1 | P a g e

საქართველოს ეკონომიკისა და

მდგრადი განვითარების სამინისტრო

საქართველოს ინდუსტრიული განვითარების

ჯგუფი

პროექტი:

სამკერვალო საწარმო

აგვისტო, 2015

შენიშვნა:

ბიზნეს გეგმა შექმნილია საქართველოს ინდუსტრიული განვითარების ჯგუფის ("GIDG") მიერ კეთილსინდისიერად, გამოქვეყნების დღისათვის არსებული ინფორმაციის საფუძველზე. საქართველოს ინდუსტრიული განვითარების ჯგუფი არ იძლევა გარანტიას დოკუმენტში მოყვანილი ინფორმაციის სიზუსტეზე, საიმედოობაზე, სისრულესა და გამოყენებადობაზე. საქართველოს ინდუსტრიული განვითარების ჯგუფი არ აგებს პასუხს რაიმე ზიანზე/ზარალზე და გაწეულ ხარჯზე, რომელიც წარმოეშვება ნებისმიერ პირს ამ დოკუმენტში მოცემული ინფორმაციის გამოყენებით.

2 | P a g e

შესავალი

წარმოდგენილი კვლევის მიზანია, გაანალიზოს და შეაფასოს საქართველოში

წარმატებული და ექსპორტზე ორიენტირებული სამკერვალო საწარმოს შექმნის

შესაძლებლობები. იდენტიფიცირდეს ის შედარებითი კონკურენტული

უპირატესობები, რაც შეიძლება გააჩნდეთ ქართულ სამკერვალო კომპანიებს

მსოფლიო ბაზარზე დასამკვიდრებლად. მოცემულ კვლევაში ხაზი უნდა გაესვას იმ

ძირითად ფაქტორებს, რაც განაპირობებს მოცემულ სფეროში ბიზნეს ერთეულის

წარმატებას. ყოველივე ზემოთ აღნიშნული განხილული იქნება კონკრეტული

კომპანიის ბიზნეს გეგმის მაგალითზე.

3 | P a g e

სარჩევი

Executive Summary ....................................................................................................................................... 4

საქართველოს ინდუსტრიული განვითარების ჯგუფი (GIDG ) და სახელმწიფო

პოლიტიკა ........................................................................................................................................... 5

ტექსტილისა და ტანსაცმელის მსოფლიო ინდუსტრია.................................................................... 10

ტანსაცმლის საწარმოო დანადგარების ინდუსტრია ......................................................................... 19

ტექსტილისა და ტანსაცმელის გლობალური ღირებულებათა ჯაჭვი ........................................... 21

წარმოების ფორმები ................................................................................................................................ 25

ქვეყნის ანალიზი-საქართველო ............................................................................................................. 27

საქართველოს კონკურენტუნარიანობის ანალიზი ტექსტილში .................................................... 35

საქართველოს უპირატესობები ტანსაცმლის წარმოებაში ............................................................... 38

საქართველოს SWOT -ანალიზი ............................................................................................................. 42

სამკერვალო საწარმო საქართველოში .................................................................................................. 57

წარმოებული პროდუქტის აღწერილობა ............................................................................................ 57

წარმოების დაგეგმილი მოცულობა ...................................................................................................... 58

განვითარების სამომავლო პერსპექტივები ......................................................................................... 58

სარეალიზაციო არხები/დაგეგმილი რეალიზაციის მოცულობა .................................................... 59

საწარმოს შესახებ ..................................................................................................................................... 59

წარმოების პროცესი................................................................................................................................. 61

ორგანიზაციული სტრუქტურა ............................................................................................................. 65

პერსონალის ანაზღაურება ..................................................................................................................... 66

თვითღირებულება .................................................................................................................................. 67

ინვესტიციის მოცულობა ....................................................................................................................... 68

პროექტის რეალიზაციის გეგმა ............................................................................................................. 69

BREAKEVEN ანალიზი ................................................................................................................................ 71

კაპიტალის სტრუქტურა ......................................................................................................................... 74

SWOT ანალიზი ......................................................................................................................................... 75

ფინანსური უწყისები .............................................................................................................................. 77

მომგებიანობის კოეფიციენტები ........................................................................................................... 83

ინვესტიციაზე უკუგების ანალიზი ...................................................................................................... 83

სოციალურ-ეკონომიური და ეკოლოგიური გავლენა გარემოზე .................................................... 84

4 | P a g e

Executive Summary

მოცემული კვლევის მიზნებია, ერთის მხრივ მიაწოდოს ინფორმაცია

საქართველოს პოტენციალზე ჩაერთოს ტანსაცმლის მსოფლიო ღირებულებათა

ჯაჭვში და მეორეს მხრივ განიხილოს ადგილობრივი საწარმოში ინვესტირების

მიზანშეწონილობა, რომელიც უცხოელ პარტნიორთან თანამშრომლობს მკერავი

კონტრაქტორი კომპანიის სტატუსით.

მოცემული კვლევის შედეგები შემდეგია:

საქართველოს აქვს კონკურენტული უპირატესობა შრომაზე და ენერგეტიკაზე

დაბალი დანახარჯების გამო, აქვს დაბალი გადასახადები, ხელსაყრელი

ეკონომიკური გარემო და წარმოადგენს საექსპორტო პლატფორმას დსთ-სა და

ევროპის ქვეყნებთან სავაჭროდ.

ადგილობრივი საწარმოს საქმიანობა გულისხმობს: პარტნიორი უცხოური

კომპანიის ბრენდის ქვეშ, მისი დაკვეთით შიდა გადამუშავებისათვის საქართველოში

იმპორტირებული ტექსტილის ნედლეულისაგან მზა პროდუქციის შეკერვას,

შეფუთვას და შემკვეთისათვის მიწოდებას, წინასწარ განსაზღვრულ ფასად და

რაოდენობებად. ამ ფორმით (CMT_ CUT MAKE TRIM) მუშაობა მიზანშეწონილია და

გამართლებულია გლობალურ ტანსაცმლის საწარმოო ჯაჭვში შესაღწევად შემდგომი

განვითარებისთვის.

ადგილობრივ საწარმოში საჭირო ინვესტიციის მოცულობა შეადგენს 1 700 000

ევროს

პროექტის ჯამური

ღირებულება (ევრო)

მათ შორის: კაპიტალის

სტრუქტურა

მანქანა

დანადგარები

შენობა-

ნაგებობა

საბრუნავი

საშუალებები

სესხი

1 700 000 ევრო

€ 950 000 € 614 588 € 135 413 € 1 700 000

56% 36% 8% 100%

მოცემული პროექტის დაფინანსების შესაძლებლობად მოიაზრება სესხი, „აწარმოე

საქართველოში“-ს შეღავათიანი პირობებით, რაც გულისხმობს:

სესხზე საბანკო განაკვეთის თანადაფინანსება პირველი 24 თვის განმავლობაში

საშეღავათო პერიოდი:

24 თვე - ძირითადი საშუალებებისთვის განკუთვნილ სესხის ნაწილზე

18 თვე - საბრუნავი საშუალებებისთვის განკუთვნილ სესხის ნაწილზე

5 | P a g e

მოცემული პროექტი გათვლილია პირველი 5 წლის განმავლობაში

ყოველწლიურად 11 000 ერთეული ქურთუკის წარმოებაზე ფიქსირებულ გასაყიდ

ფასად 10 ევროდ, გლობალური ბრენდისთვის, ფასი და რაოდენობები

განისაზღვრება წინასწარი მოლაპარაკებებით ერთეულ ქურთუკის შეკერვაზე,

ტექსტილისა და დამხმარე საშუალებების გარეშე, რადგან მათი გამოგზავნა

ხორციელდება პარტნიორის მიერ.

ინფორმაცია თვითღირებულების შესახებ:

წარმადობა 11000

თვითღირებულება ევრო 4,6

სარეალიზაციო ფასი ევრო 10

მარჟა ევრო 5,36

მარჟა % 54%

მოცემული საწარმოს აშენება და ექსპლუატაციაში გაშვება იგეგმება

დაფინანსების მიღებიდან 6 თვის ვადაში.

კომპანიის ნულოვანი გაყიდვების მოცულობა 7207 ერთეული ქურთუკია

პროცენტის თანადაფინანსების და 8557 ერთეული ქურთუკი სტანდარტულ

შემთხევაში, მაშინ როდესაც უკვე წინასწარ განსაზღვრული კონტრაქტით,

ყოველთვიური შეკვეთის მოცულობა იქნება 11 000 ერთეული.

5 წლიან პერიოდში კომპანიაში ინვესტიციაზე შემდეგი სამიზნე უკუგების

კოეფიციენტებია:

წმინდა დღევანდელი ღირებულება NPV € 1 272 814

შიდა უკუგების კოეფიციენტი IRR 35%

საქართველოს ინდუსტრიული განვითარების ჯგუფი (GIDG ) და სახელმწიფო

პოლიტიკა

საქართველოს ინდუსტრიული განვითარების ჯგუფი შეიქმნა საქართველოს

ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროში 2014 წლის ოქტომბერში.

ჯგუფი ხელს უწყობს საქართველოში ახალი ეკონომიკური საქმიანობების აღმოჩენას

და განვითარებას სახელმწიფოსა და კერძო სექტორს შორის მჭიდრო

თანამშრომლობისა და ვერტიკალური ინტეგრაციის გზით.

ბოლო 20 წლის მანძილზე საქართველოში ბევრი, ზოგჯერ რადიკალური,

ლიბერალური ეკონომიკური რეფორმა განხორციელდა. ამის მიუხედავად,

ეკონომიკური განვითარების მიმართულებით ჩვენი ქვეყანა, ბევრი პარამეტრის

6 | P a g e

მიხედვით, ვერ უსწრებს ან ჩამორჩება ჩვენ მეზობელ სახელმწიფოებს. ჯგუფის

ძირითადი მიდგომის თანახმად, ეკონომიკური ზრდის წინმსწრები უნდა იყოს ახალი

ეკონომიკური საქმიანობების აღმოჩენა და ექსპორტზე ორიენტირებული დარგების

შექმნა-განვითარება (დივერსიფიკაცია). ახალი დარგების შექმნა მარტო კერძო

სექტორს, მაღალი კომერციული რისკების გამო, არ შეუძლია, სახელმწიფოს

სათანადო ჩარევის გარეშე.

სათანადო ჩარევა გამორიცხავს სახელმწიფოს მხრიდან ცალკეულ საწარმოების

ფლობას ან მართვას. ის გულისხმობს: (ა) განვითარების პოტენციალის მქონე

დარგების, ახალი ეკონომიკური საქმიანობების აღმოჩენა-ანალიზს და ამ პროექტების

განხორციელებაში კერძო სექტორის ჩართვას, (ბ) დარგების ვერტიკალური

ინტეგრაციის ხელშეწყობას, მათ შორის დარგების წარმატებული

ფუნქციონირებისთვის საჭირო ინსტიტუციონალური ინფრასტრუქტურის შექმნას,

(გ) კერძო და საჯარო სექტორებს შორის თანამშრომლობით, დარგების განვითარების

ბარიერების იდენტიფიკაციას და მათ მოხსნას.

საქართველოს ინდუსტრიული განვითარების ჯგუფის მიდგომა ეფუძნება

მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნებში არსებული გამოცდილების ანალიზს, რომელიც

აჩვენებს, რომ ახალ ეკონომიკურ საქმინობას, როგორც წესი, კერძო სექტორი ვერ

იწყებს, რადგან რისკები ძალიან მაღალია, არ არსებობს ვერტიკალური ინტეგრაციის,

ანუ ღირებულებათა ჯაჭვი და ახალი ეკონომიკური საქმიანობა დიდ მასშტაბს

საჭიროებს. მაგრამ თავის მხრივ, სახელმწიფომაც არ უნდა შექმნას ახალი

ეკონომიკური საქმიანობა. ტრადიციულად სახელმწიფო საწარმოები

არაკონკურენტუნარიანები არიან და ბაზარში არაჯანსაღ ჩარევას აქვს ადგილი.

რისკების გადანაწილებისათვის საჭიროა მჭიდრო კოოპერირება მთავრობასა და

კერძო სექტორს შორის - Public Private Partnership.

ეკონომიკის ნახტომისებური განვითარება არ მოხდება ეკონომიკის

დივერსიფიკაციის, ახალი ეკონომიკური საქმიანობის შექმნის გარეშე. ეკონომიკის

განვითარებისათვის საჭიროა ეკონომიკური საქმინაობის(ების) აქტიური

დივერსიფიკაცია. ახალი ეკონომიკური საქმიანობები დაგვეხმარება აღმოვაჩინოთ

პოტენციური შეფარდებითი უპირატესობა საქართველოსთვის მსოფლიო ბაზარზე.

ინდუსტრიული განვითარების ჯგუფმა ჩამოაყალიბა 2 ძირითადი პრინციპი:

ეკონომიკის დივერსიფიკაცია

ეკონომიკის ნახტომისებური განვითარება არცერთ ქვეყანაში არ მომხდარა

ეკონომიკის დივერსიფიკაციის გარეშე (ახალი ეკონომიკური საქმიანობის შექმნის

გარეშე). ეკონომიკის განვითარებისათვის აუცილებლად მიგვაჩნია ახალი

ეკონომიკური საქმინაობების აქტიურად დაწყება. ახალი ეკონომიკური

საქმიანობების აღმოჩენასთან პარალელურად, აუცილებელია არსებულ და ახალ

7 | P a g e

სექტორებში ვერტიკალური ინტეგრაციის (ანუ ღირებულებათა ჯაჭვის) შექმნის

ხელშეწყობა.

მთავრობასა და კერძო სექტორს შორის თანამშრომლობა (Public Private Partnership).

მთავრობა უნდა დაეხმაროს კერძო სექტორს:

- აღმოაჩინოს ახალი ეკონომიკური საქმიანობები, რომლებიც დიდი

ალბათობით გახდება საქართველოს შეფარდებითი უპირატესობა,

- ჩაატაროს ტექნოლოგიური კვლევა,

- აღმოაჩინოს ღირებულებების ჯაჭვში კერძო სექტორისთვის დაუძლევადი

რგოლები და დასახოს გეგმა მათ დასაძლევად,

- შეიმუშაოს ბიზნეს მოდელი და გააკეთოს გენერალური ბიზნეს გეგმა,

- კოორდინაცია გაუკეთოს კორძო სექტორის ჩართვას, რომელიც

განახორციელებს ინვესტიციებს და თავის თავზე აიღებს კომერციულ რისკს,

- ხელი შეუწყოს დარგის კერძო მოთამაშეების თანამშრომლობას -

დაეხმაროს ბიზნეს ასოციაციების, კოოპერატივების და სხვა არამომგებიანი

ორგანიზაცების შექმნა-განვითარებას,

- კოორდინაცია გაუწიოს არსებული ფინანსური რესურსების და

ინსტრუმენტების მობილიზებას პროექტების განსახორციელბლად, როგორიცაა

„აწარმოე საქართველოში“, საპარტინიორო ფონდი, თანადაფინანსების ფონდი და ა. შ.

- გარკვეული, წინასწარგანსაზღვრული კრიტერიუმების მიხედვით,

მთავრობა უნდა გამოვიდეს ამ ახალი ეკონომიკური საქმიანობიდან და

უზრუნველყოს მთლიანად კერძო სექტორის მონაწილეობა ვერტიკალური ჯაჭვის

ყოველ რგოლში. მთავრობამ შეიძლება დაიტოვოს კვლევის და სხვა საკოორდინაციო

როლი, რომელიც განხორციელდება უნივერსიტეტების ან სხვა არამომგებიანი

ორგანიზაციების დონეზე.

ინდუსტრიული განვითარების ჯგუფის მთავარი მიზანია ხელი შეუწყოს ახალი

ეკონომიკური საქმიანობის აღმოჩენა-განვითარებას კერძო სექტორისა და მთავრობას

შორის მჭიდრო თანამშრომლობით გზით. დღეისათვის ინდუსტრიული

განვითარების გჯუფის პროექტების პორტფელში 30-დე პროექტია.

ჯგუფმა შეიმუშავა მეთოდოლოგია, რომლის საშუალებითაც შეუძლია

მიუთითოს ამა თუ იმ სექტორის უპირატესობაზე და დაყოს ამ სექტორის შექმნის

ამოცანა კონკრეტულ პროექტებად, სადაც განსაზღვრული იქნება სახელმწიფო

ჩარევის და „ეგზიტის“ (ამ ჩარევის დასრულების) სტრატეგიები. ეს პროექტები უნდა

ატარებდნენ სტრატეგიულ ხასიათს იმ გაგებით, რომ პროექტის განხორციელებას

უნდა ახლდეს ეკონომიკურ-სოციალური „გადადინებები“ - პროექტის

განხორციელების შედეგად განვითარების სტიმული/საშუალებები ეძლევა სხვა

მომიჯნავე საწარმოებს და დარგებს.

8 | P a g e

ჯგუფმა შექმნა პოტენციური დარგების ე.წ. რუკა, რამაც საშუალება მოგვცა

გამოგვეყო რამოდენიმე პრიორიტეტული პროექტი:

ამ მომენტისთვის ჯგუფი მუშაობს 30-დე პროექტზე, მათ შორისაა:

ბუნებრივი ქვის მოსაპირკეთებელი ფილების წარმოება

კერამიკული ფილების წარმოება

იმერული მწვანილის ექსპორტის ხელშეწყობის პროექტი

რძის გადამამუშავებელი საწარმო

ეთერზეთების წარმოება

დაფნის ფოთლის გადამუშავება და ეთერზეთის წარმოება

მეაბრეშუმეობის აღორძინების პროექტი

სამკერვალო საწარმოების ხელშეწყობის პროექტი

ტექსტილის წარმოება

ცვეთამედეგი ინსტრუმენტების წარმობა

ავტომობილების წარმოება iStream ტექნოლოგიით

კალციტის მოპოვება-გადამუშავება

ჯავშანმანქანების წარმოება

პოლიმერული მასალების წარმოება

9 | P a g e

ფოლადის მილების წარმოება

ქაღალდის და შესაფუთი მასალის წარმოების ხელშეწყობა

სხვა.

შეფასების ძირითადი კრიტერიუმებია: დივერსიფიკაციის ხარისხი, სირთულე,

აპრობირებული ტექნოლოგიის ხარისხი, გადადინებადობის ხარისხი, ექსპორტის

პოტენციალი, მასშტაბირებადი, დასქმების პოტენციალი, დანერგვის დრო და ა.შ.

ჯგუფი განაგრძობს ახალი პროექტების აღმოჩენას, ანალიზს და მათზე მუშაობას.

10 | P a g e

ტექსტილისა და ტანსაცმელის მსოფლიო ინდუსტრია

მსოფლიოში ტანსაცმლის ბაზრის მოცულობა 1,100 მილიარდი აშშ დოლარია,

სავაჭრო ღირებულებით 700 მილიარდი და წარმოადგენს მსოფლიო მთლიანი შიდა

პროდუქტის 1,8%-ს. ევროკავშირის ქვეყნების ტანსაცმლის სამომხმარებლო ბაზარმა

350 მილიარდ აშშ დოლარს მიაღწია და დღეის მდგომარეობით ყველაზე მსხვილ

ბაზრად მიიჩნევა, ხოლო ჩინეთი 288 მილიარდი აშშ დოლარის ექსპორტის

მონაცემით უმსხვილეს ექსპორტიორად მიიჩნევა.

წამყვანი ქვეყნები: ევროკავშირი, ამერიკის შეერთებული შტატები და იაპონია

ფოკუსირდებიან ტექსტილისა და ტანსაცმლის ღირებულების ჯაჭვის ყველაზე

მაღალი მომგებიანობის მქონე ეტაპებზე, ისეთზე როგორიცაა დიზაინი, მარკეტინგი

და დისტრიბუცია, ხოლო საწარმოო საქმიანობა ძირითადად კონცენტრირებულია

ჩინეთზე და სხვა განვითარებად ქვეყნებზე, როგორიცაა ბანგლადეში, ვიეტნამი,

პაკისტანი, ინდონეზია და თურქეთი.

ექსპერტები პროგნოზირებენ გლობალურ ტექსტილისა და ტანსაცმლის სექტორში

შემდეგი ტენდენციების განვითარებას:

ყოველწლიურად, საშუალოდ ინდუსტრია გაიზრდება 5% ( CAGR-5% ) და

მიაღწევს 2 100 მილიარდ აშშ დოლარს 2025 წლისთვის

საწარმოო საქმიანობის და ექსპორტის წილი ჩინეთიდან სხვა ქვეყნებზე

გადანაწილდება

გლობალური ტექსტილისა და ტანსაცმლის სექტორი 2025 წლამდე დამატებით

მოიზიდავს 350 მილიარდ აშშ დოლარის ინვესტიციებს

11 | P a g e

საშუალოდ ერთ სულ მოსახლეზე ტანსაცმელზე დანახარჯებმა 2012 წელს

მიაღწია 153 აშშ დოლარს და ექსპერტების ვარაუდით ეს ციფრი გაიზრდება 247 აშშ

დოლარამდე 2025 წლისთვის. არსებობს ხარჯვის მონაცემის დიდი სხვაობა

განვითარებულ და განვითარებად ქვეყნებს შორის, მაგალითად ავსტრალიაში

ტანსაცმელზე ხარჯვის ყველაზე დიდი მაჩვენებელია ერთ სულ მოსახლეზე 1050 აშშ

დოლარი, მაშინ როდესაც ინდოეთში განვითარებად ეკონომიკებს შორის ეს მონაცემი

ყველაზე დაბალია.

ქვემოთ მოყვანილია ამ ინფორმაციის გრაფიკული გამოსახულება, როგორც

2012 წლის მონაცემების ასევე 2025 წლის პროგნოზების.

