fjalor i shprehjeve lidhur me diskriminimin

8/9/2019 Fjalor i shprehjeve lidhur me diskriminimin

1/115

Fjalori shprehjevelidhur mediskriminimin&


2/115

FJALOR I SHPREHJEVELIDHUR MEDISKRIMINIMIN

Shkup, 2008


3/115

BotuesQendra Maqedonase pr Bashkpunim Ndrkombtar

Pr botuesinSasho KlekovskiDrejtor ekzekutiv

AutorPro. Dr. Mirjana NajevskaMr. Bekim Kadriu

Ekipi i projektitEmina Nuredinoska

DizajniKoma lab.

Shtypi

BorograkaTirazhi 300

CIP Katalogizacija vo publikacijaNacionalna i univerzitetska biblioteka Sv. Kliment Ohridski,Skopje

316.647.82 (038)

342.724 (038)8)NAJEVSKA, Mirjana

Fjalor i shprehjeve lidhur me diskriminimin / (Mirjana Najevska,Bekim Kadriu). Shkup : Qendra Maqedonase pr BashkpunimNdrkombtar, 2008. 112 str. ; 14 cm

ISBN 978-9989-102-73-8

1. Kadriu, Bekim (avtor)a) Diskriminacija Leksikoni

COBISS.MK ID 74316810Qllimiiktijjalorittermevelidhurmediskriminimin

s

htprdorimimilehtiLigjitkund

rdiskriminimit

Prmbajtja e ktij botimi jo gjithnj i shprehpikpamjet ose qndrimet e Misionit vzhguest OSBE n Shkup.

Fjalori i shprehjeve sht tekst autorsh,qndrimet dhe mendimet e shprehura n atnuk i refekton qndrimet dhe mendimet eQMBN.


4/115

Qllimi i ktij jalori t termeve lidhur me diskriminimin sht prdorimim i leht i Ligjit kundr diskriminimit dhe unikim t termeve t cilatprdoren n komunikimin e prditshm lidhur me diskriminimin.

Fjalori u dedikohet t gjith atyre q e prdorin Ligjin kundr diskrim-inimit n praktik (persona individual, organe gjyqsore, avokat, zyrae Avokatit t popullit, npuns shtetror, shoqata t qytetarve), si dhepr t gjith ata q dshirojn t merren me kt problematik.

Termet dhe sqarimet para s gjithash bazohen n dokumentet themelorendrkombtare t cilat n mnyr t drejtprdrejt ose indirekte merrenme diskriminimin dhe ndalesn e diskriminimit (Pakti Ndrkombtar prt Drejtat Qytetare dhe Politike, Konventa e Organizats Ndrkombtaret Puns nr. 111, Konventa e OKB pr eliminimin e t gjitha ormave tdiskriminimit racor, Konventa Evropiane pr t Drejtat e Njeriut, si dheNeni 13 nga Direktiva Racore dhe Direktiva pr Punsim dhe Proesionesi Minimum Standarde t UE) si dhe denicionet e pranuara nga ana

e organizatave ndrkombtare dhe rajonale (OKB, Kshilli i Evrops,OSBE, UE) dhe organizata joqeveritare dhe akademike, t cilat merrenme problematikn adekuate.

Nevoja nga unikimi terminologjik mes tjerave rrjedh edhe nga aktii ndikimit dominues, t cilin e ka tradita nacionale n lutn kundrdiskriminimit, q nnkupton edhe individualizimin e termeve qprdoren (e n pajtim me kuptimet m gjer t pranuara n planinndrkombtar).

&


5/115

Identikimi i drejt i diskriminimit ka rndsi t madhe pr aplikimin emekanizmave m adekuate pr mbrojtje, mes tjerash edhe n unksiont alarmimit t bashksis m t gjer dhe prgatitjen e strategjivedhe politikave parandaluese. N pajtim me kt, mendojm se ngritjae vetdijes s qytetarve pr t drejtat e tyre prkundr praktikave tmundshme diskriminuese, si dhe pr mekanizmat pr mbrojtje me tcilat disponojn, sht e lidhur ngusht me prcaktimin e sakt t disakategorive, situatave dhe institucioneve.


6/115

AAktivitet pr mbrojtjen nga diskriminimi

Arsimimi (si baz pr diskriminim)

Asimilimi (i dhunshm)Adaptim i arsyeshm


7/115

hm) Adaptim i arsyeshm Aktivitet pr mbrojtjen nga diskriminimi Arsimimi (sipr diskriminim) Asimilimi (i dhunshm) Adaptim i arsyeshm Aktivitet pr mbrojtjenskriminimi Arsimimi (si baz pr diskriminim) Asimilimi (i dhunshm) Adaptim ihm Aktivitet pr mbrojtjen nga diskriminimi Arsimimi (si baz pr diskriminim)imi (i dhunshm) Adaptim i arsyeshm Aktivitet pr mbrojtjen nga diskriminimimi (si baz pr diskriminim) Asimilimi (i dhunshm) Adaptim i arsyeshm Aktivitet

brojtjen nga diskriminimi Arsimimi (si baz pr diskriminim) Asimilimi (i dhunshm)im i arsyeshm Aktivitet pr mbrojtjen nga diskriminimi Arsimimi (si baz prminim) Asimilimi (i dhunshm) Adaptim i arsyeshm Aktivitet pr mbrojtjen nga dis-imi Arsimimi (si baz pr diskriminim) Asimilimi (i dhunshm) Adaptim i arsyeshmet pr mbrojtjen nga diskriminimi Arsimimi (si baz pr diskriminim) Asimilimi (ihm) Adaptim i arsyeshm Aktivitet pr mbrojtjen nga diskriminimi Arsimimi (si

pr diskriminim) Asimilimi (i dhunshm) Adaptim i arsyeshm Aktivitet pr mbrojtjenskriminimi Arsimimi (si baz pr diskriminim) Asimilimi (i dhunshm) Adaptim ihm Aktivitet pr mbrojtjen nga diskriminimi Arsimimi (si baz pr diskriminim)imi (i dhunshm) Adaptim i arsyeshm Aktivitet pr mbrojtjen nga diskriminimimi (si baz pr diskriminim) Asimilimi (i dhunshm) Adaptim i arsyeshm Aktivitet








pr diskriminim) Asimilimi (i dhunshm) Adaptim i arsyeshm Aktivitet pr mbrojtjen

skriminimi Arsimimi (si baz pr diskriminim) Asimilimi (i dhunshm) Adaptim ihm Aktivitet pr mbrojtjen nga diskriminimi Arsimimi (si baz pr diskriminim)imi (i dhunshm) Adaptim i arsyeshm Aktivitet pr mbrojtjen nga diskriminimimi (si baz pr diskriminim) Asimilimi (i dhunshm) Adaptim i arsyeshm Aktivitet



brojtjen nga diskriminimi Arsimimi (si baz pr diskriminim) Asimilimi (i dhunshm)im i arsyeshm Aktivitet pr mbrojtjen nga diskriminimi Arsimimi (si baz prminim) Asimilimi (i dhunshm) Adaptim i arsyeshm Aktivitet pr mbrojtjen nga dis-imi Arsimimi (si baz pr diskriminim) Asimilimi (i dhunshm) Adaptim i arsyeshmet pr mbrojtjen nga diskriminimi Arsimimi (si baz pr diskriminim) Asimilimi (i

&Fjalorishprehjev

elidhurmediskriminimin


8/115

Asimilim

i(idhunshm)Adaptim

iarsyeshmAktivitetp

rmbrojtjenngadiskriminimiArsimimi(sibazprdiskriminim)Asi

yeshmA

ktivitetprmbrojtjenngadiskriminimiArsimimi(sibazprdiskriminim)Asimilimi(idhunshm)Adaptimi

arsyes

diskrim

inimiArsimimi(sibaz

prdiskriminim)Asimilimi(idhunshm)Adaptimi

arsyeshmA

ktivite

tprmbrojtjenngadis

iskrimin

im)Asimilimi(idhunshm)Adaptimi

arsyesh

mA

ktivitetprmbrojtje

nngadiskriminimiArsimimi(sibazprdiskr

Adaptim

iarsyeshmA

ktivitetp

rmbrojtjenngadiskriminimiArsimimi(sibaz

prdiskriminim)Asim

ilimi(idhunshm)Ad

< Aktivitet pr mbrojtjen nga diskriminimi

do (ngritje) udhheqje e procedurs administrative ose ankess,

si dhe dshmia n procedurn pr mbrojtjen nga diskriminimi.

Nnkupton do involvim aktiv n procedura t prcaktuara ligjore prmbrojtjen nga diskriminimi (qot si subjekt me legjitimitet aktiv, qotsi dshmitar ose si vzhgues-lajmrues) , pavarsisht nga ajo nseato kan qen pjes nga ndonj procedur tjetr gjyqsore, drejtuese-administrative ose ndonj tjetr para ndonj organi t denuarkushtetues dhe ligjor pr mbrojtjen e t drejtave dhe lirive t njeriut(gjyqet e rregullta, zyra e Avokatit t popullit, Komisioni i prhershmanketues pr mbrojtjen e lirive dhe t drejtave t qytetarve nKuvendin e Republiks s Maqedonis, organe t veanta tormuara pr mbrojtjen nga diskriminimi, komisione pran ministrive,inspektorateve, strukturave drejtuese n institucionet publike dheprivate).


