flexión nominal latina

77
FLEXIÓN NOMINAL LATINA Versión 1.1 Álvaro P. Vilariño v.1.1

Upload: alvaro-p-vilarino

Post on 19-Mar-2016

256 views

Category:

Documents


23 download

DESCRIPTION

Versión 1.1. Setembro 2009.

TRANSCRIPT

Page 1: Flexión Nominal latina

FLEXIÓN NOMINAL LATINA

Versión 1.1Álvaro P. Vilariñov.1.1

Page 2: Flexión Nominal latina

INDEX

Substantivos: Primeira e segunda declinacións. Terceira declinación Cuarta e quinta declinacións.

Adxectivos: Adxectivos da 1ª clase Adxectivos da 2ª clase Grados do adxectivo Grados do adverbio.

Bibliografía

Page 4: Flexión Nominal latina

PRIMEIRA E SEGUNDA DECLINACIÓNS

A primeira declinación

Paradigma da 1ª declinación

A segunda declinación

2ª declinación: nominativos en –us

2ª declinación: nominativos en –er

2ª declinación: nominativos en –um (neutros)

Page 5: Flexión Nominal latina

A PRIMEIRA DECLINACIÓN

Temas en –a Xénero feminino

agás nomes de oficio e propios de varón: nauta, agricola, Numa (masculinos)

Pluralia tantum divitiae, -arum / copiae, -arum

Dea, filia, serva > ablativo pl. –abus Distinción con deus, filius, servus

Dea, ae: dat. abl. pl. Deabus Deus, i: dat. abl. pl. deis

Page 6: Flexión Nominal latina

PARADIGMA 1ª DECLINACIÓN

Rosa, ae: “rosa”

SINGULAR PLURAL

NOM rosa rosae

VOC rosa rosae

AC rosam rosas

XEN rosae rosarum

DAT rosae rosis

ABL rosa rosis

Page 7: Flexión Nominal latina

A SEGUNDA DECLINACIÓN

Temas en –o Xénero masculino ou neutro

agás nomes árbores e plantas (femininos) Fagus, i / pinus, i

Nominativo en –us (dominus, i) Vocativo en –e (domine)

Nominativo en –er (ager, gri) Síncopa a partir do ac. Sg. (*agerum > agrum)

Nominativo en –um (bellum, i) Neutros Pluralia tantum > arma, orum: “armas” Nom, voc, Ac singular > -um Nom, Voc, Ac plural > -a

Page 8: Flexión Nominal latina

2ª DECLINACIÓN – nom. en -us

Dominus, i: “dono, amo”

SINGULAR PLURAL

NOM Dominus Domini

VOC Domine Domini

AC Dominum Dominos

XEN Domini Dominorum

DAT Domino Dominis

ABL Domino dominis

Page 9: Flexión Nominal latina

2ª DECLINACIÓN – nom. en -er

Ager, gri: “campo”

SINGULAR PLURAL

NOM Ager Agri

VOC Ager Agri

AC * Ager-um = Agrum Agros

XEN Agri Agrorum

DAT Agro Agris

ABL Agro agris

Page 10: Flexión Nominal latina

2ª DECLINACIÓN –nom. en –um (neutros)

Bellum, i: “guerra”

SINGULAR PLURAL

NOM Bellum Bella

VOC Bellum Bella

AC Bellum Bella

XEN Belli Bellorum

DAT Bello Bellis

ABL Bello bellis

Page 12: Flexión Nominal latina

ADXECTIVOS DA 1ª CLASE(paradigma 2ª-1ª-2ª neut.)

