gemİ makİnalari ve İnŞaati mÜhendİslİĞİ İŞ saĞliĞi ve gÜvenlİĞİ dersİ

44
1 +90 (312) 215 50 +90 (312) 215 50 e-posta: [email protected] http://isggm.calisma.gov.tr GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ DERSİ ÖĞR.GÖR.DR.FATİH YILMAZ ÖĞR.GÖR.DR.FATİH YILMAZ YTÜ MYO İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YTÜ MYO İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ PROGRAM YÜRÜTÜCÜSÜ PROGRAM YÜRÜTÜCÜSÜ

Upload: gin

Post on 19-Jan-2016

80 views

Category:

Documents


4 download

DESCRIPTION

GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ. ÖĞR.GÖR.DR.FATİH YILMAZ YTÜ MYO İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ PROGRAM YÜRÜTÜCÜSÜ. İSG’NİN TANIMI. - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

1Tel: +90 (312) 215 50 21

Faks: +90 (312) 215 50 28

e-posta: [email protected]

http://isggm.calisma.gov.tr

GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİMÜHENDİSLİĞİ

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİİŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİDERSİDERSİ

ÖĞR.GÖR.DR.FATİH YILMAZÖĞR.GÖR.DR.FATİH YILMAZ

YTÜ MYO İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YTÜ MYO İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

PROGRAM YÜRÜTÜCÜSÜPROGRAM YÜRÜTÜCÜSÜ

Page 2: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

İSG’NİN TANIMIİSG’NİN TANIMI

> İş yerinde işin yürütülmesi sırasında çeşitli nedenlerden kaynaklanan sağlığa zarar verebilecek koşullardan korunmak amacıyla yapılan sistemli ve bilimsel çalışmalara iş sağlığı ve güvenliği denmektedir.

> İş güvenliği, işletmedeki araç-gereçlerin, makinelerin ve özellikle çalışanların aksamadan işlevlerini sürdürmelerini temin etmek için, tehlike ve iş kazalarından uzak bir çalışma ortamının sağlanmasına yönelik alınan önlemlerdir.

Page 3: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

İSG’nin TanımıİSG’nin Tanımı

> DSÖ ve UÇÖ ilkelerine göre iş sağlığı ve iş güvenliği; tüm çalışanların bedensel, ruhsal ve toplumsal sağlık ve refahlarının en üst düzeye yükseltilmesi ve bu durumun korunması; işyeri koşullarının, çevrenin ve üretilen malların getirdiği sağlığa aykırı sonuçların ortadan kaldırılması; çalışanları yaralanmalara ve kazalara maruz bırakacak risk faktörlerinin ortadan kaldırılması; yine çalışanların bedensel ve ruhsal özelliklere uygun işlere yerleştirilmesi ve sonuç olarak işçilerin bedensel ve ruhsal gereksinimlere uygun bir iş ortamı yaratılması şeklinde tanımlanabilir.

Page 4: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

>Çok disiplinli (multidisipliner) bir bilimdir.

> İlgili Tarafların (İşçi, İşveren ve Devlet) katkıları ile meydana

gelir ve gelişir.

>Düzeltmekten Ziyade Koruyucudur.

İş Sağlığı ve Güvenliğiİş Sağlığı ve Güvenliği

Page 5: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

> 1- ÇALIŞANLARI KORUMAK (SAĞLIK ve

GÜVENLİK)

> 2- ÜRETİM GÜVENLİĞİNİ SAĞLAMAK (VERİM ARTIŞI,

KALİTE ÜSTÜNLÜĞÜ)

> 3- İŞLETME GÜVENLİĞİNİ SAĞLAMAK (ACİL DURUM TEDBİRLERİ, RİSK DEĞERLENDİRME….)

İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ’NİN İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ’NİN AMACIAMACI

Page 6: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

İŞ SAĞLIĞI VE

GÜVENLİĞİNEDEN

ÖNEMLİDİR?

