forecasting - ripedriped.utcc.ac.th/asawin/wp-content/uploads/sites/11/2016/01/6-forecasting.pdf ·...

Operations Management UTCC

Forecasting

6-1

อาจารย ดร.อศวณ ปสธรรม Email: [email protected]


การพยากรณ

6-2

• เปนศาสตรและศลปะทใชท านายเหตการณอนาคต

• ประเภทของการพยากรณแบงไดดงน - แบงโดยชวงเวลา - แบงโดยขอมล


ประเภทของการพยากรณแบงโดยชวงเวลา

6-3

• การพยากรณระยะสน - ระยะเวลาไมเกน 1 ป • การพยากรณระยะปานกลาง - ระยะเวลาไมเกน 3 ป • การพยากรณระยะยาว - ระยะเวลาตงแต 3 ปขนไป


ประเภทของการพยากรณแบงโดยขอมล

6-4

• การพยากรณเชงคณภาพ - ใชความคดเหนของผบรหาร - อาศยความคดเหนของพนกงานขาย - วธการเดลไฟ - วธการส ารวจตลาดผบรโภค • การพยากรณเชงปรมาณ - แบบจ าลองอนกรมเวลา - แบบจ าลองความสมพนธของตวแปร


การพยากรณโดยใชความคดเหนของผบรหาร

6-5

• เปนการรวมกลมของผบรหาร • กลมผบรหารท างานรวมกนเพอก าหนด

ปรมาณความตองการ • เปนการผสมผสานระหวางประสบการณ

และทฤษฎการพยากรณ


การพยากรณโดยอาศยความคดเหนของพนกงานขาย

6-6

• เปนการรวบรวมขอมลจากพนกงานขายแตละราย

• พนกงานขายเปนผใกลชดลกคาและรถง ความตองการของลกคา


การพยากรณโดยวธการเดลไฟ

6-7

• แบงกลมผเชยวชาญเปน 3 กลม - กลมท างาน - กลมชขาด - กลมตดสนใจ กลม

ท างาน

กลมตดสนใจ

กลม ชขาด


การพยากรณโดยวธการส ารวจตลาดผบรโภค

6-8

• ออกแบบสอบถามความตองการของผบรโภค

• บางครงสงทผบรโภคตอบอาจไมตรง ความตองการจรง


การพยากรณเชงปรมาณ

6-9

• แบบจ าลองอนกรมเวลา (Time Series Model)

• แบบจ าลองความสมพนธของตวแปร (Associative Model)


แบบจ าลองอนกรมเวลา

6-10

• เปนการพยากรณหรอคาดการณขอมลในอนาคต โดยใชขอมลในอดตเปนหลก

• วธนาอฟ (Naïve) • วธคาเฉลยเคลอนท (Moving Average) • วธเอกซโปแนลเชยล (Exponential Smoothing) • วธแนวโนมการฉาย (Trend Projection)


องคประกอบของขอมลอนกรมเวลา

6-11

แนวโนม

Trend ฤดกาล

Seasonal

วฎจกรCycles

ความไมแนนอนRandom

ฤดกาล

Seasonal


แนวโนม

6-12

• เปนขอมลระยะยาว • มการเคลอนไหวขนหรอลงตลอดเวลา • เนองจากการเปลยนแปลงของจ านวนประชากร

รายได


ฤดกาล

6-13

• เปนขอมลระยะสน • ขอมลมการเปลยนแปลงขนลงในแนวโนมทเกดขน • โดยเกดขนซ าทกรอบเวลา

ชวงการเกด ระยะเวลา จ านวนฤดกาล

สปดาห วน 7 เดอน สปดาห 4-4.5 เดอน วน 28-31 ป ไตรมาส 4 ป เดอน 12 ป สปดาห 52


วฎจกร

6-14

• เปนขอมลระยะปานกลาง • ขอมลมการเปลยนแปลงในเวลาหลายๆ ปตอครง • เนองจากปจจยทางเศรษฐกจ การเมอง


