flexibilisering van het (hoger) onderwijs het voorbeeld ... · flexibilisering van het hoger...

Flexibilisering van het (hoger) onderwijsHet voorbeeld van de Vrije Universiteit Brussel

Ken Leemans & Marc Vandersteen

Wie-is-wie

Marc VandersteenBeleidsmedewerker Departement Onderwijs en Studentenzaken

Ken LeemansStudietrajectbegeleiderFaculteit Letteren en WijsbegeerteFaculteit Sociale Wetenschappen & Solvay Business School

Flexibilisering van het (hoger) onderwijs17-6-2019 | 2

Overzicht

Flexibilisering van het (hoger) onderwijs17-6-2019 | 3

Situering Vlaams hoger onderwijs Vrije Universiteit Brussel VUB Studentenpopulatie:

Nationaliteit Thuistaal Gender Secundair onderwijs Studietrajecten Studierendement Drop-out Doorlooptijd

Flexibilisering Historiek Doelstellingen Instrumenten

Toegang Curriculum Studievoortgang Studentenmobiliteit Leeromgeving

Traject op maat Vrijstellingen Pre- en corequisites Studiebelasting Dag- & avondonderwijs

Studievoortgang Studievoortgangsregels (VUB)

(Instellingsspecifiek) Leerkrediet Vlaamse overheid

(Instellingsoverschrijdend) Studievoortgangsgesprekken

Aandachtspunten Beheersbaarheid Administratie Communicatie Perspectief student

Deel 1: SitueringVUB in het Vlaams hoger onderwijs

Situering – het Vlaamse hoger onderwijs

Professioneel H.O.: Hogescholen - Bachelor - 3 jr./180 ECTS, uitstroom Academisch H.O.: Universiteiten

Bachelor - 3 jr./180 ECTS, doorstroom Master – 1 of 2 jr./60 of 120 ECTS, uitstroom Master-na-master – 1, 2, 3 jr./60, 120 of 180 ECTS Zij-instroom – via schakel-, voorbereidingsprogramma & verkorte bachelor, 45

ECTS

Toegang: vrij, met een diploma Secundair Onderwijs ASO/TSO/KSO/BSO Beperking instroom enkel voor Geneeskunde/Tandarts/Kunstenopleidingen Ijkingstoets voor ingenieursopleidingen Output-financiering van de overheid

17-6-2019 | 5Flexibilisering van het (hoger) onderwijs

Situering – Vrije Universiteit Brussel

Geschiedenis Ontstaan uit de ‘Université Libre de

Bruxelles’ 1970: onafhankelijke instelling de derde van de vijf Vlaamse

universiteiten 3 campussen

8 faculteiten 30 Bachelors (2 ENG) 81 Masters (32 ENG) 27 Master-na-masters (12 ENG) 8 educatieve masters


128 nationaliteiten 3.411 internationale

studenten (21,5%) waarvan: 52% uit EER-landen

(top 5: NED – D – IT – SP –ROEM)

48% uit niet-EER-landen (top 5: CHINA – TURKIJE –INDIA – IRAN – VIETNAM)

24,4% in BA-opleidingen –12,3% van de BA-studenten zijn internat. studenten

38,3% in MA-opleidingen –23,5% van de MA-studenten

4,7% in Advanced MA-opleidingen – 22,3% van de Adv. MA

19% in PhD 13,7% in ‘andere

opleidingstypes’


Situering – kenmerken studentenpopulatie - nationaliteit

Situering – kenmerken studentenpopulatie - trajecten

14.417 reguliere studenten in ‘opleidingen’ ‘16-’17

46,9% Bachelorstudenten(waarvan 25,6% generatiestudenten)

38,5% Masterstudenten

5% Advanced Masterstudenten

8,2% ‘anderen’(o.m. zij-instroom, Erasmus, creditcontract, …)

Werkstudententrajecten

17-6-2019 | 8

1729

5033

5550

713

1448

95

112

1185

studenten in traject '16-'17

Generatie BA MA MNM PhD PG Lerarenopl. andere'

Flexibilisering van het (hoger) onderwijs

Situering – kenmerken studentenpopulatie – secundair onderwijs

17-6-2019 | 9

84%

13%

2% 1%

Generatiestudienten volgens type secundair onderwijs

ASO TSO KSO BSO

74,3

42,1

66,2

8

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

ASO TSO KSO BSO

Studierendement generatiestudenten volgens type S.O.

