Ebubekir Sifil hocanın Genç Dergisi 46. Sayısı için verdiği Mülâkatı WhitePaper olarak paylaşıyoruz. Aşağıda yer alan Sosyal Medya

simgelerine tıklayarak bizleri takip edebilirsiniz. İlginiz için teşekkür ederiz.

#SahnıSeman

Nedir?WhitePaper Hakkında

“

”

Söyleyeceğim şey sizi entelektüel bir tatm ine götürm eyecekam a dünyanızı ve ahiretiniz kurtaracak : “Gidin Öm er Nasuhi

Bilm en m erhum un ilm ihalini alın , okuyun, hazm edin , am el edinve kurtulun kardeşim .” Bir insana yetebilecek ne lazım sa o varorada. Am a hayır, gencim ize bu yetm iyor. Niye? Çünkü oradaherm önetik yok, bilm em Heideger yok, Fukuyam a yok. Bu ne

lazım sana? Ben buna entelektüel obezite diyorum .

Gerçekten moderniteyle birliktehayatımızda pek çok şey değişti. Dünyayabakışımız, birbirimize bakışımız, sokaktakihayata bakışımız, ev ahvalimiz, her şeydeğişikliğe uğradı. Buna bizzat bizim dine bakışımız da dahil. Modernitenin böyle birözelliği var; bir yere girdiği zaman oradalokal olarak bulunmuyor, bulanamıyor. Girdiği yere ve her tarafa sirayet ediyor. Modern çağın bilincimize dayattığı her “değer”, kimliğimizi oluşturan unsurlardanbir şeyleri “öteleyerek”, hatta “iptalederek” onun yerine oturuyor. Bu da zaman içinde bilincimizde ciddi kaymalarave giderek yabancılaşmaya yol açıyor.

Ebubekir Sifil

4

“

”

Söyleyeceğim şey sizi entelektüel bir tatm ine götürm eyecekam a dünyanızı ve ahiretiniz kurtaracak : “Gidin Öm er Nasuhi

Bilm en m erhum un ilm ihalini alın , okuyun, hazm edin , am el edinve kurtulun kardeşim .” Bir insana yetebilecek ne lazım sa o varorada. Am a hayır, gencim ize bu yetm iyor. Niye? Çünkü oradaherm önetik yok, bilm em Heideger yok, Fukuyam a yok. Bu ne

lazım sana? Ben buna entelektüel obezite diyorum .

Sonra başlıyoruz bireyselliği, itaati, özgürlüğü, insan haklarını, tarihi, kadınınstatüsünü, saltanatı, küreselleşmeyi, dinimetinleri tartışmaya. Müslümanlar ne zaman ki modern hayat tarzınıbenimsemeye ve kabul edilebilir bulmayabaşladılar, arkasından çok kısa bir süreiçerisinde bu, onların hayatında belirleyiciolmaya başladı. Başlangıçta “biz modern hayatı yaşarken Müslümanlığımızı da bir taraftan devam ettirebiliriz” düşüncesi, şimdi görülüyor ki bu çok mümkün bir şey değil. En kötüsü de Müslümanlar modernleştikleri vakasının farkında değiller. İtikadi hususlardan ameli hususlara kadar bizim kaynak anlayışımız, referanslarımız, tarihi tecrübemiz, hepsi modernitenin çok büyük ölçüde tasallutu altında bulunuyor şu anda.

Ebubekir Sifil

5

“

”

Söyleyeceğim şey sizi entelektüel bir tatm ine götürm eyecekam a dünyanızı ve ahiretiniz kurtaracak : “Gidin Öm er Nasuhi

Bilm en m erhum un ilm ihalini alın , okuyun, hazm edin , am el edinve kurtulun kardeşim .” Bir insana yetebilecek ne lazım sa o varorada. Am a hayır, gencim ize bu yetm iyor. Niye? Çünkü oradaherm önetik yok, bilm em Heideger yok, Fukuyam a yok. Bu ne

lazım sana? Ben buna entelektüel obezite diyorum .

Özet olarak belirtmek gerekirse şu andabizim yaşadığımız tecrübe Hıristiyanlığıniçinde Protestanlığın yaşadığı tecrübedir. Oysa kilise ve ulema arasında dünya veahiret kadar korkunç bir fark var. İşleyişbiçimi olarak, fonksiyon olarak her şeyi.