Adxectivos da 1ª clase

Paradigma singular –us (bonus,-a,-um)

Paradigma plural -us (bonus,-a,um)

Paradigma singular –er (niger,-gra,-grum)

Paradigma plurar –er (niger,-gra,-grum)

Page 13: Flexión Nominal latina

ADXECTIVOS DA 1ª CLASE

Adxectivos de tres terminacións Masculina (= 2ª, nominativos masc. –us, -er) Femenina (= 1ª)

Neutra (= 2ª nominativos neutros –um)

Exemplos: Bonus,-a,-um

Albus,-a,-um

Niger,-gra,-grum

Pulcher,-chra, -chrum

Page 14: Flexión Nominal latina

PARADIGMAS ADX. 1ª CLASE -us (SING)

Bonus,-a,-m: “bo”SING. MASC

(2ª -us, er)FEM (1ª) NEUTRO (2ª -um)

NOM Bonus Bona Bonum

VOC Bone Bona Bonum

AC Bonum Bonam Bonum

XEN Boni Bonae Boni

DAT Bono Bonae Bono

ABL Bono Bona Bono

Page 15: Flexión Nominal latina

PARADIGMAS ADX. 1ª CLASE -us (PLUR)

Bonus,-a,-m: “bo”PLUR. MASC

(2ª -us, er)FEM (1ª) NEUTRO (2ª -um)

NOM Boni Bonae Bona

VOC Boni Bonae Bona

AC Bonos Bonas Bona

XEN Bonorum Bonarum Bonorum

DAT Bonis Bonis Bonis

ABL Bonis Bonis Bonis

Page 16: Flexión Nominal latina

PARADIGMAS ADX. 1ª CLASE -er (SING)

Niger,-gra,-grum: “negro, a”SING. MASC

(2ª -us, er)FEM (1ª) NEUTRO (2ª -um)

NOM Niger Nigra Nigrum

VOC Niger Nigra Nigrum

AC *Nigerum > Nigrum Nigra Nigrum

XEN Nigri Nigrae Nigri

DAT Nigro Nigrae Nigro

ABL Nigro Nigra Nigro

Page 17: Flexión Nominal latina

PARADIGMAS ADX. 1ª CLASE -er (PLUR)

Niger,-gra,-grum: “negro”PLUR. MASC

(2ª -us, er)FEM (1ª) NEUTRO (2ª -um)

NOM Nigri Nigrae Nigra

VOC Nigri Nigrae Nigra

AC Nigros Nigras Nigra

XEN Nigrorum Nigrarum Nigrorum

DAT Nigris Nigris Nigris

ABL Nigris Nigris Nigris

Page 19: Flexión Nominal latina

TERCEIRA DECLINACIÓN A terceira declinación

Temas na 3ª declinación

Paradigma da 3ª declinación

TEMAS EN CONSOANTE

Temas en oclusiva labial (b, p):

Temas en oclusiva dental (t, d):

Temas en oclusiva dental (neutros)

Temas en oclusiva gutural (g, c):

Temas en líquidas (l,r) (I)

Temas en líquidas (l,r) (II)

Temas en silbante (s)

Temas en nasais -m

Temas en nasais –o(n)

Temas en nasal -en

Temas en nasal neutros

TEMAS EN VOCAL Temas en vocal Temas en vocal (apofonía) Temas en vocal (neutros) Substantivos irregulares (I) Substantivos irregulares (II)

Page 20: Flexión Nominal latina

A TERCEIRA DECLINACIÓN

Temas en –consoante (rex, regis) Temas en –vocal (civis, civis / xpl= civ-i-um) Temas mixtos (urbs, urbis; mons, montis) Substantivos dos 3 xéneros Nominativo e vocativo son sempre iguais.

Poden levar –s ou Ø O ablativo singular.

Desinencia –e para temas en consoante. Desinencia –i para os temas en vocal –i

(neutros e adxectivos).

