FONKSİYONEL TIP BAKIŞ AÇISINDANTİROİD HORMONLARI, HPATG AKSI

VE GONADAL HORMONLAR

Doç. Dr. Mehmet Mahir Atasoy

MALTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ

Girişimsel Radyoloji & Meme Radyolojisi

IFM PROTOKOLÜ

ADRENAL

TİROİD

SEX

HPA AKSI TG AKSHPATG AKS

NÖRO-İMMUNO-ENDOKRİN SİSTEM

Stres

Yanıtı

HİPOTALAMUS- ORKESTRA ŞEFİ

STRES YANITI

• Soğuk terleme

• Kan pıhtılaşmaya yatkınlaşır

• Sindirim durur.

• Bağışıklık baskılanır (sIgA düşer)

• İdrar ve barsak boşaltımı uyarılır

• Algılar kuvvetlenir

• Kan kaslara ve kalbe yönlenir

• Nefes hızlanır (fight or flight)

STERSTE KORTİZOLÜN GÖREVİ

KORTİZOL

Sempatik Sistem

Besin yetersizlikleri Travma Toksinler İnfeksiyonlar

Genetik Yatkınlık

Gıdalar

Sigara

Gıda

Alerjisi

Sensitivitesi

İntoleransı

İnflamasyon

Yaşlanma

Akut ve kronik stres

Adipoz doku

Biotransformasyon

Özllikleri

Hormonal

Disfonksiyon

STRESE KARŞI 3 BASAMAKLI YAKLAŞIM

1. Stresin kaynağını ortadan kaldır

2. Stres yanıtını modifiye et

3. Semptomatik tedavi

VAGUSUN İNNERVE ETTİĞİ ORGANLAR

HPA AKSI VE DEPRESYON İLİŞKİSİ

HPA aksının uyarılmış aşırı kortizolün yüksek olduğu

durumlar

• Melankolik Depresyon

• Kronik anksiete

HPA aksının aktif olmadığı düşük kortizollü

durumlar

• Atipik Depresyon (SSRI lar az etkili zaten kortizolü

düşürür*)

• Postpartum Depresyon

• Fibromiyalji

• Tükenmişlik sendromu

Bschor T. Impact of citalopram on the HPA system. A study of the combined

DEX/CRH test in 30 unipolar depressed patients

IFM PROTOKOLÜ

ADRENAL

TİROİD

SEX

DHEA NIN FONKSİYONLARI

• Testesteron ve östrojen için prekürsördür.

• Kortizole bağlı düşen immun supresyonu geri

çevirebilir.

• Kemik depozisyonu ve remodelingi uyarır.

• Total kolesterol ve LDL seviyelerini düşürür.

• Kas kitlesini artırır.

• T4 ün T3 e dönüşümünü artırır.

• Akut stresten kurtulmada işe yarar.

• Kortizolün bir çok istenmeyen etkisini dengeler.

Cameron DR, BraunsteinGD. The use of dehydroepiandrosteronetherapy in clinical practice. Treat Endocrinol.

2005;4(2):95-114. Review.

SorwellKG, UrbanskiHF Dehydroepiandrosteroneand age-related cognitive decline. Age (Dordr). 2010

Mar;32(1):61-7. Epub2009 Aug 27.

DHEA İÇİN UYARILAR

• DHEA düzeyinin gerçekten düşük olup olmadığının dökümante edilmesi.(Tükürükde)

• İdrardaki östrojen metabolitleri ile takip edilmesi

• Adrenal tükenmişlik sendromunda zaten kortizolçok düşük olduğundan dengeyi bozabilir.

• Lupus gibi inflamatuar hastalıklarda veriliyor.

• Dil altı verilmeli ve düşük dozlar ile başlanmalı .

• (DHEA-S-kanda) Erkeklerde >300 mcg/dl kadında>150 mcg/dl. Diurnal ritmi çok değil.

