genÇlerde sİgara salgini
DESCRIPTION
GENÇLERDE SİGARA SALGINI. Prof.Dr Recep Akdur. SİGARA ÇAĞIMIZIN EN BÜYÜK PANDEMİSİDİR. Yetişkin nüfusun yaklaşık üçte biri yani; 1.25 milyar kişi sigara içmektedir. Bu sayının; 2025 yılında 1.6 milyar kişiye ulaşacağı tahmin edilmektedir. SİGARA EN YAYGIN ÖLÜM NEDENİDİR. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
GENÇLERDE SİGARA GENÇLERDE SİGARA SALGINISALGINI
GENÇLERDE SİGARA GENÇLERDE SİGARA SALGINISALGINI
Prof.Dr Recep AkdurProf.Dr Recep Akdur
SİGARA ÇAĞIMIZIN EN BÜYÜK PANDEMİSİDİR
• Yetişkin nüfusun yaklaşık üçte biri yani; 1.25 milyar kişi sigara içmektedir.
• Bu sayının; 2025 yılında 1.6 milyar kişiye ulaşacağı tahmin edilmektedir.
SİGARA EN YAYGIN ÖLÜM NEDENİDİR
• 10 yetişkin ölümünün birinden sorumludur.• İçenlerin yarısı 15 yıl içinde tütünün yol
açtığı nedenlerle erken ölüyor• Korunulabilir ölümlerin ilk sırasında tütüne
bağlı ölümler var• Sigaradan ölümler Tbc, HIV ve Malaryadan
ölümlerin toplamından daha fazla
SİGARA MİLYONLARCA İNSANIN ÖLÜMÜNDEN SORUMLUDUR
•20.YY Boyunca 100 milyon insan öldü•Günümüzden 2030 dek 175 milyon insan ölecek•21.YY Boyunca Bir milyar insan ölecek
GÜNÜMÜZDE EN YAYGIN ÖLÜM NEDENİDİR
• Dakikada 10,3 • Saate 616 • Günde 14784 kişi • Yılda 5,4 milyon insan ölüyor
• Bu sayı 2030 yılında 8 milyona çıkacak • Ölümlerin %80’ gelişmekte olan
ülkelerde
• Son 20-30 yıldır sigara kullanımı gelişmiş ülkelerde azalıyor buna karşılık gelişmekte olan ülkelerde artıyor
• Türkiye’de 1984 sonrasında sigara kullanımı %80 artmıştır
• Aynı dönemde ABD’de %30 azalmıştır.
WHO KÜRESEL TÜTÜN SALGINI RAPORU 2008
Türkiye 18+ Yaş Nüfusta (%)Günlük Sigara
Tüketen
Halen İçen
ERKEK 49,9 52KADIN 15,6 17,3İKİ CİNSİYET 32,7 34,6
TÜRKİYE• 17-20 MİLYON SİGARA İÇEN VAR• Saatte 12• Günde 300-320• Yılda 100-117 Bin kişi ölüyor
• 2025 yılında 240 Bin kişi ölecek
GENÇLİKTE SİGARA SALGINI
OKUL ÇAĞI ÇOCUKLARI SAĞLIK DAVRANIŞLARI -DÜNYA
11 YAS %2
13 YAŞ %8
15 YAŞ %24
Avrupa Tütün Kontrol Raporu
2007 OÇSD VE KGTA’DAN DERLENMİŞTİR
15 YAŞ GRUBU
ERKEK KADIN
EN YÜKSEK SIKLIK >%30
Belarus, Estonya, Gürcistan, LituanyaRusya Federasyonu,Slovakya, Ukrayna
Avusturya, Çek CumhuriyetiFinlandiya, İspanya
EN DÜŞÜK SIKLIK <%15
Bosna-Hersek, Yunanistan, Kazakistan, Kırgızıstanİsveç, Türkiye
Ermenistan,Gürcistan, Yunanistan,RomanyaTürkiye
WHO KÜRESEL TÜTÜN SALGINI RAPORU 2008
Küresel Gençlik(13-15 yaş) Tütün Araştırması
TÜRKİYE
SIKLIK (%)
ERKEKLER 11
KIZLAR 4,4
HER İKİ CİNSİYET 8,4
39,6
51,5 46,2
0
10
20
30
40
50
60
1.SINIF 4. SINIF TOPLAM
AÜ İLETİŞİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE SİGARA İÇME ORANLARI (Erdoğan 2003)
2327
34
0
5
10
15
20
25
30
35
1.SINIF 2.SINIF 3.SINIF
AÜ EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE SİGARA İÇME ORANLARI (Şeker 2004)
23,2
34,5
0
5
10
15
20
25
30
35
ÖĞRENCİ ÇALIŞAN
