5/15/2018 FOLKLORIZAM I FAKELORE - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/folklorizam-i-fakelore 1/26

 

FOLKLORIZAM I FAKELORE 

M. Bošković-Stulli

Herman BuzingerRičard Dorson

5/15/2018 FOLKLORIZAM I FAKELORE - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/folklorizam-i-fakelore 2/26

 

FOLKLORIZAM – Hans Mozer Hans Mozer, 1964. definiše folklorizam 

Odnosi se na dvojake pojave: 1.na opšti interes za sve “narodno” i za sve

rezervate “narodnog”  2. na praksu da se udovolji tim potrebama

putem posrednog prenošenja “narodnog” uformi onog što je atraktivno

5/15/2018 FOLKLORIZAM I FAKELORE - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/folklorizam-i-fakelore 3/26

 

Šta znači

 “posredno prenošenje”? Da se “autentični” oblici tradicije

kultiviraju u određenom smeru Da se izdvoje iz svoje životne sredine Da se osamostale i umetnički

preoblikuju Da se narodna tradicija imitira

5/15/2018 FOLKLORIZAM I FAKELORE - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/folklorizam-i-fakelore 4/26

 

FOLKLORIZAM Posredno prenošenje i

prikazivanje narodne kulture iz

druge ruke, sa tendencijom“izvornosti”

Primarno komercijalan U Funkciji industrije turizma,

industrije zabave i reklame

5/15/2018 FOLKLORIZAM I FAKELORE - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/folklorizam-i-fakelore 5/26

 

Herman Bauzinger – dalja

razrada pojma folklorizam  Nemački etnolog Herman Bauzinger 

smatra da je za folklorizam bitno: Da se izdvoje fenomeni narodne

kulture, atraktivni i komercijalni, prikažuvan svojih izvornih situacija, sa novim

funkcijama i novim svrhama

5/15/2018 FOLKLORIZAM I FAKELORE - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/folklorizam-i-fakelore 6/26

 

Herman Bauzinger –

funkcija folklorizma  Mozerovu definiciju značajno

upotpunjuje određenjem funkcije te

pojave Ističe povratne uticaje folklorizma: Folklorizovane pojave se prihvataju i

dalje održavaju u tradicijskimfunkcijama

5/15/2018 FOLKLORIZAM I FAKELORE - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/folklorizam-i-fakelore 7/26

Herman Bauzinger –

f luidnost koncepta Tradicije “iz prve” i “iz druge ruke” se

prepliću, teško ih je kategorički

razdvojiti Fluidne granice Agrarne zemlje jače podstiču

folklorizam Ne potcenjivati moć industrijalizovanihformi kulture i tehniciziranih društvenihodnsoa

 

5/15/2018 FOLKLORIZAM I FAKELORE - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/folklorizam-i-fakelore 8/26

Herman Bauzinger –

relativnost koncepta Da li su to “falsifikati”? Neke pojave folklorizma nemaju

pretenziju na istorijsku autentičnost,već pretenziju na estetiku izvornog

Relativizovana razl ika između

“istinskog” i “neistinskog” folklora

 

5/15/2018 FOLKLORIZAM I FAKELORE - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/folklorizam-i-fakelore 9/26

Industrijalizovani i

komercijalizovani folklor “Pravi” folkloristi ga često označavaju

kao “kič” i negativno kvalifikuju Folklorizam tada ne označava nešto “iz

druge ruke”, već kao turističku,komercijalnu eksploataciju

folklora Banalno, trivijalno, deformacija

izvornog, gušenje izvornog, kič

 

5/15/2018 FOLKLORIZAM I FAKELORE - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/folklorizam-i-fakelore 10/26

Bauzinger - Turizam i folklor Folklorizam spada u širi horizont

turizma. Potrebe turista: Egzotičnost, izvornost”,sentimentalnost,

nostalgija, različitost, čežnja zadrugačijim od svakodnevnice, dokolica

Kompenzaciona i ludička ulogafolklorizma i turizma 

 

5/15/2018 FOLKLORIZAM I FAKELORE - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/folklorizam-i-fakelore 11/26

Bauzinger - Turizam i folklor Turista:Traga za izgubljenom prirodom Traga za drugačijim od sebe “Spušta” se sa višeg stepena razvoja na

raniji “prirodniji” stupanj i takoupotpunjuje svoju ličnost

Domaći izlaze u susret turistifolkolorzujući svoju komercijalnuponudu

 

5/15/2018 FOLKLORIZAM I FAKELORE - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/folklorizam-i-fakelore 12/26

Bauzinger - Turizam i folklor Suveniri, organizovane predstave

igara, muzike i pesama, rituala,

običaja, nacionalna kuhinja inošnja: operiše se aspektima starog,zavičajnog i nepatvorenog

Suveniri su predmeti made in Japan (China, Taiwan) sold in Italy, admired in Germany 

 

5/15/2018 FOLKLORIZAM I FAKELORE - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/folklorizam-i-fakelore 13/26

Bauzinger – Reklama i

folklorizam Reklama ima zadatak da određenu

ponudu učini poznatijom i traženijom, Da popularizuje određeni imidž Folklor je izvor građe za reklame

 

5/15/2018 FOLKLORIZAM I FAKELORE - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/folklorizam-i-fakelore 14/26

