franciscanen.nl

356

j a a r g a n g 8 | j u l i / a u g u s t u s 2 0 13 | n u m m e r 4

Kapittel kiest nieuw bestuur

Franciscus en kunst

De onrust bleef ...

R o b H o o g e n b o o m p R o v i n c i a a l

n i c o l a s D i n g s

g e s p R e k m e t l o e k b o s c H

Foto omslag:

Beeld van Franciscus bij hotel Domus

Pacis in het plaatsje Santa Maria degli

Angeli bij Assisi.

Franciscanen.nl is het tweemaan­

de lijkse contactblad van de minder­

broeders franciscanen in Nederland.

Het heeft tot doel een breed publiek

op de hoogte te brengen van het

franciscaanse denken en doen.

Oplage: 6500.

Abonnement:

Gratis aan te vragen via

tel.: 030 2324080 en e­mail:

provincialaat@franciscanen.nl.

Vrijwillige bijdragen ter bestrijding

van de onkosten zijn welkom op

rekeningnummer 41.62.44.181

t.n.v. Ned. Provincie v.d. Orde

der Minderbroeders, Utrecht.

IBAN: NL52ABNA0416244181

Redactie:

Ton Peters ofm (hoofdredacteur),

Peter van Zoest (eindredacteur),

Joost van Heijst (redactiesecretaris),

Lars Frendel ofm, Maarten Lemmers ofm,

Ton van Oosterhout ofm.

Ontwerp en drukwerk:

ART= ontwerp­ en reclameburo

www.art­is.nl

Contact:

Franciscanen.nl, Deken Roesstraat 13,

3581 RX Utrecht, tel.: 030 2324080,

e­mail: redactie@franciscanen.nl,

website: www.franciscanen.nl.

ISSN 1871­7217 ­ TNT reg.nr. 135658

2

Wees geprezen,

mijn Heer,

door zuster water

die heel nuttig is en nederig,

kostbaar en kuis.

Barmhartigheid voor recht

v o o r a f

Het heeft de gemoederen danig beziggehouden ... en nog! De Partij van de Arbeid raakte er door verdeeld. Het regeerakkoord dreigde er aan te gaan. Het kostte een staatssecretaris bijna de kop. Wie het nieuws volgt weet waar dit over gaat: de uitgeprocedeerde illegalen. Ze moeten uitgezet worden, maar kunnen niet terug naar hun land van herkomst.

Natuurlijk: illegaliteit is strafbaar, maar is dat een reden om die illegalen in detentie te houden en te behandelen als zijn het criminelen? Het recht kan nooit onmenselijkheid eisen en zeker ook geen mensonwaardige behandeling rechtvaardigen. Dat sommigen van hen dan in hongerstaking gaan, valt goed te begrijpen; het is een laatste redmiddel om dit onrecht aan de kaak te stellen. Toegegeven: een simpele oplossing voor deze problematiek is er niet. Maar voorop moet blijven staan: kan er niet op een meer humane wijze met vluchtelingen en asielzoekers worden omgegaan? Het is toch het grondrecht van ieder mens als mens behandeld te worden, ook door degenen die het voor het zeggen hebben in politiek en samenleving?

In één van zijn wijsheidsspreuken - nummer 27 over de deugd die de ondeugd verdrijft - schrijft Franciscus: “Waar barmhartigheid is en wijze maat, daar is geen veeleisendheid en geen verharding.” En het woord dat Franciscus voor “veeleisendheid” gebruikt, betekent letterlijk: in de rechtszaal een overdreven eis stellen zonder rechtsgrond. Misschien moeten we proberen politici met deze woorden van Franciscus er van te overtuigen hun hart te laten spreken en barmhartigheid in praktijk te brengen. Is het in juni door staatssecretaris Fred Teeven van Veiligheid en Justitie ingediende wetsvoorstel een eerste stap?

Ton Peters ofm

Woorden van Franciscus

Kapittel kiest nieuw bestuur

3

a c t u e e l

Het driejaarlijkse provinciaal kapittel van de Nederlandse

franciscanen koos op 23 mei Rob Hoogenboom tot minister

provinciaal en Theo van Adrichem tot vice-provinciaal

voor een bestuursperiode van zes jaar. Eerstgenoemde volgt

Jan van den Eijnden op, die in 2004 aantrad.

Aan het begin van de laatste kapitteldag zijn nog vier

andere nieuwe bestuursleden gekozen: Frans Gerritsma,

Gerard Heesterbeek, Wim Pot en Fer van der Reijken.