Studierendement


Situering – kenmerken studentenpopulatie – secundair onderwijs

17-6-2019 | 10

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

< 60% 61-70% 71-80% 81-90% 91-100%

%

Studierendement generatiestudenten gerelateerd aan het eindcijfer laatste jaar Sec. Ond.

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

0/1/2u. 3u. 4u. 5u. 6u. 7u. 8u.

%

Studierendement generatiestudenten gerelateerd aan het aantal uren wiskunde laatste jaar Sec. Ond.


Situering – kenmerken studentenpopulatie - gender

17-6-2019 | 11

47,2 46,6 43,4 39,147,9

52,8 53,4 56,6 60,952,1

Generatie Bachelor Master Schakel Voorbereiding

Participatie volgens gender

Mann. vrouw.

64,1

71,5

84,4

51,8

65,8

73,278,3

90,3

67

75,5

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Generatie Bachelor Master Schakel Voorbereiding

Studierendement volgens gender

Mann. Vrouw.


Situering – kenmerken studentenpopulatie - thuistaal

17-6-2019 | 12

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Nederlands Frans andere taal Ned. en Fr. Ned. en anderetaal

Fr. en anderetaal

meerdereandere talen

%

Studierendement generatiestudenten gerelateerd aan de thuistaal


Situering – kenmerken studentenpopulatie - studierendement

17-6-2019 | 13

50

60

70

80

90

100

'09-'10 '10-'11 '11-'12 '12-'13 '13-'14 '14-'15 '15-'16

Studierendement volgens type curriculum

Gener. BA 1-jr. MA 2-jr. MA SCH VRB


Situering – kenmerken studentenpopulatie - doorlooptijd


Situering – kenmerken studentenpopulatie – drop-out

17-6-2019 | 15

20

24

28

32

36

40

'08-'09 '09-'10 '10-'11 '11-'12 '12-'13 '13-'14 '14-'15 '15-'16

%

academiejaren

Drop-out ratio

Drop-out ratio


Deel 2: Flexibilisering

Traject op maat

Flexibilisering van het Hoger Onderwijs - context

Hervorming van het Vlaamse Hoger Onderwijs in Europese context

1999 - Bologna-verklaring 2003 – Structuurdecreet: graduaat/kandidaat/licentie bachelor/master 2004 – Flexibiliseringsdecreet: studiejaar credits

Schaalvergroting en rationalisering

Fusies van instellingen Integratie en academisering van opleidingen


Flexibilisering van het Vlaamse Hoger Onderwijs - doelstellingen


Flexibilisering van het Hoger Onderwijs - doelstellingen

Het vergroten van de deelname en van het studiesucces van ‘niet-modale studenten’

studenten uit ‘kansengroepen’ Oudere studenten Werkende studenten

Het vergroten van studentenmobiliteit Het verlagen van de grote drop-out Het stimuleren van Life Long Learning


Flexibilisering van het Hoger Onderwijs - instrumenten

Flexibilisering van de toegang Erkenning van verworven competenties

Flexibilisering van het curriculum Modeltraject vs. Individueel studietraject

Flexibilisering van de studievoortgang accumuleren van credits

Flexibilisering van de studentenmobiliteit Transfer van credits

Flexibilisering van de leeromgeving Werkvormen, studiemateriaal, evaluatie en toetsing


