format e financimit ndËrkombËtar
TRANSCRIPT
![Page 1: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/1.jpg)
FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR
Profesori i lëndës:
Alban F. HETEMI, PhD.C.
Lënda: Financa Ndërkombëtare
![Page 2: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/2.jpg)
Financimi ndërkombëtar Financimi nderkombetar paraqitet atehere kur bleresit e drejtperdrejt u
mbesin borxh shitesve te drejtperdrejt, kur sistemi bankar i vendit merr borxhe nga jashte ose kur ndermjet tyre hyn edhe shteti si debitor apo kreditor.
Financimi nderkombetar behet permes kapitalit privat apo publik, varesisht se kush e bene kete financim, shteti apo subjektet private.
Kapitali privat angazhohet ne forme te investimeve indirekte (portofol) si dhe ne forme te Investimeve Direkte te Huaja (IDH)
Kapitali publik angazhohet ne forme te huave bilaterale dhe multilaterale, plasmaneve portofol dhe ndihmes ekonomike pa obligim te kthimit 2
![Page 3: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/3.jpg)
Investimet e Drejtperdrejta te
Huaja Investimet direkte ne rastet me te shpeshta definohen si investim kapitali ne biznese jashte vendit me qellim te menaxhimit dhe te kontrollit te atyre bizneseve. Menaxhimi ne kete rast perfshine marrjen e vendimeve ne procesin e prodhimit, shitjes, ndarjen e fitimit dhe vendime tjera te rendesishme per kompanine. Kontrolla mund te jete me pak se 50%, 50% apo me shume. 3
![Page 4: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/4.jpg)
Investimet e Drejtperdrejta te
Huaja
Investimet e tilla me se shumti behen nga korporatat multinacionale. Fuqia ekonomike që ato zotërojnë është shumë e madhe. Sipas një vlerësimi, 500 korporata industriale zënë 80% të investimeve të drejtpërdrejta botërore dhe pronës së filialeve të huaja
4
![Page 5: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/5.jpg)
Shkaqet e IDH –ve
Faktorët e marketingut
Faktorët e kostos
Barrierat tregtare
Klima e investimeve
7-6 5
![Page 6: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/6.jpg)
Përfitimet nga IDH –të në vendet
pritëse
Efekti i transferimit të burimeve
Efekt në punësim
Efekt në Bilancin e Pagesave
Efekt në Zhvillimin ekonomik e rajonal vendor
Rritja Ekonomike 7-6 6
![Page 7: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/7.jpg)
Efekti i punësimit Krijon vende pune që nuk mund të krijohen ndryshe.
Drejtpërdrejtë: Punësojnë qytetarë të vendit pritës.
Tërthorazi: • Krijohen vende pune nga furnitorët vëndas.
(multiplikatori)
• Krijohen vende pune nga shpenzimet që kryejnë atje punonjës të kompanive.
7-8 7
![Page 8: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/8.jpg)
Efekti në Bilancin e Pagesave
Vendi pritës përfiton nga fluksi fillestar në kohën që kompanitë hapin biznesin atje.
Vendi pritës shënon përdorime në llogaritë korrente kur KSH-të riatdhesojnë fitimet e tyre në vendin mëmë.
Vendet pritës përfitojnë kur IDH-të zëvendësojnë importet e të mirave dhe shërbimeve.
Vendi pritës përfiton nëse kompanitë shfrytëzojnë filialet e tyre jashtë për të eksportuar në vende të tjera.
7-9 8
![Page 9: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/9.jpg)
Rritja Ekonomike
Rriten:
produktiviteti,
prodhimi dhe zhvillimi i teknologjisë,
rritje më e madhe ekonomike,
7-11 9
![Page 10: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/10.jpg)
“Kostot” e vendit pritës nga IDH-të
Konkurrentët lokalë mund të dalin jashtë tregut.
Mund të frenojë zhvillimin e konkurrentëve vendas.
Fitimet e kthyera në vendin mëmë pakësojnë llogaritë kapitale të BP të vendit pritës.