Hun benoeming geldt voor drie jaar.

Het nieuwe provinciale bestuur. V.l.n.r. staand: Frans Gerritsma, Rob Hoogenboom, Theo van Adrichem, Gerard Heesterbeek;

vooraan: Fer van der Reijken, Wim Pot.

Beeld van de kapittelvergadering.

Het provinciaal kapittel ging 21 mei van start met een gebedsviering in de kapel van het conferentieoord van de franciscanessen van Denekamp, waar de bijeenkomst plaatsvond. Bijeen voor de eerste vergaderronde, stemde het kapittel in met het verzoek van de Vlaamse provincie om een afhankelijke custodie (kleinere bestuurseenheid) te mogen worden van de Nederlandse provincie.

ProvincieprojectenHet kapittel behandelde op de tweede dag een notitie over de financiële prognose voor de komende zes jaar. Daaruit bleek dat de kosten voor met name de ouderenzorg steeds hoger worden. Het komende bestuur kreeg de opdracht dienovereenkomstig passende maatregelen te treffen. Verder werd besloten tot verlenging met drie jaar van de vier provincieprojecten (projecten waarvoor de provincie zich verantwoordelijk weet): het Franciscaans Jongerenwerk, La Verna (Franciscaans Centrum voor Spirituele Ontwikkeling), het Tijdschrift voor Verkondiging en het magazine Franciscanen.nl.

‘Dragende communiteiten’Op de derde vergaderdag werden de nieuwe provinciaal en vice-provinciaal gekozen en boog het kapittel zich onder meer over de positie van de gemeenschappen van Megen en Amsterdam, de twee zogeheten ‘dragende communiteiten’ waarmee de franciscanen de toekomst in willen gaan. Er werd op aangedrongen dat er op moet worden toegezien dat de specifieke zending van de communiteiten niet in het gedrang komt door andere zorgen. Omdat beide gemeenschappen plekken zijn waar de vorming van jonge broeders plaats-vindt, sprak het kapittel eveneens over de vorming van ingetredenen. Ter tafel lag ook de nota ‘Publiciteit en media’. Besloten werd om twee broeders aan te stellen. Er komt een coördinator die hoofdverantwoordelijke wordt voor dit beleidsterrein. Hij krijgt in zijn takenpakket als speciale aandachtsvelden de website www.franciscanen.nl, social media (Facebook en Twitter) en contacten met de pers (kranten, radio en tv). Er wordt een aparte redacteur aangesteld voor de tijdschriften Franciscanen.nl en Mediant (het interne provincietijdschrift).De laatste kapitteldag, 24 mei, opende met de keuze van vier nieuwe bestuursleden. Aansluitend werd een hele lijst besluiten en aanbevelingen vastgesteld. Eén aanbeveling betrof het voorstel aan het bestuur om te gaan nadenken over “vormen van betrokkenheid bij en deelname aan het leven van onze provincie en onze communiteiten”.

Peter van Zoest

i n t e r n at i o n a a l

4

Michael Perry nieuwe minister generaal

Nieuwe president COTAF

De orde van de minderbroeders heeft

een nieuwe minister generaal: Michael

Perry. De Amerikaan werd 22 mei in

Rome op de generale curie gekozen

door het generaal definitorium

(algemeen bestuur van de orde) en de

presidenten en vice-presidenten van

de verschillende conferenties (grotere

bestuurlijke overlegorganen).

Michael Anthony Perry (58) had binnen de orde de functie van vicaris generaal. Daarvoor was hij minister provinciaal van een Amerikaanse provincie. Perry was eerder betrokken bij de vorming van broeders, zette zich op internationaal vlak in voor gerechtigheid, vrede en eerbied voor de schepping en werkte tien jaar in de missie in Congo. Hij is de opvolger van José Rodríguez Carballo, die op 6 april door paus Franciscus werd benoemd tot secretaris van de Vaticaanse Congregatie voor de Instituten van Godgewijd Leven en van de Gemeenschappen van Apostolisch Leven, kortweg ‘Congregatie voor de Religieuzen’.