Ebubekir Sifil

6

“”

İlla eşitlik fenom enine uyduracağım diye Kur`an`ı çarpıtm aya kadar giden bir çarpılm a durum u var. Neden oluyor bu? İşte bu eşitlik kavram ını m utlaklaştırm aktan oluyor. Aynı şeyi özgürlük

için de söyleyebiliriz. İnsan hakları için de söyleyebiliriz..

Modernitenin kendini yaşanabilir kıldığı zeminler, çok önemli ölçüde kavramlarla vücut buluyor. Kendisini önce evrensel ilan ediyor. Bu kavramlara hiçbir dinin hiçbir ideolojinin itiraz etmemesi gerektiğini söylüyor. Bu kavramlar algılarımıza da yerleşince dinimizi, kendi kimliğimi, kimlik unsurlarımızı bu kavramlar zemininde yeniden yorumlamaya başlıyoruz. Bunun farkında değiliz tabii çoğu zaman. Eşitlik bunlardan birisi mesela. Bazen vaazlarda en büyük eşitlik İslâm`dadır, en büyük özgürlük İslâm`dadır gibi sözler duyarım, kulaklarıma kadar kızarırım. Niye? Çünkü burada bir tuzak kurgu var. En güzel insan hakları İslâm`dadır dediğiniz zaman; “insan hakları temeldir, İslâm`da bunu içerdiği için kıymetlidir” demiş oluyorsunuz. En güzel, en dokunulmaz değer özgürlüktür, İslâm da bunu ihtiva ettiği için, garanti ettiği için önemlidir demiş oluyorsunuz.

8

“”

İlla eşitlik fenom enine uyduracağım diye Kur`an`ı çarpıtm aya kadar giden bir çarpılm a durum u var. Neden oluyor bu? İşte bu eşitlik kavram ını m utlaklaştırm aktan oluyor. Aynı şeyi özgürlük

için de söyleyebiliriz. İnsan hakları için de söyleyebiliriz..

İkincisi, bu dediklerinizin İslâm`la hiçbirbağlantısı yok. Şimdi eşitlik deniyor, birtarağın dişleri gibi vs. Ama ben aklımyettikçe bakıyorum, İslâm`da hiçbir eşitlikyok. Bir kere ontolojik olarak varlıklararasında eşitlik yok. Zamanlar var, zamanlardan üstün. Mesela Kadir Gecesi, içinde Kadir Gecesi`nin bulunmadığı bin aydan daha hayırlıdır. Ramazan, diğer on bir ayın sultanı. Cuma, altı günün sultanı. Yani zamanlar arasında bir eşitlik yok. Mekanlara bakın orada da eşitlik yok. İşteMescid-i Haram`da kılınan bir vakit namazdiğer yerlerde kılınanlardan 100 kat dahasevaplıdır. Aynı şey Mescid-i Nebevi için de geçerlidir. Mekanlar arasında da eşitsizlikvar. İnsanlara bakın, yine eşitsizlikgöreceksiniz. Bir kere bazı insanlarpeygamber. Geçmiş ve gelecek günahlarıbağışlanmış. Bazıları ulul azm peygamber, onların da üstünde.

9

“”

İlla eşitlik fenom enine uyduracağım diye Kur`an`ı çarpıtm aya kadar giden bir çarpılm a durum u var. Neden oluyor bu? İşte bu eşitlik kavram ını m utlaklaştırm aktan oluyor. Aynı şeyi özgürlük

için de söyleyebiliriz. İnsan hakları için de söyleyebiliriz..

Şimdi nasıl bir eşitlikten bahsedeceğiz? “Erkekler kadınlardan bir derece dahaüstündür” buyurmuş Allah-u Teâlâ. Şimdibunu söylediğiniz zaman modern Müslüman bile itiraz ediyor. Ben söylemiyorum ki bunu. Bu Kur`an`ın, Sünnet`in önümüze koyduğu realitedir.Ben erkek olduğum için bunu söylemekbana kolay geliyor, kadın olsam itiraz mıedecektim? Hayır. Kadınlarımızın da itirazetmemesi lazım. Bu bizim koyduğumuz birtaksimat değil. Bizi yaratanın koyduğu birtaksimat, derecelendirme. Burada eşitlikgörmek için kendimizi zorlamayalım. Şimdiböyle bir şey varmış gibi vehmediyoruz. Ondan sonra dönüp diyoruz ki “efendimniye bir erkek dört kadınla evlenebiliyor?” Batılıya bunu izah etmekte zorlanıyoruz.