AÜTF ÖĞRENCİ VE ÇALIŞANLARINDA SİGARA İÇME ORANLARI (Çalışkan ve ark 2005)
11,1
27,5
19,7
0
5
10
15
20
25
30
1.SINIF 6.SINIF TOPLAM
AÜTF ÖĞRENCİLERİNDE SİGARA İÇME ORANLARI (Kuyumcu 2007)
AÜTF ÖĞRENCİLERİNDE SİGARA İÇME ORANLARI (AÜTF Sigara İle Savaş Grubu 2007)
İÇMEMİŞ 60,5
BIRAKMIŞ 14,4
İÇİYOR 25,1
9,9
29,6
60,5
0
10
20
30
40
50
60
70
ORTA LİSE ÜNİVERSİTE
AÜTF ÖĞRENCİLERİNİN SİGARAYA BAŞLAMA ZAMANI (AÜTF Sigara İle Savaş Grubu 2007)
SALGININ SÜRMESİ YENİ İNSANLARIN SİGARAYA BAŞLAMASINA BAĞLI
• Genellikle ergenlik ve genç erişkinlik döneminde başlanır
• Kısa sürede etkili bir bağımlılık yapar• Erkeklerde daha yaygındır
SALGINI SÜRDÜREN RİSK GRUPLARI
• Gençler• Kadınlar
• Geri kalmış ülkeler
SİGARA KULLANANLARIN YILLARA GÖRE PROJEKSİYONLARI
2008 2023 2038 2053YAŞ KİŞİ YAŞ KİŞİ YAŞ KİŞİ YAŞ KİŞİ
65+ 102,5 80+ 85,4 95+ 68,3
55-64 118,3 70-79 98,6 85-94 78,9
45-54 228,5 60-69 190,4 75-84 152,3 90-99 114,2
35-44 325,3 50-59 271,1 65-74 216,9 80-89 162,7
25-34 293,0 40-49 244,2 55-64 195,4 70-79 146,6
18-24 182,8 33-39 152,3 48-54 121,8 63-69 91,3
Topla 1250. Topla 1042 Topla 833,6 Topla 514,8
SİGARA KULLANANLARIN YILLARA GÖRE PROJEKSİYONLARI
2068 2083YAŞ KİŞİ YAŞ KİŞİ
95+ 108,5
85-94 97,7
78-84 60,9 93-99 40,6
Toplam 267,1 Toplam 40,6
Gençliğin Özellikleri• Merak ve öğrenme• Kişilik özelliklerini geliştirme• Erkekler; güçlü, sportif,• Kızlar; güzel, formunda, çekici, kilo
verme• Başarıyı artırma
Gençliğin Özellikleri• Akranlarla – aynı cinsle yakınlaşma• Guruplara katılma –sosyalleşme• Modayı izleme, İmaj yaratma, Çevreyi
etkileme, ilgi çekme, Liderlik• Büyüdüğünü/ olgunlaştığını kanıtlama
kanıtlama
Gençliğin Özellikleri
• Bağımsızlık/özgürlük• Otoriteye karşıtlık• Otoriteyi yetersiz görme• Kuralları–sınırları zorlama• Yasaklardan sıyrılma
Gençliğin Özellikleri
• Utangaçlık-güvensizlik- bocalamalı-stresli
• Yalnızlık• Sıkıntı-beceriksizlik-yaratıcılık• Öfke ve kızgınlığı engelleme• Başa çıkma
Salgını sürdüren etmenler
• Etken: tütün• Vektör /bulaşma yolu: şirketler
VEKTÖR• Her yıl milyarlarca dolar harcıyor• Gençlere, bilinen tüm pazarlama
yöntemlerini saldırgan bir biçimde uyguluyor
• Her türlü yasak satış ve tanıtım yöntemlerine başvuruyor
GENÇLERDE ALGI YANILTMASI YAPIYOR
SİGARA 1. Özgürlük, güç, erkeklik, güzellik2. Sağlık, spor, başarı3. Sosyallik ve eğlenceKAVRAMLARI İLE ÖZDEŞLETİRİLİYOR
ŞİRKETLER GİZLİ FAALİYETLERDE BULUNUYOR
1. Yasaları engelleme ve ihlal ettirme2. Devlet gücüne ulaşma3. Medyada yer edinme
Tekeller• Küresel ahlak• Kuramsal demokrasi• İnsana zararlı olduğu bilinen ve
yasal olarak serbest olan tek madde tütündür
• Yalnızca eğitim olanağı bırakıyor• Sigaradan elde ettiği ekonomik güç
ve reklam olanakları ile eğitimi de etkisizleştiriyor
Sigara ile Savaş Programının BileşenleriM…..MonitoringP……..ProtectingO……Offer helpW……WarningE……. Enforse tobacco industryR…….. Raising price