Op 10 mei werd in München Oliver Ruggentaler gekozen tot president van de ‘Conferentia Transalpina Franciscana’ (COTAF), de ‘Franciscaanse Conferentie boven de Alpen’, het verband van provinciaals van noord-west-midden-Europa. Hij is de opvolger van de Nederlandse oud-provinciaal Jan van den Eijnden, die deze functie negen jaar heeft bekleed. Oliver Ruggentaler is provinciaal van de Oostenrijkse provincie en met zijn veertig jaar de jongste van de provinciaals van de COTAF. De COTAF bestaat uit de zes provinciaals van Duitsland, Oostenrijk, Hongarije, Roemenië, Frankrijk, Nederland en twee custoden van de custodieën (kleinere bestuurlijke eenheden) Zwitserland (afhankelijk van Oostenrijk) en Vlaanderen (afhankelijk van Nederland). De COTAF vergadert tweemaal per jaar in één van de provincies/custodieën. Besproken worden interne aangelegenheden, maar ook kwesties die door het generaal bestuur in Rome worden aangedragen. De COTAF heeft een ‘eigen’ generale definitor als lid van het generaal bestuur in Rome.

Michael Perry. Gebouw van de generale curie in Rome.

Oliver Ruggentaler.

i n s p i r at i e

5

Tien jaar geleden herdachten de Nederlandse franciscanen dat hun provincie 150 geleden als afzonderlijk

onderdeel van de wereldwijde orde is opgericht. Zij gaven acht kunstenaars de opdracht het leven van Franciscus

te verbeelden. Eén van hen was Nicolas Dings. Hij zette met zijn beeld de ‘Trommelaar’ Franciscus neer als paljas

die al trommelend Gods boodschap uitdraagt. Hoe kijkt de kunstenaar aan tegen de kaalslag in de Nederlandse

kunst- en cultuurwereld nu door overheidsbezuinigingen de subsidiekraan wordt dichtgedraaid?

Tijdens de Renaissance en Barok werden de eerste ‘Wunderkammer’ gerealiseerd, de voorlopers van ons museummodel. Verzamelruimtes waarin door mensenhand gerealiseerde kunstwerken werden getoond (Artificialia). Maar ook gesteenten en planten (Naturalia), wetenschappelijke instrumenten (Scientifica), objecten uit verre landen (Exotica), of spelingen der natuur, waarvoor geen verklaring was (Mirabilia). Deze rubri ceringen leidden een nieuwe wereld in, waarin niet God maar de mens centraal zou staan. Alchemie werd chemie en het wereldbeeld ging kantelen en werd meer en meer seculier. Franciscus’ leefwijze loopt hier op vooruit. In zijn tijd, waarin goden en demonen nog de toon zetten, past de herwaardering van Christus als mens, als lichaam, als denker en als spiritueel drager van de geest.

Het echte levenKunstenaars na zijn tijd gaven hieraan uitdrukking: kerken, kapellen en kathedralen werden verlucht met klassieke thema’s uit de bijbel; maar nu speelde de mens de hoofdrol. Het lijden, de opoffering maar ook vreugde en verdriet werden getoond door figuranten uit het echte leven en toeschouwers konden zich er in herkennen en zich er mee identificeren.Hoe zou ons wereldbeeld zich gevormd hebben zonder Giotto? Zonder Michelangelo? Maar ook zonder Matisse of Picasso? Wij zouden het beeldverhaal missen bij de kwesties die ons leven kleuren. Onze nationale dadendrang, geworteld in de VOC-tijd, waarbij de dominee en de koopman hand in hand gingen en niet

Franciscus en kunstvies waren van een potje piraterij, zou niet begrepen zijn zonder Rembrandt of Frans Hals, die niet alleen echte mensen tonen, maar ook hun rijkdom en pronkzucht.

SlachtofferOm te weten waar je heen gaat moet je ook weten waar je vandaan komt. De kunsten zijn hierbij de ultieme middelen. Niet als berichtgevers van de actualiteit maar als vertalers van de wezenlijke zaken in het leven. De (economische) crisis waarin de wereld - en dus ook Nederland - verkeert, is mede te wijten aan oppervlakkigheid en gebrek aan historisch besef. Deze houding maakt van de kunst, die immers weerloos is als een lam, het eerste slachtoffer.De Beeldenstorm uit 1566 verwoestte een religieuze taal van tekens. Een geschiedenis die zich momenteel herhaalt in het Verre Oosten. Maar hier in de ‘Wunderkammer der Nederlanden’, groot geworden als economisch welvarend, geestelijk tolerant, en met een hart voor cultuur, heerst momenteel een grote droogte die geen enkele bloem meer doet bloeien en geen enkele vogel meer laat zingen. En juist dat heeft Franciscus ons voorgeleefd in zijn eerbiedig omgaan met de schepping als een gave van God die door ons behouden moet worden, ja: tot bloei moet komen!

