FINDIK PİYASASI VE TMO

Hikmet ÖZKANTMO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

ALIM VE MUHAFAZA DAİRE BAŞKANI

Tarım İstatistikleri

Nüfus 74.000.000

Yüzölçümü (km²) 783,562

Tarım arazisi (1000 ha) 41.223

Fındık ekiliş alanı (1000 ha) 550

GSMH (milyar €) 320.000

Tarımsal GSMH (milyar €) 29,491

Tarımın toplam istihdamdaki payı

28,4 %

Kaynak:TÜİK

2006 Üretim İstatistikleri

2007 Üretim İstatistikleri

Ürün Ekiliş Alanı(1000 ha)

Üretim(1000 mt)

Üretim(1000mt)

Buğday 9,300 20,010 17,680

Arpa 3,600 9,550 7,420

Çavdar 130 271 260

Yulaf 110 210 200

Mısır 540 3,810 3,880

Çeltik 90 700 690

Fındık 550 661 499

•1938 yılında Kamu İktisadi Teşekkülü olarak kurulmuştur.

• TMO, 08.06.1984 tarih ve 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine tabi olarak tüzel kişiliğe sahip, faaliyetlerinde özerktir.

• TMO Yönetim Kurulu, hububat, çeltik, haşhaş ve fındık alım fiyatlarını tespit etmektedir.

Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO)

Teşekkülün amaç ve faaliyet konuları TMO Ana Statüsünde aşağıdaki şekilde belirtilmiştir;

•Hububat fiyatlarının üreticiler yönünden normalin altına düşmesini ve tüketici halk aleyhine anormal derecede yükselmesini önlemek,

•Bu ürünlerin piyasasını düzenleyici tedbirler almak ve gerektiğinde Bakanlar Kurulunun Kararı ile hububat dışında diğer tarım ürünleri ile ilgili verilecek görevi yürütmek,

•Afyon ve Uyuşturucu Maddelere konulan devlet tekelini işletmek, bu ürünlerin alım ve satım işlemlerini gerçekleştirmek

•Gerekli stokları tutmak ve depolamak,

•Gerektiğinde Bakanlar Kurulu kararı ile ihtiyaç sahibi ülkelere gıda yardımında bulunmak

TMO ANA STATÜSÜ

1 ALKALOİD FABRİKASI İŞLETME

MÜDÜRLÜĞÜ

1 ALKALOİD FABRİKASI İŞLETME

MÜDÜRLÜĞÜ

30 ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

30 ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ

118 AJANS118 AJANS

TOPRAK MAHSULLERİ OFİSİTAŞRA TEŞKİLATI

TOPRAK MAHSULLERİ OFİSİTAŞRA TEŞKİLATI

58 TESİSLİ EKİP 58 TESİSLİ EKİP

TOPLAM 3500 PERSONEL ÇALIŞMAKTADIR

TMO’nun Depolama Kapasitesi

Miktar (ton)

Liman Siloları 640.000

İç Silolar 1,347,000

Yatay Depolar 1,668.000

MAYDÜ 885,000

TOPLAM 4,540.000

Müdahale Alımı Yapılan Ürünler

– Buğday– Arpa– Çavdar– Yulaf– Mısır– Çeltik– Haşhaş– Fındık

TMO alımları (ton)

Ürünler 2005/06 2006/07 2007/08

Makarnalık Buğday 472.804 232.790 19.659

Ekmeklik Buğday 3.698.499 1.223.781 102.287

Arpa 796.027 724.586 2.739

Çavdar 10.977 6.315 46

Yulaf 4.821 2.144

Mısır 660.985 -

Çeltik 11.899 87.224 33.363

Fındık - 162.489 81.000Haşhaş Kapsülü 12.403 27.443

Toplam 5.668.415 2.466.771 238.266

DÜNYA FINDIK ÜRETİMİ (Ton)

