fİİl deĞİlİm, İsİm kÖkÜnden tÜremem, fİİl kÖkÜnden...

109

Upload: others

Post on 07-Sep-2019

22 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm
Page 2: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

FİİL DEĞİLİM,

FİİLE BENZERİM.

İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM,

FİİL KÖKÜNDEN TÜRERİM.

İSİM,SIFAT,ZARF OLURUM,

CÜMLELERİ BİRLEŞTİRİRİM.

SANA KOLAYLIK OLSUN

EKLERİMİ BUL BENİM.

Page 3: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Eylemsiler (Fiilimsiler) :

Fiilden türeyip cümlede isim,sıfat, zarf,görevlerinde

kullanılan, yan cümlecik kuran kelimelere fiilimsi denir.

Page 4: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Eylemsilerin Özellikleri :

Fiilimsiler, kip ve kişi ekleriyle çekimlenemezler.

Bu yönleriyle tam eylem sayılmazlar.

Page 5: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Fiilimsiler çekimlenemedikleri için kurallı cümlelerin sonunda

bulunmazlar. Sadece sonlarına ek-fiil getirilerek yüklem olabilirler.

Bir fiilimsi ek-fiil alarak temel cümlenin yüklemi olabilir.

Ör: En sevdiği şey kitap okumaktır.

Page 6: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Fiilimsi ekleri yapım ekidir. Bu mantıkla düşünürsek bütün fiilimsiler türemiş yapılıdır.

Ör: Dağa çıkış zor, iniş kolay olur.

Page 7: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Yan Cümle Kurarlar :

Eylemsiler, bir temel cümle içinde yan cümle kurma özelliği gösterir ve temel cümleye herhangi bir öğe olarak bağlanır.

Eylemsiler, yan cümlenin yüklemi olurlar. Temel cümlenin yüklemini oluştururlarsa yan cümle kuramazlar.

Page 8: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Örnek :Yan Cümle Temel CümleSora sora Bağdat bulunur.Zarf tümleci

Atılan ok geri dönmez.Özne

Page 9: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Yan Cümle Temel Cümle

Bu gidişi hiç beğenmiyorum.

Belirtili Nesne

Pencereye çıkana taş atıyorlardı.

Dolaylı Tümleç

Page 10: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

İçinde fiilimsi olan cümle, yapıca birleşik cümledir.

Ör: Tatilimi Gümüşhane’de geçireceğim. (BASİT CÜMLE)

Ör: Tatili Gümüşhane’de geçirmeyi düşünüyorum. ( BİRLEŞİK CÜMLE)

Page 11: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Yüklemi eylemsi olan cümle, yüklemine

göre ad cümlesidir.

En sevdiği şey kitap okumaktır.

isim cümlesi

Bütün amacımız üniversiteyi kazanmaktı.

isim cümlesi

Page 12: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Fiilimsilerin iki tür görevi vardır:

1. Bazı fiilimsiler isim, sıfat, zarf gibi ad soylu sözcüklerin görevlerini yaparlar.

İSİM- Çalışmak, insanları başarıya götürür.

Okuma,insanın ruhunu güzelleştirir.

Page 13: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

SIFAT- Kızarmış patates ister misin?

Orada pek çok tanıdıkdostumuz var.

ZARF- Çevreye bakarak yürüyordum.

Küçük çocuk annesinden ayrılırken çok ağladı.

Page 14: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

2. Fiilimsiler yan cümleler kurarak birleşik cümleler oluşturur. Bu durum Türkçede anlatıma büyük bir kıvraklık ve rahatlık kazandırır.

Ör: Adam dün evi kiraladı ve parayı ödedi.

Dün evi kiralayan adam parayı ödedi.

Page 15: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Merve Hanım, kitabını okudu ve uyudu.

Kitabını okuyup uyudu.

Yunus Bey, manava gitti ve üzüm aldı.

Manava giderek üzüm aldı.

Page 16: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Eylemsiler, Görevleri Yönünden Üç Grupta İncelenir :

Ad-Eylemler (İsim-Fiiller) :

Her varlığın bir ismi olduğu gibi fiillerinde ismi vardır. Buna göre, isim-fiil fiilin adıdır. İşte fiilden türeyip isim gibi kullanılan bu fiilimsilere isim-fiil denir.