Nicolas Dings

Nicolas Dings, ‘Trommelaar’.

Hij trad in de orde in 1964, maar vier jaar later, vlak voordat

hij zijn professie zou doen, besloot hij uit te treden.

De theologiestudie waar hij aan begonnen was, maakte

hij echter af, en hij werd godsdienstleraar. In 1977 ontving

hij de priesterwijding. Vijftien jaar later trad hij weer toe

tot de franciscanen. Wat zijn de cruciale momenten in zijn

religieuze leven geweest? Een gesprek met Loek Bosch,

nu 69 jaar oud en woonachtig in het minderbroeders-

klooster in Megen.

Als priester van het aartsbisdom was Loek onder meer jongerenpastor in De Bilt en Bilthoven. De parochies daar hadden contacten met een vormingscentrum ‘Centre De Bilt’ in Burkina Faso, waarvoor ze acties hielden. Naar aanleiding van zijn wijding kreeg Loek de kans om het overdragen van bij die gelegenheid ingezamelde gelden te combineren met een bezoek aan het Afrikaanse land. Hij werd daarbij begeleid door een daar werkende Nederlandse zuster. Hij was onder de indruk van de hartelijkheid en de gastvrijheid van de bevolking en zag zich geconfronteerd met vragen over armoede en rijkdom. Loek: “Die mensen zijn rijker dan wij. Wij zijn materieel rijk, maar

De onrust bleef ...

Loek Bosch in de tuin van het minderbroedersklooster in Megen.

d e b i n n e n k a n t

6

Binnentuin van het minderbroedersklooster in San Damiano. “Daar ben ik geworden, wat ik ben.”

7

zij zijn rijk aan tijd, stilte, gastvrijheid en familiezin.” Na de reis naar Afrika zou zijn leven nooit meer hetzelfde zijn. “De confrontatie had me onrustig gemaakt”, zegt hij.

ZoekenEnkele jaren later maakte Loek in het Internationale Jaar van de Vrede met twee jongeren een lange-afstandswandeltocht naar Assisi, waar bij het graf van Franciscus gebeden werd voor de vrede. “Die groep had me weer aan het bidden gekregen”, vertelt Loek, “door het gezamenlijk gebed tijdens de tocht.” Teruggekomen bleef hij zich bewust van zijn onrust, die door het onderweg-zijn was gevoed.Na een tweede wandeltocht, nu naar Santiago, ontdekte Loek dat zijn onrust werd veroorzaakt door een zoeken naar evenwicht tussen contemplatie en actie. Bij zijn drukke pastoraat miste hij mensen met wie hij afspraken kon maken voor gezamenlijke bezinning en gebed. Hij be merkte bij zichzelf een ‘honger’ naar diepgang en gebed. Loek zocht contact met medebroeder Theo Zweerman, die bij hem in de buurt woonde. Waarom? “Ik heb honderd redenen om dat niet te doen”, bekende hij hem, “maar toch wil ik het; vraag me niet waarom.” Met hulp van een andere broeder probeerde hij zijn leven te ordenen. “Wat betekent God voor me, en Franciscus, en Clara?”, waren zijn belangrijkste vragen. Loek probeerde op deze vragen, samen met vele andere, antwoorden te vinden en dit resulteerde in 1992 in een herintrede bij de franciscanen. Hij ontdekte dat dit verlangen al die tijd onderhuids gespeeld had. Eindelijk dacht hij evenwicht gevonden te hebben tussen samen- en alleen-zijn, tussen tijd nemen voor werkzaamheden en tijd voor gebed.

San DamianoNa een tiental jaren in Brussel en in Megen te hebben gewoond, werd Loek door de Nederlandse provinciaal gevraagd voor een internationale communiteit in Istanbul. De orde wilde op deze manier in vruchtbaarder contact komen met de islam en de oosters-orthodoxe christenen.