Page 21: Flexión Nominal latina

PARADIGMA 3ª DECLINACIÓN

SINGULAR PLURALM / F N M / F N

NOM -s / Ø Ø -es -aVOC -s / Ø Ø -es -aAC. -em Ø -es -aXEN -is -um

DAT -i -ibus

ABL -e / -i -ibus

Page 22: Flexión Nominal latina

TEMAS:CONSOANTE / VOCAL -i / MIXTOS

As diferencias iniciais co tempo quedaron restrinxidas ao xenitivo de plural

Xenitivo Plural: Os temas en vocal conservan o –i antes da desinencia -um Temas en consoante: -um Temas en vocal: i-um

Temas en consoante > imparisílabos: rex (1síl.), regis (2síl.)

Temas en vocal > parisílabos: civis (2síl.), civis (2síl.)

Temas mixtos: imparisílabos pero de tema en vocal. (+ dunha consoante antes da desinencia de xenitivo) Urbs, urbis; Mons, montis; pars, partis, etc. X.plural: urbi-um, monti-um, parti-um, etc.

Page 23: Flexión Nominal latina

Temas en oclusiva labial

Princeps, ipis: “príncipe”

SINGULAR PLURAL

NOM Princeps Principes

VOC Princeps Principes

AC Principem Principes

XEN Principis Principum

DAT Principi Principibus

ABL Principe Principibus

toman –s / apofonía e >i

(b, p)

Page 24: Flexión Nominal latina

Temas en oclusiva dental

Miles, itis: “soldado”

SINGULAR PLURAL

NOM Mile t + s > Miles Milites

VOC Mile t + s > Miles Milites

AC Militem Milites

XEN Militis Militum

DAT Militi Militibus

ABL Milite Militibus

-Maculinos e femininos: t, d + –s = –s / apofonía e >i

(t, d):

Page 25: Flexión Nominal latina

> Mile(t)sMilet + s

> Milestema desinencia

-Perda da consoante t, d do tema ante –s

Milet + em > Militem

Apofonía e > i

Page 26: Flexión Nominal latina

Temas en oclusiva dental neutros

Caput, itis: “cabeza”

SINGULAR PLURAL

NOM Caput Capita

VOC Caput Capita

AC Caput Capita

XEN Capitis Capitum

DAT Capiti Capitibus

ABL Capite Capitibus

-Neutros > manteñen dental. Non –s / apofonía u >i

Page 27: Flexión Nominal latina

Temas en oclusiva gutural

Lex, legis: “lei”

SINGULAR PLURAL

NOM Le g + s > lex Leges

VOC Le g + s > lex Leges

AC Legem Leges

XEN Legis Legum

DAT Legi Legibus

ABL Lege Legibus

g, c + -s = x(c, g):

Page 28: Flexión Nominal latina

g, c + -s = x> lex+

tema desinencia

Le g s

> Dux+tema desinencia

Du c s

Page 29: Flexión Nominal latina

Temas en oclusiva líquida

Consul, consulis: “Cónsul”

SINGULAR PLURAL

NOM Consul Consules

VOC Consul Consules

AC Consulem Consules

XEN Consulis Consulum

DAT Consuli Consulibus

ABL Consule Consulibus

Non toman -s(l, r):

Page 30: Flexión Nominal latina

Temas en oclusiva líquida

Pater, tris; mater, tris; frater, tris: “Pai; nai; irmán”

SINGULAR PLURAL

NOM Pater Patres

VOC Pater Patres

AC Patrem Patres

XEN Patris Patrum

DAT Patri Patribus

ABL Patre Patribus

Nomes de parentesco > síncopa vocal -e(l, r)

Page 31: Flexión Nominal latina

Temas en oclusiva silbante

Cinis, eris: “Cinza”

SINGULAR PLURAL

NOM Cinis Cineres

VOC Cinis Cineres

AC *Cinesem > Cinerem Cineres

XEN Cineris Cinerum

DAT Cineri Cineribus

ABL Cinere Cineribus

-s- entre vocais > r (rotacismo) Apofonía i >e(s)

Page 32: Flexión Nominal latina

Temas en oclusiva silbante neutros

Tempus, oris: “Tempo”