9/115

brojtjen

ngadiskriminimiArsim

imi(sibazprdiskrim

inim)Asimilimi(idhun

shm)Adaptimi

arsyes

hmA

ktivitetprmbr

imimi(sibazprdiskriminim)Asimilimi(idhunshm)

Adaptimi

arsyeshmA

ktivitetprmbrojtjenng

adiskriminimiArsimi

Asimilim

i(idhunshm)Adaptim

iarsyeshmA

ktivitetp


yeshmA


arsyes

d i s k r i m

i n i m i A r s i m i m i ( s i b a z

p r d i s k r i m i n i m ) A s i m i l i m i ( i d h u n s h m ) A d a p t i m

i a r s y e s h m

A k t i v i t e

t p r m b r o j t j e n n g a d i s

Pr shembull, kur pr vende pune joproesionale krkohet si kusht-arsimimi, ose ndonj shkall tjetr e arsimimit (arsimi llor).

Lloj tjetr i diskriminimit n baz t arsimimit sht reuzimi iInstitucionit pr punsim ti regjistrojn n listn e njerzve t cilt

krkojn pun e q jan t paarsimuar ose nuk kan mbaruar arsimllor.


10/115

Asimilim

i(idhunshm)Adaptim

iarsyeshmAktivitetp


yeshmA


arsyes

diskrim

inimiArsimimi(sibaz

prdiskriminim)Asimilimi(idhunshm)Adaptimi

arsyeshmA

ktivite

tprmbrojtjenngadis

iskrimin

im)Asimilimi(idhunshm)Adaptimi

arsyesh

mA

ktivitetprmbrojtje

nngadiskriminimiArsimimi(sibazprdiskr

Adaptim

iarsyeshmA

ktivitetp

rmbrojtjenngadiskriminimiArsimimi(sibaz

prdiskriminim)Asim

ilimi(idhunshm)Ad

tu sigurohet gzimi dhe shrytzimi i t gjitha t drejtave dhe lir-ive t njeriut barabart me t tjert.

Pr shembull, obligimi pr ndryshim pr shkak t mundsimit papenges t qasjes s personave me invaliditet deri te objektet publike,

adaptim t mjeteve pr transport publik (me qllim t qasjes s tyre prpersonat me invaliditet, pr personat e moshuar dhe pr oshnjat nkarroca), disejnimi i tualeteve n institucionet publike t arritshme prpersonat me invaliditet, vendosja e ashensorve n objektet publike,sinjalet me z n udhkryqe.

Adaptimi i arsyeshm ka kuptim m t gjer nga sigurimi i rrethimitadekuat inrastrukturor. Nn kt term nnkuptohet edhe marrja emasave me t cilat personave me invaliditet u mundsohet punsimi,

gjegjsisht trajnimi adekuat. N kt kuptim, me kt term nnkuptohenedhe: adaptimi i vendit t puns, redistribuimi i obligimeve mesantarve t ekipit konkret etj.

A


11/115

10

brojtjen

ngadiskriminimiArsim

imi(sibazprdiskrim

inim)Asimilimi(idhun

shm)Adaptimi

arsyes

hmA

ktivitetprmbr

imimi(sibazprdiskriminim)Asimilimi(idhunshm)

Adaptimi

arsyeshmA

ktivitetprmbrojtjenng

adiskriminimiArsimi

Asimilim

i(idhunshm)Adaptim

iarsyeshmA

ktivitetp


yeshmA


arsyes

d i s k r i m

i n i m i A r s i m i m i ( s i b a z

p r d i s k r i m i n i m ) A s i m i l i m i ( i d h u n s h m ) A d a p t i m

i a r s y e s h m

A k t i v i t e

t p r m b r o j t j e n n g a d i s


12/115

11

B

BBarazia

Barazi e rasteve (mundsive)

BindjaBarr e dshmimit


13/115

12

zi e rasteve (mundsive) Bindja Barr e dshmimit Barazia Barazi e rastevendsive) Bindja Barr e dshmimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja e dshmimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr e dshmimitzia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr e dshmimit Barazia Barazi e

eve (mundsive) Bindja Barr e dshmimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive)ja Barr e dshmimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr emimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr e dshmimit Baraziazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr e dshmimit Barazia Barazi e rasteve

ndsive) Bindja Barr e dshmimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja e dshmimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr e dshmimitzia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr e dshmimit Barazia Barazi e

eve (mundsive) Bindja Barr e dshmimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive)ja Barr e dshmimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr e

mimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr e dshmimit Baraziazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr e dshmimit Barazia Barazi e rastevendsive) Bindja Barr e dshmimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja e dshmimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr e dshmimitzia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr e dshmimit Barazia Barazi e


ndsive) Bindja Barr e dshmimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja e dshmimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr e dshmimitzia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja B Parimi sipas t cilit t gjith njerzitt barabart, gjegjsisht t barabart n obligimet dhe t drejtat. Barazia

kupton llojllojshmri, gjegjsisht nnkupton ekzistimin e subjekteve tshme t cilat duhet t trajtohen njlloj. arr e dshmimit Barazia Barazi e




ndsive) Bindja Barr e dshmimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja e dshmimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive) Parimi sipas t cilit t gjithzit jan t barabart, gjegjsisht t barabart n obligimet dhe t drejtat.zia nnkupton llojllojshmri, gjegjsisht nnkupton ekzistimin e subjekteve t

shme t cilat duhet t trajtohen njlloj. Bindja Barr e dshmimit Barazia Baraziteve (mundsive) Bindja Barr e dshmimit Barazia Barazi e rasteve (mund-Bindja Barr e dshmimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr emimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr e dshmimit Baraziazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr e dshmimit Barazia Barazi e rasteve


eve (mundsive) Bindja Barr e dshmimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive)ja Barr e dshmimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr emimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive) Parimi sipas t cilit t gjith

zit jan t barabart, gjegjsisht t barabart n obligimet dhe t drejtat.zia nnkupton llojllojshmri, gjegjsisht nnkupton ekzistimin e subjekteve tshme t cilat duhet t trajtohen njlloj. Bindja Barr e dshmimit Barazia Baraziteve (mundsive) Bindja Barr e dshmimit Barazia Barazi e rasteve (mund-

Bindja Barr e dshmimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr emimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr e dshmimit Baraziazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr e dshmimit Parimi sipas t cilit t gjith

zit jan t barabart, gjegjsisht t barabart n obligimet dhe t drejtat.zia nnkupton llojllojshmri, gjegjsisht nnkupton ekzistimin e subjekteve tshme t cilat duhet t trajtohen njlloj. Barazia Barazi e rasteve (mundsive)ja Barr e dshmimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr emimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr e dshmimit Baraziazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr e dshmimit Parimi sipas t cilit t gjith

zit jan t barabart, gjegjsisht t barabart n obligimet dhe t drejtat.zia nnkupton llojllojshmri, gjegjsisht nnkupton ekzistimin e subjekteve tshme t cilat duhet t trajtohen njlloj. Barazia Barazi e rasteve (mundsive)ja Barr e dshmimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr emimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr e dshmimit Baraziazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr e dshmimit Parimi sipas t cilit t gjith

zit jan t barabart, gjegjsisht t barabart n obligimet dhe t drejtat.zia nnkupton llojllojshmri, gjegjsisht nnkupton ekzistimin e subjekteve tshme t cilat duhet t trajtohen njlloj. Barazia Barazi e rasteve (mundsive)ja Barr e dshmimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr emimit Barazia Barazi e rasteve (mundsive) Bindja Barr e dshmimit Barazia

Fjalor i shprehjeve lidhur me diskriminimin


14/115

1


15/115

1


16/115

1


17/115

1

Pr shembull, nse nj grua nuk sht promovuar n titull m tlart, ajo duhet t parashtroj inormata pr plotsimin e kushteveobjektivisht t parashtruara pr avancim. N raste t caktuara, siakt i mjatueshm mund t shrytzohen edhe t dhnat adekuatestatistikore t cilat dshmojn pr diskriminim t mundshm (nj %jashtzakonisht e vogl e emrave jan n pozita udhheqse n polici,% e vogl e pjestarve t nj bashksie etnike n arsim). N raste tcaktuara me rndsi t madhe sht koha q ka kaluar mes dshmispr akt t caktuar dhe pasojs negative (pr shembull largimi ipuntores menjher kur sht marr vesh se sht shtatzn).

ziaBarazierasteve(mundsive)

BindjaBarredshmimitBaraziaBarazierasteve

(mundsive)BindjaBarr

edshmimitBaraziaB

eve(mun

dsive)BindjaBarred

shmimitBaraziaBarazie

rasteve(mundsive)Bin

djaBarredshmimitBaraziaBarazierasteve(

jaBarr

edshmimitBaraziaBara

zierasteve(mundsive)

BindjaBarredshmimitBaraziaBarazierasteve

(mundsive)BindjaBa

itBaraziaBarazierasteve(mund

sive)BindjaBarredshmimitBaraziaBarazierasteve(mundsive)BindjaBarredshmimitBa

s t e v e ( m u

n d s i v e ) B i n d j a B a r r e d s h m i m i t B a r a z i a B a r a z i e r a s t e v e ( m u n d s i v e ) B

i n d j a B a r r e d s h m i m i t B a r a z i a B a r a z i e r a s t e v e

B


18/115

1D BDiskriminimi

Diskriminim i drejtprdrejt

Shembuj t tjer t diskriminimit jo t drejtprdrejtDiskriminim sistemorDokumente ndrkombtareDiskriminimi i multiplikuar