Page 7: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

RAKAMLARLA İSG (DÜNYA)

-Resmi rakamlara göre Dünyada her yıl ortalama 270 Milyon iş kazası meydana gelmekte

-160 Milyon kişi meslek hastalığına tutulmakta

-Yılda 1,2 milyon işçi ölmektedir.

Page 8: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

Rakamlarla İSG (Dünya)Rakamlarla İSG (Dünya)

- ILO’ya göre, kayıtlara girmeyenlerle birlikte

Dünyada her yıl 2.000.000 çalışan işle bağlantılı kazalar ve meslek hastalıkları sonucu hayatını kaybetmekte ve bu sayının artma eğiliminde olduğu tahmin edilmektedir.

- Kısaca her yıl Dünya nüfusunun yaklaşık 1/3000’i iş kazalarında ölmekte

- Yaklaşık 1/12’si iş kazası ya da meslek hastalığına tutulmaktadır.

- Rakamlar çocuk ve yaşlılar hariç tutularak işgücüne oranlandığında, bu rakamların iki kat

fazla olacağı da göz önüne alınmalıdır (1500 kişide 1 ölüm, 6 kişide bir iş kazası).

Page 9: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

Rakamlarla İSG Rakamlarla İSG (Dünya)(Dünya)

- Kaynaklara göre; endüstrileşmiş ülkelerde iş kazaları ve meslek hastalıklarının toplam maliyeti bu ülkelerin Gayri Safi Milli Hasılalarının %1’i ile %5’i arasında değişmektedir.

- Bu maliyet, özellikle kalkınmakta olan ülkelerin göz ardı edemeyeceği kadar ağır bir maliyettir.

- ILO’ya göre her yıl Dünya gelirinin % 4’ü yani yaklaşık 1.25 trilyon dolar İSG ile ilgili sorunlar nedeniyle kaybedilmektedir.

Page 10: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

Rakamlarla İSG (Dünya)- Dünya genelinde nüfusun yaklaşık olarak %50-60’ının ücretli olarak çalıştığı dikkate alınırsa ve bu orana kayıt dışı çalışanların oranı da eklenirse İSG’nin önemi daha da artmaktadır.

-İş kazalarının % 98’i, meslek hastalıklarının da tamamı önlenebilir özelliktedir.

-Bu bağlamda, güvenli çalışmanın sağlanması, çalışanların sürdürülebilir bir refah seviyesine ulaşabilmeleri açısından İSG ülkelerin çözmek zorunda oldukları sorunların başında gelir.

Page 11: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

RAKAMLARLA İSG (ÜLKEMİZ)RAKAMLARLA İSG (ÜLKEMİZ)

SSK İstatistiklerine Göre Ülkemizde:

> 73.923 iş kazası olmuş, 519 kişi meslek hastalığına yakalanmıştır.1.096 kişi hayatını kaybetmiştir.

> 2006 yılında 79.027 iş kazası, 574 meslek hastalığı ve 2006 yılında 79.027 iş kazası, 574 meslek hastalığı ve 1601ölüm. 1601ölüm.

> 2007 yılında % 2 artış (80.602). Dikkat çekici nokta, meslek 2007 yılında % 2 artış (80.602). Dikkat çekici nokta, meslek hastalığı sayısında görülen % 110’luk artıştır (1208).hastalığı sayısında görülen % 110’luk artıştır (1208).

> 2008 yılında 72.963 iş kazası, 539 meslek hastalığı 2008 yılında 72.963 iş kazası, 539 meslek hastalığı yaşanmıştır. Bunlar sonucu 866 ölüm olmuştur. yaşanmıştır. Bunlar sonucu 866 ölüm olmuştur.

> 2008 yılında iş kazası ve meslek hastalığı sonucu kaybedilen iş günü sayısı 1.865.115.

> Dünyada iş kazası oranı % 44, meslek hastalıkları oranı % 56 Dünyada iş kazası oranı % 44, meslek hastalıkları oranı % 56 iken; ülkemizde bu oran % 99 / % 1 şeklinde iken; ülkemizde bu oran % 99 / % 1 şeklinde gerçekleşmektedir. gerçekleşmektedir.

