GANK

Volume 1สิงหาคม 2554

Well-being

Education

Pharmacy

Neuroscience

Stem cells

Isan

สวัสดีครับถึงแม้ว่าช่วงนี้ผมกําลังเร่งรีบเขียนดุษฎีนิพนธ์ที่ภาษาอังกฤษเขาเรียกว่า “PhD thesis” ให้แล้วเสร็จ เพื่อให้ทันกําหนดส่งในปลายเดือนกันยายนนี้แต่ผมก็ยังต้องปลีกเวลามาทําอะไรบนเฟสบุ๊กเพราะว่าชื่นชอบการขีดเขียนครับ และยิ่งมีคนอ่าน มีคนวิจารณ์กลับมาก็ยิ่งฮึกเหิม ฮ่าๆๆๆ

ผมขอใช้ GANK e-zine นี้ในการพูดคุยเรื่องราวที่ผมพบเจอในมหานครลอนดอนและเกร็ดความรู้ทางวิชาการที่ผมเชี่ยวชาญ ฉบับแรกนี้ขอแบบเบาๆ เล่าเรื่องที่ไม่หนัก ทั้งนี้ด้วยความหวังอันเปี่ยมล้นว่าจะมีส่วนทําให้บ้านเมืองน่าอยู่และเจริญขึ้นครับ ผมเชื่อเสมอว่าการพัฒนาชาติต้องเริ่มต้นที่การพัฒนาเยาวชน ดังนั้นมาช่วยกันนะครับ “ขยัน…คือ…คําตอบ” เภสัชกรวีระพงษ์ ประสงค์จีน (แกง)

ด่วน

สมัคร

นะ

รีบ

ครับ

Well-being

GA

NK

อยู่ดี-มีสุข

Well-being

Learning

Pharmacy

Neuroscience

Stem cells

Isan

GANK อยู่อย่างไรจึงเรียกว่ามี“สุขภาวะ”

o สุขภาวะไม่ได้แปรผันตามเงินที่จ่ายไปเพื่อซื้อสินค้าและบริการ

o อาหารเสริม ≠ สุขภาวะ

o สุขภาวะเกิดขึ้นได้ทั้งทางดา้นกาย, จิต, สังคม และวิญญาณ

o เราทุกคนสร้างสุขภาวะได้ดว้ยตัวเอง

GA

NK

Learningเรียนเพื่อรู้

Well-being

Learning

Pharmacy

Neuroscience

Stem cells

Isan

GANK

o สมองคนเราเรียนรู้สิ่งรอบตัวได้โดยการสร้างจุดเชื่อมโยงและหาความสัมพันธ์กับสิ่งที่เราได้เรียนรู้แล้ว

o สมองไม่ใช่คอมพิวเตอร์ที่เก็บข้อมูลได้ทุกอย่างo สมองจะเลือกเก็บข้อมูลที่อยู่ภายใต้อิทธิพลของอารมณ์ความรู้สึกและ

การใส่ใจในคุณค่าของสิ่งที่กําลังเรียนรู้ o การเรียนรู้จึงเกิดขึ้นได้อย่างมีประสิทธิภาพเมื่อข้อมูลใหม่หาจุดเชื่อม

ต่อกับข้อมูลเก่าได้ถูกขั้วถูกวงจร (connections) โดยมีตัวเชื่อมที่สําคัญคืออารมณ์ทางบวกและความรู้สึกดีๆ เสมือนสายโซ่ที่คล้องเชื่อมต่อกันไปเป็นสายยาว

o การเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ จึงควรที่จะต้อง-เห็นความสําคัญของสิ่งที่กําลังเรียนรู้-หาจุดเชื่อมโยงกับความรู้เก่า-เก็บความรู้ใหม่ให้ถูกที่ถูกทาง-เพิ่มเติมความรู้อยู่ตลอดเวลา

จงให้ความสําคัญกับสิ่งที่กําลังเรียนรู้

GA

NK

Pharmacyห้องเภสัชกร

Well-being

Learning

Pharmacy

Neuroscience

Stem cells

Isan

GANK ทุกชีวีปลอดภัย เมื่อใช้ยาถูกหลัก

o ถูกคน: เมื่อได้รับยาจากโรงพยาบาล ต้องตรวจสอบชื่อผู้ป่วย และยาของผู้ใหญ่ก็ไม่ใช่นําไปให้เด็กกิน เป็นตน้

o ถูกโรค: เช่น เมื่อปวดหัวก็ต้องกินยาแก้ปวดลดไข้ (เช่น ยาพาราเซตามอล) o ถูกทาง: เช่น ยากิน (ก็ใช้กิน) ยาเหน็บ (ก็ใช้เหน็บชอ่งคลอด หรือทวาร