გლობალური ტექსტილისა და ტანსაცმელის სავაჭრო ღირებულებამ 2012 წელს

708 მილიარდი აშშ დოლარი შეადგინა, ტექსტილის პროდუქციის საექსპორტო

ღირებულებაა 286 მილიარდ აშშ დოლარს შეადგენს, ტანსაცმლის სექტორში

საექსპორტო ღირებულებამ 423 მილიარდი აშშ დოლარს მიაღწია, დღეის

მდგომარეობით ჩინეთი ლიდერობს, როგორც უმსხვილესი ექსპორტიორი ქვეყანა

ორივე: ტექსტილისა და ტანსაცმლის ინდუსტრიაში. ჩინეთის შემდეგ ექსპორტის

მონაცემებით წამყვანი პოზიციები უჭირავთ: ევროკავშირს, ინდოეთს, თურქეთსა და

ბანგლადეშს.

12 | P a g e

ცხრილში მოცემულია ინფორმაცია გლობალური ტექსტილისა და ტანსაცმლის

ექსპორტიორი ქვეყნებზე.

არსებობს მოლოდინი, რომ ჩინეთის სავაჭრო ღირებულების პროცენტი

მსოფლიო ინდუსტრიაში შემცირდება და არსებული მაჩვენებლიდან (40%) წილი

ჩამოვა 35% - მდე, რაც შექმნის წარმოების დამატებით შესაძლებლობებს

განვითარებადი ქვეყნებისთვის.

ცხრილში მოყვანილია შედარება სინთეტიკური ძაფის ფასის ინდექსების

თვეების მიხედვით მსოფლიოში, აზიაში, ამერიკასა და დასავლეთ ევროპაში.

მოცემული ცხრილები იძლევა ინფორმაციას მსოფლიოში ტექსტილისა და

ტანსაცმელის ექსპორტისა და იმპორტის ტენდენციებზე, როგორც ცხრილიდან ჩანს

სექტორი საკმაოდ მაღალი ტემპებით ვითარდება.

13 | P a g e

ცხრილში მოცემულია ინფორმაცია ტექსტილისა და ტანსაცმელის ექსპორტის

წილებზე. ცხრილიდან ჩანს, რომ აზრია ლიდერულ პოზიციებს ინარჩუნებს და მისი

წილი ყოველწლიურად იზრდება.

14 | P a g e

განვიხილოთ ექსპორტის მონაცემები უფრო დეტალურად:

ცხრილში მოცემულია ინფორმაცია ტექსტილისა და ტანსაცმლის იმპორტზე,

როგორც ცხრილიდან ჩანს ამ ეტაპზე ევროპა ლიდერია იმპორტში, თუმცა მისი წილი

2013 წელს ოდნავ, 1%-ით შემცირებულია, აზიის იმპორტის ზრდის ხარჯზე.

15 | P a g e

16 | P a g e

აშშ

ამერიკის ტანსაცმლის ბაზარი ყველაზე დიდია მსოფლიოში და შეადგენს

მსოფლიო ბაზრის 25 %-ს, რაც ფულად გამოხატულებაში 331 მლნ აშშ დოლარია.

2010 წელს ტანსაცმლის ინდუსტრიაში აშშ-ში დასაქმებული იყო 104,457 ადამიანი,

თუმცა აღსანისნავია, რომ ტანსაცმლის თითქმის ყველა მსხვილი კონგლომერატი

წარმოებას აზიის ქვეყნებში ახორციელებს. 2011 წლის განმავლობაში მხოლოდ

ჩინეთიდან ამერიკამ განახორციელა 29,4 მილიარდი აშშ დოლარის ტანსაცმლის

იმპორტი. აშშ-ს ტანსაცმლის ინდუსტრია, მუდმივად ცვალებადია და ახალი

ტექნოლოგების დანერგვით ცდილობს მომხმარებელს შეუქმანს უნიკალური ყიდვისა

და მოხმარების გამოცდილება.

ცხრილში მოცემულია ინფორმაცია ამერიკის შეერთებული შტატების

ექსპორტის ტენდენციების შესახებ.

განვიხილოთ ინდუსტრიის სხვა მოთამაშეებიც:

ევროპა

2014 წლის მონაცემით ტექსტილისა და ტანსაცმლის ინდუსტრიის ჯამური

ბრუნვის მოცულობამ ევროკავშირის ქვეყნებში 165 მილიარდი ევრო შეადგინა, ამ

სექტორში განხორციელდა 4 მილიარდი ევროს ინვესტიცია. ამჟამად სექტორში,

რომელიც შედგება 173 000 კომპანიისგან დასაქმებულთა რაოდენობა შეადგენს 1,6

მილიონს. ევროკავშირის 2014 წლის გარე ვაჭრობა უფრო დინამიური იყო წინა

წელთან შედარებით (ევროკავშირიდან განხორციელდა 43 მილიარდი ევროს

ღირებულების ექსპორტი, მაშინ როდესაც ხოლო განვითარებადი ქვეყნებიდან

იმპორტმა 99 მილიარდი ევრო შეადგინა).

17 | P a g e

თურქეთი

თურქეთის ტექსტილისა და ტანსაცმელის სექტორი მჭიდრო კავშირშია

იტალიასთან. იგი წარმოადგენს რეგიონში ყველაზე სწრაფად მზარდ, ძირითად

მოთამაშეს. თურქეთი ასევე ქმნის ახალ რეგიონულ ბრენდებს და აძლევს მათ

ხარისხის აკრედიტაციას ე.წ „Turquality“. ამ აკრედიტაციის მიზანია თურქული

ბრენდების რეპუტაციის გაძლიერება და ცნობადობის მომატება.

უკრაინა

უკრაინის ტანსაცმლის ინდუსტრია სწრაფი ტემპებით იზრდება, ძირითადად

ზრდის კატალიზატორებს უცხოური ბრენდები წარმოადგენენ, უკრაინაში შიდა

მხოლოდ რამდენი ბრენდი არსებობს, რომელთა შორის ყველაზე გამორჩეულია VD

ONE. საშუალო საფასო სეგმენტში დომინირებენ ბრენდები:

1. გერმანია

2. ესპანეთი

3. საფრანგეთი და აშშ

4. იტალია და თურქეთი

ქართული კომპანიებისთვის საინტერესოა უკრაინის ბაზარზე BALTIKA GROUP -

ის არსებობა, რომლის მოდური, კარგი ხარისხის ბრენდ MONTON-ს მტკიცე

პოზიციები უჭირავს. ეს არის ესტონური ჯგუფი, რომელიც თავის პროდუქციას

ყიდის ლატვიის, ესტონეთის, რუსეთის და უკრაინის ბაზრებზე, მისი პროდუქცია

იწარმოება ჩინეთში. ასევე, საინტერესოა გერმანული ბრენდი Luisa Cerano, რომელიც

პროდუქცია ბოსნიაში და რუმინეთში აწარმოებს.

ეგვიპტე

ეგვიპტე ტექსტილისა და ტანსაცმლისა სექტორის განსხვავებულ

მიმართულებებზე ფოკუსირდება, აღმოსავლეთ ევროპული ქვეყნების ხარჯებისა და

თვითღირებულების ზრდის გამო. ევროპელ მწარმოებლებს დიდი ჩამორჩენა აქვთ

სექტორში, რის გამოც ისინი ცვლიან სამიზნე სეგმენტს და გადიან შედარებით

მაღალზე. მაგალითად, იტალია ფოკუსირდება უმაღლეს ე.წ „luxury“ სეგმენტზე.

სამხრეთ და ცენტრალური ამერიკის ქვეყნები ამ ეტაპზე ინარჩუნებენ პოზიციებს

დაბალ სეგმენტში. ასევე აღსანიშნავია რომ ზოგადად დასავლეთის ქვეყნებში

იმპორტმა მთლიანი მოხმარების 85-90%-ს მიაღწია.

18 | P a g e

ჩინეთი

ჩინეთში ტანსაცმლის ინდუსტრია, ისევე, როგორც ძირითადად ყველა

სამომხმარებლო ბაზარი, ერთ-ერთი ყველაზე განვითარებულია. გლობალური

კონკურენციის გამო ამ სექტორზე დიდი ყურადღებაა გადატანილი. სტატისტიკის

მიხედვით ჩინეთში 100 000 ტანსაცმლის მწარმოებელი კომპანიაა, რომელშიც

დასაქმებულია 10 მილიონ თანამშრომელზე მეტი. 2012 წლის განმავლობაშ ჩინეთში

დამზადდა 43,6 მილიანდი ერთეული ტანსაცმელი საექსპორტო ღირებულებით

153,219 მილიარდი აშშ დოლარი და ადგილობრივ ბაზარზე გასაყიდი

ღირებულებით 1,7 ტრილიონი ჩინური იენი. ჩინეთი ამჟამად მსოფლიოში

ტანსაცმლის უდიდესი მწარმოებელი, ესპორტიორი და მოხმარებელი ქვეყანაა.

რეფორმების შემდეგ, სწრაფ განვითარებას ჩინეთის ტანსაცმლის ინდუსტრიამ

შიდა ეკონომიკისა და მოთხოვნის სწრაფი ზრდის გამო მიაღწია, ამ საკითხში

მნიშვნელოვანი როლი ასევე ითამაშა ხელსაყრელმა საინვესტიციო გარემომ და

კვალიფიციური მუშახელი არსებობამ.

ტანსაცმლის ინდუსტრია ჩინეთში მნიშვნელოვან პროგრესს განიცდის ბევრ ისეთ

ასპექტში, როგორიცაა ინფრასტუქტურა, ტექნოლოგიები, ბრენდის განვითარება

ხარისხის კონტროლი, მომგებიანობა, შიდა და საერთაშორისო ბაზრების ათვისება.

19 | P a g e

ტანსაცმლის საწარმოო დანადგარების ინდუსტრია

ტექსტილსა და ტანსაცმელზე კვოტების გაუქმების შემდეგ ტანსაცმლის

ინდუსტრია მაღალი ტემპებით ვითარდება. ტანსაცმლისა და ტექსტილის

დანადგარების საწარმოო ცენტრებს შორისაა: ჩინეთი, გერმანია, შვეიცარია და

ინდოეთი. არსებობს მძაფრი კონკურენცია ახალი ტექნოლოგიების გამოგონებისა

დანერგვის კუთხით.

Global Industry Analysts Inc. (GIA)-ს პროგნოზით 2017 წლისთვის ტანსაცმლისა

და ტექსტილის საწარმოო დანადგარების ბაზარი მიაღწევს 22 მილიარდ აშშ

დოლარს.

ჩინეთი

ჩინეთი ინარჩუნებს ტექსტილისა და ტანსაცმლის სექტორში საწარმოო

დანადგარების უმსხვილესი მწარმოებლის პოზიციებს. აზიის ბევრი ქვეყანა აკეთებს

წარმოებული პროდუქციის სტრუქტურის კორექტირებას, რაც ზრდის მოთხოვნას

საწარმოო დანადგარების ახალ თანამედროვე ტექნოლოგიებზე.

ჩინეთს აქვს მკაფიო უპირატესობა ხარჯებში ისეთი მსხვილ მწარმოებლებთან

შედარებით, როგორებიც არიან ინდოეთი, პაკისტანი, ბანგლადეში და თურქეთი,

განსაკუთრებით კი ბამბის დამუშავების, პოლიესტერის, საბეჭდი და საღებავი

დანადგარების კუთხით.

ამჟამად ჩინეთი აკმაყოფილებს მოცემული მანქანა-დანადგარების

ადგილობრივი (ჩინური) მოთხოვნის 80%-ს. ის არამარტო ექსპორტიორია, არამედ

პოტენციურად ტექსტილისა და ტანსაცმლის მანქანა დანადგარების იმპორტიორსაც

წარმოადგენს. საიმპორტო ბაზრებს ჩინეთში წარმოადგენენ ჯიანგსუს და გუანჯოს

პროვინციები, რომლებზეც ჩინეთის ჯამური იმპორტის 71% მოდის.

მსოფლიოს ბევრი მანქანა-დანადგარების მწარმოებელი ირჩევს ჩინეთს

საწარმოო სიმძლავრეების გაფართოებისთვის. ჩინეთი ამჟამად ფოკუსირებულია

წარმოების ავტომატიზირებაზე და შესაბამისად არსებობს მოლოდინი, რომ

მოთხოვნა გაიზრდება.

ინდოეთი

ტექსტილისა და ტანსაცმელის საწარმოო დანადგარების ინდუსტრია

ინდოეთში 50 წელია მუდმივად ვითარდება. ინდოეთში ამჟამად 750 მწარმოებელია,

საიდანაც 250-ს აქვს რესურსი სრულად აღჭურვოს ტექსტილისა და ტანსაცმლის

ფაბრიკები, დანარჩენი კომპანიები სათადარიგო ნაწილების და აქსესუარების

წარმოებაზე არიან ორიენტირებულები.

ამჟამად ინდოეთის შიდა მოთხოვნის 45-50%-ს აკმაყოფილებს ადგილობრივი

წარმოება. ძირითადად იწარმოება ბამბის გადამამუშავებელი მანქანა დანადგარები.

20 | P a g e

ინდოეთში ასევე სახარჯი მასალების წარმოებაც ნაწილობრივ განვითარებულია,

თუმცა ჯერჯერობით ტექნოლოგია დასახვეწია და უფრო მეტად თანამედროვე

ტექნოლოგიების დანერგვას საჭიროებს.

ტექსტილისა და ტანსაცმლის მანქანა-დანადგარების იმპორტი 2010-2012

წლების განმავლობაში 0,92 მილიარდი აშშ დოლარიდან 1,38 მილიარდამდე

გაიზარდა. ხოლო ექსპორტი კი, 168 მილიონიდან 147 მილიონ აშშ დოლარამდე

შემცირდა.

იტალია

იტალია მსოფლიოში ტანსაცმლისა და ტექსტილის საწარმოო დანადგარების

ერთ-ერთი ძირითადი მწარმოებელია. ინდუსტრიაში ოპერირებს 300 მწარმოებელი

კომპანია, წლიური ბრუნვით 3,41 მილიარდი აშშ დოლარი. აღსანიშნავია, რომ

ექსპორტიდან შემოსავალი ჯამური შემოსავლის 80% შეადგენს. იტალიელი

მწარმოებლების ხარისხი დასტურდება მსოფლიოს 130 ქვეყნიდან მყიდველების

დიდი რაოდენობით.

ესპანეთი

ტექსტილისა და ტანსაცმლის მანქანა-დანადგარების ინდუსტრია ესპანეთში

სწრაფად ვითარდება, ძირითადად წარმოდგენილია მცირე და საშუალო ზომის

კომპანიები, სადაც დასაქმებულთა რაოდენობა არ აღემატება 50-ს. ეს კომპანიები

მძაფრ კონკურენციაში არიან მსოფლიო ლიდერებთან, რათა მიაღწიონ ხარისხის,

დიზაინის, სერვისის და ფასის საერთაშორისო სტანდარტებს. ტექსტილის საწარმოო

მანქანა-დანადგარების სათადარიგო ნაწილები, ნემსები, საკერავი დანადგარები და

აქსესუარები წარმოდგენილი არიან ინდუსტრიაში. საღებავი და საკერავი მანქანების

წარმოების წილი ინდუსტრიის ამ სექტორში ყველაზე დიდია. ესპანეთის

ტექსტილისა და ტანსაცმლის დანადგარების ჯამური წარმოების 70% გადის

ექსპორტზე.

გერმანია

გერმანიამ დათმო ლიდერული პოზიციები ტექსტილისა და ტანსაცმლის

მანქანა-დანადგარების წარმოებაში, იგი მეხუთე პოზიციას იკავებს მსოფლიოში.

გერმანული ნაწარმის ყველაზე მსხვილი იმპორტიორები არიან აზიის ქვეყნები, მათ

შორის ყველაზე დიდია ინდოეთი, მეორე ყველაზე დიდი საექსპორტო ბაზარი

გერმანელი მწარმოებლებისთვის ამერიკის შეერთებული შტატებია. გერმანული

წარმოების საქსოვი მანქანები გამოირჩევა მაღალი ხარისხით და მორგებულია

თითოეული კლიენტის მოთხოვნილებებზე.

21 | P a g e

ტექსტილისა და ტანსაცმელის გლობალური ღირებულებათა ჯაჭვი

ტექსტილისა და ტანსაცმლის ღირებულებათა ჯაჭვზე დიდ გავლენას ახდენენ

მყიდველები: დასრულებამდე პროდუქციამ უნდა გაიაროს სხვადასხვა წარმოების

ეტაპი და ხშირ შემთხვევაში ეს ეტაპები სხვადასხვა ქვეყნებში ხორციელდება.

წარმოების ჯაჭვისა და მასობრივი მოხმარების ჩამოყალიბებაში მნიშვნელოვან როლს

მსხვილი მწარმოებლები თამაშობენ. ძლიერი ბრენდები ზრდად მოთხოვნაზე

გასაყოლად, ძირითად შემთხვევაში მიმართავენ წარმოების აუთსორსინგს

სხვადასხვა განვითარებად ქვეყნებზე.

გლობალური ტექსტილისა და ტანსაცმელის ღირებულებათა ჯაჭვი

დაყოფილია 5 ძირითად ეტაპად:

1) ძაფის წარმოება

2) ნედლეულის მოწოდება

3) შუალედური პროდუქციის წარმოება: ამ ეტაპის პროდუქტია ქსოვილები,

(ტექსტილი)

4) საბოლოო პროდუქციის დიზაინი და წარმოება, სამკერვალო კომპანიების

მიერ.

5) ექსპორტი კომერციული შუამავლების მიერ

6) მარკეტინგი და დისტრიბუცია

22 | P a g e

რაც შეეხება ღირებულების დამატებას ჯაჭვის თითოეულ ეტაპზე, ყველაზე

მაღალი მაჩვენებელით გამოირჩევა შემდეგი ეტაპები: კვლევა და განვითარება,

დიზაინი, მარკეტინგი, რეალიზაცია, ხოლო წარმოების ეტაპზე დამატებული

ღირებულება ყველაზე დაბალია.

თითოეულ ეტაპზე ღირებულების დამატების გრაფიკული გამოსახულება.

23 | P a g e

დიზაინი და შეკერვა

დიზაინის ეტაპი ღირებულებათა ჯაჭვში გამოირჩევა მაღალი მარჟებითა და

მაღალი კვალიფიკაციის მქონე კარდებით. წარმოების ეტაპის განვითარებად

ქვეყნებზე გადატანის შემდეგ, განვითარებული ქვეყნების ძირითადი ყურადღება

მიმართულია კვლევებსა და დიზაინზე, ცნობილი ბრენდების მაღალმარჟიანი

პროდუქტების შესაქმნელად. ცნობილ ბრენდებს შორის კრეატიული და

თანამედროვე დიზაინის შესაქმნელად გამძაფრებული კონკურენციაა და წარმატების

ძირითად ფაქტორს კომპანიებში ისეთი დიზაინერების არსებობა წარმოადგენს,

რომლებსაც აქვთ შესაძლებლობა და კომპეტენცია, რომ აყვნენ თანამედროვე

ტენდენციებს და გლობალურად მომხმარებლის გემოვნებას.

შეკერვის ეტაპი ყველაზე შრომატევადია ღირებულებათა ჯაჭვში და

შედარებით სხვა ეტაპებისგან ყველაზე დაბალი უკუგების კოეფიციენტი ახასიათებს,

აღსანიშნავია რომ ინდუსტრიაში ახალი მოთამაშეები საწყისად ამ ეტაპზე შემოდიან

და შემდეგ ახორციელებენ ვერტიკალურ ინტეგრაციას, რადგან ეს ეტაპი არ

მოითხოვს დიდ კაპიტალურ ინვესტიციებს და ძირითადად ადამიანურ შრომაზეა

დამოკიდებული. ქვეყნები სადაც უკვე განვითარებულია ტანსაცმლის ინდუსტრია,

არ ეწევიან წარმოებას, არამედ აფორმებენ აუთსორსის კონტრაქტებს ინდუსტიაში

ახალ შემოსულ ქვეყნებთან, ამის ახლო პერიოდის მაგალითია ბანგლადეში,

ვიეტნამი, პაკისტანი, თურქეთი, რომლებსაც ჰყავთ იაფი მუშახელი და მათთან

ნაკლებად განვითარებულია ნედლეულის წარმოება. ეს ტენდენცია გლობალურად

ახასიათებს ტანსაცმლის წარმოების სექტორს. დამატებით შექმნილი ღირებულება და

უკუგების კოეფიციენტები განსხვავებულია კომპანიებისთვის, რომლებიც

ჩართულები არიან წარმოების პროცესში CMT თუ FOB ფორმით (ფორმების განხილვა

მოცემულია შემდეგ თავში).

ექსპორტის ეტაპიც ასევე კომპეტენციითა და მაღალი კვალიფიკაციის მქონე

კადრების არსებობით ხასიათდება. მოიცავს კომპანიებს უდიდესი სავაჭრო

ოფისებით, საერთაშორისო ვაჭრობით და ბრენდის დადებითი გლობალური

რეპუტაციით. მყიდველების ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი გადაწყვეტილება

დაკავშირებული ღირებულებათა ჯაჭვთან იყო, მსხვილი სავაჭრო კომპანიების

შექმნა, რომლებიც არ ეწევიან საწარმოო საქმიანობას. ეს კომპანიები წარმოადგენენ

შუამავლებს ტანსაცმლის მწარმოებლებს, სუბკონტაქტორებს და საცალო ვაჭრობის

ობიექტებს შორის მთელს მსოფლიოში. სავაჭრო კომპანიები თამაშობენ

უმნიშვნელოვანეს როლს და უჭირავთ დიდი ღირებულება მთლიან ტანსაცმლისა და

ტექსტილის ჯაჭვში, იმის მიუხედავად, რომ მათ არ აქვთ საწარმოები.

დღეისდღეისობით მსგავსი კომპანიები ჰონკონგში, ტაივანში და სამხრეთ კორეაში,

24 | P a g e

მიიჩნევიან „დიდ სამეულად“ და უჭირავთ საკვანძო პოზიციები მსოფლიო

ტანსაცმლის ღირებულებათა ჯაჭვში.