> İş kazaları ve hastalıklarının, sosyal güvenlik sistemine İş kazaları ve hastalıklarının, sosyal güvenlik sistemine toplam maliyeti yılda 4 milyar YTL’dir.toplam maliyeti yılda 4 milyar YTL’dir.

Page 12: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

ÜLKEMİZDE her gün;ÜLKEMİZDE her gün;

> 220 iş kazası olmaktadır (6,5 dakikada bir).

> 4 kişi, iş kazası sonucu hayatını kaybetmektedir (6 saatte bir işçi).

> 8 kişi, iş kazası sonucu iş göremez hale gelmektedir (3 saatte 1 işçi).

Page 13: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

Rakamlarla İSG (Ülkemiz)Rakamlarla İSG (Ülkemiz)

> Bu rakamlar sadece SSK rakamlarını gösterir. Diğer sosyal güvenlik kuruluşları (Bağkur-Emekli Sandığı) dahil değildir.

> Rakamlar bir işyerinde SSK’ya kayıtlı işçilerin içindeki oranı gösterir. TÜİK istatistiklerine göre ülkemizde çalışanların % 45’i kayıtdışı olarak çalışmaktadır. Kayıtdışı çalışanlar tarımda yoğunlaşmakla birlikte, sanayide çalışanların genellikle ağır ve tehlikeli işlerde (inşaat gibi) çalıştıkları bilinmektedir.

> TÜİK’in 2008 yılında yaptığı bir araştırmada, son bir yıl içinde istihdam edilenlerin % 2,9’unun bir işle ilgili bir kaza veya rahatsızlığa maruz kaldığı tespit edilmiştir.

> Buna göre ülkemizde her yıl iş kazası geçiren kişi sayısı yılda 600 bin civarında olabilir.

Page 14: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

Rakamlarla İSG (Ülkemiz)

İş kazaları ve Meslek Hastalıkları Sonucu Yaşadığımız Milli Gelir Kaybı Yıllık

4 MİLYAR YTL’dir.

TÜİK’in GSMH rakamlarına göre iş kazaları TÜİK’in GSMH rakamlarına göre iş kazaları ve meslek hastalıklarının yarattığı ve meslek hastalıklarının yarattığı toplam kayıp yılda yaklaşık 35 milyar toplam kayıp yılda yaklaşık 35 milyar YTL’yi bulmaktadırYTL’yi bulmaktadır

Page 15: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

İSG Ülkemiz İçin Neden İSG Ülkemiz İçin Neden Önemli?.Önemli?.

> Bu tablo en başta uluslararası prestijimizi sarsmakta

> Çok büyük ekonomik kayıplar yaratmakta

> Çok önemli sosyal sorunlara yol açmakta

> Ayrıca, firmalarımızın rekabet kabiliyetini ve pazarlama gücünü olumsuz etkilemektedir.

Page 16: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

İSG Ülkemiz İçin Neden İSG Ülkemiz İçin Neden Önemli?.Önemli?.>AB’ye giriş süreci İSG konusunda

yapabileceklerimizin en iyisini yapmamız anlamında çok önemli bir fırsattır. Zaten İSG konusunda AB standartlarının çok ötesinde olduğumuz için, müzakere sürecinde sorun çıkacak başlıklar arasında İSG’de yer alacaktır.

Page 17: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

İSG’NİN BOYUTLARI VE SOSYAL TARAFLAR

AÇISINDAN ÖNEMİ

Page 18: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

1. İSG’NİN EKONOMİK BOYUTU1. İSG’NİN EKONOMİK BOYUTU

-Endüstrileşmiş ülkelerde iş kazaları ve meslek hastalıklarının maliyeti bu ülkelerin Gayri Safi Milli Hasılalarının %1’i ile %3’ü arasında değişmektedir.

-Her yıl Dünya gelirinin % 4’ü yani yaklaşık 1.25 trilyon dolar İSG ile ilgili sorunlar nedeniyle kaybedilmektedir.