ÜLKELER 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007*

TÜRKİYE 705.000 614.289 465.445 329.956 530.000 661.000 499.000

İTALYA 115.000 100.000 60.000 100.000 70.000 130.000 100.000

A.B.D. 40.000 15.000 34.000 30.000 25.000 31.000 30.000

İSPANYA 25.000 20.000 20.000 25.000 20.000 28.000 25.000

DİĞER ÜLKELER 30.000 30.000 25.000 25.000 30.000 45.000 45.000

DÜNYA 915.000 779.289 604.445 509.956 675.000 895.000 699.000

KAYNAK: FAS USDA GRAIN WORLD MARKETS AND TRADE * Tahmini veriler

2006 YILI DÜNYA FINDIK ÜRETİMİ (TON)

TÜRKİYE

661.000

74%

İTALYA

130.000

15%

DİĞER

45.000

5%

İSPANYA

28.000

3%

ABD

31.000

3%

TÜRKİYE İTALYA İSPANYA ABD DİĞER

SİVAS

ANKARA

BOLU

KONYA

ANTALYA

MERSİNİSKENDERUN

İSTANBUL

ESKİŞEHİR

MUĞLA

İZMİR

MANİSA

AYDIN

UŞAK

KÜTAHYA

BURSA

TEKİRDAĞ KO

CA

EL

İ

YALOVA

DENİZLİ BURDUR

ISPARTA

KARMAN

ÇANKIRI

ZONGULDAK

KASTAMONU

SİNOP

G.ANTEP

MARDİN ŞIRNAK

HAKKARİ

VAN

BİTLİS

SİİRT

ELAZIĞ

BİNGÖLTUNCELİ

K.MARAŞ

KAYSERİ

K.ŞEHİR

NİĞDE

SAMSUN

ORDU

GİRESUN

ÇORUM AMASYA

ERZİNCAN

ERZURUM

RİZE

ARTVİN

ARDAHAN

KARS

IĞDIR

AĞRI

MUŞ

MALATYA

AFYON

AKSARAY

A.YAMAN

KİLİS

ADANA

GÜMÜŞHANE

TRABZON

BİLECİK

BARTIN

DÜZCE

Balıkesir

BAYBURT

IĞDIR

KIRKLARELİ

YOZGAT

ElbistanBATMAN

D.BAKIR

Ş.URFA

A.PAZARI

KARABÜK

EDİRNE

ERZİNCAN

FINDIK ÜRETEN İLLER

NEVŞEHİR

TÜRKİYE FINDIK ÜRETİM ALANLARI

TÜRKİYE FINDIK EKİLİŞ VE ÜRETİMİ

548 555 550

410

500

555550550

548

540 544525

540

661

350

530

480

600625

530

470

580

300

350

400

450

500

550

600

650

700

EKİLİŞ( Bin Ha) ÜRETİM (KABUKLU) (Bin Ton)

Kaynak; TÜGEM2007 rakamları tahminidir.

TÜRKİYE KABUKLU FINDIK ÜRETİM VE ALIMLARI (BİN TON)

410

470

350

499

65

30

163

81

625600

480

530

661

530

580

4

238

14292

129

488 16

51

-

100

200

300

400

500

600

700

1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

ÜRETİM (KABUKLU) FİSKOBİRLİK ALIMI TMO ALIMI

-100

0

100

200

300

400

500

600

700

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

FINDIK ÜRETİMİ VE İHRACATI (BİN TON)

ÜRETİM İHRACAT (TON)

1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

2007 YILI EYLÜL VE EKİM AYLARIDIR

FINDIK ALIM FİYATLARI ($/KG)

2,7

3,4

4,14,1

5,3

3,4

1,8

1,11

1,7

2,42,5

0

1

2

3

4

5

6

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

YILLAR

TMO FİSKOBİRLİK

DÜNYA FINDIK ORTALAMA FİYATLARI (İÇ)(CPT$/KG)

