Yapı Bakımından Diller

Tek heceli diller: Kelimelerin herhangi bir çekime girmediği ve yanındaki kelimelerle birlikte anlam kazandığı dillerdir.

Çekimli (bükümlü) Diller: Kelime köklerinin, hem kelime türetiminde kavramı karşılar-ken hem de çekimleme durumunda deği-şikliğe uğradığı dillerdir.

Eklemeli (bitişken) Diller: Bir veya daha çok heceli köklere yapım ve çekim eklerinin ek-lendiği, köke getirilen yapım ekleri ile yeni sözcükler ve yeni kavramların türetildiği dillerdir

Ural - Altay Dil Ailesi:

Ural Kolu: Fince, Macarca, Estonca.

Altay Kolu: Türkçe, Moğolca, Mançuca, Tunguzca, Japonca, Korece.

Eski Türkçe; Köktürk, Uygur ve Karahanlı devirlerini içine alır.

Göktürk Yazıtları’nda Göktürk alfabesi kul-lanılmıştır. Türk sözcüğü devlet adında ilk defa Göktürk Devleti’nde kullanılmış ve Türk sözcüğü ilk defa Göktürk Yazıtları’nda kullanılmıştır.

Türkçenin şiveleri şunlardır:

• Türkiye Türkçesi

• Gagavuzca

• Azerice

• Türkmence

• Özbekçe

• Uygurca

• Kazakça

• Kırgızca

• Tatarca

Eski Anadolu Türkçesi XIII. yüzyıldan XVI. yüzyıla kadar devam etmiştir.

6

ÜN

İTE 2D

illerin Sınıflandırılması ve Türk D

ilinin Tarihi Gelişim

i

Dillerin Sınıflandırılması ve Türk Dilinin Tarihi Gelişimi25. Aşağıdakilerden hangisi bükümlü diller arasında

sayılamaz?

A) Farsça B) Fransızca C) Hintçe D) MoğolcaE) Arapça

6. Aşağıdakilerden hangisi bitişken dillerin en gü-zel örneği olarak nitelendirilebilir?

A) TürkçeB) Japonca C) Macarca D) Moğolca E) Tunguzca

7. Aşağıdakilerden hangisi Hint – Avrupa dillerin-den biri değildir?

A) ErmeniceB) LatinceC) SırpçaD) FelemekçeE) Macarca

8. Aşağıdaki dillerden hangisi diğerlerinden farklı bir kola aittir?

A) Türkçe B) FinceC) Moğolca D) Japonca E) Tunguzca

9. Aşağıdakilerden hangisi bir dil ailesi değildir?

A) Hint – Avrupa B) Hami – SamiC) Afrika DilleriD) Batu DilleriE) Çin – Tibet

10. I. İbraniceII. ArapçaIII. FarsçaIV. Akatça

Yukarıdakilerden hangileri Hami- Sami dil ailesi içerisinde yer almaz?

A) Yalnız I B) II ve III C) Yalnız III D) I ve III E) Yalnız IV

11. Türkçe ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru-dur?

A) Yapı bakımından eklemeli diller, köken bakımın-dan Altay kolu içerisinde yer alır.

B) Yapı bakımından bükümlü diller, köken bakımın-dan Ural kolu içerisinde yer alır.

C) Yapı bakımından tek heceli diller, köken bakı-mından Altay kolu içerisinde yer alır.

D) Yapı bakımından çekimli diller, köken bakımın-dan Ural kolu içerisinde yer alır.

E) Yapı bakımından tek heceli diller, köken bakı-mından Ural kolu içerisinde yer alır.

12. Türklerin VIII. yüzyıldan XIII. yüzyıla kadar kullan-dıkları tek yazı dili aşağıdakilerden hangisidir?

A) Orta TürkçeB) En Eski TürkçeC) İlk TürkçeD) Eski TürkçeE) Altay Türkçesi

7

ÜN

İTE 2D

illerin Sınıflandırılması ve Türk D

ilinin Tarihi Gelişim

i

Dillerin Sınıflandırılması ve Türk Dilinin Tarihi Gelişimi 213. Aşağıdaki eserlerden hangisi Eski Türkçe ile ya-

zılmamıştır?