10

“”

İlla eşitlik fenom enine uyduracağım diye Kur`an`ı çarpıtm aya kadar giden bir çarpılm a durum u var. Neden oluyor bu? İşte bu eşitlik kavram ını m utlaklaştırm aktan oluyor. Aynı şeyi özgürlük

için de söyleyebiliriz. İnsan hakları için de söyleyebiliriz..

Arkasından Kur`an`ı tahrif etmeyebaşlıyoruz. Nasıl oluyor? Efendim işteKur`an ikişer, üçer, dörder alın buyurmuş. Bu ayetten sonra da “eğer adaletsizlikedeceğinizden endişe ederseniz bir kadınlaevlenin” demiş. Sonra başka bir ayette de buyurmuş ki “ne kadar çalışırsanız çalışın, aralarında adaleti gözetemezsiniz, tam sağlayamazsınız.” Burada aslında farkındaolmadan insanlar (haşa) Allah-u Teâlâ`yıabesle iştigalle itham ediyor. Yani birtaraftan dörde kadar evlenebilirsiniz, buserbest. Aralarında adalet yapın ama. Öbürtaraftan da ne kadar çalışsanız adaletyapamazsınız, diyen bir Kur`an. HaşaKur`an böyle bir çelişkiden münezzehtir. Peki, nedir bu?

11

“”

İlla eşitlik fenom enine uyduracağım diye Kur`an`ı çarpıtm aya kadar giden bir çarpılm a durum u var. Neden oluyor bu? İşte bu eşitlik kavram ını m utlaklaştırm aktan oluyor. Aynı şeyi özgürlük

için de söyleyebiliriz. İnsan hakları için de söyleyebiliriz..

Bu aralarında “sevgide adalette ne kadarçalışsanız eşit davranamazsınız” diyorKur`an. O sevgide adalettir. Öbürü; giyimde, kuşamda, nafakada, muameledeadalettir. Bunu sağlayabilirsiniz tabii ki. Dolayısıyla illa eşitlik fenomenineuyduracağım diye Kur`an`ı çarpıtmayakadar giden bir çarpılma durumu var. Neden oluyor bu? İşte bu eşitlik kavramınımutlaklaştırmaktan oluyor. Aynı şeyiözgürlük için de söyleyebiliriz. İnsanhakları için de söyleyebiliriz. Bu kavramlartemelinde biz Müslümanlığımızı baya bayabir kuşa çevirmiş durumdayız.

12

“”

Bu yüzden okum a faaliyetinden önce diriltm em iz gereken bir m etodun üzerine eğilm ek lazım . Nedir o? Bir bilenden, Allah

korkusuna sahip bir bilenden öğrenm e usulünü, tarzını, m etodunu ihya etm em iz lazım . Buna önem verm em iz lazım .

Gençlere en başta tavsiyem şu: Bu dinikendi başınıza kitap okuyarak öğrenmeyekalkmayın. Kitap okumak insan olmanınsanki vazgeçilmez bir unsuru gibi. Oysa biz niye kitap okuyoruz? Bilgilenmenin birvasıtası olarak kitap okuyoruz. Pekibilgilenmenin başka vasıtası yok mu? Var. Bizim geçmişimizde, kültürümüzde biz kitap okuyarak bilgilenmedik. Dinleyerek, bizatihi ağızdan ağza, kulaktan kulağaşifahi bilgi ve kültür nakli vasıtasıylabilgilendik. İhtiyacımız kadar öğrendik, ihtiyacımızdan fazlasına itibar etmedik, ilgiduymadık. Çünkü ihtiyaçtan fazlasınıöğrendiğiniz zaman o size bir yük olur, sizonun gereğini yapmak zorunda kalırsınız. Bizim geçmişimize bakın; insanlar iki grubaayrılır. Âvam ve havas. Âvam kendi sınırınıbilir.

14

“”

Bu yüzden okum a faaliyetinden önce diriltm em iz gereken bir m etodun üzerine eğilm ek lazım . Nedir o? Bir bilenden, Allah

korkusuna sahip bir bilenden öğrenm e usulünü, tarzını, m etodunu ihya etm em iz lazım . Buna önem verm em iz lazım .