Loek oriënteerde zich op deze vraag en begon aan het opfrissen van zijn kennis van het Frans, omdat dat de taal in die communiteit zou worden. Daarnaast moest Italiaans en Turks worden gestudeerd. Maar gaandeweg bemerkte hij dat het geen goede keuze was. Eigenlijk zocht hij zoiets als Megen, maar daar was hij vertrokken. In 2003 mocht hij naar Assisi gaan. Hij zou vier jaar wonen in het klooster van San Damiano. “Daar ben ik geworden, wat ik ben”, aldus Loek. Daar kreeg hij tijd voor zichzelf en vond hij een goed evenwicht tussen werk en gebed. In 2005 kreeg hij echter een herseninfarct, waardoor hij zeker voorlopig moest afzien van al zijn activiteiten. “Ik moest het leven leren aanvaarden zoals het was”, verzucht Loek, “en de regie uit handen geven, me toe vertrouwen aan de handen van God.” Geleidelijk genas hij. Maar vanwege verschil-len in opvatting tussen de besturen van de Nederlandse en de Umbrische provincie kwam aan zijn verblijf in Assisi een einde. Terug in Nederland kon hij weer zijn intrek nemen in

het klooster in Megen, waar hij zich onder meer bezig houdt met het gastenwerk.

Twee verhalen“Ik heb altijd gestoeid met twee verhalen”, concludeert hij. “Het verhaal van Franciscus’ ontmoeting met de melaatse en de vraag van Franciscus ‘Heer wat wilt Gij dat ik doe?’” Daaruit distilleerde Loek de kernvraag van zijn leven, die hij ook nog wel eens voorlegt aan gasten: “Mag een ander zijn zoals hij/zij is?” Maar ook: “Mag jij zijn wie je bent, een beminde?” Franciscus kiest in zijn omhelzing voor de loser, volgens Loek; hij accepteert de ander in zijn melaatsheid, zijn hulpbehoevendheid. “Voor de melaatse komt Franciscus van zijn paard. Zo kan hij hem recht in de ogen kijken, dus ontmoeten. In de omarming laat hij zichzelf zien in zijn eigen gewond zijn.” Hij vat samen: “Daar gaat het om bij Franciscus, dat je mag zijn wie je bent en dat je het anders-zijn van de ander accepteert.”

Ton van Oosterhout ofm

o v e r w e g i n g

8

“En waar woon jij?”, vroeg Franciscus op zijn beurt. Het meisje wees naar de hoge burcht in de verte. “Daar, in dat grote huis woon ik. Samen met mijn ouders en mijn zusjes. En daar wonen natuurlijk ook de knechten en de meiden. Die zorgen de hele dag voor ons.” “Zeker wel een beetje deftig, die familie van jou?”, vroeg Franciscus. “Ach, ze doen wel eens een beetje verwaand, vind ik. Net of ze meer waard zijn dan de mensen hier beneden in het dal.”

“Heeft het eigenlijk wel zin om zo uit de hoogte te doen ...?”. Franciscus vroeg het zich af, terwijl hij zomaar wat voor zich uit mijmerde. “Wat voor nut heeft het om zo te leven?” Zijn woorden waren nauwelijks verstaanbaar. Het meisje had gehoord wat hij zei. Maar ze begreep niet zo goed wat hij wilde zeggen. “Wat bedoel je eigenlijk met ‘nut’? Wanneer is iets ‘nuttig’?” “Wat nuttig is? Kijk, het water in de beek, dat is nuttig. Je kunt het drinken als je dorst hebt. Je kunt er iets uit scheppen als je je wilt opfrissen. Het water is heel nuttig. En het water doet ook nooit uit de hoogte. Het gaat niet wonen op een hoge berg. Nee, het loopt altijd naar beneden. Kijk maar.” Voorzichtig liet Franciscus een handjevol water tussen zijn vingers glijden. “Het water zoekt altijd de laagste plekjes op. Daarom is het nederig. Maar het water is ook heel kostbaar. Want het zorgt ervoor dat de bloemen en de planten kunnen groeien. En het water is ook heel doorzichtig. Zo zou een mens eigenlijk ook moeten zijn. Puur en eerlijk en waarachtig. Het water heeft geen dubbele bedoelingen. Het is helemaal kuis.”