-Ülkemizin iş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu yaşadığı hasıla kaybı 4 milyar YTL’dir. Ayrıca, kayıtlara geçmeyenler de hesaba katıldığında kayıp GSMH’mızın % 2’sini geçtiği tahmin edilmektedir.

-Bu kayıp kalkınmakta olan bir ülke için ağır bir ekonomik külfettir.

Page 19: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

İSG’nin Ekonomik BoyutuİSG’nin Ekonomik Boyutu

> İş kazası ve meslek hastalığı nedeniyle ölen ya da iş göremez duruma düşen işçinin işletme ve ülke ekonomilerinde yarattığı kayıplar:

a) İnsan gücünün (emeğin) kaybıb) İşçinin gelecekte yaratacağı üretim ve hasılanın

kaybıc) İşçinin yetiştirilmesi için yapılan eğitim

harcamalarının kaybıd) İş günü kaybıe) Çalışmadığı günlerin tazminif) Yapılan sağlık giderlerig) Maddi-manevi tazminatlarh) Mahkeme masraflarıi) Yapılan harcamaların fırsat maliyeti

Page 20: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

2. İSG’NİN SOSYAL BOYUTU2. İSG’NİN SOSYAL BOYUTU> Endüstrileşmeyle birlikte sosyal yapı değişmiş ve

işgücü içinde ücretlilerin payı artmıştır. Bu durum toplumun ücretli kesimin çalışma koşullarına olan ilgisini ve devletin sorumluluklarını arttırmıştır.

> Makineleşme ve teknolojik gelişmelerle birlikte İSG’nin de önemi artmıştır.

> İşçilerin sağlık ve güvenliğinin sağlanması, çalışma barışının tesis edilmesi açısından da önemlidir.

> Çalışma saatlerinin kısaltılması, dinlenme sürelerinin tespiti, düzenli sağlık kontrolleri, eğitim olanakları, stresi azaltacak çeşitli sosyal aktiviteler işçilerin sosyal ve kültürel açıdan gelişmelerinde önemli etkenler durumundadır.

> Toplumun sağlıklı bireylerden oluşması öncelikle sağlıklı çalışma koşullarının yaratılmasıyla mümkündür. Bunun için güvenli çalışmanın yaşam biçimi haline dönüştürülmesi (güvenlik kültürü) gerekir. Bu noktada İSG eğitiminin önemi çok büyüktür.

Page 21: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

İsg’nin Sosyal Boyutuİsg’nin Sosyal Boyutu

> Toplumda özel olarak korunması gereken çocuklar, yaşlılar, özürlüler, kadınlar gibi kesimlerin, çalışma hayatına kazandırılarak kendilerine uygun sağlıklı işlerde çalıştırılması; toplumsal kaynaşmanın ve barışın sağlanması açısından önemlidir.

> İş kazaları ve meslek hastalıklarının yarattığı ekonomik kayıplar tahmin edilebilmekle birlikte sosyal kayıpları belirlemek güçtür. Fakat ülkemiz ekonomisinde 4 milyon YTL hasıla kaybına yol açtığı ve bu rakamın büyük bir kısmının sosyal güvenlik harcamalarından oluştuğu düşünülürse; yapılan bu harcamalar tüm vatandaşların cebinden çıkmakta ve toplumsal refah ve kalkınmayı geciktirmektedir.

Page 22: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

3. ÇALIŞANLAR AÇISINDAN 3. ÇALIŞANLAR AÇISINDAN İSG’NİN ÖNEMİİSG’NİN ÖNEMİ> Kişi yaşamının önemli bir kısmını işyerinde

geçirmektedir. Bu nedenle, sağlıklı çalışma kişi için uzun yaşamanın bir güvencesidir.