Durimi i nj veprimi t caktuar


19/115

1

i i nj veprimi t caktuar Diskriminimi Diskriminim i drejtprdrejt Shembuj t tjer tminimit jo t drejtprdrejt Diskriminim sistemor Dokumente ndrkombtare Diskriminimiplikuar Durimi i nj veprimi t caktuar Diskriminimi Diskriminim i drejtprdrejt Shembuj t diskriminimit jo t drejtprdrejt Diskriminim sistemor Dokumente ndrkombtareminimi i multiplikuar Durimi i nj veprimi t caktuar Diskriminimi Diskriminim irdrejt Shembuj t tjer t diskriminimit jo t drejtprdrejt Diskriminim sistemor

mente ndrkombtare Diskriminimi i multiplikuar Durimi i nj veprimi t caktuarminimi Diskriminim i drejtprdrejt Shembuj t tjer t diskriminimit jo t drejtprdrejtminim sistemor Dokumente ndrkombtare Diskriminimi i multiplikuar Durimi i nj

mi t caktuar Diskriminimi Diskriminim i drejtprdrejt Shembuj t tjer t diskriminimit jotprdrejt Diskriminim sistemor Dokumente ndrkombtare Diskriminimi i multiplikuari i nj veprimi t caktuar Diskriminimi Diskriminim i drejtprdrejt Shembuj t tjer tminimit jo t drejtprdrejt Diskriminim sistemor Dokumente ndrkombtare Diskriminimiplikuar Durimi i nj veprimi t caktuar Diskriminimi Diskriminim i drejtprdrejt Shembuj t diskriminimit jo t drejtprdrejt Diskriminim sistemor Dokumente ndrkombtare

minimi i multiplikuar Durimi i nj veprimi t caktuar Diskriminimi Diskriminim irdrejt Shembuj t tjer t diskriminimit jo t drejtprdrejt Diskriminim sistemormente ndrkombtare Diskriminimi i multiplikuar Durimi i nj veprimi t caktuarminimi Diskriminim i drejtprdrejt Shembuj t tjer t diskriminimit jo t drejtprdrejtminim sistemor Dokumente ndrkombtare Diskriminimi i multiplikuar Durimi i nj

mi t caktuar Diskriminimi Diskriminim i drejtprdrejt Shembuj t tjer t diskriminimit jotprdrejt Diskriminim sistemor Dokumente ndrkombtare Diskriminimi i multiplikuari i nj veprimi t caktuar Diskriminimi Diskriminim i drejtprdrejt Shembuj t tjer tminimit jo t drejtprdrejt Diskriminim sistemor Dokumente ndrkombtare Diskriminimiplikuar Durimi i nj veprimi t caktuar Diskriminimi Diskriminim i drejtprdrejt Shembuj t diskriminimit jo t drejtprdrejt Diskriminim sistemor Dokumente ndrkombtareminimi i multiplikuar Durimi i nj veprimi t caktuar Diskriminimi Diskriminim irdrejt Shembuj t tjer t diskriminimit jo t drejtprdrejt Diskriminim sistemor


mi t caktuar Diskriminimi Diskriminim i drejtprdrejt Shembuj t tjer t diskriminimit jo

tprdrejt Diskriminim sistemor Dokumente ndrkombtare Diskriminimi i multiplikuari i nj veprimi t caktuar Diskriminimi Diskriminim i drejtprdrejt Shembuj t tjer tminimit jo t drejtprdrejt Diskriminim sistemor Dokumente ndrkombtare Diskriminimiplikuar Durimi i nj veprimi t caktuar Diskriminimi Diskriminim i drejtprdrejt Shembuj t diskriminimit jo t drejtprdrejt Diskriminim sistemor Dokumente ndrkombtareminimi i multiplikuar Durimi i nj veprimi t caktuar Diskriminimi Diskriminim irdrejt Shembuj t tjer t diskriminimit jo t drejtprdrejt Diskriminim sistemor


mi t caktuar Diskriminimi Diskriminim i drejtprdrejt Shembuj t tjer t diskriminimit jotprdrejt Diskriminim sistemor Dokumente ndrkombtare Diskriminimi i multiplikuari i nj veprimi t caktuar Diskriminimi Diskriminim i drejtprdrejt Shembuj t tjer tminimit jo t drejtprdrejt Diskriminim sistemor Dokumente ndrkombtare Diskriminimiplikuar Durimi i nj veprimi t caktuar Diskriminimi Diskriminim i drejtprdrejt Shembuj t diskriminimit jo t drejtprdrejt Diskriminim sistemor Dokumente ndrkombtare

minimi i multiplikuar Durimi i nj veprimi t caktuar Diskriminimi Diskriminim irdrejt Shembuj t tjer t diskriminimit jo t drejtprdrejt Diskriminim sistemormente ndrkombtare Diskriminimi i multiplikuar Durimi i nj veprimi t caktuarminimi Diskriminim i drejtprdrejt Shembuj t tjer t diskriminimit jo t drejtprdrejtminim sistemor Dokumente ndrkombtare Diskriminimi i multiplikuar Durimi i nj

mi t caktuar Diskriminimi Diskriminim i drejtprdrejt Shembuj t tjer t diskriminimit jotprdrejt Diskriminim sistemor Dokumente ndrkombtare Diskriminimi i multiplikuari i nj veprimi t caktuar Diskriminimi Diskriminim i drejtprdrejt Shembuj t tjer tminimit jo t drejtprdrejt Diskriminim sistemor Dokumente ndrkombtare Diskriminimiplikuar Durimi i nj veprimi t caktuar Diskriminimi Diskriminim i drejtprdrejt Shembuj t diskriminimit jo t drejtprdrejt Diskriminim sistemor Dokumente ndrkombtareminimi i multiplikuar Durimi i nj veprimi t caktuar Diskriminimi Diskriminim irdrejt Shembuj t tjer t diskriminimit jo t drejtprdrejt Diskriminim sistemor



tprdrejt Diskriminim sistemor Dokumente ndrkombtare Diskriminimi i multiplikuari i nj veprimi t caktuar Diskriminimi Diskriminim i drejtprdrejt Shembuj t tjer tminimit jo t drejtprdrejt Diskriminim sistemor Dokumente ndrkombtare Diskriminimiplikuar Durimi i nj veprimi t caktuar Diskriminimi Diskriminim i drejtprdrejt Shembuj t diskriminimit jo t drejtprdrejt Diskriminim sistemor Dokumente ndrkombtareminimi i multiplikuar Durimi i nj veprimi t caktuar Diskriminimi Diskriminim irdrejt Shembuj t tjer t diskriminimit jo t drejtprdrejt Diskriminim sistemor


mi t caktuar Diskriminimi Diskriminim i drejtprdrejt Shembuj t tjer t diskriminimit jotprdrejt Diskriminim sistemor Dokumente ndrkombtare Diskriminimi i multiplikuari i nj veprimi t caktuar Diskriminimi Diskriminim i drejtprdrejt Shembuj t tjer tminimit jo t drejtprdrejt Diskriminim sistemor Dokumente ndrkombtare Diskriminimiplikuar Durimi i nj veprimi t caktuar Diskriminimi Diskriminim i drejtprdrejt Shembuj t diskriminimit jo t drejtprdrejt Diskriminim sistemor Dokumente ndrkombtareminimi i multiplikuar Durimi i nj veprimi t caktuar Diskriminimi Diskriminim irdrejt Shembuj t tjer t diskriminimit jo t drejtprdrejt Diskriminim sistemormente ndrkombtare Diskriminimi i multiplikuar Durimi i nj veprimi t caktuarminimi Diskriminim i drejtprdrejt Shembuj t tjer t diskriminimit jo t drejtprdrejtminim sistemor Dokumente ndrkombtare Diskriminimi i multiplikuar Durimi i nj


&

Fjalor ishprehjevelidhur mediskriminimin


20/115

1


21/115

20

1. sht br me veprim apo me mosveprim

2. sht br nga ana e personave zik ose juridik, gjegjsisht nsektorin privat ose publik

3. Nse bhet jal pr akt t dhnies m pak t drejta ndonj personi

(deprivilegjim) ose dhnia e m shum t drejtave ndonj personi(privilegjim)

Diskriminimi mund t paraqitet n t gjitha serat e jets publike dheprivate. Pr shembull:

1. N vendin e puns njeriu me orientim jo heteroseksual shtreuzuar n konkursin pr punsim pa arsyetim adekuat dhepavarsisht nga kualikimet e tija proesionale. Puntorja nuk merr

avancim pr shkak se sht shtatzne ose pr shkak se ka mijpr t ciln duhet t kujdeset.

2. Kur blihen ose shrytzohen t mira dhe shrbime personi nkarroc invalidore nuk mund t hyj n restorant pr shkak sekarroca e tij z shum vend.

3. Kur blihet ose huazohet patundshmri itit me e islame nuk ujepet me qira banesa pr shkak t prcaktimit t tyre etar.

4. N shkoll ose n akultet mijt me prkatsi t ndryshmeetnike trajtohen ndryshe gjat konfiktit n shkoll.


22/115

21


23/115

22

2. Kto krkesa ose kushte a jan neutrale dhe mund t aplikohenndaj t gjith t punsuarve?

3. A ka qen obliguese plotsimi i krkess ose kushtit me qllim tshmangies nga largimi nga puna ose pr shkak t timit t promov-

imit?4. Nse krkesn ose kushtin mund ta plotsojn n mnyr propor-

cionale nj numr drastik m i vogl i pjestarve t nj grupi konk-ret?

5. A mund ai q e ka parashtruar lutjen ose kushtin t dshmoj seekzistimi i t njjtit sht i arsyeshm pr punn konkrete?

Shembuj t tjer t diskriminimit jo t drejtprdrejt:

1. N konkursin pr punsim krkohen karakteristika t caktuarazike te aplikuesi, t cilat nuk paraqesin kusht themelor pr kryer-jen e nj pune t caktuar (gjinia te kameriert, kuri shum i ult imoshs te stjujardt dhe stjuardesat).