SINGULAR PLURAL

NOM Tempus Tempora

VOC Tempus Tempora

AC Tempus Tempora

XEN Temporis Temporum

DAT Tempori Temporibus

ABL Tempore Temporibus

-us =neutros; -s- entre vocais > r (rotacismo); Apofonía u >o

Page 33: Flexión Nominal latina

Temas en oclusiva nasal

Hiems, hiemis: “Inverno”

SINGULAR PLURAL

NOM Hiems Hiemes

VOC Hiems Hiemes

AC Hiemem Hiemes

XEN Hiemis Hiemum

DAT Hiemi Hiemibus

ABL Hieme Hiemibus

-m = toman -s; -n = non toman -s

(m, n)

Page 34: Flexión Nominal latina

Temas en oclusiva nasal

Homo, inis: “Home, persoa humana”

SINGULAR PLURAL

NOM Homo (n) Homines

VOC Homo (n) Homines

AC Hominem Homines

XEN Hominis Hominum

DAT Homini Hominibus

ABL Homine Hominibus

-o(n) > perden o –n final; Apofonía o > i-o (n)

Page 35: Flexión Nominal latina

Temas en oclusiva nasal

Tibicen, inis: “Frautista”

SINGULAR PLURAL

NOM Tibicen Tibicines

VOC Tibicen Tibicines

AC Tibicinem Tibicines

XEN Tibicinis Tibicinum

DAT Tibicini Tibicinibus

ABL Tibicine Tibicinibus

-en > conservan o –n final; Apofonía e > i-en

Page 36: Flexión Nominal latina

Temas en oclusiva nasal neutros

Flumen, inis; Carmen, inis: “rio”; “canción, poema”SINGULAR PLURAL

NOM Flumen Flumina

VOC Flumen Flumina

AC Flumen FluminaXEN Fluminis Fluminum

DAT Flumini Fluminibus

ABL Flumine Fluminibus

-men > son neutros; Apofonía e > i

Page 37: Flexión Nominal latina

Temas en vocal - parisílabos

Hostis, is : “inimigo”SINGULAR PLURAL

NOM Hostis Hostes

VOC Hostis Hostes

AC Hostem HostesXEN Hostis Hostium

DAT Hosti Hostibus

ABL Hoste Hostibus

toman –s / xp. –i-um,

Page 38: Flexión Nominal latina

Temas en vocal - apofonía

Nubes, is: “nube”SINGULAR PLURAL

NOM Nubes Nubes

VOC Nubes Nubes

AC Nubem NubesXEN Nubis NubiumDAT Nubi Nubibus

ABL Nube Nubibus

toman –s / apofonía i > e

Page 39: Flexión Nominal latina

Temas en vocal con síncopa

Imber, bris: “chuvia”SINGULAR PLURAL

NOM Imber Imbres

VOC Imber Imbres

AC Imbrem ImbresXEN Imbris ImbriumDAT Imbri Imbribus

ABL Imbre Imbribus

síncopa vocal -e

Page 40: Flexión Nominal latina

Temas en vocal neutros

Mare, is; Rete, is; Animal, animalis: “chuvia”, “rede”, “animal”

SINGULAR PLURAL

NOM Mare Maria

VOC Mare Maria

AC Mare MariaXEN Maris MariumDAT Mari Maribus

ABL Mari Maribus

Neutros: ablativo en –i para diferenciar de nom.