Importimi i komponentëve për t’i montuar në vendin pritës përkeqëson bilancin tregtar.
Mund të ndikojë sovranitetin (pesha, orientimi sektorial).
© McGraw Hill Companies, Inc., 2000 7-12 10
![Page 11: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/11.jpg)
Përfitimet e vendit mëmë nga
IDH-te Përmiresohet BP si rezultat i fluksit të fitimeve qe mund të gjenerojnë IDH-të jashtë dhe që kthehen në vend.
Rritja e njohurive duke operuar në një mjedis të huaj. Kthehen bashke me fitimet ne vendin ame!
Përfiton konsumatori nëpërmjet çmimeve më të ulëta.
Liron punonjësit dhe burimet për aktivitete më të vlefshme ne vend.
© McGraw Hill Companies, Inc., 2000 7-13 11
![Page 12: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/12.jpg)
“Kostot” e vendit mëmë nga
IDH-të Efekti negativ në BP
Dalje fillestare e fondeve jashtë vendit.
Kompanitë përdorin filiale të huaja për të shitur në vendin mëmë.
Kompanitë përdorin filialet e huaja si zëvendësues për eksportet e drejtpërdrejta.
Mundësi për humbjen e vendeve të punës. 7-14 12
![Page 13: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/13.jpg)
Si mund të inkurajojnë vendet
IDH-të?
Sigurimi i riskut (Vendi mëmë) Shmangia e taksimit të dyfishtë. (vendi mëmë) Taksa nxitëse (Vendi pritës) Norma të ulëta interesi (Vendi pritës) Klime, Qeverisje dhe politika të qëndrueshme, transparente, si dhe të pakorruptuar.
7-15 13
![Page 14: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/14.jpg)
Si mund të dekurajojnë vëndet
IDH-të?
Kufizime për daljen e kapitaleve jashtë (Vendi mëmë)
Aplikimi i një kodi taksash që inkurajojnë investimet vendase. (Vendi mëmë)
Kufizime politike për investimet drejt vendeve te caktuara. (Vendi mëmë)
Kufizime në të drejtën e pronës. (Vendi pritës)
7-16 14
![Page 15: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/15.jpg)
Prirje të IDH-ve
Ndryshime ne ligjishmerine e qeverisjes me prirje liberalizuese
Deshire per lehtesim – Traktate dypaleshe
Globalizimi – ndjekja e konsumatoreve
Globalizimi ben qe kompanite te ndermarrin IDH per te siguruar prezencen e tyre domethenese ne rajone te ndryshme te vendit krahasuar me alternativa te tjera.
15
![Page 16: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/16.jpg)
Investimet e perbashketa te
huaja – Joint Venture Nje forme e posacme e investimeve direkte te huaja jane ndermarrjet e perbashketa. Ne kete forme te financimit nderkombetare investuesi i jashtem nuk mund te themeloj vet ndermarrje e as nuk mund te kete kontrolle te plote e te jete pronar i vetem i ndermarrjes, por merr pjese se bashku me investuesitn e brendshem. Nevojat e njërit partner për shprehitë dhe përvojën e tjetrit Nevojat e njerit partner për kapitalet dhe atributet e tjetrit. Komplementariteti
16
![Page 17: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/17.jpg)
Investimet e përbashkëta
ndërkombëtare
17
Investimet e përbashkëta ndërkombëtare janë investime të përbashkëta të ndërmarra nga investuesi i jashtëm (ofron pajisje, personel teknik e mjete financiare) dhe investuesi i brendshëm (tokë, punë, lëndë të parë)
JOINT VENTURE
Marrëveshje biznesi ku palët bien dakord për të zhvilluar për një kohë të caktuar një projekt të ri, një entitet/ biznes të ri, asete të reja ku secili prej pjesëmarrësve është përgjegjës për fitimet, humbjet dhe kostot që lidhen me të
![Page 18: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/18.jpg)
Investimet indirekre (portofol)
Investimet portofol jane investime ne letra me vlere, qofte te borxhit (obligacione) apo te kapitalit (aksione). Qellimi kryesor i ketyre investimeve eshte e ardhura nga keto letra me vlere, por jo kontrolla e kompanise. Rol te rendesishem ne keto investime ka efikasiteti i tregjeve te kapitalit (aftesia e shnderrimit te ketyre letrave me vlere ne para dhe anasjelltas)
18
![Page 19: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/19.jpg)
Financimi bilateral dhe
multilateral
Financimi bilateral- ky financim perfshine marredheniet kreditore-debitore ndermjet dy vendeve, perkatesisht ndermjet vendit kreditor dhe vendit debitor. Ky financim behet nepermjet kapitalit publik dhe kapitalit privat. Financimi multilateral behet permes institucioneve financiare nderkombetare (Banka Nderkombetare per Rindertim dhe Zhvillim, Korporata Financiare Nderkombetare, FMN, Banka Boterore etj.).