კომერციალიზაციის ეტაპი მოიცავს პროდუქციის მარკეტინგისა და

დისტრიბუციის ქსელს და სრულად კონტროლდება დადებითი რეპუტაციის მქონე

მსხვილი საცალო მოვაჭრეების მიერ, რომლებიც ყოველწლიურად მოგების უდიდეს

მაჩვენებლებზე გადიან. ისინი ძირითადად დიზაინერები არიან და ამიტომაც

სრულად ესმით მომხმარებლის გემოვნება და საჭიროებები, ამ ეტაპს ახასიათებს

უმაღლესი უკუგების მაჩვენებლები და შეღწევის მაღალი ბარიერები მსხვილი

მოთამაშეების გამო. ამ ეტაპზე მყოფი კომპანიები უშუალოდ არ არიან

მწარმოებლები, ისინი ეწვიან დისტრიბუციას საბოლოო მომხმარებლებთან, მაგრამ

ამავდროულად თამაშობენ უმნიშვნელოვანეს როლს მსოფლიო ტექსტილისა და

ტანსაცმლის ღირებულებათა ჯაჭვში, რადგან ესმით მომხმარებლის საჭიროებები,

ჰქმნიან ტენდენციებს და აკონტროლებენ გლობალური გაყიდვების ქსელს.

25 | P a g e

წარმოების ფორმები

წარმოების აუთსორსინგს ტანსაცმლის ინდუსტრიაში ახასითებს

თანამშრომლობის და ექსპორტის 4 ფორმა: CMT, FOB, ODM and OBM.

განვიხილოთ თითოეული მათგანი:

CMT (Cut - Make - Trim)

ითვლება წარმოებისა და ექსპორტის ყველაზე მარტივ ფორმად. როდესაც

დამკვეთსა და მწარმოებელს შორის მოქმედებს ეს ფორმა, დამკვეთი ნედლეულს

ყიდულობს სრულად, ქმნის დიზაინს და აყალიბებს სპეციალურ მოთხოვნებს,

აკეთებს ტრანსპორტირებას. ამ შემთხვევაში მწარმოებელი მხოლოდ ქმნის საბოლოო

პროდუქტს (კერავს ტანსაცმელს), ამ შემთხვევაში მწარმოებელს მოეთხოვება, რომ

ჰქონდეს საბაზისო ცოდნა, გამოცდილება და შესაძლებლობა, რომ შექმნას საბოლოო

პროდუქტი.

OEM/FOB (Original Equipment Manufacturing)

FOB მეთოდი CMT-ზე მეტ ღირებულებას ქმნის, მწარმოებელი ყიდულობს

ნედლეულს და ყიდის საბოლოო პროდუქტს. მწარმოებლების უმეტესი რაოდენობა

სწორედ ამ მეთოდით ოპერირებს, ძირითად განსხვავებას CMT მეთოდისგან

წარმოადგენს ნედლეულის შესყიდვა. დამკვეთსა და მწარმოებელს შორის არსებული

კონტაქტის პირობებიდან გამომდინარე FOB ფორმა იყოფა 2 ტიპად:

26 | P a g e

FOB პირველი დონე.

მწარმოებელი ნედლეულს ყიდულობს მომწოდებელთა ჯგუფისგან, რომელსაც

წინასწარ განსაზღვრავს მყიდველი, ამ შემთხვევაში მყიდველი იღებს ნედლეულის

ხარისხის, შესყიდვისა და ტრანსპორტირების პასუხისმგებლობას.

FOB მეორე დონე.

მწარმოებლები ამ შემთხვევაში მყიდველისგან იღებენ მხოლოდ დიზაინს და

იღებენ სრულ პასუხისმგებლობას, როგორც ნედლეულის ასევე მზა პროდუქციის

ხარისხზე და ტრანსპორტირებაზე დანიშნულების პორტამდე. ამ ტიპის

თანამშრომლობისას მწარმოებელმა უნდა იპოვოს მაღალი ხარისხისა და საჭირო

რაოდენობის საწარმოო სიმძლავრეების მქონე ნედლეულის მომწოდებლები, უნდა

იყოს დარწმუნებული მიწოდებული მზა პროდუქციის ხარისხსა და ვადებში, მაღალი

რისკიდან გამომდინარე მწარმოებლები ამ შემთხვევაში მეტ ღირებულებას იღებენ.

ODM (Original Design Manufacturing)

ამ მეთოდის გამოყენებისას მწარმოებელი თავის თავზე იღებს სრულ ციკლს

დიზაინიდან დაწყებული, ნედლეულის შესყიდვით და მზა პროდუქციის

მიწოდებით. დიზაინის შექმნის შესაძლებლობა ამ შემთხვევაში მეტყველებს

მწარმოებლის კვალიფიკაციის მაღალ დონეზე და შესაბამისად ქმნის მეტ

ღირებულებას. ODM პირობით თანამშრომლობისას მწარმობლები პირდაპირ მსხვილ

ბრენდებზე ყიდიან მზა პროდუქციას.

OBM (Original Brand Manufacturing)

ამ მეთოდით მუშობისას მწარმოებლები თავიანთი ბრენდის ქვეშ ქმნიან

საბოლოო პროდუქტს და აფორმებენ კონტრაქტებს რეალიზაციაზე. განვითარებად

ქვეყნებში ამ ფორმით მომუშავე კომპანიები ძირითადად ოპერირებენ შიდა, ან

შედარებით ახლო ბაზრებზე.

27 | P a g e

ქვეყნის ანალიზი-საქართველო

საქართველო მდებარეობს კავკასიის რეგიონში და წარმოადგენს ევროპისა და

აზიის დამაკავშირებელ კარიბჭეს. მას ესაზღვრება შავი ზღვა დასავლეთით, რუსეთის

ფედერაცია ჩრდილოეთით, აზერბაიჯანი სამხრეთ აღმოსავლეთით, სომხეთი და

თურქეთი, სამხრეთით.

o დედაქალაქი: თბილისი

o ტერიტორია: 69 700 მ2

o მოსახლეობა: 3,729 ათასი კაცი

o ეროვნული ვალუტა: ლარი (GEL)

o მთლიანი შიდა პროდუქტი: 16,6 მილიარდი USD

ადგილმდებარეობიდან გამომდინარე (დამაკავშირებელი ხიდი ევროპასა და

აზიას შორის), საქართველოს ეკონომიკა ძალზედ ინტეგრირებულია საერთაშორისო

ბაზრებზე.

მთავრობის მიერ განხორციელებული ფართომასშტაბიანი რეფორმების

შემდეგ, საქართველო ინვესტორებს სთავაზობს ლიბერალურ საგადასახადო

სისტემას და ბიზნესისათვის ხელსაყრელი გარემოს. პრო-ბიზნეს კანონმდებლობა და

მუშახელის მოქნილობამ, ხელი შეუწყო ვაჭრობის ლიბერალიზაციასა და გამოიწვია

ადგილობრივი წარმოებისა და ექსპორტის ზრდა.

28 | P a g e

საქართველოს სუვერენული საკრედიტო რეიტინგი:

საქართველოს უპირატესობები:

ეფექტური, პრო ბიზნეს არაკორუმპირებული მთავრობა.

თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმების გამო გაზრდილი ბაზრის მოცულობა.

კონკურენტული ფასები შრომის ანაზღაურებასა და ენერგიაზე.

რეგიონში შესაღწევი კარიბჭე.

მყარი სუვერენული ბალანსი.

სტაბილური და კონსერვატიულად მართული საბანკო სექტორი.

კრიმინალის დაბალი დონე.

#1 რეფორმატორი ქვეყანა მსოფლიოში ბოლო 5 წლის განმავლობაში-მსოფლიო

ბანკის შეფასებით.

საქართველოს შთამბეჭდავი პროგრესი ბიზნეს გარემოს გაუმჯობესების

მიმართულებით რამდენიმე საერთაშორის ინდექსზეც აისახა:

29 | P a g e

მთლიანი შიდა პროდუქტი (GDP)

2014 წლის მთლიანი შიდა პროდუქტის მაჩვენებელმა წინასწარი მონაცემებით,

მიმდინარე ფასებში 29 187 მლნ. ლარი შეადგინა (16 528 მლნ აშშ დოლარი), რაც 8,7

პროცენტით აღემატება წინა წლის ანალოგიურ მაჩვენებელს.

მთლიანი შიდა პროდუქტის რეალური ზრდა წინა წელთან შედარებით 4,8

პროცენტით განისაზღვრა, ხოლო დეფლატორი გაიზარდა 3,8 პროცენტით.

(წყარო საქართველოს სტატისტიკის დეპარტამენტი)

აღსანიშნავია, რომ 4.8%-ით მთლიანი შიდა პროდუქტის ზრდა რეგიონში ერთ-

ერთი ყველაზე მაღალი მაჩვენებელია. ქვემოთ მოცემული ცხრილი ასახავს ქვეყნის

მშპ-ს ზრდას ბოლო 10 წლის განმავლობაში.

მთლიანი შიდა პროდუქტის დარგობრივ სტრუქტურაში უდიდესი წილი

უკავია ვაჭრობის (17,4 პროცენტი) და მრეწველობის (17,1 პროცენტი) სექტორებს.

შემდეგ პოზიციებს იკავებენ: ტრანსპორტი და კავშირგაბმულობა (10,5 პროცენტი),

30 | P a g e

სახელმწიფო მმართველობა (9,9 პროცენტი), სოფლის მეურნეობა (9,2 პროცენტი),

მშენებლობა (7,3 პროცენტი), ოპერაციები უძრავი ქონებით, იჯარა და მომსახურების

გაწევა (6,0 პროცენტი).

ერთ სულზე მთლიანი შიდა პროდუქტის დინამიკა ასახულია ქვემოთ

მოყვანილ გრაფიკზე:

31 | P a g e

ლიბერალური სავაჭრო რეჟიმები

შეღავათიანი სავაჭრო რეჟიმები:

თავისუფალი სავაჭრო რეჟიმი დსთ ქვეყნებთან: უკრაინა, აზერბაიჯანი,

სასომხეთი, რუსეთი, მოლდოვა, ყაზახეთი, ყირგიზეთი, უზბეკეთი,

თურქმენეთი.

თავისუფალი სავაჭრო რეჟიმი თურქეთთან.

ღრმა და ყოვლისმომცველი ევროკავშირის ქვეყნებთან.

ჯი ეს პი შეთანხმება აშშ-სთან, ნორვეგვია, კანადა, იაპონია.

მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციის წევრი.

საბაჟო სისტემა

მარტივი და სერვისზე ორიენტირებული.

80% ტვირთების თავისუფალია იმპორტსი გადასახდელიებისგან.

არ არსებობს რაოდენობრივი შეზღუდვები.

საგარეო ვაჭრობა

საქართველო ღია ეკონომიკაა და საერთაშორისო ვაჭრობა შეადგენს მთლიანი

შიდა პროდუქტის 85%, საქართველოს სავაჭრო ბალანსს ახასიათებს სტრუქტურული

დეფიციტი, რაც გამოწვეულია იმპორტირებული ძვირადღირებული

ენერგორესურსებისა და კაპიტალური საქონელის გამო. საქართველოს საგარეო

ვაჭრობის ბალანსი სერვისებში დადებითია, რაც გამოწვეულია ზრდადი ტურიზმის

32 | P a g e

ინდუსტრიით, თურქეთი, ევროკავშირი, უკრაინა, აშშ და აზერბაიჯანი საქართველოს

5 ყველაზე დიდი სავაჭრო პარტნიორია.

33 | P a g e

გადასახადები:

საგადასახადო სისტემა არის მარტივი, სამართლიანი, და ეფექტური

გადასახადი მაჩვენებელი

გადასახადების რაოდენობა 6

დამატებითი ღირებულების გადასახადი 18%

საშემოსავლო გადასახადი 20%

მოგების გადასახადი 15%

დივიდენდზე გადასახადი 5%

იმპორტი გადასახადი 0%, 5%, 12%

ქონების გადასახადი 1%

აქციზი დამოკიდებულია

ტვირთზე

არანაირი სოციალური გადასახადი.

კაპიტალზე უკუგებაზე გადასახადი 0%.

მემკვირეობის გადასახადი 0%.

დაჩქარებული ცვეთის მეთოდის გამოყენების შესაძლებლობა.

ზარალის გადატანის შესაძლებლობა 10 წელზე.

ორმაგი დაბერვის არიდება 47 ქვეყანასთან.

მუშახელის ხელმისაწვდომობა

უმუშევრობის დონე 14,6%.

ახალგაზრდა მუშახელის ხელმისაწვდომობა- 50% უმუშევრების 20-34 წელამდე

ასაკშია.

საშუალო ხელფასის დონე -490 აშშ დოლარი.

შრომის მოქნილი კოდექსი.

მუშახელის თავისფლების ინდექსი 91,2 (100 იდან).

პროფესიული გადამზადების სახელმწიფოს მიერ დაფინანსებული ცენტების

არსებობა.

შესაძლებლობები წარმოებაში:

კონკურენტული ენერგო დანახარჯები.

სტრატეგიული ადგილმდებარეობა.

ხელსაყრელი ბიზნეს გარემო.

34 | P a g e

მუშახელის დაბალი ანაზღაურება (პროგნოზების მიხედვით ეს დონე

შენარჩუნდება ხანგრძლივ პერიოდში)

წარმოებას უჭირავს მთლიანი შიდა პროდუქტის 11% და 5% დასაქმების

ორი თავისუფალი ინდუსტრიული ზონის არსებობა, სადაც ბიზნესები

საშემოსავლოს გარდა ყველა გადასახადისგან თავისუფლებია რიან.

35 | P a g e

საქართველოს კონკურენტუნარიანობის ანალიზი ტექსტილში

ტექსტილისა და ტანსაცმლის ინდუსტრიის მიმოხილვა

საქართველოს ტექსტილისა და ტანსაცმლის წარმოების დიდი ისტორია აქვს,

რომელიც სათავეს ჯერ კიდევ საბჭოთა კავშირიდან იღებს. იმ დროისთვის საბჭოთა

რესპუბლიკებს შორის საქართველოში ტექსტილისა და ტანსაცმლის წარმოება

ყველაზე მეტად იყო განვითარებული. საქართველოში იწარმოებოდა მაღალი

ხარისხის ტანსაცმელი, აბრეშუმი და შალი. საბჭოთა კავშირის კოლაფსის შემდეგ ეს

სექტორი მძიმე ეკონომიკურ კრიზისში აღმოჩნდა, თითქმის ყველა საწარმომ გააჩერა

წარმოება. დამოუკიდებლობის მიღების შემდეგ ქართველმა მეწარმეებმა, რომლებსაც

ჰქონდათ გამოცდილება და სურვილი დაბრუნებოდნენ ამ სექტორს დაიწყეს ძველი

ქარხნების კეთილმოწყობა, სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული საწარმოო

ინვენტარის შესყიდვა და ადგილობრივი ბაზარზე CMT მეთოდით ჩაერთნენ

ტანსაცმლისა და ტექსტილის ღირებულების ჯაჭვში.

ამჟამად საქართველოში ოპერირებს 200 მდე ტანსაცმლის საწარმო,

რომელთაგან დიდი ნაწილი (95%) მიკრო ბიზნესია, დაახლოებით 15 მათგანში

მუშაობს 40 ზე მეტი თანამშრომელი, მათ შორის 4 დაფუძნებულია თურქული

ინვესტიციებით აჭარის რეგიონში, 2 საწარმო ქართული ინვესტიციით ოპერირებს

ქუთაისში და ტყიბულში, დანარჩენი კომპანიები მდებარეობენ თბილისში ან მის

შემოგარენში.

ჯამში ამ კომპანიებში დასაქმებულია 5 000 მდე თანამშრომელი საიდანაც 85%

ქალია. ყოველწლიური ტანსაცმლის წარმოება საქართველოში 2004 წლის შემდეგ

სწრაფი ტემპებით იზრდება და 8 მილიონი ლარიდან 40 მილიონ ლარს მიაღწია 2010

წლისთვის, ხოლო 2014 წლისთვის ტექსტილისა და მისი ნაწარმის ექსპორტის

მონაცემმა 90 მილიონი აშშ დოლარი შეადგინა.

მონაცემები მოცემულია ათას აშშ დოლარში

-

10,000.0

20,000.0

30,000.0

40,000.0

50,000.0

60,000.0

70,000.0

80,000.0

90,000.0

100,000.0

სულ ტექსტილისა და მისი ნაწარმების ექპორტი საქართველოდან

2009

2010

2011

2012

2013

2014

36 | P a g e

ტექსტილი და აქსესუარები ძირითადად იმპორტით შემოდის თურქეთიდან,

მცირე რაოდენობით ტექსტილი შემოდის ჩინეთიდანაც ორი გზით პირდაპირ

მწარმოებელ ქარხნებზე ბათუმში, ქუთაისში და თბილისში, ან ლილოს ბაზრის

მეშვეობით. ლილოს ბაზრის გარდა ასევე არსებობს მცირე საცალო მაღაზიებიც

რომლებიც ამარაგებენ მცირე მეწარმეებსა და დიზაინერებს, თუმცა ფასისა და

არჩევანის მრავალფეროვნების გამო ლილოს ბაზარი ნედლეულის ძირითადი წყაროა.

აჭარაში ნედლეული პირდაპირ თურქული მწარმოებლებისგან ხვდება, შემკვეთი

კომპანიების გამო.

თბილისში განთავსებული საწარმოებში ჯამურად დასაქმებულია 1,500

თანამშრომელი. მათი ძირითადი პროდუქტია უნიფორმები: ფეხსაცმელები,

შარვლები, ქურთუკები, პერანგები, სვიტერები პოლიციის, ჯარის, სახელმწიფო

დაცვისთვის. ადგილობრივად წარმოებული უნიფორმების ფასები საკმარისად

კონკურენტულია. ადგილობრივი საწარმოები ძირითადად აღჭურვილია თურქული,

გერმანული, იაპონური და ჩინური საწარმოო დანადგარებით. ნედლეული

(ტექსტილი, დამხმარე საშუალებები, ფურნიტურა) ძირითადად ჩინეთიდან და

თურქეთიდან შემოდის.

აჭარაში განთავსებული ოთხივე და ერთი თბილისის მსხვილი საწარმო

თურქული ინვესტიციითაა შექმნილი. თურქული კომპანიები საქართველოში

არამარტო იაფი წარმოების პოტენციალს ხედავენ, არამედ მოიაზრებენ საექსპორტო

შესაძლებლობად დსთ-ს, ამერიკის შეერთებულ შტატების და ევროპის ბაზრებისკენ.

95% ამ კომპანიის წარმოებული პროდუქციის გადის თურქეთში, სათაო კომპანიების

საწყობებში, საიდანაც მიეწოდება ევროპის ბაზრებს. საბოლოო მყიდველები არიან

ისეთი ბრენდები როგორიცაა: Tommy Hilfiger, Marks & Spencer, Zara, Next, Mexx, Lebek,

Hawes & Curtis, Koton და სხვა. ძირითადად იწარმოება: სვიტერები, ქურთუკები,

შარვალი, მაისურები, პერანგები და სპორტული ტანსაცმელი. ჯამში ამ კომპანიებში

დასაქმებულია 3,000 თანამშრომელი საიდანაც 90% ქალია. სრულად ნედლეული

შემოდის თურქეთიდან

ქუთაისის საწარმო „იმერი“ არსებობს 1996 წლიდან. არის დაფუძნებული

ქართული ინვესტიციით და მასში დასაქმებულია 450 თანამშრომელი. ის აწარმოებს

და აწვდის პროდუქციას გერმანულ კომპანია “Lebek”-ს. მათი ძირითადი ნაწარმია:

ქურთუკები, პალტოები, კაბები და მაისურები. სრულად სახარჯი მასალები შემოდის

გერმანიიდან. 2010 წლის განმავლობაში დამზადებულ იქნა 270 000 ერთეული

ნაწარმი. კომპანია ადგილობრივ ბაზარზეც, თბილისსა და ქუთაისში მაღაზიებში

ყიდის თავის პროდუქციას, მომავლისთვის კომპანია აპირებს ადგილობრივ ბაზარზე

ყურადღების გადატანას, რადგან მათ პროდუქციაზე მოთხოვნა იზრდება. კომპანია

ასევე გეგმავს თანამშრომელების რაოდენობის 600 მდე გაზრდას.

ძირითადად ქართული ტანსაცმლის ინდუსტრია ემსახურება თურქულ,

ბრიტანულ, გერმანულ და უკრაინულ ბაზრებს. ტანსაცმელი რომელიც ადგილობრივ

37 | P a g e

მაღაზიებში იყიდება ძირთადად იმპორტირებულია თურქეთიდან, ინდოეთიდან,

ჩინეთიდან და ევროპისა და აზიის სხვადასხვა ქვეყნებიდან.

მონაცემები მოცემულია ათას აშშ დოლარში

არსებობს ძლიან მცირე რაოდენობა ადგილობრივად წარმოებული

პროდუქციის რომელიც იყიდება საცალო რეალიზაციის პუნქტებში თბილისში.

აჭარაში შპს „BTM Textile“ -ს აქვს თავისი საცალო მაღაზია, მან ასევე დაიწყო

საკუთარი წარმოებული პროდუქციის რეალიზაცია ჰიპერმარკეტ გუდვილის

ქსელშიც. საქართველოს შინაგან საქმეთა, თავდაცვის, გარემოს დაცვის და სხვა

სამინისტროები მუდმივად ატარებენ ტენდერებს უნიფორმების შესასყიდად და

ადგილობრივი მწარმოებლები ამ ტენდერების საპასუხოდ აწარმოებენ თავიანთ

პროდუქციას კონკურენტულ ფასად. სახელმწიფო შესყიდვების ზრდადი მოთხოვნა

დიდი შესაძლებლობა იყო ადგილობრივი მწარმოებლისთვის, თუმცა გარდა

სახელმწიფო დაკვეთებისა ადგილობრივი მწარმოებლების ასევე თანამშრომლობენ

კერძო სექტორთანაც უნიფორმების მიწოდების კუთხით, ძირითადი შემკვეთები

არიან სასტუმროები, რესტორნები, ბანკები, გაზ და ბენზინგასამართი სადგურები და

სხვა კერძო კომპანიები. დღეისდღეისობით კერძო ადგილობრივი ბაზარი

სახელმწიფო შესყიდვებთან შედარებით მცირეა, თუმცა ზრდის კარგი ტენდენციით

ხასიათდება.