ความไมแนนอน

6-15

• การเปลยนแปลงทไมแนนอนของขอมล • และไมมรปแบบ


แนวโนมและฤดกาลของปรมาณความตองการ

6-16

ปรมาณค

วามต

องการส

นคาและบร

การ

| | | | 1 2 3 4 ป

จดยอดฤดกาล

ปรมาณความตองการเฉลยรอบ 4 ป

ปรมาณความตองการจรง

เสนแนวโนม


การพยากรณวธนาอฟ

6-17

• เปนวธการพยากรณทงายทสด

• คาพยากรณในชวงเวลาทตองการเทากบคาจรงในชวงเวลาทผานมา

Ft = At-1


ตวอยาง

6-18

Ft = At-1

เดอน ปรมาณความตองการ (คาจรง) คาพยากรณ

มกราคม 10 -

กมภาพนธ 12 10

มนาคม 13 12

เมษายน 16 13

พฤษภาคม 19 16

มถนายน 23 19

กรกฎาคม 26 23

สงหาคม 30 26

กนยายน 28 30

ตลาคม 18 28

พฤศจกายน 16 18

ธนวาคม 14 16


การพยากรณวธคาเฉลยเคลอนท

6-19

• จากสมมตฐานทวาคาของขอมลอยในระดบทสม าเสมอตลอดเวลา

• คาพยากรณในชวงเวลาทตองการเทากบ คาเฉลยของคาจรงในชวงเวลาทผานมา ตามจ านวนระยะเวลาทตองการหาคา

• โดยคาเฉลยหาไดจากผลรวมของคาจรง หารดวยจ านวนขอมล Ft =

n

x


ตวอยาง

6-20

จากขอมลยอดขายทผานมาใหใชการพยากรณวธคาเฉลยเคลอนทรอบ 3 งวดเวลาเพอหายอดขายป 2557

ป ยอดขาย (000)

2552 4

2553 6

2554 5

2555 3

2556 7


วธท า

6-21

ป ยอดขาย (000) คาพยากรณรอบ 3 งวดเวลา

2552 4 - 2553 6 - 2554 5 - 2555 3 4+6+5 / 3 = 5.00 2556 7 6+5+3 / 3 = 4.67 2557 ??? 5+3+7 / 3 = 5.00

Ft = n

x


ตวอยาง

6-22

เดอน ปรมาณความตองการ คาพยากรณรอบ 4 งวดเวลา


กมภาพนธ 12 -

มนาคม 13 -

เมษายน 16 -

พฤษภาคม 19 10+12+13+16 / 4 = 12.75

มถนายน 23 12+13+16+19 / 4 = 15.00

กรกฎาคม 26 13+16+19+23 / 4 = 17.75

สงหาคม 30 16+19+23+26 / 4 = 21.00

กนยายน 28 19+23+26+30 / 4 = 24.50

ตลาคม 18 23+26+30+28 / 4 = 26.75

พฤศจกายน 16 26+30+28+18 / 4 = 25.50

ธนวาคม 14 30+28+18+16 / 4 = 23.00


การพยากรณวธคาเฉลยเคลอนทถวงน าหนก

6-23

• จากสมมตฐานทวาคาของขอมลทอยใกลเวลาปจจบน มความส าคญมากกวาขอมลทอยหางออกไป

• คาพยากรณในชวงเวลาทตองการเทากบ คาเฉลยของคาจรงในชวงเวลาทผานมา ตามจ านวนระยะเวลาทตองการหาคา

• โดยคาเฉลยหาไดจากผลรวมของคาจรงคณดวยน าหนกของขอมลหารดวยผลรวมของน าหนก

Ft =

i

ii

w

xw


ตวอยาง

6-24

Ft =

i

ii

w

xw

ป ยอดขาย (000) คาพยากรณรอบ 3 งวดเวลา

2552 4 - 2553 6 - 2554 5 - 2555 3 (5x3)+(6x2)+(4x1) / 6 = 5.17 2556 7 (3x3)+(5x2)+(6x1) / 6 = 4.17 2557 ??? (7x3)+(3x2)+(5x1) / 6 = 5.33