19
![Page 20: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/20.jpg)
Ndihma publike për zhvillim
20
U akordohet vendeve në zhvillim
Ka për qëllim nxitjen e zhvillimit ekonomik dhe standardit
Ka karakter publik
Akordohet me së paku 25% gratis (pa obligim kthimi)
Vendet anëtare të DAC (Development Assistance Committee) pranë OECD
Vendet anëtare të OPEC (Organization Of Petroleum Exporting Countries)
![Page 21: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/21.jpg)
Ndihma publike për zhvillim
21
OECD - DAC
• 29 anëtarë
• Vendet kandidate vlerësohen sipas kritereve: strategji të duhura, politika dhe korniza institucionale që sigurojnë kapacitet për të ofruar program të zhvillimit dhe të bashkëpunimit, monitorim dhe vlerësim i performancës
• Shfrytëzues të ndihmës publike kryesisht janë vendet e pazhvilluara të Afrikës
• Rritja e vëllimit të ndihmës publike është synim
![Page 22: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/22.jpg)
Ndihma publike për zhvillim
22
OPEC – Organizata e vendeve eksportuese të naftës
Ka rëndësi të madhe për vendet në zhvillim (shumica e anëtarëve i takojnë vendeve në zhvillim)
Potenciali financiar
Ndihma u dedikohet kryesisht vendeve arabe (80%)
![Page 23: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/23.jpg)
MOTIVET DHE EFEKTET E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR
![Page 24: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/24.jpg)
Motivet e financimit nderkombetar
Motivet e financimit me kapital privat: - Fitimi - Norma relative e shtimit ekonomik dhe
shpenzimet relative te prodhimit - Tregu si motiv - Stabiliteti ekonomik
24
![Page 25: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/25.jpg)
Motivet e financimit nderkombetar
Motivet e financimit me kapital publik
- rritja e normes se shtimit ekonomik ne baze te shfrytezimit me efikas te resurseve ekonomike, ruajtja e baraspeshes ne ekonomine e vendit nepermjet ruajtjes se stabilitetit politik dhe realizimit te qellimeve politike Shtetet e sotme akordojnë nga buxheti shuma të mëdha të kredive eksportuese për blerësit dhe shitësit me kusht që blerja e mallit të bëhet nga vendi vendi që akordon kredinë.
25
![Page 26: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/26.jpg)
Efektet e financimit nderkombetar
Kapitali i jashtem ka disa efekte: - Zhvillimi ekonomik dhe ndryshimin e
struktures ekonomike - Bilancin e pagesave - Efekte te tjera (efekte ne punesim, efektet
ne standardin jetesor, efektet ne varshmeri ekonomike dhe politike).
26
![Page 27: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/27.jpg)
Efektet e tjera te financimit
nderkombetar
- Efektet ne punesim - Efektet ne standardin jetesor dhe - Efektet ne varshmeri ekonomike dhe politike
27
![Page 28: FORMAT E FINANCIMIT NDËRKOMBËTAR](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022071613/6157d774ce5a9d02d46fb33a/html5/thumbnails/28.jpg)
Ju faleminderit !