მიუხედავად იმისა, რომ საქართველო ტანსაცმლის იმპორტიორი ქვეყანაა,

ქართული კომპანიები ახორციელებენ პროდუქციის ექსპორტს ისეთ მსხვილ

საერთაშორისო ბაზრებზე როგორიცაა თურქეთი, გერმანია და ბრიტანეთი.

-

20,000.0

40,000.0

60,000.0

80,000.0

100,000.0

120,000.0

140,000.0

160,000.0

180,000.0

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

ტანსაცმლის იმპორტი

38 | P a g e

ტექსტილისა და ტანსაცმელი ექსპორტის მაჩვენებლებს ძირითადად

განაპირობებენ კომპანიები რომლებიც ოპერირებენ აჭარაში თბილისა და ქუთაისში.

აჭარიდან ექსპორტი განხორციელდა 4 კომპანიის მიერ : BTM Textile (31%), Batumi Tex

(28%), Adjara Textile (21%), and Georgiana Textile (19%).

საქართველოს უპირატესობები ტანსაცმლის წარმოებაში

საქართველო, კონკურენტული უპირატესობების გამო წარმოადგენს ეფექტურ

გადაწყვეტას ტექსტილისა და ტანსაცმლის მწარმოებელი კომპანიებისთვის,

რომლებიც ეჯახებიან სექტორის ისეთ პრობლემურ ტენდენციებს როგორიცაა:

შრომითი დანახარჯების ზრდა. (ისტორიულად ტანსაცმლის მწარმოებელ

ქვეყნებშიც კი)

წარმოებული პროდუქციის მოკლე სასიცოცხლო ციკლი. (სწრაფი-მოდის

ტენდენციის ზრდა)

ინოვაციები ბოჭკოსა და ქსოვილის წარმოებაში, რომელიც მოითხოვს

დამატებით ინვესტიციებს მანქანა-დანადგარებში.

უპირველესად უნდა აღინიშნოს, რომ ბრენდების უმრავლესობა იძულებულია

რელოკაცია გაუკეთოს წარმოებას უფრო დაბალი ხარჯის მისაღებად. საქართველოს

დაბალი შრომითი დანახარჯებით (აღსანიშნავია რომ ალბათობა იმისა, რომ

შრომითი ხარჯების დაბალი დონე შენარჩუნდება ხანგრძლივი დროის

განმავლობაში მაღალია დასაქმების დონიდან გამომდინარე) შეუძლია იყოს

კონკურენტული რეგიონში სხვა მწარმოებელ ქვეყნებთან მიმართებაში.

ასევე უნდა აღინიშნოს, რომ შემკვეთი კომპანიების უმრავლესობა აწვდის

მწარმოებლებს აუცილებელ ნედლეულს ხარისხის დონის უზრუნველსაყოფად, რაც

დიდ შეღავათს წარმოადგენს საქართველოსთვის, სადაც ტანსაცმელის საწარმოო

ნედლეულის სიმცირეა. ასევე უნდა აღინიშნოს რომ ევროზონასთან ერთად

კომპანიები უკვე ეძებენ გზებს ახალი მაღალი პოტენციალის მქონე დსთ-ს ქვეყნებში

შესაღწევად.

ე.წ. „ზარას ეფექტი“ ინდუსტრიაში იწვევს პროდუქციის მოკლე სასიცოცხლო

ციკლებს და სწრაფმა წარმოებამ უკვე სტრატეგიული მნიშვნელობა შეიძინა.

სტრატეგიული ადგილმდებარეობის გამო საქართველოს, სხვა ქვეყნებთან

შედარებით შეუძლია შესთავაზოს კომპანიებს ნაკლები საწარმოო დრო (lead time) და

ამით გაუკეთოს კომპენსაცია ამ ეტაპისთვის მუშახელის ნაკლებ პროდუქტიულობის

დონეს.

ტექსტილისა და ტანსაცმლის ინდუსტრია მუდმივად ვითარდება ახალი

ტექნოლოგიებისა და პროდუქტების ხარჯზე. ხელსაყრელი საინვესტიციო კლიმატის,

ბიზნესის კეთების სიმარტივის და ზოგადად ბიზნესის მხარდაჭერის გარემოს გამო

საქართველო წარმოადგენს გრძელვადიანი ინვესტიციებისთვის იდეალურ ადგილს.

39 | P a g e

ტანსაცმლის წარმოების წარმატების განმსაზღვრელ ფაქტორებს წარმოადგენს

უპირატესობა დაბალ დანახარჯებში, უფრო კონკრეტულად კი შრომით

დანახარჯებში (ასევე მუშახელის ხელმისაწვდომობაში, რაც განაპირობებს

უპირატესობას ხანგრძლივ პერიოდში), ენერგიის და ლოჯისტიკის დანახარჯებში

(როგორც ნედლეულის მოწოდების ასევე მზა პროდუქციის მიწოდების კუთხით).

ტანსაცმლის ღირებულებათა ჯაჭვის ეტაპიდან გამიმდინარე თითოეული ამ

ფაქტორის შედარებითი მნიშვნელობა მცირედით იცვლება, თუმცა საერთო

აქტუალობას არცერთი მათგანი არ კარგავს.

ქვემოთ მოცემულ ცხრილი ასახავს ხარჯის სტრუქტურას ღირებულებათა

ჯაჭვის სხვადასხვა ეტაპზე.

წარმოების ხარჯის სტრუქტურა ძაფი ტექსტილი ტანსაცმელი

ნედლეული და მასალები 55-65 65 55-65

მუშახელი 5-8 12-18 20

ენერგოდანახარჯები 5-10 5-8 5-8

სხვა ხარჯები (ლოგისტიკა, მარკეტინგი) 17-35 9-18 17-20

არსებობს სხვა მნიშვნელოვანი ფაქტორების რომლებსაც ითვალისწინებენ

ინვესტორები, მაგალითად: შიდა ბაზრის მოცულობა, დიდ სამომხმარებლო ბაზარზე

სავაჭრო რეჟიმებზე ექსპორტის პოტენციალი და ზოგადი სავაჭრო რეჟიმები, ამ

სექციაში განხილულია საქართველოს მიმდინარე მაჩვენებლები მუშახელის

ხელმისაწვდომობის, მუშახელზე დანახარჯები, ენერგიაზე დანახარჯების, შიდა და

საექსპორტო ბაზრების პოტენციალის,

მუშახელის ხელმისაწვდომობა - მაშინ როდესაც საქართველოს მოსახლეობა

იყო 4,44 მილიონი (2010 წელს), აქტიური მოსახლეობა იყო 2 მილიონი და 16,3%

უმუშევრობის დონე (319,000 მოქალაქე)

40 | P a g e

ტანსაცმლის ინდუსტრია გამოირჩევა მუშახელის ინტენსიურად გამოყენების

დონით. ამ ინდუსტრიისთვის ახალგაზრდა მუშახელის არსებობა

უმნიშვნელოვანესია, საშუალო ზომის საწარმოს 200-იდან 300 მდე თანამშრომელი

ესაჭიროება. საქართველო ქვეყნის მასშტაბით აკმაყოფილებს ამ მოთხოვნებს,

ზოგიერთ რეგიონში უმუშევრობის დონე კიდევ უფრო მაღალია. დამატებით უნდა

აღინიშნოს რომ 49,6% უმუშევრების (157,300 მოქალაქე) 20-იდან 34 წლამდე ასაკშია,

არსებობს დიდი რაოდენობით აქტიური მუშახელი გურიაში, რომელიც თურქეთთან

სტრატეგიულად მდებარეობს. მუშახელის ეთიკაც საკმაოდ მაღალია რაც

ტანსაცმლის წარმოებით დაინტერესებული ინვესტორებისთვის წარმატების კიდევ

ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია.

შრომაზე დანახარჯები- საქართველოში შრომაზე დანახარჯები ძალზედ

კონკურენტულია, განსაკურებით თურქეთთან (ტანსაცმლის ინდუსტრიის ერთ-ერთი

ლიდერია) შედარებით. ქართული კომპანიების მონაცემებიდან გამომდინარე

მინიმალური დარიცხული ხელფასი საქართველოში ტანსაცმლის საწარმოებში

(დამატებითი ბენეფიტების ჩათვლით) 100 აშშ დოლარია/თვეში საშუალო მონაცემი

200 აშშ დოლარია/თვეში, ხოლო მაქსიმალური კი 350 აშშ დოლარი/თვეში. თუმცა

აღსანიშნავია რომ ეს ხელფასის დონე არის მუშა პერსონალისთვის, მაშინ როდესაც

მაღალი კვალიფიკაციის მქონე კადრების (მაგალითად დიზაინერების) ხელფასები

შედარებით მაღალია. შედარებისთვის შეგვიძია განვიხილოთ თურქეთის მაგალითი,

სადაც მინიმალური ხელფასი 800 აშშ დოლარია თვეში (საქართველოს მონაცემზე 8

ჯერ მაღალი), სხვაობა ხელფასების დონის ქვეყნებს შორის კიდევ უფრო იზრდება

ადგილმდებარეობის მიხედვით: შრომითი ხარჯები სტამბულში უფრო მაღალია,

შესაბამისად საქართველოს აქვს მნიშვნელოვანი კონკურენტული უპირატესობა

თურქეთთან შედარებით. ამ ხარჯთან ერთად აუცილებლად გასათვალისწინებელია

ეფექტური შრომითი დანახარჯები ერთეულ პროდუქტზე, მიმდინარე

მაჩვენებლების მიხედვით საქართველო ამ მონაცემით საქართველო დაახლოებით 2,5

ჯერ უკეთეს პოზიციაშია. აღსანიშნავია რომ ამ მაჩვენებლის გაუმჯობესება

41 | P a g e

სპეციალური ტრეინინგებითა და ანაზღაურების სისტემით სირთულეს არ

წარმოადგენს.

სხვა საწარმოო დანახარჯები - ენერგიაზე დანახარჯები ხარჯების

სტრუქტურაში მნიშვნელოვან პოზიციაზეა, შრომაზე დანახარჯებთან ერთად,

(ჯამური წარმოების ხარჯის 5-10%). საქართველოს ამ მიმართულებითაც ძლიერი

პოზიციები უჭირავს რეგიონში. ელექტროენერგიის ღირებულება ძალზედ დაბალია (

წყლის მნიშვნელოვანი რაოდენობის გამო) და დაახლოებით 0,065 აშშ დოლარია/

kwh2 (გადასახადების ჩათვლით), რაც თურქეთში ელექტორნერგიის ფასის ნახევარია

( 0.146 – 0.154 აშშ დოლარი/kwh3 გადასახადების ჩათვლით). ბუნებრივი გაზის ფასი

ორივე ქვეყანაში დაახლოებით იდენტურია.

რაც შეეხება სანედლეულო ბაზას ამ მხრივ საქართველო დამოკიდებულია

სატრანსპორტო ხარჯებზე, რომელიც დაკავშირებულია ნედლეულის იმპორტთან

საქართველოში. ადგილმდებარეობიდან გამომდინარე საქართველოს ამ საკითხიც

აქვს კონკურენტული უპირატესობა.

ბაზრის პოტენციალი (შიდა მოხმარება და საექსპორტო ბაზრები) -

საქართველოს მოსახლეობის რაოდენობიდან გამომდინარე (3,73 მლნ) ადგილობრივი

მოთხოვნა ტექსტილსა და ტანსაცმელზე საკმაოდ შეზღუდულია, თუმცა

საქართველო წარმოადგენს საექსპორტო ბაზას ისეთ მსხვილ ბაზრებზე როგორიცაა

უკრაინა, ყაზახეთი, ბელარუსია, აშშ, ევროპა. ზოგადად ტანსაცმლის იმპორტით აშშ

ლიდერობს და მას მოსდევენ ევროპის სხვადასხვა ქვეყნები. უბაჟო ვაჭრობა ისეთ

მსხვილ სამომხმარებლო ბაზრებთან, როგორიცაა დსთ, ძალზედ მნიშვნელოვანია

მსოფლიო ტანსაცმლის ინდუსტრიის დიდი მოთამაშეებისთვის (მათ შორის

თურქეთისთვის), შესაბამისად შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ საქართველო

წარმოადგენს საუკეთესო პლატფორმას მაღალი ზრდის მქონე ბაზრებზე შესაღწევად.

ექსპერტების ვარაუდით პოტენციურ ინვესტორებს შეეძლებათ მიიღონ შიდა

უკუგების კოეფიციენტი 30%-ზე მეტი თუ გააკეთებენ ინვესტირებას საქართველოს

ტანსაცმლის წარმოებაში. გარდა ამისა საქართველოს ეკონომიკის სამინისტრო

სთავაზობს ინვესტორებს უძრავ ქონებას უფასოდ იმ შემთხევავაში თუ ისინი

დააკმაყოფილებენ ინვესტირების კრიტერიუმებს.

42 | P a g e

საქართველოს SWOT -ანალიზი

სიძლიერე სისუსტე

იაფი მუშახელი

იაფი ელექტროენერგია

სახელწიფო ხელშეწყობა

მოკლე სატრანზიტო დრო ძირითად

საექსპორტო ბაზრებამდე

დადებითი საექსპორტო რეჟიმები

ბევრ ქვეყანასთან (მათ შორის

თურქეთთან) იმპორტსა და

ექსპორტზე გადასახადების

არარსებობა

ხელსაყრელი ბიზნეს გარემო

დაბალი გადასახადები

ზრდადი შიდა ბაზარი

ფინანსებზე ხელმისაწვდომობა

ტანსაცმლისა და ტექსტილის

წარმოების დიდი ისტორია

ტექნოლოგიები

ძლიერი კავშირების არარსებობა

ნედლეულის მომწოდებლებსა და

მწარმოებლებს შორის

პროდუქტიულობის დაბალი დონე

იმპორტირებულ ნედლეულზე

დიდი დამოკიდებულება

ბაზარზე ინფორმაციის ნაკლებობა

ჰორიზონტალური

თანამშრომლობის დაბალი დონე

შესაძლებლობები საფრთხეები

რეგიონალური ცენტრი მსხვილ

ბაზრებზე შესაღწევად

ჩინეთზე დადებული კვოტები

ინფრასტრუქტურის გაუმჯობესება

და ბაზრის დერეგულაცია

პროდუქტის კვლევა და განვითარება

მყიდველების საჭიროების მარტივი

გარკვევა (განსაკუთრებით დსთ

ქვეყნებში)

ვერტიკალური ინტეგრაცია

(ტექსტილის წარმოება, დიზაინი)

ვალუტის კურსის მერყეობა

გლობალური საფინანსო ბაზრების

არამდგრადობა

მომხმარებლის ნდობის დაკარგვა

პოლიტიკური არასტაბილურობა

რეგიონში მიმდინარე პოლიტიკური

მოვლენები

გაძლიერებული კონკურენცია

რეგიონის სხვა ქვეყნებიდან

43 | P a g e

რისკების ანალიზი

განვითარებადი ქვეყნის რისკი - საქართველოს ისევე, როგორც სხვა

განვითარებად ქვეყნებს ახასიათებს მნიშვნელოვანი ეკონომიკური, პოლიტიკური,

საკანონმდებლო რისკები. ამასთან ერთად გლობალურ ეკონომიკურ და ფინანსური

კრიზისებს შესაძლებელია ბევრად მნიშვნელოვანი უარყოფითი გავლენა ჰქონდეს

ქვეყნის ეკონომიკაზე. თუმცა ინვესტორებმა უნდა გაითვალისწინონ, რომ

განვითარებადი ქვეყნების ეკონომიკას ახასიათებს სწრაფი ცვლილებები და ზრდა,

რაც ქმნის საფრთხეს რომ კომპანია გახდეს არააქტუალური გაცილებით სწრაფად.

ეკონომიკური ზრდის ტემპების შემცირებისას კომპანიებს შეიძლება ლიკვიდობის

პრობლემები შეექმნათ უცხოური ინვესტიციების გადინების გამო.

ქვემოთ მოყვანილია რისკები რომლებზეც ინვესტორებმა უნდა მოახდინონ

ფოკუსირება, როდესაც აკეთებენ გრძელვადიან ინვესტირებას საქართველოში:

მაკროეკონომიკური რისკები - პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების

შემცირება, ან უცხოეთიდან სესხის მიღების შეუძლებლობა, რამაც შესაძლებელია

გაზარდოს გადასახდელების ბალანსი და უარყოფითად იმოქმედოს მონეტარულ

სიტუაციასა და ვალუტის კურსზე. მიუხედავად იმისა რომ ლარმა აირიდა

მნიშვნელოვანი კრიზისები (1995 წლიდან), მისი კურსი იყო არასტაბილური

ეკონომიკური ვარდნის დროს. ყველაზე დიდი რყევა მოხდა 1998 და 2008 წლებში

(საქართველო-რუსეთის კონფლიქტის დროს). 2008 წლის შემდეგ ლარი დოლართან

მიმართებაში ძირითადად უფასურდება, დამატებით 2008 წელს საქართველოს

ეროვნულმა ბანკა დაწია ლარის კურსი 16%-ით რათა აერიდებინა გლობალური

ეკონომიკური კრიზისი. სახელმწიფოსა და ეროვნული ბანკის შესაძლებლობა, რომ

შეინარჩუნონ კურსი და გააკონტროლონ ინფლაცია და უცხოური ვალუტის

რეზერვები, დამოკიდებულია მნიშვნელოვან ეკონომიკურ და პოლიტიკურ

მოვლენებზე არა მარტო ქვეყნის შიგნით არამედ რეგიონსა და მსოფლიოში. 2014

წლიდან რუსეთ უკრაინის კონფლიკტის გამო და მსოფლიოში დოლარის კურსის

გამყარების ტენდენციის გავლენით, რეგიონში მნიშვნელოვნად გაუფასურდა ყველა

ქვეყნის ეროვნული ვალუტა (რუსეთი, უკრაინა, თურქეთი, სომხეთი, აზერბაიჯანი,

ბელორუსი), ეს ქვეყნები წარმოადგენენ საქართველოს უმსხვილეს სავაჭრო

პარტნიორებს და შესაბამისად მნიშვნელოვნად გაუფასურდა საქართველოს

ეროვნული ვალუტა ლარი, აშშ დოლართან მიმართებაში (გაუფასურებამ

დაახლოებით 30% შეადგინა).

ინფლაციაც უმნიშვნელოვანესი მაკროეკონომიკური რისკია. დიდი მიმდინარე

ანგარიშის დეფიციტი საქართველოს მგრძნობიარეს ხდის უცხოეთის ფასების

დონისადმი. მაღალმა ინფლაციის დონემ შესაძლოა გამოიწვიოს ეკონომიკის

არასტაბილურობა, ფინანსური კრიზისი, მომხმარებლის მსყიდველობითი უნარის

44 | P a g e

შემცირება, თუმცა გასათვალისწინებელია რომ ქართულმა საბანკო სექტორმა

მსოფლიო კრიზისი გაკოტრების შემთხევების გარეშე გადაიტანა.

რისკები დაკავშირებული საკანონმდებლო გარემოსთან - საკანონმდებლო

სისტემა ქვეყანაში ჩამოყალიბების ეტაპზეა, რაც იწვეს ხშირ ცვლილებებს კანონში და

იწვევს გაურკვევლობას გრძელვადიანი ინვესტორებისთვის. ბოლო პერიოდში

შეიცვალა რამდენიმე ფუნდამენტური ადმინისტრაციული, სისხლი სამართლის და

საგადასახადო კანონმდებლობა. ამასთან ერთად სასამართლო სისტემა

საქართველოში ნაკლებად გამოცდილია ბიზნესისა და კორპორატიული სამართლის

მიმართულებით, ვიდრე აშშ-სა და ევროპის სხვა ქვეყნებში, ყოველივე ამან შეიძლება

გამოიწვიოს სასამართლო პროცესების დიდი დროით გახანგრძლივება ვიდრე

განვითარებულ ქვეყნებში, რამაც შეიძლება უარყოფითი გავლენა მოახდინონ

ეკონომიკაზე.

პარტნიორი ქვეყნების რეგულაციური რისკები - მოცემული პროექტი

დამოკიდებულია პარტნიორი ქვეყნების საკანონმდებლო გარემოზე და მათში

შეტანილმა ცვლილებებმა შესაძლოა გამოიწვიოს მნიშვნელოვანი ცვლილებები

პროექტის მოლოდინებში. არასტაბილურ მეზობელი ქვეყნების სიაში რუსეთი

წარმოადგენს ყველაზე დიდ საფრთხეს.

45 | P a g e

ტანსაცმლის ინდუსტრია საქართველოში

საქართველოს აქვს ტანსაცმლის წარმოების დიდი ისტორია, რომელიც სათავეს

ჯერ კიდევ საბჭოთა კავშირიდან იღებს. ამ ინდუსტრიამ საქართველოში კრახი

განიცადა საბჭოთა კავშირის დანგრევისას. მომდევნო წლებში ქართველმა

მეწარმეებმა განაახლეს ტანსაცმლის წარმოება (CMT) -ფორმით, (იმპორტირებას

უკეთებდნენ ნედლეულს და კერავდნენ ადგილობრივად) ძირითადად

ადგილობრივი მოთხოვნის დასაკმაყოფილებლად (ძირითადად იწარმოებოდა

უნიფორმები), ოთხმა თურქულმა კომპანიამ ასევე გახსნა ქარხნები აჭარაში, რათა

გამოეყენებინათ იაფი ადგილობრივი მუშახელი უპირატესობა. მიუხედავად იმისა

რომ ერთ-ერთი ქართულ საწარმოს წარმატებით გააქვს ექსპორტზე ევროპაში თავისი

ნაწარმი, ძირითადი ქართველი ტანსაცმლის მწარმოებლები ადგილობრივ ბაზარზე

არიან ორიენტირებულნი, თუმცა ადგილობრივი მოსახლეობის რაოდენობიდან და

ერთ სულ მოსახლეზე მთლიანი შიდა პროდუქტის მაჩვენებლიდან გამომდინარე

ზრდის პერსპექტივა ადგილობრივ ბაზარზე შეზღუდულია ექსპორტის გარეშე.