• Tükürükte DHEA ve Kortizol oranı daha kıymetli

KORTİZOL VE DHEA DENGESİ

DHEA eksikliğinde:

• Halsizlik

• Kas ve eklem ağrıları

• Uyku bozuklukları

• Depresyon

DHEA fazlası:

• Sinirlilik irritabilite

• Akne

• Hirsutizm

• Artmış meme ca ve prostat ca riski

HANS SELYE’NİN GENEL ADAPTASYON TEORİSİ

Kortizol

DHEA

Kortizol(N)

DHEA

Kortizol

DHEA

Epizoik stresler

Anksiete

atakları,

Depresyon

Tükenmişlik

Depresyon

ADAPTE MAL-ADAPTE TÜKENMİŞLİK

EVRE 1 ADAPTE YANIT (DHEA NORMAL / YÜKSEK)

Eğer stres yanıtı

optimum verilebilir

ise geri döner.

Kortizol yüksektir,

totalde de yüksektir.

Kortizol/DHEA oranı

yüksektir.

EVRE 2 MALDAPTE YANIT:

Kortizol yüksek ya da

normal ama

DHEA düşmeye başlar.

KRONİK KORTİZOL YÜKSEKLİĞİ BELİRTİLERİ

• Malnutrisyon

• Tip 2 diyabet

• Hipotiroid

• Kilo alımı

• Santral Obezite

• Osteoporoz

• Immun supresyon

• Akne

• Ciddi hastalık tablosu

• Melankolik Depresyon

• Anoreksia Nervoza

• Panik atak

• Obsesif Kompulsif H.

• Hafıza problemleri

• GIS disfonksiyonu

TEDAVİde;

Yoga, HRV biofeedback,

Sabah kahvaltısı ve devamında krom,tarçın alfa lipoik

asit ve berberin kullanılabilir.

EVRE 3 TÜKENMİŞLİK SENDROMU

• Kotizol düşük

• DHEA düşük

• Tüm ölçümlerde düm düz bir çzigi

• Adrenal Tükenmişlik Sendromu

• Tedavide;

• Multivitamin

• C vitamini (Adrenal kortekste çok kullanılır)

• Ashwaganda

• Meyan kökü 600mg/gün (Glycyrrhiza galabra - %25

std glycyrrhizic asit) kullanılabilir.

HPA AKSININ HİPER VE HİPOAKTİVASYONU İLE İLİŞKİLİ TABLOLAR

JuruenaMF, CleareAJ. [Overlap between atypical

depression, seasonal affective disorder and chronic

fatigue syndrome]. Rev Bras Psiquiatr. 2007 May;29

Suppl1:S19-26.

FOSFOTİDİLSERİN

• Fosfotidil serin kortzolü düşürür.

• Günlük 600-800 mg kullanım ile

• Akut egzersiz stresine bağlı yükselen kortizolün etkisini

dengelemiş.

• Psikolojik etkilerde ve performansta iyileşme olmuş.

• Uyku sorunları var ise: Melatonin, Fosfotidilserin,

GABA ve Mg)

Kingsley M. Sports Med. 2006;36(8):657-69.

Starks MA, et al. J IntSocSports Nutr. 2008 Jul

28;5:11

HİPOKORTİZOL VE HİPO-DHEA TABLOSUNDA IFM EKOLÜNDE DHEA REPLASMANI

• Panax G, Meyan K

• DHEA

ENDÜŞÜK DOZLA BAŞLANIR

Kadın: 5-25 mg 2x1

Erkek: 10-50 mg 2x1

Bu dozlar ile 1 yıla kadar

kullanım güvenli olarak

bildirilmiş.

Yan etkiler:

• Akne

• Yüzde tüylenme

• Erkekte agresiflik

DHEA

Androstenodion

Estron (E1)

Testesteron

DHT

MEDİTATİONAND YOGA

• Decrease in oxidative stress markers and

cortisol, TAC, telomerase activity, β endorphin,

BDNP and sirtuin-1 increased.

• Impact of Yoga and Meditation on Cellular Aging in Apparently

Healthy Individuals: A Prospective, Open-Label Single-Arm

Exploratory Study. Tolahunase M1, Sagar R2, Dada R1. Oxid Med

Cell Longev. 2017;2017:7928981. doi: 10.1155/2017/7928981.

Epub 2017 Jan 16.