Page 41: Flexión Nominal latina

Temas en vocal irregulares

Iuppiter, Iovis: “Xúpiter”

SINGULAR

NOM Iuppiter

VOC Iuppiter

AC IovemXEN IovisDAT Iovi

ABL Iove

Substantivos irregulares (I)

Page 42: Flexión Nominal latina

Temas en vocal irregulares

Vis, vis: “forza”

SINGULAR PLURAL

NOM Vis Vires

VOC Vis Vires

AC Vim ViresXEN Vis ViriumDAT Vi Viribus

ABL Vi Viribus

Substantivos irregulares (II)

Page 44: Flexión Nominal latina

CUARTA E QUINTA DECLINACIÓNS

Cuarta declinación Substantivos masculinos e femininos Substantivos neutros

Quinta declinación Paradigma da quinta declinación

Page 45: Flexión Nominal latina

A CUARTA DECLINACIÓN

Substantivos dos 3 xéneros: Masculino: exercitus,us Feminino: manus, us Neutros: cornu, us

Temas en vocal –u Dat/Abl. Plural arcaico en algúns substantivos

-ubus: arcus, us (arcubus), partus, us (partubus) Distinguir de subs. 3ª: arx, arcis (arcibus), pars, partis

(partibus) Domus, us: “casa”. Declínase pola 2ª e pola 4ª

Abl. Singular: domo (locativo domi) Ac plural: domus / domos; xen. Plural: domuum /

domorum

Page 46: Flexión Nominal latina

Substantivos masculinos e femininos

Exercitus, us: “exército”

SINGULAR PLURAL

NOM Exercitus Exercitus

VOC Exercitus Exercitus

AC Exercitum Exercitus

XEN Exercitus Exercituum

DAT Exercitui Exercitibus

ABL Exercitu Exercitibus

Page 47: Flexión Nominal latina

Substantivos neutros

Cornu, us: “corno, franco do exército”

SINGULAR PLURAL

NOM Cornu Cornua

VOC Cornu Cornua

AC Cornu Cornua

XEN Cornus Cornuum

DAT Cornui Cornibus

ABL Cornu Cornibus

Page 48: Flexión Nominal latina

A QUINTA DECLINACIÓN

Tema en -e Uns poucos substantivos de xénero feminino Dies, ei:

masculino no seu significado propio e feminino para indicar prazo, data.

Supremus dies: “o día da morte” Certam diem constituere: “fixar unha data exacta”

Res, rei: *cousa Carece de significado preciso Catalán: res / Francés: rien. Tradución: “obxecto, feito, situación, asunto, etc.”

Titus Livius res populi Romani narravit.

Page 49: Flexión Nominal latina

Paradigma da quinta declinación

Res, rei: “cousa, asunto, feito, evento, circustancia, etc”

SINGULAR PLURAL

NOM Res Res

VOC Res Res

AC Rem Res

XEN Rei Rerum

DAT Rei Rebus

ABL Re Rebus

Page 51: Flexión Nominal latina

ADXECTIVOS DA SEGUNDA CLASE(paradigma 3ª declinación)

Temas en consoante (ablativo en –e) Paradigma: dives,-itis Paradigma: pauper,-eris

Temas en vocal –i (ablativo en –i) 1 terminación: potens,-ntis 1 terminación: audax, -cis 2 terminacións: fortis, -e 3 terminacións: celeber, -cris, -cre

Page 52: Flexión Nominal latina

ADXEC. 2ª CLASE: temas en consoante

Seguen a flexión dos imparisílabos Número moi reducido

Dives,-itis (“rico, a”)

Pauper,-eris (“pobre”)

Vetus,-eris (“vello, a”)

Unha soa terminación para os 3 xéneros.

Ablativo singular en -e

Xenitivo plural en -um

N, V, AC neutro plural en -a

Page 53: Flexión Nominal latina

PARADIGMAS ADX. 2ª CLASE - Tconsoante

Dives, itis: “rico, a”SINGULAR PLURAL

MAS – FEM NEUTRO MAS – FEM NEUTRO

NOM Dives Dives Divites DivitaVOC Dives Dives Divites Divita

AC Divitem Dives Divites DivitaXEN Divitis Divitum

DAT Diviti DivitibusABL Divite Divitibus

Page 54: Flexión Nominal latina

Dives, itis

Nom: Dives

Ac: Divitem

Divet- + em

tema

+Divet- s > dives (perda de dental ante –s)

desinencia

tema desinencia

> divitem (apofonía e > i)

