fjalet jetojne

7/25/2019 Fjalet jetojne

http://slidepdf.com/reader/full/fjalet-jetojne 1/18

FJALET JETOJNE…PER TE…

GJERGJ FISHTA SI GJUHETAR

https://odc.officeapps.live.com/odc/insertmedia?fb=0&p=0&t=0&a=1&idp=live&lid=2&lcid=1033&syslcid=1033&uilcid=1033&app=3&ver=15&tl=2&searchtype=Audio&cfd=0&moss=0&ins=1&albm=0&eurl=0&msel=0&sl=all&pi=1&mt=0

https://odc.officeapps.live.com/odc/insertmedia?fb=0&p=0&t=0&a=1&idp=live&lid=2&lcid=1033&syslcid=1033&uilcid=1033&app=3&ver=15&tl=2&searchtype=Audio&cfd=0&moss=0&ins=1&albm=0&eurl=0&msel=0&sl=all&pi=1&mt=0



Pak histori per…

Gjergj fishta lindi 31 Tetor 1871 ne Zadrime te

vdiq me 3 dhjetor 1!" ne Sh#oder.Ai st$dio %er filo&ofi dhe %er teologji ne 'osnj

1!( $ )e edhe #o#a e gjimna&it *+A,-ES-A,

Sh#oder.A ishte nen ndi#imin /roat #$r sh#ro

e )eri te njoh$r dhe #r0esoren LAH2TA E AL



Zeri I GJERGJ FISHTES



Pse ishin kaq popullore veprat satirike tëFishtës?

Fishta si françeskan ka et!ar n" thesht"si t" p#ot"$ n!k

kishte pro%#e& te 'en(ronte e te )iste &e ner"* t" thet" pashko##"+ ,!ke 'en(r!ar &e ner"* t" ni-e#e-e t"n(r.sh&e ka n/err %r!& p"r krii&tarin e ti+ Sh!&" sh(he thene pop!##ore i ka &arr" pre k"t.re %ashk"%ise((!ke i (hen" ne for&" (he shie t" %!k!r estetike !rtispop!##it t" thesht" t" &a#e-e ose t" '.tete-e+ E(he ko0,re(hit e Pat!k!t1 eshte fr.t i (ia#o2!t t" Fisht"s &e k

p#ot" t" et"s fa&i#are (he '.tetare shko(rane+ At Fishsh!&" her" (!ke #!at!r (o&ino 'en(ronte &e #eter n"(he shkr!ante t" 2itha shprehet '" ("2onte$ 'ofshin &ira$ ta##e$ p"r!#e$ et+ N2aneher" n/iste e(he *e&erter"t p"r &e n/err shprehe p"r 'e##i&in e ti+ N" Lah!3a#sis" p"r&en(et nefar" 3an Se#a sik!r kishte &arr"

n" #!ft"n k!n("r &a#a*e*"-e$ por n" t" -ert"te ai ishtekasap pre shko(re (he i pashko##"$ Fishta her" shkonte



*LLET E E LA56SE

N!k (o t" ishte 2a%i& t" shprehe&i se e p"rpeta (ret#a-(is" e At Ger2 Fisht"s nis pik"risht n" Go&si'e$ k!pat rastin e fatin t" nihe &e A%atain e 3ir(it"s$ I&*otPren2" ,oçi$ at(hetar i )akt"$ #!ft"tar i paep!n$ pore(he poet e %!rr" &e k!#t!r" t" rra##" p"r koh"n4kishte rrah" %ot"n n"&"r2i&in e ti t" (et.r!ar$ pre N!f"#an(it t" SH5A$(eri n" In(i+N" anar 6788$ I&*ot ,oçi %ehet nis&etar i the&e#i&itt" Sho'enis" 05ashki&i1$ (!ke &%#e(h!r rreth -etesanetar" t" sh'!ar$ si ,o& N(o9 Nikan e At Ger2Fisht"n$ L!i2 G!rak!'in e ,o& N(re 3e(en+ E nis!n sisho'ni k!#t!rore$ ao #!ati ro# t" (or"s s" par" o-et"& &e %oti&in e fa#orit t" '!et!n 0i 5ashki&it1$ et" :; #i%ra-e t" ter"$ por si(o&os n" krii&in e n"-atre at(hetar"sh t" sh'!ar$ '" %en" historin"$ asht!



