28 FietsActief SEPTEMBER 201428 FietsActief SEPTEMBER 2014

De Haan is met zijn prachtige belle époque-architectuur het leukste badplaatsje van de hele Belgische kust.

Tel er de ontdekkingen in het groene achterland bij op en je hebt een superstek

voor een fietsvakantie!

Tekst en foto’s Linda Korsten/Tekstbureau Link & co

fietsroute de haan

FietsActief SEPTEMBER 2014 29FietsActief SEPTEMBER 2014 29

Belle époque langs de

Belgische kustOp ontdekking rond De Haan

Lissewege en de

abdijschuur Een pareltje in het achterland: het witte Lissewege, met recht een van de mooiste dorpjes van Vlaanderen. Hier ontdek je ook de schuur van Abdij Ter Doest,

een enorm gevaar-te dat stamt uit 1275. Het eiken dakgebinte wordt al 800 jaar gedra-gen door twee

rijen van ieder tien eiken pijlers: uniek!

30 FietsActief SEPTEMBER 2014

H et leukste restaurantje in het leukste

badplaatsje van België heet De Con-

cessie. Op warme zomeravonden

staat hier een lange rij bij het fijne

terras, met zijn steigerhouten ban-

ken, felgekleurde kussentjes, en

rondom uitzicht op de mooie belle

époque-architectuur en het stadspark van De

Haan. Maar de troef is het heerlijke eten: hier

kun je in het licht van de ondergaande zon ge -

nieten van een scholfilet of pannetje mosselen.

De naam van het restaurant is niet geheel toe-

vallig gekozen: de Concessie was de naam van

50 hectare duinen dat op 29 juli 1889 door de

Belgische Staat werd verhuurd aan de architec-

ten Colinet uit Oostende en Passenbronder uit

Antwerpen. Concessie betekent het gebruik

maken van onroerend goed tegen een jaarlijkse

rente. Zo werd De Haan ook geboren: het was

het eerste geval van erfpacht in het land. Niet

iedereen was even enthousiast over die con-

structie. Je kreeg dan wel een erfpacht voor

negentig jaar, maar de grond werd niet je

eigendom. Vooral die eerste jaren werden alle

werkzaamheden hier met argusogen bekeken.

De Belgische staat zag het natuurlijk wel zitten.

Badplaatsen waren het in die tijd helemaal, en

Brussel zag in gedachten al een hele parelsnoer

opdoemen langs de Belgische kust. Oostende,

de locatie van het koninklijk buitenverblijf en

het vermaarde casino, werd al gauw verbonden

via een trammetje met Middelkerke – het rijdt

nu nog. Later kwam er ook een lijn naar Blan-

kenberge, wat Colinet de potentie in deed zien

van een halte in zijn nieuwe badplaats. Hij stierf

echter in 1890, waarna er tussen zijn erfge namen

en vroegere partner moeilijkheden verrezen.

Uiteindelijk werden de rechten in 1895 verkocht

Eerst fietsen en dan ontspannen op je strandbed

Villa's in overvloed

Coq sur Mer prijkt nog altijd op het station

fietsroute de haan

FietsActief SEPTEMBER 2014 31

aan de eerste Société Anonyme du Coq sur Mer

– de elite sprak in die tijd nog Frans. Vandaar de

huidige naam: De Haan.

Duitse pünktlichkeitHermann-Josef Stübben, een beroemde Duitse

architect en stedenbouwkundige, zorgde ervoor

dat De Haan zijn belle époque-uitstraling kreeg.

In de loop der jaren kwam er steeds meer land

bij, maar de insteek bleef hetzelfde: een echt

villapark met behoud van zo veel mogelijk groen,

én van het niveau van de duinen. Als je er wilde

bouwen, moest je ook zorgen voor de aanplant

van bomen, grasperken en bloembedden. Het

staat allemaal in het urbanisatieplan van Stüb-

ben uit 1910. Zo mocht je slechts één zesde van

het perceel bebouwen, hoogbouw was verboden,

en er moest zo veel mogelijk bos zijn als bescher-

ming tegen de wind. Verder moesten de lanen

kronkelen en was er een duidelijke voorkeur

voor Anglo-Normandische landhuizen.