ადგილობრივ საწარმოებს აქვთ გამოუყენებელი სიმძლავრეები, საიდან

გამომდინარეც მათ მფლობელებს აქვთ სურვილი გაიტანონ პროდუქცია ექსპორტზე,

თავიანთი შემოსავლების გაზრდის მიზნოთ, თუმცა დღეისდღეისობით მათ არ აქვთ

შესაბამისი კომპეტენცია, გამოცდილება და სამოქმედო გეგმა.

ექსპერტების აზრით ტანსაცმლის წარმოება ქვეყნის ერთ-ერთი

პრიორიტეტული დარგია, და მისი განსავითარებელი გეგმის ძირითად ნაწილს

წარმოადგენს საექსპორტო ბაზრების, რომლებსაც აქვთ პოტენციალი გახდნენ

ქართული ნაწარმის მყიდველები, საჭიროებებზე ინფორმაციის მიღება.

პოტენციური საექსპორტო პროდუქტები

განვიხილოთ USAID-ის მიერ ჩატარებული კვლევის მონაცემები, რომელიც

მიმართული იყო საქართველოში საექსპორტო შესაძლებლობის მქონე წარმოებული

ტანსაცმლის კატეგორიებზე:

ნაბეჭდი მაისურები

პოლოს ტიპის მაისურები

ჯინსები

ე.წ „casual” შარვალი

ქურთუკები

შალის ან შალის მსგავსით ნაწარმი პალტოები

ე.წ „casual” დათბილული ჟაკეტები

პიჯაკები

სხვა პროდუქცია

46 | P a g e

აღსანიშნავია რომ ტანსაცმლის სულ ქვედა ანუ იაფი კატეგორია ამ კვლევიდან

ამოღებულ იქნა, რადგან ხასიათდება დაბალი მარჟებით, და მაღალი კონკურენციით

იაფი მუშახელის მქონე ისეთი ქვეყნებიდან როგორიცაა ბანგლადეში, ასევე ზედა

(“Luxury”) კატეგორიაც არ იქნა გათვალისწინებული, რადგან შესაბამისი ხარისხისა

და მოცულობის წარმოების უზრუნველყოფა ქართული საწარმოებისთვის

შეუძლებელია. თანამედროვე კაბები და მაისურებიც ამოღებულ იქნა კვლევიდან

რადგან მათ წარმოებას რთული დიზაინის ხშირი ცვლა ახასიათებს, აღსანიშნავია

რომ არცერთი ჩამოთვლილ პროდუქტთაგან დღეის მდგომარეობით არ იწარმოება

საქართველოში.

რეკომენდაციები შერჩეულ პროდუქტის კატეგორიებზე:

ნაბეჭდი მაისურები- ტანსაცმელის ეს კატეგორია კონცენტრირებულია

დაბალი ფასის სეგმენტში, და მათი წარმოება ხდება ისეთი ქვეყნების მიერ სადაც

ხდება იაფი ტექსტილის ადგილობრივი წარმოება და არსებობს იაფი მუშახელი,

ასეთი ქვეყნებია პაკისტანი, ბანგლადეში და ინდოეთი. ქართული საწარმოებისთვის

არ არის რეკომენდირებული ამ პროდუქტის კატეგორიაში შესვლა.

პოლოს ტიპის მაისურები - ამ კატეგორიისთვის დამახასიათებელია ფასთა

დიდი რანჟირება ქვედა სეგმენტიდან ზედა სეგმენტამდე (დამოკიდებულია

ბრენდზე). ქალების პოლოს ტიპის მაისურებს მოდის ინდუსტრიაში საშუალო

საფასო სეგმენტში დაბალი წილი უჭირავთ და ამ კატეგორიაში ინდოეთი არის

ყველაზე ძლიერი მომწოდებელი, თუმცა შეიძლება ითქვას, რომ საქართველოში

არსებული მუშახელი ანაზღაურების პირობებში ადგილობრივ წარმოებას აქვს შანსი

დაიჭიროს გარკვეული სეგმენტი ამ კატეგორიის, აღსანიშნავია რომ ამავე

კატეგორიაში ხვდება უნიფორმების და საპრომოციო ტანსაცმელიც, რაც ქართველ

მწარმოებლებს მათი გამოცდილებიდან და წარმოებული პროდუქციის ხარისხიდან

გამომდინარე აძლევს შესაძლებლობას დაიკავონ პოზიციები.

ჯინსების წარმოებაში ყველა ძირითად საფასო კატეგორიაში თურქული

მწარმოებლები დომინირებენ, ზოგიერთი საშუალო და მაღალი კატეგორიის

ბრენდები (ძირითადად იტალიური) წარმოების აუთსორსინგს აკეთებენ

აღმოსავლეთ ევროპულ ქვეყნებზე, ბულგარეთზე, რუმინეთზე და სერბეთზე და

მათი საქართველოსთან შედარებით მუშახელის მაღალი ანაზღაურების დონე

აძლევს შესაძლებლობას ადგილობრივ საწარმოებს, რომლებსაც აქვთ გამოცდილება

ჯინსების წარმოების, დაიჭირონ პოზიციები ამ კატეგორიაში, ამასთან ერთად

აღსანიშნავია რომ საქართველოსა და თურქეთი საწარმოებს შორის მუშახელის

47 | P a g e

ანაზღაურების დონის სხვაობა იძლევა შესაძლებლობას, რომ თურქ მწარმოებლებთან

გაფორმდეს ურთიერთმომგებიანი კონტრაქტები.

ე.წ „casual” შარვალი - ქართულ წარმოებაზე და მის საწარმოო სიმძლავრეებზე

ერთ-ერთი ყველაზე მორგებული ტანსაცმლის კატეგორიაა, რადგან არსებობს

სამხედრო და პოლიციის უნიფორმების წარმოების დიდი გამოცდილება, შარვლების

წარმოების პროცესი მსგავსია უნიფორმების წარმოების პროცესისა, თუმცა არსებობს

მცირე განსხვავებებიც. რაც შეეხება ხარისხისადმი მოთხოვნებს შარვლის

შემთხვევაში ისინი გაცილებით ნაკლებია სხვა კატეგორიებთან შედარებით, რაც ამ

პროდუქტის კატეგორიას კიდევ უფრო შესაფერისს ხდის ადგილობრივი

უნიფორმების მწარმოებლებისთვის.

ქურთუკების კატეგორიას დიდი პოტენციალი აქვს ადგილობრივი

მწარმოებლებისთვის რომლებსაც აქვთ შესაბამისი გამოცდილება, აღსანიშნავია რომ

ქურთუკების უმრავლესობა ამჟამად ჩინეთში მზადდება, მიუხედავად ფასისა და

ბრენდისა, თურქ მწარმოებლებსაც კი ეს კატეგორია ჩინეთში აქვთ გატანილი

აუთსორსზე. ბოლო პერიოდში თურქეთში ჩინეთიდან იმპორტზე ტარიფების ზრდამ

გაზარდა წარმოების ხარჯები და შეამცირა ჩინეთის წილი თურქულ ბაზარზე.

ამავდროულად ტრანსპორტირების დროც ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი პრობლემაა

ამ ორი ქვეყნის მწარმოებელთა თანამშრომლობისთვის. ქართულ საწარმოებს აქვს

კარგი შესაძლებლობა ითანამშრომლონ თურქულ კომპანიებთან, რომელსაც

გერმანიის ბაზრისთვის ქურთუკების წარმოების 15 წლიანი გამოცდილება აქვს და

აქვს შესაძლებლობა შევიდეს საშუალო სეგმენტზე, ქართულ უნიფორმების

მწარმოებელმა საწარმოებმაც შეიძლევა ამავე სეგმენტზე წარმატებით იმუშაონ,

თავიანთი ხარისხის კონტროლის მკაცრი სისტემებიდან გამომდინარე.

შალის ან შალის მსგავსით ნაწარმი პალტოების - მსგავსად ქურთუკების ამ

კატეგორიაშიც ჩინეთი ლიდერობს, და ანალოგიურად აქაც ქართველ მწარმოებლებს

აქვთ შეღწევისთვის საჭირო ყველა უპირატესობა (ტრანსპორტირების დრო, ხარჯი

დაკავშირებული იმპორტის გადასახდელებთან ჩინეთიდან და სხვა), თუმცა

რეკომენდირებულია რომ მხოლოდ ამ კატეგორიის ექსპორტზე არ გადაიტანონ

ყურადღება ქართველმა მწარმოებლებმაც რადგან ხარისხისადმი მოთხოვნები აქ

გაცილებით მაღალია და ქსოვილებიც განსხვავებული.

ე.წ „casual” დათბილული ჟაკეტები - ზემოთხსენებული კატეგორიებიდან მათი

წარმოება ყველაზე მრავალფეროვან სტილსა და ქსოვილებს მოითხოვს, თუმცა

არსებობს მსგავსებებიც. გამოიყენება მარტივი დასამუშავებელი მსუბუქი ქსოვილები,

სტილი და წარმოების ტექნოლოგია უნიფორმების მსგავსია, რაც ნიშნავს იმას რომ

ქართულ კომპანიებს აქვს შესაბამისი ტექნოლოგიური ბაზა და საწარმოო პროცესები,

48 | P a g e

არსებობს განსხვავებები თუმცა მათი რაოდენობა არაკრიტიკულია და შესაძლებელია

მათი ადაპტირება ადგილობრივ წარმოებაში.

შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ ამ კატეგორიაში შეუძლიათ შეაღწიონ ქართველმა

კომპანიებმა, რომლებსაც აქვთ პოლიციისა და სამხედრო უნიფორმები წარმოების

გამოცდილება, სურვილი გაზარდოს წარმოების მასშტაბები და გაყიდვების

გეოგრაფია. რეკომენდირებულია საწყის ეტაპზე სამიზნე სეგმენტად აირჩიონ

საშუალო საფასო სეგმენტი და გამოცდილების მიღების შემდეგ შევიდენ შედარებით

მაღალზე. თუმცა მაღალ High-end “performance” სეგმენტზე შესვლა არ არის

რეკომენდირებული იქ გამოყენებული სპეციალური, ძვირადღირებული მანქანა

დანადგარებისა და გამოყენებული ქსოვილების სირთულის გამო.

პიჯაკების კატეგორიაც ჟაკეტების და ქურთუკების ექსპორტის გამოცდილების

მქონე საწარმოებისთვის საკმაოდ ხელსაყრელია, აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ ისეთი

გლობალური ბრენდებს როგორიცაა Luisa Cerano, Frank Walder, Dry Korn,

წარმოების ეტაპი აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებზე აქვთ გადაცემული და კარგ

სამიზნე სეგმენტს წარმოადგენენ ქართველი მწარმობლებისთვის.

უნიფორმები საერთაშორისო ბაზრებისთვის - რესტორნების, დასუფთავების

სერვისის, ქარხნების, ლაბორატორიებისთვის, საპრომოციო, სპორტული - გოლფი,

ჩოგბურთი, ნადირობა კერძო და სახელმწიფო დაცვის სამსახურები, პოლიცია, ერთ-

ერთი პოტენციურად საინტერესო სეგმენტია ქართველი მწარმოებლებისთვის: თუმცა

არსებობს პრობლემა, ინფორმაცია ამ კატეგორიის შესახებ გაცილებით რთულად

ხელმისაწვდომია ვიდრე მოდის ინდუსტრიაზე და გამოფენები, რომლებიც ეწყობა

ამ კატეგორიის პროდუქციისთვის არის ვიწრო მოთხოვნებზე ორიენტირებული.

უნიფორმები/ სპორტული და საპრომოციო ტანსაცმლის სეგმენტი - ეს

სეგმენტი ქართული კომპანიებისთვის ერთ-ერთი ყველაზე საინტერესოა და

არსებობს შესვლის დიდი პოტენციალი. უნიფორმების სეგმენტი საკმაოდ

მრავალფეროვანია (სამედიცინო პერსონალი, სახანძრო, პოლიცია და სხვა), თუმცა

მათ შორის გამოსარჩევია სასტუმრო, სარესტორნო, ლოგისტიკის ინდუსტრიაში

მომუშავე კომპანიების უნიფორმების სეგმენტი (McDonald’s, DHL, DHL).

ქართველი მწარმოებლებისთვის ასევე საინტერესოა საპრომოციო სეგმენტი,

რომელშიც ძირითადად წარმოდგენილია პოლოს ტიპის მაისურები სპეციალური

ბრენდირებით, ძირითადად მათი მომხმარებლები არიან სარეკლამო სააგენტოები და

ბოლოს სპორტული სეგმენტი ძირითადად გოლფისა და ტენისის ბაზარი,

კომუფლიაჟი და მოსასხამები მონადირეებისთვის ასევე კარგი სამიზნე სეგმენტია

ქართველი ტანსაცმლის მწარმოებელი კომპანიებისთვის

49 | P a g e

ბრენდები რომლებიც წარმოადგენენ შესაძლებლობებს ქართველი ტანსაცმლის

მწარმოებლებისთვის

USAID -ის მიერ ჩატარებული კვლევის მიხედვით გამოიკვეთა

თანამშრომლობის შესაძლებლობები, გლობალურ ბრენდებთან, რისი გამომწვევიც

იყო დაბალი სახელფასო ხარჯი საქართველოში, და ზოგიერთ ქვეყანაში ჩინეთიდან

იმპორტირებულ პროდუქციაზე იმპორტის გადასახადების განაკვეთების ზრდა. ასეთ

ბრენდებს შორის არის ისეთი როგორიცა INDITEX (Beschka, Massimo Duti, Pull &

Bear, Stradivarius, and ZARA)

თურქეთთან სტრატეგიული ურთიერთობა

თურქეთი

მიუხედავად იმისა რომ თურქეთი ახალი მოთამაშეა მოდის ინდუსტრიაში,

ადგილობრივ ბაზარზე თურქულ ბრენდებს საკმაოდ მტკიცე პოზოციები უჭირავთ.

ისეთი ბრენდები როგორიცაა MAVI, MUDO, COLINS, KOTON, BEYMAM CLUB,

IPEKYOL, TWIST, POLO GARAGE, LC WAIKIKI RAMSEY, SARAR, SABRI OXEL

ხშირად გვხვდება სტამბულის სავაჭრო ცენტრებში, საერთაშორისო ბრედებიდან

თურქეთში წარმოდგენილნი არიან INDITEX ბრენდები (Bershka, Zara, Massimo Duti

Stradivarius), შვედური H&M, და ამერიკული Tommy Hilfiger. თურქეთის ძლიერი

ტანსაცმლის წარმოების ინდუსტრიიდან გამომდინარე, თითქმის ყველა

ზემოთჩამოთვლილ ბრენდ თურქული იარლიყები აქვს, აღსანიშნავია რომ

თურქული საწარმოები დომინირებენ ჯინსის როგორც ადგილობრივ ასევე

გლობალურ ბაზარზე. ქართული წარმოებისთვის მნიშვნელოვანი ინფორმაციაა, რომ

14-იდან მხოლოდ 3 ბრენდი არ იწარმოება ჩინეთში, და 2011 წლიდან თურქეთში

მოქმედებს ჩინეთიდან და სხვა ქვეყნებიდან (საქართველოს ამ ქვეყნების სიაში არ

შედის ქვეყანათა შორის გაფორმებული სავაჭრო ხელშეკრულების გამო) ტანსაცმლის

იმპორტის ტარიფი 30% -ის ოდენობით.

შესაძლებელია გაკეთდეს დასკვნა: ქურთუკების წარმოების გამოცდილებიდან,

ტრანსპორტირების სიმარტივიდან, საბაჟო გადასახდელებიდან, გამომდინარე

ქართულ კომპანიებს აქვთ კონკურენტული უპირატესობა ჩინეთთან მიმართებაში.

ტანსაცმლის წარმოების გლობალური სექტორი ბევრად უფრო

კონკურენტული გახდა, მას შემდეგ რაც მეტმა ქვეყანამ შეაღწია გლობალურ

ღირებულებათა ჯაჭვში. მუშახელზე დანახარჯების ზრდამ აიძულა ბრენდები სხვა

ქვეყანაში, სადაც წარმოების დანახარჯები შედარებით დაბალია, გადაეტანათ

წარმოება, ამავდროულად მათი ძირითადი ყურადღება გადატანილია

ღირებულებათა ჯაჭვის იმ ეტაპებზე სადაც დამატებული ღირებულება ყველაზე

მაღალია, მაგალითად დიზაინის შექმნა და მარკეტინგი. ყოველივე ამან წარმოების

50 | P a g e

ციკლის შემცირება და ეფექტიანობის ზრდა ნორმად აქცია. როგორც აღვნიშნეთ

საქართველოში შრომაზე დანახარჯები თურქეთთან შედარებით გაცილებით

დაბალია, არსებობს საექსპორტო ბაზრებზე (ევროპა დსთ) გასვლის დიდი

პოტენციალი, შედარებით დაბალი ტარიფი აშშ-ში ექსპორტზე, გადასახადების

გაცილებით დაბალი დონე, ეს ყოველივე აძლევს შესაძლებლობას საქართველოს

წარმატებით ჩაერთოს ტანსაცმლის წარმოების ღირებულების ჯაჭვში, თუმცა

იმისათვის, რომ წარმატებით ჩაერთონ კონკურენტულ ბრძოლაში აღმოსავლეთ

ევროპულ, ჩრდილოეთ აფრიკის და აზიის ქვეყნებთან ინვესტიციების მოზიდვის

კუთხით, აუცილებელია ინვესტიციების გაკეთება წარმოების სიმძლავრეების

გასაზრდელად, რაც მოიცავს: დასაქმებულთა კვალიფიკაციისა და

პროდუქტიულობის ზრდას. ყოველივე ამას ხელს უწყობს მთავრობის ინიციატივა

საწარმოო შენობების იაფ ან ზოგიერთ შემთხვევაში უსასყიდლოთ გადაცემისა.

ტექსტილის ინდუსტრიის განვითარება საქართველოში ახლო მომავალში

საკმაოდ დიდ სამუშაოებს მოითხოვს, რადგან სამკერვალო საწარმოებისგან

განსხვავებით ეს ინდუსტრია ბევრად უფრო კაპიტალინტენსიურია და მოითხოვს

ბევრად უფრო თანამედროვე ტექნოლოგიების დანერგვას და მუშახელის

კვალიფიკაციის გაცილებით მაღალ დონეს. სამკერვალო საწარმოების განვითარება

(რომელიც გარდა ტანსაცმლისა სხვა ტექსილის ნაწარმის შექმნით-ფარდები,

გადასაფარებლები, იქნება დაკავებული) გაცილებით მარტივად და მოკლე

პერიოდშია შესაძლებელი. ამ შემთხვევაში შესაძლებელია თურქულ მხარესთან

სტრატეგიული პარტნიორობა, რაც ამ პროცესს კიდევ უფრო დააჩქარებს. ამ

თანამშრომლობის საკითხს უფრო აქტუალურს ხდის ის, რომ საქართველოში ამჟამად

არ არის წარმოება ტექსტილისა და სხვა დამხმარე საშუალებები (ფურნიტურა).

იმისთვის რომ მოიზიდონ პირდაპირი ინვესტიციები თურქეთიდან საქართველოს

ჩასატარებელია მთელი რიგი სამუშაოები.

USAID-მა ჩაატარა კვლევა თურქულ ტანსაცმლის მწარმოებელ კომპანიებს

შორის, დაწრებული კონტრაქტორი მწარმოებლებისგან დამთავრებული წარმოების

ბევრად უფრო დიდი ჯაჭვის მქონე კომპანიებით, რათა დაედგინა ინვესტირების

გადაწყვეტილების მიღების კრიტიკული ფაქტორები.

მუშახელი ხელმისაწვდომობა, ხარჯი, პროდუქტიულობა, ხარისხი

წარმოადგენს ინვესტირების გადაწყვეტილების მიღების კრიტიკულ ფაქტორებს.

საქართველოში მუშახელის ხარჯი გაცილებით (8-ჯერ დაბალია) თურქეთთან

შედარებით, თუმცა უმნიშვნელოვანეს ფაქტორს წარმოადგენს ჯამური ხარჯი 1 წუთ

წარმოებაზე- total cost per minute of manufacturing, რადგან ეს მაჩვენებელი

ითვალისწინებს, როგორც წარმოების როგორც პირდაპირ ასევე ზედნადებ ხარჯებს.

ამჟამად საქართველოში თურქეთთან შედარებით დასაქმებულთა კვალიფიკაციის

დონე დაბალია, და ქართველ მწარმოებლებს აუცილებლად უნდა განემარტოთ

ინდუსტრიის ძირითადი ეფექტურობის მაჩვენებლები., რომლებიც გამოიყენება ისეთ

განვითარებულ ეკონომიკებში როგორიცაა ევროპა, რათა მათ მოახდინონ შედარება

51 | P a g e

თავიანთი მაჩვენებლების სტანდარტებთან და გამოიყენონ ეს ინფორმაცია

პოტენციურ დამკვეთებთან ურთიერთობისთვის.

მუშახელზე დანახარჯებისა და ხარისხის გარდა უბაჟო წვდომა მსხვილ

ბაზრებზე ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს ფაქტორს წარმოადგენს და იმის გამო, რომ

ადგილობრივი ბაზარი მცირეა უცხოელი ინვესტორები საქართველოს განიხილავენ

როგორც საექსპორტო პლატფორმას. იმის გამო, რომ თურქეთს უკვე ხელსაყრელი

რეჟიმი აქვს ევროპაში ექსპორტისთვის ძირითად სამიზნედ ისინი ამერიკის ბაზარს

მიიჩნევენ, ზოგიერთი თურქმა მწარმოებელმა უკვე განახორციელეს ინვესტირება

ეგვიპტესა და იორდანიაში რათა ამერიკის ბაზარზე შესვლის ბარიერები დაეძლიათ,

თუმცა მათ ვერ გადახალეს დსთ ქვეყნებში შესვლის პრობლემა და თუ საქართველო

მათ ამის შესაძლებლობას მისცემს ქვეყნის საინვესტიციო მომხიბვლელობა

გაცილებით გაიზრდება.