Page 17: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Fiillere getirilen “-mak, -mek, -ma, -me, -ış, -iş” ekleriyle türeyen ve eylem adı olarak kullanılan sözcüklerdir.

MA – IŞ -MAK

Page 18: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Ör: Oraya gitmek ve bir süre dinlenmek istiyorum.

Ders çalışmayı ve kitap okumayıseviyor.

Adamak kolay, ödemek zordur.

Şiir okuyuşumu çok beğendiler.

Sınıfa bakmayı unutma.

Page 19: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Görüş alanımız dışında kaldı.

Onun ayrılışı hepimizi üzdü.

Bir bakışa bir gülüşe aldandım.

Günde bir saat koşması gerekiyor.

Anlatılanlara inanmak istemiyor.

Page 20: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

ÖNEMLİ: Olumsuzluk eki olan -me –ma ile

İsim-fiil eki olan karıştırılmamalıdır.

Olumsuzluk eki her zaman fiilimsi ekinden önce gelir.

Ör: Onu affetmemesi gerekirdi.

Sözlerime aldırmayışına ne demeli.

Page 21: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Bugün yaramazlık yapmamalısın.

Beni aramamasına üzüldüm.

Beni görmemek, anlamamak değildir.

Page 22: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Ad-Eylemlerin Özellikleri :

“-mak, -mek, -ma, -me, -ış, -iş” eklerini alan sözcükler eylem anlamlarını yitirip varlık ya da nesne adı türetirse, ad-eylem olarak alınamazlar.

Örnek :

Bakkaldan ekmek aldım.

Çocuklar dondurma yiyor.

Salondaki bağırışlar yüzünden kimse kimseyi duymuyor.

Page 23: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Annem güzel dolma yapar.

İşçiler kazma getirmemiş.

Karacaoğlan, koşmalarıyla ünlüdür.

Buralar fazla yağış alır.

Annem yemeğe arkadaşını çağırdı.

Page 24: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Babam güzel bir çakmak almış.

Yarım kilo kıyma istiyorum.

Bu paketleri danışmaya bırakın.

Fatih, bağlamayı güzel çalar.

Gözlerine sürme çekmiş.

Page 25: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

İsim-fiiller, ad görevli sözcükler oldukları için çoğul eki ve ad durum ekleriyle çekime girer.

Örnek : Çalışmalar, bakışlar, gülmeyi,

okumaya, oturmamda, gülmesinden,

Page 26: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

İsim-fiiller bir adla birleşerek ad tamlaması kurarlar. Bu tamlamada tamlayan ya da tamlanan sözcük olarak kullanılırlar.

Ör: atların koşması, çalışmanın yararları, çocuğun gülüşü, okumanın kuralları,atışların birincisi,

Page 27: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Ad-eylemler, ek-eylem olarak yüklem görevinde kullanılabilir ve ad cümlesi kurabilirler.

Beni üzen ansızın gidişiydi. (Ad cümlesidir.)

Ad-eylemler cümle içinde özne nesne ve dolaylı tümleç görevinde kullanılır.

Örnek :Okumayı çok seviyorum.NesneArtık çalışmaya başlayalım. Dolaylı Tümleç

Page 28: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Bir sözcüğün isim- fiil olup olmadığını anlamanın bir yolu da isim-fiil ekinden önce olumsuzluk eki olan “-me-ma”yıgetirmektir.

Eğer anlam bozulmuyorsa o sözcük isim-fiildir, anlam bozuluyorsa isimdir.

Page 29: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Ör: Gelirken üç ekmek al.Gelirken üç ekmemek al.

(Bu cümlede anlam bozulduğuna göre isimdir.)

Seninle anlaşmaya geldim.

Haftaya dönmek üzere Yalova’ya gidecekler.

Page 30: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Bir gülüşün ömre bedel.

Gün biter gülüşün kalır bende.

Seninle akşamları yürüyüşe çıkardık.

Adamın yalvarışlarını bir görecektin.

Madem ki yükseliş var iniş olmaz olur mu?

Unutuş, unuturlar seni de.

Bu kucaklayış belki de bir haykırışın sesiydi.