2. Krkesa pr nivel t caktuar t shndetit zik si kusht i domo-sdoshm pr regjistrim n Akademin policore (edhe krahas asajq studimi n Akademin policore aspak nuk do t thot punsim

n pozita t caktuara n polici).3. Ndrtes publike q ka ashensor, por qasja deri te ato sht

nprmjet dhjet shkallve t hyrjes kryesore. Ekziston mundsiaata q shrytzojn karroca invalidore ose vshtir lvizin t arri-jn deri te ashensort nprmjet hyrjes s prapme t parapar prshkarkimin e prodhimeve.

4. Krkesa pr lartsi minimale t pags pa shkak t veant dhe parndsi thelbsore pr punn (nj numr i madh i personave meprejardhje aziatike mund t vendosen n pozit t deprivilegjuarpr shkak t nj krkese t till)

5. T gjitha inormatat pr prdorimin e ilaeve t caktuara jan dhnvetm n gjuhn maqedonase (me ka vihen n pozit t pavolit-shme shrytzuesit e ilaeve, t cilt nuk e fasin mir gjuhn maqe-donase, pr ka sht e sigurt se prdorimi i ilaeve krkon saktsit madhe)

D

riminimi

Diskriminimi

drejtprdre

jtShembujttjertdiskriminimitjotdrejtprd

rejtDiskriminims

istemorDokumentendrkom

riminimi

imultiplikuarDurimiinj

veprimitcaktuarDiskriminimiDiskriminimi

drejtprdrejtShembujttje

rtdiskriminimitjot

rejtDiskriminims

istemorDokum

entendrkombtareDiskriminimiimultiplikuarDurimiinjveprimitcakt

uarDiskriminimiDiskrim

tprdrejtShembujttjertdisk

riminimitjotdrejtprdre

jtDiskriminims

istemor

DokumentendrkombtareDiskriminimiimultip

m i i n j v

e p r i m i t c a k t u a r D i s k r i m

i n i m i D i s k r i m i n i m

i d r e j t p

r d r e j t S h e m b u j t t j e r

t d i s k r i m i n i m i t j o t d r e

j t p r d r e j t D i s k r i m i n i m


24/115

2


25/115

2

riminimi

Diskriminimi

drejtprdre

jtShembujttjertdiskriminimitjotdrejtprd

rejtDiskriminims

istemorDokumentendrkom

riminimi

imultiplikuarDurimiinj

veprimitcaktuarDiskriminimiDiskriminimi

drejtprdrejtShembujttje

rtdiskriminimitjot

rejtDiskriminims

istemorDokum

entendrkombtareDiskriminimiimultiplikuarDurimiinjveprimitcakt

uarDiskriminimiDiskrim

tprdrejtShembujttjertdisk

riminimitjotdrejtprdre

jtDiskriminims

istemor

DokumentendrkombtareDiskriminimiimultip

miinjv

eprimitcaktuarDiskrim

inimiDiskriminim

idrejtp

rdrejtShembujttjer

tdiskriminimitjotdre

jtprdrejtDiskriminim


26/115

2

Grup i margjinalizuar (i dobt)(prkitja n nj grup t margjinalizuar si baz pr diskriminim)

G


27/115

2

c an o e parag y meve, c an ara er s aveanta dhe t cilt i bjn t volitshm pr lloje t dhuns scaktuar, kan mundsi m t vogl pr praktikumin dhe mbrojtjen et drejtave t tyre ose jan t ekspozuar nga mundsia e madhe prviktimizim t mtejshm. Grup i individve t cilt i bashkon: pozitaspecike n shoqri (jasht nga qendrat e uqis, t ekspozuar nprjashtim social), t cilt jan objekt i paragjykimeve, t cilt kankarakteristika t veanta dhe t cilt i bjn t volitshm pr lloje tdhuns s caktuar, kan mundsi m t vogl pr praktikumin dhembrojtjen e t drejtave t tyre ose jan t ekspozuar nga mundsia emadhe pr viktimizim t mtejshm. Grup i individve t cilt ibashkon: pozita specike n shoqri (jasht nga qendrat e uqis,t ekspozuar n prjashtim social), t cilt jan objekt i paragjyki-meve, t cilt kan karakteristika t veanta dhe t cilt i bjn t

volitshm pr lloje t dhuns s caktuar, kan mundsi m t voglpr praktikumin dhe mbrojtjen e t drejtave t tyre ose jan tekspozuar nga mundsia e madhe pr viktimizim t mtejshm.Grup i individve t cilt i bashkon: pozita specike n shoqri(jasht nga qendrat e uqis, t ekspozuar n prjashtim social), tcilt jan objekt i paragjykimeve, t cilt kan karakteristika tveanta dhe t cilt i bjn t volitshm pr lloje t dhuns scaktuar, kan mundsi m t vogl pr praktikumin dhe mbrojtjen et drejtave t tyre ose jan t ekspozuar nga mundsia e madhe prviktimizim t mtejshm. Grup i individve t cilt i bashkon: pozitaspecike n shoqri (jasht nga qendrat e uqis, t ekspozuar nprjashtim social), t cilt jan objekt i paragjykimeve, t cilt kankarakteristika t veanta dhe t cilt i bjn t volitshm pr lloje tdhuns s caktuar, kan mundsi m t vogl pr praktikumin dhembrojtjen e t drejtave t tyre ose jan t ekspozuar nga mundsia e

madhe pr viktimizim t mtejshm. Grup i individve t cilt ibashkon: pozita specike n shoqri (jasht nga qendrat e uqis,t ekspozuar n prjashtim social), t cilt jan objekt i paragjyki-meve, t cilt kan karakteristika t veanta dhe t cilt i bjn tvolitshm pr lloje t dhuns s caktuar, kan mundsi m t voglpr praktikumin dhe mbrojtjen e t drejtave t tyre ose jan tekspozuar nga mundsia e madhe pr viktimizim t mtejshm.Grup i individve t cilt i bashkon: pozita specike n shoqri(jasht nga qendrat e uqis, t ekspozuar n prjashtim social), tcilt jan objekt i paragjykimeve, t cilt kan karakteristika tveanta dhe t cilt i bjn t volitshm pr lloje t dhuns scaktuar, kan mundsi m t vogl pr praktikumin dhe mbrojtjen et drejtave t tyre ose jan t ekspozuar nga mundsia e madhe prviktimizim t mtejshm. Grup i individve t cilt i bashkon: pozitaspecike n shoqri (jasht nga qendrat e uqis, t ekspozuar n

prjashtim social), t cilt jan objekt i paragjykimeve, t cilt kankarakteristika t veanta dhe t cilt i bjn t volitshm pr lloje tdhuns s caktuar, kan mundsi m t vogl pr praktikumin dhembrojtjen e t drejtave t tyre ose jan t ekspozuar nga mundsia emadhe pr viktimizim t mtejshm. Grup i individve t cilt ibashkon: pozita specike n shoqri (jasht nga qendrat e uqis,t ekspozuar n prjashtim social), t cilt jan objekt i paragjyki-meve, t cilt kan karakteristika t veanta dhe t cilt i bjn tvolitshm pr lloje t dhuns s caktuar, kan mundsi m t voglpr praktikumin dhe mbrojtjen e t drejtave t tyre ose jan tekspozuar nga mundsia e madhe pr viktimizim t mtejshm.Grup i individve t cilt i bashkon: pozita specike n shoqri(jasht nga qendrat e uqis, t ekspozuar n prjashtim social), tcilt jan objekt i paragjykimeve, t cilt kan karakteristika tveanta dhe t cilt i bjn t volitshm pr lloje t dhuns scaktuar, kan mundsi m t vogl pr praktikumin dhe mbrojtjen et drejtave t tyre ose jan t ekspozuar nga mundsia e madhe prviktimizim t mtejshm. Grup i individve t cilt i bashkon: pozitaspecike n shoqri (jasht nga qendrat e uqis, t ekspozuar nprjashtim social), t cilt jan objekt i paragjykimeve, t cilt kankarakteristika t veanta dhe t cilt i bjn t volitshm pr lloje tdhuns s caktuar, kan mundsi m t vogl pr praktikumin dhembrojtjen e t drejtave t tyre ose jan t ekspozuar nga mundsia emadhe pr viktimizim t mtejshm. Grup i individve t cilt ibashkon: pozita specike n shoqri (jasht nga qendrat e uqis,t ekspozuar n prjashtim social), t cilt jan objekt i paragjyki-meve, t cilt kan karakteristika t veanta dhe t cilt i bjn tvolitshm pr lloje t dhuns s caktuar, kan mundsi m t voglpr praktikumin dhe mbrojtjen e t drejtave t tyre ose jan tekspozuar nga mundsia e madhe pr viktimizim t mtejshm.Grup i individve t cilt i bashkon: pozita specike n shoqri(jasht nga qendrat e uqis, t ekspozuar n prjashtim social), tcilt jan objekt i paragjykimeve, t cilt kan karakteristika tveanta dhe t cilt i bjn t volitshm pr lloje t dhuns scaktuar, kan mundsi m t vogl pr praktikumin dhe mbrojtjen e

&

Fjalor


28/115

2


29/115

2

Pr shembull: policia reuzon t marr fetparaqitje pr dhun t kryermbi puntoren seksuale, ose, pundhnsi reuzon t punsoj persontransamiljar.

Margjinalizimi mund t paraqitet n nivel individual, n nivel t

bashksis dhe n nivel global-strukturor. N seciln prej ktyreniveleve margjinalizimi paraqet orm specike t reuzimit nga ana enjerzve t tjer.

Grup i margjinalizuar specik jan mijt. Margjinalizimi i mijveshpesh her sht e mbuluar me kujdesin deklarativ pr interesiminm t mir t mijve.

Margjinalizimi i mijve ka t bj veanrisht me realizimin e tdrejts t: shprehurit, mendimit dhe besimit, shoqrimit etj.