Fazla bilginin, fazla malumatfuruşluğunpeşinde olmaz. Bir yanlış yaparım diye hependişe eder. Yanlış bir şey söylerim, bilmeden bir pot kırarım, bir günah işlerimdiye endişe eder. Onun için ihtiyaçduyduğu zaman gider, havas diye bildiğiâlime sorar, velîye sorar, hocaefendiyesorar. İhtiyacı ne ise onu sorar, öğrenir vedöner gelir. Artık o insanın bilgilenmesüreci burada bitmiştir. O amel etmesürecine bakar. Makbul insan çok bileninsan değildir. Makbul insan Allah katındaaz da olsa ihlasla, takvayla amel edeninsandır. Tabii dengeler yerindenoynayınca, modern toplumda makbulinsan kim oldu? Çok bilen insan, çoketiketli insan, çok maaş alan, çok tüketeninsan oldu… Oturduğu zaman carcarkonuşan, ahkam kesen, entelektüelkapasitesi yüksek insan makbul oldu.

15

“”

Bu yüzden okum a faaliyetinden önce diriltm em iz gereken bir m etodun üzerine eğilm ek lazım . Nedir o? Bir bilenden, Allah

korkusuna sahip bir bilenden öğrenm e usulünü, tarzını, m etodunu ihya etm em iz lazım . Buna önem verm em iz lazım .

Bu yüzden okuma faaliyetinden öncediriltmemiz gereken bir metodun üzerineeğilmek lazım. Nedir o? Bir bilenden, Allah korkusuna sahip bir bilenden öğrenmeusulünü, tarzını, metodunu ihya etmemizlazım. Buna önem vermemiz lazım. İkinci husus, özellikle dini hususlarda hayatımıza gerekli olanları yapalım, öğrenelim. Bizde bir ilmihal geleneği var, ilmihal kültürü var. Nedir o? Devasa fıkhi müktesebat içinde, esnaf Ali-Veli efendi, köylü Hurşit efendi oturacak içinde bulunduğu halin ilmini öğrenecek. Ziraat yapıyorsa ziraat ile ilgili, ticaret yapıyorsa ticaret ile ilgili, evlenecekse evlilik ile ilgili, boşanacaksa boşanmayla ilgili vs. Hangi haldeyse, fiilen ne yaşıyorsa, gündeminde ne varsa onunla ilgili ilmini öğrenecek.

16

“”

Bu yüzden okum a faaliyetinden önce diriltm em iz gereken bir m etodun üzerine eğilm ek lazım . Nedir o? Bir bilenden, Allah

korkusuna sahip bir bilenden öğrenm e usulünü, tarzını, m etodunu ihya etm em iz lazım . Buna önem verm em iz lazım .

Bir kere insanda bu hassa kayboldu. İlm-ihalini öğrenmeden dünyalar kuruyor, dünyalar yıkıyor. Kelam ilminin, itikadilminin en çetrefilli meselelerine dalıyor. Eline alıyor bir Kur`an meali onu baştansona okuyor, altlarını çiziyor, kenarınanotlar alıyor. Ama adam ilmihalinibilmiyor. Almanya`da böyle bir tecrübemoldu. İki saat mezhepler üzerine sohbetettikten sonra gencin birisi söz istedi ve“Hocam güzel anlattınız, istifade ettik de, bir de bize şu demokrasi şirkindenbahsetseniz. Niye anlatmıyorsunuzinsanlara? Demokrasi şirktir. İnsanlardemokraside yaşayınca şirke düşüyor” dedi. Bunun üzerine ben de “bahsedeyimama senden bir ricam var. Şurada az öncebir namaz kıldık. Sen bana bu namazınvaciplerini bir sayar mısın?” dedim.

17

“”

Bu yüzden okum a faaliyetinden önce diriltm em iz gereken bir m etodun üzerine eğilm ek lazım . Nedir o? Bir bilenden, Allah

korkusuna sahip bir bilenden öğrenm e usulünü, tarzını, m etodunu ihya etm em iz lazım . Buna önem verm em iz lazım .

Kıldığın namazın şartını, vacibini, sünnetinibilmiyorsun, amentü ilkelerini bilmiyorsun, sana birileri bir şey ezberletmiş ve şimdigündeminde bu var. Dini ideolojileştirmegibi bir tehlike var. Din yaşanan bir şeydeğil, anlatılan bir şey, satılan bir şey tabir-i caizse. Allah-u Teâlâ`ya inanıyorsan, iman ediyorsan bunun gereği senin ameletmendir. Azalarınla ve kalbinle ameletmendir. Azalarımızın amelinin dışdünyada görünen bir tarafı kısmen var diyeyapıyoruz ama kalbimizle ilgili konutamamen ihmal edilmiş durumda. İtikadiboyut ihmal edilmiş durumda. Din bizimiçin -hâşa- Marksizm gibi, Faşizm gibi, Nasyonal Sosyalizm gibi bir ideoloji. Biz bunun üzerinden kendimizi dünyada, bulunduğumuz ortamda anlamlı kılmanın yollarına bakıyoruz.