A) Divan-ı HikmetB) Atabetü’l HakayıkC) Divanü Lügati’t- TürkD) Kutadgu BiligE) Risaletü’n Nushiyye

14. Eski Türkçe döneminin bilinen ilk eseri aşağıda-kilerden hangisidir?

A) Altın YarukB) Irk BitigC) Göktürk YazıtlarıD) Sekiz YükmekE) Kalyanam Kara Papam Kara

15. XIII. ve XIV. yüzyıllarda Eski Türkçenin devamı olarak Hazar Denizi’nin kuzeyinde ve Orta As-ya’da kullanılan dil aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kuzey-Doğu TürkçesiB) Batı TürkçesiC) Osmanlı TürkçesiD) Eski Anadolu TürkçesiE) İlk Türkçe

16. I. Kıpçak TürkçesiII. TatarcaIII. Oğuz Türkçesi

Yukarıdakilerden hangileri Kuzey Türkçesi yazı dilinin diğer adları arasında yer alır?

A) I ve III B) II ve III C) Yalnız I D) I ve II E) I, II ve III

17. Batı Türkçesinin ilk devri aşağıdakilerden hangi-sidir?

A) Osmanlı TürkçesiB) Türkiye TürkçesiC) Harezm TürkçesiD) Çağatay TürkçesiE) Eski Anadolu Türkçesi

18. Batı Türkçesi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Hazar Denizi’nin güneyinden geçerek batıya ge-lip yerleşen Oğuz Türklerinin yazı dilidir.

B) Diğer yazı dillerine göre daha az gelişmiştir.C) XIII. yüzyıldan günümüze kadar kesintisiz de-

vam etmiştir.D) Türkçenin Eski Türkçeden sonra görülen iki ko-

lundan birini oluşturur.E) Son evresini Türkiye Türkçesi oluşturur.

19. Türkçenin Hazar’dan Orta Avrupa’ya, Kırım’dan Afrika’ya kadar geniş bir alana yayıldığı, bu ya-yılmanın XVI. yüzyıldan XX. yüzyıla kadar devam ettiği dönemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Osmanlı TürkçesiB) Türkiye TürkçesiC) Eski Anadolu TürkçesiD) Çağatay TürkçesiE) Oğuz Türkçesi

8

ÜN

İTE 2D

illerin Sınıflandırılması ve Türk D

ilinin Tarihi Gelişim

i

1. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye Türkçesinin başlangıcı kabul edilir?

A) Dil İnkılabıB) Tanzimat FermanıC) Mahallileşme HareketiD) Yeni Lisan HareketiE) Garip Ön Sözü

2. Altay dil grubunun ortak özellikleri arasında aşa-ğıdakilerden hangisi yer almaz?

A) Sondan eklemeli dillerdir.B) Fiil şekilleri zengindir.C) Sözcük kökleri sabittir.D) Sözcükler çift ünsüzle başlar.E) Cümle kuruluşunda özne başta yüklem sondadır.

3. Aşağıdakilerden hangisi dilin özelliklerinden biri olamaz?

A) Doğal bir anlaşma aracıdır.B) Canlı bir varlıktır, değişir ve gelişir.C) Gizli antlaşmalar sistemidir.D) Sosyal ve millî bir kurumdur.E) Kuşaktan kuşağa geçerken kendini korur.

4. • Tek heceli ve çok heceli kökler vardır.• Yeni sözcükler türetilirken sözcük köklerinde

çoğu kez değişiklik olur.• Yeni anlam ve kavramlar anlatan sözcükler kö-

kün içten kırılmasıyla aldığı değişik şekillerle kar-şılanır.

Yukarıda yapısal özellikleri verilen dil grubu aşa-ğıdakilerin hangisidir?

A) Kaynaştıran (polisentetik) dillerB) Bükümlü (çekimli) dillerC) Yapma (yapay) dillerD) Bitişken (eklemeli) dillerE) Tek heceli (yalınlayan) diller

5. Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?

A) Arapça - Çekimli bir dildir.B) Farsça - Çekimli bir dildir.C) Japonca - Tek heceli bir dildir.D) Macarca - Eklemeli bir dildir.E) Fransızca - Çekimli bir dildir.

6. Türkçe ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğru değildir?

A) Kökler, tür ve çekim sırasında değişmez.B) Türkçede ünlüler incelik - kalınlık bakımından

uyumludur.C) Türkçenin söz diziminde yardımcı öge önce,

temel öge sonra gelir.D) Türkçe, eklemeli dillerin son eklilerindendir.E) Türkçe, sahip olduğu ön ek, iç ek ve son eklerle

büyük bir zenginlik gösterir.