Desinencia –s do neutro singular > analoxía co masc. e fem.* Os neutros polo xeral non levan desinencia

Page 55: Flexión Nominal latina

PARADIGMAS ADX. 2ª CLASE - Tconsoante (II)

Pauper, eris: “pobre”SINGULAR PLURAL

MAS – FEM NEUTRO MAS – FEM NEUTRO

NOM Pauper Pauper Pauperes PauperaVOC Pauper Pauper Pauperes Paupera

AC Pauperem Pauper Pauperes PauperaXEN Pauperis Pauperum

DAT Pauperi PauperibusABL Paupere Pauperibus

Des.Nom.= Ø

Page 56: Flexión Nominal latina

ADXEC. 2ª CLASE: temas en vocal -i

Seguen a flexión dos parisílabos A vocal do tema obsérvase claramente en:

Ablativo singular: -i Xenitivo plural: -ium N.V.Ac. Neutros plurais: -ia

Obsérvanse tres grupos: Adxectivos dunha mesma terminación no N/V. sing.

Potens, -ntis; audax, -cis Adxectivos de dúas terminacións no N/V. sing.

Facilis,-e; fortis,-e Adxectivos de tres terminacións no N/V. sing.

Celeber,-bris,-bre;

Page 57: Flexión Nominal latina

PARADIGMAS ADX. 2ª CLASE: Tvocal 1 term.

Potens, -ntis: “poderoso”SINGULAR PLURAL

MAS – FEM NEUTRO MAS – FEM NEUTRO

NOM

Potens Potens Potentes Potentia

VOC Potens Potens Potentes Potentia

AC Potentem Potens Potentes PotentiaXEN Potentis Pontentium

DAT Pontenti PontentibusABL Potenti/-e Pontentibus

Page 58: Flexión Nominal latina

Potens, -ntis

Nom: Potens

tema

+Potent(i)- s > potens(síncopa da vocal –i do tema)(perda de dental –t ante –s)desinencia

Desinencia –s do neutro singular > analoxía co masc. e fem.- Potens* Os neutros polo xeral non levan desinencia

Ablativo singular: dobre desinencia (-i / -e)

Page 59: Flexión Nominal latina

PARADIGMAS ADX. 2ª CLASE - Tvocal 1term (II)

Audax, -cis: “audaz, valente”SINGULAR PLURAL

MAS – FEM NEUTRO MAS – FEM NEUTRO

NOM

Audax Audax Audaces Audacia

VOC Audax Audax Audaces Audacia

AC Audacem Audax Audaces AudaciaXEN Audacis Audacium

DAT Audaci AudacibusABL Audaci Audacibus

Page 60: Flexión Nominal latina

Audax, -cis

Nom: Audax

tema

+Audac(i)- s > Audax(síncopa da vocal –i do tema)

-c + –s = x (repres. gráfica)desinencia

Desinencia –s do neutro singular > analoxía co masc. e fem.

Audac(i) + s = audax

* Os neutros polo xeral non levan desinencia

Page 61: Flexión Nominal latina

PARADIGMAS ADX. 2ª CLASE - Tvocal 2term

Fortis,-e: “forte, valente”SINGULAR PLURAL

MAS – FEM NEUTRO MAS – FEM NEUTRO

NOM

Fortis Forte Fortes Fortia

VOC Fortis Forte Fortes FortiaAC Fortem Forte Fortes FortiaXEN Fortis FortiumDAT Forti FortibusABL Forti Fortibus

N,V,AC neutro sing.: vocal –i do tema abre en –e (sílaba final)

Page 62: Flexión Nominal latina

PARADIGMAS ADX. 2ª CLASE - Tvocal 3 termSingular:

Celeber,-bris,-bre: “célebre, numeroso”SING. MASC FEM NEUTRO

NOM Celeber Celebris Celebre

VOC Celeber Celebris Celebre

AC Celebrem Celebre

XEN Celebris

DAT Celebri

ABL Celebri

N,V,AC neutro sing.: vocal –i do tema abre en –e (sílaba final)

Page 63: Flexión Nominal latina

PARADIGMAS ADX. 2ª CLASE - Tvocal 3 termPlural:

Celeber,-bris,-bre: “célebre, numeroso”SING. MASC – FEM NEUTRO

NOM Celebres Celebria

VOC Celebres Celebria

AC Celebres Celebria

XEN Celebrium

DAT Celebribus

ABL Celebribus

Page 65: Flexión Nominal latina

GRADOS DO ADXECTIVO

Grado comparativo Grado superlativo Procedementos analíticos Procedementos sintéticos: comparativo de superioridade

Paradigma Procedementos sintéticos:superlativo de superioridade Comparativos e superlativos irregulares. Comparativos e superlativos formados dende preposicións Frases latinas de comparativos e superlativos irregulares.

Page 66: Flexión Nominal latina

Grado comparativo

Adxectivo calificativo en grado positivo: Expresa a cualidade sen máis.

Claudius altus est Grado Comparativo:

1º termo da comparación (persoa ou cousa): posesión dunha cualidade en grado maior, igual ou

menor ao 2º termo da comparación. Igualdade: Claudius tam altus quam Iulius est Inferioridade: Claudius minus altus quam Iulius est Superioridade: Claudius magis/plus altus quam Iulius

est

Page 67: Flexión Nominal latina

Grado superlativo

Superlativo: 1º termo da comparación (persoa ou cousa):

posesión dunha cualidade no maior ou menor grado dentro dun grupo 2º termo da comparación. (superlativo relativo) Claudius maxime/minime altus inter amicos est

Superlativo absoluto: non existe 2º termo. Cualidade posuída en grado sumo.

Claudius maxime/minime altus est

Page 68: Flexión Nominal latina

Procedementos analíticosProcedemento analítico

(adxectivo + lexemas: adverbios e conxuncións)Comparativo deinferioridade

minus altus (quam)Claudius minus altus quam Iulius est

Comparativo de igualdade

tam altus (quam)Claudius tam altus quam Iulius est

Comparativo de superioridade

magis / plus altus (quam)Claudius magis altus quam Iulius estClaudius plus altus quam Iulius est Propia do Latín vulgar:

fr. plus; ita. più; cast. más; gal, máis; cat. mèsSuperlativo deinferioridade

minime altus (inter)Claudius minime altus (inter amicos) est

Superlativo de superioridade

maxime altus (inter)Claudius maxime altus (inter amicos) est

Page 69: Flexión Nominal latina

Procedementos sintéticos:comparativo de superioridade

Procedemento sintético(adxectivo + morfemas: sufixos)

Comparativo de

superioridade

Adxectivo + sufixo intensivo –ior, ius -ior: mas. e fem / -ius: neutro niger, -gra, -grum > nigrior, -ius Altus, -a, -um > altior, -ius

Modelo da 3ª declinación 2º termo:

Precedido de quam e mesmo caso que 1º termoClaudius altior quam Iulius est Inglés: utiliza a forma sintética –er

Claudius is longer than Iulius

En ablativoClaudius altior Iulio est Cando falta 2º termo > matiz intensivo

Claudius altior est

Cladius altius quam Iulius est Claudius altior Iulio estNom.

1º termoNom.

2º termoNom.

1º termoAbl.

2º termo

Page 70: Flexión Nominal latina

Paradigma do comparativo de superioridade

Altior, -ius: “máis alto”SINGULAR PLURAL

MAS – FEM NEUTRO MAS – FEM NEUTRO

NOM

Altior Altius Altior-es Altior-a

VOC Altior Altius Altior-es Altior-aAC Altior-em Altius Altior-es Altior-aXEN Altior-is Altior-umDAT Altior-i Altior-ibusABL Altior-e Altior-ibus

Modelo: 3ª declinación, temas en consoante.