18

“”

Bu yüzden okum a faaliyetinden önce diriltm em iz gereken bir m etodun üzerine eğilm ek lazım . Nedir o? Bir bilenden, Allah

korkusuna sahip bir bilenden öğrenm e usulünü, tarzını, m etodunu ihya etm em iz lazım . Buna önem verm em iz lazım .

Oysa din, birincil olarak insanın içindeyaşanan, hissedilen ve oradan dışarıyataşan bir şeydir. Bizim içimizde onun köküyok, sadece kuru bir entelektüel söylemolarak dilimizde, bu kadar. Bu makbulMüslümanlık değil. İlmihalimiziöğreneceğiz, onun içinde akaid var, ahkamvar, ahlak var, siyer var, tarih var, Kur`anvar, Sünnet var. Her şey var. Ben pek çokarkadaşıma bunu söylüyorum. Belki busöyleyeceğim şey sizi entelektüel birtatmine götürmeyecek ama dünyanızı veahiretiniz kurtaracak: “Gidin Ömer NasuhiBilmen merhumun ilmihalini alın, okuyun, hazmedin, amel edin ve kurtulunkardeşim.” Bir insana yetebilecek ne lazımsa o var orada. Ama hayır, gencimize bu yetmiyor. Niye? Çünkü orada hermönetik yok, bilmem Heideger yok, Fukuyama yok.

19

“”

Bu yüzden okum a faaliyetinden önce diriltm em iz gereken bir m etodun üzerine eğilm ek lazım . Nedir o? Bir bilenden, Allah

korkusuna sahip bir bilenden öğrenm e usulünü, tarzını, m etodunu ihya etm em iz lazım . Buna önem verm em iz lazım .

Bu ne lazım sana? Ben bunu entelektüelobezite diyorum. Şimdi günümüz insanı, özellikle gençlik aynen böyle, entelektüelobeziteyle malül. Kaldıramıyor o bilgiyi. Çünkü alt yapısı yok, zemini yok; saçmalamaya başlıyor. Bize lazım olanıöğrenelim. Özellikle ve öncelikle ahretimizikurtaracak olan neyse onu öğrenelim. Onunla amel edelim ve kurtulalım. Şurada40-50 sene varız, 40-50 sene sonra yokuz. Her işimizde bunu düşünerek hareketedelim. Özellikle dinle ilişkimizi bu zemineoturtmamız lazım. Bizden önceki nesillersahih bir Müslümanlık yaşadılar. Dünyalarıda mamur oldu, ahiretleri de mamur oldu. Biz gayri sahih bir İslâmi hayatıneşiğindeyiz, belki ortasındayız. Sebebi de modernitedir. Beynimizi, bilincimizi allakbullak etmiş durumda, dini sahih birşekilde kavrayamıyoruz.

20

“”

Bu yüzden okum a faaliyetinden önce diriltm em iz gereken bir m etodun üzerine eğilm ek lazım . Nedir o? Bir bilenden, Allah

korkusuna sahip bir bilenden öğrenm e usulünü, tarzını, m etodunu ihya etm em iz lazım . Buna önem verm em iz lazım .

Onun için -Allah kimseye taşıyamayacağıyükü yüklemez- ne kadar yapabiliyorsak o kadar yapıp, kurtulmaya bakmamız lazım. Gençlere tavsiyem bu olsun. Bir de İslâmhakkında konuşurken durduğunuz yerdençok emin olmayın. Sağlıklı bir zemindeduruyoruz demeyin. Kafanıza, beyninizeters gelen bir şeyler olduğu zaman hemen“bu böyle olmaz” diye kestirip atmayın. Kendi durumunuzun da tartışmalıolabileceği gerçeğini ve ihtimalini de gözardı etmeyin.

21

medya@sahniseman.org 212 613 1805 Sahniseman.org

Sahn-ı Semân İslamî İimlerEğitim ve Araştırma

Merkezi

Eyüp Sultan Bulvarı No: 119

Eyüp - İstanbul

İletişimBize Ulaşmak için