5,22

7,22

4,86

6,646,30

4,38

4,95 5,195,08

6,37

7,837,76

7,29

6,95

4,24

4,46

5,385,67

5,255,48 5,40

6,67

7,837,80

7,337,11

6,94

4,40

4,61

0,00

1,00

2,00

3,00

4,00

5,00

6,00

7,00

8,00

9,00

AYLIK DÖNEM

DE

ĞE

R

11-13 MM İÇ FINDIK 13-15 MM İÇ FINDIK

2007-2008 Üretim ve Stok Durumu

 

DEVİR ÜRETİMTOPLAM

ARZTÜKETİM

KAPANIŞ STOKLARI

TÜRKİYE 255.000 499.000 754.000 610.000 144.000

DİĞER 10.000 180.000 190.000 190.000 0

TOPLAM 265.000 679.000 944.000 800.000 144.000

TMO FINDIK STOKLARI (TON)

MAHSUL YILI 2005 2006 2007 TOPLAM

MİKTAR 43.000 196.000 81.000 320.000

TMO stoklarında,

• Dünya üretiminin % 40’ı,

• Toplam arzın % 34’ü,

• Toplam tüketimin % 40’ı

kadar stok bulunmaktadır.

• TMO, satış politikalarını ve fiyatlarını belirlerken piyasa istikrarını göz önünde bulundurmaktadır.

Fındık

• Türkiye fındıkta net ihracatçı konumundadır.

• Dünya fındık üretiminin yaklaşık %75’ini Türkiye gerçekleştirmektedir.

• 100’ün üzerinde ülkeye fındık ihraç edilmektedir.

• İhracatının %85’i AB ülkelerinedir.

• AB ülkelerine ihracatın %80’i İtalya ve Almanya’ya gerçekleştirilmektedir.

• TMO, ilk defa 2006 yılında Bakanlar Kurulu Kararıyla fındık müdahale alımını gerçekleştirmiştir.

Fındığın Kullanım Alanları

Fındık; Kavrulmuş,

Beyazlatılmış,

Kıyılmış,

Dilinmiş,

Un,

Püre şeklinde

Çikolata, Bisküvi, Şekerleme, Kahve aroması sanayinde tatlı, pasta ve dondurma yapımında kullanılmaktadır.

Büyük oranda da çerez olarak tüketilmektedir.

Türkiye Fındık Sanayisi

İşletme (Adet)

Kapasite

(ton / yıl)

Üretim (ton)

Kapasite Kullanım (%)

İç fındık 143 1 562 714 211 165 14

Kavrulmuş fındık 33 107 798 31 748 29

Beyazlatılmış fındık 21 65 127 5 608 9

Dilinmiş fındık 11 6 249 864 14

Kıyılmış fındık 31 64 185 18 449 29

Fındık ezmesi 7 6 766 76 1

Fındık unu 29 56 677 6 686 12

Fındık püresi 20  40 827 17 014 42

Toplam 295 1 910 343 291 610 15

1938 yılından beri üreticilerden fındık alım yapan ve bir üretici birliği olan FİSKOBİRLİK’in finansman temininde yaşadığı olumsuzluklar nedeniyle Hükümet, 2007 yılında fındık alımı konusunda TMO’yu görevlendirmiştir.

TMO, alımlarda depolarının kullanımı, finansman temini gibi konularda Fiskobirlik ile işbirliği yaparak 2006 ve 2007 yıllarında kendisine verilen görevi başarıyla yerine getirmiştir.

TMO’nun Avrupa Birliğine tam üyelik yolundaki uyum çalışmaları

• Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tüm tarımsal ürünlerin müdahale alımlarından ve ihracat geri ödemelerinden sorumlu AB benzeri bir “Ödeme Kurumu” olmayı amaçlamaktadır

•Bu nedenle TMO, alımların üretici birlikleri ile Kooperatifler aracılığıyla yapılmasını desteklemekte ve geliştirilmesi yönünde talebi bulunmaktadır.

• Bu bağlamda,TMO mevzuat ve idari yapılanma çalışmalarını sürdürmektedir.

Teşekkür ederiz…

www.tmo.gov.tr