BİTKİLERHAYVANLARMANTARLAR

MİKROSKOBİK CANLILAR

KONULAR

CANLILAR

• Canlıların sınıflandırılması, onların incelenmesini kolaylaştırır. Canlılara ait bilgilerin bir düzen içerisinde incelenmesini sağlar.

BİTKİLERİ SINIFLANDIRALIM

• Bitkiler çiçekli ve çiçeksiz olmak üzere ikiye ayrılır. Çiçek ve tohumu bulunmayan bitkiler çiçeksiz bitkilerdir. Örneğin; Algler, kara yosunu, eğrelti otu. Çiçekli bitkilerde kök, gövde, yaprak ve çiçek bulunur.

Kök:

Kök,gövde ve yaprak bütün bitkilerde bulunur.Kök bitkilerin toprak altında kalan bölümüdür.Kök bitkiyi toprağa bağlar.Kökler sayesinde bitkiler sabit kalır. Kökler toprakta bulunan su ve çeşitli mineralleri alır ve bitkinin beslenmesinde önemli rol oynar.

Gövde:

Bitkinin toprak üstünde bulunan kısımlarından biridir. Bazı bitkilerde ince ve yumuşak olan gövde çoğunlukla

kışın kurur. Bu bitkilerin gövdelerine otsu gövde denir. Bazı bitkilerin gövdeleri ise sert olup otsu gövdelerden

sağlamdır. Bu bitkilerin gövdeleri odunsu gövde olarak adlandırılır.

Bazı bitkiler gövdeleriyle yerde sürünür ya da bir yere sarılır.

Bitkiler yapraklara su ve mineral iletimini sağlar.

Yaprak:

Yapraklar bitkilerin beslenmesinde görev alır.Terleme ve gaz alış-verişini sağlar.Fotosentezde görevlidir.Yapraklarda bulunan yeşil tanecikler su, karbondioksit ve güneş ışığı ile birleşerek besin oluşturur.

Solunum yapar.

Çiçek: Bitkilerin üreme organlarıdır. Çanak yaprak, taç yaprak, erkek ve dişi organ olmak üzere

dört bölümden oluşur. Taç yapraklar olarak adlandırılan renkli yapraklar; kokusu ve

güzelliği ile bazı hayvanların dikkatini çeker. Kuş, böcek gibi hayvanlar çiçeklere konarak erkek

organlardaki tozları dağıtırlar. Tozların dişi organa ulaşması tohumun oluşmasını sağlar.

Tohum dişi organda oluşur. Çanak yapraklar, tomurcuk halindeyken taç yaprakları

çevreleyen yapraklardır. Çiçeği olumsuz şartlardan korur.

HAYVANLARIN SINIFLANDIRALIM

• Hayvanlar omurgalı ve omurgasız olmak üzere sınıflandırılır. Vücutlarında kemil ya da kıkırdaktan oluşmuş bir omurga bulunan hayvanlar omurgalı hayvanlardır. Omurgasız hayvanlarda kemik ya da kıkırdaktan oluşan bir yapı yoktur.

Omurgalı  Hayvanları Sınıflandıralım

Omurgalı hayvanlar;

A) Memeliler B)Kuşlar C)Sürüngenler D)Kurbağalar E)Balıklar olmak üzere

5 gruba ayrılırlar.

http://www.youtube.com/watch?v=FPEKu6NHkhw&feature=player_embedded

Memeli hayvanlar:

Yavrularını doğurarak dünya'ya getiren ve onları sütleri ile besleyen hayvanlardır. Vücutları genel olarak belirli zaman aralıklarında dökülen kıllarla kaplıdır. İskelet iyi bir şekilde kemikleşmiştir. Derilerinde ter, yağ, koku ve süt bezleri gibi çeşitli salgı bezleri bulunur. Bazı memelilerin vücut ve kuyruk kısımlarında sürüngenlerinkine benzeyen pullar vardır. Vücut sıcaklığı sabittir ve çevre koşularına bağlı olarak değişiklik göstermez. Memelilerde göğüs boşluğu ile karın boşluğunu birbirinden ayıran kaslı bir diyafram vardır.

Kuşlar:

Kuşların vücutları tüylerle örtülüdür. Kanatları vardır. Değişik özellikte çok sayıda kuş vardır. Ön bacakları uçmaya uyarlanarak kanat biçimini, tüylerle örtülü ve dişsiz olan alt ve üst çeneleri uzayarak gaga biçimini almıştır. Gözleri, çevreyi algılamada en gelimiş organıdır. Kuşlarda, memelilerinkine benzeyen dolaşım sisteminde 4 boşluklu (2 kulakçık, 2 karıncık) bir yürek bulunur.