Bauzinger – savremeni

koncept folklorizma Folklorizam kao mitski stilizovan vid

života, kao “alternativni svet”  Folklorizam kao “kulisa” - “oaza” izvorne

narodne tradicije Folklorizam kao igra, zabava, hobi Folklorizam kao “program za beg” od

urbanog i industrijskog načina života

 

5/15/2018 FOLKLORIZAM I FAKELORE - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/folklorizam-i-fakelore 15/26

Bauzinger – romantičarski

koncept folklora Niži, seljački slojevi neguju “izvorni”, “tradicionalni” folklor – ruralni rel ikt

Aristokratska romantika – socijalniantipod - čežnja za selom Građanska romantika – socijalni

antipod – čežnja za narodom na selu Romantizacija drugih pretvara se uromantizaciju sebe

 

5/15/2018 FOLKLORIZAM I FAKELORE - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/folklorizam-i-fakelore 16/26

Maja Bošković-Stull i – opojmu folklorizma i kritici pojma

Stulli na tragu kritike folklora kaoromantičarskog pokreta koji osuđuje

folklorizam kao negativnu i pežorativnupojavu

Kritikuje domaće folkloriste koji su segnušali folklorizma

 

5/15/2018 FOLKLORIZAM I FAKELORE - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/folklorizam-i-fakelore 17/26

Maja Bošković-Stull i – oizvornim grupama izvođača Smatra naročito problematičnim tzv.  “izvorne grupe izvođača”!

Iluzija o vernom scenskom prikazivanjuizvornog folklora Iluzija o uspešnoj saradnji stručnjaka

folklorista i izvođača stilizovanogfolklora Politička funkcija

 

5/15/2018 FOLKLORIZAM I FAKELORE - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/folklorizam-i-fakelore 18/26

Maja Bošković-Stulli - funkcijedanašnjeg folklorizma

Spoljašnja: turističko-komercijalna ipolitičko-propagandna funkcija

Unutrašnja – psihološka funkcija –potrebe ljudi za jednostavnošću,egzotikom, nostalgijom za izgubljenim

zavičajem, za osećanjem nacionalnog ilokalpatriotskog

 

5/15/2018 FOLKLORIZAM I FAKELORE - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/folklorizam-i-fakelore 19/26

Neki oblici folklorizma Obnavlajnje poluzaboravljenih,

nesigurnih tradicija

Izmišljanje fiktivnih tradicija Suveniri, Karnevali, Sajmovi i Običajne

manifestacije

Muzičko-plesne scenske priredbe Novokomponovane narodne pesme TV emisije i reklame

 

5/15/2018 FOLKLORIZAM I FAKELORE - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/folklorizam-i-fakelore 20/26

Ričard Dorson - f a ke l o r e

Ričard M- Dorson 1950. godine uvodipojam fakelore i l i lažni folklor  –Folklore and Fakelore, HarvardUniversity Press 1976

Do 1970. pojam fakelore ušao u opštu

upotrebu, kao i pojam poplore 

Do 1970. pojam fakelore ušao u opštu upotrebu, kao i pojam poplore 

 

5/15/2018 FOLKLORIZAM I FAKELORE - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/folklorizam-i-fakelore 21/26

Ričard Dorson - f a ke l o r e

Sintetički proizvod nastao poduplivom popularizacije i

komercijal izacije folklornihsadržaja Proizvod masovne kulture, novinara i

popularizatorskih pisaca Izdavači i pisci raznih “narodnih riznica” 

i priča “na narodnu” 

 

5/15/2018 FOLKLORIZAM I FAKELORE - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/folklorizam-i-fakelore 22/26

Ričard Dorson - f a ke l o r e

James Stevens i mit o drvoseči PaulBanyan i njegov plavi vo Babe, 1924

Ben Botkin i njegov A Treasury of  American Folklore 1944

 

5/15/2018 FOLKLORIZAM I FAKELORE - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/folklorizam-i-fakelore 23/26

Ričard Dorson - f a ke l o r e

Pravi distinkciju između: Pravilno prikupljenog i dokumentovanog

folklora u neposrednoj “izvornoj” sredini,njegovog tumačenja od strane akademskitreniranih folklorista vs

Pisaca, izdavača i popularizatora tzv. folklorakoji nisu išli na teren, nemaju stručnoobrazovanje, rade to u komercijalne svrhe

 

5/15/2018 FOLKLORIZAM I FAKELORE - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/folklorizam-i-fakelore 24/26

Ričard Dorson - f a ke l o r e

Smatra da “lažni folkloristi” kompromituju pravi folklor i stvaraju

lažnu i pogrešnu, mada uticajnu sliku otome šta je američki folklor

 

5/15/2018 FOLKLORIZAM I FAKELORE - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/folklorizam-i-fakelore 25/26

Pitanja o folklorizmu Gde povući granicu između folklora i

folklorizma?

Šta je “izvorno” u današnje vreme?Zašto tome pridavati pežorativankarakter?

Imamo li pravo da se borimo protivšunda i kiča? Kako – estetizacijom ilitraženjem “izvornog”?

 

5/15/2018 FOLKLORIZAM I FAKELORE - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/folklorizam-i-fakelore 26/26

Pitanja o folklorizmu Treba li se boriti protiv folklorizma? Možemo li ga sprečiti? Da li treba da ga

sprečavamo? Možemo li uticati na estetske

kriterijume?

Priznati folklorizam kao prirodnideo savremene masovne,popularne i industrijske kulture?