Sana bakmak Allah’a inanmaktır.

Yaşamak, ölmekten zor.

Buralardan gitmek istiyorum.

Seni bile özlemek istemiyorum bu akşam.

İçimde maziden kalma duygular var.

Onula yeniden başlamayı düşünüyor musun.

Page 31: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Sıfat-fiiller (Ortaçlar) :

Fiillerden türeyerek sıfat görevinde kullanılan sözcüklerdir.

An-ası-mez-ar-dik-ecek-miş

Page 32: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Güzel çiçekler topladık.

Bahçede, açmamış çiçekleri topladık.

Benim mavi bir elbisem var.

Köyden giden insanlar geri gelmediler.

Köyden gidenler geri gelmediler.

Adlaşmış sıfat

Page 33: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Sabreden derviş muradına ermiş.

Görünen köy kılavuz istemez.

Her doğan gün yeni bir başlangıçtır.

Dayanılmaz bir çiledir bu.

Dönülmez akşamın ufkundayız.

Veren el alan elden üstündür.

Page 34: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Daha yaşanacak günler var.

Başıma gelmedik kaza kalmadı.

Burada tanıdık kimse yok.

Seninle görülecek bir hesabımız vardı.

O, bizim tanımış yazarlarımızdandır.

Page 35: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Gören gözün görmez oldu.

Akan su pislik tutmaz.

Çekilmez adamı kim çekecek.

Yapılacak işleri sırasıyla gözden geçirdi.

Yaşanası güzellikler, bizi bekliyordu.

Page 36: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

O bildik tavrıyla şöyle bir gülümsedi.

Çözülmüş testleri tek tek dosyaladı.

Pişmiş aşa su katılmaz.

Çözülmüş soruları tekrar çözün.

Page 37: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Sıfat-fiil ekleriyle kip ekleri karıştırılmamalıdır.

Filmin konusunu yaşanmış bir olay oluşturuyor. fiilimsi

Filmde aktarılan olaylar yaşanmış.

fiil

Page 38: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Onlarla görülecek bir hesabımız var.

fiilimsi

Bu hesap elbet bir gün görülecek.

fiil

Page 39: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Dönülmez akşamın ufkundayım, vakit çok geç. (sıfat-eylem)

Dönülmez bir daha bu sözden. (geniş zaman kipi)

Görür gözüm görmez oldu.(sıfat eylem)

Görür, gözüm; söyler dilim.(geniş zaman kipi)

Page 40: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Sıfat-Eylemler, kendilerinden sonra gelen adın yerini tutacak şekilde kullanılırlarsa, tür yönünden adlaşır ve adlaşmış sıfat oluştururlar.

Örnek :

Gelmeyen öğrenci var mı?

Gelmeyen var mı?

Adlaşmış Sıfat

Page 41: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Tekkeyi bekleyen derviş çorbayı içer.

Sıfat-fiil

Tekkeyi bekleyen çorbayı içer.

Adlaşmış Sıfat

Ağlayanın malı,gülene hayır etmez.

Gelen gideni aratır.

Page 42: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Oturanın yürüyene borcu vardır.

Atı alan Üsküdar’ı geçti.

Tahtaya çıkanlar, yerlerine oturdu.

Yeni binenler ayakta kalmıştı.

Page 43: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Sıfat görevinde kullanılmayan sıfat-fiiller de vardır. Bunlar yine sıfat-fiildir.

Aslında bu soruyu soracağınızı hiç ummuyordum.

Şairin Kadıköy’de yaşadığını duydum.

Seni arayan babanmış.

Page 44: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Hep bilinen şeylerden bahsetti durdu.

İşe erken başlayan erken verim alır.

Gelen adayların kaydını yapıyorlar.

Akan kanı durdurmalı önce.

Kaçan mahkûmları yakalamışlar.

Okuduğum son kitap

Okuyacağım ilk kitap

Yapacağımız işler

Yapılacakları belirledim.

Geleceği varsa göreceği de var.

Diktiğimiz fidanlar meyve vermeye başlamış.

Page 45: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

3.ZARF-FİİL (BAĞ-FİİL-ULAÇ)

Birleşik cümlelerde, iki cümleyi birbirine bağlayan fiillere getirilen bazı eklerle türeyen genellikle durum ve zaman zarfı görevinde kullanılan sözlerdir.