კიდევ ერთ მნიშვნელოვან ფაქტორს თურქი ინვესტორებისთვის წარმოადგენს

სახელწიფოს ინიციატივა უძრავი ქონების უსასყიდლოთ გადაცემის, ექსპორტის

მხარდაჭერის და ინვესტიციის ნაწილობრივ დაფინანსების შესახებ. სამხრეთ

აფრიკაში ბოლო პერიოდში განვითარებული მოვლენების გამო თურქი

ინვესტორები გაცილებით ფრთხილები გახდნენ, ამიტომაც შესაძლოა დასჭირდეთ

მეტი მოტივირება პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების განსახორციელებლად.

ინვესტორებმა ასევე შეიძლება მოიგონ უძრავი ქონების დაბალ ფასად გადაცემით,

(რაც დამოკიდებულია ინვესტიციის მოცულობაზე, დასაქმებულთა რაოდენობაზე

და ინვესტიციის განხორციელების ადგილზე), თუმცა ამ ეტაპისთვის ეს ინფორმაცია

ინვესტორებს არ აქვთ და აუცილებელია სწორი კომუნიკაცია მათთან.

საქართველოში პოლიტიკური და ეკონომიკური სტაბილურობის,

გადასახადების, ბიზნესის კეთების სიმარტივის დონის, შესახებ თურქ ინვესტორებს

ინფორმაცი არ აქვთ, ამის შესახებ იციან მხოლოდ იმ კომპანიებმა რომლებიც უკვე

ოპერირებენ საქართველოში. ცნობადობის ზრდისკენ მიმართული მარტივი

კამპანიით შეიძლება ბევრი ამ პრობლემის მოგვარება.

ნედლეულის ბაზის არარსებობაც უარყოფითად მოქმედებს ამ ინდუსტრიაზე,

და მცირე მასშტაბით წარმოებას აძვირებს. თუმცა ამ პრობლემის გადალახვა

შესაძლებელია დიდი მოცულობით საბაზისო შეკვეთების აღებით, რადგან

მასობრივი წარმოების შემთვევაში ლოგისტიკის საკითის მოგვარება თურქეთიდან

გაცილებით მარტივია. ტანსაცმლის სექტორის განვითარებას საქართველოში

დადებითი გავლენა ექნება ასევე ნედლეულის წარმოების ინდუსტრიაზეც, რადგან

მოიხსნება ბაზრის მოცულობასთან დაკავშირებული პრობლემები.

ცნობილი ბრენდები, მათი წარმოების აუთსორსის გამოცდილებიდან და

ნაწილობრივ შეზღუდული საწარმოო სიმძლავრეებიდან გამომდინარე კარგ სეგმენტს

წარმოადგენენ ადგილობრივი ტანსაცმლის წარმოებისთვის, მათთვის ზოგიერთი

პროდუქტის კატეგორიის საქართველოში წარმოება არსებული გარემოდან

გამომდინარე მომგებიანია. მომავლისთვის დიზაინის სერვისის შეთავაზებაც,

52 | P a g e

მომსახურების დიფერენცირების კუთხით, საქართველოსთვის სტრატეგიულად

ძალიან მნიშვნელოვანი შესაძლებელია გახდეს, რადგან წარმოადგენს ერთ-ერთ

უმნიშვნელოვანეს ფაქტორს გლობალური ბრედებისთვის, გარდა ამისა ქართველ

მწარმოებლებს მიეცემათ შესაძლებლობა გაცილებით მეტი ღირებულება შესძინონ

პროდუქტს და სამომავლოდ გაზარდონ მომგებიანობა. შესაძლებელია გაკეთდეს

დასკვნა რომ პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების მოზიდვისთვის თურქეთი ერთ-

ერთ სტრატეგიულ პარტნიორად მოიაზრება, რომელიც თავად წარმოადგენს

გლობალური ბრენდების საწარმოო პარტნიორს. იმის შემდეგ რაც მსგავსი მასშტაბის

საწარმოების შეიქმნება საქართველოში სხვა უცხოურ ბრენდებსაც მიეცემათ

შესაძლებლობა ითანამშრომლონ წარმოების გარკვეული ნაწილის კუთხით.

იაფი მუშახელი მიერ შექმნილი კონკურენტული უპირატესობის გამტკიცების

მიზნით ქართველმა მწარმოებლებმა ყურადღება უნდა მიმართონ კადრების

კვალიფიკაციის ამაღლებისკენ, საჭის ეტაპზე შესაძლებელია უფრო შრომატევადი

საბაზისო პროდუქციის წარმოება, თუმცა გასათვალისწინებელია, რომ ამავე

პროდუქტის კატეგორიაში პოზიციონერობენ მწარმოებლები ისეთი ქვეყნებიდან

როგორიცაა ეგვიპტე, ჩინეთი რომლებსაც ასევე დაბალი აქვთ დანახარჯები.

კვალიფიკაციის მომატებასთან ერთად შესაძლებელია წარმადობის ზრდა და მოდის

ინდუსტრიის შედარებით მაღალ სეგმენტზე შეღწევა.

კიდევ ერთ შესაძლებლობას საქართველოსთვის წარმოადგენს ტანსაცმელზე

ორიენტირებული თავისუფალი სავაჭრო ზონების შექმნა. ამჟამად ფოთში არსებობს

მსგავსი ზონა სადაც ინვესტორები იღებენ სარგებელს მოგების, საშემოსავლო,

ქონების, დამატებითი ღირებულების გადასახადებსა და გამარტივებული ბიზნესის

წარმოების პროცედურებით. ანალოგიური ზონის შექმნამ ტანსაცმლის

წარმოებისთვის შესაძლოა საქართველოს საექსპორტო პოტენციალი კიდევ უფრო

გაზარდოს, ასევე აუცილებელია სწორი კომინიკაცია პოტენციურ ინვესტორებთან და

მათთვის სრული ინფორმაციის მიწოდება საქართველოში ინვესტირების

უპირატესობებზე. უახლოესი 5-10 წლის განმავლობაში სასურველია ასევე

ტანსაცმლის დიზაინის შექმნის და საწარმოო სიმძლავრეების ზრდის ტენდენციის

შენარჩუნება რათა ქართულმა კომპანიებმა შეძლონ პირდაპირ გლობალურ

ბრენდებთა ურთიერთობა და ტანსაცმლის წარმოების ღირებულებათა ჯაჭვში

მომგებიანი პოზიციის დაკავება

53 | P a g e

ტანსაცმლის წარმოების ჯაჭვში ქართული კომპანიების მაქსიმალური ღირებულების

შექმნის შესაძლებლობები

პოზიციონირების შესაძლებლობები საქართველოსთვის:

საწარმოო სიმძლავრეებიდან და გამოცდილებიდან გამომდინარე ტანსაცმლის

მწარმოებელი კომპანიების შეიძლება გაიყოს ოთხ ძირითად სეგმენტად:

კონტრაქტორი მწარმოებლები, რომლებიც საწარმოო სახელფასო ხარჯისა და

თანამშრომელთა კომპეტენციის დაბალი დონით უწევენ მხოლოდ სამკერვალო CMT

მომსახურებას დამკვეთებს.

იმის შემდეგ რაც ქარხნები შეიძენენ საჭირო უნარებს (წარმოების, დიზაინის,

ნედლეულის შესყიდვების) ისინი გადადიან ღირებულებათა ჯაჭვის უფრო

მაღალშემოსავლიან ეტაპზე, რომელის სათავეში დგას OBM ფორმა (ქარხნები ყიდიან

პროდუქციას თავიანთი ბრენდით და ძირითად შემთხვევაში ამ ეტაპის მიღწევისას

კომპანიებს წარმოება ორგანიზაციული სტრუქტურის გარეთ გააქვთ (აუთსორსინგი)

და ფოკუსირდებიან ღირებულებათა ჯაჭვის სხვა ეტაპებზე

54 | P a g e

მანქანა-დანადგარებში საჭირო ინვესტიციის სიმცირის და კადრების

კვალიფიკაციისადმი მცირე მოთხოვნების გამო ტანსაცმლის ინდუსტრიაში შეღწევა

კომპანიამ კონტრაქტორი მწარმოებლის, (უწევენ მხოლოდ სამკერვალო- CMT

მომსახურებას დამკვეთებს) სტატუსით უნდა დაიწყოს და რადგან ისინი

ძირითადად ჯაჭვის სხვა, შედარებით მაღალ ეტაპზე (OEMs, ODMs and OBMs)

მომუშავე კომპანიების დაკვეთებს ასრულებენ, აითვისონ პარტნიორების ცოდნა და

ნოუჰაუ, ანუ შესაძლებელია ითქვას, რომ უნდა დაიწყონ ღირებულებათა ჯაჭვის

საფეხურებზე ეტაპობრივი ასვლა. თუმცა უნდა აღინიშნოს რომ საკმაოდ რთულია

კონტრაქტორის რეპუტაციის შეცვლა პარტნიორებთან, საჭიროებს მნიშვნელოვან

ინვესტიციებს და დროს, ასე რომ თუ ქვეყანას სურს რომ გრძელვადიან

პერსპექტივაში შექმნას ბრენდი, მისი პოზიციონირება როგორც მხოლოდ იაფი

მუშახელის მომწოდებლის, არც თუ ისე გამართლებულია. საქართველოში უკვე

არსებობენ მეწარმეები რომლებსაც სურთ ღირებულებათა ჯაჭვის უფრო მაღალ

საფეხურზე ოპერირება და აკეთებენ ინვესტირებას საერთაშორისო ბრენდის მართვის

უნარების ჩამოყალიბებაში და იაფი მუშახელის მომწოდებლის გარდა ქვეყნის სხვა

საწარმოო პოტენციალის რეკლამირებაში (როგორც დიზაინერული სიმძლავრეები

მომწოდებლების).

მაგალითისთვის შეგვიძია განვიხილოთ თურქეთი, რომელმაც დაიწყო

შეკვეთით წარმოება სხვადასხვა ევროპული ბრენდებისთვის და მას შემდეგ რაც

განვითარდა გადავიდა წარმოების სხვა ეტაპებზე. დღეის დღეისობით ტანსაცმლის

მწარმოებლების უმრავლესობა თურქეთში ოპერირებს OEM სტატუსით (ანუ

აწარმოებს ნედლეულსაც), თუმცა ასევე არსებობენ კომპანიები რომლებმაც

განვითარების კიდევ უფრო მაღალ ეტაპებს მიაღწიეს. ამ განვითარებას თან სდევს

სახელფასო დანახარჯების ზრდის შეუქცევადი პროცესი, რაც წარმოებას

არაკონკურენტულს ხდის, რის გამოც კომპანიებს უწევთ დიდი ინვესტირების

გაკეთება ბრენდის შესაქმნელად, რაც ძალზედ რთულია და გლობალურ

კონკურენციას უკავშირდება, მხოლოდ რამდენიმე თურქულმა კომპანიამ შეძლო

შეექმნა გლობალურად თუ რეგიონში ცნობილი ბრენდები.

ბრენდის მქონე მწარმოებლების პოზიციით შეკერვის ეტაპის მომწოდებელ

კომპანიებს შეუძლიათ სერვისის დიფერენცირება, თუ მოახდენენ ღირებულებათა

ჯაჭვის მომდევნო ეტაპებზე შესვლას, (ტექსტილისა და დამხმარე საშუალებების

შესყიდვის და დიზაინის სერვისები. იმ შემთხვევასი, თუ ქართული მწარმოებლები

განახორციელებენ ინვესტირებას და აყვებიან ბაზრის ამ ტენდენციებს ისინი

არამარტო მოიპოვებენ კონკურენტულ უპირატესობას არამედ შექმნიან ბევრად მეტ

ღირებულებას. რეკომენდირებულია, რომ თითოეულ კომპანიას ჰქონდეს გეგმა, თუ

როგორ გახდეს სასურველი გლობალური ბრენდების პარტნიორი, რათა მათი

ინვესტიციები ბევრად უფრო სწორად და ეფექტურად განხორციელდეს.

55 | P a g e

შეზღუდვები

საქართველოს აქვს დიდი შესაძლებლობები გლობალურ ტანსაცმლის

წარმოების ინდუსტრიაში შესაღწევად, თუმცა გასათვალისწინებელია ის მძაფრი

კონკურენცია რომელიც ამ სექტორს ახასიათებს. ბევრი ქვეყანა რომელსაც აქვს

ტექსტილის წარმოება ფოკუსირებას აკეთებს ამ სექტორზე და ზოგიერთმა მათგანმა

უკვე მოიზიდა უცხოელი ინვესტორები, შესაბამისად პოზიციების გასამყარებლად

საქართველომ რამდენიმე წინააღმდეგობა უნდა გადალახოს.

მიუხედავად იმისა, რომ დამკვეთების უმრავლესობა აწვდიან მწარმოებლებს

სრულად საწარმოო ნედლეულს (ტექსტილი, ფურნიტურა), რათა დარწმუნებული

იყვნენ საბოლოო პროდუქტის ხარისხში, ნედლეული ბაზის არარსებობა

(განსაკუთრებით ტექსტილი და ფურნიტურა) ქმნის გარკვეულ შეზღუდვებს მცირე

მოცულობის, სპეციფიური შეკვეთების დამზადებისას. სანედლეულო ბაზის

არსებობა ამცირებს წარმოებისთვის საჭირო დროს და ხარჯებს, ამჟამად ორი

ტანსაცმლის მწარმოებელი თავად აწარმოებს ტექსტილსაც საქართველოში, მაგრამ

ძალიან მცირე რაოდენობებით. ტანსაცმლის ინდუსტრიის განვითარებამ შესაძლოა

ტექსტილის წარმოების განვითარებაც გამოიწვიოს საქართველოში. უნდა აღინიშნოს

რომ ტექსტილზე კავკასიის რეგიონში არსებობს ბაზრის აუთვისებელი პოტენციალი,

და საქართველოს ბაზრიდან მიმდებარე რეგიონში შესაძლებელია განხორციელდეს

ტექსტილის ექსპორტი. (ლილოს ბაზარი მიიჩნევა ტექსტილის პროდუქციის

რეგიონულ ცენტრად)

მუშახელის კვალიფიკაციის დონეც შესაძლოა შეზღუდვად იქცეს მომავალში,

რადგან თურქეთთან შედარებით პროდუქტიულობის მაჩვენებლები დაბალია,

მიუხედავად იმისა რომ თურქული კომპანიების წარმოების არეალის გაფართოებისას

მუდმივად უტარებენ კვალიფიკაციის ასამაღლებელ ტრეინინგებს კადრებს, ეს მაინც

პრობლემაა რადგან იწვევს დიდი დროით დანაკარგებს და ზღუდავს ქვეყნის

შესაძლებლობას აყვეს „სწრაფი მოდის“ ტენდენციებს. ამჟამად საქართველოში

ფუნქციონირებს 20 მდე ტრეინინგ ცენტი მკერავებისთვის (ბათუმში, ფოთის,

თბილისსა და ოზურგეთში), ამ ცენტრების მოცულობის ზრდით და მათში

ევროპული სტანდარტების სწავლებით ეს შეზღუდვა გადაილახება.

ტენდენციები

ბოლო წლების განმავლობაში ქართველმა მეწარმეებმა მნიშვნელოვანი

ძალისხმევა მიმართეს, რათა გაეცოცხლებინათ ერთ დროს აყავავებული ტანსაცმლის

წარმოების ინდუსტრია, თუმცა ერთი გამონაკლისის გარდა ყველა მწარმოებელი

მიმართულია ადგილობრივი ბაზრისკენ და რამდენიმე კომპანიის მფლობელებს აქვთ

სურვილი განახორციელონ ექსპორტი,

56 | P a g e

გამოკვლეულ იქნა 143 განსხვავებული ბრენდის 451 სხვადასხვა პროდუქტი

107 საცალო მაღაზიაში და მიღებული ინფორმაციიდან გამომდინარე გაკეთდა

შემდეგი დასკვნები:

გერმანული და უკრაინული ბრენდები საუკეთესო სამიზნეა ქართველი

მწარმოებლებისთვის

უკრაინის ბაზარზე შეღწევა შესაძლებელია გერმანული და ჩრდილოეთ

ევროპული ბრენდების მეშვეობით

მაისურების სეგმენტში შესვლა არ არის მიზანშეწონილი, რადგან

გამძაფრებულია კონკურენცია იაფი მუშახელის მქონე ისეთი ქვეყნებიდან

როგორიცაა ინდოეთი , ბანგლადეში და პაკისტანი

ქურთუკები და შარვლები იდეალური სამიზნე პროდუქტის კატეგორიაა

ქართული წარმოებისთვის. (თურქეთში ჩინეთიდან საიმპორტო

გადასახდელების და ქართული კომპანიების უნიფორმების წარმოების

გამოცდილების გამო

ევროპული და ესტონური ბრენდები წარმოებას ახორციელებენ აღმოსავლეთ

ევროპის ქვეყნებში ბულგარეთში, მაკედონიაში, რუმინეთში, სერბეთში და

შესაბამისად წარმოადგენენ იდეალურ სამიზნეს ქართული წარმოებისთვის

მუშახელზე დანახარჯებში დიდი სხვაობის გამო, საინტერესო ბრენდებია:

Betty Barclay Group, Baltika Group, Monton brand, Sixty Group, and Luisa

Cerano

უნიფორმები, კორპორატიული და საპრომოციო ტანსაცმელიც ასვე შესაძლოა

იყოს პერსპექტიული მიმართულება ქართული წარმოებისთვის.

გამოფენები ისტორიულად ძლიერი მარკეტინგული არხი იყო ტანსაცმლის

წარმოების ინდუსტრიისთვის, თუმცა ბოლო პერიოდში გავრცელებულმა

კომუნიკაციის სხვადასხვა არხებმა დაანგრია ეს ტენდენცია. ქართულმა

კომპანიებისთვის რეკომენდირებულია პირდაპირი მარკეტინგული სტრატეგიის

გამოყენება, კომპანიების ქარხნებში დაპატიჟების და ადგილზე საწარმოო

სიმძლავრეებზე და გამოცდილებაზე პრეზენტაციების ჩატარებით

57 | P a g e

სამკერვალო საწარმო საქართველოში

როგორც კვლევის შესავალ ნაწილში იქნა აღნიშნული, მოცემული პროექტის

მიზანია სამკერვალო სექტორში ქვეყნის პოტენციალი განხილულ და შეფასებული

იქნას, არა მხოლოდ გლობალურად, არამედ კონკრეტული კომპანიის ბიზნეს გეგმის

მაგალითზე. ბიზნეს გეგმაში მოცემული სარეალიზაციო ფასი გამოთვლილია

ევროპული ბრენდების საშუალო ფასის მიხედვით.

წარმოებული პროდუქტის აღწერილობა

კომპანიის მიზანია გლობალური ბაზრის უზრუნველყოფა მაღალი ხარისხის

პროდუქციით, რაც გულისხმობს საწარმოში ხარისხისა და დანაკარგების მუდმივ

კონტროლს.

კომპანიის საქმიანობა გულისხმობს: პარტნიორი უცხოური კომპანიის

ბრენდის ქვეშ, მისი დაკვეთით შიდა გადამუშავებისათვის საქართველოში

იმპორტირებული ტექსტილის ნედლეულისაგან მზა პროდუქციის შეკერვას,

შეფუთვას და მზა პროდუქციის შემკვეთისათვის მიწოდებას

ადგილობრივი საწარმო, როგორც მომსახურების შემსრულებელი

შემკვეთისგან მიიღებს ნედლეულსა და სხვა დეტალებს, შეკერავს, გარეცხავს,

შეფუთავს და გაგზავნის მზა პროდუქციას, რაც ნიშნავს, რომ ქართული მხარე

მხოლოდ კონკრეტული დაკვეთის შემსრულებელი, გარანტირებული აქვს გაყიდვები,

არ უწევს შეკერილი პროდუქციის უცხოეთში რეალიზაციაზე ზრუნვა, აქვს

ნულოვანი მარკეტინგული ხარჯი, საქმისთვის საჭირო ნედლეული, თარგები და სხვა

დეტალები უზრუნველყოფილი და მოწოდებული იქნება შემკვეთისგან.

გარკვეული პერიოდის განმავლობაში საქმის სტაბილურად წარმოების

უზრუნველყოფის შემთხვევაში მოსალოდნელია შეკვეთის მოცულობის გაზრდა, რაც

თავის მხრივ გამოიწვევს დასაქმებულ ადამიანთა რაოდენობის და მნიშვნელოვნად

შეცვლის ქართულ კლიმატს უცხოელი ბიზნესებისთვის.

58 | P a g e

წარმოებული პროდუქციის ასორტიმენტი

დასახელება სტილი რაოდენობა (თვის)

ქურთუკი სპორტული 11 000 ერთეული

წარმოების დაგეგმილი მოცულობა

წარმოების მოცულობა წელი 1 წელი 2 წელი 3 წელი 4 წელი 5

ქურთუკი ცალი 49 000 132 000 132 000 132 000 132 000

ევროპულ ბრენდთან დადებული კონტრაქტის პირობებით ქართული

კომპანია განახორციელებს ტექსტილისა და დამხმარე საშუალებების იმპორტს

საქართველოში პარტნიორი საწარმოდან და ადგილზე შეკერავს ქურთუკებს.

სარეალიზაციო ფასიც ერთეულ ქურთუკის შეკერვაზე, გამოთვლილია

ევროპული ბრენდების საშუალო ფასის მიხედვით. განსაზღვრული ფასი აღებულია

ტექსტილისა და დამხმარე საშუალებების გარეშე, რადგან მათი გამოგზავნა

ხორციელდება პარტნიორის მიერ.