De Haan is daardoor echt een pareltje. Waar

je op veel plaatsen langs de Belgische kust een

wildgroei aan beton tegenkomt, daar is De Haan

een prachtig ouderwets kustplaatsje gebleven

met bijna alleen maar villa’s uit de belle époque.

Stübben had een voorkeur voor een cottagestijl,

met veel pseudo vakwerk en bruintinten. Dat

laatste heeft in de loop der jaren plaatsgemaakt

voor meer frisse witte tinten, maar verder oogt

het badplaatsje nog altijd authentiek.

Het terrasje van EinsteinWe worden in De Haan rondgeleid door Roger

Deswelgh, die ons weet te vertellen dat het

stationsgebouw – een prachtig pand uit 1902 –

niet het oorspronkelijke is. Ooit stond hier een

blikken exemplaar, ‘de blekken stoasie’.

tipZie je iemand

langskomen met een houten bak Boules de Berlin (Berlinerbollen), zoals te zien op de foto op pagina 29? Aarzel niet en sla meteen toe. Voor een habbekrats

neem je een hap uit de geschiede-nis van De Haan. Deze lekkernijen worden hier al generaties rondgedragen!

s

Hotel Astoria

Op het terras van de Concessie

Net Normandië

32 FietsActief SEPTEMBER 2014

Zo heeft ieder gebouw in De Haan wel zijn eigen

unieke verhaal. Kijk, daar staat het eerste luxe

hotel met stromend warm water. En zie daar,

de tijdelijke verblijfplaats van de beroemde

geleerde Albert Einstein. In Grand hotel Bellevue,

het paradepaardje van De Haan en tegenwoor-

dig een beschermd dorpsgezicht, sliep het

personeel van de elite op de derde verdieping.

Britten die hun fortuin hadden gemaakt in India

reisden met hun hele gevolg per tram naar De

Haan, waar ze door portiers in rood livrei wer-

den opgehaald. Einstein dronk hier graag zijn

kopje thee (met koekenbrood) op het terras, in

de tijd dat hij in De Haan woonde. In 1933 besloot

hij na een half jaar in de VS niet door te reizen

naar Duitsland, waar Hitler zojuist aan de macht

was gekomen en de anti-Joodse sentimenten

hoog oplaaiden.

Verloren tijdDe charme van De Haan is geen goedbewaard

geheim: veel Nederlanders en ook Duitsers

weten het te vinden. Maar ondanks de vele

vakantiegangers (vooral op de route tram-station-

boulevard) is het er nooit écht druk. Net even

buiten het kleine centrum komt de stilte je tege-

moet. Je kunt je zo voorstellen waarom zoveel

mensen hier een tweede huis willen, en waarom

de prijzen nog altijd zo hoog zijn. Het is een ideale

wereld die Stübben hier heeft geschapen. Zelfs

na al die jaren voelt het er nog steeds heel pret-

tig aan. Misschien wel juist vanwege de tijd die

is verstreken; de oude badplaatsromantiek geeft

je strandtrip net even wat meer sjeu.

Na een fietstochtje door de polders naar het

mooie Lissewege met de abijschuur lopen we

terug in De Haan nog even naar de boulevard.

Als ik om me heen kijk, denk ik ineens aan wat

ik vanochtend geschreven zag staan op de muur

boven de receptie van Grandhotel Bellevue: ‘A

la recherche du temps perdu’, de titel van de

beroemde romancyclus van Marcel Proust.

Hier kun je ze nog vinden, die verloren tijden –

terwijl je tegelijkertijd verloren tijd inhaalt met

je naasten. •

Zelfs de strandhuisjes zijn in stijl

Chique hotels genoeg

Als je in De Haan wilde bouwen, moest je ook zorgen voor de aanplant van bomen, grasperken en bloemperken

fietsroute de haan