Zarf-fiil ekleri şunlardır: -ken,-alı,-asi,-e,-ince,-ip,-arak,-dıkça,-meksizin

a) Durum ekleri: -erek-arak, -a-e, -ken-meksizin,-diği halde.

Page 46: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Zarflar

koşmuş.

gittik.

Yavaş

Akşam

Yukarı

Biraz

Hızlı

Sabahleyin

Aşağı

Çok

Durum

Zaman

Yön

Miktar

Durum

Zaman

Yön

Miktar

Fiil

Fiil

Page 47: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Ör: Giderek artıyor yanlızlığımız.

Ara vermeksizin okuyor.

Gülerek konuşmayınız.

Ahmet gülerek geldi.

Eve koşa koşa gitmiş.

Kaya, çalıştığı halde kazanamadı.

Page 48: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

c) Zaman ekleri: Zaman bildirirler.

-ınca,-r…mez,-inceye kadar,-eli,- eli beri,-dıkça,-eceği zaman,-dikten sonra…

Eve gelince herkes sevinirdi.

Babasını görür görmez seslendi.

Sınavı kazanıncaya kadar çalıştı.

Page 49: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

b) Bağlama ekleri: iki cümleyi bağlarlar.

Ekler: -ıp, -erek.

Ör: Onu örnek alıp çalışıyorum.

Oturup da konuşamadık seninle.

Arkadaşlarına atıp tutarak bir şey kazanamazsın.

Çalışıp kazandı.

Page 50: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Annem gideli beri uyuyamıyorum.

Çocuğu gördükçe üzülüyor.

Geleceği zaman haber ver.

Gelir gelmez bizi ara.

Onu görür görmez tanıdım.

Sen geleli neşesi arttı.

Page 51: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Yağmur yağalı dışarı çıkmadı.

Sıkıntılarını söyledikçe rahatlıyordu.

Yazıyı okur okumaz sinirlendi.

Gülünce gözlerinin içi gülüyor.

Sen gidince bak neler oldu.

Köye elektrik geleli yıllar oldu.

Page 52: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

İbibikler öter ötmez ordayım.

Sütler kaymak tutar tutmaz ordayım.

Ağladıkça dağlarımız yeşerecek.

Zil çalınca dışarı çıktık.

Acıkınca kantine indik.

İçeri girer girmez bağırmaya başladı.

Page 53: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Canım sıkıldıkça şiir okurum.

Kar yağınca herkes sokaklara döküldü.

İlk okuduğumda iyi anlayamamıştım.

Uyurken hep sayıklar.

Gün ağarırken düştük tarla yollarına.

Uyumadan önce de yarım saat kitap

okunabilir.

Gelir gelmez seni sordu.

Page 54: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm
Page 55: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm
Page 56: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Aşağıdaki ifadelerden doğru olanın yanına (D), yanlış olanın yanına (Y) işareti koyunuz.

( ) 1. Fiilimsi ekleri fiil kök veya gövdelerine gelir.

( ) 2. Fiilimsiler yardımıyla çok uzun cümleler kurabiliriz.

( ) 3. Fiilimsiler her zaman cümlenin ortasında bulunur.

Page 57: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

( ) 4. Fiilimsi eki almış bazı kelimeler isim görevinde kullanılır.

( ) 5. Fiilimsiler cümle içinde isim, sıfat ve zarf görevlerinde kullanılır.

.

Page 58: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

( ) 6. Fiilimsi olan cümlelerde genellikle birden fazla yargı bulunmaktadır.

( ) 7. Zarf fiiller, cümleye zaman ve durum anlamı katar.

Page 59: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Aşağıdaki cümlelerde fiilimsilerin altını çizip hangi tür fiilimsi olduklarını yazınız.

Bazı yazarlar, masalarının başına oturup

Gerçek dünyayı hatırlamaktan başka bir şey yapmazlar.

Page 60: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Onların yazdıkları birçok kitap

aslında gerçek hayatlarımızdaki

unutuşlarımızı ele alır.

Page 61: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Belki de yazarları

unuttuklarımızı bize

hatırlattıkları için çok

severiz.