Iyengar Yoga Practise Hasan Effect Of On Fatique And Salivary Cortisol

Effect of Iyengar yoga practice on fatigue and diurnal salivary cortisol

concentration in breast cancer survivors. Banasik J1, Williams

H, Haberman M, Blank SE, Bendel R. J Am Acad Nurse Pract. 2011

Mar;23(3):135-42. doi: 10.1111/j.1745-7599.2010.00573.x. Epub 2010 Nov 5.

• Yoga group had lower

morning and 5 p.m salivary

cortisol and improved

emotional well-being and

fatigue scores.

IFM PROTOKOLÜ

ADRENAL

TİROİD

SEX

rT3

T4

T3

Nükleer

Reseptör

TİROİD H. ÜRETİMİNE

DESTEK OLANLAR

Demir iodin, tirozin, çinko,

selenyum, E, B2, B3, B6, C, D

TİROİD H. ÜRETİMİNİ

AZALTANLARStres, travma, infeksiyon,

toksinler: pestisitler, civa,

kurşun, kadmiyum

İlaçlar, radyasyon, Florid

(iyot antagonisti) ve Çölyak

H.

T4 ün rT3 e DÖNÜŞÜNÜ

ARTIRANLARStres, travma, infeksiyon,

toksinler, İlaçlar,

inflamasyon,

böbek ve KC

disfonksiyonu, Açlık

T4ün T3 e DÖNÜŞÜNE

DESTEK OLANLARÇinko ve Selenyum

TİROİD HORMONLARINA

KARŞI HÜCRESEL

SENSİTİVİTEYİ ARTIRANLARÇinko, egzersiz, vit A

TRH

TSH

FONKSİYONEL TIP TABAZAL TİROİD LABORATUVARI

TSH, FT4, FT3, RT3, TOTAL T3

Oranlar : FT3/FT4 ve Total T3/RT3

TİROİD ANTİKORLARI:

Anti-TPO

Anti-TG

OPTİMAL DEĞERLER

TSH: 0.4-2 mIU/L

FT4 :15-23 pmol/L

FT3: 5-7 pmol/L

Total T3: 120-181 ng/dl

RT3:11-18 ng/dl

FT3/FT4: > 0.33

TT3/RT3: > 6

VAKA ÖRNEĞİ

TSH: 2.3 (0.4-4.7 IU/mL)

Free T4: 1.3 (0.7 –1.48 ng/dl)

Free T3: 2.1 (1.71-3.71 pg/ml)

Total T3: 78(58-159 ng/dl)

Reverse T3: 20(10-24 ng/dl)

TPO Ab: 25 (0-35 IU/mL)

TG Ab: 35 (0-40 IU/ml)

T3/T4 oranı için pmol e

çevirmek lazım

FT4 ng/dl x 12.90 = pmol/l

1.3 x 12.9 = 16.77 pmol/l

FT4 pg/ml x 1.56 = pmol/l

2.1 x 1.56 = 3.28 pmol/l

Ft3/Ft4: 3.28/16.77 = 0.19 – DÜşük

TT3/RT3: 78/20 = 3.9 - Düşük

Olması Gereken Oran

FT3/FT4: > 0.33

TT3/RT3: > 6

İLAÇLARINA VE NORMAL LAB DEĞERLERİNE RAĞMEN HİPOTİROİDİSEMPTOMLARI OLAN HASTALAR

• T4 verilmesi ile T4 ün feedback etkisi ile TSH düşüyor

ama alınan T4 her zaman T3 e dönüşmüyor.

Kabızlık, Halsizlik, Kuru cilt, Kilo alımı

Soğuğa dayanamama, Kramplar

rT3

T4

T3

Üstelik T3 e gidiş yolundaki

mikrobesinlerde eksiklik

varsa (çinko –selenyum) ve

rT3 yolunu kolaylaştıran

sebepler varsa (stres ve

inflamasyon) verilen T4 de

çoğunlukla rT3 e döner.

T3 T4 VE RT3

T3 –gaz, rT3-fren

rT3 ( antagonistik etki yapar.

Hipotiroidi tedavisnde sadece T4 değilde kombine

verilmesi gereken vakalar olabilir.

HASTA ÖTİROİD SENDROMU

Ateşli hastalıklar, MI, maligniteler ve ameliyatlar nedeniyle ortay çıkar

T3 düşük

T4 normal ya da düşük

TSH normla ya da düşük

Aslında HPA aks düzensizliğine bağlı olarak temelde T4 T3 dönüşüm problemine bağlı bir durum.