<ONTRI5UTI I FISHTES NE =ESHTJEN E ALFA5ETIT SH>IPE

GJERGJ FISHTA ?E= <RIJI3TARISE ARTISTI<E$AI SH<EL>EU NE FUPE,AGOGJISE E TE PSI<OLOGJISE SO=IALE$GJUHESORE+SI 3EN,

POTEN=IAL TE 3A,H TEORI< ,HE 3E NJE ?EPRI3TARI TE ,EN,PRA<TI<E$NE SHER5I3 TE 35ROJTJES ,HE TE ZH?ILLI3IT TE GJUSH<OLLES SH>IPE+AI I <ISHTE ?ENE ?ETES SI >ELLI3 >E TE LUTE NGRITUR NI?ELIN <ULTUROR ,HE ARSI3OR TE 5ASH<O35EPER TE N@ITUR TE< TA ,ESHIREN PER PERPARI3 ,HE PERAT,HE,ASHURI$SI , SHTLLA >E ,O TE N,IH3ONIN PER TE 3NE <E35E SHO>ERINE SH>IPTARE TE GO,ITUR NGA PUSHTETISHE<ULLOR OTO3AN+

VEPRIMTARISE POLITIKO ARSIMORE KU AI



?EPRI3TARITE E TIJ POLITI<OBARSI3ORE

VEPRIMTARISE POLITIKO-ARSIMORE,KU AI

FILLOI DHE PERPJEKJET PER TE VAZHDUAR E

CUAR ME TEJ PUNEN E PARADHENESVE TE

TIJ SI:NAIM FRASHERI,SAMI FRASHERI,PETRO

NINI LUARASI ETJ,NE LUFTE PER NGRITJEN

KULTURORE E ARSIMORE TE POPULLIT.KJO

ISHTE KOHA E FUNDIT E PUSHTIMIT TURK

DHE E VITEVE TE PARA TE PAVARSIS,PRA

KUR AI TE ZGJIDHEJ DEPUTET DHE DO TI

VIHEJ PUNES PER ZHVILLIMIN E GJUHES DHE

SHKOLLES SHQIPE NE KUSHTET E

EKZISTENCES TE NJE SHTETI SHQIPTAR TE

PAVARUR.KJO DO ISHTE NJE KOHE QE DO TE

KERKONTE JO VETEM AFTESI KRIJUESE

SHKENCORE E PEDAGOGJIKE TE LARTA,POR

EDHE NJE NUHATJE TE FORTE POLITIKE PER

TE SHFRYTEZUAR ME SUKSES CDO

KONJUKTURE NE SHERBIM TE GJUHES DHE

SHKOLLES SHQIPE.PER GJERGJ FISHTEN TE

ISHE I LIRE DHE I DIJSHEM DO THOSHTE

GJITHCKA.POR DUKE PARE KUSHTET QE

SHQIPERIA ISHTE NE NJE ALFABETIZEM TE

Fishta$&es!es ne Troshan



*SHTA,E ,E+ 9:LE6+/…

*SHTA ,2/ ;E 5ETE /+2ES A+TST/ ,5ELT TELA+TE9:+ E6HE L,G2ST9E6AG:G*L:Z:*S:-:L:G E69L:AT9/T:+ 6HE A6H2+2ES A+T E 2Z/E.A ,HTEE,6, 9E6AG:G/ 'ASH/:H:+ E5+:9A,TE -L,9E+9;ET TA SH*+<TEZ:E 9E+ TE *:+-2A+ 92,E, ,ESH/:LLE./2T:E *AL, ;E 'AT ,E 9A+LAE,T/26S/2T:HE 9E+ A+S,/2 6AL, ;A+TE 9A+AET+AT E*L:Z:*SE SE T A+S:+E ,E /2SHTET E +EA TE

E/ZSTE,-ESSE SHTETT SH;9TA+.A: ;E 'E ,E S< /2+LE=:, 5E9+E, E TESHTE SE TE GTHE /ET: A*TES 52SHE+' TE /2LT2+ES 6HE A+ST SH;9TA+.,E /ETE9E+*2,6 /A,E A++T2+ 'ASH/:HAST E T>

?,2/ /A ;E,E *SHTA 9E+ ,E 5ETE ,E 9:ET/:'ETA+E9/L+/6+AAT/ E SAT+/9:+ E6HE ,EE62/AT:+ +,SE S:,E thote ALE/SA,6E+ =H25A,



RE?ISTA4HLLI I ,RITES

E the&e#!ar n" -itin 686: n2a Ger2 Fishta$

re-ista e par" n" 2!h"n sh'ipe$ p"r n" shek!##&e sh!&" -"shtir"si ka arrit!r t" &%etet 2a##"+

E -rar" (he e ri#in(!r s"rish$ n" n"ntor t" k"ti-iti ao ka &%!sh!r 6CC -et et"+ 0H.##i i ,rit"s1 $

at"koh" f!nksiononte &%i tri pari&e$ at(hetare$

po#itike (he k!#t!rore+ N" p#ea(" e&rash kan"

sh"n!ar )et"t e para t" sa+ H.##i1 &%.##et n"-itin 686; si paso" e n("rh.&es s"