Page 62: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Bizler kitapları okurken,

ister istemez, günlük hayatta

yaşanan pek çok şeyi de

o kitaplara katarız.

Page 63: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Oluşturulan bir roman

kahramanı ne kadar

karmaşık olursa olsun

gerçek bir insan gibi olamaz.

Page 64: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Ancak hepimiz bir kitabın

ilk sayfasını açar açmaz

oradaki kahramanların

gerçek olduğuna inanmaya

başlarız.

Page 65: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Sonra da içine girdiğimiz bu masal

dünyasında doya doya gezeriz.

Çok iyi hatırlıyorum, bir zamanlar

gazetede şöyle bir söz okumuştum:

“Hiçbir şey hayat kadar ilgi çekici olamaz; kitaplar hariç…”

Page 66: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm
Page 67: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Aşağıdaki cümleleri fiilimsi eklerini kullanarak dolaylı anlatım cümlesine

dönüştürünüz.

Örnek: Ayşe, annesine “Benim ödevlerime

yardım eder misin?” dedi.

Ayşe, annesinden ödevlerine yardım

etmesini istedi.

Page 68: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Öğretmen, öğrencilere “Biraz sonra sizlere ilginç bir olay

anlatacağım.” dedi.

………………………………………………………

………………………….………………………….

Page 69: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Ünlü bir tiyatrocumuz “Hayat

bir sahnedir.” der.

………………………………………………………….

………………………………………………………….

Page 70: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Arkadaşıma “Sınavın ne zaman olacağı hakkında

hiçbir bilgim yok.” dedim.

……………………………………………………………

……………………………………..……………………

Page 71: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm
Page 72: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Altı çizili kelimenin görevini söyleyiniz…

Bu bölgede güzelliğiyle ünlenen birçok

çağlayan bulunmaktadır.

Ekmek alması için babasının verdiği parayı düşürmüş.

Page 73: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Birçok yazar bu şehrin güzelliklerini kitaplarına konu etmiş.

Tarlalarına buğday ekmekisteyen çitçiler yağmurun yağmasını bekliyor.

Page 74: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Senin bu konudaki görüşlerine

kesinlikle katılmıyorum.

Uzmanlar, avlanmak için denize çıkan balıkçıları görüşmesafesi konusunda uyardı.

Page 75: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Besinleri dondurma onları uzun süre saklamak amacıyla kullanılan yaygın bir yöntemdir.

İş makinelerinin yaygınlaşması kazma, kürek gibi el aletlerinin pabucunu dama attı.

Page 76: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Ateş yakmak isteyen gençlerden birisi çakmak istemek için yanımıza geldi.

Baharın ilk günlerinde çokça yenilen

dondurmanın sağlık için bazı

sakıncaları olabilir.

Page 77: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm
Page 78: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimeleri ve aldıkları ekleri inceleyiniz. Eklerin adlarını yazınız.

Ör: O, dergilerde yazdığı çocuk şiirleriyle tanınmış. (zaman eki)

Tanınmış bir yazarla karşılaştınız mı hiç? (sıfat fiil eki)

Page 79: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Yarın öğleden sonra arkadaşım gelecek.

Yarın öğleden sonra gelecekarkadaşımı uzun zamandır görmemiştim.

Arkadaşım, geleceğini söylemesine rağmen gelmedi.

Page 80: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Okulumuzun düzenlediği bu önemli toplantıda, öğrencilerin geleceğitartışılacakmış.

Tren istasyonunda beklerken tanıştığımız bu adamı hepimiz tanıdık.

Bu koskoca şehirde tanıdık bir yüze rastlayamamak benim için çok doğaldı.

Çarpık yapılaşmayla bu güzelim yer, benim tanıdığım kasaba olmaktan çıkmıştı

Page 81: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

O, her sabah denize doğru uzanan

geniş bir yolda, yavaş adımlarla

saatlerce koşar.

19 Mayıs törenleri için hazırlanan

öğrenciler, koşar adım yürüyorlardı.

Page 82: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Başarıya susamış bir insanın kazanma azmi, hiçbir zaman tükenmez.

Zirveye giden yolda tükenmez bir azimle çalışmak gerekir.