Franciscus keek het meisje aan. Ze was nog heel jong. Ze had zijn kleine zusje kunnen zijn. “Ik vind dat het water een beetje lijkt op jou”, besloot hij. Hij werd er zelf even stil van, want het was er zomaar ineens uit gekomen. “Wees geprezen, mijn Heer, door zuster water die heel nuttig is en nederig, kostbaar en kuis.” “Het klinkt als een liedje”, zei ze. “Laudato si, mi Signore, per sor aqua, la quale e multo utile et humile et pretiosa et casta.” Maarten Lemmers ofm

Water“Zeg, broeder, hoe heet jij?”, vroeg het meisje. “Ik heet Franciscus”, antwoordde de jonge monnik. “En waar woon

je?”, wilde het meisje weten. “Ach, ik woon eigenlijk overal. Hier aan de kant van de beek kun je me heel vaak

aantreffen. Vooral wanneer ik even uit wil rusten. En als ik dorst heb natuurlijk. Dan drink ik een beetje water uit

de beek. Weet je, ‘t is hier zo puur.”

Franciscus in gesprek met Clara. Beelden in de tuin bij hotel Domus Pacis in het plaatsje Santa Maria degli Angeli onder Assisi.

d i e r b a a r

9

Deze pasteltekening is gemaakt door mijn

vader, op de ochtend dat ik het ouderlijk

huis verliet, de dag van mijn intrede in

Hoogcruts, augustus 1956. Gedurende heel

mijn leven hangt deze guitige, ondeugende

tekening bij mij aan de muur.

Een dankbare herinnering aan mijn

vader, die in mei 1964 plotseling

overleed. Dierbaar omdat zij door mijn

vader gemaakt is. Dierbaar omdat ik weet

dat mijn ouders echt hebben kromgelegen

om het naoorlogse gezin draaiende te

houden; om de studiekosten van twee

jongens te kunnen betalen. Dierbaar omdat

mijn vader, een geboren kunstenaar,

al vroeg ontdekte dat er alleen met kunst

geen brood te verdienen viel. Daartoe

gedwongen is hij toen als etaleur en

bedrijfsleider van een herenmodezaak aan

de slag gegaan. Eenmaal gepensioneerd

dacht hij zich helemaal aan de schilderkunst

en fotografie te kunnen gaan wijden.

Het werd nauwelijks een half jaar! Deze

tekening is mij dierbaar omdat mijn vader,

met wegcijfering van zichzelf, in moeilijke

omstandigheden mij de kans heeft gegeven

mijn roeping te kunnen volgen.

Dierbaar ook omdat hij de franciscanen

een warm hart toedroeg.

Marcel Taverne ofm

Het koude en natte voorjaar heeft ook de Hof van Lof in de tuin van

het minderbroedersklooster in Megen parten gespeeld. Deze unieke

plek met planten die verwijzen naar bijbel, liturgie en kerkelijke

feesten, stond er in juni echter weer helemaal op en top bij.

Bezoekers stromen weer toe.

De twintig vrijwilligers die zorg dragen voor de bijzondere tuin verwachten dat ze aan het eind van het seizoen (mei tot en met september) weer een kleine tweeduizend belang-stellenden hebben mogen ontvangen voor rondleidingen en ‘scharrelmiddagen’. De gas-ten krijgen koffie en thee en gaan met een speciale tuingids op pad. Er is een expositie-ruimte en een Maria-zithoek. Op 17 augustus vorig jaar werd het 12,5-jarig bestaan van de Hof van Lof gevierd. Met het overlijden van de laatste broeder-tuinman, Judocus van der Wielen, kwam er een einde aan de functie van de kloosterhof als moestuin. Wat bleef was een fruit- en kruidentuin. Niet lang daarna werd het plan opgevat om de tuin gedeeltelijk een bezinningsfunctie te geven, waarbij planten een verhaal vertellen.

Voor leerlingen van middelbare scholen zijn er mogelijk-heden om hun maatschappelijke stage in de Hof van Lof te vervullen, onder het motto: ‘Klussen in de kloostertuin’. Teun van Osch, Dries van Schaijick en Vincent Stoop van het Titus Brandsma Lyceum in Oss waren er in oktober 2012 actief. Ze hebben plantjes van de kloostermuur verwijderd, een oude takkenmijt afgegraven, potjes gevuld met stro om als thuis te dienen voor oorwurmen die bladluizen bestrij-den, en nog verschillende andere tuinklussen geklaard. Afgelopen juni verplaatsten ze nog een aantal vaste planten.

Meer informatie: www.hofvanlof.nl

Opvolger voor bisschop Van Steekelenburg

Paus Franciscus heeft op 19 juni

de Braziliaan Jose Carlos Brandao

Cabral (1963) benoemd tot bisschop

van Almenara, een arm gebied in de

deelstaat Minas Gerais van Brazilië.

Hij volgt mgr. Hugo van Steekelenburg

op die dit bisdom sinds 1999 leidde.