G

piindividvetciltibashkon:pozitaspecifkenshoqri(jashtngaqendrateuqis,tekspozuarnprjashtims

ocial),tciltj

ektipara

gjykimeve,tciltkank

arakteristikatveantad

hetciltibjntvolit

shmp

rllojetdhuns

scaktuar,kanmund

oglprpraktikumindhembrojtje

netdrejtavettyreose

jantekspozuarngam

undsiaemadheprviktimizimt

mtejshm.

G

ividvet

ciltibashkon:pozitaspecifkenshoqri(jasht

ngaqendrateuqis,t

ekspozuarnprjashtim

social),tciltjanob

agjykime

ve,tciltkankarakteri

stikatveantadhetciltibjntvolitshmp

rllojetdhunsscaktu

ar,kanmundsimt

k t i k i d h b j t j t d

j t t t j t k d i

d h i k t i i i t

t j h

G i i d


30/115

2

Gjendja martesore dhe amiljare (si baz e diskriminimit)Gjendja amiljare (statusi amiljar si baz pr diskriminim)

Gjuha (si baz e diskriminimit)Gjinia (si baz pr diskriminim)

GJ


31/115

0

si amiljar si baz pr diskriminim) Gjuha (si baz e diskriminimit) Gjinia

z pr diskriminim) Gjendja martesore dhe amiljare (si baz e

minimit) Gjendja amiljare (statusi amiljar si baz pr diskriminim)

a (si baz e diskriminimit) Gjinia (si baz pr diskriminim) Gjendja

sore dhe amiljare (si baz e diskriminimit) Gjendja amiljare (statusi

ar si baz pr diskriminim) Gjuha (si baz e diskriminimit) Gjinia (si

pr diskriminim) Gjendja martesore dhe amiljare (si baz e diskrim-

) Gjendja amiljare (statusi amiljar si baz pr diskriminim) Gjuha (si

e diskriminimit) Gjinia (si baz pr diskriminim) Gjendja martesore dhe

are (si baz e diskriminimit) Gjendja amiljare (statusi amiljar si baz

skriminim) Gjuha (si baz e diskriminimit) Gjinia (si baz pr diskrim-

Gjendja martesore dhe amiljare (si baz e diskriminimit) Gjendja

are (statusi amiljar si baz pr diskriminim) Gjuha (si baz e diskrim-

) Gjinia (si baz pr diskriminim) Gjendja martesore dhe amiljare (si

e diskriminimit) Gjendja amiljare (statusi amiljar si baz pr diskrim-

Gjuha (si baz e diskriminimit) Gjinia (si baz pr diskriminim) Gjendja

sore dhe amiljare (si baz e diskriminimit) Gjendja amiljare (statusi

ar si baz pr diskriminim) Gjuha (si baz e diskriminimit) Gjinia (si

pr diskriminim) Gjendja martesore dhe amiljare (si baz e diskrim-

) Gjendja amiljare (statusi amiljar si baz pr diskriminim) Gjuha (si

e diskriminimit) Gjinia (si baz pr diskriminim) Gjendja martesore dheare (si baz e diskriminimit) Gjendja amiljare (statusi amiljar si baz

skriminim) Gjuha (si baz e diskriminimit) Gjinia (si baz pr diskrim-

Gjendja martesore dhe amiljare (si baz e diskriminimit) Gjendja

are (statusi amiljar si baz pr diskriminim) Gjuha (si baz e diskrim-

) Gjinia (si baz pr diskriminim) Gjendja martesore dhe amiljare (si

e diskriminimit) Gjendja amiljare (statusi amiljar si baz pr diskrim-

Gjuha (si baz e diskriminimit) Gjinia (si baz pr diskriminim) Gjendja amartes

oredheamiljare(sibaz

ediskriminimit)Gjendja

amiljare(statusiamiljarsibazprdiskriminim)

Gjuha(sibazediskri

prdis

kriminim)Gjendjamartes

oredheamiljare(sibazediskriminimit)Gjendja

amiljare(statusiamilja

rsibazprdiskrimini

diskriminimit)Gjinia(sibazpr

diskriminim)Gjendjamartesoredheamiljare(sib

azediskriminimit)Gjen

djaamiljare(statusia

kriminim

)Gjuha(sibazediskrim

inimit)Gjinia(sibazp

rdiskriminim)Gjendjamartesoredheamiljare(si

bazediskriminimit)Gj

s i a m i l j a r s i b a z p r d i s k r i m i n i m )

G j u h a ( s i b a z e d i s k r i m i n i m i t ) G j i n i a ( s i b a z p r

d i s k r i m i n i m ) G j e n d j a m a r t e s o r e d h e a m i l j a r e ( s i

Fjalor i

shprehjevelidhur mediskriminimin


32/115

1


33/115

2

Maniestohet n trajtim t pavolitshm t personave t shkurorzuarme arsyetimin se ata jan t pasigurt dhe t paprshtatshm pr vendet caktuara pune.

Lidhur me statusin martesor dhe amiljar si baza pr diskriminim, sht

problematike shtja e partnerve homoseksual, t cilt deri tani nukjan trajtuar n t gjitha marrdhniet juridike njlloj si partnert het-eroseksual.


34/115

puns, ndrsa e cila n mnyr t ndryshme ndikon mbi personat cilt kan status specik amiljar.

Pr shembull, ndrmarrja insiston t gjith t punsuarit t punojn tejorarit t puns gjat vikendeve q do t thot se i punsuari q sht i

vej me mij t vogl, nuk mund t ballaaqohet me kusht t till.Diskriminimi n baz t statusit amiljar mund t ndodh n rastkur avancimi n shrbim, punsim dhe largim nga puna lidhet meprezencn e antarit t amiljes t personit i cili kushtzohet.


35/115


36/115

supozimit se nj person duhet t ket rol t caktuar n shoqri. Nsedallimi bhet vetm n baz t gjinis (diskriminohet ndonj personvetm pr shkak t aktit se sht emr) bhet jal pr diskriminimgjinor. do gj tjetr sht diskriminim gjinor. Gjinia reeron n rolesociale t prcaktuara dhe karakteristika t cilat ndrlidhen me gjinine tyre. Do t thot, okusi sht n rolet stereotip t pjestarve tnj gjinie (m s shpeshti ai emror) n shoqri (m s shpeshti,amilja).

Pr shembull, nse n legjislacionin punues ekzistojn dispozita met cilat mundsohet mungesa nga puna (e paguar ose pa pages) prshkak t kujdesit t mijve vetm pr pjestaret e gjinis emrore,llogaritet se bhet jal pr diskriminim gjinor, pasi q niset nga ideja

stereotipie se vetm nnat mund ti ushqejn, t kujdesen dhe ti rrisinmijt (q nuk sht e lidhur me karakteristikat biologjike t gruas porme stereotipat pr rolin e saj n bashksi).

GJ





kriminim





siamiljarsibazprdiskriminim)

Gjuha(sibazediskriminimit)Gjinia(sibazpr

diskriminim)Gjendjamartesoredheamiljare(si

Gjendja


Gjuha(sibazediskrimi

nimit)Gjinia(sibazpr

diskriminim)Gjendjam

re(sibazediskriminimit)Gjendjaamiljare(statusiamiljarsibazprdiskriminim




37/115

amartes

oredheamiljare(sibaz

ediskriminimit)Gjendja


Gjuha(sibazediskri

prdis

kriminim)Gjendjamartes

oredheamiljare(sibazediskriminimit)Gjendja

amiljare(statusiamilja

rsibazprdiskrimini





kriminim





s i a m i l j a r s i b a z p r d i s k r i m i n i m )

G j u h a ( s i b a z e d i s k r i m i n i m i t ) G j i n i a ( s i b a z p r

d i s k r i m i n i m ) G j e n d j a m a r t e s o r e d h e a m i l j a r e ( s i


38/115

Homoobia

H


39/115

Qndrimi

rracional

,mosdurimd

heurrejtjae

drejtuarngahomoseksu

altdhelezbejkat.Bindje

tipikehomoobike

shtsehomoseksualit

etishtepanatyrshme

,seshtsmundje,pe

r-

version,

irreziksh

m.

Qndrimi

rracional,m

osdurimd

heurrejtjaedrejtuarngahomoseksual

t

dhelezbejkat.Bindjetipikehomoobikes

htsehomoseksualitetishtepanatyrshme,s

e

shtsmundje,perversion,

irrezikshm.Q

ndrimi

rracional,mosdu

rimd

heurrejtjaedrejtua

r

ngahomoseksual

tdhelezbejkat.Bindjetipikehomoobikeshtsehomoseksualitetisht

epanatyrshme,se

shtsmundje,perversion,

irrezikshm.

Qndrim

irracional,mosdurim

dheurrejtjaedrejtuarngahomoseksualt

dhelezbejkat.Bindjetipikehomoobikeshts

e

&



40/115


41/115

0

cional,m

osdurimd

heurrejtjaedrejtuarngahomoseksual

tdhelezbejkat.Bindjeti

pikehomoobikeshtsehomoseksualitetisht

htsmu

ndje,perversion,

irreziks

hm.

Qndrimi

rracional,mosdurimd

heurrejtjae

drejtuarngahomoseksualtdhelezbejkat.Bindj

sehomo

seksualitetishtepana

tyrshme,seshtsmun

dje,perversion,

irrezikshm.