หนัก) ยาทา (ก็ใช้ทาผิวหนัง) ยาหยอด (ก็ใช้หยอดตาหูและจมูก) ยาพ่น (ก็ใช้พ่นจมูก) ฉีด (ก็ฉีดเข้าหลอดเลือด ทั้งหมดนี้ต้องใช้ให้ถูกตอ้ง

o ถูกวิธี: เช่น ยาลดกรดชนิดเม็ดต้องใช้เคี้ยวก่อนกลืน ยาโรคหัวใจบางอย่างต้องอมใต้ลิ้น ยาแก้ปวดบางชนิดตอ้งกินหลังอาหารหรือดื่มน้ําตามมากๆ เพราะยาอาจจะระคายเคืองต่อกระเพาะอาหาร ยาน้ํา แขวนตะกอนต้องเขย่าขวดก่อนใช้ เป็นต้น

o ถูกขนาด: ต้องใช้ยาปริมาณเท่าไร นานเท่าไร ถี่แค่ไหน จึงจะทําให้หายได้ เช่น ยาปฏิชีวนะตอ้งกินอย่างน้อยประมาณ 5-7 วันติดต่อกัน เป็นต้น

o ถูกเวลา: เช่น ยาก่อนอาหาร หรือยาหลังอาหาร เป็นต้น

"เภสัชกรห่วงใย ใส่ใจผู้บริโภค"

GA

NK Neuroscience

ประสาทวิทยาศาสตร์

Well-being

Learning

Pharmacy

Neuroscience

Stem cells

Isan

GANKเมื่อคนเราโตขึ้นสมองจะหยุดสร้างเซลล์ประสาท?

o โครงสร้างและการทํางานของสมองคนเราไม่ได้คงที่หากแต่มีความสามารถในการปรับเปลี่ยนตลอดเวลาตามการเรียนรู้และพฤติกรรมที่เราสร้างขึ้นภายใต้อิทธิพลของสิ่งแวดล้อมที่เราเรียกว่า ความยืดหยุ่นของสมอง (brain plasticity)

o เซลล์ต้นกําเนิดประสาท (neural stem cells) มีบทบาทเป็นผู้ผลิตเซลล์ในระบบประสาท (neural cells) ซึ่งได้แก่ เซลล์ประสาท (neurones) และเซลล์เกลีย (glial cells)

o เซลล์ประสาทใหม่ที่เกิดจากเซลล์ต้นกําเนิดจะต้องเคลื่อนตัวไปยังตําแหน่งสมองที่จําเพาะและเจริญพัฒนาไปเป็นเซลล์ประสาทที่สามารถทํางานเชื่อมต่อกับกลุ่มเซลล์ประสาทที่มีอยู่เดิม ในที่นี้เรียกว่า การเกิดใหม่ของเซลล์ประสาท (neurogenesis)

o เซลล์ประสาทหลายพันเซลล์เกิดขึ้นใหม่ในบริเวณสมองบางส่วนเป็นประจําทุกวัน

GA

NK

Stem cellsเซลล์ต้นกําเนิด

Well-being

Learning

Pharmacy

Neuroscience

Stem cells

Isan

GANK

o คนเรามีเซลล์ต้นกําเนิดอยู่ตามอวัยวะต่างๆ เช่น สมอง ไขสันหลัง หัวใจ ไขกระดูก ตับ ปอด และทางเดินอาหาร เป็นต้น

o เซลล์ต้นกําเนิดชนิดที่อยู่ตามอวัยวะในคนเรานี้เรียกว่า adult stem cells หรือ somatic stem cells มีหน้าที่รักษาสมดุลของเนื้อเยื่อภายในอวัยวะนั้นๆ

o เซลล์ต้นกําเนิดอาศัยอยู่ร่วมกับเซลล์ชนิดอื่นๆ และสารภายนอกเซลล์ (extracellular matrix) ในบริเวณที่เรียกว่า

“บ้านของเซลล์ต้นกําเนิด” (stem cell niche)

ในตัวเรามีเซลล์ต้นกําเนิดหรือไม่?

GA

NK

Isanอีสานบ้านเฮา

Well-being

Learning

Pharmacy

Neuroscience

Stem cells

Isan

GANK

คอลัมน์นี้พาไปรู้จักอาหารอีสานขั้นพื้นฐาน ซึ่งผมได้ไปร่วมรับประทานกลางวันกับคณะครูที่โรงเรียนสุวรรณภูมิพิทยไพศาล ตอนกิจกรรมการแข่งขันกีฬาภายในเมื่อหลายปีมาแล้ว

แนวอยู่แนวกิน

ขอให้ดูภาพประกอบนะครับ ว่าคํ า ศัพ ท์ภาษา อีสานกับภาษาไทยกลางนั้นสัมพันธ์กันอย่างไร และถ้าจะให้ดีล อ ง ค้ น ห า คํ า ศั พ ท์ภาษาอังกฤษก็น่าจะได้เพิ่มพูนความรู้เยอะเลยทีเดียวครับ

=ตําหมากฮุ่ง=ส้มตํา=papaya salad

Well-being

Education

Pharmacy

Neuroscience

Stem cells

Isan

หน้าโฆษณา

�������� ���������� ��������������ก���������