Sürüngenler:

Yılan, Kertenkele,timsah gibi hayvanlar sürüngen hayvanlardır. Vücutları set pullarla kaplıdır. Yumurta ile ürerler. Akciğereleriyle solunum yaparlar. Kalpleri 3 gözlü olup, karıncık yarım perdeyle ikiye ayrılır. Timsahlarda ise kalp 4 odacıklıdır ve tam perdeyle ikiye ayrılmıştır.

Kurbağalar:

Su kenarlarında yaşarlar. Yumurta ile çoğalırlar. En önemli özelliği hem suda hem de karada yaşarlar. Erginleri akciğer,larvaları solungaç solunumu yapar.

Balıklar:

Vücutları pullarla örtülüdür.Solungaçları ile solunum yaparlar.Yumurta ile ürerler.Çok çeşitleri vardır.Soğukkanlı canlılardır.Kalpleri 2 odacıklıdır ve bir kularcık, bir karıncıktan meydana gelir.

Omurgasız hayvanları sınıflandıralım

• Omurgasız hayvanların bir bölümü suda bir bölümü de karada yaşar.

• Örneğin; yengeç, ahtapot.• Örümcek, sinek vb. karada;

ahtapot, yengeç suda yaşarlar.

http://www.youtube.com/watch?v=AdACe6kct5g&feature=player_embedded

Süngerler:

• En ilkel hayvan grubudur. • Sularda bir yere tutunarak yaşarlar. • Vücutlarında doku ve organ farklılaşması yoktur. • Sudaki besin parçacıklarıyla beslenirler. • Yumurta oluşumu ve tomurcuklanma ile çoğalırlar.

Sölenterler:

Vücutlarında tam bir doku ve organ farklılaşması görülmez. Basit bir sindirim kanalı ve ağsı sinir yapılarını taşırlar. Sölenterlerin üç çeşidi bulunur. Bunlar deniz adası, mercan ve hidradır. Yumurta üretimi ve tomurcuklanma ile çoğalabilirler.

Solucanlar:

• Doku ve organ farklılaşması görülen ilk hayvan grubudur. • Kasları yardımıyla aktif hareket edebilirler. • Derileri ince ve nemli olup deri solunumu yaparlar. • Üç farklı çeşidi bulunur.

Yumuşakçalar:

• Su ve nemli topaklarda yaşarlar. Vücutları nemlidir. • Karada yaşayanları deri suda yaşayan solungaç solunumu yapar. • Vücutları çevresinde kavkıları bulunur. • Ahtapot, midye, salyangoz, mürekkep balığı bu gruba girer.

Eklembacaklılar:

En fazla türe sahip olan hayvan grubudur. Vücutları çevresinde kitin yapılı dış iskelet bulunur. Karada yaşayanları trake ve suda yaşayanları solungaç solunumu yapar. Dört çeşit alt grupta incelenir. • Böcekler : Vücutları baş, göğüs ve karın kısımlarından oluşur. Yumurtayla çoğalırlar. Büyüme ve gelişmeleri sırasında başkalaşım geçirirler. Kelebek, Karınca, Arı, Çekirge, Karasinek gibi. • Çok ayaklılar : Her vücut halkasından bir çift ayak çıkar. Kırkayak ve çiyan gibi. • Örümcekler : Anten ve kanat taşımazlar. Akrep, bit, pire, kene, örümcek gibi. • Kabuklular : Eklem bacaklıların suda yaşayan grubudur. Yengeç, istakoz, karides gibi.

Derisi dikenliler:

• Vücut üzerinde dikensi sert çıkıntılar korunmayı sağlar. • Tamamı sularda yaşar. • Solungaçlarıyla solunum yaparlar. • Deniz yıldızı, deniz kestanesi, deniz hıyarı gibi canlılar bu gruba girer.

MANTARLAR

Mantarlar, kök, gövde, yaprak ve çiçekleri olmayan canlılardır. Fotosentez yapamazlar. Kendi besinlerini üretemezler. Çürümüş artıklar üzerinde bazen de diğer canlılar üzerinde yaşarlar. Ne bitki ne de hayvan grubuna girerler.

http://www.youtube.com/watch?v=0kR_32A9Jhs&feature=player_embedded#!

Kültür mantarları:

İnsanlar tarafından seralarda yetiştirilir. Zehirli değildirler ve tüketilebilinirler.

Zehirli mantarlar:

Ormanlık alanlarda değişik türde şapkalı mantarlar vardır. Bunlar zehirli olabilirler. Tüketilmesi son derece tehlikelidir.

Küf mantarları:

o Besinlerimizin zamanla bozulup,çürümesine yol açan mantarlardır.o Bu mantarlar yüzlerce mikroskobik mantarın bir araya gelmesiyle oluşur.

Maya mantarları:

Evde yapılan ekmek,pasta gibi hamurda maya kullanılır. Bunlar maya mantarlarıdır. Süt endüstrisinde yoğurt yapımında kullanılır.