De Nederlandse franciscaan is vorig jaar

oktober 75 jaar geworden, de leeftijd

waarop een diocesaan bisschop zijn

ontslag indient.

In 1899 kwamen de eerste drie Nederlandse franciscaanse missionarissen aan in het Noorden van Brazilië. Velen zouden volgen. Hugo van Steekelenburg vertrok in 1964 naar het Latijns-Amerikaanse land. De franciscanen werkten voornamelijk in parochies. Vanaf 1968 kwamen er geen Nederlandse franciscanen meer als missionaris naar Brazilië. De parochies werden geleidelijk overgedragen aan lokale geestelijken. De toekomst van de franciscanen ziet er gunstig uit. Er zijn honderd eeuwig en twintig tijdelijk geprofesten in de provincie Santa Cruz waar bisschop Van Steekelenburg deel van uitmaakt. Van de broeders zijn er vijfentwintig afkomstig uit Nederland. Het bestuur van de provincie is geheel in Braziliaanse handen.

Hof van Lof weer druk bezocht

Leerlingen van het Titus Brandsma Lyceum

in Oss bezig met hun maatschappelijke stage in de

Hof van Lof. V.l.n.r.: Dries van Schaijick, Vincent Stoop en

Teun van Osch.

1 0

n i e u w s

Bezoekers op een mooie junidag bij de Hof van Lof.

Mgr. Hugo van Steekelenburg op audiëntie bij paus Benedictus XVI.

Franciscaans JongerentreffenVoor de veertiende keer vindt het F ranciscaans Jongerentreffen plaats. Thema: ‘Ik geloof het wel’. Ontmoeting, workshops, theater en vieringen met andere zoekende-gelovige jongeren. Op zaterdagavond komt de blinde cabaretière Charlotte Glorie in het vernieuwde gemeenschapshuis ‘Acropolis’ van Megen optreden.Data 11-13 oktoberPrijs € 50,-

GeïnteresseerdenweekendVoor jongeren die er wel eens over denken om broeder of zuster te worden.Locatie clarissenklooster, MegenData 15-17 novemberPrijs vrijwillige bijdrage

Maatschappelijke stageDe franciscanen in Amsterdam en Megen bieden mogelijkheden om je maatschappelijke stage in te vullen. In beide plaatsen helpen we je een ‘levensboek’ van een oudere broeder te maken. Beleef in Amsterdam een middag over het milieu. In Megen kun je in het najaar appels en peren oogsten, een filmpje over het leven van de broeders maken, kerstkaarten recyclen en ‘keukenprinses of -prins’ worden. Informeer naar de mogelijkheden.

TuinweekendOnze bloemrijke, biologische moestuin is een essentiële voedingsbron voor zowel het lichaam als de ziel. Tijdens dit tuinweekend kun je dit zelf ervaren. Er wordt op vrijdag en zaterdag gewerkt in de tuin. Je leeft het weekend mee in het dagritme van de communiteit. Data 22-25 augustusPrijs € 85,- (donateurs € 75,-)

InformatiemiddagAls je wilt weten hoe wij hier wonen, wat we doen en waarom, kom dan naar onze informatiemiddag. Je krijgt dan informatie over het project en een rondleiding door huis, moestuin en bos.Datum 25 augustusTijd 14.00-16.00 uurPrijs gratis (gift wordt op prijs gesteld)

Dansen voor vredeAan het einde van de Vredesweek bundelen we onze intenties voor vrede door met elkaar een cirkel te vormen en te dansen. De opbrengst van de vrijwillige bijdragen gaat naar een nog nader te noemen vredesproject. Datum 22 septemberTijd 14.00-16.30 uurPrijs vrijwillige bijdrage

LA VeRNAFranciscaans Centrum voor Spirituele Ontwikkeling

FRANCISCAANS JONGeReNWeRK18-30 jaar

STOuTeNBuRGFranciscaans Milieuproject

11

a c t i v i t e i t e n

Voor meer activiteiten in franciscaans Nederland: www.franciscaanseweg.nl

Informatie en opgave:Derkinderenstraat 82, 1062 BJ Amsterdamtel.: 020 3467530e-mail: info@laverna.nlwebsite: www.laverna.nl

Informatie en opgave:Fer van der Reijken ofmKloosterstraat 6, 5366 BH Megentel.: 0412 465770 / 465780e-mail: fjwmegen@hetnet.nlwebsite: www.franciscanen.nl > jongeren