> İş kazaları ve meslek hastalıkları çoğu kez ciddi yaralanma ve ölümlere yol açmaktadır. Bu durumdaki kişiler çalışma güçlerini ya tamamen ya da belirli bir süre yitirmek durumundadır. Bu durumun işçinin kendisi ve ailesi açısından yarattığı olumsuz sonuçlar:

a) Ücret alamama ya da ücrette azalma(gelir kaybı)

b) Tedavi giderleri (sigortasız ise)

c) Bir daha çalışamama riski

Page 23: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

Çalışanlar Açısından İSG’nin ÖnemiÇalışanlar Açısından İSG’nin Önemi

d) Eşi ve çocuklarının gelirsiz ve güvencesiz kalması sonucu geleceklerinin tehlikeye girmesi

e) Moral-motivasyon kaybı ve ruhsal çöküntü

e) Başkalarının bakımına muhtaç olma riski

f) İşçinin kendisi için yaptığı eğitim harcamalarının heba olması

..HERKES KENDİ

GÜVENLİ-ĞİNDEN

..ve SORUMLU OLDUĞU

KİŞİLERİN GÜVENLİ-ĞİNDEN

Page 24: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

Çalışanlar Açısından İSG’nin ÖnemiÇalışanlar Açısından İSG’nin Önemi

• Yapılan araştırmalara göre; endüstriyel kazaların % 88’i personelin güvensiz, tehlikeli eylemlerinden kaynaklanmaktadır.

• Bu nedenle çalışanların en başta kendileri ve ailelerinin geleceğini teminat altına almak için güvensiz davranışlardan sakınmaları gerekir.

Page 25: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

Çalışanlar Açısından İSG’nin ÖnemiÇalışanlar Açısından İSG’nin Önemi

> Tüm dünyada yaşanan deneyimler, iş güvenliği konusunda yeterli ve etkin önlemler alındığı takdirde iş kazalarının azaltılabildiği gerçeğini ortaya koymaktadır. Bununla birlikte, bir toplumda, gerçek anlamda iş güvenliğinin sağlanabilmesi için o toplumda her şeyden önce iş güvenliği bilincinin oluşması gerekir. İş güvenliği mevzuatında getirilen hukuki güvence mekanizmaları ne kadar iyi düzenlenirse düzenlensin, ilgili tüm çevre ve kişilerde bu güvenceleri korumak ve işletmek konusunda yeterli bir bilinç oluşturulmamışsa kağıt üzerinde kalan temenniler olarak kalırlar.

Page 26: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

4. İŞLETMELER AÇISINDAN 4. İŞLETMELER AÇISINDAN İSG’NİN ÖNEMİİSG’NİN ÖNEMİ

> İşletmeler, sistemli ve planlı bir şekilde İSG çalışmaları ve İSG harcamaları yapmadığı takdirde, iş kazası ve meslek hastalıklarının artması yanında işletme aşağıdaki maliyetlerle de karşılaşır:

a)İşçilerin işgünü kayıpları artar (özellikle büyük ölçekli işletmeler için önemlidir).

b)Makine ve teçhizatın bakım onarım masrafları artar.

c) Hammadde-malzeme kayıpları artar.d) Sağlık harcamaları artar, ayrıca SSK’nın

rücu davalarına muhatap olunabilir.e) İş kazası durumunda mağdurlara ödenecek

maddi-manevi tazminatlar söz konusu olur.

Page 27: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

İşletmeler Açısından İSG’nin Önemiİşletmeler Açısından İSG’nin Önemi

f) Mahkeme masrafları artar.

g) İş kazası sonucu iş göremeyen işçinin yerine alınan işçiler için yapılacak eğitim, sigorta masrafları artar.

h) Hem çalışamayan işçiye, hem de yerine alınan işçiye ücret ödenmek durumunda kalınabilir.

i) İş durdurulabilir veya işyeri kapatılabilir.

j) Para ve hapis cezaları söz konusu olabilir.

k) Siparişler gecikebilir ve işletme pazar kaybına uğrayabilir.

l) Vasıflı işgücü işletmeden kaçabilir.