Page 83: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Sonbaharın gelmesiyle birlikte ağaçların bütün yapraklarısararmış.

Altın gibi sararmış yapraklara basa basa küçük bir dağ yolundan

ilerliyoruz.

Page 84: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm
Page 85: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Aşağıdaki cümleleri yanlarındaki zarf fiil eklerini kullanarak birleştiriniz.

Ör: Ben sınava hazırlanıyordum.

O sırada arkadaşlarım televizyon seyrediyordu.(-ken)

Ben sınava hazırlanırken arkadaşlarım da televizyon seyrediyordu.

Page 86: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Çevremiz her geçen gün daha da kirleniyor. Bununla birlikte insanların sağlığı da bozuluyor. (-dıkça)

…………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………..

Page 87: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Eski eşyalarımı karıştırıyordum. Tam o sırada çocukluk günlerimi hatırladım. (-ken)

………………………………………….........

………………………………………………..

Page 88: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Sabah başlayan yağmur hiç durmuyor,

sürekli yağıyordu. (-madan)

…………………………………………………………………………

………………………………………………………………………….

Page 89: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Birdenbire kapının zili çaldı, çok

korktum. (-ınca)

…………………………………………………

………………………………………………..

Page 90: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Şemsiyesi yere düşmüştü.

Eğildi ve onu yerden aldı. (-arak)

……………………………………………………………….

……………………………………………………………….

Page 91: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Sen bizim eve geldin.

O zamandan beri çok mutluyum.

(-alı)

……………………………………………………………….

………………………………………………………………..

Page 92: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Eve git.

Hemen bana telefon et. (-ır ....-mez)

………………………………………………………………..

………………………………………………………………….

Page 93: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Fiilimsi olan kelimeleri bularakaltlarını çiziniz ,

boşluklara türleriniyazınız.

Page 94: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Televizyon izlerken uyumuş. ……………………

Adam bilmeden konuşuyor. …………………..

Bunu gelince konuşuruz. ……………………..

Yürüdükçe yol tükenir. ………….

Page 95: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Koşa koşa gitti. ……………………………………

Görünen köy kılavuz istemez. …………………..

Öpülesi elleri vardı analarımızın. ……………….

Düşe kalka büyüdü. …………………………….

Güle güle gidin. ………………………….

Page 96: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Kitap okumayı severim. …………………………………

Buraya geleli huzurum kaçtı. ……………………….

Gelir gelmez uyudu. …………………………………..

Soru çözmek zevkli bir uğraş. …………………….

Atları öldüresiye kırbaçladı? …………………………

Onun şiir okuyuşunu görmeliydiniz. ……………..

Page 97: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Bu şehre geleli tam altı yıl olmuştu. …………..

Görür gözüm görmez oldu. ……………………..

Kardeşim yanımıza koşa koşa gelmişti. …….

Sınıfa gülerek girdi. …………………

Bu şehirde anlaşılmaz olaylar oluyor. ………

.

Page 98: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Kitap okurken sanki kendinden geçerdi. ……………

Size biraz bilinmedik fıkralar anlatayım. …………

Çözülecek soruları da yanında getir. ………………

İçeri girer girmez konuşmaya başladı. ……………

Gözlerimin içine bakarak konuşuyordu. ……………

Page 99: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Kızarmış ekmekler ne güzel kokuyor. ……

Çalışınca elbette başarılı olursun. …………

Gittikçe artıyor yalnızlığımız. …………………

Eve gidip gelecekti. …………………………

Yetişmiş insan kıymetlidir. ……………

Page 100: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Akan kanı durdurmalı önce. ………………………….

Kaçan mahkûmları yakalamışlar. ……………………

Uzun süre tartışılacak bir konu bulduk. ……….

İnsanlar yaşamak için çalışıyorlar. ……………….

Beni anlamak bu kadar zor mu? ………………….

Ondaki çalışma hırsına hayranım. …………………

Page 101: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Çalışmak hem de çok çalışmak. ……………………….

Bir bakışı ömre bedeldir. …………………………………

Ölüm hayatı tazelemektir. ……………………………….

Koşar adım eve gitti. …………………………………………

Hep bilinen şeylerden bahsetti durdu. ……………..

Gelen adayların kaydını yapıyorlar. …………………….