Interna9iona#it '" asokohe 'e-eriste Shko(r"n$

&%asi At" Ger2 Fishta kishte (enon9!e haptaspo#itik"n antish'iptare t" F!'i-e t" 3"(ha+ N"

(hetor t" -itit 68; &%.##et p"r shkak t"

#i(he-e shpirtnore t" françeskan"-e &e L!i2

G!rak!'in (he &e #"-i*en e 'ershorit+ N" -itin

68;; &%.##et &e (h!n" pre ko&!nista-e$ t"

9i#"t n" Sh'ipni kishin ni !rrete n(a k!#t!r"sper"n(i&ore&$ k!rse n" -itin 688 ! pe*!##!e si

paso" e sit!at"s kritike '" ishte kri!e n" -en(1$

ka tre2!ar N(re9a$ (!ke rik!t!ar ars.et po#itike'" ç!an (eri n" &%.##en e sa t" (isahersh&e+

j i jë l ë ë j h ë b ë i h ë d j k k i



Po japim një letër të panjohun e të pabotueme të Fishtës, drejtue Françesko Jakomonit,,gjithë intelektualëve shqiptarë, me të cilën, pasi shpreh vlerësimin ma të naltë për Joklingjindet mundësia me ardhë Jokli në Shqipni, në ndonjë nëpunësi, të përshtatshme me fam

gjuhëtar i shquem.

Shkodër 23 shtator Shkëlqesi,1923

Mendoj se ma i miri gjuhëtar i gjuhës shqipe në Evropë, asht profesor Norert !okli, me komësi "#niversitetit te $jenës e profesor gjuhësie në të njajtin universitet%

&ashti, më shkruejnë nga $jena, se autoritetet lokale i kanë thanë këtij alanologu të shquem të larg

territorit të (aihut%

)i, tashma, asht i ndr*më, eqar, me një fat mjaft modest% )tij, nat*risht, i duhet të rropatet me gjetësa me jetue% +uket se don me shkue në )merikë%

Shkelqesi, pa d*shim, do të ishte një fatkeqësi e madhe për gjuhën komëtare shqipe, në qoftëse europiane, që unë e njoh e që, me autoritetin e tij të padiskutueshëm, ka majtë gjatë interesin e -lo

për gjuhën shqipe, të jetë i shtrënguem me raktisë Europën%

.omi shqiptar, i tani, do t/ju dijë për nder shumë, nëse Shkëlqësia e juej të mund të gjejë mundësShqipni, tue i aktue at* një vend, edhe pse jo aq -timprurës, megjithatë të përshtatshëm për fam

gjuhëtar i shquem% !am i sigurtë se do ta merrni në konsideratë dashamirëse këtë propo0im timin, që unë e paraqes në eme

ër-toj nga rasti, për t/!u lutë të pranoni ndjenjat e respektit ma të madh dhe me mi

Shkëlqesisë sueji devo"ëm e mirënjohës

% jergj 4ishta 54M

Shkëlqesisë së tijFrançesko Jakomoni

Luogotenente

i (it" ni 2r!p st!(ent"sh n" rr!2" para <afes s" 3a(he an" &%#e(h" e po )asin



i (it"$ ni 2r!p st!(ent"sh n" rr!2"$ para <afes s" 3a(he$ an" &%#e(h" e po )asin orta$ te&a #o*oke+ Ishin st!(ent" t" ar(h!r p"r p!shi&et (i&rore n2a Ro&a$ ?enat!(ent"t$ i 9i#i ishte i sh'!ar p"r 0*ot"si1 e 0k!#t!r"1 t" #art"$ e i %r.&os!r pak &e &hok"-e4 N(i2oni shok"+ <a& &e i %a Pa("r Ger2it ni p.te t" fort" e ka& &e e n/an" 3ATe ia &%at" i shkreti… e po *2"r(hihet st!(enti &e shok"t e -et+

&ir"$ afrohet Fishta e p"rshen(etet %!*aB2a* &e st!(entat$ e i p.t si ia kan ka#! &e

t!(enti n" fa#" 2en rastin (he e p.et4 Pa("r Ger2$ a &! &e t" %a ni p.eteK Po si o ,a#oç$ &!n(esh… po t" n(i2o thot" Fishta+ Pa("r Ger2$ thot st!(enti$ J! fetar"t thoni '" pas -(ekes s" neri!t$ shpirti i ti Po thot" Fishta$ (!ke %!*"'esh"$ asht! the&i na fetar"t$ pse a e k!n("r aK Po &ir"$ thot" st!(enti$ tash po ta %a p.eten… N"se ni neri sapo -(es e &arri&