* As formas do comparativo non aparecen no diccionario

Page 71: Flexión Nominal latina

Procedementos sintéticos:superlativo de superioridade

Procedemento sintético(adxectivo + morfemas: sufixos)

Superlativo de superioridad

e

Adxectivo + sufixo intensivo –issimus, –issima, –issimum Modelo: adxectivos da 1ª clase (masc, fem, neutro) Altus, -a, -um > altissimus, –a, –um Amens, ntis > amentissimus, –a, –um

Adxectivos en –er, e –lis > sufixo –simus, –a, –um Pauper, eris > *Paupersimus > Pauperrimus, –a, –um(asimilación do s– inicial coa consoante da raíz) Facilis, -e > *Facilsimus > Facillimus, –a, –um

Expresión do 2º termo: Xenitivo: Claudius altissimus amicorum est e /ex + ablativo: Claudius altissimus ex amicis est inter / apud + acusativo: Claudius altissimus inter amicos est

Carencia do 2º termo > superlativo absoluto Claudius altissimus est : “Claudio é altísimo, moi alto”

Page 72: Flexión Nominal latina

Comparativos e superlativos irregulares

Positivo Comparativo Superlativo

Bonus, -a, -um Melior, -ius Optimus, -a, -um

Malus, -a, -um Peior, -ius Pessimus, -a, -um

Magnus, -a, -um Maior, -ius Maximus, -a, -um

Parvus, -a, -um Minor, -ius Minimus, -a, -um

Bonus, -a, -um Melior, -ius Optimus, -a, -um

Frases latinas

Page 73: Flexión Nominal latina

Comparativos e superlativos formados a partir de preposicións

Preposición Comparativo Superlativo

intra Interior, -ius Intimus, -a, -um

extra Exterior, -ius Extremus, -a, -um

supra superior, -ius Supremus, -a, -um

infra Inferior, -ius Infimus, -a, -um

ante Anterior, -ius ---------------

post Posterior, -ius Postremus, -a, -um

ultra Ulterior, -ius Ultimus, -a, -umcitra Citerior, -ius Citimus, -a, -um

prope Propior, -ius Proximus, -a, -um

Frases latinas

Page 74: Flexión Nominal latina

Frases latinas: comparativos e superlativos irregulares

De minimis granis fit magnus acervus Est avis in dextra melior quam quattuor extra Omnis saturatio mala, perdicis autem pessima Posteriores cogitationes sapientiores solent esse Omnis turba mala, medicorum pessima De minimis non curat praetor Lex posterior derogat priorem Non faciunt meliorem equum aurei freni

Page 76: Flexión Nominal latina

Grados do adverbio

Adxectivo Adverbio

Positivo Positivo * Comparativo * Superlativo

Fortis, -e Fortiter Fortius Fortissime

Longus, -a, -um Longe Longius Longissime

Acer, -cris, -cre Acriter Acrius Acerrime

Sapiens, ntis Sapienter Sapientius Sapientissime

Malus, -a, -um Male Peius Pessime

Facilis, -e Facile Facilius Facillime

Ferox, -ocis Feroce Ferocius Ferocissime

* A forma do adverbio comparativo é a mesma co Nom. Sing. Neutro do seu adxectivo

* A forma do adverbio superlativo colle o sufixo do adx. Superlativo pero rematada en –e.

Adverbios derivados de adxectivos: sufixos –e; – (i) ter

Page 77: Flexión Nominal latina

BIBLIOGRAFÍA Latín I. Grupo Falerno. Ed. Akal. Madrid 1998 Latín 2º de BUP. SEEC. Francisco Torrent. Ed. G.del Toro.

Madrid 1989.