Page 102: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

ÖRNEK SORU: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde

fiilimsi vardır? (1996 FL/AÖL)

A) Yolda pek çok tanıdık kimseyle karşılaştık.

B) Biraz konuştuk, sonra ayrıldık.

C) Onu uzaktan gördük, ama yetişemedik.

D) Okuldan çıktık, hemen eve geldik.

Page 103: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

ÖRNEK SORU: Aşağıdaki cümlelerin

hangisinde sıfat-fiil yoktur? (1996

FL/AÖL)

a)Günlerce düşünüp çalışarak bir

program yaptık.

b) Yapılacak işleri öncelik sırasına göre

dizdik.

c) Bulunduğumuz çevreyi ayrıntılarıyla

tanıdık.

d) Bu arada bizi üzen olaylar oldu.

Page 104: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Güldürü dergileri, neden bu kadar çok okunuyor

sanıyorsunuz? Onca sorun, çevre kirliliğinin,

savaşın, ölümün, çıkarcılığın, cahilliğin yer

aldığı dünyamızda sevgi, iyimserlik ve neşeye

her zamankinden fazla gereksinimimiz var da

ondan. Bu nedenle hayatınızı daha güzel

yaşamak istiyorsanız, önce içinizdeki güzel-

likleri geliştirin, ortaya çıkarın, sevinin, düşünün,

konuşun, iyimser olun ve bütün bunları elde

etmek için de doyasıya gülün.

Bu parçada kaç eylemsi vardır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Page 105: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Yolda iki kişi gidiyor. Biri uzun boylu, biri orta.

Geniş yol uzanıp gidiyor, gençlik yıllarının

büyücek bir bölümünü geride bırakan iki kişi

hararetli bir konuşmaya dalmış, sağlarına

sollarına pek dikkat etmeden, birkaç gündür

sürekli yağan yağmurun yer yer göllendirdiği

dar kaldırım üzerinde ağır ağır yürüyor.

Bu parçada kaç eylemsi vardır?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

Page 106: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

(I) Çocukken insanları çöp adam gibi yapardık.

(II)-Dağlar koni şeklinde olurdu. (III) Evleri de

sembolik bir geometriyle resmederdik. (IV)

Ağaçlan çizerken bir gövdenin üzerine

yaprakları, hatta dalları olmayan bulutsu bir

yuvarlak oturturduk. (V) En fazla yeşile boyar ve

"işte ağaç" derdik.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin

hangisinde eylemsi kullanılmıştır?

A) I. B) II. C)III. D) IV. E) V.

Page 107: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

(I) Kimi genç şairler yazdıklarını göndermekle

kalmayıp kendileri de gelirler beni görmeye. (II)

Dinlerim ya da kendim okurum o gençlerin şiirlerini.

(III) Çoğu bakarım sevebileceğim şiirlerden değil. (IV)

Güzel, çirkin diye yargılamıyorum şimdi, belki güzel,

çok güzel, yıllar boyu beğenilecek şiirler; ama benim

hoşlandığım türden değil. (V) Mutlaka öylelerini de

beğenenler vardır.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde

"isim-fiii, sıfat-fiil, zarf-fiil"in üçünün de örneği

vardır?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

Page 108: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Bir yazarın kitabının aynı anda birkaç

yayınevi tarafından basılması garip geliyor

bana. Yazar yaşarken bir yayınevine yayın

hakkını verebilir. Bu durumda sadece o

yayınevi o kitapları basar. Oysa bizde telif

sorunu olmadığı için isteyen yayınevi istediği

kitabı basıp yayımlıyor. Batı'da yazarın

ölümünden yetmiş yıl geçmedikçe, aynı

kitabı şu veya bu biçimde birden fazla

yayınevi basamaz.

Bu parçada kaç zarf fiil vardır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Page 109: FİİL DEĞİLİM, İSİM KÖKÜNDEN TÜREMEM, FİİL KÖKÜNDEN …img.eba.gov.tr/593/1bf/348/69b/d48/e14/515/899/945/585/dc4/c2f/cfe/3ca/... · fİİl deĞİlİm, fİİle benzerİm

Mehmet KARAAĞAÇ

TÜRKÇE ÖĞRETMENİ