Qndrimi

rracional,mosdurimd

heurrejtjae

ltdhel

ezbejkat.Bindjetipikeho

moobikeshtsehomo

seksualitetishtepana

tyrshme,seshtsmun

dje,perversion,

irreziks

osdurim

dheurrejtjaedrejtuarng

ahomoseksualtdhelez

bejkatBindjetipikehom

oobikeshtsehomose

ksualitetishtepanat


42/115

1

Identiteti etnik (si baz pr diskriminim)Identiteti

Invaliditeti (si baz e diskriminimit)Interesi legjitim

I


43/115

2

Identiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit)legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz einimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (sidiskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identitetiteti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim)ti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz prinim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (sir diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identitetii baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitimti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) InteresiIdentiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit)legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz einimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si

diskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identitetiteti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim)ti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz prinim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (sir diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identitetii baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitimti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) InteresiIdentiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit)legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz einimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (sidiskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identitetiteti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim)ti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz prinim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si

r diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identitetii baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitimti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) InteresiIdentiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit)legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e disti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) InteresiIdentiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit)legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz einimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (sidiskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identitetiteti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim)ti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz prinim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (sir diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identitetii baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitimti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) InteresiIdentiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit)legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz einimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (sidiskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identitetiteti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim)ti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz prinim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (sir diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identitetii baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitimti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) InteresiIdentiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit)legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz einimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (sidiskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identitetiteti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim)ti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz prinim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (sir diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identitetii baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitimti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) InteresiIdentiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit)legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e disti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) InteresiIdentiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit)legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz einimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (sidiskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim) Identiteti

teti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz pr diskriminim)ti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (si baz prinim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identiteti etnik (sir diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim Identitetii baz pr diskriminim) Identiteti Invaliditeti (si baz e diskriminimit) Interesi legjitim

&Fjalor ishprehjevelidhur mediskriminimin


44/115


45/115


46/115

t gjitha aktivitetet e shtetit t orientuara drejt krijimit t kushtevepr prakticizmin e barabart t drejtave. Pr shembull: adaptimearkitektonike, benecione t veanta pr personat me invaliditetn ushn e arsimit dhe mbrojtjes sociale, lehtsime tatimore prpunsimin e personave me invaliditet, dhnia e veglave pr ndihmdhe materialeve q do t ndihmonin arritjen e barazis aktike (audiomateriale nga t gjitha ushat pr mijt me shikim t dmtuar,prkthimet e lmave dhe sigurimi i prkthimit n gjuhn e shenjave prpersonat me dgjim t dmtuar, botimi i librave me alabetin e Brajit,zhvillimi i programeve inkluzive pr arsimin e mijve me pengesamentale).


47/115

titetietnik(sibazprdiskriminim

)IdentitetiInvaliditeti(s

ibazediskriminimit)InteresilegjitimI

dentitetietnik(sibazprdiskrimi

ti(sibazediskriminimit)InteresilegjitimI

dentitetietnik(sibazprdiskriminim)IdentitetiInvaliditeti(siba

zediskriminimit)Inter

k(sibazprdiskriminim)IdentitetiInvaliditeti(sibazed

iskriminimit)InteresilegjitimI

dentitetietnik(siba

zprdiskriminim)Ide

ediskriminimit)InteresilegjitimIdentitetietnik(sibazp

rdiskriminim)IdentitetiInvaliditeti(sibazedisk

riminimit)Interesilegjiti

p r d i s

k r i m i n i m ) I d e n t i t e t i I n v a l i d i t e t i ( s i b a z e d i s k r i m i n

i m i t ) I n t e r e s i l e g j i t i m

I d e

n t i t e t i e t n i k ( s i b a z p r d

i s k r i m i n i m ) I d e n t i t e t i I n


48/115

Jeta publike

J


49/115

Jeta publike Veprimi i prgjithshm dhe pjes-

marrja e njeriut jasht shtpis s tij. do gj q i

takon ose sht e lidhur me unksionimin e kom-

bit, shtetit ose bashksis. Jeta publike Veprimi

i prgjithshm dhe pjesmarrja e njeriut jashtshtpis s tij. do gj q i takon ose sht e

lidhur me unksionimin e kombit, shtetit ose

bashksis. Jeta publike Veprimi i prgjithshm

dhe pjesmarrja e njeriut jasht shtpis s tij.

do gj q i takon ose sht e lidhur me unk-

sionimin e kombit, shtetit ose bashksis. Jetapublike Veprimi i prgjithshm dhe pjesmarrja

e njeriut jasht shtpis s tij. do gj q i takon

ose sht e lidhur me unksionimin e kombit,

shtetit ose bashksis. Jeta publike Veprimi i

prgjithshm dhe pjesmarrja e njeriut jasht

shtpis s tij. do gj q i takon ose sht elidhur me unksionimin e kombit, shtetit ose

bashksis. Jeta publike Veprimi i prgjithshm

dhe pjesmarrja e njeriut jasht shtpis s tij.

do gj q i takon ose sht e lidhur me unk-

sionimin e kombit, shtetit ose bashksis. Jeta

publike Veprimi i prgjithshm dhe pjesmarrja

e njeriut jasht shtpis s tij. do gj q i takon

ose sht e lidhur me unksionimin e kombit,

&

Fjalor ishprehjeve

lidhur mediskriminimin

J


50/115


51/115

0

likeVeprimiiprgjithshmd

hepjesmarrjaenjeriutjasht

shtpisstij.dogjq

itakonoseshtelidh

urmeunksionimineko

is.JetapublikeVeprimiiprgjith

shmd

hepjesmarrjaenjeriutjashtshtpiss

tij.dogjqitakonose

shtelidhurmeunks

sebashk

sis.JetapublikeVeprim

iiprgjithshmd

hepjesmarrjaenjeriutjashts

htpisstij.dogjq

itakonoseshtelidh

mbit,sh

tetitosebashksis.Jeta

publikeVeprimiiprgjithshmd

hepjesmarrjae

njeriutjashtshtpisstij.dogjqitakono

s i o n i m i n

e k o m b i t s h t e t i t o s e b a s h k s i s

J e t a p u b l i k e V e p

r i m i i p r g j i t h s h m

d h e p

j e s m a r r j a e n j e r i u t j a s h t s h t p i s s t i j d o g j


52/115

1

KulturaKuotat

Ksenoobia

K


53/115

2

ra Modele t jets s prditshme t cilat meije ose pa vetdije jan msuar (t pranuara)na e nj grupi njerzish dhe t cilat transme-

n n nj periudh m t gjat kohore nga gjen-n gjenerat. T gjitha bashk kto modele eojn mnyrn e jets s nj grupi konkret (tktuara sipas gjinis, religjionit, prkatsise, gjeograke) e cila i praktikon n vazhdimsienerata. N kuadr t kulturave ka rregulla tara dhe prcaktime morale t cilat respekto-

nga ana e pjestarve t asaj kulture. Kuotatoobia Kultura Kuotat Ksenoobia Kultura

at Ksenoobia Kultura Kuotat Ksenoobia Kul-Kuotat Ksenoobia Kultura Kuotat Ksenoobiara Kuotat Ksenoobia Kultura Kuotat Kseno-Kultura Kuotat Ksenoobia Kultura Kuotat

oobia Kultura Kuotat Ksenoobia Kulturaat Ksenoobia Kultura Kuotat Ksenoobia Kul-Kuotat Ksenoobia Kultura Modele t jets stshme t cilat me vetdije ose pa vetdije janar (t pranuara) nga ana e nj grupi njerzish cilat transmetohen n nj periudh m tkohore nga gjenerata n gjenerat. T gjithak kto modele e denojn mnyrn e jets grupi konkret (t prcaktuara sipas gjinis,onit, prkatsis etnike, gjeograke) e cila iikon n vazhdimsi me gjenerata. N kuadr

lturave ka rregulla t caktuara dhe prcaktimele t cilat respektohen nga ana e pjestarveaj kulture. Kuotat Ksenoobia Kultura Kuotatoobia Kultura Kuotat Ksenoobia Kulturaat Ksenoobia Kultura Kuotat Ksenoobia Kul-Kuotat Ksenoobia Kultura Kuotat Ksenoobiara Kuotat Ksenoobia Kultura Kuotat Kseno-Kultura Kuotat Ksenoobia Kultura Kuotat

oobia Kultura Kultura Modele t jets stshme t cilat me vetdije ose pa vetdije janar (t pranuara) nga ana e nj grupi njerzish cilat transmetohen n nj periudh m tkohore nga gjenerata n gjenerat. T gjithak kto modele e denojn mnyrn e jets grupi konkret (t prcaktuara sipas gjinis,

onit, prkatsis etnike, gjeograke) e cila iikon n vazhdimsi me gjenerata. N kuadrlturave ka rregulla t caktuara dhe prcaktime

&

Fjalor ishprehjevelidhur me

diskriminimin


54/115


55/115

unksion. Kjo do t thot se pr momentin kur do t arrihet barazia osedo t krijohet atmosera ku sht zvogluar ndikimi i diskriminimit qka ekzistuar m par, pushon t vlej nevoja nga kuotat.

Pr shembull: kuotat pr pranim t privilegjuar pr pranim t studentve

nga radht e bashksive etnike q nuk jan t praqsuara sa duhet,duhet t ndrpriten n momentin kur do t arrihet praqsim adekuat tktyre studentve n numrin e prgjithshm t studentve t regjistruarn t gjitha universitetet n Republikn e Maqedonis.