Page 28: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

BİR İŞ YERİNDE EĞERİŞ GÜVENLİĞİ ÖNLEMLERİ ALINMAMIŞSA

GEÇİCİ İŞ GÖREMEMEZLİK SAKATLIK ÖLÜM

HASARSIZ NETİCEİş kazası

Çalışma ortamında HASAR

İNSAN SAĞLIĞI AÇISINDAN

ÇEVREYE ZARAR

Page 29: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

İşletmeler Açısından İSG’nin Önemiİşletmeler Açısından İSG’nin Önemi

> İş kazalarının işletmelere yüklediği maliyetler doğrudan maliyetler ve dolaylı maliyetler olarak iki şekilde sınıflandırılır. Doğrudan maliyetler genellikle yasalarla öngörülen, önceden hesaplanabilen maliyetlerdir (tedavi ve bakım, geçici ve sürekli iş göremezlik ödenekleri vb.). Dolaylı maliyetler ise önceden hesaplanamayan ve miktar olarak doğrudan maliyetlerden çok daha fazla yük getiren maliyetlerdir (hasar,üretim kaybı, verimlilikte azalma, ürün gecikmeleri ve pazar kaybı vb.).

> İşletmeler için önleyici İSG çalışmaları, onarıcı İSG’ye göre çok daha az maliyetlidir.

> Öte yandan sistemli İSG çalışmalarının, işletmelerde verimliliği arttırdığı da yapılan çalışmalarla ortaya konmuştur.

Page 30: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

Bir Kazanın MaliyetiBir Kazanın Maliyeti

> Kaza nedeniyle oluşan maliyet, beklenmeyen ve çok yüksek bir zarardır.

> Manevi sorumlulukla birlikte maddi yük ve yasal sorumluluğu da beraberinde getirir.

> Bir iş kazası sonucunda meydana gelecek zararın işverene maddi yükü örneğin; maliyeti toplam 71.554 $ olan yüksekten düşme ile sonuçlanan ölümlü bir iş kazasının karşılığında işveren,

a. Yapmakta olduğu inşaatı için 1.430 m3 BS 25 beton dökülebilir

b. Binanın dış cephesini 1.780 m2 seramikle kaplayabilir

c. İnşaatı için 145 Ton demir satın alabilir.

Page 31: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

5.REKABET GÜCÜ AÇISINDAN 5.REKABET GÜCÜ AÇISINDAN İSG’NİN ÖNEMİİSG’NİN ÖNEMİ> Küreselleşen Dünyada başarıyı belirleyen en önemli

faktör, Dünya piyasalarına açılan mal ve hizmetlerin, firmaların ve ülkelerin rekabet kabiliyetidir.

> Ucuzluk ve kalite, kuşkusuz rekabetin en önemli iki unsuru olmakla birlikte, artık tüketicilerin piyasadaki mal ve hizmetlerle ilgili çok farklı beklentilere sahip olduğu da tartışmasızdır.

> Bu anlamda, günümüzün bilinçli ve seçici tüketicisi, mal ve hizmetlerin üretim sürecinin çevre ve insan sağlığı açısından ne derece güvenli olduğu ile de ilgilenmektedir.

Page 32: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

Rekabet Gücü Açısından İSG’nin ÖnemiRekabet Gücü Açısından İSG’nin Önemi

> Bu doğrultuda, firmaların alacağı İSG tedbirleri, kendilerine uluslar arası piyasalarda rekabet üstünlüğü sağlayacaktır.

> Öte yandan günümüzde DTÖ, UÇÖ gibi uluslar arası kuruluşlar çalışma koşulları, sağlık ve çevre gibi konularda yatırım yapan ülkelerle yapmayan ülkeler arasındaki maliyet farklarının, ülkeler arasında haksız rekabete yol açtığından hareketle; uluslar arası ticarette bu konularla ilgili bazı standartlar getirilmesi üzerinde uzun süredir tartışmaktadır.

> Bu nedenle AB kapısındaki ülkemizin, İSG konusundaki standartlarını geliştirmesi, uluslar arası rekabet koşullarına adapte olmasını da kolaylaştırabilir.