Altta yatan neden tedavi edilir.

HAŞİMOTO HASTALIĞI

• antiTPO ya da antiTG yüksek olur.

• Bu iki molekülde serbest radikal hasarına çok

hassastır. Moleküler yapıları değişince immun

sistemin hedefi olurlar.

• Tiroid için o nedenle bekçi organ derler. Toksik

yük ve otoimmun sürecin ilk vurduğu

organlardan birisidir.

FT BAKIŞ AÇISI

Aşırı stresli, Anti TPO su yüksek homosistein düzeyi ve

B12 düzeyi normal bir hastada;

• Haşimoto ile uyumlu antikorları olan hasta>

Glutatyon ve Selenyumu çok kullanmakta olan

belkide tüketmiş olan bir toksisite hali ??

• Glutatyon ihtiyacı çok fazla olduğundan

homositeini glutatyon sentezi yönüne çekiyor

olabilir. Bu nedenle Homosisteinin normal olmasına

güvenemeyiz. Metilasyon problemi hala olabilir.

• B12 nin aktif B12 yi tek başına

değerlendiremediğinden ve strese bağlı vitamin

mineral emilimi daha düşük olacağından B12 ve

diğer vitaminler verilmeli.

• Rutinlerimize devam ederiz.

FONKSİYONEL TIP YAKLAŞIMINDA GONADAL HORMONLAR

1. Mutllaka bioeşdeğer hormonlar kullanılmalı.

2. Östrjenin progesteron ile dengede olmadığı ve östrojenin dominant olduğu durumlar mutlaka çok yönlü olarak ele alınmalı ve gerekli ise progesteron eksikliği giderilmeli.

3. PKOS, miyom, endometirozis gibi hastalaıklardaaltta yatan inflamasyon ve insülin direnci mutlaka ele alınmalıdır.

4. Postmenopozal dönemde bio-HRT den faydalanılmalı.

İNSAN ÖSTROJENLERİ

MUTLAKA BİOEŞDEĞER HORMONLAR KULLANILMALI

E1, E2,T,P NİN FDA onaylı bioeşdeğer formları var.

ESTROGEN DOMINANCE

Mutlaka bieşdeğer

progesteron kullanın.

Metastatik hücreler

progesteron reseptörlerini

kayıp ediyor.

3 tip östrojen

E2(estrogenic)> E1 >E3(less estrogenic)

2 tip Östrojen reseptörü

• ER-α is stimulator meme ve uterus

• ER-β is anti-proliferatif memede. (Beyin ve kolon)

ÖSTROJEN NASIL METABOLİZE OLUR ?

E1

E2

E3

Toxic

Interm

2-OH estronun koruyuc etkisi var. Ancak 16OH and 4 OH kanserojenik etkisi var.

2 OH estrone pathway and CYP1A1,COMT

and GST enzimleri optimal çalışıyor olmalı

This is one of the advanced biochemical tests that you

can not have in the standard medicine practise.

DETOXIFICATION ANDBIOTRANSFORMATION

Phase 3

Toxic

Interm

Calcium D-Glukarat

WOMEN PUT OVER 150 CHEMICALS ON THEIR FACE EVERYDAY

PERSONAL CARE CHEMICALS LINKEDTO BREAST CANCER (1)

PERSONAL CARE CHEMICALS LINKEDTO BREAST CANCER (2)

INFLAMMATION

MİYOMA UTERİ

AĞRI

PKOS

HER ZAMAN Kİ GİBİ

1. Detaylı bir anemnez, zaman cetveli, matriks ve formlar

2. Hayat tarzı ve beslenme değişiklikleri

3. Stres yönetimi için (Yoga ve nefes teknikleri ile psikolojik destek)

4. Gerekli besin destekleri (Omega 3 , D vitamini, Magnezyum , Multivitamin-Mineral)

5. Deoks-Mito-GIS-İmmun-Endokrin-Metabolikaçılardan desteklenir.

6. Kullanılabilecek fitoteropatikler

• Bio-eşdeğer hormonlar ile replasman

fonksiyoneltipegitimi.com

@fonksiyoneltipegitimi