დასახელება ღირებულება ევრო

ქურთუკი ცალი 10

განვითარების სამომავლო პერსპექტივები

გარკვეული პერიოდის განმავლობაში საქმის სტაბილურად წარმოების

უზრუნველყოფის შემთხვევაში მოსალოდნელია შეკვეთის მოცულობის გაზრდა,

როგორც უცხოელი პარტნიორებისგან ასევე ადგილობრივი ბაზრიდან (უნიფორმები).

ღირებულებსი ჯაჭვის მომდევნო ეტაპებზე გადასვლაც უმნიშვნელოვანსეს ფაქტორს

წარამოდგენს (განსაკუთრებით დიზაინი და დამოუკიდებლად ნედლეულის

შესყიდვა)

59 | P a g e

სარეალიზაციო არხები/დაგეგმილი რეალიზაციის მოცულობა

ქართული საწარმო სრულიად მორგებული იქნება ევროპული ბრენდის

პროდუქციაზე და შეკვეთებზე, ყოველთვიური შეკვეთის მოცულობა - 11 000

ერთეული ქურთუკი. მოცემული კონტრაქტი დიდ შესაძლებლობებს მისცემს

კომპანიას, რადგან საერთაშორისო ბრენდისთვის შესრულებული შეკვეთები და

ურთიერთთანამშრომლობის გამოცდილება, მას გზას უხსნის სხვა გლობალური

ბრენდებისკენ, რაც იძლევა როგორც საწარმოო სიმძლავრეების, ასევე ასორტიმენტის

გაზრდის შესაძლებლობას.

საწარმოს შესახებ

საწარმო სრულად აღჭურვილი იქნება მაღალი ხარისხის ტექნიკით.

პროდუქციის წარმოებისთვის კომპანია გამოიყენებს თანამედროვე მანქანა-

დანადგარებს. საწარმოო პროცესები მაქსიმალურად ორიენტირებული იქნება

წარმოების დროის შემცირებაზე და დამზადებული პროდუქტის მაღალ ხარისხზე.

თავდაპირველად შეიქმნება 4 საწარმოო ხაზი. თითოეულ ხაზში დასაქმებული

იქნება 45 ადამიანი და საშუალო წარმადობა დღეში 1 ხაზზე იქნება 140 ცალი

საექსპორტო პროდუქტი. საწარმოს გახსნისთანავე დაიწყება მიღებული პერსონალის

ორკვირიანი გადამზადება. საწარმოს შესაქმნელად საჭირო იქნება დაახლოებით 2500

კვ.მ. ორ სართულიანი შენობა.

შენობის პარამეტრები: 25X50მ

საერთო ფართი: 2500 მ2

სართულების რაოდენობა: 2

1. პირველი სართული-

o საგამომჭრელო სექცია-ორი საგამომჭრელო მაგიდა, გერბერი,

სტელაჟები და ამწე

o მოსამზადებელი საამქრო

o ნედლეულის საწყობი

o დამხმარე საშუალებების საწყობი

o ექსპერიმენტული საამქრო

2. მეორე სართული

o სამკერვალო სექცია

o 190 ცალი საკერავი მანქანა

o ბუმბულის დანადგარი ( ავტომატური/მექანიკური)

o საწარმოო აღჭურვილობა

60 | P a g e

ნედლეულის აღწერა

ძირითადი მატერია- ტექსტილი რომელიც გამოიყენება ქურთუკის შესაქმნელად

შუასადები - გამოიყენება ტანსაცმელისთვის ფორმის მისაცემად

თბოიზოლაციის მატერია

ქურთუკის დეტალების შესაკრავად საჭირო საშუალებები(ძაფი, წებო)

გარეგანი იერის მისაცემად საჭირო დეტალები

ფურნიტურა -ღილები, შესაკრავი, ლოგო.

შეთანხმების მიხედვით შემკვეთი მიაწვდის ქართულ საწარმოს ყველა საჭირო

ტექსტილსა და სხვა ნედლეულის გადამუშავებისთვის, ასევე აღსანიშნავია, რომ

ურთიერთანამშრომლობის ხელშეკრულება ითვალისწინებს წარმოების პროცესში

წარმოშობილი წუნდებული პროდუქციისა და ნარჩენი ნედლეულის შემკვეთისთვის

მისივე ხარჯით უკან დაბრუნებას და გადამუშავებას შემდგომი გამოყენებისთვის,

ანუ შესაძლებელია ითქვას რომ ქართული კომპანიის რისკები მინიმალურია.

61 | P a g e

საგადასახადო რეგულირება

პარტნიორისგან მოწოდებული ტექსტილი და სხვა ნედლეულის შემოტანა

საქართველოში ხორციელდება დროებითი შემოტანის რეჟიმით და შესაბამისად არ

ხდება მისი იმპორტისა და დამატებითი ღირებულებისა გადასახადებით დაბეგვრა.

ანალოგიურად არ ხდება წუნდებული პროდუქციის დაბეგვრაც, რადგან მისი

გაგზავნა ხორციელდება შემკვეთის საწყობში შემდგომი გადამუშავებისთვის მისივე

ხარჯით.

წარმოების პროცესი

წარმოების პროცესის გრაფიკული გამოსახვა

ნედლეულის საწყობი

ტექსტილი ხვდება ქარხანაში: მყარ, ნახევრად მყარ ან რბილ შეფუთვაში.

მიღებისთანავე მოწმდება ხარისხი, სიგრძე და სიგანე თითოეულ შეფუთვაში,

მიღებული მონაცემების მიხედვით დგება კონკრეტული ტექსტილის

ტექნოლოგიური ბარათი. ამ პროცესში გამოიყენება სპეციალური დაფა, საზომი

დანადგარები.

საწყობში დაცულია შემდეგი პირობები: ტემპერატურა: 15 – 18°С; ტენიანობა-

60 ± 65%. კონტროლისთვის საწყობში დამონტაჟებულია შესაბამისი საზომი

ხელსაწყოები სხვადასხვა პარაზიტებისგან თავის დასაცავად გამოიყენება

სპეციალური პრეპარატები. საწყობში განთავსებულია სპეციალური სტელაჟები.

62 | P a g e

ექსპერიმენტული საამქრო:

დანიშნულება - საწარმოო პროცესის მომზადება პროდუქციის გამოსაშვებად.

პროცესები: ტექნოლოგიური, თარგის შექმნა, ნორმირება.

ტექნოლოგიური: მზადდება ნიმუშები, მიიღება სხვადასხვა წარმოების

ალტერნატივები, ხდება ალტერნატივების ანალიზი და შეირჩევა ყველაზე ეფექტური

თარგის შექმნა- იქმნება საწარმოო თარგები.

ნორმირება-ხდება ნედლეულის ხარჯის გათვლა, რამდენიმე ვარიანტის

განხილვის შემდეგ შეირჩევა ყველაზე ეფექტური.

მოსამზადებელი საამქრო

დანიშნულება - ნედლეულის დროული მიწოდება საჭრელი საამქროსთვის

წინასწარ განსაზღვრული გეგმის მიხედვით, მასალების მომზადებაც ხორციელდება

ამ საამქროში.

პროცესები: ტექნოლოგიური, ტრანსპორტირება, სასაწყობო

ნედლეულის მიღება, ხარისხის და რაოდენობის კონტროლი

ერთგვაროვანი მასალების დახარისხება

ნედლეულის მაქსიმალურად უდანაკარგო გათვლა

თარგის კონტურების გადატანა მატერიაზე

მატერიის კომპლექცია სახეობების მიხედვით

მატერიის მიწოდება საჭრელ საამქროზე

საჭრელი საამქრო

დანიშნულება - დეტალებისთვის ფორმის მიცემა, კერვისთვის მომზადება

(დეტალების ნუმერაცია, დამხმარე ნიშნულების დატანა,) დეტალების

დაკომპლექტება, ხარისხისა და ასორტიმენტის ეტაპობრივი მიწოდება საჭრელი

საქსოვი საამქროსთვის.

სამკერვალო სექცია

საჭრელი საამქროდან მიღებული მომზადებული მატერიისა და შესაბამისი

ტექნოლოგიური ბარათიდან გამომდინარე, საამქროს უფროსის ზედამხედველობით

ხდება შესასრულებელი სამუშაოს გადანაწილება სექციის თანამშრომელებს შორის,

თანამშრომელებს ასევე გადაეცემათ დამხმარე საშუალებები (ფურნიტურა) წინასწარ

განსაზღვრული ოდენობით. წარმოების განმავლობაში ისევე როგორც დასრულების

შემდეგ ხარისხის აკონტროლებს საამქროს უფროსი და შესაბამისი დოკუმენტაციის

გაფორმების შემდეგ აბარებს საწყობი, ნიმუშად შეგვიძლია განვიხილოთ ერთეული

ქურთუკის შეკერვის პროცესი.

63 | P a g e

ოპერაციის დასახელება

1. პროდუქციის ჩამშვება წარმოებაში

2. მანჟეტის დამუშავება

3. სახელოზე ბუმბულის პაკეტის მიკერება

4. კალთაზე და საყელოზე ბუმბულის პაკეტის მიკერება

5. კაპიშონი დაკერება ბუმბულის პაკეტზე

6. ბუმბულიდან გამოსული სახელოს და კაპიშონის დალიანდაგება

7. წინა კალთის დალიანდაგება

8. დეტალებზე ოვერლოკი

9. ჯიბის გაჭრა და მზა ელვის დაკერება

10. ჯიბეზე კანტების და ჯიბის პარკის მიკერება

11. ჯიბის პარკის გამზადება და მიკერება, შემოკერვა

12. სარჩულის ჯიბის ელვაზე კანტის დაკერება და ელვის დაკერება სარჩულზე,

გარაჟების მიკერება

13. სარჩულზე ჯიბის გაჭრა ჯიბის პარკის მიკერება, ჯიბეზე საპერის დაკერება,

შემოკერვა პარკის, ეტიკეტის მიკერება

14. სახელოს ჯიბის და სარქველის დამუშავება სარქველის მიკერება სახელოზე,

პლანკის შეკერვა

15. წინა კალთის და ზურგის კოკეტკის გაფორმება, პლანკის გაფორმება, ჯიბის

დაკერება

16. წინა კალთისა და ზურგის კოკეტკის შეერთება და სარჩულის მხრების

გადაკერვა, კოკეტკაზე პუხპაკეტის დაკერება

17. საყელოს დამუშავება

18. საყელოს ჩაკერება

19. სარჩულის მიკერება წინა კალთაზე და მმ–ით გაფორმება, სარჩულზე

სახელოს გამოკერვა

20. სახელოს ჩაკერება

21. /pr/სახელოს სარჩულის მიკერება ქურთუკის სარჩულზე

22. კაპიშონის შეკერვა

23. კაპიშონის სარჩულის გამზადება

24. კაპიშონის საზედაპირის შეერთება გაფორმება

25. კაპიშონზე კანტის მიკერება

26. ელვის ჩაკერება

27. ელვის გაფორმება ქურთუკზე

28. სახელოზე მანჟეტის და სარჩულის მიკერება

29. გვერდის შეერთება სარჩულთან

30. გვერდისა და სახელოს შეერთება

31. ჯიბის ელვის გამზადება

32. ჯიბის ელვაზე კანტის მიკერება

33. ქურთუკის ბოლოს შემოკეცვა

34. ქურთუკის გასუფთავება

64 | P a g e

35. ელვაზე კანტის მიკერება

36. ჯიბის ელვის კანტის გამზადება

37. კოკეტკის დაკერება ბუმბულის პაკეტზე

38. ზურგზე დეტალის დაკერება პუხპაკეტზე, სარჩულის მიკერება და

დალიანდაგება

39. ქურთუკის დეტალების ბუმბულით დატენვა

40. ბუმბულით დატენილი დეტალების დახურვა

41. კნოპის და ლუვერსის გაკეთება ქურთუკზე და კაპიშონზე. კნოპების შეფუთვა

42. კნოპის ადგილის მონიშვნა

43. ქურთუკის რეზინის დაჭრა

44. წინაკალთის და კაპიშონის ბუმბულის პაკეტის შეკერვა

45. სახელოს ბუმბულის პაკეტის შეკერვა, საყელოს ბუმბულის პაკეტის შეკერვა

და კაპიშონის შუა დეტალის შეკერვა

46. ზურგის ბუმბულის პაკეტის შეკერვა, კაპიშონის შეკერვა

47. ქურთუკის დაუთოება ორთქლის მანეკენზე

48. ზურგის სარჩულზე ლებლის და მონკლერის მიკერება.კალთის სარჩულზე

ბატების მიკერება

49. სარჩულზე ზომის მაჩვენებლის და ეტიკეტის მიკერება, სახელოს სარჩულის

შეკერვა

50. კაპიშონის ჩამაგრება

51. მონკლერების დაკერება

65 | P a g e

ორგანიზაციული სტრუქტურა

კომპანიაში სულ დასაქმებულია 222 თანამშრომელი, ფინანსური

დეპარტამენტი, წარმოების უფროსი და ხარისხის კონტროლის დეპარტამენტები

ექვემდებარებიან უშუალოდ გენერალურ დირექტორს, წარმოების უფროსს

ექვემდებარება დამხმარე პერსონალი: საწყობი, ხელოსანი, ელექტრიკი, დაცვა და

საწარმოო პერსონალი, რომელიც თავის თავად 4 დეპარტამენტად არის

განაწილებული: ექსპერიმენტული, მოსამზადებელი, საჭრელი და სამკერვალო

რომლის შემადგენლობაშია ტექნოლოგი. იურიდიული დეპარტამენტი კომპანიას

აქვს გატანილი სტრუქტურის გარეთ.

აღსანიშნავია რომ წარმოების თითოეულ ეტაპზე უდიდესი მნიშვნელობა

ენიჭება ხარისხის კონტროლს და შესაბამისად ეს დეპარტამენტი ექვემდებარება

პირდაპირ გენერალურ დირექტორს.

კომპანიის საკვანძო პერსონალი დაკომპლექტება დიდი გამოცდილების მქონე

სპეციალისტებით.

66 | P a g e

პერსონალის ანაზღაურება

პოზიცია რაოდენობა

ხელფასი სულ

ევრო

საწარმოო პერსონალი

მკერავი 180 36000

წარმოების უფროსი 1 350

საგამომჭრელო საამქროს უფროსი 1 300

დამფენი 2 400

გამომჭრელი 2 500

დამნომრავი 2 350

მუშა 2 400

ნორმადარი 1 300

ტექნოლოგი 2 750

ექსპერიმენტული საამქროს თანამშრომელი 5 1300

დამხმარე პერსონალი

ბრიგადირი 4 1000

ოპერაციათა შორის კონტროლიორი 4 900

საბოლოო კონტროლი 4 900

ხელოსანი 1 350

ელექტრიკი 1 350

დაცვა 3 460

მძღოლი 2 550

საწყობის გამგე 1 350

საბაჟოს მომსახურე პერსონალი 1 250

ადმინისტრაცია

დირექტორი 1 1000

ფინანსური დეპარტამენტი 2 1070

სულ 222 47 830

კურსი 1 ევრო=2,5 ლარი

როგორც მოცემული ცხრილიდან ჩანს კომპანიის სახელფასო ხარჯი, საკმაოდ

დაბალია ინდუსტრიისთვის, რაც ამ კომპანიის ერთ-ერთ უმთავრეს კონკურენტულ

უპირატესობას წარმოადგენს გლობალურ ბაზარზე.

67 | P a g e

თვითღირებულება

მოცემული პროექტი გათვლილია 11 000 ერთეული ქურთუკის წარმოებაზე,

თითოეული მოდელი წარმოების პროცესი განსხვავებულია და დამოკიდებულია მის

დიზაინზე, თუმცა ქარხნის მომსახურების ხარჯები უცვლელია და შესაბამისად

წარმოებული პროდუქციის თვითღირებულებაც იდენტურია და დამოკიდებულია

მხოლოდ წარმადობაზე.

ხარჯის კატეგორია ხარჯი ევრო

საწარმოო ხელფასები 45760

პირდაპირი კომუნალური ხარჯები 3200

ზედნადები ხელფასები 2070

სულ ხარჯი 51030

წარმადობა 8000 9000 10000 11000

თვითღირებულება ევრო 6,4 5,7 5,1 4,6

სარეალიზაციო ფასი ევრო 10 10 10 10

მარჟა ევრო 3,62 4,33 4,90 5,36

მარჟა % 36% 43% 49% 54%

რაც შეეხება სარეალიზაციო ფასს, აღებულია საშუალო ევროპული კომპანიების ფასი

- 10 ევრო ერთეულ პროდუქტზე.

68 | P a g e

ინვესტიციის მოცულობა

საგამომჭრელო საამქრო:

საგამომჭრელო მაგიდები 2 ცალი, გერბერი, სტელაჟები, ამწე € 200 000

სამკერვალო საამქრო:

მანქანა-დანადგარები:

საკერავი მანქანები 190 ცალი € 500 000

ბუმბულის დანადგარი € 56 000

ბუმბულის დანადგარი მექანიკური € 8 000

აღჭურვილობა € 150 000

საქარგავი მანქანა € 6 000

სხვა ხარჯი € 30 000

სულ მანქანა დანადგარები € 950 000

შენობა ნაგებობა € 614 588

საბრუნავი საშუალებები € 135 413

სულ ინვესტიცია € 1 700 000

ზემოაღნიშნული საწარმოს შესაქმნელად საჭიროა ინვესტიცია 1,7 მლნ ევროს

სახით საიდანაც 1,55 მლნ ევრო წარმოადგენს ინვესტიციას ძირითად საშუალებებში.

69 | P a g e

პროექტის რეალიზაციის გეგმა

უკვე არსებობს გაწერილი სამოქმედო გეგმა: ტექნიკის მომწოდებლებთან უკვე

შერჩეულია საწარმოო დანადგარები, დაფინანსების მიღებისთავანე მოხდება

კონტაქტის გაფორმება და ტექნიკის შეკვეთა, რომლის გამოგზავნაც

განხორციელდება ავანსის მიღებიდან 1 თვის შემდეგ. რაც შეეხება

ტრანსპორტირებისა და განბაჟების პროცედურებს ისინი განხორციელდება

შეკვეთიდან 3 თვის შემდეგ. საწარმოს აშენება დაგეგმილია პროექტის

დამტკიცებიდან 3 თვის განმავლობაში, ზემოთ მოყვანილ ცხრილში დეტალურად

არის განხილული ის მოქმედებები რომლებიც პარალელურად იქნება

განხორციელებული კომპანიის მენეჯმენტის მიერ დაწყებული პერსონალის

შერჩევიდან დამთავრებული საწარმოო ხაზის ტესტირებით. წარმოება სრულად

გაიმართება დაფინანსების მიღებიდან 6 თვის შემდეგ.

მოქმედება პერიოდი თვე

1 2 3 4 5 6

დაფინანსების მიღება

კონტრაქტის გაფორმება ტექნიკის

მომწოდებლებთან

ტექნიკის ღირებულების პირველადი

გადასახადის გადახდა

სამშენებლო პროექტის დამზადება

დამტკიცება

საწარმოს მშენებლობა

ტექნიკის დამზადება

ტექნიკის ჩამოტანა

ტექნიკის მონტაჟი

მენეჯერულ პოზიციებზე მომუშავე

პერსონალის შერჩევა

ტექნოლოგიური ხაზის გამართვა

პერსონალის შერჩევა

ნედლეულის შემოტანა

ტესტირება

წარმოების დაწყება

70 | P a g e

რისკების ანალიზი

# რისკი შედეგი

მოქმედება -რისკის

მინიმიზაციისთვის

1 სამშენებლო რისკები

2

გაუთვალისწინებელი

სამშენებლო სამუშაოები

დაკავშირებული

აპარატურასთან

პროექტის

შესრულების

ვადებისა და

ბიუჯეტის ზრდა

დეტალური წინასწარო

დაგეგმვა

3

აპარატუს მოწოდების

ვადების გადაცილება

წარმოების

ინიცირების

ვადების გადაწევა,

მომწოდებელთან

მუდმივი კონტაქტი,

კონტრაქტის გაფორმება

მოწოდების დეტალური

ვადებით

4 საწარმოო რისკები

5

დენის არათანაბარი

მოწოდება ტექნიკის დაზიანება

საგარანტიო პირობები,

აპარატურის

ხარისხის კონტროლი

6

კონკურენტულობის

დაკარგვა

წარმადობის

შემცირება

მუდმივი კონტაქტი

პარტნიორთან,

ბაზრის ტენდენციების

მონიტორინგი

7

ნედლეულის

არანორმირებული ხარჯვა

/წუნდებული პროდუქციის

რაოდენობის ზრდა

თვითღირებულების

ზრდა

კონტროლის სისტემის

არსებობა

8 სავაჭრო რისკები

9

მომსახურების ფასის

შემცირება პარტნიორის

მიერ

შემოსავლის

შემცირება

მუდმივი კონტაქტი

პარტნიორთან,

ბაზრის ტენდენციების

მონიტორინგი

10 ფორს მაჟორი

11 სტიქიური უბედურებები ზარალი დაზღვევა

71 | P a g e

BREAKEVEN ანალიზი

კომპანიის დაფინანსდება ხორციელდება სესხით „აწარმოე საქართველოში“-ს

პროგრამით, რაც გულისხმობს:

სესხზე საბანკო განაკვეთის თანადაფინანსება პირველი 24 თვის განმავლობაში

საშეღავათო პერიოდი:

24 თვე - ძირითადი საშუალებებისთვის განკუთვნილ სესხის ნაწილზე

18 თვე - საბრუნავი საშუალებებისთვის განკუთვნილ სესხის ნაწილზე

რაც იწვენს განსხვავებულ ფიქსირებულ ხარჯებს კომპანიისთვის (საპროცენტო

ხარჯის ნაწილში) სესხის პროცენტის თანადაფინანსებისა (პირველი 24 თვე )და

ჩვეულ შემთხვევაში (25 თვიდან). ანალიზი ჩატარდა ორივე შემთხვევისთვის.