56/115

Masa airmative (aksioni airmativ)Mendimi (si baz pr diskriminim)

Mosha (si baz e diskriminimit)T mirat dhe shrbimet

M


57/115

M

KulturaModele

tjetssprditshmet

cilatmevetdijeosepavetdijejanmsuar(t

pranuara)ngaa

naenjgrupinjerzishd

hetcilattransmetohen

nnjperiudhmtgjat

kohorengagjeneratangjenerat.Tgjithabashkktomodele

edefnojnmnyrnejets

snjgrupikon

kret(tprcaktuarasipa

sgjinis,religjionit,prkatsisetnike,gjeografke)

ecilaipraktiko

nnvazhdimsimegjenerata.Nkuadrtkultur

avekarregullatcaktuara

dheprcaktime

moraletcilatrespektoh

en

ngaanaepjestarv

etasajkulture.Kuotat

KsenoobiaKulturaKuotatKsenoobiaKulturaKuotatKsenoobiaKulturaKuotatKsenoobia

KulturaKuotatKsenoobiaKulturaKuotatKsenoobiaKulturaKuotatKsenoobiaKulturaKuotat

&

KulturaModele

tjetssprditshmet

cilatmevetdijeosepa

vetdijejan

msuar(tpran

uara)ngaanaenjgrupinjerzishdhetcilattra

nsmetohen

&

Fjalor i

shprehjevelidhur mediskriminimin


58/115


59/115

Masa armative mund t parashihet n legjislacion kundrdiskriminimit dhe t mundsoj intervenime t drejtuara nga plotsimii nevojave sociale t njerzve nga grupe konkrete n usha t ndryshme(arsim libra shkollor pr kategori t caktuara t mijve, marrja ennshtetsis dispozita lehtsuese, mbrojtja sociale kritere tveanta, regjistrimi n librat e amzs s mijve t porsalindur aksione pr lirimin nga pagesa e tatimeve etj.).

N jetn e prditshme shum shpesh n vend t termit aksion armativprdoret termi diskriminim pozitiv. Ky term ka rndsi t njjt, porshmanget prdorimi i tij pr shkak t konotacionit t padrejtsisq mund t ndrlidhet me shprehjen konkrete, e n munges tdomethnies adekuate pr shkaqet dhe kushtet nn t cilat qaset

aksioni armativ i shtetit.


60/115

Diskriminimi n baz t mendimit mund t maniestohet n krijimine atmosers krcnuese dhe armiqsore, pr t gjith ata q kanmendim tjetr nga shumica, dhe krijimi i sistemit ku ekzistojn dallimet mendimeve korrekte politike (si e dshiruar dhe t prmbajtur)dhe mendime jo korrekte politike (barts t cilve jan ekspozuar norma t ndryshme t kuzimit t drejtave t tyre dhe lirive themelore).


61/115

0

kur pushohet nga puna puntori pr shkak t vjetve t moshs (e jopr shkak t kryerjes joproesionale t punve).

Pr diskriminimin n baz t moshs mund t bhet jal n ushne shndetsis n rastet kur: mjeku do t shkruaj terapi m t lir

(ilae t vjetra ose joadekuate) ndonj personi t moshuar se sandonj personi m t ri, kur nuk do t vij ndihma e shpejt (ose dot parashtrohet pyetja pr moshn e pacientit), kur pacienti nuk do tdrgohet n ekzaminim specialisti me arsyetimin se simptomat kanprejardhjen nga procesi normal i pleqris.


62/115

1NNgjyra e lkurs (si baz pr diskriminim)

Normat restriktiveNxitja e diskriminimit


63/115

2

s (si baz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si

pr diskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz pr

minim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskrimin-

ormat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim) Norma

ktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim) Normat restriktive

e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitja e di

nimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimit

a e lkurs (si baz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e

s (si baz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si

pr diskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz pr

minim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskrimin-

ormat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim) Norma

ktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim) Normat restriktive

e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitja e di

nimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimita e lkurs (si baz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e

s (si baz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (sipr diskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz prminim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskrimin-ormat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim) Normaktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim) Normat restriktive e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitja e di

nimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimita e lkurs (si baz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra es (si baz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (sipr diskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz prminim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskrimin-ormat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim) Normaktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim) Normat restriktive e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitja e di&



64/115


65/115


66/115

OOrganizata me interes legjitim

Orientimi seksual


67/115

Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim) Normat restrik-tive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz prdiskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyrae lkurs (si baz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitjae diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim)Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (sibaz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskrim-inimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim) Normatrestriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz prdiskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyrae lkurs (si baz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitjae diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim)Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (sibaz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskrim-inimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim) Normatrestriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz prdiskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyrae lkurs (si baz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitjae diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim)Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (sibaz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskrim-inimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim) Normatrestriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz prdiskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyrae lkurs (si baz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitjae diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim)Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (sibaz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskrim-inimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim) Normat

restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz prdiskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyrae lkurs (si baz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitjae diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim)Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (sibaz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskrim-inimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim) Normatrestriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz prdiskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyrae lkurs (si baz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitjae diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim)Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (sibaz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskrim-inimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim) Normatrestriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz prdiskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyrae lkurs (si baz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitjae diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim)

&

Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim) Normat restrik-tive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz prdiskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyrae lkurs (si baz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitjae diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim)Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (sibaz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskrim-inimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim) Normatrestriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz prdiskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyrae lkurs (si baz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitjae diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim)Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (sibaz pr diskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskrim-inimit Ngjyra e lkurs (si baz pr diskriminim) Normatrestriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra e lkurs (si baz prdiskriminim) Normat restriktive Nxitja e diskriminimit Ngjyra

Fjalor ishprehjevelidhur me

diskriminimin


68/115


69/115

Pr shembull, pr diskriminimin n baz t orientimit seksual mundt fitet kur iti homoseksual nuk mund ta maniestoj dashurine vet n mnyr t lir, n mnyr q sht e zakonshme pr itethomoseksuale. Ose, reuzimi i pundhnsit t punsoj personme orientim homoseksual n vend t caktuar pune. Ose, personi meorientim homoseksual sht i ekspozuar n shakaja t vazhdueshmedhe oendime nga kolegt e tij.

Personat me orientim jo heteroseksual jan t ekspozuar n oendime,keqtrajtime, prqeshje dhe reuzim. Shkelja e dinjitetit sht njnga pasojat m t shpeshta t maniestimit publik t orientimit joheteroseksual personal.

O

ibazp

rdiskriminim)NormatrestriktiveNxitjaediskriminimitNgjyraelkurs(sibazprdiskriminim)NormatrestriktiveNxitjae

urs(sib

azprdiskriminim)NormatrestriktiveNxitjaediskriminimitNgjyraelkur

s(sibazprdiskriminim)NormatrestriktiveNx

raelku

rs(sibazprdiskrimin

im)NormatrestriktiveNxitjaediskriminimitNgjyra

elkurs(sibazprdiskriminim)Normatrestri

mitNgjyr

aelkurs(sibazprd

iskriminim)NormatrestriktiveNxitjaediskriminim

itNgjyraelkurs(sibaz

prdiskriminim)Norm

diskriminimitNgjyraelkurs(si

bazprdiskriminim)No

rmatrestriktiveNxitjaed

iskriminimitNgjyraelku

rs(sibazprdiskrimi


70/115

PPakicat etnike

Prkatsia ose prcaktimi politik (si baz pr diskriminim)Paragjykimet

Person transgjinorPuntorja seksuale/puntori seksual

Prejardhja sociale (statusi social me baz pr diskriminim)


71/115

0

PakicatetnikePrkatsiaoseprcaktim

ipolitik(sibazprdisk

riminim)

ParagjykimetP

erson

transgjinorPuntorja

seksuale/puntori

seksual

Prejardhjasociale(statusisocialmebaz

prdiskriminim)Pakicatetnike

Prkatsiaose

prcaktimipolitik(siba

zprdiskriminim)Para

gjykimet

PersontransgjinorPuntorjaseksuale/puntoriseksualPrejardhjasociale

(statusisocialm

ebazprdiskriminim)

PakicatetnikePrkatsia

osepr-

caktimipolitik

(sibazprdiskriminim)ParagjykimetPersontra

nsgjinor

Puntorja

seks

uale/puntoriseksualP

rejardhja

sociale

(statusisocial

mebazprdiskriminim)Pakicatetnik

ePrkatsiaoseprcakt

imipoli-

tik(sibazp

rdiskriminim)ParagjykimetPerson

transgjinorP

untorja

seksuale/pun

toriseksualPrejardhjaso

ciale(statusisocialmebazpr&

Fjalorish

prehjevelidhu

rmediskrimin

imin


72/115

1


73/115

2

Kjo sht pr shkak t aktit se aktivitetet e sindikats jan t lidhurame politika dhe qndrime t qeveris n rregullimin e marrdhnievet puns. N rastin e till, pundhnsi do t pohonte se aktivitetet epuntorit jan t lidhura me shtjen e vendit dhe obligimeve t puns,e jo me politikat m t gjera t Qeveris.


74/115

Identiteti gjinor nuk guxon t przihet me orientimin seksual. Personattransgjinor mund ta ken varietetin e njjt t orientimit seksual dhepersonat e denuar gjinor.

Personat transgjinor jan t ekspozuar n diskriminim n t gjithaushat e jets publike dhe private dhe jan objekt i urrejtjes dhe sjelljess dhunshme. Personi transgjinior duhet t trajtohet n pajtim mepreerencn e tij personale.