Informatie en opgave:Stoutenburgerlaan 5, 3835 PB Stoutenburgtel.: 033 4945500e-mail: post@stoutenburg.nlwebsite: www.stoutenburg.nl

Open dagGelegenheid om te proeven van cursussen die dit najaar te volgen zijn. Diverse cursus-leiders presenteren hun aanbod in de vorm van een workshop. Op de website staat vanaf begin september het programma.Datum 14 septemberTijd 14.00-17.00 uurPrijs gratis Meditatie, ademhaling voor de zielVijf avonden voor wie ontdekken wil wat meditatie is, met aandacht voor lichaams-houding, ademhaling en bewustzijn. Ook geschikt voor wie al bekend is met meditatie.Data 25 september, 9 en 23 oktober, 6 en 20 novemberTijd 20.00-21.30 uurPrijs € 55,-

Chakra-mandala tekenenWe onderzoeken en ervaren samen het trillingsgetal en de betekenis van de zeven belangrijkste chakra’s. De deelnemers ge-ven hier in de vorm van mandala’s op eigen wijze uitdrukking aan.Data 20 september, 4 en 18 oktober, 1, 15 en 29 november, 13 december, 10 januariTijd 10.30-12.30 uurPrijs € 110,-

Ik kwam aan rond 18.45 uur, en

broeder Fer van der Reijken, die ons

dat weekend zou begeleiden, opende

de deur voor mij. Ik kreeg een glimlach

op mijn gezicht die niet meer weg te

krijgen zou zijn. Ik vond het allemaal

zo indrukwekkend! Bij de rondleiding

door het klooster kwam er direct een

rust over me heen die me vertelde: “Het

komt wel goed.” Broeder Fer bracht me

naar mijn kamer - want ieder van ons

jongeren had een eigen kamer - en ik

kon daar ontspannen mijn spulletjes

uitpakken. We hadden al in een mail de

vraag gekregen om uiterlijk om 20.00

uur aanwezig te zijn, want dan zou de

algemene voorstelronde beginnen. Ik

liep naar beneden en ontmoette daar

de andere jongeren. Al gauw bleek

dat ik de nieuwkomer was, want meer

dan de helft van de deelnemers kende

elkaar al. Desalniettemin werd ik erg

gauw opgenomen in de groep en na

afloop waren we een hecht team. Met

het oog op het Pinksterfeest moesten

wij een krantenknipsel meenemen dat

volgens ons verwees naar de werking

van de heilige Geest, de hoofdrolspeler

dat weekend. Natuurlijk had ik dat niet

meegenomen door alle drukte, en ging

ik verhalen vertellen over de ervaringen

die ik heb opgedaan als militair in

Afghanistan.

Onder het genot van een kop koffie of

thee zijn we verder gaan praten over hoe

wij dit weekend konden gaan invullen.

Zo hebben we een ‘stil wandgesprek’

gedaan, samen het bijbelverhaal over

Pinksteren gelezen uit verschillende

vertalingen en hebben we zaterdag

een bezoek gebracht aan de clarissen

in Megen. Die avond hebben we een

ontzettend leuk kaartspel - het heet

‘Openhartig’ - gespeeld onder het genot

van een biertje en een echte vegasnack.

Als ‘new born’ binnen het katholieke

geloof en het christendom zelf ben ik

spiritueel erg vooruit gegaan dankzij dit

weekend. Ik heb heerlijke gesprekken

mogen voeren met de broeders en met

de mensen die ik daar heb leren ken-

nen, en dat maakt het ook allemaal wat

toegankelijker voor als je nieuw bent.

Ik kan het iedereen aanraden om zo’n

weekend te volgen in Megen, want niks

moet en je komt werkelijk als nieuw

mens terug. Vrede en alle goeds!

Rick van der Veen

ik ben rick van der Veen, 27 jaar, korporaal bij de luchtmacht in gilze-rijen.

Van 17 tot en met 19 mei nam ik samen met vijf andere jongeren deel aan een

‘geestverruimend weekend’ in megen. na veel wikken en wegen besloot ik om toch

mee te doen aan het Pinksterweekend. Zelf was ik nog zoekende in het christelijk

geloof, maar ik kan u verzekeren dat na dit weekend me alles duidelijk is geworden.

Je komt als nieuw mens terug

f r a n c i s c a a n s J o n g e r e n w e r k