Operations Management UTCC 6-25

เดอน ปรมาณความตองการ คาพยากรณรอบ 4 งวดเวลา


กมภาพนธ 12 -

มนาคม 13 -

เมษายน 16 -

พฤษภาคม 19 (16x4)+(13x3)+(12x2)+(10x1) / 10 = 13.70

มถนายน 23 (19x4)+(16x3)+(13x2)+(12x1) / 10 = 16.20

กรกฎาคม 26 (23x4)+(19x3)+(16x2)+(13x1) / 10 = 19.40

สงหาคม 30 (26x4)+(23x3)+(19x2)+(16x1) / 10 = 22.70

กนยายน 28 (30x4)+(26x3)+(23x2)+(19x1) / 10 = 26.30

ตลาคม 18 (28x4)+(30x3)+(26x2)+(23x1) / 10 = 27.70

พฤศจกายน 16 (18x4)+(28x3)+(30x2)+(26x1) / 10 = 24.20

ธนวาคม 14 (16x4)+(18x3)+(28x2)+(30x1) / 10 = 20.40


ตารางเปรยบเทยบ

6-26

0

5

10

15

20

25

30

35

มค. กพ. มค. เมย. พค. มย. กค. สค. กย. ตค. พย. ธค.

ปรมาณค

วามต

องการ

เดอน


การพยากรณวธเอกซโปแนลเชยล

6-27

• จากสมมตฐานทวาวธคาเฉลยเคลอนทตองใชขอมล เปนจ านวนมากเพอใหไดคาพยากรณทด

• แตวธนใชเฉพาะขอมลชวงเวลาลาสดทผานมา • คาพยากรณในชวงเวลาทตองการเทากบคาพยากรณ

ชวงเวลาลาสดทผานมาบวกดวยคาปรบเรยบคณกบ คาความคลาดเคลอนชวงเวลาลาสดทผานมา

Ft = Ft-1 + (At-1 - Ft-1)


การพยากรณวธเอกซโปแนลเชยล

6-28

• คาปรบเรยบ () มคาตงแต 0 ถง 1 - ถาก าหนดคา มาก หมายถงคาของขอมลทอยใกลเวลา ปจจบนมความส าคญมากกวาขอมลทอยหางออกไป

- ถาก าหนดคา นอย หมายถงคาของขอมลทอยหางไกลเวลา ปจจบนมความส าคญมากกวาขอมลทอยใกลกน

• คาความคลาดเคลอนหาไดจากคาจรงลบคาพยากรณ ในชวงเวลานนๆ


ตวอยาง

6-29

จากขอมลปรมาณความตองการสนคาในรอบ 8 เดอนทผานมา ใหใชการพยากรณวธเอกซโปแนลเชยลเพอหาปรมาณความตองการเดอนท 9 โดยก าหนดใหคา = 0.10, 0.50 และสมมตฐานการพยากรณเดอนแรกเทากบ 175

เดอน ปรมาณความตองการ

1 180

2 168

3 159

4 175

5 190

6 205

7 180

8 182


วธท า

6-30

เดอน ปรมาณ ความตองการ

คาพยากรณ = 0.10

คาพยากรณ = 0.50

1 180 175 175

2 168 175 + 0.10 (180-175) = 175.50 177.50

3 159 175.50 + 0.10 (168-175.50) = 174.75 172.75

4 175 174.75 + 0.10 (159-174.75) = 173.18 165.88

5 190 173.18 + 0.10 (175-173.18) = 173.36 170.44

6 205 173.36 + 0.10 (190-173.36) = 175.02 180.22

7 180 175.02 + 0.10 (205-175.02) = 178.02 192.61

8 182 178.02 + 0.10 (180-178.02) = 178.22 186.31

9 ??? 178.22 + 0.10 (182-178.22) = 178.60 184.16

Ft = Ft-1 + (At-1 - Ft-1)