" ni arki-o#$ e k"t" arki-o# e f!si& n" ni ark" t" &a(he pre p#!&%i$ e k"t" ark" pre i ark" pre %akri$ e k"t" ark" pre %akri e f!si& n" ni ark" pre çe#ik!$ e &%.##i& &ir

a# shpirti kt! o Pa("r Ger2iK A %an &e &ka##/!K…(he &%aron p.ten st!(enti$ e ! %!*'esh shok"-e ti&tar…a("r Ger2i %!*"'eshi (isa sekon(a (he i thot" 'et"sisht4 N(i2o (a#osh i &ir"… Ti &e sa po shoh !n"$ ke n" kr.e ni %orsa#in"… n"n at" %o

aske (o )ok" %!k!r sh!&" t" (en(!ra$ %ash si sht"##!n2a #eshi t" (ashit r!("… n"nht"##!n2a ke ni #"k!r" t" trash" t" kr.es$ n"n at" #"k!r" t" kr.es$ ke ni ko9k" t" forto9k" t" kr.es$ ke ni 9ip" &a t" ho##" '" &%!#on tr!nin tr!rinM tan($ '" asht" ai '" &in &e &tre2! ti &ore st!(ent i (asht!n po t. si t" (!e# e n2a t" (!e# ko p.ete e &

it"K…t!(enti &%eti e s(inte ka &e than"+



,o9!&ent

Ne kete foto n(o(het

0?en(i&i p"r a#fa%etin e2!h"s sh'ipe n" <on2resin e3anastirit1$k! ne te n(o(hete(he r&a e Fishtes

<a#i2raa eFishtes

http://sq.wikipedia.org/wiki/Kongresi_i_Manastirit









<o&isia #etrare Sh'ipe neShko(er

Fishta ne k!-en(in eArres se 3a(he

68;C

<on2resi I 3ana

3ithat FrasherGer2 Fishten



?(eka e Pa(re GJer2 Fishtes

+

,ita e hene$:C (hetor ishte (ita &e fatke'eper nere*it e si(o&os per ata 'e ishin afer tine sh!&e &o&ente te ke'ia (he te &ira+kete#a& te hi(h!r e #an9oi e(he 2a*eta e&irnoh!r ita#iane4=orriera (e #a Serra+ 3" :C(hetor$ 68;C n("rroi et" At Ger2 Fishta$poeti ko&%"tar$ (ip#o&ati i ko&%it '" &%rotit" (retat e sh'iptar"-e k!(o '" shkoi$ &e n"*" (he &e n" pen" t" pasho'e$ '" pas!roi

#et"rsin" (he historin" ko&%"tare t"

sh'iptar"-e$ t" ati ko&%i siç ka th"n" ai -et$0I -et"r sa fosi#et$ sa sta#aktitat e shpe##a-e

eh!ese t" &a#e-e t" -eta -i2ane$ (he i#in(!n t" th!esh pre -et" rr"ne-e t" -etra$

ai asht sot *ot a!tokton i pak!n(ersht!esh"&i toka-e t" -eta+1 <o&%i sh'iptar "sht" sot

*ot i toka-e t" -eta$ o sh!&" pak fa#"-epri&taris" s" k"ti -i2ani (he (ash!ris" s"ti p"r ko&%in e -et+



Per&%#e(he…

Fo#e& per Ger2 Fishten sh!&e$sh!& fa#e+Tani (!a te )as !ne -ete

persona#isht si ne kerk!se 'e #e/oi sh!&e per te (he keto ane &en&ia4

6+ GJERGJ FISHTA ISHTE NJE NJERI I THJESHTE3E PLOT 3EN,I3E NEI SHPREHTE ASHTU SI I ?INE+E,HE E POEZIA NA<,O3ONI=IPE,FJALE JANE 3JAFT POPULLORE ,HE TE ,ALA SHU3 THJESHTE 3EREN,A POR TE ?ERTETA+<ESHTU ISHTE AI I ?ERTETE$PA 3EN,I3<E>IJA POR 3EN,ONTE PER TE 3IREN E ?EN,IT TE TIJ+

+ ISHTE NJE AT,HETAR I EPUR PER LIRI ,HE LU3TURI PER 3E3EN,ONTE ,ITURIN ,HE LUFTOI PER TE ,ERI NE ?,E<JE+

:+ A 3UN,E3I NE TA >UAJ3E HERO PA,REN$PO+

;+ SI= THOSHTE E,HE ?ETE PA,RE43UE 3E 3JAFTON >E 3UN,I E

35ERRITE >ELLI3ET$,O3ETHANE 3E E,U<U POPULLIN TUE N@IPERPARI3I ,HE AT,HE,ASHNIJA…



5I5LIOGRAFIA

FISHTA$GJERGJ4LAHUTA E 3AL=ISE

FISHTA$GJERGJ4I<IPE,IA

ONLINE4

http4<ONGRESI I 3ANASTIRIT+INFO

http4*e&ra sh'iptare+9o&



FALE3IN,ERIT

N2a4 melda !jkaj

fjalet jetojne

Documents