75/115

Prkatsia ndaj grupit t renditur konkret shoqror mund t ketpasoja: ndalesa pr tu martuar me pjestar t nj grupi tjetr shoqror,segregacioni dhe getoizimi, qasja e kuzuar ndaj objekteve shrbyesepublike (shkolla, vende pr rituale etare dhe qasja deri te burimetpublike t ushqimit dhe ujit).

rkatsiao

seprcaktimipolitik(sibazprdiskriminim)Par

agjykimetPersontransgjinorPuntorjaseksuale/p

untoriseksualPrejard

rdiskrim

inim)PakicatetnikePrk

atsiaoseprcaktimipolitik(sibazprdiskrimin

im)ParagjykimetPerson

transgjinorPuntorjase

(statusi

socialmebazprdiskri

minim)PakicatetnikePrkatsiaoseprcaktimipolitik(sibazprdiskrim

inim)ParagjykimetPers

riseksualPrejardhjasociale(statu

sisocialmebazprdiskriminim)PakicatetnikePrkatsiaoseprcaktimipolitik(sibazprdisk

r P u n t o r j a s e k s u a l e / p u n t o r i s e k

s u a l P r e j a r d h j a s o c i a l e ( s

t a t u s i s o c i a l m e b a z p r

d i s k r i m i n i m ) P a k i c a t e t n i k e P r k a t s i a o s e p r c a

P


76/115

QQllimi legjitim (objektivisht i arsyetuar)

Qllimi (ekzistimi ose mosekzistimi)


77/115

&


78/115


79/115

Q t bhet jal pr krkes thelbsore dhe prcaktuese, qllimiduhet t jet legjitim dhe krkesa t jet adekuate ndaj natyrs s atijproesioni dhe kushtet ku kryhet. Dallimi n trajtimin e bazuar n ekz-istimin e qllimit legjitim dhe objektivisht t arsyetuar mund t jet iarsyeshm vetm n kushte tepr legjitime t cilat duhet t denohensakt.

Arsyeshmria (domosdoshmria) i qllimit dhe mungesa e alternativsracionale, duhet t dshmohet dhe t jet e dshmuar n do rast indi-vidual nga ana e atij q i prcakton kushtet, me t cilat njerzit trajtohenndryshe n situatn e njjt. Duhet t dshmohet se ekziston nevoj etill, se prakticizmi i trajtimit t ndryshm sht i domosdoshm prplotsimin e asaj nevoje, nuk mund t zgjidhet problemi me asgj tjetr

prve me diskriminim.Pr shembull: objektivisht sht e arsyeshme pr vende t caktuarapune q t krkohet prgatitje e veant zike (pilot i aeroplanit, koz-monaut), ose kualikime t veanta dhe prvoj paraprake (kirurg,prokuror publik). Nuk do t merret pr diskriminim krkesa q rojetn burgun e grave t jen gra, ndrsa n burgun pr meshkuj, t jenmeshkuj, e as, krkesa pr kurin e lart pr realizimin e t drejts prpension.


80/115

RRaca (si baz e diskriminimit)

RatiikimiReligjioni (si baz pr diskriminim)


81/115

0

Raca(sibazediskriminimit)Rati

fkimiReligjioni(sibaz

prdiskr

iminim)Raca(sibazediskriminimit)Ratifkimi

Religjioni(sibazprdiskriminim

)Raca(sibazedis-

kriminim

it)RatifkimiReligjioni(si

bazprdiskriminim)



prdiskr



)Raca(sibazedis-

kriminim


bazprdiskriminim)



prdiskr



)Raca(sibazedis-

kriminim


bazprdiskriminim)



prdiskr



)Raca(sibazedis-

&

Fjalor i shprehjeve lidhurme diskriminimin


82/115

1


83/115

2

Racs i sht dhn rndsi e madhe n legjislacion, ndaless sdiskriminimit pikrisht pr shkak t ekzistimit t diskriminimit lidhurme racn. Shum instrumente pr t drejtat e njeriut (nga vendidhe ndrkombtare) e parashohin racn si baz t veant me tciln ndalohet diskriminimi. Dhe t shmangen t gjitha dilemat e

mundshme pr at ar do t thot raca, ndalesa e diskriminimit nbaz t racs n vete prshin m shum baza. Kshtu, n Konventnndrkombtare pr eliminimin e t gjitha ormave t diskriminimitracor, si diskriminim racor llogaritet do dallim, prjashtim, kuzimose privilegjim q bazohet n racn, ngjyrn e lkurs, prejardhjen(paraardhsit), prejardhja nacionale ose etnike.

N nj numr t caktuar shtetesh sht pranuar modeli sipas t cilit nukprmendet ekzistimi i racave. Pr shembull, n Aktin jo diskriminuesnlandez prmendet vetm prejardhja etnike dhe nacionale, ndrsaAkti pr diskriminim etnike n Suedi e prmend prkatsinetnike.


84/115

Pr religjionin si baz e mundshme pr diskriminim nuk sht erndsishme nse religjioni sht i institucionalizuar ose i lidhur mebesimin e nj individi dhe raportin e tij ndaj bots.

Diskriminimi pr shkak t bindjes religjioze mund t maniestohet n

veprimin ose jo veprimin me t cilin jan prekur vetm personi osepersonat t cilt i takojn nj eje t caktuar.

Pr shembull, pr shkak t siguris s futurimeve, n aeroporte merrenmasa t siguris vetm ndaj pjestarve t nj religjioni (islam). Osekur nj pjestari t religjionit pakic nuk i lejohet qasje n transportinpublik ose n vendet publike, ose i jepet pag m e ult etj.

Diskriminimi pr shkak t bindjes religjioze mund t jet edhe idrejtprdrejt (kur aplikohen rregulla t njjta lidhur me personat mebindje t ndryshme religjioze) dhe kjo shkakton mundsi t ndryshmepr praktikumin e t drejtave dhe lirive.

Pr shembull, ndalesa pr mbajtjen e shamive n objektin e akultetit.

Form e veant e diskriminimit mund t maniestohet n kultivimine raportit t ndryshm (t privilegjuar) ndaj pjestarve t religjionitdominues n nj shtet t caktuar.

Pr shembull: ndrtimi i objekteve etare me mjete nga shteti vetm prnevojat e nj religjioni, lehtsimi gjat marrjes s lejeve t ndrtimit,prezenca m e madhe pa pages n mediume etj.

R

skriminim

it)RatifkimiReligjioni(s

ibazprdiskriminim)R

aca(sibazediskriminim


ibazprdiskriminim)

ifkimiRe

ligjioni(sibazprdiskr

iminim)Raca(sibazed

iskriminimit)RatifkimiReligjioni(sibazprdiskr

iminim)Raca(sibaze

ibazp

rdiskriminim)Raca(sibazediskriminimit)Ratif

kimiReligjioni(sibazp

rdiskriminim)Raca(sibazediskriminimit)Rati

nim)Raca

(sibazediskriminimit)RatifkimiReligjioni(sib

azprdiskriminim)Raca(sibazediskriminimit)RatifkimiReligjioni(si

ediskriminimit)RatifkimiReligjioni(sibazprdiskrimin

im)Raca(sibazediskriminimit)RatifkimiReligjioni(sibazprdiskrimi


85/115

skriminim


ibazprdiskriminim)R

aca(sibazediskriminim


ibazprdiskriminim)

imiRelig

jioni(sibazprdiskriminim)Raca(sibazedisk

riminimit)RatifkimiRelig

jioni(sibazprdiskriminim)Raca(sibazedis

prdisk

riminim)Raca(sibazed

iskriminimit)RatifkimiR

eligjioni(sibazprdisk


iskriminimit)Ratifkimi

ibazed


eligjioni(sibazprdisk



eligjioni(sibazprdis

ifkimiReligjioni(sibazprdiskr

iminim)Raca(sibazed

iskriminimit)RatifkimiReligjioni(sibazprdiskriminim)Raca(sibaze

)

(

)

(

)

(

)


86/115

RRRrethimi arkitektonik


87/115

Raca(si

bazediskriminimit)

Ratifkimi

Religjioni(sibazprdiskriminim)Raca

(sibaz

ediskriminimit)Ratif

kimiRe-

ligjioni(sibazprdiskriminim)Raca(si

bazed

iskriminimit)Ratifkim

iReligjioni

(sibaz

prdiskriminim)Raca

(sibaze

diskriminimit)RatifkimiReligjioni(sibaz

prdisk

riminim)Raca(sibaz

ediskrim-

inimit)R

atifkimiReligjioni(si

bazpr

diskriminim)Raca(sibazed

iskriminimit)

Ratifkim

iReligjioni(sibazprdiskrim-

inim)Ra

ca(sibazediskriminimit)Rati-

fkimiReligjioni(sibazprdiskriminim)

Raca(si

bazediskriminimit)

Ratifkimi&

Fjalor i shprehjeve lidhurme diskriminiminFjalor i shprehjeve lidhurme diskriminimin


88/115

RR


89/115

kriminim


ibazprdiskriminim)Raca(sibazediskriminim


ibazprdiskriminim)

imiReligjioni(sibazprdiskriminim)Raca(sibazediskriminimit)RatifkimiReligjioni(sibazprdiskrimi

nim)Raca(sibazedis

prdiskriminim)Raca(sibazed

iskriminimit)RatifkimiReligjioni(sibazprdiskriminim)Raca(sibazed

iskriminimit)Ratifkimi

bazed

iskriminimit)RatifkimiReligjioni(sibazprdiskriminim)Raca(sibazed

iskriminimit)RatifkimiReligjioni(sibazprdis

ifkimiRe

ligjioni(sibazprdiskriminim)Raca(sibazediskriminimit)RatifkimiRe

ligjioni(sibazprdiskr

iminim)Raca(sibaze


90/115

SStatusi pronor (si baz e diskriminimit)

Sektori publikStatusi personal (si baz e diskriminimit)

Statusi shoqror (si baz pr diskriminim)SegregacioniStereotipat

Stigma


91/115

0 S&Fjalor i shprehjeve lidhur me diskriminimin

Raca(sibazediskriminim

it)RatifkimiReligjioni(sibazprdiskriminim)Raca

(s

ibazediskriminimit)Ra

tifkimiReligjioni(sibaz

prdiskriminim)Raca(s

ibaz

e

diskriminimit)RatifkimiR

eligjioni(sibazprdiskriminim)R

fjalor i shprehjeve lidhur me diskriminimin

Documents