คาความคลาดเคลอนจากการพยากรณ

6-31

• เลอกวธทใหคาพยากรณใกลเคยงความเปนจรงมากทสด • คาเฉลยความคลาดเคลอนสมบรณ

(Mean Absolute Deviation) • คา MAD เทากบคาเฉลยของคาความคลาดเคลอน

เฉพาะคาตวเลขโดยไมสนใจเครองหมาย • โดยคาเฉลยหาไดจากผลรวมของคาจรง

ลบคาพยากรณในชวงเวลานนๆ หารดวยจ านวนขอมล n

FAMAD


ตวอยาง

6-32

เดอน คาจรง คาพยากรณ นาอฟ

AD คาพยากรณ MV

AD คาพยากรณ WMV

AD

มกราคม 10 - - -

กมภาพนธ 12 10 2 - -

มนาคม 13 12 1 - -

เมษายน 16 13 3 - -

พฤษภาคม 19 16 3 12.75 6.25 13.70 5.30

มถนายน 23 19 4 15.00 8.00 16.20 6.80

กรกฎาคม 26 23 3 17.75 8.25 19.40 6.60

สงหาคม 30 26 4 21.00 9.00 22.70 7.30

กนยายน 28 30 2 24.50 3.50 26.30 1.70

ตลาคม 18 28 10 26.75 8.75 27.70 9.70

พฤศจกายน 16 18 2 25.50 9.50 24.20 8.20

ธนวาคม 14 16 2 23.00 9.00 20.40 5.60

ผลรวม MAD

36 3.27

62.25 7.78

51.2 6.40


ตวอยาง

6-33

เดอน คาจรง คาพยากรณ = 0.10

AD คาพยากรณ = 0.50

AD

1 180 175 5 175 5

2 168 175.50 7.50 177.50 9.50

3 159 174.75 15.75 172.75 13.75

4 175 173.18 1.82 165.88 9.12

5 190 173.36 16.64 170.44 20.44

6 205 175.02 29.98 180.22 24.78

7 180 178.02 1.98 192.61 12.61

8 182 178.22 3.78 186.31 4.31 ผลรวม MAD

82.45 10.31

99.51 12.44


การพยากรณวธแนวโนมการฉาย

6-34

• เปนการพยากรณส าหรบระยะปานกลางถงระยะยาว • สตร Ft = a + b t

• โดย Ft = คาพยากรณในชวงเวลาทตองการ

a = คาพยากรณในชวงเวลาท t = 0 b = คาความชนของเสนตรง t = คาของชวงเวลาทก าหนด



6-35

0 1 2 3 4 5 6 7 t

Ft

n = จ านวนชดขอมลทน ามาพยากรณ y = คาของขอมลทน ามาพยากรณ

b = n t y - t y n t2 - ( t)2 a = y - b t n


ตวอยาง

6-36

ป จ านวนสนคาทขาย

2550 74

2551 79

2552 80

2553 90

2554 105

2555 142

2556 122

จากตารางเปนขอมลยอดขายสนคา

ระหวางป 2550 - 2556

ใหพยากรณยอดขายป 2557


วธท า

6-37

ป t y t2 t y 2550 1 74 1 74 2551 2 79 4 158 2552 3 80 9 240 2553 4 90 16 360 2554 5 105 25 525 2555 6 142 36 852 2556 7 122 49 854

t = 28 y = 692 t2 = 140 t y = 3063


วธท า

6-38

• จากสตร Ft = a + b t

b = n t y - t y n t2 - ( t)2

= 7 x 3063 - 28 x 692 = 21441 - 19376 7 x 140 - 282 980 - 784

= 2065 = 10.54 196


วธท า

6-39

a = y - b t n

= 692 - 10.54 x 28 = 692 - 295 7 7

= 397 = 56.71 7

• ดงนน Ft = 56.71 + 10.54 t


ค าตอบ

6-40

• ตองการพยากรณยอดขายป 2557 จะไดคา t = 8

• จาก Ft = 56.71 + 10.54 t = 56.71 + 10.54 x 8 = 56.71 + 84.32 = 141.03

• ดงนน คาพยากรณยอดขายป 2557 เทากบ 141 เครอง


ค าตอบ

6-41

t ป y Ft = a + b t

1 2550 74 67

2 2551 79 78

3 2552 80 88

4 2553 90 99

5 2554 105 109

6 2555 142 120

7 2556 122 130

8 2557 141

9 2558 152

10 2559 162

11 2560 173

12 2561 183

0

50

100

150

200

Ft = 56.71 + 10.54 t


แบบจ าลองความสมพนธของตวแปร

6-41

• เปนการพยากรณหาคาของตวแปรทตองการจาก ขอมลของตวแปรอนๆทคาดวาจะเกยวของหรอ มความสมพนธกน