Flexibilisering van het Hoger Onderwijs - traject op maat

Pre- en corequisites

Prerequisite Geslaagd voor een

eerder opleidingsonderdeel

Corequisite Gelijktijdig opnemen

van 2 opleidingsonderdelen

Minimaal # ECTS Stage, eindscriptie


Studiebelasting

Student kiest zelf studiebelasting per academiejaar Standaard max. 66

ECTS

Kan invloed hebben op kinderbijslag, studiefinanciering, …

Spreidingstrajecten

Geïndividualiseerd traject

Bewaken logische samenhang

Spelregels Pre- en corequisites Aantal ECTS

Flexibilisering van het Hoger Onderwijs - traject op maat

Studievorm

Dagonderwijs

Avondonderwijs

Blended learning


Vrijstellingen

Eerder verworven competenties (EVC) Vooral door

professionele ervaring

Eerder verworven kwalificaties (EVK) Eerder behaald

opleidingsonderdeel

Deel 3: StudievoortgangHoud ze op het juiste spoor

Studievoortgang - instellingsspecifiek

Interne studievoortgangsregels: Elke instelling hoger onderwijs in Vlaanderen bepaalt eigen studievoortgangsregels

Standaardverwachting VUB: De student slaagt voor minimaal 60% van het aantal opgenomen ECTS-credits

Bindende studievoorwaarden: minstens 75% behalen+ slagen voor alle vakken waarvoor al 2x ingeschreven en niet behaald

Geen enkel credit behaald? De inschrijving wordt voortaan geweigerd


Studievoortgang - instellingsspecifiek

Praktijkvoorbeeld:

BA-student Kinesitherapie met bindende voorwaarden + ingeschreven voor voorbereidings- en masterprogramma Bedrijfskunde.

Goede studievoortgang in opleiding Bedrijfskunde Kan niet voldoen aan bindende voorwaarden in bachelor Kinesitherapie Gevolg: student kan voor beide opleidingen niet meer inschrijven



Externe studievoortgangsregels die primair instellingsoverschrijdend zijn

Tool van de Vlaamse overheid om studievoortgang te monitoren en de student aan te zetten tot een bewuste studiekeuze

Rugzak van 140 studiepunten

niet van toepassing voor schakelprogramma’s, voorbereidingsprogramma’s, postgraduaten en master-na-masteropleidingen

Studievoortgang - instellingsoverschrijdend

Studievoortgang - opvolggesprekken

• Februari – maart: studievoortgangsgesprekken na 1ste examenperiode• Nieuwe studenten die geen 60% behalen worden uitgenodigd op gesprek• Doel:

• Informeren, remediëren en verwijzen naar begeleidingsopties• Eventueel heroriënteren

• September: studievoortgangsbewakinggesprekken na 2de zittijd• Alle studenten met bindende voorwaarden• Doel:

• Toelichten van het behaalde resultaat en de gevolgen ervan• Remediëren en doorverwijzen naar specifieke begeleiding


Deel 4: Aandachtspunten

Keep it simple

Aandachtspunten - beheersbaarheid

Beheersbaarheid

ICT-technisch Roostering van les- en examenactiviteiten Programmatorisch:

Overzicht voor student, docent en administratie Programmaopbouw en -wijzigingen Bewaking studievooruitgang wordt complex


Aandachtspunten - administratie en communicatie


Administratie

Meer druk op administratie: Registraties Monitoring traject Nood aan coaches /

trajectbegeleiders Toenemende juridisering

(beroepsprocedures)

Communicatie

Spelregels (en gevolgen) waarbinnen men zijn traject kan samenstellen

Bereiken van studenten

Aandachtspunten - perspectief student


• Studenten behoren niet meer tot een vaste groep• Verkeerd gevoel van goede studievoortgang & uitstelgedrag• Strategisch gebruik van 2de zittijd als spreiding van de studiebelasting• Onbedoelde studievertraging en uitval• Shopgedrag tussen opleidingen en instellingen• Meer verantwoordelijkheid bij student

Eindbeschouwing


Keep it simple

Stem de flexibilisering af op de doelstellingen en -publiek

Maak de spelregels duidelijk

flexibilisering van het (hoger) onderwijs het voorbeeld ... · flexibilisering van het hoger...

Documents