მოცემული ანალიზი ითვალისწინებს სიმულაციებს სხვადასხვა სარეალიზაციო

ფასისა და შეკვეთის მოცულობებიდან გამომდინარე;

პირველი შემთხვევა - პროცენტის თანადაფინანსებისას (პირველი 24 თვე)

ფიქსირებული ხარჯები ევრო

საწამოო პერსონალის ხელფასები 45760

ზედნადები ხელფასები 2070

საპროცენტო ხარჯი 2833

ქონების გადასახადი 1304

ცვეთა 18186

სულ 70153

ცვლადი ხარჯები ევრო

კომუნალური 0,27

სარეალიზაციო ფასი 10

BEP (რაოდენობა) 7207

BEP (შემოსავალი) 72075

სარეალიზაციო ფასი

რაო

დენ

ობ

ა

6 7 8 9 10

5000 -41486 -36486 -31486 -26486 -21486

6000 -35753 -29753 -23753 -17753 -11753

7207 -28830 -21622 -14415 -7207 0

8000 -24286 -16286 -8286 -286 7714

10000 -12820 -2820 7180 17180 27180

11000 -7086 3914 14914 25914 36914

12000 -1353 10647 22647 34647 46647

72 | P a g e

მოცემულ ცხრილში წითლად არის მონიშნული ის უბნები სადაც კომპანია

ზარალშია, ყვითლად უზარალობა/ მცირე მოგება, ხოლო მწვანედ მომგებიანობის

უბნები.

მოცემული ცხილიდან ჩანს რომ სესხი პროცენტის თანადაფინანსების შემთხვევაში

კომპანია უზარალობის წერტილს აღწევს 10 ევროდ 7207 ერთეული ქურთუკის

შეკერვისას, რაც უკვე შეთანხმებული რაოდენობის მხოლოდ 65 % შეადგენს.

გრაფიკული გამოსახულება:

განვიხილოთ მეორე შემთხვევა - პროცენტის სრულად გადახდა (25 თვიდან).

ფიქსირებული ხარჯები ევრო

საწამოო პერსონალის ხელფასები 45760

ზედნადები ხელფასები 2070

საპროცენტო ხარჯი 15969

ქონების გადასახადი 1304

ცვეთა 18186

სულ 83289

ცვლადი ხარჯები ევრო

კომუნალური 0,27

სარეალიზაციო ფასი 10

BEP (რაოდენობა) 8557

BEP (შემოსავალი) 85570,55

-30000

-20000

-10000

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

5000 6000 7207 8000 10000 11000 12000

მოგ

ება

ევრ

ო

რეალიზებული რაოდენობა

73 | P a g e

სარეალიზაციო ფასი

რაო

დენ

ობ

ა

6 7 8 9 10

5000 -54622 -49622 -44622 -39622 -34622

6000 -48889 -42889 -36889 -30889 -24889

7000 -43155 -36155 -29155 -22155 -15155

8557 -34228 -25671 -17114 -8557 0

10000 -25955 -15955 -5955 4045 14045

11000 -20222 -9222 1778 12778 23778

12000 -14489 -2489 9511 21511 33511

მოცემული ცხრილიდან ჩანს რომ სესხი პროცენტის არ დაფინანსების შემთხვევაში

კომპანია უზარალობის წერტილს აღწევს 10 ევროდ 8557 ერთეული ქურთუკის

შეკერვისას, რაც უკვე შეთანხმებული რაოდენობის 86 % შეადგენს.

გრაფიკული გამოსახულება:

ზემოთ მოყვანილი ინფორმაციიდან გამომდინარე შესაძლებელია დავასკვნათ, რომ

კომპანიაში ინვესტირება საკმაოდ ურისკოა.

-50000

-40000

-30000

-20000

-10000

0

10000

20000

30000

40000

50000

5000 6000 7000 8525 9000 10000 11000 12000

მოგ

ება

ევრ

ო

რეალიზებული რაოდენობა

74 | P a g e

კაპიტალის სტრუქტურა

ახლადაფუძნებული კომპანია სრულად დაფინანსდება სესხით საქართველოს

ეკონომიკის სამინისტროს „აწარმო საქართველოში“-ს პროგრამით რაც

ითვალისწინებს:

სესხზე საბანკო განაკვეთის თანადაფინანსება პირველი 24 თვის განმავლობაში

საშეღავათო პერიოდი:

24 თვე - ძირითადი საშუალებებისთვის განკუთვნილ სესხის ნაწილზე

18 თვე - საბრუნავი საშუალებებისთვის განკუთვნილ სესხის ნაწილზე

მოსალოდნელი საპროცენტო განაკვეთი- 12%

პროექტის ჯამური

ღირებულება (ევრო)

მათ შორის: კაპიტალის

სტრუქტურა

მანქანა

დანადგარები

შენობა-

ნაგებობა

საბრუნავი

საშუალებები

სესხი

1 700 000 ევრო

€ 950 000 € 614 588 € 135 413 € 1 700 000

56% 36% 8% 100%

75 | P a g e

SWOT ანალიზი

საწარმოს ძლიერი ( Strength) და სუსტი (Weaknesses) მხარეების, არსებული

შესაძლებლობების (Opportunities) და საფრთხეების (Threats) ანალიზი მოგვცემს

საშუალებას დავადგინოთ ფირმის სტრატეგიული განვითარების ძირითადი

მიმართულებები.

ძლიერი მხარეები

1. თანამედროვე ტექნოლოგიები

2. ძლიერი პარტნიორები

3. ნულოვანი ინვესტიცია ნედლეულში

4. გასაღების გარანტირებული არხები

5. სტრატეგიული პარტნიორის

ცნობადობა, რეპუტაცია

6. იაფი მუშახელი

7. ნულოვანი რისკი წუნდებული

პროდუქციის

სუსტი მხარეები

1. ახალი კომპანია

2. მცირე წარმადობა

შესაძლებლობები

1. საერთაშორის ბაზარზე ექსპანსია

2ადგილობრივი ბაზრის ათვისება

3. წარმოების გაფართოება

(რაოდენობრივი, ასორტიმენტი)

საფრთხეები

1. კონკურენცია (გლობალური,

ადგილობრივი)

2. მუშახელის ანაზღაურების ზრდა.

3. კრიზისი

4. სავაჭრო რისკები

5. კანონმდებლობა

ძლიერი მხარეები (Strength)

წარმოება სრულად იქნება აღჭურვილი, თანამედროვე მანქანა დანადგარებით,

რაც წარმოადგენს საწარმოს დიდ კონკურენტულ უპირატესობას და სტრატეგიული

განვითარების ხელშემწყობ ერთ-ერთ ძირითად ფაქტორს.

ევროპულ კომპანიასთან თანამშრომლობა დიდ უპირატესობას აძლევს

საწარმოს რამდენიმე კუთხით:

1.გარანტირებული გასაღების არხები-დამზადება ხორციელდება მხოლოდ წინასწარი

დაკვეთით. შემდგომი შეთანხმება უზრუნველყოფს ყოველთვიურად 11 000

ერთეული ქურთუკის შეკვეთას.

76 | P a g e

2. კომპანია ახორციელებს ნულოვან ინვესტირებას ნედლეულში, რაც მოცემულ

ინდუსტრიაში დიდ უპირატესობას წარმოადგენს, ნედლეულის შემოტანა

ხორციელდება დროებითი იმპორტით პირდაპირ ევროპული კომპანიის საწყობიდან.

3. საწარმოო წუნების და ნარჩენების საწარმოდან სრულად გატანა შემდგომი

გადამუშავებისთვის ხორციელდება პარტნიორის მიერ. ზოგადად ამ

ინდუსტრიისთვის დამახასიათებელია წუნდებული პროდუქციის მაღალი

კოეფიციენტი (წარმოებული პროდუქციის 10% -ის ოდენობით საშუალოდ)

4. ევროპული კომპანიის პარტნიორობა პოზიტიურად მოქმედებს საწარმოს

რეპუტაციაზე, როგორც ადგილობრივ ასევე საეთაშორისო ბაზარზე.

5. საქართველოში არსებული მუშახელის ხელფასი, ვალუტის კურსი და მსოფლიო

ტენდენციები დიდ უპირატესობას აძლევს საწარმოს საერთაშორისო ბაზარზე.

სუსტი მხარეები (Weaknesses)

სუსტი მხარეებიდან უნდა აღინიშნოს, რომ კომპანია ახალი დაფუძნებულია

და პროცესების სრულყოფილი აწყობა გარკვეულ დროსა და რესურს მოითხოვს, ეს

ყოველივე გათვალისწინებულია რეალიზაციის მონაცემებში, რომელიც

ეტაპობრივად იზრდება 8 000 – 11 000 ერთეულამდე.

კომპანიის მცირე წარმადობაც მნიშვნელოვან სისუსტეს წარმოადგენს, თუმცა

განვითარებასთან ერთად იგი აღარ იარსებებს.

შესაძლებლობები (Opportunities)

როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ საერთაშორისო ბრენდისთვის შესრულებული

შეკვეთები და უერთირთთანამშრომლობის გამოცდილება, საწარმოს გზას გაუხსნის

სხვა გლობალური ბრენდებისკენ, რაც იძლევა როგორც საწარმოო სიმძლავრეების,

ასევე ასორტიმენტის გაზრდის შესაძლებლობას, ასევე არსებობს იმპორტირებული

პროდუქციის ძირითადად უნიფორმების დიდი ბაზარი ადგილობრივად, სადაც

შეღწევის დიდი შესაძლებლობა აქვს კომპანიას.

საფრთხეები (Threats)

საფრთხეების დიდი რაოდენობა განხილულია ბიზნეს გეგმის რისკების ნაწილში,

თუმცა დამატებით შესაძლებელია ითქვას საქართველოს ბაზარზე მუშახელის

ანაზღაურების ზრდა, გლობალური კონკურენციის ზრდა, ცვლილებები

კანონმდებლობაში, რაშიც იგულისხმება არამარტო ადგილობრივი არამედ

გლობალური კანონმდებლობა და გლობალური ეკონომიკური კრიზისი.

77 | P a g e

ფინანსური უწყისები

მოგება-ზარალის უწყისი

მოგება ზარალის უწყისი თვე 1 თვე 2 თვე 3 თვე 4 თვე 5 თვე 6 თვე 7 თვე 8 თვე 9 თვე 10 თვე 11 თვე 12 წელი

1

შემოსავალი მომსახურებიდან 80000 90000 100000 110000 110000

490 000

საწამოო პერსონალის

ხელფასები 45760 45760 45760 45760 45760 45760

274 560

ზედნადები ხელფასები 2070 2070 2070 2070 2070 2070

12 420

კომუნალური ხარჯები 0 0 0 0 0 0 2133 2400 2667 2933 2933 2933

16 000

სულ საოპერაციო ხარჯი 0 0 0 0 0 0 49963 50230 50497 50763 50763 50763

302 980

EBITDA 0 0 0 0 0 0 -49963 29770 39503 49237 59237 59237

187 020

საპროცენტო ხარჯი 2833 2833 2833 2833 2833 2833 2833 2833 2833 2833 2833 2833

34 000

ცვეთა 18186 18186 18186 18186 18186 18186

109 115

ქონების გადასახადი 1304 1304 1304 1304 1304 1304

7 823

EBT -2833 -2833 -2833 -2833 -2833 -2833 -72286 7447 17180 26914 36914 36914

36 082

მოგების გადასახადი -425 -425 -425 -425 -425 -425 -10843 1117 2577 4037 5537 5537 5412

წმინდა მოგება -2408 -2408 -2408 -2408 -2408 -2408 -61443 6330 14603 22877 31377 31377

30 670

78 | P a g e

0

200000

400000

600000

800000

1000000

1200000

1400000

წელი 1 წელი 2 წელი 3 წელი 4 წელი 5

ლარ

ი

პერიოდი

მოგება-ზარალის უწყისი

შემოსავალი მომსახურებიდან

EBITDA

EBT

წმინდა მოგება

მოგება ზარალის უწყისი წელი 1 წელი 2 წელი 3 წელი 4 წელი 5

შემოსავალი

მომსახურებიდან 490 000 1 320 000 1 320 000 1 320 000 1 320 000

საწამოო პერსონალის

ხელფასები 274 560 549 120 549 120 549 120 549 120

ზედნადები ხელფასები 12 420 24 840 24 840 24 840 24 840

კომუნალური ხარჯები 16 000 35 200 35 200 35 200 35 200

სულ საოპერაციო ხარჯი 302 980 609 160 609 160 609 160 609 160

EBITDA 187 020 710 840 710 840 710 840 710 840

საპროცენტო ხარჯი 34 000 33 901 191 629 169 246 147 606

ცვეთა 109 115 218 229 218 229 218 229 218 229

ქონების გადასახადი 7 823 15 646 15 646 15 646 15 646

EBT 36 082 443 063 285 336 307 718 329 358

მოგების გადასახადი 5412 66 460 42 800 46 158 49 404

წმინდა მოგება 30 670 376 604

242 536 261 561 279 955

79 | P a g e

ფულადი სახსრების მოძრაობის უწყისი

თვე 1 თვე 2 თვე 3 თვე 4 თვე 5 თვე 6 თვე 7 თვე 8 თვე 9 თვე 10 თვე 11 თვე 12 წელი 1

ფულის საწყისი ნაშთი 0 132579 129746 126913 124079 121246 118413 65616 12553 39223 75626 122029 0

შემოსავალი საოპერაციო

საქმიანობიდან 0 0 0 0 0 0 0 0 80000 90000 100000 110000 380000

საოპერაციო ხარჯები 0

საწამოო პერსონალის

ხელფასები 0 0 0 0 0 0 45760 45760 45760 45760 45760 45760 274560

ზედნადები ხელფასები 0 0 0 0 0 0 2070 2070 2070 2070 2070 2070 12420

კომუნაური ხარჯები 0 0 0 0 0 0 2133 2400 2667 2933 2933 2933 16000

საპროცენტო ხარჯი 2833 2833 2833 2833 2833 2833 2833 2833 2833 2833 2833 2833 34000

სულ საოპერაციო ხარჯები 2833 2833 2833 2833 2833 2833 52797 53063 53330 53597 53597 53597 336980

ფულადი ნაკადი

საოპერაციო

საქმიანობიდან -2833 -2833 -2833 -2833 -2833 -2833 -52797 -

53063 26670 36403 46403 56403 43020

საინვესტიციო საქმიანობა

მიღებული ინვესტიციები 0

საინვესტიციო ხარჯები 0

შენობა ნაგებობა 614588 614588

მანქანა დანადგარები 950000 950000

სულ ფულადი ნაკადი

საინვესტიოციო

საქმიანობიდან -

1564588 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -

1564588

საფინანსო საქმიანობა

სესხის აღება 1700000 1700000

სესხის გადახდა 0

სულ ფულადი საფინანსო

საქმიანობიდან 1700000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1700000

ფულადი ნაკადი

პერიოდის ბოლოს 132579 129746 126913 124079 121246 118413 65616 12553 39223 75626 122029 178433 178433

80 | P a g e

წელი 1 წელი 2 წელი 3 სულ წელი 4 სულ წელი 5

ფულის საწყისი ნაშთი 0 178 433 818 187 1 078 810 1 363 092

შემოსავალი საოპერაციო საქმიანობიდან 380000 1 320 000 1 320 000 1 320 000 1 320 000

საოპერაციო ხარჯები 0

საწამოო პერსონალის ხელფასები 274560 549 120 549 120 549 120 549 120

ზედნადები ხელფასები 12420 24 840 24 840 24 840 24 840

კომუნაური ხარჯები 16000 35 200 35 200 35 200 35 200

საპროცენტო ხარჯი 34000 33 901 191 629 169 246 147 606

ქონების გადასახადი 0 7 823 15 646 15 646 15 646

მოგების გადასახადი 0 5 412 66 460 42 800 46 158

სულ საოპერაციო ხარჯები 336980 656 297 882 894 836 853 818 570

ფულადი ნაკადი საოპერაციო საქმიანობიდან 43020 663 703 437 106 483 147 501 430

საინვესტიციო საქმიანობა

მიღებული ინვესტიციები 0

საინვესტიციო ხარჯები 0

შენობა ნაგებობა 614588

მანქანა დანადგარები 950000 950 000

სულ ფულადი ნაკადი საინვესტიოციო

საქმიანობიდან -1564588 - - - - 950 000

საფინანსო საქმიანობა

სესხის აღება 1700000

სესხის გადახდა 0 23 949 176 483 198 865 157 542

სულ ფულადი საფინანსო საქმიანობიდან 1700000 - 23 949 - 176 483 - 198 865 - 157 542

ფულადი ნაკადი პერიოდის ბოლოს 178433 818 187 1 078 810 1 363 092 756 980

81 | P a g e

0

200000

400000

600000

800000

1000000

1200000

1400000

1600000

წელი 1 წელი 2 წელი 3 წელი 4 წელი 5

ფულის საწყისი ნაშთი

ფულადი ნაკადი საოპერაციო

საქმიანობიდან

ფულადი ნაკადი პერიოდის

ბოლოს

82 | P a g e

ბალანსი

აქტივები წელი 1 წელი 2 წელი 3 წელი 4 წელი 5

მიმდინარე აქტივები

ფული სალაროში და ანგარიშზე 178 433 818 187 1 078 810 1 363 092 756 980

მისაღები ანგარიშები - დებიტორული

დავალიანება 110 000 110 000 110 000 110 000 110 000

სულ მიმდინარე აქტივები 288 433 928 187 1 188 810 1 473 092 866 980

ფიქსირებული აქტივები

შენობა-ნაგებობები 614 588 614 588 614 588 614 588 614 588

მოწყობილობა-დანადგარები 950 000 950 000 950 000 950 000 1 900 000

მინუს ცვეთა 109 115 327 344 545 573 763 803 982 032

სულ ფიქსირებული აქტივები 1 455 473 1 237 243 1 019 014 800 785 1 532 555

სულ აქტივები 1 743 905 2 165 430 2 207 824 2 273 877 2 399 536

ვალდებულებები და კაპიტალი

მიმდინარე ვალდებულებები

გადასახდელი გადასახადები 13 235 82 105 58 446 61 804 65 050

გრძელვადიანი სესხის მიმდინარე წილი 23 949 176 483 198 865 157 542 177 522

სულ მიმდინარე ვალდებულებები 37 184 258 588 257 312 219 345 242 571

გრძელვადიანი ვალდებულებები

გრძელვადიანი სესხი 1 676 051 1 499 568 1 300 703 1 143 161 965 640

სულ გრძელვადიანი ვალდებულებები 1 676 051 1 499 568 1 300 703 1 143 161 965 640

სულ ვალდებულებები 1 713 235 1 758 156 1 558 015 1 362 507 1 208 211

კაპიტალი პირველადი საწესდებო კაპიტალი - - - - -

გაუნაწილებელი მოგება 30 670 407 274 649 809 911 370 1 191 325

სულ კაპიტალი 30 670 407 274 649 809 911 370 1 191 325

83 | P a g e

მომგებიანობის კოეფიციენტები

წმინდა მოგების მარჟა NET PROFIT MARGIN 19%

უკუგება აქტივებზე ROA 11%

უკუგება კაპიტალზე ROE 56%

მიმდინარე კოეფიციენტი CURRENT RATIO 5,25

ფიქსირებული აქტივების ბრუნვადობა FIXED ASSETS

TURNOVER 1,04

სულ აქტივების ბრუნვადობა TOTAL ASSET TURNOVER 0,52

ინვესტიციაზე უკუგების ანალიზი

ინვესტირებაზე უკუგების ანალიზი წელი 0 წელი 1 წელი 2 წელი 3 წელი 4 წელი 5

საწყისი ინვესტიცია -1 700 000

თავისუფალი ფულადი ნაკადი (FCF) 173 785 628 735 652 394 649 036 645 790

საშუალო ყოველწიური

კაპიტალური ხარჯები (>5 წელი)

-190 000

კაპიტალური ინვესტიციები

-950 000

TERMINAL VALUE 3 798 253

თავისუფალი ფულადი ნაკადი -1 700 000 173 785 628 735 652 394 649 036 3 494 043

წმინდა დღევანდელი ღირებულება

NPV € 1 272 814

შიდა უკუგების კოეფიციენტი IRR 35%

84 | P a g e

სოციალურ-ეკონომიური და ეკოლოგიური გავლენა გარემოზე

საქართველოში არსებული დასაქმების დონე და შრომისუნარიანი მოსახლეობის

ოდენობა წარმოებას შესაძლებლობას აძლევს, რომ სრულად ადგილობრივი კარდები

დასაქმდნენ კომპანიაში.

მოცემული საწარმოს საქმიანობის სპეციფიკა განაპირობებს მაღალი კვალიფიკაციის

კადრების არსებობას, რაც თავის თავად ხელს შეუწყობს კომპანიაში დასაქმებულთა

ცოდნის დონის ამაღლებას.

გარდა ამისა მოცემული პროექტი ხელს შეუწყობს საქართველოში მსგავსი

საწარმოების შექმნას, ზოგადად ტექნოლოგიური დონის მომატებას, რაც

ავტომატურად გაზრდის ექსპორტის მაჩვენებლებს.

მოცემული პროექტი სრულად შეესაბამება საქართველოს ეკონომიკის ზრდისთვის

პრიორიტეტულ მიმართულებას, და დღეის დღეისობით ძალზედ აქტუალურია.

მოცემული პროექტი ხელს შეუწყობს:

ქვეყნის ექსპორტის ზრდას

სამომავლოდ პერსპექტიული ტანსაცმლის ინდუსტიის განვითარებას

მომიჯნავე ინდუსტრიების განვითარების პერსპექტივას.

ახალი სამუშაო ადგილების შექმნას

მოცემული წარმოება არ საჭიროებს არანაირ დამატებით ლიცენზირებას, და იგი

აბსოლუტურად უსაფრთხოა ეკოლოგიური გარემოსთვის, რაც განპირობებულია

თანამედროვე ტექნოლოგიების, მაღალი ხარისხის ნედლეულისა და კონტროლის

ჩამოყალიბებული სისტემის გამოყენებით.