• โดยตวแปรจะแบงเปนตวแปรตามและตวแปรอสระ • วธสมการถดถอย (Linear Regression)


การพยากรณวธสมการถดถอย

6-43

• ใชรปแบบเดยวกนกบวธแนวโนมการฉาย • สตร y = a + b x

• โดย y = ตวแปรทตองการทราบคา (ตวแปรตาม)

a = คาคงทระยะตดแกน y b = คาความชนของเสนตรง x = ตวแปรอสระ



6-44

0 x

y

n = จ านวนชดขอมลทน ามาพยากรณ

b = n x y - x y n x2 - ( x)2 a = y - b x n


ตวอยาง

6-45

จากตารางเปนขอมลยอดขาย 6 ปยอนหลงของบรษทแหงหนง

โดยพบวาปรมาณยอดขายขนอยกบรายได

ถารายไดปหนาเทากบ 6,000,000 บาท ใหพยากรณยอดขาย

ยอดขาย (แสนบาท)

รายได (ลานบาท)

2.0 1

3.0 3

2.5 4

2.0 2

2.0 1

3.5 7


วธท า

6-46

ยอดขาย y รายได x x2 x y 2.0 1 1 2 3.0 3 9 9 2.5 4 16 10 2.0 2 4 4 2.0 1 1 2 3.5 7 49 24.5

y = 15 x = 18 x2 = 80 x y = 51.5


วธท า

6-38

• จากสตร y = a + b x

b = n x y - x y n x2 - ( x)2

= 6 x 51.5 - 18 x 15 = 309 - 270 6 x 80 - 182 480 - 324

= 39 = 0.25 156


วธท า

6-39

a = y - b x n

= 15 - 0.25 x 18 = 15 - 4.5 6 6

= 10.5 = 1.75 6

• ดงนน y = 1.75 + 0.25 x


ค าตอบ

6-49

• ตองการพยากรณยอดขายปหนา ถารายไดเทากบ 6,000,000 บาท จะไดคา x = 6

• จาก y = 1.75 + 0.25 x = 1.75 + 0.25 x 6 = 1.75 + 1.5 = 3.25

• ดงนน คาพยากรณยอดขายปหนาเทากบ 325,000 บาท


คาสหสมพนธ (Correlation)

6-50

• ใชหาความสมพนธระหวางตวแปรอสระและตวแปรตาม

• คาสหสมพนธ (r) มคาอยระหวาง -1 ถง +1 • สตร

2222

yynxxn

yxxynr



6-51

-1.0 +1.0 0

ความสมพนธเชงบวก

-0.5 +0.5

ความสมพนธเชงลบ

ไมมความสมพนธ



6-52

r = +1

r = 0

r = -1

x1 x2

x1 x2

x1 x2

y2 y1

y1 y2

y


วธท า

6-53

ยอดขาย y รายได x x2 x y y2

2.0 1 1 2 4 3.0 3 9 9 9 2.5 4 16 10 6.25 2.0 2 4 4 4 2.0 1 1 2 4 3.5 7 49 24.5 12.25

y = 15 x = 18 x2 = 80 x y = 51.5 y2 = 39.5


วธท า

6-54

• จากสตร • คาสหสมพนธมคาเขาใกล +1

ดงนนตวแปรทงสองมความสมพนธกนเชงบวก

901.027.43

39

15)5.39(618)80(6

)15(18)5.51(6

22

2222

yynxxn

yxxynr

forecasting - ripedriped.utcc.ac.th/asawin/wp-content/uploads/sites/11/2016/01/6-forecasting.pdf ·...

Documents