Page 33: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

33Tel: +90 (312) 215 50 21

Faks: +90 (312) 215 50 28

e-posta: [email protected]

http://isggm.calisma.gov.tr

İSG Yönünden Risk Altındaki Çalışan GruplarıİSG Yönünden Risk Altındaki Çalışan Grupları

> Kayıtdışı istihdam (% 45)Kayıtdışı istihdam (% 45)> Uzun çalışma saatleriUzun çalışma saatleri> Çocuk işçiliği (2006’da 14 yaş altı 230 iş Çocuk işçiliği (2006’da 14 yaş altı 230 iş

kazası 4 meslek hastalığı tespit edilmiştir).kazası 4 meslek hastalığı tespit edilmiştir).> Genç çalışanlar (25-29 yaş grubundan sonra, Genç çalışanlar (25-29 yaş grubundan sonra,

en çok iş kazasına uğrayan 2. yaş grubu 15-en çok iş kazasına uğrayan 2. yaş grubu 15-24’tür)24’tür)

> Kadınlar (stres, psikolojik rahatsızlıklar, Kadınlar (stres, psikolojik rahatsızlıklar, şiddet, taciz ve KİH).şiddet, taciz ve KİH).

> Kısmi süreli çalışanlar (genellikle tekrarlı, Kısmi süreli çalışanlar (genellikle tekrarlı, yoğun ve ücreti az olan işlerde yoğun ve ücreti az olan işlerde çalışmaktadırlar). çalışmaktadırlar).

Page 34: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

34Tel: +90 (312) 215 50 21

Faks: +90 (312) 215 50 28

e-posta: [email protected]

http://isggm.calisma.gov.tr

KOBİ Sorunu ve Yüksek Riskli SektörlerKOBİ Sorunu ve Yüksek Riskli Sektörler

> Ülkemizde işletmelerin % 98.7’si, 50’den az Ülkemizde işletmelerin % 98.7’si, 50’den az işçi istihdam eden küçük işletmelerdir ve işçi istihdam eden küçük işletmelerdir ve çalışanların % 56’sını istihdam çalışanların % 56’sını istihdam etmektedirler. etmektedirler.

> İş kazalarının % 61’i, İSG Kurulu, işyeri İş kazalarının % 61’i, İSG Kurulu, işyeri hekimi, İSG uzmanı gibi zorunlulukların hekimi, İSG uzmanı gibi zorunlulukların bulunmadığı, 50’den az işçi istihdam eden bulunmadığı, 50’den az işçi istihdam eden işyerlerinde görülmektedir. işyerlerinde görülmektedir.

> 2007 yılında iş kazalarının % 14’ü metalden 2007 yılında iş kazalarının % 14’ü metalden eşya imalatı, % 9,4’ü inşaat, % 7,8’i kömür eşya imalatı, % 9,4’ü inşaat, % 7,8’i kömür madenciliği, sektörlerinde meydana madenciliği, sektörlerinde meydana gelmiştir. İş kazası sonucu ölümler ise en gelmiştir. İş kazası sonucu ölümler ise en çok % 34,3 ile inşaat, % 14 ile nakliyat, % 5 çok % 34,3 ile inşaat, % 14 ile nakliyat, % 5 ile ticaret sektörlerinde olmuştur. ile ticaret sektörlerinde olmuştur.

Page 35: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

35Tel: +90 (312) 215 50 21

Faks: +90 (312) 215 50 28

e-posta: [email protected]

http://isggm.calisma.gov.tr

Denetim Sorunu ve İşyeri ÖrgütlenmesiDenetim Sorunu ve İşyeri Örgütlenmesi

> İşyerlerinin her yıl ancak % 5’i denetlenebilmektedir. İşyerlerinin her yıl ancak % 5’i denetlenebilmektedir. AB ülkelerindeki denetim oranlarının çok gerisindedir.AB ülkelerindeki denetim oranlarının çok gerisindedir.

> Günümüzde İSG birimleri ve İSG kurulları gibi iç Günümüzde İSG birimleri ve İSG kurulları gibi iç denetim mekanizmaları önem kazanmaktadır. ILO’nun denetim mekanizmaları önem kazanmaktadır. ILO’nun 161 sayılı sözleşmesi de işyeri örgütlenmesine işaret 161 sayılı sözleşmesi de işyeri örgütlenmesine işaret edilmektedir. edilmektedir.