MİKROSKOBİK CANLILAR Gözle görülemeyecek kadar küçük olan canlılara denir. Bunlar;toprakta,suda,havada,insan vücudunda ve diğer canlıların vücutlarında yaşayabilir. Bu canlılar vücudumuza yerleşerek bizi hasta ederler. Karın ağrısı,mide bulantısı,ateş,boğaz enfeksiyonuna neden olurlar.

Sütün yoğurda ya da peynire dönüşmesine, hayvan ve bitki atıklarının çürümesine neden olurlar. Bu atıkların tekrar doğaya dönmesine yardımcı olurlar. Çürümüş maddelerle kendi ihtiyaçlarını karşılamış olurlar.

http://www.youtube.com/watch?v=dcHB2Efr_eY&feature=player_embedded

YAŞADIĞIMIZ ÇEVRE

• Solucanlar toprak altında, kurbağalar derelerde, balıklar suda, söğütler dere kenarlarında yaşarlar. Canlılar içinde yaşadığı ortama uyum sağlar. Suda yaşayan karada, karada yaşayan suda yaşayamaz.

Besin Zinciri:

Tüm canlılar yaşamak için beslenmek zorundadır.Canlılar et,ot ve hem et hem ot yiyerek beslenirler.Her canlı besin zinciri oluşturur.Besin zincirindeki bir halkanın zarar görmesi diğer canlılara da zarar verir.

Bir besin zinciri yandaki şemada gösterilmiştir.

http://www.youtube.com/watch?v=UXMeI0S6S8w&feature=player_embedded

İnsanın çevreye etkisi

• İnsanlar yaşadıkları ortamı diğer canlılarla paylaşırlar. Bu yüzden hem kendileri hemde diğer canlılar için çevreyi korumaları gerekir. İnsanların bazı faaliyetleri sonucu doğa kirlenir. Çarpık yapılaşma sonucu doğal hayat yok olur.

• http://www.youtube.com/watch?v=Hj4BysEDbyQ&feature=player_embedded

SORULAR

1) Bilim insanları canlıları kolay inceleyebilmek için sınıflandırmışlardır. Bu sınıflandırmanın içinde aşağıdakilerden hangisi bulunmaz?

A. Bitkiler           B. Hayvanlar            C.   İnsanlar            C. Mantarlar

2) Dilekler sınıfta kara yosunu ile papatyayı inceleyerek benzer ve farklı yönlerini yazıyorlar. Buna göre her iki çiçeğin ortak yönü olarak neyi yazmaları gerekir?

A) Her ikisinin de çiçeği vardır.B) Her ikisinin de yaprağı vardır.C) Her ikisinin de gövdesi vardır.D) Her ikisinin de kökü vardır.

3) Çiçeksiz bitkilerin yaşam alanlarını inceleyen bir kişi, bu bitkileri nerede göremez?

A. Göl kenarlarında                             B. ÇöllerdeC. Ağaç gövdelerinde                           D. Bataklıklarda

4) I. Bitkinin toprağa tutunmasını sağlamaII. Topraktan suyu ve suda çözünmüş olan maddeleri                                                             

III. Besin depo etme    Yukarıda verilen görevler bitkinin hangi bölümüne aittir?

A. Gövde          B. Yaprak         C. Kök          D. Dal

5)    I. Fotosentez yap       II. Klorofilsiz olma       III. Suda veya nemli ortamda yaşama   Yukarıdakilerden hangileri çiçeksiz bitkilerin ortak özelliklerindendir?

A. Yalnız II    B. I ve II         C. I ve III     D) Yalnız I                 

6) Aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?A. Kök, bitkinin terleme yapmasını sağlar.B. Bitkiler yalnız gündüz solumun yapar.C. Gövde bitkiyi toprağa bağlar.D. Bazı bitkilerin gövdeleri toprak altında bulunur.

7) 1. Kaktüs   2. Nilüfer   3. İbrik otu   4. Fındık   5. Kara yosunu   6. Nohut

    Yukarıdakilerden hangileri çiçeksiz bitkilerdendir?

A. 1 ve 5          B. 3 ve 5        C. 1-3-6        D. 2-4-5

8) Bazı bitkiler gövdelerinde besin biriktirirler ve biz bu besinleri yeriz. Bu bitkilere örnek olarak aşağıdakilerden hangisini verebiliriz?

A. Patlıcan    B. Biber      C. Patates    D. Domates

Tebrikler, doğru cevap 2. Soruya geçmek için tıkla3. Soruya geçmek için tıkla4. Soruya geçmek için tıkla5. Soruya geçmek için tıkla6. Soruya geçmek için tıkla7. Soruya geçmek için tıkla8. Soruya geçmek için tıkla

Üzgünüz, yanlış cevap Tekrar soruya dönmek için tıkla

Yararlanılan kaynaklar

http://www.fenokulu.nethttp://www.cevreorman.gov.trhttp://www.kultur.gov.trhttp://yunus.hacettepe.edu.tr/