> 4857 sayılı İş Kanunu ile iş güvenliği mühendis veya 4857 sayılı İş Kanunu ile iş güvenliği mühendis veya teknik eleman çalıştırma yükümü getirilmiş, İstihdam teknik eleman çalıştırma yükümü getirilmiş, İstihdam Paketi ile işyeri İSG birimi kurma yükümü de Paketi ile işyeri İSG birimi kurma yükümü de eklenmiştir. eklenmiştir.

> Ancak bu hükümlerin uygulanmasında, ilgili Ancak bu hükümlerin uygulanmasında, ilgili yönetmeliklerin iptal edilmesi nedeniyle sorunlar yönetmeliklerin iptal edilmesi nedeniyle sorunlar ortaya çıkmıştır. Örneğin, İSG uzmanlarının işyeri ortaya çıkmıştır. Örneğin, İSG uzmanlarının işyeri hekimlerinin kimlerden seçileceği, nasıl eğitilip hekimlerinin kimlerden seçileceği, nasıl eğitilip sertifikalanacağı, nerelerde bulundurulacağı konuları sertifikalanacağı, nerelerde bulundurulacağı konuları yeterince açıklığa kavuşamadığından, başta iç yeterince açıklığa kavuşamadığından, başta iç denetim olmak üzere işyeri İSG hizmetlerinin yerine denetim olmak üzere işyeri İSG hizmetlerinin yerine getirilmesinde aksaklıklar mevcuttur. getirilmesinde aksaklıklar mevcuttur.

Page 36: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

36Tel: +90 (312) 215 50 21

Faks: +90 (312) 215 50 28

e-posta: [email protected]

http://isggm.calisma.gov.tr

Eğitim SorunuEğitim Sorunu

> Çoğu Avrupa ülkesinde İSG eğitimine ilköğretim Çoğu Avrupa ülkesinde İSG eğitimine ilköğretim düzeyinden başlanırken; ülkemizde, meslek düzeyinden başlanırken; ülkemizde, meslek liselerinde elektrik, yapı, motor, kimya gibi çok liselerinde elektrik, yapı, motor, kimya gibi çok riskli alanlarda bile İSG dersi okutulmamaktadır. riskli alanlarda bile İSG dersi okutulmamaktadır. Mühendislik öğrencilerinin çoğunluğu hiç İSG Mühendislik öğrencilerinin çoğunluğu hiç İSG dersi almamaktadır dersi almamaktadır

> İş kazaları deneyimsiz genç yaş grubundakilerde İş kazaları deneyimsiz genç yaş grubundakilerde daha fazla görülmekte, işyeri eğitimi yeterli daha fazla görülmekte, işyeri eğitimi yeterli düzeyde değildir. düzeyde değildir.

> Birkaç tane önlisans ve yükseklisans programı Birkaç tane önlisans ve yükseklisans programı vardır. Lisans ve doktora programları yoktur.vardır. Lisans ve doktora programları yoktur.

> İlgili yönetmeliğin iptaliyle uzmanlık eğitimleri İlgili yönetmeliğin iptaliyle uzmanlık eğitimleri durdurulmuştur. Yapılmış olan eğitimler kısa, durdurulmuştur. Yapılmış olan eğitimler kısa, uzmanlık kapsamı dar tutulmuş ilgili kurum ve uzmanlık kapsamı dar tutulmuş ilgili kurum ve kuruluşlardan yeterince yararlanılmamıştır.kuruluşlardan yeterince yararlanılmamıştır.

Page 37: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

GÜVENLİK KÜLTÜRÜ“BİR DAVRANIŞ BİÇİMİDİR”

“ÖĞRENİN VE ÖĞRETİN”

Page 38: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ
Page 39: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ
Page 40: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ
Page 41: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ
Page 42: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ
Page 43: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ
Page 44: GEMİ MAKİNALARI VE İNŞAATI MÜHENDİSLİĞİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DERSİ

SAĞLIKLI VE GÜVENLİ ÇALIŞMALAR

ÖĞR.GÖR.DR. FATİH YILMAZYILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ PROGRAMI YÜRÜTÜCÜSÜ